Gemeenterekening 2005 van de gemeente Groningen
Gemeente Groningen Bestuursdienst Waagstraat 1 Postbus 20001 9700 PB Groningen Telefoonnummer: 050-3677681 Website gemeente Groningen: www.groningen.nl E-mail:
[email protected] 9 mei 2006
Gemeenterekening 2005
2
INLEIDING
5
JAARVERSLAG 2005
7
1.
9
1.1 1.2 1.3 2.
KERNGEGEVENS EN SAMENSTELLING RAAD / BESTUUR KERNGEGEVENS SAMENSTELLING RAAD SAMENSTELLING BESTUUR PROGRAMMAVERANTWOORDING
9 11 13 17
2.1 2.2 2.3 2.4 2.5 2.6 2.7 2.8 2.9 2.10
INLEIDING WERK EN INKOMEN VESTIGINGSKLIMAAT LEEFOMGEVING WOONKLIMAAT DUURZAME ONTWIKKELING ONDERWIJS EN WELZIJN GEZONDHEID SPORT EN CULTUUR INTEGRATIE
17 19 27 37 43 48 54 64 69 79
3.
PARAGRAFEN
85
3.1 3.2 3.3 3.4 3.5 3.6 3.7 3.8 3.9
LOKALE HEFFINGEN WEERSTANDSVERMOGEN ONDERHOUD KAPITAALGOEDEREN TREASURY BEDRIJFSVOERING VERBONDEN PARTIJEN GRONDBELEID STAD EN STADHUIS STADSDEELPROGRAMMA
86 92 104 110 116 126 128 130 134
JAARREKENING 2005
142
4.
PROGRAMMAREKENING OVER HET JAAR 2005
144
5.
BALANS PER 31 DECEMBER 2005
145
Gemeenterekening 2005
3
6.
TOELICHTING OP DE JAARREKENING ALGEMEEN
147
6.1 6.2 6.3
CONSOLIDATIEGRONDSLAG GRONDSLAGEN VOOR WAARDERING EN RESULTAAT RESULTAATBEPALINGSGRONDSLAGEN
147 147 148
7.
TOELICHTING OP DE PROGRAMMAREKENING
149
7.1 7.2 7.3 7.4
ANALYSE AFWIJKINGEN ACTUELE BEGROTING VS PROGRAMMAREKENING TOELICHTING OVERIG EN ALGEMENE DEKKINGSMIDDELEN FINANCIEEL BEELD EN FINANCIËLE KNELPUNTEN TOELICHTING INVESTERINGEN
149 166 171 180
8.
TOELICHTING OP DE BALANS
183
8.1 8.2 8.3 8.4 8.5 8.6 8.7 8.8 8.9 8.10 8.11 8.12
IMMATERIËLE VASTE AKTIVA MATERIËLE VASTE AKTIVA FINANCIËLE VASTE AKTIVA VOORRADEN VORDERINGEN EN OVERLOPENDE AKTIVA LIQUIDE MIDDELEN EIGEN VERMOGEN VOORZIENINGEN LANGLOPENDE SCHULDEN KORTLOPENDE SCHULDEN OVERLOPENDE PASSIVA NIET UIT DE BALANS BLIJKENDE VERPLICHTINGEN
183 183 184 185 185 185 185 186 186 187 187 187
9.
OVERIGE GEGEVENS
188
9.1
ACCOUNTANTSVERKLARING
188
BIJLAGEN
191
A B C D E F G H I J K L
193 197 217 218 221 228 232 233 236 238 240 247
GEDETAILLEERD VERLOOPOVERZICHT RESERVES TOELICHTING RESERVES SUBSIDIES EN INKOMENSOVERDRACHTEN OVERZICHT VAN INVESTERINGEN OVERZICHT BEGROTINGSOVERSCHRIJDINGEN GECOMPRIMEERD OVERZICHT INVESTERINGEN: STAAT P EXPLOITATIEREKENING 2005 TOTAALOVERZICHT PRODUCTGROEPEN NIEUW BELEID ONDERHOUDSGEGEVENS GEMEENTELIJKE GEBOUWEN LIJST MET VERBONDEN PARTIJEN LIJST MET AFKORTINGEN
Gemeenterekening 2005
4
Inleiding Voor u ligt de gemeenterekening 2005. De opbouw van de gemeenterekening is als volgt: Programmaverantwoording; Paragrafen; Jaarrekening; Bijlagen. Als direkt gevolg van het stroomlijnen van de rapportagestromen naar de raad ontvangt u nu voor het eerst één verantwoordingsdocument. De dienstrekeningen en het bijlagenboek bij de rekening is hierbij komen te vervallen. Overigens is ook de indeling van de gemeenterekening gewijzigd. De belangrijkste wijziging is dat een duidelijke scheiding is aangebracht tussen de programma-verantwoording (activiteiten), paragrafen en de gemeenterekening (resultaten). In de programma-begroting waren het beleidsinhoudelijke deel en het financiële deel geïntegreerd opgenomen in het programmaplan. Programmaverantwoording Het programmaplan vormt het beleidsinhoudelijk deel van de rekening. Hierin geven we per programma aan wat we hebben bereikt en welke activiteiten we in 2005 ten opzichte van de begroting hebben uitgevoerd. Projecten die worden gefinancierd uit nieuw beleidsmiddelen vormen daar een onderdeel van. Daarnaast richten de programma’s zich ook op projecten gefinancierd uit subsidies en reguliere middelen. Paragrafen In de rekening zijn negen paragrafen opgenomen. Zeven van deze paragrafen zijn wettelijk voorgeschreven. Het betreft de volgende paragrafen: - lokale heffingen; - weerstandsvermogen; - onderhoud kapitaalgoederen; - financiering; - bedrijfsvoering; - verbonden partijen; - grondbeleid; Naast de zeven verplichte paragrafen heeft uw raad ervoor gekozen om hier nog twee paragrafen aan toe te voegen. Dit zijn de paragrafen stad en stadhuis en het stadsdeelprogramma. Het doel van de paragrafen is om onderwerpen (zoals weerstandvermogen, lokale heffingen en bedrijfsvoering) die verspreid in de rekening staan, gebundeld weer te geven. Jaarrekening De jaarrekening bevat voornamelijk een financiële verantwoording van het gevoerde beleid en is opgebouwd uit de balans, de programmarekening en een toelichting op beide. De jaarrekening is opgesteld op basis van de verantwoordingen van gemeentelijke diensten. Het college van B&W heeft een apart raadsvoorstel opgesteld voor de bestemming van het resultaat. Dit voorstel is niet in de jaarrekening verwerkt. Bijlagen In de bijlagen zijn een aantal financiële gegevens weergegeven. Het betreft onder andere een uitgebreide toelichting op reserves en voorzieningen, het overzicht begrotingsoverschrijdingen, een totaaloverzicht produktgroepen en nieuw beleid 2005.
Gemeenterekening 2005
5
Gemeenterekening 2005
6
Jaarverslag 2005
Gemeenterekening 2005
7
Gemeenterekening 2005
8
1. Kerngegevens en samenstelling raad / bestuur 1.1
Kerngegevens Rekening 2004
Begroting 2005 *
Rekening 2005
35.139 124.775 20.833 180.747
33.511 125.419 21.470 180.400
35.214 124.890 20.876 181.000
Aantal bijstandsontvangers (fvw)
9.472
9.587
9.436
Gesubsidieerde banen Aantal nieuwe trajecten Totaal
2.125 1.956 4.081
1.893 2.850 4.743
1.740 1.385 3.125
Aantal WSW’ers DSW “Stadspark” (gemiddeld)
1.535
1.556
1.579
8.369 435 112
8.369 435 112
8.369 458 112
558
557
561
82.935 15.596 168 526 3.269
83.345 15.729 160 526 3.276
83.057 16.117 168 479 3.270
925.449.000 5.120 85.100.000 471 48.947.000 271 173.045.000 957
921.383.000 5.107 96.002.000 532 51.715.000 287 172.877.000 958
821.751.000 4.540 63.000.000 348 53.047.000 293 181.599.000 1.003
A. Sociale structuur Aantal inwoners Jongeren (0 t/m 19 jaar) Middengroep (20 t/m 64 jaar) Ouderen (65 jaar en ouder) Totaal
B. Fysieke structuur Oppervlakte gemeente (in ha.) Waarvan binnenwater Historisch stads- of dorpskern Lengte van de wegen (in km.) - binnen de gemeentegrens Aantal woningen Wooneenheden Woonwagens Woonschepen Bijzondere woongebouwen C. Financiële structuur Totaal lasten (excl. Investeringen RO/EZ) Totaal lasten per inwoner Investeringen (excl. grondexploitatie) Investeringen per inwoner Opbrengst belastingen Opbrengst belastingen per inwoner Algemene Uitkering Gemeentefonds Algemene Uitkering Gemeentefonds per inwoner D. Personele structuur Totaal aantal FTE’s 3.175 3.088 * De getallen in de kolom begroting 2005 zijn gebaseerd op de primitieve begroting. Alleen het aantal fte’s is gebaseerd op de actuele begroting
Gemeenterekening 2005
9
3.010
Gemeenterekening 2005
10
1.2
Samenstelling raad
Gemeenterekening 2005
11
Gemeenterekening 2005
12
1.3
Samenstelling bestuur De Burgemeester, Jacques Wallage Algemeen Bestuurlijke Zaken, Openbare orde en Veiligheid, Externe Betrekkingen, Regionale Samenwerking, coördinatie Grote Stedenbeleid, coördinatie Akkoord van Groningen, Documentaire informatievoorziening en Gemeentearchief.
Frank de Vries Ruimtelijke Ordening, Volkshuisvesting, Wijkvernieuwing, Grondzaken, Monumenten.
Peter Verschuren Sociale Zaken, DSW Stadspark, Integratie.
Karin Dekker Financiën, Personeel en Organisatie, Verkeer, Emancipatie.
José van Schie Onderwijs, Jeugd, Welzijn, Sport.
Jannie Visscher Zorg, Ouderen, Stadsbeheer, Milieu.
Jaap Dijkstra Economische Zaken, Arbeidsmarktbeleid, Internationale Handelsrelaties, Cultuur.
Gemeenterekening 2005
13
Gemeenterekening 2005
14
Gemeenterekening 2005
15
Gemeenterekening 2005
16
2. Programmaverantwoording 2.1
Inleiding
De indeling van de programmaverantwoording sluit aan op de doelen van de stadsvisie. Dit leidt in deze rekening tot de volgende indeling: Werk en inkomen; Vestigingsklimaat; Leefomgeving; Woonklimaat; Duurzame ontwikkeling; Onderwijs en welzijn; Gezondheid; Sport en cultuur; Integratie. De verantwoording van deze programma’s is steeds op dezelfde manier opgebouwd. Binnen elk programma geven we antwoord op de vragen: Wat hebben we bereikt, wat hebben we er voor gedaan, voorgenomen activiteiten en Nieuw Beleid, en wat heeft het gekost. Het onderdeel wat heeft het gekost is in de programmaverantwoording slechts kort weergegeven. Een toelichting op de financiële afwijkingen wordt afzonderlijk gegeven bij de financiële verantwoording. Wat hebben we bereikt? In de stadsvisie hebben we bij alle programma’s doelstellingen en subdoelen geformuleerd. In deze rekening vindt u een korte evaluatie van de behaalde resultaten en antwoord op de vraag óf en in hoeverre we de gestelde (sub-) doelen hebben bereikt. Wat hebben we daarvoor gedaan? In de begroting staan de specifieke, reguliere en nieuw beleid activiteiten die we uitvoeren om de doelen te bereiken. In deze rekening wordt de voortgang van deze activiteiten en het nieuw beleid binnen de verschillende programma’s beschreven, als antwoord op de vraag ‘wat is ervan terecht gekomen’?. Wat heeft het gekost? Voor de financiële verantwoording van de programma’s is aangegeven wat is uitgegeven per programma. Bij de beleidsinhoudelijke verantwoording hebben zijn de lasten, baten en de afwijking ten opzichte van de actuele begroting summier weergegeven. Een uitgebreide analyse van de financiële afwijkingen per programma en produktgroepen is opgenomen vanaf hoofdstuk 4 (programmarekening over het jaar 2005). Afwijkingen die groter dan 250 duizend euro zijn of politiek relevant worden toegelicht. Ook is per programma de besteding van de middelen nieuw beleid 2005 opgenomen.
Gemeenterekening 2005
17
Gemeenterekening 2005
18
2.2
Werk en Inkomen
De invoering van de Wet werk en bijstand in 2004 heeft grote gevolgen gehad voor de uitvoering van de locale sociale zekerheid. In het afgelopen jaar hebben we een start gemaakt met de uitvoering van maatregelen die de veranderde regelgeving noodzakelijk maakte. In de eerste plaats hebben we jongeren die een uitkering aanvragen, onmiddellijk aan de slag gezet met het werken aan werk. De uitkomsten bleken zo positief dat we hebben besloten tot een verbreding van deze aanpak naar andere groepen werkzoekenden. In de tweede plaats hebben we bij de inkoop van reïntegratieactiviteiten sterker ingezet op een snelle uitstroom naar regulier werk en een selectiever gebruik van reïntegratie-instrumenten. Dat lijkt zijn vruchten af te werpen. In de derde plaats zijn we begonnen met de ombouw van gesubsidieerde banen in onze stad. Met de nota ‘Werken, meedoen, erbij horen’ hebben raad en college duidelijk gemaakt dat ook de meest kwetsbare groepen bijstandsgerechtigden op ondersteuning kunnen rekenen. Op het gebied van inkomensondersteuning en financiële zorg moesten we het afgelopen jaar een goede dienstverlening koppelen aan het realiseren van besparingen. Dat heeft op een beperkt aantal onderdelen geleid tot een verminderd beroep op individuele bijstand en tot een daling van de kosten.
Wat hebben we bereikt? Meer werk en minder werkloosheid Het doel van het programma werk en inkomen is ‘een stad met meer werk en minder werkloosheid’. Dat is geen eenvoudige opgave in een situatie waarin de landelijke economie nauwelijks groeit en werkgevers terughoudend zijn met het aannemen van nieuw personeel. Het aantal niet-werkende werkzoekenden is in 2005 afgenomen met 5%, en het aantal bijstandsgerechtigden met 0,5%. In de 12 grote gemeenten van Nederland bedroeg de daling 2% 1 Dat betekent dat we boven het landelijke gemiddelde zijn gebleven. Het is niet eenvoudig hier een eenduidige verklaring voor te geven. De resultaten van ingezette maatregelen zijn op zich goed. Een deel van de maatregelen is echter pas in de loop van het jaar tot uitvoering gekomen of, zoals Groningen@Work, voor een beperkte groep ingezet. Verder is bij alle gemeenten aan het eind van het jaar een stijging van het aantal bijstandsgerechtigden zichtbaar. In Groningen begon deze stijging echter iets eerder. We hebben minder uitkeringen verstrekt dan we hadden begroot. Dat komt onder andere omdat een groter aantal mensen naast hun uitkering heeft gewerkt. Mede hierdoor kunnen we het jaar afsluiten met een positief financieel resultaat op het bijstandsbudget. Om beter te presteren dan het landelijke gemiddelde hebben wij ons de taakstelling opgelegd om minimaal 50% van het aantal ingestroomde klanten binnen een jaar weer te laten uitstromen. Voor het jaar 2005 staat dat percentage nu op 41%. Inwoners niet onder het bestaansminimum Mensen die niet in staat zijn om zelf in het levensonderhoud te voorzien, hebben recht op een uitkering. In het afgelopen jaar hebben gemiddeld 9.219 personen van dat recht gebruik gemaakt. Degenen die al langer dan 5 jaar aaneengesloten zijn aangewezen op een inkomen op het sociaal minimum, komen in aanmerking voor een langdurigheidstoeslag. In 2005 is deze toeslag 3.131 keer verstrekt, voor het belangrijkste deel aan mensen met een bijstandsuitkering. Mensen ondersteunen die financieel in de problemen (dreigen te) komen Mensen die in bijzondere omstandigheden verkeren waardoor ze niet in staat zijn om noodzakelijke uitgaven te doen, bieden we ondersteuning in de vorm van bijzondere bijstand. In 2005 zijn extra gemeentelijke middelen ingezet vanwege kortingen op dit budget. In totaal hebben we 3.325 personen individuele bijzondere bijstand kunnen bieden. Daarnaast bieden we hulp aan mensen die zodanig in de schulden zitten dat zij er niet meer zelf uitkomen. In het afgelopen jaar hebben we opnieuw meer mensen daarmee geholpen. Alleen bij het
1
Deze cijfers geven overigens opnieuw aan hoe moeilijk het is om een voorspelling te doen over het aantal bijstandsgerechtigden. Zo hielden we bij de eerste begroting (op basis van landelijke cijfers) nog rekening met een groei van 16%.
Gemeenterekening 2005
19
budgetbeheer is sprake van een daling, omdat we hebben gekozen voor een strikter toelatingsbeleid. Geactualiseerde kaderstellende nota • ‘Werken, meedoen, erbij horen’ (juli 2005)
Wat hebben we ervoor gedaan? Deelprogramma Meer werk en minder werkloosheid Een reïntegratiebeleid gericht op snelle uitstroom naar regulier werk. Op verschillende manieren hebben we gewerkt aan het voorbereiden van werkzoekenden op een reguliere baan. Daarbij hebben we kritisch gekeken of reïntegratieactiviteiten noodzakelijk zijn, deze zijn namelijk duur en kunnen de bijstandsduur juist verlengen. Aandacht was er natuurlijk voor de doelgroepen: nieuwe instroom, jongeren, alleenstaande ouders en minderheden. Voor de nieuwe instroom en jongeren hebben we activiteiten georganiseerd aan de poort met Groningen@Work. Met alleenstaande ouders hebben we een aantal experimenten uitgevoerd. Bijvoorbeeld hebben we in Beijum-Oost een deel van deze groep opgezocht en actief gemaakt. Voor de zomer hoort u van ons tot welke aanpak dat heeft geleid. Voor minderheden hebben we apart activiteiten ingekocht. Die komen terug in de beschrijving van de reïntegratiekavels. Ook op de pilot Ingewerkt in Groningen komen we apart terug. In 2005 hebben we gewerkt volgens de in de programmabegroting vastgestelde uitgangspunten voor inkoop van activiteiten en de combinatie van arbeid en zorg. In totaal zijn in het afgelopen jaar 2.387 personen gestart met een reïntegratieactiviteit. Hiervan is op 31 december 2005 13% uitgestroomd naar werk. Dit is een tussenstand, het percentage loopt de komende jaren nog op. Van de 4.134 personen die in 2004 zijn gestart met reïntegratieactiviteiten is op 31 december 2005 33% uitgestroomd naar werk. Startjaar reïntegratie
Gestart
2003 2004 2005
3.463 4.134 2.387
Uitgestroomd op 31/12/2005 26% 33% 13%
In de inkoopnota 2005 hebben we de reïntegratieactiviteiten ingedeeld in clusters (‘kavels’). In 2005 konden werkzoekenden aan 16 kavels deelnemen, 15.853 2 personen zijn aan één van deze activiteiten begonnen en daarvan is inmiddels 16% uitgestroomd naar werk. Wanneer we kijken naar degenen die de reïntegratieactiviteiten hebben afgerond of beëindigd, is dat percentage 45%. We kunnen daarom concluderen dat de inkoop in 2005 tot een goed resultaat heeft geleid. we willen op deze weg voortgaan. Een gedetailleerde rapportage waarin de resultaten worden afgezet tegen de doelstellingen per kavel ontvangt u apart.
2
Dit aantal wijkt af van het totale aantal gestarte personen met reïntegratietrajecten omdat er ook mensen aan de slag gaan met activiteiten die tot de inkoop van voorgaande jaren behoren en omdat mensen aan de slag gaan met activiteiten die buiten deze kavels om worden ingekocht.
Gemeenterekening 2005
20
Kavel
Kansrijke jongeren Minder kansrijken (weerwerk) Allochtonen diagnose/REA kansrijke werkzoekenden DHG Kansrijke hoger opgeleiden Specifieke trajecten Kunstenaars Branche en beroepsgerichte trajecten Ingewerkt in Groningen REA-trajecten Trajecten zorg Trajecten zelfstandigen Trajecten bouw Trajecten Allochtonen Totaal
gestart
voltooid/ gestopt
uitstroom
% uitstroom naar gestart
27 170 108 253 22 275 146 87 62 131
10 52 29 234 8 84 57 14 25 19
8 26 9 26 4 66 53 6 19 4
30% 15% 8% 10% 18% 24% 36% 7% 31% 3%
% uitstroom naar voltooid/ gestopt 80% 50% 31% 11% 50% 79% 93% 43% 76% 21%
57 104 15 30 19 77 1.583
5 20 1 1 9 15 583
3 16 0 1 9 10 260
5% 15% 0% 3% 47% 13% 16%
60% 80% 0% 100% 100% 67% 45%
Voor jongeren hebben we een Work First aanpak gerealiseerd (Groningen@Work) gericht op een zo snel mogelijke terugkeer naar school of een zo snel mogelijk intrede op de arbeidsmarkt. De uitkomsten van deze aanpak zijn positief. De jeugdwerkloosheid in Groningen is sterker gedaald dan elders in het land en de gemiddelde duur van de uitkering is verkort. In september 2005 heeft uw raad besloten deze aanpak te verbreden. Tenslotte zijn we begonnen met de ombouw van gesubsidieerde arbeid. We hebben daarbij gekozen voor het behoud van een belangrijk deel van dit werk en voor het behoud van werkgelegenheid voor degenen die geen kans meer maken op regulier werk. Degenen met kans op werk worden verplicht en ondersteund om in de komende drie jaar een reguliere baan te vinden. Werkgevers in de stad die gebruik maken van gesubsidieerde arbeid zijn nauw bij het proces betrokken. Groningen is daarmee één van de weinige steden waar een aanzienlijk deel van de gesubsidieerde arbeid behouden blijft en waar grote aantallen ontslagen zijn uitgebleven. De invoering van de wet Kinderopvang De gemeente heeft er in 2005 met de komst van de Wet Kinderopvang (WKO) een taak bij gekregen. Specifieke doelgroepen zonder werkgever kunnen bij ons een aanvraag doen voor een financiële tegemoetkoming in de kosten voor kinderopvang. In het afgelopen jaar heeft de dienst SOZAWE deze tegemoetkoming 400 keer toegekend (waarvan 10% op sociaalmedische indicatie). Participatie: Het presenteren van een concrete aanpak om te komen tot afstemming en samenhang op de terreinen reïntegratie, welzijn en zorg Reïntegratie is gericht op het zo snel mogelijk verkrijgen van regulier werk. Maar nog niet iedere werkzoekende is daar aan toe. We hebben daarom in het afgelopen jaar een pakket maatregelen voorgesteld waarmee we grotere groepen werkzoekenden actief willen maken en actief willen houden. Actief door middel van werk voor wie het kan (‘werken’), actief door middel van zinvolle maatschappelijke activiteiten voor diegenen die (nog) niet zo ver zijn (‘meedoen’). En actief door middel van dagbesteding en hulpverlening voor diegenen die het risico lopen buiten onze stedelijke samenleving terecht te komen (‘erbij horen’). De nota ‘Werken, meedoen, erbij horen’ is in juli door de raad vastgesteld. We zijn ons ervan bewust dat een effectieve uitvoering van deze maatregelen van de gemeentelijke organisatie vereist dat zij de wensen,
Gemeenterekening 2005
21
mogelijkheden en belemmeringen van alle klanten kent. De dienst SOZAWE heeft daarom in het afgelopen jaar een start gemaakt met een veranderprogramma waarbij het activeren van alle klanten leidend is voor de manier waarop het werk wordt uitgevoerd. Onderdeel van dat programma is een viertal projecten: Groningen@Work, werken, meedoen, erbij horen Inburgering In 2005 was Groningen één van de zes pilotgemeenten voor de invoering van de nieuwe Wet Inburgering. Met het project ‘Ingewerkt in Groningen’ hebben we inburgeraars reïntegratie en inburgering zo goed mogelijk aan elkaar gekoppeld, waarbij we de inburgeraars zelf een belangrijke stem hebben geven. Samen met een scholings- en reïntegratiemakelaar hebben zij zelf een reïntegratie- en inburgeringspakket kunnen samenstellen. In totaal zijn 72 personen gestart met deze activiteiten 3 . De uitkomsten van het project worden op korte termijn aan de raad gepresenteerd. Ontwikkeling van een publiek reïntegratiebedrijf In 2004 hebben we aangegeven dat we willen komen tot een publieke uitvoeringsorganisatie (PUO) voor reïntegratieactiviteiten. Dit heeft geleid tot een publiek reïntegratiebedrijf bij de DSW Stadspark. Een belangrijk deel van de uitvoering van Groningen@Work vindt plaats vanuit en in samenwerking met de DSW Stadspark. Daarnaast worden in nauwe samenwerking met de afdeling Weerwerk van SOZAWE activiteiten uitgevoerd voor de doelgroep minder kansrijken. Tenslotte biedt DSW Stadspark werk en begeleiding voor groepen werkzoekenden, bijvoorbeeld in het kader van het project ‘Extra werk aan Stad’. Ketendienstverlening: samenwerking met CWI en UWV verder intensiveren In 2005 hebben we een flinke stap gezet in de intensivering van de samenwerking tussen gemeentelijke diensten en de ketenpartners op het terrein van werk en inkomen. Zo is aan het eind van 2005 besloten om de dienstverlening van het CWI en UWV vanaf 1 oktobrt 2006 te laten plaatsvinden vanuit het gebouw van de dienst SOZAWE. Dat betekent dat in Groningen nu twee Bedrijfsverzamelgebouwen zijn waar burgers terecht kunnen voor werk en uitkering. Inhoudelijk zijn er in het afgelopen jaar ook stappen gezet in de intensivering van de samenwerking. Verschillende gemeentelijke diensten en het CWI werken samen bij de benadering van werkgevers in de stad Groningen en bij het project Groningen@Work. Deelprogramma Inwoners niet onder het bestaansminimum Eén van de doelen van het programma werk en inkomen is om een uitkering te verstrekken aan personen die niet zelfstandig in hun levensonderhoud kunnen voorzien, aan kunstenaars die een beroepspraktijk opbouwen en aan mensen in de eerste fase van een bestaan als zelfstandige (of die zich daarop voorbereiden). Degenen die recht hebben op deze uitkering willen we de juiste uitkering op tijd verstrekken. Degenen die geen recht hebben op deze uitkering willen we zo snel mogelijk opsporen. Daarnaast keren we sinds 2004 een langdurigheidstoeslag uit aan mensen die al een langere periode aangewezen zijn op het sociaal minimum. Verstrekken van een uitkering In 2005 hebben we gemiddeld aan 9.219 personen een bijstandsuitkering verstrekt. Ons streven om bij nieuwe aanvragen in 90% van de gevallen binnen 8 weken een beschikking af te geven hebben we gerealiseerd. In totaal zijn er 4.158 nieuwe aanvragen ingediend. Verstrekken van de langdurigheidstoeslag Een langdurigheidstoeslag kunnen we verstrekken aan mensen die meer dan 60 maanden aaneengesloten een bijstandsuitkering hebben ontvangen en die geen inkomen uit arbeid hebben gehad. In 2005 hebben deze uitkering 3131 keer verstrekt. Dat is een stijging van 5% ten opzichte van het vorige jaar. Om ervoor te zorgen dat mensen die recht hebben op deze toeslag hem ook daadwerkelijk aanvragen, selecteren wij alle personen die bij ons bekend zijn en die aan de criteria voldoen en sturen hen een formulier om de toeslag aan te vragen. 3
In de tabel over kavels staat hier nog een aantal van 57. Dat komt omdat nog niet alle trajecten administratief zijn verwerkt in het volgsysteem. Het verschil is bij dit traject relatief groot omdat een flinke inspanning is geleverd om trajecten nog vóór 1 januari 2006 te beginnen.
Gemeenterekening 2005
22
Vaststellen van het recht op een uitkering Wij hebben niet alleen de opdracht om uitkeringen te verstrekken, maar ook om doorlopend vast te stellen of mensen terecht en/of de juiste uitkering krijgen. We hebben daartoe een kwaliteitssysteem ontwikkeld waarin we continu vaststellen of wij bijstandsgerechtigden (op basis van de ons bekende gegevens) de juiste uitkering en het juiste bedrag geven. In 2005 is dat in 99,14% van de uitkeringen het geval. Daarnaast moeten we vaststellen of de gegevens die bij ons bekend zijn, ook de juiste gegevens zijn. Met de invoering van de WWB hebben we meer mogelijkheden en vrijheden gekregen in de manier waarop we vaststellen of de gegevens kloppen en de uitkeringsverstrekking rechtmatig is. Dit doen wij volgens de principes van ‘hoogwaardig handhaven’. Dat houdt in dat we allereerst (potentiële) bijstandsgerechtigden goed informeren over rechten, plichten en voorwaarde, bij de aanvraag, maar ook gedurende de uitkeringsperiode. Bijvoorbeeld met bijsluiters en klantenkranten. Vervolgens controleren we gericht en op thema’s. Zo zijn we in één van de stadsdeelunits bij alle nieuwe aanvragen op huisbezoek gegaan. Dat heeft ertoe geleid dat in 20% van de gevallen geen WWB-uitkering is toegekend en in 5% van de gevallen de gegevens zijn gewijzigd. Gegevenscontrole van bestaande klanten vindt onder andere plaats door bestandsvergelijkingen via het Inlichtingenbureau. In 2005 zijn daaruit 968 gevallen van fraude geconstateerd. Verder hebben we in 2005 een aantal themacontroles uitgevoerd: • Bij een controle naar woningdelers bleek dat in 16% van de onderzochte gevallen sprake was van fraude; • Fraude bij woonsituaties is ook onderzocht in het project “Waterproof”. Hierin werden gegevens over het waterverbruik gekoppeld aan gegevens van onze klanten. Over de uitkomsten hiervan wordt binnenkort gerapporteerd; • Om vast te stellen of onze klanten over eigen vermogen beschikken, is een koppeling gemaakt met de gegevens van het kadaster. Ook hierover wordt binnenkort gerapporteerd; • Daarnaast heeft een onderzoek naar onrechtmatige bewoning bij woningbouwcorporaties (‘woonmatch’) geleid tot het vaststellen van 56 gevallen van uitkeringsfraude. Deelprogramma Het bieden van financiële ondersteuning Ook in 2005 hebben we in Groningen te maken met inwoners die niet in staat zijn hun noodzakelijke uitgaven te betalen. In een deel van de gevallen omdat het gaat om kosten waarin hun algemene bijstandsuitkering niet voorziet, in een ander deel omdat zij in de schulden zijn geraakt. We ondersteunen deze groepen met bijzondere bijstand en vormen van schuldhulpverlening. In de afgelopen jaren heeft het Rijk fors bezuinigd op de budgetten voor deze ondersteuning. Wij hebben dat in het afgelopen jaar opgelost door te bezuinigen op onderdelen van de bijzondere bijstand en door extra (algemene) middelen beschikbaar te stellen. Individuele bijzondere bijstand In 2005 is het bedrag aan individuele bijzondere bijstand afgenomen tot 2,8 miljoen euro. Dat is een daling van de uitgaven van 1 miljoen euro ten opzichte van 2004. De grootste besparing is bereikt met een verlaging van de kosten voor woninginrichting en duurzame gebruiksgoederen. Ook de kosten voor aanvullende bijzondere bijstand voor jongeren onder de 21 jaar zijn sterk afgenomen door het besluit van de raad om deze te beperken. Daarnaast hebben we minder uitgegeven door de invoering van de Wet Kinderopvang, waardoor de verstrekking van bijzondere bijstand voor kinderopvang van bijstandsgerechtigden verviel. De invoering van de Wet werk en bijstand heeft ertoe geleid dat onze arbeidskostenregeling is afgeschaft. Dat betekent een sterke daling van de kosten van uitstroombevordering. Deze wijzigingen hebben niet alleen geleid tot lagere kosten, maar ook tot minder verstrekkingen. Hieronder ziet u de veranderingen naar voorzieningenclusters zoals die zijn ingedeeld door het CBS. Tabel: verstrekkingen en kosten individuele bijzondere bijstand Omschrijving
Directe levensbehoeften Voorzieningen voor het huishouden
Gemeenterekening 2005
Aantal verstrekkingen
Bedrag X 1000 euro
2004
2004
2005 963 301
901 290
2005 118 11
97 13
23
Omschrijving
Voorziening voor wonen Voorziening voor opvang (incl. ko) Overbrugging weekbetaling Kosten maatschappelijke zorg/vervoer Verwarming/verlichting Financiële transacties maaltijdvoorziening Uitstroombevordering Garantietoeslag eog/overbrugging Medische hulpmiddelen Aanvullende bijstand < 21 jaar Medische dienstverlening Niet indeelbare kosten Totaal
Aantal verstrekkingen
Bedrag X 1000 euro
2004
2004
4.036 793 237 824 240 3.194 329 1.526 430 655 1.721 1.316 2.387 20.956
2005 3859 400 200 906 402 2.787 388 148 43 685 1.079 1.028 2.848 17.969
2005 1.116 179 98 118 17 313 37 111 56 61 657 149 729 5.7740
901 61 80 109 27 315 43 26 7 67 262 120 696 48294
Over de besparingen op het minimabeleid krijgt u een monitor. Vooruitlopend daarop kunnen we aangeven dat de volgende besparingen zijn gerealiseerd: • Een bedrag van 536 duizend euro op aanvullende bijstand voor jongeren van 18 tot 21 jaar. De voorgenomen besparing was 400 duizend euro, de besparing is ruimschoots gerealiseerd. • Een bedrag van 250 duizend euro voor uitgaven woninginrichting en duurzame gebruiksgoederen. Dit is 50 duizend euro hoger dan de taakstelling en gerealiseerd door de bijstand minder vaak toe te kennen (549 keer in 2005 ten opzichte van 742 keer in 2004) en het bedrag te verlagen (gemiddeld 918 euro in 2005 tegen 1.020 euro in 2004). Categorale bijzondere bijstand De mogelijkheid om categorale vormen van bijstand te verstrekken is sinds de invoering van de Wet werk en bijstand sterk afgenomen. In Groningen doen we dit nog met een collectieve ziektekostenverzekering. Hiervan wordt door 14.000 inwoners van de stad gebruik gemaakt. In 2005 hebben we ons voorbereid op de invoering van het nieuwe zorgstelsel. Dat heeft ertoe geleid dat we in 2006 opnieuw aan alle minima een aanbod hebben kunnen doen om deel te nemen aan een collectieve ziektekostenverzekering die dezelfde dekking biedt als die in de voorgaande jaren. Daarnaast hebben we het afgelopen jaar categorale bijstand verstrekt voor chronisch zieken en gehandicapten. In totaal hebben 2.187 personen hiervan gebruik gemaakt. Met deze regeling hebben we een grote groep mensen bereikt die geen bijstandsuitkering heeft (67% van de aanvragers). Ook bij deze vorm van bijstandsverlening hebben we ons actief opgesteld. Wij hebben 1.668 potentiële rechthebbenden een brief gestuurd waarmee zij een aanvraag voor deze regeling bij ons in konden dienen. Hiervan heeft 75% gebruik gemaakt. Vormen van bijstand die op individuele basis worden uitgekeerd, maar bedoeld zijn voor specifieke groepen, zijn: • Tafeltje Dek Je / Koks Herberg In 2005 hebben we 315 duizend euro uitgegeven aan maaltijdvoorziening voor 253 ouderen, zodat zij langer zelfstandig kunnen wonen. • Tegemoetkoming ouderbijdrage schoolkosten Ouders met schoolgaande kinderen kunnen een tegemoetkoming vragen voor de kosten van schoolreisjes en andere kosten van hun kinderen. In het afgelopen jaar hebben we voor 2.829 kinderen een dergelijke tegemoetkoming betaald, de kosten hiervan: 118 duizend euro. Schuldhulpverlening Het afgelopen jaar laat opnieuw een stijging zien in het aantal mensen dat een beroep doet op schuldhulpverlening. In het afgelopen jaar hebben 1.879 mensen zich daarvoor bij ons gemeld. Dat is een stijging van 25% ten opzichte van 2004. Deze stijging zien we zowel bij het wettelijke schuldsaneringstraject (WSNP, +19%) als bij het minnelijke traject (+ 21%). Het aantal cliënten in budgetbeheer is afgenomen met 3%. De daling van het aantal personen in budgetbeheer is een gevolg van besparingsmaatregelen die we eind 2004 hebben afgesproken. Mensen komen alleen nog in aanmerking voor
Gemeenterekening 2005
24
budgetbeheer wanneer ze gebruik maken van een schuldsaneringsregeling. Onlangs bent u met de nota ‘Stand van zaken schuldhulpverlening’ op de hoogte gebracht van de gevolgen van deze maatregelen. De belangrijkste hiervan, zijn: • de instroom in schuldhulpverlening is gedaald ondanks de stijging van het aantal aanvragen. De reden hiervoor is dat wij strengere voorwaarden stellen bij het aanleveren van gegevens die nodig zijn om een schuldregeling te kunnen realiseren; • een daling van het aantal klanten in budgetbeheer; • een toename van onze preventieactiviteiten (budgetteringscursussen en voorlichting); • een toename van de wachttijd voor onze klanten. De reden hiervoor is dat het aantal personeelsleden is verminderd. Een andere reden is dat er door de samenvoeging van GKB en Geldzorg nu één wachtperiode bestaat, waar deze vorig jaar uit twee (kortere) periodes bestond (één voor de aanmelding bij Geldzorg en één voor de ondersteuning van de GKB). Stadjerspas De Stadjerspas is in 2005 omgebouwd tot een instrument dat past binnen de kaders van de Wet werk en bijstand. Door de verhoging van de prijs voor niet-minima komt de pas nu voor bijna 90% ten goede aan mensen met een minimuminkomen. Tabel: aantal verkochte Stadjerspassen Doelgroep A (minima) B (65+ en 18-) C (overige Stadjers) Verlies en diefstal Totaal
2004 8.808 (78%) 1.877 (17%) 608 (5%) 9 (0%) 11.302 (100%)
2005 8819 (88%) 872 (9%) 252 (2,5%) 34 (0,5%) 9.977 (100%)
Wat heeft het gekost? Lasten -290.338
Baten 253.433
Mutatie Saldo Reserves Rekening 5.499 31.406-
Gemeenterekening 2005
Actuele begroting
Verschil
34.726-
3.320-
25
Gemeenterekening 2005
26
2.3
Vestigingsklimaat
Wat hebben we bereikt? Terugkijkend op 2005 zien we dat de economische ontwikkelingen voor het tweede achtereenvolgende jaar lichte tekenen van herstel laten zien. Ook de stad Groningen heeft het afgelopen jaar redelijk tot goed gepresteerd. Dat herstel komt ook tot uitdrukking in de daling van de aantallen WWB-ers en NWW-ers. Het aantal NWW-ers is afgenomen tot 11.957, dit is een afname van 475 personen. En op 1 januari 2005 kregen 9.472 mensen een WWBuitkering. Dit is licht afgenomen tot 9.427 personen op 1 januari 2006. Ook wat betreft het vestigingsklimaat heeft de stad Groningen het afgelopen jaar goed gedaan. In een vergelijkend artikel in het weekblad Elsevier scoort de stad Groningen zelfs bijzonder goed en we zijn in 2005 uitgeroepen tot stad met de “Beste Binnenstad”. Het aantal binnenstadbezoekers is van 30 miljoen in 2004 gegroeid naar 31 miljoen in 2005. Het aantal vestigingen is in de stad op de peildatum 1 april 2005 afgenomen met 82 vestigingen. Deze afname heeft vooral plaatsgevonden in de dienstverlening en was een toename te zien in de handel en horeca. Verder is er in het afgelopen jaar 60 ha bedrijventerrein geherstructureerd.
Deelprogramma Economisch businessplan Het economisch herstel is in 2005 zichtbaar geworden aan een toename van het aantal opties op individuele kavels. Punt van zorg is of er voldoende grond geleverd kan worden. Tevens is het economische herstel te zien aan de acquisitiecijfers. Gevestigde bedrijven: 10, ca 300 banen, investeringsomvang tenminste 12 miljoen euro. Dit is een enigszins positiever beeld dan de voorgaande jaren. Binnen de bestaande kantorengebouwen spelen zich belangrijke ontwikkelingen af, denk bijvoorbeeld aan de callcenter- branche. En is er een belangrijke stap gezet rondom een totale vernieuwing van de Kemkensberg kantorenomgeving. Het project management bedrijventerreinen verloopt volgens plan. Dit komt tot uitdrukking onder andere in het ondertekenen van een samenwerkingsovereenkomst met de Vereniging bedrijvenpark Zuidoost. Remspoor Zuid werkt aan de invoering van parkmanagement. Op Hoendiep en Corpus den Hoorn Zuid zijn vervolgstappen gezet. In 2005 hebben we een start gemaakt en is een verdere uitrol geweest van de werkgeversbenadering. Een project van SOZAWE, CWI, DSW, OCSW en EZ waarbij vanuit klantperspectief geprobeerd wordt om oplossingen voor werkloosheidsvraagstukken te vinden die passen bij de individuele wensen van de bedrijven en instellingen in de stad. De resultaten zijn bemoedigend. De meeste bedrijven zijn positief gezind en willen om verschillende redenen graag meedenken en meewerken aan het project. Landelijk hebben we de nodige waardering gekregen voor dit project. Ook over de uitrol van Marketing Groningen zijn wij positief. Dit komt mede tot uitdrukking in de toeristenstromen en een toename in aantallen overnachtingen. Van 2004 naar 2005 is er sprake geweest van een toename in aantal overnachtingen van 223.800 in 2004 tot 248.600 in 2005 overnachtingen, een stijging van ruim 11%. Vorig jaar is gewerkt aan het stimuleren van kennis en innovatie in en tussen de verschillende instellingen en bedrijven in de stad Groningen. Het Akkoord van Groningen is hiervoor een belangrijke basis. De kennisinstellingen als RUG, Hanzehogeschool en de gemeente Groningen hebben met het Akkoord een kader aangegeven waarin kennis, innovatie en de overdracht wordt gestimuleerd. De aansluiting tussen onderwijs en arbeidsmarkt blijft een aandachtspunt voor de komende jaren.
Gemeenterekening 2005
27
Activiteiten 2005 ICT De ICT-sector blijft in Groningen een aanzienlijke bedrijfstak, en het algemene beeld is dat de bedrijfstak na een aantal jaren van stilstand of zelfs teruggang weer langzamerhand aan het groeien is. Groningen volgt dat algemene beeld goed. Omdat bedrijven na de 'dip' voorzichtig zijn geworden, levert dit niet meteen veel nieuwe banen op. Veel van de groei wordt opgevangen door efficiencyverbetering en inzet van tijdelijke krachten en freelancers. Het economisch ICT beleid is in 2005 herzien: er wordt ingezet op een betere band tussen bedrijfsleven en kennisinstituten en vergroting van het ict-gebruik in het mkb en bij de overheid. Het project Mediacentrale is in 2005 gestart. Nu wordt er hard gewerkt om het project tot de ICT omgeving te maken voor het MKB bedrijfsleven. Samen met marktpartijen en kennisinstellingen wordt het concept Mediaplaza ontwikkeld gericht op (ict) technologietransfer in een passende omgeving. Ook de start van de Euroborg is van belang voor de investeringsbereidheid in en om het Europapark. De contacten met het ICT-bedrijfsleven lopen in belangrijke mate via het ICTplatform. In 2005 is dit platform van een Gronings initiatief uitgebreid naar het gehele noorden, daartoe is het geformaliseerd in een stichting ICT-Platform Noord. De GN-IX (Groninger Internet Exchange ) en het Community Netwerk Groningen (CNG) zijn zelfstandige rechtsorganisaties, waarbij de gemeente vanwege haar financiële betrokkenheid of verplichtingen op afstand de vinger aan de pols houdt. Beide projecten verlopen volgens planning. Life Science De ontwikkeling van de sector laat een gemengd beeld zien. Er zijn bedrijven met groei en bedrijven die afslanken. Daarnaast zijn er belangrijke ontwikkelingen zoals vorming van een regionaal risicokapitaalfonds, Medische databank, topinstituut op gebied van geneesmiddelenonderzoek en Carbohydrate Competence Center. Programma life sciences loopt grotendeels conform verwachting. De ingezette koers om Biomedcity uit te bouwen tot een clusterorganisatie met meer slagkracht lijkt op dit moment nog een stap te ver. Via aparte projecten zal worden gewerkt aan versterking van de sector. Het project katalysator is gericht op kennisoverdracht en netwerkvorming binnen de sector. Energy Valley Energy valley is van de startfase gegroeid tot een slagvaardige uitvoeringsorganisatie. Vooral in en om Groningen verwachten wij effecten in termen van werkgelegenheid en investeringen. Verdere uitbouw van kennisinfrastructuur RUG (Energy Delta Research Center, uitbouw gasgerelateerde RUG-onderzoek) en Hanzehogeschool krijgt steeds duidelijker gestalte. Bedrijvigheid in energiesector neemt toe (o.a. ICT voor energiesector). Verder is van belang over de volle breedte van het gemeentelijk beleid te kijken naar mogelijkheden op energiegebied en te zorgen voor aansluiting met speerpunten van onze partners uit het Akkoord van Groningen. Soepel functionerende arbeidsmarkt De gemeente Groningen hecht veel waarde aan een goed functionerende, lokale arbeidsmarkt. Het reeds in 2003 afgesloten convenant met het voortgezet onderwijs neemt het thema “aansluiting met de arbeidsmarkt” een steeds belangrijker plaats in. Het accent ligt op het (V)MBO (qua aantallen de grootste groep, in het noorden 68% van alle scholieren). Het beroepsonderwijs, VMBO, MBO en HBO samen wordt aangeduid met de term beroepskolom. In alle opleidingen binnen deze beroepskolom neemt de praktische beroepsvorming een steeds grotere plaats in: op school maar ook in de bedrijven. Een belangrijk deel van de opleidingstijd wordt op de werkplek doorgebracht: de leerling komt in het bedrijf om te leren en niet alleen meer om het op school geleerde eens in de praktijk te oefenen. Deze samenwerking tussen onderwijs en bedrijfsleven moet benut worden ten einde ook in de toekomst over voldoende volwaardige werknemers te kunnen beschikken. Over een paar jaar zullen we de effecten merken van het verdwijnen van de babyboomers uit het actieve arbeidsleven. Grotere bedrijven en bedrijfstakken anticiperen daarop door sterkere banden met het onderwijs aan te gaan. Het beschikbaar stellen van stage- of leerwerkplekken ondersteunt de mogelijkheden om voldoende mensen op te leiden.
Gemeenterekening 2005
28
De gemeente heeft ook in 2005 een tiental projecten in het beroepsonderwijs geïnitieerd, gestimuleerd én financieel ondersteund die de aansluiting met het bedrijfsleven (lees: arbeidsmarkt) versterken. Een positief neveneffect is dat deze projecten het rendement van het onderwijs verhogen; uitvalcijfers dalen nog steeds. Branches met een technische achtergrond maken steeds meer gebruik van deze projecten om bijvoorbeeld het dreigende tekort aan arbeidskrachten te voorkomen. Bedrijvenloket, dienstverlening aan ondernemers Het bedrijvenloket heeft in 2005 haar ondersteuning aan ondernemers verder vorm gegeven In 2005 waren er in totaal 963 startende ondernemingen (in vergelijking tot 861 in 2004).Voor deze groep ondernemers is er in 2005 een startersdag georganiseerd met specifieke aandacht voor de Horeca, de Bijzondere Bijstand voor Zelfstandigen (BBZ) en De Jonge Ondernemersprijs. Er waren dit jaar 20 Groningse deelnemers aan deze prijs, waarvan 1 de publieksprijs heeft gewonnen. Daarnaast heeft het bedrijvenloket een bijdrage geleverd aan de startersvoorlichtingsdagen van de KvK. Ook hebben we voor 4 Groningse bedrijven en instellingen een ESF aanvraag ingediend bij het Agentschap SZW, voor scholing van werkenden, ter hoogte van in totaal ruim 11 miljoen euro. Verder is in 2005 een netwerkorganisatie in het leven geroepen voor allochtone ondernemers. Er zijn bijeenkomsten georganiseerd met verschillende thema’s. Het doel is uiteindelijk dat aansluiting wordt gezocht bij de al bestaande netwerkorganisaties. Om onze dienstverlening verder te vergroten doet het bedrijvenloket mee aan het Verbeter en Innovatieprogramma Economische Zaken (VIP-EZ) en is er een convenant getekend met het Ministerie van EZ over verdere stroomlijning van de dienstverlening aan ondernemers. Detailhandel en wijkwinkelcentra In de detailhandel is het relatief goed gegaan. Het aantal binnenstadbezoekers en de omzet zijn dit jaar weer gestegen: 34 miljoen bezoekers waren goed voor een omzet van 859 miljoen euro. Ondanks deze positieve cijfers is de werkgelegenheid bij de winkels in gespecialiseerde producten heel licht gedaald. De belangrijkste projecten in 2005 in de binnenstad zijn Goln Raand, wonen boven winkels (wbw) en Organisatie Aanbodverbreding Binnenstad (OAB). OAB is in november 2005 geëvalueerd, er is besloten om door te gaan met dit project. Ook met wonen boven winkels zijn we goed op weg. Momenteel richten we ons voornamelijk op het A-kerkhof en de Gelkingestraat. De leegstand is aanmerkelijk afgenomen in de aandachtsgebieden (van 8 procent naar 6 procent). De uitvoering van het plan voor het winkelcentrum in Beijum – Oost (voorzien in september 2005) is enigszins vertraagd en zal voor de zomer van 2006 gestalte krijgen. De onderhandelingen met de eigenaren van het winkelcentrum Lewenborg hebben ook iets langer geduurd maar zullen uiterlijk maart 2006 afgerond worden, waarna tot uitvoering kan worden overgegaan. Ook de uitvoering van het plan voor het Overwinningsplein is over 2005 heen getild en zal dit jaar starten. Kantoren en Bedrijventerreinen Gezien de aantrekkende economie en de positieve voorspellingen verwachten we een groei van de investeringen en de werkgelegenheid. De bedrijfsruimtemarkt loopt achter deze ontwikkeling aan en heeft daardoor de groei nog niet ingezet. In 2005 is er 8,5 ha bedrijventerrein verkocht en was de opname van kantoorlocaties 26.000m2. De meeste bedrijventerreinenkavels werden verkocht op Eemspoort. Opvallend bij de kantoorontwikkeling is de relatief grote bijdrage van de kleine kantoormetrages. Van de 26.000 m2 totaal was het aandeel tot 500 m2 8300 m2. Internationalisering In 2005 zijn de bestaande relaties met China (Tianjin, Beijing/Haidian, Xi'an) verder uitgebouwd en een aantal nieuwe contacten gelegd (Nantong, Harbin). In 2005 zijn onderhandelingen gevoerd en afgerond over het China Park in de Hortus. Het park zal worden gehuurd door een Chinese investeerder die naast cultuur ook handelsactiviteiten zal ontplooien. Eind 2005 is de stichting China Center opgericht, met als doel alle activiteiten in Noord-Nederland te coördineren. In het algemeen kan voorzichtig worden geconcludeerd dat na jarenlange investeringen in de relaties met onze partners in China de tijd van oogsten is aangebroken.
Gemeenterekening 2005
29
Verder zijn de banden met de zusterstad Oldenburg stevig aangehaald en is een eerste aanzet tot verdere samenwerking met Odense geïnitieerd. Nieuw Beleid 2005 Personeelskosten EBP Ter uitvoering van het EBP worden gedurende de looptijd van het Economisch Business Plan jaarlijks 318 duizend euro (incidenteel) beschikbaar gesteld (tot en met 2006). De middelen zijn in 2005 volledig besteed en benut voor de hierboven geschreven activiteiten. Marketing Groningen (MG) De opgenomen prestatie indicatoren zijn ruimschoots gehaald. Het aantal website bezoekers van www.groningen.nl/toerisme is bijvoorbeeld toegenomen met 18,2 procent ten opzichte van 2004. Ook is het aantal nieuwsbriefabonnees verdubbeld. Het aantal hotelovernachtingen is gestegen met ruim 11 % ten opzichte van 2004 . Het aantal bezoekers dat langer dan 1 dag in de stad verblijft is iets afgenomen. Daarentegen is het aantal binnenstadsbezoekers juist toegenomen. Ook de financiële resultaten zijn positief te noemen. Martiniziekenhuis Vanwege het belang dat we toekennen aan goed functionerende kennisinstellingen, zijn we het afgelopen jaar intensief in gesprek geweest met het Martini Ziekenhuis over de planontwikkeling rondom de nieuwbouw en over een aantal verkeersmaatregelen ten behoeve van de bereikbaarheid van de locatie. Westpoort Westpoort is een regionaal bedrijventerrein van circa 200 ha langs de A7 geschikt voor de gemengde en transportgerelateerde ondernemingen uit stad en regio, en grote (inter)nationale stuwende bedrijven. Het huidige bedrijventerrein Vierverlaten (45 ha.)wordt een integraal onderdeel van het toekomstige bedrijventerrein Westpoort. Op 19 oktober 2005 heeft de raad ingestemd met het beschikbaar stellen van het krediet. Daarna zijn voor deze ontwikkeling verworven gronden ingebracht in de ontwikkeling. Eind 2005 heeft de gunning van de eerste werken ( aanleg bouwwegen etc.) plaatsgevonden en zijn oriënterende archeologische en flora en fauna onderzoeken uitgevoerd
Deelprogramma Binnenstad Wat willen we bereiken? Een stad met een uitstekend vestigingsklimaat. Met een actief en gericht beleid wordt de functie van de binnenstad in haar veelheid van functies verder versterkt. Indicatoren zijn de groei van het aantal bezoekers (jaarlijks +1%) en de omzet (jaarlijks +2%). Het regioaandeel in de omzet moet groeien tot 34%, het niveau van 2000.
Wat hebben we bereikt en wat hebben we er voor gedaan? Grote Markt Doel van het Grote Markt-proces en uitvoeringsproject, waarvoor o.a. via de begroting 2005 substantiële middelen zijn gereserveerd, is te komen tot een fundamentele verbetering van het functioneren van de Grote Markt in ruimtelijk en functioneel opzicht. De uitkomst moet kunnen rekenen op draagvlak onder de Groninger bevolking. Eind 2004 is het Groningen Forum en het nieuwe plein "De Nieuwe Markt" in de planvorming gepresenteerd. In dit plan wordt de oude rooilijn van de Grote Markt oostzijde hersteld en komt er ruimte voor commerciële functies. Dit plan is in januari 2005 in de vorm van een startnotitie als bedoeld in de referendumverordening aan de Raad voorgelegd, waarop in juni een referendum is georganiseerd. De opkomst was onvoldoende om het referendum geldig te verklaren, maar uit de stemming bleek een meerderheid van de bevolking vóór. In juli 2005 heeft de raad – gezien de uitslag van het referendum – ingestemd met het verder uitwerken van de plannen zoals die in de startnotitie Grote Markt oostzijde zijn gepresenteerd. Samen met de initiatiefnemers van het Groninger Forum zijn wij inmiddels begonnen met planuitwerking. De 1e stap is het formuleren van het Program van Eisen de basis voor het stedenbouwkundig plan en de ontwerpen voor de gebouwen/openbare ruimte in het plangebied. Beste Binnenstad
Gemeenterekening 2005
30
Om een groot aantal redenen werd de Binnenstad de Beste van Nederland. In het kader van het Binnenstadsmanagement is samen met GCC een aantal maatregelen getroffen die leiden tot een beter bereikbare en goed bezochte Binnenstad waar van tijd tot tijd de nodige evenementen plaatsvinden. Met het Huiskamerproject werken we verder aan een schone, hele en veilige Binnenstad, hetgeen er toe bijdroeg dat Groningen ook nog de Veiligste Stad werd. Het experiment-uitstallingen is verlengd tot eind 2006 en zal dan worden geëvalueerd. Wintercity is het begin van een traditie geworden. De overlast, waarvan in vorige jaren sprake was, is in belangrijke mate teruggedrongen, en in buurten als het A-Kwartier is ruimte ontstaan voor kunst-en cultuurmanifestaties als Quartier Latin. Met name het fietsgebruik en het fietsparkeren noodzaken tot extra aandacht. Als onderdeel van het Plan van Aanpak Fietsendiefstal is het aantal stallingsmogelijkheden flink uitgebreid. Aanvullende maatregelen op dit gebied achten we van groot belang voor een levendige en aantrekkelijke Binnenstad. Kunst op Straat Kunst op Straat zorgt al geruime tijd met haar projecten voor het concretiseren van een deel van de brede culturele ambities van Groningen. De openbare ruimte van de stad wordt hiermee voorzien van kunst zodat de plek een bijzondere betekenis krijgt en de stad haar identiteit een specifieke kleur geeft. Tegelijk versterken wij met deze opdrachten de positie van de kunstenaars op bescheiden schaal In 2005 hebben opleveringen van kunstwerken plaatsgevonden in de Ossenmarktparkeergarage, Noorderzon, Paddepoel en Poëzieproject Selwerd. Opdrachten zijn op gang gezet in de Vensterschool Koorenspoor, Educatie project Koorenspoor, Diamantpark, Viewer Meerstad Eelderbaan, Website www.kunstopstraat.nl en het Stadsbalkon.
Deelprogramma Verkeer Wat willen we bereiken? Een stad met een uitstekend vestigingsklimaat. • De intensiteit /capaciteitsverhouding van de ringwegen bedraagt < 1,15. • Het OV-gebruik op reguliere OV-lijnen is in 2010 toegenomen met 25-30% (tov. jaar 2000 en bij uitvoering Kolibri). • Het gebruik van de citybus/P&R-terreinen is in 2006 met 25% toegenomen en in 2010 met 50% (t.o.v. 2002). • De relatieve omvang van het autogebruik en het gebruik van de fiets blijven stabiel. Geactualiseerde kaderstellende nota’s • Het Meerjarenprogramma Verkeer en Vervoer (2005-2009)
Gemeenterekening 2005
31
Wat hebben we bereikt? Ook in 2005 hebben we de ingezette lijn van de afgelopen jaren doorgezet en konden we ‘oogsten’ van de voorbereidingen van de jaren daarvoor. Duidelijk zichtbaar is dat hard aan de bereikbaarheid van de stad wordt gewerkt: het gemeentelijk aandeel in de Langmanmaatregelen is nagenoeg afgerond, de reconstructie van Westelijke Ringweg – Hoendiep is in volle gang, de kruising Korreweg-Sumatralaan is veranderd in een rotonde, in de verbindingskanaalzone is de doorstroming verbeterd, de contouren van het stadsbalkon tekenen zich af, de ontsluiting van Europapark is gereed en langs diverse wegen zijn fietsvoorzieningen verschenen. In onze verkeerstellingen is zichtbaar dat het fietsgebruik in 2005 is gestegen met ongeveer 10% ten opzichte van 2004. Het autoverkeer daarentegen laat een lichte daling zien op zowel het buiten- als binnencordon. Om uitspraken te doen over mobiliteit, bereikbaarheid en de trends daarin zijn andere type onderzoeken noodzakelijk dan ons huidige telprogramma. Vooralsnog kiezen wij ervoor om onze personele capaciteit in te zetten op realisatie van projecten en in mindere mate op mobiliteitsonderzoek.
Wat hebben we ervoor gedaan? De kern van ons beleid is Groningen bereikbaar houden. Per auto als dat noodzakelijk is, per fiets of openbaar vervoer als dat kan. Onze inzet is automobilisten een goed alternatief bieden, zodat de keuze voor een ander vervoermiddel (fiets of openbaar vervoer) het overwegen waard is. Zo kan Groningen bereikbaar blijven voor het noodzakelijk autoverkeer. Dit uiteraard onder de conditie dat het prettige woon- en leefmilieu voor de Groningers behouden blijft. Deze beleidsinzet wordt inmiddels sinds 1997 in Groningen gevoerd en is in diverse latere nota’s bevestigd. Daarbij is wel geconstateerd dat onze ruimtelijk-economische ambities een sterke inzet en veel creativiteit nodig maken om het verkeer gaande te houden. Er moet voorgesorteerd worden op ingrijpende infrastructurele maatregelen. Dit impliceert onder meer sterk inzetten op Kolibri, verbetering van de doorstroming op de belangrijkste verbindingen in het stedelijke wegennet en het oplossen van knelpunten in de ringwegen. Ook in 2005 hebben wij ons voornamelijk geconcentreerd op Kolibri, de doorstroming van de Ringwegen en planvorming in de Eemskanaalzone. Activiteiten in 2005 Kolibri - Openbaar vervoer netwerk Het openbaar vervoerbeleid is geheel gerelateerd aan de ambities van Kolibri. De realisering van het regionale Kolibri OV-netwerk staat centraal om de stad en de regio bereikbaar te houden. De focus in 2005 lag primair bij de aanleg van een tramlijn tussen Groningen CS en Zernike, het realiseren van het station Europapark en de realisatie enkele P+R terreinen. Tot slot blijven we samen met onze noordelijke partners inzetten op de realisatie van een snelle treinverbinding met de Randstad via de Zuiderzeelijn. Hoogwaardige Tram In 2005 is hard gewerkt aan het complexe vraagstuk van de invoering van een hoogwaardig tramsysteem in de stad. Eind 2005 heeft het college wij besloten tot het realiseren van een tramlijn HS-Zernike. De in 2005 verrichte studies bevestigen dat de filosofie van Kolibri de juiste is en dat een netwerk met HOV-assen in de stad van groot belang is voor de bereikbaarheidskwaliteit van stad maar vooral ook de regio. Duidelijk is ook dat de investering hoog ligt (circa 150 miljoen euro, eindwaarde 2014). Aangenomen wordt dat de andere assen (naar Meerstad, Kardinge en in een latere fase naar het Martini-ziekenhuis) tot vergelijkbare investeringen per as leiden. Bij de aanbesteding van de eerste tramlijn denken we aan een combinatie van investeren in infrastructuur en een langlopende exploitatie van de tram. Op deze wijze kan optimaal worden geprofiteerd van het verwachte exploitatievoordeel.
Gemeenterekening 2005
32
Station Europapark Met de start van de bouw van station Europapark wordt in 2006 begonnen. In 2005 heeft ook het rijk 5 miljoen euro toegezegd voor dit station. Transferia De concretisering van Kolibri voor de stad betekent dat naast de HOV-assen ook drie nieuwe transferia worden gerealiseerd: Haren, Hoogkerk en Europapark (Skivijver). • P+R Haren Voor het transferium Haren geldt dat de uitvoering in handen ligt van de gemeente Haren en de provincie. De start van de uitvoering heeft in de zomer van 2005 plaatsgevonden door realisatie van de eerste helft van de tunnel onder de A7. • P+R Hoogkerk Door de beperkte beschikbaarheid van financiële middelen en de getemporiseerde ontwikkeling van bedrijventerrein Kranenburg-Zuid was een versobering en fasering van de oorspronkelijke plannen nodig. Nu is gekozen om in eerste instantie prioriteit te geven aan een betere doorstroming van het (bus)verkeer. De provincie werkt aan plannen om de verkeersaansluiting A7/N372 van een zogenoemde 'kluifrotonde' te voorzien. Door onder andere het P+R terrein aan de zuidkant te maken en bussen gebruik te laten maken van de oude tramtunnel onder A7 lijkt realisatie van P+R Hoogkerk in 2006 reëel. • P+R Europapark In 2005 zijn voor P&R Europapark financiële middelen verzameld. De voormalige skivijver is voor P3 Euroborg gedempt en geldt als parkeeroverloopgebied tijdens wedstrijden en grote evenementen. Busbaan Peizerweg Om de busbaan volledig tot zijn recht te laten komen, zijn investeringen nodig aan het begin en het eind van de busbaan. Het gedeelte bij Hoogkerk is onderdeel van de plannen voor het transferium Hoogkerk. Voor het gedeelte Koeriersterweg – Hoofdstation is in 2005 op 3 fronten is gewerkt: In 2005 is besloten fietsstroken langs de Koeriersterweg te maken. Ook op de Paterswoldseweg en de Parkweg worden maatregelen genomen om de doorstroming van de bussen te verbeteren. De veiligheid van de kruising busbaan, Koeriersterweg en toe- en afritten van de Westelijke Ringweg is eind 2005 verbeterd door het plaatsen van waarschuwingslichten. In 2005 is besloten om een plan uit te werken voor een busbaan ten noorden van de Koeriersterweg. Vooralsnog worden de kosten geschat op 2,4 miljoen euro. In 2005 is een globale verkenning uitgevoerd voor het gedeelte tussen de kruising Koeriersterweg - Paterswoldseweg en het Hoofdstation. Verkeersontwerp Stationsvoorplein en Stadsbalkon In 2004 is de herinrichting van het verkeersgedeelte van het stationsplein en het busstation voltooid. Om het stationsplein nog meer cachet te geven is een goed functionerend stationsvoorplein, het visitekaartje van de stad, nodig. We zullen met het betreffende project, het Stadsbalkon, de kwaliteit van de openbare ruimte verbeteren, de verkeersveiligheid vergroten en een goede stallingvoorziening voor de fietsen realiseren. De investering is geraamd op 10,75 miljoen euro. In de begroting 2005 is hiervoor in 2005 een resterend bedrag opgenomen van 264 duizend euro structureel. In 2005 is de uitvoering in volle gang geweest. Van een bouwput begin 2005 beginnen nu de contouren van het stadsbalkon zichtbaar te worden. Ringwegen Met het oog op het economisch functioneren van de stad hebben wij in het verleden al gekozen voor uitvoering van het ‘Langmanpakket’ zuidelijke ringweg, een op termijn volledig ongelijkvloerse ringweg en een pakket aan doorstromingsmaatregelen op het stedelijk hoofdwegennet. • Zuidelijke Ringweg: Langmanpakket en Euvelgunnetracé De "gemeentelijke" maatregelen nabij Laan Corpus Den Hoorn en rotondes en bypasses Bornholmstraat zijn grotendeels uitgevoerd. Deze zijn voor een relatief klein deel (2,5 miljoen euro in 2005/2006) vanuit de gemeentelijke middelen gerealiseerd. Het rijk is in 2005 gestart met de werkzaamheden aan haar deel (verleggen toe- en afrit naar Laan
Gemeenterekening 2005
33
•
•
•
•
Corpus Den Hoorn en ongelijkvloerse verbindingen van A28 richting centrum bij het Julianaplein, Euvelgunnetracé e.d.). Het gehele project wordt in 2009 opgeleverd. Zuidelijke Ringweg: Verkenningen Alternatieven (VAZ-studie) In 2005 is gestart met een verkenning naar mogelijkheden om in de periode na realisatie van Langman (2009) de doorstromingskwaliteit op de zuidelijke ringweg te behouden. De resultaten van deze verkenning zijn in juni 2006 beschikbaar. Reconstructies Ringwegen: Westelijke Ringweg – Hoendiep Het project Westelijke Ringweg – Hoendiep was in 2005 in uitvoering. De totaalkosten van het project zijn bijgesteld op 11,9 miljoen euro. Conform de afgesproken verdeelsleutel neemt de provincie 371 duizend euro voor zijn rekening en gemeente 149 duizend euro en er wordt een extra bijdrage uit de BDU van 520 duizend euro gevraagd. Voor de dekking van het gemeentelijke bedrag wordt een beroep gedaan op de jaarlijkse reservering voor de aanpak van de ringwegen. In juli 2005 bent u over deze situatie geïnformeerd. Reconstructies Ringwegen: Bedumerweg - Noordzeebrug Het ongelijkvloers maken van de aansluiting Noordelijke Ringweg / Bedumerweg wordt in combinatie met de vernieuwing van de Noordzeebrug uitgevoerd. De planvorming is afgerond en het ontwerp gaat begin 2006 de inspraak in. Reconstructie Ringwegen: Knoop Noordelijke Ringweg / Westelijke Ringweg Het ontwerp is in juli 2005 in de inspraak geweest. Besluitvorming in zowel de Staten als de Raad is gepland in het voorjaar van 2006.
Nieuwe infrastructuur De ruimtelijke ontwikkelingen en intensiveringen leiden tot nieuw verkeer op de gemeentelijke infrastructuur. Om dit in goede banen te leiden is nieuwe infrastructuur nodig. Berlagebrug De besluitvorming voor de Berlagebrug heeft in oktober 2005 plaatsgevonden. Het streven is dat de brug in 2008 wordt opengesteld voor alle verkeer (langzaam verkeer en autoverkeer. Europapark De hoofdontsluiting van Europapark en de aansluiting op de A7 is in 2005 afgerond. Westpoort De eerste werkzaamheden voor de ontsluiting van Westpoort en de nieuwe aansluiting op de A7 zijn in 2005 gestart. De planning is gericht op ingebruikneming van de nieuwe wegverbinding in 2009. Doorstromingsmaatregelen stedelijke hoofdwegen De vergrote capaciteit van de hoofdinfrastructuur heeft voor het verkeer naar en vanuit de stad pas effect als ook het onderliggende wegennet meer verkeer kan verwerken. Betere benutting en doorstroming van de bestaande infrastructuur is veelal mogelijk door beperkte ontwerpwijzigingen, onderlinge communicatie tussen verkeerslichteninstallaties e.d. Binnen dit programma zijn in 2005 de doorstromingsproblemen binnen de verbindingskanaalzone (kosten 573 duizend euro), op de Laan Corpus den Hoorn (kosten 850 duizend euro) en de aanrijroute Hoendiep (kosten 908 duizend euro) aangepakt. De verbindingskanaalzone (Zuidelijke Diepenring) is inmiddels uitgevoerd. In 2005 zijn voor de Laan Corpus den Hoorn en de aanrijroute Hoendiep de plannen afgerond. Uitvoering vindt in 2006 plaats.
Gemeenterekening 2005
34
Fiets “Groningen fietsstad 2002” ligt achter ons, maar de uitvoering van het voor deze collegeperiode geplande pakket fietsmaatregelen gaat door. In het Collegeprogramma 2002-2006 is aangegeven dat de Fietsnota versneld moest worden uitgevoerd. Hiervoor is 6,0 miljoen euro gereserveerd. Een belangrijk deel van de beschikbare middelen zijn benut voor de financiering van het stadsbalkon, fietspaden Bornholmstraat, Iddekingeweg en Amkemaheerd. Fietsbrug ACM-locatie Het nog resterende budget voor fiets van 2 mln. euro wordt ingezet voor de fietsbrug over het Reitdiep bij de ACM-locatie. In 2005 is in samenhang met de bouwlocatie ACM hard gewerkt aan de planvorming voor deze brug. In 2006 komt voor dit project een voorstel in de Raad. Fietsbrug Aduarderdiep In 2005 is het plan ‘De fiets in de regio’ van de regiovisie Groningen-Assen gepubliceerd. Hierin is de fietsbrug Aduarderdiep opgenomen als onderdeel van de verbinding Zuidhorn-Groningen via Den Horn. De regio heeft aangegeven 900 duizend euro bij te willen dragen aan de uitvoering van de fietsbrug over het Aduarderdiep. Zo komt de uitvoering van een jarenlange wens in zicht. In 2005 zijn ook de projecten m.b.t. fietsvoorzieningen langs de Eeldersingel, Van Swietenlaan en Diamantlaan uitgevoerd. Eind 2005 is door u het voorstel aangenomen om in 2006 definitief 75 duizend euro ter beschikking te stellen aan het Groninger Landschap als bijdrage aan de realisatie van een fietspad tussen de N361 en de Paddepoelsterweg. Verkeersveiligheid De verkeersveiligheid betekent continue investeren in fysieke maatregelen om de infrastructuur veilig te maken. Wij hebben met het invoeren van 30 km/h gebieden, fietsvoorzieningen langs gebieds-ontsluitingswegen en het aanpakken van blackspots hierop de afgelopen periode veel inzet gepleegd. Ook aan de gedragskant van verkeersonveiligheid is een continue inzet nodig. De focus ligt daarbij vooral op schoolgaande jeugd. De nota “Verkeersveiligheid in Balans” en het “Maatregelenplan Gebiedsontsluitingswegen” heeft in 2005 geleid tot een gerichte aanpak Korreweg-Sumatralaan-Kapteijnlaan (in 2005). In december 2005 zijn voorstellen geaccordeerd voor aanpassing in markering op de Boteringebrug en de kruising Koldingeweg – Odenseweg. Damsterdiepgarage In november 2005 is het stedebouwkundig plan door de Raad vastgesteld. Inmiddels is begonnen met de bouwplannen voor het gebouw van Nijestee en de parkeergarage.
Gemeenterekening 2005
35
Ontwikkeling
Omschrijving
Actie
Kolibri OV Netwerk Voor de zomervakantie 2004 hebben alle raden en staten van de regio GroningenAssen ingestemd met het Meerjareninvesteringsprogramma 2005-2009. In dit meerjareninvesteringprogramma zijn vooralsnog Kolibriprojecten opgenomen tot een bedrag van 53,6 miljoen euro. De benodigde bijdragen van regiopartners zijn hierop afgestemd. Het programma bevat voor de gemeente Groningen de projecten Station Europapark, transferium Hoogkerk, OV-as Peizerweg (voltooiing tot aan het station CS). Verder participeren wij in het transferium Haren. Als studieproject is de planstudie voor de HOV-as CS-Zernike opgenomen. De HOV-as CS-Meerstad is opgenomen onder vermelding “nog in studie te nemen”. Eind 2005 was de studie voltooid middels de rapportage “Een drukte van belang”. Deze is intussen door het college geaccordeerd. Het proces gaat vervolgens een volgende fase in onder leiding van een nieuwe projectleider. Daarbij wordt regionaal draagvlak gezocht voor de investering in vooreerst één tramlijn. Gekoerst wordt op uitvoering in de periode 2010-2014. Najaar 2005 is een intern controlonderzoek uitgevoerd naar het project Kolibri OV Netwerk. Hierin zijn positieve conclusies getrokken met betrekking tot de rechtmatigheid en beheersbaarheid van het project. Het verkrijgen van regiocommittent voor medefinanciering via het fonds is doel van de studie. Tevens moet duidelijk worden welke structurele lasten gepaard gaan met de exploitatie van deze lijn.
Wat heeft het gekost? Lasten -51.357
Baten
Mutaties Saldo Reserves Rekening 29.201 1.989 20.168-
Gemeenterekening 2005
Begroting 2005 actueel 15.424-
Verschil 4.744
36
2.4
Leefomgeving
Een schone en hele leefomgeving Een schone en hele leefomgeving draagt bij aan het gevoel van veiligheid en aan de tevredenheid over de buurt. Daarom hebben we voor de jaren 1997 – 2006 extra middelen vrijgemaakt voor het beheer en onderhoud van de stad. En bij de uitvoering van het beheer en onderhoud kijken we ook naar de inrichting van straten en streven we naar een maximale bewonersparticipatie. Bij het realiseren van onze ambities op het gebied van “schoon, heel en veilig” hebben we gekozen voor maatwerk, voor een gebiedsgerichte aanpak, die in de twaalf wijkvernieuwingsgebieden extra intensief is. Tevredenheid over beheer en onderhoud van de stad is een aanknopingspunt om mensen aan te spreken op hun eigen verantwoordelijkheid om hun omgeving schoon, heel en veilig te houden. Veiligheid Het Veiligheidsprogramma 2005 – 2009 (hierna: het veiligheidsplan) is het vervolg op het Programma Integraal Veiligheidsbeleid Gemeente Groningen 2001 – 2004. Het veiligheidsplan bevat behalve de lokale prioriteiten op het gebied van veiligheid voor de komende jaren tevens de (veiligheids)inzet van de gemeente Groningen in het kader van het GSB III periode (2005 – 2009). Inhoudelijk zijn naast bestaande thema’s ‘nieuwe’ thema’s opgenomen als veelplegers en huiselijk geweld. Op basis van het veiligheidsplan is gestreefd naar een strakkere regie en een betere afstemming tussen de gemeentelijke partners, de politie en het Openbaar Ministerie. Hoewel in november 2004 de gemeenschappelijke meldkamer aan de Zielstraweg werd gerealiseerd, heeft de invoering van het C2000 verbindingsnetwerk door landelijke ontwikkelingen (het niet tijdig beschikbaar zijn van randapparatuur) vertraging opgelopen. Voor brandweer en ambulancedienst werd de invoering van het C2000 verbindingsnetwerk in het 1e kwartaal van 2005 gerealiseerd, onder verantwoordelijkheid van de directie Brandweer van de HVD. Het project ‘gemeenschappelijke meldkamer’/C2000 is hiermee ten einde.
Wat wilen we bereiken? • • • • •
• • •
In 2006 moet 80% van de bewoners en bezoekers tevreden zijn, in 2010 85%. Het gemiddelde cijfer voor de woonomgeving als maat voor tevredenheid over het onderhoud is in 2006 een 7,5 en in 2010 een 7,8. We vergelijken het oordeel van de bewoners over “verloedering” met de scores in enkele vergelijkbare steden. Groningen moet daarop beter (gaan) scoren dan andere steden. We realiseren de objectieve Borgdoelstellingen over de kwaliteit van de leefomgeving en relateren die aan de subjectieve waarderingscijfers uit de Leefbaarheidenquête over het onderhoud van de openbare ruimte. Het aantal inwoners dat zich (wel eens) onveilig voel neemt af tot 25% in 2004. Het onveiligheidsgevoel in de stad is minder dan in vergelijkbare steden. Aangiften voor beeldbepalende delicten: Het aantal woninginbraken is in 2010 afgenomen tot 20 aangiften per 1.000 woningen. Het aantal vernielingen is in 2010 afgenomen tot 7 meldingen per 1.000 inwoners. Het aantal geweldsdelicten is in 2010 afgenomen tot 1 aangifte per 1.000 inwoners. Het aantal meldingen van drugsoverlast is in 2004 afgenomen tot 6 per 1.000 inwoners. Het aantal jeugdige verdachten per 1.000 inwoners in de leeftijdscategorie 12 t/m 17 jaar blijft onder de 50 per 1.000. Toekomstverwachting: het percentage mensen dat verwacht dat hun buurt er de komende jaren op vooruit zal gaan.
Uit de schouw 2005 blijkt dat de algemene indruk van de onderhoudstoestand van de stad er opnieuw op vooruit is gegaan. Stadsbreed is voor vrijwel alle onderdelen de ambitie gehaald. Alleen de oeverbeschoeiingen scoren onder de maat . Binnen netheid en verzorging zijn geen significante verschuivingen in het kwaliteitsbeeld. Geconcludeerd kan worden dat het aantal onderhoudsmeldingen stadsbreed afneemt. Uit de leefbaarheidsmonitor 2004 blijkt dat de tevredenheid over het onderhoud varieert tussen 75 % voor wegen, 80 % voor fietspaden, 60 % voor trottoirs en 80 % voor groenvoorzieningen. Om de ambitie van een gemiddelde score van 80 % in 2006 waar te maken, is in 2005 dan ook
Gemeenterekening 2005
37
extra inzet gepleegd op het onderhoud van trottoirs. Een inzet die in 2006 zal worden gecontinueerd. Het effect daarvan moet merkbaar worden in de monitor van 2006. .
Wat hebben we ervoor gedaan? Deelprogramma 1 Schoon en Heel: onderhoud en beheer Het onderhoud en beheer van de stad wordt sinds enige tijd nauwkeurig gepland, bijgehouden en beschreven in het BORG systeem. De raad stelt jaarlijks, ook in 2005, de onderhoudsniveaus en de bijbehorende ambitie vast. Jaarlijks wordt aan de hand van schouwen gekeken hoe het met het onderhoud en beheer van de stad staat en of de ambitie en de onderhoudsniveaus gehaald zijn. In 2005 is er een Borgschouw uitgevoerd door burgers en ambtenaren. Omdat er nauwelijks meer verschillen bestonden tussen de beoordelingen uit de burgerschouw en de ambtenarenschouw hebben beide groepen in 2005 voor het eerst in afzonderlijke delen van de stad geschouwd. Aan de hand van deze schouw en technische inspecties bepalen we voor het volgende jaar de nieuwe onderhoudsplanningen waaruit de activiteiten voor de komende jaren voortvloeien. In 2005 waren dat de volgende. Activiteiten in 2005 Onderhoud Voor het reguliere onderhoud van de stad is 15,6 mln euro beschikbaar. Dit zijn jaarlijks terugkomende werkzaamheden die volgens planning worden uitgevoerd. Daarnaast kennen we de onderhoudsprojecten, die zijn opgenomen in het stadsdeelbeheerplan. Hiervoor is een budget van 12,7 mln beschikbaar en dat is vrijwel geheel besteed. Tevens zijn de in 2005 beschikbare middelen voor het “pluspakket” besteed aan het bomenstructuurplan, onderdeel Zuid, aan onderhoud aan kunstwerken/stadsmarkeringen en aan wijkbeheer van publieksintensieve plekken als schoolomgevingen en binnenstad. Participatie burgers De borgschouw 2005 voor het eerst grotendeels door burgers uitgevoerd: 58 van de 68 schouwers! De schouwresultaten zijn gebruikt voor het opstellen van nieuwe onderhoudsprogramma’s Het loket Beheer en Verkeer is in 2005 verder uitgebouwd. Vanaf december 2005 worden de meldingen van de afdeling reiniging geregistreerd.. Daarnaast is de relatie tussen loket en backoffice versterkt, door heldere afspraken over afhandeltermijnen. Schoon heel en veilig. In het kader van het Project Schoon, Heel en Veilig (SHV) I zijn een groot aantal straten opgeknapt. De integrale en interactieve werkwijze die daarbij is ontwikkeld, heeft tot een zodanige meerwaarde geleid dat gekozen is voor een vervolg. Daartoe hebben we projecten geselecteerd uit bestaande programma’s waarin de nieuwe SHV aanpak wordt geintegreerd. Met project Schoon, Heel & Veilig worden een groot aantal deelprojecten in de hele stad ,vooral op plekken waar mensen samenkomen (speelplaatsen, schoolomgeving, winkelcentra, bus- en treinhalte). Het accent ligt vooral op veiligheid. Integraliteit. Het gaat in totaal om 35 projecten; van wijkveiligheidsplan Tuinwijk tot aanpak winkelcentrum Paddepoel. Met deze projecten zoekt de gemeente aansluiting bij vragen en wensen van de verschillende buurten. Aandacht voor de binnenstad in het “project Huiskamer” neemt hierin een bijzondere plaats in. Van de 35 deelprojecten zijn inmiddels 30 in uitvoering. Via internet en via een speciaal voor dit doel beplakte Stadsbus kunnen Stadjers de voortgang van het project volgen. .
