Welkom. Deze speciale uitgave van het ‘jazzmuziekprogramma’ is geïnspireerd door Walt Disney Pictures' release ‘De Prinses en de Kikker’ (The Princess and the Frog). Deze editie staat in het teken van de opwindende en creatieve wereld van jazz in New Orleans. Samen ontdekken wij: • De oorsprong van New Orleans’ Jazz muziek • De muziek uit ‘the Jazz Age’ • Basis Jazztechnieken • Eenvoudige improvisaties met percussie en stem Jazz imiteert het leven. De voortdurend veranderende improvisaties in Jazz muziek hebben de mogelijkheid om vreugde, verdriet en elke emotie hiertussen te uiten. Door middel van de opdrachten in dit blad leer je jouw eigen verlangens te herkennen, waardoor er prachtige muziek ontstaat, dat volledig je eigen creatie is. Dus maak je op voor een creatieve, levendige ontdekkingsreis door de swingende wereld van de jazz!
“Dromen komen uit in New Orleans” Je familie zal het geluid van New Orleans’ Jazz herkennen in de nieuwste animatiefilm van Disney: De Prinses en de Kikker. Het is een sprookje dat plaatsvindt in het Jazz tijdperk in New Orleans. De film gaat over de jonge prinses Tiana, een kikkerprins die wanhopig weer mens wil worden en een kus die hen op een avontuur leidt door de moerassen van Louisiana. Net als het unieke en constant veranderende karakter van Jazz, geeft De Prinses en de Kikker een twist aan het klassieke sprookje.
Beleef onvergetelijke muziek met de klanken van Jazz, Blues, Zydeco, Gospel en nog veel meer, de cd met alle nieuwe liedjes van De Prinses en de Kikker soundtrack is beschikbaar vanaf januari 2010
Geniet van nog meer Jazz met Disney’s Jazz Celebration. Ga naar www.DisneyJazzCelebration.com voor meer informatie.
PRINSES TIANA is een sprankelend 19-jarig meisje met een grote droom, haar eigen Jazz-restaurant openen in New Orleans. Geïnspireerd door haar overleden vader gaat Tiana haar grote droom achterna. Ze volgt zijn advies en werkt hard om haar doelen te bereiken, ook al zijn er grote obstakels. Door het harde werken en het focussen haar doel, dreigt Tiana uit het oog te verliezen wat écht belangrijk is in het leven. Het lot bepaalt dat een avontuur met een kikker, een vuurvlieg en een krokodil haar dat kan laten inzien. Dat wat je wilt, niet altijd is wat je daadwerkelijk nodig hebt. PRINS NAVEEN is een knappe, exotische prins uit het verre Maldonië. Naveen is een jazzfanaat en hij besluit daarom New Orleans te bezoeken, de geboorteplaats van deze muziekstijl. Prins Naveen is een charmante man die van gezelligheid houdt, hij heeft echter een groot probleem met zijn verantwoordelijkheden. Onlangs onterfd door zijn ouders vanwege zijn lakse levensstijl, laat Naveen zich verleiden tot een deal met Dr. Facilier zodat hij nooit meer hoeft te werken, maar wel van het leven kan genieten. Dit komt hem duur te staan want er gaat veel mis. De verandering in een kikker en de hulp die hij uiteindelijk krijgt van Tiana helpen Naveen zijn innerlijke krachten te ontdekken, waarvan hij nooit had gedacht die in zich te hebben. LOUIS is een gigantische, vrolijke Krokodil met een hart van goud en een grote liefde voor jazz. Na jarenlang te hebben geluisterd naar de grote jazzmuzikanten op de rivierboten, heeft Louis zichzelf geleerd trompet te spelen en is een ware jazz virtuoos geworden. Hij verlangt wanhopig naar het moment dat hij kan spelen voor een publiek zonder dat zij zich dood schrikken en allemaal de zaal uitrennen. RAY is een vuurvlieg die zwaar tilt aan romantiek. Hij heeft voortdurend heimwee naar zijn geliefde minnares, Evangeline. Op een grappige, wat stompzinnig-ogende manier straalt Ray positieve energie uit. ‘Always look on the bride side of life’ lijkt hem op het lijf geschreven.
