De Donderdag Veggiedagcampagne wil mensen op een positieve manier stimuleren om van donderdag een vaste vegetarische dag te maken. Door aandacht te schenken aan vleesmatiging, kan een stad, gemeente of provinciebestuur tegelijkertijd werken aan haar klimaatbeleid en gezondheidsbeleid. Gent, Hasselt, Mechelen, Eupen, Sint-Niklaas, Oostende en Brussel doen al mee. Spring ook jij mee op de kar?
Inhoud 1. Donderdag Veggiedag: beschermd merk
5
2. Donderdag Veggiedag: wat en waarom?
6
3. Voordelen van deelname aan de campagne
7
4. Voorbeeldevenementen 9 5. Geef het goede voorbeeld
10
6. Motiveer burgers
11
7. Betrek scholen
11
8. Betrek horeca
12
9. Hoe kan EVA helpen?
12
10. Contactinfo en interessante links
13
Bijlagen 1. Ik doe mee aan Donderdag Veggiedag!
14
2. Enkele getuigenissen
15
3. Overzicht beschikbare materialen
16
4. Brieven voor scholen
28
5. Aanbod voor scholen
34
6. Aanbod voor horeca
39
1. Donderdag Veggiedag: beschermd merk Donderdag Veggiedag is een sterk merk. Daarom heeft EVA, de bedenker ervan, het merk ingeschreven bij het Benelux-Bureau voor de Intellectuele Eigendom. Die inschrijving heeft een aantal belangrijke gevolgen voor EVA, maar ook voor andere organisaties en bedrijven. Een merk laat de merkhouder immers toe haar producten en diensten duidelijk te onderscheiden van anderen en ook meteen garant te staan voor een kwaliteitsaanpak.
Wat heeft EVA voor ogen met Donderdag Veggiedag: EVA wil mensen verleiden, maar nooit verplichten om op donderdag vegetarisch te eten. EVA wil dat de vegetarische schotel lekker is. EVA wil door extra aandacht voor de standaard vegetarische maaltijd op donderdag de afname van vegetarische schotels die dag verhogen. EVA wil de vegetarische kookskills en productkennis van een ruim en professioneel publiek vergroten. EVA wil mensen doen stilstaan bij de impact die ze kunnen hebben op hun eigen gezondheid, de planeet, het dierenwelzijn en het wereldvoedselprobleem door minder vlees te eten. EVA kan professionele ondersteuning bieden bij alle stappen om Donderdag Veggiedag te implementeren. Een ingeschreven merk verleent de merkhouder het exclusieve gebruiksrecht ervan. Dat betekent dat hij als enige het recht heeft om het beschermde merkteken te (laten) gebruiken of niet te laten gebruiken door derden. Uiteraard wil EVA dat Donderdag Veggiedag ruime navolging krijgt, maar de basisbeginselen van de campagne moeten wel gerespecteerd worden. Daarom ondertekenen we altijd licentie-overeenkomsten met iedereen die de Donderdag Veggiedag implementeert. Contacteer ons dus altijd als jouw organisatie Donderdag Veggiedag wil invoeren. Dan stellen we ons even voor, maken een aantal afspraken en kunnen we jullie heel wat professionele ondersteuning bieden. Aan het exclusieve gebruiksrecht is ook het recht verbonden om derden te verbieden het merk toe te passen als dat zou gebeuren op een manier die niet strookt met de filosofie van Donderdag Veggiedag. Uiteraard hopen we bij EVA dat het nooit zo ver hoeft te komen. De merkhouder heeft tot slot als enige het recht het merk te gebruiken bij de commercialisering van de producten of diensten waarvoor hij een registratie heeft gekregen.
5
2. Donderdag Veggiedag: wat en waarom? Donderdag Veggiedag wil zeggen: mensen stimuleren om meer vegetarisch en minder vlees (inclusief vis) te eten. Het gaat nooit om een verplichting, dus liefst blijft ook de keuze voor vlees mogelijk. Wel wordt het vegetarische aanbod naar voren geschoven: via sensibiliserende informatie, en door het aanbod beter, opvallender of goedkoper is dan op andere dagen; door mensen iets extra erbij te geven of de kans te geven om te sparen voor een prijs. De bedoeling is dus om de mensen een zacht duwtje te geven in de richting van meer veggie, en niet om hen tot iets te dwingen. Belgen eten te veel vlees en te weinig groenten en fruit. Met alle gevolgen van dien voor ons leefmilieu en onze gezondheid. Door één dag per week geen vlees of vis, maar méér groenten en fruit te eten, zorgen we voor een lekker lijf op een gezonde planeet. Daarom bedacht EVA de campagne Donderdag Veggiedag. Door die lap vlees af en toe te laten liggen, doen we onze ecologische voetafdruk dalen. Wist u dat de veeteelt wereldwijd verantwoordelijk is voor 18% van de broeikasgasuitstoot? Volgens de FAO heeft de veeteelt een zware verantwoordelijkheid in de grote milieuproblemen van vandaag: klimaatverandering, waterschaarste, landbeslag, verlies aan biodiversiteit,… Ook voor onze gezondheid biedt nu en dan eens vegetarisch eten heel wat voordelen, zoals een lager risico op hart- en vaatziekten, diabetes type II en kanker. Bovendien blijft ons gewicht én cholesterolpeil gemakkelijker onder controle. Meer groenten en fruit beschermen onze gezondheid en voeren heel wat mineralen, vitaminen en vezels aan.
