JAARVERSLAG 2013
JAARVERSLAG 2013
WOORD VOORAF
Eindigen met een nieuw begin Laten we er geen doekjes om winden: 2013 is voor het
worden met veel elan uitgetekend. Een nieuw begin is
H. Hartziekenhuis Mol een moeilijke periode geweest. Na
gemaakt (*).
jarenlange onderhandelingen tussen de ziekenhuizen van Mol en Geel wordt op 23 december onderstaand bericht
2013 was dus een bewogen jaar.
naar onze stakeholders gestuurd. En ondanks de complexe situatie heeft het H. Hartziekenhuis “In een gemeenschappelijke vergadering van de raad van
en zijn team zich ook vorig jaar ingezet voor een aantal
bestuur van erica, bijeengekomen op 23 december 2013,
ambitieuze initiatieven.
wordt vastgesteld dat de voorwaarden vandaag niet ver-
Door de hulp van onze artsen en medewerkers bezitten
vuld zijn om tot een werkbaar fusieziekenhuis te komen in
we een onuitputtelijke bron van energie, de belangrijkste
de Zuiderkempen. Deze voorwaarden zijn in het bijzonder
garantie voor een schitterende toekomst waarin we volop
de samenstelling van de bestuursorganen en de pensioen-
blijven vertrouwen.
lasten. Het is de wens van beide ziekenhuizen om binnen
In de volgende pagina’s nemen we u graag mee op een
de bestaande samenwerkingsverbanden, namelijk de
korte wandeling door de projecten van 2013.
ziekenhuisgroepering en associatieve verbanden, verder te werken.”
We wensen u veel leesplezier.
En dit betekent het einde van de fusiebesprekingen met
René Daemen
het A.Z. St.-Dimpna van Geel.
Algemeen directeur H. Hartziekenhuis Mol
Tegelijkertijd spreken de raad van bestuur en de directie van Mol de ambitie uit om het H. Hartziekenhuis verder uit te bouwen. De krijtlijnen voor de toekomstige organisatie
(*) Om onze gewijzigde strategie kracht bij te zetten, hebben wij ons logo in een ander jasje gestoken: hét symbool voor onze nieuwe toekomst. We zullen de vernieuwde huisstijl integreren in alles wat het H. Hartziekenhuis Mol is. 4
Van informatiebrochures tot vlaggenmasten. Van de omslagen tot de brieven en de e-mails die u van ons ontvangt.
5
INHOUDSTAFEL
De organisatie
6
Opdrachtverklaring
11
Strategie
12
Het nieuwe logo: symbool van een nieuwe toekomst
13
Leden algemene vergadering
14
Leden raad van bestuur
14
Leden directie
14
Organogram
15
Leiderschap
17
Strategie en beleid
21
Management van medewerkers
29
Management van middelen
41
Management van processen
47
Patiënten
59
Maatschappij
67
Eindresultaten
77
Patiëntenstroom
78
80
Financieel resultaat
7
DE ORGANISATIE HET H. HARTZIEKENHUIS MOL
8
9
DE ORGANISATIE
OPDRACHTVERKLARING Een stap verder… Het is belangrijk om de missie en visie regelmatig te toetsen aan de actualiteit. Die actualiteit is voor het H. Hartziekenhuis Mol sinds eind 2013 behoorlijk veranderd. Waar staat het H. Hartziekenhuis Mol nu voor en wat wil men bereiken? Deze antwoorden leiden tot een aangepaste missie en visie. Goed ingezet, resulteert dit in vernieuwde betrokkenheid, motivatie en enthousiasme binnen de organisatie. Het resultaat is de basis voor het imago naar de buitenwereld. Missie:
Het management stelt financiële en technische hulp beschikbaar en trekt deskundige artsen aan, zodat de
Wij zijn een autonoom algemeen ziekenhuis dat vanuit
medische disciplines speerpunten kunnen uitbouwen.
een christelijke inspiratie specialistische gezondheidszorg aanbiedt.
Wij volgen de maatschappelijke evoluties op de voet. De innovaties in de maatschappij vragen om innovatieve
Visie:
zorg.
Als belangrijke schakel in een netwerk van professione-
Menselijke waarden, professionele deskundigheid, inzet,
le zorgverstrekkers (huisartsen, diensten voor thuisge-
verantwoordelijkheid, loyaliteit en permanente vorming
zondheidszorg, andere ziekenhuizen) bieden wij aan elke
staan centraal in ons personeelsbeleid.
patiënt de beste zorg aan. Wij zetten in op een multidisciplinaire aanpak in ons De patiënt staat centraal, ongeacht zijn ras, stand, filoso-
ziekenhuis, in functie van de meest optimale behandeling.
fische, religieuze of politieke overtuiging. Wij streven naar een moderne infrastructuur en uitrusting
10
De patiënt en zijn familie kunnen rekenen op duidelijke
die beantwoorden aan de hoge hedendaagse eisen van
communicatie op alle niveaus.
medische technologie, ergonomie, comfort en privacy.
Wij willen constante kwaliteit en patiëntveiligheid in de
Door onze voortdurende aandacht en inzet voor een opti-
zorgverlening garanderen.
male verwerving van middelen en een efficiënte aanwending ervan, zijn en blijven wij financieel gezond.
11
DE ORGANISATIE
STRATEGIE
HET NIEUWE LOGO: SYMBOOL VAN EEN NIEUWE TOEKOMST
LEIDERSCHAP
MANAGEMENT VAN MIDDELEN
} Wij willen de competenties van de leidinggevenden
} Wij willen een optimale inzet van middelen en een
optimaliseren } Onze leidinggevenden dragen het kwaliteitsbeleid van het ziekenhuis
correct en duidelijk middelenmanagementproces } Wij willen een correcte infoverstrekking doorheen het ziekenhuis, een opbouwende communicatie met en tussen onze medewerkers
STRATEGIE EN BELEID } Kwaliteit van zorg en organisatie is voelbaar en aantoonbaar
} Wij willen beschikken over een informaticaplatform dat zorgt voor een geautomatiseerde ondersteuning van zorg-, administratieve-, logistieke- en beleidsprocessen
Het H. Hartziekenhuis Mol groeit. Het doel wordt duidelijk
het symbool van een hart: zowel verwijzend naar de naam
en er bieden zich andere opportuniteiten aan. Op zo’n mo-
als naar zorg. Het unieke beeldmerk bestaat uit ronde
MANAGEMENT VAN PROCESSEN
ment is het tijd om het bestaande logo een nieuwe richting
vormen. Zij weerspiegelen het zachte, zorgende en
} Transmurale zorgpaden worden ontwikkeld
te geven. Via een geëvolueerd logo wil het management
menselijke aspect van het ziekenhuis.
} Goed beheer van middelen
de frisse wind kenbaar maken. De creatieve vraag blijft
De kleuren blauw en groen zijn een opfrissing van de
welke elementen bewaard moeten blijven van de oude
bestaande kleuren van het logo. Ze komen ook terug in
} Wij doen wat we zeggen en zeggen wat we doen } Wij verwachten een interdepartementele samenwerking tussen de medewerkers en het accent op de patiënt } Wij hechten veel belang aan de ideeën van onze medewerkers MANAGEMENT VAN MEDEWERKERS
PATIËNTEN
identiteit en of de verandering van
het logo van de gemeente Mol.
} Wij stellen in al ons handelen de patiënt centraal
het logo een evolutie moet zijn of
Groen is immers de kleur van zuive-
een volledig nieuw visueel concept.
re harmonie, brengt ons tot rust en
} Wij willen deskundige en gemotiveerde medewerkers die voldoening uit hun job halen
Eind 2013 wordt het duidelijk dat de geplande fusie tussen de ziekenhuizen van Mol en Geel wordt stopgezet omdat ze het niet eens geraken. Fusies behoren dan ook tot de meest ingrijpende, strategische veranderingsprocessen waar een bedrijf, een ziekenhuis, mee te maken kan krijgen. Meteen en eensgezind zetten raad van bestuur, directie, artsen en medewerkers in op de verdere uitbouw van het Molse ziekenhuis. Het H. Hartziekenhuis vaart nu zijn eigen koers, een nieuwe toekomst in.
MAATSCHAPPIJ
waakt over onze gezondheid. Het is
} Wij willen optimaal communiceren met de huisartsen
De opdracht voor het ontwerp
als het ware het evenwicht tussen
} Wij willen optimaal samenwerken met andere zieken-
van het logo en de huisstijl is naar
ons lichaam en onze geest, wat ons
huizen en gezondheidswerkers
Phobos & Actor gegaan. Om het project succesvol uit te
herstel, vrede en zuurstof brengt. Blauw roept associaties
werken, wordt via onderling overleg en brainstorms het
op met trouw, verantwoordelijkheid en veiligheid. Attitu-
gepaste concept uitgedacht en een concrete werkplan-
des die het ziekenhuis wil uitdragen.
ning opgesteld. Alle nodige huisstijlelementen worden besproken om de styling volledig af te stemmen.
Dít is het uithangbord van het H. Hartziekenhuis Mol dat voor herkenbaarheid zorgt, en een gevoel van waarde en
De naam ‘H. Hartziekenhuis Mol’ blijft trouw behouden en
vertrouwen bij de patiënt en andere doelgroepen schept.
krijgt een strak lettertype. Deze wordt kracht bijgezet door
12
13
DE ORGANISATIE
LEDEN
ORGANOGRAM
(situatie januari 2014)
(situatie januari 2014)
ALGEMENE VERGADERING
RAAD VAN BESTUUR
DIRECTIE
De algemene vergadering is het
De raad van bestuur neemt het be-
Het directiecomité is verantwoorde-
hoogste beleidsorgaan. De leden
stuur van het ziekenhuis waar.
lijk voor de uitvoering van het beleid en het dagelijks bestuur van de vzw
Alle belangrijke beleidsbeslissingen
Voorzitter:
worden tijdens deze bijeenkomsten
• Paul Heens Algemeen directeur:
bekrachtigd. Ondervoorzitter:
• René Daemen
Secretaris:
• A. Vandeweyer
• Dr. Jules Van Elst
• Dr. Ivo Jacobs Directeur patiëntenzorg:
• E. Hulpiau • W. Dries
Leden:
• W. Langers
• Veerle Baekelandt
• H. Mangelschots
• Jos Heylen
Administratief directeur:
• G. Moyersoen
• Eddy Jennen
• Mark Janssen
• E. Nuyts
• Rit Kerstens
• L. Raskin
• Miek Peeters
Technisch directeur:
• J. Van De Broek
• Roel Sleebus
• Peter Staes
• Peter Schaerlaekens
• H. Vandereycken • C. Verdonck
Directeur informatica: (sinds 1 mei 2013) • Benny Peeters
14
Preventie/Milieu Veerle van Tetering Bewakers
Algemeen Directeur René Daemen
Hoofdgeneesheer:
• I. Hermans
Pers & Communicatie Heidi Van Loon
Directiesecretariaat
• Paul Van Roosbroeck
• E.H. V. Mangelschots
Kwaliteit/Ombuds Wim Mercier
Raad van Beheer Voorzitter Paul Heens
Pastorale Dienst
Directeur Patiëntenzorg Peter Schaerlaekens
Verpleegkundig Diensthoofd Els Thijs
Intrede/ herintreders Sandra Bouilliart Geriatrie 1 Els Peeters Geriatrie 2 Annick Bienstman Intensieve Hilde Torfs Spoed Jef Goris Operatiekwartier Eric Sannen Radiologie Danny Dessers Laboratorium Anouk Agten Annemie Berghmans Kiné/ Ergo / Logo Bruno Marck Nucl. Geneeskunde
Hoofdgeneesheer Dr. Ivo Jacobs
Verpleegkundig Diensthoofd Katleen Cuyvers
Ziekenhuishygiëne Psych. Dienst Ziekenhuishygiëne MVG Materniteit / Verloskamer / Neonatologie Inge Geebelen Pediatrisch zorgprogramma Leen Carpentier
Sociale dienst Palliatief Verpleegkundige Geriatrisch zorgprogramma Geriatrisch daghospitaal Internistisch daghospitaal Josefien Bongaerts
Verpleegkundig Diensthoofd Greet Van Hove
Mobiele Equipe Heelkunde Ilse Huysmans Chirurgisch daghospitaal Salwa Meskal Cardiologie Guy Houtmeyers Inwendige ziekten + kort verblijf Dirk Huysmans Diëtiek Vrijwilligers
Heelkunde Dr. Yvo Macken Geneeskunde Dr. Wim Alderweireldt Pediatrie + Neonatologie Dr. Patrice Givron Materniteit + Gynaecologie Dr. Kristel Muyldermans Geriatrisch zorgprogramma Dr. Guido Van hamme Geriatrie Dr. Tjin Tiong Lim Intensieve Zorgen Dr. Karoline Meersschaert OK + Daghospitaal Dr. Christianne Rabet Spoedgevallen NN Anesthesie Dr. Hilde Valgaeren Radiologie Dr. Luc Vanstraelen Laboratorium Apr. Biol. Peter Verbeeck Nucl. Geneeskunde Dr. Mieke Gysen Cardiologie Dr. Harry Striekwold Poliklinische diensten Dr. Alexandra Keersmaekers
Directeur ICT Benny Peeters Diensthoofd Apotheek An Govaers
Admin. Directeur Mark Janssen
Directeur Technische en Facilitaire diensten Peter Staes
Diensthoofd Personeelszaken Hilde Vanhoof
Onthaal Ellen Boeckx
Zorg- en zorgondersteunende departementen
Leden:
Algemene Vergadering
H. Hartziekenhuis Mol.
Organisatieondersteunende departementen
komen twee maal per jaar samen.
AdministratieBoekhouding Silvie Lenaers MKG-Archief-Medische Secr. An De Grave Economaat Louis Geuens
Technische Dienst Wim Kersemans Schoonmaak - Wasserij Paula De Groof Voeding Andy Claes
15
LEIDERSCHAP DE MANIER WAAROP HET ZIEKENHUIS ZIJN LEIDINGGEVENDEN INZET OM DE OVEREENGEKOMEN STRATEGIE EN DOELSTELLINGEN TE REALISEREN
16
17
LEIDERSCHAP ACCREDITATIE Zorgkwaliteit is absolute topprioriteit Het H. Hartziekenhuis Mol heeft zich geëngageerd om in 2017 het accreditatielabel van het Nederlands Instituut voor Accreditatie in de Zorg (NIAZ) te halen. Dit betekent dat het ziekenhuis objectief kan aantonen dat het kwaliteitsvolle en veilige zorg aanbiedt aan zijn patiënten.