De verschillende kanten van Jazz Zing, alleen of met anderen, een gevarieerd repertoire. Speel, alleen of met elkaar, op instrumenten. Improviseer melodieën, variaties en begeleidingen. Beluister, analyseer en beschrijf muziek. Begrijp muziek in relatie tot de geschiedenis en cultuur. Communiceer effectief met verschillende doelgroepen. Herken en beschrijf de invloed van muziek. Gebruik je kennis van feiten en begrippen uit de geschiedenis, om meer te weten te komen over de achtergronden van muziek. Bronnen: The National Association for Music Education (MenC); National Council of Teachers of English (NCTE), National Council for the Social Studies (NCSS)
De Jazzafdeling van het Amerikaanse Lincoln Center, toegewijd aan het inspirerende en groeiende Jazzpubliek, is er trots op te hebben deelgenomen aan de inhoud van dit project. Bezoek www.jalc.org/princessandthefrog voor meer informatie.
New Orleans:
Doel: Kom achter de verschillende geluiden
De smeltkroes van muziek Benodigdheden: • All That Jazz Werkblad A, Jazz: De Universele Taal • Werkblad B • Pen/potlood • Percussie-instrument voor iedereen • Computer of andere geluidsinstallatie • Geluidsfragmenten van Jazz uit New Orleans
Aan de slag: 1. Luister gezamelijk naar de volgende levendige, bruisende New Orleans jazz tunes. Vraag iedereen om goed te luisteren en na te denken over wat de muziek met hen doet. • Second Line • Audubon Zoo • When the Saints Go Marching In • St. Louis Blues 2. Pauzeer na elk fragment en bespreek wat jullie hebben gehoord. Vraag dingen aan elkaar als: Wat doet deze muziek met je? Welke instrumenten hoor je? Wat is het verschil tussen dit fragment en de muziek waarnaar jij zelf luistert (pop, hip-hop, rock)? Roept deze muziek herinneringen op? 3. Uitleg: Dit soort muziek is nu jazz. Om precies te zijn, het is New Orleans-Jazz.
Aan de slag met blad A: 1. Uitleg: Jazz stamt uit de vroege jaren van 1900 en komt van oorsprong uit New Orleans, waar muziek een belangrijk element uit het dagelijkse leven was. Via deze muziek werden universele emoties geuit (als vreugde, verdriet en opstandigheid) van de verschillende gemeenschappen die de stad rijk was. Sommige
van de New Orleans jazz, haar oorsprong en haar multiculturele invloeden
liedjes waren dan ook speciaal voor begrafenissen, feesten, parades en vele andere activiteiten. 2. Vraag: Denk na over je eigen leven – speelt muziek voor jou ook een bijzondere rol? Kan muziek de gevoelens van een groep mensen uiten? 3. Verspreid een kopie van All That Jazz werkblad A. 4. Lees samen de introductie en beluister de muziekfragmenten. We hebben alvast een paar voorbeelden voor je samengesteld waarmee jullie kunnen beginnen. Je kunt natuurlijk ook voorbeelden uit jouw eigen muziekverzameling gebruiken. Luister naar de fragmenten en herken en benoem alle gebruikte technieken die worden omschreven op werkblad A. 5. Geef iedereen genoeg tijd om antwoord te kunnen geven op de gestelde vragen. Kijk de antwoorden gezamenlijk na.
Aan de slag met blad B: 1. Herinner iedereen aan jouw inleiding over New Orleans Jazz. 2. Verspreid een kopie van Jazz: De Universele Taal Werkblad B. 3. Lees samen de introductie en beluister de muziekfragmenten. We hebben alvast een paar voorbeelden voor je samengesteld om te beginnen. Je kunt natuurlijk ook voorbeelden uit jouw eigen muziekverzameling gebruiken. Luister naar de fragmenten en herken en benoem alle gebruikte technieken die worden omschreven op werkblad B. Laat iedereen de vragen beantwoorden na het luisteren van elk fragment. Bespreek de antwoorden gezamenlijk. 4. Geef iedereen voldoende tijd voor de “Maak Verbindingen” opdracht. Bespreek de antwoorden gezamenlijk.
