GEORSJKE en MAILLARD bij viering door Halttraction

De Luuper van Halle Kroniek van het Halse carnaval

Kroneek van de Karnaval van Halle-oen-de-Zenne

verschijnt tweemaal per jaar gedrukt en op Internet

www.carnidom.be

www.luuper.be

GSM 0475 83 08 57

Uitgever: De Luupers van Halle vzw. p.a. Beestenmarkt 13, HALLE Jaargang 11 nr. 21 maart 2006 Prijs € 0,55 Lees de volledige editie met uitgebreide artikels en veel kleurenfoto’s, literatuurverwijzing en diverse links op www.luuper.be

GEORSJKE en MAILLARD bij viering door Halttraction.

In deize Luuper Het verhaal van Georgske op de Mêt, p. 2-5 Halse Leekes, p. 6 Powezee van Joke, p. 7 De Ruis van de Luupers, p. 7 Keekebisj en de Prinsjenverkeezing, p. 8 – 10 1906 De Halse invoese in Binche, p. 10-12 Volkse feestcultuur, Fijfers en Trommels, p. 12-13 Sprokkels en Verjoerdoogen, p. 14 Wa da ge muigt geluuve, p. 15.

Dossier Gemeenteraadsverkiezing, midden!

DAKWERKEN TOIDAK Edingsesteenweg 658

FILIP en MAGDA van den Breugel De redactie van de Luuper van Halle De Luupers Nodigen alle lezers, sponsors en carnavallisten uit

op de resepse 11 joer de Luuper

Zondag 26 maart 11u11 Bee, pansjen en ambiaanse! Alleman welkom

DUIVEL Sterk bruin bier van HALLE

1502 LEMBEEK

BROUWERIJ BOON

02 356 11 59

02 356 66 44

Dit tijdschrift is GRATIS te verkrijgen bij al onze SPONSORS. Er is een depot bij Café Breugel, Dagbladhandel Brusselpoort, Dagbladhandel Walravens, St-Rochusgazet, Stedelijke Bibliotheek, VVV-Kantoor

In Café De Fazant Interview met PAULA VAN BA GEORGSKE OP DE MET

Café de Fazant 1880 (Foto Paula) Dit is een foto uit 1880 van Cafè de Fêzant maar niemand noemde dat zo. In Halle zei alleman Ba Georgske. Want GEORGSKE dat was de vedette van het café. GEORGSKE had boven het cafè zijne buroo. Hij was landmeter en architect. In Halle kost hij alleman. Hij ging rond met het kadaster en hij deed ook de oorlogschade. Hij had een officiële foenkse. Hij was ook bekend in heel Halle want was overal lid van: de choeur, Halattraction, de commersanten, de fanfare. Elke Hallenaar kende ook zijn echtgenote MARIEKE, dochter PAULA en schoonzoon FRANÇOIS die het café openhielden.

Schilderij van MICHIELS P. met GEORGSKE als De Koning drinkt. Er achter FRANÇOIS, ernaast PAULA en MARIEKE, Opzij STAAF MESMOOKERS.(Schilderij Paula) GEORGSKE , dat was ne minsj dat echt leifde voe Halle en voe alle verenigingen. Hij gink ook naar alle pansjekermessen. Hij at heel de kaart van begin tot ‘t letste. Voorgerecht, een witte pansj, een zwette pansj en al wat der bij paste. En doe baa dronk en den ne gooie Geuze. Ik heb hem nooit nie zeek geweten en hij es oud gekomen. Hij was zesentachetig.

Daensist GEORGSKE is altijd sociaal geweest en heeft alleman een kans gegeven. Van GEORGSKE mocht alles. Als het moe eet was voor het goed dool, den was het good. Hij es gebouren in het school van

de Maaboom, als zoon van de conciërge. GEORGSKE was altijd een beetsje Vlomsgezindsj. Hij had de tegenstand van de bourgeoisie gekend, de PÈTRE (katholieke Franstalige Schepen en brouwer omstreeks 1900 zie artikel in vorige Luuper) en zoe, da was hee in Halle azuu. Doemei dat dem Daensist was. Dei kwampen ’t zondoogs op de Biestemet bijeen met eule drapeau. Doe kwam doe iene klappe, In Halle waren er veel. Dei wore nie goe gezeen. Zoals MARGRIET HELPERS eu brui en RITSJE MATHIEU, dat waren echte Daensisten. Da was vui den 1este Oorlog. Ik heude hem altijd zegge: “Als ze dat aan Daens nie oengedoen hadde, woere er neut gien socialisten geweist! Da was gelijk ne katholeeke socialist.” Onze GEORGSKE was oek azoe. Altijd iemand willen helpen, altijd iemand wille steunen. Voe het volk! Den dag van zen leven was dat LOUIS PAUL BOON bij ons gekomen is samen met het KETJE VAN BRUSSEL. De studenten van Studihal hadden dat gereguleid met het Schurend Scharnierke. Dat was in de Concondia moe nadien was het bij ons. Wij hebben doe ons stoore ( gordijn) toe gedoen, want wijle moesten oem één uere toe doon. Dat heeft geduud tot dra eure. Den drappoo van de Daensisten stond bij ons. We hebben nooit nie geweiten woe later die drappoo noe toe was. GEORGSKE heeft nooit voor geen partij meer geweest, maar hij was vlomsgezindsj en katholeek. Ik goe na rechtuit zeggen: “Ik hem dane nuut of nuut e slecht woud huure zeggen!” Oek over het Frans of de Woelen zei hem niks. Maar als hij begon over de Franskiljons dan zei ik: “Alstanableeft, zwijgt!” Hij was wreed tegen de Franskiljons. Maar met Halattraction, daar had hij geen moeite mee. Pas op! Al dee vergaderingen waren in ‘t Halles! Doe wedsje geen Frans geklapt. MONGSKE MESMOOKER was den enige Franstalige. MAX MAILLARD was nen echte Halleneer.

FOTO MARIEKE ontvangt foto van GEORGSKE. Er achter PATER PAX, zoon en dochter van MESMOOKERS, MILO DE GAZET. Die was toen Prinsj Karnaval. (Foto Paula)

Halattraction Onze GEORGSKE die was in alles in. Dane ging devui, moe in het café deed die niets. Die gereefde giene pot met Karnaval. In zijn kostuum met zijn chapeau buse en zijn pitteleir was hij de hele dag op weg. GEORGSKE is begonnen met de carnaval samen met BRAINE, de patron van d’Harmonee, MAX MAILLARD. MESMOOKER, daane es dernoe baa gekommen. Ik spreik van vui den oorlog. Moe in het begin was dat een klein groepke. -2-

MESMOOKER was president. Later zijn er dan nog jongeren ba gekomen zoals LAUWERS en DEBROUWER. Halattraction had dan al de foor. Onze GEORGSKE was landmeter en die moest de plosjen afmeten met FRANCOIS MINET. Die plaatsen werden daarna op het Stadhuis verkocht. Moe ge wetsj hoo dat da goet ba ne forain. Die kochten altijd een beetje minder. Hadden ze vijf meter nodig, ze kochten er vierenhalf. Dat werd met opbod gedaan. Met de fuur was er dan altijd een miseire want GEORGSKE die mat dat just af. Ze hadden dên plosj te keut. Ze kwampen dan bij ons reclameiren en tegen onze GEORGSKE van alles zeggen. Ons schoonste dagen die we gehad hebben met Carnaval was als den BOOING verkozen werd als Prinsj Karnaval. Ze gingen dan entree-kaarten verkopen. Ze gingen rond moe de final was bij ons en alleman begon dan te zingen van: “Boeing, Boeing. Boeing, Boeing.” Zelfs de oudere minsjen dat bij ons kwamen, bleven zitten totdat ze binnenkwamen om ze bezig te zien.

