Converseren in het Nederlands

CH

T

G OP EI

EN

A KR

Converseren in het Nederlands

Stichting Opzoomer Mee • Schiedamsedijk 55a • 3011 EE Rotterdam • Telefoon (010) 213 10 55 • [email protected] • www.opzoomermee.nl


LEES OOK:

VOORLEZEN AAN KINDEREN

Voorwoord

Met elkaar converseren om goed Nederlands te leren spreken, is een Opzoomerinitiatief in opkomst. Oefenen, Nederlands durven spreken... het is de manier om Nederlands als taal onder de knie te krijgen. Buren kunnen elkaar daarbij helpen. En het levert nog meer op... je leert je buren goed kennen en je helpt hen om mee te doen in hun straat, in Rotterdam, in de maatschappij. Drie Opzoomervoorbeelden Deze brochure bevat drie Opzoomervoorbeelden van converseren. In Bloemhof hebben een school en Opzoomeraars een conversatiegroep op poten gezet. In de Riederbuurt is een inloopochtend waar iedereen welkom is en Nederlands de voertaal is. En in de Tarwewijk helpen allochtone vrouwen elkaar door regelmatig in het Nederlands te converseren. Drie verschillende initiatieven die wellicht inspireren om in de eigen straat of buurt ook aan de slag te gaan met conversatie. Tips Voor het converseren (hoe u dat het beste kunt doen), vindt u in deze brochure tips, gebaseerd op de ervaringen van de drie voorbeelden. Hoe kunt u het beste een conversatiegroep op poten zetten en hoe zorgt u dat iedereen in zo’n groep aan bod komt?

Dank Met dank aan de CED-Groep voor de gegeven adviezen voor deze brochure

2

Drie Opzoomervoorbeelden

Converseren in de Riederbuurt

INLOOPOCHTEND VOOR IEDEREEN ‘Veel vrouwen hier in de buurt willen goed Nederlands leren spreken’, vertelt Riet Torenvliet. ‘Ze willen gewoon met de buurvrouw een gesprekje voeren. Vaak kunnen ze zich wel verstaanbaar maken, maar zodra de buurvrouw antwoord geeft, haken ze af. Dat is dan te ingewikkeld of het gaat te snel.’ Samen met een aantal buren zette Riet een inloopochtend op. ‘Heel laagdrempelig en iedereen is welkom’, zegt Riet. ‘Zolang we die anderstalige mensen maar uit hun huizen krijgen.’ Om daar voor te zorgen, zet Riet zoveel mogelijk buren in. Aan hen de taak om buurtgenoten bij de activiteiten te betrekken. En dat is tot nu toe aardig gelukt. Levend houden ‘Op onze eerste bijeenkomst, rond kerst, was heel wat aanloop’, vertelt Riet. ‘We hadden Surinaamse, Turkse en Indonesische bewoners. Reuze gezellig. ‘En zo moet het ook gaan, vindt Riet. ‘Samen leuke dingen doen en ondertussen iedere keer wat nieuwe woordjes leren.’

3

Volgens de Turkse Filiz, die al een hele tijd in Nederland woont, is het dé perfecte manier om een taal te leren. ‘Een taal moet je levend houden. En dat gebeurt niet als je thuis blijft zitten. Waar ik wel wat moeite mee heb, is het feit dat we tijdens de bijeenkomsten Nederlands ‘moeten’ spreken. Volgens mij zou je dat wat meer los moeten laten. Nou ja, we zien wel.’ Gladys uit Suriname ziet de inloopochtenden ook als een leuke manier om haar buren nog beter te leren kennen. ‘Je kent al die vrouwen wel, maar door samen leuke dingen te doen, leer je elkaar nog beter en anders kennen. Je leert over elkaars cultuur en dat motiveert.’


Converseren in Bloemhof

ORANJESCHOOL OPZOOMERT MEE ‘Ik heb een Turkse vriendin die al een hele tijd in Nederland woont. Maar altijd als ik met haar aan de telefoon zit, ga ik automatisch gebrekkig en harder Nederlands praten zodat ze mij verstaat. Dat is toch eigenlijk te gek?’ Het motiveerde de Turkse Ayla om mee te helpen moeders in Bloemhof beter Nederlands te leren spreken. Ze doet dat vanuit de Oranjeschool die al jaren bij het Opzoomeren in de buurt is betrokken. Nieuwe wereld Samen leuke dingen doen en tegelijkertijd goed Nederlands leren spreken. Dat is de gedachte achter de conversatiegroep die Opzoomeraars en de Oranjeschool samen op poten hebben gezet. Sukran Erdogan, die als ouderconsulente betrokken is bij het initiatief, wijst erop dat