Wegen Een groot deel van het onderhoudsprogramma van Stadsbeheer betreft het herstraten en asfalteren van wegen en trottoirs. In de programmabegroting 2005 is dit onderdeel ten onrechte niet genoemd. Over de uitvoering kunnen wij het volgende melden: In het begin van 2005 heeft het programma enige vertraging opgelopen. Als gevolg daarvan worden enkele werkzaamheden, waaronder “open verharding Noorddijk”, doorgeschoven naar 2006. Groen- en speelvoorzieningen
Gemeenterekening 2005
38
In 2005 zijn diverse projecten vanuit het bomenstructuurplan uitgevoerd: Binnenstad (Oostersingel), Oude Wijken ( 3 straten), Zuid (2 straten) en Noord West (10 straten). Door een lagere urgentie, gebrek aan draagvlak bij bewoners en samenhang met andere maatregelen zijn een aantal bomenprojecten uitgesteld: Paterwoldseweg (tussen Eeldersingel en het Spoor) en, Rengerstraat In de Merwedestraat en de Louise Henriettestraat zijn kleinschalige maatregelen uitgevoerd. Plantvakken zijn gerenoveerd in De Wijert, Corpus den Hoorn, Selwerd, Paddepoel, Hoogkerk Zuid. Het project de Wijert Zuid is niet uitgevoerd vanwege het ontbreken van de noodzaak van renovatie . Het budget voor De Wijert Zuid is ingezet in de Orchideestraat (Noorddijk). Daarnaast is in 2005 een vervolg gegeven aan de integrale aanpak van de leefomgeving (groen en grijs) in het stadsdeel Noorddijk. Bij speelvoorzieningen is met name ingezet op het reguliere vervangingsprogramma van de speeltoestellen in de gehele stad. Één project viel daarbij bijzonder op. Het gaat hierbij om de renovatie van de speelvoorzieningen op het schoolplein aan de Jaltadaheerd. Aansluiting en vervanging van riolering Met dit deelprogramma wordt de gemeentelijke riolering in stand gehouden en aangepast aan de wettelijke eisen. Eén en ander wordt getoetst aan het Groninger Riolering Plan (GRP). In het kader van de zorgplicht resteren nog een drietal projecten. De eerste daarvan “riolering Bruilwering” is in 2005 als gevolg van stagnatie van andere ontwikkelingen in het gebied, nog niet verder ontwikkeld. Het tweede zorgplichtproject betreft de aanpak van niet op de riolering aangesloten percelen in het buitengebied. Hier is gestart met de aanleg van IBA’s (Individuele Behandeling Afvalwater Het bergbezinkbassin in het Oosterhamrikkanaal is inmiddels gereed en volledig operationeel. Op het gebied van afkoppelen van schoon regenwater zijn een aantal projecten afgerond en het project bij het Martiniziekenhuis is in uitvoering. Naar aanleiding van de wateroverlast in de Verlengde Grachtstraat en omstreken, zijn er diverse aanpassingen in het rioolstelsel doorgevoerd. Het project “Waterslag” is in volle gang. Hierbij wordt de persleiding naar de rioolwaterzuivering in Garmerwolde aangepast en verlengd en het rioolgemaal Stadspark aangepast. De aanschaf van de benodigde materialen voor de leiding is aanbesteed. En de eerste fase van het Europaplein naar de Bornholmstraat is in 2005 gerealiseerd. Kunstwerken In 2005 zijn extra middelen ingezet voor de specifieke BORG-doelstellingen (vuil en graffiti). Met name voor de houten bruggen wordt het eerder gesignaleerde probleem zichtbaar. Een stevige investering in groot onderhoud is noodzakelijk gezien de snelle terugloop in kwaliteit en de toename van vandalisme bij bruggen in met name de noordoostelijke stadsuitbreidingswijken. In 2006 zal de opgestelde inventarisatie, samen met een investeringsplan, aan het bestuur worden voorgelegd. In 2005 is er groot onderhoud uitgevoerd aan de Antwerpenbrug, Boterdiepbrug en Zaagmuldersbrug. De afstandbediening van de Duinkerkenbrug is aangepast aan de veiligheidseis. Een aantal in het oog springende projecten zijn hersteld zoals het Tschumipaviljoen op het Hereplein, de blauwe bank aan de Oosterhaven en de bank en trap aan het Wielewaalplein. In 2005 zijn er weer een aantal nieuwe kunstobjecten in de stad geplaatst, zoals de mysterieuze Madonna van de Nevelen aan het Reitdiep en de aanlichting van de parkeergarage onder de Ossenmarkt. Afstandbediening bruggen In 2005 heeft de samenwerking tussen de gemeente Groningen, de provincie Groningen en Rijkswaterstaat bij het op afstand gaan bedienen van bruggen over het Winschoterdiep en het Reitdiep geleid tot het ondertekenen van een intentie-overeenkomst. In 2006 wordt deze samenwerking nader uitgewerkt. Deelprogramma 2 Veilig Integraal veiligheidsbeleid
Gemeenterekening 2005
39
Met het verschijnen van het Veiligheidsplan Groningen 2005 – 2009 in november 2004 is een nieuwe start gemaakt met het integraal veiligheidsbeleid in Groningen. Het veiligheidsplan is het kader voor de ambities op het gebied van veiligheid in de komende jaren. In april 2005 heeft het college het uitvoeringsprogramma veiligheid vastgesteld. In dit uitvoeringsprogramma zijn de ambities en activiteiten op veiligheidsgebied nader uitgewerkt. Zoals wij in de begroting 2005 hebben aangegeven is daarbij gekozen voor een combinatie van een doelgroepgerichte en een gebiedsgerichte benadering. Hieronder volgt eerst kort de stand van zaken met betrekking tot de belangrijkste doelgroepen. Vervolgens gaan we in op de resultaten van onze gebiedsgerichte aanpak. Onze aanpak op het gebied van nazorg van veelplegers begint zijn vruchten af te werpen. Van de groep veelplegers (130) die extra aandacht krijgen is ruim de helft gedetineerd. Van de groep die niet gedetineerd is, zit ongeveer 80% in een traject (begeleid wonen, opvang, kliniek). Verder kunnen we melden dat uit de extra veiligheidsgelden budget is vrijgemaakt voor schuldhulpverlening en budgetbeheer voor veelplegers. In 2005 is de volgende ‘werkdefinitie’ voor overlastgevenden geformuleerd: alle personen die meer dan 10 overlastboetes per jaar krijgen. Het gaat daarbij met name om de overlastbepalingen uit de APVG, zoals bedelen, hinderlijk drankgebruik, drugsoverlast, etc. Op basis van deze definitie zijn in de afgelopen drie jaar in Groningen ruim 100 overlastgevenden geregistreerd. Van deze groep is onlangs een ‘top 50’ gemaakt. Ruim 70% van deze groep heeft op de één of andere wijze een relatie met de maatschappelijke opvang. Verder kunnen we melden dat in maart 2005 het actieprogramma ‘Uit de Goot’ is vastgesteld. De belangrijkste doelstellingen zijn: in 2006 alle daklozen (waaronder veelal overlastgevenden) ‘onder dak’ en in 2010 ‘uit de goot’. In het kader van de aanpak van huiselijk geweld is in november 2005 een advies- en steunpunt huiselijk geweld van start gegaan. Daarnaast is flink geïnvesteerd in het verhogen van de aangiftebereidheid. In 2005 werd in 33% van de geregistreerde gevallen aangifte gedaan. In 2004 was dat (slechts) 18%. Verder zijn in 2005 aanmerkelijk meer (7,3 % / in 2004 2,8%) meldingen van huiselijk geweld gevolgd door een traject bij de Stichting Thuisfront. De aanpak van jeugdcriminaliteit en –overlast kenmerkt zich door integraliteit en een nadruk op preventie. Een goed voorbeeld van de integrale aanpak zijn de netwerken 12+, waarbij risicojongeren worden gesignaleerd, gemeld en besproken door vertegenwoordigers van alle betrokken instellingen (onderwijsinstellingen, politie, buro HALT, GGD, etc.). De preventieve aanpak blijkt bijvoorbeeld uit de wijze waarop de politie in samenwerking met haar ketenpartners vroegtijdig jeugdgroepen op een systematische wijze in kaart brengt. Zoals hiervoor reeds is opgemerkt kenmerkt het veiligheidsbeleid zich door een combinatie van doelgroep- en gebiedsgericht beleid. Hieronder volgen puntsgewijs enkele in 2005 behaalde resultaten die kunnen worden geschaard onder het kopje gebiedsgericht veiligheidsbeleid: • De ambitie is om het aantal inbraken p/1000 woningen (stadsbreed) onder de 20 te houden. Op dit moment staan we er met 9 inbraken per 1000 woningen goed voor. • Stand van zaken inbraakpreventieadviezen; het inbraakpreventieproject is gestart in Herepoort, Oosterpoort, Tuinwijk, Selwerd en Paddepoel en Beijum-Oost; voorbereidingen worden getroffen voor de Oosterparkwijk en Binnenstad-Oost. Gedurende drie jaar zullen 27.000 preventieadviezen worden aangeboden. Dit jaar zullen dat er naar verwachting 6.000 zijn. • Fietsendiefstalproject; Plan van Aanpak Fietsendiefstal loopt; Politie voert registratieproject uit met behulp van provinciale subsidie (27.000 euro). In 2005 worden met name in de Binnenstad ruim 500 stallingsplaatsen extra gerealiseerd. De mogelijkheden in de openbare ruimte zijn daarmee optimaal benut. • Schoon, heel en veilig; in 2005 worden 35 projecten in veschillende wijken, bij winkelcentra en scholen uitgevoerd. E.e.a. heeft de nodige publiciteit o.a. door betrokkenheid van OOG ( de Leukste Straat). Aandacht wordt besteed aan o.a. veilige schoolroutes, toegankelijkheid winkelcentra, en maatregelen in de openbare ruimte in het kader van inbraakpreventie( verlichting, brandgangen, groen).
Gemeenterekening 2005
40
• • •
Buurtcongiërges; de buurtcongiërges verrichten in een groot aantal wijken taken op het gebied van leefbaarheid en veiligheid, vaak in samenwerking met bewonersorganisaties en corporaties. Cameratoezicht / Veilig Uitgaan; Voortzetting van het cameratoezicht is gerealiseerd. Veilig ondernemen; project in de Binnenstad loopt en heeft geresulteerd in een convenant en een plan van aanpak. Voor 2006 wordt (in het kader van Schoon-Heel-Veilig) nagegaan of het project in enkele winkelcentra kan worden opgezet.
Brandweer en rampenbestrijding Het beleidsplan Brandweerzorg & Rampenbestrijding 2005–2008 is nog niet vastgesteld. Reden hiervan is dat er geen extra middelen aanwezig zijn voor een aantal taakvelden. Zo wordt op basis van de wet kwaliteitsbevordering rampenbestrijding verwacht dat we iedere vier jaar onze rampenbestrijdingsplannen voor de stad actualiseren. Onze actualisering is gebaseerd op een tienjaarlijkse actualisatie zoals dit gold voor het intreden van deze wet. De uitwerking van het deelproces Nazorg van het gemeentelijk rampenplan en de inrichting van het gemeentelijk coördinatiecentrum is op dit moment nog onvoldoende geregeld. Wij komen bij de begroting 2007 hierop terug. Voor de interne organisatie biedt het Beleidsplan Brandweerzorg ondertussen een compleet overzicht van benodigde middelen en acties en biedt daarmee houvast en structuur aan met name de basisbrandweerzorg voor de gemeente Groningen. Het preventie-activiteitenplan (2005 – 2008) is in 2005 tot stand gebracht. Belangrijkste punten daaruit zijn: • Integrale handhaving • Verminderen complexiteit van de regelgeving en procedures (omgevingsvergunning) • Grotere rol binnen de kamerverhuursector, met name ten aanzien van het brandveilig gebruik • Verbeteren van de voorlichting aan burgers. De opleiding en geoefendheid van het repressief brandweerpersoneel zijn in 2005 verder verbeterd, onder andere door de ontwikkeling van oefenkaarten, een efficiëntere planning op basis van een nulmeting, persoonsgerichte instructie en verhoging van de kwaliteit van de instructeurs. Daarnaast heeft de brandweer in 2005 aandacht besteed aan de vormgeving van evaluaties en de terugkoppeling van inzetten. De aandachts- en leerpunten zijn basis voor nieuwe oefeningen. Het Regionaal Repressief Dekkingsplan is in 2005 aan het college van Groningen aangeboden. Het college heeft het niveau van de brandrisicodekking in de stad vastgesteld. Regionaal wordt een notitie voorbereid over het hanteren van operationele grenzen. Deze notitie zal te zijner tijd aan de colleges in de regio worden aangeboden. Het Regionaal Beheersplan Rampenbestrijding 2005 – 2009 is in december 2004 door het bestuur van de H&OG-regeling vastgesteld. In dit plan, dat elke vier jaar moet worden vastgesteld, zijn bestuurlijke afspraken neergelegd over het niveau van crisismanagement en de voorbereiding op rampen en zware ongevallen in de regio Groningen. De ambities zijn daarbij beperkt tot het handhaven van het huidige niveau. Om echter alle partners in crisismanagement op datzelfde niveau te krijgen zijn er zes hiaten geconstateerd. De invulling van deze hiaten legde in 2005 nog geen beslag op de begroting, maar leidt in 2006 wel tot financiële consequenties voor de 25 gemeenten. Hoewel het om structurele kosten gaat, heeft het college van Groningen er vooralsnog voor gekozen alleen voor 2006 middelen beschikbaar te stellen (0,64 euro per inwoner). Het bureau GHOR (Geneeskundige Hulpverlening bij Ongevallen en Rampen) heeft zich in 2005 ingezet voor de versterking van de operationele organisatie door onder andere het operationeel maken van een tweede functie Officier van Dienst Geneeskundig en het organiseren van een grootschalige oefening die als nulmeting heeft gediend voor de operationele GHOR organisatie. De invoering van de tweede OvD-G functie was mogelijk door een extra incidentele bijdrage van de gemeente Groningen. Vanaf 2006 wordt deze functie bekostigd door alle gemeenten. Op het gebied van planvorming is een organisatieplan GHOR geschreven, is het procesplan Preventieve Openbare Gezondheidszorg (POG) ontwikkeld en is het ambulancebijstands- en gewondenspreidingsplan geschreven.
Gemeenterekening 2005
41
In het Regionaal Beheersplan Rampenbestrijding 2005-2009 is geconstateerd dat de GHOR niet op het zelfde niveau is als de andere partners. Dit wordt bevestigd in de Algemene Doorlichting Rampenbestrijding. In verband hiermee is extra geld gevraagd aan de gemeenten voor het verder versterken van de operationele organisatie en opleiden en oefenen. Of dit gehonoreerd wordt is op dit moment nog niet bekend
Wat heeft het gekost? Lasten
Baten
-106.889
69.258
Gemeenterekening 2005
Mutaties Reserves 96-
Saldo Rekening 37.728-
Begroting 2005 actueel 39.862-
Verschil 2.134-
42
2.5
Woonklimaat
Wat willen we bereiken? - Een stad met een voortreffelijk woonklimaat • • • • • • • • • •
Groningen telt in 2006 180.000 inwoners en in 2010 183.000. Het migratiesaldo van gezinnen tussen de stad en het regiovisiegebied blijft minimaal stabiel op het niveau van 2001-2002 (circa –500). De verhouding tussen één- en meerpersoonhuishoudens en gezinnen met kinderen blijft stabiel t.o.v. 2002 (48:29:23). Het aandeel van de midden- en hogere inkomens in de stad neemt verder toe en beweegt zich naar het niveau van de regio en van Nederland (53% in 2000, 56% in 2006 en 58% het huidige regioniveau – in 2010). De koopkrachtontwikkeling in de stad beweegt zich naar het niveau van de regio en van Nederland. Het percentage van de Groningers dat zegt te willen verhuizen om woon- en woonomgevingsredenen daalt fors. De netto toename van de woningvoorraad (nieuwbouw en herpositionering minus sloop) bedraagt minimaal 3.000 woningen in zowel de periode 2003-2006 als de periode 20072010. De kans op het vinden van een huurwoning in de sociale sector mag niet lager worden dan in 1998-1999. Iedere student moet binnen drie maanden na introductie woonruimte kunnen vinden. De INwachtlijst voor acute gevallen moet elk jaar vóór 1 december tot nul zijn gereduceerd. De prijsontwikkeling van koopwoningen blijft op z’n minst stabiel.
Wat hebben we bereikt? De groei van het aantal inwoners in Groningen heeft zich vorig jaar doorgezet, er wonen nu ruim 181.000 mensen in Groningen. In 2005 zijn uiteindelijk 840 nieuwe woningen opgeleverd (inclusief tijdelijke zelfstandige eenheden). Daarmee is sprake van een licht herstel maar blijft het aantal nieuwe woningen nog steeds achter bij de (gewenste) bevolkingsontwikkeling. In 2005 bleek opnieuw dat de woningmarkt steeds meer functioneert als een regionale markt. Aantrekkelijk nieuwbouwaanbod in de regio trekt Groningers naar bijvoorbeeld Assen, maar omgekeerd zien we ook dat het aanbod in de stad veel inwoners vanuit Assen en andere kernen (terug) naar de stad trekt. Vol inzetten op het realiseren van onze taakstelling -een jaarlijkse productie van 1.350 woningen- blijft dan ook onze hoofddoelstelling de komende jaren. Voor de periode 2005 tot 2010 is afgesproken dat Groningen bijna 8000 woningen van de regionale taakstelling van 22.000 woningen voor haar rekening neemt. In 2005 is afgesproken door het dagelijks bestuur van de Regiovisie hoe de door het rijk beschikbare BLS-middelen in Regio Groningen-Assen verdeeld gaan worden, vooralsnog houden wij rekening met een bijdrage tussen 11 en 13 miljoen. Naast nieuwbouw en herstructurering hebben we in 2005 de bestaande particuliere woningvoorraad kwalitatief verder op orde gebreacht en het project Wonen Boven Winkels met succes gecontinueerd. Naast de reguliere activiteiten binnen het programma cultuurhistorie (monumenten en archeologie) hebben we in 2005 een fundamentele discussie gevoerd over de beschermde stadsgezichten met als conclusie een voordracht van 300 extra gemeentemonumenten. Op archeologisch vlak hebben we onze reguliere inzet gelukkig kunnen continueren via de inzet van een tweetal ingehuurde archeologen en diverse vrijwilligers, bijv. aan de Lutkenieuwstraat en het Jodenkamp. In 12 wijkvernieuwingswijken wordt gewerkt aan een gestapelde en integrale aanpak. De in 2004 opgelopen vertraging in de uitvoering is in 2005 weer op gang gebracht. Het herstructureringstempo van de woningvoorraad is verhoogd, de aandacht voor de sociale component vergroot en de waardering door de bewoners van resultaten en effecten blijft op een hoog niveau. Toch loopt het investeringsniveau nog achter ten opzichte van de ramingen.
Gemeenterekening 2005
43
Wat hebben we er voor gedaan? Deelprogramma Wonen In de Stadsvisie geven we aan dat wij streven naar een stad met een voortreffelijk woonklimaat. Activiteiten 2005 Woningbouwproductie Om meer variatie in de woningvoorraad en dus in de bevolkingssamenstelling aan te brengen, stellen we ons ten doel jaarlijks minimaal 1.350 woningen te bouwen. In 2005 zijn uiteindelijk 840 nieuwe woningen opgeleverd. Meer dan in 2004, maar nog steeds onvoldoende. Ook in 2006 zal de productie achterblijven bij de ambitie. Er vindt voortdurende overleg plaats met alle spelers op de woningmarkt om de overige projecten in de stad los te trekken. Vooral met de corporaties worden afspraken gemaakt over de versnelde start van diverse projecten. Verder hebben we in Regioverband in 2005 de eerste woonprogrammatische en organisatorische afspraken gemaakt met de gemeenten Haren en Tynaarlo.. Het lichte herstel dat we signaleren gaat pas vanaf 2007 merkbaar effect hebben. Dit komt doordat we op veel intensieve veranderingslokaties bezig zijn. Het daadwerkelijk tot productie overgaan blijkt op dergelijke lokaties toch meer tijd te kosten dan vooraf gedacht werd. In 2005 zijn de eerste woningen opgeleverd van De Linie (46), fase 2 van Reitdiep (82) en de laatste fase van Gravenburg (63). Ook in 2005 was sprake van een grote productie in de wijkvernieuwing: behalve Vinkhuizen (68), Hoogkerk (20), Kostverloren (20), Indische buurt (72) en Oosterparkwijk (20), werden ook de eerste woningen opgeleverd in Paddepoel Zuidwest (44) en Lewenborg (16). De stagnerende nieuwbouwproductie brengt een aantal risico's met zich mee. In de eerste plaats kan er opnieuw krapte ontstaan, dan wel onderlinge concurrentie met overaanbod in bepaalde sectoren doordat projecten telkens uitgesteld worden en uiteindelijk gelijktijdig op de markt komen. Ook kan verdergaand uitstel tot onvoldoende binding van de midden en hogere inkomensgroepen en gezinnen leiden. “De Intense Stad” In 2005 is de bouw van de Siersteen (Patrimonium) en de Rokade/Maartenshof (De Huismeesters) gestart.. Ouderenhuisvesting Eind 2005 zijn ruim 2100 van de 3500 te bouwen woningen voor ouderen opgeleverd (nota Ouderhuisvesting nu en straks) Onder de naam ‘Zorgen voor Morgen’ is in Groningen een traject ingezet om de verwachte vraag naar en het bestaande aanbod van wonen, zorg- en welzijnsproducten voor ouderen bij elkaar te brengen. In toenemende mate wordt namelijk ingezet op extramuralisering in plaats van het wonen in een instelling waar alles onder één dak wordt georganiseerd. Dit houdt in dat ouderen langer op zichzelf blijven wonen. Enerzijds omdat zij dit zelf willen. Anderzijds omdat dit vanuit landelijke (financiële en zorg) regelgeving wordt gestimuleerd om zodoende te besparen. Er zijn op dit moment relatief weinig woningen geschikt voor ouderen die intensieve zorg behoeven. Reden genoeg om als stad eens gaan na te welke implicaties genoemde ontwikkelingen hebben. Studentenhuisvesting In 2005 zijn in het kader van de uitvoering van de taakstelling van 4200 eenheden vanuit de nota Studentenhuisvesting twee projecten met zelfstandige eenheden opgeleverd. Het betreft hier 86 eenheden aan de Eendrachtskade en 216 tijdelijke eenheden aan het Damsterdiep. Ook is in 2005 het totale subsidiebedrag van 900 duizend euro in het kader van het Groninger Woonkwaliteit gereserveerd. In totaal is subsidie toegezegd voor 570 woningen. Monitoring vraag en aanbod Er dreigt vertraging in de wijkvernieuwing en daarmee afkalving van het draagvlak. In 2005 is daarom een Woningbehoefteonderzoek (WBO) gehouden om de stand van zaken na te gaan. Ten aanzien van de doelgroep blijkt het volgende: deze is gelijk gebleven ten opzichte van 2002 en bedraagt rond de 30 duizend huishoudens. Voor het nieuwbouwprogramma op stedelijk
Gemeenterekening 2005
44
niveau is de aanbeveling gedaan om het aandeel van appartementen op het totale programma 35% te maken en een deel van de geplande nieuwbouw koopprogramma's om te zetten in huur om een snelle afzet van de nieuwbouwproductie te garanderen. Vanuit de vraag is er ruimte voor 500 woningen in de uitleg, waar juist vertraging is: in zowel de Held III als fase 3 en 4 van Reitdiep wordt pas in 2008 productie verwacht. En in Meerstad worden op zijn vroegst de eerste woningen in 2009 opgeleverd. Peizerweg Overeenkomstig eerdere besluitvorming is in 2005 als onderdeel van samenhangend beleid inzake het woonwagenmilieu Hoogkerk een plan opgesteld, dat voorziet in aanpak van de huisvestingsproblematiek op De Kring. Dit Plan van Aanpak voorziet in realisatie van nieuwe wooneenheden (10 standplaatsen en 29 woningen) aan de oostzijde van De Kring en vervolgens herstructurering van De Kring zelf. De komende jaren zullen naar verwachting in toenemende mate op de huidige vakken op De Kring woningen gerealiseerd worden en voldoet de bewoning op de dan nog resterende vakken aan de geldende regelgeving. Sociale woningbouw Jaarlijks moeten er vanuit de afspraken van het huidige Lokaal Akkoord 180 sociale huurwoningen worden opgeleverd. In 2005 zijn er uiteindelijk 66 reguliere sociale huurwoningen opgeleverd (de 293 eenheden voor studenten niet meegeteld). In totaal zijn er nu 885 sociale huurwoningen gerealiseerd en daarmee liggen we nog steeds goed op de koers van 1800 nieuwe sociale huurwoningen in 2010. In 2006 worden in het kader van het nieuwe Lokaal Akkoord deze afspraken echter wel tegen het licht gehouden. Uit eerder genoemde WBO kwam naar voren dat deze taakstelling waarschijnlijk opgehoogd dient te worden. Uit het onderzoek in Zorgen voor Morgen 1(2004) bleek dat de vraag naar zorg onder ouderen de komende jaren nagenoeg gelijk blijft. Omdat er in Groningen nauwelijks sprake is van wachtlijsten, ligt er (vooralsnog) alleen een belangrijke kwalitatieve opgave. In Zorgen voor Morgen 2 is in 2005 een visie ontwikkeld, in nauw overleg met welzijnsinstellingen, zorgaanbieders, corporaties en natuurlijk de doelgroep ouderen zelf,. In Zorgen voor Morgen 2 wordt nadrukkelijker ingezoomd op welzijn en de gewenste ontwikkelingen op dit terrein. Deelprogramma Particuliere Woningvoorraad en andere initiatieven beleidsveld Wonen Naast nieuwbouw en herstructurering is het ook van belang om de bestaande particuliere woningvoorraad en particuliere wijken kwalitatief op orde te brengen en te houden. Binnen het ISV- 1 programma zijn hiervoor budgetten gereserveerd. Naast een aantal incidentele stimuleringssubsidies, betreft het voornamelijk leningen uit het Stimuleringsfonds Wonen en Monumenten (SWM) tegen een relatief zachte rente. Daarmee kregen zowel nieuwe initiatieven binnen het beleidsveld Wonen als het woningverbeteringproject Oppenheim (zie hieronder) ‘geldelijke steun’. Inherent aan deze vorm van geldelijke steun is dat het geld weer aan de gemeente zal worden terugbetaald, zodat opnieuw weer projecten kunnen worden gestimuleerd. Binnen het beleidsveld Wonen zijn leningen binnen projecten als ‘Kuub’, ‘2e Maaiveld’ , ‘Wallhouse’ dit jaar geëffectueerd. Verder is in 2005 een begin gemaakt met de pilot voor het uitzetten van startersleningen in het project Lewenborgsingel. Particulier woningbeheer In 2005 zijn in de Oppenheimbuurt 3 projecten uitgevoerd te weten: gevelrenovatie 39 woningen Diephuisstraat (financiële afwikkeling vertraagd door faillisement aanneme),wegwerken achterstalling onderhoud aan 108 woningen in de Heijmanslaan eo,, voorbereidingen voor het oprichten van 2 coöperaties (55 woningen) in de Oppenheimstraat. Wonen boven winkels Het project ‘Wonen boven Winkels’ is voortgezet. De doelstelling per jaar 20 eenheden te realiseren is gehaald. De projecten A-kerkhof 10, 12 en Gelkingestraat 46/48 – Donkersgang hebben veel publiciteit gehad. Binnen deze projecten zijn/worden 4 commerciële ruimtes, 22 nieuwe wooneenheden (waaronder 9 hoogwaardige appartementen), 7 ateliers, 1 invalidentoilet en een update van 8 bestaande onzelfstandige eenheden gerealiseerd. Deelprogramma Cultuurhistorie/Monumenten/Archeologie
Gemeenterekening 2005
45
Ons monumenten- en archeologiebeleid beoogt bescherming en beheer van cultuurhistorisch erfgoed en realisatie van een zo breed mogelijke integratie van de cultuurhistorie in de ruimtelijke ordening Naast de traditionele monumentenzorg moeten we daarbij denken aan inbreng in de ruimtelijke ordening vanuit archeologie, bouwhistorie, stedenbouwhistorie en historische geografie. We richten ons met name op eigenaren van monumenten en concrete projectontwikkelingen, waaronder z.g. Kanjerprojecten. Binnen ons monumentenbeleid hebben we in 2005, naast onze hierna genoemde reguliere activiteiten, een discussie gevoerd over beschermde stadsgezichten met als conclusie een voordracht van 300 extra gemeentemonumenten. Ook wordt gewerkt aan de samenstelling van een cultuurhistorische waarden kaart, om geautomatiseerde informatievoorziening voor burgers, plannenmakers en projecten mogelijk te maken Samen met vrijwilligers van de Stichting Monument en Materiaal zijn in 2005 tien kleine en grote opgravingen uitgevoerd. Het onderzoek aan het Lutkenieuwstraatje liet zien dat hier sinds de Romeinse tijd continu is geakkerd en gewoond, en het onderzoek levert daarmee een belangrijke bijdrage aan de kennis over de ontwikkeling van de stad. De opgraving aan de Jodenkamp was een morele verplichting. Het betrof de in 1954 abusievelijk niet geruimde stoffelijke resten van Joodse stadjers uit de 18e en 19e eeuw. Deze zijn alsnog bijgezet op de joodse begraafplaatsen Moesstraat en Iepenlaan. In de uitgave van ‘Hervonden Stad’, het jaarboek voor archeologie, bouwhistorie en restauratie in de gemeente Groningen, zal uitgebreid verslag worden gedaan over de genoemde werkzaamheden . Activiteiten Monumenten & Archeologie 2005 • Adviseren over cultuurhistorie in de ruimtelijke ordening, bij stedenbouwkundige plannen, bestemmingsplannen en projecten • Realiseren van het jaarprogramma archeologie 2005 met de Stichting Monument & Materiaal • Schrijven programma’s van Eisen voor archeologisch onderzoek • Samenstellen en realiseren bestedingsprogramma ISV-monumenten 2005 (24 beschikkingen) • Adviseren over 164 vergunningaanvragen voor het wijzigen van monumenten. • Bouwhistorisch onderzoek tvoor advisering bij monumentenvergunning aanvragen. • Honderden mondelinge adviezen op vragen van eigenaren van monumenten. • Inventariseren gebouwen in de binnenstad met uiterlijke kenmerken van vóór 1850 en van boerderijen in het landelijk gebied. • Op basis van architectuurhistorisch, bouwhistorisch en archeologisch onderzoek verkrijgen van inzichten over de ruimtelijke ontwikkeling van Groningen. • Informatievoorziening aan burgers en belanghebbenden over de hiervoor genoemde activiteiten, in de vorm van lezingen, tentoonstellingen, publicaties (o.a. 10e jaarboek Hervonden Stad 2005 en Gasthuizen en Godshuizen), en de organisatie van de jaarlijkse Open Monumentendag (meer dan 10.000 bezoekers). Deelprogramma Wijkvernieuwing Op basis van het eind 2002 vastgestelde Lokaal Akkoord van gemeente met alle corporaties wordt in 12 wijkvernieuwingswijken gewerkt aan een gestapelde en integrale aanpak. Belangrijk onderdeel is de herstructurering van het woningbestand in een aantal wijken waarmee het kwalitatieve tekort op de woningmarkt wordt opgeheven. Daarnaast zijn sociale componenten meer en meer van belang. Activiteiten 2005 Wijkvernieuwing/stadsdeelprogramma’s De in 2004 opgelopen vertraging in de uitvoering van de wijkvernieuwing (herstructurering woning-bestand en aanpak woonomgeving) is in 2005 weer op gang gebracht. Lewenborg en Vinkhuizen zijn aangewezen als landelijke prioriteitswijken.Doordat procedures konden worden afgerond, zoals in het geval van de Eelderbaan, kon daar met de uitvoering een begin worden gemaakt. De overeenstemming die met alle partijen is bereikt over aanpak van het winkelplein Beijum-Oost, Overwinningsplein en het winkelcentrum Lewenborg betekent niet alleen aanpak van deze centra, maar ook een belangrijke impuls voor een breder wijkvernieuwingsproces. In wijken als Vinkhuizen, Paddepoel, Lewenborg en Oosterpark worden de resultaten meer en
Gemeenterekening 2005
46
meer zichtbaar. Ze mogen zich in een grote waardering van “oude” en “nieuwe” bewoners verheugen. Met de uitvoering van het wijkvernieuwingsplan Corpus den Hoorn kon een begin worden gemaakt, evenals met dat voor Korrewegwijk/de Hoogte. Planvorming voor de Grunobuurt vorderde zodanig dat in 2006 een stedenbouwkundig plan kan worden vastgesteld. Nijestee treedt hier op als ontwikkelaar van het gehele vernieuwingsproces. De sociale wijkvernieuwing in wijken als Beijum-Oost en Tuinwijk krijgt steeds meer vorm, en wordt in belangrijke mate ondersteund door een groeiende betrokkenheid van de bewoners. Over een aantal projecten wordt nog intensief overlegd door corporaties, bewoners en gemeente: Blauwe Dorp, Nieuw-Indische Buurt, Studentenbuurt. Het tempo is dus verhoogd, de aandacht voor de sociale component vergroot en de waardering door de bewoners van resultaten en effecten blijft op een hoog niveau. Toch blijft het investeringsniveau nog achter ten opzichte van de ramingen. Dit alles is mede reden om met voortvarendheid te werken aan een Nieuw Lokaal Akkoord voor de periode 2006-2015. Door gemeente en corporaties is in het afgelopen jaren intensief gewerkt aan de voorbereiding van dit Nieuwe Akkoord, waarbij versnelling van de bouwproductie, een grotere en meer evenwichtige aandacht voor de sociale component en de gezamenlijke sturing van de wijkvernieuwing centraal staan. Nieuw beleid 2005 Winkelcentra Met het beschikbaar gestelde bedrag van 1,5 miljoen euro in 2005 wordt een deel van de aanpak van het Overwinningsplein, Beijum-Oost en Lewenborg gefinancierd. In totaal is hiervoor 5,1 miljoen euro voor nodig. De uitvoering van Beijum-Oost en het Overwinningsplein start in 2006. De herinrichting van het overwinningsplein loopt gelijk op met herontwikkelingsplannen van de eigenaar van de omliggende bebouwing. Deze heeft het initiatief genomen tot herontwikkeling van het kerkterrein. Door de sloop van de achterbouw van de kerk en de herbouw ervan aan de oostzijde komt een terrein vrij waarop een appartementencomplex met een supermarkt kan worden gebouwd.
Wat heeft het gekost? Lasten
Baten
-38.865
32.044
Gemeenterekening 2005
Mutaties Reserves 42
Saldo 6.780-
Begroting 2005 actueel 7.860-
Verschil 1.080-
47
2.6
Duurzame ontwikkeling
Voor een schoon en fijn leefklimaat, nu en in de toekomst, streven we naar een verdere vermindering van de milieubelasting op het gebied van lucht, water en geluid. We hebben dit beleid uitgewerkt in het Milieubeleidsplan ‘Stadsleven Natuurlijk 2005-2008’. De hoofdlijnen van dit plan staan in het programma ‘Duurzame ontwikkeling’.
Wat hebben we bereikt? Nr.
Indicator
1. 2.
Voortgang uitvoering ‘Stadsleven Natuurlijk’ Voortgang realisering taakstellingen klimaatbeleid Inkoop groene stroom door gemeente Opwekking duurzame energie
3. 4. 5. 6. 7. 8.
Voortgang vaststellen wijkmilieuplannen Mate waarin bodemonderzoeken en –saneringen op koers liggen Behoud van het areaal binnenstedelijk groen: wel/niet gehaald Groenstructuurplan Groei van het aantal soorten in de stedelijke ecologie Waterbeheer conform stroomgebiedsvisies en waterbeheer-plan (percentage geeft mate van overeenstemming aan) Voortgang opstellen waterstructuurplannen Versterking draagvlak voor vernieuwend waterbeheer Terreinwinst: wordt doelstelling voor verduurzaming wel/niet gehaald?
9. 10. 11.
Streefcijfer Resultaat 2005 2005 100% PM 100% PM 20-40% 50% 2,5% in 2006 <1% 5% in 2010 100% gereed 100% gereed 100% 95% wel wel gereed gestart ja onbekend 5% 15% 5% PM wel
25% ja wel
N.B.: Voor een toelichting op of onderbouwing van het resultaat 2005 wordt verwezen naar het Milieujaarverslag 2005 en het Milieuprogramma 2006. Geactualiseerde kaderstellende nota’s: Milieubeleidsplan ‘Stadsleven Natuurlijk 2005-2008’ (raad, januari 2005) Bodemnota ‘Gebruik Centraal’ (raad, april 2005) ‘Handhaven met beleid’ (college, april 2005)
Wat hebben we er voor gedaan? Milieubeleidsplan ‘Stadsleven Natuurlijk 2005-2008’ In januari 2005 heeft de raad het nieuwe Milieubeleidsplan ‘Stadsleven Natuurlijk 2005-2008’ vastgesteld. Hierin staan 40 acties voor een gezonde, schone en duurzame leefomgeving. Deze acties worden jaarlijks uitgewerkt in het Milieuprogramma. Eind 2005 lag de uitvoering van de 40 acties redelijk op koers. Soms loopt de uitvoering achter op de planning. De oorzaken hiervan zijn een tekort aan ambtelijke capaciteit of externe ontwikkelingen (zoals vertraging in het rijksbeleid). Vergunningverlening, externe veiligheid en handhaving Om de naleving van de milieuwetgeving te verbeteren (te professionaliseren), is in 2005 de Wet handhavingstructuur ingevoerd. Deze schrijft voor dat alle handhavinginstanties moeten voldoen aan landelijke criteria. Met het oog hierop heeft de gemeente Groningen een aantal verbeteringen doorgevoerd. Zo hebben wij ons handhavingsbeleid geactualiseerd en vastgelegd in de nota ‘Handhaven met beleid’ (april 2005). Medio 2005 voldeed Groningen aan de landelijke criteria.
Gemeenterekening 2005
48
Activiteiten in 2005 Het kabinet wil een integrale ‘omgevingsvergunning’ invoeren. Deze heeft aanzienlijke consequenties voor de gemeente. Denk hierbij aan de dienstverlening (één loket), organisatie (frontoffice/backoffice) en werkwijze (integratie van werkprocessen, afstemming producten in één besluit). De betrokken diensten (ROEZ, HVD, MD en BD) hebben een gezamenlijk project opgestart om hierop te anticiperen. Mede met het oog hierop hebben wij in november 2005 de systematiek voor vergunningverlening en handhaving herzien en vastgelegd in het geactualiseerde ‘gezond-verstand-scenario’. Voor de Bedrijvencontactdagen in november is een goed bezocht programma georganiseerd over ‘maatschappelijk verantwoord ondernemen’. Om de milieuzorg op de bouwplaats te verbeteren, hebben we onze ’10-regels op de bouw’ uitgebreid met de onderwerpen afvalpreventie en –scheiding (als bijlage bij de bouwvergunning). Om te komen tot een goede afstemming van de handhaving is er sprake van een intensieve samenwerking tussen de MD, ROEZ, HVD en BD. De samenwerking met de externe handhavingspartners in het Lokaal Handhaving Overleg heeft geresulteerd in het gemeenschappelijke programma ‘Veur mekoar’. De Milieudienst heeft in 2005 ruim 900 bedrijfscontroles uitgevoerd, waarmee de planning ruimschoots is gehaald. Leefomgevingskwaliteit (luchtkwaliteit en geluid) Het kabinet heeft in september 2005 een pakket van maatregelen bekend gemaakt om de problemen omtrent de (Europese) luchtkwaliteitsnormen aan te pakken. Enerzijds zijn maatregelen afgekondigd om met name de uitstoot van fijn stof door dieselvoertuigen te verminderen. Anderzijds wordt de wetgeving aangepast en wordt in Brussel aangedrongen op uitstel dan wel. versoepeling van enkele luchtkwaliteitsnormen. De bedoeling is, dat in de loop van 2006 de nieuwe Wet luchtkwaliteit van kracht wordt. Activiteiten in 2005 Conform het Besluit luchtkwaliteit hebben wij medio 2005 het Rapport luchtkwaliteit 2004 uitgebracht. In vergelijking tot andere grote steden in Nederland zijn er in Groningen relatief weinig knelpunten met de luchtkwaliteit. Dit is te danken aan de relatief gunstige (lees noordelijke) ligging van Groningen én het in de loop der jaren gevoerde ruimtelijke- en verkeersbeleid in deze stad. Vanwege de overschrijding van de plandrempel voor NO2 hebben wij in april 2004 een Luchtkwaliteitsplan ingediend bij de minister met maatregelen om de luchtkwaliteit in het Stationsgebied te verbeteren. Mede als uitvloeisel hiervan hebben we ons in 2005 ingezet voor de aanschaf van 20 aardgasbussen in Groningen, wat nog niet gelukt is. Tevens zijn we bezig met het opstellen van een plan om ons eigen wagenpark te ‘verschonen’. Eind 2005 hebben we een meerjarig programma vastgesteld voor de toepassing van zeer stil asfalt. Milieucommunicatie (o.a. natuur- en milieueducatie en Lokale Agenda 21) Het Verdrag van Aarhus (ofwel de Europese richtlijn over de toegang tot milieu-informatie) schrijft voor dat de milieu-informatie die in het kader van de taakuitoefening beschikbaar is, actief en/of passief toegankelijk moet zijn voor het publiek. Op zich voldoet de gemeente aan deze richtlijn. Activiteiten in 2005 We stellen gaandeweg meer milieu-informatie beschikbaar via internet. In januari 2005 is het gemeentelijke e-loket geopend. Hierop is ook onze bodeminformatie te vinden. In verband met de verbouwing van het pand van het Natuurmuseum kon het bezoekersaantal in 2005 niet op peil worden gehouden en was ook de deelname aan de educatieve programma’s lager dan normaal. De deelname van leerlingen aan NME-activiteiten in de drie dependances (kindertuinen) is wel stabiel gebleven in 2005. In Beijum zijn tijdelijke voorzieningen getroffen voor het Bezoekerscentrum NME. LA21 is een agenda van activiteiten voor een schone, veilige en duurzame stad. In 2004-2005 stonden 27 projecten op de Lokale Agenda onder het thema ‘Groningen Wereldstad’. Hoewel het aantal burgers dat betrokken is bij LA21 is toegenomen, zijn de streefcijfers voor 2005 niet gehaald. In 2005 is aan LA21-projecten in totaal 36 duizend 723 euro aan subsidies toegezegd.
Gemeenterekening 2005
49
Duurzaam bouwen De gemeentelijke ambities voor duurzaam bouwen zijn vastgelegd in het handboek Groninger Woonkwaliteit (GWK). Dat schreef voor 2005 een energieprestatiecoëfficiënt voor van 0,9, 10% strenger dan de norm van 1,0 uit het Bouwbesluit. Activiteiten 2005 Voor maatregelen die verder gaan dan het GWK is een gemeentelijke subsidieregeling ingesteld. Hiermee is onder meer gestimuleerd, dat nieuwbouwwoningen worden uitgerust met een zgn. laag temperatuurverwarmingssysteem. Dit systeem is energiezuinig en verhoogt het wooncomfort. Zie verder bij Klimaatbeleid en een duurzame stedelijke ontwikkeling. Klimaatbeleid en een duurzame stedelijke ontwikkeling In september 2003 heeft de minister van VROM een subsidie van ruim 437 duizend euro toegezegd voor de uitvoering van ons Klimaatplan op voorwaarde, dat het plan binnen vier jaar na de subsidie-beschikking moet worden gerealiseerd. Eind 2005 ligt de uitvoering van het Klimaatplan op koers. In 2006 werken we toe naar een afronding van de activiteiten met een finale realisatie in september 2007. Nieuw beleid 2004-2006 De gemeente neemt deel aan het Energieconvenant, samen met de provincie, Gasunie, Nuon en Shell Solar. Hiervoor en voor de realisatie van het Klimaatplan is drie keer 100 duizend euro beschikbaar gesteld. (voor 2004 t/m 2006). Zowel in 2004 als in 2005 hebben wij 60 duizend euro bijgedragen aan het Energieconvenant. Onder de vlag van dit convenant worden diverse projecten uitgevoerd in onze stad (zie hierna). Verder hebben wij 30 duizend euro beschikbaar gesteld voor het verbeteren van de ventilatie en energiebesparing in 50 huurwoningen aan de Bedumerweg. Tevens is 10 duizend euro beschikbaar gesteld voor het installeren van warmtepompen in twee flats van Nijestee in de Oosterparkwijk en is 25 duizend euro gereserveerd voor het project aardgasbussen. Dit betekent dat de middelen voor 2004 inmiddels zijn besteed of bestemd en die voor 2005 voor 85%. Activiteiten 2005 In 2004 is het project ‘Groningen in ’t Zonnetje’ van start gegaan, dat huiseigenaren de mogelijkheid biedt om op basis van een aantrekkelijke financieringsconstructie maatregelen toe te passen voor energiebesparing en/of een gezond binnenmilieu. Dankzij dit project hebben 132 eigenaren een Energie Prestatie Advies laten opstellen voor hun woning, waarvan er 36 concrete maatregelen hebben genomen. Dit levert een besparing op van naar schatting 24.000 kg CO2 per jaar. Het gaat hierbij met name om maatregelen als zonneboilers en -panelen en balansventilatie met warmte-terugwinning. In het kader van de inspraakprocedure voor de tussentijdse aanpassing van het Provinciaal Omgevings Plan (POP) hebben wij GS verzocht om de plaatsing van windturbines op de milieuboulevard mogelijk te maken. Helaas is ons verzoek vooralsnog niet gehonoreerd. GS gaan ons verzoek bij de integrale herziening van het POP in 2006/2007 beoordelen. In 2005 is het tweejarige afvalproject Groningen-San Carlos afgerond. Mede dankzij dit project is de vuilstortplaats verbeterd en voorzien van een toegangsweg, is een hal gebouwd voor afvalscheiding en –opslag en is een bulldozer aangeschaft alsmede 200 afvalbakken. Wijkmilieuplannen Inmiddels is voor alle 22 wijken een wijkmilieuplan vastgesteld. Het komt nu dus aan op de uitvoering van de plannen. De bijbehorende voortgangsbewaking zal worden meegenomen in het Milieujaarverslag. Activiteiten 2005 De uitvoering van de plannen lift zoveel mogelijk mee in lopende programma’s (BORG, onderhoudsprogramma wegen, wijkvernieuwingsplannen). Vanuit verschillende wijken is aandacht gevraagd voor de verbetering van het binnenmilieu. Dit is meegenomen in het project ‘Groningen in ’t Zonnetje’ (zie hiervoor). Tevens is een project uitgevoerd in De Hoogte. Om het ventilatiegedrag te verbeteren, voert de Hulpverleningsdienst de campagne ‘Lekker Fris’ uit. Bodem
Gemeenterekening 2005
50
De rijksbijdrage voor bodemonderzoek en -sanering bedraagt in totaal 7.668 miljoen euro. Hierin zit voor het stedelijk gebied (ISV) een bedrag van 7,391 miljoen euro en voor het landelijk gebied en andere kostenposten een bedrag van 277 duizend euro uit de Wet bodembescherming. Wij hebben de beschikbare bedragen in het ‘Uitvoeringsprogramma 2005 t/m 2009’ toegekend aan afzonderlijke projecten. Het ministerie van VROM heeft ingestemd met onze verantwoording van de eerste ISV-periode De besteding van de rijksmiddelen moet worden verantwoord op basis van de met VROM afgesproken ‘bodemprestatie-eenheden’. Activiteiten in 2005 We hebben ons bodembeleid in 2005 geactualiseerd en vastgelegd in de Bodemnota ‘Gebruik Centraal’.De geplande activiteiten voor 2005 zijn gemiddeld genomen uitgevoerd. De minister van VROM heeft de gemeente Groningen in 2005 aansprakelijk gesteld voor een ongerechtvaardigde verrijking op locaties die ten tijde van de bodemsanering in eigendom waren bij de gemeente. Het betreft vijf locaties. Om de hoogte van de claim te kunnen bepalen, zullen eerst taxaties worden uitgevoerd naar de waarde van de gemeentelijke eigendommen ten tijde van de saneringen. Naar verwachting zal er rond de zomer van 2006 meer duidelijkheid zijn over de claim. Het onderzoek naar de voormalige rioolpersleiding Groningen-Delfzijl is afgerond. De voorbereidingen voor het reinigen van de persleiding zijn in volle gang. De reiniging zal plaatsvinden in de jaren 2006 t/m 2008. De provincie Groningen heeft in het bestuurlijk overleg aangegeven te rekenen op een financiële bijdrage van de gemeente Groningen. De onderhandelingen over de hoogte van de gemeentelijke bijdrage zijn nog gaande. Ecologie De uitvoering van de Flora en faunawet is aangepast, omdat de strikte beperkingen teveel verzet opriepen in de praktijk van planning en beheer. Door deze aanpassing werd een gerichte aanpak voor de stadsduiven opnieuw mogelijk. De overlast is door het systematisch voeren sterk toegenomen. De klachtenbehandeling en de consequenties van de politieke discussie hebben veel capaciteit gevraagd. Meer aandacht voor ecologie in de planvorming heeft niet overal geleid tot resultaten. Ook is de druk op het groen in de bestaande stad geleidelijk toegenomen. Door onvoldoende capaciteit voor de begeleiding hebben we het Ecolog-project stop moeten zetten, waardoor digitale registratie van gegevens uit inventarisaties, meldingen en onderzoek niet meer mogelijk is. Daarmee is de rapportage van de soortenontwikkeling in de gemeente op een verantwoorde manier niet goed mogelijk. Activiteiten in 2005 Het Kaderplan voor het Stadspark is op basis van de inspraakresultaten en na een uitvoerige discussie in de Raad aangepast. Nu worden eerst de plannen voor het voorpark en de nieuwe aansluiting aan de Laan van Corpus den Hoorn uitgewerkt. Uit onderzoek is gebleken, dat de kwaliteit van de bomen langs de Concourslaan onmiddellijk ingrijpen noodzakelijk maakt. Voor een adequate vervanging ontbreken echter de middelen. De reconstructie van de Eelderbaan is langdurig vertraagd door een enkele bezwaarmaker. Na de zomer kon het werk na anderhalf jaar vertraging worden voortgezet. Het herstelplan voor het Sterrebos is voltooid met de aanleg van een brug over de vijver. In het kader van het PURE-project is een landschapsplan voor de westelijke stadsrand gerealiseerd. Dit is het eerste integrale plan voor een Gronings stadsrandgebied, dat tot stand is gekomen in intensieve samenwerking tussen provincie, waterschap en gemeenten met nadrukkelijke participatie van bewoners en boeren in het gebied. De uitvoering van projecten vindt plaats vanaf 2006: kavelruil, een mestvergister, een fietsbrug over het Aduarderdiep, opwaardering van de wierden van Leegkerk en Dorkwerd en diverse fiets- en wandelpaden. Actualiseren ecologische beleidsvisie en ecologisch beheer De actualisatie van de ecologische structuur (voor 2004 voorzien) is gestart met een globale inschatting van de kosten voor het wegnemen van de knelpunten. Deze kosten worden geschat op 600 duizend euro, het ontbreekt echter aan capaciteit voor een verdere uitwerking. De aandacht is in 2005 vooral gericht geweest op de uitwerking van het doelsoortenbeleid. Eind 2005 is de nota hiervoor vastgesteld met een eerste uitwerking voor het zuidelijke stadsdeel. De stadsecologie heeft hiermee de beschikking gekregen over een kwaliteitsinstrument. Inmiddels
Gemeenterekening 2005
51
is begonnen met de uitwerking voor de overige stadsdelen en de vertaling in nieuwe ecologische beheerplannen. Waterbeheer Met de Stadswaterscan is de kwaliteit van het oppervlaktewater in beeld gebracht. De resultaten worden gebruikt voor een uitwerking van de functienormering en de integrale beheerplannen voor stadswateren. Dit mede met het oog op de Europese Kaderrichtlijn Water en de integrale Waterwet, die in 2006 wordt verwacht. In september is het Regionaal Bestuursaccoord ondertekend en begonnen met de uitvoering van diverse activiteiten, zoals een inventarisatie van de grondwatersituatie, een nadere bepaling van de noodzakelijke stedelijke waterberging en een betere afstemming bij het behandelen van klachten en vragen omtrent water. Het Waterbedrijf is na afwezigheid van enkele jaren opnieuw betrokken bij de uitvoering van het Waterplan. Activiteiten in 2005 Het zwaartepunt van het waterbeheer lag in 2005 in de westrand. In het kader van het Interregproject PURE zijn diverse onderdelen van het waterstructuurplan Westrand gerealiseerd. De deelsystemen Hoogkerk/Ruskenveen en Vinkhuizen zijn door de aanleg van helofytenfilters gecompleteerd. Door uitstel van de bouwactiviteiten voor De Held III was de realisering van de centrale waterader daar niet mogelijk. Door middel van enkele tijdelijke aanpassingen is de afzonderlijke werking van het noordelijke en het zuidelijke systeem mogelijk gemaakt. Tegen de verwachting in is er in het landinrichtingsplan Leegkerk/Dorkwerd geen uitbreiding van het watersysteem opgenomen. De behoefte bij het waterschap was niet groot en de betrokken boeren stelden meer prijs op een goed gereguleerde ontwatering. Het bestemmingsplan Westpoort voorziet wel in een adequate berging. De verbinding met de grootschalige berging in het Eelder- en Peizermadengebied is echter niet gerealiseerd. Het waterstructuurplan voor Meerstad is vastgesteld in het kader van het Interregproject FLOWS. Samen met het groenstructuurplan moet dit dienen als basis voor de verdere uitwerking van de plannen. Door vertraging in de besluitvorming bij het waterschap heeft het waterstructuurplan Noorddijk grotendeels stilgelegen. Wel is met de aanleg van de Lewenborgsingel een grote stap gezet in de realisering van de toekomstige waterstructuur. De extra aandacht voor water in Lewenborg heeft tevens geleid tot een versnelde afronding van de rioleringsherberekening en een intensivering van het baggerprogramma voor de vijvers. Het waterstructuurplan Drentse Aa wordt meegenomen in het Waterplan voor Haren. Groningen levert een inhoudelijke, financiële en procedurele ondersteuning aan dit plan, dat mede gevolgen zal hebben voor de riolering en het oppervlaktewatersysteem in de zuidelijke stadsdelen. Door de stagnatie bij het Ciboga-project is de laatste fase van de reconstructie in het Noorderplantsoen nog niet afgerond. De vijvers in het park zijn gebaggerd en de rioolvoorzieningen zijn gerealiseerd, maar het watersysteem is nog niet operationeel door het ontbreken van de regenwaterberging in het Oosterhamrikkanaal. De discussie over de rioleringoplossing voor woonschepen heeft geleid tot een principe-accoord, maar de financiële en juridische uitwerking hiervan ontmoeten nog enkele obstakels. Terreinwinst Doel van ‘Terreinwinst’ is om door een integrale aanpak en in nauwe samenwerking met de betrokken bedrijven of -verenigingen de kwaliteit van bedrijventerreinen te verbeteren tot duurzame toekomstgerichte werklocaties. De Kompas-subsidie voor ‘Terreinwinst’ is ultimo 2005 ten einde gelopen. 2006 wodt een overgangsjaar voor ‘Terreinwinst’, waarin het accent ligt op het voltooien van lopende activiteiten en het ontwikkelen van voorstellen om het project te continueren. De inzet hierbij is om ‘Terreinwinst’ structureel te verankeren in het reguliere gemeentelijke beleid.. Activiteiten in 2005 In november hebben de gemeente, de Kamer van Koophandel en de Vereniging Bedrijvenpark Zuidoost een samenwerkingsovereenkomst gesloten over de invoering van parkmanagement. Op het bedrijventerrein Hoendiep nemen inmiddels circa 30 bedrijven deel aan een collectief contract voor de inzameling van afval (met als voordeel minder vervoerbewegingen). De Verenigde Bedrijven Noordoost en Zernike overwegen zich hierbij aan te sluiten. Op Hoendiep
Gemeenterekening 2005
52
en Corpus den Hoorn wordt onderzoek gedaan naar de haalbaarheid van een collectieve inkoop van (bij voorkeur groene) stroom. Eind 2005 is een haalbaarheidsonderzoek gestart naar het gebruik van de restwarmte van de Vagron voor o.a. de Milieudienst. Voor Westpoort is een energievisie opgesteld. Toepassing van warmte-koude-opslag blijkt het meeste perspectief te bieden, zowel uit oogpunt van energiebesparing als uit kostenoogpunt. Bij deze techniek wordt overtollige warmte in de zomer afgevoerd naar de bodem zodat deze ’s-winters weer gebruik kan worden voor de verwarming. Het omgekeerde vindt plaats met koude-opslag. Als deze techniek wordt toegepast op kantoorlocaties kan de doelstelling voor Westpoort (i.c. gebruik van 5% duurzame energie) ruimschoots worden gehaald. Ook in de energievisie voor Zernike is warmte-koude-opslag als kansrijke optie naar voren gekomen. De RuG en Hanzehogeschool passen deze techniek reeds toe bij hun grootschalige nieuwbouw in Zernike. Een andere optie is het benutten van de restwarmte van het datahotel TCN-CIG. Momenteel wordt een oriënterend onderzoek gedaan naar de mogelijkheid om deze warmte te gebruiken voor de verwarming van huurwoningen van Nijestee in de nabijgelegen wijken Paddepoel en Selwerd.
Wat heeft het gekost? Lasten
Baten
-1.604
460
Gemeenterekening 2005
Mutaties Reserves 91
Saldo Rekening 1.053-
Begroting 2005 actueel 1.413-
Verschil 360-
53
2.7
Onderwijs en Welzijn
De raad heeft in het voorjaar van 2005 de nota Welzijn, onderweg naar Maatschappelijke Ondersteuning vastgesteld. Daarin zijn de centrale thema’s het stimuleren van de participatie van kwetsbare groepen en de sociale samenhang en leefbaarheid in buurten en wijken. Het programma Onderwijs en Welzijn kent twee hoofddoelstellingen nl. iedere 23 jarige beschikt over een startkwalificatie en iedere stadjer doet mee. Het programma bestaat uit twee deelprogramma’s: Onderwijs en Jeugd en Zorg en Welzijn. De subdoelstellingen, zoals opgenomen in de begroting 2005, zijn zoveel mogelijk gerubriceerd naar deze deelprogramma’s. Een aantal ervan zijn niet meer toegedeeld omdat ze afgeleid waren van de oude ‘Van Boxtel’-doelstellingen.
2.7.1 Wat willen we bereiken? - een stad waarin iedereen meedoet en een startkwalificatie bezit – Onderwijs • Op zo jong mogelijke leeftijd risico’s op achterstanden signaleren en maatregelen nemen • Het onderwijsklimaat aantrekkelijker maken waardoor kinderen zich thuis voelen op school • Kinderen en jongeren in staat stellen een zo optimaal mogelijke startpositie voor de arbeidsmarkt te verwerven • Dreigende onderwijsuitval opsporen en aanpakken • Bereiken dat iedere jongere van 23 jaar beschikt over een startkwalificatie voor de arbeidsmarkt, gedefinieerd als minimaal twee jaar MBO-niveau 2 • Daling van het aantal jongeren van 15-22 jaar, dat ten hoogste beschikt over een Vmbodiploma met 10% in de periode 2005-2010 • Daling van het percentage (voortijdige) schoolverlaters zonder diploma tot 4,5% in 2010 Welzijn Doelstellingen: • Het bevorderen van de participatie van kwetsbare groepen • Samenhang en leefbaarheid in wijken en buurten stimuleren Subdoelstellingen: • Voorkomen dat mensen in de goot geraken of zorgen dat ze er uit komen • Toename van het aantal mensen “op traject” • Toename van het aantal vrijwilligers • Toename van gebruik van sociaal-culturele, culturele en sportvoorzieningen • Zorgen dat mensen gebruik kunnen maken van een aanbod voor vrije tijdsbesteding • Het vergroten van de zelfredzaamheid van mensen met weinig sociale vaardigheden
In zijn algemeenheid kan gezegd worden dat we in 2005 dichter bij ons doel zijn gekomen. Met de start van de eerste Ouder-Kindcentra hebben we een verbetering bewerkstelligd in signalering en laagdrempelige zorg voor het jonge kind en zijn ouders. Dankzij een snellere signalering en de inzet van de zorgteams in scholen voor voortgezet onderwijs heeft de bestrijding van de onderwijsuitval succes gehad. Een hoger percentage schooluitvallers is weer teruggeleid naar school of naar een vorm van werk-leertrajecten. De vaststelling van het nieuwe accommodatiebeleid is een forse stap in de verbetering van de sociaal-culturele accommodaties op de punten spreiding, toegankelijkheid en beheer. Het aantal vrijwilligers bij de grote vrijwilligersorganisaties is licht toegenomen. Met de uitvoering van het actieplan Uit de Goot boeken wij resultaten in de systematische aanpak van de problematiek rond verslaving en dak- en thuisloosheid. Toch zijn er nog knelpunten waarvoor verbeteringen gewenst zijn: De afstemming van de zorg voor kinderen en jongeren met alle ketenpartners. Vooral met partners die niet direct onder de verantwoordelijkheid van de gemeente vallen, de wachtlijsten bij Jeugdzorg én de problematiek van de multiproblem gezinnen
Gemeenterekening 2005
54
Geactualiseerde kaderstellende nota’s • • • • • • •
Opgroeien in Balans: beleidskader Integraal Jeugdbeleid 2005-2010, april 2005 Opgroeien met de Vensterschool, april 2005 Een gedeelde visie: voortgezet onderwijs, voorjaar 2005 Welzijn, onderweg naar Maatschappelijke Ondersteuning, april 2005 Diverse notities WMO, 2005 Anders en Beter, Accommodatienota, december 2005 Zorgen voor morgen: Wonen-welzijn-zorg voor ouderen, februari 2005
2.7.2 Wat hebben we er voor gedaan? Deelprogramma Onderwijs en Jeugd In april 2005 hebben we een nieuw beleidskader Integraal Jeugdbeleid 2005-2010 vastgesteld: Opgroeien in balans. Daarin hebben wij onze visie op het jeugdbeleid verwoord. In het bijbehorende uitvoeringsprogramma Integraal Jeugdbeleid hebben we aangegeven wat we de komende jaren gaan doen om onze doelen te bereiken. Voor de beschrijving van de activiteiten hebben we een driedeling gehanteerd, waarmee we voor de toekomst onze activiteiten op een andere wijze indelen. Activiteiten in 2005 Nota Integraal jeugdbeleid: In april 2005 is de kadernota ‘Opgroeien in balans’ vastgesteld. Die nota is de basis voor de visie op diverse deelterreinen van het Integraal jeugdbeleid. Vervolgens is in september 2005 het uitvoeringsprogramma van het integraal jeugdbeleid vastgesteld, met hierin een uitwerking op het niveau van maatregelen en activiteiten voor het jaar 2006. Preventief jeugdbeleid De invoering van de Wet op de Jeugdzorg (per 1 januari 2005) is van invloed op de uitvoering van het gemeentelijk preventief jeugdbeleid. De gemeente is verantwoordelijk voor de zogenaamde vijf functies die vooraf gaan aan de geïndiceerde jeugdzorg: informeren, signaleren, licht ambulante hulp, licht pedagogische hulp en de zorgcoördinatie. In 2005 hebben we invulling gegeven aan de uitvoering van deze functies. Op het gebied van de signalering zijn de netwerken 12+ uitgebreid naar in totaal vijf in de stad. Door de netwerken 12+ en de zorgen adviesteams in het basisonderwijs waren we beter in staat sneller te signaleren en kinderen en jongeren toe te leiden naar de zorg, de hulpverlening en / of het jongerenwerk. Bovendien zijn door het functioneren van de netwerken betere relaties ontstaan tussen instellingen en instanties op wijkniveau Voor de zorgcoördinatie en de ondersteuning van de netwerken 12 + hebben we de ZAR (Zorgafstemming Risicojongeren) in het leven geroepen. In schooljaar 2004 – 2005 hebben er 367 zorgmeldingen via het ZAR plaatsgevonden. De meldingen kwamen met name van de politie en de MJD. De acties die op de zorgmeldingen volgden, bestonden vooral uit (re)activering van de reeds bestaande hulpverlening. Verder hebben we op het gebied van de zorgcoördinatie in 2005 het protocol Ketenzorg Multiproblem Gezinnen ontwikkeld. Door het afbouwen van de licht ambulante hulpverlening bij Jeugdzorg hebben we in 2005 een verdubbeling van het aantal aanmeldingen bij het randgroepjongerenwerk (MJD) kunnen constateren. En ten slotte hebben we in 2005 een beroep gedaan op de Impulsgelden voor de licht pedagogische hulpverlening. De subsidieaanvraag is toegewezen, zodat we daarmee in 2006 van start kunnen gaan. Sinds eind 2004 bestaat de mogelijkheid jongeren direct door te verwijzen vanuit de netwerken 12+ naar Nieuwe Perspectieven, een intensieve vorm van hulpverlening voor jongeren die in aanraking zijn geweest met de politie. In 2005 zijn er 22 jongeren doorverwezen naar Nieuwe Perspectieven. Kansenbeleid Doelstelling van het Kansenbeleid is op zo jong mogelijke leeftijd risico’s op achterstanden signaleren en maatregelen nemen voor compensatie. De activiteiten zijn ingedeeld naar de
Gemeenterekening 2005
55
voor- en vroegschoolse periode, de periode van het basisonderwijs, en het voortgezet onderwijs. In de voor- en vroegschoolse periode zijn de programma’s opvoedingsondersteuning en ontwikkelingsstimulering (Instapje, Opstapje en Opstap en Spel- en Opvoedwinkels) uitgevoerd Met deze programma’s worden in totaal ongeveer 250 gezinnen in de prioriteitswijken bereikt. In zes Vensterscholen functioneert een Spel en Opvoedwinkel die minimaal twee dagdelen open is. Binnen het peuterspeelzaalwerk zijn op 9 peuterspeelzalen 21 extra dagdelen gesubsidieerd voor het uitvoeren van VVE programma’s. Aan deze programma’s doen gemiddeld 220 3-jarige peuters mee, waarvan gemiddeld 145 met een risicofactor. In het basisonderwijs worden op 6 scholen en gemiddeld 24 groepen vroegschoolse activiteiten uitgevoerd. Daarmee werden in 2005 ruim 500 4 en 5 jarige kleuters bereikt, waarvan ruim 300 doelgroepkleuters. Verder zijn er activiteiten voor specifieke groepen uitgevoerd, zoals het Groninger Experiment Achterstandsbestrijding in alle groepen van 4 scholen, een taalproject op 1 basisschool en het 4- jarige project schoolspecifieke aanpak, een op maat gesneden programma ter optimalisering van het onderwijs. . In het voortgezet onderwijs hebben we op 4 scholen het intensieve project Taalbeleid uitgevoerd. Daarnaast hebben we ons gericht op de intensivering van de handhaving van de leerplicht en het voorkomen van voortijdig schoolverlaten. In 2005 zijn op alle scholen voor v.o. zorgteams actief. Belangrijke pijlers voor de aanpak van het voortijdig schoolverlaten zijn het team leerlingzaken, de RMC trajecten, Time Out / Rebound en het schoolmaatschappelijk werk. Het afgelopen jaar heeft deze gecombineerde inzet zijn vruchten afgeworpen: In het schooljaar 2004-2005 is het percentage herplaatste jongeren gestegen tot ruim 75%. Daarmee voldoet Groningen ruimschoots aan de Lissabonrichtlijn. Daarnaast is op het merendeel van de scholen in het voortgezet onderwijs het project de Gezonde en Veilige school uitgevoerd. Aan het project doen 12 basisscholen mee en op twee na alle scholen voor voortgezet onderwijs. De projecten zijn vooral gericht op het verbeteren en aanleren van sociale competenties en weerbaarheid. Vensterscholen De Vensterschool is de infrastructuur voor het jeugdbeleid op wijkniveau. De Vensterschool richt zich op opvoeding en onderwijs voor 0 – 15 jarigen en hun ouders met een accent op doorlopende leer- en ontwikkelingslijnen van kinderen en jongeren, ouderbetrokkenheid, zorg afstemming en verlengde schooldag. Het bereik van de vensterscholen is momenteel zo’n 65% van alle basisschoolleerlingen (22 basisscholen). Voor de peuterspeelzalen ligt dit op zo’n 75%. In 10 van de 14 verzorgingsgebieden zijn vensterscholen te vinden. Binnen de vensterscholen worden jaarlijks tussen de 300 en 350 cursusactiviteiten georganiseerd. Ook zijn er bij verschillende vensterscholen en buurtcentra inloopmiddagen en/of huiskamerprojecten waar wekelijks tientallen kinderen gebruik van maken. De ontwikkeling van de Ouderkindcentra is in 2005 in een aantal wijken gestart. Hierbij krijgen ontmoetingsfunctie, ontwikkelingsstimulering, opvoedingsondersteuning en zorg een plek. In Oosterpark, SPT, Hoogkerk en Beijum is de inhoudelijke samenwerking tot stand gebracht. Er is een Ouder Kindgids ontwikkeld voor alle ouders met kinderen in leeftijd 0-6 in Beijum. In Lewenborg is een intentieverklaring voor het Vensterhuis getekend, waarin ook een Ouderkindcentrum zal komen. Ook in Vinkhuizen en de Indische Buurt/ de Hoogte hebben voorbereidingen plaats gevonden voor de ontwikkeling van een Ouder Kindcentrum in de (geplande) nieuwbouw van de Vensterscholen. Om binnen de Vensterschool de verticale, doorgaande leerlijn van basisonderwijs naar voortgezet onderwijs te versterken, hebben we actief gestuurd op samenwerkingsprojecten tussen deze twee schooltypen. Voorbeelden zijn: een sportmiddag voor de basisschool die mede wordt georganiseerd door leerlingen van het voortgezet onderwijs en het Sciencesproject, waarbij kinderen uit de bovenbouw basisonderwijs gezamenlijk met leerlingen uit de onderbouw van het voortgezet onderwijs aan de projectgroep deelnemen. Verder hebben we op het gebied van de relatie tussen de binnenschoolse en de buitenschoolse (vrije tijds)activiteiten in 2005 de voorbereiding van de ESFaanvraag voor de dagarrangementen ter hand genomen. Deze aanvraag is recent ingediend. Verbetering VMBO Tussen de gemeente Groningen, de schoolbesturen met VMBO, de regionale opleidingscentra en het agrarisch opleidingscentrum is een convenant gesloten voor de verbetering van het VMBO onder de titel ‘Een visie om te delen’. De gemeentelijke inzet hierbij is gericht op
Gemeenterekening 2005
56
(verbetering van) de huisvesting, de scholen richten zich op de onderwijskundige vernieuwing. Als vervolg op het convenant hebben alle scholenkoppels van scholen voor VMBO en MBO plannen opgesteld voor de realisatie van punten uit dit convenant. In grote lijnen gaat het daarbij om: • een onderwijsinhoudelijke vernieuwing van het VMBO en het MBO; • de verbetering van de aansluiting tussen het VMBO en het MBO; • de versterking van de relatie tussen het onderwijs en de arbeidsmarkt; • de realisatie van ongedeeld VMBO in de hele stad. In 2005 is veel aandacht uitgegaan naar het zoeken van een locatie voor de nieuwbouw in het Noordoosten van de stad. Na uitvoerig en intensief overleg zijn de schoolbesturen overeengekomen dat de locatie aan de Kluiverboom voor de huisvesting van het nieuwe VMBO in Noordoost het meest wenselijk is en nader onderzocht gaat worden. In de periode tot de zomer 2006 zal een nader onderzoek worden uitgevoerd en een stedenbouwkundig plan voor het gebied worden opgesteld. Kinderopvang/peuterspeelzaalwerk In 2005 is uitvoering gegeven aan het handhavingsbeleid kinderopvang, zoals dit in de Wet op de Kinderopvang is vastgelegd. De inspectie van de kwaliteit ligt bij de GGD en de uitvoering van de handhaving bij de dienst ROEZ. De regie is in handen van de dienst OCSW. In 2005 zijn er geen overtredingen geconstateerd waardoor het niet nodig was handhavend op te treden. Ook is de verordening kwaliteitsregels peuterspeelzaalwerk vastgesteld. Zilverrail In het kader van het 25-jarig regeringsjubileum van koningin Beatrix reed de Zilverrail door Nederland. Daaraan was een competitie gekoppeld voor projecten die op de meest aansprekende wijze jongeren tussen 15 en 23 jaar bij de toekomst van hun stad betrekken. De Groningse bijdrage bestond uit een drietrapsraket met discussies met jongeren op scholen, graffitikreten op een muur en een manifestatie rond de aankomst van de trein op het hoofdstation. De discussies tussen jongeren en het gemeentebestuur mondden uit in concrete afspraken over verbetering van veilige fietsroutes en het vergroten van het democratisch burgerschap. Groningen mocht op een landelijke bijeenkomst de Oscar in ontvangst nemen voor dit project ‘de schreeuw van de toekomst’. Het juryrapport roemde het innoverende en integrale karakter van het project.
Gemeenterekening 2005
57
Onderwijshuisvesting De schoolbesturen en de gemeente zijn verantwoordelijk voor de onderhoudssituatie van de schoolgebouwen. De verdeling van deze verantwoordelijkheid is in grote lijnen als volgt: de schoolbesturen gaan over de binnenzijde van de gebouwen en de gemeente over de buitenkant. De schoolbesturen krijgen hiervoor rechtstreeks middelen van het rijk. De schoolgebouwen in Groningen hebben gemiddeld een redelijk en verantwoord niveau van onderhoud, zoals onder andere blijkt uit de jaarlijkse onderhoudsschouw. Deze schouw levert mede informatie op voor de beoordeling van de aanvragen voor onderhoud en aanpassingen. Jaarlijks leggen wij het programma onderwijshuisvesting voor aan de raad. Dit bevat de voorstellen voor nieuwbouw, verbouw, aanpassingen en onderhoud voor het daaropvolgend jaar. Het programma is gebaseerd op de aanvragen van de schoolbesturen en het Integraal Huisvestingplan Onderwijs. In 2005 zijn geen aanvragen van scholen afgewezen om budgettaire redenen. Het investeringsniveau bedraagt circa 10 miljoen euro, waarvan 2 miljoen besteed is aan groot onderhoud en 8 miljoen aan nieuw- en verbouw en aanpassingen. In 2005 hebben wij de kadernotitie Onderwijshuisvesting ontwikkeld, die de raad in 2006 heeft vastgesteld. In 2005 zijn een aantal grote onderwijshuisvestingsprojecten gereed gekomen. Voor de Leon van Gelderschool is totale nieuwbouw gerealiseerd. De vensterscholen in de Korrewegwijk en Hoogkerk zijn vernieuwd en uitgebreid met respectievelijk nieuwbouw voor de Koorenspoor en een uitbreiding met lokalen, een gymzaal, een clubhuis voor de korfbalclub en een jeugdvoorziening. Voor de Dom Helder Camaraschool is een uitbreiding en modernisering gereed gekomen. De capaciteit van de Prof. W.J. Bladergroenschool is fors uitgebreid. Tenslotte is de bestuursacademie aangekocht voor de Vrije School en aangepast en gemoderniseerd.
Deelprogramma Welzijn en zorg Het programma Welzijn en Zorg kent een grote verscheidenheid aan thema’s en maatregelen. In 2005 hebben we ons welzijnsbeleid in brede zin herijkt. Daarmee willen we een betere en efficiëntere sturing op de doelen bereiken. De besluitvorming hierover is voor de zomer 2005 afgerond en gevolgd door een uitwerking voor het onderdeel sociaal-culturele accommodaties. Om onze doelen te bereiken hebben we onze inzet gebundeld in drie grote programma’s waarbinnen diverse maatregelen vallen. Dit zijn: Welzijn Wonen-welzijn-zorg Uit de goot Activiteiten in 2005 De raad heeft in het voorjaar van 2005 de nota Welzijn, Onderweg naar Maatschappelijke Ondersteuning vastgesteld. Daarin zijn de centrale thema’s het stimuleren van de participatie van kwetsbare groepen en de sociale samenhang en leefbaarheid in buurten en wijken. Met deze nota anticiperen we op de toekomstige regelgeving van de Wet Maatschappelijke Ondersteuning. Daarnaast hebben we in 2005 nog een aantal stappen gezet ter voorbereiding van de invoering van de WMO. Zo hebben we een projectgroep ingericht en is er een discussienota (“Lokale kleur bekennen”) geschreven met daarin toekomstvisies en vraagstellingen die bepalend zijn voor de koers voor welzijn en zorg vanaf de invoering van de WMO. Verder hebben we bij de rijksoverheid subsidie voor twee pilots aangevraagd en gekregen (bewonersparticipatie en huishoudelijke hulp).
Gemeenterekening 2005
58
Welzijn Sociaal-culturele accommodaties Een belangrijk onderdeel van de brede welzijnsdiscussie in 2005 was de herziening van het accommodatiebeleid. In december is door de raad een nieuwe beleidsnota aangenomen voor sociaal-culturele accommodaties: de nota “Anders en Beter “. Daarbij is besloten om m.i.v. 1 januari 2007 de subsidie aan 34 van de 42 accommodaties te continueren en de subsidie voor 8 accommodaties te beëindigen. Daardoor én door de extra financiële impuls hebben we het beheer en de exploitatie van de overgebleven buurtcentra aanzienlijk kunnen verbeteren. De besturen van de accommodaties kunnen zich hierdoor beter richten op hun kernactiviteit: het programmeren en organiseren van activiteiten. Bij de beoordeling van de vraag welke accommodaties een centrale ontmoetingsfunctie vervullen, hebben we gebruik gemaakt van een toetskader, waarin per verzorgingsgebied is gekeken naar strategische waarde, gebruikerswaarde, exploitatiewaarde en vastgoedwaarde. Hierbij is extra aandacht besteed aan de situatie in prioriteitswijken. Verder hebben we in 2005 een start gemaakt met nieuwbouw voor De Wende en is er nieuwe huisvesting gerealiseerd voor BSV West-End en BSV Vinkhuizen-zuid. Tevens is de verbouw van buurtcentrum de Beijumkorf afgerond. Bewonersparticipatie In 2005 heeft het college met de bewonersorganisaties gesproken over de rol en de positie van de bewonersorganisaties. Dit gesprek heeft op verzoek van het college geleid tot een pamflet van de bewonersorganisaties waarin zij ondermeer op de thema’s representativiteit, status, informatievoorziening en ondersteuning hun mening geven. In 2006 zullen we hierop verder beleid ontwikkelen, waarbij we ook de huidige subsidieverordening in ogenschouw zullen nemen. Signalering en Activering In toenemende mate zetten we instumenten in die ertoe leiden dat we vroegtijdig signaleren dat er bij individuen wat misgaat. Dat maakt dat we in een vroeg stadium kunnen ingrijpen en erger kunnen voorkomen. We zorgen ervoor dat mensen op tijd terecht komen bij hulpverlening, maatschappelijk werk, zorginstellingen of anderszins. Daarvoor zijn in 2005 instrumenten ingezet als het interventieteam (Beijum), buurtteams (Tuinwijk, Paddepoel), zorgnetwerken, ouderenadviseurs en de allochtone contactouder. Deze inzet heeft er onder ander toe geleid dat de instroom in het maatschappelijk werk in 2005 fors is toegenomen. Tevens is in 2005 een aanzet gemaakt om tot een systeem voor vroegsignalering te komen ( Uit de Goot). Vrijwilligersondersteuning Het belang van de inzet van vrijwilligers zal de komende tijd stijgen, o.a. als gevolg van de invoering van de WMO. Een van de uitgangspunten van de WMO is dat mensen, die zorg behoeven, eerst een beroep doen op het eigen netwerk en vrijwilligers, voordat zij in aanmerking komen voor professionele zorg. In 2005 hebben wij het vrijwilligerswerk gefaciliteerd door subsidiëring van De Vrijwilligerszaak van Stichting Stiel. De Vrijwilligerszaak beheert de vrijwilligersvacaturebank en leidt vrijwilligers toe naar vrijwilligerswerk. In de toekomst gaat Stiel deze diensten meer wijksgewijs aanbieden. In 2005 is het aantal vrijwilligers bij Stiel en Humanitas enigszins toegenomen. Via het Opbouwwerk van Stiel en de MJD zijn via de Heel de Buurt methodiek en het project huisbezoeken hoogbejaarden ook nieuwe vrijwilligers aangetrokken. Plaza Voluntura (Stiel) is ook dit jaar een succes geweest. In totaal werden 123 matches met bedrijven en instellingen tot stand gebracht. Humanitas voert de vrijwillige thuishulp en de mantelzorgondersteuning uit en fungeert als vraagbaak en verzorgt begeleiding van vrijwilligers die in vaak moeilijke thuissituaties werkzaam zijn. Daarnaast heeft Humanitas in 2005 diverse thema- en scholingsbijeenkomsten voor haar vrijwilligers georganiseerd. Daarnaast hebben we de ROC’s vanuit volwasseneducatiegelden gesubsidieerd om diverse educatieve cursussen voor vrijwilligers op het gebied van vergaderen, organiseren, digitale vaardigheden en de ondersteuning van het ouderen (project ‘Ouderen doen mee’) te ontwikkelen en uit te voeren. Volwasseneneducatie Met volwasseneneducatie willen we de zelfredzaamheid van kwetsbare groepen vergroten, jongeren de mogelijkheid voor het behalen van een startkwalificatie bieden en vrijwilligers ondersteunen.
Gemeenterekening 2005
59
Het aanbod VAVO voor jongeren onder de 23 jaar is in 2005 gecontinueerd om hen de mogelijkheid voor het verkrijgen van een startkwalificatie te verschaffen. Het aanbod voor NT2 niveau 1 en 2 is in de loop van 2005 afgebouwd in verband met de voorgenomen invoering van de Wet Inburgering per 1 januari 2006. Met de invoering van deze wet zal het budget voor NT2 worden overgeheveld uit de educatiegelden naar Justitie. Vanwege vertraging in de invoering van de wet zal in 2006 een overgangsregeling worden nagestreefd. Wing De gevolgen van het faillissement van Wing hebben ook in het kalenderjaar 2005 nog een rol gespeeld. De werkzaamheden zijn door verschillende instellingen overgenomen. De oudwerknemers van Wing hebben een outplacement traject aangeboden gekregen. Van diegenen die gebruik hebben gemaakt van het outplacement traject heeft 60% een vaste of tijdelijke baan gevonden Wonen-welzijn-zorg Algemeen Het aanbod aan sociaal-culturele activiteiten voor ouderen is gehandhaafd op het niveau zoals dat ten tijde van WING was. In het kader van gezond bewegen is een pilot project ‘fitness 55+’ gerealiseerd in samenwerking met een aantal fitnesscentra. De Ouderenraad heeft maandelijks vergaderd en 17 adviezen uitgebracht aan het gemeentebestuur. Zorgen voor Morgen (voorheen 55+) Het project 55+ is omgedoopt in Zorgen voor Morgen. In 2004 is onderzoek gedaan naar de opgave van wonen en zorg voor ouderen in de komende jaren. Vervolgens heeft er in 2005 een inventarisatie van alle welzijnsfuncties op wijk-, stadsdeel en stedelijk niveau plaatsgevonden. Deze vormden de basis voor een visieontwikkeling die in intensieve samenwerking met alle belangrijke partners, zoals zorgaanbieders, corporaties en ouderen, tot stand is gekomen. Tevens zijn de belangrijkste actiepunten geformuleerd. De visie wordt in het veld breed gedragen. Een mooi voorbeeld waarbij we anticiperen op ontwikkelingen die met de WMO op ons afkomen. De nota Zorgen voor Morgen 2 is eind 2005 gereed gekomen en wordt begin 2006 ter besluitvorming voorgelegd aan de gemeenteraad. De groep 55 en ouder De betrokkenheid van deze groep is bevorderd door continuering van het Gildeproject; daarnaast is het project ‘Senioren aan de slag’ ondersteund in samenhang met het Gildeproject. Voor het project seniorenvoorlichting in Vinkhuizen en Paddepoel zijn circa 15 vrijwilligers geworven. Een pilotproject mantelzorgondersteuning in Vinkhuizen is afgerond en heeft overdraagbare ervaring en kennis opgeleverd voor inzet in andere gebieden. De groep 75+ Het ouderenadvieswerk is beschikbaar gekomen voor de hele stad; Het huisbezoek aan hoogbejaarden (75+) is gecontinueerd in Corpus den Hoorn en de Wijert Noord en ook uitgevoerd in de Hoornse Meer. Tevens is de Seniorenwijzer geactualiseerd, een gids waarin allerlei organisaties die voor ouderen van belang zijn staan opgenomen. Deze gids wordt aan alle 75 plussers uitgereikt.