Eindopdracht: 1. Breng alles wat je hebt geleerd over New Orleans Jazz in de praktijk. Zorg dat iedereen is voorzien van een percussie instrument. (drumstokken, bekkens, tamboerijnen, maracas/sambaballen of een djembé) 2. Speel een ritme, zodat de rest het kan nadoen. Wanneer iedereen met elkaar in harmonie is en alles klopt, probeer je de volgende technieken te demonstreren: • Vraag en antwoord • Solo improvisatie • Gezamenlijke improvisatie 3. Geef iedereen voldoende de kans om deze technieken uit te proberen en sluit af met een gezamenlijke improvisatie.
Antwoorden van werkblad A: 1. Aan het begin; 2. trompet, trombone en klarinet, 3. De tweede lijn; 4. Big Four, 5. vraag en antwoord. Antwoorden van werkblad B: 1a. Parade muziek; 1b. Verschillende antwoorden mogelijk; 1c. Verschillende antwoorden mogelijk; 2a. Begrafenis muziek; 2b. Verschillende antwoorden mogelijk; 2c. Verschillende antwoorden mogelijk. Opmerking: Alle genoemde muziekfragmenten zijn voorbeelden van jazzmuziek. Ga naar www.Disney.com/PrincessandtheFrog/Community of Jalc.org/princessandthefrog voor meer voorbeelden. Indien gewenst, kunnen fragmenten uit uw eigen muziekverzameling hieraan worden toegevoegd.
Werkblad A:
All That Jazz ew Orleans was een speciale plaats voor muziek aan het einde van de 19e eeuw. Hier onstond Jazz. De belangrijke havenstad werd de thuisbasis voor allerlei verschillende soorten mensen die van de nieuwe muziek “jazz” hielden. Feestjes, picknicken en vele parades en optochten brachten de stad tot leven, dag en nacht was er muziek te horen. De live jazz optredens in parades werden vaak gevolgd door dansende burgers, genaamd “de tweede lijn”.
N
Benoem voorbeelden van de volgende jazztechnieken en termen en bespreek deze met elkaar. New Orleans Groove: Het basis ritme van New Orleans muziek met een accent op de tweede en vierde tel. Het handelsmerk van de New Orleans Groove is ook wel de "Big Four"-beat, waarbij de basdrum de nadruk legt op de vierde tel van elke tweede maat. (1 2 3 4, 1 2 3 4!). Voorbeelden: • ‘Second Line’ • ‘Audubon Zoo’ Vraag en antwoord: Een muzikaal gesprek waarbij één persoon een statement maakt en de ander hierop antwoordt. Voorbeelden: • Audubon Zoo • Lil 'Liza Jane
Improviseren: Muziek maken zonder dat dit van te voren is vastgelegd. Collectieve Improvisatie: Wanneer twee of meer mensen improviseren op hetzelfde moment. Voorbeelden: • When the Saints go Marching in • Second Line Front Line: De belangrijkste instrumenten voor de melodie van een New Orleans Jazz-band; de trompet, trombone en klarinet. Voorbeelden: • When the Saints go Marching in • Maryland, my Maryland
Ritme sectie: De instrumenten die zorgen voor de ritmische en harmonische structuur van de muziek, meestal de piano, bas en drums. Soms ook wel vergezeld door de banjo, gitaar of tuba. Voorbeelden: • St. Louis Blues • Second Line Riff: Kort, ritmisch stukje dat telkens weer herhaald wordt. Voorbeeld: • St. Louis Blues Solo: Wanneer één persoon zijn muzikaliteit deelt met improviseren. Voorbeeld: • St. Louis Blues
Test je kennis De volgende uitspraken zijn onjuist. Maak elke bewering waar door de vetgedrukte delen de vervangen. 1. New Orleans Jazz ontstond aan het begin van de 19e eeuw. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. De New Orleans jazz parades werden meestal geleid door de frontlinie, bestaande uit de viool, fluit en tuba. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. De parades werden gevolgd door een groep mensen, genaamd de ritme sectie, die de muzikanten inspireerden. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4. New Orleans Jazz bevat vaak een speciaal ritme genaamd de Big Five. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5. Vroegere Jazz muziek bevatte vaak de elementen van een muzikale conversatie genaamd; Vraag en Negeer. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Werkblad B:
Jazz: De Universele Taal uziek is een onderdeel van ons dagelijks leven. Het juiste nummer kan de perfecte uitdrukking van vreugde, verdriet, liefde, of zelfs teleurstelling zijn. Tijdens de Jazz Age, was muziek een gemeenschappelijke taal die de vele verschillende culturen uit New Orleans met elkaar verenigden. Denk jij dat de hedendaagse (pop)muziek ook de kracht heeft om de grenzen van geslacht, leeftijd en ras te overschrijden? Waarom wel of waarom niet?
