Bijzondere en dappere vrouwen

Rondzendbrief

de rondzendbrief verschijnt 3 tot 4 maal per jaar

nummer 85 - juni 2015

Neve Shalom

Wahat al-Salam

Bijzondere en dappere vrouwen Voorzitter Jan Peters was op 17 mei in Jeruzalem vanwege een ontmoeting met een vijftal Joodse groepen in Israël die zich inzetten voor vrede en voor gelijke rechten van alle burgers van de staat Israël, inclusief de inwoners van de Palestijnse gebieden. Hij maakte daar een bijzondere gebeurtenis mee waarvan hij verslag doet.

Het gebeurde in Nazareth, 115 jaar geleden. Palestina was onderdeel van het grote Turkse rijk. Het was een zware tijd voor de bevolking van het land, joden, christenen en moslims. De sociale omstandigheden waren moeilijk, de armoede en het gebrek aan opleiding en scholing wogen zwaar. Mirjam Ghattaas, 37 jaar oud, was diep onder de indruk en voelde zich geroepen om zich in te zetten voor een betere toekomst van haar volk. Een priester uit Nazareth hielp haar. Hij huurde een kleine woning in Bethlehem, waar ze een naaiatelier begon voor de vrouwen daar en zich inzette voor eenvoudige vormen van onderwijs. Tegenover een passieve houding van gelatenheid stelde

zij het belang van de traditionele Arabische eigenschap van “soemoed”, moeilijk in één Nederlands woord te vangen, een combinatie van uithoudingsvermogen en actieve inzet voor verbetering van de situatie. Mensen rond haar in Bethlehem hielpen haar en het werk voor de arme bevolking groeide. Ze stichtte een gemeenschap van zusters, de Zusters van de Rozenkrans, die zich snel uitbreidde en vandaag nog steeds actief is op verschillende plaatsen in het Heilige Land, vooral op die plekken waar de nood het hoogst is. Afgelopen zondag, 17 mei 2015, kreeg zij de hoogste vorm van waardering die de katholieke kerk kan geven: paus Franciscus 1 - nummer 85 - juni 2015

verklaarde haar plechtig tot een heilige van de kerk. Een eerbewijs voor wat zij heeft gedaan, maar evenzeer voor alles wat de anonieme zusters van haar congregatie zonder op te vallen nog steeds doen voor diegenen die hun hulp het meest nodig hebben, in Israël en Palestina maar ook in de omringende landen. Tegelijk met haar werd een andere vrouw uit deze streek door de paus geëerd: Mirjam Bawardi. Ook zij kwam uit Galilea, en ze leefde in dezelfde moeilijke tijd. Ook zij voelde zich geroepen om zich in te zetten voor haar (lees verder op pagina 2)

(vervolg van pagina 1) landgenoten, maar op een heel andere manier. Zij besloot haar leven te wijden aan gebed. Ze sloot zich aan bij de zusters Karmelietessen in Frankrijk, maar kwam terug om in Bethlehem een klooster van die strenge, besloten orde te stichten. Op de jonge leeftijd van 33 jaar overleed zij aan wondkoorts nadat ze haar been gebroken had bij het helpen bij de bouw van het nieuwe klooster.

van de hereniging van Jeruzalem”, een herinnering aan de bezetting van Oost-Jeruzalem in 1967. Demonstraties van nationalistische Joodse groepen die door de Arabische wijken trokken en tegendemonstraties van vredesactivisten, maakten de deelnemers aan onze bijeenkomst opnieuw meer dan duidelijk hoe scherp de verdeeldheid insnijdt in de huidige samenleving.

Ze hebben elkaar ontmoet, de beide Mirjams, de beide Maria’s: elk van hen diep begaan met de problemen van de mensen om hen heen, elk vanuit hun diep christelijk geloof en toch zo verschillend in de keuze die ze maakten. Jan Peters en zijn metgezellen zagen vanuit hun ontmoetingsplek de pauselijke, geel-witte vlag wapperen boven de oude stad, een symbool van dankbaarheid voor deze twee vrouwen en van blijdschap over deze eerste heiligen uit deze regio die leefden in onze moderne tijd. Deze zondag was ook de “dag

Ten tijde van de beide Maria’s waren de sociale problemen enorm. Het land was echter nog ongedeeld en de bevolking in haar armoede en soemoed toch meer één en met elkaar verbonden dan nu het geval lijkt. Er is de laatste tijd veel geschreven, gedicht en gezongen over het leven en de idealen van deze beide vrouwen. Ze kunnen zo een voorbeeld en een stimulans zijn voor iedereen die zich wil inzetten voor de medemens in deze regio, ongezien haar of zijn afkomst of (geloofs-)overtuiging.