Gemeenterekening 2005
60
Uit de Goot In 2005 zijn de uitgangspunten van het programma Uit de Goot verwerkt in het daadwerkelijke actieplan Uit de Goot (vastgesteld februari 2005). Hierin zijn een aantal concrete activiteiten vastgelegd. In het actieplan ‘Uit de Goot’ is het beleid op het gebied van de verslavingszorg, maatschappelijke opvang en vrouwenopvang voor de komende jaren vormgegeven. In het kort zijn de doelen: meer preventie en snelle interventie zodat voorkomen wordt dat burgers (zware) hulp en begeleiding nodig hebben en uitstroom uit de voorzieningen (herstel en nazorg) stimuleren. Een belangrijke factor voor herstel en nazorg in Groningen is de werkwijze Huisvesting Kwetsbare Personen. Personen kunnen via een driehoekscontract (klant met hulpverleningsinstelling en corporatie) woonruimte krijgen, waardoor de uitstroom op gang komt. In 2003 werden 75 trajecten ingezet, in 2004 156 trajecten en in 2005 244. Herstel en nazorg komen ook tot uitdrukking in het veelplegerbeleid. De verslavingszorg (VNN) is zorgmakelaar voor de veelplegers. Er zijn in 2005 20 extra plekken ingekocht op een boerderij in Drenthe. Voor de nazorg en herstel zijn ook geoormerkte plekken beschikbaar gesteld bij Stichting Huis (5 plekken), bij werkprojecten (10 dagbestedingsplekken) en bij de GKB. In Groningen is rond de hulpverlening voor de dak- en thuislozen een ketenaanpak gerealiseerd. Alle Groningse instanties voor deze doelgroep werken samen aan een sluitende aanpak. Deze Groningse aanpak werpt zijn vruchten af en krijgt landelijke bekendheid en navolging. De resultaten van dat beleid worden gevolgd met een “dak- en thuislozen monitor’’. De monitor zoomt vooral in op de onderdelen preventie en uitstroom. Over 2004 laat de monitor zien dat het aantal Thuis- en daklozen in omvang stabiel is, het aantal personen dat de voorzieningen instroomt, dan wel verlaat, is even groot. Er is door de ketenpartners actief beleid ontwikkeld om uithuisplaatsingen te voorkomen. Dit beleid heeft resultaat, de uithuisplaatsingen nemen af. Bovendien blijkt uit de monitor over 2004 (verschenen in 2005) dat het aantal personen dat gebruik maakt van voorzieningen voor langdurend verblijf enigszins afneemt. Het voorkomen en stoppen van huiselijk geweld is een belangrijk programma onderdeel. De maatregelen voor het stoppen van huiselijk geweld vorderen gestaag: er is een telefonische hulpdienst, en de aangiftebereidheid is vergroot en zelfs boven de gestelde ambities. In 2005 is de aanzet gegeven voor een ketenaanpak voor huiselijk geweld. In 2005 is vanuit de provincie en Groningen als centrumgemeente daarom gezorgd voor een regionaal werkend advies- en steunpunt Huiselijk Geweld. Bij dit advies- en steunpunt kunnen daders, slachtoffers, kinderen, maar ook buren, familie, collega’s en anderen terecht met vragen ‘wat te doen’ in het geval je Huiselijk Geweld tegenkomt of ervaart. In 2003 zijn zes opvangplekken omgezet in plekken ten gunste van de aanpak eerste hulp bij thuisgeweld (preventie). Tot slot zijn er diverse initiatieven gesubsidieerd om herstel en uitstroom van verschillende specifieke doelgroepen te realiseren. Met WPG en VNN zijn in een samenwerkingsverband 50 extra plekken ingekocht voor deelnemers aan het 12e huis en 12 plekken bij Groenwerk om de uitstroom van kansrijke verslaafden te verbeteren. Verder zijn met Terwille 6 extra trajecten ingezet voor de groep zorgmijders in de Kostersgang en de Open Hof om herstel te bewerkstelligen. Hiervan hebben 29 cliënten gebruik gemaakt. Daarnaast zijn D&S en Exodus ondersteund om in de nabije toekomst kwalitatief goed te kunnen bijdragen aan herstel, nazorg en daarmee ook preventie (voorkomen terugval) van ex-gedetineerden. Met Uit de Goot willen we komend jaar stevig inzetten op het ontwikkelen van een ketenaanpak voor exgedetineerden. Daarnaast zal de vroegsignalering een belangrijk aandachtspunt zijn.
Gemeenterekening 2005
61
Nieuw Beleid 2005 Sociale wijkvernieuwing Het budget voor de sociale wijkvernieuwing is in drie prioriteitsgebieden ingezet te weten Vinkhuizen, Beijum en Oude wijken. Na de impuls in het jongerenwerk die in 2004 heeft plaatsgevonden hebben we in 2005 het jongerenwerk in Vinkhuizen verder uitgebreid en geïnvesteerd in het ontwikkelen van nieuwe methodieken. De inzet voor het twee jaar durende project ouderenadvieswerk ad 90 duizend euro is door het faillissement van Wing later van start gegaan en heeft dus ook een langere doorlooptijd. In 2005 is het huisbezoek aan hoogbejaarden met behulp van deze incidentele middelen uitgebreid met de wijk Vinkhuizen. Met het huisbezoek worden twee doelen gediend: ouderen krijgen voorlichting waardoor zij weten waar ze met hulpvragen terecht kunnen en instellingen krijgen een beeld van de (leef) situatie van ouderen. Het huisbezoek zal in 2006 worden uitgebreid naar de wijk Paddepoel. Het project wonen-welzijn-zorg Vinkhuizen heeft in 2005 voorbereidingen getroffen voor het realiseren van een Senioren informatiepunt. Hierbij zijn bewoners en vrijwilligers van Vinkhuizen intensief betrokken. Voor de wijken Oosterpark en Indische Buurt wordt de functie van allochtone contactouder uitgevoerd. De tweede contactouder combineert de wijken SPT en Corpus den Hoorn. In beide gevallen wordt de functie in relatie tot de vensterschool vervuld. In 2005 heeft de wijk Beijum prioriteit gekregen. In samenhang met de vensterschool/wijk Beijum zijn twee zorg- en opvangarrangementen voor kinderen in Beijum opgezet. Het gaat hierbij om naschoolse activiteiten en een huiskamerproject. Per activiteitenkalender worden 30 activiteiten georganiseerd waaraan gemiddeld 350 kinderen meedoen. In jongerenlocatie het Trefpunt is het huiskamerproject van start gegaan. Het is een veilige plek waar kinderen die wat meer aandacht nodig hebben elke dag naar toe kunnen. Per week worden er gemiddeld 40 kinderen opgevangen, waarvan 50% afkomstig is uit Beijum–Oost. Daarnaast hebben wij in 2005 incidenteel de projecten Basiszorg in de Buurt in de wijken Vinkhuizen, Beijum Oost en Oude wijken uitgevoerd. Het betreft een intensieve en langdurige vorm van hulpverlenen aan veelal multiproblem gezinnen met jonge kinderen. Jaarlijks worden hiermee ongeveer 30 gezinnen bereikt. Voorzieningen Sport, cultuur en buurten In het budget Voorzieningen sport, cultuur en buurten hebben we 200 duizend euro bestemd voor de sociaal-culturele accommodaties als overgangsregeling voor de accommodatienota. Dit bedrag is in 2005 niet uitgegeven, maar gereserveerd voor de implementatie van de nota “Anders en beter” in 2006. Eveneens 200 duizend euro is in het kader van Sport in Beeld ingezet voor de verbetering van sportaccommodaties (openbare tennisbanen, was/kleedaccommodatie Vinkhuizen en recreatiegebied Kardinge). Het resterende bedrag van 100 duizend euro is besteed aan het oplossen van knelpunten in de voorzieningen voor de amateurkunst. Over de beide laatste bestedingen wordt gerapporteerd in hoofdstuk Sport en Cultuur van de programmarekening. Huisvesting VMBO Verbetering van de huisvesting van het VMBO is een essentieel onderdeel van de verbetering van het VMBO. Hierover rapporteren we onder het kopje ‘verbetering VMBO’.
Wat heeft het gekost? Lasten
Baten
-161.478
123.903
Gemeenterekening 2005
Mutaties Reserves 7
Saldo Rekening 37.568-
Begroting 2005 actueel 38.569-
Verschil 1.001-
62
Gemeenterekening 2005
63
2.8
Gezondheid
De doelstelling van het gezondheidsbeleid is onveranderd ‘werken aan een gezonde stad’. Dat is een stad waarin iedere inwoner van Groningen een zo groot mogelijke kans op een goede gezondheid heeft, waarin minder verschillen in gezondheid zijn en inwoners meer jaren in gezondheid leven. Omdat gezondheid door tal van factoren wordt beïnvloed zijn de aangrijpingspunten voor verbetering in meerdere sectoren te vinden. Het gemeentelijke gezondheidsbeleid 2002 -2006 is vastgelegd in de discussienota ‘Gezonder Zorgen’ en het bijbehorende uitvoeringsprogramma. De uitvoeringsperiode is beëindigd, en zowel het laatste uitvoeringsjaar (2004/2005) als de gehele uitvoeringsperiode is geëvalueerd. Naast een inhoudelijke evaluatie is ook een procesevaluatie uitgevoerd. Beide zijn aan uw Raad aangeboden. De uitkomsten van de evaluaties vormen samen met de jaarrapportage 2005 de input voor een nieuwe ronde gemeentelijk gezondheidsbeleid, Gezonder Zorgen II. Het uitvoeringsprogramma lokaal gezondheidsbeleid, “Gezonder Zorgen” liep oorspronkelijk tot 2006 en zou in de tweede helft van 2005 opnieuw geformuleerd worden. In de programmabegroting is vastgelegd dat het uitvoeringsprogramma nog het hele jaar 2005 zal doorlopen en 2006 geldt als overbruggingsjaar; we gaan door met de succesvolle activiteiten van Gezonder Zorgen en activiteiten uitvoeren die bijdragen aan de doelstellingen van het Grote Steden Beleid (GSB III), periode 2005-2009. Buiten het uitvoeringsprogramma lokaal gezondheidsbeleid waren op het gebied van gezondheid de aanstaande overdracht van de ambulancedienst aan de stichting ambulancevoorziening Groningen, en de ontwikkelingen ten aanzien van de WVG, het meest in het oog springend. Wat betreft de ambulancedienst is in 2005 uitgebreid overlegd met medewerkers, vakorganisaties, de Stichting Ambulancezorg Groningen (als nieuwe werkgever) en het College Sanering Ziekenhuisvoorzieningen over de condities waaronder de overdracht van de GGD ambulancedienst plaats vindt. Er is een akkoord bereikt over de arbeidsrechtelijke aspecten en het concept uitvoeringsplan is eind 2005 voorgelegd aan de ondernemingsraad. Wat betreft de WVG zien we in 2005 door incidentele oorzaken over het geheel genomen een bij de begroting achterblijvend niveau van verstrekkingen. Op de langere termijn moet echter uitgegaan blijven worden van een doorzettende vraag. Om de hiermee samenhangende kostenstijging te kunnen opvangen is de overdracht van AWBZ-indicatiestelllingstaken aan het Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ), die in 2005 vorm heeft gekregen, van groot belang. De overdracht van taken en personeel betekent voor de gemeente een aanzienlijke beperking van kosten. Structureel is het effect becijferd op 1.3 miljoen euro. Deze vrijval is binnen de productgroep voorzieningen ouderen en gehandicapten beschikbaar voor het opvangen van de zich nog steeds doorzettende groei naar WVG-voorzieningen. De raad is hierover geïnformeerd met een brief van ons College (januari jl. ) uitgebreid geïnformeerd.
Wat willen we bereiken? Een gezonde fysieke en sociale leefomgeving • Openbare ruimte en gebouwen optimaal toegankelijk maken door toepassing BTB- toets (Bereikbaar, Toegankelijk en Bruikbaar- toets uit het handboek toegankelijkheid) • Daling van het aantal huishoudens waarin sprake is van kwalitatief slecht Binnenmilieu • Adequate hulpverlening voor mensen met psychische beperkingen • Vergroting van de toegankelijkheid van de openbare ruimte en van voorzieningen voor mensen met een functiebeperking • Vergroting van het aantal mensen met een fysieke beperking dat in de eigen woonomgeving kan blijven wonen. Een gezonde leefstijl • Stabilisering van de aanvangsleeftijd en het gebruik van genotmiddelen • Daling van het aantal kinderen en jongeren dat begint met roken, toename van het aantal jongeren dat stopt met roken t.o.v. de landelijke trend
Gemeenterekening 2005
64
• • • • •
Stabilisering van het aantal kinderen met overgewicht, toename van lichaamsbeweging en gezond voedingspatroon Daling van het aantal gevallen van geslachtsziekten onder jongeren Daling van de ontwikkelings-, leer- of gedragsproblemen onder de jeugd Versterking opvoeding jongeren Daling van het aantal gepeste kinderen
Toegang tot zorgvoorzieningen (voor kwetsbaren) • Adequate hulpverlening voor mensen zonder hulpvraag (stille problematiek) • Betere toegankelijkheid van eerste- en tweedelijnszorg voor dak- ent huislozen, asielzoekers en illegalen • Adequaat gebruik van zorgvoorzieningen door allochtonen • Vergroting van participatie en verbetering samenhang tussen wonen, welzijn, zorg en onderwijs voor ouderen en mensen met een functiebeperking. Het rendement van onze inspanningen om deze doelen te bereiken is op veel punten moeilijk te meten. De Gezondheidsenqûete die de GGD vierjaarlijks afneemt maakt echter wel trends en ontwikkelingen duidelijk. In 2006 zal weer een dergelijke gezondheidsenquête opgesteld worden. Met betrekking tot een aantal projecten hebben gerichte evaluaties plaatsgevonden. Toch kunnen we in grote lijnen na vier jaar uitvoering Gezonder Zorgen het volgende vaststellen: • Er is in die vier jaar met veel enthousiasme veel werk verzet, het merendeel van de activiteiten is uitgevoerd en hebben goede resultaten opgeleverd. • Vrijwel alle geplande resultaten zijn behaald; • Niet uitgevoerde of gewijzigde activiteiten zijn het gevolg van veranderde prioritering, oa. door nieuwe wet- en regelgeving of door het ontbreken van financiële dekking. Kaderstellende nota’s • Discussienota en uitvoeringsprogramma ‘Gezonder Zorgen’ • MOP GSB III - Sociale Pijler • Stadsdeelprogramma 2004-2007 en 12 wijken wijkvernieuwing • ‘Aander lu binnen ook lu’
Wat hebben we ervoor gedaan? Deelprogramma 1 De Gezonde wijk Het deelprogramma ‘de Gezonde Wijk’ is gericht op het zoveel mogelijk wegnemen van belemmerende factoren in de directe leefomgeving van bestaande wijken dan wel het voorkomen van dergelijke belemmeringen bij nieuwbouwwijken en wijkvernieuwingsprocessen. Wij dragen vooral zorg voor het vervullen van de randvoorwaarden. Eind 2005 lagen 21 van de 22 doelstellingen/activiteiten van ‘De gezonde wijk’‘op koers’ dat wil zeggen dat de uitvoering volgens planning is verlopen. Eén activiteit: ‘ventilatie verbeteren van woonkamers en slaapkamers in kindercentra’ is afgerond in die zin dat deze vanaf 2005 niet meer (actief) wordt uitgevoerd vanwege veranderde wet- en regelgeving. Openbare ruimten en gebouwen optimaal toegankelijk maken door toepassing BTB toets Deze toets is in 2002 vastgesteld. In 2003 zijn in dit kader 9 projecten opgestart en zijn 4 belangrijke looproutes in de binnenstad onderzocht en verbeterd. In de wijk Paddepoel werd een pilot uitgevoerd gericht op het inventariseren van knelpunten, op basis waarvan richtlijnen zijn opgesteld. In 2005 zijn de BTB eisen integraal opgenomen in de gemeentelijke aanpak van het project “schoon, heel en veilig “. Crisisinterventie 7 x 24 uur realiseren voor mensen met psychische beperkingen gepaard gaande met problemen in openbare ruimte Sinds 2003 werken politie, GGz en GGD samen in een 24-uurs opvang voor mensen die in een psychische of sociale nood verkeren. De Front Office Crisisinterventie 7x24 uurs OGGz is gehuisvest in het politiebureau aan de Rademarkt. Na een evaluatieonderzoek in 2004 hebben de partners besloten de samenwerking voor te zetten. In 2005 zijn de aansluiting van nieuwe
Gemeenterekening 2005
65
partners en een nieuwe, meer geschikte, locatie verkend. Dit zal in 2006 tot concrete resultaten leiden. Het aantal Frontoffice-cases bleef in 2005 met 31 ver beneden het verwachtte aantal van 67. In 2003 vingen we nog 67 mensen op deze manier op en in 2004 65 mensen. De oorzaak daarvan zoeken we nog steeds in de onbekendheid van het fenomeen ‘Frontoffice’ bij de dienstdoende agenten en in het feit, dat problemen vaak worden opgelost in een rechtstreeks contact tussen politie en hulpverlener. Vooral dit laatste wordt momenteel aan een nader onderzoek onderworpen Deelprogramma 2 Versterking Gezond Gedrag Bij het versterken van gezond gedrag gaat het om het (leren) maken van gezondheidsbevorderende keuzes en het realiseren van gunstige randvoorwaarden daarvoor. Een groot deel van de inzet is gericht op (jonge) kinderen. Centrale begrippen zijn voegsignalering, een ketengerichte aanpak en monitoren van risicokinderen. Een accent op breedtesport sluit hierop aan. Verschillen in gezondheid hangen samen met verschillen in leefstijl – en beiden hangen samen met verschillen in sociaaleconomische status. Daarom concentreert deze leefstijlaanpak zich vooral op de kinderen in de wijkvernieuwingswijken. Van ‘Versterking Gezond Gedrag’ zijn 24 van de 29 activiteiten uitgevoerd, 1 activiteit is nog niet afgerond (aanbod gezonde voeding in (sport) kantines, scholen en buurt- en clubhuizen) en activiteiten liggen stil: rookvrij maken van ruimtes, ongewenst passief meeroken, en verminderen roken in niet-openbare gebouwen (hier wordt landelijke wet- en regelgeving gevolgd). Ook de activiteit gericht op het uitbreiden van het aantal locaties waar inwoners dichtbij huis tegen kostprijs kunnen eten, ligt stil. Dit heeft te maken met het feit dat deze activiteit gebaseerd was op werkervaringsplaatsen voor (jonge) werklozen, en dat deze plaatsen door het Rijk zijn gesaneerd. Gemiddelde aanvangsleeftijd van experimenteergedrag met genotmiddelen stabiliseren Deze sleuteldoelstelling is opgenomen vanuit de wetenschap dat de schadelijke effecten van genotmiddelen ernstig onderschat worden. Om dit doel te bereiken voeren we twee preventieprojecten uit: gezonde school en genotmiddelen en ‘Ik wait wat ik dou’, Deze laatste activiteit voor leerlingen van groep 8 van de basisschool, loopt op 36 van de 52 scholen en op nog eens 25 scholen zijn gastlessen gegeven. Om meer publiciteit in de wijken te genereren voor het programma ‘Ik wait wat ik dou’ en om extra informatie te geven over genotmiddelengebruik, is een theaterproductie ontwikkeld. Deze maakt deel uit, beter gezegd is de aftrap, van het verslavingspreventieprogramma, dat, inclusief theaterproductie en inbreng vanuit bibliotheek en jeugdwerk in 2005 is uitgevoerd op 10 locaties van de vensterscholen in Vinkhuizen, Hoogkerk en Beyum. In mei 2004 heeft de RUG onderzoek gedaan naar de effecten van ’Ik wait wat ik dou’, met de aanbevelingen is de aanpak herschreven, de nieuwe versie komt in april 2006 uit. De website www.ikwaitwatikdou.nl, met informatie, een kennisquiz en een forum is operationeel sinds februari 2005. De activiteiten van het project “De gezonde school en genotmiddelen” zijn in samenwerking met de Verslavingszorg Noord Nederland (voormalig AVG) aangeboden aan de scholen voor voortgezet onderwijs, met nadruk op de VMBO scholen. Op 20 van de 29 locaties wordt het project geheel of gedeeltelijk uitgevoerd. Er zijn gastlessen en andere preventieactiviteiten uitgevoerd op 21 locaties. Aantal kinderen van 4-12 jaar met overgewicht stabiliseren binnen 4 jaar De doelstelling om voor minimaal 70 % van de kinderen met –dreigend- overgewicht een interventie in te zetten is verschoven naar schooljaar 2005-2006. In het doelmatigheidsonderzoek ‘Bestrijding overgewicht bij jongeren’ dat in februari 2006 aan uw raad is toegezonden is hiervan verslag gedaan. Met het project ‘’Meten en Wegen” is in het schooljaar 2004-2005 ongeveer een derde van de kinderen bereikt. Project Groningen Interventie Methodiek (GIM): Vanuit de doorstart van het GIM-project is in de wijken Vinkhuizen en Beijum-Oost een aantal activiteiten gestart op het gebied van voeding en beweging. Verder is het project ‘de Rappe Stapper’ waarin kinderen uit groep 6 en 7 met behulp van stappentellers bewust worden gemaakt van het belang van beweging in het najaar 2005 gestart
Gemeenterekening 2005
66
op 2 basisscholen in de wijken Beijum-Oost en de Hoogte/Indische Buurt; één basisschool (in Vinkhuizen) doet mee als controleschool. In januari 2006 zal het project ook van start gaan op twee VO-scholen Het project ‘Groningse Gruiten’ (uitdelen van fruit, samen met diverse voorlichtingsactiviteiten over bewegen en gezonde voeding) is al op 25 basisscholen uitgevoerd en heeft 7.626 kinderen bereikt; op die scholen blijkt meer aandacht voor gezonde voeding. Broodje Oosterpark heeft in 2005 in de Oosterpark gedraaid. Het project richt zich op ouderparticipatie met als doel het bevorderen van gezond eetpatroon. In totaal zijn er 40 ouders bereikt. Deelprograma 3 Kwetsbare groepen Met kwetsbare groepen doelen we op mensen uit specifieke subgroepen die het om verschillende redenen niet op eigen kracht redden, die meestal moeilijk te bereiken zijn, en voor wie een extra inspanning nodig is. Om te voorkomen dat mensen buiten de boot vallen willen wij waar nodig een vangnet bieden, en in ieder geval ook een sluitende aanpak van hulpaanbod en voorzieningen bevorderen. In ons streven om mensen uit de gevarenzone te houden richten wij ons sterk op het bereiken van risicogroepen, op de woonsituatie en maatschappelijke participatie. Van ‘Kwetsbare Groepen’ zijn van alle 27 doelstellingen de bijbehorende activiteiten uitgevoerd. Noodzakelijke bemoeizorg aanbieden Het jaar 2005 was het laatste jaar van het samenwerkingsband OGGz voordat een nieuwe overeenkomst wordt aangegaan. De cijfers over 2005 bevestigen ingezette trends en ontwikkelingen in voorgaande jaren. Stabiel blijven het aantal meldingen (544) en de kenmerken van de OGGz- cliënten: mensen met meervoudige problemen, die geen hulp kunnen of willen zoeken. Uit de cijfers is af te leiden dat het bestaansrecht van het samenwerkingsverband nog onomstreden is. De signaleertders weten het team te vinden, de hulpverleningsinstellingen nemen meer cliënten in zorg dan vooraf is afgesproken. De focus in de nieuwe overeenkomst is nog meer gericht op voegsignalering en case-finding. De backOffice instellingen zullen op hun beurt zorgdragen voor een passend aanbod voor (potentiële) OGGz-cliënten. Sluitende aanpak en samenwerking JGZ-instellingen verbeteren Deze sleuteldoelstelling is gedefinieerd naar aanleiding van de constatering dat vijftien procent van de jeugd ontwikkeling- leer of gedragsproblemen heeft. De kern van de doelstelling werd gevormd door het invoeren van een nieuwe werkwijze Jeugd Gezondheidszorg 4-19 jarigen, de JGZ nieuwe stijl, uitgevoerd door de GGD. Terugkijkend over vier jaar zijn de volgende resultaten geboekt: • JGZ nieuwe stijl is ontwikkeld en geïmplementeerd; • De GGD is samen met de Stichting Jeugdgezondheidszorg Thuiszorg Groningen bezig met een tiental samenwerkingsprojecten gericht op de doorgaande lijn in de eugdgezondheidszorg; • er is in de stad in een aantal prioriteitswijken een start gemaakt met het opzetten van ouderkindcentra voor 0 tot 6 jarigen, waar onder andere het consultatiebureau deel van zal uitmaken van het centrum. Via dit loket zal een samenhangend aanbod van ondersteuning, hulp, activiteiten en zorg geboden worden, op het gebied van ontwikkeling, gezondheid en opvoeding van kinderen.
Wat heeft het gekost? Lasten
Baten
-36.322
21.043
Gemeenterekening 2005
Mutaties Reserves 454
Saldo Rekening 14.825-
Begroting 2005 actueel 16.178-
Verschil 1.353-
67
Gemeenterekening 2005
68
2.9
Sport en Cultuur
In 2005 hebben we de sportnota ‘Sport in beeld’ vastgesteld. Met de vernieuwde aanpak richten we ons op de sportaccommodaties, sportverenigingen en de jeugd. In november 2004 heeft de raad de cultuurnota ‘In het oog, in het hart’ vastgesteld. Deze cultuurnota bevat voorstellen voor de subsidiëring van de culturele instellingen in de gemeente Groningen in de periode 2005-2008.
Wat willen we bereiken? • • • • •
•
Een stad die bruist op cultureel en sportief gebied Diversiteit in het aanbod van kunst en sport. Deelname aan cultuur en sport, zowel van toeschouwers als uitvoerders. Participatie van jonge Groningers. Groei van de participatie onder groepen waarvoor dat niet vanzelf spreekt. Stijging van het toerisme aan de stad, ten minste conform de landelijke trend in 2006.
Geactualiseerde kaderstellende nota’s • Sport in Beeld, de nota over accommodaties, verenigingen en jeugd, maart 2005 • Ontwikkelingsplan Sport in Beeld, vastgesteld juli 2005 • Instelling Kunstraad Groningen: Van Vorm naar Inhoud, vastgesteld december 2005 • Revitalisering De Oosterpoort en de Stadsschouwburg, vastgesteld november 2005 • Simplon Up: kwaliteit voor jongeren, vastgesteld mei 2005
Wat hebben we er voor gedaan? Deelprogramma Sport In 2005 heeft de raad een aantal besluiten genomen over de vormgeving van het sportbeleid in Groningen op de onderdelen accommodaties en sportstimulering. In de nota ‘Sport in Beeld’ hebben we aangeven hoe we de komende jaren de kwaliteit van de sportaccommodaties weer op orde brengen. Deze nota is uitgewerkt in het ontwikkelingsplan ‘Sport in Beeld’, waarin we de vernieuwingen en verbeteringen van sportvoorzieningen hebben vastgelegd voor de komende vier jaar. De raad stelt jaarlijks bij de begroting het het onderhoudsprogramma voor het komende jaar vast en ontvangt jaarlijks een rapportage over de resultaten. Activiteiten in 2005 In 2005 hebben we ons gericht op de uitvoering van de nota en het ontwikkelingsplan Sport in Beeld.. De eerste prioriteit hebben wij gelegd bij de kwaliteitsverbetering van onze basisvoorzieningen de sportaccommodaties. De volgende projecten zijn gestart: 1. Herschikking zwemwater (zuid) Voor het zwemwater in Groningen-Zuid hebben we meerdere opties onderzocht waarbij uiteindelijk twee varianten overbleven, te weten óf het oude bad van het Helperbad sluiten en het gebouw renoveren óf het hele Helperbad sluiten en nieuw bouwen bij de Papiermolen. In 2006 zal aan uw raad een voorstel worden voorgelegd. 2. Sportcentrum Kardinge Kardinge heeft te kampen met dalende bezoekersaantallen. We hebben besloten dat de ijsbaan en het zwembad basisvoorzieningen moeten blijven. Er is nader onderzoek gedaan naar de mogelijkheden van het sportcentrum, waarbij ook de commerciële functies (horeca, fitness, racketsporten) zijn betrokken. Momenteel werken we aan een verkenning naar de mogelijkheden voor versterking van deze commerciële functies van Kardinge.
Gemeenterekening 2005
69
3. Herschikking sportvelden Dit jaar zijn er drie kunstgrasvelden aangelegd, te weten op de sportparken Coendersborg en Kardinge een voetbalveld en op sportpark Corpus den Hoorn een hockeyveld. Door het aanleggen van kunstgrasvelden kan het gebruik worden geïntensiveerd en de exploitatielasten worden verminderd doordat kleinere sportparken afgestoten kunnen worden. 4. Herschikking gymlokalen en aanpak sporthallen De gymlokalen worden relatief weinig gebruikt, vooral het recreatief gebruik is beperkt. Daarom hebben we onderzocht in hoeverre het mogelijk is om gymlokalen te sluiten. Een concreet voorstel zullen wij in 2006 aan de raad voorleggen. 5. Topsporthallen Er zijn te weinig hallen die geschikt zijn voor (semi) topsport. Er zijn echter wel concrete plannen voor topsporthallen (Alfa-College op Kardinge, Hanzehogeschool op Zernike, Gomarus-college in zuid) en initiatieven voor sporthal Vinkhuizen. Alfa College De onderhandelingen met het Alfa-college hebben in 2005 erin geresulteerd dat de gemeente een lening beschikbaar stelde voor de bouw van een nieuwe topsporthal. Op het laatste moment vond het Alfa College een alternatieve financieringsbron en is de lening bij de raad geannuleerd. De topsporthal wordt gebouwd in Kardinge. Met het Alfacollege zijn afspraken gemaakt over het recreatief gebruik in de avonduren. Hanzehogeschool. De onderhandelingen met de Hanzehogeschool hebben ertoe geleid dat de gemeente de extra tribunes in de nieuwe topsporthal financiert. Tevens is met de Hanzehogeschool, de stichting Topvolleybal en de ACLO gesproken over de afspraken over speeltijden. De raad heeft besloten een gemeentelijke bijdrage van 253.000 euro aan de topsporthal te verlenen. Sporthal-zuid. Voor een sporthal in Groningen-zuid is onderzoek gedaan naar twee opties. In november 2005 is een afwegingsnotitie aan het College voorgelegd, waarin het financiele knelpunt is gepresenteerd. In 2006 zal aan de raad een keuzevoorstel worden voorgelegd. Sporthal Vinkhuizen. De raad heeft een initiatiefvoorstel ingediend om te onderzoeken hoe we een aantal aanpassingen aan sporthal Vinkhuizen kunnen doen ten behoeve van topbasketbal. Het onderzoek is nog niet afgerond. Ook voor de sporthal Vinkhuizen zal de raad in 2006 een voorstel ontvangen. 6. Overige accommodaties: In recreatiegebied Kardinge is een servicegebouw geopend en op de recreatieheuvel is een uitkijktoren geplaatst. Het openluchtzwembad de Papiermolen bestond dit jaar 50 jaar en was dit jaar voor het eerst langer open. 7. Stimuleren sportdeelname In 2005 is in de wijken Indische buurt/de Hoogte en de wijk Beijum-Oost gestart met het sportstimuleringsproject Bslim. Invoering van Bslim betekent dat er in de wijken sportconsulenten van het Huis voor de Sport werkzaam zijn als sportmanager, buurtsportwerkers vanuit het jongerenwerk die de leeftijdscategorie 12 tot 20 bedienen en sportcoördinatoren die de 0 tot 12 jarigen naschoolse activiteiten aanbieden. In het kader van Bslim is in de Hoogte de eerste Richard Krajicek Playground aangelegd (officiële opening januari 2006). In de wijken Vinkhuizen en Paddepoel zijn buurtsportwerkers ingezet. In de wijken Hoogkerk, Beijum en Lewenborg worden in het winterseizoen wekelijks op woensdagmiddag sportinstuiven georganiseerd. In 2005 is weer de ‘sportzapper’ verschenen. Deze kennismakingsgids is uitgereikt aan alle leerlingen van het basisonderwijs. 8. Subsidiering Topsportevenementen In 2005 heeft de gemeente Groningen aan een 8-tal topsportevenementen een bijdrage geleverd. Bij deze topsportevenementen werden breedtesport programma’s gefaciliteerd en
Gemeenterekening 2005
70
ondersteund (o.a. Vensterschool-voetbaltoernooi, scholenprojecten bij Atletiekgala, Pannatoernooi bij Eurovoetbal, Basketballclinics op scholen, etc.), in samenwerking met Sportconsulenten:Vier Mijl van Groningen,Eurovoetbal,Atletiek Gala Martini Plaza Groningen Atletiek,Beachvolleball / EK Bobstart ,Eurochamp Wheelchair Tennis,Noord-Nederland Toer,Kruisfinales Korfbal,Basketballwedstrijden van het Nederlandse team Nieuw beleid 2005: Zwembad Hoogkerk Het budget van het zwembad in Hoogkerk kende al jaren een tekort. In 2005 is het budget aangevuld met een structurele verhoging van 25 duizend euro.. Sportaccommodaties in het kader sport, cultuur en buurten In het budget Voorzieningen sport, cultuur en buurten hebben we 200 duizend euro bestemd voor de verbetering van sportaccommodaties (openbare tennisbanen, was/kleedaccommodatie Vinkhuizen en recreatiegebied Kardinge). Helperbad Het incidentele nieuw beleidsgeld voor het Helperbad is in 2005 niet volledig besteed. Dit zal in 2006 worden afgewikkeld. De raad heeft via tussentijdse resultaatbestemming besloten 160 duizend euro over te hevelen naar 2006. Sportcoördinatoren Vensterscholen Het nieuw beleidsgeld voor de sportcoördinatoren Vensterscholen ad 58 duizend euro is in 2005 niet besteed. Ook dit bedrag is via tussentijds resultaatbestemming ten behoeve van de uitvoering overgeheveld naar 2006. Sporttarieven en subsidies Op 30-11-05 heeft de raad de notitie “Naar een nieuw tarieven- en subsidiebeleid in de sport” vastgesteld. In 2006 zal het nieuwe subsidiebeleid voor het eerst worden uitgevoerd. Deelprogramma:Cultuur In het Collegeprogramma en in de Stadsvisie hebben we aangegeven in Groningen te kiezen voor de kwaliteit van relatieve rust en ruimte, gecombineerd met een bruisende cultuur. Een aantrekkelijk cultuurklimaat draagt bij aan een aantrekkelijk imago en biedt kansen op het economisch vlak. In de cultuurnota In het oog, in het hart schetsen we onze inzet op cultureel gebied: wij willen voldoende verscheidenheid in het aanbod, bereikbaar voor zoveel mogelijk mensen. De middelen zetten we in op basis van artistieke kwaliteit en de bijdrage aan een goede culturele infrastructuur, waarbij we voorkeur geven aan voorzieningen die onderlinge samenhang en wisselwerking vertonen. • Versterken culturele infrastructuur: Cultuur is het hart van de stad. Wij willen een vitale culturele infrastructuur met een breed aanbod, passend bij de identiteit van de stad Groningen. • Versterken deelname: We willen dat zoveel mogelijk Groningers cultuur in hun hart kunnen sluiten. Daarom bevorderen we de deelname aan cultuur. • Oog voor nieuw talent: We willen – onder de noemer van Groningse Nieuwe – kansen creëren voor nieuwe, jonge kunstenaars, en de cultuur in de stad een impuls geven en bijdragen aan ons culturele imago. • Voor de lokale omroep willen we de mediamix die omroep OOG levert (televisie, radio, teletekst, tekstTV en internet) voortzetten en daarbij gemeentelijk informatie gaan aanbieden. Versterken culturele infrastructuur In 2005 hebben we gewerkt aan een groot aantal projecten waarmee de culturele infrastructuur van onze stad en daarmee onze positie als culturele hoofdstad is versterkt.
Gemeenterekening 2005
71
1. Ontwikkelingen Grote Markt De instellingen die het Groninger Forum vorm zullen geven (de Bibliotheek, het Groninger Museum, Debatcentrum Dwarsdiep, de Groninger Archieven, Images en de Volksuniversiteit) hebben na het referendum de handen ineen geslagen om vooruitlopend op de opening van het gebouw, een gezamenlijke programmering te realiseren. Het eerste gezamenlijke project is de Van Giffententoonstelling die op 16 december 2005 door de staatssecretaris voor Cultuur werd geopend. 2. Liga 68 Liga 68 heeft dankzij een verhoging van de jaarlijkse subsidie financieel een goed jaar gedraaid. De bezoekersaantallen daalden, net als in de rest van het land, met 17% ten opzichte van 2004. Het filmfestival 2005 had wederom stijgende bezoekersaantallen: in de periode 2002 – 2005 van 5600 naar 6600 bezoekers. Op het festival werden 37 verschillende films in 65 voorstellingen vertoond. 3. Paviljoens Op 14 juni 2005 besloot het college afstand te doen van het paviljoen van Zaha Hadid en het object ‘om niet’ over te dragen aan Groningen Seaports. Het Drijvend Paviljoen van Fumihiko Maki blijft als kunstwerk behouden en gaat als fungeren als ontmoetingsplaats voor toeristen die per schip de Oosterhaven aandoen. Een ondernemer restaureert het paviljoen op eigen kosten. Na vaststelling van de cultuurnota is er geen programmeringsbudget voor het Tschumipaviljoen. Uw raad besloot de structurele subsidie aan Stichting De School niet voort te zetten, maar ook dat leegstand van het paviljoen vermeden moest worden. Het college heeft in 2005 de toekomstige programmering van het Tschumipaviljoen openbaar aanbesteed. 4. Atelierbeleid In 2005 heeft het college het startdocument atelierbeleid vastgesteld. Het jaar 2005 is vooral besteed aan de ontwikkeling van het pand Bloemsingel 10, waar met een bijdrage uit het atelierbudget 24 starterateliers kunnen worden gerealiseerd. Besluitvorming daarover verwachten we medio 2006. 5. Oefenruimtes Eind 2005 werd op basis van geluiden uit het veld een onderzoek gestart naar de beschikbaarheid van oefenruimtes voor popmusici in onze stad.
Gemeenterekening 2005
72
6. Incidentele subsidies De incidentenpot is bedoeld voor podiumkunstproducties, festivals of jaarprogramma’s. In totaal hebben 54 cultuurinstellingen subsidie ontvangen. In totaal is 214 duizend euro besteed. Verder hebben 25 organisaties en instellingen een bijdrage ontvangen in het kader van de presentatie/expositiesubsidie. Hiermee was een bedrag van ruim 49 duizend euro gemoeid. 7. De Kunstraad Groningen In 2005 is met de provincie Groningen gewerkt aan de opzet van een nieuwe adviesstructuur voor het beleidsterrein cultuur. Start van het project was het advies van de GAC Kiezen voor verandering. Een definitief voorstel is op 21 december 2005 vastgesteld door de raad en door Provinciale Staten. Dat maakte de weg vrij om per 1 januari 2006 van start te gaan met de Kunstraad die gehuisvest is in De Oosterpoort. Na twee jaren zullen we samen met de provincie de Kunstraad evalueren. Versterken deelname Om alle inwoners van Groningen de mogelijkheid te bieden de cultuur in hun hart te sluiten, hebben wij de mogelijkheden voor de amateursector versterkt en Simplon een nieuwe toekomst gegeven als poppodium. Ook is in 2005 aandacht uitgegaan naar het Kunstencentrum Groningen, maakte de Muziekschool een nieuw beleidsplan en is besloten tot het realiseren van familiebibliotheken en servicepunten. 1. Amateurs In totaal hebben wij aan 92 amateur-gezelschappen subsidies toegekend van in totaal 113 duizend euro. Vanaf 2005 is een budget beschikbaar om verenigingen te subsidiëren in de huur voor de uitvoering. In totaal is 19 duizend euro besteed aan voorstellingen van 13 amateurgezelschappen in De Oosterpoort. Voor de verenigingen die hun activiteiten een kwalitatieve impuls willen geven is 20 duizend euro beschikbaar gesteld. In totaal hebben 5 verenigingen een subsidie ontvangen voor de kwaliteitsondersteuning. Drie muziekgezelschappen hebben een investeringsbijdrage voor de aanschaf van instrumenten ontvangen. 2. Knelpunten in de amateursector Voor de jaren 2004, 2005 en 2006 heeft de raad een budget beschikbaar gesteld om de problematiek in de repetitiefaciliteiten voor amateurs aan te pakken. Het budget is 110 duizend euro voor 2004 en 100 duizend euro voor de jaren 2005 en 2006. Het budget 2004 hebben wij ingezet voor uitbreiding bij stichting Viadukt en voor herstel van achterstallig onderhoud bij stichting Kolder en Ko. Om de verbouwing voor Kolder en Ko helemaal te realiseren is er ook nog een gedeelte van het budget 2005 ingezet (30 duizend euro). Uit het resterende budget van 2005 (70 duizend euro) hebben we subsidies verleend aan Theater te Water (7.500 euro), het Kunstencentrum (50 duizend euro) en Music and Fun (7.500 euro). 3. Poppodium Simplon In 2005 is het raadsvoorstel Simplon Up: kwaliteit voor jongeren vastgesteld. Simplon heeft in 2005 zijn plannen gepresenteerd in het beleidsplan Simplon het nieuwe podium voor popcultuur. Van het subsidiekader van 374 duizend euro in 2005 hebben wij 274 duizend euro gedekt uit de middelen voor jeugd en jongerenwerk. Het restantbedrag van 100 duizend euro hebben wij gedekt in de cultuurnota In 2005 realiseerde Simplon 10 tot 12 producties per maand die in totaal ca. 22.000 bezoekers trokken. Naast de eigen programmering wordt Simplon verhuurd. Dit levert – naast een extra inkomstenbron – nog een extra bezoekersstroom op vooral van jongeren die het pand voor de eerste keer leren kennen.
4. Het Kunstencentrum Voor het Kunstencentrum was 2005 een cruciaal jaar. Er was immers de noodzaak om fors te bezuinigen door de subsidievermindering met bijna 700 duizend euro waartoe de provincie Groningen besloot. Met een (nieuwe) bijdrage van de provincie kon het Kunstencentrum in 2005 de nieuwe werkplaats voor het amateurtheater openen. De gemeente heeft daar
Gemeenterekening 2005
73
incidenteel aan bijgedragen. In 2005 heeft het Kunstencentrum een bezuinigingsplan Onderweg naar Overmorgen uitgewerkt en vervolgens geïmplementeerd. De raad heeft daar rapportages over ontvangen. In 2005 namen ca. 2500 cursisten deel aan de verschillende halfjaar- en jaarcursussen. 5. Diaghilev-festival Tussen 26 en 30 januari 2005 vond het Diaghilev festival plaats. Het zeer succesvolle festival werd georganiseerd door diverse culturele instellingen in de stad. In de vijf dagen dat het festival duurde waren er 20.000 bezoekers. Circa 300 vrijwilligers werkten aan het festival mee. De gemiddelde zaalbezetting was 87%. Er was veel publiciteit voor dit evenement. De AVRO zond dagelijks een speciaal Diaghilev-journaal uit. Wij hebben een bijdrage verstrekt van 100 duizend euro voor de organisatie van het festival. Het Groninger Museum organiseerde de tentoonstelling In dienst van Diaghilev als onderdeel van de reguliere exploitatie van het Groninger Museum Oog voor nieuw talent Met de komst van het nieuwe beleidsinstrument Groningse Nieuwe zijn de mogelijkheden voor jong talent in onze stad versterkt. Daarnaast werden de gemeentelijke stipendia uitgereikt (waaronder een nieuwe) en werd een nieuwe stadsdichter aangesteld. Groningen profileert zich hiermee als een stad waar talent tot ontwikkeling kan komen. 1. Uitwerking van Groningse Nieuwe voor 2005 Voor 2005 zijn vijf projecten gesubsidieerd: • • • • •
Liga 68 voor het realiseren van een presentatiepodium in Images. Noorder Muziekcentrum voor het promsconcert dat in mei 2005 plaatsvond in De Oosterpoort. Stichting Prime verzorgt de begeleiding van twee talenten bij een video-documentaire Productiehuis Popcultuur presenteerde vier nieuwe producties waarin een brug werd geslagen tussen muziek en videokunst. Het Prins Claus Conservatorium organiseert workshops in het lectoraat Life Long Learning aan de Hanzehogeschool Groningen.
2. Uitreiking van de verschillende stipendia Het Hendrik de Vriesstipendium werd uitgereikt aan Bart Nijstad. Uit het Andrea Elkenbrachtfonds kreeg Femke Weima een reisbeurs voor een studie aan het Berklee College of Music in Boston. Het George Verbergstipendium, bedoeld voor veelbelovende, pas afgestudeerde beeldende kunstenaars in Groningen, is uitgereikt aan Jantine Wijnja, in 2005 afgestudeerd aan Minerva. De Compositie-opdracht 2005 ging naar de Amerikaanse componist Kevin Volans, zijn compositie is uitgevoerd door het NNO op 22 oktober 2005 tijdens het Birtwistle festival in De Oosterpoort. 3. Stadsdichter In januari 2005 is Ronald Ohlsen voor twee jaar benoemd tot stadsdichter op voordracht van een speciaal daartoe ingestelde jury. 4. Volksfeesten In 2005 was voor de volksfeesten een structureel budget van 50.000 euro beschikbaar. Van dat bedrag is 20 duizend euro besteed aan koninginnedag, 10 duizend euro aan verbreding en verdieping van het festival-programma in het Stadspark op 5 mei, en 20 duizend euro voor de viering van 28 augustus. Het Gemeentelijk 5 mei Comité kreeg voor het organiseren van een feestelijk programma voor zestig jaar bevrijding en de ontvangst van de Canadezen in Groningen 50 duizend euro uit de post onvoorzien. Vanwege tegenvallende pachtopbrengsten van de 28 augustuskermis kreeg de KVV nog eens een incidenteel bedrag van 40 duizend uit de post onvoorzien toegekend.
Gemeenterekening 2005
74
Nieuw beleid 2005-2006 Cultuurnota Met de vaststelling van In het oog, in het hart heeft de raad opdracht gegeven voor een aantal initiatieven en ontwikkelingen, voortvloeiend uit het vastgestelde beleid. We lichten de verschillende onderwerpen verderop in dit hoofdstuk per doelstelling toe. OOG TV en radio In 2004 hebben we afgesproken dat we de journalistieke activiteiten van OOG radio en OOG tv voor een periode van drie jaar zekerheid willen bieden. In 2005 is een incidenteel bedrag van 350 duizend euro beschikbaar gesteld. In 2005 hebben we de voortgangsrapportage Lokale omroep evaluatie 2001-2003 en toekomst vastgesteld, waaruit blijkt dat OOG in grote lijnen zijn basistaken vervult zoals afgesproken. Eind 2005 heeft OOG besloten de stichtingen OOGTV, OOGRadio en Stichting OOG samen te voegen tot één stichting. Dat krijgt in 2006 zijn beslag. De financiële positie van OOGTV is gezond, die van OOGRadio is zorgwekkend. De reclame-inkomsten van OOGTV en OOGRadio gezamenlijk kunnen tot nu toe het negatieve resultaat van de radio dekken. Met Essent hebben gesprekken plaatsgevonden over het voornemen van Essent de jaarlijkse bijdrage aan OOG stop te zetten. Deze gesprekken hebben nog niet tot een conclusie geleid. OCSW heeft in december 2005 weer het Kijk&Luisteronderzoek laten uitvoeren. De kijkcijfers zijn iets gedaald: 45% van de Groningers vanaf 13 jaar kijkt wekelijks (50% in 2004); 5% luistert wekelijks, 11% van de Groningers van 13 jaar en ouder heeft de site www.oogtv.nl wel eens bezocht. 14% kijkt wel eens naar de gemeentelijke informatie via TekstTV, via teletekst kijkt 8% daar wel eens naar. Cultuureducatie Vanaf schooljaar 2005-2006 doen twintig basisscholen mee aan het cultuureducatietraject. In 2005 is de aanpak geëvalueerd zoals afgesproken met de raad bij de invoering van het huidige systeem. Uit de evaluatie blijkt dat cultuureducatie op koers ligt. Het samenhangende pakket van maatregelen functioneert goed. De scholen stellen op het gebied van cultuureducatie een schoolvisie op met een doorgaande leerlijn en voeren die vervolgens ook uit. De ingeslagen richting van cultuureducatie werpt zijn vruchten af. Dat blijkt uit effecten zoals de meerjarenplannen, een vruchtbaar overleg van de cultuurcoördinatoren, het meer vraaggericht en minder aanbodgericht functioneren van de culturele instellingen, pogingen om kunst en cultuur te verbinden met andere vakgebieden en het aanbrengen van doorgaande leerlijnen in de culturele activiteiten. Muziekschool Voor de Muziekschool is in 2005 en 2006 175 duizend euro incidenteel beschikbaar voor aanvulling op het exploitatiebudget, in verband met het beleidsplan 2001-2005. Deze middelen worden ondermeer ingezet om de wachtlijsten voor activiteiten te verkorten en de verbreding van het aanbod (ontstaan door een intensievere dienstverlening aan de vensterscholen) op te kunnen vangen. Op 5 juli 2005 heeft het College het beleidsplan 2005-2008 vastgesteld. In haar beleid sluit de Muziekschool aan bij de doelstellingen uit de cultuurnota, geeft antwoord op opdrachten in de cultuurnota en speelt in op ontwikkelingen in de markt en eigen recente ervaringen. De Muziekschool verzorgt voor bijna 2.100 cursisten muziek- en ensemblelessen op de hoofdlocatie. Op Vensterschoollocaties doet zij dit voor nog eens 340 leerlingen. Daarnaast bereikt de Muziekschool op Vensterscholen met overige muziekactiviteiten zo’n 2.800 basisschoolleerlingen. Vergoeden accreskorting Openbare Bibliotheek In 2005 werd over de te verstrekken subsidies aan instellingen een lagere vergoeding voor stijging van lonen en prijzen verstrekt. Voor de bibliotheek betekende dit een korting van 100 duizend euro. Gezien de forse bezuinigingstaakstelling is besloten de bibliotheek te compenseren. Structurele compensatie vanaf 2007 vindt plaats uit het overschot dat ontstaat na de OCSW bezuinigingen. Voor 2005 en 2006 stellen we incidenteel 200 duizend euro beschikbaar. Het deel dat betrekking heeft op 2006 is in 2005 niet besteed.
Gemeenterekening 2005
75
In 2005 heeft de Openbare Bibliotheek een uitwerking gemaakt van de Hoofdlijnennotitie voor het Bibliotheekbeleid 2004-2010. Er is een marsroute naar de toekomstige bibliotheekvoorziening in de stad Groningen opgesteld. Kern van de marsroute vormt de ontwikkeling van vijf familiebibliotheken in de stad Groninger wijken gesitueerd in of bij (venster)scholen en vijf servicepunten. Daarnaast blijft de ondersteuning van het onderwijs bestaan evenals de collecties in verzorgingshuizen en instellingen. Tevens wordt het aantal openingsuren van de centrale vestiging uitgebreid. Voor de omvorming hebben wij in de gemeentebegroting 2006 een incidenteel bedrag van 1,7 miljoen euro beschikbaar gesteld. Met de bibliotheek zijn voor 2005 prestatieafspraken gemaakt. Gestreefd wordt naar 51.300 leners. Hiervan zijn 22.300 leners onder de 18 jaar of studerend. De OBG gaat uit van 1.240.000 bezoekers. Verder heeft de bibliotheek geparticipeerd in de verschillende Vensterscholen in de stad en worden de scholen ondersteund bij het opzetten en draaiende houden van de schoolbibliotheken. Onderhoudsplan De Oosterpoort en de Stadsschouwburg We hebben in 2005 voor het onderhoud en de (vervangings-)investeringen een totaalplan opgesteld waarmee we bereiken dat: het achterstallig onderhoud bij De Oosterpoort wordt weggewerkt; het achterstallig onderhoud bij de Stadsschouwburg wordt weggewerkt; de theatertoerusting van de beide accommodaties éénmalig weer op orde wordt gebracht; de organisatie De Oosterpoort/Stadsschouwburg voldoende middelen krijgt om de gebouwen op orde te houden, op basis van een meerjaren onderhoudsprogramma; de organisatie De Oosterpoort/Stadsschouwburg voldoende middelen krijgt om de vervangingsinvesteringen te plannen en te uitvoeren, op basis van een planmatig meerjarenprogramma; de publieke ruimten van De Oosterpoort één signatuur krijgen en worden aangepast tot voor het publiek aangename verblijfsruimten. In 2005 zijn de beschikbaar gesteld bedragen niet volledig besteed, maar voor 2006 gepland. Depot Groninger Museum In 2004 stelde de gemeenteraad een incidentele subsidie van 3 miljoen euro beschikbaar aan het Groninger Museum voor de ontwikkeling van een nieuw depot in Hoogkerk. Verder besloot de raad om vanaf 2006 een structurele exploitatiesubsidie van 56 duizend euro beschikbaar te stellen voor het nieuwe depot. Het depot is, volgens planning, in januari 2006 opgeleverd. Om de exploitatie dekkend te krijgen moet het museum het vrije deel van het depot verhuren aan een derde partij. Het museum is in onderhandeling met een partner die het gehele vrije deel voor een lange periode wil huren. De Stichting Kunstbezit en Oudheden heeft zich voor een periode van vijf jaar garant gesteld voor het exploitatietekort dat optreedt in de periode dat het vrije deel nog niet is verhuurd (80 duizend op jaarbasis). Op dit moment is er nog geen zekerheid over de verhuur van het vrije deel van het depot. Overzicht voorstellingen en bezoekers 2005
Muziek
Totaal
Bezoekers/ voorstellingen
Voorstellingen 2005
Bezoekers
2004
2005
2004
Authentiek Symfonisch
8
8
3.169
2.269
Algemeen symfonisch
33
27
20.669
17.218
Piano lunch concert
(di.)
Lunch concert
(do.)
Gemeenterekening 2005
15 25
27
1.500 2.240
2.600
76
2005
Bezoekers/ voorstellingen
Kamermuziek algemeen
51
45
9.942
7.728
Koren
15
13
9.472
9.340
Vocale solisten
1
6
119
926
Moderne-klassieken
4
6
434
1.368
Overig klassiek
1
4
87
890
Ov. Locatie (klass/ Jazz/ N.W.)
2
4
780
179
Pop
69
55
49.562
35.761
Jazz en Blues
32
23
9.910
8.784
Niet-westerse muziek
31
43
8.728
12.129
Amusement/ muzikaal entert.
22
47
11.644
26.654
Familie/ kinderconcerten
10
7
2.073
2.942
Diverse muziek
3
3
1.338
2.166
Festivals
7
5
13.956
9.285
314
338
144.123
141.739
Muziek sub-totaal
Gemeenterekening 2005
77
Theater
Totaal
Voorstellingen 2005
Bezoekers
2004
2005
2004
Muziektheater / musicals
10
12
3.284
3.671
Opera/ operette
17
10
6.750
4.565
Dans, ballet, beweging
35
41
12.665
13.370
124
116
29.605
28.031
Amusement, cabaret, revue
70
75
36.225
36.994
Familie, jeugdtheater
59
62
10.595
13.850
Diversen
4
1
1.182
65
Festivals
1
1
400
411
320
318
100.706
100.957
SB niet-cultureel
7
7
2.770
2.490
OP niet-cultureel
57
82
16.664
25.282
698
745
264.263
270.468
Toneel
Theater sub-totaal
Totaal
Wat heeft het gekost? Lasten
Baten
-54.084
16.095
Gemeenterekening 2005
Mutaties Reserves -
Saldo Rekening 37.989-
Begroting 2005 actueel 39.386-
Verschil 1.397-
78
2.10 Integratie 1.1 Wat willen we bereiken? De hoofddoelstelling van het programma luidt (zoals verwoord in de Stadsvisie): een stad waarin iedereen geïntegreerd is. Daarbinnen onderscheiden we de volgende subdoelstellingen:
Minder achterstanden in werk en scholing bij allochtonen. Minder taalachterstand Meer allochtonen die zich een geaccepteerd lid voelen van de Groninger samenleving. Meer deelname van allochtonen aan het Groninger verenigingsleven. Interculturalisatie en antidiscriminatie: meer activiteiten waar brede groepen uit de Groninger samenleving aan meedoen.
De eerste opvang van nieuwkomers willen we zo verbeteren dat allochtonen een betere kennis hebben van de Nederlandse samenleving en een taalachterstand hebben weggewerkt. Allochtonen maken naar evenredigheid gebruik van de beschikbare voorzieningen en zijn in staat zich zoveel mogelijk op eigen kracht te ontwikkelen. Tot nog toe zijn de doelen onvoldoende geconcretiseerd in streefdoelen. Wel zijn veel in- en output cijfers beschikbaar. In 2006 maken we een uitvoeringsprogramma Bruggen Slaan. Hierin zullen indicatoren worden benoemd die aangeven in welke mate de beoogde doelen zijn bereikt. Ook willen we meer meetbare resultaten benoemen. Kaderstellende nota’s -
Bruggen slaan: Deze visienota is eind 2003 in de raad vastgesteld Anders en Beter; nota over inburgering, 2004 Op eigen kracht, over subsidiering van zelforganisaties, in 2004 door de raad vastgesteld.
1.2 Wat hebben we er voor gedaan?
Activiteiten in 2005 Werk en inkomen Binnen de kaders van het programma Werk en Inkomen hebben we in 2005 apart activiteiten voor allochtonen ingekocht. De resultaten daarvan waren: 8 % en respectievelijk 13 % uitstroom naar werk en scholing / input SOZAWE. Daarnaast hebben 72 allochtonen deelgenomen aan het project ‘Ingewerkt in Groningen’, waarbij een relatie is gelegd tussen inburgering en toeleiding naar werk. (zie verder programma Werk en Inkomen). Emancipatie Een belangrijk speerpunt in het integratiebeleid is de emancipatie van allochtone vrouwen en meisjes. In 2005 is een begin gemaakt met een gestructureerde en systematische beleidsontwikkeling op dit gebied. Op ons initiatief is een aantal stadsgesprekken gevoerd met vrouwen. De wensen en behoeften van de vrouwen zijn samengevat in de Agenda van de Toekomst (meer kansen op werk, meer taallessen, bestrijden van discriminatie, etc.) Daarnaast heeft Bureau Onderzoek het rapport De positie van vrouwen uit etnische minderheden uitgebracht. Uit het rapport blijkt onder meer dat er relatief vaak sprake is van eenoudergezinnen, die van een uitkering moeten rondkomen. Veel allochtone vrouwen boven de 25 hebben geen startkwalificatie, en na een inburgeringstraject heeft ruim 60% niet het beoogde (en minimale) NT-2 taalniveau gehaald. Op basis van het rapport en de gesprekken, maar ook van de ervaringen met de reeds lopende trajecten zal in 2006 beleid worden geformuleerd. Een inventarisatie van lopende activiteiten wijst uit dat we op de goede weg zijn. Het betreft hier een gemeenschappelijk aanbod van Alfacollege, Jasmijn, MJD en Humanitas. 90 vrouwen deden vorig jaar mee aan laagdrempelige sportactiviteiten (zwemmen, fitness, atletiek). Thuislesorganisatie Horizon had 40 deelnemers (gemengd), daarnaast kregen 30 Chinese
Gemeenterekening 2005
79
vrouwen thuis les, gegeven door vrijwilligers. In zes wijken zijn Sultanesactiviteiten uitgevoerd, waar 120 vrijwilligers 120 vrouwen wegwijs hebben gemaakt in de samenleving. De uitval is minimaal door de individuele aanpak. 15 Marokkaanse vrouwen leerden zelf een organisatie op te zetten. Met speciale modules binnen algemene trajecten werden veel allochtone vrouwen bereikt: Gezondheidszorg (240), Recht en Veiligheid (240), Proeverij (40), Keuzes maken (25), Vliegwile (100), voorlichting huiselijk geweld (6). Veertig vrouwen hebben geleerd om zich te organiseren. Op werkgelegenheidsgebied is de deelname van de volgende projecten het vermelden waard: Amazone (20), perspectief (15), Compucor (24), Matriamarkt (18), vrijwilliger in beweging (100). We streven in de nieuwe ketenaanpak naar een geschakeerd aanbod, gebaseerd op de behoeften van vrouwen om zich steeds verder te ontwikkelen. Minder taalachterstand In het kansenbeleid (zie programma Onderwijs en Welzijn) worden programma’s uitgevoerd die gericht zijn op het verminderen van taalachterstand. Deze programma’s zijn bestemd voor allochtone en autochtone kinderen. Om de taalachterstand bij allochtone kinderen zoveel mogelijk te reduceren, hebben we de Prisma- en ISK klassen. In het schooljaar 2004-2005 waren er 4 Prismaklassen (6-12 jaar) met gemiddeld 60 leerlingen in totaal, en 5 ISK-klassen (12-18 jaar) met in totaal 105 leerlingen. In de ISK-groepen zitten niet alleen kinderen die korter dan een jaar in Nederland zijn, maar ook kinderen die hier al langer zijn maar de Nederlandse taal nog niet goed spreken. Door terugloop van het aantal kinderen is het aantal Prismagroepen in het schooljaar 20052006 gehalveerd. Integratie Interculturalisatie en antidiscriminatie Uit de jaarverslagen van een aantal grote welzijns- en zorginstellingen (bijvoorbeeld Stichting huis, MJD) blijkt dat deze instellingen steeds meer bezig zijn (ook beleidsmatig) hun dienstverlening aan allochtonen te verbeteren. De multiculturele week die de MJD in november organiseerde heeft veel publiciteit gegenereerd voor het thema integratie. In die maand is ook het LokEt geopend, waarachter het Kennisnetwerk Multicultureel Groningen schuilgaat. Dit steun- en informatiepunt is een samenwerkingsverband van de MJD met het provinciale CMO. De eerste resultaten zullen in 2006 beschikbaar komen. Een themamiddag over woon- en zorgbehoeften van allochtone ouderen heeft corporaties en allochtone ouderengroepen met elkaar in contact gebracht, waardoor een goed draagvlak is ontstaan voor nieuwe initiatieven, zoals woongroepen voor o.a. Molukkers en Chinezen. Voor de gemeenschappelijke ontmoetingsruimte voor oudere Antillianen en Surinamers (Brasa) is een nieuwe financieringsstructuur gevonden (gemeente, corporaties, ouderen zelf). Het Discriminatie Meldpunt Groningen heeft o.a. met een incidentele subsidie van de gemeente Groningen (brief aan de raad dd. 6 juni 2005) door belrondes en folderverspreiding onder gemeenten, bibliotheken en welzijnsinstellingen haar bekendheid bevorderd. Er zijn 57 meldingen binnengekomen. Hoofdfinancier is de provincie. In het najaar is een netwerkbijeenkomst georganiseerd voor ketenpartners in de stad Groningen, om gezamenlijk meldingen die geen juridisch vervolg krijgen toch adequaat af te handelen. De activiteiten van de Groninger Kracht Centrale zijn in 2005 geëindigd, na een pilot van zeven maanden. Drie aanjagers hebben samen ruim 120 activiteiten ondernomen, adviezen verstrekt, onderzoek gedaan en initiatieven ondersteund van particulieren en vele organisaties. Wegens het ontbreken van structurele middelen is hier geen vervolg aan gegeven. Het LokEt kan een deel van de vragen opvangen, maar werkt vooralsnog niet outreachend. In het voorjaar hebben we een korte pilot van 2Cool4school op de Vensterschool SPT met incidentele middelen mogelijk gemaakt. Het betreft een zondags activiteitenaanbod (‘weekendschool’) voor allochtone en autochtone kansarme kinderen in groep 8 gericht op empowerment en horizonverbreding met het oog op de naderende schoolkeuze VO. Het succes hiervan heeft geleid tot een jaarvariant in het schooljaar 2005-2006 Het Alfacollege heeft weer de Zomerschool georganiseerd. Vijf weken lang in de zomervakantie kregen 150 ama’s en andere allochtonen ‘s ochtends taal- en computerlessen en ‘s middags
Gemeenterekening 2005
80
ontspannende activiteiten aangeboden. Doel is nuttige tijdsbesteding en behoud en uitbouw van behaalde studieresultaten. In april heeft het Platform Religie en Levensbeschouwing een Open Huis georganiseerd in de stad waarbij een twaalftal verschillende levensbeschouwelijke organisaties hun deuren openden voor enkele honderden belangstellenden. De moslimgemeenschap heeft in februari een drukbezochte (400 personen) informatie- en ontmoetingsactiviteit georganiseerd over de islam in de Vensterschool Vinkhuizen. In Paddepoel heeft het Palaverproject, uitgevoerd door de MJD, geleid tot een grotere betrokkenheid van allochtonen bij activiteiten in de wijk, en meer onderling begrip tussen wijkbewoners. Agora De Minderhedenraad is opgeheven. In 2005 zijn, een jaar later dan gepland, de voorbereidingen getroffen voor de oprichting van Agora als haar opvolger. Agora is een netwerkorganisatie die door middel van debatten, conferenties en adviezen een bijdrage moet leveren aan de integratie van allochtonen in de Groninger samenleving. Ze bepaalt zelf haar agenda. Voor deze tweejarige pilot is 8 uur ondersteuning door OCSW en een bijdrage beschikbaar van 20.000 uit de GSB middelen. Zelforganisaties Met ingang van 2005 is de nieuwe subsidiesystematiek ingevoerd, gebaseerd op de nota Op eigen kracht. Twaalf kleine organisaties hebben een basissubsidie ontvangen (€ 1.000). Over het algemeen hebben zich bij de migrantenorganisaties geen grote knelpunten voorgedaan als gevolg van deze wijziging. De Somalische vereniging Samatalis heeft een kadertraining gevolgd, een nieuw pand betrokken en een remigratieproject opgezet. Een eerste evaluatie van de nieuwe systematiek zal in 2006 het licht zien. Inburgering Medio 2006 verandert de Wet Inburgering: de kern van deze verandering houdt in dat de verantwoordelijkheid voor de inburgering bij de mensen zelf komt te liggen. Voor de gemeente betekent dit een einde aan de regierol op dit terrein. Anticiperend op de invoering van deze wet hebben we in 2004 al het Bureau Inburgering van OCSW naar SOZAWE verhuisd. Met die beweging hebben we de koppeling tussen inburgering en de toeleiding naar werk vorm willen geven. In 2005 was Groningen één van de zes pilotgemeenten voor de invoering van de nieuwe Wet Inburgering. In het project ‘Ingewerkt in Groningen’ hebben inburgeraars met ondersteuning van een makelaar zelf een reïntegratie- en inburgeringspakket samengesteld. In totaal zijn 72 personen gestart met deze activiteiten. (Zie verder onder het programma Werk en Inkomen) nieuw beleid 2005 Antillianenproblematiek Voor 2005 heeft de raad voor de Vervolgaanpak Antillianenproblematiek € 389.000 ter beschikking gesteld. Ook is in het voorjaar 2005 bij de evaluatie van het project besloten de resterende middelen van Ganashi in te zetten voor dit doel (met een bescheiden projectorganisatie). De afrekening van Ganashi met het rijk is goed afgerond. In mei hebben we een Bestuurlijk Arrangement met het rijk afgesloten voor de aanpak van Antilliaanse risicojongeren van 0-23 jaar voor de periode 2005-2008, met een zevental deelprojecten. De succesvolle top-50 aanpak (nu Antillianen 23+) is overgegaan van OCSW naar de dienst Sozawe (wijkteam Centrum-Zuid). Steeds meer instellingen weten Antillianen goed te bereiken. Expertise van Forsa is in de vorm van personeel overgegaan naar de MJD en Werkprojecten, wat voor een deel is bekostigd uit de nieuwbeleidsmiddelen 2005. Forsa zal in 2006 de omslag naar een vrijwilligerszelforganisatie moeten maken. In september is het oude Ambiënte vervangen door een nieuwer en groter Ambiënte in het Trefpunt. De eerste ervaringen zijn positief. De inpassing in Trefpunt is goed verlopen; het bereik zou de komende jaren moeten gaan groeien. Mede door de extra inzet in Beijum Oost (sociale wijkvernieuwing) is de overlast van Antillianen de laatste jaren fors teruggedrongen. De aanpak van de structurele, onderliggende problematiek vraagt wel aanhoudende aandacht.
Gemeenterekening 2005
81
Ten slotte hebben we in 2005 een Antillianenmonitor ontwikkeld, die een beeld schetst van de positie van Antillianen in onze stad. Deze monitor zullen we, inclusief de interpretatie van de gegevens, in de loop van 2006 aan de raad doen toekomen.
Wat heeft het gekost? Lasten
Baten
1.891
592
Gemeenterekening 2005
Mutaties Reserves -
Saldo 1.299-
Begroting 2005 actueel 1.373-
Verschil 74-
82
Gemeenterekening 2005
83
Gemeenterekening 2005
84
3.
Paragrafen
In het Besluit Begroting en verantwoording (BBV) wordt bepaald dat in de begroting zeven verplichte paragrafen worden opgenomen, waarin de beleidslijnen zijn vastgelegd met betrekking tot beheersmatige aspecten. Het doel van de paragrafen is om onderwerpen die verspreid in de begroting staan gebundeld weer te geven. Hiermee wordt van deze onderdelen een dwarsdoorsnede gegeven van alle programma’s. Naast de zeven verplichte paragrafen heeft uw raad ervoor gekozen om ook hier nog twee paragrafen aan toe te voegen. Dit zijn Stad en Stadhuis en het stadsdeelprogramma. Achtereenvolgens behandelen we de volgende paragrafen: Lokale heffingen; Weerstandsvermogen; Onderhoud kapitaalgoederen; Financiering; Bedrijfsvoering; Verbonden partijen; Grondbeleid; Stad en Stadhuis; Stadsdeelprogramma.
Gemeenterekening 2005
85
3.1
Lokale heffingen
In deze paragraaf wordt nader ingegaan op de lokale lasten voor de burgers. Naast het gebruikelijke overzicht van onze eigen inkomstenbronnen geven we een korte beschrijving van ons beleid ten aanzien van de omvangrijkste heffingen. We presenteren een vergelijk van de lokale lastendruk met andere grote gemeenten in Nederland en we laten de kostendekkendheid van bepaalde tarieven zien. De gemeentelijke heffingen zijn na het totaal van de specifieke of doeluitkeringen en de algemene uitkering de belangrijkste bron van inkomsten voor de gemeente. Bij de heffingen dient onderscheid te worden gemaakt tussen belastingen en retributies. Belastingen hebben een algemeen karakter en geen relatie met een specifieke gemeentelijke taak. Een voorbeeld daarvan is de onroerende- zaakbelasting (OZB). Bij retributies is wel sprake van een directe relatie met een gemeentelijke taak, zoals reiniging, riolering, vergunningen en leges. Hoewel de lokale heffingen 12% van de gemeentelijke inkomstenbron zijn, is de invloed van uw raad hierop het grootst. Immers, de raad bepaalt welke belastingen er worden geheven, welke heffingsmaatstaven worden gehanteerd en welke tarieven daarbij gelden. In geld gemeten is de onroerende zaakbelasting veruit onze belangrijkste belasting. De opbrengst is vrij besteedbaar (evenals die van de roerende zaakbelasting en de hondenbelasting). Met ingang van 1 januari 2006 is het gebruikersdeel van de onroerende zaakbelasting afgeschaft. Hieronder presenteren we een overzicht van de opbrengst over 2005 van de belangrijkste gemeentelijke belastingen, rechten en retributies, waaruit blijkt hoeveel het “pakket belastingen in ruime zin” opleverde. We zetten deze cijfers af tegen de primitief en actueel begrote opbrengst (bedragen in duizenden euro’s): Omschrijving
Primitieve begroting 2005
Actuele begroting 2005
Rekening 2005 Afwijking
OZB eigenaren
28.447
29.334
30.040
706
OZB gebruikers
20.714
21.360
21.883
523
80
80
85
5
Afvalstoffenheffing
21.809
22.192
21.855
-337
Reinigingsrechten
727
740
669
-71
9.911
9.911
10.050
139
Hondenbelasting
601
601
591
-10
Precariorechten
370
370
383
13
Begrafenisrechten
986
986
1.224
238
5.560
5.553
6.105
552
60
136
76
139
147
161
14
Leges Burgerzaken
2.033
2.033
2.099
66
Toeristen belasting
272
390
448
58
Overig
262
334
334
0
Totaal
91.911
94.091
96.063
1.972
Roerende zaakbelasting
Rioolrechten
Bouwleges Leges brandweer Havengelden
Hieronder geven we een nadere toelichting op de afwijkingen groter dan 250 duizend euro ten opzichte van de actuele begroting.
Gemeenterekening 2005
86
Onroerende-Zaakbelasting (1,229 miljoen euro voordeel) Ten opzichte van de begroting hebben we een hogere OZB-opbrengst van ruim 1,2 miljoen euro gerealiseerd. In 2005 zijn aanslagen opgelegd met een nieuwe WOZ-waarde. De verwachting was dat er daarom veel bezwaarschriften zouden worden ingediend die tot een vermindering van de aanslag konden leiden. Het uiteindelijke aantal bezwaarschriften dat tot een verlaging van de OZB-heffing heeft geleid is lager dan geraamd. Hierdoor ontstaat een voordeel van bijna 0,9 miljoen euro. Afwikkeling van oude belastingjaren leidt tot een voordeel van ruim 0,3 miljoen euro. Afvalstoffenheffing (0,337 miljoen euro nadeel) In 2005 zijn de opbrengsten van de afvalstoffenheffing 337 duizend euro lager dan begroot. Deze afwijking wordt voor 160 duizend euro veroorzaakt door de bijdrage aan Goudgoed als onderdeel van het reddingsplan van werkprojecten Groningen (wpg).Tevens was het aantal kwijtscheldingen hoger dan begroot. Per 31 december 2005 liggen er nog 1.350 verzoeken tot kwijtschelding die nog afgewikkeld moeten worden. De trend dat steeds meer burgers een beroep doen op de kwijtscheldingsregeling zet zich ook in 2005 voort. In de begroting van 2005 is gerekend met 10.500 kwijtscheldingen; op basis van de werkelijke gegevens verwachten we circa 11.500 kwijtscheldingen. Bouwleges (0,552 miljoen euro voordeel) De opbrengsten zijn hoger als gevolg van de toename in het volume van projecten met een legesopbrengst tussen de 100 duizend euro en 200 duizend euro. Beleid lokale heffingen Hierna geven we een beknopte beschrijving van het gemeentelijke beleid met betrekking tot de belangrijkste gemeentelijke heffingen: • Onroerende-zaakbelasting • Afvalstoffenheffing • Rioolrechten • Bouwleges Onroerende- zaakbelasting De onroerende zaakbelasting is de belangrijkste gemeentelijke belasting, niet alleen wat betreft de opbrengst, maar ook doordat deze opbrengst tot de algemene middelen behoort en dus vrij besteedbaar is. De hoogte van de aanslag is afhankelijk van de waarde van een pand en van de tarieven. Het gebruikersdeel OZB is met ingang van 2006 afgeschaft en de stijging van de resterende OZB tarieven is gemaximeerd. In Groningen zullen we gehouden zijn aan de maximale stijging omdat onze tarieven ruim boven de drempelwaarde zitten. We houden hiermee vanaf 2006 rekening mee. Afvalstoffenheffing De afvalstoffenheffing is een bestemmingsheffing. Dat betekent dat de opbrengst niet naar de algemene middelen vloeit, maar ingezet wordt om de kosten te dekken van de afvalinzameling en -verwerking. Ons beleid is dat de kosten van afvalinzameling en -verwerking volledig moeten worden gedekt door de opbrengsten van de afvalstoffenheffing (100%-kostendekking). Groningen is een van de gemeenten waar een vast tarief per perceel wordt gehanteerd. De meeste gemeenten stellen het tarief van de afvalstoffenheffing afhankelijk van het aantal leden van een huishouden. Een toenemend aantal gemeenten koppelt het tarief aan de aangeboden hoeveelheid afval (diftar). In Groningen is er vooralsnog voor gekozen het tarief te koppelen aan het aantal leden van een huishouden. Rioolrechten Gemeenten kunnen de kosten van het beheren en in stand houden van het rioolstelsel verhalen door rioolrechten te heffen. De opbrengst van de rioolrechten is geoormerkt. Ons beleid is erop gericht de kosten volledig te dekken uit de opbrengst van de rioolrechten. Wettelijk gezien kunnen rioolrechten zowel van de eigenaar (aansluitrecht) als van de gebruiker (afvoerrecht) worden geheven. Wij kennen alleen het aansluitrecht. Het tarief dat in rekening wordt gebracht, is een vast bedrag per aansluiting. Voor de rioolrechten wordt geen kwijtschelding verleend.
Gemeenterekening 2005
87
Bouwleges Bij de bouwleges is 100%-kostendekkendheid ons uitgangspunt. Aandachtspunt bij de raming van de opbrengst bouwleges is dat van jaar tot jaar de omvang van de bouwprojecten sterk kan verschillen. Om risico’s van tegenvallende inkomsten zoveel mogelijk uit te sluiten, besloot de raad in 2001 een bestemmingsreserve bouwleges in te stellen. Kwijtscheldingsbeleid De voorwaarden waarbinnen gemeenten kwijtschelding van belastingen en heffingen mogen verlenen, zijn omschreven in de Uitvoeringsregeling Invorderingswet 1990. Deze ministeriële regeling is door middel van artikel 255 van de Gemeentewet ook van toepassing verklaard op belastingen van gemeenten. In onze gemeente hanteren we al vele jaren een gemeentelijk kwijtscheldingsbeleid. Hiervoor komen bij ons de volgende belastingen en heffingen in aanmerking: - Onroerende- zaakbelasting wegens gebruik als woning; - roerende zaakbelasting wegens gebruik als woonruimte; - hondenbelasting alleen voor de eerste hond tot 60%; - afvalstoffenheffing (de vaste component). Voor het vaststellen van de betalingscapaciteit wordt 100% van de genormeerde bijstandsuitkeringen aangemerkt als kosten van bestaan. Naast het kwijtscheldingsbeleid kennen we ons gemeentelijk minimabeleid, waarvoor destijds normen en criteria zijn vastgesteld. Ons minimabeleid bestaat uit individuele bijzondere bijstand en wordt gekenmerkt als maatwerk.
Gemeenterekening 2005
88
Lokale lastendruk In het collegeprogramma 2002-2005 is de afspraak neergelegd dat de totale woonlasten per woning (onroerend zaakbelasting, afvalstoffenheffing en rioolrechten) in deze collegeperiode niet uit zullen gaan boven het gemiddelde van de woonlasten van de grote steden, zoals die naar voren komen uit het Belastingoverzicht grote gemeenten. Jaarlijks verricht de stichting Coelo onderzoek naar de gemeentelijke lasten van de 35 grootste gemeenten van Nederland. In deze publicatie komt een aantal heffingen met betrekking tot de woonlasten en de kostendekkendheid van parkeren ieder jaar weer naar voren. In onderstaande tabel zijn de gegevens van onze gemeente voor de jaren 2004 en 2005 weergegeven met daarbij vergelijkend cijfermateriaal van de 35 grootste gemeenten in Nederland. Tevens is ter vergelijking er een kolom opgenomen met de aangepaste OZB gegevens 2006. De regel waar het gemiddelde staat vermeldt, betreft het gemiddelde van de 35 grootste gemeenten. Gemeente
Groningen 2004 Groningen 2005 Alkmaar Almere Amersfoort Amsterdam Apeldoorn Arnhem Assen Breda Delft Dordrecht Ede Eindhoven Emmen Enschede Haarlem Haarlemmermeer Heerlen Hilversum Leeuwarden Leiden Lelystad Maastricht Middelburg Nijmegen Rotterdam Den Haag Den Bosch Sittard-Geleen Tilburg Utrecht Venlo Zaanstad Zoetermeer Zwolle Gemiddelde
OZB 2005 323,97 358,33 291,18 366,32 485,94 234,34 381,42 556,30 282,69 319,87 336,24 305,55 425,40 289,24 474,50 387,53 335,66 423,60 310,67 368,50 402,90 683,57 506,67 361,90 274,11 654,30 322,59 266,42 366,45 349,03 287,78 362,29 370,74 358,32 515,33 395,81 355,00
OZB 2006
204,85 164,47 207,16 220,85 131,84 215,50 312,48 160,02 180,62 192,21 172,48 239,04 164,00 249,89 213,74 192,19 235,22 175,76 208,32 228,12 348,48 284,93 203,04 155,04 370,27 170,98 148,07 203,11 234,47 168,56 203,50 208,42 202,63 291,72 222,27 198,00
Riool Reinigingsrechten heffing 97,00 101,65 90,56 89,74 0,00 107,49 73,39 0,00 171,24 94,92 140,31 146,53 129,96 122,00 33,35 140,28 95,15 109,00 169,32 181,23 0,00 0,00 0,00 115,08 144,00 75,65 124,35 83,93 90,16 108,20 79,82 157,67 162,00 160,88 0,00 87,15 107,00
273,60 279,12 227,64 276,84 240,72 277,50 240,05 162,96 278,16 299,76 307,15 224,76 285,48 265,00 272,76 290,40 265,52 205,62 296,16 281,35 296,00 0,00 269,04 239,19 222,37 41,20 226,92 274,92 265,20 259,85 258,30 183,48 267,98 233,88 269,04 243,69 241,00
Heffingskorting/ (Zalmsnip) 34,05 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 6,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 61,30 0,00 45,38 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 37,00
Woonlasten* 2005 660,52 739,10 609,38 732,90 726,66 619,33 688,86 719,26 732,09 714,55 783,70 676,84 840,84 676,24 780,61 756,91 696,33 692,84 776,15 831,08 698,90 683,57 775,71 716,17 640,48 771,15 673,86 625,27 721,81 717,08 625,90 703,44 800,72 753,08 784,37 726,65 700,00
* Woonlasten van meerpersoonshuishouden in woning met gemiddelde waarde. Woonlasten zijn berekend als de som van OZB 2005, rioolrecht en reinigingsheffing, minus een eventuele heffingskorting(zalmsnip).