Wij nodigen u uit om met uw stad of gemeente mee te doen aan Donderdag Veggiedag. Zo worden burgers aangemoedigd om minstens één dag per week geen vlees of vis, maar méér groenten en fruit te eten. Goed voor de planeet, goed voor onze gezondheid, en lekker! De eerste stad die Donderdag Veggiedag uitriep was Gent. Op 13 mei 2009 ging deze campagne feestelijk van start met een Veggie Happening op de Groentenmarkt. Steden zoals Hasselt, Mechelen, Eupen, SintNiklaas, en Brussel volgden het voorbeeld van Gent en ook uit verschillende andere steden komen veelbelovende signalen. Zelfs internationaal werd het Gentse voorbeeld gevolgd, onder meer in Sao Paulo, Washington DC, Kaapstad, Bremen, San Francisco,… Wij hopen dat ook u op de veggiekar wil springen. Hoe meer steden de campagne ondersteunen, hoe beter, want als elke Vlaming gedurende één jaar meedoet aan Donderdag Veggiedag, heeft dat dezelfde klimaatimpact als tienduizenden auto’s één jaar van de baan halen! Bent u geïnteresseerd om met uw gemeente inspanningen te leveren in het kader van duurzaamheid en gezondheid? Neem dan zeker contact met ons op en we bekijken graag wat we samen kunnen doen.
3. Voordelen van deelname aan de campagne Milieusamenwerkingsovereenkomst Verminderen van vleesconsumptie kan kaderen binnen het thema milieuverantwoord productgebruik: Op het basisniveau: ●● passieve sensibilisatie van milieuverantwoorde cateringproducten bijvoorbeeld door folders te voorzien zoals de gids Veggie voor Chefs, het educatief pakket voor scholen te verspreiden,… Op het onderscheidingsniveau: ●● de gemeente implementeert het gebruik van milieuverantwoorde cateringproducten binnen de eigen diensten. »» 1 punt als de gemeente binnen haar eigen catering structureel inzet op vleesvermindering (bv elke donderdag= veggiedag binnen eigen personeelsrestaurant, of structureel veggiehapjes/ veggiebroodjes bij gemeentelijke evenementen/recepties/...).
●● de gemeente voert een actieve sensibilisatie rond milieuverantwoorde producten bij de burger. »» 1 punt voor acties die de burger sensibiliseren. (bv Donderdag Veggiedag naar de burger gericht). Actieve sensibilisatie kan zijn: tentoonstelling/ een veggiekookworkshop / Donderdag Veggiedaglezing / ... dit kan in samenwerking met EVA. Bij de sensibilisatie is het belangrijk dat de milieu-impact van voeding wordt behandeld.
6
7
●● de gemeente stimuleert via actieve sensibilisatie milieuverantwoord productgebruik van cateringproducten en biologische producten bij (groot)keukens in instellingen zoals scholen, rusthuizen, ziekenhuizen, OCMW’s en andere sociale centra. In projectvorm: ●● Een sensibilisatie- of een doelgroepenproject dat milieuverantwoorde catering stimuleert. Er zijn dus vele mogelijkheden, afhankelijk van de concrete invulling van de actie. Een campagne als Donderdag Veggiedag kan voor een gemeente bijvoorbeeld een manier zijn om aan passieve of actieve sensibilisatie te doen. Meer info: lne.be
Gezondheidsbeleid Voeding heeft een belangrijke invloed op onze gezondheid. Bepaalde typische welvaartsziekten (diabetes type 2, obesitas) worden uitdrukkelijk gelinkt aan te weinig bewegen en ongezonde voedingsgewoonten. We eten nu te veel verzadigde vetzuren (belangrijkste bronnen zijn vlees en zuivel), suikers, zout. Een verandering in eetgewoonten in de richting van meer plantaardige voeding is goed voor de gezondheid. Deelnemen aan Donderdag Veggiedag kan je helpen om deze verandering op een leuke en ondersteunde manier te maken.
Persaandacht De stad Gent kreeg wereldwijde persaandacht voor haar officiële ondersteuning van de Donderdag Veggiedagcampagne. Nog steeds komen journalisten van overal ter wereld een kijkje nemen hoe het er in Gent aan toegaat op donderdag. Aangezien ook de lokale pers erg geïnteresseerd is in dit onderwerp, kan je hier als stad echt mee uitpakken.
Toerisme Door de persaandacht maar ook door de aandacht die een veggiestad krijgt op blogs, in culinaire magazines en in vakantielijsten wordt de stad in kwestie een stuk interessanter en bekender bij toeristen in zowel binnen- als buitenland. De stad Gent besliste zelfs om het veggieplan te laten vertalen naar het Engels om ook voor de buitenlandse toeristen een aanbod te voorzien. De lokale horeca en middenstand kunnen hierdoor zeker een graantje meepikken.
mensen willen nu en dan eens vegetarisch eten en waarom niet op restaurant? Ook voor gemengde groepen is het interessant dat er een degelijk vegetarisch aanbod is in een traditioneel restaurant zodat iedereen zijn gading vindt. Restaurants die meedoen aan de campagne worden extra in de kijker gezet en ontvangen meer klanten, zeker op donderdag!
4. Voorbeeldevenementen Langste Veggietafel: In Mechelen wordt de Grote Markt ieder jaar omgetoverd tot een grote publiekspicknick. Iedereen is welkom om met vrienden en familie aan te schuiven en gezellig samen vegetarisch te eten van meegebrachte schotels of ter plaatse aangekocht eten. Met de standenmarkt, animatie en muziek was dit evenement telkens een groot succes met steeds meer deelnemers. De Langste Veggietafel is een vaste waarde geworden in Mechelen en wordt nu ook in andere steden gehouden. Veggie Happening: Zowel in Gent, Hasselt als Sint-Niklaas vond een lanceringsevenement plaats met veel gratis vegetarische hapjes en informatie over vegetarische voeding. Dit was niet alleen een moment van interessante ontdekkingen maar een heus feest met animatie en muziek.
Veggie Hapjes aan de Leie: Deelnemende horecazaken zetten hun beste veggiebeentje voor door heerlijke vegetarische hapjes aan te bieden en zo ook mensen kennis te laten maken met hun zaak. In tapasstijl kunnen bezoekers overal iets gaan proeven voor een zeer bescheiden prijs deelnemen aan een wedstrijd en genieten van plaatselijke animatie.
Restaurantbezoek Niet alleen vegetariërs zijn enthousiast over een groter veggie aanbod op restaurant. Steeds meer 8
9
Veggieslager: De tijd dat slagers alleen vlees verkochten is voorbij. In Gent werkten we samen met een slager die een deel van zijn toonbank voor één dag omtoverde tot een veggietoonbank. Succes gegarandeerd en niet alleen bij de vegetariërs! Ook nadien bleef deze slager verschillende vegetarische producten aanbieden.