Rond de Stieweg BOETIEK SILKS Tel 02 356 35 75 Fax 02 361 49 64 BASILIEKSTRAAT 107 HALLE

OPTICIENS RUTH-DE BAER Chr. Ruth-Vanbilloen & Zoon BASILIEKSTRAAT 108 HALLE 356 76 21

CARDANO CARNAVAL BALLONNEN VUURWERK BASILIEKSTRAAT 109 HALLE 360 19 51

din.vrij 9u30 -18 uur zat. 9u00 -18u00 www.cardano.be [email protected]

VERITAS Sylvie LEESTMANS BASILIEKSTRAAT 118 HALLE 356 26 88

BOETIEK WILLY HERENKLEDIJ BASILIEKSTRAAT 119 HALLE 356 34 98

DEBROUWER PIERRE De legendarische Accordeonisten (Foto W.Haas)

Ze moesten de groepen van Holland en overal laten komen want in Halle waren er nog geen groepen. Er waren wel al den Union Musicale, de Fanfare, de Accordeonisten. Den zijn al die groepen bijgekomen waarvan er veel bij ons kwamen. We hadden geen plosj om iets te organiseren bij ons, we hadden geen zoel en zo. Maar ze kwamen allemaal bij ons vergaderen. En velen werden bij ons gesticht zoals de Dasjtereirs. De Martiens zijn er dan ook gekomen. Die hadden kostuums in balatum. Da wedsje bij ons allemoel gesneijen en geverfd in ons achterhuis. Ook boven op ons zolderke werd er gewerkt. De Martiens, da woeren allemaal een beetje franskiljons met JEAN BERNILS en zoe. Moe deftige minsje.

Studihal

HOTEL RESTAURANT BASILIEKSTRAAT 136 HALLE 361 13 40

DECEULENER GORDIJNEN INTERIEURINRICHTING BASILIEKSTRAAT 143 HALLE 356 6015

IN 'T BOERINNEKE LiNGERIE ONDERGOED BASILIEKSTRAAT 16 HALLE 356 50 13

TEAROOM LA DRAGEE IRIS DRABBE BASILIEKSTRAAT 3 HALLE 356 75 73

DEMANET Tel: 02 356 55 14 BASILIEKSTRAAT 55 HALLE Fax: 361 27 35

TOP 1 TOYS TECHNO HOBBY nummer één in speelgoed BASILIEKSTRAAT 66 HALLE 356 04 03

IN 'T ZENNEKE LEROY STEENS BASILIEKSTRAAT 80 HALLE 356 55 78

AGNEESENS VAN NIJLEN MARIEKE met de bende van SMISMANS (Foto Paula)

LINGERIE

EIGEN ATELIER

BASILIEKSTRAAT 95 HALLE 356 77 58 -3-

Studihal dat was iets anders. Dei stouken wat eut. Ze liepen rond met spuiten en zo. Veel minsjen waren op ons koed omdat ze dachten dat wij daaraan meededen. SMISMANS, JEAN PAUL, DESMET; GEORGES, dat zijn nu allemaal serieuze minsjen geworden maar toen staken ze wat uit. Moe gien koed zenne. Da woeren goei jongens. Van hen hebben we vuil plezier en vrienschap g’had. Die organiseerden altijd van alles. Ze hadden het geluk want ze mochten die zoel in de Middenstand gebruiken. (Een oude zaal boven een wankele trap in de Volpestraat) Daar gaven ze hun bals. En de ouders hadden graag dat hun maskes daar naartoe hingen want ze dachten dat ze daar nen doktour of nen ingenieur gingen opdoen. Ze deden es een expositie met kunst. JOHAN VAN VOLSEM had hun uitgedaagd. Hij vertelde dat hij een gruute expositie organiseide in het Gildenhuis. Alles in orde, met uitnodigingen en alles, op slechts draa weiken. Dei van Studihal stonden aan de kontwaar te luisteren en ze kosten natuurlijk nog beter. Zo begosten ze aan het maken van kunstwerken. Ze hadden heel het cafè vol gehangen, de trappen tot aan het klaan zeultsje boven. Allemaal met nen numerou op. Ze hadden uitnodigingen gestuud noe dei van ’t stad en dei paasden dat dat echt was. Ze waren er allemoel, REVIERS, PÈTE. Den burgemiester was er nie want diene was verwittigd. SPAAK (toen bekend socialistisch politicus en Minister Buitenlandse Zaken) had dan just zijne voot gebrouken. JEAN PAUL die ook nogal zwaar gebouwd was, had hem verklidsj als SPAAK met zijn voet in de ploster. ROGER DEBAST sloog dei dui open en riep: “Mijnheer Spaak!” en JEAN PAUL kwam binnen. Dèn hadden ze natuurlijk allemaal dui dat het wei een grap van Studihal was. En dan begonnen eule speechen over kunst. Er waren toen wel goei artiesten in Halle. ADO HAMELRIJCK en zijn kameroed hemmen dan een schilderij gemaakt en dat per opbod verkocht. En doemei hadden ze hun onkosten terug. PETRE dat bij ons bier leverde, hêt eule eun vat bee betoldsj. Op de muren van het cafè hebben ze eens de geschiedenis van Studihal geschilderd, rinkerond. Vanaf den ieste praeses en zo altijd voesj. De muren waren wit geverfd en daarop stond dat in ‘t zwet. Dat heeft daar lang gestaan en misschien staat het er nog. Wijle hemmen er later struu op gezetsj.

Tejoeter Als ze van het leger afzwaaiden, was er bij ons altijd fiest. Ik had eule vanteèt nog nooit nie gezeen in tenue, moe als den troep gedoen was, kwamen ze binnen in tenue. PIERRE DEBROUWER dane was ba de marine. En iedere kie dat em binnenkwam, kloedsje ze hem met zen kostuum: “Moe allei Pierre al dei strikskes en sneukes.”

commentaar te geiven. Hij pakte zenne kitzak en gout hem leig. “Doetsj a stoor toe!” zei hem. We moesten het gordijn toe doen. En hij begost hem doe te onkleen.”Jomme, de polies zitsj heej rechtouver!” Eeder stukse klisjer eet dane gedemonstreerd, oen en eut. Er werd veel tejoeter gespeldsj bij ons want het waren allemoel vedetten. GUSKE LONGÉ van den horlogewinkel maakte hem gemakkelijk kood. Zo was hij koed op den Deken. Die had op zen preekstool gezegd: “Koop beter een poternoster als een polsuurwerk!” Moe koed da LONGÉ was: “Daane smeirlap, daane bandeet.” Die van Studihal zeiden dan voe em te treiteren: “Wijle goen ons eun horloge hoelen ba Van Bellingen!” Dat was de concurrentie. Hij stuude em dèn en zen hoed schouf over zijn kop en riep dat dat nen deef was. Ik moest uile dikwijls zeggen:”Schistj er na toch vaneut!”

Lode De Haan. Liske en Kokske. Vaste klanten. LODE DE HAAN studeerde voor toneelacteur en in het café deed hij soms ook eens een optreden. Hij werd in 1963 Prinsj Karnaval. De oudste zoon van Kokske werd in 1965 Prinsj PAUL II. (Zie S.VANDERHEYDEN, Carnaval in Halle.)

Frans Maar als Studihal begost te zingen, dan moezd’ attense doen. De polies dat was oek rechtover ons in ‘t Stadhuis. De polies kwam dan binnen: “Hee een betsje stiller, he!” Gien woud nemi tot dat ze weg woeren. Dan begonnen ze opnieuw. Ze begosten met hun leekes ook uit te dagen als er Fransprekende zaten. We hadden evenveel Vlamingen als Woelen. Zondag ‘s achternoens waren het allemaal Franssprekenden. GEORGSKE schreef zelfs zijn spreuken in de twee toelen op zijn spiegels. “Er zijn meer oude dronkaards dan oude dokters.” Dat was commerse. Op het leste schreef GEORGSKE wel geen Frans nemi op de spiegels:

Francois aan de kontwaar en Paula met de veusschuut, de affiches van de verkopen. Op de bank; DEN TOELE.(Foto Paula)

PAULA achter haar toog. “Schietsj er na toch vaneut!”(Foto Paula)

Dus PIERRE kwam binnen in zijne tenue. Hij was gedemobiliseerd en kwam binnen met ne volle kitzak met klisjer. Ze begosten wei

‘t Was ook neki dat in Halle alle uithangborden moesten in ’t Vloms zijn. Bij LONGÉ stond er Horlogerie Longé op zijn vitrine. -4-

Ze hadden op zijn vinster gaan schrijven: “Pak uw matten, Franse ratten.” Dan is er oek wat om gegoen aan de kontwaar. Vroeger stond op onze fasade ook Au Faisant. Dat was met letters in ijzer. Als den oorlog gedaan was in ’45 hebben ze nevens ons, in de boekenwinkel van MARCELIS een bom doen ontploffen. Onze fasade was ook beschadigd en dat ijzerwerk was kapot. MARCELIS was er van verdacht van in den oorlog met de Dosjen mee te doon. Er waren er nog in Halle. DEN DREES heeft ook last gehad. Als ge voe de flaminganten waard, waarde voe den Dosj zeiden ze. Moe die minsjen hadden niemand niks gedaan. Want der zijn er veel geweest die getwijfeld hebben in den oorlog. Alleman paasde dat de Dosjen gingen winnen. Als ge den oorlog meegemaakt hebt, hebde toch nog altijd kriebels als ge Dosjen hoort. Als ze bijeen zijn, geven ze toch nog altijd het gevoel van tsik en tsjak. Der waren in Halle ook veel die hun leven gegeven hebben tegen de Dosjen, zoals die van de Witte brigade.

