Genesis 6:5-9:17: “Noach: een nieuw begin”. Orde van dienst: Psalm 104: 1 Wet Sela: “Heer, wijs mij uw weg”. Gebed Voor de kinderen: Regenboog. GK 2 Lezen: Genesis 6: 5-21 en 8: 15-22 en 9: 1-17 Zingen met de kinderen: “Kom aan boord!”. Voor de tekst: Titanic. Tekst: Genesis 9: 16 preek Liedboek 479 gebed collecten GK 145 zegen. ---Bij de preek: Deze morgendienst staat in het teken van één van de “Tien mooiste Bijbelverhalen”. Zoals u misschien wel weet is er in Zwolle een lijst van tien mooiste Bijbelverhalen opgesteld. Bijbelverhalen zoals veel Zwollenaren zich die nog herinneren van vroeger. Door middel van enquêtes op allerlei plekken in Zwolle is deze lijst opgesteld. Deze maand is dat het verhaal over Noach. We kunnen niet het hele verhaal lezen. We lezen een paar gedeelten. Het thema is: “Opnieuw beginnen”. Met de kinderen zingen we nog eens het lied “Kom aan boord”, dat we ook zongen tijdens ons projekt “Inpakken en weggeven”. Voor de kinderen: Regenboog. Voor de tekst: Titanic. Het is precies 100 jaar geleden, dat de Titanic zonk. In april 1912. De Titanic. Een enorm groot passagiersschip. Bedoeld om de Atlantische oceaan te bevaren. Heel groot en luxe. Met restaurants, zwembaden, bioscoopzalen…
Dia.
Onzinkbaar: schip was verdeeld in een heel aantal compartimenten met waterdichte Dia tussenschotten. Dus ook al kwam er een gat in de romp, dan nog zou het schip niet zinken. Er waren veel te weinig reddingssloepen. Gevaar: vals gevoel van veiligheid. Het gevoel: “Ons kan niets gebeuren”. Maar het ondenkbare gebeurde. Dia. Op haar eerste reis voer de Titanic te dicht bij een ijsberg. Het ijs van de ijsberg sneed de romp over een heel stuk open en binnen drie uur was het grote schip gezonken. Kan ons land, onze wereld ook gebeuren: door de welvaart en de vrijheid kun je denken, dat het allemaal wel goed zal blijven gaan. Zelfs, dat je God niet nodig hebt. Dat je kunt leven zoals je zelf wilt. De fransen hebben daar een spreekwoord over: “Après nous le déluge”. ‘Na ons de zondvloed’. Zo leefden de mensen in de tijd van Noach: “Ons kan niets gebeuren”. En toen kwam de zondvloed.
Preek: Soms denk je wel eens: ‘ik wou dat ik de tijd terug kon draaien’. De dokter vertelt in het ziekenhuis de uitslag van een belangrijk onderzoek. En die uitslag is slecht. Dan kun je denken: “Ik wou dat het nog vorig jaar was. Toen ik nog gezond was”. Dat kun je ook denken als je iets slechts hebt gedaan. Dan kun je denken: ‘ik wou, dat ik het over kon doen! Dat ik opnieuw kon beginnen!’. Soms is het iets kleins. Dan loop je vast in een gesprek, omdat je iets verkeerds gezegd hebt. Dan raak je die ander zomaar kwijt. Je denkt achteraf: ‘ik wou dat ik dat maar niet gezegd had’. Soms is het heel ingrijpend. Er zijn echtparen, die daarover mee kunnen praten. Na jaren huwelijk zijn man en vrouw soms uit elkaar gegroeid en loopt er een diepe kloof door hun samenleven. Ja, ze weten nog heel goed hoe fijn het begonnen is. Daar denken ze nog wel eens aan en dan denken ze: ‘ik wou, dat ik overnieuw kon beginnen’. Maar dat kan niet. Wij draaien het niet meer terug. Die harde woorden in de kerk, die zoveel stuk maken. De wonden zijn er. De pijn. Het wordt nooit meer gisteren of vorige jaar. Zo zit onze wereld in elkaar. En nu zegt God tegen jou: ‘Ik kan dat wel. Ik geef jou een nieuw begin. Wat fout was, doe Ik weg’. Dat is het verhaal van Noach: “God geeft een nieuw begin”. *Oordeel Veel Zwollenaren vinden dit dus een van de mooiste Bijbelverhalen. Het staat zelfs op nummer drie. Maar ik denk, dat nog meer mensen, dit het lelijkste Bijbelverhaal vinden. Als je dit verhaal leest gaan de rillingen over je rug: “God gaat de hele aarde door water verwoesten. Alle leven. Alle dieren, mannen, vrouwen en kinderen. Het lijkt onvoorstelbaar! Wat is dit voor een God?!!”. Voor veel mensen is dit de reden om deze God los te laten. De God, die zo hard oordeelt. Zo wreed is. Wat is dat voor een God! Het lelijkste Bijbelverhaal! Maar: neem niet te snel afstand. Denk nog eens na: ‘Waarom doet God dit eigenlijk?’