Gemeenterekening 2005
89
Wanneer wij onze gemeente vergelijken met de 35 grootste gemeenten blijkt dat 11 gemeenten hogere woonlasten hebben en 23 gemeenten lagere woonlasten. Gemeentelijk tarievenbeleid De gemeente heft tarieven voor veel gemeentelijke producten en diensten. De criteria voor de jaarlijkse vaststelling van deze tarieven zijn in 2005 opnieuw vastgesteld door de raad. Daarbij wordt onderscheid gemaakt tussen publiek- en privaatrechtelijke tarieven. Uitgangspunt bij de bepaling van publiekrechtelijke tarieven is kostendekkendheid. De raad kan een lager tarief vaststellen indien dat uit oogpunt van toegankelijkheid van de voorziening of marktwerking gewenst is. Onder publiekrechtelijke tarieven vallen o.a. bouwleges, grafrechten, marktgelden en de afgifte van documenten bij burgerzaken, en vergunningen voor evenementen. Uitgangspunt bij de bepaling van privaatrechtelijke tarieven is dat zij tenminste kostendekkend zijn, een winst en risico opslag is toegestaan. Ook bij privaatrechtelijke tarieven kan de raad een lager tariefniveau vaststellen op grond van bovenstaande criteria. Onder privaatrechtelijke tarieven vallen o.a. de parkeertarieven, de commerciële tarieven bij RO/EZ en de Milieudienst, reizigersadvisering, tarieven bij de Muziekschool, de Schouwburg en de tarieven bij de sportaccommodaties. De gemeentelijke tarieven zijn in 2004 en 2005 doorgelicht en getoetst aan de nieuwe criteria voor de tariefbepaling. Bij enkele tarieven heeft de raad besluiten genomen over gefaseerde overgang naar het gewenste tariefniveau. Kostendekkendheid lokale heffingen De tarieven 2005 zijn voor een deel nog bepaald op basis van de oude criteria en deels op basis van de nieuwe nota ‘kostendekkendheid tarieven’. In onderstaand overzicht zijn de belangrijkste dekkingspercentages weergegeven over het streefpercentage, de begroting 2005 en de rekening 2005. Omschrijving
Begrafenisrechten Riolering Bouwvergunning Reisdocumenten Rijbewijzen Inlichtingen/afschriften Huwelijken Leges Brandweer Afvalstoffenheffing Reinigingsrechten Parkeergelden Havengelden
Gemeenterekening 2005
Streef Percentage 2005
Begroting 2005
Rekening 2005
63%
76%
70%
100% 100% 100% 100% 100%
100% 83% 63% 100% 52% 46% 100% 100% 100% 100% 96%
100% 100% 63% 100% 52% 46% 100% 100% >100% 100% 79%
75% 100% 100% 100% 100%
90
Gemeenterekening 2005
91
3.2
Weerstandsvermogen
Het weerstandsvermogen is het vermogen om tegenvallers op te vangen zonder dat dit leidt tot lastenverzwaring voor de burger e/o ombuigingen van bestaand beleid. Het geeft inzicht in de robuustheid van de financiële positie van de gemeente. In technische zin is het weerstandsvermogen gedefinieerd als de relatie tussen: - de middelen en mogelijkheden waarover de gemeente beschikt of kan beschikken om niet begrote kosten te dekken (de weerstandscapaciteit) - alle risico’s waarvoor geen maatregelen zijn getroffen. Daarbij gaan we uit van de ons bekende en voorziene risico’s. In schema: Reserves Post onvoorzien
Risico’s
Benodigde weerstandscapaciteit
Beschikbare weerstandscapaciteit
Weerstandsvermogen
De benodigde weerstandscapaciteit wordt berekend door de ons bekende risico’s te wegen met de kans van optreden. De beschikbare weerstandscapaciteit bestaat uit de reserves die door de raad anders kunnen worden ingezet. Het weerstandsvermogen is het verschil tussen de benodigde en de beschikbare weerstandscapaciteit. Op dit moment voeren we een herijking van het weerstandsvermogen uit, waarbij de aanbevelingen van de Rekenkamercommissie ten aanzien van reserves en voorzieningen (juni 2005) worden betrokken. De herijking omvat een screening van de reserves en voorzieningen, een inventarisatie van de stille reserves en het formuleren van een norm voor het weerstandsvermogen. Voor de begroting 2007 zal de nota herijking weerstandsvermogen aan de raad worden voorgelegd. In deze paragraaf geven we achtereenvolgens een nadere toelichting op het weerstandsvermogen, de weerstandscapaciteit en de risico’s die groter zijn dan 250 duizend euro, of politiek relevant. 3.2.1. Weerstandsvermogen De relevante kengetallen voor 2005 zijn: Rekening Incidente Structure el el 2005 2005 A] Benodigde weerstandscapaciteit (risico’s) B] Beschikbare weerstandscapaciteit (reserves) C] waarvan Egalisatiereserve D] totaal lasten rekening dekking% weerstandscapaciteit (B / A) dekking% egalisatiereserves (C / A) risico als % van rekening (A / D) weerstandscapaciteit als % van rekening (B / D) weerstandsvermogen
Gemeenterekening 2005
97.841 96.661 20.566
16.809
Totaal 2005
Begrotin g Incident Structure eel el 2005 2005
114.651
13.086
15.211
96.661 20.566 821.751
45.681
500
84% 18% 13,9% 13,9% -17.989
Begrotin g Totaal Totaal 2005 28.297
2006 78.738
46.181
64.704
16.123 922.862
18.226 938.971
163%
82%
57% 3,1% 5,0%
23% 8,4% 6,9%
17.284
-14.034
92
Het weerstandsvermogen is -17,989 miljoen euro en daarmee van onvoldoende omvang om alle risico’s op te vangen als deze zich allen gelijktijdig voor zouden doen. De beschikbare weerstandscapaciteit van 96,7 miljoen euro is eind 2005 namelijk kleiner dan de benodigde weerstandscapaciteit van in totaal 114,6 miljoen euro. De daling van het weerstandsvermogen is veroorzaakt door: - Wijziging van de berekeningstechniek, die al bij de begroting 2006 is toegepast. Sindsdien nemen we het risico Grondbedrijf bruto mee en maken we de omvang van het risico en van de reserve Grondzaken zichtbaar. Voorheen (dus ook bij de begroting 2005) namen we alleen het saldo mee. - Mutaties van de risico’s en reserves. De grootste mutaties in de reserves en de risico’s worden in de volgende paragrafen toegelicht. Tevens merken we op dat we bij de bovenstaande berekening van de beschikbare weerstandscapaciteit de volgende onderdelen nog niet hebben meegenomen: - Het niet bestede resultaat (6,695 miljoen) de zg. concernbuffer uit het bij de rekening gedane raadsvoorstel, want het is nog een keuze om deze middelen bij de begroting 2007 weer in te zetten. - Het risico Meerstad dat voor 12 miljoen euro is opgenomen in de berekening wordt voor een deel gedekt met de opbrengsten (8,6 miljoen) van SIG. Dit hebben we in 2006 ontvangen en is daarom niet bij de berekening van het weerstandsvermogen betrokken. Gecorrigeerd (inclusief mogelijke dubbeltellingen) voor deze onderdelen komt de beschikbare weerstandscapaciteit op 101,9 miljoen euro en het weerstandsvermogen op -12,7 miljoen euro. Het is, zoals eerder aangegeven, lastig om een uitspraak te doen over het niveau van het weerstandsvermogen. Vergelijking met andere gemeenten is praktisch niet mogelijk omdat elke gemeente een eigen specifieke omgeving heeft en vanuit eigen uitgangspunten het weerstandsvermogen bepaald. Totdat we bij de herijking een norm voor het weerstandsvermogen hebben vastgelegd, hanteren we de eigen trend van de kengetallen als de belangrijkste graadmeter voor een beoordeling. We zien dat het weerstandsvermogen ultimo 2005 ten opzichte van de begroting 2006 (de meest recente berekening) iets is gedaald van -14,0 naar -17,9 miljoen euro. De dalende trend van het risicodekkingspercentage van de egalisatiereserves is evenmin doorbroken en zet zich door (van 23% naar 18%). Dit betekent dat bij aanzienlijke onverwachte financiële tegenvallers de bestemmingsreserves aangesproken moeten worden om dit op te vangen. De (algemene) egalisatiereserves zijn hiervoor ontoereikend. 3.2.2. Reserves en Beschikbare weerstandscapaciteit De beschikbare weerstandscapaciteit is het totaal aan middelen en mogelijkheden waarover de gemeente kan beschikken om eventueel optredende niet begrote kosten af te dekken, zonder invloed op de uitvoering van taken. De middelen die door de gemeente Groningen tot de weerstandscapaciteit worden gerekend zijn de: Algemene Egalisatiereserve van het concern; Egalisatiereserves van de diensten; Bestemmingsreserves, waarvan de besteding door de raad kan worden gewijzigd; Post Onvoorzien in de begroting De middelen nieuw beleid en de onbenutte belastingcapaciteit kunnen in theorie eveneens onderdeel uitmaken van de weerstandscapaciteit. Echter, de nieuwe beleidsmiddelen zijn voor de jaren 2004-2006 structureel en incidenteel bestemd en kunnen niet vrij worden ingezet zonder dat dit invloed heeft op de taakuitvoering. De wettelijk toegestane belastingcapaciteit is volledig benut. De grootste mutaties in de beschikbare weerstandscapaciteit doen zich voor bij de MD, ROEZ en SOZAWE. De voorziening Bodemsanering bij de MD is omgezet in een reserve Bodemsanering, dit is een technische correctie vanuit de BBV. De reserve Euroborg bij ROEZ is nu de bouw in de afrondende fase zit volledig meegenomen in de beschikbare weerstandscapaciteit. SOZAWE onttrekt in de begroting 2006 6,7 miljoen aan de WWB-reserve in verband met de verminderde rijksbijdrage. Conform afspraak wordt de WWB reserve nu met
Gemeenterekening 2005
93
4,1 miljoen euro aangevuld. Daarnaast vinden er mutaties plaats in de bestemmingsreserves voor Chronisch zieken en gehandicapten en het Minimabeleid. Screening reserves en voorzieningen We hebben in het kader van de herijking van het weerstandsvermogen bij deze jaarrekening de reserves gescreend op nut en noodzaak. Dit heeft geresulteerd in een actueel overzicht en verbeterde beschrijvingen van de reserves en voorzieningen in de bijlage. BSD DIA
DSW HVD
MD OCSW
ROEZ
SOZAWE
Twee reserves zijn vrijgevallen. De reserve detachering personeel valt vrij bij de vaststelling van de rekening 2005 en de reserve kosten dualisme valt vrij in 2006 na afwikkeling van de facturen voor de verbouw van de fractiekamers. De maximale omvang van de dienstegalisatiereserve is bijgesteld naar 720 duizend euro, zijnde 1,5% van het geschoonde lastentotaal. Omschrijvingen qua doel zijn waar nodig bijgesteld. Voor de bestemmingsreserve Energiefonds zal in 2006 een voorstel komen tot opheffing. In de bestemmingsreserve dienstresultaten kan 37 duizend euro voor BVG (Basis Voorziening Gegevens) vrijvallen. Voor de voorziening onderhoud gebouwen moet het maximaal niveau moet nog nader worden bepaald op basis van het onderhoudsplan. De DSW heeft geen dienstreserves. De voorzieningen van de DSW zijn in 2005 deels afgewikkeld de overige voorzieningen zijn gebaseerd op actuele inschattingen van de verplichtingen. De HVD stelt voor het maximum van de dienstegalisatiereserve bij te stellen, vanwege de omvang van de dienstrisico's. Hetzelfde geldt voor de egalisatiereserve WVG die sinds de instelling gelijk is gebleven. Voor de bestemmingsreserves is de oorspronkelijke bestemming nog actueel. De voorzieningen zullen deels worden afgewikkeld in 2006. Het benodigde niveau voor de voorzieningen groot onderhoud zullen in 2006 opnieuw worden bepaald, nadat de onderhoudsplannen zijn geactualiseerd. BBV-correctie voorziening Bodemsanering in Reserve Bodemsanering Reserve Muziekschool wordt deels ondergebracht bij de dienstegalisatiereserve en deels voortgezet als een Onderhoudsvoorziening. Daarmee resteert naast de dienstegalisatiereserve van OCSW alleen nog de egalisatiereserve Openbaar Onderwijs en een aantal bestemmingsreserves, conform de aanbevelingen van de Rekenkamercommissie. De screening reserves en voorzieningen leidt niet tot bijstellingen. Het algemene beeld is dat met name de omvang van de reserve Grondzaken ernstig tekortschiet, hetgeen middels de IFLO-norm gekwantificeerd is. Daarnaast geldt dat ook de andere egalisatiereserves van de dienst qua omvang tekortschieten in relatie tot de te dragen risico’s. Voor een aantal specifieke bestemmingsreserves zijn voorstellen gedaan voor aanvullende voeding of zal binnenkort gedaan worden. Eén reserve (Vluchtelingen) en vijf voorzieningen vallen vrij, waarvan drie Agenda voor de toekomst voorzieningen, de voorziening voor nabetaling CAO ambtenaren en de voorziening voor de afkoopsom nutshulpbank.
3.2.3. Risico’s en Benodigde weerstandscapaciteit De risico’s die relevant zijn voor de benodigde weerstandscapaciteit zijn alle risico’s die niet anderszins zijn ondervangen. Risico’s die zich regelmatig voordoen en die veelal vrij goed meetbaar zijn maken in principe geen deel uit van de risico’s in de paragraaf weerstandsvermogen. Voor een compleet beeld van de risico’s van onze gemeente is een inventarisatie gemaakt van alle risico’s die ons bekend zijn. Vervolgens is van deze risico’s een inschatting gemaakt van omvang en kans van optreden (25%-50%-75%). Weging van het risico met de kans van optreden leidt tot het geschatte risicobedrag. De totale benodigde weerstandscapaciteit uit deze risico-inventarisatie is 114,6 miljoen euro.
De belangrijkste nieuwe risico’s signaleren we bij de dienst ROEZ en de HVD. ROEZ heeft een nieuw risico op de z.g. inbreidingslocaties van 30,9 miljoen euro. De dekking vanuit de jaarschijf ISV is namelijk niet meer toegestaan door aangescherpte regelgeving van het Rijk. Daarnaast is de reserve voor de risico’s in de investeringsprojecten volgens de IFLOnorm voor 3,7 miljoen euro ontoereikend. Er is een nieuwe analysemethode ontwikkeld voor de berekening van het weerstandsvermogen van de grondexploitatie; de zogenaamde boxenmethode. Deze methode zal binnenkort aan het college en respectievelijk de raad worden voorgelegd als mogelijk alternatief voor de IFLO-norm. Bij de HVD levert de invoering van de
Gemeenterekening 2005
94
WMO door de daling van het budget en de overdracht van de indicatiestelling, een nieuw risico op van 2 miljoen euro. Onderstaand zijn de belangrijkste risico’s van de gemeente Groningen weergegeven en toegelicht. CONCERN Risico Omschrijving
Risico Actie
Risico Omschrijving
Risico
Actie
Bezuinigingen De totale bezuinigingstaakstelling is 44 miljoen euro. Voor de jaarschijf 2006 bedaagt het ruim 10 miljoen euro en daarnaast hebben de diensten die de maatregelen 2004 en 2005 incidenteel of nog niet hebben ingevuld de opdracht in 2006 structurele oplossingen te vinden voor deze taakstellingen. Het risico is dat een deel van de voorgenomen maatregelen vertraagd of niet gerealiseerd wordt. De control op de bezuinigingen is geïntensiveerd. Twee maal per jaar rapporteren we over de voortgang. Zonodig zullen aanvullende bezuinigingsbesluiten worden uitgewerkt om de benodigde bezuinigingstaakstellingen te realiseren. Op concernniveau is nog een buffer beschikbaar van 2,5 miljoen, die is bedoeld voor flankerende maatregelen of het opvangen van vertraging in bezuinigingen. Frictiekosten reorganisatie OCSW Op basis van de vastgestelde formatie van de reorganisatie van OCSW kan op termijn de daaraan gekoppelde financiële taakstelling worden gerealiseerd. In de eerste jaren zal echter nog sprake zijn van frictiekosten: kosten van FPU tot pensioengerechtigde leeftijd en de loonkosten van nog niet gerealiseerde mobiliteit. Voor 2005 zijn deze kosten verdisconteerd in de jaarrekening van de dienst en waren ze nog van geringe omvang. Voor 2006 en volgende jaren zullen de frictiekosten een groot risico zijn voor OCSW. De omvang van de FPU-kosten zullen in 2006 circa 500.000 euro bedragen, jaarlijks aflopend tot nihil per 1-1-2012. De loonkosten van niet gerealiseerde mobiliteit kunnen echter in 2006 nog groter zijn. Bij geen enkele mobiliteit bedragen deze loonkosten zelfs 1,4 miljoen euro. Actieve mobiliteitsbevorderende maatregelen.
BSD Risico Omschrijving
Risico Actie
Risico Omschrijving
Algemene Uitkering De hoogte van de algemene uitkering wordt bepaald door de omvang en de verdeling van het gemeentefonds. De omvang is gekoppeld aan de groei van de rijksbegroting. Zowel de hoogte van het gemeentefonds als de verdeling is nog onbekend. Een financiële afwijking zal zich zeker voordoen, waarbij een beperktere afwijking meer voor de hand ligt dan de maximale. De kans op een netto-voordeel is even groot als de kans op een netto-nadeel. Het risico bedraagt maximaal 9,5 miljoen euro (5% van de Algemene Uitkering). In de jaarrekening is de exacte omvang van de Algemene Uitkering voor 2005 verantwoord en toegelicht. Voor toekomstige jaren blijft uiteraard onzekerheid bestaan over de omvang en de verdeling van het gemeentefonds. APPA-pensioenen Met ingang van 15 augustus 2001 is een wijziging van de APPA van kracht geworden, die het ook voor wethouders mogelijk maakt de opgebouwde pensioenwaarde over te dragen aan de gemeente bij hun aantreden als wethouder of over te dragen aan het pensioenfonds waaraan zij deelnemen na afloop van het wethouderschap. De wijziging is relevant voor diegenen die na 1 januari 1998 het ambt van wethouder vervulden. Omdat de gemeente verantwoordelijk is voor APPA-pensioenen van (ex)wethouders is per diezelfde datum de gemeente aangemerkt als pensioenfonds voor die wethouders.
Gemeenterekening 2005
95
Risico
Actie Risico Omschrijving
Risico
Actie
Het betalen van claims om opgebouwde pensioenwaarden over te dragen. Het geschatte risicobedrag bedraagt 500 duizend tot 1 miljoen euro (afhankelijk van vertrek wethouders). Voor het betalen van premies, ongeveer 50 duizend euro per jaar. In 2006 volgt er een besluitnota over de APPA-pensioenen. BTW-Compensatiefonds Met ingang van 1 januari 2003 is het BTW-compensatiefonds (BCF) voor gemeenten ingevoerd. De algemene uitkering uit het gemeentefonds voor de gemeente Groningen is hiervoor met 15 miljoen euro gekort. Naar verwachting zullen de ontvangsten in dezelfde orde van grootte liggen. Er zijn echter een groot aantal complicerende factoren. Dit zijn onder andere de nacalculatie van de uitname uit het gemeentefonds, het gerealiseerde eigen investeringsvolume, de fluctuaties in de omvang van de investeringen, de uitkeringsfactor, de compensabele btw in de oude en nieuwe investeringen en in de reserves & voorzieningen. Op kasbasis bedraagt het negatief financieel risico maximaal 0,8 miljoen euro, zijnde 4,54 euro per inwoner. Het positief financieel risico is niet begrensd. Op exploitatiebasis is het financieel risico niet begrensd, negatief noch positief en beweegt zich in de jaren 2003 t/m 2005 tussen de 6 en 7 miljoen euro nadelig. De effecten van de invoering van het BCF zijn budgettair neutraal in de begroting opgenomen. Over 2003, 2004 en 2005 is een bijdrage uit het BCF geclaimd van 19,8, 21,3 en 23,3 miljoen euro. Het Rijk betaalt 5% van de BTW niet uit. Gemiddeld een nadeel van ruim 1 miljoen euro. De ontvangsten zijn op kasbasis 3,8, 5,2 en 7,1 miljoen euro hoger dan de voorziene korting op het gemeentefonds. Het voordeel op kasbasis betekent dat Groningen financieel voordeel haalt uit de invoering van het BCF. Het effect op kasbasis is op de lange termijn het structurele financiële voordeel. Het activaprobleem zorgt echter nog tot 2017 voor exploitatienadelen. Die worden verrekend met de BCF-egalisatiereserve. Geleidelijk aan zullen er ook voor de exploitatie groeiende financiële voordelen zijn, die in 2029 zullen resulteren in weer een positieve stand van de BCF-reserve. Door exploitatie- nadelen over 2003 t/m 2005 is de stand van de reserve per 31-12-’05 1,6 miljoen euro negatief. Na bestemming van het resultaat 2005 zal de negatieve stand omslaan in een tijdelijk positieve stand van 3 miljoen euro. De uitname uit het gemeentefonds wordt medio 2006 definitief vastgesteld op basis van de werkelijke claims op het BCF, rekening houdend met andere voedingsbronnen. Het ziet er naar uit dat de eerste uitname uit het gemeentefonds te laag is geweest. Een aanvullende korting wordt verwacht. De circulaire gemeentefonds van mei 2006 zal nadere informatie geven.
Gemeenterekening 2005
96
Daarna zal ook de gemeente Groningen bezien hoe verder wordt gegaan met het BCF. Als de aanvullende korting hoog uitvalt, kan het zijn dat Groningen geen voordeelgemeente meer is. Dan kunnen de effecten ook niet meer worden verrekend met de reserve, maar zal het verlies genomen moeten worden. Overigens kan nader onderzoek door de Belastingdienst ook tot correcties leiden. Risico Omschrijving Risico
Actie
Verzelfstandiging/verbouw Martiniplaza In het kader van de verzelfstandiging van Martiniplaza is een tweetal Europese subsidies (ISP-gelden en Efro-subsidie) ontvangen. De besluiten daartoe zijn door een juridische procedure aangevochten en de zaak is op dit moment onder de rechter. De gevolgen kunnen pas na de uitspraak worden ingeschat. Bovendien staat de mogelijkheid van het aantekenen van beroep nog open. De verwachting is dat begin 2006 tot een uitspraak zal worden overgegaan. Na een rechterlijke uitspraak zal in overleg met de provincie Groningen en SNN worden bekeken welke noodzakelijke acties moeten worden ondernomen.
DIA Risico Omschrijving
Risico Actie
Logiesbelasting Door enkele hoteliers wordt al vanaf de invoering van de logiesbelasting in 2000 geprocedeerd tegen deze belasting. In maart 2004 zijn zij door het Gerechtshof in Leeuwarden in het ongelijk gesteld. Tegen de uitspraak van het Gerechtshof is beroep in cassatie bij de Hoge Raad ingesteld. Deze cassatieprocedure loopt nog. Het bedrag dat in geding is beloopt inmiddels ca. 350 duizend euro. Geen, uitspraak afwachten.
DSW Risico Omschrijving
Risico Actie
Exploitatie DSW De gemeentelijke bijdrage in de begroting 2006 aan de DSW bedraagt 5,7 miljoen euro. Gezien het verwachte tekort bij de DSW in 2005 en de te verwachten financiële effecten van de nieuwe wetgeving op het terrein van de modernisering van de SW is het niet te verwachten dat er de komende jaren door de DSW sprake zal zijn van een substantiële verlaging van de gemeentelijke bijdrage. Het weerstandsvermogen van de DSW is al geruime tijd nihil. In juni 2005 is het Ministerie van Sociale Zaken met plannen gekomen om de sociale werkvoorziening per 1 januari 2007 te moderniseren. De uitvoering van deze plannen brengt voor DSW Stadspark en daarmee voor de gemeente Groningen nog eens extra financiële risico’s met zich mee. De omvang van deze risico’s zal in de vorm van een “bandbreedteonderzoek “ nader worden uitgewerkt. Voorlopig ingeschat op circa 5 miljoen euro. Het financiële resultaat 2005 van de DSW is 2,3 miljoen euro slechter dan begroot. Uit het bandbreedteonderzoek blijkt dat ook voor de komende jaren de financiële positie van de DSW een zorgelijk beeld laat zien. Uitgaande van een neutraal of reëel scenario laat dit onderzoek een noodzakelijke gemeentelijke bijdrage zien van: 5,7 miljoen euro in 2006, 5,1 miljoen euro in 2007, 5,0 miljoen euro in 2008 en 4,9 miljoen euro in 2009.
HVD Risico Omschrijving
Functiewaardering Algemeen
Gemeenterekening 2005
97
Risico
Actie Risico Omschrijving
Risico
Actie Risico Omschrijving
Risico
In 2005 heeft de HVD in het kader van het fuwa-traject 233.000 euro aan nabetalingen verricht aan medewerkers. In 2006 zal het fuwa-traject worden afgerond, waarbij het in de lijn der verwachtingen ligt dat er nog een vergelijkbaar bedrag aan nabetalingen verricht zal moeten worden. Bovendien mag verwacht worden dat structureel de meerkosten op 300.000 euro op jaarbasis uit zullen komen. Eind 2005 was 92 % van de functies beschreven en 57% vastgesteld en gewaardeerd. De werkelijke nabetalingen zullen t.z.t. incidenteel afgedekt worden. Overdracht ambulancedienst [GGD] Op grond van de discussie rond de nieuwe Wet Ambulancevervoer kan de gemeente Groningen niet meer rechtstreeks als vergunninghouder acteren. Dat maakt het exploiteren van een zelfstandige ambulancedienst moeilijker. Ook de financiële regelgeving die momenteel van toepassing is, wordt voortdurend in het nadeel van de publieke ambulancedienst aangepast. In 2005 is uitgebreid overlegd met medewerkers, vakorganisaties, de Stichting Ambulancezorg Groningen (als nieuwe werkgever) en het College Sanering Ziekenhuisvoorzieningen over de condities waaronder de overdracht van de GGD ambulancedienst plaats vindt. Er is een akkoord bereikt over de arbeidsrechtelijke aspecten en het concept uitvoeringsplan is eind 2005 voorgelegd aan de ondernemingsraad. Het risico is dat de overdracht van de ambulancedienst en de afdekking van de negatieve reserve aanvaardbare kosten (stand per 31-12-06: 2,1 miljoen euro negatief) niet doorgaan. Tegenover de negatieve reserve aanvaardbare kosten is een voorziening gevormd van 2,4 miljoen euro, zodat per saldo sprake is van een positieve voorziening per 31-12-05 van 0,3 miljoen euro. Hiermee dienen de eventueel na vergoeding door het CSZ optredende lasten te worden afgedekt. Vertraging van de overgangsdatum doet deze lasten stijgen. Naar verwachting vindt de overdracht voorjaar 2006 plaats. Alle inspanning is hierop gericht. WMO Onlangs is de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) aangenomen. Vanaf 2007 valt onder de Wmo de huidige Welzijnswet, de Wet voorzieningen gehandicapten (Wvg) en de huidige AWBZ-functie ‘Huishoudelijke Verzorging (HV)’. In 2005 was er grote onduidelijkheid over de daadwerkelijke invoering, de inhoud en de ingangsdatum van deze wet. De gevolgen voor de GGD zijn nog niet exact in beeld. In een nog vast te stellen WMO-beleidsplan zal worden aangeven welk beleid de gemeente de komende vier jaar voert op een negental prestatievelden. De GGD voert nu de Wvg volledig uit voor de gemeente Groningen en voor de regiogemeenten de indicatiestelling. Wij kiezen voor een gefaseerde vernieuwing, daarbij wordt zoveel mogelijk aangesloten bij de huidige uitvoeringssystematiek. Ook de uitvoering van de Huishoudelijke Verzorging (HV), wordt ondergebracht bij de GGD. Met betrekking tot de gemeentelijke uitvoering vanaf 2007 bestaan nog veel onzekerheden, o.a. de gevolgen van de laatste wijzigingen door de Tweede Kamer op de wet zijn nog niet duidelijk. Een eerste verkenning op de beschikbare middelen doet vermoeden, dat er tekorten zullen ontstaan op het verstrekkingen- en het uitvoeringsbudget. Er wordt bij de invoering van de Wmo -verstrekkingen rekening gehouden met historische volumes. Het bureau Cebeon heeft een verdeelsystematiek ontwikkeld om de totale uitgaven voor HV te verdelen over de gemeenten. In enkele jaren zal worden toe gegroeid naar de toewijzing van gelden volgens dit objectieve verdeelmodel. Uit de verkenning blijkt dat de toepassing van dit verdeelmodel voor de gemeente Groningen een vermindering van ca. 1,3 miljoen euro op het verstrekkingenbudget tot gevolg heeft. De gemeente dient de uitvoering van de HV volledig ter hand te nemen. Het rijk heeft voor alle gemeenten een budget van 60 miljoen euro beschikbaar gesteld. Voor de gemeente Groningen komt dit neer op ruim 0,7 miljoen euro. Uit de eerste verkenning blijkt dat de uitvoeringskosten uitkomen op een bedrag van bijna 1,5 miljoen euro.
Gemeenterekening 2005
98
Actie
Lobby-actie via VNG en G27-gemeenten. Vaststelling WMO kadernotitie 2006.
Risico Omschrijving
Heroïneverstrekking In 2005 is voor de gecontroleerde heroïneverstrekking geen definitieve regeling gecreëerd. Omdat heroïne ook in 2005 nog niet als geneesmiddel geregistreerd is, wordt de experimentele status van de verstrekking gehandhaafd. Het ministerie van VWS verwacht dat het registratieproces in 2006 zal worden afgerond. Tot en met 2006 draagt VWS de kosten voor de heroïneverstrekking m.u.v. de huisvestingslasten. De regering heeft in 2004 besloten de beschikbare plaatsen voor heroïneverstrekking uit te breiden van 300 tot 1000 plaatsen. In Groningen worden met toestemming van de CCBH 35 plaatsen gerealiseerd. November 2005 is het verzoek gehonoreerd het aantal plaatsen uit te breiden tot 50. Voor de uitbreiding is een convenant gesloten tussen de minister van VWS en de burgemeester van de gemeente Groningen. Dit convenant beslaat de periode 2005 tot 31 december 2007 en biedt een financiële dekking die bestaat uit een eenmalige bijdrage van 392 duizend euro. Op basis van de convenanten is er voor het jaar 2006 respectievelijk 713 duizend euro beschikbaar en de helft van het uitbreidingsconvenant ad 392 duizend euro (196). Voor 2007 bestaat nu alleen zekerheid op basis van het uitbreidingsconvenant ad 196 duizend euro. De begrote exploitatie van de AVG en de kosten van de HVD bedragen samen 682.000 euro.
Risico
In 2007 is er nog geen zekerheid over de omvang van de rijksbijdrage en dreigt er een tekort op de exploitatie. Vanuit de dienst wordt actief meegedaan aan het overleg met het ministerie over de wijze waarop de rijkssubsidiëring in de komende jaren zijn beslag moet krijgen.
Actie Risico Omschrijving
Risico
Actie
Arbeidstijdenbesluit Het nieuwe Arbeidstijdenbesluit is onlangs in het Staatsblad gepubliceerd (2006, nr. 111) en zal per 1 juni 2006 in werking treden. Het Arbeidstijdenbesluit heeft ingrijpende gevolgen voor de slaapdiensten die thans bij de repressieve dienst van de brandweer (en de ambulancedienst) worden gehanteerd. In het ongunstigste geval betekent het dat moet worden besloten tot een uitzetting van het personeelsbestand van de repressieve dienst met 10%. Dit komt overeen met 9 fte en structurele meerkosten vaan ongeveer 600.000 euro. Er wordt momenteel gestudeerd op de mogelijkheid om tot een voor de gemeente goedkopere oplossing te komen.
Gemeenterekening 2005
99
MD Risico Omschrijving
Risico Actie
Reserve bodemsanering De reserve bodemsanering is bestemd voor het dekken van kosten van bodemsaneringen die niet uit andere bronnen gefinancierd kunnen worden. Daarnaast is deze reserve specifiek bestemd voor het afdekken van eventuele schadeclaims betreffende in het verleden door de gemeente uitgegeven vervuilde grond, alsmede claims van het rijk in verband met ongerechtvaardigde verrijking en slibsanering. In verband met claims ongerechtvaardigde verrijking, eventuele schadeclaims en tekorten bij saneringen kan de omvang van de reserve ontoereikend blijken. Bij saneringen zal er soms meer vanuit de markt en of exploitatie moeten worden bijgedragen. Bij schade claims zal in uiterste noodzaak een beroep worden gedaan op de AER
OCSW Risico Omschrijving
Risico Actie
Risico Omschrijving
Risico Actie
Risico
Exploitatie primair onderwijs De gezamenlijke personele en materiele exploitatie van het primair onderwijs staat met de terugloop van subsidies (ID’ers) en hogere energieprijzen onder hoge druk. Uitstel van uitgaven voor planmatig onderhoud leidt inmiddels tot achterstallig onderhoud. De compensatie van de gewitte ID-functionarissen is afgelopen waarmee jaarlijkse de verplichtingen stijgen met een 0,5 miljoen euro zonder dat hier tegenover inkomsten staan. Daarnaast zijn de energieprijzen enorm gestegen en daarmee de energielasten voor de scholen. Ook hiervoor zijn geen extra inkomsten. Het totale exploitatietekort in het primair onderwijs leidt zonder maatregelen tot een weerstandsvermogen van nul in 2007. Vervanging van onderwijs personeel gebeurd in principe vanaf heden door tijdelijk personeel zodat geen langdurige verplichtingen ontstaan. Met de milieufederatie, het IVN en de milieudienst worden een project opgestart op waterzijdig in te regelen. Hiermee kunnen kosten voor energie worden bespaard. In het jaarplan 2006/2007 van het openbaar onderwijs worden kaders geformuleerd waarbij prioritering in de uitgaven voor de personele en materiele exploitatie taakstellend zijn. Hierdoor hoeft naar verwachting minder beroep te worden gedaan op het weerstandsvermogen. Maatregelen Sport in Beeld Bezuinigingsmaatregelen zullen moeten leiden tot meer geld voor onderhoud. Op dit moment zijn we bezig het ontwikkelingsplan Sport in Beeld uit te voeren. De herschikking van sportvelden en gymnastiekaccommodaties leveren naar verwachting minder op dan aanvankelijk verondersteld. Daarnaast levert de herschikking niet de middelen op in het gewenste tempo. Hierdoor ontstaat een tekort op zowel het uitvoeringsprogramma als het op onderhoudsprogramma en is voor een aantal problemen nog geen oplossing binnen sport in beeld. Door de vertraging vreigt de komende 4 jaren een jaarlijkse bijdrage van 1,25 miljoen benodigd te zijn om de risico’s het hoofd te kunnen bieden. Op basis van de exploitatie van de werkmaatschappij Sport en Recreatie en de opbrengst van de diverse maatregelen uit Sport in Beeld wordt jaarlijks bepaald welke ruimte beschikbaar is voor onderhoud en investeringen. Een lagere en latere opbrengst van de diverse maatregelen houdt wel in dat we de aanvankelijke geplande MIOP niet conform kunnen uitvoeren. Bij onvoldoende middelen kunnen echter een aantal risico’s niet worden opgevangen. ID/DD-banen
Gemeenterekening 2005
100
Omschrijving
Risico Actie
Het eventueel verdwijnen van arbeidsplaatsen door veranderingen in de huidige ID en WIW-regelingen heeft grote gevolgen voor gesubsidieerde instellingen en werkmaatschappijen van de dienst OCSW. Het ontbreekt ons aan middelen om de gevolgen van dit beleid op te vangen. We kunnen instellingen en werkmaatschappijen niet compenseren voor het wegvallen van de subsidies voor gesubsidieerde arbeid. Gevolg kan zijn dat er sprake is van verlaging van het activiteitenniveau of in het ergste geval van het stoppen van de activiteiten. Betreft inhoudelijk risico. De eventuele budgettaire effecten bedragen vele tonnen. Bijstelling van inhoudelijke ambities.
ROEZ Risico Omschrijving
Risico Actie
Reserve grondzaken voor Binnenstedelijke ontwikkeling Het doel van de reserve grondzaken is het vormen van een toereikende buffer voor het opvangen van exploitatieschommelingen (plantekorten) op de grondexploitaties. Om de risico's die voortvloeien uit de grondexploitaties in uitleggebieden te kwantificeren wordt de IFLO norm gehanteerd. Voor de uitleggebieden is de reserve grondzaken vrijwel toereikend. M.b.t. de inbreidingslocaties en plankostencomplexen is de reserve Grondzaken onttoereikend. Binnenkort komen we hier op terug. Onder ander naar aanleiding van de al gememoreerde boxenmethode als mogelijk alternatief voro de IFLO-norm.
Risico Omschrijving
Europapark; Kosten en planning station Europapark - afloop De kosten voor het station Europapark zijn hoog. Het Rijk heeft aangegeven hier niet in bij te dragen. In oktober is gebleken dat de daadwerkelijke kosten voor het realiseren van het station 16,5 miljoen euro zijn. Mede dankzij subsidies is dit bedrag nu rond.
Risico Omschrijving
Grote Markt; Dekking plankosten - afloop Het project Grote Markt verkeert nog in de planvoorbereidingsfase. De plankosten zijn gedekt uit plankosten krediet (nieuw beleid).
Risico Omschrijving
Meerstad; Algemeen Voor de ontwikkeling van Meerstad is de gemeente een PPS aangegaan met een aantal overheids- en marktpartijen. De gemeente is voor 25% aandeelhouder van de GEMM BV en de GEMM CV met een aandelenkapitaal van totaal 125.000 euro. Bovendien heeft de gemeente een achtergestelde geldlening verstrekt van 2.375.000 euro. Naast deze financiële inbreng staat de gemeente borg voor de geldleningen die de GEMM CV heeft aangetrokken. En wel voor maximaal 80% van de waarde van 70% van de totale grond, die de gemeente in eigendom heeft gekregen. De gemeente staat borg voor 161 miljoen euro. Voor het opvangen van deze financiële risico’s is het benodigde weerstandsvermogen op basis van een onderzoek van Ernst & Young vastgesteld op 8,6 miljoen euro bij de start en oplopend naar 12 miljoen euro in 2017. Om de risico’s in de grondexploitatie Meerstad te beheersen, zijn afspraken gemaakt in de Samenwerkingsovereenkomst. De verantwoordelijkheid voor de beheersing van deze risico’s ligt in eerste instantie bij de Directie en AVA van de GEMM. Als aandeelhouder zal de gemeente dit, samen met de andere deelnemende overheidspartijen die zijn vertegenwoordigd in de stichting ten behoeve van zeggenschap in GEMM Beheer B.V. en de stichting ten behoeve van kapitaaldeelname in GEMM CV, nauwgezet volgen.
Risico
Actie
SOZAWE
Gemeenterekening 2005
101
Risico Omschrijving
Risico
Actie
Risico Omschrijving Risico
Actie
Incidentele financiering van structurele lasten Bij SOZAWE zijn structurele lasten gefinancierd met incidentele middelen. Het gaat hier vooral om uitvoeringskosten die gedekt worden door geld afkomstig uit de vrijval op het WWB-Inkomensdeel en Agenda voor de Toekomst. Indien middelen wegvallen of de geraamde vrijval terugloopt c.q. achterblijft bij de begroting, worden tekorten gerealiseerd. Voor een deel van de vaste formatie valt de dekking weg. Voor 2006 zijn er nog middelen vanuit de reserve WWB-Inkomen en Agenda van de Toekomst beschikbaar om tekorten op te kunnen vangen. Vanaf 2006 wordt een deel van de werkzaamheden van de consulenten uit het WWB-werkdeel gefinancierd. Wet Werk en Bijstand Sinds de invoering van de Wet werk en bijstand (verder WWB) is het financieel risico bij een tekort op de bijstandsuitgaven 10% van het budget. Het risico bestaat dat door herverdeling van het macrobudget nadelige herverdeeleffecten optreden. Verder kan een bijstelling vanwege inschattingen en ontwikkelingen op macroniveau nadelig uitpakken. Hierdoor kan SOZAWE tekorten op haar begroting oplopen. Wij schatten dit risico hoog in. Om de toename in het eigen risico op te kunnen vangen, houdt SOZAWE de reserve WWB-inkomen aan. De Raad heeft bij de vaststelling van de jaarrekening 2004 aangegeven dat het risico voor 1 jaar afgedekt moet worden. De reserve bedraagt per ultimo 2005 12,4 miljoen euro voor resultaatbestemmming. Om de begroting 2006 sluitend te maken is 6,7 miljoen euro onttrokken aan de WWB-reserve.
Gemeenterekening 2005
102
Gemeenterekening 2005
103
3.3
Onderhoud kapitaalgoederen
De gemeente Groningen heeft een oppervlakte van 8.400 hectare. Een deel hiervan is in bezit en dus in onderhoud van onze gemeente. Het gaat dan om wegen, groen, riolering, kunstwerken en overige kapitaalgoederen (voornamelijk gebouwen). Het beleid voor het niveau van onderhoud van openbare ruimte kapitaalgoederen is vastgelegd in het BORG (Beheer Openbare Ruimte Groningen). Hierin staan streefniveaus voor de onderhoudstoestand van te onderhouden openbare ruimte. Voor kapitaalgoederen die niet onder BORG vallen, wordt door de diensten een onderhoudsplan opgesteld. In deze paragraaf wordt eerst ingegaan op de hoofdzaken van BORG. Vervolgens wordt aandacht besteed aan het onderhoud van gemeentelijke gebouwen. Een aantal specifieke aandachtspunten wordt uitgebreider behandeld, maar we geven ook een totaalbeeld van de gemeente. In een bijlage bij deze paragraaf staan per dienst meer gegevens. De waarde van een kapitaalgoed is geïnterpreteerd als herbouwwaarde of boekwaarde. Ook hebben we de verzekerde waarde weergegeven (deze is gebaseerd op de herbouwwaarde). 3.3.1 BORG (Beheer Openbare Ruimte Groningen) Uit de schouw 2005 blijkt dat de algemene indruk van de onderhoudstoestand van de stad er opnieuw op vooruit is gegaan. Stadsbreed is voor vrijwel alle onderdelen de ambitie gehaald. Alleen de oeverbeschoeiingen scoren onder de maat en dat zijn natuurlijk dure ingrepen. Binnen netheid en verzorging zijn geen significante verschuivingen in het kwaliteitsbeeld. Geconcludeerd kan worden dat het aantal onderhoudsmeldingen stadsbreed afneemt. Uit de leefbaarheidsmonitor 2004 blijkt dat de tevredenheid over het onderhoud varieert tussen 75 % voor wegen, 80 % voor fietspaden, 60 % voor trottoirs en 80 % voor groenvoorzieningen. Om de ambitie van een gemiddelde score van 80 % in 2006 waar te maken is in 2005 dan ook extra inzet gepleegd op het onderhoud van trottoirs. Een inzet die in 2006 zal worden gecontinueerd. Het effect daarvan moet merkbaar worden in de monitor van 2006. De mate van verloedering is in de monitor 2004 opnieuw gedaald. Daarmee wordt de trend van de afgelopen jaren doorgezet. In hoofdstuk 2.4, de programmaverantwoording Leefomgeving, wordt ingegaan op het beheer en onderhoud van de openbare ruimte en infrastructuur. Per Borgonderdeel worden hier enkele hoofdzaken beschreven: Wegen Na de actie Schoon, Heel en Veilig I is inmiddels een programma Schoon Heel en Veilig II in uitvoering. De aanpak richt zich op de leefomgeving, vooral op die plekken waar mensen samenkomen (speelplaatsen, schoolomgeving, winkelcentra, bus- en treinhalte). Het accent ligt voor een aanzienlijk deel op veiligheid. Integraliteit, gelijk oversteken en synergie van maatregelen zijn belangrijke begrippen. Het gaat in totaal om 35 projecten; van wijkveiligheidsplan Tuinwijk tot aanpak winkelcentrum Paddepoel. Met deze projecten zoekt de gemeente aansluiting bij vragen en wensen van de verschillende buurten. Aandacht voor de binnenstad in het “project Huiskamer” neemt hierin een bijzondere plaats in. Van de 35 deelprojecten zijn inmiddels 30 in uitvoering. Op een speciaal voor dit doel beplakte Stadsbus kunnen Stadjers getuige zijn van de voortgang van het project. Daarnaast is de voortgang ook te volgen via internet.
Gemeenterekening 2005
104
Groen ‘Bladwijzer’ geeft het beleid en de planning weer ten aanzien van het onderhoud van de bomen. In 2005 zijn diverse projecten vanuit het bomenstructuurplan uitgevoerd: Binnenstad (Oostersingel), Oude Wijken ( 3 straten), Zuid (2 straten) en Noord West (10 straten). Door een lagere urgentie, gebrek aan draagvlak bij bewoners en samenhang met andere maatregelen zijn een 4-tal bomenprojecten uitgesteld. ‘Bladgoud’ verwoordt het beleid op het gebied van registratie en bescherming van monumentale bomen. In verband met het opstellen van het doelsoortenbeleid is de actualisatie van het beleid op monumentale bomen komen te vervallen. De actualisatie van Bladgoud is doorgeschoven naar 2006. De nota Kapbeleid geeft het beleid weer ten aanzien van vergunningverlening en handhaving van kappen van bomen, ook voor particulieren. De nota Kapbeleid en de verordening tot wijziging van de APVG zijn in september 2004 door de gemeenteraad vastgesteld. Op 5 januari 2005 zijn de nieuwe regels van het kapbeleid bekend gemaakt. Dit betekent dat het nieuwe kapbeleid op 8 januari 2005 in werking is getreden. Riolering Het Groninger Rioleringsplan (GRP) betreft een meerjarenplanning voor de sanering, de vervanging en het onderhoud van riolering en maatregelen ten aanzien van het zuiveringsbeheer. Het huidige plan loopt tot en met 2007. Middels het jaarprogramma riolering wordt de gemeentelijke riolering in stand gehouden en aangepast aan de wettelijke eisen ( basisinspanning en zorgplicht). Kunstwerken In 2005 zijn extra middelen ingezet voor de specifieke Borgdoelstellingen van bestrijdingen van vuil en graffiti. Vooral bij de houten bruggen wordt dit probleem zichtbaar. Een stevige investering in groot onderhoud is hier noodzakelijk gezien de snelle terugloop in kwaliteit van de bruggen en de toename van vandalisme in vooral de noordoostelijke stadsuitbreidingswijken. Onderdeel Wegen Groen Begraafplaatsen Riolering Kunstwerken
Begrote lasten Realisatie lasten 2005 2005 5.681 5.789 10.297 11.425 1.980 2.547 8.942 9.119 1.138 1.402
3.3.2 Onderhoud gebouwen Ten aanzien van het gemeentelijk huisvestingsbeleid is uitvoering gegeven aan het uitgangspunt van een centrale kaderstelling en een gedecentraliseerde uitwerking, om effectief en efficiënt te kunnen opereren. De centrale regie, de kaderstelling en advisering is bij de DIA belegd. Door invoering van het standaardsoftwarepakket FMIS/Nordined zijn de huisvestingsgegevens van het ‘kernvastgoed’ (huisvesting ambtenaren) geüniformeerd en gestandaardiseerd. Ook zijn de meerjaren onderhoudsplanningen van deze gebouwen geactualiseerd en op een eenduidige wijze in het systeem gezet. Dit biedt ons de mogelijkheid om in 2006 de eerste twee gezamenlijke aanbestedingen op het terrein van onderhoud gebouwen te gaan doen, om zo hogere kwantum- kortingen te bedingen. Het is de bedoeling dat alle panden van OCSW, 240 stuks, op eenzelfde wijze in het FMIS/Nordined pakket ingevoerd gaan worden. Medio 2006 zal daarmee worden gestart.
Gemeenterekening 2005
105
Specifieke aandachtspunten Schoolgebouwen Schoolbestuurlijk versus lokale overheid Voor het onderhoud in schoolgebouwen kan onderscheid gemaakt worden in de binnenkant en de buitenkant. De afzonderlijke schoolbesturen zijn verantwoordelijk voor overwegend de binnenkant van het schoolgebouw. Zij dienen de lasten voor dit onderhoud te dekken uit de daarvoor ontvangen genormeerde rijksvergoedingen. Op de problematiek van dit onderhoud wordt voor het openbaar onderwijs onderstaand afzonderlijk ingegaan. Voor de buitenkant van het gebouw kunnen schoolbesturen een aanvraag indienen bij de lokale overheid in het kader van de gemeentelijke verordening voor de onderwijshuisvesting. In deze verordening is exact bepaald voor welke voorzieningen een aanvraag kan worden gedaan. Sinds 1997 draagt de gemeente hierin een wettelijke verantwoordelijkheid. Openbaar onderwijs In 2005 zijn de huisvestingsplannen voor het BAO, SO en VO uitgevoerd. Op basis van het meerjarenbeeld (10 jarig) zijn onderhoudsprojecten uitgevoerd en aanpassingen gepleegd. Dit gebeurt niet alleen ter verbetering van de technische staat van de gebouwen (noodzakelijke onderhoud en aanpassingen aan nieuwe wet- en regelgeving) maar ook voor aanpassing aan onderwijskundige ontwikkelen. Dit laatste speelt met name in het openbaar voortgezet onderwijs. In het primair onderwijs heeft het accent voornamelijk gelegen op het voorkomen van achterstallig onderhoud. Door de druk op de exploitatie was ook dit jaar slechts geld beschikbaar voor het meest noodzakelijke onderhoud. Het overige planmatige onderhoud is doorgeschoven naar volgende jaren. Het budget voor dagelijks onderhoud (lekkages, houtrot etc.) is dit jaar overschreden met 25%. Dit is het eerste signaal dat, in met name het basisonderwijs, het onderhoudsniveau dalende is. Voor het schoolbestuurlijke jaarplan 2006/2007 zal een duidelijke prioritering moeten worden gemaakt ten gunste van een meerjarenonderhoudsplan, zodanig datgeen sprake meer is van doorschuiven van noodzakelijk onderhoud. Oosterpoort/Stadsschouwburg Met het raadsbesluit voor de revitalisering van De Oosterpoort en de Stadsschouwburg is de onderhoudssituatie en de inrichting van onze grote cultuurgebouwen voor de lange termijn geregeld. In de afgelopen decennia zijn structureel onvoldoende middelen beschikbaar geweest om de gebouwen up-to-date te brengen én te houden. In de begroting van 2005 heeft uw raad al structurele en incidentele middelen ter beschikking gesteld voor het oplossen van het achterstallig onderhoud en het opzetten van meerjaren onderhoudsprogramma. Het gaat om een structureel budget van 525 duizend euro en een incidenteel budget van 1 miljoen euro. Daarnaast is in bij de begroting 2006 eveneens een incidenteel budget van 1 miljoen euro opgenomen. Vanaf 2007 ontstaat door de bezuiniging op taken bij OCSW een begrotingsoverschot van 497 duizend euro. Hiervan wordt 400 duizend euro beschikbaar gesteld voor investeringen in de Oosterpoort/Stadsschouwburg. Met de inzet van deze middelen, plus bestaande budgetten voor groot onderhoud, kunnen we de noodzakelijke verbeteringen financieren en de middelen voor planmatig regulier onderhoud op peil brengen. We zullen de planning & controlcyclus ten aanzien van de panden zo inrichten dat wij op de hoogte zijn van de investeringskeuzes die door de werkmaatschappij worden voorgesteld. Sportaccommodaties (Sport in Beeld) Bezuinigingsmaatregelen zullen moeten leiden tot meer geld voor onderhoud. Op dit moment zijn we bezig het ontwikkelingsplan Sport in Beeld uit te voeren. De herschikking van sportvelden en gymnastiekaccommodaties leveren naar verwachting minder op dan aanvankelijk verondersteld. Daarnaast levert de herschikking niet de middelen op in het gewenste tempo. Hierdoor ontstaat een tekort op zowel het uitvoeringsprogramma als het op onderhoudsprogramma. Bij de begroting 2006 komen we hier nader op terug. Buurtstallingsgarages De omzet uit de buurstallingen is niet toereikend om het gecalculeerde groot onderhoud van ongeveer 2 miljoen euro te kunnen financieren. Op dit moment is het niet haalbaar om de abonnementprijzen marktconform aan te passen. Bij de begroting 2007 komen we hierop terug.
Gemeenterekening 2005
106
Museum In 2001 heeft de gemeenteraad ingestemd met de huurovereenkomst tussen de gemeente Groningen en de Stichting Groninger Museum voor Stad en Lande. Hierbij zijn de vergoedingen voor onderhoudskosten vastgesteld op 231 duizend euro met een jaarlijkse indexatie. De afgelopen jaren en ook in 2005 hebben zich onverwachte onderhoudsknelpunten voorgedaan. Het is duidelijk geworden, dat het gebouw meer onderhoud vergt dan bij het opstellen van de meerjaren-onderhoudsbegroting in 2001 werd verwacht. Dit is mede het gevolg van het bijzondere karakter van het gebouw en het gebruik als onderkomen voor een museum, waarvoor extra voorzieningen nodig zijn. Dit is de reden dat wij opdracht hebben gegeven de meerjaren onderhoudsplanning en –begroting opnieuw op te stellen met de kennis van nu. Hieruit blijkt dat het bedrag dat we jaarlijks van de huurder ontvangen voor onderhoud niet toereikend is. Het jaarlijks benodigde onderhoudsbudget wordt geraamd op 405 duizend euro. Dit betekent een verhoging met 140 duizend euro per jaar. Het gaat hierbij om normaal onderhoud. Voor onderhoud op een hoger esthetisch kwaliteitsniveau is een extra investering nodig van 760 duizend euro. Daarnaast heeft de huurder verzocht om extra investeringen in aanpassingen aan het gebouw en installaties voor ca. 500 duizend euro. Bij de begroting 2007 komen we hier op terug. Gemeentelijke gebouwen Onderstaand overzicht geeft aan wat de waarde van de gemeentelijke gebouwen is, of er een meerjarige onderhoudsplanning aanwezig is en welke onderhoudsbedragen beschikbaar zijn. De waarde van de gebouwen betreft de boekwaarde. De verzekerende waarde geeft een schatting van de herbouwwaarde aan en is gelijk aan de WOZ waarde. Dienst
BSD DIA DSW HVD MD OCSW RO/EZ Totaal Verzeke rde waarde:
Boekwaarde Boekwaarde Meerjarenplan Voorziening Voorziening 01-01-2005 31-12-2005 01-01-2005 31-12-2005 Begroting Rekening Begroting Rekening 2005 2005 2005 2005 29.508 29.508 aanwezig 15 114 16.254 15.540 niet aanwezig 213 627 7.514 6.744 aanwezig 0 0 12.059 10.069 deels aanwezig 865 796 7.510 7.502 deels aanwezig 523 1.256 160.000 100.359 aanwezig 413 2.951 11.721 13.905 deels aanwezig 334 1.476 244.500 183.627 2.363 7.220
Gemeenterekening 2005
Onderhou Onderhouds dsbedrag budget Begroting Rekening 2005 2005 80 65 126 128 326 311 365 377 242 210 5.790 6.603 1.379 296 8.308 7.990
736.048
107
Boekwaarde gebouwen In de begroting 2005 is een waarde van de gebouwen opgenomen van 244,5 miljoen euro. Het verschil met de rekening 2005 ad 60,9 miljoen euro wordt veroorzaakt doordat in de begroting 2005 de WOZ waarde van de OCSW gebouwen is opgenomen in plaats van de boekwaarde per 1 januari 2005. Onderhoudsvoorzieningen Het totaalbedrag van de voorzieningen is ten opzichte van de begroting 2005 toegenomen met 4,9 miljoen euro. De toename heeft meerdere oorzaken. De grootste worden toegelicht. Bij de dienst OCSW zijn de onderhoudsvoorzieningen toegenomen met 2,5 miljoen euro. De toename wordt voornamelijk veroorzaakt door de storting van de verstrekte nieuw beleidsgelden voor het onderhoud van de Oosterpoort en Schouwburg in de voorziening onderhoud. Een reserve voor het onderhoud is bij de Milieudienst omgezet in een voorziening vandaar een toename van de voorzieningen bij de milieudienst van 733 duizend euro. De voorziening voor het onderhoud van het Groninger museum ad 826 duizend euro, nu opgenomen in het overzicht gemeentelijke gebouwen, was in de begroting 2005 niet opgenomen in het overzicht. Zie de bijlage ‘onderhoudsgegevens gemeentelijke gebouwen’ voor de detailoverzichten per dienst. Meerjarenplannen Van de meeste gebouwen is een meerjaren onderhoudsplan opgesteld. Onze doelstelling is om eind 2006 voor alle gebouwen van de gemeente inzicht te hebben in de kosten van klein en groot onderhoud. Hieronder wordt per dienst aangegeven welke onderhoudsplannen in 2006 moeten worden opgesteld om ons doel te bereiken. • DIA De locatie Trompsingel is in 2004 volledig verbouwd en heringericht, in 2006 volgt de verbouwing en herinrichting van de Prefectenhof. Begin 2006 wordt in samenwerking met een extern adviesbureau een integraal groot onderhoudsplan opgesteld voor beide locaties, hetgeen resulteert in een nieuwe berekening van de benodigde stand van de gezamenlijke voorziening groot onderhoud. •
HVD Voor het groot onderhoud aan de gebouwen die de HVD in eigendom heeft zijn onderhoudsplannen opgesteld. Voor de Diamantlaan wordt gewerkt aan een onderhoudsplan wat in het voorjaar van 2006 beschikbaar komt. Conform deze onderhoudsplannen zijn voorzieningen voor groot onderhoud gevormd, waaraan jaarlijks wordt gedoteerd.
•
MD Een meerjarenplan is aanwezig voor de Duinkerkenstraat. In 2006 wordt het onderhoudsplan Vinkhuizen opgesteld.
•
RO/EZ Door een extern adviesbureau wordt het Merenjaren Onderhoudsplan voor de huisvestingsgebouwen van RO/EZ geactualiseerd. De verwachting is dat het rapport eind februari 2006 wordt afgerond. Na interne analyse van de nieuwe cijfers zal meer duidelijkheid ontstaan over de risico’s en de toereikendheid van de voorziening “Groot onderhoud RO/EZ”.
Gemeenterekening 2005
108
Gemeenterekening 2005
109
3.4
Treasury
In het Treasurystatuut staan de uitgangspunten en doelstellingen voor het treasurybeleid vermeld. De uitvoering van het treasurybeleid komt in de Financieringsparagraaf in begroting en rekening aan de orde. 3.4.1 Algemene ontwikkelingen Dit onderdeel schetst de belangrijkste interne en externe ontwikkelingen die invloed kunnen hebben op de treasuryfunctie. Treasury Statuut Ingaande 2002 is, telkens voor een termijn van twee jaren, een Treasury Statuut opgesteld en daarmee is voor de gemeente Groningen nadere invulling gegeven aan de wettelijke kaders van de wet FIDO. Op 21 december 2005 heeft de gemeenteraad het Treasurystatuut 20062007 vastgesteld. Overname leningenportefeuille SIG De overname van de portefeuille SIG leningen werd al enkele jaren voorzien, maar is in 2005 niet afgewikkeld. Op 1 februari 2006 heeft de overname van de leningenportefeuille SIG plaatsgevonden. Kritisch bankieren en groenfinanciering Onder kritisch bankieren wordt verstaan het lenen bij banken die belegd geld gebruiken voor de financiering van projecten die in het teken staan van duurzaamheid, bescherming van het milieu en dergelijke. In Nederland kennen we twee banken die "kritisch" genoemd kunnen worden: ASN en Triodos. Op 30 maart 2005 heeft de raad besloten om met ingang van 2005 voor 25 miljoen euro per jaar "kritische" leningen aan te trekken waarbij de rente maximaal 0,15% hoger mag zijn dan bij marktconforme leningen. In 2005 is een tweetal leningen aangetrokken die worden aangemerkt als kritische leningen. De eerste lening van 15 miljoen euro betreft een 10 jaar lineaire lening, die is aangetrokken per 1 februari 2005 tegen een rentetarief van 3,285%. De tweede lening van 10 miljoen euro betreft een 9 jaar fix lening per 1 juli 2005 die is aangetrokken tegen een marktconform tarief van 3,560%. De meerkosten van het kritisch bankieren bedragen voor 2005 slechts circa 2 duizend euro en worden verantwoord binnen het resultaat van de ADF. Naast de mogelijkheid om met kritische banken zaken te doen, bestaan er mogelijkheden om gebruik te maken van specifieke groenfinanciering. De wettelijke regeling groenprojecten is in het leven geroepen om projecten te stimuleren die een positief effect hebben op het milieu. De overheid stimuleert deze projecten onder meer door de financiering van groenprojecten aantrekkelijk te maken. Aan te trekken groenfinanciering zal in alle gevallen als specifieke lening zichtbaar gemaakt worden in de vorm van maatfinanciering en plaatsvinden op basis van afzonderlijke besluiten. In 2005 zijn er geen groene leningen afgesloten. 3.4.2 Rente ontwikkeling 2005 Lange rente De volgende grafiek laat het renteverloop van de lange rente (10-jaar Staat) voor de periode 1 januari 1999 tot en met 31 december 2005 zien.
Gemeenterekening 2005
110
Rentepercentages 01-01-1999 t/m 31-12-2005 6,5 6,0 5,5 5,0 4,5 4,0 3,5 3,0
5 li0 ju
05
4
ri-
li0 ju
ja nu a
04
3
rija nu a
ju
li0
03
2
ri-
li0 ju
ja nu a
02
1
ri-
li0 ju
ja nu a
01
0
ri-
li0 ju
ja nu a
00
9
ri-
li9 ju
ja nu a
ja nu a
ri-
99
2,5
10-jaar Staat
De grafiek laat zien dat de daling die zich vanaf medio 2004 liet zien, doorzet in 2005. De aanvankelijke stijging van begin 2005 heeft zich niet daadwerkelijk doorgezet. Ultimo 2005 bedroeg de lange rente 3,30%. In de begroting 2005 is uitgegaan van 4,90%, als ultimopercentage. Gehanteerde rentepercentages 2005: lange rente Rente langlopende leningen o/g 4,75 % Rente-omslagpercentage 4,40 % Rente reserves en voorzieningen 2,90 % Rente nieuwe investeringen 4,75 %
In de begroting 2005 is nog uitgegaan dat de stijging van de lange rente die medio 2004 (10jaar Staat = 4,4%) zichtbaar was zich beperkt door zou zetten tot 4,7% ultimo 2004 en daarna als gevolg van aantrekkend economisch herstel verder zou stijgen tot een niveau van ongeveer 4,9% ultimo 2005, resulterend in een gemiddeld percentage voor 2005 van 4,75%. Eind 2005 blijken deze veronderstellingen niet uitgekomen te zijn. De geringe hoogte van en het lage tempo waarin het economische herstel zich heeft gemanifesteerd, bleven achter bij de eerdere verwachtingen. Dit heeft zijn weerslag op de lange rente gehad. Eind 2005 lag deze op een niveau van ongeveer 3,3% (10-jaar Staat). De verwachting voor de lange rente per ultimo 2006 is onlangs geactualiseerd op 3,85%. Korte rente Het beeld van de korte rente is gebaseerd op cijfers van 3-maands Euribor. In de onderstaande grafiek zijn de gegevens vanaf 1 januari 1999 tot en met 31 december 2005 verwerkt. In de grafiek is te zien dat de korte rente vanaf medio 2003 stabiel is geweest rond het niveau van 2,10%, Begin december heeft de Europese Centrale Bank (ECB) de officiële rente verhoogd van 2,00% naar 2,25%. Doordat deze verhoging verwacht werd, lag de korte rente de laatste maanden van 2005 op een hoger niveau. Ultimo 2005 was de korte rente 2,49%. Onder invloed van een zichtbaar aantrekkend economisch herstel wordt in maart 2006 een volgende verhoging door de ECB verwacht. Verwachting is dat de korte rente eind 2006 omstreeks de 3,00% zal liggen.
Gemeenterekening 2005
111
Rentepercentages 01-01-1999 t/m 31-12-2005 6,0
5,0
4,0
3,0
2,0
1,0
05
li05 ju
iar
04
li04
ja nu
ju
iar
03
l i03
ja nu
ju
iar
02
li02
ja nu
ju
iar
ju
li01
ja nu
01 iar
ju
li00
ja nu
00 iar
ju
li99
ja nu
ja nu
ar
i-
99
0,0
3-maands Euribor
Evenals in voorgaande jaren is ook in 2005 een (limitatief) deel van de lange financieringsbehoefte gefinancierd met beschikbare korte middelen. Bij deze vorm van financiering wordt overtollig kort vermogen niet volledig uitgezet op de geldmarkt, maar ingezet ter dekking van de lange financieringsbehoefte. Dit levert rentevoordelen op , dit noemen we de mismatch-financiering. Gehanteerde rentepercentages 2005: korte rente Rente rekening-courant diensten / derden • Rente tegoedpositie (credit-% ultimo 2005) • Rente schuldpositie (debet-% ultimo 2005) • Rente schuldpositie GKB Rente kas-/callgeld-transacties (o/g en u/g)
1,75% 4,00% 2,50% 2,12%
Rente Omslag Percentage Het Rente Omslagpercentage (ROP) is van 2001 (6,70%) tot 2005 (4,40%) gestaag gedaald. Voor 2006 bedraagt het ROP 4,35%. 3.4.3 Risicobeheer Dit onderdeel geeft een samenvatting van het risicoprofiel van de organisatie. Tevens wordt ingegaan op de gegevens die uit hoofde van de Wet Fido voor de toezichthouder nodig zijn. Limieten financiering Ter beperking van renterisico’s gelden voor zowel de korte als de lange geldpositie limieten. Het betreft hier wettelijke limieten en eigen limieten. De limieten zijn omschreven in het Treasury Statuut. Limietenoverzicht (bedragen in miljoenen euro) 2005 Limieten kort geld Kasgeldlimiet Korte mismatch Limieten lang geld Lange mismatch Renterisiconorm Vaste financiering Vervroegde aflossing langlopende leningen
Gemeenterekening 2005
78 93 15 61 125 -
112
Kasgeldlimiet De kasgeldlimiet is een wettelijke limiet en bepaalt de maximale omvang van de externe kortgeldpositie in enig jaar. De zogenaamde netto vlottende schuld van de gemeente mag maximaal 8,5% bedragen van het begrotingstotaal van de gemeentebegroting. Daarboven moet lang geld worden aangetrokken. In box 9 wordt de omvang van de vlottende middelen voor vier kwartalen getoetst aan de wettelijke limiet. De kasgeldlimiet 2005 bedraagt 78 miljoen euro en blijkt het hele jaar ruim te zijn onderschreden. Box 9. Kasgeldlimiet 2005 Omvang begroting per 1 januari 2005(=grondslag) (1) Toegestane kasgeldlimiet - in procenten van de grondslag - in bedrag (2) Omvang vlottende korte schuld - opgenomen gelden < 1 jaar - schuld in rekening-courant - gestorte gelden door derden < 1 jaar - overige geldleningen niet zijnde vaste schuld (3) Vlottende middelen - contante gelden in kas - tegoeden in rekening-courant - overige uitstaande gelden < 1 jaar Toets kasgeldlimiet (4) Totaal netto vlottende schuld (2) - (3) Toegestane kasgeldlimiet (1) Ruimte (+)/overschrijding (-): (1) - (4)
(bedragen x 1.000 euro) Kwartaal 1 Kwartaal 2 Kwartaal 3 Kwartaal 4 922.000
922.000
922.000
922.000
8,5% 78.000 4.645 0 -864 5.509 0 37.617 0 0 37.617
8,5% 78.000 3.412 0 -879 4.291 0 43.708 0 0 43.708
8,5% 78.000 4.229 0 -1.453 5.683 0 51.805 0 0 51.805
8,5% 78.000 3.553 0 -2.186 5.739 0 46.259 0 0 46.259
-32.971 78.000 110.971
-40.296 78.000 118.296
-47.576 78.000 125.576
-42.706 78.000 120.706
Korte Mismatch-limiet Gedurende het jaar wordt een deel van de kortlopende middelen gebruikt voor dekking van het lange financieringstekort. Dit is voordelig omdat de korte rente over het algemeen lager is dan de lange rente. Omdat deze mismatch-financiering leidt tot een vergroting van het renterisico (het risico dat bij een stijgende of hoge rente geconsolideerd moet worden) mag maximaal 25% van de netto vaste schuld, ofwel 93 miljoen euro, met kort geld worden gefinancierd. Per 8 december heeft zich een overschrijding van de limiet voorgedaan. De overschrijding is teniet gedaan door per 20 december 2005 een 11-jarige fixe lening van 20 miljoen euro aan te trekken. In het Treasurystatuut is voorgeschreven om bij een overschrijding van de limiet de raadscommissie F&V hierover onverwijld te informeren. In de raadscommissie F&V van 14 december 2005 heeft de wethouder van Financiën de overschrijding en de wijze waarop de overschrijding ongedaan gemaakt wordt, mondeling gemeld. Renterisiconorm De renterisiconorm is ook een wettelijke limiet en beperkt de vaste schuld die in enig jaar voor aflossing of renteherziening in aanmerking komt tot 20 % van de netto opgenomen vaste schuld. In box 10 wordt het renterisico op de vaste schuld berekend. Uit de berekening blijkt dat de renterisico’s op de vaste schuld in 2005 onder de wettelijke norm is gebleven.
Gemeenterekening 2005
113
Box 10: Renterisiconorm en renterisico’s vaste schuld 1a 1b 2 3a 3b 4 5 6 7 8 9 10 10 7 11
Renteherziening op vaste schuld o/g Renteherziening op vaste schuld u/g Netto renteherziening op vaste schuld (1a - 1b) Nieuw aangetrokken vaste schuld Nieuwe verstrekte lange leningen Netto nieuw aangetrokken vaste schuld (3a - 3b) Betaalde aflossingen (netto) Herfinanciering (laagste van 4 en 5) Renterisico op vaste schuld (2 + 6) Renterisiconorm Stand van de vaste schuld per primo (netto) Het bij ministeriële regeling vastgestelde percentage Renterisiconorm (8 * 9) Toets renterisiconorm Renterisiconorm Renterisico op vaste schuld Ruimte (+) / Overschrijding (-): (10 - 7)
5.752 30.052 -24.300 112.175 32.323 79.852 11.564 11.564 -12.736 307.067 20% 61.413 61.413 -12.736 74.150
Lange mismatch-limiet Van de korte vermogensbehoefte mag een bedrag tot maximaal 5% van de netto opgenomen vaste schuld met langlopende leningen worden gefinancierd. In 2005 is dit niet aan de orde. Vaste financiering De limiet vaste financiering is de limiet voor de jaarlijkse opname van langlopende leningen voor de vaste financiering van gemeentelijke activiteiten, en is in de begroting 2005 bepaald op 75 miljoen euro. Op 20 juli 2005 heeft de raad besloten om deze limiet op te hogen naar 125 miljoen euro. In 2005 zijn zes consolidatieleningen aangetrokken voor in totaal 95 miljoen euro. Vervroegde aflossing langlopende leningen In de begroting wordt jaarlijks een overzicht opgenomen van leningen met een mogelijkheid tot vervroegde aflossing. Dit overzicht is de limiet voor de omvang van te vervroegen aflossingen voor dat jaar. In 2005 zijn er geen leningen vervroegd afgelost. Kredietrisico’s op verstrekte gelden Onderstaand overzicht geeft de kredietrisico’s op verstrekte gelden weer. Het betreft zowel verstrekte geldleningen als uitgezet kas- en callgeld en overige creditposities bij financiële instellingen. Hierbij zijn de uitgezette bedragen per risicogroep aangegeven. In het overzicht zijn de risicogroepen (globaal) gerangschikt naar oplopend risico. Box 11. Kredietrisico op verstrekte gelden en uitzettingen Risicogroep
bedragen x 1.000 euro) % Restant Schuld
Gemeenten/provincies Overheidsbanken Woningcorporaties met garantie WSW Semi overheidsinstellingen Kas- en callgeldposities bij Financiële instellingen (AA en hoger) Overige toegestane instellingen volgens Treasurystatuut Niet toegestane instellingen, volgens Treasurystatuut Totaal op 31 januari 2005
0 0 456.054 26.816 38.475 67.843 0 589.188
Gemeenterekening 2005
0,0% 0,0% 77,4% 4,6% 6,5% 11,5% 0,0% 100,0%
114
8.4 Gemeentefinanciering Leningenportefeuille Dit onderdeel geeft inzicht in de samenstelling en de grootte van de opgenomen (OG) leningen. Box 12. Mutaties in leningenportefeuille (OG) 2005 Stand per 1 januari 2005 Nieuwe leningen Reguliere aflossingen Vervroegde aflossingen Rente-aanpassing (oud percentage) Rente-aanpassing (nieuw percentage) Stand per 31 december 2005
(Bedragen x 1.000 euro) Bedrag Gemiddelde rente 907.628 5,50% 112.175 3,71% 83.724 5,41% 10.012 7,14% 5.752 6,81% 5.752 3,45% 926.067 5,32%
Uitzettingen Dit onderdeel geeft inzicht in de samenstellingen en de grootte van de uitgezette (UG) leningen Box 12. Mutaties in leningenportefeuille (UG) 2005 Stand per 1 januari 2005 Nieuwe leningen Reguliere aflossingen Vervroegde aflossingen Rente-aanpassing (oud percentage) Rente-aanpassing (nieuw percentage) Stand per 31 december 2005
Gemeenterekening 2005
(Bedragen x 1.000 euro) Bedrag Gemiddelde rente 600.561 5,65% 32.323 4,49% 72.160 5,65% 10.012 7,14% 30.052 6,80% 30.052 4,34% 550.712 5,59%
115
3.5
Bedrijfsvoering
In deze paragraaf gaan we in op de realisatie van de organisatiedoelstellingen in 2005. In navolging van de opbouw van de Gemeentebegroting 2005 is de paragraaf geschreven vanuit drie invalshoeken: • ‘De basis op orde’: om te kunnen sturen is een solide basis in de bedrijfsvoering noodzakelijk. Op een aantal terreinen wordt gewerkt aan het verbeteren van systemen en afspraken die juiste, actuele en betrouwbare sturings- en verantwoordingsinformatie moeten garanderen. Maar ‘de basis op orde’ is ook: goed werkgeverschap. • Organisatie Ontwikkeling: vernieuwingen in de bedrijfsvoering zijn noodzakelijk om politieke ambities te blijven realiseren. • Control: doen we de goede dingen en doen we de dingen goed? Scherpe control is van belang om vast te stellen of gestelde doelen zijn bereikt en afspraken worden nagekomen.
3.5.1 Basis op orde Uniform rekeningschema Het afgelopen jaar was het eerste jaar dat gebruik werd gemaakt van het nieuwe uniforme rekeningschema. Dit uniforme rekeningschema had als doel om sneller actuele informatie ter beschikking te stellen aan het concern, de gemeenteraad en derden, zoals het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Dit lukt alleen als alle diensten zich aan de intern opgestelde kwaliteitscriteria houden. Daarom is in het najaar van 2005 een audit gehouden om te zien of het proces van ieder kwartaal afsluiten correct gevolgd wordt door alle diensten. Gebleken is dat op onderdelen de kwaliteitscriteria moeten worden aangescherpt, zowel qua definiëring als naleving ervan. De uitkomsten van de audit, de geschetste ontwikkelingen en de zaken die zijn blijven liggen bij de invoering van de 1e fase van U for 8 vragen om een vervolgaanpak. Met deze vervolgaanpak in 2006 wordt beoogd om de doelstelling van U for 8, verbetering van de managementinformatie, verder te realiseren. Informatiemanagement In 2005 is de sturing van de I&A-functie in relatie tot de CIO verder ontwikkeld en is er gestart met een scan van de I-functie. Tevens zijn de voorbereidingen getroffen voor een herhaling van het klanttevredenheidsonderzoek voor de ICTdienstverlening. In het kader van standaardisatie is een voorstel voor ontwerp en ontwikkeling van een gemeentelijke informatiearchitectuur opgesteld. Informatiebeveiliging Eind 2005 is een start gemaakt met een project om tot een concernbreed informatiebeveiligings-beleid en tot concern- en dienst informatiebeveiligings- en calamiteitenplannen te komen. De uitwerking van de top-10 van de belangrijkste gemeentelijke processen in het kader van prioriteitstelling bij ICT calamiteiten is afgerond. In het kader van de digitale ontwikkelingen zijn er kaders op het gebied van documentmanagement en recordmanagement ontwikkeld. Centrale ICT organisatie Er is veel energie gestoken in het verbeteren van de kwaliteit van de servicedesk. Het gebruikersonderzoek dat begin 2006 wordt uitgevoerd, zal moeten uitwijzen of de gebruikers dit ook waarderen. Intern is de backoffice van de CIO opnieuw ingedeeld. Ook is gewerkt aan de professionalisering van de accountmanagementfunctie middels o.a. het volgen van opleidingen. Qua projecten is gewerkt aan het invoeren van E-loketten in het kader van Stad en Stadhuis. In het voorjaar van 2006 wordt het open source onderzoek afgerond met advisering over het gebruik van open source producten op de werkplek. In 2005 lag het accent op onderzoek naar de servers. Daar waar mogelijk wordt al gebruik gemaakt van open source servers. Arbo en Verzuimbeleid 2005 Het doel van het arbobeleid is het terugdringen van het arbeidsverzuim. De dienstverlening vanuit het IZA-BZP en de verbetering van managementinformatie dragen daar in positieve zin aan bij. In 2005 is verder veel gedaan om de invoering van de nieuwe arbowet en zorgverzekeringswet voor de gemeente Groningen zo goed mogelijk te laten verlopen. Tot slot
Gemeenterekening 2005
116
heeft het werkbelevingsonderzoek dat bij de bestuursdienst, OCSW en RO/EZ in 2004 is uitgevoerd een vervolg gekregen. Het werkbelevingsonderzoek heeft zich gericht op het inzichtelijk maken van enerzijds stressverhogende factoren en factoren die medewerkers energie geven. Op 31 januari 2005 is als vervolg hierop de werkconferentie ‘Stress en energie’ in de gemeente Groningen georganiseerd. In de drie deelnemende diensten is naar aanleiding van het werkbelevingsonderzoek en de werkconferentie een plan ontwikkeld voor aanpak van stress en werkdruk binnen de diensten. In 2006 wordt hier verder uitvoering aan gegeven. Nieuwe Zorgverzekeringswet: In het najaar van 2005 heeft de Gemeente voor haar medewerkers informatiebijeenkomsten georganiseerd over de consequenties van de nieuwe zorgverzekeringswet die op 1 januari 2006 is ingegaan. Kenmerk van de nieuwe wet is dat iedereen vrij is om een ziektekostenverzekeraar te kiezen. IZA is niet meer de verplichte ziektekostenverzekeraar. Wel heeft het VNG/CVA een collectieve overeenkomst gesloten met het IZA, waardoor gemeenteambtenaren voordelig via het IZA verzekerd kunnen worden. Op basis van een initiatiefvoorstel van de raad oriënteert het college zich momenteel op de mogelijkheden voor een collectieve zorgverzekering voor alle gemeente ambtenaren en stadjers bij zorgverzekeraar Menzis als alternatief voor het IZA. Verzuimcijfers op concernniveau en per dienst: Gemeente Groningen 2005
Meldingsfrequentie
Streefcijfer Gemeente Groningen
Maximaal 1.70 1,9 (+0,2)
Maximaal 0,9% 1,3 (+0,4)
2,0 (+0,3) 2,0 (+ 0,3) 1,7 (0) 1,9 (+0,2) 2,1 (+0,2) 1,5 (-0,2)
1,8 (+0,9) 0,5 (-0,4) 1,3 (+0,4) 0,8 (-0,1) 2,1 (+0,2) 2,9 (+2,0)
3,5 (-1,5) 8,1 (+2,5) 4,4 (-0,6) 5,2 (+0,2) 5,9 (+0,9) 5,5 (+0,5)
6,0 (-1) 9,1 (+2,1) 6,4 (-0,6) 6,7 (-0,3) 8,5 (+1,5) 8,8 (+1.3)
2,2 (+0,3) 1,7 (-0.2)
0,6 (-0,3) 1.8 (+0.9)
5,9 (+0,8) 5,9 (+0,9)
7,0 (0) 7,9 (+0,9)
Bestuursdienst MD OCSW RO/EZ SOZAWE DSW (alleen ambtenaren) DIA HVD
Verzuim > 1 jaar
Verzuim< 1 jaar (excl. Zw-verlof)
Bruto verzuim maximaal
Maximaal 5% Maximaal 7% 5,6 (+0,6) 7,5 (+0,5)
De streefcijfers voor 2005 voor de totale organisatie zijn niet gerealiseerd. Het brutoverzuim van 7,5% ligt een half procent hoger dan het streefcijfer. Het verzuim korter dan een jaar (excl. zwangerschapsverlof) en het verzuim langer dan een jaar liggen respectievelijk 0,6 en 0,4 % hoger dan het streefcijfer. De meldingsfrequentie is 0,2 % hoger dan beoogd. De licht stijgende cijfers zijn niet eenduidig te verklaren. Een aantal diensten ziet zich geconfronteerd met veel interne ontwikkelingen, waardoor druk op de organisatie ontstaat. Andere diensten, zoals de Milieudienst en OCSW, kregen te maken met langdurig verzuim dat moeilijk beïnvloedbaar was door de aard van de ziekte. De gemeentelijke diensten richten zich veelal op het verlagen van de meldingsfrequentie en het langdurig verzuim. Leidinggevenden krijgen nadrukkelijker de regie in het verzuimmanagement. Zij worden daarbij ondersteund door trainingen en verbeterde managementinformatie. Om het langdurig verzuim tegen te gaan wordt extra aandacht gegeven aan reïntegratie conform de Wet Poortwachter; in voorkomende gevallen op een andere dan de eigen werkplek.