Werken met zorgkundigen op de verpleegafdeling en het principe van integrerende verpleegkunde behouden. Dat moet leiden tot evenwichtig samengestelde teams waarbinnen eenieder zich kan toeleggen op de taken waarvoor hij / zij is opgeleid. De hoofdverpleegkundige speelt hierin een cruciale rol.
Het bereiken van een accreditatie
van de apparatuur. Daarbij gaat het
werd afgewerkt, is het eisenkader
is een ingrijpend proces waarbij het
niet alleen om een beoordeling van
voor de chirurgische patiënt. Op
volledige ziekenhuis wordt gemobili-
afspraken en procedures, maar voor-
maandag 23 september kreeg het
seerd om na te denken over kwaliteit
al om de daadwerkelijke opvolging
ziekenhuis de Vlaamse Zorginspec-
en de positie van de patiënt.
daarvan in de dagelijkse praktijk. In de
tie over de vloer voor de controle van
De Belgische Vereniging voor Gerontologie en Geriatrie
Door de opkomst van de functie van zorgkundige is het
loop van 2013 hebben alle afdelingen
het chirurgisch zorgtraject. Deze ver-
organiseerde op 22 februari 2013 een ‘Wintermeeting’: een
zorglandschap immers aanzienlijk gewijzigd. Werken met
NIAZ - QMentum kwaliteitslabel
die hiervoor in aanmerking komen,
liep over het algemeen goed tot zeer
congres voor artsen, hoofdverpleegkundigen, verpleeg-
zorgkundigen in het team biedt mogelijkheden en dit niet
Een accreditatie of kwaliteitslabel
een interne mini-audit gekregen.
goed voor wat betreft handhygiëne,
kundigen en paramedici die met geriatrische patiënten
alleen vanuit economisch standpunt. Zij kunnen verpleeg-
is een officiële erkenning door een
In de volgende fase worden de interne
patiëntenidentificatie, procedures,….
werken.
kundigen ondersteunen voor de typische zorgtaken wat
externe, onafhankelijke instantie dat
auditoren opgeleid om, aan de hand
Enkele opmerkingen werden gefor-
Het thema ‘zorgkundigen in de equipe: taak van de hoofd-
het ziekenhuis aan bepaalde vast-
van de QMentum normen, grote
muleerd over het onderhoudscontract
verpleegkundige’ vormde een belangrijk onderdeel van het
gestelde kwaliteitseisen voldoet. Het
audits uit te voeren.
van de defibrillator en de snelsterilisa-
programma. Ook het H. Hartziekenhuis Mol, meer bepaald
tor gebruikt in het operatiekwartier. Er
de hoofdverpleegkundige geriatrie, was er vertegenwoor-
H. Hartziekenhuis Mol heeft gekozen
kan bijdragen tot
‘Ieder legt zich toe op de taak waarvoor hij is opgeleid en getraind’
een
verhoogde
werktevredenheid. Toch is er een reëel
voor een accreditatie door het NIAZ.
Toezicht Vlaamse Overheid
waren geen fundamentele bezwaren.
digd als spreker en dacht mee na over de structuur van de
Deze organisatie heeft, in samen-
De Vlaamse Overheid heeft enige tijd
Het definitieve rapport van het nale-
zorgequipes.
werking met Accreditation Canada
geleden beslist om het toezicht op de
vingstoezicht resulteerde in een actie-
International (ACI), het zogenaam-
Vlaamse ziekenhuizen te herwerken.
plan en een reeks verbeteracties om
Communicatie, leiderschap en samenwerking
de QMentumprogramma geïntrodu-
Zo ondersteunt de overheid de ac-
bij te sturen waar nodig. In de volgen-
Hoe kan men werken met zorgkundigen en integrerende
ceerd: een duidelijk en transparant
creditatie door jaarlijkse nalevingstoe-
de fase wordt het traject van de inter-
verpleegkunde handhaven? Is het noodzakelijk om de
De hoofdverpleegkundige van de Molse afdeling geriatrie
eisenkader.
zichten. Dit zijn onaangekondigde
nistische patiënt op punt gesteld.
principes van integrerende verpleegkunde te houden of
geeft het voorbeeld en treedt voorwaardenscheppend
moet er nagedacht worden over andere zorgmodellen?
en begeleidend op. Door het schriftelijk vastleggen van
doorlichtingen door het Agentschap
18
VERANTWOORDE SAMENSTELLING VAN DE ZORGTEAMS Zorgkundigen in de equipe: taak van de hoofdverpleegkundige
gevaar te verglijden naar taakverpleging omdat de zorgkundigen bepaalde taken niet mogen uitvoeren. Hier is een zeer belangrijke opdracht weggelegd voor de hoofdverpleegkundige.
Met het oog op de externe audit
Zorginspectie. Het nalevingstoezicht is
De accreditatie en het nalevingstoe-
Hebben verpleegkundigen geleerd om taken te delegeren
samenwerkingsvormen zorgt ze ervoor dat zorgkundigen
en de ziekenhuisbrede accredita-
gericht op het concrete aftoetsen van
zicht zijn dus geen doelen op zich,
naar zorgkundigen? Kennen zij de taakinhoud van zorg-
en verpleegkundigen op een betere manier kunnen samen-
tie heeft een intern auditteam vorig
de gestelde criteria, die zich zowel op
maar middelen om de patiëntenzorg
kundigen?
werken. Wederzijds respect en een goede teamsfeer zijn
jaar
het
structuur-, proces- als resultaatniveau
permanent naar een hoger niveau te
Tal van vragen die aan bod kwamen tijdens de Winter-
de gunstige gevolgen hiervan.
H. Hartziekenhuis Mol doorgelicht.
bevinden. Dit wordt verder uitgewerkt
tillen.
meeting.
Van opname tot ontslag en van
onder de vorm van zorgtrajecten.
patiënteninformatie tot de veiligheid
Het eerste eisenkader, dat in 2013
tal
van
processen
in
19
STRATEGIE EN BELEID DE MANIER WAAROP HET ZIEKENHUIS ZIJN MISSIE EN VISIE IMPLEMENTEERT EN VERTAALT IN EEN VOOR IEDEREEN DUIDELIJKE STRATEGIE
20
21
STRATEGIE EN BELEID
BESPREKINGEN TUSSEN MOL EN GEEL AFGEBLAZEN Fusie ziekenhuizen gaat niet door De vergevorderde plannen om tot een volledige fusie te komen tussen de ziekenhuizen van Mol en Geel zijn eind 2013 afgesprongen. Wat blijft, is de ziekenhuisgroepering.
METEN VAN PATIENTENERVARINGEN H. Hartziekenhuis Mol ontvangt oorkonde van het Vlaams Patiëntenplatform
“In een gemeenschappelijke vergadering van de raad
dr. Bruno Van Eesbeeck aan als externe begeleider. Zijn
van bestuur van erica, bijeengekomen op 23 december
rol bestaat erin op basis van zijn ervaring en expertise een
Op maandag 9 december wordt het H. Hartziekenhuis Mol in de bloemetjes gezet door het Vlaams Patiëntenplatform voor zijn deelname aan een uitvoerige Vlaamse patiëntenbevraging.
2013, wordt vastgesteld dat de voorwaarden vandaag
katalysator te worden voor het vernieuwde elan van de
niet vervuld zijn om tot een werkbaar fusieziekenhuis te
hele instelling.
Het Vlaams Patiëntenplatform (VPP), dat bijna honderd patiëntenverenigingen overkoepelt, reikt voor het eerst een
komen in de Zuiderkempen”, berichten de ziekenhuizen
oorkonde uit aan de ziekenhuizen die binnen het VIP2 kwaliteitsindicatorenproject van de overheid, kiezen om ervaringen
in een beknopte mededeling. “De voorwaarden zijn in het
Naast een aantal quick wins ontwikkelt de extra begeleider
van patiënten te meten via de Vlaamse Patiënten Peiling. Patiënten zijn de eerste ervaringsdeskundigen van hun eigen
bijzonder de samenstelling van de bestuursorganen en de
een meerjarenplan waarvan duurzaam ondernemen en de
ziekte en behandeling. De ervaringen van patiënten in kaart brengen, is essentieel om een goede zorg te kunnen bieden.
pensioenlasten.”
kwaliteit van de patiëntenzorg de hoofdbeweegredenen
Exit erica In oktober 2012 kondigden de directies van beide ziekenhuizen nog aan dat het A.Z. St.-Dimpna van Geel en
‘De ontplooiing en verdere uitbouw van het H. Hartziekenhuis Mol worden gewaarborgd’
het H. Hartziekenhuis Mol zouden
zijn. Dr. Van Eesbeeck stelt een
Ook het H. Hartziekenhuis vindt het belangrijk dat naast het meten van klinische kwaliteit ook de ervaringen van patiënten
meerjaren-zorgstrategisch
op,
meegenomen worden. Krijgt de patiënt vooraf voldoende informatie over zijn behandeling, over de kosten ervan, zijn de
moet de financiële status gezond
zorgverstrekkers vriendelijk of voelt de patiënt zich veilig? Op basis van de resultaten kan het ziekenhuis immers verbe-
maken
teracties opzetten en zichzelf in de toekomst vergelijken met andere instellingen.
de
of
nodige
houden
plan
zodanig
investeringen
dat
kunnen
geprogrammeerd worden, zodat één
samensmelten tot één organisatie met de naam ‘erica’.
of meerdere speerpunten kunnen ontwikkeld worden, wat
Op 1 januari 2014 zou de fusie een feit zijn. De finale
van cruciaal belang is voor de algemene attractiviteit van
besprekingen verliepen echter bijzonder moeilijk. Het
het ziekenhuis.
Begin december heeft het Vlaams Patiëntenplatform een oorkonde overhandigd aan het H. Hartziekenhuis Mol om het ziekenhuis te belonen omdat het mee werk wil maken van het meten van patiëntenervaringen.
water om tot een gezamenlijke juridische entiteit te komen, was te diep.
H. Hartziekenhuis Mol 2.0
De fusie komt er dus niet, maar het is wel de bedoeling dat
De verwachtingen rond het vernieuwde H. Hartziekenhuis Mol
de ziekenhuizen met elkaar blijven samenwerken.
zijn hooggespannen. De bouwstenen voor het toekomstige beleid zijn: patiëntgerichtheid, kwaliteit, vastleggen van
22
Bijkomende ervaring en expertise
speerpunten, nauwe samenwerkingsverbanden met de
De ontplooiing en verdere uitbouw van het H. Hartziekenhuis Mol
buurziekenhuizen en nieuwe samenwerkingsvormen met
worden evenwel gewaarborgd. Om dit alles in goede
de huisartsen. Het is in het licht van deze bouwstenen dat
banen te leiden, stelt de raad van bestuur eind 2013
het H. Hartziekenhuis Mol 2.0 vorm zal krijgen.
‘Patiënten zijn de eerste ervaringsdeskundigen van hun eigen ziekte en behandeling’
23
STRATEGIE EN BELEID
NUCLEAIRE GENEESKUNDE Interne evaluatie B-Quanum Een opdracht van het International Atomic Energy Agency is om toezicht te houden op de kwaliteit van de diensten nucleaire geneeskunde. In België is B-Quanum het auditprogramma dat door het Federaal Agentschap voor Nucleaire Controle (FANC) wordt aanbevolen om een kwaliteitsaudit uit te voeren.
ZIEKENHUISGROEPERING MOL - GEEL Overheid erkent borstkliniek Midden 2013 werd de directie door de overheid op de hoogte gebracht dat de ziekenhuisgroepering Mol – Geel een officiële erkenning heeft verkregen voor de borstkliniek.
Na een eerste fase van zelfevaluatie vond er midden 2013 een eerste, grote interne audit plaats op de afdeling nucleaire geneeskunde van het H. Hartziekenhuis Mol. Vanaf 2014 zal een extern auditteam de dienst bezoeken.
Het borstcentrum van de Zuiderkempen is een samenwerking van de ziekenhuizen van Mol en Geel. Het is een centrale plaats waar patiënten met borstaandoeningen en hun familie terecht kunnen voor de diagnosestelling, behandeling,
Het geselecteerde proces was het zorgtraject sceletscintigrafie. De auditoren gingen na of de afdeling voldoet aan de
psychosociale begeleiding en informatieverstrekking.
wettelijke normen die in het B-Quanum-handboek gepubliceerd staan. Het doel van het borstcentrum is de kwaliteit van de borstkankerzorg te optimaliseren en een gecoördineerd zorgproces Sterke punten waren onder meer:
te garanderen.
* Alle medewerkers kennen het beleidsplan, de verpleegkundigen werken mee aan de projecten samen met de arts. * Er is aandacht voor opleiding, zowel van nieuwe medewerkers als van andere werknemers.
In het borstcentrum worden de patiënten met borstkanker besproken in multidisciplinair overleg. Specialisten van ver-
* In de wachtzaal voor patiënten is een patiëntfolder beschikbaar. Hierin worden onder andere de voorzorgsmaatregelen
schillende disciplines beoordelen samen de diagnose en de te volgen behandeling volgens de afgesproken protocols.
na het onderzoek besproken. Het team bestaat uit gynaecologen, anatoom-pathologen, oncologen, radiologen en een radiotherapeut. De sociaal verEnkele aandachtspunten:
pleegkundige, de borstverpleegkundige en de psychologe maken eveneens deel uit van het team.
* De dienst werkt niet met het ziekenhuisbreed incidentmeldingssysteem. * Er is geen CE verklaring van conformiteit bij een bestelling.
Alle patiënten worden op regelmatige tijdstippen besproken, zodat elke betrokken arts alsook de huisarts steeds op de
* Niet alle procedures staan online.
hoogte blijft.
