Gesneuvelde soldaten WO I en WO II HAALTERT
Denderhoutem – Haaltert – Heldergem- Kerksken - Terjoden
Roger De Troyer
Heemkundige Kring Haaltert D/2005/3136/1
Ju b il e u m u it g a v e
•1
•2
Ju b il e u m u it g a v e
Inleiding Twee oorlogen liggen bij de ouderen onder ons nog vers in het geheugen. De Grote Oorlog, 1914-18 en de Tweede Wereldoorlog 1940-45. Beide Duitse bezettingen duurden vier jaar. Jaren van ontbering en angst voor de bevolking en verdriet om de vele slachtoffers. Ook onze gemeente betaalde zijn tol aan deze waanzinnige situaties. Denderhoutem telde 23 slachtoffers in WO I en 2 in WO II Haaltert telde 31 slachtoffers in WO I en drie in WO II Heldergem rouwde om 7 gesneuvelde soldaten in WO I en 2 in WO II Kerksken verloor 10 jonge mannen in WO I en 3 in WO II In Terjoden waren er 7 gesneuvelden in WO I en 2 in WO II. Wij hebben gepoogd de nog bestaande gegevens te verzamelen en een bundel samen te stellen omdat wij nooit mogen vergeten dat deze jonge mannen hun leven lieten om ons en onze kinderen een vrij bestaan te gunnen. Gelukkig, althans in onze gewesten, trok men lessen uit deze droevige brok geschiedenis en promootte men de Europese gedachte, die ons vrede bracht. Graag danken wij: De Directie van de ‘Human Resources Divisie’ te Evere De Heer William Vermeiren, Dienst Militaire Begraafplaatsen en Adjudant Chef Etienne Knapen, Defensiestaf Territoriale Directie, Transmissiecentrum, Evere De Heer Boejen, het personeel van het Legermuseum te Brussel en de heer Walter Minnaert Mevrouw Hilde Raes, Gemeentelijk archivaris en Freddy Uyttersprot, diensthoofd Burgerlijke Stand John Scheerlinck en René De Paepe (familiale gegevens werden geput uit hun genealogische werken), Pierre Pauwels en Danny Wilssens Al diegenen die ons documenten en/of gegevens verstrekt hebben. Mijn oprechte dank gaat vooral naar de voorzitter van de Heemkundige Kring, Willy De Loose en naar Joris De Kegel voor hun steun en hulp bij de verwezenlijking van deze studie. De praktische uitvoering en het computerwerk namen zij voor hun rekening. Hopelijk is er voldoende interesse bij diegenen die het zich nog herinneren en wellicht kunnen wij ook jongere lezers boeien met dit stukje plaatselijke geschiedenis.
Ro g e r De Tro ye r
Ju b il e u m u it g a v e
•3
Repertorium familienamen gesneuvelde soldaten Allaer Alfons Allaer Carolus Joseph Allaer Jan Baptist Biesback Frans Braem Amedée Callebaut Alfons Corteman André De Coker Adolf De Dier Theodoor De Gendt Edmond Petrus De Geyter Pieter Alfons De Kegel Victor De Leu Cyriel De Loose Camiel Cyrille De Mol Frans De Pauw Achiel De Pauw August Edgard De Pauw Henry Jozef De Pauw Petrus Franciscus De Pril Alfons De Pril Theodoor Jozef De Rijck Camiel Julien De Rouck Cyrus de Sadeleer Etienne De Schepper Jan Baptist De Smet Alfons De Smet Eduard De Smet Michel De Troyer Nicolaus Gustaaf De Wetter Felix De Winter Raymond De Winter Robert Désire Fermon Arthur Victor Goossens Domien Govaert Livien Groebens Frans Groebens Pieter Jozef Grootvriendt Domien Haesaert Aimé Jozef Hendrickx Cyriel Hunninck François Lerminiaux Joseph Lievens César Lievens César Philemon Meereman Alexis
•4
Ju b il e u m u it g a v e
63 104 7 68 81 82 8 30 9 10 11 31 12 106 32 13 114 97 97 83 105 115 64 33 34 35 36 37 14 66 15 16 84 38 39 69 40 41 110 67 42 117 109 118 43
Meganck Petrus Etienne Moreels Gentil Muylaert Constant Aloïs Nerinckx Alfons Pevernagie Hector Piron Joseph Praet Cornelius Rochus Provost Remi Redant Albert Romain Renneboog Theofiel Roelandt Cyriel Roelandt Domien Gerard Sack Pierre François Scheerlinck Alfons Scheerlinck Jan Henry Schockaert Prosper Louis Joseph Steenhout Pieter Jozef Taeleman Amedée Jozef Temmerman Petrus Amandus Triest Felix Camiel Triest Leopold Jozef Van den Steene Adolf Aloïs Van den Stock Albert Van den Stockt Jozef Van den Storme Jozef Frans Van der Speeten Omer Van der Zijpe Constantinus Van de Water Victor Van Gijseghem Kamiel Van Haverbeke Franciscus A. F. Van Herreweghe Franciscus Xaverius Van Melkebeke Frans Van Mulders Camiel Van Nerom Edmond Judocus Van Schandevijl Amand Van Vaerenbergh Kamiel Verbeeren Aimée Jozef Verbeeren Donaat Maurice Vercruysssen Arthur Frans Verhofstadt Richard Verstockt Albert Domien Vonck Emiel Wijnant Jan Baptist
44 17 18 45 70 46 19 47 108 90 98 20 48 91 99 49 50 92 21 22 93 100 23 51 52 24 101 53 25 119 54 55 94 26 27 56 28 29 57 101 113 95 58
Wereldoorlog I – ‘De grote oorlog’ De Westerse wereld werd opgeschrikt door de moord op de Oostenrijkse kroonprins aartshertog Franz-Ferdinand en op zijn echtgenote, beiden op bezoek in de Bosnische hoofdstad Sarajevo op 28 juni 1914. De dader was een student van de nationalistische beweging. Een maand later verklaarde Oostenrijk de oorlog aan Servië. Als voorzorgsmaatregel werd het Belgische leger gemobiliseerd, ongeveer 200.000 manschappen en 18.000 vrijwilligers. Op 1 augustus verklaarde Duitsland de oorlog aan Servië en Duitse troepen vielen Luxemburg binnen. In de morgen van 4 augustus overschreden de Duitse troepen de Belgische grens in Gemmenich. De strijd was hevig, legendarisch was de veldslag van de zilveren helmen bij Halen op 12 augustus. Enkele dagen later begaven Luik en het fort van Hollogne. Tussen 21 en 24 augustus vielen negen Naamse forten in handen van de bezetter. Op 9 oktober werd Antwerpen ingenomen en het Belgisch leger trok zich terug in de Westhoek en vormde een front achter de IJzer van 38 km. Commandant Nuyten liet voorbereidingen treffen voor het ‘onderwater zetten’ van de IJzervlakte. Op 29 oktober werden de schuifdeuren geopend en 700.000 kubieke meter water stroomde in de vlakte. Hoger gelegen delen bleven in Duitse handen. In april en mei werden er Duitse gasaanvallen uitgevoerd in Ieper en omgeving. Ook in het buurland Frankrijk werd hevig gevochten. Duizende soldaten lieten het leven in de slag van Verdun (1916) en in de gevechten aan de Somme. Van 31 juli tot 10 november 1917 werd het grote offensief uitgevochten op een front van Diksmuide tot de Leie. In de lente van 1918 organiseerden de Duitsers een nieuw offensief, het terrein werd herwonnen en einde april werd de Kemmelberg veroverd. Midden in de nacht van 28 september begon het eindoffensief in de zone Nieuwpoort-Diksmuide met aanvallen richting Torhout. Op 15 oktober stortte het Duitse leger in elkaar. De verliezen stapelden zich op en op 8 november 1918 vroeg de bezetter, uitzichtloos, de wapens neer te leggen. Enkele dagen later, op die memorabele 11 november 1918 om 11 uur, werd in het stafrijtuig van Maarschalck Foch in Rethondes (Compiègne) de wapenstilstand ondertekend.
Ju b il e u m u it g a v e
•5
Pam f le t uitg e g e v e n naar aanle iding v an de o p ric hting v an he t m o num e nt v o o r de g e sne uv e lde n WO I te De nde rho ute m
•6
Ju b il e u m u it g a v e
GESNEUVELDEN WO I Denderhoutem
Jan Baptist Alla(e)r(d) Soldaat 2de klas 1 ste Regiment Jagers te Voet Denderhoutem 6 februari 1894 Kaaskerke 24 november 1916
Petrus Amandus Allard gehuwd met Dorothea Van Eeckhout woonden in Anderenbroek en hadden 10 kinderen: Victorina (°30-09-1878), Maria Judoca (°23-12-1879), Josephus (°15-111881), Maria Voctoria (°09-08-1885), Philomena (°18-01-1887), Alfons (°11-12-1891), Amand (°06-02-1894), Jan Baptist (°06-02-1894), Josephine (°17-01-1897) en Florentinus (°14-04-1899). Jan Baptist, bareelwachter, was soldaat-milicien 2de klas van de lichting 1914 bij het 1ste Regiment Jagers te voet, 4de Bataljon, 3de Compagnie, stamnummer 28170. (Burgelijke stand en dossier bij het leger Allard Jan Baptist.) Jan Baptist sneuvelde te Kaaskerke op 24 november 1916. (op prentje staat 25 november) Zijn lichaam werd niet geïdentificeerd en hij werd als ‘vermist’ aangegeven. To e g e ke nde e re te ke ns: - Ereteken van de overwinning - Herinneringsmedaille van de oorlog 1914-18 - Twee frontstrepen
Ju b il e u m u it g a v e
•7
André Corteman Soldaat ruiter 2de klas 4de Regiment Lanciers Charleroi 14 augustus 1892 Brussel 14 augustus 1914
André Corteman werd geboren te Charleroi op 14 augustus 1892 en was de zoon van Felicien en Pelagie Raes. Het gezin woonde in de wijk ‘Hoogenweg’ te Denderhoutem. André was soldaat milicien, lichting 1912. Hij werd soldaat ruiter 2de klas bij het 4de Regiment Lanciers, stamnummer 14899. Hij overleed in het Leopoldpark te Brussel op 14 augustus 1914 en ligt begraven in Charleroi. Po stuum to e g e ke nde e re te ke ns: - Kruis van Ridder in de Orde van Leopold II met palm - Oorlogskruis - Overwinningsmedaille - Herinneringsmedaille oorlog 1914-18
“Wie w e e t w at in zijn do o dsuur m ijn jo ng e n he e f t g e le ë n?” En tw e e p aar o g e n sc hre ie n En sc hre ie n v ro e g e n laat O m d’arm e , arm e do de Waar nie m and ac ht o p slaat!
•8
Ju b il e u m u it g a v e
Theodoor De Dier Soldaat 2de klas 2de regiment Jagers te Voet Denderhoutem 21 augustus 1894 Adinkerke 7 maart 1818
Jan Baptist De Dier (ex. Welle) en zijn echtgenote Maria Delphine Van der Niepen huwden te Denderhoutem op 8 november 1893. Hun woonst werd Anderenbroek en er kwamen 4 kinderen: Theodoor (°21-08-1894), Rosalia (°18-12-1895), Frans (°10-02-1897) en Joannes Philemondus (°06-09-1898). Hun ongehuwde zoon, Theodoor werd soldaat 2de klas bij het 2de Regiment Jagers te voet, stamnummer 129/1937 en overgeplaatst naar de 5de Jagers te voet op 29-09-1916. Op 23 september 1914 kwam zijn oproepingsbevel. Hij was 36 maanden aan het front in de omgeving van Adinkerke, waar hij sneuvelde op 07 maart 1918. Hij ligt begraven op de militaire begraafplaats van Oeren. To e g e ke nde e re te ke ns: - Kruis van Ridder in de Orde van Leopold II met palm - Oorlogskruis met palm - Ereteken van de Yzer - Vijf frontstrepen
Ik sto nd te Luik al in de v e rw o e ste strate n He t m o o rde nd w ap e n rustte aan m ijn zij Daar p lo f t e e n knal, he laas ’t zijn de g ranate n Van de n v ijand die zw aaie n m o o rd e n b rand O, ze g w aaro m al die sm arte n hie r o p aarde Ze g m ij w aaro m die n o o rlo g m o e st b e staan Zijn dan de m e nsc he n to c h v an g e e ne w aarde O f he bb e n zij e lkande r ie ts m isdaan…
Ju b il e u m u it g a v e
•9
Edmond Petrus De Gendt Oorlogsvrijwilliger 1 ste Sergeant 8ste Linierigiment Denderhoutem 15 april 1894 De Panne 15 juni 1915
Franciscus De Gendt, houtkoopman (ex. Welle) trouwde te Denderhoutem op 22 juni 1887 met Victoria De Pelsmaeker. Hij vestigde zich in de Eigenstraat. Het jonge koppel kreeg 7 kinderen: Celeste (°05-04-1888), Jan Gerard (°23-09-1890), Edmond Petrus (°15-04-1894), Maria Joanna (°27-08-1896), Gustaaf Achille (°22-08-1898), Amatus Franciscus (°16-07-1901) en Albert Marcel (°13-07-1903). Edmond Petrus werd aangeworven als oorlogsvrijwilliger op 5 augustus 1914 en werd 1ste sergeant bij het 8ste Linieregiment, stamnummer 61512. Na 11 maanden frontactiviteiten overleed hij op 15 juni 1915 ten gevolge van opgelopen verwondingen in het veldhospitaal ‘Ocean’ in De Panne. Hij werd begraven op de militaire begraafplaats te Adinkerke.
• 10
Ju b il e u m u it g a v e
Pieter Alfons De Geyter Soldaat 1 ste klas 10de Linieregiment Hautmont (F) 26 september 1888 Champion Cognelée 22 augustus 1914
Alphonse De Geyter (ex. Ninove), seizoenarbeider-handelaar, huwde met Maria-Theresia Buyl (ex. Roborst) in 1886 in Hautmon (Fr). Tien kinderen werden in Frankrijk geboren en de laatste twee in de Molenstraat in Denderhoutem: Irma (°19-021887), Pieter-Alphons (°26-09-1888), Maria Germaine (°21-121891), Cyrille (°05-05-1893), Prosper (°04-03-1895), Cyrille (°19-10-1896), Prosper (02-01-1898), Armand (°26-11-1899), Louise (°03-01-1902), Renatus (°26-05-1903) en Franciscus Robertus (°30-05-1910). Pieter Alfons nam deel aan de loting en lootte het nr. 38. Op 14 april werd hij opgeroepen als milicien van de lichting 1908. Hij werd soldaat 1ste klas bij het 10de Linieregiment, 3de Bataljon, 4de Compagnie, stamnummer 54879. De jonge man was 1,60 m. groot, ovaal aangezicht, hoog voorhoofd, bruine ogen, langwerpige neus, kleine mond en bruine haren. Hij sneuvelde in Champion Cognelée (Namen) op 22 augustus 1914 en rust op de militaire begraafplaats te Champion
Ju b il e u m u it g a v e
• 11
Cyriel De Leu Soldaat 1 ste klas 10de Linieregiment Denderhoutem 10 oktober 1889 Lebbeke 27 september 1914
Karel Lodewijk De Leu, ‘linnenwever op de Plaats’ huwde Maria Judoca Van den Stock op 15 april 1880 te Denderhoutem. Zes kinderen werden er geboren: Hortensia (°01-07-1881), Emilia Philomena (°25-10-1882), Gustavus (°13-03-1885), August (°2409-1887), Cyriel (°10-10-1889) en Gustaaf (°21-08-1892). Cyriel was ongehuwd en werd soldaat 1ste klas van de lichting 1909 bij het 10de Linieregiment, 3de Bataljon, 3de Compagnie, stamnummer 55849. Hij begon zijn dienst op 1 augustus 1914 en sneuvelde reeds enkele weken nadien op 27 september 1914 te Lebbeke. Hij werd begraven op de gemeentelijke begraafplaats van Willebroek. To e g e ke nde e re te ke ns: - Kruis van Ridder in de Orde van Leopold II met palm - Oorlogskruis - Medaille van de overwinning
• 12
Ju b il e u m u it g a v e
Achiel De Pauw Soldaat 12de Linieregiment Denderhoutem 26 september 1893 Ramskapelle 28 juni 1917
Franciscus De Pauw, linnenwever woonde samen met zijn echtgenote Leonie Eeman in Anderenbroek. Zij hadden 11 kinderen, waaronder drie tweelingen: Jozef (°09-09-1881), Maria Sophia (°13-10-1884), Karel Lodewijk (°16-03-1887), Romain en Justin (°26-12-1888), Rosalia (°26-12-1891), Achille en Maria Leontina (°29-07-1893) (op het bidprentje staat als geboortedatum 26 september 1893), Maria Justina en Maria Theresia Christina (°20-051896), Maria Florentina (°16-11-1898). Achiel werd onder de wapens geroepen als milicien van de lichting 1914 bij het 12de Linieregiment, 3de Bataljon, 9de Compagnie, stamnummer 59525. Hij vocht 18 maanden aan het front en 6 maanden actief in de achterste linie. Op 28 juni 1917 sneuvelde hij bij Ramskapelle en werd begraven op de militaire begraafplaats van Adinkerke. Po stuum o ntv ang e n e re te ke n: - Ereteken van de Yzer
Ju b il e u m u it g a v e
• 13
Nicolaus Gustaaf De Troyer Soldaat oorlogsvrijwilliger 9de Artillerie Denderhoutem 18 januari 1897 Sint-Michiels Brugge 14 november 1918
Desiderius De Troyer, drankhandelaar linnenwever huwde Celerina De Kerpel op 16-12-1891 te Denderhoutem. Ze woonden in de Vondelen en kregen 6 kinderen: Maria Margaretya (°01-11-1892), Maria Irma (°15-12-1894), Nicolaus Gustaaf (°18-02-1897) (op bidprentje staat 19 januari), Leontina (°01-01-1900), Camilus Albert (°03-02-1903) en Edgard (°23-09-1906). Nicolaus Gustaaf werd aangeworven als soldaat oorlogsvrijwilliger bij de 9de Artillerie zwaar geschut, 3de Groep, 1ste Batterij, stamnummer 1311. Op 22 december 1915 vervoegde hij zijn eenheid. Gewond op 1 november 1918 (enkele dagen vóór de wapenstilstand!) werd hij opgenomen in het militair hospitaal te Sint- Michiels Brugge en overleed er ten gevolge van een longontsteking op 14 november 1918. Hij ligt begraven op de militaire begraafplaats te Brugge. To e g e ke nde e re te ke ns: - Oorlogskruis met palm - Twee frontstrepen Nb. Dit oorlogsslachtoffer wordt niet vermeld op de lijst van de gesneuvelden te Denderhoutem
• 14
Ju b il e u m u it g a v e
Raymond De Winter Soldaat 2de klas 22ste Linieregiment Denderhoutem 5 maart 1888 Tienen 31 augustuss 1914
Gustaaf De Winter, landbouwer op ‘de Plaats’ huwde Celesta Maria Ludovica Goubert. Het paar kreeg 8 kinderen: Raymond (°05-03-1888) (op bidprentje staat 5 maart 1889), Maria Elmire (°05-07-1890), Desiré (°19-06-1897), Natalia (°26-08-1899), Richardus (°20-12-1901), Alissa Maria (°05-07-1904), Renatus (°01-10-1906) en Joanna Bertha (°24-08-1910). Hun oudste zoon, Raymond werd opgeroepen (lichting 1908) als soldaat milicien 2de klas bij het 22ste Linieregiment, 2de Compagnie, stamnummer 54791. Op 31 augustus 1914 sneuvelde hij in Tienen en werd daar begraven op de gemeentelijke begraafplaats.
Ju b il e u m u it g a v e
• 15
Robert Desire De Winter Soldaat 1 ste Regiment jagers te Voet Denderhoutem 7 augustus 1893 Ougrée 6 augustus 1914
Eduardus Oscar De Winter, bakker op ‘de Plaats’ en zijn echtgenote Maria Clementina Goubert hadden 9 kinderen: Achille (°0509-1891), Robert Desiré (°07-08-1893), Rene Jozef (°13-12-1895), Celeste (°13-04-1898), Albert Eudore (°24-05-1900), Renaat-Jozef (°21-12-1902), Nathalie Mathilde (°24-12-1903), Gaston Jozef (°07-01-1906) en Irena (°19-12-1907). Robert Desiré, ongehuwd en landbouwarbeider werd soldaat milicien van de lichting 1913 bij het 1ste Regiment Jagers te voet, 1ste Bataljon, 1ste Compagnie, stamnummer 27733. Hij was 1,60 m. met rond blozend aangezicht, hoog voorhoofd, kleine mond, kuiltje in de kin en blonde haren. Hij sneuvelde ‘op het veld van eer in bevolen dienst’ in de slag om Luik te Ougrée in de nacht van 5 op 6 augustus 1914. Hij werd begraven op de militaire begraafplaats te Ougrée. To e g e ke nde e re te ke ns: Ridder in de Orde van Leopold II met palm Oorlogskruis Herinneringsmedaille oorlog 1914-18
• 16
Ju b il e u m u it g a v e
Gentil Moreels Soldaat 3de Regiment Jagers te Voet Denderhoutem 19 augustus 1891 Wolvertem 24 augustus 1914
Phillemon Moreels, linnenwever en Sophia Praet woonden met hun twee kinderen in de Eigenstraat. Hun dochter Maria (°23-111889) en hun zoon Gentil (°19-08-1891). Gentil was van de lichting 1911 en werd opgeroepen als soldaat milicien bij de het 3de Regiment Jagers te voet, 3de Bataljon, 2de Compagnie, stamnummer 52952. Op 01 augustus vervoegde hij zijn eenheid en vocht in de slag om Impde (Wolvertem) op 24 augustus 1914. Hij ligt begraven op de militaire begraafplaats te Eppegem.
Ju b il e u m u it g a v e
• 17
Constant Aloïs Muylaert Soldaat 20ste Linieregiment Denderhoutem 19 september 1886 Boezingen 17 mei 1918
Medardus Muylaert, landbouwer en zijn echtgenote Rosalia Bockstal woonden in de Eigenstraat. Ze hadden 3 kinderen: Constant Aloïs (°19-09-1886), René (°13-04-1888) en Maria Theresia (°25-04-1891). Constant werd soldaat bij het 20ste Linieregiment, stamnummer 63156. Hij sneuvelde in Boezingen bij Ieper op 17 mei 1918. Hij ligt op de militaire begraafplaats te Westvleteren, graf 948.
“He t Sas” v an Bo e zing e n ap ril 1918
• 18
Ju b il e u m u it g a v e
Cornelius Rochus Praet Soldaat 2de klas Ruiter 3de Regiment Lanciers Denderhoutem 17 september 1892 Ichtegem 15 oktober 1914
Josephus Praet en Ludovica De Clercq huwden te Denderhoutem op 06 november 1884. Ze woonden op ‘de Plaats’ en hadden 5 kinderen: Clara (°07-04-1886), Celina (°18-06-1888),Augustus (°02-09-1891), Cornelius Rochus (°17-09-1892) en Maria Celina (°01-10-1895). Cornelius was van de lichting 1912 en werd opgeroepen in augustus als soldaat milicien 2de klas, Ruiter bij het 3de Regiment Lanciers, 2de Groep, 3de Escadron, stamnummer 16924. Hij sneuvelde te Ichtegem op 15 oktober 1914. Zijn begraafplaats is ons onbekend.
Rust in v re de dap p e re he lde n Rust to t w e e rzie ns in he t g raf Rust in v re de Vlaande re ns te lg e n Die uw blo e d v o o r ’t w e lzijn g af Altijd zulle n w ’u g e de nke n Gij die o ns g e lie f de n w aart In o ns de nke n e n o ns sp re ke n Le e f t g ij v o o rt o p de ze aard.
Ju b il e u m u it g a v e
• 19
Domien Gerard Roelandt Soldaat 9de Linieregiment Denderhoutem 6 augustus 1892 Aarschot 19 augustus 1914
Landbouwer Petrus Roelandt (ex. Kerksken) en Mathildis De Brauwer (ex. D’htm) huwden te Kerksken op 23 oktober 1889 en vestigden zich in de Eigenstraat. Er kwamen 3 kinderen: Domien Gustaaf (°01-06-1891), Domien Gérard (°06-08-1892) en Albert (°12-08-1895). Domien werd soldaat milicien bij het 9de Linieregiment, stamnummer 109/57701. In het begin van de oorlog sneuvelde hij te Aarschot op 19 augustus 1914.
• 20
Ju b il e u m u it g a v e
Petrus Amandus Temmerman Soldaat 10de Linieregiment Denderhoutem 24 oktober 1884 Wartel (Marche-les-Dames) 22 augustus 1914
Dominicus Temmerman, landbouwer-boswachter huwde Eulalia De Vos op 11 augustus 1880 te Denderhoutem en verbleven in de Stichelen. Ze kregen 10 kinderen: Franciscus Alfons (°10-051881), Desiderius Albert (°23-08-1882), Petrus Amandus (°24-10-1884), Maria Justina (°13-03-1887), Joseph Emiel (°01-01-1890), Leopoldine Felicia (°08-09-1891), Antonius Augustus (°02-02-1894), Franciscus Achilles (°04-01-1896), Renildis (°1107-1898) en Rosalia Josepha (°23-04-1900). Petrus Amandus was reeds gehuwd met Eugenie Van Landuyt toen hij opgeroepen werd als soldaat milicien bij het 10de Linieregiment, stamnummer 55863. Hij sneuvelde ‘door een kogel in de borst’ te Wartel bij Marcheles-Dames op 22 augustus 1914.
Ju b il e u m u it g a v e
• 21
Felix Camiel Triest Soldaat-Trompetter Vestingartillerie Denderhoutem 27 oktober 1889 Eindhoven (N) 20 november 1918
Theofiel Triest, kuiper-herbergier, gehuwd met Marie Therese De Schepper woonden met hun 2 kinderen Felix Camiel (°27-10-1889) en Palmyra (°11-01-1891) op het Dorp. Felix was ‘soldaat-trompetter’ bij de Vestingartillerie, 6de Batterij, stamnummer 3561. Hij vervoegde zijn eenheid op 01 augustus 1914. Bij de val van Antwerpen werd hij geïnterneerd naar Zwaelseist HarderwijkHersel (N) op 10 oktober 1914. Enkele dagen na de wapenstilstand overleed hij de 20ste november 1918 in het militair hospitaal te Eindhoven (N).