6. Motiveer burgers ●● Organiseer een publieksevenement om mensen te informeren over de campagne en hen kennis te laten maken met vegetarische voeding. EVA kan helpen bij het uitdenken van een evenement op maat dat zowel voor de pers als voor burgers interessant is. ●● Neem het thema en de campagne op in de communicatie naar de burgers toe door bijvoorbeeld op regelmatige basis een recept, wedstrijd, initiatief in de stadskrant te publiceren ●● Recepten kunnen mits bronvermelding van onze website overgenomen worden (www.evavzw. be/recepten).
Organiseer een openluchtfilm op de grote markt van de stad. We helpen je graag bij de keuze van de film.
●● Voorzie plaats op de stadswebsite voor de campagne met interessante links, recepten, geplande activiteiten, enz.
Organiseer een Superdonderdag en spoor alle bedrijven, scholen en burgers aan om speciaal op die dag vegetarisch te eten. Dit kan zelfs gekoppeld worden aan een wedstrijd met een leuk prijs voor degene die de leukste foto inzendt van zijn deelname.
●● Ondersteun burgerinitiatieven in het kader van de Donderdag Veggiedagcampagne: dat kan logistiek zijn, communicatief via de kanalen van de stad, financieel,...
Doe mee aan het Donderdag Veggiedagcampagnemoment in het najaar en organiseer in je stad een gratis kookles voor burgers. EVA neemt alle praktische organisatie op zich en zorgt ervoor dat mensen veel leren maar vooral lekkere nieuwe smaken kunnen ontdekken.
7. Betrek scholen
5. Geef het goede voorbeeld Roep de inwoners van de stad en gemeente, bedrijven, scholen en organisaties op om mee te doen met de campagne, maar geef zelf het goede voorbeeld. Hier enkele acties: ●● Zorg ervoor dat er in de personeelsrestaurants een degelijke vegetarische schotel te verkrijgen is en maak de vegetarische schotel op donderdag de standaardschotel (blijf ook op donderdag, om de vrijheid van keuze te respecteren, vlees aanbieden, maar schuif de schotel met vlees wat op het achterplan). ●● Zorg ervoor dat de door de stad georganiseerde recepties op donderdag vegetarisch zijn. ●● Informeer het stadspersoneel door een lezing of filmvoorstelling te organiseren. ●● Sensibiliseer het personeel door wekelijks een Donderdag Veggiedag recept op intranet te plaatsen, samen met enkele veggie weetjes. Dit mag van onze website (www.evavzw.be/recepten) of uit de Donderdag Veggiedag nieuwsbrief worden geplukt. (www.donderdagveggiedag.be/ nieuwsbrief). ●● Organiseer een tombola of spaarwedstrijd onder het personeel dat op donderdag voor de vegetarische schotel kiest. ●● Geef een korting op de veggieschotel op donderdag.
10
Scholen zijn een erg belangrijke doelgroep. Start met de stadsscholen en stel hen voor om in de lessen aandacht te besteden aan duurzame voeding en aan het project Donderdag Veggiedag. We hebben voor kleuters en lager onderwijs een educatief pakket ontwikkeld waarmee de leerkracht volledig zelfstandig aan de slag kan. Wil de leerkracht liever een kant-en-klare workshop op basis van het educatief pakket, dan kan dit ook. We hebben aangepaste versies voor kleuters, eerste graad en eentje voor tweede en derde graad. Deze workshops kunnen ook gecombineerd worden met een kookmoment met de kinderen. Voor middelbaar en hoger onderwijs heeft EVA met de ondersteuning van de Vlaamse Overheid een interactieve workshop ontwikkeld van 1 à 2 lesuren, PlanEet. Ook deze kan gecombineerd worden met een kookworkshop. Ook voor hotel- en bakkerijscholen biedt EVA educatieve pakketten aan. Deze kunnen gegeven worden in combinatie met een kookworkshop. Naast de lessen is het ook belangrijk dat er in de refter kan deelgenomen worden aan Donderdag Veggiedag. Zorg ervoor dat de standaardschotel in de scholen op donderdag vegetarisch is maar laat ook nog een vleesoptie voor kinderen die toch vlees willen. Keuze laten is heel belangrijk! Nog belangrijker is dat de vegetarische maaltijden echt lekker zijn. Betrek daarom de cateraar of koks van bij het begin bij de campagne bij de campagne. EVA kan voor begeleiding van de keuken zorgen (zie 7. Betrek horeca) Creëer een breed draagvlak en licht iedereen in: leerkrachten, leerlingen en ouders. Voorbeeldbrieven vind je in bijlage 4. 11
We kunnen ook ter plaatse infosessies geven en voorzien jullie met plezier van ons infomateriaal (hogere aantallen tegen kostprijs). Een uitgebreide beschrijving van alle workshops vind je in bijlage 5 en op http://www. donderdagveggiedag.be/doe-mee/school/
8. Betrek horeca
Een begeleid bezoek aan ons EVA infocentrum? Kan zeker! We ontvangen jullie met plezier in onze kantoren en bibliotheek en bieden een hapje en drankje aan, eventueel gecombineerd met een infosessie. Een leuke kookworkshop met handige tips en lekkere hapjes voor het stadspersoneel? Geen probleem! Een professionele kok komt langs en werkt een workshop op maat uit.
Spoor horeca aan om hun vegetarisch aanbod te verruimen en op donderdag de vegetarische schotel extra in de kijker te zetten. We maken publiciteit voor de deelnemende zaken en zorgen op die manier voor meer klanten. Ook voor toeristen geldt een vegetarisch aanbod als een meerwaarde.
10. Contactinfo
Overtuig de horeca van het belang van bijscholing. Voor restaurants hebben we de brochure ‘Veggie voor Chefs’ ontwikkeld om hen wegwijs te maken in de vele producten die de vegetarische keuken rijk is. Er staan ook heel wat recepten in die als inspiratie kunnen dienen. Voor grootkeukens ontwikkelden we de aangepaste brochure ‘Veggie voor Grootkeukenchefs’.