. Want eerst was dezelfde God nog zo blij met de aarde! Vol liefde schiep hij de dieren. De sterke leeuw en de sierlijke gazelle. Hij schiep de bergen. De bloemen in wel duizend kleuren. Hij schiep de mens. En als alles klaar is, staat er dat God het goed vond. Heel goed. Hij is er blij mee. En nu verwoest hij de aarde door het water. Hoe kan dat? Wat is er gebeurd? Dat lezen we in Genesis 6: 5-7: Dia. De HEER zag, dat alle mensen op aarde slecht waren: alles wat ze uitdachten was steeds even slecht. Hij kreeg er spijt van, dat hij de mensen had gemaakt en voelde zich gekwetst. (letterlijk: ‘zijn hart deed pijn’.) ‘Ik zal de mensen, die ik geschapen heb, van de aarde wegvagen’, dacht Hij, ‘en met de mensen ook het vee, de kruipende dieren en de vogels, want ik heb er spijt van dat ik ze gemaakt heb’. De mensen in die wereld hebben massaal afstand van God genomen. Ze leven voor zichzelf. Het is een wereld vol trots en geweld geworden.
Vol seksueel misbruik, wraak en bloedvergieten. Vol onrecht. De mensen zijn beesten geworden. En nu gaat God zijn schepping, de dieren, redden van de beesten. Hij gaat de aarde dus niet vernietigen. Dat doen die mensen nu juist met hun kwaad! Hij gaat de wereld schoonspoelen en zo redden van de vernietigende kracht van het kwaad. God gaat ingrijpen. Hij is als een arts die met veel bewogenheid het gezwel wegsnijdt om te redden. ‘De HEER zag met diepe spijt, dat alle mensen op aarde slecht waren, alles wat ze uitdachten was steeds even slecht. En God voelde een diepe pijn in zijn hart’. Proeft u de bewogenheid? Juist omdat God zoveel van zijn schepping houdt, spoelt hij haar schoon. En, weet u, dat gebeurde niet alleen in de tijd van Noach. Jezus vertelt, dat er ook een oordeel komt aan het einde van de geschiedenis van onze wereld. De meest liefdevolle mens op aarde spreekt het hardste woord: er komt een oordeel. Zijn leerling, Petrus, schrijft in een brief, dat dit oordeel niet door water, maar door vuur zal gebeuren. Dia. Vuur. Want water reinigt. Maar vuur reinigt nog dieper. Het kwaad, de zonde moet weg. Soms hebben mensen problemen met een God die oordeelt. Met een zondvloed. Maar onze wereld zou een veel groter probleem hebben als God niet zou ingrijpen en oordelen. Stel je voor dat er geen God bestaat, die recht doet. Die een einde kan maken aan het kwaad. Die kwaad aan het licht brengt en bestraft. Dan zouden de kindermisbruikers en de kampbeulen zomaar wegkomen met hun kwaad. Natuurlijk is het moeilijk: er komt een oordeel. Maar het zou nog moeilijker zijn, als er geen oordeel zou zijn. Dan zou het kwaad winnen. *Genade. Die pijn en bewogenheid blijven. Want het is niet zo, dat God al die slechtheid ziet en er dan meteen maar een einde aan maakt. Meteen de sluizen open! Nee. God overvalt de wereld niet onverwachts met de zondvloed. Hij geeft tijd aan de mensen om na te denken. Om God weer te zoeken. Naast het oordeel zie je ook Gods genade. En dat doet de HEER altijd. Nooit overvalt hij mensen. Altijd belooft hij, vertelt wat hij gaat doen. Waarschuwt. Hij neemt mensen serieus. Nu ook. God geeft eerst een weerswaarschuwing. Om te beginnen: Noach mag blijven leven. Noach en zijn gezin. Noach is nog de enige die met God wandelt. alleen: Noach wordt niet even met een greep van de aarde gehaald. Noach wordt aan het werk gezet. Hij moet een ark gaan bouwen. Een enorm schip. Vooral voor die tijd. Wij kennen mammoettankers. Mensen toen niet. Het schip moet zo groot worden, omdat God de dieren wil redden. Straks zullen van alle dieren een mannetje en een vrouwtje binnenlopen. Er moeten dus ook stallen komen. Voorraadkamers. En hij moet het bouwen op het droge. Ver van de zee. De ark wordt een reddingsboot. In gedachten zie je hoe de mensen komen kijken. Het doorvertellen. “Heb je Noach al gezien? Hij is een schip aan het bouwen.