• 22
Ju b il e u m u it g a v e
Albert Van den Stock Soldaat 2de klas 4de Linieregiment Denderhoutem 8 februari 1891 Walem 28 september 1914
Joseph Van den Stock, linnenwever fabrikant en zijn echtgenote Joanna Clementia De Sadeleer woonden met hun 9 kinderen in de Vondelen: Emma (°22-01-1871), Maria Antonia (°07-12-1872), Ludovica (°25-09-1874), Emilius (°05-06-1877), Emmericus (°15-03-1880), Elisa (°08-07-1882), Lodewijk (°16-03-1885), Maria Ulma (°1508-1887) en Albert (°07-02-1891) (op bidprentje staat 8 februari). Hun jonste zoon werd soldaat milicien 2de klas VAP van de lichting 1911 bij het 4de Linieregiment, 2de Compagnie, stamnummer 104/56181. Hij sneuvelde op 28 september 1914 te Walem. Hij ligt begraven in Mechelen.
Ju b il e u m u it g a v e
• 23
Omer Van der Speeten Soldaat brancardier 4de Linieregiment Denderhoutem 15 april 1886 Calais (F) 5 november 1914
Norbertus Van der Speeten, hulponderwijzer (ex. Okegem) en Maria Catharina De Coorde huwden te Denderhoutem op 14-101882 en vestigden zich op Terlinden. Er werden 9 kinderen geboren: Octaaf (°27-07-1883), Omer (°15-04-1886), Henri (°17-02-1889), Remigius (°12-08-1891), Maria Ulma (°12-04-1893), Cheri Jozef (°20-11-1894), Feliciaan (°21-11-1896), Richardus (°10-08-1898) en Leopold (°24-12-1902). Hun zoon, Omer was onderwijzer in Sint-Joost ten Node en werd soldaat brancardier bij het 4de Linieregiment, stamnummer 13343. Hij werd getroffen door een kogel terwijl hij een gekwetste strijdmakker verzorgde. Overgebracht naar het Engels-Belgisch krijgsgasthuis te Calais (F) overleed hij er op 05 november 1914. Zijn lichaam rust op het kerkhof van zijn geboortedorp.
• 24
Ju b il e u m u it g a v e
Kamiel Van Gijseghem Soldaat 2de klas 1 ste Linieregiment Denderhoutem 14 september 1888 Alveringen 24 oktober 1914
Petrus Van Gijseghem, wever en zijn echtgenote Barbara Bellens (ex. Kerksken) woonden in Borrekent. Er waren drie kinderen: Kamiel (°14-09-1888), Karel Lodewijk (°01-04-1891) en Philemondus (°05-04-1893). Kamiel was soldaat 2de klas bij het 1ste Linieregiment, 2de Bataljon, 4de Compagnie, stamnummer 55723. Hij sneuvelde op 24 oktober 1914 in Alveringen. Begraafplaats: Kerk Alveringen.
Weg met den Oorlog Wij zuc hte n die p b ij al o ns lijde n dat o ns drukt in e e n g e sno rde w e t Wij zulle n krac htig blijv e n strijde n To t dat e r g e e n blo e d m e e r o p aarde v lo e it Wij zijn ste rk, v e e l ste rke r als le e uw e n Als he t v o lk zijne m ac ht e e ns to o nt w as he t slaaf zijn v an v ro e g e r e e uw e n Dit is nu v rij e n g ro o t v o o r altijd Rukt o p in dic hte sc hare n Vre e st m o e ite o f g e v are n En v e rhe f t m e t kle m e n f o rsc he ste m De v re de zal o p aard re g e re n K azijne r zal zijn m ac ht v e rle e ne n We g m e t de o o rlo g sw e t Vo o r alle v o lke re nre c ht Me n rukt o ns w e g uit lie f de b ande n En m e n do e m t o ns to t v o lke re n uit Me n rukt he t w e rktuig uit o ns hande n En zij b re ng e n e r e e n m o o rdtuig in Maar g e v lo e kt, g e v lo e kt zijn hie r die w e tte n Die he t v o lk nu ko m e n in de p ijn te staan Als he t w o e de n he n zal v e rp le tte re n Al w ie o ns g af he t zw aard in de hand
Ju b il e u m u it g a v e
• 25
Edmond Judocus Van Nerom Soldaat 2de klas 12de Regiment Artillerie Denderhoutem 11 januari 1893 Ronsele (Oostwinkel) 1 november 1918
Joannes Van Nerom, hoefsmid (ex Ninove) huwde te Denderhoutem met Maria Ludovica Noyaert op 23 december 1880 en verbleven in de Teerlinckstraat. Er kwamen zes kinderen: Edmondus (°07-02-1882), Petrus (°0101-1885), Joanna (°01-04-1887), Frans Jozef (°07-02-1890), Edmond Judocus (°11-01-1893) en Alfons (°01-08-1896). Edmond werd soldaat 2de klas van de lichting 1913 bij het 6de Regiment Artillerie, 3de Groep, 110de Batterij, stamnummer 2390. Hij vervoegde zijn eenheid op 01 augustus 1914. Op 18 januari 1915 plaatste men hem over naar de 2de Divisie Artillerie te paard. Wegens ziekte verbleef hij een periode (18-091816) in het hospitaal Albert I te Parijs, op 23 september in het hospitaal Bréquet en op 13 oktober 1916 naar Courbevoie. Op 02 november 1916 keerde hij terug naar zijn eenheid in het Opleidingscentrum Artillerie in Eu en vandaar bij het 6de Regiment Artillerie op 19 november. Wegens reorganisatie wijzigde hij nogmaals van eenheid, deze maal bij het 12de Regiment Artillerie. Edmond sneuvelde in een gevecht te Ronsele (Oostwinkel) op 01 november 1918, tien dagen vóór de lang verwachtte wapenstilstand. Zijn lichaam werd bijgezet op de gemeentelijke begraafplaats van Zomergem.
To e g e ke nde e re te ke ns: - Oorlogskruis met palm - Zeven frontstrepen
• 26
Ju b il e u m u it g a v e
Amand Van Schandevyl Soldaat Oorlogsvrijwilliger 2de klas 2de Regiment Carabiniers Denderhoutem 6 mei 1881 Southampton (E) 11 november 1914
Dominicus Van Schandevyl, gehuwd met Regina Scheerlinck woonden in de Eigenstraat en hadden 8 kinderen: Karel Lodewijk (°28-01-1878), Maria Rosalia (°18-02-1879), Amandus Gustaaf (°06-05-1881), Maria Theresia (°22-05-1882), Romanus (°01-11-1883), Franciscus Gustaaf (°2009-1886), Joannes Baptiste (°27-08-1887) en Benedictus (°08-061889). Amand werd soldaat 2de klas-oorlogssvrijwilliger bij het 2de Regiment Carabiniers, stamnummer 132/9166. Hij overleed in Southhampton (E) op 11 november 1914 en ligt daar begraven.
Droevig lied over den Oorlog De n o o lo g do e t zo o v e le m e nsc he n zuc hte n En b re ng t de n w e rkm an in de n g ro o tste n no o d De w e e m o e d he e f t m ij do e n m ijn huis o ntv luc hte n En m ijn jo ng ste kind is re e ds v an ho ng e r do o d Ik he b g e e n w e rk e n durf aan nie m and v rag e n te rw ijl ik b e zw ijk al v an de n ho ng e rsno o d En ko m ik naar huis ik ho o r m ijn kinde re n klag e n Ac h rijke n g e e f o ns e e n stukje b ro o d Gij rijke m e nsc he n ho o rt g ij m ij dan nie t w e e ne n w aaro m zijt g ij to c h zo o sp aarzaam m e t uw g e ld Ik b e n sc hie r naakt w il m ij to c h b ijstand le e ne n O f w o rdt ik v o o r g e e n sc he p se l Go ds g e te ld Ik he b g e e n w e rk aan nie m and durf ik v rag e n Te rw ijl ik b e zw ijk al v an de n ho ng e rsno o d En ko m ik naar huis ik ho o r m ijn kinde re n v rag e n Ac h v ade r g e e f o ns to c h e e n stukje b ro o d Daar lig t m ijn v ro uw g ansc h uitg e straf t v an krac hte n En nie m and die haar dan de hand uitste e kt De do o d die zal w e ldra haar lo t v e rzac hte n Daar is nu g e e n v o e dse l m e e r , ‘t is dat die haar o ntb re e kt Want haar lic haam kan g e e n e te n m e e r v e rdrag e n Zij is b e zw e ke n v an de n ho ng e rsno o d Haar laatste w o o rd w as kinde re n w ilt nie t klag e n Uw m o e de r die ste rf t de n ho ng e rdo o d
Ju b il e u m u it g a v e
• 27
Aimée Jozef Verbeeren Soldaat 2de Linieregiment Denderhoutem 3 januari 1891 aan de Yzer 22 oktober 1914
De dode soldaat O p v e rre , v re e m de b o de m Daar lig t e e n do de so ldaat… Ee n o ng e te ld, v e rg e te n Waar nie m and ac ht o p slaat Daar rijde n v e e l g e ne rale n Me t e re te ke ns v o o rb ij Ge e n e nke le de nkt o f die do de e e n kruiske o o k w aardig zij? Maar in e e n v e rre w o ning Dààr zit in ‘t av o ndro o d Ee n v ade r sto m te p e inze n… Mijn arm e Wille m do o d Daar zit e e n m o e de r te snikke n Daar ‘t snijdt do o r m e rg e n b e e n Daar lig t e e n do de so ldaat?… Ee n o ng e te ld, v e rg e te n Waar nie m and ac ht o p slaat. Daar rijde n v e e l g e ne rale n Me t e re te ke ns v o o rb ij Ge e n e nke le de nkt o f die do de Ee n kruiske ó ó k w aardig zij? Maar in e e n v e rre w o ning Dáár zit in ’t av o ndro o d Ee n v ade r, sto m te p e inze n: Mijn arm e Wille m do o d…… Daar zit e e n m o e de r te snikke n Dat ’t snijdt do o r m e rg e n b e e n
• 28
Ju b il e u m u it g a v e
Donaat Maurice Verbeeren Soldaat 4de Regiment Carabiners Denderhoutem 12 december 1896 Passendale 28 september 1918
Karel Lodewijk Verbeeren woonde met zijn echtgenote in Daal, zij huwden op 18 januari 1888. Hun 9 kinderen: Maria Justina (°04-04-1889), Aimée Jozef (°03-01-1891), Maria Evelina (°18-02-1892), Amandus (°06-03-1895), Maria Zoe (°26-03-1895), Donaat Maurice (°12-12-1896), Isidoor (°11-07-1898), Theofilius (°25-03-1900) en Gustavus (°21-04-1902). In dit gezin was het drama nog verschrikkelijker. Ze verloren twee zonen in de ‘grote oorlog’. Aimée Jozef was soldaat milicien van de lichting 1911 bij het 2de Linieregiment, 2de Batterij, 2de Compagnie, stamnummer 56797. Hij sneuvelde in de eerste maanden van de slag om de Yzer op 22 oktober 1914. Zijn begraafplaats is ons onbekend. Donaat Maurice was soldaat milicien van de lichting 1915 bij het 4de Regiment Carabiniers, 3de Batterij, 4de Compagnie, speciale eenheid 1915, stamnummer 1901/2614. Donaat was 1,57 m. groot, rond en bleek aangezicht, ronde kin, donkerbruine haren. Speciaal kenteken: uiteinde wijsvinger verpletterd. Hij was vermist op 28 september 1918 bij de slag om Passendale en werd dezelfde dag als gesneuveld opgegeven. Zijn begraafplaats is ons eveneens onbekend. To e g e ke nde e re te ke ns aan Do naat: - Ridder in de Orde van Leopold II met palm - Medaille van de overwinning - Herinneringsmedaille van de oorlog 1914-18 - Oorlogskruis - Vier frontstrepen
Ju b il e u m u it g a v e
• 29
Adolf De Coker Soldaat 2 Regiment Jagers te paard Haaltert 7 december 1893 Haaltert 27 juli 1919 de
Kareelbakker en tapper Franciscus De Coker huwde op 29 september 1875 met Maria Theresia Bael. Het echtpaar kreeg 12 kinderen: Camil (°12-02-1876), Clementia Maria (°26-101877), Rosalia (°28-09-1879), Maria Christina Josefina (°08-011881), Emma Maria (°04-02-1883), Emilia Maria (°14-02-1885), Joannes Baptista (°24-06-1887), Helena (°31-07-1889), Justina (°07-11-1891), Adolf (°07-12-1893), Arsène (°23-07-1895), Malvina (°17-04-1897). Hun zoon Adolf, metaalarbeider en nog ongehuwd stapte in het leger als beroepsmilitair op 1 november 1909. Hij nam dienst bij het Regiment 2de Jagers te paard. Later werd hij soldaat 2de klas ruiter. Ernstig gekwetst op 19 mei 1916 werd hij verzorgd in het militair hospitaal te Montpellier. Hij werd overgebracht naar Haaltert waar hij op 27 juli 1919 overleed aan gevolgen van zijn verwondingen. Hij ligt begraven op het kerkhof te Haaltert. Ere te ke ns p o stuum to e g e ke nd: - Oorlogskruis met Palm - Medaille van de Yzer - Overwinningsmedaille - Herinneringsmedaille van de oorlog 1914-1918 - Door zijn vele maanden activiteit aan het front ontving hij 8 frontstrepen
• 30
Ju b il e u m u it g a v e
GESNEUVELDEN WO I Haaltert
Victor De Kegel Soldaat 2de Regiment Karabiniers Kerksken 3 februari 1893 Lint 6 oktober 1914
Uit het huwelijk van Dominicus De Kegel en Maria Catharina Renneboogh sproten 12 kinderen: Victor (°12-02-1892), Jean Victor (°03-02-1893), Franciscus (°16-08-1894), Philemon (°07-12-1895), Joseph Camiel (°28-08-1897), Maria Clotilde (°07-05-1899), Leontina (°22-06-1900), Helena (°12-01-1902), Philemon (°16-03-1904), Judith Leonia (°09-11-1905), Leopold Joseph (°1810-1906) en Leontina (°10-11-1908). Het gezin verbleef enkele jaren in Kerksken om nadien zich te vestigen op de Brul te Haaltert. Hun tweede ongehuwde zoon, Victor, lichting 1913, werd ingedeeld bij het 2de Regiment Karabiniers, 1ste Bataljon, 6de Compagnie, stamnummer 722. Hij werd soldaat 1ste klas. Zijn inlichtingsblad vermeld: 1,67 m., 61 kgr., lang aangezicht, normale neus en voorhoofd, groenachtige ogen, kleine mond en dunne lippen, kuiltje in de kin, kastanjebruine haren en wenkbrauwen. Persoonlijk kenmerk: boot getatoeëerd op de rechterarm. Hij sneuvelde in het begin van de oorlog te Lint op 6 oktober 1914 en werd daar begraven op de militaire begraafplaats van Lier
Po stuum to e g e ke nde e re te ke ns: - Kruis van Ridder in de Orde van Leopold II met palm - Oorlogskruis met palm - Overwinningsmedaille - Herinneringsmedaille van de oorlog 1914-18
Ju b il e u m u it g a v e
• 31
Frans De Mol Militairen brancadier in ’t Belgisch Leger Haaltert 25 Mei 1888 Hoogstade 20 oktober 1917
Victor De Mol, woonachtig te Kerksken, huwde op 08 juli 1885 Angelina De Meyer. Het jonge paar vestigde zich in Haaltert in ‘de Ziekhuizen’. Zij kregen vijf kinderen: Maria Justina (°30-091886), Frans Marie Jozef (°25-02-1888) (volgens doodsprentje °25-05-1888), Camil Jozef (°10-01-1890), Alfons Dominicus (°30-09-1892) en Josephus (°16-12-1893). Frans trad in bij de Broeders van de Christelijke Scholen en werd leraar in de jongensschool te Bazel (Waasland). Hij was brancardier in het Belgisch leger en werd op 20-10-1917 dodelijk getroffen door een granaat in de omgeving van Hoogstade(?). Hij werd begraven in Hoogstade-Alverigen, graf nr 630
• 32
Ju b il e u m u it g a v e
Etienne de Sadeleer Oorlogsvrijwilliger Sergeant bij het korps der Belgische Taalmannen Sint-Joost-ten-Noode 28 april 1889 Amiens 27 maart 1918
Lodewijk Baron de Sadeleer, geboren en wonende te Haaltert huwde met Madeleine Van Hoorde uit Brussel. Hun eerste zoon, Paul (°21-08-1887) erfde de barontitel en werd de latere burgemeester van Haaltert. Etienne werd geboren 28-04-1889 en Marie-Louise op 8-11-1892. Etienne, student in de Rechten, nam dienst als vrijwilliger op 6 juni 1917, stamnummer 1343. Hij werd sergeant bij het legerkorps van Belgische vertalers en Adjunct in het Belgisch Militair Commissariaat van het Noordstation te Amiens (Fr.). Hij overleed tijdens een bombardement (bominslag tegenover de vijand) in Amiens op 27 maart 1918. Het lichaam werd bijgezet in de familiekelder op het kerkhof te Haaltert Ere te ke ns p o stuum to e ke nd: - Kruis van Ridder in de Orde van Leopold I met palm - Het oorlogskruis - Herinneringsmedaille oorlog 1914-18 - Overwinningsmedaille
Ju b il e u m u it g a v e
• 33
Jan Baptist De Schepper Soldaat 1 ste klas 2de Regiment Carabiniers Haaltert 8 september 1890 Lier 5 oktober 1914
Lodewijk De Schepper huwde te Heldergem op 2 oktober 1889 met Maria Emma Muylaert en woonden ‘op het katje’ (Windmolenstraat) te Haaltert. Er kwamen vijftien kinderen: JanBaptist (°08-09-1890), Alfons Prosper (°27-10-1891), Petrus Jacobus (°19-07-1893), Dominicus (°06-12-1894), Joseph Petrus (°23-05-1896), Ursula (°27-10-1897), Gustaaf (°17-04-1899), Leopold Emiel (°25-02-1901), Georgette (°17-08-1902), Frans (°02-03-1904), Maria (°29-08-1905), Emile Adelaan (°22-11-1906), Victor (°12-11-1907), Maria Irma (°1602-1910) en Arthur (°10-05-1914). Hun oudste zoon, Jan Baptist, landbouwwerkman, reeds gehuwd met Philomena De Vriendt en vader van een zoon, werd opgeroepen bij de 6de Legerdivisie, 2de regiment Carabiniers, 3de Batterij, 1ste Compagnie, stamnummer 4437. Hij werd soldaat 1ste klas. Zijn dossier vermeldt: 1,64 m, 65 kg., ovaal aangezicht, grijze ogen normale mond, ronde kin, licht bruine haren. Op 1 augustus vervoegde hij zijn eenheid en sneuvelde een paar maanden later op 05 oktober 1914. Hij werd begraven op de militaire begraafplaats te Lier. Po stuum uitg e re ikte e re te ke ns: - Kruis van Ridder in de Orde van Leopold II - Het oorlogskruis - Overwinningsmedaille - Herinneringsmedaille van de oorlog 1914-18
• 34
Ju b il e u m u it g a v e
Alfons De Smet Soldaat 1 ste Regiment Carabiniers Haaltert 11 november 1887 St. Michiels-Brugge 20 november 1918
Het gezin Camille De Smet en Clementia Van der Gucht woonden in Eekent. Zij huwden te Haaltert op 26 juli 1882. Er kwamen vijf kinderen: Jozef (°20-10-1883), Maria Rosalia (°07-111885), Alfons Eduard (°10-11-1887), Franciscus Gustaaf (°00401-1889) en Camille (°14-10-1892). Alfons was soldaat milicien van de lichting 1907. Hij werd ingelijfd bij het 1ste Regiment Carabiniers met stamnummer 163/637. Op 20 november 1918 overleed hij in het O.L.Vrouwgesticht te St. Michiels-Brugge aan zijn opgelopen verwondingen. Hij werd begraven op de militaire begraafplaats te Assebroek-Brugge, graf 329.
Ju b il e u m u it g a v e
• 35
Eduard De Smet Soldaat 9de Linieregiment Haaltert 18 december 1889 Beveren aan de IJzer 19 maart 1918
Josephus De Smet uit Eekent huwde op 8 november 1884 met Melanie Vonck uit Aaigem. Zij kregen 12 kinderen: Frans (°2208-1885), Marie Theresia Elisa (°26-09-1886), Maria Delphina (°10-10-1888), Eduardus (°18-12-1889), Gustaaf (°31-05-1892), Leo (°02-03-1894), Camiel (°02-12-1895), Maria Theresia Elisa (°19-09-1897), Polydoor (°23-04-1899), Arthur (°04-06-1900), Maria Cecilia (°10-01-1902) en Celina Maria (°19-01-1905). Eduard werd soldaat bij de lichting 1909 bij het 9de Linieregiment, 9de Compagnie, CIAM. Hij was landbouwwerkman en gehuwd met Coppens Hortensia . Bij de rekrutering noteerde men: lengte 1,610 en 66 kg., ovaal aangezicht en ronde kin, breed voorhoofd, lichtbruineogen, een wipneus, donkere haren en wenkbrauwen. Persoonlijk kenmerk: tatoeage in inkt op de rechterarm. De ongelukkige werd getroffen door granaatscherven aan het hoofd in Merckem op 17 maart 1918. Hij overleed ’s anderendaags in het militair hospitaal te Beveren a/d Yzer. Hij ligt begraven in De Panne (Kerkstraat), graf K59.
To e g e ke nde e re te ke ns: - Ridder in de Orde van Leopold II - Oorlogskruis - Medaille van de Yzer - Medaille van de overwinning - Herinneringsteken van de oorlog 1914-18 - Zes frontstrepen
• 36
Ju b il e u m u it g a v e
Michel De Smet Soldaat 2de Regiment Jagers te voet Antwerpen 1 november 1893 Kaaskerke 3 juli 1918
Prosper De Smedt, herbergier was gehuwd met Rosalia De Haeck, ex. Erembodegem. Hun zoon Michel werd geboren te Antwerpen op 01 november 1893. Hij werd soldaat bij het 2de Regiment Jagers te voet met stamnummer 54450. Op 3 juli 1918 sneuvelde hij te Kaaskerke en werd begraven op de militaire begraafplaats in De Panne.
Ju b il e u m u it g a v e
• 37
Domien Goossens Soldaat 2de klas 4de Regiment Jagers te voet Haaltert 24 december 1893 Landegem 26 oktober 1818
Franciscus Goossens en Angelina Van Impe, gehuwd te Haaltert op 21 januari 1885. Elf kinderen zagen het levenslicht: Donatus (°07-11-1885), Pieter (°20-05-1888), Maria Valentina (°05-051890), Alphonse (°14-08-1892), Dominique (Domien) (°24-121893), Maria Evelina (°21-05-1895), Maria Magdalena (°25-09-1896), Emma (°02-02-1898), Petrus Joseph (°19-08-1899), Philemon (°13-01-1903) en Alice (°15-05-1905). Domien, ongehuwd en landbouwwerkman was soldaat milicien 2de klas van de lichting 1913 bij het 4de Regiment Jagers te voet, 1ste Batterij, 4de Compagnie, stamnummer 27985. Zijn lichamelijke kenmerken: 1,66 m groot, gebruind rond aangezicht, kastanje bruine ogen, kleine stompe neus, kleine mond en dunne lippen, kuiltje in de kin, welige zwarte haren en wenkbrauwen. Op 1 augustus verbleef hij bij zijn eenheid. Op ‘campagne’ sneuvelde hij enkele dagen vóór het einde van de oorlog, op 26 oktober 1918 in Landegem, waar hij ook begraven werd. To e g e ke nde e re te ke ns: - Ridder in de Orde van Leopold II met palm - Het oorlogskruis - Medaille van de Yzer
• 38
Ju b il e u m u it g a v e
Livien Govaert Oorlogsvrijwilliger 1 ste Regiment Carabiniers Heldergem 11 november 1875 Stuyvekenskerke 24 oktober 1914
Gerardus Govaert, ex. Heldergem en Clementia Schouppe, ex. Herzele huwden en kregen vijf kinderen : Maria Theresia (°2803-1873), Livinus Franciscus (°11-11-1875), Maria Virginia (°1804-1877), Rosalia (°25-08-1881) en Valentina (°30-12-1885). Hun zoon Livinus huwde met Rosalia Van den Stockt te Haaltert op 28 april 1897 en kreeg tussen 1898 en 1908 acht kinderen. Als vader van dit groot gezin tekende hij op 14 augustus 1914 als oorlogsvrijwilliger tot het einde van de oorlog. Hij werd ingedeeld bij het 1ste Regiment Carabiniers, 4de Bataljon, 2de Compagnie, stamnummer 131/62625. Hij sneuvelde in Stuyvekenskerke enkele weken na zijn indiensttreding op 23/24 oktober 1914. Zijn begraafplaats is ons onbekend. Zijn w e duw e o ntv ing v o lg e nde e re te ke ns: Ridder in de orde van Leopold I met palm Het oorlogskruis Medaille van de Yzer Medaille van de overwinning Herinneringsmedaille van de oorlog 1914-18
Ju b il e u m u it g a v e
• 39
Pieter Jozef Groebbens Soldaat 2de klas 8ste Linieregiment-vestingartillerie Haaltert 19 januari 1878 Marche les Dammes 23 augustus 1914
Het echtpaar Augustus Groebens en Maria Theresia Baeyens huwden te Haaltert op 12 september 1876 en kregen twee kinderen: Pieter Jozef (°19-01-1878) en Maria Christina (°01-11-1880). Hun zoon, Pieter Jozef, landbouwwerkman huwde met Clementina Maria De Koker en vestigde zich in Ede Tien kinderen werden geboren tussen 1901 en 1914. Als soldaat milicien 2de klas VAP bij het 8ste Linieregiment-vestingartillerie, 5de Bataljon, stamnummer 48680, vervoegde hij op 1 augustus 1914 zijn eenheid. Pas een 3-tal weken aan het front sneuvelde hij in Marches-lesDammes op 22/23 augustus. Hij ligt begraven op de militaire begraafplaats te Champion (Namur). Po stuum to e g e ke nde e re te ke ns: Medaille van de overwinning Herinneringsmedaille van de oorlog 1914-18
Laatste v aarw e l Vaarw e l, v aar e e uw ig w e l, o duurb aar v ade rland Waar le e uw e nm o e d e n blo e d do o r d’adre n b ruisc he nd v lo e ie n En w aar ro nd Vo rst e n Vaan g e lijk d’o rkane n lo e ie n De krijg e rsdro m m e n f ie r, als ‘t o o rlo g sv ure b randt, v aarw e l, e n m akke rs, v rie nd e n te e de re blo e d v e rw ante n, Dat g e e ne trane n, ne e n, uw w ang e n hie r b e sp ro e ie n Ik ke nde no g g e e n dw ang , ik ke nde no g g e e n b o e ie n, Tro o st u, ik ste rf v o ldaan, ik ble e f m ijn p lic ht g e stand, Vaarw e l, o krijg sb anie r, w ie ns zic ht o ns b o rst de e d g lo e ie n En m e t o nte m b re krac ht o ns ste e ds v o o ruit ko n ro e ie n, aan u m ijn laatste n blik, e n snik, o duurste p and, Vaar…He lde n ste rv e n nie t, De zie l aan ‘t he m e lsc h strand Vo o r Go de s e e uw ig e n tro o n zal e r v o o r altijd blo e ie n Waar im m e rdure nd lie f d, e n v re de blo e m e n g ro e ie n.