Melanie Jaecques, projectmedewerker Donderdag Veggiedag Vlaanderen
EVA vzw is dé expert als het over duurzame vegetarische voeding gaat. Naast onze brochures geven we ook advies en recepten op maat, kookdemonstraties, kookworkshops en consultings.
[email protected], 0475/54.00.87
Een uitgebreide beschrijving van ons aanbod vind je in bijlage 5.
EVA vzw, Steendam 84, 9000 Gent, 09 329 68 51
[email protected], 0486/44 96 24 Annemarie IJkema, projectmedewerker Donderdag Veggiedag Brussel
Interessante links Over de campagne in Gent: www.evavzw.be/gent en www.gent.be/donderdagveggiedag
9. Diensten en beschikbaar materiaal Algemeen:
Over de campagne: www.donderdagveggiedag.be Over vlees en klimaat: www.evavzw.be/lessmeat Deelnemende steden: www.donderdagveggiedag.be/doe-mee/gemeente
●● EVA helpt graag bij het invoeren van Donderdag Veggiedag. We bekijken samen wat de beste aanpak is en werken samen acties uit. ●● EVA beschikt over interessant promo- en infomateriaal om de campagne in de kijker te zetten. Zo hebben we roll-ups die gratis ontleend kunnen worden, maar ook posters, flyers en infobrochures kunnen gratis bij ons worden verkregen (hoge aantallen tegen kostprijs). De volledige lijst van materiaal vind je hieronder. ●● Een interactieve lezing over de achtergrondredenen om deel te nemen aan Donderdag Veggiedag? Geen probleem! Wij kunnen voor een spreker zorgen die gegarandeerd motiveert om mee te doen aan de campagne. ●● Een receptie op de dienst maar geen geschikte veggie cateraar? Wij bezorgen je heel graag een lijst met goedgekeurde koks die een waar smulfestijn voor je verzorgen. ●● Wil je de werknemers stimuleren en een prijs of een cadeau voorzien? We leveren het Donderdag Veggiedagkookboek aan een voordelige prijs en voorzien ook speciale lidmaatschappen.
12
13
Bijlage 1
Bijlage 2
Ik doe mee aan Donderdag Veggiedag!
Enkele getuigenissen
Geef de ijsbeer een break en help mee de klimaatopwarming tegen te gaan door 1 dag per week vegetarisch te eten. Een dagje zonder vlees of vis is ook goed voor de gezondheid, zorgt voor een betere voedselverdeling in het zuiden en is natuurlijk ook goed voor de dieren zelf. Bovendien leer je er nieuwe smaken mee kennen en gaat er zo een nieuwe culinaire wereld voor je open!
Engageer je nu: doe mee aan Donderdag Veggiedag. Een kleine actie met een immense impact! Naam: …………………………………………………….....................................................................................
Tine Heyse, schepen voor milieu, Klimaat, Energie en Noord-Zuid in Gent, vertelt: “Het aanbod van vegetarische restaurants is erg groot en Donderdag Veggiedag is een begrip. Gent is dé veggie-hoofdstad en daar ben ik als schepen fier op.”
Clara Cleymans, actrice: Ik ben een heel grote dierenvriend. Als kind sloeg ik nooit wespen of muggen dood. Ik vind dat er geen dieren moeten sterven voor mij. Minder vlees eten heeft ook alleen voordelen: voor het milieu, je gezondheid, andere mensen,… Bovendien is het gewoon erg lekker! Daarom ben ik ook ambassadrice geworden van EVA en steun ik de Donderdag Veggiedagcampagne.
Herman Brusselmans, schrijver, “Ik neem deel aan Donderdag Veggiedag omdat ik toch al op weg ben om helemaal vegetarisch te gaan eten. Ik wil niet dat speciaal voor mij dieren worden ter dood gebracht. Plus, ik hou erg veel van groenten, ramenas, raap, soja, tofu en dat geelgroenachtige, ietwat blubberige spul waarvan ik momenteel de naam vergeten ben.”
Postcode:………………………………………………….................................................................................... Woonplaats: ……………………………………………….................................................................................. Emailadres: ………………………………………………................................................................................... {{ ik eet vanaf nu 1 dag per week geen vlees of vis {{ ik eet reeds 1 dag per week geen vlees of vis {{ ik ben vegetariër {{ ik wil graag wekelijks een vegetarisch recept ontvangen en schrijf me in op de Donderdag Veggiedagnieuwsbrief.
Willem Vanausloos, directeur van Freinetschool De Zevensprong “Vanaf 1 december 2011 zal de kookploeg van de school op donderdag uitsluitend vegetarisch koken. De leerlingen met een brooddoos worden opgeroepen daar die dag geen vlees in mee te brengen. Het is niet de bedoeling om met de vinger te zwaaien. We willen enkel de uitnodiging geven.”
15
Bijlage 3
Campagneposter (A2) en -flyer (A6).
Overzicht beschikbare materialen Meer uitleg over ons materiaal en de contactgegevens vind je op www.donderdagveggiedag.be/ doe-mee/school ‘Donderdag Veggiedag in de klas’, hét klaspakket dat niet mag ontbreken in kleuter- en lager onderwijs om kinderen op een speelse manier kennis te laten maken met de problemen die vasthangen met een hoge vleesconsumptie en -productie. Laat hen knippen, plakken, rekenen,… samen met Dr. Karrot en Polly Postelein en laat hen op een leuke en positieve manier kennis maken met Donderdag Veggiedag.
