Geschiedenis van het Nederlands Het Nederlands in het Zuiden: een verhaal apart
Geschiedenis van het Nederlands Het Nederlands in het Zuiden
Lectuur (optioneel) „Het Nederlands in het Zuiden: een verhaal apart‟. In: Guy Janssens en Ann Marynissen, Het Nederlands vroeger en nu. Leuven/Voorburg (2005)², p. 137-159. „Ik ook ik ben een Belg en mag tot Belgen spreeken. De Vlaamse strijd‟; „De grenzen van het Nederlands. Frans-Vlaanderen, de Belgische taalgrens en Brussel; de Nederlands-Duitse taalgrens; het Friese taalgebied‟. In: Jan W. de Vries, Roland Willemyns & Peter Burger, Het verhaal van het Nederlands. Negen eeuwen Nederlands. Amsterdam (1995), p. 113-127; p. 212-233.
Geschiedenis van het Nederlands Het Nederlands in het Zuiden
Overzicht 1. De Vlaamse strijd Standaardisatie van het Nederlands in het Zuiden
2. De huidige situatie Frans-Vlaanderen, de Belgische taalgrens en Brussel
Geschiedenis van het Nederlands Het Nederlands in het Zuiden
1. De Vlaamse strijd Standaardisatie van het Nederlands in het Zuiden
Geschiedenis van het Nederlands Het Nederlands in het Zuiden
„In de periode dat er in het Noorden een eenheidstaal werd opgebouwd, kwam het standaardiseringsproces in het Zuiden tot stilstand en raakte de volkstaal zelfs bedreigd door het Frans. Het recht om de moedertaal in het openbare leven te gebruiken, moest in Vlaanderen politiek worden afgedwongen en maatschappelijk worden veroverd.‟ (Janssens 2005: 137)
Geschiedenis van het Nederlands Het Nederlands in het Zuiden Geschiedenis van de Nederlanden 1384
1482
Prinsbisdom Luik
Bourgondische Nederlanden 1477 1556 Zeventien Provinciën (Bourgondische Kreits)
Prinsdom StavelotMalmedy
1482 1795 Habsburgse Nederlanden (Spaanse Nederlanden)
Hertogdom Bouillon e.a.
1581 1795 Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden
Zuidelijke Nederlanden Oostenrijkse Nederlanden (Verenigde Nederlandse Staten)
1795 1806 Bataafse Republiek
1795 1804 Eerste Franse Republiek
1806 1810 Koninkrijk Holland 1810 1813 Eerste Franse Keizerrijk
1804 1815 Eerste Franse Keizerrijk
1813 1815 Willem I Soeverein Vorst 1815 Koninkrijk der Nederlanden (Verenigd Koninkrijk der Nederlanden tot 1830 (1839)) 1830 (1839) Koninkrijk België
1815 1890 Groot- Hertogdom Luxemburg 1890 Groot- Hertogdom Luxemburg
Geschiedenis van het Nederlands Het Nederlands in het Zuiden
Habsburgse Nederlanden (Spaanse Nederlanden) 1482 – 1795
Geschiedenis van het Nederlands Het Nederlands in het Zuiden
Waarom bleef de standaardisering in het Zuiden zo lang uit?
Geschiedenis van het Nederlands Het Nederlands in het Zuiden
Waarom bleef de standaardisering in het Zuiden zo lang uit? 1.
Geen krachtig politiek, economisch en cultureel centrum 2. De aanwezigheid van twee andere standaardtalen in Zuid-Nederland: het Frans en het Latijn
Geschiedenis van het Nederlands Het Nederlands in het Zuiden
Waarom bleef de standaardisering in het Zuiden zo lang uit? 1.
Geen krachtig politiek, economisch en cultureel centrum 2. De aanwezigheid van twee andere standaardtalen in Zuid-Nederland: het Frans en het Latijn – een sociale taalgrens!