Brusselpout A'KSENT SPECIAALZAAK DAMESMODE BRUSSELSESTEENWEG 15 HALLE 361.53.60

ALIZARINE Kunst- & grafisch materiaal BRUSSELSESTWG 10 HALLE 361 39 13

SUZUKI GARAGE MS MOTORS

De stad De zondagmerget was da bij ons echt, echt kermes. Op de Met was ook ne sigarenwinkel, ba DE BOES. Van vui ne sigarenwinkel, vanachter kost eet drinken. Den was dat een beetje ouveral zoe, ba allemoel de commersanten. Dan waren er nog minsjen in ’t stad. Naa hebben ze allemoel eun buitenverblijf. Ik zeg het aa: “Da bestoe nemi, da kan nemi.” Hoe da weijle plezier gehad hemmen. Zondags ’s noonens moesten we onze cafei al uit keren, zoveel volk dat er geweest was. Het was alsof onze cafè al nemi gekosjt geweist was. ’s Achternoensj, ne kie twie eure was dat wei bal met het volk dat een toerke kwam doon. Vuil volk uit Braine-leChâteau en dei kanten. Ba FIGEYS ne pistolei hoelen en baj ons kommen eet drinken den da opeiten.

BRUSSELSESTWG 186 HALLE 356 18 27

DENEYER DAGBLADHANDEL BRUSSELPOORT BRUSSELSESTWG 45-47 HALLE 356 85 78

FRITUUR IN DEN TIPZAK De beste fritten BRUSSELSESTWG 56 HALLE 356 90 09

Goedsj oek isj VAN DEN BERGE BVBA KACHELS & HAARDEN ALSEMBERGSESTWG 23 BUIZINGEN 356 80 86

GARAGE VANDENBRANDE FORD CONCESSIE ALSEMBERGSESTWG 671 DWORP 380 08 09 TOONZAAL EMILE DUYCK Ramen Binnendeuren Trappen Rolluiken Garagepoorten BERGENSESTEENWEG 415 HALLE 356 29 37 FIGEYS met MARIEKE. (Foto Paula)

FIGEYS en zijn bruu waren van zes eure ’s mergens vlies oen t kappen. Ze deden in congelé. Dat bestond nog niet in de winkels maar zij lieten dat komen. Dat was het goedkoopste vlees, oetsjvlies zeiden we. Dat was iets gelijk boelee met veel vet voor d’ arm minsjen. Dat vlees kwam binnen en moest een beetje onduujen en dan werd het gekapt. Dan kwam hij ‘s morgens altijd eet drinken op zijn blokken. Hij dronk dan eun genevelke. Hij kwam goe ouvereen met men moeder. En zo hebben ze die foto gemaakt.

Interview met PAULA HANNON Wed. MARCELIS 22 januari 2006 Interview door ARMAND SERMON

BRUVACO NV Cedric Aertsen CLAESPLEIN 19 LEMBEEK

Verzekeringsmakelaar Tel. 356 69 99 Gsm 0478 23 88 98 [email protected] Fax 356 57 75

HET INSTITUUTJE CHRIS DENIJS

IN DE FAZANT CAFE

HONDZOCHTSTRT 27 A BELLINGEN 361 16 39

(Vruiger Baa Georgske op de Mêt)

JOHAN BILLENS

GROTE MARKT 8 HALLE 360 36 15

KAWAZAKI QUADCENTER KESTERWEG 26 GOOIK 054 56 88 44

-5-

Paula bij het interview

Het interview handelde ook nog over de tijd van voor de oorlog, de jeugdjaren van Paula op Rodenem, de socialisten, de bezetting tijdens de oorlog, de bevrijding door de Engelsen, en een stad die erg veranderde. Het volledige interview is te lezen op www.luuper.be.

Hoe mooten we dat Hals wei schrêven. Alleman zêt eet anders. Op onze websaaite verwijzen we naar de Brabantse voorkeursspelling: In deze tekst schrijven we dus (of probeire we): ê zoals we uitspreken air (Nederlands) père (Frans)

Halse Leekes Ik ben wel gebouren op de Stienweg moe ‘k ben opgegrooid in de Bieststroet nie vêt van den hoek met de Demaeghtlaan. Op den hoek zelf stonden de winkels en magazênen van BRICKOE. Doe stond oek ne poel met stadsverlichting. In de mondsj maa zouten doe hiel zwermen mê arnouws rond. Naa zeggen ze doe ne maakeiver teigen, moe arnouw es toch vuil schoener. As ze lang rond dei lampen vlougen, veelen ze op den deur noe beneije en dên pakden we z’op en stouken ze in eun allemetjeduzeke. Rechtouver was de carrei van KAKATJES. Links van de carrei was ‘t hierenhuis van madam KAKATJES. ‘Mêke’ zaan we derteigen en in den bietentêd zetsje we een lêge biet met een boesjee derin in eun hof. De carrei zelf loog, en ligt er nog, tussen het hierenhuis en de ateljês van BRICKOE. Doe wondsjen menne NONKEL WAAR, PRUI en ANNA woe da’k eun betsje opgegrooid ben, de RAEMDONCKEN woe dat het altijd oupen dui was. Noe de revoluse van ‘56 zijn er doe oek Hongaren komen wuunen. Doe hem ‘k voe den ieste kie paprika geiten en doeroen menne mond pikkens verbrand. Vantêt was het gelêk afgesprouken. Alle gebeuren zouten bijeen Ba Irma op den Hoek. Zoe moe of der was een viskermes of zoeweet. Enfin der was nog giene televeese en de juke-box speldsje mier nie as wel. En dên kon het gebuiren dat ze begosten te zingen. Schuun lekes in ‘t Halles en vantêt in ‘t Frans. Mene pa aa eun neug gooie stem en daane moest elke kie van Den Montanjaar zingen.

en den terminus was oen den Baskuul of de Twie Barielen dat we zaan. Ba Keekens dat was ne kaffé van moe eun poer veerkante meiter gruut. Da zout dên direct stampede vol en as ze doe begosten te zingen dat was gelêk den opera. Daane van SCHADRONG, de VOS zaan de minsjen, dane zoeng altêt een balade De klokken van Kornevil. Dat was nie bestemd voe jons juigdige uuren en de kinneren moesten dên in de keuken goen zitten. Allei dat was nie erg en we huuden de leekes toch oek. Met neuvejoer kregen we doe pellepataaten met sprotjes of boesterink. ’t Was nie allien oen den Baskuul dat de ‘t Was ook neki dat in Halle alle uithangborden moesten in ’t Vloms zijn. Bij LONGÉ stond er Horlogerie Longé op zijn vitrine. Ze hadden op zijn vinster gaan schrijven: “Pak uw matten, Franse ratten.” Dan is er oek wat om gegoen aan de kontwaar. minsjen zongken moe op de Posweg, in het Beuzsingestretsje en de Citei van Sintsje Raukes. ’t Was allemoel gelêek! As ‘t er fiest was (en ’t wés rap fiest) dên wedsje der gezoengen. En naa wedsj er wei gezoengen in Halle! Mê Karnaval! De Prinsjen zingen, de karnavalisten zingen. Gooie saaite es daane van Carnavaljerre http://users.skynet.be/carnavaljerre/liedvandedag.htm. Doe vindsje de wouren van de Halse karnavalleekes.

Ba Nilleke op de Plas de Lion (Foto W. HAAS)

De twie barrielen oen den Baskuul (foto W. HAAS)

Moe de schoonste zangstonden ginken dui ba DE KEEKENS. Dat was op ‘t Kassaa van Hondsocht neffens woe da na De Zwette Kat es. Dên was doe de kaffé De Twie Barielen omdat vui den ourlog den trên van Ingie doe passeide. In mênne têet passeide den tram noe Brussel doe. Daane kwamp van de Gaaz, dui de Gruute Waa

De Luupers goen er oek wei invleegen. Appaar eule gruute klasseekers zoeals In Halle Oen de Zenne, De Voddekesmet en zoe voesj, goen ze ne popperee zingen en troemmelen van oude Halse meestampers: Tantsje Nette, Jeufje es getroud, Mee Katoon, Marianneke Saucepanneke, Vee va Bomma, Getsj zwette kneene, Zeet de boerinnekes, Lup lup lup de gardevil, De lêpel in de reespap, Ouveral woe de maskes zên, Ne sigaremouker. Zedsj aale koptelefongs moe af. En tes t’houpen da deis joer dei mannen in daan touren op de Met uile hooparleurs wa stiller zetten as we passeiren. Februari 2006 Armand SERMON -6-

Poweezee Karnaval 2005.