Bovenvermelde punten resulteerden in een reeks aanbevelingen en opmerkingen van het auditteam. Op basis daarvan stelt het medisch diensthoofd een verbeterplan met afhandelingstermijn op.
‘Patiënten met borstkanker kunnen een beroep doen op een gespecialiseerd centrum met ruime ervaring’
‘Vanaf 2014 zal een extern auditteam de dienst bezoeken’
24
25
STRATEGIE EN BELEID
OPERATIEKWARTIER Checklist doet aantal patiënten met complicaties door operatie sterk dalen
DIGITALE INFORMATIESTROOM Doordachte drie-eenheid van iDocument, intranet en internet
Het gebruik van een ‘checklist’ in het operatiekwartier doet het aantal patiënten met complicaties als gevolg van een chirurgische ingreep, fors dalen. Dat stelden onderzoekers vast in een studie naar het effect van het gebruik van de zogenaamde ‘surgical safety checklist’ van de Wereldgezondheidsorganisatie.
Afgelopen jaar is het H. Hartziekenhuis Mol van start gegaan met een geïnformatiseerd documentbeheersysteem. iDocument zorgt ervoor dat documenten altijd up-to-date zijn, optimaal beheersbaar en eenvoudig gevonden worden. Aan de implementatie van iDocument is een intensieve voorbereiding vooraf gegaan.
In het operatiekwartier van het H. Hartziekenhuis Mol han-
ïntegreerd in Orbis, het elektronisch patiëntendossier van
Informatie speelt een cruciale rol in elke organisatie en
Zo bevat het softwarepakket iDocument alle documenten
teert men al geruime tijd een checklist.
het H. Hartziekenhuis Mol. Elke zorgprofessional vult zijn
moet daarom relevant, juist en actueel zijn. Omdat infor-
met formele inhoud en lange termijn karakter. Alle docu-
deel van het dossier in: snel, veilig en efficiënt.
matie ook dynamisch is, is het belangrijk om steeds de
menten met een informatief karakter of dynamische infor-
Ingevoerd, gemeten en geoptimaliseerd
meest actuele versie van documenten
De lijst bestaat uit een reeks items die het operatieteam
Ook de Vlaamse overheid heeft ondertussen het gebruik
beschikbaar te hebben. Het is met ande-
gedurende de verschillende fases – voor de anesthesie,
van de checklist opgenomen in haar nieuw toezichtmodel
re woorden essentieel om een wildgroei
voor de incisie en bij afloop van de ingreep – moet con-
voor de ziekenhuizen.
aan versies en varianten met foutieve in-
troleren. Vooraf bepaalde taken en controlepunten worden
matie zijn terug te vinden op het intranet.
‘De juiste informatie op het juiste moment voor de juiste persoon’
ten, en factoren die de implementatie van de lijst belemmerden, aan het licht. Na analyse van de resultaten werden de afspraken rond de checklist verder verfijnd. Door mid-
raadplegen die ook aan externe doelgroepen wordt gegeven.
formatie te voorkomen.
afgevinkt. Het afgelopen jaar brachten metingen een aantal knelpun-
En op het internet is alle informatie te
Volgende stappen
‘Het H. Hartziekenhuis werkt op een gestructureerde en continue wijze aan het verbeteren van de kwaliteit’
Kwaliteit en informatie stroomlijnen
In de volgende fase worden alle bestaande documenten
Daarom is er in het H. Hartziekenhuis Mol geopteerd om
van het ziekenhuis kritisch bekeken, geactualiseerd en krij-
te werken met het elektronisch documentbeheersysteem
gen ze een plaats in de drie-eenheid iDocument, intranet
iDocument van de firma Infoland. De doelstelling hiervan is
of internet. Ondertussen wordt de opleiding van de zoge-
om steeds de juiste informatie beschikbaar te stellen voor
naamde documentbeheerders en andere gebruikers ge-
del van de herwerkte lijst krijgt elke individuele zorgverle-
iedere belanghebbende, op ieder moment en dit op een
pland.
ner - chirurg, anesthesist en verpleegkundige - binnen de
elektronische manier. Ook het kwaliteitshandboek van het
Bijzondere aandacht gaat uit naar de betrokkenheid van
operatie-equipe een duidelijk zicht op wie wat doet en voor
klinisch laboratorium is opgenomen in iDocument.
het medisch departement. Ook artsen krijgen immers be-
wat verantwoordelijk is. Zo is de anesthesist coördinator
schikking over de voor hen relevante, meest recente en
van de gezamenlijke ‘time-out procedure’; een cruciaal
Wat wordt waar beheerd?
goedgekeurde versie van documenten. Daarenboven spe-
checkmoment. Daarenboven is de veiligheidslijst nu ge-
Alle documenten binnen het ziekenhuis worden slechts
len de geneesheren een cruciale rol in het beoordelen van
één maal opgeslagen en op één plaats onderhouden. Ze
documenten.
kunnen wel door middel van hyperlinks op verschillende plaatsen aangeboden worden aan de eindgebruiker. 26
27
MANAGEMENT VAN MEDEWERKERS DE MANIER WAAROP HET ZIEKENHUIS ZIJN MEDEWERKERS INZET, STIMULEERT EN WAARDEERT OM ZIJN STRATEGIE EN BELEIDSDOELSTELLINGEN TE REALISEREN
28
29
MEDEWERKERS
SAMEN STERK Evolutie personeelsbestand
PERSONEELSZAKEN Overschakeling loonsecretariaat
Eind 2013 waren er 593 personeelsleden werkzaam in het H. Hartziekenhuis, zo’n 420,47 betaalde fulltime equivalenten. In vergelijking met 2012 is dit een status quo.
Op 1 januari 2014 schakelt het H. Hartziekenhuis Mol over naar het loonsecretariaat van ‘Acerta’. Er is niets ingrijpender dan dat voor een personeelsdienst. Het volledige jaar 2013 stond dan ook in het teken van de voorbereiding op deze overstap.
Algemene cijfergegevens 2013 Aantal medewerkers Aantal betaalde fulltime equivalenten Aantal mannen Aantal vrouwen Gemiddelde leeftijd
593
De gezondheidszorg is continu in beweging en groeit nog
Het loonpakket waar de medewerkers van de personeels-
420,47
steeds. Deze ontwikkeling heeft binnen de sector geleid
dienst al jaren vertrouwd mee zijn, en verweven zit in al hun
tot een toenemende tewerkstelling, maar ook tot een
doen en laten, wordt verlaten. Begin 2014 wordt er immers
aantal specifieke uitdagingen. Samen met Acerta kan het
gekozen voor het loonsecretariaat Acerta. Een intensieve
H. Hartziekenhuis inspelen op de grote verscheidenheid
voorbereiding en uitwerking gaan hieraan vooraf. Zo wordt
aan behoeften qua personeelsadministratie.
iedere looncode opnieuw onder de loep genomen om tot
72 521
12% 88%
39,84
een nieuw ontwerp te komen. Na een reeks opleidingen
Voltijdse medewerkers
270
45,50%
Deeltijdse medewerkers
323
54,50%
Aantal bruggepensioneerden
begint voor de personeelsdienst op 1 januari een nieuw hoofdstuk.
25
‘Grote uitdagingen voor de personeelsdienst’
30
31
MEDEWERKERS
NUCLEAIRE GENEESKUNDE Ooglensdosimetrie
G ACADEMY KEMPEN Een geriatrische zorgverlener… van alle markten thuis
Een van de basisprincipes van de stralingsbescherming is het waken over het naleven van de vooropgestelde dosislimieten. Deze limieten werden bepaald om een zo laag mogelijk, maar aanvaardbaar, risico op stralingseffecten te bekomen.
Op 7 en 14 juni van het afgelopen jaar organiseerden de hoofdverpleegkundigen van de dienst geriatrie de jaarlijkse G Academy Kempen. De editie 2013 stond in het teken van de geriatrische verpleegkundige en was gericht naar zowel interne als externe zorgverleners.
De ooglens behoort tot één van de meest stralingsgevoe-
lens (op een bril gemonteerd) gedragen tijdens het werk.
Het plenaire gedeelte startte met de stelling: ‘De observatie en rapportage van elke discipline is belangrijk voor de
lige organen, met voornamelijk cataract (vertroebeling van
De conclusies van dit weliswaar beperkt onderzoek (be-
correcte invulling van meetschalen’ zoals Katzschalen, Barthel, NRS… Zo kwamen verschillende toepassingen aan
de ooglens) tot gevolg.
perkt aantal data):
bod. Hierna werd stilgestaan bij het belang van correcte feedback naar studenten toe.
De afgelopen jaren heeft men vastgesteld dat er een toename
is
van
stralingsgeïnduceerd
cataract
•
bij
beroepshalve blootgestelde werknemers en dit bij een
•
blootstelling onder de drempels die vastgesteld werden
de ooglensdosis per jaar ligt ver onder de actuele-wettelijke limiet
In de namiddag volgden een reeks praktische workshops met als onderwerpen: gebruik van passieve en actieve
de ooglensdosis per jaar ligt onder de nieuwe ICRP
tilliften, stomazorg, pletten van medicatie, gebruik van incontinentiemateriaal, katheterzorg en principes van wond-
limiet
zorg.
publicaties van 1990 en 2007. In april 2011
•
er is geen verband tussen ervaring en ooglensdosis
heeft het ICRP dan de aanbeveling gepubliceerd om
•
er is mogelijk een verband tussen de sternumdosis en
Mensen niet alleen beter maken, maar ook beter helpen, is het leidmotief van de organisatoren. En men kan de
de ooglensdosis: moet verder onderzocht worden.
complexe zorgvraag van de geriatrische patiënt enkel beantwoorden door continu bij te scholen.
in de ICRP
(1)
de dosislimieten voor de ooglens te verlagen. Deze aanbeveling wordt in de Belgische Wetgeving opgenomen.
Men stelt dat er monitoring nodig is bij medewerkers die Uit de metingen voor interventionele cardiologie en radio-
3/10e van de limiet overschrijden. Uit de studie blijkt dat
logie blijkt dat de grens per jaar vrij snel kan overschre-
er medewerkers zijn die boven de grens komen en bij deze
den worden en daarom is het gebruik van een aangepaste
medewerkers moet gekeken worden of er bepaalde han-
loodbril noodzakelijk.
delingen aangepast kunnen worden om de ooglensdosis te verlagen.
‘Theorie en praktische workshops om structureel bij te leren’
Voor medewerkers nucleaire geneeskunde zijn er geen data in de literatuur. Het Studiecentrum voor Kernenergie (SCK) heeft metingen gedaan bij medewerkers nucleaire geneeskunde van enkele ziekenhuizen, waaronder Mol.
(1) ICRP: International Commission on Radiological Protection
De Molse medewerkers hebben dosimeters nabij de oog-
32
33
MEDEWERKERS
DE KRACHT VAN MENSEN Een zorgballon voor Leen Smeyers 2013 was voor Zorgnet Vlaanderen een feestjaar, want deze werkgeversorganisatie mocht vorig jaar 75 kaarsjes uitblazen. Het hele jaar lang gaven ze de zorg in al haar diversiteit een stem en een gezicht. Ze gaven 75 zorgballonnen cadeau aan 75 zorgvips en publiceerden al hun verhalen. Op het slotevent werden de zorgvips feestelijk in de bloemetjes gezet. Eén van die vips was vroedvrouw Leen Smeyers. Zij werd door Nathalie Verkuringen, die onderstaand verhaal instuurde, genomineerd. Vroedvrouw Leen leeft voor haar beroep
voor de couveuseafdeling. Met hun naaimachine maakten
Marleen Smeyers, iedereen kent haar als Leen, werkt al
ze alles zelf, ze hebben er weken aan gewerkt, maar de
ongeveer 22 jaar als vroedvrouw in het H. Hartziekenhuis
bedjes zien er fantastisch uit. Leen is niet alleen een hele
Mol. Ze is een zeer gewaardeerde collega voor het team
toffe collega, maar ook een aangenaam persoon om mee
en heeft het hart op de juiste plaats. Leen staat altijd voor
om te gaan. Ze gaat er steeds voor. En ook op feestjes of
iedereen klaar. Is er een collega ziek? Dan zal zij zich als
een teambuilding zal ze nooit ontbreken.
eerste melden om dat op te lossen. Leen leeft voor haar job. Met heel veel enthousiasme verzorgt ze de pas beval-
Het is leuk om te zien dat na zoveel jaren dienst de pracht
len moeders. Ook in de thuiszorg, Leen is ook zelfstandig
van het beroep nog steeds in haar leeft. Met de zin “Leen,
vroedvrouw, soigneert ze hen met veel liefde. Of het nu
jij maakt ons team compleet” willen haar collega’s haar be-
druk is of niet, ze is steeds goedgezind en verliest nooit
danken met een zorgballon. Proficiat!
haar kalmte. Ze staat ook altijd klaar met goede raad. En ze bezit een stevige portie creativiteit. Samen met een andere collega zorgde ze voor nieuwe hoeslakens en doeken
‘Leen, jij maakt ons team compleet’
34
35
MEDEWERKERS
PREVENTIE VAN PRIKONGEVALLEN Daling aantal prikongevallen zet door Op 3 mei 2013 verscheen in het Belgisch Staatsblad een nieuw Koninklijk Besluit betreffende ‘de bescherming van de werknemers tegen de risico’s bij blootstelling aan biologische agentia op het werk, met het oog op de preventie van scherpe letsels in de ziekenhuis- en gezondheidszorgsector’.