Geschiedenis van het Nederlands Het Nederlands in het Zuiden
De aanwezigheid van twee andere standaardtalen in Zuid-Nederland: het Frans en het Latijn – een sociale taalgrens! De maatschappelijke bovenlaag spreekt Frans Tot in de eerste helft van de 20ste eeuw in België!!
Geschiedenis van het Nederlands Het Nederlands in het Zuiden
Toch nog Nederlands in de cultuursfeer Rederijkers (vaak moraliserende) dichtbundeltjes Etc.
Geschiedenis van het Nederlands Het Nederlands in het Zuiden
Eerste Franse Republiek 1795 - 1804
Geschiedenis van het Nederlands Het Nederlands in het Zuiden
1789: Franse Revolutie Het Zuiden: Standenmaatschappij verdwijnt Invloed katholieke kerk vermindert Opkomst nieuwe industrieën
Geschiedenis van het Nederlands Het Nederlands in het Zuiden
1789: Franse Revolutie “Liberté, égalité, fraternité” Eén natie, één taal
Geschiedenis van het Nederlands Het Nederlands in het Zuiden
Verdere verfransing Andere talen “patois” (“dialect” (pejoratief)) Alle inwoners moeten Frans leren
Geschiedenis van het Nederlands Het Nederlands in het Zuiden
Verdere verfransing Andere talen “patois” (“dialect” (pejoratief)) Alle inwoners moeten Frans leren => dit mislukte Analfabetisme Slecht georganiseerd onderwijs
Geschiedenis van het Nederlands Het Nederlands in het Zuiden
Eerste Franse Keizerrijk 1804 – 1815
Geschiedenis van het Nederlands Het Nederlands in het Zuiden
Napoleon Bonaparte Taalpolitiek: de elites verfransen
Geschiedenis van het Nederlands Het Nederlands in het Zuiden
Napoleon Bonaparte Taalpolitiek: de elites verfransen => wel succes! Via hoger onderwijs (elite) De welgestelde middenklasse leert ook Frans (Frans als statussymbool van de burgerij!)
Geschiedenis van het Nederlands Het Nederlands in het Zuiden
=> wel succes! Via hoger onderwijs (elite) De welgestelde middenklasse leert ook Frans (Frans als statussymbool van de burgerij!)
Kwantitatief: de meeste mensen blijven Nederlands spreken Maar ideologisch/sociaal: wel een groot succes! (versterken sociale taalgrens!) De basis voor de suprematie van het Frans in het jonge België
Geschiedenis van het Nederlands Het Nederlands in het Zuiden
Verenigd Koninkrijk der Nederlanden 1815 - 1830 (1839)
Geschiedenis van het Nederlands Het Nederlands in het Zuiden
Opmerking: 6.235.000 inwoners, die Frans, Duits, Fries en Nederlands spraken Driekwart spreekt Nederlands: 2.314.000 in het Noorden 2.351.000 in Vlaanderen (toen nog + Zuid-Limburg) !
Geschiedenis van het Nederlands Het Nederlands in het Zuiden
Opmerking: Driekwart spreekt Nederlands: 2.314.000 in het Noorden 2.351.000 in Vlaanderen (toen nog + Zuid-Limburg) !
MAAR: sociale bovenlaag in Vlaanderen: sterk verfranst !!
Geschiedenis van het Nederlands Het Nederlands in het Zuiden
Noord & Zuid: een kort huwelijk. Waarom?
Geschiedenis van het Nederlands Het Nederlands in het Zuiden
Noord & Zuid: een kort huwelijk. Waarom? 1. Religieuze spanningen
Geschiedenis van het Nederlands Het Nederlands in het Zuiden
Noord & Zuid: een kort huwelijk. Waarom? 1. Religieuze spanningen 2. Houding van de (verfranste) adel Gericht op het Ancien Régime Tegen vernederlandsing (zie later)
Geschiedenis van het Nederlands Het Nederlands in het Zuiden
1. 2. 3.