• 40
Ju b il e u m u it g a v e
Domien Grootvriendt Soldaat 2de klas 9de Linieregiment Denderhoutem 6 november 1887 Lombardsijde 15augustus 1914
Jan Baptist Grootvriendt en zijn echtgenote Marie-Theresia Allaer hadden vier kinderen: Dominicus (Domien) (°06-11-1887), Maria Virginia (°04-06-1889), Alexis (°01-07-1890) en Franciscus (°12-03-1892). Domien ongehuwde, verbleef hij op de Hoogstraat te Haaltert en werd opgeroepen als soldaat 2de klas bij het 9de Linieregiment, 1ste Bataljon, 1ste Compagnie, stamnummer 109/54269. Op 1 augustus vervoegde hij zijn eenheid en een jaar later op 15 augustus 1915 sneuvelde hij te Lombardsijde. Zijn begraafplaats is ons onbekend.
Hij w as e e n jo ng e ling zo o g o e d En b raaf , de zijne n g ansc h g e ne g e n; Do c h die b e zie ld m e t he lde nm o e d Vo o r ‘t Vade rland de n do o d g ing te g e n Go d he e f t he m , Duurb are n, U g e g e v e n Vo o r He m , de K e rk e n ‘t Vade rland; Go d w il dat o o k hij als o f f rand Vo o r ‘t he il v an Be lg ië zo u sne v e n ‘t staat in zijn laaste n b rie f g e sc hre v e n “Aan Go d alle e n he ho o rt o ns le v e n, “Wat m ag g e sc hie n, w e lk o o k o ns lo t “he t o nze zij, he t ko m t v an Go d We e st, huisg e no o te n zw aar b e p ro e f d Nie t uite rm ate o m he m b e dro e f d Die , o m zijn do o d als he ld g e ro e m d, Blijf t b ij de dap p e re n g e no e m d, Bre ng dra uw b e ê he m b ij de n He e r, daar v indt g e U al e e ns e e uw ig w e e r
Ju b il e u m u it g a v e
• 41
François Hunninck Soldaat 2de klas 2de Regiment Jagers Haaltert 25 juni 1890 Kaaskerke 5 mei 1916
Karel Lodewijk Hunninck en Maria Joanna Muylaert vestigden zich in ’s Gravenkerselaar en stichtten een talrijk gezin met 12 kinderen: Maria Rosalia (°12-03-1879), Louis Marie (°03-061880), Maria Celestina (°17-02-1882), Maria Evelina (°13-031883), Jozef (°05-09-1884), Maria Emma (°06-06-1886), Desidereus Alfons (°28-08-1887), Jan Baptist (°1007-1889), Fransciscus (°25-06-1890), Maria Anna (°08-09-1892), Jozef Arthur (°25-10-1895) en Valerie Alphons (°24-01-1898). François was soldaat 2de klas van de lichting 1911 bij de 2de Jagers, stamnummer 132. Op 19 februari 1916 werd hij te Parijs aangeworven als oorlogsvrijwilliger tot het einde van de oorlog bij het 2de Detachement, 4de Compagnie, 5DA-CTAG als granaatslinger in de loopgraven. Frans was ongehuwd en landbouwwerkman, verbleef te Bregny in het département Oise (Fr). Zijn persoonsfiche vermeldde: 1,64m, ovaal aangezicht, hoog en breed voorhoofd, blauwe ogen, brede en rechte neus, blonde haren. Hij sneuvelde in bevolen dienst in de slag aan de Yzer. Hij werd geraakt door granaatscherven en overleed aan zijn verwondingen te Kaaskerke op 5 mei 1916. Zijn stoffelijke resten rusten op de militaire begraafplaats van Adinkerke, graf 1432.
Po stuum to e g e ke nde e re te ke ns: Ridder in de orde van Leopold II Medaille van de overwinning Oorlogskruis Herinneringsteken van de oorlog 1914-18
• 42
Ju b il e u m u it g a v e
Alexis Meereman Soldaat 1 ste Regiment Grenadiers Haaltert 21 december 1890 Zuydschote 24 april 1915
Livinus Meereman, ex St-Lievens Esse huwde met Maria Josepha Beque, ex. Erembodegem en vestigden zich op de Brul. Daar werden 4 kinderen geboren: Alexis (°21-12-1890), Maria Alice (°23-09-1892), Alfons (°13-10-1895) en Frans Clement (°21-081897). Hun ongehuwde zoon Alex werd soldaat bij de het 1ste Regiment Grenadiers, stamnummer 48055. Hij sneuvelde te Zuydschote op 24 april 1915. Zijn begraafplaats is ons onbekend.
De Oorlog Mijn v ade r de e d de n o o rlo g m e e Hij ko n v e rte lle n v an he t w e e In o o rlo g stijd g e le de n Wat is de o o rlo g dan? Me nsc he n sc hie te n m e nsc he n do o d Vlo e ke n, tie re n o m hun no o d Ste le n, m o o rde n, p lundre n, b rande n Ste ke n hunne b o o ze hande n Ze lf s aan m o e de rs e n aan kle ine n Die v an v re e s e n ho ng e r kw ijne n O He m e l, w at e e n ram p !
Ju b il e u m u it g a v e
• 43
Petrus Etienne Meganck Korporaal 13de Linieregiment Haaltert 13 mei 1893 Woumen 28 september 1918
Joseph Meganck en Maria Joanna Muylaert, beiden uit Haaltert, huwden op 17 januari 1883 en vestigden zich in Ede. Er kwamen 7 kinderen: Maria Josepha (°15-11-1883), Camille (°24-11-1884), Alfons (°09-03-1888), Philimondus (°11-07-1889), René Jozef (°16-02-1891) en Petrus Stephanus (°13-05-1893). Petrus was korporaal bij het 13de Linieregiment, stamnummer 113/30377. Hij sneuvelde in Woumen op 28 september 1918. Zijn begraafplaats is ons onbekend.
• 44
Ju b il e u m u it g a v e
Alfons Nerinckx Soldaat 2de Regiment Artillerie Denderhoutem 2 september 1888 Montpellier (F) 18 maart 1918
Op 8 november 1883 huwden Dominicus Nerinckx en Barbara Verbeken en verstigden zich in Haaltert. Zij stichtten een talrijk gezin met niet minder dan 14 kinderen: Theofile (°19-02-1883), Maria Emma (°31-05-1885), Maria Renilde (°14-07-1886), Alphonse (°02-09-1888), Remi (°28-03-1890), Petrus Franciscus (°29-03-1891), Maria Emma (°07-08-1893), Joseph Alfonse (°27-11-1895), Lodewijk Victor (°12-01-1897), Eveline (°26-12-1897), Elodie Leonia (°11-03-1900), Anna (°22-04-1901), Adelina Josephina (°04-06-1902) en Josephus (°13-09-1903). Hun zoon Alfons was reeds gehuwd met Eveline Praet en vader van drie kinderen toen hij zijn oproepingsbevel ontving. Hij werd soldaat bij het 2de Regiment Artillerie, 23ste Bataljon, stamnummer 152/1207. Op 18 maart 1918 sneuvelde hij in Montpellier (Fr) waar hij begraven ligt op de begraafplaats St.Lazaire in Montpellier, plaats nr. 482.
Ju b il e u m u it g a v e
• 45
Joseph Piron Soldaat 7de Linieregiment Haaltert 30 oktober 1893 Ramscapelle 27 oktober 1914
Frans Xaverius (ex. Nieuwerkerken) trouwde in 1882 met Leonia Vijverman (ex. Kerksken) en kwamen naar Haaltert. Zij kregen drie kinderen: Maria Rufina (°04-03-1883), Remi (°02-01-1889) en Joseph (°30-10-1893). Joseph was ongehuwd toen hij als soldaat-milicien naar het front moest. Hij behoorde tot de lichting 1913, bij het 7de Linieregiment, 2de Batterij, 3de Compagnie, stamnummer 59732, was 1,66 m., rond aangezicht, laag voorhoofd, platte brede neus, kleine mond, dunne lippen, blauwe ogen en welig kastanjebruin haar. De jongeling sneuvelde in het begin van de oorlog op 27 oktober 1914 in Ramscapelle, waar hij ook begraven werd.
• 46
Ju b il e u m u it g a v e
Remi Provost Soldaat 14de Linieregiment Haaltert 7 april 1891 Oostnieuwkerke 3 oktober 1918
In het gezin van fruitkoopman Eduardus Provost en Philomena Matthijs kwamen zeven kinderen: Maria (°04-08-1888), Emilie Rosalie (°16-03-1890), Remi (°07-04-1891), Dominicus Alfons (°09-05-1892), Leonia Maria (°09-05-1893), Maria Hortense (°3108-1894) en Raymond (°20-11-1895). Remi, ongehuwd was soldaat bij het 14de Linieregiment, stamnummer 114/29502. Hij sneuvelde een paar maanden voor het einde van de grote oorlog te Oostnieuwkerke in de wijk ‘de Most’ bij Roeselare op 3 oktober 1918. Zijn stoffelijke resten liggen op de militaire begraafplaats te Houthulst, graf E 1341.
Ju b il e u m u it g a v e
• 47
Pierre François Sack Soldaat 9de Linieregiment Nieuwerkerken 12 februari 1885 Wandre-Rabosée 6 augustus 1914
Franciscus Sack en Paulina woonden in Nieuwerkerken en kregen zes kinderen: Theofilius (°21-06-1876), Alexus (°24-02-1878), Philogene Arthur (°19-10-1879), Charles Louis (°21-09-1881), Alphonse (°15-12-1883) en Petrus Franciscus (°12-02-1885). Hun jongste zoon, Petrus, mijnwerker huwde met Emilia De Meyer uit Haaltert. Hij was reeds in actieve dienst op 3 november 1905 als soldaat bij het 9de Linieregiment, stamnummer 109/53140. Petrus was 1,72 m. groot, Hoog voorhoofd, dikke neus, ovaal aangezicht, blauwe ogen, ronde kin, blonde haren. Hij sneuvelde in één van de eerste veldslagen om Luik op 5/6 augustus 1914 te Wandre-Rabosée en werd er begraven op de militaire begraafplaats, graf nr. 90.
• 48
Ju b il e u m u it g a v e
Prosper Louis Joseph Schockaert Soldaat 9de Linieregiment Haaltert 12 maart 1887 – Adinkerke 15 mei 1915
‘Facteur der landelijke brievenpost’ Victor Schockaert huwde met Maria Delphina De Pril op 05 mei 1886 en woonden op de Hoogstraat. Er kwamen 8 kinderen: Prosper Lodewijk (°12-031887), Ludoviva Ammelia (°08-08-1888), Maria Joanna (°09-10-1889), Louis (°04-03-1892), Fransciscus (°23-10-1894), Dominicus (°10-04-1897), Maria Magdalena (°01-04-1899) en Jan Jozef Karel (°29-11-1901). Hun oudste zoon, Prosper trok het lot nr. 23 en werd soldaatmilicien bij het 9de Linieregiment, 2de Bataljon, 1ste Compagnie, stamnummer 109/54119. Zijn kenmerken: 1,60 m., 65 kg., heeft rond aangezicht, breed voorhoofd, grijze ogen, ronde kin en donkerblonde haren. Op 9 augustus 1910 tekende hij als reservevrijwilliger voor een periode van 2 jaar. Hij nam deel aan de gevechten in de omgeving van Kaaskerke aan de Yzer en stierf te Adinkerke op 15 mei 1915 waar hij begraven werd, graf nr. 292. Ere te ke n: - Medaille van de IJzer
Ju b il e u m u it g a v e
• 49
Pieter Jozef Steenhout Soldaat 16de Linieregiment Haaltert 9 september 1886 Zomergem 31 oktober 1918
Op het ‘Katje’ (Windmolenstraat) woonden Theodorus Steenhout en Philomena Van Wassenhove. Zij waren gehuwd in 1876 en kregen vijf kinderen: Jozef Petrus (°11-11-1878), Maria Ursula (°04-10-1880), Odilon (°26-04-1884), Pieter Jozef (°08-09-1886) (op bidprentje 9 september) en Maria Victoria (°28-03-1890). Pieter Jozef huwde op 24-jarige leeftijd te Kerksken met Emilie Gees. Hij was soldaat bij het 16de Linieregiment, 2de Bataljon, 6de Compagnie, stamnummer 116/2509. Op 30 september 1916 werd hij ingelijfd bij een bijzondere eenheid (CS) te Parigny-l’Eveque. Op 7 november 1917 keert hij terug naar zijn eenheid. Pieter sneuvelde te Zomergem op 31-10-1918 na 12 maanden frontgevechten. Hij werd er ook begraven.
• 50
Ju b il e u m u it g a v e
Jozef Van den Stockt Oorlogsvrijwilliger Soldaat 1 ste klas 9de Linieregiment Haaltert 24 mei 1885 – Pervijse begin februari 1915
Dominicus Van den Stock huwde Maria Dominica De Schutter op 25 augustus 1869. Er kwamen 6 kinderen: Maria Theresia (°10-04-1880), Delphina (°28-01-1882), Jozef (°24-05-1885), Cyrille (°12-06-1887), Serafina (°15-04-1890) en Camillus (°29-07-1891). Jozef trok lot nr 44 en werd soldaat milicien 1ste klas van de lichting 1905. Hij werd ingeschreven bij het 9de Linieregiment, stamnummer 109/53154. Jozef was 1,62 m groot, ovaal aangezicht, blauwe ogen, dikke neus ronde kin en kastanjebruin haar. Op 11 augustus 1908 tekende hij te Beverlo als reserve vrijwilliger voor een termijn van 4 jaar. In februari 1915 sneuvelde hij te Pervijse. Zijn begraafplaats is ons onbekend.
Ho o rt g ij daar v e r, die huiv e re nde ste m ? Ee n m an lig t daar do o r ’t m o o rde nd staal g e v e ld. Hij klaag t…Mo e de r…hulp. Do c h nie m and ho o rt he m . ’t Mo e de rhart is ’t nie t dat zijn lijde n ste lp t. Missc hie n, o v ade r, m o e de r, is ’t uw zo o n, O f w e l, o kind v an uw v ade r, v ro uw v an uw m an, Die daar al ste rv e nd lig t: af g rijse lijk, sc ho o n, Zo o stie rv e n e r in v ijandlijke n b an. Vaartw e l, zuc ht hij m e t p ijnlijk g e b aar. Vaartw e l, g ij alle n die ik b e m in, Ik ste rf …do c h w e e st nie t o ng e tro o sd. Vo o rw aar. Daar ste rf t e e n Go d de n do o d uit e ig e n w ille n, Ge ho o nd, m iske nd, dit alle s o nv e rdie nd… Go d m int…Die zal g e w is uw lijde n stille n.
Ju b il e u m u it g a v e
• 51
Jozef Frans Van den Storme Klaroenblazer 8ste Linieregiment Haaltert 9 juli 1878 Lokeren 19 oktober 1914
Op de Kattestraat woonden Petrus Van den Storme en Judoca Hoebeeck (ex. Nwken) en hadden twee kinderen: Joannes Baptista (°05-08-1874) en Jozef Frans (°09-07-1878). Jozef Frans huwde met Maria Elodia Baeyens van Vlierzele en zij kregen zes kinderen. Zijn zesde kind werd geboren 20 dagen vóór zijn dood. Hij werd soldaat VAP in 1899. Opgeroepen voor de oorlog was hij klaroenblazer bij het 8ste Linieregiment, hulptroepen van de Genie, stamnummer 108/48632. Hij sneuvelde te Lokeren op 19 oktober 1914 en werd begraven in Dendermonde.
De onze Vader der Belgische Soldaten aan den Yzer O w ille m , die in Be lg ië zijt, v e rv lo e kt zij uw naam , no o it b e ko m m e u o ns rijk, u w il g e sc hie de no c h in Duitsc hland, no c h e lde rs, e n v e rg e e f o ns o nze dap p e re w e e rstandb ie de nde tro e p e n,v o o ral aan de n Yze r g e lijk w ij v e rg e v e n alle n v e ro re n Duitsc he rs. En le id o ns nie t in b e ko ring no g m e e r Duitse m o f f e ns te v e rm o o rde n, Maar v e rlo s o ns v an u e n v an u alle n b e staan Wees gegroet We e s g e g ro e t, Wille m , v o l haat e n nijd, de duiv e l zij m e t u, v e rv lo e kt zijt g ij o nde r uw b e v o lking e n v e rv lo e kt zijn de dade n uw s lic haam s. O nb arm hartig e tyran, b id v o o r de zie le n, v an he n die o nsc huldig v ie le n, dat in de uur uw e r sp o e dig do o d Am e n. In de naam de s K o ning s e n de s v o lks e n de s duurb are n Vade rlands Be lg ië
• 52
Ju b il e u m u it g a v e
Victor Van de Water Soldaat 2de klas 7de Linieregiment Haaltert 26 oktober 1878 Adinkerke 1 augustus 1918
Ferdinandus Van de Water was gehuwd met Maria Hortentia Van Melkebeke (ex. Herzele). Zij kregen twee kinderen: Philimondus (°17-11-1876) en Victor (°26-10-1878). Victor huwde in Denderhoutem op 25 augustus 1909 met Maria Paulina Van den Berghe (ex. Anderlecht). Hij was soldaat 2de klas bij het 7de Linieregiment, hulptroepen van de Genie, stamnummer 107/52604. Zijn aanwerving dateert 1 augustus 1914. Op het einde van de oorlog werd hij dodelijk getroffen door een granaatontploffing te Adinkerke op 1 augustus 1918. Zijn stoffelijk overschot werd begraven op de militaire begraafplaats in De Panne, graf nr. D 84.
O o rlo g slie d 1916 Ie de re e n w e e t ho e dat de Duitsc he rs Lav e rtig aan he t w e rk zijn g e w e e st m e n kw am in he t v e ld e n he t w as duiste r Daar w ie rd g e sc ho te n o m he t m e e st Er w e rde n so ldate n v e rnie tig t Valle n v o o r o ns v o e te n hie r ne e r Daar nie m e nd hun hulp e ko n b re ng e n Die blijv e n o p he t slag v e ld ne e r Re f re in Be ste v rie nde n he b m o e d w ij g aan nu m e t sp o e d Ve rre v an o ns m o e de r te e r Me t de zak e n g e w e e r lang s strate n, b o sc h e n v e ld Strijde n w ij m e t g e w e ld Druk m ij v o o r ‘t laatst de hand ‘t is v o o r o ns Vade rland Wij zitte n 3 jaar aan de n Yze r Ve rsle te n o nze jo ng e n tijd En he bb e n al ze e r v e e l g e le de n Do o rstaan v e e le sm arte n e n p ijn Wij m o e te n no g v e e le p asse e re n En nie m e nd is e r v an v rij Wij p e ize n no g te rug te ke re n En he bb e n no g v e e l m o e d b ij
Ju b il e u m u it g a v e
• 53
Franciscus Xaverius Van Herreweghe Soldaat 2de klas 12de Linieregiment Erpe 14 maart 1888 Oeren-Alveringen 1 juni 1916
Frans werd geboren te Erpe op 14 maart 1888 als zoon van Pieter Jan Baptist en Stephania Van Wesemael. Hij huwde te Haaltert op 04 september 1912 met Justina De Coker en vestigde zich in Ede, Haaltert. Hij werd soldaat 2de klas VAP 10 bij het 12de Linieregiment, 2de Bataljon, 7de Compagnie, stamnummer 53341. Hij was bijna 2 jaar aan het front en overleed door een ongelukkige verdrinkingsdood te Oeren-Alveringen op 1 juni 1916. Zijn lichaam rust op de militaire begraafplaats te Adinkerke.
• 54
Ju b il e u m u it g a v e
Frans Van Melkebeke Soldaat-vrijwillger 3de Regiment Jagers te Voet Mere 26 augustus 1881 Amersfoort (N) 22 mei 1918
Petrus Van Melkebeke (ex. Burst) en Sidonia De Boeck (ex. Mere) huwden te Mere op 10 november 1880. Zij kregen vier kinderen. Franciscus (°Mere 26-08-1881), Marie Josephines (°Mere 17-10-1883), Alphonsus Eliguis (°Mere 1-12-1885), Marie (°Mere 17-07-1887) Frans werd aangeworven als ‘soldaat-vrijwilliger met premie’ op 11 november 1901 bij het 3de Regiment Jagers te Voet, stamnummer 127/47899. Hij was 1,70 m. groot, lang aangezicht, klein voorhoofd, bruine ogen, kleine neus, bruine haren en wenkbrauwen. Op 22 mei 1918 ‘gestorven voor België’ in het Nederlandse Amersfoort, waar hij ook begraven ligt.
Ee ns luidde n de klo kke n, ’t w as sto rm in ’t land ’t Was o o rlo g ! O w e e ! En m e t he rt e n m e t hand Ve rlie te n de strijde rs hun he e rd e n hun huis Zo v lo g e n o nz’ he lde n g e w ap e nd m e t ’t kruis Zij v o lg de n hun ko ning m e t le e uw e ng e w e ld En ie de re Vlam ing w e rd re dde r e n he ld… Daar p rijke n hun nam e n to t dankb e to o g In hardste e n g e p re nt e n v o l g lans v o o r o ns o o g De nam e n die r he lde n in b e e ld e n in sc hrif t Ge b e ite ld, no g die p e r in ’t he rte g e g rif t Die nam e n g e m e ng e ld b ij jub e lklank O nste rf e lijke zo ne n! U e e uw ig zij dank!…
Ju b il e u m u it g a v e
• 55
Kamiel Van Vaerenbergh Soldaat 2de klas 2de Regiment Jagers te Voet Haaltert 20 augustus 1894 Diksmuide 2 april 1915
Frans Van Vaerenbergh (ex. Essene) huwde met Antonia Scheerlinck te Haaltert op 27 januari 1886. Zij woonden op de Keiberg en vormden een vrij talrijk gezin met 16 kinderen: Pieter-Alfons (°05-08-1886), Victor (°14-08-1887), Maria Delphina (°28-06-1889), Rosalia (°29-06-1890), Maria Anastasia (°20-07-1892), Camiel (°20-08-1894), Maria Odila (°08-02-1896), Cyrille (°12-04-1898), Alfons (°08-02-1900), Judocus Albert (°0809-1902), Leonia (°11-06-1905), Gustaaf Henri (°03-12-1907), Maria Anna (°06-09-1909), Omer (°25-08-1912) en Emilia (°21-09-1914). Hun ongehuwde zoon Kamiel werd soldaat milicien 2de klas van de lichting 1914 bij het 2de Regiment Jagers te Voet, stamnummer 55488. Hij vocht 5 maanden in de frontlinie en sneuvelde bij de slag om Diksmuide op 2 april 1915. Zijn begraafplaats is ons onbekend.
• 56
Ju b il e u m u it g a v e
Arthur Frans Vercruyssen Soldaat-trompetter 6de Regiment Artillerie Haaltert 14 april 1889 Tienen 24 december 1918
Emilius Franciscus Vercruyssen, koster-handelaar en Maria Celina Van Landuyt woonden op het Nagelkruis (huidige Houtmarkt en Diepeweg) en er werden 10 kinderen geboren: Polydoor (°10-041882), Polydoor Karel en Hillone Jozef (°13-03-1883), Felix Cyriel (°05-04-1884), Maria Elvira (°01-03-1885), Jozef Omer (°26-05-1886), Achille (°30-07-1887), Arthur Frans (°14-04-1889), Albert Emile (°13-021891) en Maria Leontina (°11-05-1893). Arthur Frans behoorde bij de lichting 1909 en werd soldaat milicien als klaroenblazer bij het 6de Regiment Artillerie, 2de groep, 99ste Batterij, stamnummer 156/1381 Hij overleed in de Artilleriekazerne te Tienen op 24 december 1918, na een ongeluk bij het losschroeven van een granaatkop. Hij rust op het kerkhof te Haaltert. Ere te ke ns: - Medaille van de Yzer - Zeven frontstrepen
Ju b il e u m u it g a v e
• 57
Jan Baptist Wijnant Soldaat vrijwilliger 2de Regiment Carabiniers Welle 17 oktober 1894 Stuyvekenskerke 22 oktober 1914
Bernardus Wijnant (ex. Welle) huwde Angelina Nerinckx te Haaltert op 18 oktober 1893. Zij kregen acht kinderen: Cyriel (°07-06-1892), Jan Baptist Jozef (°17-10-1894), Maria Hortensia (°21-02-1896), Amandus (°05-07-1897), Juliana (°26-03-1899), Frans (°15-01-1902), Celina (°10-03-1905) en Emilia (°09-05-1907). Hun zoon, Jan Baptist werd aangeworven als soldaat vrijwilliger bij het 2de Regiment Carabiniers, stamnummer 132/10233. Op 22 oktober 1914 sneuvelde hij in Stuyvekenskerke. Zijn begraafplaats is ons onbekend.