We zen der wei al

Lalalla lalala la la laa Hoi ja ho ja hoo Lalalala la lalalala lalala (2X)

Wijze: Schône Meid

Hoi ja ho ja jabedabedou (1X)

Es ’t er nog plosj voe ma Dên goen ik mei mê jaa In Halle, ik en gaa Alleman komt erbaa Want Karnaval da zen we traa En weile zen der geire baa Begot t’es toch ni woe We zen der allemoe Ahwel! Zên we te loe Halfvasten zen we doe De Vontjesboor daa stoet aldoe En weile fiesten allemoe

En weile fieste allemoe! Olé (2X)

Refrein Karnavalisten, we zen der wei al Ja t’ es wei karnaval We goen neki dansen, we goen neki zwanzen Ja en da d’ es zu plezant Ja t’ es wei karnaval We goen neki springen, we goen neki zingen Ja en da mê alleman.

Op de Mêt ESTAMINET RIB&RAP Specialiteiten Ribbekkes - Gambas GROTE MARKT 20 HALLE 361 60 01

BLUE NOTE JAZZ CAFÉ GROTE MARKT 23/24 HALLE

DEN APOTHEKER BRUIN CAFE GROTE MARKT 29 HALLE 36164 44

CAFE DE MET groot en klein iedereen wil er zijn GROTE MARKT 4 HALLE 356 58 32

Tekst geschreven door JOKE ( Café des Sports) voor het Mini-prinsenpaar 2005 DALILA 1 & JANS 1

Noe neejnove GB-INNO De goedkoopste DEMAEGHTLAAN 121 HALLE 02 363 80 11

De Ruis van de Luupers

EDDY’S RECORDS Uw CD-specialist NINOOFSESTEENWEG 12 HALLE

WALRAVENS BOEK- & PAPIERHANDEL NINOOFSESTEENWEG 16 HALLE 356 35 57

V D H HALLE BANDENCENTRALE NINOOFSESTEENWEG 205a HALLE 356 23 05

MARC DE LAAT DVV VERZEKERINGEN NINOOFSESTEENWEG 278 HALLE 356 73 79

IN DE FRITKETEL BIJ MARC & MIREILLE C.VERHAVERTSTR 12-HALLE Tel/Fax 361 33 41

JOSEPH GOOSSENS bvba VERZEKERINGEN NINOOFSESTEENWEG 34 HALLE 356 56 57 De Luupers zeuken nog altijd droogers voej uile Ruis en voe appelen en notsjes te smêten. Armand SERMON GSM 0475 83 08 57

CAFE DES SPORTS BA JOKE NINOOFSESTEENWEG 65 HALLE 381 20 08 -7-

Keekebisj! Of! Hoe word je in Halle Prinsj(es) Karnaval?

met twee micro’s en een mengpaneel te repeteren bij ons in de living. En veu de rest al dei boeke van ’t carnaval leize, om al zeker op de theorievragen goed te scoren. Maar ’t was gene vette…” De sfeer onder de supporters was fantastisch: “Ze stelden spontaan voor om ’s morgens met een autokaravaan naar ’t Vondel te rijden. Da was geleden van mè de verkiezing van Joël en Nadia, da brengt ambiance in ’t stad!”

Sinds eind januari heeft Halle een nieuw prinsenpaar. CHRIS BOIS D’ENGHIEN werd de negenenveertigste Prinsj, PEGGY VANZEEBROECK de achtentwingtigste Prinsjes Karnaval van onze stad. CHRIS en PEGGY zijn lid van Keekebisj, een nieuwe carnavalsvriendenkring die pas eind vorig jaar werd opgericht. De naam verwijst naar alle emoties die je tijdens een carnavalweekend bekruipen: “Van de smaak van uw eerste pint ’s morgens tot de verbranding. We waren bewust op zoek naar een originele naam zoals Nuutnituis indertijd. Geen verzamelnaam dus.”

Noepaazen, vuiberêden, organiseiren, repeteiren

Rode draad

Het nieuwe Prinsjenpaar (Foto Carnidom) Het gebeurt niet vaak dat leden van een gloednieuwe carnavalgroep er met brio in slagen om de prinsentitel weg te kapen. Het gonsde dan ook meteen van de geruchten : “De kiezink es verkocht, Marchant è draahonderd koete opgekocht, ze zèn mè ottokars komme stemme, getsj venèir veil geldsj vandoon voe prinsj te werre, de proeve zèn eutgelekt…”

Voorbereiding “Het klopt dat we goed voorbereid waren op de verkiezing”, zegt LORRE RAEMDONK die PEGGY en CHRIS mee aan de prinsentitel heeft geholpen. “Onze vriendenkring is misschien nieuw, maar we zitten al jaren in ‘t carnaval. De groep bestaat vooral uit oud-leden van de Nachtratten. Ik heb zelf twee keer deelgenomen aan de verkiezing, in 2004 ben ik prins geworden. Dan weet je wat van de kandidaten verwacht wordt en hoe je ze kan voorbereiden op de proeven. We hebben er inderdaad veel tijd en energie ingestoken. Anders hadden we het écht niet gehaald. De voorbije jaren was de prinsenverkiezing een loterij met achttien kandidaten op het podium, dan kan je weinig doen. Nu waren er slechts drie kandidatenkoppels, dan weet je waaraan en waaraf. Campagne voeren om stemmen te ronselen én goed nadenken over de Rode Draad, daar draait het om!” Eén week voor de verkiezing belegden CHRIS, PEGGY en LORRE een vergadering met al hun sympathisanten om te brainstormen over de verschillende proeven. Maar ze werken ook hard aan een korte show: “Eén proef was al bekend. We moesten op muziek van de Deurzakkers een nieuwe tekst schrijven en dat liedje live komen zingen. Maar we mochten met vijf op het podium, dus beseften we meteen: ‘Halattraction verwacht show!’ We zijn dan ook meteen bij enkele vrienden in Aalst chique kostuums gaan halen. Den avond voor de verkiezing stonden we

Opnieuw zorgde de Rode Draad voor discussie. Elk jaar maakt Halattraction op de avond van de verkiezing via Radio Victoria bekend, welk voorwerp de kandidaten zoveel mogelijk moeten inzamelen. Dit jaar ging het om scheidsrechterfluitjes!“Je hoort zeggen dat kandidaten tot in Aalst zijn gereden om fluitjes te gaan kopen. Wel, wij zijn heel Halle en omstreken rondgereden, maar in Aalst zijn we niét geweest!”: zegt CHRIS met volle overtuiging. “We hebben net als de twee andere kandidaten fluitjes gekocht. Maar we zijn ook echt bij mensen gaan aanbellen om zoveel mogelijk fluitjes te kunnen inzamelen. Daarvoor hadden we een heel systeem uitgedokterd en de kaart van Halle in verschillende sectoren verdeeld. We stonden met twintig auto’s klaar, allemaal met de radio afgestemd op Victoria. Elk nam een wijk voor z’n rekening om fluitjes te gaan rondhalen. Van Stroppen tot Kriekeveld, van Buizingen tot de Wolvendries. We maakten een lijst met nuttige GSM-nummers en zorgden voor een overzichtelijke taakverdeling. Zo hebben we die proef kunnen winnen.” (Zie lijst op www.luuper.be) Kenden ze de opdracht op voorhand al, zoals wordt gefluisterd? “Natuurlijk niet. Onze koffer stak vol met oude Rinfo-kranten, omdat we dachten dat Halattraction een voorwerp zou kiezen dat je niet kon kopen. En nu ze voor de uitgave van hun carnavalkrant met Rinfo samenwerken, dachten we er met die gazetten ‘plat op’ te zitten. Hoefijzers leek ons ook een mogelijkheid, omdat we in westernstijl moesten verkleed zijn. Maar nee, het waren dus fluitjes.”