Noord & Zuid: een kort huwelijk. Waarom? Religieuze spanningen Houding van de (verfranste) adel Economisch onevenwicht & sociale onrust
Geschiedenis van het Nederlands Het Nederlands in het Zuiden
1. 2. 3. 4.
Noord & Zuid: een kort huwelijk. Waarom? Religieuze spanningen Houding van de (verfranste) adel Economisch onevenwicht & sociale onrust Buitenlandse invloeden
Geschiedenis van het Nederlands Het Nederlands in het Zuiden
1. 2. 3. 4. 5.
Noord & Zuid: een kort huwelijk. Waarom? Religieuze spanningen Houding van de (verfranste) adel Economisch onevenwicht & sociale onrust Buitenlandse invloeden Persoonlijkheid van Willem I
Geschiedenis van het Nederlands Het Nederlands in het Zuiden
1. 2. 3. 4. 5. 6.
Noord & Zuid: een kort huwelijk. Waarom? Religieuze spanningen Houding van de (verfranste) adel Economisch onevenwicht & sociale onrust Buitenlandse invloeden Persoonlijkheid van Willem I Taal- en cultuurbeleid
Geschiedenis van het Nederlands Het Nederlands in het Zuiden
Noord & Zuid: een kort huwelijk. Waarom? Taal- en cultuurbeleid: vernederlandsing Eén natie, één taal 1823: het Nederlands de enige officiële taal 1830: “taalvrijheid” (opm.: kwam vooral de sterkste partij – het Frans – ten goede!)
Geschiedenis van het Nederlands Het Nederlands in het Zuiden
Noord & Zuid: een kort huwelijk. Waarom? Taal- en cultuurbeleid: vernederlandsing ONVREDE
Geschiedenis van het Nederlands Het Nederlands in het Zuiden
Noord & Zuid: een kort huwelijk. Waarom? Taal- en cultuurbeleid: vernederlandsing ONVREDE In het Waalse gebied Maar ook: de verfranste elite in het Vlaamse gebied !! De lagere (dialect sprekende) clerus is tegen het “Hollands” (“taal van het protestantisme”)
Geschiedenis van het Nederlands Het Nederlands in het Zuiden
Noord & Zuid: een kort huwelijk. Waarom? Taal- en cultuurbeleid: vernederlandsing OPM.: Enkele grondleggers van de Vlaamse Beweging opgeleid in deze periode!
Geschiedenis van het Nederlands Het Nederlands in het Zuiden
“Zonder deze kortstondige familiereünie was België wellicht een Franstalige staat geworden, zoals ook de noordwesthoek in Frankrijk, Frans-Vlaanderen, verfranst is. De pioniers van de Vlaamse beweging, de strijders voor de vernederlandsing in Vlaanderen sinds 1830, zijn gevormd in het Koninkrijk der Nederlanden.” (De Vries 1995: 117)
Geschiedenis van het Nederlands Het Nederlands in het Zuiden
Geschiedenis van het Nederlands Het Nederlands in het Zuiden
Amour sacré de la patrie, Rends-nous l’audace et la fierté; A mon pays je dois la vie. Il me devra sa liberté. La Muette de Portici De Stomme van Portici
Geschiedenis van het Nederlands Het Nederlands in het Zuiden
De Belgische Opstand
Geschiedenis van het Nederlands Het Nederlands in het Zuiden
Koninkrijk België 1830 -
Geschiedenis van het Nederlands Het Nederlands in het Zuiden
Eendracht maakt macht L'union fait la force Einigkeit macht stark
Geschiedenis van het Nederlands Het Nederlands in het Zuiden
Eén natie, één taal Het Frans als enige officiële taal Zg. verschillende “Vlaamse dialecten” versus een prestigieuze, gestandaardiseerde taal (het Frans)
Geschiedenis van het Nederlands Het Nederlands in het Zuiden
Protest alleen van een kleine groep intellectuelen uit de lagere middelklasse Het begin van de Vlaamse Beweging
Geschiedenis van het Nederlands Het Nederlands in het Zuiden
de Vlaamse Beweging = „een complexe culturele en maatschappelijke stroming gericht op de wettelijke erkenning van de taal van de Vlamingen in België, op intellectuele ontplooiing en de sociaaleconomische welvaart van Vlaanderen en op de bewustmaking en de erkenning van de Vlamingen als volk of als gemeenschap binnen of buiten het Belgische staatsverband.‟ (Janssens 2005: 143-144)
Geschiedenis van het Nederlands Het Nederlands in het Zuiden
Waarom was het moeilijk voor deze pioniers om hun eisen te verwezenlijken?