Onze helden Ze w e rde n te n strijde g e ro e p e n o ns he lde n In v e e rtie n g ro e te n de v ro uw e n, kinde re n e n v e lde n Aan de Yze r zal to c h hun blo e d w e ldra v lo e ie n Aan de n Yze r zal to c h hun naam w e ldra g ro e ie n De p ruis! Vo o ruit! Val aan! Zo o w as ‘t b e v e l aldaar Als le e uw e n v o c hte n zij v o o r p lic ht e n re c ht v o o rw aar Le v e de Vlaam sc he le e uw klo nk he t nu o v e ral Ac hte ruit o f de do o d v o o r w ie no g ko m e n zal O he lde n rust zac ht in he t kille n Yze rg raf O he lde n zo o ’n do o d v o o r ‘t re c ht is nim m e r laf Als le e uw e n v o c ht g ij he t v aande l g e tro uw He t v ade rland re dde n e n de v rijhe id de n g auw O g o e de Go d, O g o e de Go d, g e e f ze uw lo o n Ge p laatst to c h de dap p e re al naast Uw tro o n Haalte rsc he zo ne n, u zal ik no o it v e rg e te n Ik b id v o o r u w ant g e he b t uw p lic ht g e kw e te n
• 58
Ju b il e u m u it g a v e
Wapenstilstand - Haaltert
Langzaam herstelden onze gewesten van de oorlogsgruwelen. De jonge mannen die hun leven lieten werden niet vergeten. De gemeentelijke en kerkelijke overheid besliste gedenkplaten te plaatsen in de kerk als eerbetoon aan de oorlogsslachtoffers. Mei 1919 werd een plechtige lijkdienst gecelebreerd in de parochiekerk. Na de misviering werden de gedenkplaten achteraan in de kerk onthuld. Op 19 mei verscheen een artikel in de Denderbode.
‘Haeltert-Plechtige lijkdienst voor de gesneuvelden. Ee n p le c htig e lijkdie nst w e rd dinsdag o m 10 ure g e zo ng e n, te r nag e dac hte nis de r slac hto f f e rs v an de n o o rlo g de ze r g e m e e nte . Vlag g e n v an o ns v ade rland e n de r g e allie e rde state n, g av e n e e n statig uitzic ht aan de f raaie ke rk De lijkb aar w as o m g o rd m e t de natio nale drie kle ur e n p o rtre tte n v an de g e sne uv e lde n p rijkte n e r o m he e n. Lang v o o r de n aanv ang lie p de ke rk p ro p p e nsv o l. Na he t Ev ang e lie b e klo m e e n Pate r Re de m p to rist de n kanse l. Die p o ntro e rd, b rac ht hij hulde aan de g e sne uv e lde o f als o p g e ë isc hte n do o dg e m arte lde jo ng e ns uit Hae lte rt. Me t w o o rde n die g lo e ide n v an g e e stdrif t e n blaakte n v an innig e lie f de to t de je ug dig e slac hto f f e rs v an de n o o rlo g , le g de hij e e n krans ne e r o p hun g raf , g e e n krans v an é é ndag sc he blo e m e n, m aar e e n krans v an trane n e n g e b e de n, v an e e rb ie dig e b e w o nde ring e n e e uw ig e dankb aarhe id. Ge e n m e nsc h o f hij p inkte e e n traan w e g e n de m e e ste g av e n in luide snikke n luc ht aan hun o v e rv o l g e m o e d. Bij de o f f e rande -die v ijf tig m inute n duurde - w e rd de ro uw g e le id, e ne rzijds do o r de n We l. Ed. He e r Staatsm iniste r Lo de w ijk de Sade le e r, se nato r, e n do o r de n ac htb are n b urg e m e e ste r Em ie l de Sade le e r, o ud-p o litie k g e v ang e ne in Duitsc hland e n ande rzijds do o r Mijnhe e r e n Me v ro uw Paul de Sade le e r, b ro e de r e n sc ho o nzuste r v an w ijle n Mr. Etie nne de Sade le e r, ridde r in de Le o p o ldso rde , v e re e rd m e t he t O o rlo g skruis, g e sne uv e ld o p he t e re v e ld. He t o rg e l sp e e lde de ‘Brab anç o nne ’ e n ‘De Vlaam sc he Le e uw ’. De o ntro e ring w as he t g ro o tst b ij de c o nse c ratie , to e n klaro e ng e sc hal de n g e kruisig de n Me ssias b e g ro e tte .O p dat o o g e nblik do o rle e f de e lk o p nie uw he e l de sne rp e nde zie le p ijn e n he t innig harte w e e de r laatste jare n. Wij zag e n w e e r de lang e rije n o nze r g e sne uv e lde n, die als v e e o nde r sc he ldw o o rde n e n kno e tslag e n m e t de n do o d in he t g e f o lte rd hart, do o r e e n o ng e nadig e n v ijand o p g e dre v e n w e rde n, e n v o o r o nze v e rb e e lding re ze n o p de m o o rde nde dag e n e n b ang e nac hte n do o r o nze jo ng e ns in de blo e dg rac hte n v an Vlaande re n do o rg e b rac ht. Na de m is w e rde n de ste e ne n ing e w ijd, w aaro p in g o ude n le tte rs te n e e uw ig e dag e de nam e n g e b e ite ld zijn de r v ijf -e n-tw intig g e sne uv e lde n, ne g e n do o dg e m arte lde n e n v an de g e f usille e rde n jo ng e ling uit Hae lte rt. Aan de inric hte rs de r p le c htig he id, de He e re n g e e ste lijke n de r p aro c hie , aan alle n die m e e g e w e rkt he bb e n aan de o p luiste ring e rv an o nze n innig e n dank.He e l hun le v e n zulle n de aanw e zig e n de ze n tre urdag g e de nke n.’
Ju b il e u m u it g a v e
• 59
Vredesfeesten
Op de eerste verjaardag van de wapenstilstand, 11 november 1919 organiseerde het gemeentebestuur ‘Vredesfeesten’ met ‘Offer van een vaandel aan de strijders van den oorlog’ en ‘De planting des Vrijheidsbooms’. Omheen de kerk werden 25 eikenbomen gepland, één voor elke gesneuvelde.
• 60
Ju b il e u m u it g a v e
Monument der gesneuvelden - Haaltert
De oudstrijders drongen natuurlijk aan op de oprichting van een monument voor de kerk, zoals her en der in ons land gebeurde. De gemeenteraad was niet happig om dit project te verwezenlijken, enerzijds omdat ze de gedenkplaten in de kerk beschouwden als officieel oorlogsmonument en anderzijds was de financiële toestand alles behalve rooskleurig. Op de zitting van 08 februari 1923 wordt de vraag afgewimpeld en ‘……de ze lv e n m e t de ze n o g e nblik te v e rdag e n to t late r e n als de n g e lde lijke n to e stand de r g e m e e nte he t zal to e late n e e n g e de nkte ke n o p te ric hte n v o lg e ns w aarde de r p laatse lijkhe id.’ Op de weigering van het bestuur volgde een weinig lovend pamflet aan het adres van onze beleidsmensen: De dag van eerherstel kwam uiteindelijk toen op zondag 22 september 1935, ruim 16 jaar na de oorlog, het oorlogsmonument ingehuldigd werd.
‘Ee n g ro o t sc handaal, de g e sne uv e lde n e n o p g e ë isc hte n m iske nd!…o nze he lde n. O, kle inzie lig he id. Vo o r hun no e nm aal o p 11 no v e m b e r m o g e n zij he t lo kaal de r Me isje ssc ho o l nie t g e b ruike n, te rw ijl 14 dag e n late r de Muzie km aatsc hap p ij haar St. Ce c iliaf e e st w e l m ag v ie re n in he t sc ho o llo kaal…Wij w ille n de b e le dig e rs o nze r Yze rhe lde n o ntm aske re n!! O udstrijde rs, sc haart u e e ndrac htig ro ndo m uw b annie r! Ee ns zal de dag v an v e rg e lding luide n! Ee ns zal de dag v an e e rhe rste l aanb re ke n! Gansc h Hae lte rt, he t Hae lte rt dat o nde r de n o o rlo g ho ng e r e n g e b re k he e f t g e le de n, staat ac hte r U!!!
Ju b il e u m u it g a v e
• 61
Inhuldig ing m o num e nt o p zo ndag 22 se p te m b e r 1935 !
• 62
Ju b il e u m u it g a v e
GESNEUVELDEN WO I Heldergem
Alfons Allaer Soldaat 2de klas 1ste regiment Carabiniers Heldergem 5 oktober 1890 Stuivekenskerke 22 oktober 1914
Camiel Allaer huwde op 16-01-1889 met Victorine Van den Driessche en vestigde zich in Oom. Er kwamen 7 kinderen: Maria (°25-08-1889), Alfons (°05-10-1890), Romania Maria (°2101-1893), Odilla (°06-09-1894), Maria Emilia (°12-02-1896) werd religieuze, Raymond (°16-06-1898) trad in bij de broeders en Lucia Cecilia (°07-12-1899). De oudste zoon, Alfons was soldaat-milicien tweede klas van de lichting 1910 bij het 1ste Regiment Carabiniers, 1ste Compagnie, stamnummer 131/55853. Zijn aanwervingblad vermeld: klein van gestalte 1,63 m., rond aangezicht, dikke neus, blauwe ogen, kleine mond en kastanjebruine haren en wenkbrauwen. De jonge man was landbouwwerkman en ongehuwd. Op 30 juli 1914 vertoefde hij bij zijn eenheid. Bij het begin van de gevechten sneuvelde hij te Stuivekenskerke op 22-10-1914. Zijn lichaam werd nooit teruggevonden. Hij staat geboekt als ‘vermist’. O nde rsc he iding e n: - Medaille van de Overwinning - Medaille van de Yzer
Ju b il e u m u it g a v e
• 63
Cyrus De Roeck Soldaat 9de Linieregiment Heldergem 13 mei 1893 – Ougrée 4/5 augustus 1914
Cyrus was de oudste zoon uit het gezin van Anacleet Desideer en Maria Florentina De Smet. Anacleet was schrijnwerker en woonde op het Dorp. Cyrus werd geboren in Heldergem op 13 mei 1893. Na hem kwamen nog: Kamiel Jozef (°24-05-1895), Jozef (°08-02-1897), Renilde (°15-12-1899), Maria Philomena (°05-09-1902) en Ghislain (°17-10-1904). In 1913 werd Cyrus opgeroepen voor de militaire dienst bij het 9de Linieregiment, 1ste Bataljon, 1ste Compagnie, stamnummer 59288. Zijn persoonlijke fiche vermeldde: lengte 1,77 m, gewicht 65 kg, lang aangezicht, hoog voorhoofd, hoge en middelmatige neus, middelmatige mond en dikke lippen, kuiltje in de kin, zwarte haren en wenkbrauwen. Hij werkte bij zijn vader als schrijnwerker en was ongehuwd. Bij het uitbreken van de oorlog werd zijn eenheid ingezet voor de verdediging van de stad Luik. Hij sneuvelde op 5 of 6 augustus, zijn lichaam werd nooit geïdentificeerd. Voor zijn familie was het een dramatische periode. Zijn vader trok naar Luik op zoektocht. Na een week keerde hij ontmoedigd terug naar Heldergem, zonder enig nieuws. Maanden leefden zij verder in onzekerheid, met weinig of geen hulp van overheidswege. Op 15 maart 1915 stuurde vader De Rouck een brief naar het gemeentebestuur van Luik. Op 20 maart kwam het antwoord: burgemeester G. Bleyer verklaarde dat Cyrus De Roeck, geboren of wonende in Heldergem op de lijst stond van de gesneuvelde soldaten te Ougrée. “In antw o o rd o p uw e n b rie f v an 15 Maart, he b ik de dro e f he id u te late n w e te n, dat ik o p de lijst de r g e sne uv e lde so ldate n te O ug ré e , v o o rko m t: De Ro e c k, 9de re g im e nt, nr m atric ule 59288, g e b o re n o f w o ne nde te He lde rg e m . Was drag e r v an e e ne n p o rte m o nnaie , ke tting e n e e n p o rtre t. Vo lg e ns de inlic hting e n te r p laatse m ij g e g e v e n, na de sam e nste lling v an de lijst is he t w e l de so ldaat Cyrus De Ro e c k, die n g ij o pzo e kt. Ik stuur u, m ijnhe e r, also o k aan uw e g ansc he f am ilie , m ijne v ade rlandsc he de e lne m ing in de n ro uw, o o k de uitdrukking v an m ijne g e v o e le ns v an e rke nte lijkhe id v an he t land, je g e ns uw e n dap p e re n b ro e de r, g e v alle n o p he t v e ld v an e e r, v o o r de v e rde dig ing v an he t Vade rland. Aanv aard, Mijnhe e r, de v e rze ke ring m ijne r die p ste ho o g ac hting . Get.: de Burgemeester, G. Bleyer” Pas op 25 augustus 1920 ontving het gemeentebestuur een afschrift van de overlijdensakte overgenomen van een uitspraak
• 64
Ju b il e u m u it g a v e
door de Rechtbank van Eerste Aanleg te Luik: “le cinq ou le six Aout mille neuf cent quatorze est décéde a Ougrée, De Rouck Cyrus, soldat du neuvième regiment de ligne…”. Drie jaar later, op 16 mei 1923 ontving de burgemeester een bericht van de Minister van Landsverdediging dat aan de overlijdensakte diende toegevoegd: “Mort pour la Belgique”. Soldaat Cyrus De Roeck ontving postuum 4 onderscheidingen: - Oorlogskruis met palm - Kruis van Ridder in de orde van Leopold II met palm - Herinneringsmedaille aan de oorlog 1914-18 - Overwinningsmedaille. Bij de herdenkingsplechtigheid in zijn geboortedorp werd volgende afscheidsrede voorgelezen: “Te r g e le g e nhe id v an o nze n o v e rle de n v rie nd Cyrus De Ro e c k g e sto rv e n v o o r he t v ade rland. Aan zijne b e dro e f de o ude rs Uw zo o n is g e sne uv e ld, al strijde nde v o o r v o rst e n v ade rland. Wat m o e t g ij b e dro e f d zijn! Maar o o k w at m o o g t g ij f ie r zijn! Gij kunt he laas! v o o r uw o o g e n de b e e lte nis he bb e n, v an uw e zo o n Cyrus, dat g ij g e ze g e nd he b t, to e n hij zo o blijm o e dig v e rtro k. Gij zult he m zie n, g e tro f f e n do o r e e n ko g e l ne e rv alle nd m e t he t w ap e n in de hand, g ij zult he m ho o re n, te rw ijl zijn blo e d m e t zijn le v e n o ntsnap te ; uw naam , v e rm e ng e nde m e t de naam v an Je sus e n Maria. Ge zult he m zie n, ste rv e nde , g inde r v e r, v e rre v an u, f am ilie e n v rie nde n. We inig e dag e n he e f t hij he t g e luk g e had te strijde n, m e t zijne he ldhaf tig e strijdm akke rs, te g e n e e n af sc huw e lijk, e n m e ine dig v o lk, die m e t de v e rdrag e n de n sp o t drijv e n e n de g re nze n sc he nde n. Ro e m dus aan o nze n he ldhaf tig e n o v e rle de n v rie nd, Cyrus e n zijne b e dro e f de f am ilie . Wat e r o o k g e b e ure m o g e , hij he e f t de n ho o g ste n p lic ht v e rv uld, hij he e f t zic h g e slac hto f f e rd v o o r o ns alle n. Daaro m zal zijn naam m e t e nke le le tte rs hie r w o rde n ne e rg e sc hre v e n, e n daaro m o o k zal zijn e de l aande nke n, in he t land de r tro uw e Be lg e n blijv e n v o o rtle v e n. Zijn zie l ruste in v re de .”
Ju b il e u m u it g a v e
• 65
Felix De Wetter Soldaat 1 ste klas 9de Regiment Heldergem 19 juni 1888 Stuivekenskerke 29 april 1915
Petrus De Wetter en zijn echtgenote Stephanie De Neve woonden op de Mottenhoek. Zij huwden op 20 december 1882. Zij stichtten een kroostrijk gezin van 11 kinderen. Maria Magdalena (°09-06-1883), Leopoldina Maria (°17-01-1885), Maria Mathilda (°14-02-1886). Hun eerste zoon Felix zag het daglicht op 19-06-1888. Nadien volgden Octavie Eulalie (°04-08-1892), Jozef (°15-10-1895), Maria Rosina (°28-081890), Carolus Ludovicus (°05-11-1893), Huberta Alberta (°15-12-1897), Elodia (°14-06-1899) en Hubert Maurice (°08-09-1900). Felix De Wetter was soldaat milicien 1ste klas van de lichting 1908 bij het 9de Linie Regiment, 1ste Bataljon, 3de Compagnie en kreeg het stamnummer 54445. Hij was klein van gestalte, slechts 1,63 meter en woog 57 kg. Hij was landbouwwerkman en niet gehuwd. Bij het uitbreken van de oorlog werd hij gemobiliseerd en vervoegde zijn eenheid op 1 augustus. Bij een gevecht (in bevolen dienst) in Stuivekenskerke aan de Yzer werd hij gekwetst en overgebracht naar het veldhospitaal waar hij aan zijn wonden bezweek op 29 april 1915 (volgens het militair dossier). Op zijn bidprentje staat 1 mei 1915. Hij werd voorlopig begraven in Stuivekenskerke en op 7 augustus 1923 werden zijn stoffelijke resten overgebracht naar de militaire begraafplaats te Ramskapelle, grafnummer 308.
Ee n aantal o nde rsc he iding e n w e rde n he m p o stuum uitg e re ikt: - Medaille van de overwinning - Herinneringsmedaille aan de oorlog 1914-18 - Medaille van de Yzer - Oorlogskruis - Kruis van Ridder in de orde van Leopold II met palm.
• 66
Ju b il e u m u it g a v e
Cyriel Hendrickx Soldaat 3de Regiment Jagers te voet Heldergem 27 augustus 1894 Sailly (F) 16 september 1916
Op de Dries woonden Constant Hendrickx en Maria Volckaert, gehuwd te Heldergem op 22 februari 1893. Zij kregen 5 kinderen: Cyriel (°27-08-1894), Joseph (°22-08-1997), Alfons (°12-01-1899), Maria Cesarina (°2109-1903) en Inna (°25-05-1915). De oudste van het gezin werd opgeroepen voor de militaire dienst en werd milicien van de lichting 1914 bij de 5de Legerdivisie, 3de Regiment Jagers te voet, 1ste Bataljon, 4de Compagnie met stamnummer 56760. Zijn dossier vermeldt: lengte 1,69 m., ongehuwd, beroep: terrassier (grondbewerker). Op 1 juni 1916 werd Cyriel in het hoofd getroffen door granaatscherven en werd weggevoerd naar het militair hospitaal Gravelines in Calais (Fr). Er werd een schedelboring uitgevoerd, doch later kwamen er verwikkelingen met als gevolg: epilepsieaanvallen. Een herstelverlof werd hem voorgeschreven vanaf 15 september 1916 voor 30 dagen. Hij verbleef in een rustige omgeving op de hoeve St. Lazaire bij het echtpaar Larousse-Duhayer in Chailly-en-Bri, departement Seine et Marne (Fr). Onze jongeling ontmoette er een Belgische vluchteling, Isidoor Hendrickx uit Heldergem, die reeds 7 jaar op dezelfde hoeve werkte. Isidoor was de broer van Cyriel’s vader! In de namiddag van 27 september 1916 verloor Cyriel het bewustzijn en overleed om 19u30. Hij werd begraven op de gemeentelijke begraafplaats van Chailly-en-Brie op 29 september 1916. De resten werden nooit overgebracht naar zijn geboortedorp.
O nde rsc he iding e n: - Oorlogskruis met palm - Ridder in de Orde van Leopold II met palm - Twee frontstrepen
Ju b il e u m u it g a v e
• 67
Frans Biesback Soldaat 7de Linieregiment Heldergem 17 maart 1886 Hoogstrade 1 oktoberer 1918
Kleermaker Livinus Biesback huwde met Maria Prudentia Van Impe te Heldergem op 09-11-1880. Er kwamen 14 kinderen: Petrus Cyriel (°25-03-1882), Franciscus Theofiel (°03-02-1883), Maria Alice (°30-01-1884), Franciscus Alfons (°25-01-1885 en + 26-06-1885), Franciscus Alfons (°17-03-1886), Alice Maria Stephania (°31-07-1887), Theofile (°01-12-1888), Mathilde (°25-02-1890), Maria Irma (°27-02-1891), Joanna Catharina Emilia (°30-04-1892), Alfons Arthur (°04-061893), Petrus Leopold (°01-01-1895), Rosalia Odilla (°18-121895), Hector Leopold (°01-01-1897). Twee zonen waren onder de wapens. Arthur bij het 10de Linieregiment en Frans bij het 7de Linieregiment. Frans werd soldaat milicien bij de lichting van 1916. Hij werd gelegerd in het 7de Linieregiment met stamnummer 62971. Zijn fiche vermeldt: kleine gestalte 1,57 m, gewicht 60 kg. Hij had een rond aangezicht, breed voorhoofd, grijs-blauwe ogen, middelmatige neus en mond, dunne lippen, ronde kin, blonde haren en wenkbrauwen. Frans was ongehuwd en landbouwwerkman. Zijn laatste verblijfplaats was Quiers in het departement Seine et Marne (Fr). Hij was in actieve dienst op 1 februari 1917. Zwaar gewond werd hij opgenomen in het militair hospitaal van Hoogstade op 29 september 1918. Een paar dagen later overleed hij aan zijn verwondingen op 1 oktober. Op 25 april 1924 bracht men zijn lichaam over naar de militaire begraafplaats in De Panne (Kerkstraat), graf nr C 198.
• 68
Ju b il e u m u it g a v e
Frans Groebbens Oorlogsvrijwilliger Genie-eenheid C.T.A.X., Heldergem 22 augustus 1897 Nieuwpoort 11 april 1918
Het gezin Philemon Groebens en Barbara Lauwereys woonden op de Mottendries. Zij huwden te Heldergem op 18-09-1895 en kregen 9 kinderen: Maria Magdalena (°22-10-1895), Franciscus (°22-08-1897), Maria Josepha Margareta (°16-10-1899), Carolus Ludovicus (°18-05-1902), Maria Josepha Rachel (°07-10-1904), Julia (°06-01-1907), Valentina Maria (°03-07-1909), Cecilia Sidonia (°17-09-1911) en Odetta Elisabeth Margaretha (°11-04-1916). Hun zoon Frans meldde zich aan als soldaat oorlogsvrijwilliger 2de klas. Hij werd ingedeeld bij een speciale Genie-eenheid van 1916, C.T.A.X., 2de Compagnie, stamnummer 12316. De jonge soldaat was 1,69 m en woog 57 kgr. en had een levendige gelaatskleur, lang aangezicht, hoog voorhoofd, blauw-grijze ogen, brede neus en mond, ronde kin en donkerbruine haren en wenkbrauwen. Hij was ongehuwd en landbouwarbeider. Vlak voor het einde van de oorlog sneuvelde hij in Adinkerke op 16 april 1918. Hij werd begraven op het militair kerkhof te De Panne in de Kerkstraat, graf nr. D 53.
Tw e e o nde rsc he iding e n w e rde n he m p o stuum to e g e ke nd, - Oorlogskruis met Palm - Kruis van Ridder in de Orde van Leopold II met palm.
Ju b il e u m u it g a v e
• 69
Hector Pevernagie Soldaat 11 de Linieregiment Heldergem 25 juli 1893 Moorslede 14 oktober 1918
Maria Leontina Pevernagie, woonde in Oom en had twee kinderen, een dochter Maria Rosalia (°17-02-1892) en een zoon Hector (°25-07-1893). In 1913 werd Hector opgeroepen voor het vervullen van zijn legerdienst. Hij belandde bij 3de Legerdivisie, 11de Regiment, 11de Compagnie met stamnummer 60523. Op zijn aanwervingformulier noteerde men: lengte 1,70 m., 57 kgr., lang en gebruind aangezicht, grijze ogen, middelmatige neus en mond, dikke lippen, een kuiltje in de kin, kastanje bruine haren en wenkbrauwen. Hij verbleef in Anderlecht en was er tewerk gesteld als schrijnwerker. Hector was guitig van aard en nam de drill-oefeningen nogal hilarisch op, wat hem 4 dagen politiekamer opleverde. Tijdens een verkenningstocht in Sint-Elooiswinkel (Moorslede) liep hij zware verwondingen op aan het hoofd en in de hartstreek. Hij overleed ter plaatse op 14 oktober 1918 en werd er begraven. Op 8 september 1923 zijn de stoffelijke resten overgebracht naar het militair kerkhof te Houthulst in de Poelkapellestraat, grafperk A 1, nummer 1089.
• 70
Ju b il e u m u it g a v e
Heldergem leverde 80 soldaten!