4

het taalinitiatief ook de betrokkenheid van de ouders bij de school vergroot. Ze wijst ook op een ander effect. ‘Er zijn nog steeds vrouwen die toestemming aan hun man moeten vragen om ergens aan mee te doen. Ik ken vrouwen die nog nooit in de metro zijn geweest. Voor ons heel simpel maar voor veel vrouwen is dat een compleet nieuwe wereld.’ De conversatiegroep die inmiddels uit moeders van Turkse, Marokkaanse, Pakistaanse, Dominicaanse, Poolse én Bulgaarse afkomst bestaat, trekt deze dames uit hun huis het sociale leven in. ‘Samen boodschappen doen, met z’n allen lekker koken, naar de bioscoop of een bezoekje aan de dierentuin. Het is een gezellige en prima manier om de taal te leren. Maar we zijn ook best streng. Nederlands is de verplichte voertaal tijdens de bijeenkomsten. Want als iedereen om de haverklap terugvalt op de eigen taal, dan leer je het natuurlijk nooit.’


Converseren in de Tarwewijk

ALLOCHTONE VROUWEN HELPEN ELKAAR Maria Santos komt uit de Dominicaanse Republiek en is 22 jaar in Nederland. Omdat ze altijd voor de kinderen zorgde, had ze weinig contact met andere mensen. ‘Niemand hielp me met Nederlands.’ De Bosnische Yasmine heeft een soortgelijk verhaal. ‘Ik zit thuis met drie kleine kinderen. Daardoor heb ik eigenlijk nooit tijd om Nederlands te leren. Ik versta het wel redelijk, maar ik durf gewoon niet terug te praten.’ Tien voor Taal ‘Herkenbaar’, zegt Dudu Er-Turhan. ‘Veel vrouwen willen graag hun eigen zaken regelen. Maar door de taalbarrière durven ze niet.’ Samen met negen andere allochtone vrouwen die het Nederlands ook met vallen en opstaan leerden, doet Dudu mee aan ‘Tien voor Taal‘. Dit zelfbedachte project staat voor 10 vrijwilligers, coaches geheten, die ieder een clubje van vier á vijf vrouwen helpen om beter Nederlands te spreken. ‘Wij moedigen deze vrouwen aan om Nederlands te praten’, zegt Razia, die ook coach is. ‘Van elkaar leer je toch het meest. Fouten maken mag. Niemand lacht je uit. Zo krijg je zelfvertrouwen.’ Eropuit Tijdens de bijeenkomsten wordt alleen Nederlands gesproken. ‘Dan leer je toch het snelst’, zegt Razia. ‘We praten over alle zaken waar de vrouwen tegenaan lopen. En we doen ook

5

samen leuke dingen. Er op uit om het Nederlands in de praktijk toe te passen. Met z’n allen naar de bibliotheek, het museum of de supermarkt. En als ‘onze’ vrouwen straks genoeg zelfvertrouwen hebben, kunnen zij zelf coach worden en op hun beurt weer andere vrouwen helpen.’


Tips voor converseren als Opzoomeractiviteit

Wilt u ook in het Nederlands gaan converseren als Opzoomeractiviteit? In dit hoofdstukje geven wij tips hoe u met succes een conversatiegroep op poten kunt zetten. Hoe u aan geld kunt komen om de onkosten te betalen, enzovoorts. De tips gaan ervan uit dat u regelmatig of voor een bepaalde periode gaat converseren en zijn gebaseerd op de ervaringen uit de Riederbuurt, Bloemhof en de Tarwewijk.

Een goed contact

Bijvoorbeeld:

1. Een conversatiegroep vergt een goed contact met de bewoners voor wie het initiatief is bestemd. Soms is het beter om eerst een tijdje verder te investeren in contact (en vertrouwen) dan om direct een initiatief te nemen. Probeer tussenpersonen te vinden! Dat zijn bewoners die goed Nederlands spreken en uit dezelfde cultuur (of land) komen als de bewoners die u met uw initiatief wilt helpen. Tussenpersonen kunnen het benodigde goede contact versnellen.

En als er een goed contact en vertrouwen is:

Praten over kwesties in de straat en wat er aan te doen

Probeer het contact uit te bouwen naar samen ’iets’ doen

Samen oplopen om de kinderen van school te halen

Blijf het contact herhalen

Besteed aandacht aan het eerste contact

Blijven zwaaien en groeten

Jezelf voorstellen

Praten over het belang van beter Nederlands spreken en er wat aan doen

Kinderen bij elkaar laten spelen

Regelmatig praatje aanknopen Iets aardigs brengen (bloemetje of wat lekkers)

Samen naar straaten buurtactiviteiten gaan

Kaartje sturen bij feestdagen e.d.