Geschiedenis van het Nederlands Het Nederlands in het Zuiden
Waarom was het moeilijk voor deze pioniers om hun eisen te verwezenlijken? “emotioneel”: net onafhankelijk, het Nederlands herinnert te veel aan (de taalpolitiek van) Willem I Overheid, adel, bourgeoisie, hogere clerus: waren al verfranst Meer Vlamingen, maar Wallonië economisch sterker
Geschiedenis van het Nederlands Het Nederlands in het Zuiden
Waarom was het moeilijk voor deze pioniers om hun eisen te verwezenlijken? Verdeeldheid in eigen rangen
“Hollands” of “Vlaams”?
Geschiedenis van het Nederlands Het Nederlands in het Zuiden
=> “Hollands”
Integrationisten Aansluiting bij de taal van het noorden [daar immers standaardtaal, barricade tegen het Frans]
Geschiedenis van het Nederlands Het Nederlands in het Zuiden
=> “Hollands”
Integrationisten Aansluiting bij de taal van het noorden Bijv.: Jan Frans Willems
Geschiedenis van het Nederlands Het Nederlands in het Zuiden
=> “Vlaams”
Particularisten Het Vlaams als aparte taal [“Hollands” geassocieerd met rijk van Willem I en protestanisme]
Geschiedenis van het Nederlands Het Nederlands in het Zuiden
=> “Vlaams”
Particularisten Het Vlaams als aparte taal Bijv.: Guido Gezelle
Geschiedenis van het Nederlands Het Nederlands in het Zuiden
DE VLAAMSE STRIJD: 4 fasen 1. De geboorte van de Vlaamse Beweging 2. De eerste taalwetten worden bevochten – Universiteit van Gent wordt Nederlandstalig 3. Taalwetgeving komt tot stand (1930 – 1970) 4. België wordt een federale staat
Geschiedenis van het Nederlands Het Nederlands in het Zuiden
1. De geboorte van de Vlaamse Beweging
“Aanvankelijk werd de strijd gevoerd door een groepje intellectuelen zonder politieke invloed en zonder aanhang.” (De Vries 1995: 117)
Geschiedenis van het Nederlands Het Nederlands in het Zuiden
1. De geboorte van de Vlaamse Beweging
“Aanvankelijk werd de strijd gevoerd door een groepje intellectuelen zonder politieke invloed en zonder aanhang.” (De Vries 1995: 117) Opm.: alleen vermogende (rijke) burgers mochten stemmen, en zij waren Franstalig/verfranst
Geschiedenis van het Nederlands Het Nederlands in het Zuiden
1. De geboorte van de Vlaamse Beweging
“De vader van de Vlaamse Beweging”
Geschiedenis van het Nederlands Het Nederlands in het Zuiden
1. De geboorte van de Vlaamse Beweging
JAN FRANS WILLEMS “De vader van de Vlaamse Beweging”
Geschiedenis van het Nederlands Het Nederlands in het Zuiden
1. De geboorte van de Vlaamse Beweging
JAN FRANS WILLEMS “Ik ook ik ben een Belg en mag tot Belgen spreeken” (“Aen de Belgen”)
Geschiedenis van het Nederlands Het Nederlands in het Zuiden
1. De geboorte van de Vlaamse Beweging
“de man die zijn volk leerde lezen”
Geschiedenis van het Nederlands Het Nederlands in het Zuiden