Dank zij de Directie van de ‘Human resources-divisie personeel’ te Evere hebben wij de lijst van het aantal Heldergemse soldaten uit WO I kunnen samenstellen. Een merkwaardig aantal: 80! En dit voor een dorp met pakweg 1500 inwoners. - Alfons Allaer, °He, 05-10-1890, zoon van Camiel en Victorine Van den Driessche. 1ste Regiment Carabiniers, stamnr. 55853, gesneuveld - Alfons Andries, He, 07-07-1896, zoon van Jan Baptist en Constantia Melkebeke. 1ste Jagers te voet, stamnr. 125/31002, 4 frontstrepen - Gustaaf Andries, °He, 28-09-1881, gehuwd met Elodie De Court. Artillerie de siège (belegering artillerie), stamnr. 593 - Jan Baptist Andries, °He, 16-07-1888, gehuwd met Emilie Van den Dooren. Artillerie de place (vesting artillerie), stamnr. 16660 - Ivo Braeckman, °He, 31-10-1894, °He, 31-10-1894, zoon van Philemon en Mathilde Coolens. 3de Jagers te voet, soldaat 2de klas, stamnr. 56514. Verpleger, 7 frontstrepen - Arthur Biesback, °He, 04-06-1893, zoon van Livinus en Maria Prudentia Van Impe. 10de Linieregiment, stamnr. 62904, 4 frontstrepen - Frans Biesback, °He, 17-03-1886, zoon van Livinus en Maria Prudentia Van Impe, 7de Linie, stamnr. 62971, gesneuveld - Albien Breynaert, °He, 26-03-1876, gehuwd met Rosina De Wetter. 3de Linie, stamnr. 18477 - Victor Breynaert, °He, 19-05-1894, zoon van Camiel en Paulina Schouppe. Luchtafweergeschut - Alexis Coppens, °He, 07-09-1889, zoon van Casimier en Marie Theresia Lievens (geen dossier) - Hector Coppens, °He, 20-09-1894, zoon van Casimier en Marie Theresia Lievens. 6de Jagers te voet, stamnr. 945, 6 frontstrepen - Florent Coppens, °He, 16-10-1894, zoon van Constant en Barbara De Jonghe. 6de Jagers te voet, stamnr. 130/726, 7 frontstrepen - Cyriel Coppens, °He, 24-02-1886, gehuwd met Irma Gossye. 9de Linie, stamnr. 53438 - Benonie De Cock, °He, 16-08-1888, zoon van Bernard en Sylvia Hoebeke. 3de Carabiniers, stamnr. 338 - Gustaaf De Cock, °He, 13-10-1881, gehuwd met Julie Pardaens. Vestingartillerie, stamnr. 6403 - Theofiel De Cooman, °He, 03-12-1883, gehuwd met Delphina Hortense Jacobs. Belegeringartillerie, stamnr. 1272 - Petrus De Leeuw, °He, 14-06-1896, zoon van Jan Baptist en Stephnia Lejonc. TASI gezondheidsdienst, stamnr. 37565, 4 frontstrepen - Omer De Pauw, °He, 14-09-1894, zoon van Petrus en Maria Odilla Timbermont. Korporaal 6de Linieregiment, stamnr. 1199, 6 frontstrepen - Karel Ogul De Pelsemaeker, °He, 11-10-1892, zoon van Jozef en Maria De Rijck. 3de Carabiniers, stamnr. 57886 - Cyrus De Rouck, °He, 13-05-1893, zoon van Désiré en Maria Florentina De Smet. 9de Linieregiment, stamnr. 59288, gesneuveld - Alfons De Rijck, °He, 13-09-1891, zoon van Felix en Sylvia Verbeken. 1ste Carbiniers, stamnr. 890 - Oscar De Smet, °Aaigem, 20-101881, gehuwd met Paulina Muylaert. Trein, stamnr. 15728 - René De Troyer, °He, 19-09-1891, zoon van Donaat en Evarista Raes. 6de Linie, sergeant, stamnr. 70861, 8 frontstrepen - Frans Jules De Vulder, °He, 11-05-1896, zoon van Domien en Maria Clementine Sonck. 6de Linie, korporaal, stamnr. 75231, 5 frontstrepen
Ju b il e u m u it g a v e
• 71
- Prosper De Vulder, °He, 11-05-1899, zoon van Domien en Maria Clementine Sonck. 23ste Linie, stamnr. 10468 - Felix De Wetter, °He, 19-06-1888, zoon van Petrus en Stephanie De Neve. 9de Linie, stamnr. 54445 – gesneuveld. - Jozef De Wetter, °He, 15-10-1895, zoon van Petrus en Stephanie De Neve. 15de Linie, soldaat 2de klas, stamnr. 564, 5 frontstrepen - Karel Lodewijk De Wetter, °He, 05-11-1893, zoon van Petrus en Stephanie De Neve. 15de Linie, stamnr. 115/565, 5 frontstrepen - Cyriel D’Haeseleer, °He, 05-11-1891, zoon van Victor en Alice De Swaef. 1ste Carabiniers wielrijders, stamnr. 887 - Frans D’Haeseleer, °He, 28-12-1884, zoon van Fredrik D’Haeseleer. 9de Linieregiment, stamnr. 52766 - Henri D’Hoker, °He, 22-11-1887, gehuwd met Maria Theresia Chevalier. Vestingsartillerie, stamnr. 1420 - Remy Goossens, °Bambrugge, 13-09-1888, gehuwd met Dorothea Andries (geen dossier) - Domien Hector Gosseye, °He, 25-08-1892, zoon van Martinus en Amelia De Noose. 4de carabiniers, stamnr. 4870 - Louis Gosseye, °He, 03-11-1888, zoon van Donatus en Maria Joanna De Neve (geen dossier) - Zacharie Gosseye, °He, 06-11-1897, zoon van Donatus en Maria Joanna De Neve. 6de Jagers te voet, stamnr. 2208, 2 frontstrepen - Cyriel Groebbens, °He, 13-10-1894, zoon van Jan baptist en Adelina Sonck. 14de Linie, vrijwilliger, stamnr. 1298, 3 frontstrepen - Gustaaf Groebens, °He, 10-09-1880, gehuwd met Elodie D’Haem. 9de Linie, stamnr. 50178 - Frans Groebbens, °He, 22-08-1897, zoon van Philemon en Barbara Lauwereys. 6de Genie, stamnr. 12316, gesneuveld - Hilaire Groebbens, zoon van Donaat Groebbens. 2de Carabiniers, stamnr. 2736 - Jan Alfons Groebens, °He, 30-07-1891, zoon van Jozef en Victorine De Swaef. 9de Linieregiment, stamnr. 56776 - Prosper Groebbens, °He, 17-01-1888, zoon van Jan baptist en Adelina Sonck. 2de Grenadiers, stamnr. 2436, 1 frontstreep - Victor Goossens, °He, 17-07-1891, zoon van Karel Lodewijk en Sylvia D’Hoker. 6de Linie, stamnr. 71763 - Achiel Hanssens, °He, 29-05-1897, zoon van Theodoor en Maria Sylvia Van Durme (geen dosssier) - Jozef Hanssens, °He, 02-04-1896, zoon van Theodoor en Maria Sylvia Van Durme. 3de Jagers te voet, stamnr. 58252, 2 frontstrepen - Petrus Haesaert, °He 27-09-1885, gehuwd met Leontine De Court. 3de Jagers te voet, stamnr. 49828 - Cyriel Hendrickx, °He, 22-08-1894, zoon van Constant en maria Volckaert. 3de Jagers te voet, stamnr. 56760, gesneuveld - Jozef Hespeels, °He, 26-08-1895, zoon van Leo en Rosalia Van Liedekerke. Oorlogsvrijwilliger, 1ste Jagers te paard - Prosper Jacobs, °He, 14-02-1895, zoon van Jan Baptist en Melania Scheerlinck. 5de Genie, stamnr. 1329, oorlogsvrijwilliger. - Cyriel Lievens, °He, 08-08-1893, zoon van René en Maria Van Boven. Vervoerkorps - Oscar Lievens, °He, 23-01-1879, gehuwd met Delphine Lauwaert. 12de Linie, stamnr. 51087 - Alfons Matthijs, °He, 19-11-1893, zoon van Petrus en Maria Egidia Braeckman. 9de Linie, stamnr. 60932 - Jan August Matthijs, °He, 06-11-1890, zoon van Petrus en Dominica Van de Wiele. Vestingsartillerie, stamnr. 17908 - Germain Jan Matthijs, °He, 13-10-1889, zoon van Petrus en Maria Egidia Braeckman. 9de Linie, stamnr. 55170
• 72
Ju b il e u m u it g a v e
- Theofiel Perdaens, °He, 26-06-1894, zoon van Franciscus en Maria Theresia Troch. 2de Intendantiecorps (Genie-vervoer op het water), stamnr. 39757 - Hector Pevernagie, °He, 25-07-1893, zoon van Maria Leontina Pevernagie. 11de Linie, stamnr. 60523, gesneuveld - Petrus Pevernagie, °He, 03-01-1889, zoon van Constant en Octavia Backaert. 10de Artillerie, stamnr. 1851, 1 frontstreep - Achiel Provoost, zoon van August en Victorina D’Hondt (geen dossier) - Gustaaf Quintyn, °Aaigem, 17-03-1887, gehuwd met Maria Joanna De Pauw (geen dossier) - Alois Achiel Schandevijl, °He, 19-05-1893, zoon van Maria Theresia Schandevijl. 4de Linie, stamnr. 58758, 2 frontstrepen - Alfons Schouppe, °He, 05-03-1878, gehuwd met Maria Theresia De Smet. 8ste Linie, stamnr. 50042 - Gustaaf Schouppe, °He, 22-05-1898, zoon van Joannes Petrus en Maria Leontina Troch. 5de Jagers te voet, stamnr., 129/2204, 2 frontstrepen - Jozef Schouppe, °He, 08-02-1891, zoon van Joannes Petrus en Maria Leontina Troch. Vestingsartillerie, stamnr., 19437 - Theofiel Schouppe, °He, 19-11-1895, zoon van Petrus en Maria Leontina Troch. Genietroepen, stamnr. 1552 - Gustaaf Temmerman, °He, 10-02-1887, zoon van Camiel en Anastasia De Wilde (geen dossier) - Honoré Jean Thijs, °Aaigem, 12-02-1893, zoon van Lodewijk en Emilia Callebaut. 9de Linie, stamnr. 59370 - Gustaaf Van de Velde, °Fresnoy-le-Cuat (Fr). 4de Lansiers - Maurice Van de Velde, °Merendree, 24-06-1895. 4de Lansiers - Gustaaf Van de Wiele, °He, 21-04-1892, zoon van Petrus en Barbara Bisback. 8ste Linie, soldaat 2de klas, oorlogsvrijwilliger, stamnr. 60601 - Petrus Victor Van den Dooren, °He, 23-11-1893, zoon van Adolf en Mathilde Haesaert. 2de Jagers te voet, stamnr. 54684, 5 frontstrepen, werd zwaar gewond - Henri Van den Driessche, °He, 18-09-1879, gehuwd met Henriette De Smet. 9de Linie, stamnr. 50062 - Jozef Van den Driessche, °He, 22-07-1892, zoon van Leopold en Maria Joanna Schandevijl. Vesting artillerie, stamnr. 20655 - Jozef Van den Neucker, °He, 09-08-1893, zoon van Petrus en Maria De Clerck. Vesting artillerie, stamnr. 3245, brigadier - August Amand Van der Hoeven, °He, 06-02-1884, gehuwd met Emilia Matthijs. 9de Linie, stamnr. 52613 - Antonius Van Melkebeke, °He, 16-01-1893, zoon van remi en maria Govaert. 2de Regiment Carabiniers cyclisten, soldaat 2de klas, stamnr. 740 - Camiel Van Melkebeke, °He, 28-05-1894, zoon van Remi en Maria Theresia Govaert. 6de Jagers te voet, stamnr. 898, 7 frontstrepen - Constant Van Melkebeke, °He, 31-01-1889, zoon van Hypoliet en Sidonia Beirens. 2de Jagers te voet, stamnr. 58654 - Petrus Van Melkebeke, °He, 16-08-1896, zoon van Remi en Maria Theresia Govaert. 6de Jagers te voet, stamnr. 108/63567, 1 frontstreep - Benoit Volckaert, °He, 15-12-1896, zoon van Karel Lodewijk en Francisca Verbeken. 5de Jagers te voet, stamnr. 12922, oorlogsvrijwilliger - A. D’Herde (geen dossier)
Op 11 november 1918 om 11u werd de wapenstilstand ondertekend. In vele dorpen en steden galmden de klokken. De driekleur wapperde aan de woningen. Er heerste een feestelijke sfeer.
Ju b il e u m u it g a v e
• 73
Wapenstilstand - Heldergem
Op 13 november kwam de eerste Heldergemse soldaat onder klokkengelui het dorp binnen. Mondjesmaat volgden de anderen, helaas zeven dorpsgenoten kwamen niet terug, zij vielen voor onze vrijheid. Op 8 september 1919 werden de helden herdacht. De dorpskom en de kerk waren prachtig versierd. Tijdens de herdenkingsmis bracht Pater Anastasius een treffende hulde aan de gesneuvelden en aan de teruggekeerde soldaten. Na de dienst onthulde men twee gedenkstenen gemaakt door Birmant uit Ninove (gift van burgemeester Jan Baptist D’Haeseleer). Een herdenkingsprentje werd uitgereikt en verscheidene prominenten hielden toespraken. Irma D’Haeseleer las een tekst voor: ‘Te r nag e dac hte nis v an o nze g e sne uv e lde Be lg e n”. Ze ruste n nu in zo e te n slaap Die m o e dig e n, die he lde n Zij die te r hulp v an tro o n e n haard He t Be lg isc h re c ht de ê ê n g e lde n! Hun naam staat die p g e b e ite ld In ’t he rt v an ’t v ade rland En is v o o rtaan m e t Be lg ië ’s naam Ve re nig d e n v e rw ant Me n he e f t ze v ro o m b e g rav e n, in De n sc ho o t de r m o e de r aarde , Die n sc ho o t, w aarin Be lg ië e e ns In v re e e n v o o rsp o e d b aarde . Zij stie rv e n thans in g lo rie , e n Al do e t he t ste rv e n p ijn Ge e n sc ho o ne r kro o n dan v o o r he t re c ht Te ne e r g e sto rt te zijn Gij m o e de rs, die nu w e e nt e n klaag t Gij v ade rs, staakt uw zuc hte n Dra zult g ij u b e ro e m e n, o p Zulk e de le , sc ho o ne v ruc hte n En ze g g e n: O o k m ijn jo ng e n is Ge v alle n v o o r o nze stam , e n ‘Go d zij lo f ’ die v o o r dit do e l He m in zijn he m e l nam .
• 74
Ju b il e u m u it g a v e
Onderwijzer Albert Pevernagie richtte zich tot de aanwezigen: Beste m e de b urg e rs, Bij de ze luiste rrijke he rde nking aan o nze ro e m rijke he lde n v an de n w e re ldo o rlo g , ne e m ik he t m ij to t p lic ht e e n w o o rdje to e te v o e g e n. Me t w e lke v re ug de e n g e e stdrif t zag e n w ij o nze jo ng e ns v an He lde rg e m o p tre kke n, v o o r Go d e n Vade rland te g e n de n ho v aardig e o v e rw e ldig e r……m e t v uur in he t o o g , e n he t hart g lo e ie nde v an e c hte v ade rlandslie f de v e rlie te n zij hun do rp, o ude rs, v rie nde n e n ke nnisse n, die ze zo o lie f hadde n. K o rt daarna w e rde n o nze ke re ls ing e lijf d. Daar sto nde n ze nu strijd v aardig , kle in v an g e tal, m aar e e ndrac htig , ste rk e n b e w ust v an hun re c ht e n hun v rijhe id. He t kle ine le e uw e nle g e r lie p sto rm te g e n de dic hte m assa de r m ac htig e v ijande n. He laas hun le e uw e nm o e d b aatte nie t, te g e n de o nte lb are e n tuc htig e m ansc hap p e n de r Duitse rs. Ze lf s in de e e rste slag e n v ie le n e r slac hto f f e rs. Gansc h de p aro c hie v e rke e rde in af w ac hting o p he t e e rste nie uw s e n ac h……re e ds w e rde n e r harte n, alhie r, v an innig e dro e f he id sam e ng e drukt. De tijding v an ‘De Ro uc k’, o nze n e e rste n g e sne uv e lde , p akte g e he e l o nze g e m e e nte . Gansc h o nze b e v o lking nam de e l in de n harde n slag , die dit huisg e zin tro f . No g he lde n v ie le n late r. Gij, Allae r, De We tte r, He ndric kx, haalde t o o k de n p alm de r w are m arte ldo o d. Do o r die v e rlie ze n w e rde n w ij o p nie uw in dro e f he id g e do m p e ld. Te rw ijl de ande re n, die no g e e n m an o f kind in ’t le g e r hadde n, m e t e e n v an ang st klo p p e nd he rte , e e nig tro o ste nd nie uw s v e rb e idde n v an ’t v e rre f ro nt. Ac h, w ie w e e t is hij nie t ste rv e nde , m ijn b rav e m an, m ijn te de r kind, m ijn die rb are b ro e r. Ac h Lie v e He e r, zo o snikte n ze , sp aar he m , die n ik zo b e m in. He b m e e lij m e t m ijn arm lo t. Ac h sp aar he m , sp aar he m to c h! Do c h de laatste dag e n no g , w anne e r w e ze in de v e rte ho o rde n afko m e n, de n v e rac hte lijke n dw ing e land v o o r he n uitstuw e nd, m o e ste n w e no g drij o nze r m o e dig e strijde rs b e tre ure n. Ja, to e n g ij, Gro e b e ns, Bie sb ac k, e n g ij, m ijn b e ste ko zijn He c to r, o p he t p unt w aart, in he t m idde n uw e r die rb are n te rug te ko m e n, v ie lt g ij, he laas, als laatste slac hto f f e rs. Dit b rac ht v o o r zo o ’n kle in do rp je he t aantal m arte laars o p ze v e n. In he t die p ste v an o ns hart b e tre ure n w ij de ze ze v e n he ldhaf tig e slac hto f f e rs, do c h de ro e m die n zij v o o r he t e de l o p o f f e re n v an hun le v e n v e rw o rde n he bb e n, is o nuitw isc hb aar. Tro o st u dus, o ude rs e n blo e d v e rw ante n o nze r g e v alle n dap p e re n, luiste r naar de w o o rde n v an Zijne Ho o g w aardig he id K ardinaal Me rc ie r : ‘De g ro o tste he lde ndaad die ie m and kan v e rric hte n, is zijn le v e n te n b e ste g e v e n v o o r he t Vade rland.’ O ! Dap p e re g e sne uv e lde n, g ij, die uw le v e n g aaf t v o o r o ns e n v o o r he e l o ns land, f ie r zijn w ij o p u, ja o p re c ht f ie r. Be ste m e de b urg e rs, é é ne p lic ht blijf t e r o ns no g te v e rv ulle n te g e no v e r die die rb are he lde n! Dit nam e lijk: ze te he rde nke n in o nze g e b e de n. En o m die dap p e re n dikw ijls in ’t g e he ug e n te b re ng e n, he e f t o ns g e m e e nte b e stuur, to t e e uw ig e dankb aarhe id, tw e e p rac htig e ze rke n o p g e ric ht. En g ij, o v e rle v e nde so ldate n v an He lde rg e m , die nie t m in he b t g e le de n e n g e stre de n, o v e rg e lukkig zag e n w ij u hie r te rug ko m e n, b e lade n m e t ro e m e n ze g e p raal, zo o dat g e he e l de w e re ld nu f ie r naar u o p kijkt. Fie rde r no g zijn w ij, uw e p aro c hiane n, zo o v e e l m o e dig e strijde rs in o nze p aro c hie te te lle n. Dank dus, e e uw ig e n dank v o o r uw m o e d e n ze lf o p o f f e ring . Laat o ns nu alle n g e lijk ro e p e n: Le v e o nze so ldate n e n de K o ning , Le v e o ns v rije Be lg ië !
Ju b il e u m u it g a v e
• 75
De plechtigheid eindigde aan de kerk met een ode aan de ‘Dappere Strijders’ uitgesproken door Maria Groebbens.
In no o d e n do o d v e rlie t g ij o ns, In v re ug d zie n w ij u w e e r. Uw g lo rie blinkt in do nke r b ro ns, Uw lo o n b e w aart de He e r. O ‘k huiv e r no g b ij ’t naar g e dac ht…… Traag , traag kro o p ste l e n sc huw de nac ht, Zo u ’t w aar zijn w at o ns de av o nd b rac ht? Zo u ’t o o rlo g , o o rlo g , o o rlo g zijn? Bij d’ e e rste ro ze m o rg e nsc hijn, We e rg alm de : Ac h Go d! He t w re e de se in Ja o o rlo g is ‘t, O p m anne n v lug ! De v ijand v alt o ns in de rug , De laf aard! O p ! Dw ing t he m te rug ! En m o e dig lie p e n naar de g re ns, O ns jo ng e ns! Vade rs, m o e de rs w e nsc h Vlo o g m e t he n m e e !……Al w at no g m e nsc h Was v o e lde in ’t harte v lam e n v uur Van v e ro ntw aardig ing ……O v e rsc hrikke lijk uur! Re e ds dre unt de g ro nd. Ro nd stal e n sc huur Waart o nrust, ang st,v e rdrie t! Wat to e ko m st rijst daar in ’t v e rsc hie t? O ns landje to c h e n krijg t g ij nie t, O laf f e sc hurk, o lag e sc he lm . Aan sp linte rs slaan w ij uw e n v uig e n he lm . Ho e ra, Alb e rt, O m laag Wilhe lm ! Zo o g ing de g ro o te strijd in g ang , Hij duurde , duurde jare n lang . Ve rsto m de v re ug d e n v ro o g e zang . In ’t ho e kje g inde r b ij de ze e , Bij ’t ko rt g e sc hre e uw de r w ilde m e e uw, To t hie r e n v e rde r g aat g ij nie t! Zo o klinkt de f ie re taal, e n zie t: Vie r jaar b ijt Duitsland daar in ’t rie t. O ns jo ng e ns ho ude n dag o p dag , Zijn m ac htig le g e r aan de slag , Me t o o g o p ‘d o ude drie kle urv lag ! Ge e n p le kje he m e l is zo blauw, Ge e n p le kje g ro nd e n is zo g rauw, O f ’t dre unt e n sidde rt ho uw e n tro uw ! Ja ho uw e n tro uw aan land e n v o rst Aan v ro uw e n kind……In e lke b o rst! Brandt, sc hro e it e n zie dt de v rijhe idsdo rst, Ve rg e e f s, o laf f e , lag e sc he lm , Ve rzinke n zult g ij in Vlaande re ns kw e lm , De n Vlaam sc he n le e uw e n te m t g ij nie t, De n Waalsc he n haan e n kle m t g ij nie t, He t Be lg isc h blo e d e n stre m t g ij nie t! Nu is de g ro o te krijg g e daan, De v ijand is o p de v luc ht g e g aan, Me t tre in e n tro m m e l, v lag e n v aan. Hie r zijn o nze jo ng e ns w e e r! Luid danke n w ij de n He e r We e s w e lko m , w e lko m , he lde nhe ir In no o d e n do o d v e rlie t g ij o ns! Gij ko m t te rug , b ij ’t blij g e b o ns Van ’t f e e stg e sc hut e n to re nb ro ns O dankb aarhhe id, b e zie l o ns al, Ve re e re n w e o ns lie f g e tal, Dat e e uw ig o ns v e re e re n zal.
• 76
Ju b il e u m u it g a v e
Na de kerkelijke plechtigheid trok de stoet naar het gemeentehuis, waar aan de Heldergemse soldaten bloemen werden aangeboden. En natuurlijk ontbrak ‘de erewijn’ niet. Hier volgden eveneens enkele toespraken.
Burgemeester Jan Baptist D’Haeseleer verwoordde als volgt:
So ldate n, Hie r o p dit o o g e nblik, w il ik u in naam v an de b e v o lking e e nig e w o o rde n v an dank to e sture n, v o o r al de n m o e d e n de w ilskrac ht, die g ij m e t do o dsv e rac hting g e had he b t, o m o ns die rb aar Vade rland v an de v re e m de dw ing e lande n te v e rlo sse n. We l is w aar, e e nig e n o nde r u zijn m o e te n w e g v luc hte n naar Ho lland o f zijn krijg sg e v ang e ne n g e no m e n o m in b alling ssc hap e n no o d te g aan le v e n. Edo c h, ze v e n v an die he lde n m isse n w ij hie r, ze v e n slac hto f f e rs hunne r p lic ht, die thans ruste n in he t o o ste n o f in he t w e ste n v an Be lg ië e n Frankrijk, e n w ie r aande nke n hie r m e t g o ude n le tte rs is ne e rg e sc hre v e n, o m aan o ns e n de ko m e nde g e slac hte n te ze g g e n: dat zijn ze v e n he lde n, die v o o r o ns hun blo e d e n le v e n lie te n, e n daaro m o o k de le n w ij hie r de n ro uw die r b rav e o ude rs, b ro e de rs e n zuste rs, w ie dit no o dlo t kw am te tre f f e n e n b ij he t he rde nke n v an dit lijde n p re v e le n w ij e e n g e b e d v o o r die slac hto f f e rs. En to c h v e rhe f f e n w ij f ie r he t ho o f d te n he m e l, w ant he t zijn o o k dag e n v an o nv e rklaarb are n ro e m , die o ns duurb aar Be lg ië o m lauw e rt. Ja, é é n te g e n tie n sto ndt g ij te Luik, te Antw e rp e n e n v o o rts aan de n w e re ldb e ro e m de n Yze r : e n daaro m ro e p e n w ij aan al o nze He lde rg e m sc he so ldate n: he b t dank e n w e e st w e lko m ! En nu drinke n w ij o p de g e zo ndhe id v an o ns Vo rste nhuis e n o p de g e zo ndhe id v an o nze He lde rg e m sc he so ldate n.
Een volgende rede werd uitgesproken door onderwijzer Jozef Corten. Mijne v rie nde n, so ldate n He t is m ij o nm o g e lijk w o o rde n te v inde n, m ac htig g e no e g o m u alle n o nze n harte lijke n dank uit te drukke n. He de n v e rg ade rd in de raadzaal de r g e m e e nte , g e e f t de b e v o lking v an He lde rg e m u blijke n zijne r g e ne g e nhe id, v an zijne n innig ste n dank. He de n is he t p le c htig o o g e nblik aang e ko m e n, w aaro p o nze he lde n ze g e v ie re nd do o r hun g e b o o rte do rp stap p e n. Alle huize n g e v e n de w e e rsp ie g e ling v an blijdsc hap o v e r uw e te rug ko m st. O ng e lukkig lijk zijn e r e e nig e n o nde r uw e w ap e nm akke rs die dit p le c htig uur nie t kunne n b e g ro e te n……zij he bb e n hun le v e n v e rp and v o o r de v rijhe id, v o o r o nze v e rlo ssing . O, He lde rg e m zal die he lde n nie t v e rg e te n, e e ne blijv e nde g e dac hte nis, die he de n ste v ig in de n ke rkg e v e l o p rijst, zal die ro e m rijke he lde n e e uw ig aan he t nag e slac ht do e n ke nne n, hun naam , hun dade n zulle n in he t b o e k de r v e rg e te lhe id nie t g e sc hre v e n w o rde n. Ac htb are v rie nde n, so ldate n, ik e indig m e t u no g m aals m ijne n b e ste n dank to e te sture n. He t f e e st dat w ij o p to uw g e ze t he bb e n, kan nie t te g ro o tsc h zijn. He de n zal de v re ug de he t le e d v an he t so ldate nle v e n do e n v e rg e te n……no g m aals o nze harte lijkste n dank e n w e lko m !
