Geschiedenis 15 Context en constructie, vrouwen en gender 17 Vrouwen, gender en toegepaste kunst 19 Vraagstelling 23 Indeling 25
Dee! I
1 OPMAAT
1.1 Penvoerders 29 Vrouwentijdschriften en vormgeving
29
Elis. M. Rogge en De vrouw en haar huis Ro van Oven en anderen
33
40
1.2 Sociaie klassen en afkomst, feminisme en socialisme Sociaie klassen
42
42
Engeland, Scandinavie en Nederlands Indie
45
2.1 Vrouwen in beeid 1871-1898 49
3.1 Expositie
Sluirnering 54
Turijn 1902
99
99
Haarlem 100 2.2 De Nationals Tentoonstellirsg
De eerste vrouwelijke v.A,N.K.-leden 103
van Vrouwenarbeid 1898 55
Brussel 1910 en v.A.N.K.-presentaties 107 Rotterdam en Dordrecht 113
2.3 Productieateiiers en toonkamers
65
De Vrouw 1813-1913 116
Batikatelier Arts and Crafts 65 De Wekker en Boeatan
68
3.2 Metwerk en organisatie:
De vrouwen bij 't Binnenhuis 76
de dames van de V.A.N.K 124
Inrichting voor Ontwerpen, Teekenen en Uitvoeren van
De Oosterbeekers: Bets Siewertsz van Reesema en
Borduur- en Weefwerken Margaretha Verwey 81
Els Nierstrasz 124
't Spinnewiel 88
Idealisme en crisis 131
Twee eenlingen: Cedle van Grieken en
De anderen: Margaretha Verwey, Bertha Bake,
Henriet Koopman 93
Willy Drupsteen, Tjeerdtje Slothouwer 135
4 OORLOG EN OPLEViNG
5 CONSOUDATIE VAN PROFESSIONAL!!
1913-1925
1925-1940
4.1 Nieuwe toonkamers in Amsterdam
5,1 Organisalie; een nieuwe generatie
en Rotterdam
V,A.N.K.-vrouwen
144
188
Het Jddkhuis, De Rotterdamse toonzaal,
Wisseling van de wacht
Het Gulden Vlies
V.A.N.K.- kringen en De Trekvogels 191
144
4.2 Amsterdamse kringen
5.2 Expositie
148
188
194
Het Jopie-hol 148
Prestige in het huitenland: Parijs en Leipzig
De Ona/hankelijken, emancipatoirbaken
Dejaren dertig
in oorlogsjaren
194
199
150 5.3 Expositie: vrouwenciubs
4.3 Naoorlogs elan Dev.A.N.K
en toonkamers
156
De Nederlandsche Vrouwenduh
156
Rotterdamse correctie
162
Samenwerking als regel
166
De Kerkuil 170 Andere initiatieven
180
Het Sint Bernulphushuis 186
183
203
209
Toonkamers in de jar en dertig en de V.A. N.K. 211
164
4.4 Productieateliers en toonkamers
Productieateliers
De Soroptimistclub
157
Amsterdams antwoord Haarlem volgt
203
166
6.1 Rationaiisme, volkskunst en handwerk
217
Rationaiisme als norm 218 Volkskunst 220 6.2 Primitief en oer
234
Vlechtwerk en Bets Siewertsz van Reesema 234 De kerfsnede van Neeltje Lettinga 241 Volkskunst en vrouwen naiqij 6.3 Conclusie
247
244
7 VAKGEBIEDEN EN VORMGEVING 7.1 Inleiding
7.6 Weefkurtst en kantwerk
249
335
Uitersten 249
Nut en Jcunst 335
Onderwijs 250
De eerste grote professionele ateliers 340 Individuele kunsthandweefsters na 1920 346
7.2 Kunstnaaldwerk
253
School versus kunstenaar-ontwerper 253
Ateliers na 1930 351 Kantwerk
358
De V.A.N.K. en hetfeminisme van Johanna Naber 261
7.7 Metaalkunst en emailleren
Kunstnaaldwerk als geaccepteerd product 267
Pioniersters 362
Margaretha Verwey 270
De branche 366
Naaldschildcrkunstnaisi3
273
Pro/essionalisering
370
Ontwerpsters voor tie Industrie 7.3 Batik
362
373
Toch nog emailleren 380
277
Van vrouwen- tot mannen- tot vrouwenwerk 277
Een vrowwenvak? 382
Professionalisering en popularisering na 1913 282 Bertha Bake 288
7.8 Plateelschilderen en pottenbakken
Buiteriland, gender-connotaties 294
Inleiding
383
383
Schilderessen in de aardewerkindustrie 384 7.4 Grafisch ontwerp, illustratiekunst en kalligrafie
Kunstpottenbaksters
391
295
De eerste ontwerpsters 295
7.9 Meubelontwerp en interieurarchitectuur
Illustratiekunst
398
306
Na 1920 312
Het 'probleem' van het constructieve 398
Gender-connotaties 320
Margaret Kropholler 401 Interieurdecorateur Jo van Regteren Altena 406
7.5 Boekbinden en leerbewerking 322
Ida Falkenberg-Liefrinck 412
Het begin 322
Decorateur en gender-connotaties 417
Geertruid de Graaff, Liesbeth Menalda 325 7.10 Houtbewerking, decoratief ontwerpen
De anderen 330 Gender-connotaties
333
en dessins 420 Houtbewerking 420 Decoratief ontwerp en dessins 421
433 SUMMARY
436
Tentoonstellingen waarop Nederlandse vrouwen met werk waren vettegenwoordigd 1880-1940
440
BIJLAGE I! Tabellen II-A en II-B met deelneemsters aan belangrijke tentoonstellingen
444
BIJLAGE 111 Tentoonstellingen in galerie De Kerkuil te Haarlem, 1924-1947
446
BIJLAGE IV Leden van de Nederlandsche Vereeniging voor Ambachts- en Nijverheidskunst
V.A.N.K.
447
BSJLAGE V Lijst met adressen van professionele wevers en handweverijen, ca. 1932 449
BiJLAGE VI Tabel met ontwerpsters naar kunstvakgebieden 1880-1940 in Nederland
449
BiJLAGE Vll Lexicon van Nederlandse en in Nederland werkzame vrouwen in de toegepaste kunst en industriele vormgeving 1880-1940
450
ARCHIEVEN, BRONNEN EN LITERATUUR 552 HERKOMSTAFBEELDINGEN ZAKENREGISTER
587
PERSONENREGISTER
590
586
PPN: 265037182 Titel: Vrouwen in de vormgeving in Nederland : 1880 - 1940 / Marjan Groot. - Rotterdam : Uitg. 010, 2007 ISBN: 978-90-6450-521-8; 90-6450-521-7 Bibliographischer Datensatz im SWB-Verbund