Werkbegeleiding/ herijking personeelsinstrumenten In het kader van het project ‘Herijking Personeelsinstrumenten’ zijn de personeelsinstrumenten uit de werkbegeleiding (o.a. functionerings- en beoordelingsgesprekken en persoonlijke ontwikkelingsplannen) geactualiseerd en meer in samenhang gebracht. Doel van het project is leidinggevenden en medewerkers beter in staat te stellen om te sturen op gedrag en resultaat, op mobiliteit en inzetbaarheid en op juiste beloning van het resultaat. In januari 2006 is het project geëvalueerd, voor de zomer 2006 bezien we hoe we hier mee omgaan.
EMIS
Gemeenterekening 2005
117
De formatiemodule EMIS is per 1 januari 2005 bij alle diensten van de Gemeente Groningen in gebruik. Bij de invoering hiervan zijn definities geformuleerd over de begrippen, zoals loonkostenbudget, bezetting en formatie. Juiste, volledige en eenduidige toepassing van de definities is om meerdere redenen belangrijk, zoals voor een betrouwbaar formatiebeheer en analyse van de loonkostenontwikkeling. Om de resultaten van de verbeteringen te toetsen is in het najaar 2005 een audit gehouden. Uit de audit is gebleken dat de definities niet altijd duidelijk zijn en op onderdelen aanpassing behoeven. Verder komt naar voren dat de naleving van de afspraken over het gebruik van de formatiemodule bij een aantal diensten te wensen overlaat. Op grond van de uitkomsten van de audit zullen enkele definities worden aangescherpt en wordt de inrichting van Staat B aangepast aan de structuur van EMIS. Permanente monitoring en control van het formatiebeheer zowel bij de dienst zelf als vanuit de concernstaf is noodzakelijk om de kwaliteit verder te verbeteren. Reïntegratie en herplaatsing Per 1 januari 2005 is het Mobiliteitsbureau gestart, dat met name ten doel heeft om medewerkers die hun baan dreigen te verliezen in het kader van de bezuinigingen weer aan het werk te helpen. Dit gebeurt door nauwe samenwerking tussen mobiliteitscoördinatoren bij de diensten en het Mobiliteitsbureau. Bij de vaststelling van het Sociaal Plan is afgesproken dat voor overige herplaatsingkandidaten (personele knelpunten uit de voorgaande jaren) dezelfde instrumenten gelden als voor de herplaatsingkandidaten in het kader van de bezuinigingen. Eind 2005 is onderzocht hoeveel ‘moeilijk plaatsbare herplaatsingskandidaten’ er zijn. Dit kwam uit op 41. De lijst van 41 personen bestaat uit actuele kandidaten voortkomend uit de bezuinigingen 2004-2006 en kandidaten uit de periode voorafgaand aan de bezuinigingen. Deze mensen worden begeleid naar een passende functie binnen of buiten de organisatie. De opgebouwde expertise in de organisatie wordt daarnaast aangewend voor signalering van knelpunten bij nieuwe medewerkers en tijdige oplossing daarvan. Meer gedetailleerde informatie over de plaatsing van herplaatsingskandidaten en overige mobiliteit is opgenomen in de rapportage over de bezuinigingen, die separaat van de jaarrekening verschijnt. Personeelsformatie In de onderstaande tabel is een overzicht opgenomen van de gemiddelde personele sterkte en personele lasten, uitgesplitst naar primitieve begroting, actuele begroting en realisatie (rekening 2005). BD DIA DSW HVD MD OCSW RO/EZ SOZAWE TOTAAL
Primitieve begroting 2005 Fte lasten 119 7.460 366 19.693 119 6.955 471 25.504 357 16.368 479 23.974 694 37.336 568 28.686 3.174
165.976
Actuele begroting 2005 fte Lasten 124 7.567 339 18.369 119 6.955 476 25.428 357 16.368 473 24.129 633 35.518 568 28.185 3.088
162.519
Rekening 2005 fte lasten 113 6.937 339 18.335 114 6.851 468 25.553 347 15.776 446 22.972 608 33.189 574 29.478 3.010
158.665
Voor de afzonderlijke diensten en het totale concern is een vergelijking gemaakt tussen primitieve begroting, actuele begroting en rekening 2005. Om te komen tot een evenwichtige vergelijking tussen het verslagjaar 2004 en 2005 worden aansluitend het verschil tussen de primitieve begroting en rekening 2005 vergeleken met die van het jaar 2004. Actuele formatie en bezetting: Het verschil van het aantal fte’s in de bezetting ten opzichte van de primitieve begroting bedraagt 147 fte. Gemeentebreed is de toegestane formatie gedaald met 86 fte, zijnde het verschil tussen primitieve begroting 2005 en actuele begroting 2005. De organisatie krimpt dus in de aantallen toegestane formatieplaatsen en bezetting. Het verschil tussen de actuele formatie en het personeel dat in vaste of tijdelijke dienst is, bedraagt 61 fte. Dit verschil bestaat uit toegestane vacatureruimte. Deze ruimte wordt ingevuld met gedetacheerd personeel en o.a. interim managers, voor 42 fte ingevuld met personeel van derden of wordt ingeleverd ten behoeve van realisatie van de bezuinigingstaakstellingen op personeel. De inhuur van personeel van derden wordt later in deze paragraaf nader toegelicht. De verschillen per dienst zijn als volgt te verklaren:
Gemeenterekening 2005
118
Bestuursdienst: In de rekening is 11 fte minder opgenomen ten opzichte van de actuele begroting. De lasten van personeel in dienst zijn gedaald met ruim 600 duizend euro. Van deze 11 fte is 0.5 fte structureel bezuinigd. De resterende fte’s betreft vacatures binnen de Bestuursdienst waarvan het budget is aangewend om uitzendkrachten en interimmanagers in te huren. DIA: De toegestane formatie bij de actuele begroting is ten opzichte van de primitief begrote formatie per saldo met 27 fte afgenomen. Het betreft 11 fte bezuinigingen en 16 fte medewerkers die boven de formatie met incidentele middelen worden verloond. Het verschil tussen de toegestane formatie in de actuele begroting (inclusief 27 fte vacatures) en de bezetting in de Rekening 2005, is nihil. DSW: De toegestane formatie bij de actuele begroting is ten opzichte van de primitief begrote formatie gelijk gebleven. Voor de dienst DSW bedraagt het verschil tussen de rekening en de actuele begroting 2005 in totaal - 5 fte’s, allen bezuinigd. HVD: De toegestane formatie is ten opzichte van de primitieve begroting gegroeid met 5 fte en heeft betrekking op de Meldkamer. Daarnaast valt de rekening 8 fte lager uit dan actueel begroot. Dit is onderbezetting c.q. vacatureruimte die gedeeltelijk in verband met bezuinigingen in 2006 wordt geschrapt en gedeeltelijk wordt ingevuld met personeel. MD: De toegestane formatie bij de actuele begroting is ten opzichte van de primitief begrote formatie niet gewijzigd.In de primitieve begroting is reeds 10,5 fte bezuinigd. De gerealiseerde bezetting 2005 is 10 fte geringer dan begroot. De vacatureruimte is ingezet voor het inlenen van personeel van derden. OCSW: De toegestane formatie bij de actuele begroting is ten opzichte van de primitieve begrote formatie met 6 fte gedaald, 4 fte ten behoeve van structurele bezuinigingen en 2 fte overige krimp. In de rekening is 27 fte minder opgenomen dan in de actuele begroting.Van deze 27 fte’s zijn in de bezetting 4 fte’s structureel bezuinigd. De overige 23 fte’s zijn vacatures waarvan het budget is aangewend voor (een deel van) de inhuur van personeel van derden. RO/EZ: De toegestane formatie volgens de actuele begroting is ten opzichte van de primitieve begroting gedaald met 61 fte, waarvan 41 fte ten behoeve van structurele bezuinigingen. In de rekening is 25 fte minder aan bezetting opgenomen dan primitief was begroot. Het betreft vacatureruimte die wordt ingezet voor inhuur van personeel van derden. SOZAWE: De toegestane formatie volgens de actuele begroting is ten opzichte van de primitieve begroting gelijk gebleven. In de rekening is gemiddeld 6 fte meer aan personeel opgenomen dan in de actuele begroting. Deze overbezetting heeft betrekking op tijdelijk personeel voor projecten. De overbezetting wordt gecompenseerd met externe projectgelden. Personeelsformatie- en bezetting 2004 vergeleken met 2005 Personeel in dienst Totaal
Personeel in dienst Totaal
Primitieve begroting 2004 Fte lasten 3.174
159.686
Primitieve begroting 2005 Fte lasten 3.174
165.976
Rekening 2004 Fte Lasten 3.175
161.859
Rekening 2005 Fte Lasten 3.010
158.665
Toelichting op de personeelskosten:
Gemeenterekening 2005
119
De bezetting in 2005 (3.010 fte) ten opzichte van de bezetting 2004 (3.175 fte) is afgenomen met 165 fte. Deze afname zou hebben moeten resulteren in een financieel resultaat van iets meer dan 8,4 miljoen euro (165 x gemiddelde loonsom van 51.000) De loonkosten zijn echter gedaald met bijna 3,2 miljoen euro. Het verschil bedraagt 5,2 miljoen. Dit verschil wordt grotendeels verklaard door 2,36% stijging van de loonkosten (3,9 miljoen). De stijging is een gevolg van nieuwe CAO’s, hogere premies sociale lasten en compensatie van een deel van de incidentele kosten; een bedrag dat vrijwel identiek is aan de geraamde stijging van loonkosten bij de primitieve begroting 2005 t.o.v. de rekening 2004. Het resterende verschil van 1,3 miljoen wordt verklaard door een mix van fuwa-effecten, verkoop verlof (475 duizend) en incidentele kosten als overwerk (575 duizend).Deze kosten vangen de diensten binnen hun eigen begroting op. De kosten voor flankerend beleid bij realisatie van de bezuinigingen op personeel (300 duizend) hebben tijdelijk de kosten doen stijgen. Het gaat daarbij o.a. om vertrekpremies en tijdelijke compensatie van schaalverschillen in een nieuwe baan buiten de gemeente. Een deel van deze kosten kunnen de diensten verhalen op het budget Flankerend Beleid. Tegenover de personeelskosten staan teruggevloeide salariskosten, die op grond van verhaal van ziektekosten en WAO-premies door uitkeringsinstanties zijn gerestitueerd. Dit verhaal van salariskosten, aangevuld met projectgelden, leverde in 2005 2,1 miljoen euro op. De diensten kunnen de verhaalde loonkosten van de eigen dienst omzetten in extra personeel op basis van detacheringen (inleen) of personeel van derden. De teruggevloeide middelen kunnen ook worden ingezet om overige personeelskosten te dekken. Voormalig personeel De kosten voormalig personeel in 2005 bedragen 6,1 miljoen euro en zijn 1 miljoen euro hoger dan de kosten in 2004. De stijging in 2005 wordt veroorzaakt door een stijging van IZA-premies gepensioneerden en door een zeer grote stijging van de FPU-kosten ( het drievoudige van de begrote som), met vrijwel gelijke kosten voor wachtgelden en FLO. Overigens zijn de kosten voor de FPU voor het eerst in de rekening 2004 geëxpliciteerd in verband met geprognosticeerde forse toename van het gebruik van de FPU (werking Sociaal Plan en vergrijzing van het personeelsbestand). Onderwijspersoneel De gemiddelde bezetting van het onderwijspersoneel is vrijwel gelijk aan de actuele begroting. De kosten van onderwijs personeel in de rekening ten opzichte van de actuele begroting 2005 zijn echter gestegen met ruim 3.5 miljoen euro. Dit wordt met name veroorzaakt door hogere lasten voor onderwijzend personeel die zijn gecompenseerd door hogere rijksbijdragen (overdrachten van het rijk). WSW-personeel De loonkosten van WSW-medewerkers zijn in 2005 300 duizend euro hoger dan begroot. De toename wordt verklaard door stijging van het aantal WSW-personeel met 23 fte t.o.v. de begrote formatie WSW en hogere sociale lasten (pensioenpremies). Personeel van derden De totale lasten en baten van personeel van derden zijn als volgt:
Lasten Baten Saldo
Actuele begroting 2005 11.014 -6.527 4.487
Rekening 2005
Verschil
20.124 -9.050 11.074
-9.110 2.523 -6.587
Het saldo van de baten en lasten voor personeel van derden in 2005 bedraagt 6,587 miljoen negatief. Op hoofdlijnen wordt het inlenen van personeel van derden gefinancierd met: de inkomsten van de uitleen van gemeentelijk personeel aan externe organisaties of aan een andere dienst ; dit bedraagt in 2005 gemeente-breed 9 miljoen euro. Voorbeelden hiervan zijn: uitleen van personeel aan Stichting Weerwerk. Bij de dienst OCSW betreft het o.a. 3,5 miljoen inkomsten uit het vervangingsfonds onderwijs personeel.
Gemeenterekening 2005
120
-
-
budget uit de vacatureruimte in de toegestane formatie (71 fte) ter overbrugging van de periode tot opheffing van functies; hiervan worden 42 fte in 2006/2007 in de formatie en in de bezetting geschrapt in het kader van de bezuinigingen. budget uit specifieke projecten, gedekt met tijdelijke externe middelen (met name Sozawe, ROEZ, Milieudienst en DSW) en compensatie uit rijksmiddelen (OCSW).
De Milieudienst heeft uitzendkrachten ingehuurd ten behoeve van reinigingstaken en vervanging van eigen personeel dat in projecten werkzaam is; dit bedroeg in 2005 ruim 800 duizend euro, 350 duizend meer dan begroot. De dekking is gevonden in de vacatureruimte. De totale overschrijding t.o.v. de begroting bedraagt per saldo iets minder dan 600 duizend. De overschrijding wordt volledig gedekt door extern gefinancierde werkzaamheden voor o.a. de ARCG , door detachering bij andere gemeentelijke diensten en bodemonderzoeken o.a. in het kader van de ISV. De inhuur van personeel van derden is bij DSW Stadspark 600 duizend euro meer dan begroot; dit ten behoeve van onder andere extra capaciteit bij de afdeling Confectie, vanwege opdrachten uit de markt. De Bestuursdienst heeft 1,2 miljoen euro meer dan begroot uitgegeven aan personeel van derden. De kosten zijn voornamelijk gemaakt voor detacheringen van met name voormalig NNBT-personeel, het omzetten van ID-banen naar reguliere banen, projecten als het referendum en WMO, en interim-management op vacatures. Deze kosten zijn gedekt uit verrekening van gedetacheerd personeel naar andere diensten, verhaal van salariskosten en een grote vacatureruimte ( 8.9 fte) binnen de formatie. De Hulpverleningsdienst heeft 1,8 miljoen euro meer aan personeel van derden uitgegeven dan begroot. In de HVD begroting is maar een relatief klein budget opgenomen voor inhuur uitzendkrachten. De behoefte is vele malen groter door vervanging in verband met ziekte of werkdruk bij specifieke produktietaken en 7x24 uurs paraatheid en strategische inhuur van uitzendkrachten in verband met toekomstige afstoting van het taakveld (vgl. CIZ en ambulance). Daarnaast zijn er tijdelijke projecten met tijdelijk geld en dus ook tijdelijk personeel.De kosten worden gedekt uit tijdelijke geldstromen ( projecten), specifieke budgetten voor uitzendkrachten (relatief klein deel), voor een groot deel uit vrijval vacaturegelden en in een enkel geval door verschuiving van niet-personele budgetten De dienst OCSW heeft 700 duizend euro meer aan personeel van derden ingehuurd dan in de actuele begroting is opgenomen. Dit bedrag wordt ruimschoots gedekt door incidentele vacatureruimte (totaal ter grootte van 21 fte). Bijna 223 duizend euro is besteed aan het inhuren van adviseurs c.q. interimmanagers. Ten opzichte van de rekening 2004 is dat een verlaging van 1 miljoen euro. Bij de DIA is 400 duizend euro meer uitgegeven aan inhuur personeel van derden dan begroot ten behoeve van met name opvangen van piekdrukte en tijdelijke invulling van enkele vacatures. De vacatureruimte biedt de dekking van deze overschrijding. De uitgaven voor personeel van derden zijn bij de dienst Sozawe marginaal. De inkomsten van uitgeleend personeel (Weerwerk) zijn vele malen groter en resulteren in een groot positief saldo. Bij de dienst RO/EZ is de inhuur van adviseurs bij de rekening 2005 vrijwel nihil. De inhuur van uitzendkrachten is bijna 1.9 miljoen euro hoger dan in de actuele begroting voorzien maar 0,8 miljoen lager dan bij de Rekening 2004. De uitgaven worden gedaan voor tijdelijke opvang van vacatures en tijdelijk personeel in verband met tijdelijk stijgende vraag naar personeel ten behoeve projecten. Dekking vindt plaats uit de beschikbare vacatureruimte en uit doorbelasting naar investeringsprojecten. De ontwikkelingen in de order-portefeuille c.q. de investeringsomzet zijn bepalend voor de incidentele inhuur van personeel van derden.
3.5.2 Organisatie Ontwikkeling
Diversiteitsbeleid
Gemeenterekening 2005
121
In 2004 is het gemeentelijk diversiteitsbeleid voor de periode 2004-2006 vastgesteld door het college. Onder het motto ‘van Denken naar Doen’ wordt aan de hand van een samenhangend set van concrete maatregelen en activiteiten een impuls gegeven aan de mobiliteit en inzetbaarheid van specifieke doelgroepen: vrouwen (in hogere functies), medewerkers ouder dan 55 jaar, jonge medewerkers onder de dertig jaar op HBO/WO niveau, allochtone medewerkers en arbeidsgehandicapten. De volgende resultaten zijn in 2005 geboekt: Medewerkers jonger dan 30 jaar In 2004 heeft het college de concerntaakstelling vastgesteld om per jaar minimaal 8 nieuwe medewerkers tot 30 jaar op HBO/WO niveau in te laten stromen in de organisatie (minimaal 1 jonge medewerker per dienst). In 2004 was er een instroom van 35 nieuwe medewerkers tot 30 jaar, in 2005 zijn er 25 medewerkers ingestroomd. In 2004 hadden 14 van hen een diploma op HBO- of WO-niveau, in 2005 6. Daarmee is in 2004 het streefcijfer van minimaal 8 nieuwe medewerkers < 30 jaar op HBO/WO-niveau wel gehaald, maar in 2005 niet. Het aandeel van medewerkers < 30 jaar in de organisatie is licht gedaald en wel van 8,7% naar 8,2%. Het aandeel jonge medewerkers op HBO/WO-niveau in de organisatie is stabiel en bedraagt ca. 3,5%. De tendens is een lichte afname van jonge medewerkers. Eén van de oorzaken is dat vacatures bovenal intern moeten worden opgevuld wegens herplaatsing en interne mobiliteit. Van belang is dat ook dat bij de schaarse vacatures die extern moeten worden ingevuld, de concerntaakstelling voor de instroom van jonge medewerkers gehandhaafd blijft. Om jonge HBO-WO’ers te binden en boeien is ‘het Groninger Groeiprogramma’ ontwikkeld in 2004. In 2005 zijn drie leergangen voor jonge medewerkers op HBO/WO niveau ‘het Groninger Groeiprogramma’ gerealiseerd met in totaal 32 deelnemers; Vrouwen in de organisatie Een tweede doel van het diversiteitbeleid is de ontwikkeling van het aantal vrouwen in de organisatie. In 2003 zijn daar de volgende streefcijfers voor vastgesteld: van alle medewerkers dient 50% vrouw te zijn en van alle medewerkers in schaal 12 en hoger 40% vrouw. In 2003 was van het gehele personeelsbestand 40% vrouw; in schaal 12 en hoger was dat 20%. Per 1 januari 2006 bedroegen deze cijfers respectievelijk 41,5% en in schaal 12 en hoger 26%. In 2005 zijn 8 vrouwen aangesteld op schaalniveau 12 en hoger; 4 van hen zijn intern doorgestroomd en 4 vrouwen zijn nieuw in de organisatie; We kunnen constateren dat ondanks de bezuinigingen - het aandeel van vrouwen in de organisatie stijgt, vooral in functies in schaal 12 en hoger. Etnisch diversiteitsbeleid. De gemeente Groningen beschikt niet over betrouwbare cijfers over het aandeel niet-westerse allochtone medewerkers in de organisatie. Het registreren van de etnische afkomst van medewerkers dient met uitdrukkelijke toestemming van de medewerker te geschieden. In de praktijk blijkt er weinig medewerkers bereid zijn om hun etnische afkomst te laten registreren waardoor gegevens over etniciteit van medewerkers bij voorbaat onbetrouwbaar zijn. De afgelopen twee jaar is aangestuurd op de versterking van de instroom en doorstroom van allochtone medewerkers. De volgende activiteiten zijn in 2005 gerealiseerd: • Matching vacatures met deelnemers van de ‘Allochtone kandidatenpool’: in 2005 zijn negen kandidaten bemiddeld naar een functie binnen de gemeente; • Training en begeleiding van het “Netwerk Allochtone Ambtenaren” met als doel tien allochtone medewerkers toe te rusten om allochtone collega’s te stimuleren zich verder te ontwikkelen en door te stromen naar hogere functies; • Loopbaantraining voor allochtone medewerkers: 12 deelnemers hebben de training gevolgd; • Workshop ‘aansturing van divers samengestelde teams’: de workshop is gevolgd door elf deelnemende leidinggevenden. Management Development (MD-) beleid In 2005 zijn diverse workshops en de managementleergang voor managementdevelopmentkandidaten gerealiseerd. Twee sleutelfunctionarissen zijn intern doorgestroomd in de functie van vakdirecteur. Dit betrof in beide gevallen mannen. Daarnaast is een functie van vakdirecteur ingevuld door een externe vrouwelijke kandidaat.
Gemeenterekening 2005
122
Integriteitsbeleid Met ingang van 1 maart 2006 is een aanpassing van de ambtenarenwet van kracht die overheidsinstellingen verplicht een actief integriteitsbeleid te voeren. In Groningen is de aandacht voor integriteit echter niet nieuw. Relevante gedragsregels zijn opgenomen in de Arbeidsvoorwaardenregeling Gemeente Groningen (ARG), nieuwe medewerkers leggen de ambtseed af bij indiensttreding en AO/IC-procedures bevatten maatregelen ter beheersing van integriteitrisico’s. Het is van belang om blijvend te investeren in bewustwording en risicobeheersing. Daarom vindt een actualisatie van het integriteitsbeleid plaats. Dit houdt in: - het doorlichten en actualiseren van bestaande activiteiten, maatregelen en regelingen; - het aanbrengen van meer samenhang tussen bestaande instrumenten; - het inventariseren van potentiële integriteitrisico’s in het huidige beleid; - en vooral: het versterken van het normbesef van medewerkers (bewustwording). Post en archiefsysteem Voor de vervanging van P&A+ is in 2005 een nieuw documentmanagementsysteem met een Europese aanbesteding geselecteerd. De implementatie is gestart met de vervanging van het huidige post- en archiefsysteem.
Gemeenterekening 2005
123
Open Source In 2005 is verder geïnvesteerd in het opbouwen van kennis van en het doen van onderzoek naar de toepasbaarheid van Open Source in onze organisatie. Dat heeft erin geresulteerd dat het aantal plekken binnen de gemeente waar gebruik gemaakt wordt van Open Source toepassingen, is uitgebreid. De Raad heeft in het najaar een besluit genomen voor de verdere aanpak, waarbij enerzijds de huidige activiteiten worden voortgezet en anderzijds een onderzoek wordt gedaan naar de mogelijkheid van het gebruik van zoveel mogelijk Open Source op de werkplek (hiervoor wordt een kosten / baten analyse uitgevoerd). Voor de uitvoering hiervan is een project opgezet, dat inmiddels is gestart.
3.5.3 Control P&O-scan De P&O-Scan is een (software)-instrument dat het management van de gemeente Groningen in staat stelt om op snelle en eenvoudige wijze de belangrijkste feiten en cijfers op het gebied van personeel en organisatie naar boven te halen, te analyseren en te rapporteren. Momenteel worden de laatste aanpassingen aangebracht. Medio 2006 is de scan operationeel voor de gemeentelijke diensten. Administratieve Organsisatie / Interne Controle (AO/IC) Naast de Interne Controleplannen zijn nu ook de doelmatigheids- en doeltreffendheidsonderzoeken in een plan opgenomen. Door alle onderzoeken en interne controles onder te brengen in één programma ontstaat één overzicht van de activiteiten die de gemeente Groningen op dit terrein realiseert. Hiermee wordt een stap gezet in het proces wat er uiteindelijk toe moet leiden dat er een effectief en efficiënt stelsel van interne controles en onderzoeken ontstaat. Het ideaalbeeld is dat door het verkrijgen van een breder beeld van de gehele organisatie, er uiteindelijk met een beperkte capaciteitsinzet beter zicht is op de kwaliteit van de resultaten en de organisatie. Rechtmatigheid In 2005 heeft de ambtelijke organisatie aanzienlijke inspanningen geleverd op het gebied van de rechtmatigheid. Alle relevante onderdelen en processen van de gemeentelijke organisatie zijn intern op rechtmatigheid getoetst. De accountant heeft zich vervolgens een oordeel kunnen vormen over de uitkomsten hiervan en heeft naast het getrouwheidsoordeel, ook ten aanzien van het rechtmatigheidsaspect haar oordeel gegeven. Op een beperkt aantal onderdelen, waaronder de juiste toepassing van de Europese aanbestedingsregels en de naleving van de interne regels van het inkoopbeleid, zijn nog verbeteringen te realiseren. In 2006 wordt het gemeentelijke inkoopbeleid geactualiseerd. Hierbij wordt aansluiting gezocht bij de veranderende Europese regelgeving (waaronder aanbestedingen en staatssteun) wat in het kader van de rechtmatigheidscontrole ook noodzakelijk is. Op het gebied van het gezamenlijke inkopen van de diensten, zullen verdere stappen noodzakelijk zijn. Het monitoren van de gezamenlijke inkopen is niet alleen van uit het oogpunt van juiste naleving van de rechtmatigheidsregels noodzakelijk, maar ook vanuit het optimaal benutten van gezamenlijke inkoopvoordelen.
Gemeenterekening 2005
124
Juridische control Naast de inspanningen voor de rechtmatigheidstoets (zie hierboven) is in 2005 vanuit het oogpunt van juridische control vooral veel aandacht geweest voor de bevoegdheidsonderwerpen. Het huidige mandaatstelsel is aangepast en bij de diensten uitgebreid toegelicht en geïntroduceerd. Ook is en wordt er aandacht besteed aan de juridische toets van college en raadsvoorstellen met name op het gebied van Europees recht. Staatsteun en aanbesteding zijn onderwerpen waarop specifiek is gecontrolled, met name bij de grote projecten als Meerstad.
Gemeenterekening 2005
125
3.6
Verbonden partijen
De verbonden partijen van de gemeente zijn de deelnemingen (NV’s/BV’s), gemeenschappelijke regelingen, stichtingen en verenigingen, waarin de gemeente een bestuurlijk èn een financieel belang heeft. Onder bestuurlijk belang wordt verstaan: een zetel in het bestuur van de deelneming of het hebben van stemrecht. Met een financieel belang wordt bedoeld dat de gemeente middelen ter beschikking heeft gesteld die ze kwijt is in geval van faillissement van de verbonden partij en/of als financiële problemen bij de verbonden partij verhaald kunnen worden op de gemeente. Een gesubsidieerde instelling geldt als zodanig niet als verbonden partij. Verbonden partijen voeren beleid uit of deels uit dat de gemeente in principe ook zelf zou kunnen doen. De gemeente blijft echter eindverantwoordelijk voor het realiseren van de beoogde doelstellingen van de programma’s. In het duale stelsel heeft het college de bevoegdheid om tot deelnemingen te besluiten. Voor de raad geldt er dan een kaderstellende en controlerende taak. In oktober 2003 heeft de raad een nota Verbonden Partijen vastgesteld. In de nota wordt een kader aangedragen voor het aangaan van nieuwe deelnemingen en het voortzetten van een bestaande deelneming. Daarnaast zijn criteria ontwikkeld voor de vertegenwoordiging vanuit de gemeent: wie gaat onder welke voorwaarden de gemeente vertegenwoordigen in het bestuur van een private onderneming. Bij dit laatste is met name gekeken naar de belangenverstrengeling die kan optreden voor een bestuurder van de gemeente door tevens als bestuurder van een N.V. of B.V. op te treden. Voorgeschreven is dat het college jaarlijks bij de rekening een overzicht van de verbonden partijen van de gemeente geeft, naar een aantal aspecten. In bijlage J treft u een geactualiseerd overzicht aan van de verbonden partijen van de gemeente. Beleidvoornemens voor 2005 De toets van de bestaande verbonden partijen heeft niet in 2005 plaats kunnen vinden. Belangrijkste oorzaak is dat recent de wetgeving omtrent de bevoegdheden van aandeelhouders en raden van commissarissen gewijzigd is, waarvan de consequenties voor de praktijk van sturing van deelnemingen zich nog moesten uitkristalliseren. In de prioriteitsstelling is dit onderwerp daarom naar achteren geplaatst, mede vanwege capaciteitsproblemen die zich in 2005 voordeden. Verder kan een nieuw te formuleren beleid met betrekking tot verbonden partijen bij de nieuwe raadsperiode worden vastgesteld. In het voorjaar van 2006 zal een daartoe strekkend voorstel aan de raad worden voorgelegd. Bestuurdersaansprakelijkheid verzekering. Burgemeester, wethouders en ambtenaren die bij een privaatrechtelijke rechtspersoon (vereniging, stichting, NV, BV) namens de gemeente een bestuursfunctie, commissariaat of toezichthoudende functie bekleden, staan bloot aan het risico van hoofdelijke en persoonlijke aansprakelijkheid. In de wet is, naast de regeling van onbehoorlijke taakvervulling door een bestuurder tegenover de rechtspersoon, een aantal bepalingen opgenomen over specifieke situaties die tot aansprakelijkheid van de bestuurder, commissaris of toezichthouder kunnen leiden. Bestuurders van een privaatrechtelijke rechtspersoon kunnen bijvoorbeeld bij een faillissement van een rechtspersoon hoofdelijk aansprakelijk worden gesteld. De kosten om zich tegen dergelijke aanspraken te verweren zijn aanzienlijk en ook eventuele schadebedragen lopen vaak hoog op. Wij zijn er daarom in 2005 toe overgegaan om voor al onze bestuursfuncties in privaatrechtelijke rechtspersonen een bestuurdersaansprakelijkheidsverzekering af te sluiten.
Gemeenterekening 2005
126
Gemeenterekening 2005
127
3.7
Grondbeleid
Visie en uitvoering In september 2003 zijn drie nota’s met betrekking tot het grondbeleid door de raad vastgesteld (grondprijzenbeleid, richtlijnen herziening grondexploitaties en resultaatbepaling) Verder is op 27 oktober 2004 is door de Raad de nota grondbeleid vastgesteld. Het grondbeleid, grondprijzenbeleid, richtlijnen herziening grondexploitaties en resultaatbepaling vormen de kaders voor de uitvoering van het vastgestelde ruimtelijk en economische beleid. De nota grondprijzenbeleid is inmiddels geactualiseerd. Het College heeft op 7 december 2004 de nota grondprijzenbeleid 2005-2006 vastgesteld. In deze nota zijn de uitgangspunten voor de te hanteren grondprijzen vastgelegd voor de jaren 2005 en 2006. Tot nu toe is grondbeleid voornamelijk gericht geweest op de ontwikkeling van stadsuitleggebieden. Voorbeelden hiervan zijn de ontwikkeling van Eemspoort, Westpoort, Reitdiep en Milieuboulevard II. Ook de ontwikkeling van Meerstad valt hieronder, echter de gemeente Groningen is hierbij niet rechtstreeks verantwoordelijk voor de realisatie. Naast de realisatie van uitleggebieden is herontwikkeling van binnenstedelijke gebied een substantieel onderdeel geworden van het grondbeleid. Voorbeelden hiervan zijn onder meer de ontwikkeling van CiBoGa, Europapark, Oosterhamrikzone en Eemskanaalzone/Damsterdiep Door middel van het grondbeleidinstrumentarium kan de gemeente sturing geven aan dit proces. Grondbeleid kan actief, passief of middels een tussenvorm gevoerd worden. Bij actief beleid wordt de grond voor eigen rekening en risico aangekocht, bouw- en woonrijp gemaakt en in eigen beheer uitgegeven. In de passieve vorm draagt de marktpartij het volledige risico. Bij de tussenvorm is er sprake van locatieontwikkeling in samenwerking met de markt, waarbij het risico, de winst en de zeggenschap gedeeld wordt naar mate van participatie. In het voorgestelde beleid wordt primair gekozen voor handhaving van het actieve grondbeleid. Kern van de het grondbeleid is de keuze voor een actief grondbeleid dat gebaseerd is op het ruimtelijk-economisch beleidskader zoals geformuleerd in het structuurplan "Van nu naar Straks" en de voortgangers en opvolgers hiervan. Om de hierin geformuleerde doelstellingen te realiseren moet in specifieke gebieden en ontwikkelingszones een actieve grondpolitiek worden gevolgd. Dit betekent tegelijkertijd ook dat in een groot deel van de stad een ‘faciliterend grondbeleid’ wordt gevoerd. Samengevat: ‘een actief grondbeleid om ontwikkelingen te stimuleren en een faciliterend grondbeleid als de situatie het vraagt’. In 2005 is een actief grondbeleid gevoerd ten aanzien van de ontwikkelingsgebieden Grote Markt, Oosterhamrikzone en Eemskanaalzone/Damsterdiep.
Resultaat De gerealiseerde resultaten op lopende en reeds afgesloten grondexploitaties in 2005 bedraagt 4,3 miljoen euro. Bij de bepaling van het verwachte resultaat zijn de uitgangspunten gebruikt zoals deze zijn neergelegd in de nota resultaatbepaling. De uitgangspunten zijn als volgt: goed koopmansgebruik; gerealiseerde winsten worden verantwoord in de exploitatie onder aftrek van de nog te verwachten kosten, de nog te verwachten opbrengsten worden buiten beschouwing gelaten; winsten worden bepaald op jaarbasis; verliezen die op enig moment benoembaar, kwantificeerbaar, onontkoombaar en voorzienbaar zijn, worden als verlies genomen in het betreffende boekjaar; De waardering van het actief geschiedt tegen historische kostprijs of lager verwachte opbrengstwaarden, de afwaardering wordt ten laste van de exploitatie gebracht; winsten en verliezen worden ten gunste of ten laste van de bestemmingsreserve grondzaken gebracht. Het grondbedrijf houdt zich nu nog in hoofdzaak bezig met het daadwerkelijk realiseren van bouwgrondproductie voor woningen, kantoren en bedrijven. Verwerving, planontwikkeling, bouw- en woonrijpmaken en gronduitgifte, met de nodige ondersteunende activiteiten, zijn de belangrijkste onderdelen in het proces. Het grondbedrijf onderneemt en ondernemen betekent dat er per definitie financiële risico’s worden gelopen. Middels een zorgvuldig proces van het opstellen van een grondexploitatie, uitgaande van het principe dat er reëel wordt begroot, wordt
Gemeenterekening 2005
128
de realiteit zoveel mogelijk benaderd. Ondanks de grote zorgvuldigheid zullen er mee- en tegenvallers optreden. Vanuit het voorzichtigheidsprincipe en een stabiele gemeentebegroting c.q. financiële positie is het noodzakelijk dat in het spel van tegen- en meevallers er voor eventueel niet binnen de grondexploitatie op te vallen tegenvallers een reserve (buffer) binnen het grondbedrijf aanwezig is. De egalisatiereserve grondzaken – waar meevallers en tegenvallers van de projecten worden verrekend bedraagt ultimo december 2005 circa 21,2 miljoen euro en de geprognosticeerde omvang – rekening houdend met de voorzienbare onttrekkingen en de toevoegde resultaten uit de grondexploitaties en de reserve grondbank – bedraagt 26,9 miljoen euro. Tezamen met de reserve grondbank bedraagt de reserve van het grondbedrijf 29,2 miljoen euro. De minimale vereiste omvang van de reserve ter afdekking van de voorzienbare en onvoorzienbare risico’s wordt bepaald door de IFLO norm. Als voorzienbare risico's worden de risico's op planafzet en -invulling aangemerkt. De onvoorzienbare risico's zijn de conjuncturele risico's en de risico's op de hoogte van gronduitgifteprijzen. De IFLO-normberekening is als volgt opgebouwd: Voorzienbare risicoafdekking: - 10% van de boekwaarde van de lopende grondexploitaties (looptijd langer dan twee jaar); - 10% van de boekwaarde van Grondbank I en II; - 10% van de te verrichten investeringen in de grondexploitaties (inclusief kostenstijging); - 10% van de te verrichten aankopen Grondbank I en II Onvoorzienbare risicoafdekking: - 15% (bandbreedte 2,5%) van de gemiddelde jaaromzet in de lopende grondexploitaties (inclusief opbrengstenstijging); - 15% (bandbreedte 2,5%) van de gemiddelde uitname Grondbank I en II. Ultimo 2005 bedraagt de minimale vereiste omvang volgens de IFLO norm 33,9 miljoen euro. De reserve is hiermee voor een bedrag van circa 3,7 miljoen euro ontoereikend. De berekening van de IFLO norm is gebaseerd op (tentatieve) projectbegrotingen. Wijzigingen in de aannames van de (tentatieve) projectbegrotingen zijn van invloed op de IFLO norm en daarmee tevens op de tekorten c.q. overschotten t.o.v. de reserve grondzaken. In 2005 is nagegaan of de IFLO norm een passend kader vormt om het weerstandsvermogen van het grondbedrijf te berekenen. Uit de voorlopige resultaten van dit onderzoek blijkt dat het weerstandsvermogen voor circa 34 miljoen euro ontoereikend is. Dit wordt met name veroorzaakt doordat de risico's van de binnenstedelijke ontwikkelingslocaties zijn meegenomen in de berekening van het weerstandsvermogen. De risico's van de binnenstedelijke ontwikkelingslocaties zijn tot dusver afgedekt middels een buffer in de vorm van één jaarschijf ISV (circa 12 miljoen). Vanwege de volgende redenen is het gebruikt van deze buffer niet meer mogelijk. Ten eerste is de omvang van de risico's die voortvloeien uit de binnenstedelijke ontwikkelingslocaties omvangrijker dan de beschikbare buffer. Daarnaast is in tegenstelling tot de voorganger van het ISV (Stadsvernieuwingsfonds) het ISV een prestatiesubsidie geworden. Realisatie van minder prestaties kan leiden tot een korting op de subsidie. Dit kan het geval zijn als door een tegenvaller binnen de binnenstedelijke ontwikkelingsprojecten andere projecten niet of met vertraging uitgevoerd kunnen worden. Verder heeft de gemeente Groningen zich grotendeels vastgelegd op meerjarenverplichtingen in het kader van onder andere de wijkvernieuwing waardoor een groot deel van de middelen niet meer beschikbaar is.
Gemeenterekening 2005
129
3.8
Stad en Stadhuis
Wat hebben we afgesproken? In het collegeprogramma (2002-2006) van de gemeente Groningen is afgesproken dat we door middel van een gemeentebreed programma de communicatie tussen burger en bestuur verbeteren. In 2005 is het programma Stad en Stadhuis uitgebreid met activiteiten uit de concernprogramma’s ICT en Investeren in de Organisatie. Hierover wordt apart gerapporteerd. Doel In het uitvoeringsplan 2005 is afgesproken dat Stad en Stadhuis zich richt op het realiseren van een aantal doelstellingen waaronder het verbeteren van de telefonische, schriftelijke, elektronische en fysieke bereikbaarheid. Daarnaast het realiseren van een betere relatie tussen burger en bestuur en een betere kwaliteit van de dienstverlening. Stad en Stadhuis levert een bijdrage aan de doelstellingen door het meten en verbeteren van de telefonische en schriftelijk bereikbaarheid en het ontwikkelen en uitbreiden van de elektronische dienstverlening en informatievoorziening via het Internet. Resultaten Algemeen In 2005 zijn alle projecten uitgevoerd zoals afgesproken. Niet in alle gevallen is meetbaar of de doelstellingen zijn gehaald. Dit komt omdat bij aanvang van het programma Stad en Stadhuis er niet bij alle projecten meetbare resultaten zijn geformuleerd of er een nulmeting is verricht. In andere gevallen is er gewerkt aan het helder krijgen van de dienstverleningskaders en uitgangspunten. Soms ook is er sprake van een uitbreiding van de dienstverlening zoals het eLoket. In het geval van nieuwe activiteiten zoals het eLoket of de wijkwebsite Hoogkerk zijn nadrukkelijk prestatieindicatoren opgenomen. De invoering van kwaliteitshandvesten is niet uitgevoerd. Interactieve beleidsvorming heeft nadrukkelijk de aandacht gekregen metde oprichting van het digitaal stadspanel. Hier hebben stadjes hun mening gegeven over de dienstverlening via de Internetsite en de publieke dienstverlening. Deze mening is nadrukkelijk meegenomen in de verbeterslag. Op wijkniveau is de wijkwebsite Hoogkerk gestart. Projecten De telefonische bereikbaarheid is en wordt nadrukkelijk onder de aandacht gebracht van de medewerkers. De bereikbaarheid van de gemeente Groningen is 97%. Dit is conform de eigen en de landelijke streefnormen. Over de afgelopen 4 jaar zijn er geen grote verschillen te zien in de bereikbaarheid. Met name bij het gebruik van de meldtekst zijn significante verbetering te zien. Goedemorgen, goedemiddag wordt voldoende gebruikt en ook de dienstnaam. Ook worden gesprekken positief afgesloten. Dit is een sterke verbetering ten opzichte van 2002. Uit onderzoek is bovendien gebleken dat 78% van de burgers rechtstreeks het goede publieksnummer belde. De overige 22% bellen meestal het algemene nummer van de gemeente Hiervan wordt 89% vervolgens naar tevredenheid geholpen. Op het gebied van schriftelijke bereikbaarheid is er cursusaanbod ontwikkeld en zijn de afgesproken verbetermaatregelen doorgevoerd dan wel in gang gezet. In 2005 is opnieuw een audit schriftelijke bereikbaarheid uitgevoerd. Uit de audit blijkt dat ruwweg tweederde van de brieven op tijd wordt afgehandeld. Een precies cijfer is niet te geven vanwege tekortkomingen in het huidige Post en Archiefsysteem. Ook blijkt dat de kwaliteit van de correspondentie nog steeds voor verbetering vatbaar is. Vanwege verschillen in de onderzoeksopzet is een vergelijking ten opzichte van vorig jaar niet goed mogelijk. De aanbesteding rondom de vervanging van het post- en archiefsysteem is afgerond. Er is tevens begonnen met de voorbereidingen voor digitaal werken. Medio december is er een vernieuwd Intranet opgeleverd met verbeterde zoekfuncties, makkelijker te bedienen: kortom vriendelijker in het gebruik De elektronische bereikbaarheid van de gemeente is sterk verbeterd met de komst van het eLoket.De produkten- en dienstencatalogus is geactualiseerd. De elektronische afsprakenplanner, DigiD en de Internetkassa voor burgerzaken is in de lucht. Verder zijn de openingstijden van de digitale assistent uitgebreid tot 21.00 uur ’s avonds en beschikken we over dagelijkse bezoekerscijfers van het eLoket. Er is gewerkt aan burgervriendelijke teksten en
Gemeenterekening 2005
130
statusinformatie nadat de aanvraag via het eLoket is verzonden. Er is een publiekscampagne uitgerold met posters, visitekaartjes en advertenties.
aantal chats eLoket 2005 1200 1000 800 aantal chats
600 400 200
j au uli gu st us se pt em be r ok to be no r ve m be de r ce m be r
ju ni
m ei
ap ril
ja nu ar i fe br ua ri m aa rt
0
aantal bezoekers eLoket 2005 vanaf juli bekend m.u.v. feb/maart i.v.m. WOZ 35000 30000 25000 20000 15000
aantal bezoekers
10000 5000
au juli gu se stu s pt em be ok r to no be ve r m de be ce r m be r
ja nu a fe ri br ua ri m aa rt ap ril m ei ju ni
0
De internetsite van de gemeente is met input van burgers via het digitale stadspanel verbeterd en vernieuwd. Informatie is hierdoor beter vindbaar. Bovendien is er een strategische visie op Internet geformuleerd. In 2004 heeft het Kabinet ingestemd met de landelijke invoering van basisregistraties voor authentieke gegevens betreffende adressen en gebouwen als onderdeel van een uiteindelijk te realiseren stelsel van zes landelijke basisregistraties. Dit heeft in 2005 geleid tot het opzetten van een projectorganisatie en de uitwerking van een plan van aanpak voor een gefaseerde ontwikkeling en invoering van een Basisregistratie Adressen en Gebouwen. Verder is er inventariserend onderzoek verricht naar de basisregistraties natuurlijke en niet natuurlijke personen. Het plan van aanpak is geschreven voor de uitrol van het burgerservicenummer. Door het landelijk uitstel van de invoeringsdatum is het project nog niet uitgerold. In het kader van het project de fysieke bereikbaarheid is afgesproken dat we in 2005 allereerst ambitie voor de gemeente Groningen op het gebied van dienstverlening op alle kanalen onderzoeken en bepalen. In december heeft dit geleid tot een integrale visie op publieke dienstverlening 2010. Het door Stad en Stadhuis ontwikkelde cursus aanbod klantgericht samenwerken met als doel de medewerker te trainen in de omgang met burgers heeft is succesvol uitgevoerd. In totaal hebben 449 ambtenaren in 2005 meegedaan aan de cursussen. Of dit daadwerkelijk leidt tot verbetering in de klantgerichtheid zal in 2006 worden onderzocht. De relatie tussen burger en bestuur heeft een voorzichtige, elektronische, start gekregen door de opzet van de wijkwebsite. In september 2005 is de wijkwebsite Hoogkerk gelanceerd met forum, nieuwsbrieven, informatie gericht op Hoogkerk. De site wordt goed bezocht
Gemeenterekening 2005
131
www.hoogkerk.groningen.nl aantal bezoekers
1000 800 600 400 200 0 46
47
48
49
50
51
52
w eeknum m ers 2005
Ook het nieuwe digitale stadspanel is gerealiseerd. Hiermee kunnen burgers meepraten en hun mening geven over de dienstverlening van de gemeente. Onderzoeksresultaten worden weer teruggekoppeld aan de burgers. Met dit stadspanel is het mogelijk snel, efficiënt en goedkoper (dan de reguliere onderzoeksmethoden) burgers naar hun mening te vragen. Op dit moment zijn 700 bezoekers lid van het stadspanel.
Gemeenterekening 2005
132
Gemeenterekening 2005
133
3.9
Stadsdeelprogramma
1. Het wijksgewijs werken. Het Stadsdeelprogramma 2005-2008 werkt verder aan de uitvoering van de “12-wijkenaanpak”, waartoe besloten werd om effectief aan de wijkvernieuwing te kunnen werken. Het gaat hier om een aanpak waarbij we acties vanuit verschillende optiek bundelen en een die zich kenmerkt door maatwerk, dus per wijk dat doen wat nodig is. Een aanpak ook, die probleemgericht is, en die zich concentreert op de risico's en problemen die een goed leefklimaat bedreigen. Door prioriteiten te stellen worden met name de grootste problemen en realiseerbare doelen het eerst aangepakt. Stadsdeelcoördinatie werkt hierbij op basis van programmasturing. Verschillende programma's en clusters van maatregelen in de fysieke, economische, sociale en veiligheidspijler worden op elkaar afgestemd en bij voorrang in de wijkvernieuwingswijken ingezet, zoals bijvoorbeeld: ¾ het beheer van de openbare ruimte ( incl. speelplekkenprogramma); ¾ het veiligheidsprogramma en de overlastaanpak; ¾ het milieu- en gezondheidsprogramma; ¾ het welzijnsprogramma, waaronder zorgen voor morgen, vensterscholen, jeugd in balans; ¾ aanpak winkelcentra en wijkverkeersprogramma. De wijkvernieuwing vergt een grote inspanning van de betrokken diensten, corporaties, instellingen en bewoners, een inspanning die van velen een lange adem vraagt. De overallcoördinatie bij de wijkaanpak en de wijkvernieuwing berust bij Stadsdeelcoördinatie. Op basis van programmasturing en het jaarlijkse Stadsdeelprogramma wordt hierbij efficiënt samengewerkt binnen de gemeentelijke organisatie tussen RO/EZ, Stadsbeheer (Wijkposten), Milieudienst, OCSW, en HVD. En voorts met externe organisaties als corporaties, Politie, welzijnswerk etc. Stadsdeelcoördinatie is verantwoordelijk voor het opzetten en onderhouden van een goed netwerk met bewonersorganisaties en bewoners, zodat deze een goede rol bij de wijkaanpak en wijkvernieuwing kunnen spelen en er sprake kan zijn van een goede communicatie tussen bestuur en burger. De bezuiniging op wijksgewijs werken van 650 duizend euro waartoe in 2004 werd besloten is in 2005 grotendeels gerealiseerd. SDC slankt af, concentreert zich op een aantal kerntaken en de regiefunctie, en vermindert de intensiteit van contact met een aantal wijken buiten de wijkvernieuwingsgebieden. OCSW ontwikkelde de functie van “gebiedsmanagers” en werkt met ingang van 2006 ook op basis van programmasturing. De afstemming van werkzaamheden tussen SDC en Stadsbeheer is verbeterd: de stadsdeelbeheerders zijn als “eigenaar” van de openbare ruimte integraal verantwoordelijk voor het jaarlijkse beheerprogramma in hun stadsdeel en het overleg met bewoners daarover. 2. De wijkvernieuwing. De in 2004 opgelopen vertraging in de uitvoering van de wijkvernieuwing is in 2005 tot staan gebracht, waarmee de uitvoering in verschillende wijken weer op gang is gebracht. Naast ontwikkelingen op de woningmarkt zijn het aanwijzen van Lewenborg en Vinkhuizen als landelijke prioriteitswijken en het gegeven dat een aantal plannen, soms na herontwikkeling, gereed zijn gekomen, hiervoor verklaringen. Doordat procedures konden worden afgerond, zoals in het geval van de Eelderbaan, kon met de uitvoering een begin worden gemaakt. De overeenstemming die met alle partijen is bereikt over de aanpak van het winkelplein BeijumOost, het Overwinningsplein en het winkelcentrum Lewenborg betekent niet alleen aanpak van deze centra, maar ook een belangrijke impuls voor een breder wijkvernieuwingsproces. In wijken als Vinkhuizen, Paddepoel, Lewenborg en Oosterpark worden de resultaten meer en meer zichtbaar. Ze mogen zich in een grote waardering van “oude” en “nieuwe” bewoners verheugen. Met de uitvoering van het wijkvernieuwingsplan Corpus den Hoorn kon een begin worden gemaakt, evenals met dat voor Korrewegwijk/de Hoogte. De planvorming voor de Grunobuurt vorderde zodanig dat in 2006 een stedenbouwkundig plan kan worden vastgesteld. Nijestee treedt hier op als ontwikkelaar van het gehele vernieuwingsproces. De sociale
Gemeenterekening 2005
134
wijkvernieuwing in wijken als Beijum-Oost en Tuinwijk krijgt meer en meer vorm, en wordt in belangrijke mate ondersteund door een groeiende betrokkenheid van de bewoners. Over een aantal projecten wordt nog intensief overlegd door corporaties, bewoners en gemeente: Blauwe Dorp, Nieuw-Indische Buurt, Studentenbuurt. Het tempo is dus verhoogd, de aandacht voor de sociale component vergroot, en de waardering door de bewoners van de resultaten en effecten blijft op een hoog niveau. Toch blijft het investeringsniveau nog achter ten opzichte van de ramingen. Dit alles is mede reden om met voortvarendheid te werken aan een Nieuw Lokaal Akkoord voor de periode 2006-2015. Door de gemeente en corporaties is in het afgelopen jaar intensief gewerkt aan de voorbereiding van dit Nieuwe Akkoord, waarbij versnelling van de bouwproductie, een evenwichtig woningprogramma, een grotere en meer evenwichtige aandacht voor de sociale component en de gezamenlijke sturing van de wijkvernieuwing centraal staan. Medio 2006 hopen we de Raad een Nieuw Lokaal Akkoord voor te kunnen leggen, waar het wijkvernieuwingsprogramma voor 14 wijken (ook Selwerd en Oosterhoogebrug worden in beeld gebracht), en de voortvarende uitvoering ervan, centraal staan. Op grond van o.a. de Leefbaarheidsmonitor constateren we dat de wijkvernieuwing werkt: in wijken waar zichtbare resultaten zijn behaald, en waar sprake is van daadwerkelijke uitvoering zien we een groeiende waardering en een stijging van het toekomstperspectief van de bewoners. Overigens blijkt ook uit de evaluatie van het Sociaal Plan een grote waardering voor het wijkvernieuwingsproces en de resultaten ervan. Het omgekeerde is ook waar: als het tempo van de wijkvernieuwing laag is, of de gewekte verwachtingen niet (kunnen) worden gerealiseerd, beoordelen de bewoners hun wijk negatiever, stijgt de verhuisgeneigdheid en daalt het toekomstperspectief. “Aandacht loont’ geldt dus zeker voor het vertrouwen in de buurt. Zonder andere wijken tekort te doen merken we dan ook op dat o.i. de wijken Paddepoel-Zuid, Beijum-Oost en de Wijert gezien de zich daar voordoende ontwikkelingen en het gerealiseerde tempo, extra aandacht behoeven. 3. Ontwikkelingen in stadsdelen. Met behulp van het stadsdeelbeheerplan is een goed niveau van onderhoud in verschillende stadsdelen geleverd. De bouw van de wijkpost Kardinge voor het stadseel Noorddijk is in voorbereiding. In 2005 is het programma Schoon, Heel, Veilig-2 uitgevoerd, waardoor naast de Huiskamer in de Binnenstad in een groot aantal wijken diverse projecten zijn uitgevoerd. Projecten waarbij een beroep wordt gedaan op de inzet van burgers om hun steentje bij te dragen aan de versterking van leefbaarheid en veiligheid. In overleg met Politie, OCSW, Stadsbeheer, Jongerenwerk, Stichting Veiligheidszorg zijn in verschillende wijken veiligheidsmaatregelen uitgevoerd. Het betreft met name projecten op het gebied van jongerenoverlast, inbraakpreventie en fietsendiefstal. De jongerenoverlast neemt op zich niet toe, maar verschijnt op wisselende momenten en op wisselende plaatsen in de stad. Zo is in Corpus den Hoorn een begin gemaakt met het project Corpus Paraat, en zijn op diverse plaatsen in de stad hang- of speelplekken gerealiseerd. In een driejarig project, dat in 2005 is begonnen, wordt aan 27.000 huishoudens een gratis inbraakpreventieadvies gegeven. Overigens blijkt uit verschillende monitoren een dalend inbraakcijfer en een stijgend gevoel van veiligheid in de meeste wijken. Het plan van Aanpak Fietsendiefstal leidde in 2005 tot een verdere daling van het aantal aangiften, en verhoging van het aantal terugbezorgde fietsen. Het aantal stallingsmogelijkheden is met voorrang in de Binnenstad met honderden plaatsen uitgebreid. Het Meerjarenprogramma Verkeer en Vervoer bood in 2005 onvoldoende ruimte voor een afronding van het 30-km-programma. Verschillende andere wensen met betrekking tot verkeers(veiligheids)maatregelen zijn doorgeschoven naar latere jaren. Sommige welzijnsvoorzieningen kwamen door de beperkte budgetten onder druk (buurtconciërges opbouwwerk, wijkinternetcafe’s). Ze zijn in 2005 door inzet van stadsdeelbudget vooralsnog in stand gehouden. In de begroting 2006 zijn, o.a. in het Veiligheidsprogramma, middelen gevonden deze voorzieningen de komende twee jaar op het oorspronkelijke peil voort te zetten.
Gemeenterekening 2005
135
Door het besluit in het kader van de Welzijnsnota over voortzetting van de verkaveling van het oorspr. WING-werk werd, ook voor de wijken, duidelijkheid verkregen over de inzet en mogelijkheden van het welzijnswerk. De besluitvorming over de Accommodatienota betekende beëindiging van subsidie voor een beperkt aantal accommodaties, en een verbetering van de exploitatiemogelijkheden voor de andere. In de wijkvernieuwing krijgt het sociale programma meer en meer accent. In wijken als BeijumOost, Korrewegwijk/ de Hoogte, Tuinwijk en Paddepoel wordt een sociaal wijkvernieuwingsprogramma ten uitvoer gebracht. Ook in 2005 zijn hiervoor aanvullende middelen vanuit Nieuw Beleid beschikbaar gekomen. Deze zijn met name ingezet voor (jongeren)projecten in Oude Wijken (Vensterschool, 12+-netwerk, huiswerkbegeleiding).Met Heel de Buurt-projecten, waarin wordt samengewerkt met een groot aantal instellingen en bewoners, wordt in een aantal wijken een goede bijdrage aan leefbaarheid, veiligheid en bewonersparticipatie verkregen. Het gaat hier met name om Corpus den Hoorn, de Wijert, Lewenborg, Indische Buurt/ de Hoogte en Tuinwijk. In het geval van de twee laatstgenoemde wordt hiermee doorgebouwd op de met het per 1-1-05 afgesloten OBAZ-project verkregen resultaten. Met bewonersorganisaties is het gesprek op gang gebracht dat moet leiden tot verbeterde afspraken over de relatie tussen de gemeente en deze organisaties, een actualisatie van de Gedragscode en mogelijk een aanpassing van de (subsidie)verordening bewonersorganisaties. Een en ander moet in 2006 leiden tot een pakket aan maatregelen waarmee bewoners en bewonersorganisaties beter in staat zijn hun verantwoordelijkheid te nemen en de bewonersparticipatie in bredere zin een stimulans krijgt. Het verschijnen van het programma Zorgen voor Morgen is van grote betekenis voor de opgaven waar we in een aantal wijken de komende jaren voor staan. Het heeft dan ook een belangrijke plaats in het Nieuwe Lokaal Akkoord dat in 2006 zal worden gesloten. Dit Akkoord is enerzijds gericht op versnelling van het wijkvernieuwingsproces en anderzijds op verbreding ervan met een resultaat gericht sociaal programma. Samen met de corporaties, een groot aantal instellingen en de bewoners wordt in de komende jaren systematisch en effectief gewerkt aan de verbetering van het woon- en leefklimaat in 14 wijken. Stadsdeelcoördinatie geeft aan deze activiteit prioriteit en vervult in deze een centrale rol. 4. Het stadsdeelbudget. Het stadsdeelbudget bedraagt jaarlijks 1,930 mln. ( excl. BTW). Hiervan wordt jaarlijks 0,5 mln. bijgedragen aan de wijkvernieuwing. Van deze 1,9 mln. is in 2005 door het verstrekken van opdrachten, of anderszins, verplichtingen aangegaan tot een bedrag van 1,5 mln., waarvan daadwerkelijk besteed op kasbasis in 2005 0,403 mln. Voor een bedrag van 0,4 mln. is in 2005 nog geen definitieve verplichting aangegaan. Dit wordt veroorzaakt doordat in een aantal gevallen de projectontwikkeling wel in voorbereiding is, maar nog niet geheel kon worden afgerond. Dit betreft met name: ¾ wijkvernieuwing Beijum-Oost, Indische Buurt en Tuinwijk; ¾ planontwikkeling Bessemoerstrook en Selwerd; ¾ wijkveiligheidsprojecten: inbraakpreventieproject en een jongerenplek zijn wat later van start gegaan. Het stadsdeelbudget uit de jaren t/m 2004 bedroeg per 1 januari 2005 6,7 mln. Tezamen met de jaarschijf 2005 ad 1,9 mln. was daarmee totaal beschikbaar per 1-1-2005: 8,6 mln. Daarvan is in totaal aan verplichtingen aangegaan door het verstrekken van opdrachten of anderszins voor een bedrag van 6,9 mln., waarvan daadwerkelijk besteed is op kasbasis ultimo 2005: 5,1 mln. Ofwel het in de begroting 2004 aangekondigde extra accent op het daadwerkelijk uitvoeren van het stadsdeelprogramma en het besteden van de beschikbare middelen heeft zich in 2005 verder voortgezet in een goede inhaalslag. Het beschikbare budget is nu grotendeels “verplicht”, de totale bestedingen zijn in 2005 hoger dan in de begroting werd voorzien, op kasbasis is in 2005 meer dan de “jaaromzet” van SDC (2,1 mln.) gerealiseerd, en de projectontwikkeling is zover gevorderd dat de nog openstaande budgetten in 2006 kunnen
Gemeenterekening 2005
136
worden verplicht c.q. daadwerkelijk worden besteed. Zeker nu de wijkvernieuwing in wijken als Beijum-Oost, Indische Buurt/Hoogte en Tuinwijk op tempo komt. Het restant budget dat in 2005 nog niet kon worden verplicht bedraagt eind 2005 1,68 mln. Dit heeft voor 0,38 mln. betrekking op de jaarschijf 2005, die hierboven is toegelicht. Het over de jaren t/m 2004 betreffende restant betreft naast de veiligheidsprojecten met name de bijdrage van SDC aan de wijkvernieuwing, en dus middelen die gezien het tempo van dat project en ook gezien de komende afspraken in het kader van het Nieuwe Lokaal Akkoord de komende jaren zeker tot uitgaven zullen leiden. Stadsdeelcoördinatie kan daarmee de in 2004 ingezette inhaalslag in 2006 naar verwachting afronden. 5. De stadsdelen. a. Noord-West/ Hoogkerk In Noordwest-Hoogkerk wordt in vier wijken de wijkvernieuwing voortvarend aangepakt. In Vinkhuizen nadert de wijkvernieuwing zijn voltooiing. De eerste fase van de herinrichting van de Eelderbaan is nagenoeg afgerond. Met de woningbouw aan de Eelderbaan zal in 2005 worden begonnen. In Vinkhuizen-Noord zijn de woningen van het plan Zirkoon opgeleverd. Aan de inrichting van de omgeving wordt momenteel gewerkt. In Vinkhuizen is ook de verbouwing van speeltuingebouw de Apekooi afgerond. Met de sloop van de Wende is gestart; hier zal in 2005 een nieuw jongerencentrum gereed komen. In Paddepoel-Zuid is na een aarzelende start de wijkvernieuwing nu goed op gang gekomen. Met de bouw van de terraswoningen en de havenwoningen is de transformatie van dit deel van de wijk in gang gezet. Tevens is een start gemaakt met de voorbereiding van de herinrichting van een aantal binnenterreinen die nog niet zijn aangepakt. De planontwikkeling van de Trefkoellokatie, met daarbij ook aandacht voor de ontwikkelingskansen van het winkelcentrum Paddepoel, is in gang gezet. Het wijkvernieuwingsplan Tuinwijk is in 2005 gereed gekomen. Op onderdelen wordt nu al gewerkt aan de uitvoering. Dit betreft o.a. het sociaal programma “Heel de Buurt” en de buurtteam-aanpak. Woningstichting IN heeft aangekondigd in 2007 te willen starten met de aanpak (renovatie) van de Studentenbuurt. In Hoogkerk-Zuid wordt complexmatig verder gewerkt aan de wijkvernieuwing. De bouw van het appartementencomplex aan de Zuiderweg/Bernardlaan (vml. Eli Heijmanslokatie) is bijna voltooid. De aanpak van de centrumzone Hoogkerk-Zuid is in voorbereiding. In Hoogkerk is tevens de 2e fase van de nieuwbouw van de Vensterschool gereed gekomen, inclusief nieuwe sportzaal en jongerenvoorziening. De omgeving van het gebouw is geheel opnieuw ingericht. Met de inrichting van de Ruskenveense Plas is in 2005 begonnen en tevens is een start gemaakt met de voorbereiding van het bedrijventerrein Westpoort. Na afsluiting van een samenwerkingsovereenkomst met de Twentse bouwers kan verder gewerkt worden aan de ontwikkeling van de nieuwe wijk de Held 3. De eerste stap hierin betreft het opstellen van een voorontwerp bestemmingsplan. Het inbraakpreventieprogramma in het stadsdeel Noordwest/Hoogkerk heeft zich m.n. op Tuinwijk en Selwerd gericht. Verder is de projectmatige aanpak van jongeren, het zgn. 12+netwerk dat in Vinkhuizen is gestart, inmiddels tot het gehele stadsdeel uitgebreid. b. Binnenstad Grote Markt Doel van het Grote Markt-proces en uitvoeringsproject, waarvoor o.a. via de begroting 2005 substantiële middelen zijn gereserveerd, is te komen tot een fundamentele verbetering van het functioneren van de Grote Markt in ruimtelijk en functioneel opzicht. Het gaat dan met name om de Oostzijde, de Noordzijde en het plein zelf. De Grote Markt moet stapsgewijs weer het levendige centrum van de binnenstad worden en op een eigentijdse wijze haar grandeur terug krijgen. De uitkomst moet kunnen rekenen op draagvlak onder de Groninger bevolking. Eind 2004 is op basis van de visie van Neutelings en ondersteund door een drietal culturele adviseurs het Huis van Informatie en Geschiedenis, inmiddels omgedoopt tot het Groningen Forum en gesitueerd aan het nieuwe plein "De Nieuwe Markt", als centraal element in de planvorming gepresenteerd. In dit plan wordt de oude rooilijn van de Grote Markt oostzijde
Gemeenterekening 2005
137
hersteld en in de naar voren te schuiven oostwand is ruimte voor commerciële functies. Dit plan werd in januari 2005 in de vorm van een startnotitie als bedoeld in de referendumverordening aan de Raad voorgelegd, waarop 29 juni een referendum is georganiseerd. De opkomst was onvoldoende om het referendum geldig te verklaren, maar uit de stemming bleek wel een meerderheid van de bevolking vóór. Op 7 juli 2005 heeft vervolgens de raad – gezien de uitslag van het referendum – ingestemd met het verder uitwerken van de plannen zoals die in de startnotitie Grote Markt oostzijde zijn gepresenteerd. Samen met de initiatiefnemers van het Groninger Forum zijn wij inmiddels begonnen met planuitwerking. De 1e stap in het plantraject is het formuleren van het Program van Eisen als basis voor het stedenbouwkundig plan en de ontwerpen voor de gebouwen en openbare ruimte in het plangebied. Dit PvE willen we in 2006 gereed hebben. In het uiteindelijk op te stellen stedenbouwkundig plan wordt ook een beeldkwaliteitsplan (met klassieke uitstraling) voor de Nieuwe Oostwand opgenomen, geschikt voor een maatschappelijke dialoog. Op basis hiervan kan voor elk van de betreffende 4 panden een ontwerp worden gemaakt, die begin 2007 aan raad en stad kunnen worden gepresenteerd. Uitvoering van de Grote Markt oostzijde is erg ingewikkeld, omdat we met veel factoren en belangen rekening moeten houden. Hoe het uitvoeringstraject precies gaat verlopen, vergt nog veel studie. Volgens de huidige planning kan medio 2010 met de oostwand worden gestart. Wellicht kunnen we met Forum en parkeergarage eerder beginnen, zodat de deelgebieden gelijktijdig -in 2012- kunnen worden opgeleverd. Beste Binnenstad Om een groot aantal redenen werd de Binnenstad de Beste van Nederland. In het kader van het Binnenstadsmanagement is samen met GCC een aantal maatregelen getroffen die leiden tot een beter bereikbare en goed bezochte Binnenstad waar van tijd tot tijd de nodige evenementen plaatsvinden. Met het Huiskamerproject wordt verder gewerkt aan een schone, hele en veilige Binnenstad, hetgeen er toe bijdroeg dat Groningen de Veiligste Stad werd. Het experiment-uitstallingen is verlengd tot eind 2006 en zal dan worden geëvalueerd Wintercity is het begin van een traditie geworden. Door Wonen boven Winkels worden op verschillende locaties projecten gerealiseerd. De besluitvorming over het Damsterdiep is van groot belang voor de ontwikkeling van de Binnenstad. De overlast, waarvan in vorige jaren sprake was, is in belangrijke mate teruggedrongen, en in buurten als het A-Kwartier is ruimte ontstaan voor kunst- en cultuurmanifestaties als Quartier Latin. Met name het fietsgebruik en het fietsparkeren noodzaken tot extra aandacht. O.a. als onderdeel van het Plan van Aanpak Fietsendiefstal is het aantal stallingsmogelijkheden flink uitgebreid, maar aanvullende maatregelen op dit gebied achten we van groot belang voor een levendige en aantrekkelijke Binnenstad. c. Noorddijk De Meerstadplannen krijgen verder vorm. De MEER-dorpen zijn alert op bijeffecten van de voorbereiding van de aanlegwerkzaamheden voor de leefbaarheid en verkeersveiligheid. In Oosterhoogebrug/Ulgersmaborg wordt gestudeerd op een woonzorgproject in het kader van Zorgen voor Morgen 2 met Woonstade en De Heymansstichting. De revitalisering van het bedrijventerrein aan de Ulgersmaweg is eind 2005 in inspraak gekomen. Voorjaar 2006 wordt besluitvorming in de raad afgerond. Noorderhoogebrug maakt zich bezorgd om de inpassingsen verkeerslawaaieffecten van de geplande Noordzeeburgverhoging, waarover voorjaar 2006 inspraak wordt georganiseerd. Eind 2005 is er ter hoogte van de Gerrit Krolbrug een (autoverkeers)knip gerealiseerd in de Ulgersmaweg. Afrondende inrichtingsmaatregelen vinden begin 2006 plaats. Er wordt gestaag gewerkt aan de uitvoering van het stedenbouwkundige plan voor de centrumzone van Lewenborg. Dit voorjaar wordt gestart met de bouw van een nieuw gezondheidscentrum, zodra dit gereed is wordt het middendeel van de singel aangelegd. Voor de uitvoering van de sociale paragraaf van het stedenbouwkundig plan wordt nu een aanvraag ingediend voor een impulsbudget van het ministerie van VROM. Bij honorering zal dit geld
Gemeenterekening 2005
138
besteed worden aan de uitvoering van de ‘Marktplaats’ en het opknappen van het winkelcentrum. Met de eigenaar van het winkelcentrum is overeenstemming over de aanpak. De sociale wijkvernieuwing Beijum-Oost krijgt een forse impuls met de binnenkort te starten aanpak van het winkelcentrum voorjaar 2006. Een proces waarbij bewoners georganiseerd in een plein-(klankbord)groep hun inbreng naar tevredenheid hebben zien vertaald in een mooi en sociaal interessant plein. Voorzieningen worden centraal gelokaliseerd in het pand van de bibliotheek dat wordt uitgebreid. Daarmee ontstaat er één loket voor welzijn, zorg en veiligheid. Ook de overlast winkelplein-Oost wordt daarmee verder teruggedrongen. Het pilotproject Interventieteam is eind 2005 nagenoeg afgerond. Een evaluatieonderzoek wordt naar verwachting voorjaar 2006 aan de raad aangeboden. De nieuwe locatie voor Ambiente in het Trefpunt is 30 oktober geopend en in gebruik genomen. Verder is er eind 2005 hard gewerkt aan het opzetten van een Schoon, Heel en Veilig II-project voor Beijum waarbij de bewonersorganisatie in de trekkersrol wordt gezet om bewonersparticipatie te verbeteren. Noorddijk krijgt in Kardinge een nieuwe wijkpost. De Huismeesters herontwikkelt de bestaande wijkpost Beijum tot plek waar onder meer het bezoekerscentrum Natuur en Milieu en de kinderboerderij een nieuw onderkomen krijgt. De speelruimtenota komt ter besluitvorming van de nieuwe raad in het eerste kwartaal van 2006 waarna er deeluitwerkingen met de wijken worden gemaakt. d. Oude Wijken De wijkvernieuwing vormt een van de hoofdthema's in het stadsdeel Oude Wijken. In februari gaven wij de aftrap voor de sociale wijkvernieuwing in Korrewegwijk – De Hoogte met een goed bezochte wijkmanifestatie. Voor de komende jaren is – samen met de corporaties - een samenhangend pakket aan maatregelen gepresenteerd om de wijken veilig en leefbaar te houden. Het gaat daarbij om fysieke en om sociale maatregelen. Voor de Oosterparkwijk is een herijking van het wijkvernieuwingsplan uit 1999 uitgevoerd en heeft de raad een Plan van aanpak Bloemenbuurt vastgesteld. In Kostverloren is uitvoering gegeven aan het wijkvernieuwingsplan dat in 2004 werd vastgesteld. De resultaten van de wijkvernieuwing werden ook in 2005 verder tastbaar. In Kostverloren, Oosterpark en West Indische Buurt werden nieuwe en gerenoveerde woningen opgeleverd. De directe omgeving van de vensterscholen aan de Molukkenstraat en in Kostverloren werd ingrijpend opgeknapt. Op verschillende plaatsen, o.a. in de oude Hoogte en het Kooykerplein, werden straten heringericht. En – ook in het kader van de wijkvernieuwing – werden succesvolle maatregelen uit het OBAZ-project gecontinueerd, zoals bijvoorbeeld buurtmaatschappelijk werk, inzet van buurtconciërges en kinderwerk. Op een aantal plaatsen zijn voorbereidingen getroffen voor nieuwe woningbouwprogramma's zoals op de Triplex – Timmerlocatie en in de Nieuw Indische Buurt. Voor de Oosterparkstadionlocatie, de Eemskanaalzone en de Antillenstraat e.o. werd een stedenbouwkundig plan vastgesteld. De gefaseerde uitvoering van het speelplekkenplan leidde er toe dat op verschillende plaatsen speel- en spelvoorzieningen werden aangebracht of verbeterd, veelal in direct overleg met omwonenden. In de Selwerderwijk werd intensief ingezet op veiligheid en sociale samenhang met het project Selwerderwijk Spoort!, waar de plaatsing van vitrines, de buurtportretten en ook de opknapbeurt van het Noorderstation onderdeel van uitmaken. Met het opbouwwerk is veel aandacht geschonken aan de versterking van bewonersorganisaties, zoals in De Hoogte en de Bloemenbuurt. In De Hoogte en de Indische Buurt zijn Heel de Buurtoverleggen van de grond gekomen. De nieuwbouw voor Vensterschool Koorenspoor werd in 2005 afgerond, evenals de nieuwbouw voor de AMG Schmidtschool en speeltuin West End. Ook werden voor Korrewegwijk en Oosterparkwijk buurtsportwerkers en sportconsulenten aangesteld. De aanleg van een Krajicekplayground in De Hoogte zal begin 2006 worden afgerond. Al met al belangrijke impulsen voor de samenwerking binnen de vensterscholen en de sportbeoefening door kinderen. In 2005 zijn een aantal belangrijke verkeersmaatregelen voorbereid, die in de komende jaren hun beslag zullen krijgen, zoals de ingrepen aan de westelijke en noordelijke ringweg, de ophoging van de Noordzeebrug met de aansluiting op de Bedumerweg en de doorstroommaatregelen op het Hoendiep. In de Oranjewijk en de Selwerderwijk zijn inbraakpreventieprojecten gestart en op verschillende plaatsen is aandacht geschonken aan veilige brandgangen en binnenterreinen. Ook de aanpak
Gemeenterekening 2005
139
van het Noorderstation (samen met de Spoorwegen) moet leiden tot verhoging van veiligheidsbeleving in dit gebied. De resultaten van de leefbaarheidsmonitor laten zien dat Korrewegwijk, Hoogte en Oosterparkwijk om een blijvende investering vragen. Maar de monitor laat ook zien dat er op veel punten een stijgende lijn is, dat investeringen tot positieve resultaten leiden. e. Zuid De wijkvernieuwing in Zuid bevindt zich voor een groot deel nog in het stadium van de planvoorbereiding. In Corpus den Hoorn is door de woningcorporatie de Huismeesters een bouwaanvraag ingediend voor de eerste fase van de Laan van de Vrijheid (de Confiance.) Tegen het bouwplan loopt momenteel een bezwaarschriftprocedure. Voor de eerste fase van de flexwoningen aan de Hippocrateslaan, een ontwikkeling van de woningcorporatie Nijestee, is inmiddels een bouwvergunning afgegeven. In april ’06 denkt Nijestee te starten met het bouwrijp maken van de locatie. Oplevering is in ’07 te verwachten. Aan het Overwinningsplein heeft de kerk inmiddels een bouwaanvraag ingediend, wat de start is van een verdere aanpak van het plein die bestaat uit de bouw van een nieuwe supermarkt met daarboven appartementen en de herinrichting van het plein zelf. Voor de Semmelweisstrook is door Nijestee en OCSW een plan in voorbereiding die de bouw van een Vensterschool, een multifunctioneel Centrum, kinderopvang en een 130 tal appartementen omvat. Er wordt nu gewerkt aan het definitieve ontwerp. Voor de Grunobuurt is momenteel een stedenbouwkundig plan in de inspraak waarbij er van wordt uit gegaan dat de corporatieve woningvoorraad in de Grunobuurt-Noord wordt gesloopt en wordt vervangen door nieuwbouw, deels in de koop- en deels in de huursfeer. In de Wijert loopt momenteel een bezwaarschriftprocedure tegen het bouwplan aan de Potgieterstraat. Verder heeft Nijestee de planontwikkeling aan de Da Costastraat gestart. Naast deze wijkvernieuwingsinitiatieven vindt in Zuid een aantal ontwikkelingen plaats in het kader van het project “de Intense Stad”, bij Maartenshof is reeds de eerste paal de grond in gegaan voor de Rocade, een initiatief van de Huismeesters. Verder is het project de Meester aan de van Ketwich Verschuurlaan onlangs in de Raad vastgesteld. Voor de locatie Jan Luykenstraat/van Iddekingeweg wordt gewerkt aan het definitieve ontwerp. De locatie Vondellaan (sporthal e.o.) is het wachten op de uitkomsten van een onderzoek naar een alternatieve vestiging van de sporthal bij het Gomaruscollege. In de loop van dit voorjaar wordt daarover uitslag verwacht. Op sociaal-cultureel gebied is in Corpus den Hoorn onlangs een tijdelijk multifunctioneel centrum gereed gekomen en in gebruik genomen aan de Semmelweisstraat . De gebruikers ervan zijn er zeer verguld mee. Verder loopt in Corpus den Hoorn het project Corpus Paraat, dat in preventieve zin een intensieve aanpak behelst van jongerenproblematiek en opvoedingsondersteuning. En in repressieve zin een directe aanpak door Regiopolitie, Justitie in de Buurt en de (jeugd-)reclassering. De eerste resultaten ervan zijn zeer bemoedigend te noemen. In de Wijert hebben de jongeren nu een vaste plek gekregen in het Multifunctionele Centrum Zuid. De aanloop is dusdanig hoog en de beschikbare ruimte te beperkt, zodat gewerkt wordt aan uitbreiding van het jongerenhonk. Verder is er vanuit de jeugd nog een aantal wensen om iets voor hen te realiseren in de openbare ruimte, waaronder speelvoorzieningen en een voetbalkooi. In verband met gerezen jongerenproblemen in de Hoornsemeer heeft de MJD op verzoek van de gemeente een analyse gemaakt. Op korte termijn zal worden gekomen tot een plan van aanpak die nauw zal aansluiten bij het Corpus Paraat verhaal. Op het gebied van veiligheidspreventie wordt in Zuid het inbraakpreventieprogramma in samenwerking met de stichting Veiligheidszorg afgerond. De samenwerking met de basiseenheid Zuid van de Regiopolitie is erg goed te noemen. In 2005 is aan de Queridolaan een politiebureau geopend, waar de bewoners van Zuid voor een groot aantal zaken terechtkunnen.
Gemeenterekening 2005
140
Gemeenterekening 2005
141
Jaarrekening 2005
Gemeenterekening 2005
142
Gemeenterekening 2005
143
4.
Programmarekening over het jaar 2005
Programma
Werk en Inkomen Vestigingsklimaat Leefomgeving Woonklimaat Duurzame ontwikkeling Onderwijs en Welzijn Gezondheid Sport en Cultuur Integratie Overig Totaal
Lasten
Baten
290.338 51.357 106.889 38.865 1.604 161.478 36.322 54.084 1.891 150.195 893.024
253.433 29.201 69.258 32.044 460 123.903 21.043 16.095 592 357.972 904.000
Saldo Mutaties Reserve s 36.9055.499 22.1561.989 37.631966.82142 1.14491 37.5757 15.279454 37.9891.299207.777 8.667 10.977 16.652
Saldo
Begroting 2005 actueel
31.40620.16837.7286.7801.05337.56814.82537.9891.299216.444 27.628
34.72615.42439.8627.8601.41338.56916.17839.3861.373194.788 0
Het lasten- en batentotaal bedragen respectievelijk 822.473 en 833.449 als de interne dienstverrekeningen zijn geëlimineerd. Zie bijlage G voor een voor interne verrekeningen geschoonde exploitatierekening.
Overzicht incidentele baten en lasten Het totale resultaat wordt voor een groot deel veroorzaakt door incidentele baten en lasten. In de onderstaande tabel is een overzicht opgenomen van de belangrijkste incidentele baten en lasten: -
Algemene uitkering Schadeloosstelling Simmeren Schroot Vrijval nieuw -beleid WWB-inkomen Financieringsf unctie Vrijval voorzieningen Transferium Hoogkerk Belastingen Voorziening ouderen & gehandicapten Vrijval kapitaallasten Dividenden Afkoopsom GSB Verkoop grond Kardinge
Gemeenterekening 2005
8,3 -7,5 6,2 4,0 2,3 1,7 -1,5 1,3 1,1 1,1 0,9 0,9 0,7 19,5
miljoen euro miljoen euro miljoen euro miljoen euro miljoen euro miljoen euro miljoen euro miljoen euro miljoen euro miljoen euro miljoen euro miljoen euro miljoen euro miljoen euro
144
5.
Balans per 31 december 2005
ACTIVA Vaste Activa Immateriële vaste activa -kosten onderzoek en ontwikkeling Materiële vaste activa -investeringen met economisch nut -investeringen in openbare ruimte met maatschappelijk nut Financiële vaste activa a. kapitaalverstrekkingen aan: 1. deelnemingen b. leningen aan: 1. woningbouwcorporaties 2. deelnemingen 3.overige verbonden partijen c. overige langlopende leningen d. overige uitzettingen > 1 jaar e. bijdragen aan activa van derden Geactiveerde tekorten
TOTAAL ACTIVA
Gemeenterekening 2005
31-12-2005
1.190
891
339.078
362.085
82.455
93.087
17.018
14.534
488.042 32.436 80.085 11.865
456.054 26.816 70.219 10.032
4.511
4.704
1.056.680
1.038.422
546 113.507 452 63.439 362 1.476
98.838 813 88.016 561 4.151
01
02
03
04
Totaal vaste activa Vlottende activa Voorraden a. grond- en hulpstoffen 1. niet in exploitatie genomen bouwgrond 2. grond- en hulpstoffen b. onderhanden werk c. gereed product en handelsgoederen d. vooruitbetalingen uitzettingen < 1 jaar a. vorderingen op openbare lichamen b. verstrekte kasgeldleningen c. rc-verhouding met niet fin.instelling d. overige vorderingen liquide middelen overlopende activa totaal vlottende activa
31-12-2004
05
06 42.262 2
07 08
53.221 576 44.542 320.385
50.443 2 13.448 62.136 1.741 33.923 354.073
1.377.065
1.392.495
145
PASSIVA Vaste Passiva Eigen vermogen a. reserves -algemene reserve overige bestemmingsreserves b. rekeningsresultaat voorzieningen vaste schulden > 1 jaar 2. binnenlandse banken en ov. fin inst 3. binnenlandse bedrijven 4. overigen binnenlandse sectoren d. waarborgsommen totaal vaste passiva vlottende passiva netto-vlottende schulden < 1 jaar a. kasgeldleningen o/g b. bank- en girosaldi c. overige schulden overlopende passiva totaal vlottende passiva TOTAAL PASSIVA
Borg- en garantstellingen
Gemeenterekening 2005
31-12-2004
31-12-2005
34.077 99.937
30.671 106.353
22.593 69.380
27.628 88.926
363.716 543.913
423.768 502.299
9
10 11
550
683
1.134.166
1.180.328
56.600 11.985 90.983 83.331 242.899
31.000 7.716 100.504 72.947 212.167
1.377.065
1.392.495
12
13
137.955
126.596
146
6.