Nieuwe richtlijnen
scherp voorwerp of door contact (spatten, bijtwonde)
Daarnaast werd in 2013 een audit verricht met betrekking
stickers aangebracht om duidelijk te maken dat het verboden
Dit KB speelt in op het feit dat ongevallen met scherpe
met slijmvlies of niet intacte huid (huid met schaafwonde,
tot de naaldcontainers: zijn er voldoende, op de juiste
is om naalden op de maaltijdplateau te laten liggen of op
objecten één van de grootste risico’s vormen voor de
wonde, eczeem). Het risico van transmissie bij een
plaatsen, zijn ze groot genoeg of niet té groot, zijn ze cor-
de etenskar te leggen. Medewerkers worden tijdens de
veiligheid en gezondheid van gezondheidszorgwerkers.
prikaccident met een geïnfecteerde naald of bij verwon-
rect gemonteerd aan bijvoorbeeld een kar, zijn ze correct
risico-analyse erop gewezen dat men steeds een
In Europa gebeuren jaarlijks immers naar schatting één
ding met een ander scherp voorwerp, bedraagt ongeveer:
gesloten, zitten ze niet overvol, … .
naaldcontainer in de buurt moet hebben en zo nodig moet
miljoen ongevallen met prikaccidenten, zonder rekening te
•
1 op 3 voor hepatitis B
De audit leerde dat er voldoende naaldcontainers zijn en
meenemen om zo veilig mogelijk te kunnen werken.
houden met het aantal niet gemelde ongevallen. De daar-
•
1 op 30 voor hepatitis C
dat ze correct gesloten zijn. De maximale vullijn wordt
Het regelmatig onder de aandacht brengen van melding en
aan verbonden letsels zijn een reden tot bezorgdheid, aan-
•
1 op 300 voor HIV
niet altijd gerespecteerd en zal deel uitmaken van een
preventie in het kader van prikongevallen, heeft gezorgd
gezien ze kunnen leiden tot infecties door ziektekiemen uit
sensibilisatie
ziekenhuisbreed
voor een piek in 2006 (39 prikongevallen/
het bloed, waaronder hepatitis B, hepatitis C en HIV. Het
Acties in het ziekenhuis
zal
verder
In het H. Hartziekenhuis Mol werken de ziekenhuishygiënisten
opgevolgd door verschillende audits
aandacht voor melding van prikongeval-
naast het feit dat ze hoge kosten meebrengen, ook veel
en de preventie-adviseur reeds enkele jaren aan een
leed veroorzaken bij de getroffen gezondheidszorgwerkers
sensibilisatie rond melding en preventie van prikongevallen.
en hun gezinnen.
In 2006 heeft het ziekenhuis meegedaan aan de studie
‘Ongevallen met scherpe objecten vormen één van die doorheen het jaar plaatsvinden op de grootste risico’s voor de de afdelingen. De montage aan karren veiligheid en gezondheid van gezondheidszorgwerkers’ kon beter, hiervoor werden begin
onderrapporteringsstudie + expliciete
spreekt voor zich dat letsels door scherpe voorwerpen,
‘onderrapportering van prikongevallen’ en daaruit bleek
2014 ‘beugels’ aangekocht en op de
De genomen maatregelen in 2013 en de
Het KB legt een kader vast dat maatregelen omvat op het
dat 50% van de prikongevallen niet gemeld werd. De
werkvloer verdeeld. Om het werk eenvoudiger te maken
effecten van de risico-analyses met de nodige acties die
vlak van risicoanalyse, risicopreventie, opleiding en voor-
wetgeving van 2013 kondigde een nieuw elan aan waarbij
werd besloten om de 1-liter naaldcontainers te vervangen
hier de komende jaren uit zullen voortvloeien, zullen hope-
lichting, sensibilisering en controle, alsook reactie- en op-
er nog een stap verder gezet werd.
door 3-liter naaldcontainers. Om veilig werken nog meer
lijk de dalende trend bestendigen.
volgingsprocedures in verband met letsels door scherpe voorwerpen.
plaatsvinden.
Dit
wordt
len) en een daling van het aantal prikongevallen over de jaren tot 18 per jaar.
te stimuleren werden de vacutainers voor bloedafnames Zo werd in 2013 gestart met risico-analyses op de afde-
met draaisysteem vervangen door vacutainers met een
Benchmark is sinds 2011 niet meer mogelijk gezien de
lingen. Dit zal in 2014 leiden tot het nemen van gerichte
kliksysteem.
overheid dit heeft stopgezet.
Een prik-/bijt-/spatongeval is elk ongeval dat gepaard gaat
maatregelen om op de punten waar slecht gescoord wordt
met blootstelling aan bloed, weefsel of andere lichaams-
een verbetering te realiseren.
vochten door een percutane verwonding met naald of 36
die
Om personeelsleden eraan te herinneren om geen naalden te laten ‘rondzwerven’, werden aan de etenskarren 37
MEDEWERKERS MEDISCH TEAM Eind 2013 zijn er meer dan 70 ziekenhuisgeneesheren verbonden aan het H. Hartziekenhuis Mol. Vier nieuwe artsen, dr. Adriaens, dr. Heymans, dr. Naert en dr. Swinnen, kwamen in dienst. Dr. Maes, neuroloog, verliet de organisatie.
Dr. Naert, kinderarts
VOORSTELLING NIEUWE ARTSEN
Dr. Marc Naert volgde zijn studies geneeskunde aan de Vrije Universiteit Brussel. Na het behalen van
In de loop van 2013 kwamen onderstaande artsen het ziekenhuis versterken:
zijn algemeen diploma in de genees-, heel- en verloskunde volgde hij succesvol zijn opleiding als kinderarts aan de V.U.B. Tijdens die opleiding werkte hij één jaar aan de zijde van prof. Vandeplas, kindergastro-enteroloog en diensthoofd Kindergeneeskunde van UZ Brussel. Hier legde hij de
Dr. Adriaens mond-, kaak- en aangezichtschirurg De afdeling mond-, kaak- en aangezichtschirurgie van het H. Hartziekenhuis Mol trok in 2013 dr. Jo Adriaens aan. Deze uitbreiding kwam er na een geslaagd inloopjaar en heeft als voornaamste doel de service naar de patiënten aanzienlijk te verbeteren door dagelijkse aanwezigheid van een mond-, kaak- en aangezichtschirurg in het ziekenhuis te Mol. Tijdens en na zijn opleiding heeft dr. Adriaens zich voornamelijk toegelegd op aangezichtstraumatologie, dysgnathieën en per-implantologische reconstructies. Dit gebeurde met name in het Rijnstate
basis voor zijn blijvende interesse in de voedingsleer van het jonge kind. In 1995 voltooide hij zijn specialisatie als algemeen kinderarts met bijzondere bekwaamheid in de kindergastro-enterologie en de neonatologie. Na zijn studies ging dr. Marc Naert aan de slag als pediater in het H. Serruysziekenhuis te Oostende. Als diensthoofd kinderarts verdiepte hij zich daar in de voordelen voor de pasgeborenen bij natuurlijke bevallingsmethoden. Hij speelde een belangrijke rol bij het behalen van het internationale borstvoedingslabel BMFHI in 2007. Dr. Marc Naert blijft zich sinds 1 mei 2013 binnen de ploeg kinderartsen van het H. Hartziekenhuis Mol als algemeen kinderarts profileren, met aparte interesse in de voedingsleer, en borstvoeding in het bijzonder.
Ziekenhuis te Arnhem en aan het European Face Centre van de VUB te Brussel. Hij volgde een fellowship orthognatische chirurgie aan het Radboud UMC. Sinds oktober 2013 stelt hij zijn kennis en ervaring ten dienste van de patiënten uit de regio en treedt hij op in samenwerking met dr. Dolfijn.
Dr. Swinnen, neuroloog
Dr. Heymans,
Dr. Charlotte Swinnen trok voor haar geneeskundestudies in 2001 naar Leuven. In het kader van
gynaecoloog
haar specialisatie in neurologie werkte ze twee jaar in het A.Z. Sint-Jan in Brugge en drie jaar in het UZ Leuven, op de dienst van prof. dr. Robberecht.
Dr. Julie Heymans volgde haar artsenopleiding in UHasselt en KU Leuven. Ze studeerde af als
Wat betreft neurologie heeft dr. Swinnen een brede interesse. Zo zal zij zich in de toekomst toeleg-
gynaecoloog waarvan ze één jaar opleiding volbracht in Adelaide, Australië.
gen op beroertezorg en het behalen van de bijzondere bekwaming in de slaapstoornissen. Ze koos
Dr. Heymans startte op 1 september haar activiteiten als voltijds, algemeen gynaecoloog binnen
voor neurologie omdat het een heel klinische discipline is en blijft. Communicatie met de patiënten
de associatie verloskunde-gynaecologie van het H. Hartziekenhuis Mol. Ze heeft een bijzondere
blijft primordiaal. Het is ook een discipline met een enorme evolutie wat betreft diagnostische en
belangstelling voor de verloskunde en laparoscopie.
therapeutische mogelijkheden. Sinds 1 december 2013 maakt dr. Swinnen deel uit van de dienst en associatie neurologie, in samenwerking met dr. Alexandra Keersmaekers.
38
39
MANAGEMENT VAN MIDDELEN DE MANIER WAAROP MIDDELEN WORDEN AANGEWEND OM DE ACTIVITEITEN VAN HET ZIEKENHUIS EFFECTIEF EN EFFICIËNT UIT TE VOEREN
40
41
MIDDELEN
PRIMEUR VOOR ONS LAND IN HET H. HARTZIEKENHUIS MOL Vijf vernieuwde operatiezalen Het H. Hartziekenhuis Mol heeft fors geïnvesteerd in de totale vernieuwing van de operatiezalen. Een aantal toestellen zijn een primeur voor ons land. Na de reorganisatie van twee zalen in 2012, werden vorig jaar nog drie vernieuwde zalen in gebruik genomen.
In de operatiezalen zijn er nieuwe, geavanceerde anesthesietoestellen en operatietafels, speciale verlichting en
Veiligheid centraal
hoogtechnologische luchtbehandeling geïnstalleerd.
Voor de reiniging en desinfectie van de chirurgische instrumenten en endoscopen kiest het H. Hartziekenhuis
Betrouwbare patiëntenzorg
Mol als eerste ziekenhuis in België voor het nieuwe
Anesthesie speelt een belangrijke rol in de operatieafdeling
toestel ‘ultraZonic’ van Z-Projects. Het is niet alleen
van het ziekenhuis. Voor, tijdens en na de operatie is er
hoogkwalitatief, maar ook energiezuinig en uitermate
betrouwbare ondersteuning nodig. Daarvoor werkt het
nauwkeurig, met één doel voor ogen: een reproduceerbare
ziekenhuis samen met de firma Dräger. Deze levert een
en valideerbare reiniging.
paradepaardje van medische technologie: nieuwe en complete anesthesie-werkstations die de veiligheid en
Met het nieuwe systeem wordt vooral de voorreiniging
de efficiëntie van de patiëntenzorg verhogen. Zelfs bij
verbeterd.
gelijktijdige uitval van alle nutsvoorzieningen (gassen en
bijvoorbeeld gebruikt bij oogheelkunde, zijn moeilijk te
elektrische stroom) blijven de toestellen zelfstandig en
zuiveren met een wasmachine. Met ultraZonic, dé innovatie
even krachtig werken. Dankzij nieuwe, ongeëvenaarde
op vlak van ultrasoon schoon maken, worden deze
technologie gebeurt dit op de meest zuinige en ecologisch
instrumenten nauwkeurig gereinigd. Bijkomend voordeel
verantwoorde manier.
is dat elk proces wordt vastgelegd via touch screen en
Holle
en
gevoelige
instrumenten,
zoals
opgeslagen in het ziekenhuisnetwerk. Het operatiekwartier is verder voorzien van nieuwe
Na reiniging worden de instrumenten gesteriliseerd.
operatietafels en – zuilen, lampen en pendels. Hiernaast
Hiervoor heeft het ziekenhuis sterilisatoren van het merk
zorgt de hoogtechnologische luchtbehandeling voor
Lautenschläger aangekocht.
filtering van de lucht en acclimatisatie. Er wordt een ‘overdruk’ gecreëerd zodat er geen vervuiling in de zalen kan terechtkomen. 42
‘Veiligheid is een topprioriteit’ 43
MIDDELEN
NIEUWE CT Patiënt krijgt in H. Hartziekenhuis Mol de laagst mogelijke stralingsdosis
NIEUW OLYMPUS SYSTEEM VOOR LAPAROSCOPIE Patiëntveiligheid staat bij chirurgen voorop
Eind 2012 werd het CT-toestel van de dienst radiologie vervangen door een nieuw type Toshiba Aquilion prime (multislice 160 sneden). De voornaamste reden was de sterk verlaagde stralingsdosis met 50% ten opzichte van de vorige situatie.
Afgelopen jaar investeerde het H. Hartziekenhuis Mol in een hypermodern Olympus systeem voor laparoscopie. Laparoscopie is een operatiemethode waarbij via kleine openingen in het lichaam geopereerd kan worden. De chirurgen maken met deze aankoop de ambitie waar om behandel- en operatiemethodes steeds veiliger, efficiënter en patiëntvriendelijker te maken.
Het nieuwe toestel overtreft de mogelijkheden van
Dit betekent dat nu elke patiënt die in de dienst radiologie een
High tech apparatuur
Het gebruik van deze nieuwe apparatuur maakt dat de
andere scanners. De kwaliteit verbetert aanzienlijk en de
CT-onderzoek ondergaat, de laagst mogelijke stralingsdosis
De Olympus ENDOEYE HD II Rigid Videoscope beschikt
chirurg de ingreep versneld kan uitvoeren en het aantal
stralingsdosis verlaagt gevoelig.
krijgt. Ook de tweede CT-scanner (Cone beam CT) heeft in
over ‘chip-on-the-top’ technologie om HD-beeldkwaliteit
manipulaties vermindert. Vooral de operatietijd van
zijn toepassingen en in vergelijking met zijn concurrenten
tot stand te brengen. Hierdoor is er een natuurlijke
complexe laparoscopische ingrepen, als rectum resecties,
de laagst mogelijke dosis.
kleurweergave, bijzondere verlichting en maximaal contrast
kunnen hierdoor worden ingekort.