De Mini Rode Draad in de zaal Ook tijdens de verkiezingsshow in ’t Vondel moeten de kandidatenkoppels een beroep doen op hun supporters om de Mini Rode Draad te kunnen winnen. Herinner je de hilarische taferelen toen supporters zich massaal lieten kaal scheren om hun kandidatenkoppel naar de overwinning te loodsen. Nu moet er meestal een voorwerp ingezameld worden. Dit jaar ging het om luciferdoosjes. CHRIS en PEGGY van Keekebisj verpletterden de concurrentie en konden na amper een halve minuut een grote hoeveelheid luciferdoosjes op het podium gooien: “Tes verkocht!” riepen ze in de zaal. “Goed nagedacht!” reageerden ze bij Keekebisj lakoniek. “Op het internetforum hebben we de lijst gepubliceerd van alle voorwerpen die volgens ons in aanmerking kwamen voor de Mini Rode Draad. Van sandalen tot beenverwarmers, aanstekers, -8-

aspirines, oorringen, naamkaartjes en.luciferdoosjes! Tijdens de eerste uitzending van Carnavalitis op radio Victoria heb ik zelfs de rekening van de Makro getoond, waar we verschillende voorwerpen gekocht hebben. En dat zijn geen zotte kosten, ’t gaat om gebruiksvoorwerpen die altijd wel van pas komen. En ’t gaat niet om monsterbedragen hè. We hebben echt geen krankzinnige hoeveelheden gekocht, natuurlijk wél genoeg om de proef te kunnen winnen!” (Zie lijst op www.luuper.be)

Op Sintsje Raukes DUYCK RUDY OPTIEK ALBERTSTRAAT 1 HALLE 361 25 15

PIERREUX ANITA Brood- en banketbakkerij / Algemene voeding BIEZEWEIDE 102 HALLE - 02 356 76 95 Open ma,woe,do,vr za 7-12.30 - 14u-19u Zon en feestd

DE GOUDEN DUIF - bij Philo Gouden Vis Gouden Duif Gouden Kaarters BIEZEWEIDE 128 HALLE

CAFE OUD-RODENEM Kafee Feestzaal ba Herman KANAALSTRAAT 2 HALLE 361 01 50

MARC PARIDAENS We ziên ouveral geweist moe nie in Olsjt De supporters van Keekebisj stonden aan de zij-ingang van ’t Vondel met al die voorwerpen klaar om bij het begin van de Rode Draad meteen in gang te schieten: “We zijn trouwens niet de enige die op voorhand voorwerpen inslaan. Ook onze tegenstanders waren voorbereid en hadden luciferdoosjes in de koffer liggen. Maar blijkbaar stond hun auto nét iets te ver van ’t Vondel geparkeerd en waren ze niet op tijd terug.”

Zaalstemmen geven de doorslag Net als de voorbije jaren bleken de zaalstemmen bepalend in de einduitslag. CHRIS en PEGGY van Keekebisj kregen vierhonderd vijfentwintig stemmen, THIERRY en ERIKA van Chic driehonderd zesentachtig en KEVIN en IRIS van de Met honderd vierendertig.

VERZEKERING & BELEGGING KEERSTRAAT 73 HALLE 305 35 00

SEVERS LUNA PARC ROYAL NIJVELSESTEENWEG 206 HALLE

CAFE DERIDDER Bij Pol & Christiane ST-ROCHUSSTRAAT 102 HALLE

CAFE MAJESTIC

Waar haalt een nieuwe groep zoveel stemmen? “Wel, dat gaat niet zomaar, dat heeft veel moeite gekost”: zegt CHRIS. “Ik ken veel mensen in ’t carnaval, maar ‘k heb ook in andere verenigingen gezeten: voetbal, handbal. Dat helpt natuurlijk. ‘k Heb veel mensen persoonlijk aangesproken. Ik ken er die al twintig jaar niet meer naar de prinsenverkiezing waren geweest, maar speciaal voor ons zijn afgekomen. Voorts ga ik al jaren naar bijna alle eetkermissen van carnavalgroepen. We zijn ook naar het FEN-bal in Putte geweest. Ja, dat is zoals bij de echte verkiezingen. Ge moet u laten zien.” Soms kan het ook erg eenvoudig: “We stonden aan de ingang en wie z’n stemkaart aan ons gaf, kreeg een grappig hoedje in de vorm van een pint kado. Die hoedjes hebben ons trouwens niks gekost. Die hebben we gekregen van een sponsor. Een vriendendienst!”

Hebben ze massaal kaarten opgekocht? “Eerst en vooral willen we toch heel duidelijk stellen dat de firma Marchant geen enkele kaart heeft gekocht! We hebben uiteraard een aantal kaarten in voorverkoop gekocht, vooral voor onze supporters van buiten Halle of buiten de carnavalwereld.” “Het klopt dat een aantal vrienden van ons er niet konden bij zijn, wegens een verjaardagsfeest. We zijn die mensen met ons kamionetje gaan oppikken, die hebben gestemd, een pintje gedronken en zijn dan door ons teruggebracht naar het feest. Dat we autocars hebben ingezet die tussen de Lem'n Rock en ’t Vondel pendelden, met aan boord argeloze stemmers die in ruil voor een pint hun stem uitbrachten, is dus sterk overdreven!”

Zaal ter beschikking ST-ROCHUSSTRAAT 21 HALLE 472467540

TAVERNE LAS VEGAS GIUSEPPE MESSINA ST-ROCHUSSTRAAT 3 HALLE 356 03 33

ST-ROCHUS GAZET RAMPELBERG KURT ST-ROCHUSSTRAAT 81 HALLE 356 81 22 Veel geldsj? CHRIS en PEGGY waren dus goed voorbereid en hebben zo de prinsenverkiezing gewonnen. Maar hoeveel geld heeft dat gekost? Campagneleider LORRE reageert: “Het klopt dat je in het loterijsysteem van vroeger met achttien kandidatenkoppels amper geld moest uitgeven. Dit jaar waren er drie kandidatenkoppels en dus moest je campagne voeren. Dat betekent: veel toerneikes geven, voor spandoeken zorgen, voorwerpen voor de Rode Draad inslaan én we hebben tweehonderd affiches laten drukken. De kandidaten hebben dit allemaal uit eigen zak betaald. Toch gaat het hier niet om krankzinnige bedragen.” CHRIS heeft veel kunnen “arrangeiren” met sponsoring én vooral door vrienden aan te spreken. “Die hoedjes met reclame kregen we van een sponsor en THEO van de Gilles van Sintje-Roukes ken ik al -9-

lang. Tegen een vriendenprijsje (voor de muzikanten) is hij met zestig man komen optreden in de zaal om onze kandidatuur te steunen. Dat zijn geen onoverkomelijke bedragen hè. Dat hoort er gewoon bij als je prins wil worden. In Aalst heeft MICHEL PICQUEUR in 2004 een miljoen Belgische frank geïnvesteerd in z’n campagne. Om tweede te eindigen! In Halle krijgt de winnaar honderd duizend frank. Zoveel hebben we zeker niet geïnvesteerd in onze campagne, dus eigenlijk heeft het ons niks gekost.”

Het wordt een goed Prinsjenjaar (paar)!(Foto Carnidom) Ik kin Théo al lank. Ge moedsj a vrinden aanspreiken!

Twee maten en twee gewichten Waar komt dat ongenoegen dan vandaan? Meteen na de verkiezing werd het Internetforum van Carnidom overstelpt met boze reacties. PEGGY en CHRIS zoeken naar een verklaring: “Het forum is anoniem en één en dezelfde persoon kan onder verschillende schuilnamen een reactie posten, dus laten we dat allemaal relativeren. Toch begrijpen we de heisa niet. Wie graag prins carnaval wil worden, die gaat ervoor. Dat is altijd zo geweest. En nu plots is er zoveel kritiek? BOEING trommelde indertijd zoveel supporters op, dat ze van de brandweer niet meer binnenmochten in De Bres. THEO DRIEGE had bussen ingelegd met ‘stemmers’ van overal. JOËL zocht steun in Zaventem, Vilvoorde. In de jaren 80 plunderden ze winkels leeg, op zoek naar tonnen waspoeder of conservenblikken voor de Rode Draad. Bij de verkiezing van de LORRE zijn we voor de Mini Rode Draad condooms gaan opkopen in de nachtwinkel. De Gebeure zijn voor LUC PIETERS ne camion ijs gaan kopen. We hebben dan ook niks verkeerd gedaan. We hopen dan ook dat gans Halle op 26 maart achter ons staat. We steike ons and èut noe alleman, ’t wetj ne goeie karnaval!!” LORRE neemt het alvast filosofisch op: “Ze zeggen dat CHRIS en PEGGY werden voorgetrokken door Halattraction omdat ze op vrijdag na het werk ook wel ’s een pint gaan drinken in de Lem’n Rock. Och, van mij dachten ze in 2000 ook dat ik zéker Prinsj ging worden. Wel, dat draaide helemaal anders uit. Ik heb nog vier jaar moeten wachten.”