Uitnodigen om mee te gaan naar een buurtactiviteit

Om een conversatiegroep te kunnen starten, is er een goed contact nodig. Hoe kom je aan een goed contact? Kent u dit laddertje?

6

Blijven uitnodigen voor buurtactiviteiten

Vrouwen 2. Hou er rekening mee dat voor bijvoorbeeld Turkse of Marokkaanse vrouwen deelname aan een conversatiegroep soms een grote stap is in hun ontwikkeling (of emancipatie). Dingen die voor u vanzelfsprekend zijn, zijn voor hen nieuw, bijzonder of misschien zelfs (nog) niet mogelijk. Ook hier kunnen tussenpersonen (vanzelfsprekend vrouwen) uitkomst bieden.

Het geld 3. Converseren hoeft niet veel te kosten. Met Opzoomer Mee kunt u afspraken maken over het geld dat eventueel nodig is als u regelmatig gaat converseren. Opzoomer Mee zorgt in de regel snel voor een voorschot van 100%.

Samenwerken en twee vliegen in een klap 4. Kijk of u kunt samenwerken met andere Opzoomergroepen in uw buurt. Het kan u bijvoorbeeld meer deelnemers en vrijwilligers opleveren die uw initiatief sterker maken. 5. Kijk of u twee vliegen in een klap kunt slaan met een school of speeltuin. Zij kunnen u misschien helpen aan een goede ruimte, materialen, begeleiding… u kunt hen misschien helpen aan een grotere betrokkenheid van ouders.

De conversatiegroep 6. Zorg voor een geschikte ruimte waar je ongestoord kunt converseren: een ruimte in de buurt, een woonkamer of… 7. Maak de conversatiegroep niet te groot. In een kleinere groep durven mensen meer en komt iedereen meer aan de beurt. 8. Start een conversatiegroep voor een bepaalde duur, b.v. 6 bijeenkomsten. Je maakt het daardoor voor de deelnemers overzichtelijker. Mocht de groep succesvol zijn, dan roept men vanzelf wel om een vervolg. 9. Zorg voor iemand die de conversatiegroep leidt en die iedereen een beetje kent. Hij/zij zorgt dat iedereen aan bod komt, stelt iedereen op z’n gemak, enzovoorts.

7


Het converseren 10. Vertel de deelnemers wat de belangrijkste regels zijn. ‘Op tijd komen’, ‘Nederlands verplicht’, ‘We zijn aan het oefenen dus fouten maken mag’ en natuurlijk: ‘mobiele telefoon uit’. 11. Kies conversatieonderwerpen dicht bij huis: kinderen, naar de dokter, praten met de onderwijzer, boodschappen doen, enzovoorts. 12. Zorg ter afwisseling voor een leuke werkvorm (zie hoofdstuk 3) of voor iemand die een praatje komt houden. Praat niet langer dan een uur over een onderwerp, anders verslapt de aandacht. 13. In de voorbeelden in deze brochure hebben de conversatiegroepen succes met een mix van praten en doen (knutselen, iets maken) of eropuit gaan (openbaar vervoer, markt, boodschappen doen, e.d.). Vanzelf dat je dan wel langer dan een uur bezig kunt zijn. 14. Een leuke vondst van de Riederbuurt is om in elke bijeenkomst telkens een aantal nieuwe woorden te leren en deze bijvoorbeeld op te schrijven in een schriftje.

8

VRAGEN PROBLEMEN

?

Er kunnen zich natuurlijk problemen voordoen. U kunt geen geschikte ruimte vinden, na een enthousiaste start haken mensen af, u weet even niet meer hoe verder… In uw buurt is altijd wel iemand met wie u vragen en problemen kunt bespreken. En anders kunt u altijd contact opnemen met Opzoomer Mee!

Handig Converseren doe je over een onderwerp. Hoe kom je aan zo’n onderwerp? Hoe kun je op een aantrekkelijke wijze converseren. In dit hoofdstukje behandelen we zes eenvoudige werkvormen. Hopelijk inspireren ze om zelf ook aantrekkelijke werkvormen te bedenken.

1.

De boodschappentas

2.