M
Op een rijtje zetten Tijdens de Jazz jaren in New Orleans waren twee soorten muziek gebruikelijk: • Parade nummers: Wanneer jazzbands zouden paraderen door de straten van New Orleans, werden zij gevolgd door "de tweede rij" van mensen zongen en dansten en die toeschouwers inspireerden ook mee te doen. • Begrafenis nummers: De treurige gedeeltes van de begrafenis liedjes werden gespeeld op de weg naar de begrafenis, maar hieronder viel ook feestelijke muziek. Dit werd gespeeld na de begrafenis om het leven te vieren van de persoon die zojuist was overleden.
1. • • a)
Luister naar een van de volgende nummers: Second Line Lil 'Liza Jane Denk je dat dit een parade liedje of een begrafenis liedje is? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b) Wat hoor je allemaal? .......................................... c) Welke liedjes vervullen in jouw leven dezelfde rol als deze muziek? ..........................................
2. • • a)
Luister naar een van de volgende nummers: Free as a Bird Didn’t He Ramble Denk je dat dit een parade liedje of een begrafenis liedje is? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b) Wat hoor je allemaal? .......................................... c) Welke liedjes vervullen in jouw leven dezelfde rol als deze muziek? ..........................................
Muziek brengt mensen bij elkaar In de film The Princess and the Frog/ De Prinses en de Kikker verbindt de muziek families, vrienden en de hele gemeenschap van New Orleans met elkaar. Beschrijf hoe muziek u ooit heeft verbonden met een persoon of generatie.
Louis Armstrong:
Beeldhouwer van geluid
Doel: Leer over de geschiedenis en de essentiële rol van jazz-zangers en hoe zij zowel anderen beïnvloeden als werden beïnvloed door jazz muziek. Benodigdheden: • Louis Armstrong: Beeldhouwer van geluid; Werkblad C • Pen/potlood • Computer of andere geluidsinstallatie • Geluidsfragmenten van New Orleans Jazz
Activiteit 2 Instructies: Opmerking: Ga naar Disney.com/PrincessandtheFrog/Community of jalc.org/princessandthefrog voor voorbeelden van jazz muziek. Indien gewenst kunnen ook selecties uit uw eigen muziekbibliotheek gebruikt worden voor de activiteiten.
Gebruik Werkblad C: 1. Verspreid een kopie van Louis Armstrong: Beeldhouwer van geluid; Werkblad C. 2. Lees de introductie samen. Beluister, indien mogelijk, muziekfragmenten die alle beschreven zangtechnieken bevatten. 3. Test het inzicht en de kennis van de groep, met de opdrachten uit ‘Test je kennis’.