Toelichting op de jaarrekening algemeen
Tot 1 januari 2004 waren de comptabiliteitsvoorschriften 1995 (CV 95) van kracht. Per 1 januari 2004 is het Besluit Begroting en Verantwoording provincies en gemeenten (BBV) in werking getreden. De balans bestond in de CV95 uitsluitend uit de hoofdindeling. De onderverdeling was opgenomen in de toelichting. In het BBV komt de onderverdeling in de balans en niet langer in de toelichting. De balans is hierdoor vollediger en de toelichting compacter. Op onderdelen een herclassificatie plaatsgevonden en is de regelgeving op een aantal punten in de wet gewijzigd. De balans is samengesteld door consolidatie van de dienstbalansen. Binnen de gemeentebalans heeft eliminatie plaatsgevonden van de onderlinge vorderingen en schulden tussen concern en diensten en diensten onderling, bevoorschotting van voordelige en nadelige exploitatiesaldi en van de interne rekening-courantverhoudingen.
6.1
Consolidatiegrondslag
In de jaarrekening zijn begrepen de activa, passiva en resultaten van de volgende diensten: • Bestuursdienst • Dienst informatie en administratie • Dienst Sociale werkvoorziening • Hulpverleningsdienst • Milieudienst • Onderwijs Cultuur Sport Welzijn • Ruimtelijke ordening en economische zaken • Sociale zaken en Werkgelegenheid De onderlinge vorderingen en schulden tussen bovengenoemde diensten zijn geëlimineerd. De deelnemingen zijn niet in de consolidatie betrokken, maar zijn opgenomen onder de financiële vaste activa.
6.2
Grondslagen voor waardering en resultaat
De waarderingsgrondslagen van de jaarrekening van de Gemeente Groningen zijn in lijn met de BBV en de financiële verordening. Voor waardering wordt uitgegaan van de historische kostprijs tenzij anders vermeld. Activa en passiva worden opgenomen tegen nominale waarde. Kosten en opbrengsten worden verantwoord op basis van het baten en lasten stelsel. Winsten worden alleen in aanmerking genomen als ze gerealiseerd zijn. Verliezen en risico’s die hun oorsprong hebben voor het einde van het boekjaar, worden opgenomen als zij bekend zijn geworden voor opstelling van de jaarcijfers. Immateriële vaste activa De Immateriële vaste activa worden gewaardeerd tegen verkrijging- c.q. vervaardigingprijs verminderd met de afschrijvingen en waardeverminderingen. Materiële vaste activa De Materiële vaste activa zijn gewaardeerd op basis van verkrijgingprijs verminderd met de afschrijving en, voor zover van toepassing, bijzondere waardeverminderingen. De complexen worden gewaardeerd tegen historische kostprijs of lagere verwachte opbrengstwaarde. Het verwachte negatieve eindresultaat op verliesgevende plannen wordt contant gemaakt en gedekt middels bijdragen uit reserve. Het resultaat op winstgevende complexen wordt op jaarbasis bepaald door het saldo van de negatieve boekwaarde en de nog te maken kosten.
Gemeenterekening 2005
147
Afschrijven Investeringen worden lineair afgeschreven in de verwachte gebruiksduur, waarbij rekening wordt gehouden met een eventuele restwaarde. Als uitzondering is annuïtaire afschrijving toegestaan voor: • Aanleg rioleringen en parkeergarages (gesloten financieringsstructuur); • Investeringen met specifieke (rijks)regelgeving. Op grondbezit met economisch nut (buiten de openbare ruimte) wordt niet afgeschreven.Bij de waardering wordt in voorkomende gevallen rekening gehouden met een bijzondere vermindering van de waarde, indien deze naar verwachting duurzaam is. In het begrotingsjaar heeft een dergelijke vermindering niet plaatsgevonden. Financiële vaste activa De onder de Financiële vaste activa opgenomen leningen verstrekt aan derden worden gewaardeerd tegen nominale waarden. De belangen in deelnemingen tegen verkrijgingprijs of marktwaarde als deze lager is als de verkrijgingsprijs. Onderhanden werken De onderhanden werken zijn gewaardeerd tegen de vermoedelijke opbrengstwaarde (DSW) of tegen verkrijgingprijs van de nog niet voltooide opdrachten, vermindert met de voor deze opdrachten al ontvangen/ gedeclareerde subsidies (RO/EZ). Voorraden De voorraden zijn gewaardeerd tegen verkrijgingprijs respectievelijk vaste verrekenprijs of marktwaarde als deze lager is dan de verkrijgingsprijs. Vorderingen Vorderingen zijn gewaardeerd tegen de nominale waarde, indien noodzakelijk verminderd met een voorziening voor oninbare bedragen. Voorzieningen Voorzieningen worden gevormd voor verplichtingen en verliezen die zich hebben voorgedaan per balansdatum en waarvan de omvang redelijkerwijs kan worden geschat. De voorzieningen zijn opgenomen tegen nominale of contante waarde. Langlopende schulden Onder de langlopende schulden worden verstaan de schulden met een oorspronkelijke looptijd van één jaar of langer. De langlopende schulden worden gewaardeerd tegen de oorspronkelijke waarde vermindert met de aflossingen. Overige activa en passiva De overige activa en passiva worden gewaardeerd tegen nominale waarde.
6.3
Resultaatbepalingsgrondslagen
Baten en lasten worden toegerekend aan het jaar waarop ze betrekking hebben. Voor zover noodzakelijk zijn ten laste van de exploitatie voorzieningen getroffen voor: • Verplichtingen en verliezen waarvan de omvang per balansdatum onzeker is, doch redelijkerwijs in te schatten; • Risico’s ter zake van verplichtingen waarvan de omvang redelijkerwijs in te schatten;
Gemeenterekening 2005
148
7.
Toelichting op de programmarekening
Alle bedragen in de toelichting op de programmarekening luiden in duizenden euro’s, tenzij anders vermeld.
7.1
Analyse afwijkingen actuele begroting vs programmarekening
Programma Werk en Inkomen Bestaand beleid Prod.n Dienst Productgroep r. 8.01 SZW Inkomen 8.02
SZW
Werk
8.03
SZW
Zorg
SZW
Taakstelling
DSW
Sociale werkvoorziening
3.01
Totaal saldi voor reserve mutaties
Primitieve
Actuele
Rekening
Verschil
Begroting
Begroting
2005
13.387-
18.626-
13.886-
4.740
7.713-
7.861-
7.951-
91-
8.158-
9.523-
8.235-
1.288
621
297
-
297-
1.257-
4.512-
6.833-
2.321-
29.894-
40.225-
36.905-
3.320
2.333-
-
-
-
2.430
5.499
5.499
-
29.797-
34.726-
31.406-
3.320
Reserve mutaties Totaal toevoegingen Totaal onttrekkingen Totaal saldi na reserve mutaties Nieuw beleid Prod.n Dienst Productgroep r. 8.03 SZW Minimabeleid
Begroting 2005 (i)
(s)
Realisatie 2005 (i)
5003.01
DSW
(s)
-
Sociale werkvoorziening 3.250-
3.250-
Totaal nieuw beleid 3.250-
500-
3.250-
-
8.01 Inkomen V 4.740 De voordelige afwijking ten opzichte van de begroting bedraagt 4,7 miljoen euro en kan gesplitst worden in een tweetal onderdelen. I. Netto vrijval WWB-Inkomensdeel 4,0 miljoen euro V Met de komst van de WWB zijn de gemeenten voor 100% verantwoordelijk geworden voor de bijstandsuitgaven. Het budget voor 2005 is voor 73% gebaseerd op het objectief verdeelmodel en voor 27% op historische kosten. De toedeling van de budgetten heeft dit jaar veel stof doen opwaaien. Bij de behandeling van de voorstellen voor de verdeelmodellen WWB voor 2006 heeft de Tweede Kamer gevraagd om permanent onderhoud van de verdeelmodellen. Doel van het onderhoud is de kwaliteit van de verdeelmodellen WWB te waarborgen en (zo mogelijk) te verbeteren. Op dit moment is er een landelijke werkgroep actief ter begeleiding van dit onderhoudstraject. Het late tijdstip van bekendmaking van het definitieve budget (medio oktober 2005) heeft ons ook dit jaar weer parten gespeeld. Ook hiervoor loopt een onderzoek om te kijken of het mogelijk is om dit tijdstip naar voren te halen.
Gemeenterekening 2005
149
Het voordelige resultaat binnen het inkomensdeel is in 4 stukken te delen. • Bijstelling budget 2005 7,9 miljoen euro N In de actuele begroting gingen we nog uit van een macro budget van 125,8 miljoen euro. Het definitief vastgestelde budget is vastgesteld op 117,9 miljoen euro. Hierbij moeten we opmerken dat met ingang van 2005 bij het vaststellen van het definitieve budget, de gebruikte peildata voor alle gemeenten in het objectief verdeelmodel worden geactualiseerd. Dit is een extra onzekere factor die niet door individuele gemeenten is in te schatten. • De bijstandsvolumegroei 6,7 miljoen euro V In de primitieve begroting zijn we uitgegaan van een bijstandsvolumegroei van 16,3%. Bij het bekendmaken van het voorlopig budget 2005 (oktober 2005) door het Rijk, hebben we de groei van het bijstandsvolume neerwaarts bijgesteld naar 9% en hiervoor de begroting aangepast. Gaandeweg het jaar hebben we de geraamde groei steeds verder naar beneden bijgesteld (Turap II: 2,1%). Hiervoor is de begroting niet aangepast. In werkelijkheid komt de gemiddelde bijstandsgroei uit op bijna 0,8%. Dit betreft een jaargemiddelde en is de groei ten opzichte van het jaargemiddelde 2004. • De gemiddelde normuitkering 4,1 miljoen euro V De werkelijke gemiddelde norm is 3,3% lager dan begroot (begroting: 12.953 euro, werkelijk 12.520 euro). Dit komt enerzijds door een lagere werkelijk gemiddelde normuitkering 2004 en anderzijds door een grotere inkomstenverrekening in het uitkeringensysteem. • Overig 1,1 miljoen euro V De overige afwijking bestaat uit een voordelig resultaat door meer nieuwe vorderingen (0,6 miljoen euro) dan begroot, een voordelig resultaat op de langdurigheidstoeslag (0,4 miljoen euro V) en een voordelig resultaat op de regelingen IOA en BBZ (0,1 miljoen euro V). Bij de langdurigheidstoeslag is zowel het werkelijke aantal verstrekte uitkeringen (- 22%) als het gemiddelde uitgekeerde bedrag (- 6,5%) lager dan begroot. Het voordelige resultaat op de regelingen IOA/BBZ is het gevolg van een subsidieafrekening uit 2004. II. Uitvoeringskosten 0,7 miljoen euro V Het voordelige resultaat betreft hoofdzakelijk de indirecte uitvoeringskosten. Het voordeel wordt veroorzaakt doordat de werkelijke doorbelasting van kosten door middel van de systematiek van kostenverdeling lager is dan begroot. Circa 50% van deze voordelen wordt doorbelast naar de productgroep inkomen. 8.03 Zorg V 1.288 Het voordelige resultaat 1,3 miljoen euro is te splitsen in een drietal componenten. • Bijzondere bijstand 0,7 miljoen euro V. Het voordeel binnen deze categorie wordt onder andere veroorzaakt door een positief resultaat op de uitgaven voor individuele bijzondere bijstand, de uitgaven voor de collectieve ziektekostenverzekering en de uitgaven voor de maaltijdvoorziening. In 2005 hebben we ingezet op minder uitgaven binnen het minimabeleid, conform de notitie besparingen minimabeleid. We zien dan ook dat met name de aanvullende bijstand voor jongeren < 21 jaar en kosten voor inrichting en huisraad flink zijn teruglopen. Daarnaast heeft het Rijk middelen beschikbaar gesteld voor de kinderopvang, die in het verleden mede uit de bijzondere bijstand werd gefinancierd. Voor wat betreft de uitgaven voor de doelgroep chronisch zieken en gehandicapten is er per saldo geen afwijking ten opzichte van de begroting. We hebben voor deze doelgroep een tweetal budgetten. Met ingang van 2005 hebben we een structurele rijksbijdrage gekregen. Het voordelige resultaat hierop bedraagt 0,3 miljoen euro. We stellen voor om dit voordelige resultaat toe te voegen aan de reserve voor deze doelgroep Daarnaast beschikken we nog over een restant van de incidentele rijksbijdrage uit 2004 waarvoor een reserve is ingesteld. De raad heeft in april 2005 besloten tot een eenmalige verstrekking van categoriale bijzondere bijstand aan deze doelgroep. De uitgaven (0,3 miljoen euro) komen ten laste van de reserve chronisch zieken en gehandicapten.
Gemeenterekening 2005
150
Gemeenterekening 2005
151
• GKB Schuldhulpverlening 0,5 miljoen V. De GKB en Bureau Geldzorg zijn in het afgelopen jaar samengevoegd en vormen nu één bedrijfsonderdeel. Naast een efficiencyvoordeel realiseren we hiermee een besparing die vooruitloopt op de taakstellende bezuiniging zoals die voor 2007 en volgende jaren is afgesproken. Hiermee kan 50% van de voordelige afwijking worden verklaard. De andere helft van het voordeel ligt bij de producten van de GKB. Met name bij de WSNP (inmiddels kostendekkend), budgetbeheer (toename aantal gevallen met 9%) en het consumptief krediet zien we voordelige afwijkingen tot een bedrag van 0,24 miljoen euro. Ongeveer 80 % van de afwijking kan als incidenteel worden aangemerkt. Het resterende deel heeft een structureel karakter. • Overig 0,1 miljoen euro V Door de aanpassing van het allocatiemodel verminderen de lasten met 91 duizend euro. 3.01 Sociale werkvoorziening N 2.321 Het netto dienstresultaat 2005 van de DSW is 2,3 miljoen euro nadelig. Verantwoordelijk hiervoor zijn met name tegenvallers in de sfeer van de netto-opbrengsten ad 1,9 miljoen euro en overige kosten ad 1,6 miljoen euro. De ontwikkeling rijkssubsidie/netto-loonkosten SW is weliswaar verslechterd, maar aanzienlijk minder dan waar in de begroting rekening mee werd gehouden. Dit relatieve voordeel ad 0,7 miljoen euro is, samen met de andere voordelen op overige baten ad 0,3 miljoen euro en ambtelijke kosten ad 0,2 miljoen euro, onvoldoende geweest om de genoemde tegenvallers te compenseren. De stand van de algemene bedrijfsreserve per 31 december 2005 is nul. Programma Vestigingsklimaat Bestaand beleid Pro Diens Productgroep d.nr. t 7.12 RO/E Economisch Business Plan Z 7.07 RO/E Bedrijventerreinen / kantoren Z 5.04 MD Marktwezen 6.10 6.23 7.05 7.06
OCS W OCS W RO/E Z RO/E Z RO/E Z
Primitieve Begroting
Actuele Begroting
Rekening 2005
Verschil
2.627-
3.717-
3.486-
231
53-
459-
4.962-
4.503-
135-
135-
103-
32
1.740-
1.731-
1.731-
-
138-
145-
150-
5-
877-
3.799-
4.951-
1.152-
742
742
308
434-
7.815-
8.168-
7.080-
1.088
12.643-
17.412-
22.155-
4.743-
1.024-
570-
570-
-
90
2.559
2.559
-
13.577-
15.424-
20.166-
4.743-
Handel en ambacht Internationale betrekkingen Verkeer en vervoer Parkeerbedrijf Overig Totaal saldi voor reserve mutaties Reserve mutaties Totaal toevoegingen Totaal onttrekkingen Totaal saldi na reserve mutaties
Nieuw beleid Pro Diens Productgroep d.nr. t 9.02 BSD Groningen Promotie
Begroting 2005 (i)
Realisatie 2005 (s)
(i)
(s)
150-
Gemeenterekening 2005
152
Programma Vestigingsklimaat Bestaand beleid Pro Diens Productgroep d.nr. t 7.12 RO/E Personeelskosten EBP Z 7.12 RO/E Activiteitenbudget EBP Z 7.12 RO/E Marketing Groningen Z RO/E Eemskanaal/Europapark/Westpoort Z RO/E Grote Markt Z RO/E Kolibri Z RO/E Binnenstad Beter Z 7.05 RO/E Stadsbalkon Z Totaal nieuw beleid
Primitieve Begroting
Actuele Begroting
Rekening 2005
318-
318-
450-
450-
68-
68-
Verschil
300-
300-
400-
116-
30055-
55-
264986-
1.319-
836-
471-
7.07 Bedrijventerreinen/kantoren N 4.503 De overschrijding van 4,5 miljoen euro wordt hoofdzakelijk veroorzaakt door het afboeken van de locatie van Simmeren van 5,5 miljoen euro. De voorgestelde voorlopige dekking is de bestemmingsreserve grondzaken voor 2005. In 2006 zijn hiervoor gelden uit nieuw beleid beschikbaar ten gunste van de reserve grondzaken. Daarnaast is een tussentijds resultaat verantwoord op het complex Maartenshof. 7.05 Verkeer en vervoer N 1.152 De overschrijding wordt veroorzaakt door geboekte plankostenuren op het project Transferium Hoogkerk. 7.06 Parkeerbedrijf N 434 De afwijking is te verklaren door hogere lasten en lagere opbrengsten. De hogere lasten worden veroorzaakt door hogere overhead-kosten, een extra bijdrage aan de citybus en de kosten voor een nieuw toegangsverleningssysteem bij buurtstallingen. De lagere opbrengsten worden veroorzaakt door wegvallende abonnementsinkomsten van RTV noord, lagere inkomsten in de binnenstad door de discussie over vergunningen, waardoor vrije paatsen nog niet zijn toegekend en lagere opbrengsten voor parkeerboetes wegens seponeren van naheffingen en doordat naheffingen van 2005 pas in 2006 worden opgelegd. Onderstaand overzicht geeft inzicht in de opbrengsten van de diverse parkeergelden. Actueel begroot 2005 Lasten Buurtstallingen Parkeergarages verhuur Parkeergarages exploitatie Straat parkeren Parkeerterreinen Parkeerbedrijf algemeen Rente Totaal Saldo productgroep
Gemeenterekening 2005
Rekening 2005
Baten 181 2.095
Lasten 327
Baten
Resultaat
223 2.042
298 1.829
648
515
3.231 156 1.522
5.283 123
-37 -169 -56
82 8.130
-314 7 -434
308
-434
1.677 635 3.259 106 1.208
7.484
539 5.480 129 0 75 8.226 742
-71 205
7.822
153
Actueel begroot 2005 Lasten Buurtstallingen Toevoeging aan reserve Totaal
Rekening 2005
Baten 181
Lasten 327 -318 424
Baten 223
Resultaat 298 -318
-71 -
-10
-434
Overig V 1.088 Het voordelige resultaat wordt voornamelijk veroorzaakt door de resultaten op ontvangen subsidies. Het bedrag is opgebouwd uit de volgende resultaten: Rente WIG-subsidies (V 161 duizend euro) Jaarlijks ontvangt RO/EZ van het Rijk een vergoeding voor de rente over de investeringen in het kader van Werkgelegenheid Impuls Gelden. Door verschil in rente percentage en later investeren is in 2005 een voordelig resultaat van 161 duizend euro ontstaan. Afkoop WIG-subsidies (V 415 duizend euro) Eind 2005 heeft het Rijk het nog openstaande bedrag aan investeringen ten behoeve van WIG-subsidies in een keer afgekocht. Het Rijk heeft een bedrag van 4,485 miljoen euro uitbetaald, terwijl de boekwaarde 4,070 miljoen euro bedraagt. Rente ISV-subsidies (V 566 duizend euro) De rente over de voorziening ISV bedraagt 566 duizend euro in 2005 en wordt toegevoegd aan de reserve ISV.
Gemeenterekening 2005
154
Programma Leefomgeving Bestaand beleid Pro Dien Productgroep d.nr st . 5.01 MD Afval 5.02 MD
Straatreiniging
5.03 MD
Centrale werkplaats
5.05 MD
Centraal meldpunt evenementen
5.07 MD 5.08 MD
Vergunningverlening/ controle/ handhaving Beheren en saneren
5.09 MD
Niet in te delen kosten
6.20 OCS W 7.08 RO/E Z 7.13 RO/E Z 7.14 RO/E Z 7.15 RO/E Z 7.16 RO/E Z 7.17 RO/E Z 7.18 RO/E Z 7.19 RO/E Z 7.20 RO/E Z 7.21 RO/E Z 4.01 HVD
Openluchtrecreatie
4.02 HVD
Rampenbestrijding
4.03 HVD
Meldkamer
4.04 HVD
Ambulancedienst
ROE Z
Primitieve Begroting
Actuele Begroting
Rekening 2005
Verschil
2.565
2.565
3.097
532
5.444-
5.352-
5.296-
56
82
82
61
21-
30-
30-
163-
133-
1.607-
1.607-
1.691-
84-
1.350-
1.129-
1.173-
44-
-
134
42
92-
1.407-
1.608-
808-
800
21-
21-
31-
10-
5.652-
5.664-
4.285-
1.379
10.182-
10.164-
10.382-
218-
1.138-
1.131-
1.067-
64
975
975
975
-
3.054-
3.035-
2.632-
403
895-
889-
852-
37
272-
270-
270-
-
1.025-
1.019-
556-
463
917-
899-
969-
70-
10.058-
9.685-
10.008-
323-
285-
340-
399-
59-
570-
561-
464-
97
127-
204-
543-
339-
192
86
217-
304-
40.220-
39.766-
37.631-
2.134
58-
559-
559-
-
822
463
463
-
39.456-
39.862-
37.728-
2.134
Geluidswering / Bodem Wegen Groen- en speelvoorzieningen Kunstwerken Riolering Verkeersvoorzieningen Beheer Handhaving Water Begraafplaatsen Brandweer
Overig Totaal saldi voor reserve mutaties Reserve mutaties Totaal toevoegingen Totaal onttrekkingen Totaal saldi na reserve mutaties
Nieuw beleid
Gemeenterekening 2005
Begroting 2005
Realisatie 2005
155
Programma Leefomgeving Bestaand beleid Pro Dien Productgroep d.nr st . Pro Dien Productgroep d.nr st . 4.02 HVD Geneeskundige Hulp bij Ongevallen en Rampen Totaal nieuw beleid
Primitieve Begroting (i)
Actuele Begroting (s)
50-
Rekening 2005 (i)
Verschil
(s)
50-
50-
-
50-
5.01 Afval V 532 Het voordelige resultaat op de produktgroep afval bedraagt 532 duizend euro. De werkelijke lasten zijn uiteindelijk lager uitgevallen dan begroot. Dit wordt veroorzaakt door: lagere materiaalkosten door (incidentele) lagere kapitaallasten als gevolg van latere investering in vooral ondergrondse containers; lagere vuilverwerkingkosten door minder aanvoer afval; hogere kosten mensuren als gevolg van meer inzet mensuren in 2005 omdat nog niet alle ondergrondse containers zijn geplaatst. Meer capaciteit van milieu-inspectie ingezet voor controle op het plaatsen van vuil bij de ondergrondse containers. De afschaffing van zomer bio’s betekende dat hieraan minder uren zijn besteed. Verder is het doorberekende mensuurtarief van de reiniging lager. Dit verschil wordt veroorzaakt door werkelijke lagere overheadkosten. hogere overige kosten door met een name de bijdrage aan WPG/Goudgoed.
Gemeenterekening 2005
156
6.20 Openluchtrecreatie V 800 Het resultaat wordt grotendeels bepaald door de verkoop van grond (711 duizend euro) in het recreatiegebied Kardinge aan het Alfacollege. 7.13 Wegen V 1.379 Extra baten zijn veroorzaakt door opdrachten inzake ondergrondse nuts en telecomvoorzieningen (142 duizend euro), door ontvangen subsidiebijdragen inzake fietspad Amkemaheerd (105 duizend euro), door extra bijdragen voor het project Schoon, Heel en Veilig II (250 duizend euro) en door opbrengsten voor werken voor derden (882 duizend euro). 7.17 Verkeersvoorzieningen V 403 Het voordelige resultaat wordt veroorzaakt door extra baten en lagere lasten. De extra baten ad 184 duizend euro zijn ontstaan door de gemaakte extra uren voor Euroborg die ook doorberekend zijn als werken voor derden. De lagere lasten ad 219 duizend euro zijn een gevolg van het niet volledig kunnen uitvoeren van het programma 2005. 7.20 Water V 463 Het verschil ten opzichte van het begrote resultaat, is te verklaren door hogere baten en lagere lasten. De hogere baten zijn te verklaren doordat er extra bijdragen van andere afdelingen zijn ontvangen, voor onderhoud fonteinen, inclusief de waterhuishouding daarvan. De lagere kosten zijn te verklaren door minder uren die ten laste van dit product zijn gebracht; dit komt omdat de vacatureruimte in deze productgroep niet intern is opgevuld, maar aannemers zijn ingehuurd. 4.01 Brandweer N 323 Het verschil wordt veroorzaakt door een afwijking op de FLO brandweer ad 109 duizend euro nadelig en een overig nadelig resultaat op de brandweer stad van 214 duizend euro. De belangrijkste oorzaak van het nadeel op de FLO is dat bij de begroting 2005 voor de nieuwe instroom FLO medewerkers te lage loonkosten zijn meegenomen. Het resultaat bij de brandweer stad ad 214 duizend euro wordt veroorzaakt door hogere uitgaven voor uitzendkrachten, onderhoud, vorming en opleiding, automaterialen, diverse gebruiksgoederen en diverse personeelskosten. 4.04 Ambulancedienst N 339 Het tekort bij de ambulancedienst is veroorzaakt door: een nadeel op via ritopbrengsten te compenseren tekorten voorgaande jaren; overschrijdingen als gevolg van de harmonisatie van arbeidsvoorwaarden met particuliere ambulancevervoerders (126 duizend nadelig); extra inzet van uitzendkrachten met het oog op de naderende overgang van de GGD-ambulancedienst naar de stichting ambulancezorg Groningen (STAG) (90 duizend nadelig); in relatie tot de overgang naar het STAG extra onderhoudswerkzaamheden (19 duizend nadelig); een afboeking van oninbare debiteuren (16 duizend nadelig) en diverse overige afwijkingen zoals hogere brandstofkosten en extra accountantskosten in verband met de overgang naar het STAG. Overig N 304 Het nadelig resultaat wordt voornamelijk veroorzaakt door de niet gerealiseerde inkooptaakstelling van 500 duizend euro die doorberekend is aan investeringsprojecten.
Gemeenterekening 2005
157
Programma Wonen Bestaand beleid Prod.n Dienst Productgroep r. 7.02 RO/EZ Woningbouwlocaties 7.03
RO/EZ Particuliere woningverbetering
7.04
RO/EZ Bouwtoezicht
7.10
RO/EZ Cultuurhistorie
7.23
RO/EZ Woonwagenvoorzieningen
7.34
RO/EZ Wijkvernieuwing
Primitieve
Actuele
Rekening
Verschil
Begroting
Begroting
2005
482-
866-
153-
713
289-
320-
1.164-
844-
278-
328-
19-
309
435-
428-
399-
29
246-
245-
244-
1
908-
908-
908-
-
4.676-
4.806-
3.934-
872
7.314-
7.901-
6.821-
1.080
630-
408-
408-
-
66
449
449
-
7.878-
7.860-
6.780-
1.080
RO/EZ Overig Totaal saldi voor reserve mutaties Reserve mutaties Totaal toevoegingen Totaal onttrekkingen Totaal saldi na reserve mutaties
Nieuw beleid Prod.n Dienst Productgroep r. 7.34 RO/EZ Winkelcentra
Begroting 2005 (i)
(s)
Realisatie 2005 (i)
500-
(s)
-
Totaal nieuw beleid 500-
-
-
7.02 Woningbouwlocaties V 713 Voor lasten en baten van ISV projecten is per saldo een positief bedrag van 700 duizend euro gerealiseerd. Deze baten en lasten waren niet begroot. 7.03 Particuliere woningverbetering N 844 Het nadeel binnen het product woningbeheer wordt met name veroorzaakt door het resultaat 2004 en 2005 voor resultaatbestemming op de reserve revolverend fonds VHV. Er zijn meer middelen uit het revolverend fonds (Stimuleringsfonds Wonen & Monumenten belegd bij de Stichting Stimuleringsfonds Volkshuisvesting Nederlandse Gemeenten SVn) onttrokken dan begroot. Dit komt door de resultaatboeking van 2004 in boekjaar 2005 van –1,1 miljoen euro. In 2004 zijn meer leningen verstrekt en minder aflossingen ontvangen dan in 2005. Leningen zijn toen onder andere verstrekt aan stichting Kuub, particulieren bij de projecten Oppenheim, Bernoulli en het pilotproject Rabenhaubtstraat. In 2005 is er door met name meer stortingen in het fonds en meer ontvangen aflossingen en de niet opgenomen lening Gelkingestraat (Monumenten) door het SVn van ruim 2 miljoen euro een positief resultaat van 0,3 miljoen euro ontstaan. Begroot 2005 toevoeging fonds 0,15 miljoen euro. Afwijking –998 duidend euro. Naast de afwijking op het revolverend fonds VHV was er een positief resultaat op de reserve BWS van 104 duizend euro. 7.04 Bouwtoezicht V 309 Het voordeel binnen het product bouwtoezicht is te danken aan het resultaat voor resultaatbestemming op de bouwleges (V 406 duizend euro). Met name de categorie baten
Gemeenterekening 2005
158
-
leges bouw/sloop/aanleg vergunningen tussen 100 duizend euro - 200 duizend euro en boven de 300 duizend euro dragen aan dit postitief resultaat bij (V 548 duizend euro). Door deze incidentele toename van de legesbaten zijn tevens hogere apparaatskosten aan de bouwleges doorbelast (N 142 duizend euro). Naast de bouwleges zijn er hogere lasten in het kader van bestuursdwang handhaving bouwtoezicht gerealiseerd dan begroot (N 46 duizend euro). En er is een hogere toerekening van de apparaatskosten geweest die door een extra doorbelasting aan investeringsprojecten wordt gedekt. Overig V 872 Het voordelige resultaat wordt voornamelijk veroorzaakt door de opbrengst van blote eigendommen, deze zijn niet in de exploitatiebegroting meegenomen. Programma Duurzame ontwikkeling Bestaand beleid Prod. Dienst Productgroep nr. 5.06 MD Milieubeleid 7.09
RO/EZ RO/EZ
Primitieve Begroting
Actuele Begroting
Rekening 2005
Verschil
772-
872-
687-
185
-
91-
40
131
505-
542-
497-
45
1.277-
1.505-
1.144-
361
46-
0
0
-
-
91
91
-
1.323-
1.413-
1.053-
361
(s)
Realisatie 2005 (i)
(s)
Groen- en recreatievoorzieningen Overig Totaal saldi voor reserve mutaties Reserve mutaties Totaal toevoegingen Totaal onttrekkingen Totaal saldi na reserve mutaties
Nieuw beleid Prod. nr. 5.06
Begroting 2005
Dienst
Productgroep
MD
Energieconvenant en Klimaatplan Totaal nieuw beleid
(i)
100-
85-
100-
-
85-
-
Primitieve Begroting
Actuele Begroting
Rekening 2005
Verschil
886-
883-
810-
73
592-
576-
511-
65
728-
745-
737-
8
12.126-
12.087-
12.148-
61-
2.067-
1.886-
1.935-
49-
111-
148-
145-
3
Programma Onderwijs en welzijn Bestaand beleid Prod. Dienst Productgroep nr. 6.01 OCSW Basisonderwijs 6.02
OCSW
(Voortgezet) speciaal onderwijs
6.03
OCSW
Voortgezet onderwijs
6.04
OCSW
Huisvesting scholen
6.05
OCSW
Kansenbeleid / Vensterscholen
6.06
OCSW
Volwasseneneducatie
6.07
OCSW
Overige projecten onderwijs
Gemeenterekening 2005
159
6.22
OCSW
Emancipatiezaken
6.25
OCSW
Sociaal cultureel werk
6.26
OCSW
Kinderopvang
6.27
OCSW
Maatschappelijke dienstverlening
6.28
OCSW
Jeugdhulpverlening
6.29
OCSW
Ouderenbeleid
6.30
OCSW
Gehandicaptenbeleid
6.31
OCSW
Maatschappelijke opvang
6.32
OCSW
Verslaafdenhulpverlening Totaal saldi voor reserve mutaties
3.458-
3.389-
3.231-
158
251-
263-
247-
16
10.521-
9.405-
9.208-
197
2.710-
3.283-
2.875-
408
2.335-
2.472-
2.440-
32
739-
769-
785-
16-
699-
1.036-
895-
141
56-
65-
68-
3-
736-
783-
668-
115
736-
786-
872-
86-
38.751-
38.576-
37.575-
1.001
-
605-
605-
-
-
612
612
-
38.751-
38.569-
37.568-
1.001
(i)
(s)
Realisatie 2005 (i)
(s)
418-
200-
328-
171-
Reserve mutaties Totaal toevoegingen Totaal onttrekkingen Totaal saldi na reserve mutaties
Nieuw beleid Prod. nr. 6.04
Begroting 2005
Dienst
Productgroep
OCSW
Sociale wijkvernieuwing
OCSW
Begrotingstekort OCSW 1.877-
1.877-
Totaal nieuw beleid 2.295-
Gemeenterekening 2005
200-
2.205-
160
171-
6.26 Kinderopvang V 408 Het voordelige resultaat op de produktgroep wordt met name veroorzaakt door de finale afrekening met het SKSG over 2004 (V 297 duizend euro). Vanaf begin 2004 hielden we al rekening met een voordelig resultaat. Programma Gezondheid Bestaand beleid Prod. Dienst Productgroep nr. 4.05 HVD Infectieziektenbestrijding 4.06
HVD
Openbare gezondheidszorg
4.07
HVD
Voorziening ouderen en gehandicapten Totaal saldi voor reserve mutaties
Primitieve Begroting
Actuele Begroting
Rekening 2005
Verschil
608-
572-
798-
226-
3.922-
3.878-
3.440-
438
12.199-
12.182-
11.041-
1.141
16.729-
16.632-
15.279-
1.353
-
16-
16-
-
470
470
470
-
16.259-
16.178-
14.825-
1.353
Reserve mutaties Totaal toevoegingen Totaal onttrekkingen Totaal saldi na reserve mutaties
4.06 Openbare gezondheidszorg V 438 Begrotingswijzigingen die met name voortvloeien uit de herschikking van de GGD-begroting tot een nieuwe productbegroting GGD in totaal 366 duizend euro. Het resterende voordelige verschil bij OGZ stad van 72 duizend euro wordt verklaard uit lagere kosten bij onder meer bevorderingstaken, gezonde school, drugspreventie en minder verstrekte subsides OGGZfonds. 4.07 Voorziening ouderen en gehandicapten V 1.141 Het voordeel is vooral een gevolg van de onderbesteding in 2005 op de indicatiestelling (per saldo 366 duizend euro), op de WVG-verstrekkingen (per saldo 295 duizend euro) en het niet realiseren van aangepaste woningen op het Ciboga-terrein (per saldo 489 duizend euro). Afwijking indicatiestelling (V 366) Wat betreft de indicatiestelling WVG was 2005 het jaar waarin de overdracht van de uitvoering van de AWBZ-taken aan het landelijk Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ) grotendeels is gerealiseerd. In 2005 zijn de over te dragen taken nog wel door de HVD uitgevoerd, maar in opdracht van het CIZ. Hiervoor ontving de HVD een vergoeding van het CIZ.
Bij CIZ in rekening gebrachte kosten Korting op algmene uitkering Afkoopsom uitlooprang e.d. CIZmedewerkers Frictie WVG-indicatiestelling Totaal
1.750 809 260
V N N
314 366
N V
Voor de vooralsnog niet door het CIZ vergoede frictiekosten is een claim ingediend bij het ministerie van VWS. Voorzichtigheidshalve zijn van deze claim alleen de kosten van de projectleider CIZ bij de resultaatbepaling als inkomsten meegenomen. WVG verstrekkingen (V 295) Het aantal verstrekte woonvoorzieningen in 2005 is gedaald ten opzichte van vorig jaar. Aangenomen wordt dat, evenals in 2004, activiteiten op grond van het Fonds Stimulering Woningaanpassing, wijkvernieuwing en een verbeterde afstemming en controle ook in 2005
Gemeenterekening 2005
161
hieraan bijdragen. Een andere oorzaak voor een lager aantal verstrekkingen is een achterstand in advisering zoals al eerder aangegeven waardoor circa 250 duizend euro minder aan woonvoorzieningen is verstrekt. Wat betreft vervoersvoorzieningen is het aantal pashouders opnieuw toegenomen (3,3%) en het aantal ritten gestegen (4,5%). De kwaliteit van het vervoer is de voornaamste reden van deze groei. Per saldo is de prognose nagenoeg conform de raming volgens het SGBOmiddenscenario. De komende jaren zal deze stijging naar verwachting worden voortgezet. In 2005 is het aantal verstrekte rolstoelen op basis van nieuwe (eerste) aanvragen voor rolstoelen sterk toegenomen. Indien er geen achterstand in advisering zou zijn ontstaan zouden de uitgaven circa 300 duizend euro hoger zijn. Het aantal vervangingaanvragen is de laatste jaren gedaald. Het aandeel vervanging is vanaf 2002 (45%) gedaald naar 30% in 2003 en teruglopen naar 10% in 2004 en in 2005. Door een dalend aantal vervangingsaanvragen komen er minder rolstoelen voor herverstrekking beschikbaar. Ook zijn de keuringsvoorschriften door het HCNON aangescherpt waardoor eveneens minder exemplaren geschikt zijn voor herverstrekking. Het gevolg van deze ontwikkelingen is dat relatief meer nieuwe rolstoelen worden verstrekt en de gemiddelde kosten per rolstoel/ scootmobiel toenemen. Het totale nadeel door een lagere dan geraamde herverstrekking bedraagt 225 duizend euro. Resultaat versterkkingen 2005 Wonen Vervoer Rolstoelen Begroot tekort WVG apparaatskosten Totaal
1.317 10 417 1.423 26 295
V V V N N V
Project schots en scheef (V 489) In de begroting 2005 was een onttrekking voorzien aan de WVG bestemmingsreserve van 325 duizend euro voor het nieuwbouwproject schot en scheef voor de bouw van 30 aangepaste woningen voor lichamelijk zwaar gehandicapten op het Ciboga-terrein. In de jaarrekening 2004 was hiervoor ook al 167 duizend euro bestemd. Programma Sport en Cultuur Bestaand beleid Prod. Dienst Productgroep nr. 6.08 OCSW Natuurmuseum 6.09
OCSW
Stedelijke Muziekschool
OCSW
Cultuurnota
6.11
OCSW
Podiumkunsten
6.12
OCSW
Beeldende kunst en musea
6.13
OCSW
Film
6.14
OCSW
Letteren en bibliotheek
6.15
OCSW
6.16
OCSW
Amateurkunst en kunsteducatie Overige culturele activiteiten
6.17
OCSW
(Sport)accommodaties
6.18
OCSW
Zwembaden en Kardinge
6.19
OCSW
Sportondersteuning
Gemeenterekening 2005
Primitieve Begroting
Actuele Begroting
Rekening 2005
Verschil
1.657-
1.599-
1.263-
336
2.374-
2.575-
2.616-
41-
11.465-
-
-
5.848-
8.914-
8.169-
745
728-
4.394-
4.320-
74
14-
103-
103-
-
32-
5.450-
5.356-
94
5-
1.436-
1.385-
51
-
1.351-
1.423-
72-
4.952-
6.089-
6.603-
514-
5.344-
5.810-
5.434-
376
1.083-
1.185-
1.002-
183
162
Programma Sport en Cultuur Bestaand beleid Prod. Dienst Productgroep nr. 6.21 OCSW Mediabeleid Totaal saldi voor reserve mutaties
Primitieve Begroting
Actuele Begroting
Rekening 2005
Verschil
130-
480-
315-
165
33.632-
39.386-
37.989-
1.397
-
-
-
-
-
-
-
-
33.632-
39.386-
37.989-
1.397
Reserve mutaties Totaal toevoegingen Totaal onttrekkingen Totaal saldi na reserve mutaties
Gemeenterekening 2005
163
Nieuw beleid
Begroting 2005
Prod. nr. 6.21
Dienst
Productgroep
OCSW
OOG TV en radio
6.15
OCSW
Cultuureducatie
OCSW
Voorzieningen voor sport, cultuur en buurten Muziekschool
Realisatie 2005 (i)
6.09
OCSW
6.14
OCSW
6.17
OCSW
Vergoeden accreskorting Bibliotheek Beheer / onderhoud sportaccomodaties
6.18
OCSW
Onderhoud zwembaden
6.19
OCSW
6.11
OCSW
Sportcoördinatoren Vensterschool Stadschouwburg / Oosterpoort
6.12
OCSW
Depot Groninger Museum
6.16
OCSW
Cultuurnota
(s)
(i)
350-
350-
45-
45-
500-
300-
175-
175-
200-
100-
300-
(s)
100-
100-
136-
25-
58-
-
1.000-
525-
338-
60-
500-
100-
500-
14-
500-
500-
Totaal nieuw beleid 3.128-
1.361-
1.808-
699-
6.11 Podiumkunsten V 745 Het voordelig exploitatieresultaat van de Oosterpoort-Stadsschouwburg bedraagt 745 duizend euro. Hiervan heeft 1.127 duizend euro betrekking nog niet bestede middelen nieuw beleid. De bij de begroting 2005 beschikbaar gestelde nieuw beleidsmiddelen mogen in principe ook in 2006 worden besteed. Daarnaast is er een nadeel van 243 duizend euro. Dit is het gevolg van incidentele lasten (interim- en projectmanagement) die ten laste van de werkmaatschappij zijn gebracht. In 2005 zijn bijsturingsmaatregelen getroffen met als uitgangspunt om in meerjarenperspectief een sluitende exploitatie te realiseren zonder aantasting van het culturele profiel. Ondanks de genomen maatregelen blijft de exploitatie zorgelijk. Niet voor niets werd 2005 aangemerkt als een omslagjaar. Het resultaat van de werkmaatschappij wordt nog te zeer beïnvloed door incidenten 6.17 / 6.18 Sportaccomodaties en zwembaden & Kardinge N 514 / V 376 Het resultaat van de werkmaatschappij Sport en Recreatie (WSR) wordt zichtbaar bij de productgroepen sportaccommodaties, zwembaden & Kardinge en openluchtrecreatie. De produktgroep openluchtrecreatie is ondergebracht bij het programma Leefomgeving. De resultaten van de productgroepen sportaccommodaties en zwembaden & Kardinge moeten in samenhang worden gezien. Dat heeft met name te maken met Sport in Beeld. Daar komen de resultaten van de WSR samen. Doordat de renovatie van Sportcentrum Kardinge medio 2006 gaat beginnen wordt er een voordeel op vrijval kapitaallasten gerealiseerd van 735 duizend euro. Deze vrijval kapitaallasten is onderdeel van de dekking van uitgaven bij sportaccommodaties. In het nadeel bij sportaccomodaties is ook de bijdrage tribune Hanze Instituut van 253 duizend euro opgenomen. Verder ontstaat een nadeel van 155 duizend euro als gevolg van uitgaven i.v.m. onderhoud Helperbad. Voor onderhoud zwembaden zijn bij het concern nieuwbeleidsmiddelen geparkeerd die na een raadsvoorsel naar de dienst overgaan. Programma Integratie Bestaand beleid Prod. Dienst Productgroep nr.
Gemeenterekening 2005
Primitieve Begroting
Actuele Begroting
Rekening 2005
Verschil
164
Programma Integratie Bestaand beleid Prod. Dienst Productgroep nr. 6.24 OCSW Minderhedenbeleid Totaal saldi voor reserve mutaties
Primitieve Begroting
Actuele Begroting
Rekening 2005
Verschil
551-
1.373-
1.299-
74
551-
1.373-
1.299-
74
-
-
-
-
-
-
-
-
551-
1.373-
1.299-
74
Reserve mutaties Totaal toevoegingen Totaal onttrekkingen Totaal saldi na reserve mutaties
Gemeenterekening 2005
165
Nieuw beleid Prod. Dienst nr. 6.24 OCSW
Productgroep
Begroting 2005 (i)
Realisatie 2005 (i)
(s)
(s)
Ganashi 389-
389-
Totaal nieuw beleid 389-
7.2
-
389-
-
Toelichting overig en algemene dekkingsmiddelen
Bestaand beleid Prod. Dienst Productgroep nr. 1.03 DIA Burgerzaken 1.06
DIA
7.11
ROEZ
Gemeentelijk Informatiecentrum Stadsdeelcoördinatie Overig interne productgroepen / stelposten Totaal saldi voor reserve mutaties
Primitieve Begroting
Actuele Begroting
Rekening 2005
Verschil
3.545-
3.748-
3.299-
449
2.236-
2.104-
1.429-
675
1.604-
1.507-
1.832-
325-
30.800-
33.955-
26.609-
7.346
38.185-
41.314-
33.169-
8.145
1.084-
2.095-
2.095-
-
9.955
10.762
10.762
-
29.314-
32.647-
24.502-
8.145
(s)
Realisatie 2005 (i)
(s)
Reserve mutaties Totaal toevoegingen Totaal onttrekkingen Totaal saldi na reserve mutaties
Nieuw beleid Prod. nr. 9.08
Dienst
Productgroep
BSD
Raad
9.06
Concern Flankerend beleid
1.12
DIA
Stad en Stadhuis
9.05
BSD
Nieuwjaarsfeest
6.16
OCSW
Volksfeesten
Begroting 2005 (i)
55-
45-
2.500-
-
200-
200-
25-
2550-
50-
Concern Versterken AER Concern Bezuinigingen gesubsidieerde arbeid Totaal nieuw beleid
Bestaand beleid Prod. Dienst Productgroep nr. 1.04 DIA Onroerende zaakbelasting
Gemeenterekening 2005
2.000-
2.000-
275-
-
5.000-
105-
2.225-
95-
Primitieve Begroting
Actuele Begroting
Rekening 2005
Verschil
166
1.04
DIA
Roerende zaakbelasting
1.04
DIA
Hondenbelasting
1.04
DIA
Logiesbelasting
ADF
Saldo financieringsfunctie
9.06
BSD
Algemene uitkering
9.06
BSD
Post onvoorzien
9.06
BSD
Rente reserves Saldo compensatie BTW en uitkering BCF Dividenden Totaal saldi voor reserve mutaties
Gemeenterekening 2005
50.694
50.694
51.923
1.229
79
80
85
5
601
601
591
10-
340
390
448
58
190-
66
2.676
2.610
172.877
173.308
181.599
8.291
500-
500-
470-
30
861
861
1.490
629
-
-
244-
244-
1.935
1.935
2.848
913
226.697
227.435
240.946
13.511
167
1.03 Burgerzaken V 449 Door een reorganisatie van de publieke dienstverlening en wijzigingen in de toerekening van de overhead ontstaat een voordeel van 147 duizend euro. De gevolgen van de invoering van de tariefstructuur van de Centrale ICT Organisatie en personele mutaties resulteren in een voordeel van 116 duizend euro. Beide afwijkingen van in totaal 263 duizend euro resulteren in een voordelige afwijking op de produktgroep burgerzaken. Een wijziging in de toerekening van overhead en tariefstructuur leidt op het totaal van alle produktgroepen niet tot een afwijking. Op de verstrekking van reisdocumenten is een voordeel van 155 duizend euro gerealiseerd. Dit voordeel wordt met name veroorzaakt door het invoeren van de identificatieplicht. Hierdoor is de vraag naar Nederlandse identiteitskaarten aanmerkelijk hoger uitgevallen dan begroot (+9.200). Ten dele is dit ten koste gegaan van de afgifte van paspoorten (- 2.800). Het resterende voordeel van 18 duizend euro is het saldo van meerdere kleinere afwijkingen. 1.06 Gemeentelijk Informatiecentrum V 675 Door een reorganisatie van de publieke dienstverlening en wijzigingen in de toerekening van de overhead ontstaat een voordeel van 532 duizend euro. De gevolgen van de invoering van de tariefstructuur van de Centrale ICT Organisatie en personele mutaties resulteren in een nadeel van 27 duizend euro. Beide afwijkingen van in totaal 505 duizend euro resulteren in een voordelige afwijking op de produktgroep burgerzaken. Een wijziging in de toerekening van overhead en tariefstructuur leidt op het totaal van alle produktgroepen niet tot een afwijking. In het overige resultaat van 170 duizend euro is een voordeel van 35 duizend euro op de Stadjerspas inbegrepen. Dit voordeel ontstaat ondanks een lagere verkoop dan begroot van stadjerspassen categorie B en C door een incidenteel efficiencyvoordeel op de uitvoeringskosten en een voordeel op de voor 2005 opgenomen reservering voor afkoop coupons 2004. Het resterende resultaat van 126 duizend euro wordt verklaard door lagere personele lasten en door een optelsom van diverse kleinere afwijkingen. 7.11 Stadsdeelcoördinatie N 325 Het nadelig resultaat op de productgroep stadsdeelcoördinatie wordt met name veroorzaakt door de concernafdracht i.v.m. de kosten projectcoördinatie GSB (279 duizend euro). Overig produktgroepen / stelposten V 7.346 Het voordelige resultaat bij overig wordt veroorzaakt door met name vrijval nieuw beleid bij de bestuursdienst. Bij de begroting zijn middelen ter beschikking gesteld voor het uitvoeren van nieuw beleid. De afspraak is dat de middelen voor twee jaar beschikbaar zijn. Wanneer in 2005 de middelen niet volledig zijn besteed leidt dit tot vrijval in dat jaar. Bij de resultaatbestemming worden deze middelen nogmaals (voor het tweede bestedingsjaar) beschikbaar gesteld. Vrijval van voorzieningen is verantwoordelijk voor een voordeel van 0,9 miljoen euro. 1.04 Onroerende zaak belasting V 1.229 Ten opzichte van de begroting hebben we een hogere OZB-opbrengst van ruim 1,2 miljoen euro gerealiseerd. In 2005 zijn aanslagen opgelegd met een nieuwe WOZ-waarde. De verwachting was dat er daarom veel bezwaarschriften zouden worden ingediend die tot een vermindering van de aanslag konden leiden. Het uiteindelijke aantal bezwaarschriften dat tot een verlaging van de OZB-heffing heeft geleid is lager dan geraamd. Hierdoor ontstaat een voordeel van bijna 0,9 miljoen euro. Afwikkeling van oude belastingjaren leidt tot een voordeel van ruim 0,3 miljoen euro.
Saldo financieringsfunctie V 2.610 Het resultaat op financiering lang vermogen bedraagt 2,6 miljoen euro ten opzichte van de begroting en wordt voor ongeveer 1,7 miljoen euro veroorzaakt door de mismatch-financiering, waarbij kortlopende financieringsmiddelen worden aangewend voor lange financieringsbehoefte. Het resterende resultaat wordt veroorzaakt door het goedkoper aantrekken van nieuwe langlopende leningen (V 0,5 miljoen euro), een hoger volume van
Gemeenterekening 2005
168
reserves en voorzieningen (V 0,6 miljoen euro) en overige afwijkingen van in totaliteit N 0,2 miljoen euro. 9.06 Algemene uitkering V 8.291 Het voordeel op de Algemene Uitkering bedraagt bijna 8,3 miljoen euro. Dit bestaat uit een voordeel op de algemene uitkering uit voorgaande jaren (3,0 miljoen euro), een voordeel op landelijke ontwikkelingen (2,3 miljoen euro) en uit plaatselijke volume ontwikkelingen (2,9 miljoen euro). Voordeel algemene uitkering voorgaande jaren ( V 3.000) De maartcirculaire van het gemeentefonds meldt het lager uitvallen van de rijksuitgaven over 2004. Per saldo komt de behoedzaamheidsreserve 2004 hierdoor niet volledig tot uitkering. Van deze inhouding op het gemeentefonds wordt uiteindelijk 89% uitgekeerd, voor Groningen is dat 2,7 miljoen euro. Er was rekening gehouden met uitbetaling van 2 miljoen euro derhalve een voordeel van 0,7 miljoen euro. De verdeelreserve die door het Rijk wordt aangehouden komt voor één punt tot uitkering. Het voordeel hiervan bedraagt 0,2 miljoen euro. Zowel het klantenpotentieel als de fysieke factoren vallen hoger uit in 2004 en leiden tot een aanvullend voordeel van 0,9 miljoen euro (0,5 miljoen euro en 0,4 miljoen euro). Bij de rekening 2004 is vooruitlopend op de nacalculatie van de daadwerkelijke uitname uit het gemeentefonds in verband met het BTW compensatiefonds 1,5 miljoen euro gereserveerd. Het daadwerkelijke moment van afrekenen vindt naar verwachting medio 2006 plaats en valt daarom nu incidenteel vrij. Bij de bestemming van het resultaat stellen wij voor om deze vrijval toe te voegen aan de BCF-reserve in verband met de verwachte afrekening in 2006. Tot slot leidt de actualisatie van de waarde van OZB-objecten tot aanpassing van de gemeentelijke belastingcapaciteit. De toegenomen capaciteit heeft een nadelig effect op de algemene uitkering van 0,3 miljoen euro. Landelijke ontwikkelingen De ontwikkeling van de aantallen/eenheden van de verdeelmaatstaven en het accres leiden tot wijzigingen in de uitkeringsfactor. De circulaires van 16 maart 2004, 11 juni 2004 en 28 september 2005 melden respectievelijk een verlaging van 2 punten, een verhoging van vijf punten en een verhoging van 3 punten. In totaal een toename van 6 punten. Dat betekent 0,8 miljoen euro meer inkomsten. De lagere nominale ontwikkeling leidt tot 1,5 miljoen euro minder uitgaven (lagere compensatie aan diensten), zodat sprake is van een netto-voordeel van 2,3 miljoen euro. Plaatselijke volume-ontwikkelingen De ontwikkelingen kunnen worden onderscheiden in inkomsten, sociale factoren, centrumfunctie-factoren en fysieke factoren. We lichten ze per onderdeel toe: Inkomsten: actualisatie van de waarde van OZB-objecten leidt tot aanpassing van de gemeentelijke belastingcapaciteit. De afgenomen capaciteit heeft een voordelig effect op de algemene uitkering van 0,9 miljoen euro. Sociaal: meer jongeren, minder ouderen, meer minderheden dan begroot betekent per saldo 0,1 miljoen euro meer inkomsten; Centrumfunctie: Meer klantenpotentieel dan begroot leidt tot een voordeel van 0,5 miljoen euro; Fysieke factoren:meer leerlingen en jongeren, een hogere adressendichtheid, meer woonruimten, meer binnenwater en meer oevers leiden tot een voordeel van 1,4 miljoen euro. 9.06 Post onvoorzien V 30 In de begroting is een bedrag opgenomen voor onvoorziene uitgaven van 500 duizend euro. Boven de 25 duizend euro zijn bestedingsvoorstellen ter besluitvorming aan de raad voorgelegd. De bestedingen vanuit de post onvoorzien zijn in het volgende overzicht weergegeven. Post onvoorzien in begroting Vrijval post onvoorzien in het resultaat Onderdeel - Volksfeesten - Transit - Hulp aan slachtoffers Azië - Monument bevrijdingsbos
Gemeenterekening 2005
Raad / B&W Raad 23/02/2005 Raad 30/03/2005 Raad 26/01/2005 B&W
500 30 -50 -235 -180 -5
169
Saldo compensabele BTW en uitkering BCF N 244 Het Rijk betaalt 5% van de gedeclareerde compensabele BTW niet uit. In de begroting is rekening gehouden met een niet uitgekeerd bedrag van 906 duizend euro. Bij de begroting is voorgesteld dit nadeel te dekken door een ontrekking aan de BCF-reserve. Het begrote saldo is daardoor nihil. Over 2005 is een werkelijke bijdrage uit het BCF geclaimd 23 miljoen euro. Het niet uitbetaalde bedrag (5%) wordt hiermee in werkelijkheid dus 1,150 miljoen euro. Ten opzichte van de begroting is dat een nadeel van 244 duizend euro. Bij de bestemming van het resultaat is voorgesteld om dit nadeel te dekken door een onttrekking aan de BCF-reserve van 244 duizend euro.
Gemeenterekening 2005
170
7.3
Financieel beeld en financiële knelpunten
7.3.1 Financieel beeld 2005 Wij maken onderscheid tussen concernresultaat, dienstresultaat, dienstresultaat tgv/tlv concern en bijzondere resultaten. We lichten deze soorten resultaten kort toe: Concernresultaat: Concernresultaten betreffen tekorten en overschotten welke ontstaan op de uitvoering van concern –activiteiten en enkele specifieke budgetten. Voorbeelden hiervan zijn nog niet bestede middelen nieuw beleid, algemene uitkering van het gemeentefonds en renteresultaten. Dienstresultaat: Bij dienstresultaten maken we onderscheid tussen reguliere dienstresultaten en dienstresultaten t.g.v./t.l.v. concern. De dienstresultaten zijn de resultaten als gevolg van tekorten of overschotten die ontstaan bij het uitvoeren van de reguliere dienstactiviteiten. De dienstresultaten tgv/tlv concern betreffen bijzondere afspraken op basis waarvan dienstresultaten worden verrekend met concernresultaat. Deze afspraken leggen we bij de bestemming van het resultaat aan u voor. Bijzondere resultaten: Bijzondere resultaten hebben betrekking op activiteiten met een “gesloten financieringssysteem”. Voor- en nadelen hiervan worden volgens afspraken verrekend met bestemmingsreserves. Onderstaande tabel geeft de verdeling van het totale resultaat van 27,6 miljoen euro weer naar de genoemde categoriën. De resultaten in de kolom rekening en VGR2005-2 geven het resultaat weer ten opzichte van de actuele begroting. In de analyse van de resultaten zullen de afwijkingen ten opzichte van de voortgangsrapportage in hoofdlijnen worden aangegeven.
Concernresultaat Dienstresultaat - waarvan regulier dienstresultaat - waarvan tgv/tlv concern Bijzonder resultaat
Rekening 2005 24,0 3,9 4,4 0,50,327,6
VGR2005-2 10,5 1,81,60,21,9 10,6
Verschil 13,5 5,7 6,0 0,32,217,0
Concernresultaat (V 24,0 miljoen euro) Het voordelige concernresultaat bedraagt 24,0 miljoen euro voordelig. Dit voordeel is het resultaat van diverse afwijkingen waarvan de volgende afwijkingen het belangrijkste zijn: - Algemene Uitkering 8,3 miljoen euro - Nog niet besteed nieuw beleidsgeld 6,2 miljoen euro - Financieringsfunctie 2,6 miljoen euro - Vrijval voorzieningen 0,9 miljoen euro - Belastingen 1,3 miljoen euro - Vrijval kapitaallasten 1,1 miljoen euro - Dividenden 0,9 miljoen euro - Afkoopsom GSB 0,9 miljoen euro - Saldo overige voor- en nadelen 1,8 miljoen euro Totaal 24,0 miljoen euro Het voordeel op de Algemene Uitkering bedraagt bijna 8,3 miljoen euro. Dit bestaat uit voordeel op algemene uitkering voorgaande jaren (3,0 miljoen euro), voordeel op landelijke ontwikkelingen (2,3 miljoen euro) en uit plaatselijke volume ontwikkelingen (2,9 miljoen euro). In het programma overig en algemene dekkingsmiddelen is dit voordeel uitvoerig toegelicht.
Gemeenterekening 2005
171
Het voordeel ten opzichte van de voortgangsrapportage bedraagt 2,4 miljoen euro. Dit wordt met name veroorzaakt doordat 1,5 miljoen euro vrijvalt die vorig jaar is gereserveerd vooruitlopend op de nacalculatie van het BCF in 2005. De uiteindelijke nacalculatie zal naar verwachting pas in 2006 plaats vinden. Bij de begroting worden voor het uitvoeren van nieuw beleid middelen beschikbaar gesteld. Wanneer deze middelen in een jaar niet worden besteed vallen deze middelen in het resultaat. Bij de voortgangsrapportage was nog geen volledig beeld van deze vrijval hierdoor is het resultaat hoger voor een bedrag van 6,2 miljoen euro. In het concernresultaat is een bedrag van 1,5 miljoen euro opgenomen in verband met vrijval van voorzieningen. Dit wordt veroorzaakt doordat met een lager niveau voorzieningen kan worden volstaan en omdat van twee voorzieningen is geconstateerd dat deze ten onrechte als voorziening waren opgenomen. Ten opzichte van de begroting hebben we een hogere OZB-opbrengst van ruim 1,2 miljoen euro gerealiseerd. In 2005 zijn aanslagen opgelegd met een nieuwe WOZ-waarde. De verwachting was dat er daarom veel bezwaarschriften zouden worden ingediend die tot een vermindering van de aanslag konden leiden. Het uiteindelijke aantal bezwaarschriften die tot een verlaging van de OZB-heffing hebben geleid is lager dan geraamd. Hierdoor ontstaat een voordeel van bijna 0,9 miljoen euro. Afwikkeling van oude belastingjaren leidt tot een voordeel van ruim 0,3 miljoen euro zodat het totale voordeel 1,2 miljoen euro bedraagt. Bij de voortgangsrapportage was dit voordeel nog niet bekend en daarom is er toen nog geen rekening mee gehouden. Vrijval kapitaallasten ontstaan altijd in het eerste jaar door vrijval op het budget afschrijvingen en rente van het eerste jaar van de investering. Bij de voortgangsrapportage hielden we rekening met een voordeel van 0,3 miljoen euro. Uiteindelijk blijkt het voordeel 1,1 miljoen euro te bedragen, een voordeel van 0,8 miljoen euro. Het uitgekeerde dividend BNG en Essent is 0,9 miljoen euro voordeliger dan in de begroting was geraamd. In de voortgangsrapportage hielden eveneens rekening met een voordeel uit hoofde van dividenden van 0,9 miljoen euro. Eind 2005 heeft het ministerie van Binnenlandse Zaken de gemeente Groningen voorgesteld om de langlopende vordering met annuïtaire aflossing voor het investeringskrediet GroteStedenbeleid 1996-1999 af te kopen. Op de afkoop ontstaat per saldo een voordeel van 0,9 miljoen euro. Bij de voortgangsrapportage was dit nog niet bekend.
Regulier dienstresultaat De dienstresultaten tellen op tot een voordeel van 3,9 miljoen euro. Eerder werd bij de voortgangsrapportage nog rekening gehouden met een totaal nadelig dienstresultaat van 1,8 miljoen euro. De diensten DSW en ROEZ sluiten het jaar af met een nadelig saldo. Het onderstaande overzicht geeft de verdeling van de 3,9 miljoen euro over de diensten weer. Ook zijn de verwachte resultaten van de voortgangsrapportage en de verschillen opgenomen.
Gemeenterekening 2005
172
( x 1.000 euro) ADF Bestuursdienst DIA DSW Hulpverleningsdienst Milieudienst OCSW RO/EZ Sozawe Totaal regulierde dienstresultaten
Rekening 2005 0,0 0,1 0,4 -2,3 0,0 0,6 1,6 -1,6 5,2 3,9
VGR 2005-2 0,0 0,2 -0,4 -1,2 -0,2 0,5 -0,7 -0,2 0,3 -1,8
Verschil 0,0 -0,1 0,8 -1,1 0,2 0,1 2,3 -1,4 4,9 5,7
DIA Het dienstresultaat is ten opzichte van de voortgangsrapportage verbetert met 0,8 miljoen euro. Dit resultaat ontstaat doordat er bewust is gestuurd op de budgetten en het beperken van uitgaven. Anderzijds blijkt dat bij de voortgangsrapportage de verwachte uitgaven voor de rest van het jaar uiteindelijk te behoedzaam zijn geraamd. Per saldo resteert aan het eind van het jaar een voordelig resultaat van 0,4 miljoen euro. DSW De financiële resultaten over 2005 zijn fors achtergebleven ten opzichte van de begroting. De dienst sluit het jaar met een nadelig resultaat van 2,3 miljoen euro. Het nadeel wordt met name veroorzaakt door achterblijvende netto-omzet (1,9 miljoen euro). In paragraaf 7.3.2 wordt uitgebreid ingegaan op het nadeel van 1,9 miljoen euro per divisie. Het resultaat is 1,1 miljoen euro nadeliger dan eerder verwacht in de voortgangsrapportage. Dit extra nadeel wordt met name verklaard doordat bij het opstellen van de voortgangsrapportage niet alle informatie die voor handen was is meegenomen in het verwachte resultaat. Het betreft hier met name informatie van buiten het financiële systeem (schattingen over nog te verwachten omzet en lasten). In de jaarrekening is een voorziening gevormd doordat het ministerie van SZW subsidie terugvordert door overschrijding van de herindicatietermijnen alsmede een onderrealisatie van het aantal SE’s. Een toelichting van het totale nadelige resultaat van de DSW is opgenomen bij de toelichting op de afwijking van de produktgroep sociale werkvoorziening. OCSW Bij de begroting 2005 is de dienst OCSW een extra incidentele bijdrage van 1,877 miljoen euro verstrekt om tot een sluitende begroting te kunnen komen. Bij het opstellen van de jaarrekening blijkt het dienstresultaat uit te komen op een voordeel van 1,6 miljoen euro. Dit voordeel komt tot stand door een aantal incidentele voordelen. Door de dienst is vastgesteld dat de voorziening geldleningen (0,2 miljoen euro) niet lager nodig is, de afwikkeling van de GSB-II leidt tot een voordeel van 0,4 miljoen euro, de finale afwikkeling van de subsidie SKSG leidt tot een voordeel van 0,3 miljoen euro. Op het recreatiegebied Kardinge wordt een voordeel gerealiseerd van 0,7 miljoen euro. Dit voordeel wordt met name veroorzaakt door de verkoop van grond (Alfa-college). In de voortgangsrapportage is tekstueel aangegeven dat de dienst de verwachting had aan het eind van het jaar nog enkele voordelen te realiseren. Bij het opstellen van de jaarrekening zijn deze voordelen tot uitdrukking gekomen. ROEZ Het nadeel bij de dienst ROEZ wordt met name veroorzaakt door Transferium Hoogkerk. De plankosten die inmiddels zijn gemaakt ten bedrage van 1,5 miljoen euro kunnen naar verwachting niet meer worden goedgemaakt. De dienst is gevraagd om dekkingsalternatieven uit te werken om de onttrekking van 1,5 miljoen euro uit de egalisatiereserve te compenseren in 2006. Bij het opstellen van de voortgangsrapportage was het nadeel i.vm. deze plankosten nog niet bekend.
Gemeenterekening 2005
173
SOZAWE De dienst heeft opnieuw een groot voordelig resultaat (4 miljoen euro) op het inkomensbudget WWB. Dit wordt veroorzaakt door een lager bijstandsvolume en een lagere gemiddelde uitkering. Voor een meer uitgebreide uiteenzetting van het resultaat wordt verwezen naar de toelichting bij het programma werk en inkomen. Bij het opstellen van de voortgangsrapportage was deze informatie nog niet bekend.
Dienstresultaat t.g.v. / t.l.v. concern Onder deze categorie worden resultaten verantwoord waarvoor met het bestuur de afspraak is gemaakt dat deze resultaten ten laste van het concernresultaat mogen komen. In onderstaande tabel is een overzicht opgenomen van deze resultaten: OCSW OCSW OCSW DIA ROEZ ROEZ
Voormalig personeel Stichting Surinamers Groningen Transit Groninger archieven (interim) Meerkosten welstandscommissie Oosterboog
- 163 duizend euro - 66 duizend euro - 30 duizend euro - 60 duizend euro - 57 duizend euro - 136 duizend euro - 512 duizend euro
In de voortgangsrapportage is ten onrechte onder het dienstresultaat ten laste concern een voordeel opgenomen met betrekking tot Media. Dit voordeel is nu opgenomen als concernresultaat. Nieuw is het incidentele nadeel Stichting Surinamers Groningen. Het betreft de totale maximale schade van 66 duizend euro als gevolg van het faillissement van de stichting.
Bijzonder resultaat Het bijzonder resultaat is in 2005 0,3 miljoen voordelig. In de voortgangsrapportage verwachtten we een voordeel van 1,9 miljoen euro, wat een resultaatverslechtering van 2,2 miljoen euro betekent. Het bijzondere resultaat is als volgt opgebouwd: - Stadjerspas 35 duizend euro - WVG 1.256 duizend euro - Afvalstoffenheffing -232 duizend euro - Simmeren Schroot (tlv Grondzaken) -2.000 duizend euro - Stadsbeheer 2.334 duizend euro - Grondzaken -1.651 duizend euro - Euroborg -255 duizend euro - Volkshuisvesting -998 duizend euro - Bouwleges 359 duizend euro - Parkeren -435 duizend euro - Grondbank 2 duizend euro - Stimuleringsfonds bedrijfsvestigingen 98 duizend euro - Onderhoud graven -2 duizend euro - Fonds Economische Ontwikkeling -34 duizend euro - Kunst op Straat 5 duizend euro - Groninger Monumentenfonds 17 duizend euro - Archeologiefonds 12 duizend euro - Incidenteel Nieuw Beleid 520 duizend euro - Stadsmeierrechten -67 duizend euro - ISV 566 duizend euro - BWS 104 duizend euro - Agenda voor de Toekomst - 20 duizend euro - Groningse Kredietbank 80 duizend euro - Chronisch zieken en gehandicapten 2 duizend euro Totaal -304 duizend euro Als gevolg van de verplaatsing van Simmeren ontstaat in 2005 een nadeel van 7,5 miljoen euro. Dit nadeel is in twee delen gesplitst: 5,5 miljoen euro (onderdeel van N 1,651 miljoen euro op grondzaken) en 2 miljoen euro (Simmeren Schroot t.l.v. grondzaken).
Gemeenterekening 2005
174
Bij de begroting 2006 is 5,5 miljoen euro incidenteel nieuw beleid beschikbaar gesteld voor de schadeloosstelling. Het nadeel van 5,5 miljoen euro wordt in 2006 dus gecompenseerd met een toevoeging aan de reserve Grondzaken. Ook is bij de begroting 2006 voorgesteld om 2 miljoen euro te dekken via de grondexploitatie Oosterhamriktracé. Bij de rekening wordt geconstateerd dat de dekking voor deze 2 miljoen euro niet gevonden kan worden.
Gemeenterekening 2005
175
7.3.2 Financiële knelpunten en stand van zaken diensten Bij het opstellen van de begroting 2005 werd duidelijk dat meerdere diensten moeite hebben om een sluitende begroting op te stellen. In deze paragraaf geven we de stand van zaken ten aanzien van deze financiële knelpunten zoals deze in de begroting 2005 zijn genoemd (pagina 161-164). Daarnaast wordt in deze paragraaf ingegaan op de stand van zaken bij de diverse diensten, ook indien er geen sprake is van knelpunten. ADF Voor 2005 was op voorhand een economisch herstel aangekondigd. Toch viel het tempo en de mate waarin dit herstel zich manifesteerde tegen. Dit had zijn weerslag op de rente. De stijging van de lange rente was een stuk minder hoog dan waarmee in de begroting 2005 rekening was gehouden. Pas nadat eind 2005 duidelijk was dat de Europese Centrale Bank de officiële rente zou verhogen, liet de korte rente een stijging zien. In 2005 zijn er zes consolidatieleningen voor een totaalbedrag van 95 miljoen euro aangetrokken. Hiervan kunnen twee leningen van in totaal 25 miljoen euro als kritische leningen worden beschouwd. De werkbudgetten van de dienst zijn toereikend en de financiële positie is gezond te noemen. Er zijn dan ook geen financiële knelpunten. De resultaten die de dienst over 2005 heeft behaald zijn allen incidenteel. DIA 2005 was het jaar waarin de reorganisatie van de publieke dienstverlening is afgerond. Hoofddoel van die organisatieverandering is het verbeteren van de kwaliteit van de dienstverlening. Die verbetering moet zichtbaar worden voor de burger. Dat kan met de nieuwe organisatie die klantgericht is (frontoffice) en een waarvoor een adequate huisvesting eveneens noodzakelijk is. De financiële dekking van de verbouwing van de hal is in 2005 afgerond, middels een raadsvoorstel is goedkeuring verkregen. In het voorjaar van 2006 wordt gestart met de verbouwing. Binnen de vakdirectie Facilitaire Dienstverlening waren met name de tarieven, de dienstverleningsovereenkomsten, de inrichting van het bedrijfsbureau, evaluatie CIO en het inkoopprogramma de thema’s voor 2005. In het voorjaar van 2006 worden deze zaken afgerond. Daarnaast is het Postcentrum overgeheveld naar de DSW. Financiële knelpunten: De begroting van de DIA gaf een begrotingstekort weer van 343 duizend euro, dit nadeel is gedekt door een onttrekking aan de dienstegalisatiereserve. De begrotingsproblemen worden veroorzaakt door tegenvallende fuwa-effecten en uitkomsten van de compensatie methodiek. Bij de doorlichting van de tarieven en onderzoek naar kostentoerekening is duidelijk geworden dat de dienst te weinig kosten doorberekend aan het parkeerbedrijf. Vanaf 2006 wordt dit gecorrigeerd. In de nieuwe tariefstructuur, waarbij kostendekkendheid het uitgangspunt is, zal het probleem van de compensatie methodiek worden verwerkt. Ook zijn door de dienst aanvullende bezuinigingsmaatregelen genomen Door meevallers in de exploitatie is het tekort over 2005 gedekt. DSW DSW heeft een koers uitgezet die een dubbele beweging inhoudt (“de kanteling”). Ten eerste de beweging van industrie naar dienstverlening. Deze beweging heeft voornamelijk te maken met de lokale arbeidsmarkt in Groningen: er is hier een grote en nog steeds groeiende markt voor commerciële dienstverlening. Ten tweede is er de beweging van het leveren van eigen DSW-producten en diensten naar het “leveren” van opgeleide mensen aan derden (mensontwikkel-bedrijf): liever schoonmakers opleiden en plaatsen bij schoonmaakbedrijven dan het onder eigen aansturing schoonmaken van gebouwen. Het “beschutte” industriële werk dat overblijft binnen de DSW, is dan werk voor medewerkers die (nog) niet in staat zijn genoemde beweging naar buiten te maken. Naar schatting zal een derde (500 van de in totaal 1.750 medewerkers) van de huidige populatie blijvend aanspraak maken op deze werkzaamheden. De kanteling brengt o.a. met zich mee dat de metaalafdeling eind 2006 zal sluiten. Voor de drukkerij is een plan opgesteld dat voorziet in sluiting per 2009. Het montagebedrijf zal de komende jaren krimpen.
Gemeenterekening 2005
176
Het nadelige dienstresultaat van de dienst bedraagt 2,3 miljoen euro. Voor 1,9 miljoen euro wordt dit veroorzaakt door lagere netto-opbrengsten dan begroot. Het tegenvallende resultaat van 1,9 miljoen is als volgt over de divisies te verbijzonderen: Divisie Externe Dienstverlening (werkleerbedrijf) (totaal 1,2 miljoen euro nadelig) • Particulier Groen (0,3 miljoen euro nadelig) Particulier Groen verzorgt in de driehoek Delfzijl-Drachten-Emmen voor een groot aantal bedrijven, instellingen en particulieren de (aanleg alsmede het onderhoud van) tuinen rondom huizen en gebouwen. Het financieel nadeel vindt zijn oorsprong in achterblijvende marktontwikkelingen op het gebied van tuinaanleg. • Schoonmaak (0,25 miljoen euro nadelig) Dit bedrijf verzorgt bij tal van bedrijven en instellingen de schoonmaakwerkzaamheden. Het nadeel is deels te wijten aan achterblijvende groeiprognoses binnen gemeentelijke inkoop (project “Heel, Schoon en Veilig”). Een andere belangrijke factor betreft de noodzakelijke (doch tijdelijke) inhuur van derden a.g.v. onvoldoende arbeidscapaciteit intern (zowel kwantitatief als kwalitatief). • Watermeters (0,25 miljoen euro nadelig) Het project watermeters is gericht op het vervangen van watermeters in opdracht van het waterbedrijf. Het nadeel is met name ontstaan als gevolg van aanloopproblemen bij de leverancier van watermeters: pas in oktober, in plaats van januari, waren de eerste kwalitatief goede watermeters voor plaatsing beschikbaar. Daarnaast werd ook het watermeterproject geconfronteerd met het op korte termijn niet beschikbaar hebben van voldoende gekwalificeerd personeel, waardoor extra kosten voor uitzendkrachten moesten worden gemaakt. Divisie Industrie (werkleerbedrijf) (0,5 miljoen euro nadelig) • Metaaltechniek (0,1 miljoen euro nadelig) Metaaltechniek is gespecialiseerd in het bewerken van ferro- en non-ferrobuis, voornamelijk ten behoeve van de CV-industrie. Het nadeel is een gevolg van anticiperend gedrag van zowel klanten als de DSW-organisatie op de naderende sluiting per 31 december 2006. • Confectie (0,2 miljoen euro nadelig) Confectie richt zich op het confectioneren van woonconfectie, waarbij het zwaartepunt ligt op maatgordijnen en maatvouwgordijnen. Het financieel nadeel wordt veroorzaakt door achterblijvende groeiprognoses: als gevolg van een veranderde strategie bij de belangrijkste opdrachtgever werd geheel tegen de verwachting in een belangrijke order niet aan DSW gegund. Vervangende orders konden niet op tijd worden geacquireerd. • Montage (0,15 miljoen euro nadelig) Montage houdt zich bezig met de assemblage van (electrotechnische) producten. Het negatieve resultaat vindt zijn oorzaak in teruglopende prijzen a.g.v. een toenemende concurrentie. Thermiek (reïntegratiebedrijf) (0,2 miljoen euro nadelig) • Detacheringen Het product “detacheringen” is in 2005 geconfronteerd met tal van opzeggingen als gevolg van diverse bezuinigingen binnen bedrijven en instellingen. Daarbij komt dat door werkervaring verplicht te stellen in bijna alle reïntegratietrajecten, het aantal mensen dat in 2005 “om niet” stage liep bij werkgevers explosief is gestegen met als gevolg een bovenmatige druk op de hoogte van de detacheringsvergoedingen. Financiële knelpunten: Bij de begroting 2005 is naast de reguliere bijdrage van 1,2 miljoen euro een aanvullende gemeentelijke bijdrage verstrekt van 3,25 miljoen euro. Desondanks wordt door de dienst over 2005 een nadelig resultaat van 2,3 miljoen euro gerealiseerd. Gezien dit tekort en de te verwachten financiële effecten van de nieuwe wetgeving op het terrein van de modernisering van de SW wordt verwacht dat een substantiële verlaging van de gemeentelijke bijdrage in de komende jaren niet mogelijk is. In juni 2005 is het Ministerie van Sociale Zaken met plannen gekomen om de sociale werkvoorziening per 1 januari 2007 te moderniseren. De uitvoering van deze plannen brengt nog eens extra financiële risico’s met zich mee. De omvang van deze risico’s zijn in de vorm van een “bandbreedteonderzoek“ uitgewerkt. Hieruit blijkt dat ook voor de komende jaren de financiële positie van de DSW een zorgelijk beeld laat zien. Uitgaande
Gemeenterekening 2005
177
van een neutraal of reëel scenario laat dit onderzoek een noodzakelijke gemeentelijke bijdrage zien van: 5,7 miljoen euro in 2006 5,1 miljoen euro in 2007 5,0 miljoen euro in 2008 4,9 miljoen euro in 2009 HVD De dienst heeft een aantal taakstellingen in de begroting opgenomen om de begroting sluitend te krijgen. Het belangrijkste knelpunt betreft de nominale compensatie. Daarnaast heeft de dienst te maken met een krimpende organisatie. Door deze krimp kan minder overhead worden doorbelast. De effecten van de krimp van de MOA zijn opgevangen. Het tekort is in 2005 incidenteel opgelost. MD Het milieuprogramma 2005 geeft voor de Milieudienst de belangrijkste opgave weer. Daarbij hebben wijziging van regelgeving op het gebied van externe veiligheid en de voorbereiding op nieuwe regels (omgevingsvergunning en herijking regelgeving) veel tijd en deskundigheid gevraagd. Criteria als veiligheid, gezondheid en milieuschade zijn bepalend voor onze inzet. Daarbij werken we projectmatig en samen met andere (gemeentelijke) diensten. Ook is zorg besteed aan een paar grote bodemprojecten zoals de voormalige persleiding en Ciboga. Het project ondergrondse containers ligt op schema. In 2006 zal dit project worden afgerond met het plaatsen van de containers in de binnenstad, Oranje- en Concordiabuurt. Daarnaast moet er nog een klein aantal containers worden geplaatst in Corpus Den Hoorn en het Hoornse Meer. Dit betekent dat er ultimo 2006 geen inzameling van restafval door middel van zakken meer zal plaatsvinden. Vanaf april 2005 wordt de inzameling van huishoudelijk afval in de gemeente Bedum verzorgd door de Milieudienst. In de loop van 2006 komt hier de gemeente De Marne bij. OCSW Eén van de speerpunten is en blijft voor OCSW het financieel weer op orde brengen van de begroting. In verband daarmee is in 2004 Actie Zoeklicht gestart. Het vooraf beoogde doel was door middel van efficiencymaatregelen de dienst financieel weer op orde te krijgen zonder daarbij de dienstverlening en producten aan te tasten. De geraamde opbrengst hiervan is 2,5 miljoen euro maar niet genoeg om de financiën volledig op orde te krijgen. Daarom is een aanvullende takendiscussie gevoerd bij de begroting 2005. Met de vastgestelde vermindering van activiteiten ad 3 miljoen euro dient de begroting van OCSW structureel sluitend te worden gemaakt. Daarnaast heeft de gemeenteraad onder de noemer “Nu bezuinigen straks investeren” de concernbezuinigingen vastgesteld. Verder zijn met betrekking tot het Sociaal Structuurplan structurele maatregelen vastgesteld en spelen ook ombuigingsmaatregelen in het kader van “Sport in Beeld” een rol. Bij elkaar opgeteld moet OCSW over de periode 2004-2007 circa 13 miljoen euro bezuinigen. Een aantal bezuinigingen lukt niet in één keer. Daarom is voor de jaren 2005 en 2006 een incidentele concernbijdragen via nieuw beleid beschikbaar gesteld van 1,877 miljoen in 2005 en 1,213 miljoen in 2006. Een belangrijke ombuiging vormt de reorganisatie van de dienst OCSW, zowel financieel als formatief. Dit moet zo’n 2,5 miljoen euro opleveren. Het jaar 2006 wordt een belangrijk jaar. Daarin moeten de structurele verbeteringen zichtbaar worden. Dat maakt het mogelijk ook gericht te sturen op het realiseren van bezuinigingen, die immers voor een belangrijk deel bestaan uit formatiereductie. We doen dat uiteraard binnen de gestelde kaders en zorgvuldig, maar het blijft voor de betrokken medewerkers een pijnlijk proces. Het is daarbij essentieel dat er voldoende personeelsmobiliteit ontstaat, want zonder mobiliteit wordt het moeilijk zo niet onmogelijk de bezuinigingstaakstelling te halen. Op dit moment zijn we bezig het ontwikkelingsplan Sport in Beeld uit te voeren. De herschikking van sportvelden en gymnastiekaccommodaties leveren naar verwachting minder op dan
Gemeenterekening 2005
178
aanvankelijk verondersteld. Daarnaast levert de herschikking niet de middelen op in het gewenste tempo. Hierdoor ontstaat een tekort op zowel het uitvoeringsprogramma als het op onderhoudsprogramma. Hierdoor ontstaan acute problemen. Verder is voor een aantal problemen nog geen oplossing binnen sport in beeld. Extra financiële middelen dan wel taakstellende bezuinigingen zijn nodig om de incidentele problemen en risico’s het hoofd te kunnen bieden. ROEZ In november 2003 is de nota ‘Duurzame Bedrijfsvoering’ vastgesteld door de directie van de dienst en vervolgens door het college. In de nota is berekend dat een structurele kostenbesparing op de organisatiekosten van circa 10 miljoen euro in de drie volgende jaren noodzakelijk is om de dienst een goed financieel perspectief te bieden voor de toekomst. Zowel ten aanzien van de geformuleerde doelen op het gebied van kostenbesparing als het optimaliseren van de bedrijfsvoering zijn in 2005 belangrijke resultaten geboekt. Met name de afgesproken reductie op de formatie verloopt goed. Minder gunstig blijven de mogelijkheden om de werkelijke kosten van producten van de dienst te dekken uit de hiervoor beschikbare middelen. Sinds de invoering van het integraal uurtarief worden de tekorten op deze producten gedekt door extra apparaatskosten in rekening te brengen bij de investeringen en kostendekkende exploitaties. Ondanks dat in 2005 door inspanningen binnen de dienst het werkelijke tekort lager uitvalt dan begroot blijft dit in de komende periode de nodige maatregelen en aandacht vragen. Ten aanzien van de optimalisering van de bedrijfsvoering is in 2005 een aanvang gemaakt met het verbeteren van de administratie van de dienst. Zowel voor de langere termijn als de korte termijn worden aanpassingen doorgevoerd die de effectiviteit van de administratie moeten vergroten. Gelet op de complexiteit van de projectadministratie van de dienst zal dit ook in 2006 veel extra inspanningen betekenen. SOZAWE In 2004 is de WWB van kracht geworden. Voor de financiering van de bijstandsuitkeringen stelt het Rijk een budget beschikbaar. Dit budget is volledig gebaseerd op objectieve factoren. Aan de verdere ontwikkeling van dit objectieve verdeelmodel wordt gewerkt. Gemeenten ontvangen een budget waarmee zij in staat moeten zijn de bijstandsuitkeringen volledig te financieren. Voordelen en nadelen op WWB-inkomen komen voor rekening van de gemeente. In 2005 houden wij nog 4 miljoen euro over op het aan ons toebedeelde budget. Hiervan heeft 3 miljoen euro betrekking op een begrote onttrekking aan de reserve WWB die niet nodig blijkt. Zonder maatregelen verwachten wij voor 2006 een tekort van 13,6 miljoen euro. Het maximale risico van een gemeente wordt weliswaar afgetopt op 10% van het budget het is echter allerminst zeker dat deze claim ook wordt gehonoreerd. Dit hangt namelijk sterk af van onze inspanningen om het aantal bijstandsgerechtigden terug te dringen. Zou de claim om het tekort boven de 10% te compenseren door het Rijk worden gehonoreerd dan kan het risico worden bijgesteld naar 10,5 miljoen euro. In het ontwikkelingsprogramma SOZAWE 2006-2010, “Alle Stadjers Actief!” geven we aan te streven naar een reducering van het aandeel bijstandsgerechtigden. Op basis van dit programma verwachten we het tekort op het Inkomensdeel in de komende jaren fors terug te dringen. Ook is in de begroting aangegeven dat een tekort van 0,3 miljoen euro ontstaat door stijgende onderhoudskosten door veroudering van de gebouwen en FPU-lasten. In werkelijkheid vielen de kosten nogal mee door onderbestedingen, vrijval van stelposten etc.