Ju b il e u m u it g a v e
• 77
Eén van de teruggekeerde soldaten, Cyriel D’Haeseleer sprak een dankwoord uit namens zijn strijdmakkers. Ze e r g e tro f f e n do o r de g e ne g e nhe idsb e tuig ing e n e n v e rw e lko m m ing e n w aarv an w ij, o udstrijde rs, he de n he t v o o rw e rp zijn, kan ik nie t nalate n, in naam v an al de He lde rg e m sc he so ldate n, o nze g e v o e le ns v an dankb aarhe id uit te drukke n. O nze b e ste dank g aat e e rst e n v o o ral naar de n Ee rw aarde n He e r Pasto o r, die de ze m o rg e n de H.Mis te r o nze r inte ntie o p g e drag e n he e f t, aan de He e re n Burg e m e e ste r, Sc he p e ne n e n g e m e e nte raadsle de n, die g e e ne m o e ite g e sp aard he bb e n o m he t f e e stp ro g ram m a zo luiste rrijk m o g e lijk te m ake n. Dank o o k aan de He e r O nde rw ijze r e n de Ee rw aarde Zuste rs v o o r de m o e ilijke e n tallo o ze o p o f f e ring e n, w e lke zij zic h g e tro o st he bb e n to t he t inric hte n v an de p raalsto e t. No g v e le n zo u ik m o e te n dank ze g g e n v o o r hunne p e rso o nlijke insp anning e n. Dat zij he t m ij nie t te n kw ade w ille n, indie n ik he n hie r nie t v e rno e m , de o p so m m ing w are v e e l te lang . He bb e n w ij zo o v e e l hulde v e rdie nt? Wij de de n im m e rs m aar o nze p lic ht, e n ze ke r hadde t g ij in o nze p laats g e w e e st, g ij hadt nie t m inde r g e daan. To t he t v o lb re ng e n v an die n he ilig e n p lic ht, w aar he t de v e rlo ssing g o ld v an o ns die rb aar Vade rland e n uw e v rijm aking , w as g e e n e nke le o p o f f e ring te zw aar. Ee nig e n o nde r o ns, he laas, he bb e n hun le v e n te n p rijze m o e te n g e v e n v o o r uw e v e rlo ssing . Aan he n staan w ij al de lo f - e n e e rb e tuig ing e n af w e lke o ns he de n te b e urt v alle n. Aan he n g aat o o k m ijn laatste w o o rd: Ee re ! O nze duurb are g e sne uv e lde n!
In de namiddag trok een kleurrijke ‘Vredestoet’ door het dorp. Enkele foto’s geven een beeld van de feestvreugde.
• 78
Ju b il e u m u it g a v e
Een jaar later, op 30 november 1919 werd er een vrijheidsboom geplant aan het ‘Kruisken’ (splitsing Hallebaan-Heldergemstraat). De muziekmaatschappij van Nederhasselt luisterde de feestelijkheid op. Hier ook werden in redevoeringen de heldendaden van de Heldergemse soldaten geprezen.
Vooreerst was Burgemeester D’Haeseleer aan het woord. ‘Me de b urg e rs, He t is he t ke nm e rk v an e e n g ro o t v o lk zijne he lde n te huldig e n, in blijke n v an blijv e nde b e w o nde ring e n f ie re e rke nte lijkhe id. Ee n le g io e n he lde n he e f t o nze g ro o te o o rlo g do e n o nstaan, die te n p rijze v an de hardste o p o f f e ring e n de n v ade rg ro nd he bb e n v e rde dig d e n b e v rijd. Die dade n, die als de sc ho o nste de r w e re ldg e sc hie de nis m o g e n he e te n, zijn v o lb rac ht. Aan o ns nu, v rijg e m aakte b e v o lking , te to o ne n dat w ij die he lde ndade n he bb e n b e g re p e n, aan o ns de ze te b e antw o o rde n do o r e e ne o v e rg ro o te b e w o nde ring e n o nv e rg anke lijke e rke nte lijkhe id. Daaro m zulle n w ij o nze he lde n huldig e n, daaro m he e f t o ns g e m e e nte b e stuur, ’s lands o p ro e p b e antw o o rd, de ze n e ik als g e de nk- o f v re de sb o o m do e n p lante n, to t aande nke n o nze r m o e dig e so ldate n, to t aande nke n o nze r in b alling ssc hap w e g g e v o e rde jo ng e ns, to t aande nke n v an alle n die g e le de n he bb e n. Mo g e de ze b o o m hie r w e e lde rig g ro e ie n e n blo e ie n, e n do o r de e e uw e n he e n aan de ko m e nde g e slac hte n he rinne re n de blo e dig e tijde n v an w e le e r. En nu v raag ik aan he t v o lk v an He lde rg e m hie r o nde r de sc haduw v an de ze n v rijb o o m , e e n arduie n kruis te w ille n o p ric hte n to t dankb aarhe id o nze r v e rlo ssing ’.
Ju b il e u m u it g a v e
• 79
Tot slot van deze plechtigheid nam onderwijzer Jozef Corten het woord. ‘He e re n Burg e m e e ste r e n Sc he pe ne n e n v rie nde n, Dit ple c htig o o g e nblik w il ik nie t late n v o o rbijg aan, zo nde r hie r e e n w o o rd te ze g g e n als le ide r de r sc ho o lje ug d v an He lde rg e m . We lnu, v e le n be se f f e n nie t, w aaro m m e n he de n de n bo o m de r v rijhe id be g ro e t. To e n in de jare n 1792 de Fransc he n o ns land o v e rro m pe lde n, w ie rde n zij do o r o nze v o o ro ude rs be g ro e t als re dde rs, o m dat zij o ns uit de slav e rnij de r Oo ste nrijke rs g e re d hadde n. Ov e ral w ie rd de v rijhe idsbo o m g e plant o nde r de n kre e t; g e lijkhe id, v rijhe id, bro e de rlijkhe id. Nauw e lijks w are n zij m e e ste r, o f de hate lijkste dw ing e landij w ie rd o ns o pg e le g d. De lo ting w e rd ing e ste ld. Jo ng e lie de n w ie rde n o nde r de w ape ns g e ro e pe n, o m o p v re e m de n bo de m hun blo e d te v e rg ie te n, bijna g e e n e nke le zag e n hun do rpje te rug . En zie t, o nze Vlaam sc he jo ng e ns in plaats v an zic h o nde r v re e m de v lag te sc hare n, g re e p naar de w ape ns, v e rsc ho le n zic h in de bo ssc he n , e n ’t w as v o o ral in Vlaande re n, dat de Brig ands, zo als de Fransc he n ze no e m de n, m anhaftig ‘Oute r e n He e rd’ v e rde dig de n. Ov e ral zag m e n de Vrijhe idsbo o m , do o r de Fransc he n g e plant, te n g ro nde v e rnie le n: ne e n, he t w as g e e n v rijhe id, ’t w as e c hte dw ing e landij w aarm e e de v re e m de o v e rhe e rsc he r o ns o v e rlaadde . He de n is g e e n v re e m de , die he t zinne be e ld de r v rijhe id hie r te He lde rg e m plant, ne e n he t zijn de inw o o ne rs ze lf . Onze he lde n v an Luik, Antw e rpe n, de m anne n v an de n Yze r he bbe n o ns die v rijhe id te rug g e sc ho nke n, zij he bbe n hun le v e n v e rpand o m die zo e te v rijhe id te rug te w inne n. We lk w are o ns lo t g e w e e st, m o e ste n w ij o nde r de klauw e n v an de n Duitsc he n are nd g e zw ic ht he bbe n? Ja, v rijhe id zo o als bij de inw o o ne rs v an Elzas-Lo tharing e n v rijhe id o p zijn De itsc h! Onno o dig hie r te ko m e n v e rklare n, w at de g ro o te g e ldm anne n v an Duitsc hland hun inzic ht w as: Be lg ië , Vlaande re n, dit rijk e n sc ho o n Vlaande re n, m o e ste n aan de kro o n v an de v e rkrac hte r v an he t re c ht, Be lg ië m o e st o nde r Duitsc he v o o g dij staan, m aar Vlaande re n, w ij, w ij m o e ste n Duitsc he rs zijn. Ja, m ijn die rbare v rie nde n, w are he t, dat de Duitsc he ho rde n de bo v e nhand be haald hadde n, he t w o o rd ‘v rijhe id’ w are v o o r o ns v e rlo re n. He de n be g ro e te n w ij de n v rijhe idsbo o m , als he t zinne be e ld o nze r v e rlo ssing , o m dat do o r de kranig e ho uding v an o nze n ko ning e n he ldhaftig e so ldate n, de v rijhe id is te rug g e sc ho nke n, dat e r e e n e inde g e ste ld is aan die be e stig e o pe isc hing , dat w ij w e e r als fie re burg e rs de straat m o g e n be w ande le n, dat m e n bij dag e e n nac hte nie t m e e r o v e rv alle n w o rdt do o r e e n be nde bandie te n, die de g e m e e nte o m sing e le n, o pdat e r g e e n pro o i zo ude o ntsnappe n. O, ik sidde r no g , w anne e r ik aan he t ake lig o o g e nblik de nk, dat e e n m ijne r le e rling e n, naar de Zo ndag sc ho o l ko m e nde , he t m e t zijn le v e n had kunne n be ko o pe n. Die jo ng e ling w as nie t in re g e l bij de n ko ntro o l. Bij he t zic ht v an tw e e Duitsc he rs lie p hij w e g , e n de m o o rde naars sc ho te n to t ac htm aal to e naar de n jo ng e n, g e lukkig zo nde r he m te tre f f e n. We lnu, m ijn ac htbare v rie nde n, de v rijhe idsbo o m , die hie r in o ns m idde n g e plant is, zal aan de to e ko m st e e n blijv e nde he rinne ring w e ze n v an de n ho o n, de sc hande , o ns do o r die laf f e sc hurke n aang e daan. Die v rijhe idsbo o m zal o ns he rinne re n w at o nze jo ng e ns e n w ij g e le de n he bbe n. Die v rijhe idsbo o m zal o ns ste e ds do e n de nke n aan die jo ng e ns, die te n prijze v an hun le v e n de v rijhe id g e w o nne n he bbe n, hij zal aan de te rug g e ke e rde n he t lijde n he rinne re n e n he t o o g e nblik hunne r zo e te te rug ko m st, die v rijhe idsbo o m zal e e n ko stbaar aande nke n blijv e n v an w at de v rijhe id ko st. En g ij, m ijn g e lie fde kinde re n, die in uw e kinde rjare n die ram pspo e dig e dag e n be le e fd he bt, g ij zult die n bo o m in e e re ho ude n. En w anne e r uw e late re le v e nsjare n zulle n aanbre ke n, o v e rte lt he t dan aan ande re n, w at de v rijhe id o ns g e ko st he e ft, ze g t, w at g ij g e ho o rd e n g e zie n he bt, w at he rinne ring e n aan de ze n bo o m v e rbo nde n blijv e n. En g ij, Vlaam sc he jo ng e ns, harte n o m ho o g ! Vlaande re ns zo nne w ijst in he t Oo ste n, de v rijhe idszo nne v e rsc hijnt in hare n v o lle n g lo e d, e n ze ke r zal m e n de n stro o m de r Vlaam sc he be w e g ing nie t te g e nho ude n, w ant w ij Vlam ing e n: ‘Wij w ille n w at w as re c ht En w o nne n w at w ij w ilde n!’
• 80
Ju b il e u m u it g a v e
GESNEUVELDEN WO I Kerksken
Amedée Braem Soldaat 2de klas 1 ste Regiment Gidsen Kerksken 24 mei 1893 – Zepperen 17 augustus 1914
Amedée, geboren op 24 mei 1893 was de enige zoon van Domien en Sidonia Van der Hoeven en woonde in de Boekent. Hij werd soldaat 2de klas van de lichting 1913 bij het 1ste Regiment van de Gidsen, stamnummer 17891. Amedée was bij zijn eenheid op 1 augustus 1914 en sneuvelde een paar weken later op 17 augustus 1914 te Zepperen bij SintTruiden. Hij ligt begraven op de militaire begraafplaats van Halen. Po stuum to e g e ke nde e re te ke ns: - Ridder in de Orde van Leopold I met palm - Oorlogskruis - Overwinningsmedaille - Herinneringsmedaille oorlog 1914-18.
Ple c htig he id te Hale n
Ju b il e u m u it g a v e
• 81
Alfons Callebaut Soldaat 1 ste Regiment Carabiniers Kerksken 2 september 1894 Bourbourg (F) 1 december 1918
Emilius Callebaut huwde Anastasia Coppens op 3 mei 1889 en woonden in de Berg te Kerksken. Er kwamen acht kinderen: Maria Malvina (°01-03-1890), Maria Julia (°24-02-1892), Alfons (°02-09-1894), Henry (°02-01-1897), Henri Joseph (°13-08-1898), Marie Rosine (°10-06-1901), Prosper (°16-06-1904) en Maria Delphina (°28-04-1906). Alfons werd soldaat milicien van de lichting 1914 bij het 1ste Regiment Carabiniers, stamnummer 61749. Tijdens de oorlog was hij werkzaam in de militaire bakkerij te Bourbourg. ‘Gestorven voor België’ in Bourbourg op 1 december 1918 waar hij ook begraven werd.
Tw e e jaar is nu re e ds al v e rdw e ne n Dat w ij in de n o o rlo g zijn Wij he bb e n al zo o v e e l g e le de n Do o rstro o m o o k v e e l sm arte n e n p ijn En no g alle dag e n v e e l lijke n Die v alle n v o o r o ns v o e te n ne e r He t zijn alle n dap p e re strijde rs Die v alle n o p he t v e ld v an e e r Maar ho udt g o e de n m o e d b e ste v rie nde n ’t Is v o o r o ns land dat w ij b e m inne n… De s s’av o nds als w ij dan o p tre kke n Als w ij dan g aan naar de n tranc hé e O nde rw e g e n krijg e n w ij o b usse n En sc hrap ne ls e n dikw ijls no g m e e r Maar w ij g aan altijd v o o rt zo nde r b e v e n To t dat w ij ko m e n aan o nze n ab ri Daar w o rdt dan de w ac ht g o e d g e ho ude n Zo nde r w ac htw o o rd p asse e rt nie m and nie t En ko m t so m s de n duits t’attake re n Wij staan v o o r he m altijd g e re e d…
• 82
Ju b il e u m u it g a v e
Alfons De Pril Soldaat 3de Regiment Carabiniers Kerksken 13 juli 1894 – De Panne 4 januari 1919
Franciscus De Pril gehuwd met Maria Delphina De Rijck en wonend in de Berg te Kerksken hadden zeven kinderen: Mathilde (°19-04-1880), Gustaaf (°16-09-1882), Maria (°26-09-1884), Marie Octavie (°06-01-1888), Florent Jan Baptist (°19-03-1891), Alphonse (°13-07-1894) en Achille Marie (°23-091897). Twee van hun kinderen werden gemobiliseerd. Alfons werd soldaat milicien bij het 3de Regiment Carabiniers, stamnummer 1225. Hij sneuvelde in De Panne op 4 januari 1919 en werd er eveneens begraven. Zijn broer Florent Jan Baptist stierf in het Franse Le Cateau (kriegslazareth-gestorven voor België). In de BS noteerde men: ‘dé c e dé a l’am b ulanc e de g e urre de Quiv re de Cate au, dre ssé le 23-03-1917, trav aille ur c iv il’.
Ju b il e u m u it g a v e
• 83
Arthur Victor Fermon Soldaat 1 ste Regiment Grenadiers Kerksken 24 november 1891 Passendale 29 september 1918
Jan Baptist Fermon en Catharina Bernardina De Trog woonden op de Hoek, Kerksken. Zij kregen samen 9 kinderen: Clementia (°28-03-1883), Charles Arthur (°11-12-1885), Martina (°24-011887), Maria Elisa (°15-05-1889), Arthur Victor (°24-11-1891), Maria Magdalena (°03-10-1894), Louise Octavie (°05-101896), Gustaaf Henry (°20-10-1898) en Catharina (°14-11-1901). Arthur Victor, landman werd soldaat milicien 2de klas van de lichting 1911 bij het 1ste Regiment Grenadiers, 1ste Bataljon, 1ste Compagnie, stamnummer 135/54662. Op 06 juli 1915 komt hij in het opleidingscentrum te Parigny L’Eveque. Op 8 september 1916 wordt hij weggevoerd naar het hospitaal van Calais (Fr) voor een ziekte opgelopen tijdens de dienst in een eenheid voor frontsoldaten. Hij verlaat het ziekenhuis en keert terug naar zijn eenheid in Pecamp op 24 november 1916. Op 9 december staat hij terug aan het front en sneuvelt te Passendale op 29 september 1918. Volgens gegevens vermeld achteraan op deze foto ligt hij begraven te Passendale. To e g e ke nde e re te ke ns: - Kruis van Ridder in de Orde van Leopold II met palm - Het Oorlogskruis met palm - Vier frontstrepen
• 84
Ju b il e u m u it g a v e
Brieven Arthur Fermon Op 3 oktober 1914 vluchtten voor de uitrukkende Duitsers Arthur, Charles en Clementina Fermon samen met haar echtgenote Gustaaf Boonen naar Frankrijk. Clementina Fermon en Gustaaf Boonen werkten bij verschillende boeren in Frankrijk. Arthur en Charles werkten in Trooy voor het Belgisch Leger. Op 6 Juli 1915 wrrd Arthur ingelijfd in het Belgisch Leger. Een aantal brieven werden (gelukkig) bewaard, waaruit zijn verknochtheid aan zijn familie, vrienden en geboortestreek bleek.
Trooy, den 2 julie 1915 …”Einde lijk he bb e n w ij uw adre s g e v o nde n, ’t w as al 3 m aande n dat w ij in de Vlaam sc he Gaze t de r p rie ste rs v an Parijs naar U, Jo ze p h Gijse ls e n Phile m o n Wag e m ans v ro e g e n. Nu hat ik, v an Mil K ap o e n die in ’t o sp itaal lic ht, ’t adre s v an Alp ho nse Me e g ank, die w ist v an uw adre s, ze g de hij. Maar nu zie n w ij dat g ij o ns adre s v an huis g e kre g e n he b t. Laat o ns e e ns w e te n w at zij ’t huis ze g g e n. Ho e he t g aat e n o f zij hun g e ld o ntv ag e n he bb e n. 400 f r he bb e n w ij af g e zo nde n m e t Paasc he n, do o r de Vlaam se p rie ste rs v an Parijs.”… ...”Nu m e t o nze g e zo ndhe id g aat he t ze e r g o e d. Maar e r is hie ts die zo o g o e d nie t g aat. Arthur he e f t o v e r 2 dag e n e e n b e le t o ntv ang e n w aarm e de hij v o o r m ag rijde n o m naar ’t ko nse l ’t g aan. En e r staat o p g e sc hre v e n indie n hij g o e d g e ke urd w o rd hij de n ze lv de n dag naar de le e rsc ho o l zal g e zo nde n, ’t is te ze g g e n de n 6 julie , no g 4 dag is hij v rij. He t is naar Me lun, ie ts v an 80 kilo m e te rs v an hie r. En ik zal m e de g aan, dan zal ik ze lv e n w e te n ho e he t alf o o p t.”… …”Do e t de ko m p le m e nte n aan al o nze v rie nde n e n ke nnisse n die daar o m tre nt zijn. Daarm e de g a ik w ant ik he b g e e n tijd. Sc he p p e n w ij m o e d e n v e rdrag e n w ij alle s v e rduldig in Go ds naam .”… Charle s e n Arthur
La Haye du Puits 19 juli 1915 …”Daar ik b ij he t le g e r g e ro e p e n b e n g e lijk g ij m issc hie n al w e e t v an Charle s w aar ik b ij g e w e e st he b to t de n 6 juli de n dag w anne e r ik ‘t ko nse l g e p aze e rd b e n. Nu ik zit hie r 12 dag e n o p de kam e r o m dat ik g e e ne sc ho e ne n he b . Zij he bb e n e r hie r m aar g e e ne die g ro o t g e no e g zijn. Maar de n e e ne n o f de n ande re n dag ko m e n de r w e e r to e . De n e e rste n dag dat ik hie r w as, he b ik g e v raag d v o o r b ij de n do kto o r te g aan m e t m ijn b e e n. De n e e rste n ke e r he e f t hij m ij e e ne m o staard p laaste r g e le g d. ‘s Ande rdaag s he e f t hij e e ns aan de sc he e l v an de n knie g e v o e ld e n hij ze g de dat he t nie te n w as. Maar g e lijk g ij w e e t, he t is o p zij. Nu blijf ik in af w ac hting to t als ik sc ho e ne n he b Wat zij m e t m ij zulle n do e n w e e t ik no c h nie t.”… …” Van de n ko st is he t hie r no c h al re de lijk g o e d. ’s Mo rg e ns he bb e n w ij g e no e g kaf e e , e n no c h nie t te sle c ht, e n e e n b ro kje b o te r. Sno e ne ns so e p m e t e e n b ro k v le e sc h. Sav e ns p atatte n e n o ntre nt g e no e g b ro o d. He t he e f t hie r o o k al 2 ke e r ko nzie e m g e w e e st, 0,50f r p e r dag . Als w ij hie r ie ts m o e te n ko p e n ko st he t no c h al die r. He t b ie r ko st hie r 1,20f r de lite r e n he t is no c h g e e n 10 c e nt w aard. De n w ijn ko st he t ze lv ste , m aar de n side r ko st 15 c e nt, dat is o nze n kalant.”… …” Daar w ij nu alzo o o p e n g e sc hip t zijn e n hie r v an o p de e ne p laats o p de ande re e n nie v e nst g e ne n tro o st te v inde n. En no c h nie t w e te n w anne e r e r zal e e n e inde aanko m e n. Ik he b hie r v an als ik in v rankrijk b e n, no c h g e e n 10 nac hte n g e w e e st dat ik in K e rkxke n nie t g e w e e st he b. Maar w ij staan e r v o o r e n w ij m o e te n e r do o r, e n m o e te n he t v e rduldig v e rdrag e n. Vo o r de n Alle rho o g ste n, w ij w e te n dat w ij to c h o p de aarde nie t g e ko m e n zijn o m e r o p te blijv e n. He t b e ste dat w ij kunne n do e n is alle dag e n e e n g o e de n v ade ro ns b idde n.”…
Ju b il e u m u it g a v e
• 85
La Haye du Puits den 31 juli 1915 …” Ik he b dan 8 dag e n late r sc ho e ne n g e kre g e n. Gij w ist nie t o f ik v an de kam e r m o c ht o f nie t. Ja ik m o c ht e r af v o o r alle s dat ik no o dig had, e n als de uur daar w as m ijn e te n. Ik b e n hie r al e e n b e tje v e rzw aart. Ik m o e t m ij hie r naar w e inig o f g e e n e te n ko p e n. Ik had 10,7 f r als ik v an Chare l g e sc he ide n b e n. Ik he b e r no g 10,1 f r. Ik ho o p dat e r no g nie t g auw zal no o dig he b b e n. En Chare l he e f t e r o o k no g al e e nig e ”… ..” Ik g aan hie r alle zo ndag e n naar de m is. Wij zijn m aar 1 m inuut v an de ke rk. De ke rk is te kle in v o o r de so ldate n. Ik he b no g nie t te ko m unie g e w e e st, m aar e e ne v an de zo ndag e n zal ik g aan. Ik b e n o o k ze e r ko nte nt v an dit g e b e d die g ij m e e g e stuurd he b t.”… …”Nu b e n ik re e ds ing ang v o o r te m arc he re n . Mijn b e e n is ‘tav e nds e e n w e inig m o e i, m aar he t is nie t te te lle n. Ik he b m ij hie r al e e ns o v e rg e g e v e n v o o r b akke r. Zij ze g g e n hie r dat de b akke rs o o k m o e te n hun e xuc ie zie le e re n. De ande re stie lm ans m o e te n he t to g le e re n. En alzo je ne e r ik m ij e r nie t v e e l m e e r m e e . Er zijn e r hie r v e e l die sle c hte r b e e ne n he bb e n als ik. En zij m o e te n alg e lijk m asse re n. Wij zulle n he t p akke n g e lijk ’t ko m t. Dat g o dsw il g e sc hie dde .”… …”Ik b e n b ij de g re nadie rs, m aar he t zijn te g e nw o o rdig al g rinadie rs e n p io tte n. Wij zijn g e kle e d in ’t w it, e e ne b ro e k v o o r ’t zo ndaag s e n e e n o ude f ransc he kap o t.”… …”Nu ik he b no g altijd m ijne n sc hap p e lie r v an huis aan. En ik he b no g e e ne n uit Pare is. En g ij ze g d dat jij thuis o o k o p m ij de nke n. Wat b e e ste n zij no g he bb e n. Mo e ste n zij g e ld te ko rt he b b e n. Chare l he e f t e r no g al w e l b ij he m .”…