Maar heb je al gezien hoe groot het wordt? Gewoon belachelijk! En weet je wat hij zegt? Dat het zo hard zal regenen, dat er een enorme watervloed komt. Dat hij de dieren gaat redden. Wat is er met die kerel? We hebben zo gelachen!”. En zo verstrijken de dagen, de maanden, de jaren. Noach en zijn zonen bouwen aan de ark. Balk voor balk. Plank voor plank. Tot ver in de omtrek horen de mensen de zagen en de hamerslagen. Dag na dag. Jaar na jaar. Het is de achtergrondruis van hun leven. Noach met zijn hamer en zijn preken. Uiteindelijk worden het zelfs 120 jaar voordat de ark klaar is en de regen uit de hemel valt. Honderdentwintig jaar. De ark verreist. Dieren reizen naar de ark. Honderdentwintig jaar. En dan komt het water. Wat is het mooie van die lange tijd? Ja, dat mensen heel lang de tijd krijgen van God om hem te zoeken. Om hun leven te veranderen. Stel je voor: 120 jaar! En al die tijd verdringt God de pijn, als hij naar zijn mooie schepping kijkt. Als hij het kwaad ziet. Het geweld. Als hij zijn schepping hoort zuchten. Mensen hoort roepen. Hij wacht nog 120 jaar. En in onze tijd niet 120 jaar, maar al 2000 jaar! Zo groot is Gods genade. Zo graag wil hij dat mensen hem zoeken en leven. Wat is het gevaar van die lange tijd? Wat denkt u? Ja, dat je gaat denken, dat het niet meer gebeurt. Die watervloed, dat oordeel, dat vuur, de wederkomst, ja, Jezus had het er wel over, maar er gebeurt niets! Ik kan dus denken, dat ik gewoon mijn gang kan gaan! Zolang het niet regent, speel ik mooi weer. Zolang ik gezond ben is de dood ver weg. Zolang mijn dochter niet naar buiten komt met haar pijn, lijkt mijn gezinnetje mooi en vredig. Kent God dat gevaar dan niet? Ja, natuurlijk. Waarom doet hij dat dan? Zo lang wachten voordat hij ingrijpt? Omdat God wil, dat we zelf ingrijpen! Hij wil niet, dat we alleen maar naar boven kijken en afwachten wat God gaat doen. Om hem dan vervolgens verwijten te gaan maken als hij wel of juist niet ingrijpt. Om over hem te oordelen. Hij wil, dat we naar binnen gaan kijken. Naar ons eigen hart. Ons eigen leven. Hoeveel kwaad zit daar? Hoeveel trots of egoïsme? Hoeveel gemakzucht en lust? Kritiek hebben op God en op andere mensen is makkelijk. Maar kijk nu eens naar jezelf! Hoe ga je om met je vrienden? Met de schepping? Met je man of vrouw? Je kind? Met je werk en je geld? Met de vrede en met mensen, die in armoe leven? De ark is een spiegel: kijk eens naar jezelf! *Deur. Het is een lange tijd: 120 jaar of zelfs 2000 jaar. Alsof er geen einde aan komt. Maar op een dat is de tijd voorbij. Dan gaat de deur dicht. Noach en zijn gezin zijn de ark binnengegaan. En dan staat er: “Toen sloot de HEER de deur achter hem”. Niet Noach sluit de deur.