Conclusie De kandidaten hebben alle mogelijkheden van het huidige kiesreglement uitgeput en het onderste uit de kan gehaald. Of een verkiezing met drie kandidaten, zonder een verbod op campagnevoeren, in de toekomst wél tot uitwassen kan leiden of nog erger, kandidaten afschrikt waardoor er opnieuw prinsenkoppels (zonder verkiezing) aangesteld moeten worden, laten we aan uw oordeel over. Ook zou Halattraction moeten vermijden dat kandidaten à volonté kaarten kunnen kopen. Eén stem per aanwezige, zo ging het vroeger. Zolang kandidaten hun gezond verstand blijven gebruiken, is er alvast niets aan de hand. Interview 8 februari met PEGGY, CHRIS en LORRE Interviewer Sonny VANDERHEYDEN

1906 De Halse invoese in Binche In de krant La Binchoise van 4 maart 1906 lazen we een beschrijving van het carnaval van dat jaar. In de stoet liepen vier sociëteiten met Gilles al te samen 175 man. In 1906 was het een regenachtig carnaval in Binche. Het goot bakken water. Ook op dinsdag, de dag van de Gilles, bleef het regenen. “A 8 heures, il avait cessé de pleuvoir, et les cinq sociétés se mettaient décidément en marche. Oh! Le bon moment pour le Gille que ces danses au son des tambours et de la grosse caisse! Comme il s’en donne! Combien il est justement fier et combien il est heureux." Grote groepen Hallenêrs zijn vroeg vertrokken om het carnaval bij te wonen. De reis was niet zonder problemen. “Il y a eu peutêtre moins de monde que les années précédentes. Ce n’est étonnant, après la nuit épouvantable de lundi à mardi. Bien des gens sont restés chez eux. Un grand nombre n’ont pu se mettre en route, retenus par les inondations. D’autres, n’ont pu arriver jusque Binche, surtout à cause de l’accident arrivé à Ressaix." Als bijwonder klaarde het weer op als de Halse groepen in de stoet arriveren. “Puis, vers midi, voilà les sociétés étrangères qui nous arrivent. Hal fournit son gros contingent. Les habitants de Hal et les Binchois fraternisent de plus en plus, et d’année en année, les liens d’amitié qui les unissent, ne font que se resserrer." De Halse groepen voegen zich bij de Gilles en de fantasiegroepen aan de ingang van de stad. “A 1 heure ½, les différentes sociétés sont réunies à Battignies pour se former en cortège. (…)." De stoet trekt naar de Grote Markt waar de ‘rondeau’ gevormd wordt. “C’est un coup d’oeil inoublable pour les étrangers. C’est un moment d’intense émotion pour les vrais Binchois que celui du rondeau de Gilles!” Er volgt dan een sterk staaltje lokaal chauvinisme: “Il n’y a qu’un Binche au monde! Oui, il ny a qu’à Binche qu’on peut voir pareil spectacle!” Maar het lijden is niet gedaan, de stortregens herbeginnen. “A peine le rondeau terminé, voila une nouvelle ondée et l’on se demande avec inquiétude si le mauvais temps va continuer?" Een deel van het publiek zoekt de treinen op om terug te keren naar huis. “Les quelques étrangers, que la pluie a fait fuir vers la gare, sont remplacés et au delà par ceux qui restés en panne à Ressaix - 10

-

(..) qui sont venus bravement à pied." Waar hoorden we dat nog dat de eerste die naar huis gaan de laatste tegenkomen die gaan beginnen. Die van Halle zullen wel in de trein gezeten hebben.

Rond de Mêt AMBIORIX Gediplomeerd Jongerencafé BEESTENMARKT 17 HALLE

MIKADO TEAROOM RESTO BEESTENMARKT 20 HALLE 361 70 85

PANNEKOEKENHUISJE Eten met plezier CARDIJNSTRAAT HALLE 356 98 78

VAN MEULDER FOTOGRAFIE Alle fotoreportages CARDIJNSTRAAT 6 HALLE 361 47 05

ERIK HERENKAPPER VOOR GROOT EN KLEIN HOORNSTRAAT 4 HALLE

FARADIVA ANTIEK BROCANTE KLINKAERT 10 HALLE 0474 53 64 34

DEVOS BVBA Binche 1906 President CARDIJN aan het hoofd van de Sociéte Les Joyeux Mirlitonistes Hal (lees ons Dossier op www.luuper.be)

Het volledige artikel op onze website www.luuper.be. Met dank aan MICHEL REVELARD, directeur Musée International, du Masque et du Carnaval, Binche. Januari 2006 Armand SERMON

SCHOENEN MEPHISTO KLINKAERT 3 HALLE 356 60 69

VAANTJESBOER CAFE MAANDAGMARKT 16 HALLE 261 09 40

BOLLEWINKEL LEKKERSTE SNOEP VAN HALLE MELKSTRAAT 12 HALLE 360 34 67

THE LORD SANDWICH ALLE BESTELLINGEN MELKSTRAAT 14 HALLE 380 36 26

TROUCHAU BEGRAFENISSEN FUNERARIUM MELKSTRAAT 3 HALLE 356 52 70

DE KELT Jongerencafé Areujnappels in Binche. 2003

POSSOZPLEIN 6 HALLE 381 34 29 - 11

-

Volkse feestcultuur in vroegere tijden Fijfers en trommen Een fijfer is een klein houten blaasinstrument. Het lijkt op een dwarsfluit maar is wat kleiner. Het is een handig instrument dat past in de binnenzak. Wil je een fijfer beluisteren dan moet je er op zondagmorgen voor zonsopgang in de binnenstad zijn. De Luupers doen er hun rondgang met hun trommels en fijfers. (Klik hier voor het beluisteren van een Fijfer! Lees ook ons dossier

vechtpartij voor de rechtbank kwam en het verhaal ervan bewaard bleef in de archieven van de Raad van Vlaanderen. Tegen de avond belandde onze Gentenaar in een café in de Molenaarsstraat. Muzikanten speelden er muziek. Daar zag hij: “(…) datter aldaer up de straet opghehangen was eenen hoet van blommen, onder de welcke eenighe jonghe dochters inden avont dansten, danof eenighe hem bij de hant packten om met hemlieden te dansen.” Het was begin mei en dan werd met Sinksen een Sinksenbruid (Meibruid, Pinksterbruid) verkozen. (Zie onder KNIPPENBERG in Nieuwe Literatuurlijst 2006). Er werden bloemstukken in de vorm van een grote hoed boven de straat gespannen waarrond en waaronder gedanst werd.

over 600 jaar carnaval in Halle. Er zijn nog exemplaren op de VVV te Halle. Godsj ze moe goen hoelen.)

De optredens met fijfer en trom stammen uit de middeleeuwen. De oudste bewaarde fijfer uit ons land stamt uit de 19e eeuw en werd ooit in Gent geproduceerd. Deze is te bekijken in het Brusselse Instrumentenmuseum. WIM BOSMANS, wetenschappelijk medewerker schreef een compleet boek over dit prachtige instrument. (Zie Nieuwe Literatuurlijst 2006.) Vanaf de 15e eeuw is deze in oorsprong militaire combinatie populair in de volksmuziek, niet enkel in ons land. De muziek werd vooral op straten en op pleinen gespeeld bij feesten. Ze begeleiden de schuttersgilden of andere corporaties bij profane of religieuze optochten.

Duinkerken 2003. 0ptochten van de Visch’s Bende met trommels en fijfers.

Bloemenkransen en rozenhoeden Bloemen werden tot kransen gevlochten en deze werden gedragen als gordel of als hoofddeksel. Grotere partijen werden tot grote kransen vervlochten en deze werden in de straat opgehangen. Men noemde deze kransen Sint-Janskronen of Sint-Pieterskronen omdat deze bloemenkransen, bloemenkronen of rozenhoeden voornamelijk werden gevlochten op Sint-Jan of op Sint-Pieter. "In het midden der straat hangt de kroon van bloemen, papier, eierschalen, en perels gemaakt, waaronder men danst, en waarmede men bij het sluiten de koning en koningin kroont. De keus der bloemen en planten was zorgvuldig gedaan, ieder had een bediendenis, onder meer waren er de Marguerite, O.L.V.-kruid, Bijvoet, Achilée, (…)." Fijfer in volksbuurt. 18e eeuw.