OEF!‘t is
donderdag
Lekker vegetarisch eten is het beste recept voor een gezonde planeet. Zelfs met één dagje veggie per week doe je de ijsbeer een groot plezier. Veeteelt is namelijk voor bijna een vijfde verantwoordelijk voor de opwarming van de aarde en het smelten van de poolkappen. Door op donderdag geen vlees of vis te eten, maar meer groenten en fruit, help je de planeet, de ijsberen en jezelf! Surf snel naar www.donderdagveggiedag.be voor lekkere recepten, ingrediënten, restaurants en tips!
een campagne van
Untitled-1 1
met de steun van
®
8/03/10 10:00
Campagneposter (A2)
Campagneposter (A2)
OEF!‘t is
donderdag
Op donderdag eten we lekker vegetarisch. Want elke week een dagje veggie eten is het beste recept voor jezelf én de planeet! Meer groenten en fruit eten is gezond. En minder vlees eten zorgt voor meer bos, meer zuiver water, minder koeiewinden, minder opwarming van de aarde en blijere dieren! Surf snel naar www.donderdagveggiedag.be. Daar vind je lekkere receptjes en tips!
met de steun van
Papieren placemat met spelletje ‘raad de groenten en fruit’
20
A5 gids met recepten met peulvruchten die goed gekeurd werden door volwassenen en kinderen.
21
A5 gids met makkelijke maar heerlijke ideetjes voor de veggie boterham. Op maat van kinderen maar ook lekker bevonden door volwassenen.
De gids voor ‘gevorderden’, voor wie meer achtergrondinformatie wil over vegetarische voeding.
kindvriendelijke recepten voor een 5-sterrenbrooddoos
23
Met dit veggieplannetje vind je alle adressen in Gent waar je lekker vegetarisch kan eten.
24
Met dit veggieplannetje vind je alle adressen in Brussel waar je lekker vegetarisch kan eten.
25
15 verschillende blaadjes (A4) met heerlijke vegetarische recepten op maat van tieners.
Donderdag Veggiedagrolbanner ‘klimaat + gezondheid’. Deze banner kan besteld worden met het logo van de stad.
daarom is meedoen super ik eet
LEKKER GEZOND +
ik help
HEt klimaat =
IK VOEL ME
SUPER
www.donderdagveggiedag.be
Bijlage 4
Voorbeeldbrieven voor scholen Aan de directeur
Donderdag Veggiedag in het nieuwe schooljaar 2010-2011 Geachte mevrouw, geachte heer Sinds 1 oktober 2009 doen het stadsonderwijs en de kinderopvang in Gent mee aan Donderdag Veggiedag. Cateraar Deliva zorgde voor aantrekkelijke, gevarieerde en volwaardige vegetarische maaltijden op donderdag. Vegetarische balletjes in tomatensaus met aardappelpuree. Tortelloni gevuld met ricotta in een romig sausje met spinazie en kikkererwtjes. Soyahapjes met curry, ananas, groentjes en Creoolse rijst. Vegetarische lasagne. Het stond allemaal op het menu. Voor sommige kinderen vertrouwde ingrediënten, voor velen een kennismaking met nieuwe producten en nieuwe smaken. Voor sommigen was het even wennen, voor anderen een enthousiaste start. Kinderen van 18 maanden tot 12 jaar uit de stedelijke kinderopvang, de stedelijke kleuter- en basisscholen en het internaat Het Huis Van Het Kind deden mee aan Donderdag Veggiedag. Elke donderdag worden er gemiddeld zo’n 2.700 warme maaltijden gegeten in de 33 Gentse basisscholen en 42 kinderdagverblijven. 93% van deze maaltijden zijn vegetarisch, elke week opnieuw. Op 9 maanden tijd werden er zo 104.256 vegetarische maaltijden verorberd in de Gentse basisscholen en kinderdag-verblijven. Samen goed voor ruim 113 ton CO2-besparing!
Donderdag Veggiedag past binnen het gezond- en duurzaamheidsbeleid van de Gentse stadsscholen. Donderdag Veggiedag wordt dan ook verder gezet in het nieuwe schooljaar 2010-2011. Wij rekenen erop dat alle ouders en kinderen opnieuw massaal deelnemen. Voor een vlotte start van Donderdag Veggiedag in het nieuwe schooljaar bezorgen wij u hierbij een brief over Donderdag Veggiedag voor alle ouders een brief voor alle leerkrachten waarin verwezen wordt naar het beschikbare educatieve materiaal om te werken rond Donderdag Veggiedag in de klas Bedankt om deze brieven aan de ouders en leerkrachten te bezorgen bij de start van het nieuwe schooljaar. Graag vertellen wij u ook dat elke Gentse stadsschool de mogelijkheid heeft om gratis een infoavond over Donderdag Veggiedag te organiseren voor haar leerkrachten, keukenpersoneel, oudercomité,.... Deze infoavond wordt gegeven door EVA vzw. Om een infoavond te organiseren, kunt u contact opnemen met EVA vzw via
[email protected]. Wij danken u alvast hartelijk voor uw medewerking. Met vriendelijke groeten,
Paul Teerlinck Stadssecretaris
Rudy Coddens Schepen van Onderwijs en Opvoeding
Alle Gentse basisscholen kregen in april 2010 het nieuwe educatief pakket ‘Donderdag Veggiedag in de klas’. Leerkrachten en leerlingen kunnen zo aan de slag met activiteitenbladen, puzzels, kijken voelzakjes, een stempel, prenten,… om te leren over Donderdag Veggiedag en geïnspireerd te worden door de voordelen van een dagje veggie. Want een dagje geen vlees of vis is gezond voor uw kind én voor onze planeet.
28
29
Tom Balthazar Schepen van Milieu en Sociale zaken
2. Aan de leerkracht
Graag ondersteunen wij alle Gentse basisscholen verder om rond Donderdag Veggiedag te werken, op school of in de klas.
Donderdag Veggiedag in het nieuwe schooljaar 2010-2011
Uw school kreeg in april een exemplaar van het nieuwe educatief pakket ‘Donderdag Veggiedag in de klas’. Het pakket zit boordevol achtergrondinfo, activiteitenbladen, puzzels, kijk- en voelzakjes, een stempel, prenten,… om samen met Dr. Karrot en Polly Postelein aan de slag te gaan met Donderdag Veggiedag. Laat u inspireren door de voordelen van een dagje veggie. Want een dagje geen vlees of vis is goed voor onze gezondheid én voor onze planeet.