1. De geboorte van de Vlaamse Beweging
HENDRIK CONSCIENCE “de man die zijn volk leerde lezen”
Geschiedenis van het Nederlands Het Nederlands in het Zuiden
1. De geboorte van de Vlaamse Beweging
“De Vlaamsche tale is wonder zoet voor die heur geen geweld en doet”
Geschiedenis van het Nederlands Het Nederlands in het Zuiden
1. De geboorte van de Vlaamse Beweging
GUIDO GEZELLE “De Vlaamsche tale is wonder zoet voor die heur geen geweld en doet”
Geschiedenis van het Nederlands Het Nederlands in het Zuiden
2. Eerste taalwetten
Geschiedenis van het Nederlands Het Nederlands in het Zuiden
2. Eerste taalwetten
“om iets te zijn moeten wij Vlamingen zijn. – Wij willen Vlamingen zijn, om Europeërs te worden.”
Geschiedenis van het Nederlands Het Nederlands in het Zuiden
2. Eerste taalwetten
AUGUST VERMEYLEN “om iets te zijn moeten wij Vlamingen zijn. – Wij willen Vlamingen zijn, om Europeërs te worden.” => Ontwikkeling Vlaams cultureel zelfbewustzijn
Geschiedenis van het Nederlands Het Nederlands in het Zuiden
2. Eerste taalwetten
Proces Coucke en Goethals: Vlaamse arbeiders onschuldig ter dood veroordeeld tijdens Franstalig proces => 1873: Nederlands in strafzaken
Geschiedenis van het Nederlands Het Nederlands in het Zuiden
2. Eerste taalwetten
1873: Nederlands in strafzaken 1883: Nederlands in openbaar voortgezet onderwijs 1898: Nederlands erkend als officiële taal => Vlaanderen officieel tweetalig: Nederlands wordt toegelaten
Geschiedenis van het Nederlands Het Nederlands in het Zuiden
“De eerste Nederlandse rede in het Belgisch parlement werd uitgesproken in 1869. Toen Vlaamse afgevaardigden hier een gewoonte van maakten, verstoorden hun Waalse collega‟s – nog in deze eeuw – hun redevoeringen met gepraat en gelach, een reactie die niet ver verwijderd is van de oerwoudkreten en apenootjes waarop zwarte voetballers wel onthaald worden door supporters van de tegenpartij.” (De Vries 1995: 113)
Geschiedenis van het Nederlands Het Nederlands in het Zuiden
2. Eerste taalwetten
Belangrijke ontwikkeling: uitbreiding kiesrecht => politieke druk wordt groter
Geschiedenis van het Nederlands Het Nederlands in het Zuiden
2. Eerste taalwetten
De IJzertoren
Geschiedenis van het Nederlands Het Nederlands in het Zuiden
2. Eerste taalwetten
De Eerste Wereldoorlog (1914-1918) “Er waren meer Vlaamse dan Waalse soldaten en veel van die Vlamingen vielen onder Duits vuur doordat ze de bevelen van hun Franssprekende meerderen niet verstonden.” (De Vries 1995: 123)
Geschiedenis van het Nederlands Het Nederlands in het Zuiden
2. Eerste taalwetten
De Eerste Wereldoorlog Een deel van de flaminganten collaboreren met de vijand (“activisten”) => De Vlaamse Beweging in diskrediet!