Volksfeesten Er werd veel muziek gemaakt in de vroegere tijden. In de volksbuurten was dat meestal met fijfer en trommel. Men speelde opwekkende en ritmische muziek die de omstaanders ten dans noodden. Soms liep het feest slecht af en kwam de zaak voor de rechtbank. Een geluk voor ons want anders hadden we het nooit geweten. In Mechelen was er een jonge man voor wie het avondlijke feesten bij het tromgeroffel slecht afliep. Op 10 februari 1546 keerde CORNELI VAN JONCKGESELLE naar huis in het “quartier alwaer hy woonende was.” Het was in de carnavaltijd en hij ontmoette een aantal personen “dansende op een trommele ende die trommele spelenden eenen dans genoemt ‘sloef sloef, waer hedgij gheweest?” Blijkbaar was deze tekst voldoende om het trommelen te beëindigen met een vechtpartij. Deze zaak kwam voor de Geheime Raad in Brussel. (Zie onder BRAEKMAN in Nieuwe Literatuurlijst 2006). Een andere jongeman, GHELEIJN VAN SUYT, (Ghislain van de Midi, nvdr.) bezocht op 10 mei 1676 enkele Gentse herbergen. Het feest verliep niet zo goed. Er ontstond een vechtpartij en de jongeman werd zwaar gewond en overleed later. Dat is de reden dat de

Fragment uit De Boerekermis - 12

-

Bij het einde van het feest werden ze dan in brand gestoken. "De bloemenkransen en -hoeden waren vervaardigd uit de zogenaamde St-Janskruiden: Artemisa, Verbena, Calcaria, Bijvoet en Riddersporen, die alle gelden als toverplanten. Steeds weer worden deze kransen beschouwd als machtige tover- of liefdesmiddelen. Aangebrand maar nog geheel, dienden ze om er de toekomstige liefde door te aanschouwen." Waren er in Halle ook rozenhoeden met de Sinksendagen en de Sint-Jansfeesten? Waarschijnlijk wel. We kunnen verwijzen naar het belang van de Sint-Jansvieringen in het oude Brussel, waarover we toch iets meer terug vinden in de documenten. "Omstreeks SintJan in den zomer hadden oudtijds te Brussel zekere volksvermaken, 'Croonspelen', plaats die drie, vier weken lang duurden; in weerwil der hitte dansten de jongelingen van beide geslachten op straat rond grote vuren, ontstoken onder kronen van natuurlijke of kunstmatige bloemen." Fijfer en trommel. Ronse 1949

Zoals zovele volksgebruiken weten we dit omdat de vuren verboden werden door de overheden. In Brussel viel het eerste verbod op 7 augustus 1435. In 1588 toonde de Brusselse stadsmagistraat zijn bezorgdheid over het ophangen van ‘krieckhoeden’ overal in de stad: “Waer naer volght het dansen, singen ende springen tot inder middernacht.”

Zomers carnaval Deze zomerfeesten gaven aanleiding tot grote uitspattingen, die vergeleken kunnen worden met de Carnavalfeesten. MARCUS VAN VAERNEWIJCK schrijft dat men in Gent dag en nacht vuren brandde en er gezongen werd. In en rond de Sint-Janskerk (nu Sint-Baafs) zat het jonge volk tijdens de korte en warme nachten. “Ooc loopt daer veel licht volcxkin bij nachte, mits dan de nacht zeer curt ende niet caut en es." Over de Sint-Jansvieringen in Halle weten we niets. Nochtans moet de heilige Sint-Jan zijn feest gehad hebben. In de SintKatherinakapel van de Halse grote kerk zijn er in de vorige eeuw afbeeldingen gevonden van Sint-Jan. Daarenboven verwijst onze kerk naar de zomerse zonnewende op Sint-Jan, 24 juni.

Zomerse zonnewende In de winter komt de zon in het zuidoosten op en gaat onder in het zuidwesten, in de zomer rijst de zon in het noordoosten en gaat onder in het noordwesten. Dat is het gevolg van de schuine stand van de aardbol ten opzichte van de zonnebaan. We danken er trouwens ook onze seizoenen aan. De zon doet dat zeer secuur en jaar na jaar staat ze telkens op dag en uur op dezelfde plaats. Haar meest noordelijke stand bereikt de zon in de dagen rond de 21 juni. Voor Halle is de zonsopgang dan om 4u32 en de zon komt dan statig te voorschijn boven de horizon op Azimuth 50.1°. Wie geen kompas heeft, gaat gewoon in de Halse Sint Martinuskerk staan in de vroege ochtend en kijkt vanaf de ingang lijnrecht door de achterste vensters. De grote kerk staat immers gericht op de zomerse zonnewende. Een zeer zeldzame richting gezien kerken gericht zijn op het oosten of op het zuidoosten, richting Jeruzalem of Rome. In feite bevindt onze kerk zich in het hele kleine gezelschap van een andere aan Maria gewijde bedevaartkerk, de beroemde kathedraal van Chartres, een bouwwerk met prechristelijke fundamenten. Men

beschouwt deze site als een oorspronkelijk Gallo-Romeins heiligdom maar waarschijnlijk zijn de fundementen nog veel ouder.

Ook de maan heeft een noordelijke wende. Dit is een zeldzame gebeurtenis: eens om de 18 jaar en zoveel dagen. Voor de carnavaleske manekijkers is 2006 een groot jaar. Zie onze website www.luuper.be Kijken en details lezen op www.luuper.be Voor bronvermeldingen zie www.luuper.be

Werm gerekommandeid ROBIJNS, J., red., Op Harpen en Snaren. Volksmuziek, volksdansen, volksinstrumenten in Vlaanderen. Antwerpen, De Nederlanden, 1983, p. 206, ISBN 90 6583 037 5. Bij het rondsnuffelen in de universiteitsbibliotheek vond ik toevallig een heel mooie recente uitgave over het Noord-Franse maar ook het Belgische traditionele carnaval. Lezen maar ook bekijken waard. MESSIANT Jacques, Carnavals. Fifres, tambours et cymbales, Lille, La Voix du Nord, 2002, 100 p, ISBN 2-84393-048-0.

Bergpout en Plaan CAFÉ BISTRO OPEN MET CARNAVAL BERGENSESTEENWEG 10 HALLE 360 14 65

Taverne CAMBRINUS Bij DUNJA en DIMITRI BERGENSESTEENWEG 16 HALLE

LIVING ROOM Meubels Binnen & Buiten BERGENSESTEENWEG 22 HALLE 380 06 90

CAFE THE KEY Sylvie & Marc Kleine Restauratie Dinsdag sluitingsdag OUDSTRIJDERSPLEIN

HALLE 361 27 50

AKSES BANK & VERZEKERINGEN POSTSTRAAT 1 HALLE 361 16 03

STREEKPRODUKTEN CENTRUM PAJOTTENLAND ZENNEVALLEI POSTSTRAAT 3a HALLE 361 31 90

PITTA OLYMBIA SNACK-PITTA RESTAURANT VOLPESTRAAT 44 HALLE 361 79 65 - 13

-

Wa ge muigt mo ni moetsj geluuve! Da Franske ne kafei goet oupe doon achter den basilik voe weiwoeter in bee te verandere. Datter mier as e poer karnavaliste in de gemantsjeroet wille komme. Datter noe 6 uure ’s oaves nog flotjes te kuup zèn in de winkel. Dat de cortège gelèk as de prinsjeverkeezing teis joer mê kamionette van ba de krumme op ’t Plaan in Lembeik vertrekt. Dat de pjeireprocesse va Posse op de Gruute Met in Halle goe vertrekke! Dagge moetsj attense doon as ge mê brie chars dui de smalle Basilikstroet moetsj raan. Da veil kafeis mê karnaval toe doon, verstojje ga da na? Dagge in Halle nog a gedacht muigt zegge! Dat de tribun vui ’t stadhuis skuun gepaleid goe zên. Da JEANKE DE NEEF van ’t bestuur van Halattraction noe ’t bestuur va CD&V versast es. Da MARKSKE MESMOAKER oen de Gilles vroagt Vlomse lions op uile kostum te brodeire, weitende da THEO teis joer mê 119 Gilles goe rondluupe. Dagge nemi muigt smuure in ’t Vondel, ’n ferme peir stouve da mag nog wel. Dawwe mê VEERLE en DANNY venêr goei prinsje emme g’ad Da z’in Oilsjt toch nog beiter kunne zinge as ba j’ons

Dawwe op ons sjik goen bèite as ’t zoumeruur wei ingoet mê carnaval Dawwe ons goen moote spoeje veu van tasj te zèn as carnaval in 2008 in ’t weekend van de 29ste februari en den Iste mijèit valt Da w’ons venêr goen ameseire, alleman t’akkout?