Beste mevrouw, beste heer Sinds 1 oktober 2009 doen het stedelijk onderwijs en de kinderopvang in Gent mee aan Donderdag Veggiedag. Cateraar Deliva zorgt voor aantrekkelijke, gevarieerde en volwaardige vegetarische maaltijden op donderdag. Vegetarische balletjes in tomatensaus met aardappelpuree. Tortelloni gevuld met ricotta in een romig sausje met spinazie en kikkererwtjes. Sojahapjes met curry, ananas, groentjes en Creoolse rijst. Vegetarische lasagne. Het staat allemaal op het menu. Voor sommige kinderen vertrouwde ingrediënten, voor velen een kennismaking met nieuwe producten en nieuwe smaken. Voor sommigen was het even wennen, voor anderen een enthousiaste start. Kinderen van 18 maanden tot 12 jaar uit de stedelijke kinderopvang, de stedelijke kleuter- en basisscholen en het internaat Het Huis Van Het Kind doen mee aan Donderdag Veggiedag. Elke donderdag verdelen we gemiddeld zo’n 2.700 warme maaltijden in de 50 Gentse basisscholen en 42 kinderdagverblijven. 93% van deze maaltijden zijn vegetarisch, elke week opnieuw. Op 9 maanden tijd werden er zo 104.256 vegetarische maaltijden gegeten. Samen goed voor ruim 113 ton CO2besparing. Dat is evenveel CO2 als wat een auto uitstoot die 19 keer rond de aarde rijdt of wat 4.760 volwassen Vlaamse bomen jaarlijks opnemen! Donderdag Veggiedag past binnen het gezondheid- en duurzaamheidsbeleid van de Gentse stadsscholen. Donderdag Veggiedag zetten we dan ook verder in het nieuwe schooljaar 2010-2011. Stad Gent ondersteunt de cateraar Deliva bij de ontwikkeling van smakelijke, volwaardige en gevarieerde vegetarische maaltijden op kindermaat, binnen de bestaande mogelijkheden van de cateraar en de schoolkeukens. De kinderen komen zeker niets tekort. Zoals alle andere maaltijden stelt een diëtiste ook de vegetarische maaltijden samen. Consultants in vegetarische voeding evalueren de maaltijden Zo vervingen we in mei 2010 minder succesvolle gerechten zoals een aantal eenpansgerechten door enkele nieuwe en klassiekere gerechten.
30
De nieuwe MOS-kalender staat volledig in het teken van Donderdag Veggiedag. Daarnaast kunt u nog steeds al het bestaande communicatiemateriaal zoals de roodkapje-affiche, wij doen mee-banner, de vegetarische voedingsdriehoek, koelkastmagneet, receptenfiches, mini-expo,… gratis aanvragen. Gebruik daarvoor het aanvraagformulier op www.gent.be/donderdagveggiedag > Donderdag Veggiedag op school en bezorg het ingevuld aan de Gezondheidsdienst (Tel. 09 235 22 50, Fax 09 235 39 85 of mail
[email protected]). Op www.gent.be/donderdagveggiedag vindt u verder nog achtergrondinfo, lesideeën, recepten,… En u kunt zich inschrijven voor de wekelijkse ‘Donderdag Veggiedag nieuwsbrief’ van EVA vzw op www.donderdagveggiedag.be/nieuwsbrief. Wij wensen u alvast veel plezier met Donderdag Veggiedag in de klas en danken u hartelijk voor uw medewerking. met vriendelijke groeten,
Paul Teerlinck Stadssecretaris
Rudy Coddens Schepen van Onderwijs en Opvoeding
31
Tom Balthazar Schepen van Milieu en Sociale zaken
Aan de ouders:
Donderdag Veggiedag in het nieuwe schooljaar 2010-2011 Beste ouder Sinds 1 oktober 2009 doen het stedelijk onderwijs en de kinderopvang in Gent mee aan Donderdag Veggiedag. Cateraar Deliva zorgt voor aantrekkelijke, gevarieerde en volwaardige vegetarische maaltijden op donderdag. Vegetarische balletjes in tomatensaus met aardappelpuree. Tortelloni gevuld met ricotta in een romig sausje met spinazie en kikkererwtjes. Sojahapjes met curry, ananas, groentjes en Creoolse rijst. Vegetarische lasagne. Het staat allemaal op het menu. Voor sommige kinderen vertrouwde ingrediënten, voor velen een kennismaking met nieuwe producten en nieuwe smaken. Voor sommigen was het even wennen, voor anderen een enthousiaste start. Kinderen van 18 maanden tot 12 jaar uit de stedelijke kinderopvang, de stedelijke kleuter- en basisscholen en het internaat Het Huis Van Het Kind doen mee aan Donderdag Veggiedag. Elke donderdag verdelen we gemiddeld zo’n 2.700 warme maaltijden in de 50 Gentse basisscholen en 42 kinderdagverblijven. 93% van deze maaltijden zijn vegetarisch, elke week opnieuw. Op 9 maanden tijd werden er zo 104.256 vegetarische maaltijden gegeten. Samen goed voor ruim 113 ton CO2besparing. Dat is evenveel CO2 als wat een auto uitstoot die 19 keer rond de aarde rijdt of wat 4.760 volwassen Vlaamse bomen jaarlijks opnemen! Alle Gentse basisscholen kregen ook het nieuwe educatief pakket ‘Donderdag Veggiedag in de klas’. Leerkrachten en leerlingen kunnen zo aan de slag met activiteitenbladen, puzzels, kijk- en voelzakjes, een stempel, prenten,… over Donderdag Veggiedag en geïnspireerd worden door de voordelen van een dagje veggie. Want een dagje geen vlees of vis is gezond voor uw kind én voor onze planeet.