La Haye du Puits den 20 oogst 1915 …” Gij ze g t als ik p ijn aan m ijne v o e te n he b dat ik e r m o e t v an e e n ke e rske n aan do e n, m aar zij he bb e n m ij no g nie t g e ze ne e rd.”… …”Wij he bb e n g iste re n naar de ze e g e w e e st, e n g aan alle w e ke n m e t e e n 800 m anne n e n he t m uzie k b ij. En g aan e r 15 o f 20 m unute n in. He t is 19 kilo m e te r v e r, daarv o o r he bb e n w ij e e n g e he le n dag . Van m ijn b e e n w e te n zij he t. Ik lo o p zo o no o it v o o re n e n tre k v antijd zo o e e n w ijnig . De n e e ne n ke e r do e t he t w at ze e r e n de n ande re n nie t. Als zij m o e te n lo o p e rs he bb e n p akke n zij m ij to g nie t.”… …”Ik ze nd uw o o k m ijn p o rtre t, ik he b ze juist v an de n zo ndag . Maar zij zijn nie t g o e dg e lukt. Maar ’t is to g ikke .”… …”Nu b e m inde zuste r g ij v raag d m ij o f ik hie r no g kam e rade n he b. Er is hie r e e ne n v an K e rkxke n, de n o v e nie r de zijne v an Lande le de . Maar ik b e n e r no o it nie t b ij. He t zijn te g e nw o o rdig al kam e rate n. Maar he t is b e te r g e e ne dan sle c hte . Nu g ij ze g t dat w ij to g alle n o p ne n aardig g e n o e k v an de w e re ld zitte n. Ik he b he t al dikw ijls g e ze g d dat he t aardig is. Dat e r nie t m e e r zo t e n w o rde n. Maar m e n w o rd nie t zo t als m e n w ild. Wij m o e te n to g altijd m aar klo e ke n m o e d m ake n te he bb e n. De n tijd p asse e rt to g altijd v o o rt e n ik ho o p dat de o o rlo g to g nie t zal blijv e n dure n.”… …”Ik he b hie r al te ko m m unie g e w e e st. Nu ze e r b e m inde zuste r e n sc ho o nb ro e de r g a ik sluite n e n druk uw 2 dikke kusse n v an v e rre . En no e m m ij uw e n to e g e ne ng e n b ro e de r e n sc ho o nb ro e de r.”…
La Haye du Puits den 17 oktober 1915 …” He t g aat hie r m e t m ij dank aan Go d no g altijdt alle rb e st. En v an kle de re n he bb e n w ij hie r nie ts te ko rt. Wij he bb e n e lk 2 o nde rb ro e ke n, 2 slaap lijv e n, ko use n he bb e n w ij no g nie t te v e e l. Maar ik he b to g no g g e e n v e rko rt g e had. En dat ik e r m o e st m anke re n ik kan e r m ij hie r to g o o k ko p e n. Ik he b no g altijdt g e ld g e no e g . Ik he b no g 70 f r e n he b e r m aar 10,5 m e e g e b rag t. En he b e r 15 g e g e v e n aan m ijn uurw e rk e n aan p o rtre tte n.” … …” He bb e n w ij hie r g e w e e st lo ze n o o rlo g v ie re n te g e n ande re b e lg isc he so ldate n. Waar ik e r 2 g e zie n he b uit de n b e rg . Die 2 w are n K ap o e n zijne n Do e n He rining s Me le hare n Pe trus.”…
• 86
Ju b il e u m u it g a v e
La Haye du Puits den 17 oktober 1915 …” He t g aat hie r m e t m ij dank aan Go d no g altijdt alle rb e st. En v an kle de re n he bb e n w ij hie r nie ts te ko rt. Wij he bb e n e lk 2 o nde rb ro e ke n, 2 slaap lijv e n, ko use n he bb e n w ij no g nie t te v e e l. Maar ik he b to g no g g e e n v e rko rt g e had. En dat ik e r m o e st m anke re n ik kan e r m ij hie r to g o o k ko p e n. Ik he b no g altijdt g e ld g e no e g . Ik he b no g 70 f r e n he b e r m aar 10,5 m e e g e b rag t. En he b e r 15 g e g e v e n aan m ijn uurw e rk e n aan p o rtre tte n.” … …” He bb e n w ij hie r g e w e e st lo ze n o o rlo g v ie re n te g e n ande re b e lg isc he so ldate n. Waar ik e r 2 g e zie n he b uit de n b e rg . Die 2 w are n K ap o e n zijne n Do e n He rining s Me le hare n Pe trus.”… …” Ze ze g g e n dat he t o p ’t f ro nt no g g e m akke lijk g aat. Hie r zijn w ij m e t e e n 600 e n de n 20 ste m o e te n e r o o k 120 af w e g . Maar w anne e r w ij dan zulle n w e g m o e te n w e e t ik no g nie t.”… …”Ik g a alg auw naar de m is.”…
La Haye du Puits den 3 november 1915 …”Ik b e n kam e rw ac hte r v andaag , e n he b al te sam e n m aar v o o r 1 uur w e rk v an g e had de n dag . En he bb e n g iste re n o o k se rv is dim anc he g e had to t de n no e n. Maar w ij m o e ste n alle n naar de m is v an 11 uure n to t 12. Mij he bb e n zij nie t m o e te n ze g g e n, m aar he bb e n e r v e e l m o e te n b inne n hale n. Maandag w as he t Alle rhe ilig e n e n zo ndag . Zo ndag , b ijg e v o lg he b ik te g e nw o o rdig sc ho o ne dag e n.”… …”Se de rt 10 dag e n dat die 120 hie r v e rtro kke n zijn he bb e n w ij no g nie t v e e l m o e te n do e n. No c htans zate rdag av o nd hadde n w ij e e ne m ars g e daan v an 2 ure n w e g e n w e e r, w e l te v e rstaan. 1 uur v e r, ik had w at ze e r in m ijn b e e n, m aar he t w as nie t g e no e g o m w e e r ac hte r te blijv e n. He t is no g al m o e ilijk als he t nie t v e e l is. Maar ik zal to c h nie t te v e r lo p e n. Maar als e r zijn die te rap klag e n, w o rde n ze dikw ijls m inde r g e zie n. Maar als ik de g e le g e ndhe id he b zal ik ze w e l trac hte n te p akke n.”… …”Van kle ding he b ik nie ts no dig . Wij he bb e n kle de re n in o v e rv lo e d. He t zo u m issc hie n no g kunne n g e b e ure n o p he t f ro nt. Maar ik zal u dan no g w e te n w o ne n de nk ik. Ik he b g iste re n o o k e e ne n b rie f g e had v an Gustaaf Co p p e ns die o p he t f ro nt is al e e n 8 dag e n. Hij ze g t dat he t g inde r zo o e rg nie t is als dat zij ze g g e n. En dat he t g inde r b e te r is v an e te n als v an w aar hij kw am . Maar hij had in de transje e s no g nie t in g e w e e st. Hij m o e st e r in de n do nde rdag g e p asse e rd.”… …”Ze klap p e n hie r dat e r b inne n 10 dag e n w e e r 120 w e g m o e te n v an de 300 die e r no g zijn. Maar ik w e e t nie t o f ik e r zal b ij zijn o f nie t. Als ik he t w e e t zal ik he t u o o k late n w e te n.”…
La Haye du Puits den 12 december 1915 …”Gij v raag t o f ik he t no g e e ns nie t aan m ijne n Co m m andant g e ze g d he b dat m ijne n knie n ze e r do e t. Ja e n ik b e n al e e ns w e e r g e ke e rd o o k als w ij o p m ars g ing e n, o v e r 3 o f 4 w e ke n. En o p e e n ande re n ke e r no g e e ns b ij de n do c kto r g e w e e st. Hij de e t e r w at te nturdio t aan do e n. Maar zag e r ze lf nie t naar e n ze g de dat ik sande rdaag s m o e st naar de v e zie t g aan, e n de e t e r w e e r w at v an ’t se lv de aan. En de n e e ne n ke e r do e t he t m e e r ze e r als de n ande re n.”… …”Als ik uw e n laatste n b rie f o ntv ang e n he b w as hij o p e n g e tro kke n. Nu g ij ze g d v an o p tijdt g aan w at e te n te ko p e n, w ij he bb e n o v e r e ne m aand e ne n nie uw e n Co m m andant g e kre g e n e n krijg e n alle dag e n e te n dat w ij g e e n b e te r m o e te n v rag e n. ’s Mo rg e ns is he t Caf e m e t m e lk o f m e t w e l suike r. En ande rs v le e sc h he bb e n w ij g e no e g , so e p e n p attate n o o k. En v an de ko u le g g e n o ns m e t 2 b ij e e n, e n alzo o is he t w arm g e no e g . Zo lang als w ij hie r m o g e n blijv e n de nk ik dat w ij g e ne n ko u zulle n m o e te n lijde n.”… …”Die m e dalie die g ij m ij g e zo nde n had, he b ik b ij o nze lie v e v ro uw g e ste ke n, die ik hie r no g he b v an huis, die Marie m e de g e b rac ht had als zij g e w e e st b e de v aarte n had v o o r m ijn b e e n. En le e s e r dag e lijks v o o r als he t m o g e lijk is.”…
La Haye du Puits, den 2 januari 1916
Ju b il e u m u it g a v e
• 87
…”In de alle rb e ste g e zo ndhe id ko m ik de p e n in m ijne hand te ne m e n, o m u b e ide n e e n g e lukkig e n zalig nie uw jaar te w e nsc he n, ho p e nde v an he t de to e ko m e nde ke e r m o nde ling s m o g e n te do e n e n in e e n ande re n staat.”… …”Laat ik u w e te n als dat ik v o o r 6 dag e n in ko nje e g e w e e st he b b ij Charle s. Maar als ik b ij he m kw am w are n e r al 2 w e g . Als hij m ijn se rtiv ikaart g e zo nde n had m o e st hij v e rp laatse n. Hij had e r ’t adre s v an w aar hij naarto e g ing ing e ze t. Maar ik m o e st die n b rie f hie r o p de n b e ro u ing e v e n o m te zie n dat e r ie m and naar m ij v ro e g , ande rs m o c ht ik nie t g aan. En zij ze g de n dat g ij die n b rie f dan w e e r kre e g , m aar w ij kre g e n he n nie t. En hij had g e sc hre v e n als ik kw am dat ik m o e st e e n de p e sc h do e n. Maar daarm e e ko st ik nie t. Dan he b ik e e rst zijn adre s naar Mo nthijo n m o e te n g aan hale n e n als ik dan w ilde e e n de p e sc h do e n m o c ht ik nie t ze g g e n w aar ik w as. Dan he b ik sib ie t de n tre in g e p akt e n b ij g e re de n. Juist in he t huis w aar hij m o e st zijn w as hij nie t. Maar to g kam e rate n v an de trang e e s e n g ing e n he m se f f e ns hale n o m aan ’t e e n o f he t ande r ko m e n e e n hand to e te ste ke n. Ik w as e e n w e inig g e sto p t ac hte r dande r. Als hij b inne nkw am , w at m o e t ik hie r ko m e n do e n, ze g de hij. En o nde rtusse n zag hij m ij, hij w as e r w at v an g e daan, m aar ’t w as to g sib ie t o v e r. Dan he bb e n w ij o ns sam e n no g 3 dag e n g o e d g e ham uze e rd m e t b ij v an de e e ne n b ij de n ande re n te g aan. De 3 dag e n w are n rap g e p asse e rd e n b e n dan zo nde r de m inste m o e ilijkhe id g o e d b inne n g e ko m e n. He t do e t to g p le zie r e e ns e e nig e dag e n ko ng e e he bb e n.”… ...” Wanne e r w ij naar ’t f ro nt zulle n m o e te n w e e t ik no g nie t, als ik e r hie ts v an w e e t zal ik he t u o o k late n w e te n. Ande r nie uw s w e e t ik nie t te v e rte lle n.”…
La Haye dy Puits den 9 januari 1916 …”Maar w aarv an zij hie r sp re ke n is v an naar ’t f ro nt te g aan. En ik g e lo o f dat w ij de n 12 o f 13 zulle n w e g m o e te n. Als ik g inde r m ijn adre s w e e t o f als he t v e rande rd dat w ij no g nie t zo ude n w e g m o e te n, zal ik he t u late n w e te n. Zo dus m o e t g ij nie t sc hrijv e n v o o r dat ik no g e e n g e sc hre v e n he b.”… …”Gij v raag d w at zij hie r alzo o v an de n o o rlo g ze g g e n. Zij ze g g e n e r nie ts v an, als dat w ij he t zijn, die de e e rste in Brusse l zulle n ko m e n , m e t de n K o ning aan ’t ho o f d. Maar ze ze g g e n nie t w anne e r e n v an naar ’t f ro nt te g aan. Van die 250 die hie r 3 m aande n w e g zijn, ze g g e n ze dat e r m isc hie n no g g e e n 3 v an do o t zijn o f he t w aar is w e e t ik nie t.”… …”Ik he b v an de ze n no e n no g e e n kaart g e had v an Co standt De Pauw o f kalo t de zijne n. Hij v raag t o m he m sie b ie t 10 o f 15 f r te ze nde n dat hij de n w o e nsdag o o k naar ’t f ro nt m o e t. Maar hij he e f t hie r m e t nie uw jaar b ij m ij g e w e e st m e t e e n v e lo , w aar hij 5 f r v o o r b e taalde v o o r 1 dag . En is no g o rde nansis, dat hij alle w e ke n 5 f r te v e rte re n he e f t. Hij zo u e r dan 5 aan zijne n b ro e de r g e v e n.”… …”He t zo u so m s g e b e ure n dat g ij daar o o k also o v rie nde n he b t, m aar g ij m o e t e r u nie t te v e e l m e t b e zig ho ude n. En nu g a ik he m w e e r sc hrijv e n dinsdag e n ze g g e n dat he t te laat w as als ik zijne kaart o ntv ang e n he b e n ze g g e n dat w ij to g m o e te n w at v o o rzic htig zijn. O o k dat ik nie t m e e r v e rte e r als dat. Er zijn v e e l so ldate n die de nke n o m dat zij so ldaat zijn, dat zij alle s m o e te n he bb e n. K o ste n w ij no g e e nig e f ranke n o v e rho ude n to t ac hte r de n o o rlo g . Ik g e lo o f dat zij zulle n g o e d te p as ko m e n.”… …”Ik he b uw e n b rie f w e e r o p e n o ntv ang e n, daaro m m o e t g ij zie n.”…. zonder plaats of datum …” En dat g ij v ro e g t w at v o o r slap e n dat ik hie r he b. Mijn slap e n is no g al w e l? O nze r stro o izak is nie t g ro o t, m aar ik he b he m no g al g o e d o p g e v uld. En e e rg iste re n he bb e n w ij o nze tw e e de saarze g e kre g e n. Daarm e e is he t w e l w arm g e no e g . Ve e l nie uw s w e e t ik u nie t te sc hrijv e n. Ik w e e t no g nie t w anne e r w ij hie r zulle n w e g m o e te n. Als ik he t w e e t zal ik he t u se v v e ns late n w e te n.”…
Den 30 maart 1916 Ik laat u w e te n dat ik de ze n nam iddag naar Frankrijk g aan.
• 88
Ju b il e u m u it g a v e
Zij he bb e n g iste re n naar m ijn w ate r g e zie n e n ik g e lo o f dat ik te f lauw b e n, daarm e e zal ik hie r v o o r ne n tijdt w e g zijn. Ik zal u dan w at m e e r sc hrijv e n als ik g inde r to e ko m . Ik sluit e n g ro e t u v rie nde lijk. Uw e n b ro e de r e n sc ho o nb ro e de r Arthur
Ju b il e u m u it g a v e
• 89
Theofiel Renneboog Oorlogsvrijwilliger 2de Regiment Carabiniers Aaigem 30 januari 1886 Passendale 28 september 1918
Karel Lodewijk Renneboog (ex. Aaigem) trouwde in 1884 te Kerksken met Maria Celestina De Winter en vestigden zich in Aaigem. Zij kregen 11 kinderen Josephus (°Aaigem 24-04*-1884), Theopile Aloysuis (°Aaigem 30-01-1886), Marie Theresia (°Aaigem 11-09-1887), Alfons (°Aaigem 24-03-1890), Maria Emilia (°Aaigem 21-02-1891), Maria Joanna (°Aaigem 07-05-1892 - +1892), Maria Joanna (°Aaigem 28-04-1893), Emilie (°Aaigem 21-02-1895), Polydoor (°Aaigem 18-04-1897), Hector (°Aaigem 02-06-1899), Cesarine (°Aaigem 16-11-1900) Theofile 22-04-1910 huwde met Irma Sophia Van Cauwenbergh. Hij was vader van twee kinderen toen hij zich meldde als soldaatoorlogsvrijwilliger op 3 augustus 1914 bij de 2de Carabiniers, stamnummer 9171. Hij was 1,63 m. groot, rond aangezicht, hoog voorhoofd, ronde kin en blonde haren. Op 20 juni 1916 werd hij gewond te Pollinchove. Na twee jaar frontverblijf sneuvelde hij op het einde van de oorlog aan de Yzer op 28 september 1918. Hij werd begraven in Poelkapelle. Toegekende eretekens: - Ridder in de Orde van Leopold II met palm - Medaille van de overwinning - Herinneringsmedaille - Zes frontstrepen
• 90
Ju b il e u m u it g a v e
Alfons Scheerlinck Soldaat 2de klas 13de Linieregiment Kerksken 19 februari 1893 Haverkapelle 31 oktober 1914
Theofiel Scheerlinck en Clementina Hunninck huwden in 1891 te Kerksken en woonden in de Berg, Kerksken. Hun kinderen: Alphonse (°19-02-1895), Franciscus (°23-02-1896), Felix (°23-101898), Gustaaf (°13-06-1901), Emile (°18-08-1902), Leopold Gustaaf (°17-01-1904), Marie Emilie (°26-01-1906) en Remy (°03-07-1910). Alfons, soldaat milicien 2de klas van de lichting 1913 werd ingedeeld bij het 13de Linieregiment, 9de Batterij, stamnummer 27212. Bij zijn eenheid op 01 augustus 1914 vocht hij bijna drie maanden aan het front en sneuvelde te Haverkapelle op 21 oktober 1914.
Ju b il e u m u it g a v e
• 91
Amedée-Jozef Taeleman Soldaat 9ste Lineregiment Kerksken 9 juni 1881 Jupille 4 augustus 1914
Victorinus Taelemen en Adela De Schrijver (eeuwelinge) trouwden in 1876, vestigden zich in de Berg te Kerksken en kregen 7 kinderen: Ogule Jan Baptist (°13-07-1877), Petrus Gustaaf (°1812-1878), Amedée Joseph (°09-06-1881), Joannes Cyriel (°18-101883), Maria Virginia (°23-12-1884), Amandus Richard (°01-091887) en Maria Leontina (°15-09-1889). Amedée, landbouwer en ongehuwd werd opgeroepen bij het 1ste Linieregiment, stamnummer 109/50920. Hij was 1,67m. groot, ovaal aangezicht, hoog voorhoofd, donker bruine ogen, kastanjebruine haren. Hij sneuvelde in het begin van de oorlog te Jupille (Luik) op 4 augustus 1914. Werd begraven in Wandre. Twee jaar later, 4 augustus 1916 werd een plechtige lijkdienst opgedragen in zijn geboortedorp. Uitg e re ikte e re te ke ns: Ridder in de Orde van Leopold II met palm Oorlogskruis
• 92
Ju b il e u m u it g a v e
O p 23 se p te m b e r 1914 stuurde so ldaat Cam ile Van Mulde rs uit K e rkske n de ze kaart aan zijn o ude rs, w aarin hij sc hrijf t “die jongen uit de pint is dood” (hij b e do e lde zijn do rp sg e no o t Am e dé e Tae le m an).
Leopold Jozef Triest Soldaat 2de Regiment Jagers te voet Kerksken 12 oktober 1893 Maagdenburg (D) 21 oktober 1918
Camillus Triest huwde Delphina Van Vaerenbergh in 1878. Tien kinderen werden geboren: Casimier (°1879), Alfons Jozef (°2410-1880), Franciscus (°17-09-1883), Victor (°25-06-1885), Franciscus (°30-08-1888), Charles Louis (°17-03-1890), Leopold Joseph (°12-10-1893), Leopold Oscar (°25-01-1897), Maria Catharina (°14-06-1898) en Arthur (°12-10-1902). Leopold werd soldaat bij het 2de Regiment Jagers te voet, stamnummer 54362. Hij overleed in het lazaret te Maagdenburg (D) op 21 oktober 1918 en werd begraven te Leopoldsburg.
Ju b il e u m u it g a v e
• 93
Camiel Van Mulders Soldaat 2de klas 9de Linieregiment Kerksken 18 september 1890 Diksmuide 11 juni 1916
Bernardus Van Mulders (ex. Welle) huwde Victorine Van Londersele, woonden in de Beekstraat en kregen negen kinderen: Camil (°31-03-1890), Camiel (°18-09-1891), Alice (°10-06-1893), Anna (°26-07-1895), Maria Ida (°25-04-1898), Dominicus (°24-08-1900), Charles (°30-08-1902), Henry (°10-02-1904) en Omer Henri (°17-02-1906). Camiel (°1891), kleermaker werd soldaat milicien 2de klas, lichting 1911, bij het 9de Linieregiment, stamnummer 59399. Hij was 1,62 m. groot, 59 kg., rond en blozend aangezicht, blauwe ogen, arendsneus, kastanjebruine haren. Persoonlijk kenmerk: lidteken door snijwonde op het voorhoofd. Gesneuveld ‘in bevolen dienst’ te Diksmuide op 11 juni 1916. Ere te ke ns p o stuum to e g e ke nd: - Ridder in de Orde van Leopold II met palm - Oorlogskruis - Herinneringsmedaille van de Yzer
• 94
Ju b il e u m u it g a v e
Emiel Vonck Soldaat 4de Regiment Jagers te voet Kerksken 22 april 1895 Beveren bij Veurne 4 juni 1918
In Landlede, Kerksken stichtten Pieter Jan Vonck en Catharina Impens hun gezin met 12 kinderen: Theodoor (°05-10-1879), Modest (°25-01-1881), Maria Cecilia (°19-11-1882), Maria Frederica (°04-06-1884), Alphonse (°26-01-1886), Maria Theresia (°19-11-1887), Petrus Remi (°0602-1890), Gustaaf (°30-10-1891), Franciscus (°29-07-1893), Emiel Camiel (°22-04-1895), Marie Louise (°1111-1896) en Gustaaf (°10-07-1899). Emiel werd soldaat milicien bij het 4de Regiment Jagers te voet, stamnummer 31368. Hij werd verwond en overgebracht naar het hospitaal te Beveren bij Veurne waar hij overleed op 04 juni 1918. In De Panne werd hij begraven.
Ju b il e u m u it g a v e
• 95
GESNEUVELDEN WO I Terjoden
• 96
Ju b il e u m u it g a v e
Henry Leon De Pau(w) Soldaat 2de klas 9de Linieregiment Berchem 8 november 1890 – Ourgrée 6 augustus 1914
Henry De Pau (°Berchem, 08-11-1890) ongehuwde zoon van Jean Leon en van Sophie Clarys was banketbakker en woonde Erembodegem-Terjoden. Hij was soldaat-milicien van de lichting 1910 bij het 9de Linieregiment, stamnummer 109/55946. Hij sneuvelde bij de eerste gevechten in de slag om Luik, te Ougrée op 06 augustus 1914. Hij rust in een gemeenschappelijk graf op het kerkhof ‘Gros hêtre’ in Ougrée.
Petrus Franciscus De Pauw Soldaat 2de klas 1 ste Regiment Jagers te Voet Zonnegem 22 januari 1891 Diksmuide 22 mei 1916
Petrus (°Zonnegem, 22-01-1881) was de zoon van Constant en Constance Van den Storm. Hij werd soldaat-milicien 2de klas bij het 1ste Regiment Jagers te voet, 2de Bataljon, 3de Compagnie, stamnummer 125/31055. Hij sneuvelde bij de gevechten in Diksmuide op 22 mei 1916 en werd begraven op het militair kerkhof van Adinkerke, graf 1286.
Ju b il e u m u it g a v e
• 97
Cyriel Roelandt Soldaat 2de klas 9de Linieregiment Erembodegem 11 juni 1887 Ougrée 6 augustus 1914
Cyriel, geboren te Erembodegem op 11 juni 1887, zoon van Pierre en Nathalie De Bruyn en gehuwd met Maria De Bruyn woonde te Erembodegem-Terjoden. Als milicien van de lichting 1907 werd hij soldaat 2de klas bij het 9de Linieregiment, 1ste Bataljon, 1ste Compagnie, stamnummer 109/54270. Hij sneuvelde in Bois Saint-Jean bij Ougrée op 5/6 augustus 1914 en werd bijgezet op de militaire begraafplaats van ‘Gros hêtre’ in Ougrée.
• 98
Ju b il e u m u it g a v e
Jan Henri Scheerlinck Soldaat 1 ste Regiment Jagers te Voet Erembodegem 7 januari 1892 Boncelles 6 augustus 1914
Jan scheerlinck werd geboren te Erembodegem op 7 januari 1892 als zoon van Charles Ferdinand en Mathilde Van Wassenhove. Hij huwde Alice De Pril. Hij werd soldaat-milicien van de lichting 1913 bij het 1ste Regiment Jagers te voet, 2de Bataljon, 3de Compagnie, stamnummer 125/27666. Op 5/6 augustus 1914 sneuvelde hij te Boncelles (Luik) en werd er ook begraven. Na de oorlog, in 1922 werden de graven op de militaire begraafplaats gehergroepeerd, graf 42.
Ons geschonden Vaderland Bij d’alo ude Luiksc he ste de Waar o ns he lde nle g e rs stre de n Waar o ns dap p re n in de n slag Re dde n Be lg ië ’s e e r e n v lag Daar is o ns v ade rland, Dit he ilig p and, O ns die rb aar Be lg e nland. O o k in Nam e n’s sc ho o ne stre ke n, Waar v o o r d’o v e rm ac ht b e zw e ke n, Mo e dig v ie le n v o o r hun land, Waal e n Vlam ing , hand in hand. Bij ’t v e rw o e ste De nde rm o nde , ’t v uur g e b raakt uit zo v e e l m o nde n, ‘ ko g e lre e g ne n uit ’t g e w e e r v e lde v rie nd e n v ijand ne e r. Aan de v ruc htb are Yze rb o o rde n Die v an w e e lde e n blijhe id g lo o rde n, Waar o ns he lde n dag aan dag Sc he urde n ’s dw ing lands m ac ht to t rag . He e rlijk sc hijnt de ze g e zo nne , Juic ht in v o lle le nte w o nne : He il e n v re de in Be lg e nland, Vrij g e v o c hte n do o r uw hand.