Betere resolutie, lagere dosis, kortere tijd Deze
stralingsdosisreductie
leveranciers nieuwe
sinds
2011
computerberekeningen
wiskundige iteratieve
toegepast
wordt
data
tot
berekeningen
nu
door
alle
en
berust
van
beelden:
de
in
plaats
voor de chirurg. Een geavanceerd
op
In deze tijden met (terecht) sterk verhoogde aandacht
optisch ontwerp zorgt voor focus-free
originele
van de overheid en de bevolking voor iatrogeen verwekte
functionaliteit en biedt een grotere
‘Patiëntvriendelijker, veiliger Het grote voordeel van laparoscopie is dat patiënten sneller herstellen en eerder en efficiënter’
zogenaamde
kankers vinden directie en artsen van het H. Hartziekenhuis
scherptediepte, terwijl de mist-vrije
naar huis kunnen, bovendien zijn er minder
Mol deze investering als deel van ‘good practice’.
functie zorgt voor een helder beeld
complicaties.
de
van
de
vroeger gebruikte algebraïsche berekeningen. Dit principe
gedurende de gehele procedure. Vooral deze laatste
was al bekend in de wiskunde en computerwereld, doch
Andere voordelen van de nieuwe scanner zijn: betere
functionaliteit zorgt voor uitzonderlijke beeldkwaliteit.
kon pas gelanceerd worden nadat de nodige krachtige
resolutie, automatisch geplande reconstructies, betere
Het toestel levert efficiëntie in een alles-in-één ergonomisch
chips ontwikkeld waren. Hierdoor worden alle data tot
software
ontwerp en is volledig autoclaveerbaar. Bijkomend werd
drie maal en meer herberekend waardoor ofwel betere
CT-coronarografie.
voor
CT-coloscopies,
CT-angiografies
en
geïnvesteerd in de Olympus ENDOEYE Flex waarbij een
scherpte (resolutie) van de beelden gegenereerd wordt,
scoop met eerder vermelde eigenschappen ook angulatie
lagere dosis of kortere tijd. Door een combinatie kan aldus
mogelijk maakt.
de dosis sterk verminderen. De raad van bestuur en de directie volgden de radiologen in deze en keurden de vervanging goed.
44
45
MANAGEMENT VAN PROCESSEN DE MANIER WAAROP HET ZIEKENHUIS ZIJN PROCESSEN IDENTIFICEERT, ONTWERPT, BEHEERST EN WAAR NODIG VERBETERT OF VERNIEUWT, GERICHT OP DE WAARDETOEVOEGING VOOR ALLE BETROKKENEN
46
47
PROCESSEN OBESITASKLINIEK GROEIT DOOR EN BREIDT HAAR CONCEPT VERDER UIT Voor elke patiënt een individueel plan ‘Coach 2 Balance’: zo heet het stevig uitgewerkt niet-operatief programma voor obesitaspatiënten dat vorig jaar in het H. Hartziekenhuis Mol werd uitgebouwd. Samen met het vernieuwd traject voor overgewichtoperaties heeft de obesitaskliniek nu een totaalaanbod voor patiënten met ernstig overgewicht. Uit onderzoek blijkt duidelijk dat obesitas een chronische
mologen. De diëtisten nemen de voedingsbegeleiding
en outcome op het vlak van
ziekte is die ook als dusdanig moet benaderd en behan-
voor hun rekening. De beweegcoach staat in voor de be-
gewichtsverlies en de rol van
deld worden met een multidisciplinaire aanpak als gouden
wegingsondersteuning en de psychologen en gedragsthe-
beloningsgevoeligheid en execu-
standaard.
rapeuten doen de hulpverlening in levensstijlverandering.
tieve functies bij obesitas en de
Het individueel behandelplan kan bijgevolg verschillen-
consequenties naar behandeling.
Obesitascoördinator houdt overzicht op het volledige
de elementen bevatten: individuele voedingsbegeleiding,
traject van elke patient
groepssessies levensstijlverandering, individuele gedrags-
In 2013 werd de obesitaskliniek
Deze functie wordt ingevuld door An Strauven, klinisch
therapeutische sessies, het ‘Get2Move’ sportprogramma
erkend door zowel CM Antwerpen
psychologe en erkend gedragstherapeute. Zij fungeert als
met onder andere sporten in groep en begeleiding op af-
als door OZ die beide een terugbe-
regie- en vast aanspreekpunt.
stand via een bewegingsmeter en indien medisch geïndi-
taling van 200 euro voorzien voor
ceerd een overgewichtsoperatie. De obesitascoördinator
de multidisciplinaire perioperatieve
volgt elke patiënt op met korte evaluatiegesprekken.
en niet-operatieve trajecten. Met de
Een persoonlijke aanpak De aanmelding in de obesitaskliniek gebeurt via de
48
‘Het aantal huidkankers blijft schrikwekkend toenemen’
DERMATOLOGIE Nieuwe behandelingen van huidkanker Sinds 1 januari is er een nieuwe speler op de markt voor de behandeling van voorstadia van huidkanker, zogenaamde ‘actinische keratosen’. Het product heet Picato en wordt in twee vormen afgeleverd: drie tubes van 150 µg/g voor het gelaat en twee tubes van 500 µg/g voor het lichaam. Naast Aldara, Efudix en photodynamische therapie verhoogt dit aanzienlijk de behandelingsmogelijkheden.
andere mutualiteiten wordt onder-
obesitascoördinator of een van de chirurgen met
Op een medisch verantwoorde wijze werken aan gewicht
handeld eenzelfde terugbetaling te
een verkennend gesprek waarin de hulpvraag en de
en gezondheid
Enkele jaren geleden was het H. Hartziekenhuis Mol pionier voor photo-
voorzien.
obesitasproblematiek in kaart worden gebracht en het
De obesitaskliniek van het H. Hartziekenhuis Mol stelt de
dynamische therapie, zodat ook dermatologen uit de onmiddellijke om-
palet aan mogelijkheden omstandig wordt toegelicht.
gezondheid van iedere patiënt op de eerste plaats. Het
In
de
Aansluitend kan een afspraak worden gemaakt voor een
opstellen van een individueel aangepast behandelingsadvies
Het aantal huidkankers blijft echter schrikwekkend toenemen. Daarom
obesitaskliniek ook mediatiek in the
uitgebreide multidisciplinaire screening van één dag die
gebeurt dan ook op basis van de meest recente
heeft de overheid beslist een extra nomenclatuurnummer voor der-
picture door de TV-reeks “Afvallen
de problematiek gedetailleerd in kaart brengt. Op basis
internationale wetenschappelijke richtlijnen. Gegevens
moscopie vanaf 1 maart 2013 in te voeren. De gewone dermoscopie is
en Opstaan” (VTM / Eyeworks)
van het teamoverleg krijgt elke patiënt een individueel
en resultaten worden bovendien zorgvuldig bewaard en
reeds jaren standaard in de diagnostiek.
waar een zestal patiënten werd
behandelplan op maat.
gebruikt om nieuwe inzichten te ontdekken en verder uit te
Het H. Hartziekenhuis Mol overweegt nu de aanschaf van een gedigitali-
gevolgd
De begeleiding van de obesitaskliniek steunt op vier pij-
werken. Samen met de faculteit Psychologie (KU Leuven)
seerde versie. Dit zou een nog nauwkeurige diagnostiek mogelijk maken.
traject. Hiermee heeft het team een
lers. De medische aspecten zijn in handen van een team
publiceerde het obesitasteam enkele publicaties en werd
realistisch beeld kunnen schetsen
specialisten:
endocrinoloog,
medewerking verleend aan abstracts. Vandaag werkt men
over de aanpak van obesitas.
gastroenterologen, fysiotherapeut, cardiologen en pneu-
volop aan een artikel rond persoonlijkheidskenmerken
bariatrisch
chirurgen,
geving hun patiënten voor deze behandeling naar Mol verwijzen. het
voorjaar
doorheen
kwam
het
ganse
www.obesitaskliniek.be
49
PROCESSEN
TRANSANALE MINIMAAL INVASIEVE CHIRURGIE Een nieuw perspectief
Een ‘visueel’ verhaal
Van TEM naar TAMIS, een transanale revolutie
De evolutie van de transanale lokale verwijdering van
De voordelen van de flexibele camera maar tegelijk ook
poliepen in de endeldarm werd vooral bepaald door de
de beperkingen ervan in de behandeling van grotere
noodzaak om de expositie en de manoevreerruimte te
letsels, vormden in 1984 samen met de beperkingen van
verbeteren. Vooral letsels hogerop in de endeldarm zijn,
ruimte en licht bij de klassieke transanale rectumchirurgie,
gezien de beperkingen van afstand, expositie en kwaliteit
de voedingsbron voor de ontwikkeling van de Transanale
van resectie, minder geschikt voor klassieke chirurgie met
Endoscopische Microchirurgie of TEM (1).
behulp van een anale spreider.
De enorme kostprijs, de beperkingen en de geringe keuze
Dit staat in groot contrast met het prima zicht met een
van het instrumentarium van TEM zorgden ervoor dat de
flexibele camera (coloscopie) dankzij het inblazen van
techniek wereldwijd toch niet breed verspreid geraakte.
lucht en een goede verlichting van het rectum. Deze techniek is daarom lang de voorkeursbehandeling ge-
Als één van de eerste in Europa werd in 2009 in Mol
weest voor verwijdering (excisie) van kleinere poliepen.
succesvol gestart met het gebruik van een Gelpoint
Wegname van grotere of beginnend cancereuze letsels
(Applied Medical ®) voor de transanale wegname van
blijkt met coloscopie echter onmogelijk of zeer tijdrovend.
een kleinere goedaardige poliep gelegen in het midden
De kans op onderliggende kwaadaardigheid bij grotere
van de endeldarm. Dit instrument is een kleine wegwerp-
poliepen is bovendien zeer groot (tot 35%). Grotere po-
bare kunststofbuis aan de buitenzijde bedekt met een gel-
liepen werden historisch daarom meer agressief benaderd
kussen waardoor de klassieke instrumenten die gebruikt
via radicale chirurgie waarbij de endeldarm gedeeltelijk of
worden bij kijkoperaties nu ook kunnen gebruikt worden
geheel verwijderd werd met onvermijdelijk meer risico en
voor transanale chirurgie om een volledig stukje endel-
functionele hinder voor de patiënt.
darm te verwijderen. Een jaar later verschenen de eerste publicaties van wat heden de TAMIS wordt genoemd, ‘Transanal Minimally Invasive Surgery‘ vertaald als ‘Transanale Minimaal Invasieve Chirurgie’.
50
(1) Transanal Endoscopic Microsurgery (TEM). Door middel van een grote metalen buis met vaste camera en speciaal instrumentarium wordt transanale wegname van een volledig stukje darmwand mogelijk.
51
PROCESSEN Gelpoint
Transanale darmchirurgie: meer dan lokale excisie
Volgend op het verfijnen van de laparoscopische colon
De lokale wegname van poliepen vormt ondertussen
en rectum chirurgie ondermeer met de succesvolle im-
slechts een onderdeel van de transanale minimaal inva-
plementatie (Covidien Award
sieve darmchirurgie. TAMIS maakt onder andere ook mini-
ingeburgerde ERAS zorgtraject, werd een significante lig-
maal invasief herstel mogelijk van fistels tussen endeldarm
duurvermindering gerealiseerd. De bekkenbodemchirurgie
en blaas of vagina. Ook controle van bloedingen en ver-
neemt inmiddels een solide plaats in binnen de colorecta-
wijderen van een vreemd lichaam liggen binnen de moge-
le heelkunde en met het ‘TAMIS-project’ neemt de dienst
lijkheden.
opnieuw het voortouw in de Kempen voor een zorg ‘op
) van het inmiddels goed
(2)
maat van de patiënt’. Het minimaal invasieve aspect van Intussen blijkt TAMIS ook een belangrijk potentieel voor-
de techniek, met respect voor de basisprincipes van de
deel te bieden bij de meer radicale volledige wegname van
oncologische rectumchirurgie plaatst de patiënt nog pro-
de endeldarm door het ongeëvenaarde perspectief en toe-
minenter centraal. En dat blijft meteen ook het basisbegin-
gang tot de onderste, klassiek zeer moeilijk benaderbare,
sel waarmee de dienst abdominale heelkunde zijn speer-
5 cm van de endeldarm en het omliggende klierweefsel.
punten in de toekomst verder wenst uit te bouwen.
Colorectale en transrectale minimaal invasieve heelkunde: speerpunt voor de toekomst De dienst abdominale heelkunde neemt met de start van TAMIS een volgende stap in de uitbouw van één van de drie speerpunten van de dienst met name de colorectale heelkunde.
52
(2) Covidien Award. Jaarlijkse Belgische award voor excellentie in ziekenhuismanagement. In 2008 behaald door het ziekenhuis van Mol voor één van de eerste succesvolle implementaties van een zorgpad voor beter herstel na darmchirurgie. Enhanced Recovery After Surgery (ERAS).
53
PROCESSEN
BASIS EN GESPECIALISEERDE PEDIATRISCHE ZORG Kinderartsen introduceren lactose- en PH metrie test
SMILEY VAN FAVV VOOR HYNIENISCHE EN VOEDSELVEILIGE KEUKEN H. Hartziekenhuis Mol verlengt kwaliteitslabel Smiley
Midden 2013 wordt de bestaffing kinderartsen van het H. Hartziekenhuis Mol opgevoerd. Dit creëert de mogelijkheid om nieuwe testen te implementeren. Zo moeten de Kempense patiëntjes voor de lactose- en PH metrie test, en de verdere diagnostische uitwerking, geen grote verplaatsing meer maken. Ook de protocollen voor enteritis en astma bij kinderen krijgen een update.
Het H. Hartziekenhuis Mol met een voedingsdienst in eigen beheer krijgt andermaal het Smileylabel. Het Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen (FAVV) kent de Smiley toe als erkenning voor de autocontrole en de gegarandeerde voedselveiligheid.