Colofon De rondzendbrief is een uitgave van de stichting vrienden van Neve Shalom/Wahat al-Salam. Hij wordt 4 maal per jaar gratis toegezonden aan alle begunstigers van de stichting en aan alle belangstellenden voor het werk van het dorp Neve Shalom/Wahat al-Salam in Israel. Stichtingsbestuur Jan Peters, voorzitter Maaike Lok-Funcke, secretaris/penningmeester Freerk Boekelo, lid Thijs Kolster, lid Ed Dumrese, lid Pieter Rookmaaker, lid Comité van aanbeveling Prof. Dr. Simon Schoon, Amersfoort Rabbijn Awraham Soetendorp, Den Haag

Adressen Secretariaat Kruisweg 1103, 2131 CV Hoofddorp Tel.: 023-5615104 E-mail: [email protected] Rekeningnummer van de Stichting NL30 INGB 0001 4326 55, t.n.v. Stg. Vrienden van Neve Shalom / Wahat al-Salam Redactieadres rondzendbrief Maaike Lok-Funcke Kruisweg 1103, 2131 CV Hoofddorp E-mail: [email protected] Internetsites Neve Shalom/Wahat al-Salam www.nswas.nl www.wasns.org

Uw donatie is vaak fiscaal aftrekbaar Er komen regelmatig vragen binnen bij de penningmeester over de mogelijkheden om de donatie aan de Stichting Vrienden van Neve Shalom / Wahat al-Salam (NW/WaS) af te trekken van het belastbaar inkomen. We zetten het daarom nog even op een rijtje. Er zijn twee manieren. 1. Donaties aan bijvoorbeeld hulporganisaties zoals kerkelijke-, liefdadigheids- en culturele instellingen, waar de vriendenstichting NS/WaS ook onder valt en die als zgn. ANBI (een het Algemeen Nut Beogende Instelling) is aangemerkt, zijn onder voorwaarden aftrekbaar van de belasting. Hiervoor geldt een drempel: het totaal aan giften moet meer dan 1% van uw drempelinkomen bedragen. In dat geval mag de schenker tot maximaal 10% van het drempelinkomen aftrekken. 2. Voor aftrek van periodieke giften geldt geen drempel en geen maximum. De procedure voor periodieke schenkingen is vereenvoudigd. Met ingang van 2014 is voor de volledige fiscale aftrekbaarheid van periodieke (5-jaarlijkse) giften niet langer een notariële akte vereist. Een schenkingsovereenkomst tussen de gever en de ANBI (zoals de vriendenstichting) is voldoende. Op de website van de belastingdienst is een model schenkingsovereenkomst beschikbaar. De Stichting Vrienden van Neve Shalom/ Wahat al-Salam is graag bereid haar medewerking aan schenkingsovereenkomsten te verlenen. U kunt een “formulier 2 - nummer 85 - juni 2015

periodieke gift in geld” downloaden van de site van de belastingdienst, maar wij zenden U desgewenst ook graag een gedeeltelijk voor-ingevulde overeenkomst toe, hetzij per mail, hetzij per briefpost. U kunt daarna het deel bestemd voor de ontvanger -de stichting- terugzenden aan de penningmeester van de stichting: M.S. Lok-Funcke, Kruisweg 1103, 2131 CV  Hoofddorp, of per e-mail naar  [email protected]. U ontvangt dan een medeondertekende overeenkomst retour. Extra belastingvoordeel Periodieke schenkingen of periodieke giften bieden voor de schenker extra belastingvoordeel. Deze giften aan een ANBI of vereniging die aan bepaalde voorwaarden voldoet, zijn volledig aftrekbaar van het inkomen voor de inkomstenbelasting. Een drempel- of maximumbedrag is niet aan de orde. Wel moeten de giften als vaste bedragen minimaal één keer per jaar gegeven worden gedurende minimaal vijf jaar. De periodieke gift is gedurende de looptijd van de schenkingsovereenkomst voor de gever geheel fiscaal aftrekbaar als deze jaarlijks wordt verantwoord in de aangifte inkomensheffing. De Inspectie Belastingen heeft de Stichting Vrienden van Neve Shalom / Wahat al-Salam als een ANBI aangemerkt. Met ingang van januari 2008 staat onze stichting op de alfabetische lijst van ANBI bij de Belastingdienst onder de naam van : Stichting Vrienden van Neve Shalom/ Wahat al-Salam.