Geschiedenis van het Nederlands Het Nederlands in het Zuiden
2. Eerste taalwetten
Universiteit van Gent Tijdens WOI: Nederlands! Na WOI:opnieuw Franstalig Pas in 1930: definitief Nederlandstalig
Geschiedenis van het Nederlands Het Nederlands in het Zuiden
2. Taalwetten 1930 – 1970
De Tweede Wereldoorlog (1939 – 1945) – een deel van de Flaminganten collaboreert met de Duitsers
Geschiedenis van het Nederlands Het Nederlands in het Zuiden
2. Taalwetten 1930 – 1970
=> Taalwetten al in de jaren ‟30 goedgekeurd, maar pas in de jaren ‟60 geregeld
Geschiedenis van het Nederlands Het Nederlands in het Zuiden
MEERTALIGE STATEN Welke soorten?
Geschiedenis van het Nederlands Het Nederlands in het Zuiden
MEERTALIGE STATEN Welke soorten?
In het hele gebied worden verschillende talen naast elkaar gesproken (bijv.: Luxemburg) In verschillende gebieden worden verschillende talen gesproken. (bijv.: Zwitserland)
Geschiedenis van het Nederlands Het Nederlands in het Zuiden
MEERTALIGE STATEN Twee manieren om deze staten te besturen:
Personalitietsprincipe: de regering richt zich tot sprekers van taal x en y resp. in talen x en y (bijv.: Canada) Territorialiteitsprincipe: de regering richt zich tot de bewoners van een bepaald gebied tot de taal die daar officieel erkend wordt (bijv.: Zwitserland)
Geschiedenis van het Nederlands Het Nederlands in het Zuiden
MEERTALIGE STATEN België?
Geschiedenis van het Nederlands Het Nederlands in het Zuiden
MEERTALIGE STATEN België?
(1) Wallonië eentalig, Vlaanderen tweetalig zoals in Luxemburg – de talen werden naast elkaar gesproken Sociale taalgrens! Personaliteitsprincipe in Vlaanderen
Geschiedenis van het Nederlands Het Nederlands in het Zuiden
MEERTALIGE STATEN België?
(2) De taalwetten 1930 – 1970 Compromis des Belges => Territorialiteitsprincipe => België wordt meer en meer een meertalige staat à la Zwitserland
Geschiedenis van het Nederlands Het Nederlands in het Zuiden
2. Taalwetten 1930 – 1970
Ontstaan van Vlaamse politieke organisaties => taalkwestie in een ruimer kader Het zogeheten “communautaire probleem”
Geschiedenis van het Nederlands Het Nederlands in het Zuiden
2. Taalwetten 1930 – 1970
Samenwerking tussen Noord en Zuid (Nederland en Vlaanderen) (Standaardiseringsproces!)
Geschiedenis van het Nederlands Het Nederlands in het Zuiden
2. Taalwetten 1930 – 1970
Verschuiving van economisch centrum van Wallonië naar Vlaanderen
Geschiedenis van het Nederlands Het Nederlands in het Zuiden
2. Taalwetten 1930 – 1970
1963: België wordt definitief in vier taalgebieden verdeeld
Geschiedenis van het Nederlands Het Nederlands in het Zuiden
2. Taalwetten 1930 – 1970
1963: België wordt definitief in vier taalgebieden verdeeld 1. Een Nederlands 2. Een Frans 3. Een Duits 4. Het tweetalige Brussel
Geschiedenis van het Nederlands Het Nederlands in het Zuiden
4. Federalisering van België
Drie gemeenschappen
Geschiedenis van het Nederlands Het Nederlands in het Zuiden
4. Federalisering van België
Drie gemeenschappen De Vlaamse [Vlaamse regio en Nederlandssprekenden in Brussel] De Waalse [Waalse regio en Franssprekenden in Brussel] De Duitstalige
Geschiedenis van het Nederlands Het Nederlands in het Zuiden
4. Federalisering van België
Drie gewesten
Geschiedenis van het Nederlands Het Nederlands in het Zuiden
4. Federalisering van België
Drie gewesten Vlaams Gewest Waals Gewest Brussels Hoofdstedelijk Gewest
Geschiedenis van het Nederlands Het Nederlands in het Zuiden
4. Federalisering van België
Fase van verscherpte tegenstellingen
Geschiedenis van het Nederlands Het Nederlands in het Zuiden
4. Federalisering van België
De katholieke Universiteit Leuven!