Ju b il e u m u it g a v e
• 99
Adolf Alois Van den Steene Soldaat 2de klas 4 Regiment Jagers te Voet Erembodegem 6 april 1894 Oostnieuwkerke 30 september 1918
Adolf werd geboren te Erembodegem op 6 april 1894, zoon van Alfons en van Maria Coppens. Hij was student bij het uitbreken van de oorlog. Opgeroepen als soldaat-milicien 2de klas van de lichting 1914 en ingedeeld bij het 4de Regiment Jagers te voet, 3de Bataljon, 9de Compagnie, stamnummer 128/2115. Hij was 1,64 m. en woog 65 kg., ovaal aangezicht, blozende wangen, hoog voorhoofd, blauwe ogen, blonde haren. Op 23 september 1914 was hij in actieve dienst. Van het opleidingscentrum te Valogne-Manche (F) werd hij op 25 februari 1915 naar het front gestuurd. Wegens ziekte verbleef hij in een hospitaal van 31 oktober tot kerstdag 1915. Terug aan het front sneuvelde hij bij de gevechten te Oostnieuwkerke op 30 september 1918. Zijn begraafplaats is ons onbekend. To e g e ke nde e re te ke ns: - Ridder in de Orde van Leopold II met palm - Oorlogskruis - Overwinningsmedaille - Herinneringsmedaille van de oorlog 1914-18 - Zes frontstrepen
• 100
Ju b il e u m u it g a v e
Constantinus Van der Zijpe Soldaat 8ste Linieregiment Iddergem 5 augustus 1879 Melle 5 augustus 1915
Constant werd geboren te Iddergem op 05 augustus 1879, zoon van Jean en Maria Amelia De Saedeleer. Hij huwde Paulina De Smedt. Als soldaat VAP van de lichting 1900 werd hij ingelijfd bij het 8ste Linieregiment, 6de Bataljon, 4de Compagnie, stamnummer 108/49102. Op 24 augustus 1914 werd hij gevangen genomen door de bezetter in Namen en getransporteerd naar Melle (D). Hij stierf er in het ‘Vereins Lazaret’ te Melle op 5 augustus 1915 en er begraven. Na de oorlog werden zijn stoffelijke resten overgebracht naar de militaire begraafplaats van Leopoldsburg.
Richard Verhofstadt Soldaat 9de Linieregiment Kerksken 17 april 1890 Walem 6 oktober 1914
Het echtpaar Philemon Verhofstadt en Maria Leontine De Knibber woonden in Kerksken in de Wijngaardstraat en hadden vijf kinderen; Richard (°17-04-1890), Romanus Firminus (°14-061891), Marie Valentine (°05-12-1892), Romanie Emilie (°26-121893), Henri (°01-01-1897). Hun oudste zoon Richard was gehuwd met Maria De Pauw op 30 april 1886 en vestigde zich op Terjoden, Geraardsbergse steenweg. Soldaat-milicien van de lichting 1910 werd hij ingedeeld bij het 9de Linieregiment, stamnummer 109/55939. Hij was 1,65m., groot lang aangezicht, bruine ogen en zwarte haren. Richard was bij zijn eenheid op 28 juli 1914 en sneuvelde enkele maanden later bij de gevechten aan de Nete te Walem op 6 oktober 1914. To e g e ke nde e re te ke ns: - Ridder in de Orde van Leopold II met palm - Oorlogskruis
Ju b il e u m u it g a v e
• 101
• 102
Ju b il e u m u it g a v e
Wereldoorlog II Op 26 augustus 1939 leidde de internationale spanning tot een algemene mobilisatie in België. Op 10 mei 1940 begonnen de Duitse troepen met een grootscheeps offensief. Zonder ultimatum viel de bezetter ons land binnen. Reeds op 11 mei veroverden zij de vesting Eben-Emael. Toen ook een aantal bruggen over het Albertkanaal in Duitse handen viel, besloot de Koning de troepen terug te trekken op de verdedigingslijn Antwerpen-Namen. Tussen 17 en 20 mei trokken de Belgische troepen zich achter de Schelde terug. Tijdens een onderhoud met de regering in het kasteel van Wijnendaele op 25 mei verklaarde de Koning dat een capitulatie onafwendbaar werd en dat hij in dat geval als krijgsgevangene bij zijn troepen zou blijven. Intussen vocht het Belgisch leger voort aan de Leie. Op 27 mei besloot de Koning de capitulatie aan te vragen, die volgens Hitler onvoorwaardelijk moest zijn. Nog dezelfde dag om 23 uur werd de overgave getekend door de Duitse generaal von Reichenau en de Belgische generaal Derousseaux. Een 4 jaar lange bezetting stond voor de boeg. Begin september 1944 werd ons land door de geallieerden bevrijd. De ‘18-daag se v e ldto c ht’ heeft het leven gekost aan ongeveer 20.000 burgers en soldaten. Ook onze gemeente betaalde haar tol: Denderhoutem: twee gesneuvelden, Haaltert: drie, Heldergem: twee, Kerksken: drie en Terjoden twee slachtoffers.
Ju b il e u m u it g a v e
• 103
Carolus Joseph Allaer Soldaat 1 Regiment Carabiniers Denderhoutem 19 maart 1917 Adegem 26 mei 1940 ste
Carolus werd geboren te Denderhoutem op 19 maart 1917 en ongehuwde zoon van Desidereus Allaer en van Maria Emma Van der Haegen. Hij was soldaat milicien van de lichting 1937 bij het 1ste Regiment Carabiniers, stamnummer 131/91879. Sneuvelde te Adegem op 26 mei 1940 en werd er begraven op de gemeentelijke begraafplaats.
• 104
Ju b il e u m u it g a v e
GESNEUVELDEN WO II Denderhoutem
Theodoor Jozef De Pril Wachtmeester 4de Regiment artillerie Haaltert 19 januari 1914 Aarsele 26 mei 1940
Theodoor Jozef De Pril geboren te Haaltert op 19 januari 1914 was de zoon can Cassimir De Pril en van Maria Mathilde Van Opdenbosch. Hij was gehuwd met Maria Felicia Troch, bediende bij Fabelta en wonende in Daal te Denderhoutem. Theodoor was milicien-wachtmeester bij het 2de Regiment, stamnummer 152/18654. Hij sneuvelde te Aarsele op 26 mei 1940, volgens de officiële documenten. (Op het bidprentje staat 27mei).
Ju b il e u m u it g a v e
• 105
Camiel Cyrille De Loose Korporaal 8 Regiment Grenadiers Haaltert 4 juli 1906 Middelkerke 27 mei 1940 ste
Remy De Loose, metser-grafmaker, huwde Leonia Braem te Haaltert op 29 juni 1904. Ze kregen 4 kinderen: Maria Anna (°22-10-1904), Camillus Cyrillus (°05-07-1906), Ludovica Maria (°28-04-1911) en Amelia Maria (°24-06-1913). Hun zoon Cyriel aannemer, was gehuwd met Julia De Roeck (ex. Kerksken). Bij het uitbreken van de oorlog hadden zij drie kinderen. Cyriel was milicien van de lichting 1926, stamnummer 135/66471 en werd korporaal bij het 8ste Regiment van de Grenadiers, 3de Bataljon, 12de Compagnie. Een eerste mobilisatiebevel kwam in 1939 te Kester. Na enkele maanden mocht hij terug naar huis (gunstmaatregel: vader van 3 kinderen). Op 10 mei 1940 bij het begin van de 18-daagse veldtocht volgde een tweede mobilisatiebevel. Hij vervoegde zijn eenheid in Antwerpen. Een laatste brief (12 mei) werd verstuurd uit Zwijnaarde. Op 27 mei, vertoefde zijn eenheid (12de Compagnie, 8 RTAA) in het Sint Jozefinstituut te Lombardzijde. Rond 11 u volgde een bombardement door Duitse vliegtuigen. Zwaar gekwetst werd hij met andere lotgenoten vervoerd naar een ziekenhuis in Brugge. Camiel Cyriel overleed tijdens het transport.
• 106
Ju b il e u m u it g a v e
GESNEUVELDEN WO II Haaltert
Ruim een maand zonder enig nieuws, ontdekte een zus van zijn echtgenote in ‘Het Laatste Nieuws’ van 01 juli 1940 de naam van haar schoonbroer bij een lijst van gesneuvelden. Na een te vergeefse zoektocht van familieleden naar het graf, ontvingen zij van een dorpsgenoot (Jozef Verbestel) actief bij de ontmijningsdienst, het bericht dat het graf ontdekt werd op een met mijnen omringde begraafplaats in Middelkerke. Door bemiddeling van Mr. en Mevr. Jozef De Graeve (verantwoordelijke van Erkentelijkheid) werden de stoffelijke resten in 1946 overgebracht naar Haaltert. De lijkkist stond opgebaard in het gemeentehuis en begeleid door de gemeentelijke overheid, familie en vele vrienden werd hij naar zijn definitieve rustplaats gedragen. Burgemeester de Sadeleer hield een toespraak namens het gemeentebestuur. Po stuum to e g e ke nde e re te ke ns: - Herinneringsmedaille van den oorlog 1940-45 - Ridder in de orde van Leopold II - Oorlogskruis met palm
De lijkkist g e drag e n do o r b ure n, aan zijn g e b o o rte huis, Ho utm arkt
Ju b il e u m u it g a v e
• 107
Albert Romain Redant Sergeant Regiment Transmissietroepen Haaltert 3 oktober 1917 – Gent 17 mei 1940
Arthur Redant en zijn echtgenote Maria Clementina Redant woonden in ’s Gravenkerselaar en hadden 5 kinderen: Urbanus Josephus (°08-04-1907), Omer Alphonsus (°09-11-1908), Martha Clementia (°02-02-1913), Maria Anasthasia (°21-03-1915) en Albertus Romanus (°04-10-1917). Albert, ongehuwd en landbouwer werd soldaat milicien van de lichting 1937 bij het Regiment van de Transmissietroepen, stamnummer 289/11798. Hij was 1,73 m groot en woog 61 kg. Albert was begeleider met de motor van een colonne militairen die zich verplaatste van Gent, richting Heusden. Hij werd het slachtoffer bij een botsing met een ander voertuig. Zwaar gewond werd hij naar het hospitaal te Gent gevoerd waar hij overleed op 17 mei 1940. Hij ligt begraven op het kerkhof te Haaltert.
• 108
Ju b il e u m u it g a v e
César Lievens Soldaat 1 ste Regiment Grenadiers Kerksken 19 december 1902 Le Quesnoy en Artois (F) 21 mei 1940
Aloysius Lievens, herbergier, en Marie Sylvie kregen 11 kinderen: Marie Delphine (°24-09-1897), Clemence Angèle (°28-11-1898), Remy (°17-01-1901), César Philemon (°19-12-1902), Germaine Alice (°14-08-1904), Maria (°26-08-1907), Camille (°09-10-1909), Maria Florentia (°31-10-1911), Franciscus (°22-09-1913), Gabrielle Marie (°11-061916) en Gerard Maurits (°23-12-1918). Hun zoon César huwde met Irma Van de Velde en hadden één zoon, Herman Marcel (°23-08-1932). Het gezin woonde Kerkskenhoek, Haaltert (Ziekhuizen). César was soldaat milicien van de lichting 1922 bij het Corps VIW, 1ste Regiment Grenadiers, stamnummer 137/5024. Hij sneuvelde in Le Quesnoy en Artois (F) op 21 mei 1940 en werd begraven in een weide vlak bij de hoeve van familie Campagne. Enkele dagen later, op 29 mei werd hij definitief begraven op het kerkhof te Haaltert.
Ju b il e u m u it g a v e
• 109
Aimé Jozef Haesaert Soldaat 14 Artillerieregiment Heldergem 17 oktober 1910 Maastricht 12 mei 1940 de
Aimé werd geboren te Heldergem op 17 oktober 1910 in het gezin Achiel Haesaert en Marie De Ro. Er waren nog 3 kinderen: Maria (°08-01-1912), Maurice (°09-02-1915) en Edmond (°14-10-1916). Aimé was soldaat milicien (kannonier) van de lichting 1930 bij het 14de Artillerieregiment, 15de Batterij, 5de groep 14A, stamnummer 164/11464. Hij werd gemobiliseerd op 1 september 1939. Zijn eenheid werd zwaar gebombardeerd door vijandelijke vliegtuigen op 10 en 11 mei. Ze bezweken voor de overmacht en op 11 mei gaven ze zich over aan de Duitse infanterie. De groep werd op 12 mei in de nabijheid van de Maasbrug bestookt door een Engels eskader bij het bombardement boven Maastricht. Er vielen zeven dodelijke slachtoffers, waaronder Haesaert. Hij werd in Maastricht begraven. Op 13 juli 1947 werden de stoffelijke resten overgebracht naar zijn geboortedorp ‘op een vrachtauto, zonder drapeau’. Het werd een ingetogen plechtigheid met toespraken namens de buurtbewoners, het Gemeentebestuur en de Oud-strijders van Heldergem.
• 110
Ju b il e u m u it g a v e
Gesneuvelden WO II Heldergem
Op de uitvaart, zeven jaar na zijn overlijden, werden twee lijkredevoeringen uitgesproken, één namens het gemeentebestuur en één namens de Oud-strijders. Die p b e tre urde f am ilie , w aarde to e ho o rde rs Vrie nd Aim é Nie tte g e nstaande he t m e ze e r hard e n p ijnlijk v alt, is he t m ijn duurzam e p lic ht, in naam v an he t Ge m e e nte b e stuur, U e e n laatste af sc he idsg ro e t te sture n. Me e r dan 7 jaar is he t re e ds, dat u, do o r de g ruw e le n e n no o dlo ttig e g e v o lg e n v an de n o o rlo g uit o ns m idde n zijt v e rw ijde rd. In 1939 kw am he t o naang e nam e nie uw s de r m o b ilisatie de harte n v an o ude rs, v ro uw e n e n kinde re n re e ds aantaste n e n b e dro e v e n. Jo ng e ling e n m o e ste n f am ilie le de n v e rlate n o m e rg e ns in he t v ade rland hun p lic hte n te v e rv ulle n. O o k U, Aim é , tro f de ze e e rste o p ro e p. Alho e w e l p ijnlijk e n hartro e re nd, aarze lde u nie t uw v ade rlandse p lic hte n te v e rv ulle n. Do c h, dit alle s w as m aar e e n v o o rb o de v an he t nade re nd o nhe il dat v o lg e n zo u. 10 m e i 1940. O ns zo rustig e lande ke w e rd he rsc hap e n in de m e e st ang stw e kke nde p anie k. K ano nne n b ulde rde n, o b usse n v lo g e n do o r de luc ht, ko g e ls f lo te n o m o ns he e n. De v ijand had de v e rdrag e n m e t de v o e te n g e tre de n. Be lg ië ’s o naf hanke lijkhe id w as g e sc ho nde n. Ie de r so ldaat te w ap e n, ie de r so ldaat te n strijde v o o r re c ht e n v rijhe id. Die p b e w ust v an uw e v e rantw o o rde lijkhe id sto nd u p araat Aim é é , o m zic h te g e n ’s v ijands sno de p lanne n te v e rde dig e n. He laas! Uw o f f e rv aardig he id e n strijdlust m o c ht m aar v an ko rte n duur zijn. O p 12 m e i v o nd u de n he lde ndo o d te Maastric ht b ij é é n de r talrijke b o m b arde m e nte n. Pijnlijk m o e ste n die laatste o g e nblikke n v o o r u g e w e e st zijn. De s te dro e v ig e r e n hartv e rsc he ure nd m o e ste n w ij e n in ’t b ijzo nde r uw f am ilie dit b e ric ht v e rne m e n. Ve r v an uw g e b o o rte do rp zijt g ij g e v alle n uit p lic ht, als e e n g ro te he ld, zo nde r m aar é é n o p b e ure nd w o o rd v an v ro uw e n kinde re n, v an f am ilie le de n, v rie nde n e n ke nnisse n. Zij alle n die u ke nde n als e e n p lic htb e w uste kriste n huisv ade r, die m e t u zo m e nig v rie nde lijk w o o rd g e w isse ld hadde n, zij alle n zag e n u nie t m e e r w e e r. Na 7 jaar staan w ij hie r nu b ij uw sto f f e lijk o v e rsc ho t, uw he lde ndo o d staat o ns no g klaar v o o r de n g e e st. Die p o ntro e rd, te ne e rg e slag e n, m aar nie tte m in f ie r o v e r uw he ldhaf tig e ho uding , ric hte n w ij de ze laatste w o o rde n to t u, do c h laat o ns tro o o ste n b ij die g e dac hte : U sto nd v o o r ’t re c ht in ’t v e ld En v ie l als kriste n he ld. En nu, v rie nd Aim é , v aarw e l, in ’t ande r le v e n Zal Go d u lo o n naar de ug de n g e v e n, En zal uw v o lk, no g lang e jare n ’t g e he ug e n v an uw m o e d b e w are n.
Ju b il e u m u it g a v e
• 111
Namens de Oudstrijders: Die rb are v rie nd Aim é , In naam v an de o udstrijde rs, krijg sg e v ang e n e n o p g e ë isc hte n v an He lde rg e m , w il ik u e e n laatste v aarw e l to e sture n. No g v e rsc h in ie de rs g e he ug e n lig t he t, dat de Duitse dro m m e n als e e n o rkaan, o p o nze stre ke n ne e rv ie le n. Gij Aim é , b e v o nd u o nde r de ze , w e lke de e e rste g e v o e lig e sc ho k o p v ing e n, e n o ndanks he t w anho p ig v e rw e e r, de w e g naar he t krijg sg e v ang e nsc hap w e rd o p g e stuurd. No g he t b e lg isc h g ro ndg e b ie d nie t v e rlate nd he bb e nde , m o e st u re e ds e e n v re e se lijk b o m b arde m e nt, v an e ig e n artille rie do o rstaan, w e lke de b rug Vro e nho v e n-Maastric ht o nde r v uur nam e n. Pas e nke le sc hre de n o p Ne de rlandsc he b o de m , e e n Eng e lsc h e skade r die o p do o k, e n de Maasb rug als do e l nam . He t w as de ze aanv al die o nze v rie nd no o dlo ttig w e rd. Ik laak hie r b ijzo nde r de Duitsc he ho rde n, die in te g e nstrijd m e t alle o o rlo g sw e tte n e n m e nsc he lijke g e v o e le ns, ste e ds de w e e rlo o ze g e v ang e n o p hie lde n, ro ndo m b rug g e n e n trag isc he p unte n e n zo o e e n le v e nde v e rde dig ing , te g e n o nze landg e no o te n o p ste lde n e n hunne inv al m e t m e nsc he nle v e ns de kte . Gij Aim é zijt e e n slac hto f f e r v an de rg e lijke w andaad, g ij die ste e ds w aard, e e n v o o rb e e ldig e c htg e no o t, e e n ko m m e rv o lle v ade r, b e zo rg d v o o r g e zin e n f am ilie , g ij w aard e e n to o nb e e ld v o o r v e le n. En hie r ac htb are v rie nde n, w il ik e e n f e it aanhale n, e nke le o o g e nblikke n v o o r zijn do o d, he t w e inig e e te n dat hij b e zat de e lde m e t e e n do rp sg e no o t, to e n o o k g e v ang e n e n thans hie r aanw e zig , als e e n le v e nde g e tuig e v an zijne b ro e de rlijke naaste nlie f de . Enke l krijg sg e v ang e ne e n o p g e ë isc hte n kunne n te n v o lle b e se f f e n w at in de ze sc hijnb aar o nv e rsc hillig e daad b e slo te n lig t. He t laatste stuk b ro o d de le n m e t e e n v rie nd, o m sam e n de n ho ng e r e n o ntb e ring te g e m o e t te g aan. Ik dank u hie ro m , Aim é , in naam v an de ze v rie nd e n alle v rie nde n die hie r ro ndo m u zijn g e sc haard. Ik dank u, e n uw nag e slac ht m ag f ie r zijn o p die e de lm o e dig e daad, sc ho o ne r dan he t g ro o tste w aag stuk e n he lde nf e it in de o o rlo g v o lb rac ht. Vaarw e l Aim é , v e rg e te n kunne n w ij u no o it e n Go d zal he t u lo o ne n. Ik g ro e t u e e n laatste m aal als he ld, als m e nsc he nv rie nd. Vaarw e l, to t hie rnam aals. Alf o ns Be e re ns
• 112
Ju b il e u m u it g a v e
Albert Domien Verstockt Soldaat 2de Linieregiment Heldergem 20 mei 1915 Temploux 12 mei 1940
Victor Verstockt en Adela Breynaert woonden op de ‘Liefkenshoek’ met hun 4 kinderen: Yvonne (°25-10-1913), Albert (°20-05-1915), Zoé (°01-03-1917) en Anna (°04-10-1919). Albert was soldaat milicien (autobestuurder) van de lichting 1935 bij het 2de Linieregiment, stamnummer 102/89350. Opgeroepen op 1 september en ingedeeld bij het 25ste Geniebataljon, 1ste Compagnie. Bij het aanleggen van een mijnenveld werden zij bestookt door vijandelijke vliegtuigen en Albert werd dodelijk getroffen. Hij overleed nog dezelfde dag op 12 mei 1940 in Temploux. Zijn vriend, Edgard De Nayer was getuige van het overlijden en nam de moeilijke opdracht op zich de familie in te lichten. Op 23 juni 1940 werd het lichaam van Albert Verstockt overgebracht naar het kerkhof van Heldergem.
Ju b il e u m u it g a v e
• 113
August Edgard De Pauw Soldaat 4de Grenadiers Kerksken 18 maart 1920 Marseillete (F) 19 juli 1940
Jozef De Pauw en Maria De Schrijver kregen twee kinderen, Edgard August (°18-03-1920) en Victorine (°12-08-1921). Edgard werd soldaat milicien van de lichting 1940 bij de 4de Grenadiers, 2de Compagnie, stamnummer 253358. Hij meldde zich aan in Dendermonde en volgde de recrutenopleiding. Bij de inval van de bezetter week zijn eenheid uit naar Zuid-Frankrijk (Carcasonne). Hij stierf de verdrinkingsdood in Marseilette (Z-Fr) op 19 juli 1940 en werd daar begraven. Op 11 juni 1963 werden de stoffelijke resten overgebracht naar het kerkhof in De Panne.
• 114
Ju b il e u m u it g a v e
GESNEUVELDEN WO II Kerksken
Camiel Julien De Rijck Soldaat 5de Linieregiment Kerksken 3 december 1912 Willemstad (N) 30 mei 1940
Camiel Julien was de zoon van Franciscus De Rijck en van Maria Delphina Van Durme. Hij werd geboren op 3 december 1912 en huwde te Kerksken met Florine Van Keymeulen op 06 mei 1933. Het jonge gezin woonde op Terlicht en hadden één zoon: Roger Franciscus (°Aalst 09-08-1933). Hij was soldaat milicien van de lichting 1932 bij het 5de Linieregiment, stamnummer 107/20500. Na de 18-daagse veldtocht werd hij gevangen genomen en kwam om in het Hollands Diep ter hoogte van Willemstad (N) aan boord van een Rijnaak (Rhenus 127) die krijgsgevangenen transporteerde naar een kamp in Duitsland. Het ruim van het schip zat volgepropt met soldaten en op het dek stonden de gevangenen tegen elkaar gedrumd. Het schip voer op een mijn en explodeerde. De rijnaak brak midden door. Ruim 130 Belgische soldaten verdronken, waaronder Camiel De Rijck. Camiel Juliaan werd voorlopig begraven in Ooltgansplaat (N).
Ju b il e u m u it g a v e
• 115
Na de o o rlo g , o p 17 juli 1947 w e rd he t sto f f e lijk o v e rsc ho t o v e rg e b rac ht naar zijn g e b o o rte do rp K e rkske n
De Rijnaak in he t Ho llands Die p
• 116
Ju b il e u m u it g a v e
Joseph Lerminiaux Soldaat bij het PVCE Kerksken 27 oktober 1902 Le Quesnoy-en-Artois (F) 21 mei 1940
Joseph was de zoon van Albinus Lerminiaux en Maria Callebaut. Hij werd geboren op 27 oktober 1902 en huwde in 1926 met Maria Verbeken. Joseph was soldaat milicien van de lichting 1922 bij het PVCE, 10de Bataljon, 3de Compagnie, stamnummer 163/7152. Hij sneuvelde te Le Quesnoy-en-Artois (Pas de Calais) op 21 mei 1940 en werd er begraven op 23 mei 1940. Het lichaam werd op 24 mei 1947 overgebracht naar de gemeentelijke begraafplaats te Kerksken.
Ju b il e u m u it g a v e
• 117
César Philemon Lievens Soldaat VIW – verkeer en inlichtingendienst Kerksken 19 december 1905 St. Amand-les- Eaux (F) 25 mei 1940
Het gezin van Franciscus Lievens (ex. Aaigem) en Maria De Troyer (ex. Welle) huwden te Kerksken in 1899 en woonden met hun negen kinderen op Terlicht: Maria Delphina (°01-08-1900), Maria Anna (°15-09-1901), Rachel (°14-11-1902), Alphonse (°01-06-1904), César Philemon (°19-121905), Cyrille (°27-01-1907), Arthur (°10-08-1908), Jozef (°29-121912) en Zacharias Jozef (°23-03-1918). César huwde met Maria De Pelsemaeker. Hij was soldaat milicien van de lichting 1925 bij het VIW (verkeer en inlichtingendienst), 10de Bataljon, 3de Compagnie, stamnummer 135/17800. Getroffen bij een bombardement overleed hij op 25 mei 1940 in St. Amand-les-Eaux (F).
• 118
Ju b il e u m u it g a v e
GESNEUVELDEN WO II Terjoden
Franciscus Antonius Felix Van Haverbeke Soldaat VIW – verkeer en inlichtingendienst Erembodegem-Terjoden 26 juni 1902 Boulogne (F) 22 mei 1940
Frans Van Haverbeke werd geboren te Erembodegem-Terjoden op 26-06-1902 als zoon van Ferdinand en Prudentia Baetens. Hij huwde Alida Van den Steen en had één dochtertje (Elisa). Frans was soldaat milicien van de lichting 1922 bij het VIW (verkeer en inlichtingendienst, werfbureau Aalst), 10de Bataljon, 3de Compagnie, stamnummer 128/11409. Hij sneuvelde te Boulogne (F) op 22 mei 1940, overgebracht en begraven op het kerkhof te Aalst.
Ju b il e u m u it g a v e
• 119