Stad Gent ondersteunt de cateraar Deliva bij de ontwikkeling van smakelijke, volwaardige en gevarieerde vegetarische maaltijden op kindermaat, binnen de bestaande mogelijkheden van de cateraar en de schoolkeukens. Uw kind komt zeker niets tekort. Zoals alle andere maaltijden stelt een diëtiste ook de vegetarische maaltijden samen. Consultants in vegetarische voeding evalueren de maaltijden. In mei 2010 vervingen we minder succesvolle gerechten zoals een aantal eenpansgerechten door enkele nieuwe klassiekere gerechten. Iedereen die deelneemt aan de campagne stellen we uiteraard voor om die dag ook thuis vegetarisch te eten. Zo wordt donderdag echt een veggiedag. Als uw kind niet warm eet op school kan u hem of haar uiteraard boterhammen met vegetarisch beleg meegeven. Doe dit bijvoorbeeld met kaas, groentensla, champignonsla, vegetarische worst of zelfs een keertje confituur of choco. Op www.gent. be/donderdagveggiedag Donderdag Veggiedag op school vindt u lekkere receptjes voor vegetarisch broodbeleg. Wilt u meer weten over Donderdag Veggiedag, zowel over het waarom als het hoe, dan kunt u terecht op www.gent.be/donderdagveggiedag en op www.donderdagveggiedag.be. Of schrijf u in voor de wekelijkse ‘Donderdag Veggiedag nieuwsbrief’ van EVA vzw vol tips en een wekelijks recept op www.donderdagveggiedag.be/nieuwsbrief. Met de Donderdag Veggiedagcampagne willen we u en uw gezin warm maken voor lekker veggie eten. Het is niet de bedoeling van het stadsbestuur of van EVA vzw om iemand te dwingen om vegetarisch te eten. Ouders die willen dat hun kind vlees eet op donderdag krijgen op verzoek een niet-vegetarische maaltijd of zijn vrij om een lunchpakket met vlees mee te geven aan hun kind. Wij danken u alvast hartelijk voor uw medewerking. Met vriendelijke groeten,
Donderdag Veggiedag past binnen het gezondheid- en duurzaamheidsbeleid van de Gentse stedelijke scholen. Donderdag Veggiedag zetten we dan ook verder in het nieuwe schooljaar 2010-2011. Wij rekenen erop dat alle ouders en kinderen opnieuw massaal deelnemen.
32
Paul Teerlinck Stadssecretaris
Rudy Coddens Schepen van Onderwijs en Opvoeding
33
Tom Balthazar Schepen van Milieu en Sociale zaken
Bijlage 5
Educatief materiaal voor het secundair onderwijs Voor jongeren ontwikkelden we het educatief pakket PlanEet. Dit pakket gaat over meer dan Donderdag Veggiedag, je kan er ook een brede discussie over duurzame voeding mee aanzwengelen. Het werd ontwikkeld met de steun van de Vlaamse Overheid en is gratis beschikbaar op onze website. Het pakket kan gebruikt worden in alle graden van het secundair.
Educatief materiaal en workshops Om op de hoogte te zijn van nieuw materiaal en workshops, kan je de scholenpagina van onze website in de gaten houden: http://www.donderdagveggiedag.be/doe-mee/school/ Je vindt er ook informatie over prijzen, wanneer en hoe je workshops kan boeken en meer praktische zaken. Je kan ook mailen naar
[email protected] of bellen naar 09/329 68 51.
PlanEet bevat korte filmpjes, links naar interessante websites waar leerlingen testjes kunnen uitvoeren, stellingen die discussie aanwakkeren, quizvragen en opdrachten, kookfilmpjes, tips en tricks voor Donderdag Veggie-dag en een schat aan achtergrondinformatie.
Hieronder vind je alvast in een notendop wat we te bieden hebben.
Educatief materiaal Educatief pakket voor het lager onderwijs Leerkrachten in het lager onderwijs kunnen beroep doen op ons kant-en-klaar educatief pakket ‘Donderdag Veggiedag in de klas’. Donderdag Veggiedag in de klas is in de eerste plaats bedoeld voor leerkrachten die in de klas of op school rond Donderdag Veggiedag willen werken. De map bevat kant-en-klaar materiaal zodat leerkrachten er onmiddellijk mee aan de slag kunnen: prenten, kijken voelzakjes, posters, een stempel, lesblaadjes …. De inhoud van het pakket focust vooral op onze eetgewoonten en legt uit waarom eenmaal per week veggie eten zo goed is voor onze gezondheid én de gezondheid van onze planeet. De activiteiten sluiten dus perfect aan bij het gezondheidsbeleid en de MOS-werking op school. Het pakket richt zich tot de leerlingen van de derde kleuterklas en alle leerlingen van het lager onderwijs. Het pakket kan bij EVA uitgeleend worden. Je kan het ook aankopen voor €30.
Naast PlanEet hebben we nog een gratis pakket over duurzame voeding voor het secundair onderwijs. Je kan de bundel gratis downloaden op onze website. Je vindt er een schat aan achtergrondinformatie, leerlingenblaadjes, opdrachten en links naar filmpjes over verschillende onderwerpen (vegetarische maaltijden, afval, seizoensgebonden voeding, …) en voor verschillende niveaus en onderwijsvormen (eerste, tweede en derde graad, aso, tso, kso, bso, …).
Workshops Leerkrachten of jongerenwerkers staan er niet alleen voor! Ze kunnen ook een deskundige medewerker van EVA inhuren, of het nu over een theoretische workshop gaat of over een kookactiviteit. EVA biedt de volgende workshops aan: Workshops voor leerkrachten van het lager onderwijs EVA geeft workshops aan leerkrachten van het basis onderwijs over het educatief pakket ‘Donderdag Veggiedag in de klas’. De workshop duurt twee lesuren en stoomt je klaar voor een lessenreeks rond vegetarische en duurzame voeding. Ideaal voor tijdens een pedagogische studiedag of voor een school die de campagne Donderdag Veggiedag wil invoeren op school.