Geschiedenis van het Nederlands Het Nederlands in het Zuiden
4. Federalisering van België
De katholieke Universiteit Leuven! Had een Nederlands- en Franstalige afdeling Die vielen nu uit elkaar (de Franstalige naar Louvain-la-Neuve) Bibliotheek gesplitst
Geschiedenis van het Nederlands Het Nederlands in het Zuiden
2. De huidige situatie Frans-Vlaanderen, de Belgische taalgrens en Brussel
Geschiedenis van het Nederlands Het Nederlands in het Zuiden
Frans-Vlaanderen
Geschiedenis van het Nederlands Het Nederlands in het Zuiden
Frans-Vlaanderen „Een Nederlandse enclave in Frankrijk‟ (De Vries 1995: 213) De streek van Duinkerke (Dunkerque) en Rijsel (Lille) Er worden nog Vlaamse dialecten gesproken, maar steeds minder
Geschiedenis van het Nederlands Het Nederlands in het Zuiden
Geschiedenis van het Nederlands Het Nederlands in het Zuiden
Frans-Vlaanderen Er worden nog Vlaamse dialecten gesproken, maar steeds minder Verklaring?
Geschiedenis van het Nederlands Het Nederlands in het Zuiden
Frans-Vlaanderen Er worden nog Vlaamse dialecten gesproken, maar steeds minder Verklaring? Verschuivingen van de RomaansGermaanse taalgrens (een proces van verschillende eeuwen) (Zie college over voorlopers en verwanten)
Geschiedenis van het Nederlands Het Nederlands in het Zuiden
Frans-Vlaanderen Er worden nog Vlaamse dialecten gesproken, maar steeds minder Verklaring? Taalpolitiek van Frankrijk: het Frans, andere talen “patois” “Liberté, égalité, fraternité” – één natie, één taal
Geschiedenis van het Nederlands Het Nederlands in het Zuiden
Frans-Vlaanderen Er worden nog Vlaamse dialecten gesproken, maar steeds minder => het Nederlands in Frankrijk is nu met “uitsterven” bedreigd
Geschiedenis van het Nederlands Het Nederlands in het Zuiden
Geschiedenis van het Nederlands Het Nederlands in het Zuiden
Frans-Vlaanderen Opmerking: Rijsel/Lille
Geschiedenis van het Nederlands Het Nederlands in het Zuiden
Taalgrens in België Pas 30 jaar oud!
Geschiedenis van het Nederlands Het Nederlands in het Zuiden
Taalgrens in België Pas 30 jaar oud! “Faciliteitenregime” in gemeenten met een grote taalminderheid
Geschiedenis van het Nederlands Het Nederlands in het Zuiden
Taalgrens in België Pas 30 jaar oud! “Faciliteitenregime” in gemeenten met een grote taalminderheid Communicatie met overheid Onderwijs
Geschiedenis van het Nederlands Het Nederlands in het Zuiden
Taalgrens in België “Probleemgebieden”: Brusselse randgemeenten De Voerstreek
Geschiedenis van het Nederlands Het Nederlands in het Zuiden
Taalgrens in België Voeren 6 dorpen Limburg Omringd door de provincie Luik (Liège)
Geschiedenis van het Nederlands Het Nederlands in het Zuiden
Geschiedenis van het Nederlands Het Nederlands in het Zuiden
Geschiedenis van het Nederlands Het Nederlands in het Zuiden
Brussel
Geschiedenis van het Nederlands Het Nederlands in het Zuiden
Geschiedenis van het Nederlands Het Nederlands in het Zuiden
Geschiedenis van het Nederlands Het Nederlands in het Zuiden
Brussel In oorsprong een Nederlandstalige stad
Geschiedenis van het Nederlands Het Nederlands in het Zuiden
„Brussel, de woonplaats van ongeveer een tiende van de Belgische bevolking, is een tweetalige enclave in Vlaams gebied, ruim tien kilometer ten noorden van de taalgrens. Binnen de gemeente wonen Nederlands- en Franstaligen door elkaar. Vele hoofdstedelingen voelen zch bovendien noch Vlaming, noch Waal. Het is soms moeilijk uit te maken wie van de vele tweetalige Brusselaars Nederlandssprekenden zijn die Frans kennen die wie Franssprekenden die Nederlands kennen. (De Vries 1995: 222)
Geschiedenis van het Nederlands Het Nederlands in het Zuiden
Brussel In oorsprong een Nederlandstalige stad de Tot begin 19 eeuw: sociale taalgrens (zoals in andere Vlaamse steden)
Geschiedenis van het Nederlands Het Nederlands in het Zuiden
Brussel Tot begin 19de eeuw: sociale taalgrens (zoals in andere Vlaamse steden) Waarom is in Brussel de verfransing niét teruggedrongen?