Gemeenterekening 2005
179
7.4
Toelichting investeringen
In deze paragraaf gaan wij in op de in 2005 gerealiseerde investeringen in relatie tot de daarvoor beschikbaar gestelde kredieten. Basis hiervoor is bijlage D “Overzicht Verantwoording Investeringen”. Beschikbare kredieten: - Restantkredieten voorgaande jaren - In 2005 nieuw gevoteerde kredieten Totaal beschikbaar Investeringen 2005 Saldo over- c.q. onderschrijdingen Restantkredieten over naar 2006
Uitgaven
Bijdragen
Netto
85,1 72,6 157,7
27,9 7,9 35,8
57,2 64,7 121,9
63,0
13,6
49,4
0,3 V 94,4
0,2 V 22,4
0,5 V 72,0
Bovenstaand overzicht toont dat in 2005 voor 63,0 miljoen euro is geïnvesteerd, waarvoor 13,6 miljoen euro aan bijdragen is ontvangen. Netto, dat wil zeggen uit middelen van de gemeente zelf, is er voor 49,4 miljoen euro geïnvesteerd. Aan kredieten was beschikbaar een bedrag van 157,7 miljoen euro. Uit voorgaande jaren stond nog 85,1 miljoen euro aan kredieten open en de raad heeft in 2005 voor 72,6 miljoen euro aan nieuwe kredieten beschikbaar gesteld. Doordat vooral de grote investeringsprojecten vaak een meerjarig karakter hebben zijn niet alle kredieten afgewikkeld in 2005: een bedrag van in totaal 94,4 miljoen euro met 22,4 miljoen als bijdragen gaat over om in 2006 of later afgewikkeld te worden. De activiteiten in het kader van grondexploitaties, worden hier buiten beschouwing gelaten. Deze activiteiten worden niet als echte investering gezien en verder in de staat P(bijlage F) van de rekening toegelicht. De belangrijkste onderdelen van dit beeld worden hierna kort toegelicht. 4.1 Begin 2005 openstaande kredieten Begin 2005 stond voor 85,1 miljoen euro open aan kredieten uit vorige jaren. Deze waren als volgt over de diensten verdeeld. Restantkredieten in 2005 SOZAWE DIA HVD MD OCSW RO/EZ Totaal
Bruto 0,7 1,6 3,4 2,6 25,7 51,3 85,1
De 1,6 miljoen restant kredieten van de DIA betrof Gronet II (0,7 miljoen), en de verbouw Prefectenhof (0,9 miljoen). De 3,4 miljoen euro die bij de HVD nog openstond was voor de verbouw Sontweg (1,8 miljoen), automatisering (1 miljoen) en materieel brandweer (0,5 miljoen). De 2,6 miljoen euro die bij de MD nog openstond was voor de aanleg van de ondergrondse containers; De 25,7 miljoen euro bij OCSW was vooral een serie kredieten voor onderwijshuisvesting (17,8 miljoen), Natuurmuseum (0,8 miljoen), restantkredieten voor sport (5,2 miljoen), en investeringen Sociaal cultureel werk (1,5 miljoen). De 51,3 miljoen aan restantkrediet bij RO/EZ waren allerlei kredieten voor Verkeer en Vervoer projecten (OV-as Peizerweg, maatregelen Zuidelijke ringweg, Stationsplein, totaal 42,5 miljoen
Gemeenterekening 2005
180
euro), krediet voor parkeervoorzieningen 4 miljoen negatief, voor rioleringen 9,5 miljoen, 2,2 miljoen voor geluidwerende voorzieningen en 1,2 miljoen voor Binnenstad Beter. 4.2 In 2005 nieuw verstrekte kredieten In 2005 heeft de raad voor 72,6 miljoen euro aan nieuwe kredieten gevoteerd, waarbij voor 7,9 miljoen euro aan geraamde bijdragen. Nieuwe kredieten DIA HVD DSW MD SOZAWE OCSW RO/EZ Totaal
Bruto Bijdragen 3,1 0,8 0,3 1,5 3,6 0,3 12,0 51,3 7,6 72,6 7,9
De 3,1 miljoen krediet bij de DIA betreft de verbouw Prefectenhof (1,7 miljoen) en 1,4 miljoen krediet voor routine investeringen. Bij de MD betreft het 3,6 miljoen voor vervangingsinvesteringen. De 12 miljoen euro aan nieuwe kredieten bij OCSW betreft een serie kredieten voor onderwijshuisvesting (bij elkaar 8,6 miljoen), 0,8 miljoen krediet voor investeringen in de sportsector en 1,8 miljoen krediet voor investeringen bij Stadschouwburg en Oosterpoort. De 51,3 miljoen euro aan nieuwe kredieten bij RO/EZ betreft als grootste daarvan: 4,2 miljoen voor vervangingsinvesteringen. 23,2 miljoen voor de Berlagebrug; 9,8 miljoen voor aanpak van riolering 12,0 miljoen voor parkeervoorzieningen. 4.3 Investeringen in 2005 Met de beschikbare kredieten is in 2005 voor 63 miljoen euro geïnvesteerd, waarvoor 13,6 miljoen euro aan bijdragen is ontvangen.
DIA DSW HVD MD OCSW SOZAWE RO/EZ Totaal
Investeringen Bijdragen 2,6 1,5 1,8 0,1 5,7 11,4 0,2 0,4 39,6 13,4 63,0 13,6
De DIA heeft 0,2 miljoen geïnvesteerd in de verbouw Prefectenhof, 0,6 miljoen in routine investeringen en 1,6 miljoen in CIO investeringen. De 5,7 miljoen euro investeringen bij de MD betreft voor 3,1 miljoen vervangingsinvesteringen en voor 2,6 miljoen investeringen in ondergrondse containers. De 11,4 miljoen investeringen bij OCSW betreft o.a. 8,8 miljoen investeringen voor onderwijshuis-vesting, 0,5 miljoen voor Natuurmuseum, 0,3 miljoen voor de Muziekschool, 0,5 miljoen voor sociaal cultureel werk, 1 miljoen voor investeringen in de sport. De 39,6 miljoen aan investeringen bij RO/EZ betreft als grootste onderwerpen: 16,8 miljoen euro voor de grote projecten Verkeer en Vervoer (Stationsplein, OV-as Peizerweg, Zuidelijke ringweg, Westelijke ringweg) 7,9 miljoen voor parkeergarages en parkeervoorzieningen 2,0 miljoen voor BORG/Stad Onderhouden. 7,8 miljoen investeringen in riolering
Gemeenterekening 2005
181
3,5 miljoen voor dienstinvesteringen
4.4 Restantkredieten over te boeken naar 2006 Niet alle investeringsprojecten zijn ook in 2005 afgerond. Eind 2005 staat bruto nog 94,4 miljoen euro open als restantkrediet, dat in 2006 of later zal worden afgewikkeld.
DIA HVD MD OCSW SOZAWE RO/EZ Totaal
Bruto Bijdragen 2,4 2,3 0,2 0,4 25,5 0,5 0,5 63,2 21,6 94,4 22,4
De 25,5 miljoen euro die eind 2005 bij OCSW nog openstaat betreft voornamelijk (16,8 miljoen euro) restantkredieten voor onderwijshuisvesting, 5,0 miljoen euro voor investeringen in sport, 2 miljoen euro voor investeringen in Stadschouwburg en Oosterpoort en 1,3 miljoen euro voor investeringen in sociaal cultureel werk. Van de 63,2 miljoen euro openstaande kredieten bij RO/EZ betreft 49 miljoen euro restantkredieten voor de afwikkeling van allerlei Verkeer en Vervoersprojecten. De grootste daarvan: 27 miljoen euro voor de aanpak van de Zuidelijke Ringweg (de Langmangelden) en 23 miljoen euro voor de Berlagebrug. Verder nog 2,1 miljoen euro voor geluidwerende voorzieningen en 11,5 miljoen euro voor de rioleringsinvesteringen.
Gemeenterekening 2005
182
8. 8.1
Toelichting op de balans Immateriële vaste aktiva
bedragen x 1.000 euro Kosten onderzoek en ontwikkeling
31-12-2004
31-12-2005
1.190
891
Immateriële vaste activa zijn vaste activa die niet stoffelijk van aard zijn. De immateriële vaste activa bestaan volgens BBV uitsluitend uit kosten voor het sluiten van geldleningen en kosten voor onderzoek en ontwikkeling. De kosten van onderzoek en ontwikkeling worden in 5 jaar afgeschreven. De daling van de immateriële vaste activa wordt veroorzaakt door de reguliere afschrijvingen gedurende het jaar.
8.2
Materiële vaste aktiva
bedragen x 1.000 euro gronden en terreinen woonruimten bedrijfsgebouwen grond, weg- en waterbouwkundige werken vervoersmiddelen machines, apparaten en installaties overige materiële vaste activa Materiële vaste activa
31-12-2004
31-12-2005
26.840 760 201.819
25.943 652 216.508
67.762 10.808 9.999 103.346 421.334
74.612 11.526 10.408 115.523 455.172
Met ingang van 1 januari 2004 (BBV) worden de materiële vaste activa opgenomen in twee posten op de balans te weten: • Investeringen met economisch nut. Dit zijn investeringen in goederen die verhandelbaar zijn zoals gebouwen, voertuigen etc.; • Investeringen met maatschappelijk nut. Dit zijn investeringen in goederen die niet verhandelbaar zijn, zoals wegen, straten, bruggen etc. Verloop materiële vaste activa Investeringen
Economisch nut
Maatschappelijk nut
Aanschafwaarde per 1-01-2005 Cumulatieve afschrijving per 1-012005 Boekwaarde per 1-01-2005
464.030
115.180
124.627 339.403
33.249 81.931
Vermeerderingen 2005 Verminderingen 2005 Afschrijvingen 2005 Bijdragen van derden Boekwaarde per 31-12-2005
45.981 3.885 20.538 362.085
17.776 2.719 3.901 93.087
16.074 20.538 36.612
3.699 3.901 7.600
Toegerekende rentelasten 2005 Afschrijvingen 2005 Toegerekende kapitaallasten
In overeenstemming met de Financiële verordening Gemeente Groningen, Gemeenteblad 2003-63, vastgesteld door de Raad op 29 oktober 2003, worden infrastructurele werken in de openbare ruimte, zoals bv. wegen, pleinen, bruggen, viaducten en parken geactiveerd en afgeschreven in 10 - 40 jaar. De ondergrond van deze werken wordt daarbij als integraal onderdeel van het werk beschouwd (en dus ook afgeschreven). Voor zover in voorkomende gevallen een snellere budgettaire dekking mogelijk is, wordt op dergelijke activa overigens (resultaatafhankelijk) extra afgeschreven.
Gemeenterekening 2005
183
Voor 5,542 miljoen euro is er aan erfpacht uitgegeven. De uitgifte prijs van de eerste uitgifte geldt als verkrijgingsprijs. Conform art 63 lid 4 Voor de nog niet in exploitatie genomen gronden is de boekwaarde 106,338 miljoen euro met een totale oppervlakte van 6.655.108 m2. Per m2 is dat 16 euro.
8.3
Financiële vaste aktiva
(bedragen x 1.000 euro) Omschrijving
Boekwaarde 01.01.2005
Uitgeleend 2005
Aflossing 2005
Boekwaarde 31.12.2005
1
2
3
4
Woningbouw: - gem. woningbouw (tot 1985)
6.992
-
1.058
5.934
- gem. woningbouw (na 1985)
481.050
5.281
36.211
450.120
Totaal woningbouwleningen
488.042
5.281
37.269
456.054
9.073
-
3.024
6.049
- NV Waterbedrijf Groningen
23.363
-
2.596
20.767
Totaal deelnemingen
32.436
-
5.620
26.816
- SIG/China Park
17.714
-
1.875
15.839
1.000
-
-
1.000
15.450
11.394
11.394
15.450
250
-
-
250
- Innersdijk/Arbo Noord
9.221
-
3.621
5.600
- Afvalverwerking
2.290
-
371
1.919
- ARCG
4.084
-
-
4.084
13.872
500
6.419
7.953
621
-
22
599
15581
15.148
15.581
15.148
Deelnemingen - EGD
- Monumentenfonds - Euroborg - Subsidies (BD)
- Bejaarden/opvang/simplon - Multifunctioneel centrum Engelbert - Martiniplaza B.V. -Stichting ten behoeve van Kapitaaldeelname in GEMM CV -Overige
Overige verbonden partijen
2.375
2.375
2
80.085
2
29.417
39.283
70.217
- Lening Koks Herberg
159
69
90
- Onderwijshuisvesting
226
17
209
- Instellingen sport en welzijn
562
63
568
- Instellingen kunst en cultuur
29
8
21
Stichting Stimuleringsfonds Volkshuisvesting
6.988
848
6.140
Groninger Monumenten Fonds NV
1.000
- Uitstaande leningen cliënten GKB
2.705
- Overig Totaal diensten/derden Totaal geldleningen 2005
Gemeenterekening 2005
69
1.000 837
136
1.868 136
11.805
69
1.842
10.032
612.368
34.767
84.014
563.119
184
Het BBV geeft een verplichte indeling aan naar bovenstaande onderdelen. De leningen aan de woningbouwcorporaties zijn verstrekt ten behoeve van nieuwbouw en verbeteringsprojecten in de sociale huursector. De leningen zijn door de gemeente aangetrokken op de kapitaalmarkt en onder dezelfde voorwaarden en bepalingen doorgeleend aan de corporaties. De leningen afgesloten voor 1 april 1994 worden gegarandeerd door het Waarborgfonds Sociale Woningbouw.
8.4
Voorraden
bedragen x 1.000 euro
31-12-2004
31-12-2005
546 113.507 452 63.439 462 1.476
98.838 813 88.016 561 4.151
a. grond en hulpstoffen 1. niet in exploitatie genomen bouwgrond 2. grond en hulpstoffen b. onderhandenwerk c. gereed product en handelsgoederen d. voorruitbetalingen
De voorraden grond en hulpstoffen hebben voornamelijk betrekking op grondstoffen, hulpstoffen, halffabricaten en gereed product bij de Dienst Sociale Werkvoorziening Stadspark, Milieudienst en de dienst RO/EZ. Het onderhanden werk heeft voornamelijk betrekking op van in exploitatie genomen bouw grond met daarnaast diverse lopende projecten. Voor specificatie verwijzen wij u naar bijlage F.
8.5
Vorderingen en overlopende aktiva
bedragen x 1.000 euro a. vorderingen op openbare lichamen b. verstrekte kasgeldleningen c. rc.verhouding met niet financiële instellingen d. overige vorderingen
8.6
31-12-2004
31-12-2005
42.262 2 53.221
50.443 2 13.448 62.746
31-12-2004
31-12-2005
576
1.741
Liquide middelen
bedragen x 1.000 euro
Betreft de kas-, bank- en girosaldi van de diensten.
8.7
Eigen vermogen
Reserves
Algemene Egalisatiereserve Dienst Egalisatiereserve Egalisatiereserve tarieven Overige bestemmingsreserve Totaal reserves
Saldo 01-01 2005
Bestemming resultaat 2004
Toevoeging
Onttrekkin g
Saldo 31-12 2005
24.723 8.603
3.811 488
0 94
7.337 541
21.197 8.644
0 100.689 134.015
828 13.770 18.897
27.144 27.238
34.090 41.968
828 106.353 137.024
De stijging van de reserves wordt voornamelijk verklaard doordat een groot deel van het resultaat 2004 bij bestemming is overgebracht is naar de reserves. Het resultaat over 2005 is nog niet verwerkt. Voor een uitgebreide detaillering en beschrijving van de reserves wordt verwezen naar het verloopoverzicht reserves en voorzieningen opgenomen in bijlage A van deze Gemeenterekening. bedragen x 1.000 euro rekeningsresultaat voor bestemming
Gemeenterekening 2005
31-12-2004
31-12-2005
22.593
27.628
185
Betreft het voordelig resultaat over 2005. Voor een specificatie wordt verwezen naar de programmarekening. Via een afzonderlijk voorstel zal de bestemming hiervoor nog door de raad worden bepaald.
8.8
Voorzieningen Saldo 01-01 2005
Bestemming Toevoegin resultaat g 2004 69.386 123 36.391
Onttrekking
Vrijval
14.736
Saldo 31-12 2005
1.629
89.535
Het voorzieningniveau is toegenomen met ruim 20,1 miljoen euro. De stijging van de voorzieningen wordt voornamelijk verklaard door een herclassificatie wegens nieuwe regelgeving. Bij een aantal diensten zijn bestemmingsreserves omgezet naar voorzieningen en bij een enkele dienst is een voorziening omgezet naar een bestemmingsreserve. Tevens zijn een aantal nieuwe voorzieningen gevormd.
8.9
Langlopende schulden
Dienst
Omschrijving
Boekwaard e
Opgenomen
Aflossing
Boekwaarde
Rente
per 1-1-2005
2005
2005
2005
1
2
3
per 31-12-2005 =1+2-3 4
5
Rente en aflossin g =3+5 6
A. GELDLENINGEN Woningbouw: - gem. woningbouw Totaal woningbouwleningen Diensten/derden: - SIG/China Park - Innersdijk/ARBO - afvalverwerking - lening o/g ARCG - bejaarden/opvang/Simplon - Bestuursdienst Totaal diensten/derden Consolidatieleningen: - diverse leningen ADF Totaal consolidatieleningen
Totaal geldleningen 2005
479.636 479.636
5.281 5.281
35.107 35.107
449.810 449.810
25.883 25.883
60.990 60.990
33.939 9.221 2.291 4.084 14.492 250 64.277
11.394 500 11.894
13.249 3.621 371 6.441 23.682
32.084 5.600 1.920 4.084 8.551 250 52.489
1.644 535 114 209 807 10 3.319
14.893 4.156 485 209 7.248 10 27.001
363.715 363.715
95.000 95.000
34.947 34.947
423.768 423.768
19.987 19.987
54.934 54.934
907.628
112.175
93.736
49.189
926.067
142.925
De consolidatieleningen hebben betrekking op de financieringsbehoefte in de afgelopen jaren. De leningen die voor diensten/ derden zijn aangetrokken, worden onder nagenoeg dezelfde condities doorgeleend. De rentelast verbonden met alle vaste schulden bedraagt in totaal 49,2 miljoen euro over 2005.
WAARBORGSOMMEN - RO/EZ - MD (benzinepasjes)
Gemeenterekening 2005
Boekwaarde per 1-1-2005 520 29
Opgenomen 2005 452 1
Aflossing 2005
Boekwaarde per 31-12-2005
319
653 30
186
Totaal waarborgsommen
549
453
319
683
De gemeente vraagt voor diverse werkzaamheden waarborgsommen, die na afloop met de werkelijk gemaakte kosten worden verrekend. Ook wordt bij tijdelijk gebruik van gemeentegrond een waarborgsom verlangd.
8.10 Kortlopende schulden Netto vlottende schulden < 1 jaar a. kasgeldleningen b. bank- en girosaldi c. overige schulden
31-12-2004
31-12-2005
11.985 90.983
31.000 7.716 100.504
a. Dit zijn de opgenomen kasgeldleningen. b .Betreft de kas, bank en girosaldi van de diensten. c. Hieronder worden de kortlopende schulden aan publiekrechtelijke lichamen, aangegane verplichtingen en crediteuren derden opgenomen. Onder het BBV hoeft dit niet gesplitst op de balans te worden opgenomen.
8.11 Overlopende passiva Overlopende passiva
31-12-2004
31-12-2005
97.702
72.947
Onder de overlopende passiva worden vooruit ontvangen bedragen, nog te ontvangen bedragen, kruisposten, en overige overlopende posten verantwoord.
8.12 Niet uit de balans blijkende verplichtingen Omschrijving
Oorspronkelij k
Restant
bedrag van de
01.01.2005
St.Hervormd bijz.jeugdwerk Groningen St.Ned.huisvesting Bejaarden St.Ned.huisvesting Bejaarden St.Verenigde Groninger Gasthuizen St.Verzorging & verpleging Maartenshof St.Verzorging & verpleging Maartenshof St.Chr.Verpleeghuis Coendershof St.Chr.Verpleeghuis Coendershof St.Chr.Verpleeghuis Coendershof Garantie aankoop eigen woning Woningaanpassing gehandicapten Garantie Woningverbetering NRF
Totaal
Gemeenterekening 2005
Totaalbedrag
Restant 31.12.2005
1.044 2.723
406 659
van de gewone en buitengewone aflossing 33 150
79 2.496 395
10 612 203
2 139 16
8 473 187
2.723
681
68
613
1.702
774
60
714
3.313
1.507
116
1.391
908
323
47
276
2.042
823
99
724
1.134
545
56
489
10.274
118.739
213
44
169
2.258
328
1.930
11.432
126.596
geldlening St.Huize de Wijert St.verzorgingsfalt Vondellaan
Nieuwe gewaarborgd e geldleningen
128.940
18.557
137.955
73
73
373 509
187
9.
Overige gegevens
9.1
Accountantsverklaring
Gemeenterekening 2005
188
Gemeenterekening 2005
189
Gemeenterekening 2005
190
Bijlagen
Gemeenterekening 2005
191
Gemeenterekening 2005
192
ALGEMENE EGALISATIERESERVE BD Algemene egalisat iereserve (AER) subtotaal BESTEMMINGSRESERVES EGALISATIE TARIEVEN MD Egalisat iereserve afvalstof fenheffing subtotaal DIENSTEGALISATIERESERVES ADF Rente egalisatiereserve ADF Egalisat iereserve Treasury BD Exploitatiereserve BD DIA Dienst egalisatie reserve DIA HVD Dienst egalisat iereserve HVD HVD Egalisat iereserve WVG MD Algemene bedrijfsreserve MD OCSW Egalisat iereserve OCSW OCSW Egalisat iereserve Sport en Recreatie OCSW Egalisat iereserve Natuurmuseum OCSW Egalisat iereserve Muziekschool OCSW Egalisat iereserve Venst erscholen OCSW Algemene bedrijfsreserve cultuur OCSW Egalisat iereserve Openbaar Onderw ijs RO/EZ Algemene reserve bedrijf svoering ROEZ SOZAWE Egalisat iereserve sozaw e SOZAWE Bureau onderzoek subtotaal BESTEMMINGSRESERVES OVERIGE BD Egalisat iereserve BTW-compensatiefonds BD Afkoopsom Essent BD Aandelen NV Essent BD Herw . aandelen Waterbedrijf Groningen BD Herw aardering Martiniplaza B.V. BD Recht spositie raadsleden BD Best uurlijke vernieuw ing BD Mobiliteit topkader BD Detachering peroneel BD Kosten dualisering BD Nieuw beleid DIA Herw aardering aandelen BNG DIA Best emmingsreserve dienstresultaten DIA Innovatie tele- en dat acommunicat ie DIA CIO Research en Development DIA CIO reservering volume-egalisatie DIA Automatisering belastingen DIA Energiefonds DIA Organisat ieontw ikkeling DIA Klantgerichte publiekshal HVD Automatiseringsapparat uur WVG HVD Overige bestemde reserves WVG HVD Best emmingsreserve H+ OG HVD Publieke dienstverlening
Gemeenterekening 2005
Saldo 31-12 2005
Vrijval
Onttrekking
Toevoeging
Bestemming resultaat 2004
Gedetailleerd verloopoverzicht reserves Saldo 01-01 2005
A
24.723 24.723
3.811 3.811
-
7.337 7.337
21.197 21.197
-
828 828
-
-
828 828
1.750 135 146 868 366 917 1.263 500 2187 150 1.876 289 158 8.603 5.877 4.923 3.825 2.444 5.216 15 568 770 154 246
344 38545
14 37
25 172
44
387324
43
488
94
541
1.723- 14.835 642 2.475
20.599 3.477
6.158 750 530 114
232-
201 223 127 32 740 631 59
223
82 50 50 200
252 134 2
507 325
-
1.750 135 146 524 342 1.437 1.128 500 2231 150 1.532 613 158 8.644 1.6104.563 3.825 2.444 5.216 15 568 770 154 246 6.158 750 298 196 50 50 401 223 127 32 708 440 61
193
Totaal reserves
Gemeenterekening 2005
22 141 5.046 189 242 4.961 333 841 121 219 544
Saldo 31-12 2005
Vrijval
Onttrekking
Toevoeging
Bestemming resultaat 2004
Saldo 01-01 2005 HVD Arbo HVD Preventie brandw eer MD Bodemsanering MD Vergunningsverlening/handhaving OCSW Kinderopvang OCSW Best emmingsreserve onderw ijshuisvest ing OCSW Onderw ijskansenbeleid OCSW Recreatiegebied Kardinge OCSW Knelpunten instellingen OCSW Innovatiebudget OCSW Uitbreiding vensterschool Hoogkerk OCSW Uitbreiding vensterschool Vinkhuizen OCSW Tijdelijke huisvesting Semmelw eisstraat OCSW Vervanging automat isering RO/EZ Kunst op straat RO/EZ Bouw leges RO/EZ Grondzaken RO/EZ Euroborg RO/EZ Grondbank RO/EZ Fonds Economische Ontw ikkelingen RO/EZ Afkoopsommen onderhoud graven RO/EZ St imuleringsf onds bedrijven RO/EZ Parkeren RO/EZ Keuzenotagelden RO/EZ Herw aarderingsreserve erfpachtt erreinen RO/EZ Riolering RO/EZ Onderhoud Stadsbeheer RO/EZ Groninger archeologiefonds RO/EZ St imuleringsf onds VHV RO/EZ Wonen boven w inkels RO/EZ Groninger Monument enfonds RO/EZ St adsmeierrechten RO/EZ ISV RO/EZ BWS SOZAWE Minimabeleid SOZAWE Minimabeleid (GKB) SOZAWE WWB-inkomen (voorheen FWI) SOZAWE Agenda voor de t oekomst SOZAWE ICT innovat ief SOZAWE NPF SOZAWE Chronische zieken en gehandicapt en subtotaal
100.689
1.556 13.770
25.982
34.090
-
22 107 5.358 159 73 4.431 333 1.009 121 219 525 298 244 402 30 16.938 11.000 2.360 78 1.829 508 3.164 2.111 1.299 17.139 1.000 1.029 687 490 115 1.445 178 12.400 1.853 42 115 1.556 106.351
134.015
18.897
26.076
41.968
-
137.020
39-
5 427 5
169530 218
50
320 285 28 458 138 12.306 11.000 2.227 1.410 533 2.836 3.888 1.262
28511084.582 68 86 366 99 10 932
13 7.039
11 501.000 1.000 687 490 115 478 21 3.385
2.326 157 12.000 3.008 42 115
115 35
19 22 41 5
50 65 8 53 124 318 2.709 37
25 150 29
1.359 2.985 1.155
194
Voorzieningen Rentelast en lening Bestuursdienst Nadelig saldo Zodiak St imuleringsf onds inzet baarheid Flankerend beleid Onderhoud gebouw en Grot e St edenbeleid III Gronet II Verzekeringen Onderhoud gebouw en Wachtgeld verplicht ing Verkiezingen WOZ WOZ-uitvoeringskosten Herindicatie Risico FINN Thermiek BV Personeel Zodiak debiteuren / IZA Ambulancedienst Groot onderhoud Sont w eg Groot onderhoud Hanzeplein Vergoeding overdracht hardw are CIO Funct iew aardering Aanvaardbare kost en ambulancedienst (RAK) Opbrengstresult at en ambulancedienst Aanbesteding vervoer Groot onderhoud Vinkhuizen Dubieuze debiteuren Groot onderhoud gebouw en Sanering Beckerw eg Bodemsanering Lodew ijkstraat Verlof compensatie Klimaat rplan Openbaar onderw ijs Openbaar (voortgezet ) speciaal onderw ijs Openbaar voort gezet onderw ijs Openbaar voort gezet onderw ijs herw aardering Kinderopvang Legaat Andrea Elkenbracht Legaat Henke Veldhuis Educatiece comp.inburgering nieuw komers Welzijnscomp.inburgering nieuw komers Onderhoud vensterscholen Onderhoud gymnast ieklokalen Groot onderhoud OP/SB Groot onderhoud Kardinge Risico opslag geldleningen ADV sparen Wachtgeld voormalig personeel CBK Vervolgaanpak Antillianen en Arubanen Rijksbijdragen - via exploitatie BDU 2005-2009
Gemeenterekening 2005
64 688 1.561 1.680
3.202 2.711 9.239 699 360 212 3 842 209 256 58 145 49 226 136 390
179 145 20 636 212 2 355 783 195
10 397 477 148 65 8 520
111
79 112 390 722
293 511 100
4 10 394 69 75
123
1 44 432 25 60 26 219 20 3 536 2.096 904 999
26 23 44 75 77 110 113 415 328
50
103 231 1.315 420 969 195 250
16
19 1 842 209
10 81 50 695 315
151
216
Saldo 31-12 2005
Vrijval
Onttrekking
1.417 699
20 364 414 95 42 683 450 100 19 26 352 2.075 401 343 524 112 1.77110475
964 1.115 651 100
Toevoeging
Bestemming resultaat 2004
Saldo 01-01 2005 ADF BD BD BD BD BD DIA DIA DIA DIA DIA DIA DIA DSW DSW DSW DSW DSW HVD HVD HVD HVD HVD HVD HVD HVD HVD HVD MD MD MD MD MD OCSW OCSW OCSW OCSW OCSW OCSW OCSW OCSW OCSW OCSW OCSW OCSW OCSW OCSW OCSW OCSW OCSW OCSW OCSW
54 1.708 1.783 1.532 114 137 40 369 626 18 285 0195 19 4 339 2.425 395 341 414 2.142100 60 26 1.133 1.115 671 305 3.983 3.195 9.269 504 110 209 2 256 58 145 49 217 340 695 164 -
195
Gemeenterekening 2005
Vrijval
Onttrekking
1.576 1.927 487 60 837
2.077 3.091 19.032 3.465 17 4.464 614 690 286 16 577 266 363
897 1.315 175 136
340 3.758 145 2 139 25
8 5 637 7.379 676 74 96
685 899 32 61 70 78 24 73 53 28 16 970 168 8 157 33 111 60 621 37 34 224 32 124 50
69.386
Toevoeging
Bestemming resultaat 2004
Saldo 01-01 2005 OCSW Groot onderhoud OP/SB - via balans OCSW Rijksbijdragen - via balans OCSW BDU 2005-2009 - via balans RO/EZ Volkshuisvesting RO/EZ Openbaar vervoer RO/EZ Investeringsbudget Stedelijke Vernieuw ing RO/EZ Besluit w oninggebonden subsidies RO/EZ Fin.verplichtingen personeel buit enbezit tingen RO/EZ Riolering (vervangingsinvesteringen) RO/EZ Groot onderhoud Zuiderdiep RO/EZ Onderhoud museum RO/EZ RGSVH 1987 RO/EZ RGSHG RO/EZ Liquidatieoverschot BWS RO/EZ Zeer Open Asf alt Beton (ZOAB) RO/EZ Slibsanering RO/EZ Investeringsbudget Stedelijke Vernieuw ing II RO/EZ Grot e St eden Beleid III SOZAWE Wachtgeldverplichtingen intern SOZAWE Gestuurde mobiliteit SOZAWE Afkoopsom Nut shulpbank SOZAWE CAO ontw .nabetaling SOZAWE Spaarverlof SOZAWE AvdT Schuldhulpverlening SOZAWE Bedrijf sverzamelgebouw SOZAWE AvdT Beijum-Oost SOZAWE Implementatiekosten WIK SOZAWE AvdT Gesubsidieerde arbeid SOZAWE AvdT int ervisie klanten CWI SOZAWE Oudkomers SOZAWE AvdT aansluit ing SZW en zorg SOZAWE AvdT MJD Allocht onen SOZAWE AvdT Groningen@Work SOZAWE AvdT Leidmot ieven SOZAWE AvdT Preventie Trajectuitgaven SOZAWE AvdT Work Development SOZAWE AvdT kansen zien benutten SOZAWE AvdT GeldZ-Schuldpreventie SOZAWE AvdT Werk en Zorg SOZAWE Biba Bon Biba Bon SOZAWE Samenloop inburgering en rëintegratie SOZAWE Regionalisering Sociale Recherche SOZAWE Hoogw aardig handhaven SOZAWE ESF Equal LZWJK SOZAWE Min Jus Nieuw komers SOZAWE MinSZW Wat erproof SOZAWE SZW IPW Meedoen SOZAWE Voorziening WWB-Werk SOZAWE G@W SOZAWE Voorz.onderh.gebouw en Totaal voorzieningen
353 5
328
36 32 61
11
25 27
23
4 1.013
69 44 28 20 520 70 2 81 11 8
22
228 15 34
123
40 15 573 1.181 115 124 5.432 35 68 36.586
170 29 75 28 103 134
15.458
17
1.711
1.576 1.927 487 2.137 3.588 15.274 4.217 15 5.779 650 826 261 24 229 261 1.000 7.379 676 395 995 56 51 47 4 9 1.463 98 6 76 103 60 393 22 54 3 89 20 470 1.047 115 124 5.432 35 68 88.926
196
B
Toelichting reserves
RESERVES bedragen in 1.000 euro BSD Naam
Doel
Maximale omvang
Algemene Egalisatie Reserve
a) Het opvangen van niet beïnvloedbare afwijkingen in de overheidsector. b) Het opvangen van excessieve risico's; ook vanuit de bedrijvensector.
Bij de gemeentebegrotin g 2005 is de norm verhoogd naar 12 miljoen euro.
Dienstegalisatie Reserve BD
Het egaliseren van rekeningsverschillen in de Bestuursdienstexploitatie
Bovengrens bedraagt 1,5% van de omzet 2005, wat neerkomt op afgerond 167 duizend euro.
Afkoopsom EGG
Compensatie voor wegvallen van de nominale afdracht van het EGG vanaf 1992.
Gerelateerd aan budgettair effect door wegvallen nominale afdracht EGG.
4.563
De hoogte van de reserve correspondeert met het op te vangen budgettair effect door het wegvallen van de nominale afdracht van het EGG in het meerjarenbeeld.
Aandelen NV Essent
Tegenwaarde ontvangen aandelen EGD bij overgang EGG naar EGD.
n.v.t.
3.825
Reserve is op peil. Intrinsieke waarde van 50 aandelen EGD van 77 duizend euro gebaseerd op de gekapitaliseerde overdrachtswaarde van het verkochte gemeentelijk Energiebedrijf is volledig gedekt.
Herwaarderingsreserve aandelen GWG
Herwaardering van de aandelen van het GWG
n.v.t.
2.444
Reserve is op peil
Herwaarderingsreserve aandelen Martiniplaza
Herwaardering van de aandelen van de Martiniplaza BV
n.v.t.
5.216
De reserve is identiek aan de activa van de aandelen Martiniplaza BV
Bestuurlijke vernieuwing
- Verhoging van participatiegraad van burgers en (daardoor) versterking van het democratisch gehalte van de lokale samenleving. - Verbetering van kwaliteit van de gemeentelijke dienstverlening en terugdringing bureaucratie.
n.v.t.
568
Toereikend als op dit moment opnieuw een referendum zou worden gehouden. De voeding is gebaseerd op een referendum per bepaald tijdsinterval.
Rechtspositie raadsleden
Verbetering van de rechtspositie van raadsleden (RB: 14-06-1995, nr. 12).
Afhankelijk van nog bekend te maken maatregelen van het Rijk. Een bedrag van 22 duizend euro is bedoeld voor bemiddelingskost
15
Kosten van opleiding, kinderopvang, ziektekosten en een PC-prive actie voor raadsleden lopen via de exploitatie. De reserve is alleen voor arbeidsbemiddeling en ontoereikend van
Gemeenterekening 2005
Stand 31/12/05 21.197
146
Beoordeling niveau De AER bevindt zich boven het gewenste niveau van 12 miljoen euro. Gezien de omvang van de verplichtingen komt het saldo 665 duizend euro onder de 12 miljoen euro uit. Reserve is op peil
197
en om aftredende, fulltime raadsleden aan een werkkring te helpen.
omvang.
Mobiliteit topkader
Financiële buffer voor het opvangen van kosten van loopbaanbeleid en mobiliteit van het topkader, die de afzonderlijke dienstbegrotingen te boven gaan.
Omvang is gebaseerd op de verwachte verplichtingen voor de komende jaren.
770
Toereikend. Dit op basis van herijkte richtlijnen. De bijdrage van diensten is 15% van de relevante loonsom van het management.
Detachering personeel
Buffer voor financiële risico’s, voortvloeiend uit het detacheren van medewerkers.
Het risico is verminderd door het terugbrengen van het aantal gedetacheerde medewerkers.
154
Reserve niet meer nodig valt vrij.
Kosten dualisme
Het afdekken van incidentele lasten vanaf 2003 over de gewenste ondersteuning voor de raad (raadsgriffie) als gevolg van de invoering van het dualisme.
n.v.t.
246
Toereikend voor verbouw fractiekamers en aanschaf camera’s raadszaal. Restant bedrag wordt in 2006 bepaald en valt dan vrij.
Egalisatiereserve BTWcompensatiefonds
Het opvangen van het exploitatienadeel in de komende jaren.
n.v.t.
- 448
Toereikend van omvang. Door exploitatie- nadelen over 2003 t/m 2005 is de stand van de reserve per 31-12-’05 448 duizend euro negatief. Na bestemming van het resultaat 2005 zal de negatieve stand omslaan in een positieve stand.
Reserve nieuw beleid
De door de raad vastgestelde maar in afwachting van definitieve planvorming nog niet naar diensten overgehevelde nieuw beleidsgelden apart van de AER zichtbaar houden.
6.158
De omvang zou in principe aan het eind van het jaar nihil moeten zijn.
Gemeenterekening 2005
6.912
198
DIA/ADF Naam
Doel
Rente egalisatiereserve
Opvangen renteschommelingen
Egalisatiereserve Treasury
Opvangen schommelingen in bedrijfsvoering, toekomstige investeringen en activiteiten ter versterking van de treasuryfunctie Dienstegalisatie reserve DIA Opvangen van schommelingen in dienstresultaten.
Maximale omvang 1.750
Stand Beoordeling niveau 31/12/05 1.750 toereikend
135
135 toereikend
720
524 Per jaareinde is er een tekort van bijna 200 duizend euro.
Herwaardering aandelen BNG
Herwaardering van de nominale waarde van aandelen BNG.
n.v.t.
750
Bestemmingsreserve dienstresultaten
Aanpassingen van het voorzieningenniveau van de dienst en projecten met een eenmalig karakter. (124 voor vorming en opleiding, 137 voor Inkoopnet en 37 voor BVG) Tijdig kunnen inspelen op technologische ontwikkelingen van de telecommunicatie voorzieningen.
n.v.t.
298 Toereikend. De 37 duizend voor BVG kan vrijvallen.
n.v.t.
196
CIO Research en Development
Kunnen inspelen op technologische ontwikkelingen van de ICT voorzieningen.
250
50
CIO reservering volumeegalisatie
Buffer voor het opvangen van omzetschommelingen.
250
50
Automatisering belastingen
Vervanging van de belastingsystemen.
1.000
401
Energiefonds
Het bevorderen van maatregelen die tot doel hebben het verminderen van energieverbruik en bevorderen van het toepassen van duurzame energie. Ontwikkelen en implementeren van een herziene visie van de organisatie en haar doelen.
n.v.t.
223
n.v.t.
127
Aanpassen van de publiekshal wegens invoering afgifte parkeervergunningen en invoering nieuwe generatie reisdocumenten.
n.v.t.
Innovatie tele- en datacommunicatie
Organisatieontwikkeling
Klantgerichte publiekshal
Gemeenterekening 2005
Toereikend, geen vrijval mogelijk.
Toereikend in relatie tot verwachte voeding en onttrekkingen in de komende jaren. De wensen liggen hoger dan bedrag dat nu beschikbaar is. De wensen liggen hoger dan bedrag dat nu beschikbaar is. Nu nog ontoereikend, maar met de stortingen de komende jaren naar verwachting wel toereikend. Er komt een voorstel tot opheffing in 2006
Toereikend, geen vrijval mogelijk. In 2006 wordt de verdere ontwikkeling ter hand genomen. 32 Reserve wordt ingezet voor de verbouwing van de publiekshal in 2006 en daarna opgeheven.
199
HVD Naam
Doel
Egalisatiereserve HVD
Egalisatie schommelingen in bedrijfsvoering.
Egalisatiereserve Wet voorzieningen gehandicapten (WVG)
Buffer voor het opvangen van schommelingen bij de uitvoering van de WVG.
Overige bestemde reserves Wet Voorziening Gehandicapten (WVG)
Diverse raadsbesluiten over inzet van WVG-middelen.
Bestemmingsreserve automatisering WVG
Reserve voor vervanging VGS-systeem voor de uitvoering van de WVG en voor aanpassingen van het maatwerk i.v.m. veranderingen in wet- en regelgeving
Gemeenterekening 2005
Maximale omvang
Stand 31/12/05
170 – 340
342
1.361
1.437
In september zullen wij een voorstel tot actualisatie doen
Afhankelijk van besluiten van de raad
1.460
440
708
Beoordeling niveau In het licht van ontwikkelingen als aan- en verkoop van verlofuren, functiewaardering, de WMO en de bezuinigingen achten wij een bijstelling gewenst. In september zullen wij een voorstel aan u voorleggen. Bij de start van de WVG, bijna 10 jaar geleden, is als norm voor de aan te houden egalisatiereserve een maximum van 1,4 miljoen euro ingesteld. Sindsdien is het vertrekkingenniveau sterk gestegen. Bovendien blijken de verstrekkingen-uitgaven sterk te kunnen fluctueren en is de reserve in de afgelopen 10 jaar niet altijd toereikend gebleken. In 2003 dreigde de reserve uitgeput te raken en is eenmalig bijna 1,0 miljoen euro aan bestemmingsreserves WVG onttrokken t.b.v. de egalisatiereserve. In september zullen wij daarom een aanpassingsvoorstel aan u voorleggen. De reserve is opgebouwd uit de bestemmingsreserve Schots en scheef ( 315.000 euro) en de bestemmingsreserve verbrede indicatiestelling (25.000 euro). Van het totaal hoort 25 duizend euro bij het gemeentelijk weerstandsvermogen Ten opzichte van de verwachting bij de jaarrekening 2004 is de oplevering van het nieuwe automatiseringssysteem voor voorzieningen en voor WVG-verstrekkingen (VIA) met één jaar vertraagd. De oorzaak van de vertraging is dat de laatste tests en de complete transitie meer tijd blijken te kosten.
200
In verband met de contracten die met de leverancier zijn gesloten hoort de reserve niet bij het weerstandsvermogen Bestemmingsreserve preventie Brandweer
Uitbreiding gebruik applicatie RO/EZ bij HVD en milieudienst t.b.v. verbeteren brandveiligheid (272) en externe ondersteuning bij opstellen plan van aanpak brandveiligheid (57).
329
107
Het resterend bedrag per 31-12-05 is noodzakelijk voor het mobiel toegankelijk maken van gemeentelijke gegevens ten behoeve van preventieve handhavingstaken. Hiervoor wordt een applicatie ontwikkeld, deze wordt in 2006 getest. De kosten worden na aftrek van een subsidie ten laste gebracht van de reserve (10.000 euro). Na de test zullen er voor een grotere gebruikersgroep mobiele apparaten aangeschaft worden. Hiervoor is de rest van de reserve bestemd.
Bestemmingsreserve publieke dienstverlening
Financiering activiteiten in kader van publieke dienstverlening, als onderdeel van concernondernemingsplan “van bolwerk naar netwerk”.
100
61
Gelet op de verplichting voor de coördinator die op de reserve rust, behoort de reserve niet tot het gemeentelijk weerstandsvermogen
Arbo
Bekostiging van arbo-onderzoeken en beperkte arbo-voorzieningen door de HVD-arbo-coördinator.
25
22
Uit deze reserve worden kleinere arbovoorzieningen nav onderzoek door de arbo-coördinator gefinancierd. In 2005 hielden de projectuitgaven voor het gehouden werkbelevingsonderzo ek en ontvangen inkomsten elkaar in evenwicht.
Gemeenterekening 2005
201
MD Naam
Doel
Maximale omvang
Stand 31/12/05
Algemene bedrijfsreserve
Opvangen en beheersbaar houden van bedrijfsrisico’s ten behoeve van de Milieudienst activiteiten, niet zijnde de activiteiten die gefinancierd worden uit de afvalstoffenheffing. Voeding: Indien niet op niveau, voeding via resultaatbestemming.
10% van de commerciële omzet verhoogd met 1% van alle andere kosten, niet zijnde de kosten voor de afvalinzameling van het huishoudelijk afval.
1.128
Egalisatiereserve Afvalstoffenheffing
Het opvangen van prijsschommelingen in het tarief van de afvalstoffenheffing. Voeding: overdekking van meer dan 100% in enig jaar van de afvalstoffenheffing als mede vrijval bij product Milieuboulevard. Toevoeging in 2005 van 827 duizend euro (bestemmingsvoorstel 2004) Bestemd voor de kosten van bodemsaneringen die niet uit andere bronnen gefinancierd kunnen worden. Daarnaast is deze reserve specifiek bestemd voor het afdekken van eventuele schadeclaims betreffende in het verleden door de gemeente uitgegeven vervuilde grond, alsmede claims van het rijk in verband met ongerechtvaardigde verrijking en de slibsanering. In het kader van de BBV is de voorziening fonds bodemsanering met ingang van 2004 een reserve geworden. Voeding: structurele toevoeging (2005 427 duizend euro). Opvangen tekorten bij de vergunning verlening en handhaving in komende jaren als gevolg van extra inzet om het zogenaamde “gezond verstand scenario” te kunnen uitvoeren. Voeding: Eenmalig vanuit dienstresultaat 2002.
10% van de begrote exploitatielasten van inzameling huishoudelijk afval (2.074 excl. Milieuboulevard).
Reserve bodemsanering
Reserve vergunningverlening en handhaving
Gemeenterekening 2005
is niet in te schatten.
Vooralsnog 250
Beoordeling niveau Toereikend De berekeningmethodiek 10% van de commerciele omzet wordt ook in het bedrijfsleven gehanteerd bij het vastellen van de maximale omvang van een bedrijfsreserve. Dit betekent een maximale omvang van 1.340 miljoen euro.
828
5.358
159
N.v.t.
Vooralsnog toereikend, tenzij het niveau van handhaving en de controlefunctie wordt aangepast als gevolg van de door Vrom verplichte omgevingen risicoanalyse.
202
OCSW Naam
Doel
Egalisatiereserve OCSW
Egalisatiereserve Muziekschool
Egalisatiereserve Natuur Museum
Egalisatiereserve Openbaar Onderwijs
Onderwijshuisvesting (voorheen Voorziening onderwijshuisvesting )
Egalisatie van de dienstresultaten van OCSW. Voeding via bestemming van het dienstresultaat. Opvangen schommelingen in de bedrijfsvoering en bijzondere kosten. Voeding via bestemming van het dienstresultaat.
Opvangen schommelingen in de bedrijfsvoering en bijzondere kosten. Voeding via bestemming van het dienstresultaat. Het Natuurmuseum wordt omgevormd tot een educatief centrum (“Inspireren, leren, motiveren”) De begrote frictiekosten worden gedekt uit de egalisatiereserve. Het opvangen van schommelingen in de bedrijfsvoering van de werkmaatschappij Openbaar Onderwijs. Voeding geschiedt door voordelen in de exploitatie van de overhead. De exploitatie van de schollen valt buiten het bereik van deze reserve. Opvangen risico’s en het mogelijk maken van toekomstige investeringen. De voeding geschiedt door incidentele overschotten en door verkoop van gebouwen.
Knelpunten instellingen
Dekking onvoorziene knelpunten bij gesubsidieerde instellingen
Reserve Kinderopvang
Bedoeld als sluitpost van de in de nota “Van Kind Af Aan” opgenomen maatregelen voor de periode 1996-1999. Opvang schommelingen in het noodzakelijk uitgavenniveau voor wat betreft het gemeentelijk onderwijsachterstandenbeleid. Buffer voor onderwijsvernieuwingbeleid van de lokale overheid, waar als regel geen sprake is van structurele financiering. Overloop gedurende een aantal jaren van beschikbare gelden voor de aanleg van het recreatiegebied Kardinge. Voeding uit nog niet bestede middelen van de exploitatie. Toekomstige vervanging automatiseringsapparatuur alsmede aanschaf van software. Voeding via overschotten op automatiseringsbudgetten. Deze reserve is bij besluit van B&W op 20-1-2004 kenmerk OS04.2991 bedoeld voor overgangsregelingen voor gebruikers van subsidieplaatsen die buiten de werking van de Wet kinderopvang vallen
Onderwijskansenbeleid
Innovatiebudget
Recreatiegebied Kardinge
Vervanging automatisering
Reserve Stimuleringsfonds kinderopvang
Vensterschool Hoogkerk
Dekking kapitaallasten uitbreiding
Gemeenterekening 2005
Maximale omvang 800 – 1.600.
Stand 31/12/05
Beoordeling niveau
500,4
Ontoereikend
231,3
279,6
Wordt opgeheven, hiervan 1 ton naar voorziening onderhoud, rest naar dienstegalsatiereserv e. Toereikend
200
149,7
Toereikend
1.000 – 5.000
4.430,6
600
121,4
n.v.t.
73,1
n.v.t.
333,2
Toereikend
n.v.t.
218,7
Toereikend
2.300
1.009,4
Toereikend. Het huidige niveau zal in de komende jaren verder worden afgebouwd i.v.m. noodzakelijke en gewenste investeringen. Ontoereikend. De rekeningresultaten van de afgelopen jaren hebben de voeding van deze bestemmingsreserve in de weg gestaan. Onttrekkingen hebben zich wel voorgedaan. Toereikend
Het betreft een sluitend circuit van financiering
0
297
0
544
525
Voorgesteld wordt om uit het resultaat 2005 van de productgroep Kinderopvang 297.000 te doteren aan deze in te stellen reserve. Niet van toepassing.
203
Vensterschool Vinkhuizen Tijdelijke huisvesting Semmelweisstraat
ROEZ Naam
Vensterschool Hoogkerk Dekking kapitaallasten uitbreiding Vensterschool Vinkhuizen Dekking kapitaallasten tijdelijke huisvesting buurt- en speeltuinvereniging Corpus den Hoorn aan de Semmelweisstraat.
Doel
Algemene reserve bedrijfsvoering ROEZ
Kunst op straat
Grondzaken
Euroborg
Grondbank
Fonds Economische Ontwikkelingen
Stimuleringsfonds bedrijven Keuzenotagelden
Herwaarderingsreserve erfpachtterreinen
Groninger archeologiefonds
Opvangen van schommelingen in de resultaten van de dienst ROEZ. In het kader van zelfbeheer moet de dienst zelf de beïnvloedbare voor- en nadelen opvangen. Financieren van kunst bij nader te bepalen kunstprojecten in de openbare ruimte. Het fonds wordt beheerd door het Centrum Beeldende Kunst (CBK) en de dienst ROEZ. Vormen van een toereikende buffer voor het opvangen van exploitatieschommelingen op de grondexploitaties in de stadsuitleggebieden. Voor het opvangen van eventuele exploitatietekorten op stadsinbreidingslocaties wordt een buffer gevormd van tenminste één jaarschijf uit het Investeringsbudget Stedelijke Vernieuwing. In januari 2003 heeft de gemeenteraad besloten aan de NV Euroborg een lening beschikbaar te stellen van 15,45 miljoen euro. Voor de afdekking van onder anderen dit risico is daarbij besloten een bedrag van11 miljoen euro te reserveren ten laste van de bestemmingreserve Grondzaken. Vanaf verslagjaar 2000 is besloten om de 10% opslag (circa 2 jaar rentelasten) over gronden zonder rentebijboeking, die gebruikt wordt ter financiering van de grondbankaankopen, afzonderlijk op de balans te presenteren De middelen worden breed ingezet ter stimulering van de economische ontwikkelingen in de stad. De bestemmingsreserve wordt gebruikt om de overschotten of tekorten in een jaar te egaliseren. Het vestigen van structuurversterkende en werkgelegenheidsbevorderende bedrijven
298
nvt
285
244
nvt
Maximale omvang
Stand 31/12/05 3.600
1.578
Beoordeling niveau minimum is 1,8 mln.
407
niet toereikend
Min 33.900 (incl. grondbank)
21.202
niet toereikend
11.000
10.745
toereikend
2.362
44
max 2.269
Overeenkomstig de goedkeuring van de raad worden in deze reserve de nog te besteden Nieuw Beleidsgelden gereserveerd. In 1998 heeft er een herwaardering plaatsgevonden van het erfpachtterrein Zaagmuldersweg (stadion FC Groningen), in verband met de toekomstige verplaatsing van FC Groningen naar de Euroborg. Op het moment dat het terrein aan de Zaagmuldersweg in ontwikkeling wordt genomen zal het bedrag weer worden teruggestort in de bestemmingsreserve Grondzaken. Deze reserve is bedoeld om grote en Geen max. kostbare archeologische onderzoeken te kunnen bekostigen.
Gemeenterekening 2005
320
1.262
606
niet toereikend
toereikend
niet toereikend
2.631
toereikend
1.299
toereikend
11
niet toereikend
204
Stimuleringsfonds VHV
Wonen boven winkels
Groninger Monumentenfonds
personen of instellingen de kans te geven onder aantrekkelijke voorwaarden geld te lenen voor initiatieven betreffende aanschaf van een pand, renovaties, woningaanpassingen, groot onderhoud, activiteiten in de gebouwde omgeving. Bij de jaarrekening 2004 is besloten deze bestemmingsreserve te vormen als weerstandsvermogen voor de oprichting van de NV Wonen boven Winkels Groningen waar de gemeente in participeert. Deze reserve is gevormd als bufer voor de leninig die verstrekt is aan het Groninger Monumentenfonds.
Gelijk aan rekening courant SVN.
6.141
toereikend
Gelijk aan het aandelenvermogen
1.000
toereikend
Gelijk aan de achtergestelde lening
1.046
toereikend
2.334
toereikend
620
toereikend
Reserve stadsbeheer
het garanderen van de inzet van middelen voor het onderhoud van de stad
Stadsmeierrechten
af te kopen onderhoudsverplich tingen
ISV
compensatie van de exploitatietekorten, als gevolg van de weggevallen inkomsten uit de opgeheven Stadsmeierrechten, middels rentebaten. De reserve wordt gevoed uit rijksvoorschotten rente voorziening ISV 1
op aangeven accountant
1.056
toereikend
BWS
rente voorziening BWS
op aangeven accountant
219
toereikend
Bouwleges
De bestemmingsreserve Bouwleges is max. 907 bedoeld om risico’s voor tegenvallende inkomsten op te kunnen vangen. Voeding vindt plaats uit de bouwleges Veel nabestaanden kiezen voor het afkopen van het onderhoud van de graven in plaats van het jaarlijks te voldoen. Deze inkomsten worden gestort in dit fonds zodat de rente daarvan kan worden gebruikt voor het feitelijke onderhoud Deze reserve dient als egalisatiereserve Geen max voor de resultaten van het parkeerbedrijf.
Afkoopsommen onderhoud graven
Parkeren
SOZAWE Naam Egalisatiereserve
Bureau Onderzoek Reserve WWB-I
Agenda voor de Toekomst
Doel De reserve dient om toekomstige schommelingen in de exploitatie en daarmee samenhangende risico’s af te dekken. Fluctuaties in de exploitatie van de afdeling onderzoek af te dekken Ter dekking maximale eigen risico gedurende een jaar voor met name bijstandsuitgaven Dekking kosten personeel (drie jaar) en kinderopvang
389 gezien de omzet van jaarlijks 5mln. Is het saldo laag 1.831
2.729 ws niet toereikend de komende jaren worden tekorten verwacht wegens aanloopverliezen parkeergarages
Maximale omvang 1,5% van de omzet
158 12.400
n.v.t.
niet toereikend om aan toekomstige verplichtingen te kunnen voldoen
Stand 31/12/05
Beoordeling niveau
613 Minimaal 0,5 miljoen en maximaal 1,0 miljoen euro. 158
Toereikend
12.400 Toereikend voor afdekking 1 jaar eigen risico 1.853 n.v.t
Minimabeleid
Onderbestedingen i.h.k.v. minimabeleid gereserveerd houden voor de doelgroep, o.a. ter dekking van tekorten
n.v.t.
1.445
n.v.t.
Minimableid / schuldhulpverl. GKB Vluchtelingen
Geoormerkt geld voor zorg c.q. schuldhulpverlening Afdekken van tekorten bij de uitvoering van ROA, VVTV en vreemdelingenwet
n.v.t.
178
n.v.t.
ICT Innovatief
Ter dekking van ICT- uitgaven met een n.v.t. innovatief karakter die niet uit het reguliere automatiseringsbudget kunnen worden gedaan
Gemeenterekening 2005
n.v.t.
Vervalt 42
Toereikend
205
NPF
Opvangen van mogelijke tekorten in de exploitatie van het NPF
Chronisch zieken en gehandicapten
Geoormerkt geld voor de doelgroep Chronisch zieken en gehandicapten
300
115 Toereikend
n.v.t.
1.556
n.v.t.
VOORZIENINGEN BSD Naam
Doel
Maximale omvang
Onderhoud gebouwen
Egalisatie groot onderhoud Bestuursdienstgebouwen (Oude Stadhuis en Goudkantoor).
n.v.t.
Stimuleringsfonds inzetbaarheid
Bekostiging projecten: preventief voor risicogroepen, proactief voor doelgroepen van het diversiteitbeleid en curatief voor kosten personele knelpunten.
Flankerend beleid
Stand 31/12/05
Beoordeling niveau
114
Toereikend om de schommelingen in het groot onderhoud op langere termijn op te vangen.
Omvang is gebaseerd op de verwachte verplichtingen voor de komende jaren.
1.783
Ook na verbreding van de reikwijdte is de omvang van deze voorziening, mede gelet op de jaarlijkse dotatie van 681 duizend euro, toereikend.
Opvangen personele gevolgen van de bezuinigingsoperatie 2004-2006.
De bovengrens is gelijk aan de omvang van de voorziening,
1.532
Toereikend van omvang.
Nadelig saldo Zodiak
Compensatie voor financiële risico’s verbonden aan overname van stafpersoneel Zodiakgroep
n.v.t.
1.708
Op basis van een herijking is de voorziening toereikend van omvang.
GSB-III
Verkregen middelen van derden reserveren voor uitvoering GSB-beleid
n.v.t.
137
DIA/ADF Naam
Doel
Rentelasten lening Bestuursdienst
Dekking niet te ontvangen rente van een hypothecaire geldlening ug
n.v.t.
Gronet II
Dekking om mogelijke niet door te berekenen kosten van schades en verleggingen aan bekabeling op te vangen. Afdekken van eigen risico’s bij schadeuitkeringen.
n.v.t.
Onderhoud gebouwen
Egalisatie van kosten van onderhoud van de twee gebouwen.
pm
Wachtgeld verplichting
Afdekken van kosten van mogelijke wachtgeldverplichtingen.
n.v.t.
Verkiezingen
Egalisatie van de kosten van verkiezingen.
n.v.t.
Verzekeringen
Gemeenterekening 2005
Maximale omvang
Toereikend, daar besteding gekoppeld is aan de omvang.
Stand Beoordeling niveau 31/12/05 54 Ontoereikend 40 Toereikend
612
369 Toereikend, elk jaar vindt een herberekening plaats. Maximaal niveau moet 626 nog worden bepaald op basis van het onderhoudsplan. Voorlopige berekeningen geven aan dat het niveau ontoereikend is. 18 De jaarlijkse wachtgeldverplichtinge n zullen moeten worden afgedekt binnen de reguliere exploitatie. Deze voorziening wordt daarom in 2006 opgeheven. 285 Toereikend, elk jaar vindt een herberekening plaats.
206
WOZ / WOZ uitvoeringskosten
DSW Naam 1 Iza Zodiak
2 Thermiek BV
3 Personeel
4 Risico Finn
5 Herindicatie
HVD Naam Voorziening aanvaardbare kosten ambulancedienst (RAK)
Egalisatie projectkosten hertaxatie in het kader van project naar procesmatig werken.
n.v.t.
Doel
Maximale omvang
0 Voorziening ultimo 2005 vrijgevallen
Stand 31/12/05
Er is vanuit Zodiak in liquidatie een vergoeding ontvangen voor de afwikkeling van de toekomstige premiebetalingen inzake Izagepensioneerden. Dsw heeft deze betalingsverplichting overgenomen en zorgt voor de maandelijkse premieafdracht. Op basis van levensverwachtingen etc. is een berekening gemaakt ter bepaling van de hoogte van de voorziening. De toevoeging bestaat uit rente vanwege het beleggen van de gelden bij het concern. De onttrekkingen bestaan uit de maandelijkse premiebetalingen. Voorziening bestemd voor de opvang van de aanloopverliezen van het reintegratiebedrijf Thermiek BV. De voorziening is gevormd in 2001; de jaarlijkse mutatie is afhankelijk van de door Thermiek BV behaalde resultaten. In 2004 is van deze voorziening een bedrag van 22 geboekt, zijnde 0,5% van de ambtelijke loonkosten, voor de eventuele effecten vanuit de op dat moment lopende cao-onderhandelingen. In 2005 is van Zodiak i.l. een bedrag ontvangen van 4.000 euro, voor de afwikkeling van premiebetalingen inzake 1 medewerkster aan het ABP. Dit betrof een voorziening ad 100.000 euro inzake een juridische procedure, waarin door een klant de deugdelijkheid van een door DSW geleverde prestatie werd betwist.
339
Het betreft hier een voorziening op basis van contante waarde van de toekomstige verplichtingen.
19
4
De regelgeving inzake het toepassen van herindicatietermijnen is overschreden. De verwachting is dat hiervoor over de jaren 2004 en 2005 een terugvordering rijkssubsidie zal plaatsvinden ad. 195.000 euro.
195
In 2005 is de cao vastgesteld en de voorziening vrijgevallen.
0
Inmiddels wordt de inschatting gemaakt dat van een reeel risico geen sprake meer is en dat de voorziening kan worden beeindigd.
195
In overleg met de accountant is deze voorziening in 2005 ingesteld.
Doel
Maximale omvang
Stand 31/12/05
Voor de afwijking tussen gebudgetteerde kosten en werkelijke kosten wordt een reserve aanvaardbare kosten (RAK) gevormd. De RAK betreft een bestemmingsreserve.
N.v.t. De RAK is wettelijk voorgeschreven.
- 2.141
Gemeenterekening 2005
Beoordeling niveau
N.B. Bezien in samenha ng met voorzienin g ambulanc edienst.
Beoordeling niveau De stand per 31-122005 geeft weer de stand ultimo 2004 volgens de bij het CTG ingediende nacalculatie (1,748 miljoen euro) en de prognose van de mutatie over 2005 (0,394 miljoen euro negatief). De afdekking van de negatieve reserve is onderdeel van de overgang van de ambulancedienst naar de stichting
207
ambulancezorg Groningen (STAG), die in een afrondend stadium is. De stand van de voorziening moet worden bezien in relatie tot de stand van de voorziening ambulancedienst (zie hierna). Tezamen is de stand van deze fondsen per 31-122005 284.000 euro positief. Met het college sanering zorginstellingen wordt op dit moment gesproken over de financiële afwikkeling van de overgang van de ambulancedienst. Gelet op de nu nog onzekere uitkomst van de onderhandelingen, moet het per 31-122005 berekende niveau als het minimaal noodzakelijke worden beschouwd. Voorziening ambulancedienst
Opvangen van mogelijke kosten die voortvloeien uit de saneringsprocedure, die met het indienen van een saneringsaanvraag in december 2002 is ingezet.
Aanbestedingen WVG
WVG heeft periodiek (maximaal 1 keer per 3 jaar, minimaal 1 keer per 5 jaar) te maken met aanbestedingen voor vervoer en hulpmiddelen.
Voorziening groot onderhoud Hanzeplein
Opvangen grote schommelingen in de onderhoudskosten van het Hanzeplein.
Gemeenterekening 2005
Niet in te schatten. De ontwikkelingen t.a.v. de financiering van de ambulancesector zijn ontoereikend uitgekristalliseerd voor een concrete inschatting.
100
Niet bepaald.
2.425 N.B. Bezien in samenha ng met voorzienin g ambulanc edienst
100
441
De stand van de voorziening ambulancedienst moet worden bezien in relatie tot de stand van de reserve aanvaardbare kosten. Tezamen is de stand van deze fondsen per 31-12-2005 284 duizend euro. Gelet op de onzekerheid, waarmee de ingezette saneringsprocedure is omgeven, moet het per 1-1-2005 berekende niveau als het minimaal noodzakelijke worden beschouwd. In 2005 is conform de begroting aan de voorziening gedoteerd. Daarmee bereikt de voorziening haar maximaal gewenste omvang, die is gebaseerd op de kosten van eerdere aanbestedingstrajecten . In 2006 vindt de volgende aanbesteding plaats. In 2005 is gestart met een update door een extern bureau (van de Brinkgroep) van het in de jaren negentig opgestelde onderhouduitvoeringsp lan voor de gebouwen van de HVD. Deze update verkeert in een afrondend stadium. De update zal antwoord geven op de
208
vraag in hoeverre de thans beschikbare middelen voor dotatie aan de onderhoudsvoorzienin gen aangepast moeten worden. Voorziening groot onderhoud Sontweg
Opvangen grote schommelingen in de onderhoudskosten van de Sontweg.
Niet bepaald.
395
Voor de toereikendheid van deze voorziening wordt verwezen naar de toelichting bij de voorziening groot onderhoud Hanzeplein.
Voorziening groot onderhoud Vinkhuizen
Opvangen grote schommelingen in de onderhoudskosten van het pand in Vinkhuizen.
Niet bepaald.
60
Voor de toereikendheid van deze voorziening wordt verwezen naar de toelichting bij de voorziening groot onderhoud Hanzeplein.
Overgang CIO
Vergoeding voor overdracht hardware aan CIO en voor rente op boekwaarde PC
0,559 miljoen euro
Functiewaardering
Opvang eenmalige effecten nabetalingen in kader van functiewaardering
Dubieuze debiteuren
Afboeken van oninbare vorderingen.
MD Naam
Doel
Maximale omvang
Onderhoud kapitaalgoederen waarborgen. Voor het opvangen van overschrijdingen van onregelmatig gespreide kosten voor groot onderhoud wordt jaarlijks 140 toegevoegd.
De opgestelde onderhoudsplannen geven aan dat tot en met 2023 ca. 3.000 aan groot onderhoud moet worden besteed.
Voorziening onderhoud gebouwen/terreinen
Voorziening eeuwigdurende nazorg Beckerweg
Eeuwigdurende nazorg van de sanering van de locatie Beckerweg Voeding: eenmalig bedrag ontvangen van de provincie (1.228.000 euro) waaraan jaarlijks rente moet worden toegevoegd om het fonds op niveau te houden. Uit deze baten moeten de kosten voor monitoring worden gefinancierd.
Gemeenterekening 2005
0,414 miljoen euro
Met de voorziening is in 2005 l het structureel nadeel bestreden dat door de start van het CIO in de HVDexploitatie is ontstaan. Voor 2006 en 2007 wordt een noodzakelijke onttrekking van minimaal 175.000 euro per jaar voorzien. Dit betekent dat de voorziening in de loop van 2008 uitgeput zal zijn.
118
0
In 2005 is de voorziening ad 112.000 euro volledig ingezet voor afdekking van incidentele nabetalingen in verband met de functiewaardering.
30
26
Tot en met 2004 stond de post voor het afboeken van dubieuze debiteuren bij de HVD onder de transitorische posten.
Stand 31/12/05 1.256
1.115
Beoordeling niveau
De rentebaten zijn niet toereikend om de kosten van monitoring te dekken over de afgelopen jaren te dekken.
209
Voorziening bodemsanering Lodewijkstraat
Voorziening Klimaatplan
OCSW Naam Openbaar basisonderwijs
Openbaar (voortgezet) speciaal onderwijs
Openbaar voortgezet onderwijs
Dekking van een deel van de kosten van de noodzakelijke bodemsanering van het project de Linie, te weten de voormalige locatie van de Milieudienst. Voeding: in de afgelopen jaren is 0,45 miljoen euro. Toegevoegd uit de exploitatie van de Milieudienst. Sinds 1998 is alleen rente toegevoegd. Maximale omvang: 1.815.000 euro. Dit bedrag was gebaseerd op een eerdere kostenraming. Uitvoering programma klimaatplan gemeente Groningen 2003 t/m 2006, door middel van energiebesparende maatregelen. Subsidie (2004 tm 2006) 415 duizend euro en overige subsidieverstrekkers waaronder Provincie Groningen, Energieconvenant Groningen, Senter Novem (totaal 197 duizend euro)
671
De bodemsanering is gestart in 2003. Alle in deze voorziening beschikbare middelen zullen volledig worden besteed aan de bodemsaneringactivite iten van het project de Linie.
305
Doel
Maximale omvang
Het bekostigingsstelsel voor het basis onderwijs gaat uit van fondsvorming. Voor de materiële component krijgt de gemeente als openbaar schoolbestuur jaarlijks een genormeerde, gemiddelde rijksvergoeding per programma van eisen. Een aantal van die programma’s heeft betrekking op lang cyclische onderhoudsposten en op aangelegenheden met een lange afschrijvingstermijn. De voorzieningen zijn bedoeld ter dekking van verplichtingen en risico’s omtrent geplande/verwachte uitgaven. Met ingang van augustus 2006 zal het nieuwe Lumpsumbekostigingstelsel worden ingevoerd. De invoering van het stelsel gaat gepaard met grotere beleidsvrijheid en ook met grotere risico’s. De voorzieningen zijn noodzakelijk om ook hieraan gerelateerde schommelingen in de bedrijfsvoering op het personele/materiële vlak op te vangen. Het bekostigingsstelsel voor het (voortgezet) speciaal onderwijs gaat uit van fondsvorming. Voor de materiële component krijgt de gemeente als openbaar schoolbestuur jaarlijks een genormeerde, gemiddelde rijksvergoeding per programma van eisen. Een aantal van die programma’s heeft betrekking op lang cyclische onderhoudsposten en op aangelegenheden met een lange afschrijvingstermijn. De voorzieningen zijn bedoeld ter dekking van verplichtingen en risico’s omtrent geplande/verwachte uitgaven. Met ingang van augustus 2006 zal het nieuwe Lumpsumbekostigingstelsel worden ingevoerd. De invoering van het stelsel gaat gepaard met grotere beleidsvrijheid en ook met grotere risico’s. De voorzieningen zijn noodzakelijk om ook hieraan gerelateerde schommelingen in de bedrijfsvoering op het personele/materiële vlak op te vangen. Opvangen van schommelingen in de bedrijfsvoering op het personele/materiële vlak. De invoering van de lumpsumfinanciering gaat gepaard met
n.v.t.
Stand 31/12/05 3.983
n.v.t.
3.195
Niet van toepassing
n.v.t.
9.269,4
Niet van toepassing
Gemeenterekening 2005
Beoordeling niveau Niet van toepassing
210
Openbaar voortgezet onderwijs herwaarderingsreserve Kinderopvang
Legaat Andrea Elkenbracht
Henke Veldhuis
Voorziening onderhoud Vensterscholen Voorziening onderhoud Muziekschool
Onderhoud gymnastieklokalen
Groot onderhoud De Oosterpoort en de Stadsschouwburg
Groot onderhoud Sportcentrum Kardinge ADV sparen OCSW
Wachtgeld voormalig personeel CBK Vervolgaanpak Antillianen en Arubanen Rijksbijdragen
Brede Doel Uitkering 2005-2009
grotere beleidsvrijheid en ook met grotere risico’s. De voeding vindt plaats uit het niet bestede deel van de rijksvergoeding. Het bekostigingssysteem gaat nadrukkelijk uit van reservering. Ingesteld in verband met waardering activa bij invoering lumpsum 1996. Wordt jaarlijks afgeboekt door afschrijving op de betreffende activa. Spreiding maatregelen over meerdere jaren in relatie met rijksstimuleringsmaatregelen Begaafde (oud)leerlingen van het stedelijk conservatorium in de gelegenheid stellen een voortgezette muziekstudie in het buitenland te volgen. De kosten worden bestreden uit de rente van een beschikbaar gesteld legaat. Financiering van schoolreisjes- en feestjes van scholen in de voormalige gemeente Noorddijk. De kosten worden bestreden uit de rente van een beschikbaar gesteld legaat. Opvangen schommelingen onderhoudsplanning. Opvangen schommelingen onderhoudsplanning van het gebouw en de instrumenten.
Het opvangen van groot onderhoud aan de gymnastieklokalen. Voeding geschiedt door voordelen in de exploitatie. Vormen van een egalisatievoorziening om in de toekomst de financiering van het groot onderhoud van deze gebouwen zeker te stellen. Ultimo 2005 heeft uw raad de nota “revitalisering De Oosterpoort en de Stadsschouwburg en kredieten ten behoeve van uitvoering werkzaamheden 2006 en 2007 vastgesteld. Overeenkomstig de BBV zijn de nog niet bestede middelen nieuw beleid (conform de besluitnota) verantwoord onder de voorziening. Het opvangen van toekomstig groot onderhoud aan sportcentrum Kardinge. Voeding uit exploitatie. Door het sparen van ADV dagen, volgens door het concern opgestelde voorwaarden, kunnen medewerkers in de toekomst maximaal een jaar met betaald verlof. Vervanging is op deze wijze gegarandeerd door de bij de niet genoten ADV-dagen behorende loonsom toe te voegen aan deze voorziening. Dekking van de wachtgeldkosten van de voormalig directeur CBK. Uitvoeren activiteiten ten behoeve van Antillanen en Arubanen op basis bestedingsplan 2006. De BBV schrijft voor, dat gelden van derden die nog niet zijn besteed in een voorziening moeten worden opgenomen. Het doel is om na afrekening in de verantwoording niet aanvaarde bestedingen, terug te kunnen betalen. Volgens de BBV mogen gelden van derden die nog niet zijn besteed niet
Gemeenterekening 2005
n.v.t.
504,5
110
110
n.v.t.
208,9
n.v.t.
2,2
100 – 360
256,2
50 – 100
0
Vaststellen bij actualisatie onderhoudsplanningen in 2006
58,0
n.v.t.
Vaststellen bij actualisatie onderhoudsplanningen in 2006 N.v.t. volgt uit overeenkomst
1.814,4
49,2
Niet van toepassing
Toereikend, de maximale verplichting is nog 110.000 euro. Niet van toepassing.
Niet van toepassing.
Toereikend. Voorgesteld wordt om100 duizend euro te doteren uit de egalisatiereserve muziekschool Ontoereikend
Toereikend
Ontoereikend
216,9
Toereikend
n.v.t.
340,2
Toereikend
n.v.t.
695,2
Toereikend
n.v.t.
2.090,4
n.v.t.
486,5
Toereikend, dit is het maximale bedrag dat eventueel terugbetaald moet worden aan het ministerie. Toereikend. Gelden mogen worden
211
meer op de balans worden opgenomen. Deze gelden moeten worden in een voorziening worden opgenomen. Het betreft hier de gelden uit de Brede Doel Uitkering jaarschijf 2005. De eindafrekening vindt plaats in 2010.
Gemeenterekening 2005
besteed t/m 2009.
212
ROEZ Naam
Doel
Volkshuisvesting
Maximale omvang
Stand Beoordeling niveau 31/12/05 2.137 Er is door vertraging bij de DIAtreasury nog geen overdracht van de waarborg naar een derde gerealiseerd. 3.588 toereikend
Het doel is het afdekken van aanspraken, die kunnen voortvloeien uit de gemeentelijke risicopositie ten aanzien van woningbouwcorporaties.
Openbaar vervoer
De Gemeente is verplicht om over Geen max gelden van het Rijk die niet worden doorbetaald aan de vervoerder afzonderlijk te rapporteren. Daarnaast is het wenselijk om een reserve te openen om schommelingen in de hoogte van de Rijkssteun te kunnen opvangen, zodat voorkomen wordt dat deze schommelingen leiden tot aanpassingen van het vervoersvoorzieningenniveau Investeringsbudget Betreft nog niet bestede / toegewezen Geen max Stedelijke Vernieuwing verkregen middelen van het Rijk onder stringente condities voor de richting van de aanwending (Wet op de Stads- en Dorpsvernieuwing). In 2004 heeft een definitieve afrekening met het Rijk plaatsgevonden voor het stadsvernieuwingsfonds. Besluit woninggebonden Van het Rijk verkregen middelen in het Geen max subsidies kader van het Besluit woninggebonden subsidies, er zijn betalingsverplichtingen jegens derden te dekken uit deze voorziening. Fin. verplichtingen Dekking van de kosten van aanspraken personeel buitenbezittingen van personeel van verkochte landbouwbedrijven en dekking van de kosten van toekomstige aanspraken van personeel van de op te heffen afdeling Stadsbezittingen Riolering Egalisatie opbrengsten en lasten GRP (vervangingsinvesteringen) rioolheffing Groot onderhoud Zuiderdiep De voorziening betreft de verplichting samenhangend met het in de tijd onregelmatig gespreid zijn van de kosten van groot onderhoud. Jaarlijks wordt een meerjarenplan opgesteld. De belangrijkste onderdelen zijn: schilderwerk binnen / buiten, bestrating en riolering gebouw Menno van Coehoorn, inspectie / onderhoud en vernieuwen van daken, aanbrengen van glas op de balustrades en vervangen van tapijt. Onderhoud museum Met het Groninger Museum is in 2001 een huurovereenkomst afgesloten. Hierin is vastgelegd welke bedragen het Groninger Museum moet betalen voor huur en onderhoud. Het verschil tussen deze bedragen en de werkelijke kosten wordt in de voorziening gestort. Regeling Geldelijke Steun Onder de Regeling Geldelijke Steun Voorzieningen aan Voorzieningen aan Huurwoningen Huurwoningen 1987 (RGSVH) 1987 is subsidie toegekend aan de gemeente ten behoeve van het aanbrengen van voorzieningen aan huurwoningen, in eigendom van een particuliere verhuurder. De regeling staat ook bekend als de Hoog Niveau Renovatieregeling. Het aantal gevallen waarin tot en met 2001 jaarlijks subsidie werd verstrekt door de gemeente Groningen was 18. De resterende looptijd is 10 jaar.