Op 1 mei van het afgelopen jaar komt dr. Marc Naert de
maaginhoud naar de slokdarm terugstroomt. Met behulp
Het H. Hartziekenhuis Mol behaalde in 2011 het
systeem invoeren om de veiligheid van de voedselketen
equipe kinderartsen versterken. Samen met zijn collega’s
van een sonde, die via de neus wordt ingebracht, wordt
kwaliteitslabel ‘Smiley’ binnen de keuken en de cafetaria
te
Givron, Janssen en Peeters wil hij een optimale patiënten-
de zuurtegraad in de slokdarm gemeten. Op die manier
van het ziekenhuis. Dit symbool – een lachend gezicht met
moet men beschikken over een uitgewerkt HACCP plan
service in het H. Hartziekenhuis Mol bieden.
kan het vermoeden van zure reflux objectief worden vast-
een opgestoken duim – duidt op een vlekkeloze hygiëne
(Hazard Analysis and Critical Control Points), aangevuld
gesteld.
en voedselveiligheid. Het bevestigt dat
Lactose breath test
de strikte Europese hygiënewetgeving
Kinderen kunnen nu ook in Mol terecht voor een test om
Niet alleen de diagnose, maar ook de behandeling van lac-
wordt gerespecteerd van de keuken tot
overgevoeligheid voor lactose te meten. Lactose is een
tose-intolerantie en gastro-oesofagale reflux, wordt in het
bij de consument (patiënt).
stof die voorkomt in melk en melkproducten. Als lactose
H. Hartziekenhuis Mol op punt gesteld.
De Smiley is een teken van vertrouwen
niet goed in de darmen wordt verwerkt, kunnen kinderen
het
autocontrolesysteem.
Daarnaast
met welbepaalde werkinstructies en een
‘H. Hartziekenhuis Mol heeft sterrenkeuken’
degelijke infrastructuur en materiaal. Eind 2013 vonden er opnieuw twee audits plaats, met inbegrip van de
voor de consument. De restauranthouder kan zijn klanten
melkkeukens op de afdelingen materniteit en pediatrie,
zo garanderen dat de voedselveiligheid optimaal is.
en had de inspectie nadien geen bemerkingen. Deze
buikpijn en/of diarree krijgen. Overgevoeligheid voor lac-
Vernieuwde protocollen enteritis en astma bij kinderen
tose kan men vaststellen aan de hand van uitgeademde
Het protocol voor darmontsteking werd aangepast con-
lucht. Lactose-intolerantie is een vaak voorkomend pro-
form de ESPGAN-guidelines (European Society for Gastro
Het Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de
Als antwoord kreeg het H. Hartziekenhuis Mol de
bleem in Vlaanderen, 2% van de bevolking heeft terugke-
Enterologie & Nutrition) en overgebracht aan de huisartsen.
Voedselketen (FAVV) geeft de Smiley niet zomaar
bevestiging dat de verlenging van de Smiley gerealiseerd
rende buikpijn als gevolg hiervan.
Ook de vaak voorkomende behandeling van astma bij kin-
cadeau. De zaak of keuken moet daarvoor voldoen aan
is.
deren werd omschreven met als basis de GINA-richtlijnen
een heel aantal vereisten. Zo moet men een degelijk
en hanteren de eerstelijnsgezondheidszorg en het zieken-
t
A U T O C O
: meld
punt FAVV -
N
08 0
01
T
35
R
O
50
L S
In
h li c
D
en ing
E
Y E E M T
C E G E I
Y
S
T F
I
S
Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen
R
‘Noteer alvast: Pediatrisch symposium voor de huisartsen op 18 oktober 2014’
E
uur gekeken wordt wanneer, hoe vaak en hoe lang zure
E M T E
G E C E
S
huis een éénduidig beleid.
I
R
E
E
C
F
metrie test naar de Molse kinderafdeling komen. Een PH
I
huisartsen. Zo kan de behandeling al extramuraal starten
T
(Global Initiative for Astma) en gecommuniceerd naar de
Hiernaast kunnen de Kempense kinderen ook voor een PH
conclusies werden overgemaakt aan het FAVV.
R
PH metrie test
metrie is een onderzoekstechniek waarbij gedurende 24
54
garanderen:
C
E
E
R
D
A U T O C O
N
T
R
O
L
55
PROCESSEN
ORTHOPEDIE Recordaantallen prothesechirurgie in H. Hartziekenhuis Mol
Gewrichtssparende operaties bij jongeren Spijtig genoeg ziet men dat de slijtage van de gewrichten
Tijdens een heuparthroscopie kan enerzijds de schade
tegenwoordig
begint
aan het labrum of het kraakbeen bijgewerkt worden, maar
voor te doen. Jonge mensen zijn nu juist geen ideale
anderzijds kunnen de artsen door overtollige botfragmenten
kandidaten voor prothesechirurgie omwille van hun
weg te nemen de pasvorm tussen heupkom en heupkop
hoge activiteitsgraad en nog hoge levensverwachting,
terug normaliseren en zo de overleving van het eigen
waardoor hun gewrichtsprotheses ook sneller kunnen
gewricht vrijwaren. Het is nog onduidelijk of deze operatie
gaan slijten. Daarom worden vandaag de dag meer en
behalve pijnklachten op korte tot middellange termijn ook
meer gewrichtssparende operaties uitgevoerd, waarbij
een effect heeft op de verdere ontwikkeling van artrose.
het eigen gewricht kan behouden worden en hopelijk de
Het is echter ook een technisch veeleisende en vaak
verdere ontwikkeling van artrose kan afgeremd of zelfs
tijdrovende procedure van al snel twee uur. Een goede
gestopt worden.
opleiding voor deze techniek is dan ook van groot belang.
van een versleten eigen gewricht. Ondanks de goede resultaten van de prothesechirurgie, blijven de orthopedisten op
Een voorbeeld van een dergelijke gewrichtssparende
Heuparthroscopie is een nieuwe en veelbelovende
zoek gaan om de kwaliteit van de zorg en de bestaande chirurgische technieken te optimaliseren en bijgevolg voor de
operatie die in het H. Hartziekenhuis Mol uitgevoerd
behandelingsvorm voor de jongere patiënt. Het biedt de
patiënt tot nog betere eindresultaten te komen. Zo maakt nu ook het plaatsen van een totale heupprothese via een
wordt, is de heuparthroscopie. Al vele jaren kent men
mogelijkheid om letsels te behandelen die in een later
anterieure toegang deel uit van de behandelingsmodaliteiten in Mol.
kijkoperaties voor de knie, schouder, enkel en pols. De
stadium een rol spelen in het ontstaan van artrose. De
Het afgelopen jaar kende de dienst orthopedie van het H. Hartziekenhuis Mol een zeer druk najaar met hoge aantallen prothesechirurgie van schouder-, heup- en kniegewrichten. In 2013 werd een recordaantal van 130 knieprotheses opgetekend.
Naast de prothesechirurgie kennen ook de spiersparende en gewrichtssparende operaties een snelle opgang. Betere chirurgische technieken en materialen
ook
op
jongere
leeftijd
zich
Reeds geruime tijd is het plaatsen van een kunstgewricht of prothese een zeer doeltreffende behandeling ter vervanging
laatste jaren is daar de kijkoperatie van de heup bijgeko-
dienst orthopedie hoopt hiermee dan ook het ontstaan
Het grote voordeel van deze spiersparende toegangsweg naar het heupgewricht is dat er geen enkele spier wordt losge-
men. Een kijkoperatie van de heup geeft de mogelijkheid
van vroegtijdige slijtage bij jonge patiënten te kunnen
maakt of beschadigd, waardoor de revalidatie van een heupprothese nog veel sneller kan verlopen. Deze toegangsweg
om bepaalde letsels te behandelen, letsels waarvan men
voorkomen in de toekomst.
geeft ook veel minder kans op blijvend manken, ontwrichtingen van het kunstgewricht of zenuwletsels.
tien jaar geleden niet eens wist dat ze bestonden.
‘Heuparthroscopie is een nieuwe en veelbelovende behandelingsvorm voor de jongere patiënt’
56
57
PATIËNTEN DE MANIER WAAROP HET ZIEKENHUIS WERKT AAN DE ELEMENTEN DIE ZORGEN VOOR PATIËNTENTEVREDENHEID
58
59
PATIËNTEN
GERIATRIE Dag van de oudere zorgvrager
ONTHAAL Patiënt sneller geholpen
Door de ‘vergrijzing‘ neemt het aantal geriatrische patiënten in het H. Hartziekenhuis Mol jaarlijks toe. Naarmate patiënten ouder worden, worden zij geconfronteerd met de typische ouderdomsverschijnselen zoals geheugenproblemen, mobiliteitsstoornissen, ondervoeding, pijn,…
Om de kwaliteit van de zorg te verbeteren, neemt het H. Hartziekenhuis Mol ook de patiëntendoorstroom onder de loep. Bedoeling is om het proces van opname tot ontslag zo goed mogelijk te laten verlopen. Met de implementatie van een nieuw programma voor de patiëntenadministratie en een ticketsysteem zet het ziekenhuis een belangrijke stap in de richting van een vlotte patiëntendoorstroom aan het onthaal.
‘Extra aandacht voor de oudere patiënt en zijn zorgverlener’ Tijdens de ‘dag van de oudere zorgvrager’ op donderdag 21 november 2013 werd er extra aandacht besteed aan deze
Het ziekenhuis wil meer en beter inspelen op de behoeften
Kwaliteitsvolle onthaalomgeving
grote groep van patiënten. Het onderwerp dit jaar was ‘huid’.
van de patiënt. Een degelijke ontvangst, correcte informa-
Hiernaast werkt men aan het onthaal sinds eind 2013 met
Elke patiënt van de afdeling geriatrie mocht op deze dag een roos ontvangen. Ook aan het personeel van de geriatrie
tie, snelle behandeling van de inschrijving en minder lange
een ticketsysteem. De patiënt neemt bij aankomst in het
werd gedacht. De hoofdverpleegkundigen trakteerden hen op koffiekoeken als dank voor hun dagelijkse toewijding voor
wachttijden, dat is wat de patiënt verwacht.
ziekenhuis een ticket met nummer en kan vervolgens rustig
deze toch wel vaak fragiele patiënten.
plaatsnemen in de inkomhal. Als het nummer op de display OAZIS, een geïntegreerde totaaloplossing
De ‘dag van de oudere zorgvrager’ is een initiatief van de Belgische Vereniging Gerontologie en Geriatrie.
Op 1 januari 2013 is het ziekenhuis
verschijnt, wordt de patiënt meteen geholpen bij het aangegeven loket.
overgeschakeld naar een nieuw soft-
‘Kwaliteitsverbetering is één Zo is de omgeving ingericht met aanwarepakket voor de patiëntenadmi- van de centrale waarden van dacht voor de privacy van de patiënt. Het nistratie en -facturatie. In OAZIS zijn is rustiger aan het loket; de onthaalbehet ziekenhuis’ nu alle bewegingen van de patiënt en
dienden kunnen hierdoor correcter wer-
de administratie hierrond, vanaf de in-
ken. Er ontstaan daarenboven minder
schrijving tot het ontslag, gebundeld. Deze geïntegreerde
lange wachtrijen zodat patiënten tijdig op de afdeling of de
oplossing en het efficiënter organiseren van het onthaal
raadpleging komen.
maken dat er ruimte en tijd vrijkomt voor de communicatie met de patiënt.
Om de steeds groter wordende patiëntenstroom met dezelfde personeelsbezetting efficiënt te laten verlopen, zijn doordachte oplossingen noodzakelijk.
60
61
PATIËNTEN
RADIOLOGIE Patiëntendosimetrie CT onderzoeken ‘De resultaten zijn allemaal erg goed. Doe zo verder!’ Dat is het besluit van de dosisstudie van het Federaal Agentschap voor Nucleaire Controle (FANC) aangaande de CT onderzoeken op de dienst radiologie van het H. Hartziekenhuis Mol. Om de patiëntendosissen tijdens radiologische procedures in alle centra te optimaliseren, zijn er periodiek wettelijk verplichte studies. Voor CT onderzoeken vindt deze controle jaarlijks plaats. Het FANC levert volgende, gunstige resultaten af aan de Molse dienst radiologie: Er is geen optimalisatie nodig aangezien alle resultaten onder de nationale referentie niveaus van het FANC liggen. Voor volgende onderzoeken ligt de toegediende dosis aan de patiënt zelfs onder het 25ste percentiel van alle waarden van alle ziekenhuizen en andere centra: •
CT CWZ
•
CT Thorax
•
CT Angio Thorax
•
CT Thorax-Abdomen.
‘Alle resultaten liggen onder de nationale referentie niveaus van het FANC’
62
NEONATOLOGIE Nieuw borstvoedingsbeleid voor de prematuur Om een optimale borstvoeding te bekomen is er zowel op het moederhuis als op de afdeling neonatologie een borstvoedingsbeleid. Vooral bij premature baby’s is er nogal wat onduidelijkheid over borstvoeding. Een te vroeg geboren baby is vaak nog niet in staat om zelf te drinken of volledige voedingen te drinken aan de borst. Een goede ondersteuning en begeleiding van moeder en kind zijn dan ook belangrijk. Een eenduidig beleid rond borstvoeding, met aandacht voor de speciale uitdagingen van het te vroeg geboren kind en praktijkgerichte informatie onder andere rond bijvoeding, is nu uitgetekend. Maagsonde De belangrijkste wijziging in het beleid is dat de prematuren steeds een maagsonde krijgen en deze langer behouden. Telkens als de moeder op de dienst neona-
Er wordt pas gestart met flesvoeding wanneer het kind
gewacht tot de leeftijd van 34 weken om te starten met de
heeft laten zien dat het volledige voedingen aan de borst
borstvoeding of flesvoeding. Nu kijken zorgverleners naar
kan drinken. Met behulp van het voor- en nawegen kun-
elk kind individueel om te beoordelen of het klaar is om
nen de verpleegkundigen opvolgen hoeveel de prematuur
te starten met drinken aan de borst. Dit is een geleidelijk
ongeveer kan drinken aan de borst. Het voordeel van het
proces, waarbij men start met het toepassen van huid op
gebruik van de maagsonde om de bijvoeding te geven, is
huid contact, om te eindigen met volledige borstvoeding.
dat het kind nog geen andere zuigtechniek zal moeten gebruiken en geen energie zal verliezen tijdens het drinken
Het borstvoedingsbeleid helpt om de moeder en haar te
van een flesje. Met het drinken van een fles, bestaat de
vroeg geboren kind zo optimaal mogelijk te begeleiden.
kans dat het kind gewend geraakt aan de snelle flow waar-
Het gebruik van verschillende hulpmiddelen zoals een te-
mee de melk uit de speen komt waardoor het kind lui of
pelhoedje en het toepassen van borstcompressie werden
juist ongeduldig kan worden aan de borst. Een alternatief
ook opgenomen in het beleid. Deze vergemakkelijken het
voor een fles is het gebruik van een cupje. De melk wordt
drinken aan de borst voor een te vroeg geboren kind.
dan aangeboden in een soort bekertje waaruit het kind de melk zelf kan ‘oplikken’. Voordeel hiervan is ook weer dat het kind geen andere zuigtechniek zal moeten gebruiken. Uit wetenschappelijke literatuur is gebleken dat een prematuur vaak al voor de post menstruele leeftijd van 34 weken in staat is om aan de borst te drinken. Vroeger werd echter
tologie is, kan de baby aan de borst drinken. De hoeveelheid melk die het kindje nadien nog nodig heeft, wordt per sonde gegeven zodat het niet uitgeput geraakt.