God doet dat. Misschien hadden Noach of wij nog wel geaarzeld. Of misschien hadden wij die deur al veel en veel eerder dicht gedaan. Wat denkt u? Ik ben erg bang, dat het volksoordeel heel wat wreder is, dan het oordeel van God. God doet de deur dicht. Die gaat dus een keer dicht. De deur naar de ark. De deur naar de nieuwe aarde. Wij mensen zijn er goed in om maatregelen te treffen ná de ramp. Als er is ingebroken, gaan we de ramen en de deuren beter beveiligen tegen inbraak. Na de storm en vele doden verhogen we de dijken. We richten de NAVO op en zoeken samenwerking na de verschrikkelijke oorlogsjaren. Omdat we dan pas doorhebben, dat het echt kan gebeuren. Maar het is natuurlijk veel beter om maatregelen te treffen voordat het water ons aan de lippen staat. God doet de deur dicht. Die staat dus nu nog open: kom aan boord! Dat is de roep van Jezus: “Volg mij! Kom aan boord!”. En die roep klinkt vandaag weer: “Kom aan boord! Laat je redden! Laat je reinigen!”. Want al deze lijnen komen samen bij het kruis van Christus op Golgotha. Daar sterft de Zoon van God voor het kwaad, de zonden van de wereld. Daar zie je dus hoe vreselijk God dat kwaad vindt. Zijn eigen zoon draagt het oordeel en reinigt zo al Gods kinderen tot die[p in hun hart. Stel je voor! Hoe diep moet dan de pijn van God zijn over het kwaad in de wereld en in mijn hart. Tegelijk zie je daar ook, dat het eindoordeel echt komt. Als God zijn eigen Zoon al niet spaarde, zal hij ook de wereld niet sparen. Het oordeel komt echt. Maar, tegelijk zie je hoe groot zijn verlangen is om zijn wereld te redden van dat kwaad. Om zelfs mij te redden. Hij geeft zijn zoon, zodat ik bij hem kan schuilen. Zo lief heeft hij mij. Niet omdat ik wel meeval en het nog aardig doe. Ik val niet mee. Het is Gods liefde die mij redt. *Nieuw begin Ten slotte: wat is nu de boodschap van dit verhaal over Noach? Dat er een oordeel komt? Ja, dat ook. Maar vooral dit: God wil een nieuw begin maken. Het water wil schoonmaken en juist niet vernietigen. De ark is een reddingssloep. Dat zie je ook gebeuren: het water spoelt over de aarde en wast haar schoon. Maar hoog op de schuimende golven drijft de ark. Vol mensen en dieren. Heel Gods schepping in een kist. En kijk: het water zakt. De ark strandt op een hoge berg. Het leven ontluikt weer. Bomen groeien. Bloemen openen hun blaadjes en keren zich naar de zon. Struiken dragen vrucht. De dieren verlaten de ark en binnen enkele jaren zie je hoe de aarde weer kleur krijgt en leven. Een nieuw begin. En dat belooft de HERE ook.
Hij belooft: er zal nooit meer een zondvloed komen. Voortaan zal er zomer en winter zijn, zaaiing en oogst. En hij geeft een teken bij die belofte: de regenboog. Als het regent en de zon schijnt, verschijnt de regenboog. Als een teken van God: wees niet bang voor de regen. Deze regen vernietigt niet, maar geeft de aarde water en laat vruchten groeien. Iedere dag, ieder jaar, een nieuw begin. Zo is God. En hij geeft niet alleen zijn schepping ieder voorjaar een nieuw begin. Hij wil jou iedere dag een nieuw begin geven. Stel je voor: het kwaad, dat je deed, dat je zei, dat je dacht, hij wil het weg doen. Vergeving heet dat. Je hoeft niet gebukt te gaan onder zelfverwijt of steeds weer afstand tot God te voelen. Door Jezus heeft hij laten zien, dat hij geen afstand wil. Hij wil verzoening. Met je wandelen. Nieuw leven geven. Het paradijs staat voor je open. Je hoeft alleen maar het kwaad los te laten en Jezus te volgen. En dat is geweldig. De dood is het einde niet. Het kwaad in je leven heeft niet het laatste woord. Je mag leven. En dat geeft de kracht om ook anderen een nieuw begin gunnen. Je man of je vrouw. Je kind. Je broer of je zus. Een nieuw begin. Dat is misschien wel het mooiste dat je kunt krijgen. En geven. Amen. --------------