Een heftig kijkje aan twee kanten Onder deze titel verscheen er in het blad “Kerk en Israël”een reisverslag van elf Nederlandse jongeren naar Israël en de Palestijnse gebieden. Onder de naam “Holy Switch”ontmoetten ze mensen aan beide kanten van het conflict.

De groep realiseert zich bij een bezoek aan Oost-Jeruzalem dat de stad groter is dan de oude stad waar Jeruzalem ooit begonnen is. Hun gids vertelt over de geschiedenis van het conflict en de religie maar ook over de sociale omstandigheden in de stad. De groep bezoekt de Islamitische, Joodse en Christelijke buurten en verbaast zich over de verscheidenheid van

mensen op straat: pelgrims met kruisen, orthodoxe Joden met donkere kleding en pijpenkrullen en mensen zonder specifieke kenmerken met allerlei huidskleuren. Twee Palestijnse jongens van het Arabic Educational Centre uit Bethlehem leidden de deelnemers rond in de eigen woonomgeving. De groep stuit tijdens hun tocht op een wegblokkade van grote rotsblokken. Er zit niets anders op dan uit de bus te stappen en de weg te voet te vervolgen. Waarom? Omdat aan het eind van de weg het land ligt van Daoud en zijn familie. ( zie ook het artikel in rondzendbrief nr. 75, maart 2013). De Palestijnse familie woont al generaties lang op dit stuk land met de naam “Tent of nations”. De blokkade is opgeworpen door het Israëlische leger. Tijdens de wandeling die de groep maakt, horen ze dat Daouds familie verstoken is van stromend water en elektriciteit. De weg is af gesloten en er mag niets gebouwd worden op

Volgend jaar Volgend jaar zullen we op het balkon zitten en de trekvogels tellen, kinderen op vakantie zullen krijgertje spelen tussen het huis en de velden. Je zult nog zien, je zult nog zien hoe goed het zal zijn volgend, volgend jaar. Ehoed Manor (Israelisch dichter, 1941-2005)

3 - nummer 85 - juni 2015

het land. Zelfs de tenten die zijn opgezet voor de vrijwilligers zijn illegaal en kunnen elk moment afgebroken worden. Daoud voert al jaren protest tegen de Israëlische overheid omdat hij kan bewijzen dat de grond het eigendom is van zijn familie. Ondanks de tegenslag blijft Daoud met zijn familie positief. Water wordt verzameld in regenbassins; licht en internet worden verkregen door zonnecellen. Er worden zomerkampen georganiseerd voor de jeugd om hen te stimuleren in zichzelf te geloven en vreedzaam actie te voeren om een leven op te kunnen bouwen in deze barre tijden. Dat er oorlog is in Israël, is bekend. Dat betekent ook dat veel mensen nooit het menselijke gezicht achter het conflict zien. De basisbehoeften zijn aan beide kanten hetzelfde: een stuk land om te leven, waar je een gezin kunt opbouwen en waar je veilig kunt wonen. Helaas is dat aan beide kanten van de grens niet het geval. Israëli’s zijn bang voor aanslagen; Palestijnen voelen zich onveilig en krijgen geen stukje land om op te leven. Daarom wil de groep niet kiezen tussen Israël en Palestina maar tussen mensen die vrede willen en degenen die dat niet willen. Een bezoek aan het dorp Neve Shalom/Wahat al-Salam kan laten zien dat het mogelijk is om als verschillende bevolkingsgroepen ondanks verschillen in cultuur, taal en godsdienst vreedzaam naast elkaar te leven.