‘Het H. Hartziekenhuis wil borstvoeding actief bevorderen en ondersteunen. Daarom heeft het ziekenhuis lactatiedeskundigen in huis. Zij kunnen ouders begeleiden en adviseren bij probleemsituaties rond de borstvoeding.’
63
PATIËNTEN
PATIENTVEILIGHEID Samenwerking voor opsporing van vermiste personen
MULTIDISCIPLINAIR OVERLEG HEMATOLOGISCHE PATIENTEN Distress-barometer als hulpmiddel
Hoe pakken we de coöperatie tussen de verschillende partners best aan als een patiënt vermist wordt? Met die vraag stapte het H. Hartziekenhuis Mol naar de politie, de woonzorgcentra en de thuisverzorging. Bedoeling is om een goede samenwerking te garanderen, waardoor patiënten die verdwijnen zo snel mogelijk worden teruggevonden.
Eind mei 2013 start het H. Hartziekenhuis Mol een multidisciplinaire bespreking over patiënten met hematologische aandoeningen. Maandelijks vindt er een overleg plaats tussen de hematoloog, de hoofdverpleegkundige van het internistisch daghospitaal, de diëtiste, de psycholoog en de sociaal verpleegkundige: het psychosociaal support team. Dit om voor iedere patiënt een maximale kwaliteit van zorg te garanderen.
Patiënten met een diagnose van een cognitieve achteruit-
ingeroepen. Is de patiënt na tien minuten niet gevonden,
Hematologie richt zich op de diagnostiek en behandeling
ziekteproces. Systematisch en herhaaldelijk screenen van
gang of vermoeden van een mentale problematiek hebben
dan schakelt men de sociale dienst en het onthaal in en
van volwassenen met aandoeningen aan bloed, beenmerg,
distress kan een manier zijn om distress, gedurende het
wel eens de neiging om weg te lopen van het woon- en
wordt het gehele ziekenhuis doorzocht.
bloedstolling en lymfeklieren.
ganse ziekteproces, te evalueren, de communicatie rond
zorgcentrum of ziekenhuis waar ze verblijven. Dat is niet
Na dertig minuten belt de verpleging de familie op en
alleen onaangenaam voor henzelf, maar ook voor de fami-
vraagt toestemming om de politie te verwittigen. De fiche
Screeningsinstrument
lie en de zorgverleners.
‘vermiste personen’ wordt ingevuld en de politie wordt
Het psychosociaal support team (PSST) wil op een sys-
ingeschakeld. Werkwijze Als er voortaan een patiënt vermist wordt, volgt men strikt de nieuwe procedure. Doelstelling is enerzijds om vermiste personen zo snel mogelijk terug te vinden en
‘Als er een persoon vermist wordt, volgt men strikt de nieuwe procedure’
anderzijds om meteen een opsporingson-
distress-beleving te verbeteren en patiënten eventueel door te verwijzen naar psychosociale hulpverleners.
tematische en gerichte manier nagaan welke begeleiding
Patiënten en hun omgeving moeten er immers op kunnen
De verdwijning wordt zo uitvoerig mogelijk ge-
patiënten nodig hebben in bepaalde stadia van hun behan-
betrouwen dat zij de informatie, de zorg en de hulp krijgen
documenteerd in het patiëntendossier: welke
deling. Hiervoor gebruiken zij een screeningsinstrument
die nodig zijn om optimaal om te kunnen gaan met de ziek-
stappen zijn ondernomen en waarom; met wie
dat gebaseerd is op de zogenaamde ‘distress-barometer’.
te en de gevolgen daarvan.
is er contact en/of overleg geweest. Het opsporingsonderzoek zal vanaf de kennis-
De distress-barometer is een efficiënt hulpmiddel om
geving door de politie verdergezet worden.
de distress-beleving te identificeren gedurende het
derzoek te starten in samenwerking met de politie. ‘Verwittig onmiddellijk de politie en alle betrokkenen als de De eerste tien minuten zoekt men in de onmiddellijke om-
patiënt terecht is’, daarmee wordt de nieuwe procedure -
geving en gaat men na of de patiënt naar een onderzoek is
en ook de meeste verdwijningen - afgerond.
of mogelijk naar de cafetaria. Hulp van collega’s wordt dan
64
‘De communicatie over de distress-beleving stimuleren en optimaliseren’
65
MAATSCHAPPIJ DE MANIER WAAROP HET ZIEKENHUIS IN ZIJN BEDRIJFSVOERING REKENING HOUDT MET DE BEHOEFTEN EN VERWACHTINGEN VAN DE OMGEVING
66
67
MAATSCHAPPIJ
STEDENBAND EN GEZONDHEIDSPROGRAMMA Artsen H. Hartziekenhuis Mol steunen project Kara Kara Een groeiende groep artsen van het H. Hartziekenhuis en de regio Mol zet z’n schouders onder het project Kara Kara, een programma om de gezondheidszorg in Niger stapsgewijs te verbeteren.
Het gezondheidsprogramma is een onderdeel van de
Door de sensibilisatiecampagnes en de sterk verbeterde
De consultaties in de gezondheidscentra worden deskun-
Wat brengt de toekomst?
stedenband die de gemeente Mol sinds 2007 heeft met de
uitrusting en zorg vinden veel patiënten eindelijk hun weg
dig georganiseerd en bekendgemaakt; de consultaties
En daar stopt het niet. Ook in 2014 moeten er nog belang-
gemeente Kara Kara in Niger. Al meer dan zes jaar werkt
naar het gezondheidscentrum.
voor moeder en kind zijn daarenboven gratis.
rijke verbeteringen doorgevoerd worden op het vlak van
men in een open dialoog op basis van respect, gelijkwaar-
drinkbaar water, elektriciteitsvoorzieningen, voorlichtings-
digheid en gedeelde verantwoordelijkheid samen met
Daarnaast heeft de nationale overheid vorig jaar het aantal
De werking van een CSI staat of valt met een goed beheer.
en inentingscampagnes en veilig bevallen.
betrouwbare partners in Kara Kara.
zorgverleners aanzienlijk verhoogd. Er is nu één arts per-
Vrijwilligers onderhouden nu samen het terrein, de lokalen
manent aanwezig, samen met acht verpleegkundigen, acht
en de gebouwen.
Intussen werd met een druk bijgewoond en geslaagd
Verderzetten van een duurzame samenwerking
gezondheidswerkers en 42 traditionele vroedvrouwen.
symposium op 17 oktober 2013 met Dirk Draulans, Tessa
De gemeente slaagt erin om met verschillende partners
De leden van het beheerscomité en de verpleegkundigen
Vermeiren, dr. Paul Bossyns, hoofd Gezondheidszorg
degelijke programma’s op te zetten. Eén van die partners
Er is de bouw van twee verbrandingsovens geweest waar-
hebben verschillende vormingen gekregen. Een belangrijk
Belgische Technische Coöperatie, en dr. Maarten Michiels,
is de medische equipe van het H. Hartziekenhuis Mol. De
door het medisch afval niet in open lucht, maar op zeer
aandachtspunt hierbij was en is, het uitbouwen van een
chirurg in het H. Hartziekenhuis Mol, het project extra onder
artsen hebben zich achter dit project geschaard en mede
hoge temperatuur wordt verbrand. Ook de resten worden
goed netwerk en het zoeken van nieuwe partners voor het
de aandacht gebracht van alle huisartsen en specialisten
dankzij hun steun zijn er tastbare resultaten en verbeterin-
zorgvuldig verwijderd. De opleidingen voor de matrones
gezondheidsprogramma.
uit de regio. Tegelijkertijd werd het plan opengetrokken
gen in Kara Kara.
(traditionele vroedvrouwen) worden consequent verderge-
Een voorbeeld van goed beheer zijn de apotheken van de
naar alle ziekenhuismedewerkers (verpleging en directie)
zet. Deze vormingen kunnen handelen over het herkennen
drie CSI’s. De bevoorrading gebeurt, in tegenstelling tot
én het brede publiek.
Zo zijn er momenteel drie goed uitgeruste gezondheids-
van probleemzwangerschappen, hygiëne en nazorg of
het verleden, zonder onderbreking en wordt op de voet
centra. Na het herstel en de inrichting van het CSI (gezond-
het belang van een goede samenwerking met de gezond-
gevolgd. Het nationaal ministerie voor gezondheidszorg
heidscentrum) van Kara Kara en Yeldou werd in 2013 een
heidscentra.
heeft de CSI’s van Kara Kara uitgeroepen tot voorbeeld
derde CSI in Dogondaji op punt gesteld.
CSI’s voor de regio Dosso.
‘www.karamol.be’
68
69
MAATSCHAPPIJ
SAMENWERKEN MET ONDERNEMERS VOKA bezoekt H. Hartziekenhuis Mol Op donderdag 28 maart brachten de ambassadeurs van VOKA Kempen Oost en andere ondernemers uit de regio een bedrijfsbezoek aan het H. Hartziekenhuis Mol. Ruim 100 deelnemers waren niet alleen onder indruk van de geschiedenis, maar ook van de toekomstplannen van het ziekenhuis. De radiologie en het laboratorium gunden een blik achter de schermen. Na de contact- en informatievergadering van VOKA werd afgesloten met een netwerkreceptie.
IN NAUW CONTACT MET DE SCHOLEN Inleefmoment voor studenten
BETERE SAMENWERKINGSVORMEN MET DE HUISARTSEN Symposium hoofd- en halskanker
Op voorstel van Mevr. Holtzer, Ambassadeur Zorgberoepen, organiseerde het H. Hartziekenhuis Mol een inleefmoment voor de laatstejaars leerlingen van Mol met interesse voor de gezondheidszorg.
Het Clubhouse van het SCK zat op zaterdag 21 september 2013 goed vol voor het oncologisch symposium. Meer dan 130 huisartsen, specialisten, verpleegkundigen met interesse in oncologie en andere gezondheidswerkers waren aanwezig.
De cafetaria van het H. Hartziekenhuis Mol was net groot genoeg om alle geïnteresseerden een zitje te geven. René Daemen, algemeen directeur, sprak het publiek eerst toe.
Op 24 april 2013 kregen de leerlingen van verschillende scholen een informatiesessie aange-
Dr. Luc Vanstraelen en Apr. Biol. Peter Verbeeck, medische diensthoofden van respectievelijk de radiologie en het labo-
boden. Tal van profielen werkzaam in het ziekenhuis
ratorium, toonden met trots hun afdeling en de werking ervan.
Het hoofdthema van het symposium was ‘hoofd-
boden zich aan als referentiepersoon en spreker. Arts,
en halskanker’.
kinesitherapeut, verpleegkundige, of apotheker: Terug in de cafetaria bracht burgemeester Paul Rotthier de beleidsvisie voor de komende jaren. Hiernaast werden de
elke job, ieder beroep met verschillende taken en
nieuwe leden van VOKA voorgesteld. Tot slot volgde een receptie, aangeboden door de gastheer. Zo werd duidelijk dat
Verschillende experten benaderden dit onderwerp
ontplooiingskansen.
vanuit hun eigen vakgebied en ervaring:
ook de dienst voeding van het H. Hartziekenhuis Mol hoogwaardige kwaliteit en service biedt.
dr. L. Vanuytrecht, dr. M. Degroote, dr. C. Van Laer, Zo kwamen de leerlingen te weten hoe het er echt
prof. dr. D. Van den Weyngaert, dr. I. Geboers,
aan toegaat in de zorg en konden ze op die manier
dr. K. Jacobs, dr. D. Vanneste, dr. A-M D’hooge,
een verantwoorde studiekeuze maken.
prof. dr. V. Vander Poorten en dr. K. Delport. Na het symposium kregen de aanwezigen de gelegenheid om verder na te praten tijdens een
‘De reacties over de rondleiding voor de ambassadeurs van VOKA en ondernemers uit de regio waren alom positief’ 70
wandelbuffet.
