“Genomineerd Nationale Energietoekomst Trofee, April 2006” “Winnaar Energie 2006 Award, oktober 2006”
“Spoorzoeken” Symposium “Veilig en Schoon Zwembadwater” NPZ/NRZ Donderdag 29 maart 2007, Sliedrecht Piet de Zwarte Bedrijfsleider Gemeentelijk Sportcentrum “Calluna” in Ermelo
Gemeentelijk Sportcentrum Calluna, Ermelo (Nederland)
1975 gebouwd, 1991 gerenoveerd Zwembad: 25 x 12,5 mtr + beweegbare vloer instructiebad 8 x 15 mtr recreatiebad 300 m2 Ca.160.000 bezoekers per jaar
Sporthal: 24 x 44 mtr Ca.90.000 bezoekers per jaar
Horecavoorziening 18 medewerkers, 13,6 formatieplaatsen 0,5 formatie technisch medewerker
1988 Start energiebeheer Doel: 5% besparing op verbruik gas, elektra en water in 2 jaar: 9% gas 23% elektra 28% water
Kosten: 1988: fl. 180.000 1990: fl. 140.000
Besparing 22% in guldens !! Meten is weten!
Inventarisatie, registratie, bewustwording, persoonsgedrag en kleine technische aanpassingen
Overzicht energiebeheer 1990/1991: * Uitbreiding & renovatie zwembad * Eigen waterbron, 65 m diep, drinkwaterkwaliteit * WKK. 1993: * Peaksaving elektra * 408 m2 zonnecellectoren * HF verlichting 1996: * Vervanging schakelkasten en GBS 1998:
* Frequentieregelaars op de filterpompen * Vervanging ketels door 9 ketels in cascade
Overzicht energiebeheer 2001:
* Exit WKK ! * Plaatsing 3 extra ketels (uitbreiding tot 12)
2003:
* Frequentieregelaars luchtbehandelingkasten
2004:
* Afkoppeling regenwaterafvoer: 9000 m2 * Vervanging luchtbehandelingskasten
2005: 2007:
* De Bio Energie Centrale …….?
Energiegebruiken Jaar
Gas m3
Elektra kWh
Water m3
1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005
495.000 444.000 398.000 423.000 427.000 372.000 342.000 269.000 265.000 251.000 231.000 230.000 239.000 252.000
759.000 741.000 702.000 675.000 678.000 605.000 542.000 504.000 532.000 541.000 539.000 555.000 563.000 539.000
27.000 23.000 22.000 21.000 20.000 16.000 15.000 14.000 16.000 14.000 14.000 15.000 17.000 16.000
Besparing
-243.000 (49%)
-220.000 (28,9%)
-11.000 (40,7%)
2005 tov 1992
De bio energiecentrale 2003 voorstel Unica tot plaatsing centrale Drijfveer Financieel voordeel in exploitatie van het sportcentrum Bijdrage leveren aan doelstellingen Kyoto verdrag
SEPARATOR
Milieu tweeluik
Vermindering CO2 uitstoot
Duurzame energie opwekking
= forse milieuwinst
vergelijk:
Besparing: 3.157 Ton CO2 (Kooldioxide =CO2)
dit komt overeen met: 315,7 hectare bos 1 hectare bos kan in 1 jaar 10 ton-Co2 opnemen (bron ECN energieonderzoek Centrum Nederland)
1.507 huishoudens voorzien van groene stroom (per jaar) Gebruik per huishouden: 3.250 kWh \ jaar (bron ECN energieonderzoek Centrum Nederland)
De kracht van Ermelo ligt in een groene ontwikkeling
Energiegebruiken Jaar
Gas m3
Elektra kWh
Water m3
1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005
495.000 444.000 398.000 423.000 427.000 372.000 342.000 269.000 265.000 251.000 231.000 230.000 239.000 252.000
759.000 741.000 702.000 675.000 678.000 605.000 542.000 504.000 532.000 541.000 539.000 555.000 563.000 539.000
27.000 23.000 22.000 21.000 20.000 16.000 15.000 14.000 16.000 14.000 14.000 15.000 17.000 16.000
Besparing
-243.000 (49%)
-220.000 (28,9%)
-11.000 (40,7%)
34.000
548000/ 64.000
2005 tov 1992
Gebruik 2006
18.000
Water: Reductie van verbruik + kosten Algemeen – Toiletten – Douches
– Eigen bron Zwembadwater Frequentie spoelen Spoeltijd Actief koolfilter Bodemzuiger Vervuiling Douchen Hergebruik analysewater
Juni 2006 Luchtwegklachten instructrice Luchtbehandeling Analyse waterrapporten
Recreatiebad
Wedstrijdbad
Januari t/m juni
VBC 1,28
GBC 0,33
VBC 1,24
GBC 0,31
Juli t/m december
VBC 0,90
GBC 0,34
VBC 0,80
GBC 0,26
Aquatech: doel = geen chloor
Waterstofperoxide Ozon
Rapportage januari t/m december 2006 Reacreatiebad
Wedstrijdbad
Ureum: norm < 2 hoogst: 1,1 laagst: 0,3 gem.: 0,54
Ureum: norm < 2 hoogst: 0,95 laagst: 0,40 gem.: 0,57
VBC: norm 0,5 – 1,5 hoogst: 1,6 laagst: 0,8 gem.: 1,0
VBC: norm 0,5 – 1,5 hoogst: 2,0 laagst: 0,5 gem.: 0,9
GBC: norm < 1,0 hoogst: 0,7 laagst: 0,1 gem.: 0,34
GBC: norm < 1,0 hoogst: 0,5 laagst: 0,1 gem.: 0,30
PH: norm 6,8 – 7,8 hoogst: 7,6 laagst: 6,9 gem.: 7,17
PH: norm 6,8 – 7,8 hoogst: 7,25 laagst: 7,00 gem.: 7,18
160.000 bezoekers Recreatiebad
Wedstrijdbad
Inhoud circulatiesysteem: 300 m3
Inhoud circulatiesysteem: 900 m3
Suppletie: 4909 m3
Suppletie: 7309 m3
Per bezoeker: 30 liter 2 x 47 = 94 m3/week
Per bezoeker: 44 liter 2 x 70 = 140 m3/week
December 2006 extra wateronderzoek Nitraat en AOX Nitraat: 35 AOX: 530
Nitraat: 23 AOX: 270
Duitse norm Nitraat = 20 + gehalte suppletiewater
Directe actie: 3 x 47 i.p.v. 2 x 47 spoelen = 141 m3
*Calluna = 9
Heeft het effect? Meten is weten! Vanaf 26 februari nitraatmetingen
NITRAAT EN CHLOOR METING CALLUNA Dat.