Updates uit de School for Peace. (SfP)

SFP rondt de trainingscursus voor procesbegeleiders af.

15 deelnemers ( 6 Arabieren en 9 Joden) hebben de SFP- cursus “Training voor procesbegeleiders” afgerond. Deze vier maanden durende intensieve cursus werd geleid door Dr. Nava Sonnenschein samen met de psycholoog Wasim Birumi. Als onderdeel van de cursus bezochten de

deelnemers lezingen, kregen lesmateriaal op academisch niveau en voerden diepgaande groepsdiscussies over aspecten van het Joods-Arabisch conflict en de rol die hun eigen identiteit daarin speelde. Ook leerden ze vaardigheden die onontbeerlijk zijn om groepsconflicten tussen mensen

die in dezelfde omstandigheden verkeren, te begeleiden. Tijdens de cursus hielden de deelnemers een dagboek bij over hun ervaringen en keken zij kritisch naar het proces dat ze hadden doorgemaakt. Deze (net getrainde) procesbegeleiders(sters) zijn de cursus begonnen vanuit onderscheiden ervaringsniveaus met betrekking tot conflictbeheersing. Desondanks hebben ze de training kunnen afsluiten met een hernieuwd bewustzijn van wat er zich binnen het conflict allemaal afspeelt, alsmede een verhoogd inzicht ten aanzien van de eigen identiteit en vaardigheden om te werken met groepen die met elkaar in conflict zijn. Een Arabische deelnemer:” Ik moet zeggen, dat de workshop mijn eigen identiteit als onderdeel van mijn volk heeft verduidelijkt. Ik voel me gelukkig en trots dat ik deze belangrijke stap in mijn leven heb genomen. In de loop van de cursus ben ik nogal veranderd. Ik heb meer inzicht gekregen in het probleem en het gevoel van verantwoordelijkheid ten opzichte van mijn volk is toegenomen. Ik voel me nu meer betrokken om hen hulp te geven bij het versterken van hun eigen identiteit: Een Joodse deelnemer. “Ik heb het gevoel dat de cursus het begin is van een lange reis. Het eerste deel heeft me vele gezichtspunten, gevoelens en informatie aangereikt. Ik wil nog eens nauwkeurig nagaan wat ik heb opgestoken en hoe ik eertijds de situatie heb ingeschat. Nu heb ik een andere kijk op onze hedendaagse werkelijkheid in Israël. Mijn opvatting over het conflict tussen de twee volkeren heeft zich verdiept.’

Bisschop Paride Taban Door één van onze donateurs werden wij geattendeerd op de activiteiten van een bisschop die in Afrika, naar het voorbeeld van Neve Shalom/Wahat al-Salam een vredesdorp heeft opgezet. Deze bisschop, Paride Taban, bracht een bezoek aan ons land. Voorzitter Jan Peters sprak met hem. Bijna tachtig jaar oud, maar één en al vitaliteit. In Zuid Soedan heeft hij tien jaar geleden in het afgelegen en onderontwikkeld grensgebied een vredesdorp gesticht. In een interview zegt hij: “Van 1964 tot 1983 heb ik als jong katholiek priester geleefd te midden van oorlog en geweld. Ik zag het lijden van de mensen om me heen en ik zei bij mezelf: Ik moet helpen van Soedan een land te maken waar mensen van verschillende volkeren als broeders en zusters met elkaar optrekken, mensen van verschillende religies samenleven als één volk van God. Waarom niet klein beginnen met een vredesdorp waar mensen elkaar accepteren zoals ze zijn? Die droom is me altijd bijgebleven. Tijdens een reis naar Jeruzalem ontdekte ik zo’n vredesdorp: Neve Shalom/Wahat

al-Salam, waar Joden en Arabieren, moslims en christenen in vrede samenleven. Ik besloot ontslag te nemen als bisschop en ook zo’n vredesdorp te stichten in Zuid Soedan. Veel gelovigen hadden moeite met dit besluit en zeiden dat ik als bisschop van heel Zuid Soedan veel meer zou kunnen bereiken. Maar ik houd niet van dergelijke ambitieuze posities die ook tegenstellingen oproepen; ik wil liever eenvoudig en kleinschalig werken.” Bisschop Paride Taban startte in 2005 met 81 gezinnen en momenteel zijn een paar duizend mensen betrokken bij het werk van dit vredesdorp. De maatschappelijke situatie is totaal verschillend van die in Israël: een heel arme omgeving zonder voorzieningen en met veel analfabetisme en weinig middelen van bestaan. Vanuit het dorp wordt geprobeerd via onderwijs, gezondheidszorg en werkpro4 - nummer 85 - juni 2015