Woordmix

3. Samen Koken 4. Rollenspel 5. Het nieuws van de dag 6. Foto bespreken Lees de volgende pagina’s

Kijk op www.opzoomermee.nl voor filmpjes over Voorlezen en Converseren als Opzoomerinitiatief

9


1. De boodschappentas Pak een volle boodschappentas uit en vertel in het Nederlands hoe de boodschappen heten: zeep, koekjes, appels, kip, suiker, tandpasta... Ga een stapje verder: vertel aan elkaar waar je de boodschappen voor nodig hebt. Zeep om je te wassen, koekjes voor bij de thee, appels voor de taart, kip voor het avondeten, suiker voor in de thee, tandpasta om je tanden mee te poetsen... Waar komen al die boodschappen vandaan, hoe duur zijn ze...? Een volle boodschappentas leent zich voor allerlei conversaties en helpt om alledaagse woordjes goed onder de knie te krijgen. Wat heb je nodig Een volle boodschappentas

2. Woordmix Bij Opzoomer Mee is het spel ‘Woordmix ‘ -zo lang de voorraad strektgratis verkrijgbaar voor uw conversatiegroep. Het spel bestaat uit dobbelstenen met letters, een beker en een zandloper. Je kunt er eenvoudige en moeilijke spelletjes mee spelen. Eenvoudig: gooi met één dobbelsteen en spreek van te voren af wat degene die aan de beurt is moet doen. Bijvoorbeeld drie gerechten in het Nederlands noemen die beginnen met de letter die gegooid is. Of een kleur, een dier of….. Moeilijk: Gooi met alle dobbelstenen van het spel en maak Nederlandse woordjes.

Wat heb je nodig Woordmix, gratis te verkrijgen bij Opzoomer Mee (zo lang de voorraad strekt)

Naast Woordmix zijn er natuurlijk allerlei andere taalspelletjes. Het mooie van taalspelletjes is dat het leuk en makkelijk is om te herhalen. Nog veel meer Er zijn duizend-en-een taalspelletjes op de markt, van eenvoudig tot moeilijk. Ook is het leuk uw eigen woordspel te bedenken.

10


3. Samen Koken Als je samen iets gaat doen, ontstaat vanzelf het gesprek (zie voorbeeld Riederbuurt). Samen koken is een mooi voorbeeld. Welk recept kiezen we, wat vind je lekker en wat niet, welke ingrediënten heb je nodig, samen boodschappen halen, samen koken, eten en tenslotte de afwas doen. Als je alles in het Nederlands doet, ben je flink aan het oefenen en leer je de ander(en) beter kennen.

Wat heb je nodig Een keuken met alles erop en eraan

Dat kan natuurlijk ook Je kunt natuurlijk ook samen op pad, ergens naartoe gaan. Je oefent dan in het echt en veel vrouwen uit andere culturen ontdekken dan nieuwe werelden (zie voorbeeld Bloemhof).

4. Rollenspel Naar de dokter gaan, praten met de onderwijzer van je kinderen... Het zijn vaak lastige gesprekken als je niet goed Nederlands kunt spreken. Naspelen van dit soort gesprekken kan uitkomst bieden en zorgen dat je steviger in je schoenen staat. Hou elk rollenspel kort (hooguit een paar minuten), zet in elk rollenspel een afgebakend onderdeel centraal (bijvoorbeeld ‘vertel de klacht’), zorg dat alle deelnemers van de conversatiegroep aan de beurt komen en bespreek elk spel na. Wat heb je nodig Niets

11

5. Het nieuws van de dag Het nieuws van de dag vormt natuurlijk een prima onderwerp voor een conversatiegroep. Lees iets voor uit de krant. Politiek, sport, weer, mode, nieuws uit je stad…… Wat vindt iedereen van het nieuws? Door het nieuws te bespreken, oefen je niet alleen Nederlands, maar blijf je ook op de hoogte.

HET LAATSTE

NIEUWS Het dt wor eer w i o mo ag! a d van

VAN OPZOOMER MEE

Wat heb je nodig Een krant

6. Foto bespreken Leg een foto op tafel of hang er een aan de muur. Zorg dat op de foto voldoende te zien is... Bijvoorbeeld een foto van een groentewinkel, het verkeer op de Coolsingel, een school die uitgaat... De deelnemers van de conversatiegroep kunnen in het Nederlands vertellen wat ze allemaal zien. De foto kan ook aanleiding geven tot een gesprek of tot het vertellen van verhalen.

Wat heb je nodig Foto’s waarop het nodige te zien is

Poster.nl Bij poster.nl kan je prachtige posters bestellen. Bijvoorbeeld broodposters, fruitposters en groenteposters maar ook over diverse andere onderwerpen.

Converseren in het Nederlands

Recommend Documents