AAN DE SLAG AAN DE SLAG: 1. Vanaf nu verleggen we de aandacht van Jazz instrumenten naar Jazz-muzikanten. Zoek op internet diverse Louis Armstrong nummers op en beluister deze. 2. Ga na welke instrumenten je hoort. Wat zijn de overeenkomsten tussen deze muziek en de New Orleans Jazz die we hiervoor hebben beluisterd? En zijn er ook verschillen? 3. Uitleg: Louis Armstrong, geboren in New Orleans, wordt door velen beschouwd als de grootste jazz-muzikant ooit. Armstrong werd geboren in 1901 en groeide op in een arme familie. Hij ontdekte de muziek toen hij op 12-jarige leeftijd naar een hervormde school werd gestuurd. Zijn muzikale talent werd al snel ontdekt en hij speelde en zong in vele jazzbands in de jaren die volgden. Armstrong groeide uit tot een internationale superster. Zijn zangstijl werd beïnvloed door de ervaring die hij had met het spelen van de trompet maar werd ook geroemd door zijn ‘scat singing’. (het gebruik maken van niets betekende woorden tijdens improvisatie op een melodie. Vaak worden ook instrumenten nagebootst met scat singing.) Hij leerde zangers en zangeressen hoe zij met de diepte van blues en de vrijheid van jazz-invloeden konden uitoefenen op de populaire Amerikaanse muziek.
1. Beluister een eenvoudig instrumentaal jazz-fragment. 2. Schrijf een tekst op deze melodie (dit heet vocalese). De teksten kunnen gaan over elk onderwerp dat jij wilt; liefde, verdriet of een reis. 3. Zorg voor voldoende tijd om aan de teksten te werken. Overweeg om met de uiteindelijke versie op te treden en dit op te nemen. Antwoorden van werkblad C: 1. Stem; 2. Buigen en glijden 3. Improviseren, 4. ‘Scat Singing’.
Werkblad C
Louis Armstrong: Beeldhouwer van geluid "Door zijn heldere, warme klank, ongelooflijke gevoel voor swing, perfecte grip op de harmonie, en uiterst intelligente en melodische waarnemingen leerde hij ons allen hoe wij echte jazz moesten spelen." -Wynton Marsalis, Music Director, Jazz at Lincoln Center Orchestra
Photo courtesy of Library of Congress, Prints & Photographs Division, NYWT&S Collection.
Vroegere jazzmusici imiteerde het geluid van de menselijke stem door het buigen en laten glijden van muzieknoten zodat hun instrumenten klonken alsof zij aan het praten waren. Jazz-zangers leenden deze en andere improvisatietechnieken van muzikanten. De grote New Orleans jazzmuzikant Louis Armstrong zorgde er hoogstpersoonlijk voor dat een geheel nieuwe zangstijl ‘Scat Singing’ populair werd. Deze zangstijl heeft een hoop generaties jazzartiesten beïnvloed. Een overzicht van jazz-zangtechnieken en begrippen:
Vraag en Antwoord: Een muzikaal gesprek waarbij één persoon een statement maakt en de ander hierop antwoordt. Buigen & Laten Glijden: De techniek om met uw stem of instrument een noot te buigen of te laten glijden in een andere noot. Vocalese: Het zingen van woorden op een instrumentale solo. Scat Singing: Een vocale techniek waardbij gebruik wordt gemaakt van niets betekende woorden tijdens de improvisatie op een melodie.
Zingen! Neem een bekend stukje muziek (bijvoorbeeld "Happy Birthday" of "Slaap Kindje, Slaap") en maak deze nummers tot jazzmuziek met behulp van technieken als: vraag en antwoord, buigen/glijden, vocalese. Probeer daarna het Scat Singing; gebruik korte lettergrepen en geluiden om te improviseren op de melodie als een muzikant. Laat je creatie zien aan je familie en treed op! Wie weet inspireer jij weer anderen om aan de slag te gaan!
Test je kennis Vul de lege gaten in de zinnen in om jouw kennis te testen over New Orleans. 1. Vroegere jazz muzikanten imiteerde het geluid van ________________ 2. Zangers maakten gebruik van ___________ & _____________ om hun stem in een noot te laten glijden. 3. Jazz zangers en zangeressen leerden ______________ door te luisteren naar muzikanten. 4. Louis Armstrong maakte de stijl _______________________ populair.
Volg je dromen De pioniers van de jazz volgden hun hart en creëerden iets nieuws. In de film De Prinses en de Kikker heeft prinses Tiana de droom een eigen restaurant te openen. Wat is jouw grote droom? Hoe hard ben jij bereid hiervoor te werken? Deze uitgave is mede mogelijk gemaakt door ‘Jazz at Lincoln Center’, de Louis Armstrong Foundation en Walt Disney Studios Motion Pictures.