71
MAATSCHAPPIJ
INFORMATICA H. Hartziekenhuis Mol stapt in de Antwerpse Regionale HUB
(1)
De Antwerpse Regionale HUB (ARH) is een samenwerking tussen een tiental Antwerpse ziekenhuizen. Het doel van dit project of knooppunt is het organiseren van een elektronische uitwisseling van medische gegevens tussen ziekenhuizen en tussen ziekenhuizen en huisartsen. De pilootfase is ondertussen achter de rug. De site moet uitgroeien tot een uniek regionaal en ziekenhuisoverschrijdend communicatie-platform. De huisartsen zullen optimaal gebruik kunnen maken van deze faciliteit. Doelstellingen
onderzoeken, operatie- en consultatieverslagen en brieven
komst. Verschillende werkgroepen worden opgericht om
In 2013 doorstond het H. Hartziekenhuis Mol, zoals alle
De doelstelling van de ARH is het regelen van een elek-
allerhande. Deze informatie is ook voor de huisarts of andere
het plan in goede banen te leiden. Zo is er een werkgroep
andere deelnemende organisaties, de testfase. Ondertus-
tronische uitwisseling van medische patiëntengegevens
verwijzer van wezenlijk belang. Via de ARH en de nieuwe
rond het elektronisch patiëntendossier en rond de centra-
sen bekijkt men de praktische invulling. Vanaf april 2014
tussen ziekenhuizen onderling en tussen ziekenhuizen en
portaalsite krijgt hij voortaan inzage in de relevante delen
le infrastructuur. De ARH wil zich ook vertegenwoordigd
wordt er in productie gegaan. Uiteraard zal ook de nodige
huisartsen en dit volgens de standaarden en richtlijnen van
van het dossier van zijn patiënten, over de ziekenhuizen
zien in de advies- en beslissingsorganen van de federale
aandacht gaan naar de begeleiding en ondersteuning van
de overheid. Het project voorziet in het opzetten van een
heen. Het platform maakt hiertoe één uniek zicht op de
overheidsdiensten die onderwerpen over uitwisseling van
de huisartsen in het gebruik van de portaalsite.
centrale hub-infrastructuur (software en hardware) en in
gegevens in de verschillende instellingen. Op die manier
medische gegevens bespreken.
het aansluiten van de verschillende ziekenhuizen op deze
is de arts beter op de hoogte en kan hij de behandeling
infrastructuur. Tevens wordt georganiseerd dat de gebrui-
grondiger opvolgen. Vanzelfsprekend moeten de patiënten
Implementatie
kers, en dit zijn in eerste instantie vooral de huisartsen,
eerst hun uitdrukkelijke ondertekende toestemming geven
Begin 2011 was de pilootfase van de ARH operationeel.
deze voorziening goed kunnen benutten.
vooraleer enige beveiligde inzage in het dossier via het
Op dat moment was de centrale infrastructuur beschik-
platform toegelaten wordt.
baar, enkele ziekenhuizen waren al aangesloten en een
Eén uniek zicht op gegevens
72
(weliswaar beperkt) aantal huisartsen maakte gebruik van
De overheid verplicht de ziekenhuizen om van elke
Een team van ziekenhuizen
patiënt een medisch dossier samen te stellen. Dat dossier
Met een tiental ziekenhuizen, waaronder UZA, kiest het
omvat onder andere de resultaten van radiologie, labo-
H. Hartziekenhuis Mol voor een samenwerkingsovereen-
[1] Onder hub dient te worden verstaan elk informaticaplatform met als doel, overeenkomstig bepaalde functionaliteiten en een organisatiemodel, gezondheidsgegevens uit te wisselen tussen een significant aantal van elkaar verwijderde ziekenhuisinformatiesystemen. Elke hub kan, mits de toestemming van de patiënt, het verwijzingsrepertorium bepaald in artikel 5, 4°, b) van de wet houdende oprichting en organisatie van het eHealth-platform voeden, en zorgt voor de uitwisseling van gegevens met de instellingen die bij de andere hubs, alsook bij de federale metahub zijn aangesloten.
de hub.
‘Grensverleggende zorgverlening in de Antwerpse regio’
73
MAATSCHAPPIJ
PSYCHOLOGISCHE DIENST Inzetten op concrete samenwerking met NGGZ Kempen en RELING De organisatie van de geestelijke gezondheidszorg in België kende de laatste jaren een ommekeer gestuwd vanuit ‘Artikel 107’ van de Ziekenhuiswet. Projecten werden ontwikkeld gericht op de uitbouw van regionale zorgcircuits- en netwerken. Concreet zou dit betekenen dat het aantal psychiatrische bedden in België, dat vrijwel aan de Europese top staat qua aantal per inwoner, afgebouwd wordt. De vrijgekomen middelen (budget, personeel,…) zouden dan ingezet worden op meer ambulante zorg en meer éénduidige hulpverleningstrajecten.
Deze
reorganisatie
zou
een
antwoord
bieden
op
Met de reorganisatie vanuit Artikel 107 kwam er in
Met de psychologische dienst werd ingezet op een
De gemaakte afspraken en de inzet op een gestroomlijnde
moeilijkheden die de psychologische dienst kende inzake
het arrondissement Turnhout het Netwerk Geestelijke
concrete samenwerking met beide netwerken. Dit zou
communicatie met de beide netwerken (NGGZ Kempen
de moeizame doorverwijzing van patiënten met psychische
Gezondheidszorg Kempen (NGGZ Kempen), bestaande
zowel in de zorg voor patiënten met psychische problemen
en RELING) maken meer zorg op maat van de patiënt
klachten. Een opname was en blijft een ingrijpende
uit
geestelijke
als in de werking van de psychologische dienst grote
mogelijk. Er wordt een netwerk van hulpverlening
gebeurtenis, voor zowel patiënt als omgeving, en heeft vaak
gezondheidszorg in onze regio (OPZ Geel, PAAZ-afdeling AZ
verbeteringen met zich meebrengen. Beide diensten
gecreëerd rond patiënten waarbij het ziekenhuis een
een hoog maatschappelijk kostenplaatje. Bijkomend kan
Turnhout, CGG,…) en met een centraal aanmeldingsteam.
werden uitgenodigd voor overleg waarbij de verwachtingen
actieve partner is. Doorverwijzing en communicatie
soms de vraag gesteld worden in welke mate intramurale
Er werden twee mobiele behandelingsteams opgericht
ten
naar de verschillende instanties binnen de geestelijke
behandeling zich na ontslag vertaalt naar de eigen
voor begeleiding in de thuisomgeving, hetzij voor acute
inhoudelijke informatieoverdracht en opvang
omgeving. Binnen de ambulante hulpverlening daaren-
situaties, hetzij voor chronische situaties. In Limburg zag
van mogelijke knelpunten besproken en
tegen vormen de ellenlange wachtlijsten een struikelblok,
RELING (Regionaal Limburgs Initiatief GGZ) het licht, een
gestroomlijnd werden. In het overleg met
vooral bij crisissituaties waarbij patiënten gebaat zijn met
gelijkaardig project met vooral de focus op de mobiele
het NGGZ Kempen werd er onder meer
een directe en intensieve begeleiding om een opname te
behandelingsteams.
voor gepleit dat ook de psychologische
voorkomen. Een tussenweg leek quasi niet voor handen.
verschillende
actoren
binnen
de
aanzien
van
alle
partijen
rond
communicatie,
dienst een aanmelding kon doen, hoewel dit
‘Een netwerk van hulpverlening rond de patiënt waarbij het ziekenhuis een actieve partner is’
gezondheidszorg lopen beduidend vlotter. De mogelijkheden tot crisisopvang zonder te komen tot een psychiatrische opname zijn meer uitgebouwd en patiënten worden meer dan ooit in de thuisomgeving begeleid wat meer gerichte interventies mogelijk maakt.
aanvankelijk niet werd vooropgesteld door het netwerk.
74
75
EINDRESULTATEN STATISTIEKEN EN CIJFERS
76
77
EINDRESULTATEN Aantal gerealiseerde ligdagen
60.768
65000
PATIËNTENSTROOM Een gestaag stijgende lijn In 2013 bleef het aantal ligdagen vrijwel op hetzelfde niveau (60.768).
60000
55000
Het aantal patiënten dat gehospitaliseerd werd (10.259) nam toe met ruim 4%. 50000
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
Het aantal patiënten dat wordt behandeld in daghospitaal stijgt jaar na jaar en stevent af op 15.000 opnamen. Patiënten moeten steeds minder lang in het ziekenhuis blijven. Gemiddeld duurde een ziekenhuisopname in 2013 5,92 dagen. Tien jaar geleden was dit nog meer dan 7 dagen.
Aantal gehospitaliseerden Aantal dagopnamen
10.259 14.669
15000
6,8
12000
6,4 6,2 6,0
Afgelopen jaar worden 777 bevallingen opgetekend; het hoogste aantal in
Ook op de spoedgevallendienst meldt een steevast groeiend aantal patiënten zich aan (17.036 of + 8,72%) waarvan ruim één derde, namelijk
stijgende lijn.
5,8
6000
5,6 5,4
3000 0
5.009 patiënten (+ 6,26%), ook effectief opgenomen wordt. De globale activiteit van het H. Hartziekenhuis Mol gaat in 2013 dus in
5,2 2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
Aantal bevallingen
2013
5,0
800
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
18000
700
16000
600
14000 12000 10000
400
8000
300
6000
200
4000 2000
100 0
2004
Aantal aanmeldingen spoedgevallendienst 17.036 Aantal opnamen 5.009
777
500
78
5,92
6,6
9000
de geschiedenis van het H. Hartziekenhuis Mol.
Ligduur in dagen 7,0
0 2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
79
EINDRESULTATEN FINANCIEEL RESULTAAT AKTIVA VASTE AKTIVA II. IMMATERIELE VASTE AKTIVA III. MATERIELE VASTE AKTIVA VLOTTENDE AKTIVA VI. VOORRADEN EN BESTELLINGEN IN
31.12.2013 40.647.898,97 789.315,41 39.858.583,56 19.765.113,70 948.357,62
31.12.2012 38.549.155,59 564.813,56 37.984.342,03 16.781.043,04 917.959,42
Verschil 2.098.743,38 224.501,85 1.874.241,53 2.984.070,66 30.398,20
18.055.435,11
15.472.945,72
2.582.489,39
520.973,96 240.347,01 60.413.012,67 31.12.2013 19.919.835,93 2.299.461,50
114.778,65 275.359,25 55.330.198,63 31.12.2012 20.372.591,77 2.299.461,50
406.195,31 -35.012,24 5.082.814,04 Verschil -452.755,84 0,00
14.801.170,94
14.609.808,57
191.362,37
-279.615,66 3.098.819,15 1.478.624,75 1.478.624,75
191.362,37 3.271.959,33 967.223,67 967.223,67
-470.978,03 -173.140,18 511.401,08 511.401,08
EN KOSTEN SCHULDEN VIII. SCHULDEN OP MEER DAN EEN JAAR IX. SCHULDEN OP TEN HOOGSTE EEN JAAR
39.014.551,99 21.419.497,41 17.474.480,38
33.990.383,19 16.078.429,91 17.869.242,66
5.024.168,80 5.341.067,50 -394.762,28
X. OVERLOPENDE REKENINGEN TOTAAL DER PASSIVA :
120.574,20 60.413.012,67
42.710,62 55.330.198,63
77.863,58 5.082.814,04
VII.
UITVOERING VORDERINGEN OP TEN HOOGSTE
EEN JAAR IX. LIQUIDE MIDDELEN X. OVERLOPENDE REKENINGEN TOTAAL DER AKTIVA: PASSIVA EIGEN VERMOGEN I. DOTATIES, INBRENG EN GIFTEN IN IV.
KAPITAAL RESULTAAT HUIDIG
EN VORIGE BOEKJAREN TE VERWERKEN SALDO VAN DE PERIODE V. INVESTERINGSSUBSIDIES VOORZIENINGEN VII. VOORZIENINGEN VOOR RISICO’S
RESULTATENREKENING I. BEDRIJFSOPBRENGSTEN A. OMZET C. OVERIGE BEDRIJFSOPBRENGSTEN II. BEDRIJFSKOSTEN A. VOORRADEN EN LEVERINGEN 1. INKOPEN 2. WIJZIGING IN DE VOORRAAD B. DIENSTEN EN BIJKOMENDE LEVERINGEN C. BEZOLDIGINGEN EN SOCIALE LASTEN D. AFSCHRIJVINGEN EN E.
WAARDEVERMINDERINGEN WAARDEVERMINDERINGEN
F.
OP VLOTTENDE ACTIVA VOORZIENINGEN VOOR RISICO’S EN
31.12.2013 63.484.751,64 59.600.892,84 3.883.858,80 -62.991.229,66 -12.797.825,05 -12.818.205,58 20.380,53 -19.725.946,14 -26.149.469,98 -3.734.627,03
31.12.2012 60.869.089,10 56.836.189,62 4.032.899,48 -60.561.279,10 -13.048.532,79 -13.057.230,07 8.697,28 -18.376.436,55 -25.330.334,16 -3.471.343,58
Verschil 2.615.662,54 2.764.703,22 -149.040,68 -2.429.950,56 250.707,74 239.024,49 11.683,25 -1.349.509,59 -819.135,82 -263.283,45
54.321,58
-172.131,78
226.453,36
-503.058,48
-97.052,39
-406.006,09
-134.624,56 493.521,98 203.485,39 -821.889,35 -124.881,98 1.120.947,85 -1.275.681,53 -279.615,66
-65.447,85 307.810,00 225.764,21 -739.102,18 -205.527,97 502.261,46 -105.371,12 191.362,37
-69.176,71 185.711,98 -22.278,82 -82.787,17 80.645,99 618.686,39 -1.170.310,41 -470.978,03
KOSTEN G. OVERIGE BEDRIJFSKOSTEN BEDRIJFSWINST IV. FINANCIELE OPBRENGSTEN V. FINANCIELE KOSTEN COURANTE WINST VII. UITZONDERLIJKE OPBRENGSTEN VIII. UITZONDERLIJKE KOSTEN WINST VAN HET BOEKJAAR
Het H. Hartziekenhuis Mol rondt het boekjaar 2013 af met een, weliswaar beperkt, negatief resultaat van € 279.615. Door de opeenvolgende besparingsrondes van de overheid hebben de meeste Vlaamse ziekenhuizen het steeds moeilijker om het hoofd financieel boven water te houden. Uit de rondvraag van Zorgnet Vlaanderen, waaraan 36 ziekenhuizen deelnamen, blijkt dat vier op de tien ziekenhuizen 2013 met een negatief bedrijfsresultaat afsluiten. En 2014 wordt wellicht nog moeilijker. Daarom moeten maatregelen genomen worden om terug een voldoende positief resultaat te behalen. De nodige investeringen dienen gerealiseerd om de toekomst van het ziekenhuis veilig te stellen. Ondanks deze cijfers blijft de focus duidelijk: kwaliteitsvolle zorg bieden aan alle patiënten.
80
81
COLOFON
COLOFON Verantwoordelijke uitgever: René Daemen, algemeen directeur Redactie / Samenstelling: Heidi Van Loon, stafmedewerker pers & communicatie Met dank aan iedereen die aan dit verslag heeft meegewerkt! Fotografie: Dr. Michel Van Ingelgom Grafisch ontwerp en productie: Phobos & Actor Oplage: 1.000 exemplaren
H. Hartziekenhuis Mol Gasthuisstraat 1 – 2400 Mol Tel.: 014/71 20 00 E-mail:
[email protected] www.azmol.be
82
83