Tijd
Wedstr. Wedst Wedstr. Wedstr. Wedstr. Nitraat
VBC
GBC
Nitraat voor Nitraat na
Recr. Recr. Recr. Recr.
Recr. Ureum Nitraat
Spoelen Ureum filter Ureum Filter Ureum Filter Nitraat VBC GBC Spoelen Filter Spoelen
Wedstr.
Wedstr.
Spoelen
Nitraat
voor
na Ureum Bezoek voor
Ureum Filter Filter Recr.
9:21
23
27-feb 10:45
26-feb
28
0,56
0,31
50
28-feb 07.35
27
0,73
0,2
1-mrt 07.39
29
0,5
2-mrt 11.40
30
3-mrt 10.10 4-mrt 10.15
X X
Totaal Bezoek Meting
Recr.
X
51
0,51 0,45
29
26
50
0,51 0,68
0,29
28
30
50
0,64 0,82
0,57
0,36
27
32
53
26
0,51
0,35 X
24
31
27
0,51
0,28
25
23
5-mrt 12.40
27
0,52
0,23
30
29
6-mrt 07.00
34
0,79
7-mrt 07.15
33
8-mrt 07.15
510
46
435
85
48
58
575
25
43
58
521
0
0,64 0,83 X
53
66
755
311
45
1,04 0,32
23
28
302
45
45
0,85 0,49
47
54
684
18
50
0,53 0,81 X
50
53
556
122
0,18 x
53
1,17 0,28
439
0
0,8
0,16
58
0,59 0,29 x
402
32
28
0,59
0,21
52
0,64 0,32
420
12
0,51 0,58 x
********
*******
X
********
******** 45
42
704
159
0,4
43
41
234
30
43
0,64 0,41
34
39
342
22
22
40
0,86 0,49 X
40
40
479
0
25
26
41
0,63 0,33 ******
37
41
303
45
0,32
23
27
27
0,71 0,19
29
31
411
0
0,25
23
20
31
0,74 0,26
32
31
9-mrt 09.15
26
0,81
0,38 x
27
26
45
10-mrt 09.30
24
0,67
0,52
26
22
39
11-mrt 10.00
23
0,56
0,27
23
32
12-mrt 06.25
24
0,86
0,33 X
24
13-mrt 10.00
28
0,92
0,28
14-mrt 07.00
25
0,85
15-mrt 07.15
22
0,71
1,1
15
70 60 50 40
Wedstr. Nitraat
30
Recr. Nitraat
20 10 19
17
15
13
11
9
7
5
3
1
0
1 0,9 0,8 0,7 0,6
Wedst VBC
0,5
Wedstr. GBC
0,4 0,3 0,2 0,1
19
17
15
13
11
9
7
5
3
1
0
1,4 1,2 1 0,8
Recr. VBC
0,6
Recr. GBC
0,4 0,2 19
17
15
13
11
9
7
5
3
1
0
35 30 25 20
Nitraat voor Ureum Filter Wedstr.
15
Nitraat na Ureum Filter Wedstr.
10 5 19
17
15
13
11
9
7
5
3
1
0
70 60 50 40
Nitraat voor Ureum Filter Recr.
30
Nitraat na Ureum Filter Recr.
20 10
17
15
13
11
9
7
5
3
1
0
Recreatiebad: Mogelijke oplossingen tot reductie nitraat (AOX) Extra spoelen circa 3000 m3 water en warmte gratis extra chemicalien en zuiveringslasten Investering:
Jaarlijkse kosten:
Nihil
Circa
Milieu ! ! !
1.000
Toepassing chemische middelen
Hydrosan = vlokmiddel Hydroxan = oxidatiemiddel op chloordioxide basis Investering: Circa
1.800
Jaarlijkse kosten: 6.000 -
7.000
Toepassen UV systeem
Medium Pressure lampen
Investering:
Jaarlijkse kosten:
Circa
Circa
17.000
2.500
Toepassing Ozon installatie
Investering:
Jaarlijkse kosten:
Circa
Circa
37.000
5.000
Aanbevelingen (1)
Beleidsmakers: Timmer eventuele nieuwe wetgeving niet helemaal dicht Laat ruimte voor nieuwe ontwikkelingen en stimuleer deze Maak gebruik van kennis bij provincies en zwembaden
Aanbevelingen (2)
Collega zwembaden: Lees waterrapportages “anders” Gissen is missen, meten is weten! Laat je adviseren door mensen met kennis van zaken Motivatie Stap voor stap
Aanbevelingen (3)
Laboratoria: Maak meer van advisering, niet alleen als het niet goed gaat Verzorg trends
Wetenschappers Installateurs Onderzoekers Deskundigen Zwembaden Provincies Beleidsmakers Bestuurders Laboratoria
Veilig en schoon zwembadwater