HKV De Cardantjes INFO DE LUUPERS Lokaal BREUGEL Beestenmarkt 13 Armand SERMON GSM 0475 83 08 57 Mail [email protected]

STEUN DE LUUPERS DEXIA

068 2166289 15

Maandag 27 maart om 22u44 Plaan, Weerstandsplein, Plasdelijon

Verbrannink van ons Mannekijn trommels, muziek, zang, een traan en DISCOBAR ADVENTURE

2006 Halse Carnavalgemeenschap Charbouwers D’Afzakkers Dei van ba Chic HKV De Boerkes De Dollekes De Fleerefluiters De Froesjeleirs De Gebeure D’Hallemettekes De Konfetti’s De Leste De Mannen van de Met De Maskottes De Pagadders De Postichkes De Smosjterpotten De Staate Mennekes De Vrie Kadeikes Troep in Kannekes Van Moete Meuge

Karnavalvriendenkringen

De Bolivianen De Luupers

Prinselijke ordes Tastendeuvel Orde van de Prinsessen Mini-Tastendeuvel Orde van de Senioren Orde van Hofmaarschalken en Hofdames

Luup mei mê de Luupers Vrêdag 24/03 19u11 Beesewaa Ambiaanse

Zoeterdag 25/03 14u11 Mêt en Stienweg 18u11 Brugge Voet, Stienweg 20u11 Biestemêt, Ninoofsesteenweg

Zondag 26/03 05u11 Ophoelen Luupers 07u55 Karnavalontbijt 09u11 Optocht Basiliekstraat – Mêt 11u11 Resepse Breugel

IEDEREEN WELKOM

Keekebisj De Lapsjaars De Nachtratten Traction De Zennedeuvels

14u11 Animatie Mèt en Centrum 19u11 Stoet met vuurwerk Centrum

Losse groepen

19u11 Animatie Mêt 20u11 Animatie Brusselpaut – Volpestroet

zoals Chiro Essenbeek (Kadasj) en, andere

Speciale groepen De Gilles en Pierrots van Groot-Halle De Gilles en Paysannes van Sint-Rochus De Halse Dansmariekes Stedelijke Prinsengarde

Monjdag 27/03

22u44 Verbranne Mannekijn PLAAN. Zoals elk jaar wordt het vuur aangestoken door een verliefd paartje

02u11 Finale in lokoel BREUGEL

14

Sprokkels Heel wat prinselijke hoogheden in onze stad hebben wat te vieren dit jaar. Meteen springt PIERRE DE BROUWER in het oog, die 44 jaar geleden Prinsj van Halle was. PIERRE was in de jaren ‘80 nog voorzitter van Halattraction. 33 jaar geleden was het dan de beurt aan LOWIE DILLEN. HKV De Boerkes doen dit jaar een extra inspanning om hun voorzitter DEN BOY te vieren die 22 joer Prins is. Zijn prinses was MARIE-LOUISE. DEN BOY won als eerste de Gouden Mastel, de trofee van carnavalverdienste van de Halse Carnavalraad. JOHAN SLUYS en NADINE PAUWELS zijn al 11 jaar een prinsenkoppel. Net als de seniorenprinsen POL PAUWELS en ANDREA LAGASSE. KEVIN MICHIELS, dit jaar nog kandidaat-prins, was 11 jaar geleden Mini-Prinsj in Halle. Profeesiat allemoe!

Na het succes tijdens de augustuskermis in Beert, komen de Deurzakkers uit Nederland naar de prinsenfuif van Tastendeuvel. Welkom op zaterdagavond 18 maart, na kindercarnaval met Gebroeders Ko in CC t Vondel. De Deurzakkers zijn bekend van legendarische carnavalhits zoals Het feest kan beginnen en Doe een stapje naar voren. Op woensdag 24 mei (de dag voor Hemelvaart) halen de Mannen van de Met de Q-Party van Q-Music naar Halle. En voor wie er geen genoeg van krijgt. Kaatsclub Maasdal Pelote nodigt je uit op de Prinsenfuif in de Sint-Jozefzaal in Essenbeek, op zaterdag 1 april (en 't is geen grap). Kwestie van de carnavalkater deftig door te spoelen en nog wat na te kaarten. We veeren voesj! Van zodra de sjaars gedoopt zijn, kan je dit jaar op vrijdag van carnaval opnieuw naar de Vontjesfuif in het cafetaria van Sportcomplex De Bres. Kweste va goe gelanseid te beginne... Wie wint dit jaar de Carnaval top 100? Breng je stem uit op je favoriete carnavalhit. Surfen naar www.radiovictoria.be en luister op zondag 19 maart vanaf 13 uur naar Victoria Contact Halle, 105.2 FM. Ook tijdens de Drie Dolle Dagen zet Victoria de grote middelen in om de hoogtepunten van het Halse carnavalweekend te verslaan. Afspraak op zaterdag vanaf 16u, op zondag vanaf 9u 's morgens en op maandag vanaf 18u. Ge muigd oek zelf nog eun leeke zingen! Sonny VANDERHEYDEN

MARIO Italiaans restaurant Parklaan 2 1500 HALLE 02 356 41 29 Donderdag gesloten Pierre als voorzitter Halattraction in 1987. Pierre is de eerste Prinsj die vier X 11 jaren dienst heeft en zal dan ook dit jaar nog uitvoerig gevierd worden door Tastendeuvel.

Enkele Halse topgroepen moeten na carnaval uitkijken naar een nieuwe hangar. Het zou zonde zijn dat het Halse carnaval aan kwaliteit moet inboeten door een stom huisvestingsprobleem. Wie heeft een loods of hangar leegstaan en wil die tegen een schappelijke prijs verhuren? De Halse carnavalsgroepen werken professioneel en zorgen niet voor overlast. Bel naar Halattraction voor suggesties: 0475 36 09 37 of stuur een e-mail naar [email protected]. Maskeen hêt de stad nog eeverans e plosjke. In Het Laatste Nieuws verschenen onheilspellende berichten over de toekomst van het carnaval. Weinig interesse bij de jeugd, geldgebrek, grote concurrentie van andere evenementen, de toegenomen mobiliteit en gebrek aan visie doen heel wat carnavalscomités de das om. Enkel carnavalssteden als Aalst, Halle en Binche met een stevige traditie kunnen overleven. Wie er nog aan twijfelde: Halle is -zeker in Vlaams-Brabant- een unicum. Wie krijgt nog zo'n massa feestvierders met een enorm aandeel jongeren (de toekomst!) op de been? Echt om te koesteren! Het is bekend dat de carnavalscomités in steden als Leuven, Tienen, Aarschot en Vilvoorde niet meer functioneren zoals het hoort. In Landen is er dit jaar zelfs geen carnavalsstoet meer. Mê zoe eun leste neus muigen ze doe blêven! Halattraction wil dat onze stad er tijdens de carnavalsdagen nog wat feestelijker uitziet. Om dat aan te moedigen wordt een grote versier-wedstrijd georganiseerd. Niet alleen winkeliers die hun etalage origineel versieren maken kans op een prijs, ook particulieren die hun gevel carnavalesk opsmukken komen in aanmerking. Wie wint, krijgt € 250,00 van Halattraction. Hopelijk vinden winkeliers en particulieren spontaan de weg naar de website van Halattraction om zich in te schrijven. Allei joengens! Begindsj moe te paleiren!

Discobar Adventure Verhuur van klank- en lichtinstallaties DJ voor alle fuiven www.discobaradventure.be [email protected] Frederik Loris 0486 30 05 91

Café Breugel Lokaal Luupers Lokaal Van Moete Meuge Lokaal Stoute Mennekes Tsitsikamakoor Oorlogsvrijwilligers – Oudstrijders Talrijke andere verenigingen

Beestenmarkt 13 HALLE Tel. 02 360 15 50 Gesloten op zondag vanaf 13u30 en maandag

Reclame voor Detobel hier plakken