34
35
Workshops voor leerlingen van het lager onderwijs We betreden met je leerlingen twee lesuren de wereld van de vegetarische en de duurzame voeding. We baseren ons daarvoor op de map Donderdag Veggiedag in de Klas en gaan aan de slag met kleurrijke kaartjes, puzzels en filmpjes om uit te leggen waarom één dag in de week vlees laten zo goed is! Steek je met de kinderen liever de handen uit de mouwen voor een heuse kookworkshop, dan kan dat ook. Een keuken is daarbij handig maar niet noodzakelijk. We beschikken immers over veel mobiel materiaal (kookplaatjes, mixers, …) om je klas om te toveren tot een tijdelijke keuken. We voorzien zelf de ingrediënten. Laat de kinderen kennis maken met lekkere broodbelegjes, maak gekke gezonde boterhammen, fruitige hapjes en drankjes, … en maak ze zo warm voor veggie en gezonde voeding! Workshops voor het secundair en het hoger onderwijs De PlanEet-workshop is een interactieve workshop in quiz-vorm en met veel filmpjes, gebaseerd op het educatief pakket PlanEet. Deze workshop is bedoeld voor leerlingen uit het secundair onderwijs en specifieke richtingen in het hoger onderwijs (lerarenopleidingen, dieetleer, … ). Een standaard PlanEetworkshop duurt twee lesuren. EVA geeft ook basis veggie kookworkshops voor jongeren en volwassenen. Het aantal leerlingen en de inhoud van de kookworkshop is afhankelijk van de infrastructuur die op de school aanwezig is. Een standaard EVA kookworkshop duurt drie lesuren (koken, samen eten en opruimen inbegrepen). Voor leerlingen in hotelscholen kunnen we ook gespecialiseerde veggie kookworkshops aanbieden, zoals gastronomisch vegetarisch koken of veggie in de grootkeuken. Workshops op maat EVA tracht tegemoet te komen aan álle vragen voor educatieve workshops. Organisaties die hun gading niet vinden in ons aanbod kunnen hun wensen altijd voorleggen en dan bekijken we samen wat er mogelijk is. Meer info over een educatieve aangelegenheid? Mail naar
[email protected] of bel naar 09/329 68 51
36
37
Bijlage 6
Consults voor grootkeukens en cateraars Misschien merkt u in uw resto nog niet zo’n grote afname van vegetarische gerechten, maar geloof ons: met de komst van acties zoals Donderdag Veggiedag kan daar snel verandering in komen! De afname van de vegetarische gerechten kan dan oplopen tot 60 en zelfs 90%. Als grootkeukenkok is het dan zaak om al vóór de lancering van zo’n actie overweg te kunnen met vegetarische producten en gerechten. Want het hoeft echt niet bij veggieburgers of quorn te blijven. EVA biedt grootkeukenmedewerkers een consult op maat aan, gegeven door een ervaren kok die weet wat het werk in een grootkeuken precies inhoudt. Er wordt niet gekookt maar je krijgt veel inspiratie en recepten mee voor creatieve en haalbare vegetarische gerechten. En het blijft niet alleen bij uitleg, u proeft van mogelijke gerechtjes en u krijgt achteraf een verslag met tips op maat. ●● Prijs: 450€ excl. btw, incl. hapjes, de Veggie voor Grootkeuken Chefs-gids en vervoersonkosten.* ●● Duur: +/- anderhalf uur. Voorafgaand ontvangt u een vragenlijst zodat we zo goed mogelijk de situatie in uw keuken kunnen inschatten, achteraf ontvang u een samenvattend verslag. ●● Benodigdheden: lokaal met beamer, geluid en laptop, mogelijkheid om hapjes op te warmen (oven of microgolf) ●● Maximaal aantal deelnemers: 10 pers (vooral bedoeld voor keukenpersoneel!)** *Voor het keukenpersoneel van individuele basis- en secundaire scholen die mee willen doen met Donderdag Veggiedag bieden wij een specifiek low-budget consult aan. **Dit consult kan ook voor verschillende keukens samen georganiseerd worden als professionele navorming. Er kan dan eventueel voor een attest van nascholing gezorgd worden en extra’s zoals goodiebags met veggie producten.
38
39
Duurzaam koken, jaartraject voor grootkeukens EVA vzw is dé expert als het over duurzame vegetarische voeding gaat. Maar naast het invoeren van meer vegetarische maaltijden en het verminderen van de vleesporties kan je voor nog heel wat andere mogelijkheden kiezen om de keuken te verduurzamen. Denk maar aan het verminderen van verpakkingsafval, kiezen voor biologische en fair-trade producten, lokaal- en seizoensgebonden koken, … Keukens die voor het volledig gamma aan duurzaamheidsaspecten willen gaan, kunnen hiervoor beroep doen op onze collega’s van Vredeseilanden. Zij bieden een jaartraject aan waar ook de EVA workshop en info over Donderdag Veggiedag in zijn opgenomen. Contacteer ons voor meer info.
Advies en recepten op maat Keukens die meedoen met Donderdag Veggiedag kunnen bij EVA gratis terecht voor informatie, tips, inspiratie en tricks. Maar, het kan ook voorkomen dat u nood heeft aan een meer uitgebreid advies. Ook dan helpen wij u graag verder! Indien hier opzoekingswerk of het maken van recepturen bij gepaard gaat, dan vragen wij hiervoor een vergoeding à rato van 60€/uur (excl. btw).
Workshops en consults voor de horeca EVA heeft onder andere in samenwerking met Horeca Vlaanderen al heel wat workshops verzorgd voor horecaprofessionals. De workshops worden gegeven door gediplomeerde koks met jarenlange ervaring in de vegetarische keuken. De deelnemers krijgen heel wat achtergrondinfo, maken kennis met nieuwe producten en gaan naar huis met een receptenbundel. Ook voor horecaprofessionals ontwierpen we de gids Veggie voor Chefs. Deze gids is gratis verkrijgbaar bij EVA en downloadbaar als pdf via: www.evavzw.be/veggievoorchefs . Prijs, duur, benodigdheden, maximaal aantal deelnemers: worden bepaald op maat. *De workshop kan ook plaatsvinden bij EVA zelf. Het EVA kantoor - uitgerust met een aangename keuken geschikt voor twaalf cursisten, zaal en presentatiemateriaal – ligt in de Gentse binnenstad en is vlot bereikbaar met het openbaar vervoer. De keuken wordt verhuurd aan zeer scherpe prijzen, vanaf 75€ per dagdeel.
40