jecten de mensen uit de omgeving te helpen een betere en vreedzame toekomst op te bouwen. Maar de idealen zijn hetzelfde als in Neve Shalom/Wahat al-Salam. Wat Paride Taban zo trof bij zijn bezoeken aan Neve Shalom/Wahat al-Salam: het vermogen om als godsdiensten en culturen in vrede en gelijkwaardigheid samen te leven. Dit vormt nog steeds de levende grondslag van dit “dochterdorp” in Zuid Soedan.

Nakba-dag op de primary school Op woensdag 13 mei is door de leerlingen en de docenten van de primary school de Nakba, de Palestijnse dag van rouw, herdacht De herdenking begon met een bijeenkomst van alle studenten op de trappen van het hoofdgebouw van de school, waar leraar Reem sprak over de betekenis van de dag. Alle leerlingen ging toen terug naar hun klaslokalen, waarbij elke klas werd onderwezen over de Nakba door hun Palestijnse leraar. De leraren van het de 5e en 6e leerjaar vertoonden de film ‘Dit is mijn land’ van Tamara Erde. Deze documentairemaakster houdt zich bezig met de wijze waarop kinderen in de Palestijnse en Israëlische scholen worden onderwezen in de geschiedenis van hun volk. De primary school van Neve Shalom/ Wahat al-Salam is ook opgenomen in de documentaire zodat de leerlingen die de film zagen, beseften wat het betekent om beide kanten te zien van een verhaal in plaats van slechts één.

De Nakba-dag eindigde met een herdenkingsceremonie waarvoor de Palestijnse 6e klassers met hun leraren Reem en Raida teksten, foto’s en een mooi podium met traditionele artefacten en decoraties hadden voorbereid. Met de Palestijnse kinderen en leerkrachten uit alle klassen vertelden de 6e klassers vier persoonlijke familieverhalen over hoe de grootouders en families van de studenten Nour Gherbawy, Adam Elsane’a, Elia Jaber en Intisar Abu Riyash de Nakba ervaren. De herdenking werd afgesloten met het voormalige nationale volkslied van Palestina. De kinderen en leerkrachten zongen de ontroerende woorden van het gedicht Mawtini, geschreven tachtig jaar geleden door een Palestijnse dichter 5 - nummer 85 - juni 2015

Ontmoeting met de tweede generatie Voor elke internationale gemeenschaap is het belangrijk dat het initiatief van de eerste generatie wordt overgenomen door de volgende generatie. Dat geldt ook voor de gemeenschap van Neve Shalom/Wahat al-Salam. In hoeverre willen de kinderen van de oorspronkelijke bewoners het ideaal van hun ouders voortzetten. De meerderheid van de oorspronkelijke bewoners is de vijftig gepasseerd. Met name als het gaat om het bouwen van nieuwe woningen is het van belang te weten of de tweede generatie bereid is de idealen van hun ouders voort te zetten. In het voorjaar van 2015 is een bijeenkomst belegd met de jonge mensen van het dorp om hierover te spreken. Er zijn op dit moment 88 van de tweede generatieleden of kandidaat-leden boven de 18 jaar. Dit komt overeen met bijna het aantal eerste generatie leden (95). Toch zijn slechts 17 van deze jongeren geaccepteerd als leden en slechts één van hen (Nadeen Nashef) staat op de loonlijst van het dorp; Karin Shbeta werkt vrijwillig voor de Nadi jeugdclub. De kwestie van het lidmaatschap, met inbegrip van de omstandigheden eromheen, was een van de voornaamste