Geschiedenis van het Nederlands Het Nederlands in het Zuiden
Brussel Waarom is in Brussel de verfransing niét teruggedrongen?
Hoofdstad Na 1830: Brussel symbool van nieuwe staat (“één land, één volk, één taal”)
Geschiedenis van het Nederlands Het Nederlands in het Zuiden
Brussel Waarom is in Brussel de verfransing niét teruggedrongen?
Hoofdstad Na 1830: Brussel symbool van nieuwe staat (“één land, één volk, één taal”)
Geschiedenis van het Nederlands Het Nederlands in het Zuiden
„Na 1830 werd Brussel het symbool van de nieuwe staat („één land, één volk, één taal‟), en het zwaartepunt van de financieel-economische macht, die steunde op de Waalse industrie. Er was een grotere kans hogerop te komen dan elders, vooral onder Waalse migranten. De Brusselse arbeidersklasse stuitte meer dan elders op een taalbarrière: het Frans opende perspectieven op betere banen, terwijl het Vlaams het stigma droeg van armoe en achterlijkheid.‟ (De Vries 1995: 222)
Geschiedenis van het Nederlands Het Nederlands in het Zuiden
Brussel Waarom is in Brussel de verfransing niét teruggedrongen?
Het Frans lang de meest prestigieuze taal Taalvrijheid=> in het voordeel van het Frans
Geschiedenis van het Nederlands Het Nederlands in het Zuiden
Brussel Jaren ‟70: taalwetten => het Nederlands maakt weer een beetje opgang
Geschiedenis van het Nederlands Het Nederlands in het Zuiden
Geschiedenis van het Nederlands Het Nederlands in het Zuiden
Geschiedenis van het Nederlands Het Nederlands in het Zuiden
Geschiedenis van het Nederlands Het Nederlands in het Zuiden
Geschiedenis van het Nederlands Het Nederlands in het Zuiden
„Het ligt zelfs in de lijn van de verwachting dat veel Franstaligen zich in de toekomst zo sterk op de Nederlandstalige bevolkingsgroep richten dat ze daar gedeeltelijk in zullen opgaan.‟ (De Vries 1995: 224)
?!?
Geschiedenis van het Nederlands Het Nederlands in het Zuiden
http://users.telenet.be/vanschel/Brabant/nieuws/1.jpg
http://www.taalrespect.be/archives/category/brussel/
Geschiedenis van het Nederlands Het Nederlands in het Zuiden
Brussel http://www.briobrussel.be/assets/ andere%20publicaties/nl_51_brus13nl.pdf
Hedendaagse taalsituatie
Geschiedenis van het Nederlands Het Nederlands in het Zuiden
Geschiedenis van het Nederlands Het Nederlands in het Zuiden