onderwerpen van de vergadering. Moet het lidmaatschap in het dorp gekoppeld blijven aan het recht op een perceel voor de bouw van een huis? Dat was tot nu toe het geval. Zou het niet wenselijk zijn om deze zaken los van elkaar te bezien? Zeker nu zich de situatie voordoet dat er slechts nog een klein aantal kavels beschikbaar is. Conclusie. 1) Het verlenen van het lidmaatschap aan de jongere generatie moet afhangen van hun bereidheid om te worden betrokken bij de gemeenschap en haar instellingen. 2) Het lidmaatschap moet worden toegekend op individuele basis en niet automatisch afhangen van het gegeven dat de ouders in het dorp wonen. 3) Het moet mogelijk zijn voor jonge mensen, of ze nu wel of niet opgegroeid zijn in het dorp, verbonden te blijven/te zijn met de gemeenschap van NS/WaS. Sterker nog: ze moeten invloed hebben op de algehele besluitvorming binnen het dorp. 4) Het feit dat jongeren het stokje over willen nemen, is een teken dat het werk van de eerste generatie succesvol is geweest.

Optreden Noam Shuster (lid 2e generatie).

Naar aanleiding van de verkiezingen in Israël werd Noam Shuster uitgenodigd in Engeland om te vertellen over haar jeugd in Neve Shalom en haar opvattingen over de toekomst van haar land en het dorp. Noam is opgegroeid in Neve Shalom en heeft daar de Primary school bezocht. Na de middelbare

school heeft ze gestudeerd in de Verenigde Staten. Ze heeft vervolgens in Ruanda gewerkt waar ze programma’s heeft ontwikkeld voor vredeseducatie onder jongeren. Op dit moment werkt ze voor Interpeace Israel in samenwerking met de Verenigde Naties. De reacties in de pers op haar toespraak waren: “Noam was geweldig”. Ik hoop dat ze minister-president wordt”; “Naom, hartelijk bedankt dat je zo vrijmoedig en duidelijk de filosofie van het dorp naar voren hebt gebracht” “Ik was onder de indruk van haar bevlogenheid en betrokkenheid bij het streven naar vrede in Israël”; “De boodschap van Noam straalt kracht uit en ze weet waar ze het over heeft. Mensen hebben gehoord over hoe moeilijk de situatie in Israël is en ze wilden er met Noam over doorpraten”.

Verzoek van de penningmeester Er zijn steeds meer donateurs die via girotel of internet een gift doen. De INGbank vermeldt geen adressen op het rekeningafschrift en mag deze om privacyredenen ook niet doorgeven. Als er geen betalingskenmerk of een adres wordt vermeld, is een donatie niet te traceren. Dit geldt met name voor gulle gevers die zich op deze wijze aanmelden als donateur. U wordt dan ook vriendelijk verzocht –als u nog geen donateur bent- deze gegevens bij uw overschrijving te vermelden. Als donateur ontvangt u altijd de rondzendbrief. Bij voorbaat dank.

De acceptgirokaart De acceptgirokaart heeft bij het versturen van onze rondzendbrief drie functies: Adresdrager voor de verzending Overmaken van uw donatie Vriendelijk verzoeken wij u uw donatie door middel van de acceptgirokaart voor het jaar 2015 over te maken. Indien u uw donatie reeds heeft overgemaakt, dan hoeft u zich dus niet “aangemaand” te voelen. Doordat onze rondzendbrief viermaal per jaar verschijnt, kunt u uw donatie eventueel gespreid over het jaar betalen. Overmaken van extra giften Wilt u naast uw donatie nog een extra gift overmaken, dan stellen wij dat uiteraard zeer op prijs! De penningmeester

Uw website linken aan de onze? Mocht u (bestuurs)lid zijn van een organisatie en onze website willen linken aan de uwe? Dat kan. Ons webadres is www.nswas.nl. Laat ons vooral weten dat u onze site op uw site hebt vermeld en geef ons uw adres door, via contact op onze website, dan kunnen wij ook uw site aan die van ons linken. Het bestuur

Lezingen/spreekbeurten De vrienden van Neve Shalom/Wahat al-Salam kunnen op verzoek lezingen met dia’s verzorgen. Graag komen wij bij u voor verenigingen, scholen, gemeenteavonden of andere bijeenkomsten. Voor nadere informatie kunt u contact opnemen met de secretaris.

6 - nummer 85 - juni 2015