Gemeenterekening 2005
15.274
toereikend
4.217
toereikend
15
5.779
545
kan vrijvallen
toereikend
650
Eerste concept onderhoudsplan gereed. Op basis van eerste uitkomsten lijkt de stand te laag.
826
waarschijnlijk niet toereikend, komt binnenkort notitie over
261
toereikend
213
Regeling Geldelijke Steun Voorzieningen aan Huurwoningen
Liquiditeitsoverschot BWS
Zeer Open Asfalt Beton (ZOAB)
Slibsanering
Investeringsbudget Stedelijke Vernieuwing II
Grote Steden Beleid III
Deze voorziening is in 1996 ingesteld. Per ultimo van dat jaar is er een duidelijk inzicht in de verliezen inzake de RGSHG. De komende 11 jaar zullen nog inkomsten van het Rijk en betaling aan subsidiënten plaatsvinden. Zowel door tijdsverschillen (tijdstip van ontvangst en uitgave) als volumeverschillen (verschil in ontvangsten en uitgaven) zullen in de toekomst verliezen ontstaan. De oorzaak van deze toekomstige verliezen (op kasbasis) ligt in het verleden Uitgaven op het gebied van de volkshuisvesting, specifiek ISV-achtige activiteiten met nadruk op herstructurering te dekken. Het reserveren van gelden voor de meerkosten van het onderhoud ten opzichte van de gebruikelijke traditionele asfaltwegen. Elk jaar zal een onderhoudsprogramma voor het ZOABareaal worden opgesteld en zullen mogelijk middelen hiervoor worden onttrokken uit de voorziening. De waardering van de voorziening is tegen contante waarde. In 2003 is de voorziening Slibdepot geopend om de bijdrage van Stadsbeheer, te voldoen in 2005, in het saneringsplan verontreinigde waterbodems ad 998 duizend euro te financieren. De voorziening wordt gevoed met de inkomsten die worden verkregen met de exploitatie van het slibdepot De ontvangen bedragen betreffen nog niet bestede / toegewezen verkregen middelen van het Rijk onder stringente condities voor de richting van de aanwending. In het kader van de uitvoering van GSB III worden rijksbijdragen beschikbaar gesteld voor de pijler Economie. Hiervoor is een meerjarig EBPprogramma opgesteld. De nog niet bestede middelen van het Rijk worden toegevoegd aan de voorziening voor de uitvoering van het resterende programma.
Gemeenterekening 2005
24
Geen max
1.400
toereikend
229
toereikend, middelen met specifiek bestedingsdoel
261
niet toereikend
1.000
toereikend
Geen max
7.379
toereikend
Geen max
676
toereikend
214
SOZAWE Naam
Doel
Maximale omvang
Voorziening restant gelden volgens meeneemregeling Ter dekking van wachtgeld-uitkeringen tijdelijk personeel
n.v.t.
Stand 31/12/05 5.432
n.v.t.
395
n.v.t.
Gestuurde mobiliteit
Ter dekking van kosten gestuurde mobiliteit
n.v.t.
995
n.v.t.
Spaarverlof
Dekking vervangend personeel bij opname spaarverlof Experiment Agenda voor de Toekomst : project: “Eigen schuld van de baan”
n.v.t.
56
n.v.t.
n.v.t.
52 n.v.t.
Vervolgsubsidie i.h.k.v. tijdelijke stimuleringsregeling SUWIbedrijfsverzamelgebouw AvdT Beijum-Oost Experiment Agenda voor de Toekomst: project : “Sociale wijkvernieuwing Beijum-Oost” Implementatiekosten WIK Ter dekking van invoeringskosten WWIK (Wet Werk en Inkomen Kunstenaars) Oudkomers Ter dekking van kosten duale trajecten voor oudkomers die in een maatschappelijke achterstand situatie verkeren AvdT aansluiting SZW en Experiment Agenda voor de toekomst: Zorg project: “Aansluiting SOZAWE en Zorg/hulpverlening AvdT MJD Allochtonen Experiment Agenda voor de toekomst: project: “Diagnose en kennisontwikkeling allochtonen” AvdT Groningen@Work Project i.h.k.v. Work-First gedachte mede financiering door experiment geld Agenda voor de Toekomst AvdT Preventie Trajectuitval Experiment Agenda voor de toekomst: project: “Preventie Traject uitval”
n.v.t.
47 n.v.t.
AvdT Work Development Center
Voorziening WWB-Werk Wachtgeldverplichtingen
AvdT Schuldhulpverlening Bedrijfsverzamelgebouw
Beoordeling niveau n.v.t.
n.v.t.
4
n.v.t.
n.v.t.
9
n.v.t.
n.v.t.
1.463
n.v.t.
n.v.t.
98
Toereikend
n.v.t.
6 n.v.t.
n.v.t.
76 n.v.t.
n.v.t.
103 n.v.t.
Experiment Agenda voor de toekomst: project: “Work Development Center Jonge Moeders” Experiment Agenda voor de toekomst: project: ”Kansen zien en benutten”
n.v.t.
60 n.v.t.
Experiment Agenda voor de toekomst: project: “Preventieve schuldhulpverlening “ Project huisvesting en begeleiding van Antilliaanse jongeren Project samenloop inburgering en reïntegratie in het kader van het nieuwe inburgeringstelsel Subsidie uitbreiding van het regionale opsporingssamenwerkingsverband
n.v.t.
22 n.v.t.
n.v.t.
54
n.v.t.
3
n.v.t.
89 n.v.t.
Subsidie hoogwaardig handhaven in het kader van een tijdelijke stimuleringsregeling Midden en hogere segmenten van de arbeidsmarkt toegankelijk maken voor oudkomers en nieuwkomers die daar competenties voor hebben.
n.v.t.
20 n.v.t.
n.v.t.
470 n.v.t.
Min Jus Nieuwkomers
Subsidie t.g.v. het aanbieden van inburgeringstrajecten aan nieuwkomers
n.v.t.
1.047 n.v.t.
MinSZW Waterproof
Subsidie voor onderzoek naar schijnadressen respectievelijk woonfraude door uitkeringsklanten WWB
SZW IPW Meedoen
Subsidie in het kader van het Innovatie Programma Wet Werk en Bijstand.
AvdT kansen zien en benutten AvdT Geldz-Schuldprev.
Biba Bon Biba Bon Samenloop Inburgering en reïntegratie Regionalisering Sociale Recherche Hoogwaardig handhaven
ESF Equal LZWJK
Gemeenterekening 2005
n.v.t.
393
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
115 n.v.t.
124
124 n.v.t.
215
G@W verbreding
EBP gelden t.b.v. de financiering van de voorbereidingskosten
Voorz.onderh.gebouw
Voorziening ten behoeve van onderhoud gebouw in 2011
Gemeenterekening 2005
n.v.t.
35 n.v.t.
463
68 Toereikend
216
C
Subsidies en inkomensoverdrachten Primitieve
Actuele
Rekening
begroting
begroting
2005
Toelichting
Subsidies Stichting GAVA
21
21
21
DIA
Sociaal Fonds
15
15
15
DIA
0
3
1
DIA
-
-
65
36
39
102
Totaal DIA HVD
Overig Bijdrage KEI w eek Heroïneverstrekking
DIA
-
-
723
MJD Groningen
40
-
-
HVD
Fonds openbare geestelijke gezondheidszorg
45
45
26
HVD
Patientenbeleid Jeugdgezondheidszorg 0-4 jarigen
6
6
6
HVD
7.019
7.019
7.019
HVD Totaal HVD
7.110
7.070
7.774
Stichting herdenking 4 mei
8
8
8
MD
Ned. vereniging ex-pol.gevangenen
1
1
1
MD
5 mei comitée Groningen
21
22
10
MD
Oranjevereniging
21
21
18
MD
Vereniging nat. feesten Hoogkerk
2
2
2
MD
Vogelopvang
7
7
7
MD
12
11
12
MD
217
217
205
MD
289
289
263
Totaal MD
Basisonderw ijs
19
19
67
(voort gezet) spec. onderw ijs
29
29
137
OCSW
Kansenbeleid/ vensterscholen
2.304
1.897
1.778
OCSW
Volw asseneneducatie
3.668
4.087
4.044
OCSW
Overige projecten
1.551
1.885
2.096
OCSW
Podiumkunsten
-
1.200
1.259
OCSW
Beeldende kunst en musea
-
5.013
4.999
OCSW
Specifieke / inc. voorzieningen beeldende kunst
-
-
-
OCSW
Film en video
-
89
89
OCSW
Letteren en bibliotheek
-
5.418
5.318
OCSW
Specifieke voorzieningen let teren
-
-
-
OCSW
Kunstzinnige vorming
-
-
-
OCSW
Amateurkunst
-
1.699
1.749
OCSW
Dierenambulance Oud papier
OCSW
-
322
1.136
OCSW
Emancipatie en vrouw enzaken
215
294
281
OCSW
Internationale betrekkingen
115
126
124
OCSW
79
104
104
OCSW
Sprotbeoef ening/bevordering
449
517
518
OCSW
Meerschap Patersw olde
439
439
439
OCSW
Mediabeleid
193
543
542
OCSW
Speeltuinw erk
156
156
156
OCSW
2.224
2.359
2.358
OCSW
Jeugdhulpverlening
544
648
654
OCSW
Ouderenbeleid
441
696
606
OCSW
33
33
36
OCSW
294
1.692
1.688
OCSW
Overige culturele activiteiten
Zw embad Hoogkerk
Algemeen maatschappelijk w erk
Gehandicaptenbeleid Minderheden
704
713
716
OCSW
Maat schappelijke opvang
6.169
6.641
6.455
OCSW
Sociaal en cultureel w erk
3.637
568
736
OCSW
Buurt- en w ijkcentra
2.344
3.058
2.947
OCSW
551
768
885
OCSW
Vrijw illigersw erk/sociale activering
Bew onersonderst euning
Gemeenterekening 2005
217
Primitieve
Actuele
Rekening
begroting
begroting
2005
Jeugd- en jongerenw erk
1.842
2.329
2.430
OCSW
Kinderopvang
2.214
2.820
3.905
OCSW
Drugs en alcoholhulpverlening
4.034
3.493
3.416
OCSW
Gemeentelijke bijdrage Martiniplaza
1.740
1.731
1.731
OCSW
11.824
-
-
OCSW
427
-
163
OCSW
Cultuurnota Algemene baten en lasten
Toelichting
48.239
51.386
55.567
4 mijl van Groningen
-
20
-
Totaal OCSW ROEZ
APVV
-
25
25
ROEZ
-
74
73
ROEZ
1.925
1.897
1.796
ROEZ
Bijdrage laddermolen
-
15
15
ROEZ
Biomedcity
-
40
-
ROEZ
BKC Breedband
-
15
15
ROEZ ROEZ
APVW Besluit w oninggebonden subsidies
45
45
Energy Valley
-
40
40
ROEZ
Gehandicaptenregeling AGGA
-
230
224
ROEZ
GN-IX
-
18
15
ROEZ
Groninger Congres Bureau
-
40
40
ROEZ
Gronings Kw aliteitsbeleid Wonen
-
325
301
ROEZ
-
100
10
ROEZ
-
50
45
ROEZ
-
100
60
ROEZ
12
12
16
ROEZ
Centrummanagement
-
Helpmancentrale I see Web TV ICT-platform Kennis Conversie Fonds Kinderboerderij Beestenborg Magie van het boek Monumenten en monumentale w aarden Ondernemersprijs
-
500
635
ROEZ
5
ROEZ
1098
ROEZ
-
14
14
ROEZ
208
208
206
ROEZ
Platform GRAS
91
91
45
ROEZ
Stadsmarat hon
-
40
30
ROEZ
47
5
5
ROEZ
312
756
756
ROEZ
11
11
0
ROEZ
Stichting VINC
-
81
0
ROEZ
Studentenhuisvesting Stuw e
-
151
140
ROEZ
Subsidie domotica Linneusplein
-
18
0
ROEZ
VCC
-
35
34
3.106
5.091
5.053
58.780
63.875
68.759
Opplusregeling / ouderenvoorziening
Steunpunt Huren en blad Spijkerhard Stichting Marketing Groningen Stichting Open Boerderij
TOTAAL SUBSIDIES
ROEZ Totaal ROEZ
Gemeenterekening 2005 216
Primitieve
Actuele
Rekening
begroting
begroting
2005
Toelichting
Overige inkomensoverdrachten Gem. regelingen BANN, RCG, Cevan
-
308
715,2
BSD
Vergoeding raadsfracties
-
72
67,6
BSD
Fract ieondersteuning
-
278
189,5
-
658
972
1.713
1.713
1.773
DIA
3
164
DIA
Groninger Archieven Verzekeringen schadeverhaal Rijksleges overige regelingen
1.713 Schooltandverzorging
879
784
2.595
2.721
BSD Totaal BSD
DIA Totaal DIA
9
9
9
HVD
103
103
103
HVD
112
112
112
Totaal HVD
1.271
1.771
1.796
OCSW
46
46
46
OCSW
Vensterscholen
-
31
56
OCSW
Sportaccommodaties
-
705
378
OCSW
Zw embaden en Kardinge
-
73
Voortgezet onderw ijs
-
-
340
OCSW
1.317
2.626
2.616
1
1
-
ROEZ
Bijdrage Woonservice Centrum
206
206
63
ROEZ
Bijdragen proj. part iculiere w oningbouw verbetering
225
83
110
ROEZ
-
408
324
ROEZ
-
ROEZ
Opvang zw erfdieren (dierenbescherming) (voort gezet) spec. onderw ijs Onderw ijshuisvesting Bijdrage RCG
Bijdrage Instituut Bouw recht
Bijdragen uit Stadsdeelbudgetten City Promotion
OCSW
8
OCSW Totaal OCSW
Huurdersparticipatie
-
41
-
ROEZ
Je treft ' t in Groningen
-
75
75
ROEZ
-
18
18
ROEZ
-
ROEZ ROEZ
Noorderslag Revolvered fonds
227
Stimuleringimpulsen VHV
27
26
30
SVF/ISV, Monumenten en Archeologie
-
635
-
ROEZ
Bijdrage regiofonds
-
1.228
1.226
ROEZ
Overig
TOTAAL OVERIGE INKOMENSOVERDRACHTEN Totaal
Gemeenterekening 2005
21
744
616
715
3.465
2.462
3.857
8.798
7.911
62.637
72.673
76.670
ROEZ Totaal ROEZ
217
D
Overzicht van investeringen
Gemeenterekening 2005
218
Gemeenterekening 2005
219
Gemeenterekening 2005
220
E
Overzicht begrotingsoverschrijdingen
Toelichting: In het kader van de begrotingsrechtmatigheid moet het college bij de jaarrekening inzicht geven in de begrotingsoverschrijdingen. Een begrotingsoverschrijding is een overschrijding van het lastentotaal van een productgroep. Bij een begrotingsoverschrijding wordt dus alleen de lastenkant van een begrotingspost bekeken, eventuele extra inkomsten worden niet meegenomen. Bij de jaarrekening moet het college een overzicht met begrotingsoverschrijdingen overleggen, met een toelichting over oorzaak en achtergronden. Met de vaststelling van de rekening stelt de raad tevens de begrotingsoverschrijdingen vast. In de raad van december 2005 heeft de raad nadere invulling gegeven aan deze werkwijze door te besluiten dat alle begrotings-overschrijdingen worden gepresenteerd, maar dat de overschrijdingen boven de 500.000 euro van een toelichting worden voorzien, waarbij tevens de soort overschrijding naar de NIVRA indeling wordt vermeld. Omdat bij een begrotingsoverschrijding soms meerdere ontwikkelingen tegelijkertijd spelen, kan voorkomen dat in het overzicht een overschrijding meerdere NIVRA codes heeft. In 2005 speelde nog het volgende. Met de invoering van het BBV per 1-1-2004 heeft de begrotingsrechtmatigheid een zwaarder accent gekregen. Voor de interne begrotingswijzigingen van diensten betekent dit dat begrotingswijzigingen die over productgroepen heen gaan en wijzigingen waarbij baten en lasten van een productgroep tegelijkertijd worden verhoogd in feite voor het einde van het jaar aan de raad moeten worden voorgelegd. Aangezien dit gegeven pas in december 2005 in volle omvang duidelijk werd, was er geen mogelijkheid meer nog voor het einde van het jaar deze wijzigingen aan de raad voor te leggen. In overleg met de accountant is daarop besloten de nietvastgestelde interne begrotingswijzigingen in de jaarrekening afzonderlijk als afwijkingen tussen werkelijkheid en begroting zichtbaar te maken en toe te lichten. Toelichting NIVRA indeling: 1 = Kostenoverschrijding die geheel of grotendeels wordt gecompenseerd door direct gerelateerde inkomsten. 2 = Kostenoverschrijding die past binnen het bestaande beleid, maar die door externe omstandigheden niet tijdig kon worden gesignaleerd. 3 = Kostenoverschrijding die past binnen het bestaande beleid, maar die ten onrechte niet tijdig is gesignaleerd, en waarvoor geen begrotingswijziging heeft plaatsgevonden. 4 = Kostenoverschrijding activiteiten die niet passen binnen het bestaande beleid en waarvoor men tegen beter weten in geen voorstel tot begrotingsaanpassing heeft ingediend. 5 = Kostenoverschrijding inzake activiteiten welke achteraf als onrechtmatig moet worden beschouwd omdat dit bijvoorbeeld bij nader onderzoek van de subsidieverstrekker, belastingdienst of een toezichthouder blijkt. 6 = Kostenoverschrijding op activeerbare activiteiten (investeringen) waarvan de gevolgen voornamelijk pas in latere jaren via hogere afschrijvings- en financieringslasten zichtbaar worden.
Gemeenterekening 2005 221
Productgroep: nr. en omschrijving
Actuele begroting: lasten
Rekening: lasten
Overschrijding
Soort overschrijdin g NIVRA
Toelichting naar oorzaak en achtergronden, bij overschrijdingen ≥ 500.000 euro
Bestuursdienst 9.02 Beleids-ontw.
5.387
5.489
102
2
9.04 Bestuur
1.869
1.899
30
1
9.07 Staftaken
2.827
3.768 Waarvan:
941 385
1
556
2
1
Trainingen zijn netto begroot, overschrijding grotendeels gecompenseerd door baten uit die trainingen
DIA 1.02 Mobiliteit & Consultancy 1.07 Groninger Archieven 1.11 Centrale ICT Organisatie
1.12 Overig & Concerntaken
1.231
1.984
753
1.734
1.794
60
9.442
18.197
8.755
1
Extra kosten in verband met extra dienstverlening en de consequenties van de gewijzigde tariefstructuur die niet zijn verwerkt in de begroting.
466
8.043
7.577
1
6,9 miljoen betreft de reorganisaties. Over-heveling van Onderzoek en Statistiek, en Verzekeringen (3,9 miljoen euro), en 3 miljoen euro effect van toerekening overhead welke op begrotingsbasis niet is toegerekend. 0,7 miljoen euro a.g.v. interne wijzigingen, niet tijdig vastgesteld. De afwijkingen die hierdoor ontstaan betreffen: reorganisatie Publieke dienstverlening / wijziging toerekening overheadkosten 477 N, gevolgen invoering tariefstructuur CIO 315 N, reorganisatie automatisering huissstijl 20 N, personele mutaties 62 V.
2
1.13 Stad & Stadhuis
Het gaat om detacheringsopbrengsten en afroming reserves en voorzieningen van voldoende omvang. Interne wijzigingen, niet tijdig vastgesteld: Het betreft de inhuur van personeel van derden dat op deze plek wordt geboekt, terwijl de gerelateerde vacaturevrijval elders tot uitdrukking komt.
1.872
DSW 3.01 Sociale Werkvoorziening
61.621
HVD 4.01 Brandweerzorg
12.884
2.036
63.100
14.597
164
1.479
1
De belangrijkste oorzaak van de kostenoverschrijding is gelegen in het feit dat de DSW in 2005 gemiddeld 23 SW-fte’s meer in dienst heeft gehad dan begroot. De meerkosten hiervan ad 0,50 mln.(23 SW-fte’s x 21 duizend euro (minimumloon)) worden meer dan gecompenseerd door de complementaire rijkssubsidie (ca. 26 SE’s x 24.705 euro) ad 0,65 miljoen euro. De overige kostenoverschrijdingen worden eveneens grotendeels gecompenseerd door direct gerelateerde inkomsten.
1.713
2
Interne wijzigingen, niet tijdig vastgesteld: - correctie i.v.m. BTW-compensatiefonds toerekening H&OG-bijdragen (620); - aanschaf randapparatuur C2000 (25); Groninger gemeenten (800); - correctie verwerking mutaties reserves en voorzieningen n.a.v. BBV (454); - overig (147). Subtotaal: 2.019 (overschrijding) Overige afwijkingen: Correctie verantwoording investeringen regionale brandweer in kader van BBV (306). Subtotaal: 306 (onderschrijding)
4.03 Meldkamer 4.04 Ambulance -
Gemeenterekening 2005
3.773 1.751
4.006 2.010
233 259
2 2
222
Productgroep: nr. en omschrijving
Actuele begroting: lasten
dienst 4.05 Infectieziektenbestrijding
4.06 Openbare gezondheidszorg
2.973
16.531
Rekening: lasten
3.717
18.130
Overschrijding
744
1.599
Soort overschrijdin g NIVRA 2
2
Toelichting naar oorzaak en achtergronden, bij overschrijdingen ≥ 500.000 euro
Interne wijzigingen, niet tijdig vastgesteld: Verschuivingen door invoering productbegroting GGD: 463 Overige afwijkingen: Afwikkelen resultaten taken voor H&OG-taken (44) Projectkosten AIDS/SOA (85) Gebruiksgoederen IZB (50) Overige (101) Subtotaal: 280 Interne wijzigingen, niet tijdig vastgesteld: Verschuivingen als gevolg van invoering productbegroting GGD: 488 Overige afwijkingen: nabetalingen fuwa (185) tijdelijke medewerkers voor projecten e.d. (700) sociaal-geneeskundigen in opleiding (120) OVA RSU (64) Overig (22) Subtotaal: 1.111
MD: 5.02 Straatreiniging 6.420
6.544
124
1
1.530
1.965
435
1
1.986
2.267
281
1
35.523
39.568
4.045
1
6.03 Voortgezet onderwijs
43.949
47.483
3.534
1
6.04 Onderwijshuisvesting
13.059
13.767
708
1 en 3
6.05 Kansenbeleid 6.05 Vensterscholen 6.06 Volwassenen educatie 6.07 Overige proj. Onderwijs 6.09 Muziekschool 6.12 Beeld. kunst/musea 6.15 Amateurkunst /kunsteducatie 6.16 Ov. cult. activiteiten 6.17 Sportaccommodaties 6.23 Intern. betrekkingen 6.24 Minderhedenbeleid 6.26 Kinderopvang
2.236 2.133
2.299 2.206
63 73
1 1 en 3
4.076
4.225
149
1
5.531
5.749
218
1 en 3
3.091 6.342
3.120 6.613
29 271
3 1
1.687
1.784
97
1
1.482
1.729
247
1
7.825
8.163
338
1
157
160
3
1
1.543
1.891
348
1
3.297
4.281
984
1
6.27 Maatsch. dienstverlening
2.478
2.496
18
1
5.03 Centrale werkplaats 5.08 Beheren en saneren OCSW 6.01 Basisonderwijs
Gemeenterekening 2005
Met name hogere (loon)kosten gedekt door rijksbijdragen en door ontvangen subsidies. Geen effect op financieel resultaat. Met name hogere (loon)kosten gedekt door rijksbijdragen en door ontvangen subsidies. Geen effect op financieel resultaat. Code 1: Afboeking boekwaarden in verband met verkoop gebouwen. Code 3: Overschrijding ad 70 duizend euro Code 3: Overschrijding ad 54 duizend euro
Code 3: Overschrijding ad 143 duizend euro
Extra inzet op grond van extra middelen door afrekening rijk en door bijdrage van overige productgroepen.
223
Productgroep: nr. en omschrijving
Actuele begroting: lasten
6.28 Jeugdhulpverlening 6.30 Gehandicaptenbeleid 6.31 Maatschappelijkr opvang 6.33 Algemene baten/lasten
Rekening: lasten
Overschrijding
Soort overschrijdin g NIVRA 1 en 3
899
1.322
423
65
68
3
1
6.959
7.210
251
1
0
1.970
1.970
1
5.979 4.303
6.363 6.135
384 1.832
1 1
938
7.073
6.135
1
21
54
33
1
1.822
2.700
878
1
7.11 Stadsdeelcoördinatie
4.447
6.315
1.868
1
7.12 Economisch business plan 7.13 Wegen 7.14 Groen- en speelvoorzieningen
6.850
7.134
284
1
5.688 10.279
5.789 11.425
101 1.146
1 1
7.15 Kunstwerken 7.16 Riolering 7.18 Beheer 7.19 Handhaving
1.131 9.032 889 1.466
1.402 9.119 1.136 2.072
271 87 247 606
1 1 1 1 2
7.20 Water 7.21 Begraafplaatsen
1.241 1.962
1.520 2.547
279 585
1 1
Overig Woonklimaat
6.874
17.469
10.595
1
10.042
20.616
10.574
1
2.226
5.589
3.363
1
RO/EZ 7.04 Bouwtoezicht 7.05 Verkeer en Vervoer
7.07 Bedrijventerreinen/ kantoren
7.08 Geluids-wering /Bodem 7.10 Cultuur-historie (M&A)
Overig Vestigingsklimaat
Overig Leefomgeving
SoZaWe 7.2 Werk
66.712
Gemeenterekening 2005
69.226
Toelichting naar oorzaak en achtergronden, bij overschrijdingen ≥ 500.000 euro
Code 3: Overschrijding ad 16 duizend euro
Betreft overhead van (beleids)afdelingen. Deze lasten worden gedekt door een toerekening aan de diverse productgroepen.
Deze overschrijding is terug te voeren naar geboekte plankostenuren op het project Transferium Hoogkerk, een project waarover inmiddels besluiten over het vervolg zijn genomen, en waarvoor de dekking van het project is geregeld. Betreft een niet in de begroting opgenomen bijdrage aan Euroborg, resultaat Driebond Oost en de bijdrage aan 2 winkelcentra. En de afwaardering van locatie Simmeren van 5,5 miljoen euro.
Meer uitgaven bij de Kanjerregeling: het betreft hier beschikbare ISV middelen die gerealiseerd zijn m.b.t. het Harmonie-gebouw, gebouw DirkHuizingastraat 5 en de Remonstrantse kerk aan de Coehoornsingel. In de begroting waren de beschikbare gelden voor “Onze buurt aan zet” (OBAZ) niet opgenomen, evenals de middelen die beschikbaar waren, met name rioleringsgelden, voor de Aanpak van de Woonomgeving de Hoogte
De overschrijding wordt veroorzaakt door meerwerk in het onderhoud aan bermen en sloten, de uitvoering
Betreft extra kosten inzake innen precariorechten. Daarnaast is er door herinrichtingsplannen veel straatmeubilair verplaatst en opgeslagen. Extra kosten a.g.v. hogere toerekening van apparaatskosten, die gedekt worden door een extra doorbelasting aan investeringsprojecten en kostendekkende exploitaties. Deze doorbelasting is verantwoord onder de opbrengsten. Tevens extra opbrengsten door actie huurverlenging. Betreft vnl. subsidie ISV I en II die als ontvangst op deze productgroep worden verantwoord en toegerekend. Tevens is er een resultaat mbt Kavel Q, rente Grondbank1 en Simmeren verantwoord. Betreft vnl. subsidie ISV I en II die als ontvangst op deze productgroep worden verantwoord en toegerekend. Tevens is er een resultaat mbt Kavel Q, rente Grondbank 1 en Simmeren verantwoord. Dit betreft voornamelijk subsidies ISV I en ISV II die als ontvangst op deze productgroepen worden verantwoord en toegerekend. Tevens is er een resultaat mbt Kavel Q, rente Grondbank en Simmeren verantwoord.
2.958
224
Productgroep: nr. en omschrijving
Actuele begroting: lasten
Rekening: lasten
Waarvan:
Overschrijding
1.328
Soort overschrijdin g NIVRA 1
1.181 5 444
1 1 1
Toelichting naar oorzaak en achtergronden, bij overschrijdingen ≥ 500.000 euro
Betreft Besluit Bijstandsverlening Zelfstandigen (BBZ) Betreft de dotatie aan de voorziening Nieuwkomers
Begrotingsoverschrijdingen op investeringen Investeringen:
Toegekend krediet
DIA Inkoopnet
Werkelijke uitgaven
0
FMIS
Overschrijding Krediet
3
3
Soort overschrijding NIVRA
0
102
102
802
1.632
830
1
Uitbreiding Stadsparkschool Uitbreiding AMG Schmidtschool Verbouw Beijumkorf
1.323
1.399
76
6
548
603
55
6
212
471
259
6
Diversen openbaar voortgezet onderwijs Nieuwbouw Reitdiep (Leon van Gelder) Uitbreiding Bredero Noodlokalen Bladergroenschool Speeltuin West End
505
563
58
6
5.600
6.801
1.201
6
1.291 646
1.308 653
17 7
6 6
295
296
1
6
ICT Investeringen
Toelichting naar oorzaak en achtergronden, bij overschrijdingen ≥ 500.000 euro
Overschrijding wordt gecompenseerd via tarivering
OCSW
RO/EZ Onvoorzien/Reserve (verkeer en vervoer)
-
Transferium Hoogkerk
5.684
Er volgen nog inkomsten.
5.684
1
Hier worden de resultaten van V&V projecten, na toestemming van de raad, mee verrekend. Tegenover de uitgaven staan 6.773 aan inkomsten.
-
1.875
1.875
3
Het betreffen planvoorbereidingskosten.
Westerhaven
13.728
18.086
4.358
1
De kostenoverschrijding is ontstaan door extra kosten die gemaakt zijn voor de RWS subsidie ten behoeve van de aanleg van de infrastructuur rondom het complex aan de Westerhaven en de aanrijroutes naar de westerhaven.
Noord-Zuid route
21.452
22.679
1.227
1
Het is een overschrijding van technische aard. In het krediet is de aan-en verkoop van grond als saldo meegenomen. Administratief is het bruto geregistreerd
Gemeenterekening 2005
225
Investeringen:
Toegekend krediet
Werkelijke uitgaven
Overschrijding Krediet
860
1.987
1.127
5.121
6.036
915
1
De overschrijdingwordt veroorzaakt door extra werkzaamheden in het kader van "Korte Metten Acties", met name in de Willemstraat.
474
1.173
699
1
Hier staat een hogere bijdrage ad 647.000 euro tegenover.
247
701
454
1
Kop Radesingel/Winschoterk ade
Schoon, Heel & Veilig
Soort overschrijding NIVRA 1
Meerjarenbeeld Groen 2002-2005 Geluidwerende voorzieningen Turfsingel/Schuitendiep Meerjarenbeeld Groen 2003-2006 Aanpak Martinitoren
772
1.131
359
1
1.038
1.394
356
1
Herinrichting Stadspark
-
290
290
1
Kolibri
-
287
287
1
3 Kruispunten Korreweg
426
659
233
1
Hoge der A
730
921
191
1
Verkeersveiligheid
485
651
166
1
Kiosk Grote Markt
377
504
127
1
Vri's
168
277
109
1
-
108
108
1
1.089
1.185
96
1
GLW Oostersingel Fietsbrug Van Starkenborghkanaal Hoogkerk wijkpost
607
701
94
1
Hereplein, Coney Island
-
82
82
1
Meerjarenbeeld Wegen 2002-2005 Diamantlaan fietsvoorzieningen Meerjarenbeeld Waterbeh. 2002-2005 Verbeteren vaartoer. Infra Popkenstraat
691
766
75
1
-
56
56
1
43-
5
48
1
218
250
32
1
20
41
21
1
Geluidwerende voorzieningen Westersingel Zernikebrug
417
427
10
1
8.623
8.628
5
1
-
249
249
1
760
892
132
1
2.655
2.774
119
1
-
84
84
1
Permanente verkeerseducatie 2005 Algemeen
-
73
73
1
-
59
59
1
Woonschepenhaven
-
48
48
1
Omrijroutes
-
46
46
1
81
125
44
1
Evaluatie VCP
-
13
13
1
Meeuwerderweg
-
11
11
1
Ophogen kades
-
8
8
1
Zone West. Ringweg Diepenring Duurzaam Veilig (30 KM) Lissabonstraat
Fietstroken Kapteynlaan
Gemeenterekening 2005
Toelichting naar oorzaak en achtergronden, bij overschrijdingen ≥ 500.000 euro
Is een onderdeel van het project AZG randzone III. De nacalculatie is 30 november 2005 aan de raad aangeboden. Het totale project heeft een resultaat van 475.000.
226
Investeringen:
Nieuwbouw personeelsgebouw Hoogkerk Westelijke Ringweg/Hoediep Meerjarenbeeld Kunstwerken 2003-2006
Toegekend krediet 92
100
8
Soort overschrijding NIVRA 1
3.185
3.187
2
1
470
471
1
1
624
792
168
1
-
162
162
1
350
443
93
1
Watergang Doorstromingsmaatregel en Laan CdH Voetbalveld De Kring
Werkelijke uitgaven
Overschrijding Krediet
OCSW schoolseizoen 2004 Selwerderhof opbaarhuisje De Ploeg 2004-2005
-
45
45
1
91
119
28
1
-
20
20
1
Accommendatie PKC
-
15
15
1
Aula Selwerderhof Doorstroming Hoendiep OCSW leerplicht
Gemeenterekening 2005
-
13
13
1
200
211
11
1
8
16
8
1
Toelichting naar oorzaak en achtergronden, bij overschrijdingen ≥ 500.000 euro
227
F
Gecomprimeerd overzicht investeringen: staat P
2BB13 2BB18 2BB29 2BB31 2BB33 2BB34 2BB35 2BB40 2BB43 2BB46 2BB47 2BB54 2BB55 2BB56 2BB64 2BB65 2BB66 2BB67 2BB95 2BB96 2BC18 2BC21 2BC22 2BC44 2BC45 2BC46 2BC47 2BC49 2BC60 2BC77 2BC80 2BC82 2BC84 2BC90 2BC95 2BC96 2BD30 2BD41 2BD46 2BD47 2BD50 2BD52 2BD60 2BD71 2BD72 2BD73 2BD77 2BD78 2BD79 2BD80 2BD81 2BD84 2BD86 2BD87 2BD96 2BE05 2BE12 2BE17 2BE19 2BE23 2BE28 2BE33 2BE35 2BE41 2BE42 2BE45 2BE46 2BE47
Investeringen grondexploitaties
Boekwaarde
uitgaven
inkomsten
Bedragen x € 1.000 Middelbert Hunzepark/Zilvermeer Ruischerw aard Drielanden De Held I Ruskenveen-Wonen Kranenburg (w onen) Gravenburg (de Held II) Piccardt h.pl./Terbln Reitdiep-Dorkw erd Groot Picc.hof plkst De Wende Starkenborgh Noorderhoogebrug bdr Groningen-Oost Westpark(bedrijven) Engelbert erplas ZO 1 De Held III Hergebruik grond Expl. Staduitleg alg Wilhelminakade II VBK Oosterpoort CiBoGa Rabenhauptterrein Cult.centrum e.o. oz Kop Oosterpoort De Meeuw en VBK Cult ./E' w eg alg. Helpermaar Ennamlokatie Herew eg Peiz.w .Onder de pann Vechtst raat (3-B Lok) Nomadenterr.Hoendiep De Kring Oost erparkstadion Algemeen Moluksew ijk Hoogkerk Hort us Boteringesingel Picastraat Prof.Wiersmastraat 5 Zuiderkruislaan(scho Vechtst raat -Gadoterr Tuinbouw dw arsstraat GroteAppelstr.13t m21 Diamant laan 256/258 Plut olaan Sirius3/Capellast r.7 Elzenlaan 2/4/6 Venusln 4/Spicast r. Schoollokaties alg. Agricolastraat 30/32 Christinast r.28/30 Jetsest raat algemeen BK Herew egbuurt BK Selw erd BK Helperzoom BK Ulgersmaw eg BK Winkelc. Selw erd BK Parelstraat BK Donderslaan BK Friesest r.w .L3470 BK Antillenst raat BK Lubeckw eg/Scan.w g BK Paradijsvogelst r. BK Ulgersmaw eg/Beckw BK Venst ersch. Opark
01-01-2005
2005
2005
0 41 2 0 21 6 17 5.530 966 1.414 36 30 365 527 127.073 -23 0 139 602 7 -2 -65 1.128 11 9 84 2 2 147 3 7 -34 8 856 137 0 4 3 1 7 9 21 122 54 1 0 19 9 4 0 72 10 363 27 0 -1 0 1 1 1 0 -1 1 -2 0 5 48 -3
-9 0 -56 -3 0 0 -356 -382 -803 -9.517 -245 0 -31 -98 -125.996 0 -2 0 -757 0 0 0 -3.345 -307 0 0 46 0 0 0 -160 81 -179 -997 0 0 -4 -3 -1 -7 -9 -21 -122 -54 -1 0 -19 -9 -4 0 -72 -10 -304 -27 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Gemeenterekening 2005
0 -790 0 0 -100 0 140 -1.732 -883 12.116 209 660 -649 -126 2.233 25 2 658 115 2 -54 -1.459 -12.390 -15 210 1.860 -472 49 1.052 -197 167 -47 171 0 123 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 -891 0 0 -16 5 14 24 18 6 -17 17 -36 5 110 17 -63
saldo
correctie op niet geboekte in/verkoop uitg/ink 2004
2005 -9 41 -54 -3 21 6 -339 5.148 163 -8.103 -209 30 334 429 1.077 -23 -2 139 -155 7 -2 -65 -2.217 -296 9 84 48 2 147 3 -153 46 -171 -141 137 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 60 0 0 -1 0 1 1 1 0 -1 1 -2 0 5 48 -3
0 0 0 0 0 0 0 58 0 1.218 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 2.000 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 831 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
correctie Boekwaarde resultaat 2004 reeds in begin boekwaarde verwerkt 31-12-2005 9 1 0 -749 56 3 3 0 0 -79 0 6 356 157 -4.485 -1.011 0 -720 0 5.231 0 0 0 689 0 -315 -516 -213 0 3.310 0 1 0 0 0 797 0 -40 0 9 0 -56 0 -1.524 0 -12.607 289 -22 0 220 0 1.944 0 -424 0 51 0 1.198 0 -194 0 14 0 0 0 0 0 -141 0 260 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 -16 0 5 0 14 0 25 0 19 0 7 0 -17 0 17 0 -37 0 5 0 115 0 65 0 -66
228
2BE54 2BE55 2BE96 2BE99 2BN01 2BN22 2BN23 2BN24 2BN25 2BN26 2BN27 2BN95 2BP02 2BR02
Investeringen grondexploitaties
Boekwaarde
uitgaven
inkomsten
Bedragen x € 1.000 BK Wallhouse ' 97 Westerbroek BK Expl.last en (ALG) BK Algemene Dienst Hout unie Peizerhove w onb lok. Europaw eg benz. st at Gravenburg Venstersc Overw inningsplein Hoendiep-Noord West p Hoornsediep 89 Verw erking TAG Van iddekingew eg Meerstad
01-01-2005
2005
2005
-5 110 142 623 114 45 33 80 122 68 0 -25 3 1.878 0 143.009
0 0 0 -736 0 0 0 -523 -125 0 -17 -435 0 -13 0 -145.634
-5 110 142 -113 114 45 33 -443 -3 68 -18 -460 3 1.865 0 -2.625
0 0 0 -97 0 0 124 0 0 0 0 -1.083 -1.388 -1.370 0 0 0 0 0 0 0 -3.416 -1.521 -646 -85 -25 -138 -21 -137 0 -2.305 -175
2.614
10 0 -8 97 0 0 -1.014 1 0 7 2 533 1.002 1.374 1 0 0 0 0 47 1.320 3.421 1.516 646 85 25 141 65 137 0 2.304 175 0 11.889
10 0 -8 0 0 0 -890 1 0 7 2 -550 -386 4 1 0 0 0 0 47 1.320 6 -6 0 0 0 3 44 0 0 -1 0 0 -395
-58 -2.452 -457 4 1.588
-3 247 29 0 193
-1.375
467
6 2.315 69 -806 174 21 19 37 107 2 0 -358 0 9.017
totaal woningbouwlocaties
10.679
2BC63 2BC64 2BC66 2BC67 2BC68 2BC71 2BC72 2BC73 2BC74 2BC75 2BC76 2BK01 2BK02 2BK03 2BK04 2BK05 2BK06 2BK07 2BK10 2BK12 2BK13 2BL01 2BL02 2BL03 2BL04 2BL05 2BL06 2BL07 2BL08 2BL11 2BL12 2BL13
117 0 0 0 0 0 364 0 0 0 -3 3.845 -2.755 1.915 14 0 0 0 0 209 45 -1.089 -1 0 0 0 -3 -44 0 0 0 0
CdHoorn Noord 2x20 Vinkhuizen Nrd 2x20 Herst r. Paddep.Z-W 2x20 Algemeen Herst ruct .Vinkh.-tot Herst r.Paddepoel Herst r.Lew enborg Herst r.Oost erparkw ij Herst r.Vinkh.-Noord Herst r.Vinkh-Hfd.inf Herst .Vinkh.brt4/5/6 Corp.herst r.L' borg Corp.herst r.P' poel Corp.herst r.Vinkhuiz Corp.herst r.CdH inbr Corp.herst r.Wijert Corp.herst r.O' park Corp.herst .Hoogkerk Corp.herst r.Ind.brt Corp.herst r.Vinkh.Rm Corp.herst .P' Poel ZO Corp.herst r.L' borg Corp.herst r.P' poel Corp.herst r.Vinkhuiz Corp.Herst r.CdH/grij Corp.Herst r.Wijert Corp.herst r.O' park Corp. herst .Hoogkerk Corp.herst r.Grunobuu Corp.herst r.Vinkh.Nr Corp.herst r.Vinkh.Rm Corp.herst r.PaddepZO
totaal wijkvernieuwing 2BB45 2BB52 2BC32 2BC48 2BC69
Vinkhuizen-zuid Nrdzdroute (Ruskenv) Westerhaven Griff etracee Tranferium Hoogkerk
totaal verkeer & vervoer
Gemeenterekening 2005
saldo
correctie op niet geboekte in/verkoop uitg/ink 2004
2005
-12.284
-3 247 29 0 193 0
467
0 0 0 508 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 4.615 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1.083 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1.083 0 0 0 0 0 0 0 0
correctie Boekwaarde resultaat 2004 reeds in begin boekwaarde verwerkt 31-12-2005 0 1 0 2.424 0 211 0 -410 0 289 0 66 0 52 0 -406 0 104 0 69 0 -18 0 -818 0 3 0 10.882 0 0 -4.288 8.381 0 0 0 127 0 0 0 -9 0 0 0 0 0 0 0 -525 0 1 0 0 0 8 0 -1 0 3.294 0 -3.141 0 1.919 0 14 0 0 0 0 0 0 0 0 0 256 0 1.365 0 0 0 -6 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 -1 0 0 0 0 0 3.301 0 0 0 -61 0 -2.205 0 -428 0 4 0 1.781 0 0 0 -908
229
Investeringen grondexploitaties
Bedragen x € 1.000 2BB05 Winschoterdiep A 2BB08 Euvelgunne 2BB23 Eemskanaal 2BB25 Driebond A I 2BB39 Eemspoort 2BB41 Kranenburg (bedrijv) 2BB44 Ulgersmaborg-Noord 2BB48 Zernike 2BB50 Ruskenveen-bedrijven 2BB58 Hoogkerk-West 2BB59 Milieuboulevard II 2BB60 Driebond Oost 2BB61 Eemspoort Oost 2BC16 VBK zw aaikom 2BC23 Vondellaan-Gomarusc. 2BC39 Rengerslaan (projgr) 2BC42 Overw inningsplein 2BC43 Cent rumz. Vinkhuizen 2BC57 Veilingterr. Peizerw 2BC58 Europapark 2BC59 Oost erhamr.boulevard 2BC61 Sontw eg/Martinitours 2BC62 Martinizkh-Sw ietenln 2BD05 van Imhoff straat 2BD57 Winkelc. Beyum-w est 2BE01 BK Euvelgunne 2BE04 BK Winschoterdiep 2BE15 BK Peizerw eg 2BE22 BK Kraanvogelst raat 2BE37 BK Zomerlaan 2BE39 BK Aduard.diepst .w eg 2BE40 BK Diamantlaan A.D. 2BE44 BK Ulgersmaw eg 2+ 5 2BE49 BK Ulg.w eg (Korrebr) 2BE50 BK VD Hoopstraat 2BE51 BK Melissew eg 2BE52 BK Lew enborg ' 97 2BE53 BK Vinkhuizen ' 97 2BN02 Ikea Sontw .(Nw bouw ) 2BN03 Eemskanaalzone 2BN04 Rev.Ulgersmaw eg 2BN06 Rev.W' diep/Eemskn.zo 2BN07 Winschoter Driehoek 2BN08 PURE Groningen 2BN09 Heront w . Hoendiep 2BN10 Damst erdiep 2BN11 WRW/Reitdiepzone 2BN12 Reitdiep 3/4 2BN13 Europapark-Euroborg 2BN14 Europapark-De Linie 2BN15 Europapark-Kant oren 2BN16 Europapark-Station 2BN17 Europapark-Ski-Vijve 2BN18 Eemskan.Noordzijde 2BN19 Klief diep w on.lok. 2BN29 Winkelcent rum Beijum Oost 2BN30 Kempesberg 2BP01 Hotelschoollocatie 2BC70 Ophoge kades 2BN20 kaderpl.C.den Hoorn totaal bedrijvenlocaties
Gemeenterekening 2005
Boekwaarde
01-01-2005 -255 84 0 -556 7.572 -418 -58 3.450 336 2.324 632 242 9 0 0 -18 0 -179 2.478 17.672 1.810 52 634 0 0 93 16 -34 -83 139 472 669 159 217 -4 57 208 326 -2.175 211 -45 13 866 73 36 268 9 82 -77 1.857 1.782 235 34 155 25
36 41.434
uitgaven
inkomsten
2005
2005
1 4 0 306 736 108 -2 3.300 24 23.205 142 11 0 0 2 -1 6 217 267 -21.016 397 -51 187 0 8 4 2 127 -4 6 20 30 7 10 0 299 9 15 233 105 75 172 162 573 114 548 66 40 12.547 10.100 8.915 554 46 44 104 170 16 34 8 32 43.035
111 0 -1 0 -8.003 0 0 0 -2 -2.204 0 -252 -10 -4 0 0 -141 -195 0 0 0 0 0 0 -8 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 -463 0 0 675 -1.062 0 0 -1.891 -230 0 0 0 0 -2.383 -2.679 0 0 0 0 0 -200 0 0 0 -45 -18.988
saldo
2005 112 4 -1 306 -7.267 108 -2 3.300 22 21.000 142 -241 -10 -4 2 -1 -135 21 267 -21.016 397 -51 187 0 0 4 2 127 -4 6 20 30 7 10 0 -164 9 15 908 -957 75 172 -1.729 343 114 548 66 40 10.164 7.421 8.915 554 46 44 104 -30 16 34 8 -13 24.047
correctie op niet geboekte in/verkoop uitg/ink 2004
97 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 2.383 998 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 3.478
correctie Boekwaarde resultaat 2004 reeds in begin boekwaarde verwerkt 31-12-2005 0 -46 0 88 1 0 -339 -588 0 305 0 -310 0 -60 0 6.749 0 358 500 23.824 0 774 0 0 0 0 4 0 -2 0 0 -19 140 5 0 -157 0 2.745 0 -3.344 0 2.207 0 1 0 821 0 0 0 0 0 97 0 18 0 93 0 -86 0 145 0 492 0 699 0 166 0 227 0 -4 0 -107 0 217 0 341 -34 -680 838 92 0 30 0 185 0 -862 0 416 0 150 0 816 0 74 0 122 0 12.470 0 10.277 0 10.697 0 790 0 81 0 199 0 129 0 -30 0 16 0 34 0 8 0 23 1.108 70.689
230
Investeringen grondexploitaties
Boekwaarde
uitgaven
inkomsten
Bedragen x € 1.000
01-01-2005
2005
2005
saldo
correctie op niet geboekte in/verkoop uitg/ink 2004
2005
-135 0 0 -199 62 0 0 2.435 -15 3.534 1.067 55 183 -120 14 -1.001 -53
-6 2 9 26 3 13 0 81 20 -641 48 2 34 11 1 866 223
0 -39 -66 0 0 -324 -4 0 -40 0 0 0 0 0 0 -2.500 -353
-6 -38 -57 26 3 -311 -3 81 -20 -641 48 2 34 11 1 -1.634 -130
5.828
691
-3.325
-2.634
-401 -154 0
36 232 31
0 -136 0
36 96 31
-555
299
-136
163
64
3
-67
-64
64
3
-67
-64
2.596
1.575 -1.296
totaal overige
2.596
279
0
279
0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 -2.596 0 0 -2.596
Totaal staatP
61.284
199.672
-180.434
19.238
6.580
2BB01 2BB10 2BB68 2BC02 2BC03 2BC17 2BC19 2BC27 2BC35 2BC56 2BC78 2BC79 2BC83 2BC87 2BC88 2BC91 2BN21
Martini Trade Park CdH - Piccardt hof V.Sw ietenlaan.lok.8 VBK aardgasbaten VBK aardg./Zuiderprk VBK stationsgeb. NW Grote Markt/Waagst r. VBK Glaude - lokat ie AZG zuidpunt Stat ionsgebied Zuid Nieuw e Noordzijde Grote Markt (verw erv Vml.ENCHEA-t errein Veenw eg 2 (Eimers lo v.Sw ietenl.1 (ALO-lo Grote Markt na 21-02 Winkelcent rum Beijum
totaal kantoren 2BB49 2BB51 2BN05
It aliaans mozaiek Ruskenveen-voorzien. Rev.Sterrebos
totaal groenvoorzieningen 2BC70
Cremat . Selw erderhof
totaal begraafplaatsen Nog te boeken inkoop factur correct ie result aat apparaatskosten
Gemeenterekening 2005
1.575 -1.296
correctie Boekwaarde resultaat 2004 reeds in begin boekwaarde verwerkt 31-12-2005 0 0 0 -141 40 2 65 9 -39 -212 0 64 323 12 3 0 0 2.516 40 5 0 2.893 0 1.114 0 58 0 217 0 -109 0 14 2.500 -135 0 -183 0 0 2.932 6.126 0 0 0 -365 0 -59 0 31 0 0 0 -392 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1.575 0 -1.296 0 0 0 279 -248
87.476
231
G
Exploitatierekening 2005
Exploitatierekening 2005 Omschrijving Niet in te delen inkomsten Rente
331 46.930
Dividenden
4.742
Vergoeding voor personeel(=staatB)
8.140
Huren en pachten Overige goederen en diensten Belastingen Overdrachten Vrijval voorzieningen Totaal baten
Niet in te delen uitgaven Salarissen en sociale lasten
12.673 110.553 85.759 561.889 1.711 832.727
163 285.552
Personeel van derden
18.344
Afschrijving
24.336
Rente
58.378
Goederen en diensten
159.380
Overdrachten
242.592
Dotaties voorzieningen Totaal lasten
Totaal voor bestemming
33.007 821.751
10.976
Toevoegingen aan reserves:
4.253
Onttrekkingen aan reserves:
20.905
Totaal mutaties in reserves
16.652
Saldo na vastgestelde mutaties in reserves
27.628
Gemeenterekening 2005
232
H
Totaaloverzicht productgroepen Mutatie Dienst
Productgroep
Lasten
Baten
Saldo
Reserves
Saldo
Programma Werk en inkomen 8.01
SZW
Inkomen
147.133
133.248
13.886-
2.985
10.901-
8.02
SZW
Werk
69.226
61.274
7.951-
1.155
6.796-
8.03
SZW
Zorg
11.205
2.970
8.235-
1.359
6.876-
SZW
Taakstellingen
-
-
-
-
-
DSW
Sociale werkvoorziening
62.774
55.941
6.833-
-
6.833-
290.338
253.433
36.905-
5.499
31.406-
3.01
Totaal Werk en inkomen Programma Vestigingsklimaat 7.12
RO/EZ
Economisch Business Plan
7.134
3.648
3.486-
221
3.265-
7.07
RO/EZ
Bedrijventerreinen / kantoren
7.073
2.111
4.962-
185
4.777-
5.04
MD
Marktwezen
686
583
103-
-
103-
6.10
OCSW
Handel en ambacht
1.731
-
1.731-
-
1.731-
6.23
OCSW
Internationale betrekkingen
7.05
RO/EZ
Verkeer en vervoer
7.06
RO/EZ
Parkeerbedrijf
RO/EZ
Overig
Totaal Vestigingsklimaat
160
10
150-
-
150-
6.135
1.184
4.951-
2.153
2.798-
7.822
8.130
308
318-
10-
20.616
13.535
7.080-
252-
7.333-
51.357
29.201
22.155-
1.989
20.166-
Programma Leefomgeving 5.01
MD
Afval
5.02
MD
Straatreiniging
6.544
1.248
5.03
MD
Centrale werkplaats
1.965
5.05
MD
Centraal meldpunt evenementen
456
5.07
MD
5.08
MD
Vergunningverlening/ controle/ handhaving Beheren en saneren
5.09
MD
Niet in te delen kosten
6.20
OCSW
Openluchtrecreatie
7.08
RO/EZ
Geluidswering / Bodem
54
23
31-
-
31-
7.13
RO/EZ
Wegen
5.789
1.504
4.285-
44
4.241-
7.14
RO/EZ
Groen- en speelvoorzieningen
7.15
RO/EZ
Kunstwerken
1.402
335
1.067-
-
7.16
RO/EZ
Riolering
9.119
10.094
975
-
975
7.17
RO/EZ
Verkeersvoorzieningen
2.816
184
2.632-
-
2.632-
7.18
RO/EZ
Beheer
1.136
284
852-
-
852-
7.19
RO/EZ
Handhaving
2.072
1.802
270-
-
270-
7.20
RO/EZ
Water
1.520
964
556-
-
556-
7.21
RO/EZ
Begraafplaatsen
2.547
1.578
969-
53-
1.022-
4.01
HVD
Brandweer
4.02
HVD
Rampenbestrijding
1.077
678
399-
-
399-
4.03
HVD
Meldkamer
4.006
3.542
464-
-
464-
4.04
HVD
Ambulancedienst
2.010
1.467
543-
-
543-
RO/EZ
Overig
5.588
5.371
217-
32-
Totaal Leefomgeving
27.124
30.221
3.097
-
3.097
5.296-
-
5.296-
2.026
61
-
61
293
163-
-
163-
1.706
15
1.691-
35
1.656-
2.267
1.094
1.173-
312-
1.485-
-
42
42
130
172
1.669
861
808-
50
758-
11.425
14.597
106.889
1.043
4.589
69.258
10.382-
10.008-
37.631-
47
5-
96-
10.3351.067-
10.013-
25037.728-
Programma Woonklimaat 7.02
RO/EZ
Woningbouwlocaties
7.03
RO/EZ
Particuliere woningverbetering
1.606
1.453
153-
449
296
852
312-
1.164-
150-
1.314-
7.04
RO/EZ
7.10
RO/EZ
Bouwtoezicht
6.363
6.344
19-
-
19-
Monumenten en archeologie/cultuurhistorie
2.700
2.301
399-
4-
403-
Gemeenterekening 2005
233
7.23
RO/EZ
Woonwagenvoorzieningen
7.34
RO/EZ
Wijkvernieuwing
RO/EZ
Overig
Totaal Woonklimaat
413
169
244-
-
9.462
8.554
908-
-
244908-
17.469
13.535
3.934-
254-
4.188-
38.865
32.044
6.821-
42
6.780-
Mutatie Dienst
Productgroep
Lasten
Baten
Saldo
Reserves
Saldo
Programma Duurzame Ontwikkeling 5.06
MD
Milieubeleid
7.09
RO/EZ
Groen- en recreatievoorzieningen
RO/EZ
Overig
Totaal Duurzame ontwikkeling
1.015
328
687-
-
92
132
40
91
687131
497
-
497-
0
497-
1.604
460
1.144-
91
1.053-
Programma Onderwijs en welzijn 6.01
OCSW
Basisonderwijs
39.568
38.758
810-
-
810-
6.02
OCSW
(Voortgezet) speciaal onderwijs
15.289
14.778
511-
-
511-
6.03
OCSW
Voortgezet onderwijs
47.483
46.746
737-
-
737-
6.04
OCSW
Huisvesting scholen
13.767
1.619
12.148-
232
11.916-
6.05
OCSW
Kansenbeleid / Vensterscholen
4.505
2.570
1.935-
19
1.916-
6.06
OCSW
Volwasseneneducatie
4.201
4.056
145-
-
145-
6.07
OCSW
Overige projecten onderwijs
5.749
2.518
3.231-
-
3.231-
6.22
OCSW
Emancipatiezaken
335
88
247-
-
247-
6.25
OCSW
Sociaal cultureel werk
1.310
9.208-
244-
9.452-
6.26
OCSW
Kinderopvang
4.281
1.406
2.875-
-
2.875-
6.27
OCSW
Maatschappelijke dienstverlening
2.496
56
2.440-
-
2.440-
6.28
OCSW
Jeugdhulpverlening
1.322
537
785-
-
785-
6.29
OCSW
Ouderenbeleid
960
65
895-
-
895-
6.30
OCSW
Gehandicaptenbeleid
68
-
68-
-
68-
6.31
OCSW
Maatschappelijke opvang
7.210
6.542
668-
-
668-
6.32
OCSW
Verslaafdenhulpverlening
3.726
Totaal Onderwijs en welzijn
10.518
161.478
2.854
872-
-
872-
123.903
37.575-
7
37.568-
Programma Gezondheid 4.05
HVD
Infectieziektenbestrijding
4.06
HVD
Openbare gezondheidszorg
4.07
HVD
Voorziening ouderen en gehandicapten Totaal Gezondheid
3.717
2.919
798-
-
798-
18.130
14.690
3.440-
16-
3.456-
14.475
3.434
11.041-
470
10.571-
36.322
21.043
15.279-
454
14.825-
Programma Sport en cultuur 6.08
OCSW
Natuurmuseum
1.979
716
1.263-
-
1.263-
6.09
OCSW
Stedelijke Muziekschool
3.120
504
2.616-
-
2.616-
OCSW
Cultuurnota
-
-
-
-
-
6.11
OCSW
Podiumkunsten
14.857
6.688
8.169-
-
8.169-
6.12
OCSW
Beeldende kunst en musea
6.612
2.292
4.320-
-
4.320-
6.13
OCSW
Film
103
-
103-
-
103-
6.14
OCSW
Letteren en bibliotheek
5.356
-
5.356-
-
5.356-
6.15
OCSW
Amateurkunst en kunsteducatie
1.784
399
1.385-
-
1.385-
6.16
OCSW
Overige culturele activiteiten
1.729
306
1.423-
-
1.423-
6.17
OCSW
(Sport)accommodaties
8.163
1.560
6.603-
-
6.603-
6.18
OCSW
Zwembaden en Kardinge
8.422
2.988
5.434-
-
5.434-
6.19
OCSW
Sportondersteuning
1.388
386
1.002-
-
1.002-
6.21
OCSW
Mediabeleid
571
256
315-
-
315-
54.084
16.095
37.989-
-
37.989-
1.891
592
1.299-
-
1.299-
Totaal Sport en Cultuur Programma Integratie 6.24
OCSW
Minderhedenbeleid
Gemeenterekening 2005
234
Totaal Integratie
1.891
592
1.299-
-
1.299-
Mutatie Dienst
Productgroep
Lasten
Baten
Saldo
Reserves
Saldo
Programma's Overig 1.02
DIA
Mobiliteit en consultancy
1.984
1.239
745-
-
745-
1.03
DIA
Burgerzaken
6.249
2.950
3.299-
-
3.299-
1.04
DIA
Belastingen
7.866
4.607
3.259-
200-
3.459-
1.05
DIA
Dienstverlening arbeidszaken
2.205
1.117
1.088-
-
1.088-
1.06
DIA
Gemeentelijk Informatiecentrum
1.857
428
1.429-
-
1.429-
1.07
DIA
Gemeentearchief
1.794
-
1.794-
-
1.794-
1.08
DIA
Commerciële zaken
4.231
2.653
1.578-
-
1.578-
1.10
DIA
Rechtsbescherming
1.074
17
1.057-
-
1.057-
1.11
DIA
Centrale ICT Organisatie
18.197
16.763
1.434-
182-
1.616-
1.12
DIA
Totaal overig en concerntaken
8.043
6.713
1.330-
343
987-
1.13
DIA
Stad en stadhuis
2.036
274
1.762-
-
1.762-
7.11
RO/EZ
Stadsdeelcoordinatie
6.315
4.483
1.832-
6.33
OCSW
Algemene baten en lasten
1.970
2.379
409
-
409
9.01
BSD
Beleids- en beheersinstrumenten
654
3
651-
-
651-
9.02
BSD
Beleidsontwikkeling en -advisering
5.489
793
4.696-
-
4.696-
9.03
BSD
Concerncontrol
1.261
-
1.261-
-
1.261-
9.04
BSD
Bestuursondersteuning
1.551
-
1.551-
-
1.551-
9.05
BSD
Bestuur
1.899
9
1.890-
-
1.890-
9.06
BSD
Concernstelposten
5.668
5.405
263-
8.708
8.445
9.07
BSD
Staftaken
3.768
3.712
56-
-
56-
9.08
BSD
Volksvertegenwoordiging
2.746
113
2.633-
-
2.633-
RO/EZ
Overig
Totaal Overig
1.832-
29
59
30
2-
28
86.886
53.717
33.169-
8.667
24.502-
51.923
Algemene inkomsten en post onvoorzien 1.04
DIA
Onroerende zaakbelasting
-
51.923
51.923
-
1.04
DIA
Roerende zaakbelasting
-
85
85
-
85
1.04
DIA
Hondenbelasting
-
591
591
-
591
1.04
DIA
Logiesbelasting
ADF
Saldo financieringsfunctie
9.06
BSD
Algemene Uitkering
9.06
BSD
Post onvoorzien
9.06
BSD
Rente reserves
BSD
Saldo comp. BTW en uitkering BCF Dividenden
Totaal algemene inkomsten en post onvoorzien
Totaal lasten en baten 2005
Gemeenterekening 2005
-
448
448
-
448
62.595
65.271
2.676
-
2.676 181.599
-
181.599
181.599
-
470
-
470-
-
470-
-
1.490
1.490
-
1.490
244
-
244-
-
244-
-
2.848
2.848
-
2.848
63.309
304.255
240.946
-
240.946
893.024
904.000
10.978
16.652
27.628
235
I Nieuw beleid Prod.n Dienst r
Nieuw beleid Productgroep
Begroting 2005 (i) (s)
Programma Werk en Inkomen 8.03 SZW Minimabeleid 3.01 DSW Sociale werkvoorziening
3.250-
Totaal programma Werk en Inkomen
3.250-
Programma Vestigingsklimaat 9.02 BSD Groningen Promotie 7.12 RO/EZ Personeelskosten EBP 7.12 RO/EZ Activiteitenbudget EBP 7.12 RO/EZ Marketing Groningen RO/EZ Eemskanaal/Europapark/Westpoort RO/EZ Grote Markt RO/EZ Kolibri RO/EZ Binnenstad Beter 7.05 RO/EZ Stadsbalkon Totaal programma Vestigingsklimaat Programma Leefomgeving 4.02 HVD Geneeskundige Hulp bij Ongevallen en Rampen Totaal programma Leefomgeving
Realisatie 2005 (i) (s)
500-
3.250-
500-
15031845068-
3.250-
1423184506830040030055264-
986-
1.319-
5050-
-
30011655978-
471-
50-
50-
-
Programma Woonklimaat 7.34 RO/EZ Winkelcentra
500-
Totaal programma Woonklimaat
500-
-
-
-
Programma Duurzame ontwikkeling 5.06 MD Energieconvenant en Klimaatplan Totaal programma Duurzame ontwikkeling
100100-
-
8585-
-
Programma Onderwijs en Welzijn 6.04 OCSW Sociale wijkvernieuwing OCSW Begrotingstekort OCSW Totaal programma Onderwijs en Welzijn Programma Sport en Cultuur 6.21 OCSW OOG TV en radio 6.15 OCSW Cultuureducatie OCSW Voorzieningen voor sport, cultuur en buurten 6.09 OCSW Muziekschool 6.14 OCSW Vergoeden accreskorting Bibliotheek 6.17 OCSW Beheer / onderhoud sportaccomodaties 6.18 OCSW Onderhoud zwembaden 6.19 OCSW Sportcoördinatoren Vensterschool 6.11 OCSW Stadschouwburg / Oosterpoort 6.12 OCSW Depot Groninger Museum 6.16 OCSW Cultuurnota Totaal programma Sport en Cultuur Programma Integratie 6.24 OCSW
Ganashi
Totaal programma Integratie
Gemeenterekening 2005
4181.8772.295-
-
200200-
3281.8772.205-
35045500-
35045300-
175200-
175100100-
300581.000500-
136-
3.128-
1.361-
525100500-
389389-
171171-
100253385001.808-
6014500699-
389-
389-
-
236
Nieuw beleid Prod.n Dienst r Programma Overig 9.08 BSD 9.06 Concern 1.12 DIA 9.05 BSD 6.16 OCSW Concern Concern
Productgroep
Raad Flankerend beleid Stad en Stadhuis Nieuwjaarsfeest Volksfeesten Versterken AER Bezuinigingen gesubsidieerde arbeid
Totaal programma Overig
Totaal Nieuw Beleid 2005
Gemeenterekening 2005
Begroting 2005 (i) (s)
Realisatie 2005 (i) (s)
552.50020025-
4520025-
502.000275-
502.000-
5.000-
105-
2.225-
95-
15.698-
3.485-
10.990-
1.436-
237
J
Onderhoudsgegevens gemeentelijke gebouwen
Bestuursdienst Oude Stadhuis Goudkantoor
Boekwaarde 31-12-2005 27.770 1.738
Meerjarenplan aanwezig aanwezig
Voorziening ultimo 2005 114
Onderhoudsbedrag Begroting 2005 70 10
Nb. De Voorziening onderhoud gebouwen is voor zowel het Oude Stadhuis als voor het Goudkantoor. Totaal 29.508 114 Verzekerde waarde: 29.512 Dienst Informatie en Administratie Trompsingel Prefectenhof Totaal Verzekerde waarde:
Dienst Sociale Werkvoorziening Peizerweg Eenrumermaar Helene Swarthlaan Iepenlaan Concourslaan Corpus den Hoorn Travertijnstraat Totaal Verzekerde waarde:
Hulpverleningsdienst
Boekwaarde 31-12-2005 5.203 10.337
Meerjarenplan
Meerjarenplan aanwezig aanwezig aanwezig aanwezig aanwezig aanwezig aanwezig
Boekwaarde 31-12-2005 1.528 7.230 -
Meerjarenplan
1.311 10.069 23.663
Onderwijs Cultuur Sport en Welzijn Openbaar basisonderwijs Openbaar speciaal onderwijs Openbaar voortgezet onderwijs Oosterpoort/Stadschouwburg Vensterscholen Muziekschool Natuurmuseum Voormalige schoolgebouwen Kardinge en zwembaden Sporthallen Gymnastieklokalen Sportvelden Welzijnsaccommodaties Tennisparken Atletiekbaan, drafbaan, wielerbaan Recreatiegebied Kardinge Recreatiegebied Paterswolde Recreatiegebied Ruskenveen
Gebouw Sontweg 10 Gebouw Hanzeplein 120 Verbouw Hanzeplein 125 (drugsverslaving) Gebouw Diamantlaan Totaal Verzekerde waarde:
Gemeenterekening 2005
80
65
Voorziening ultimo 2005
Onderhoudsbedrag Begroting 2005
Onderhoudsbudget Rekening 2005
627
126
128
gereed 2006 gereed 2006
15.540 25.875
Boekwaarde 31-12-2005 4.623 1.985 0 76 22 38 0 6.744 22.937
Onderhoudsbudget Rekening 2005 55 10
Voorziening ultimo 2005 0 0 0 0 0 0 0 0
Onderhoudsbedrag Begroting 2005 280 40 1 2 1 1 1 326
Onderhoudsbudget Rekening 2005 260 35 0 4 12 0 0 311
Voorziening ultimo 2005 395 341
Onderhoudsbedrag Begroting 2005 170 165
Onderhoudsbudget Rekening 2005 165 189
(niet) aanwezig
60 796
30 365
23 377
Boekwaarde 31-12-2005 28.564 5.169 12.607
Meerjarenplan aanwezig aanwezig aanwezig
Voorziening ultimo 2005 16 512 339
Onderhoudsbedrag Begroting 2005 794 435 750
Onderhoudsbudget Rekening 2005 1.147 244 976
7.126
aanwezig
1.721
440
299
7.524 254 501 640 16.292 1.774 1.626 7.091 3.339 65 0
aanwezig aanwezig Actualisatie aanwezig aanwezig aanwezig aanwezig aanwezig aanwezig Uitbesteed
256 0 0 0 49 0 58 0 0 0 0
144 55 88 90 393 172 202 1.581 121 47 135
204 42 117 80 614 145 154 1.826 53 54 224
7.687 0 0
aanwezig
0 0 0
325 0 0
329 0 94
aanwezig aanwezig aanwezig
238
Onderwijs Cultuur Sport en Welzijn Openbaar basisonderwijs Camping Stadspark Totaal Verzekerde waarde:
Milieudienst
Boekwaarde 31-12-2005 28.564 100 100.359 562.918
Duinkerkenstraat Wijkpost Vinkhuizen Afvalbrengstation Totaal Verzekerde waarde:
Boekwaarde 31-12-2005 5.244 1.257 1.001 7.502 30.122
Ruimtelijke Ordening en
Boekwaarde
Economische Zaken A. Groot onderhoud tlv voorziening groot onderhoud: Begraafplaatsen Huisvesting Gothenburgweg Wijkposten (incl.havenkantoor) Huisvesting Zuiderdiep Groninger museum B. regulier onderhoud tlv exploitatie Totaal Verzekerde waarde:
Gemeenterekening 2005
Meerjarenplan aanwezig
Voorziening ultimo 2005 16 0 2.951
Meerjarenplan
Onderhoudsbudget Rekening 2005 1.147 1 6.603
Voorziening ultimo 2005
Onderhoudsbedrag Begroting 2005
Onderhoudsbudget Rekening 2005
1.256
242
210
aanwezig gereed 2006 gereed 2006
Meerjarenplan
31-12-2005
1.917 3.710 655 7.623 0
Onderhoudsbedrag Begroting 2005 794 18 5.790
Voorziening ultimo 2005 650
aanwezig aanwezig aanwezig aanwezig aanwezig
826
gereed 2006 13.905 67.542
1.476
Onderhoudsbedra g Begroting 2005
Onderhoudsbudg et Rekening 2005
114 12 287 736 265
27 2 25 62 405
230
181
1.644
701
239
K
Lijst met verbonden partijen
Bestuursdienst NV’s en BV’s NV Waterbedrijf Groningen • Het betreft het Waterbedrijf te Groningen. • Het openbaar belang wordt vertegenwoordigd middels levering aan ruim 260.000 aansluitingen in de provincie Groningen en Eelde en Paterswolde. • Er hebben zich geen veranderingen voorgedaan in het belang. • Het belang bedraagt 68 aandelen à 36.060,- euro en 3 aandelen à 500,- euro. • Het eigen vermogen begin 2005 was 24 miljoen euro en het eigen vermogen eind 2005 is nog niet bekend. Het vreemd vermogen begin 2005 was 66 miljoen euro en het vreemd vermogen eind 2005 is nog niet bekend. Het netto resultaat bedraagt 1,7 miljoen euro. • De gemeente levert één van de commissarissen. Martiniplaza B.V. • Het betreft Martiniplaza te Groningen • Het openbaar belang betreft het bevorderen van cultuur in de meest brede zin van het woord, het aanbieden van een zalencomplex voor sportactiviteiten. • Het belang bedraagt 1800 aandelen à 1000,- euro. • Er hebben zich geen veranderingen voorgedaan gedurende het jaar. • Het eigen vermogen begin 2005 was 5,6 miljoen euro, het eigen vermogen eind 2005 is nog niet bekend. Het vreemd vermogen begin 2005 was 18,9 miljoen euro, het vreemd vermogen eind 2005 is nog niet bekend. Het nettoresultaat over 2004 bedraagt 13 duizend euro voordelig. • De gemeente heeft het recht één commissaris te benoemen. NV Essent • Het betreft NV Essent te Groningen • Het openbaar belang betreft de levering van gas, elektriciteit, onderhoud en kabelcomproducten aan bedrijven en particulieren. • Het aandelen belang bedraagt 28 aandelen à 76.510,- euro en 22 aandelen à 76.510,euro. • Het eigen vermogen begin 2005 was 2,9 miljard euro, het eigen vermogen eind 2005 is nog niet bekend. Het vreemd vermogen begin 2005 was 5,4 miljard euro, het vreemd vermogen eind 2005 is nog niet bekend. Het resultaat over 2004 bedraagt 426 miljoen euro positief. Gemeenschappelijke regelingen Gemeenschappelijke regeling Regio Centraal Groningen • Het openbare belang betreft de bestuurlijke samenwerking om de kwaliteit van de regio Centraal te behouden en te ontwikkelen. • Er hebben zich geen veranderingen voorgedaan in de regeling. • Het eigen vermogen begin 2005 was 355 duizend euro, het eigen vermogen eind 2005 is nog niet bekend. Het vreemd vermogen begin 2005 was 869 duizend euro, het vreemd vermogen eind 2005 is nog niet bekend en het resultaat over 2004 bedraagt 6 duizend euro. Gemeenschappelijke regeling Bestuursacademie Noord Nederland • Het betreft de bestuursacademie Nederland te Zwolle, die cursussen geeft en opleidingen verzorgt. • Het algemeen belang is het kunnen beschikken als gemeente over goed opgeleide en gekwalificeerde ambtenaren. • In 2004 is de Bestuursacademie Noord Nederland overgegaan in Bestuursacademie. • Er hebben zich in 2005 geen veranderingen voorgedaan.
Gemeenterekening 2005
240
•
Het eigen vermogen begin 2005 was 1,2 miljoen euro, het eigen vermogen eind 2005 is nog niet bekend. Het vreemd vermogen begin 2005 was 66 duizend euro, het vreemd vermogen eind 2005 is nog niet bekend. Het resultaat over 2004 bedraagt 40 duizend euro nadeel.
Gemeenschappelijke regeling Centrum voor Automatisering Noord Nederland (CEVAN) • Betreft het Centrum voor Automatisering Noord Nederland te Groningen • Er hebben zich geen veranderingen voorgedaan. • Het eigen vermogen begin 2005 was 78 duizend euro. Het eigen vermogen eind 2005 is nog niet bekend. Het vreemd vermogen begin 2005 was 255 duizend euro, het vreemd vermogen eind 2005 is nog niet bekend. Het netto resultaat over 2004 bedraagt 30 duizend nadeel. IZA Nederland • Betreft het Instituut Zorgverzekering Ambtenaren, te Nieuwegein. • IZA was zorgverzekeraar specifiek voor ambtenaren. • Er hebben zich in 2005 geen veranderingen voorgedaan. DIA BV’s en NV’s NV Bank Nederlandse Gemeenten te Den Haag • Dit betreft een bank voor overheden en instellingen voor het maatschappelijk belang. • Het eigen vermogen eind 2004bedraagt 2,6 miljard euro, het vreemd vermogen 85,7 miljard. Het resultaat over 2004 bedroeg 301 miljoen euro. • Er hebben zich geen wijzigingen voorgedaan in het belang. Stichtingen met daarin een financieel belang Stichting Sociaal Fonds Groningen te Groningen • Dit betreft een stichting voor het ondersteunen van gemeenteambtenaren en van aan Groningen gelieerde instellingen. • Het eigen vermogen eind 2003 bedroeg 257.000 euro, het vreemd vermogen 44.000 euro, het resultaat 2003 bedroeg 17.00 euro negatief. De definitieve resultaten over 2004 zijn nog niet bekend. • Het bestuur van de stichting bestaat uit de wethouder Financiën en Cultuur van de gemeente, een raadslid en enkele ambtenaren. Gemeenschappelijke regelingen Gemeenschappelijke regeling Groninger Archieven te Groningen • Betreft een regeling met dienstverlening op het gebied van historische informatie over Stad en Lande van Groningen. • Het eigen vermogen eind 2004 bedroeg 374.000 euro, het vreemd vermogen 1.251.000 euro. Het resultaat over 2004 was 1.000 euro positief. DSW BV’s en NV’s Thermiek BV • Betreft een 100% deelneming via DSW Stadspark; de directeur Middelen DSW is de directeur. • Deze onderneming is destijds overgenomen om activiteiten te kunnen ontplooien op de reïntegratiemarkt. Er hebben zich gedurende het jaar geen veranderingen voorgedaan in de zeggenschap. • Het eigen vermogen van de deelneming bedraagt per 31 december 2005 26.000 euro negatief. Het resultaat over 2005 was 1.000 euro negatief. Gemeenschappelijke regelingen Werkvoorzieningschap voor Administratieve Dienstverlening in de provincie Groningen • Dit betreft het voormalige Zodiak. Dit werkvoorzieningschap is in 2005 geliquideerd. Daarbij heeft de vereffeningscommissie besloten het resterende liquidatiesaldo ad 31.000 te
Gemeenterekening 2005
241
doneren aan de organisatie van de Special Olympics, die in 2006 in de gemeenten Hoogezand-Sappemeer en Veendam zullen worden gehouden. HVD NV’s en BV’s Regionale Ambulancevoorziening BV • Betreft de regionale ambulancevoorziening in Groningen, die een efficiënt en kwalitatief hoogwaardige ambulancezorg in de provincie Groningen behartigt. • Het belang betreft één aandeel CPA en drie aandelen ambulancedienst. • Het eigen vermogen per 31 december 2004 bedroeg 18.151 euro, het vreemd vermogen 434.116 euro. Het resultaat over het boekjaar 2004 was 0. Stichtingen met daarin een financieel belang Medische Opvang Asielzoekers Noord Nederland • Het medische opvang Asielzoekers Noord Nederland is opgericht conform het contract met Centraal Opvangorgaan Asielzoekers (COA). • Op grond van het contract is sprake van volledige financiering van de activiteiten door het COA. Gemeenschappelijke regeling hulpverlening en openbare gezondheidszorg • Het openbaar belang wordt behartigd door het uitvoering geven aan repressieve en preventieve brandbestrijding, hulpverlening bij ongevallen en rampen, bescherming en bevordering van de gezondheid van de bevolking en afstemming in de ambulancehulpverlening. • De bijdragen die de gemeenten verschuldigd zijn, worden vastgesteld door de lasten, na aftrek van eventuele andere baten, om te slaan over de deelnemende gemeenten naar rato van het inwonertal per 1 januari van het jaar waarop de betaling der bijdragen betrekking heeft. • Het eigen vermogen per 31 december 2005 bedraagt 529 duizend euro, het vreemd vermogen 18,2 miljoen euro. Het resultaat over 2005 bedroeg 90 duizend euro positief. MD Gemeenschappelijke regelingen De Milieudienst kent een drietal gemeenschappelijke regelingen op het gebied van afvalbeheer: de ARCG, Winsum en Loppersum. Alleen de ARCG is een gemeenschappelijke regeling met een afzonderlijk openbaar lichaam met rechtspersoonlijkheid. Gemeenschappelijke regeling Afvalverwijdering Regio Centraal Groningen (ARCG) • Het betreft een rechtspersoonlijkheid bezittend openbaar lichaam, gevestigd te Groningen. • Het lichaam heeft ten doel de behartiging van de belangen van preventie, en het op milieuhygiënisch verantwoorde wijze beheren van (afval)stoffen afkomstig uit de gemeenten in de regio, het bevorderen van overheidsinvloed op de sturing van afvalstoffen en het ketenbeheer en mogelijk andere milieu- en reinigingstaken. • Er zijn geen mutaties gedurende het jaar in de zeggenschap/deelname. • Het eigen vermogen per 31 december 2005 bedraagt 2,3 miljoen euro, het vreemd vermogen 9,8 miljoen euro en het resultaat bedraagt 550.000 euro. OSCW Stichtingen met daarin een financieel belang Stichting gebouw Kardinge • Betreft Stichting Gebouw Kardinge te Groningen • Met ingang van 1/1/2004 is het eigendom van het gebouw Kardinge overgedragen aan de gemeente Groningen, dienst OCSW. Hiermee is het openbaar belang van de stichting komen te vervallen.
Gemeenterekening 2005
242
• •
Er is vanaf 1 januari 2004 sprake van een stichting in liquidatie. De eindcontrole van de Belastingdienst heeft plaatsgevonden en heeft niet geleid tot een naheffing. De stichting zal zo spoedig mogelijk worden geliquideerd. Geschat wordt een eigen vermogen van circa 101.000 euro en een vreemd vermogen van nihil. Resultaat 2005 is nul.
Gemeenschappelijke regelingen Gemeenschappelijke regeling Meerschap Paterswolde • Betreft Gemeenschappelijke regeling Meerschap Paterswolde • Het openbaar belang is de behartiging van de belangen van recreatie, landschapsverzorging en natuurbescherming in het gebied. • Gedurende het begrotingsjaar hebben zich geen veranderingen voorgedaan. • Het eigen vermogen bedraagt op 1 januari 2005 523.000 euro. Het vreemd lang vermogen 1.000.000 euro. Het resultaat 2005 kunnen we niet melden want de jaarrekening 2005 van het Meerschap was op het moment van samenstelling van de dienstrekening OCSW nog niet beschikbaar. ROEZ Lijst verbonden partijen (definitieve cijfers 2005 tenzij anders aangegeven) NV’s en BV’s NV Groningen Airport Eelde te Eelde. • Het openbaar belang van de luchthaven is de bereikbaarheid door de lucht van vestigingsplaats Groningen. • Het belang van de gemeente is uitgebreid met de overdracht van aandelen voor 1 euro van het rijk naar de regionale partijen, waaronder de gemeente. • Het eigen vermogen GAE bedraagt 12.841.387 euro. • Het vreemd vermogen van GAE bedraagt 23.057.298 euro • Het resultaat bedroeg 1.002.385 euro negatief. Jaarlijks doen betrokken overheden een storting ten gunste van het eigen vermogen van 1.021.005 euro waarvan de Gemeente Groningen 26% = 264.053 euro bijdraagt. NV Euroborg NV te Groningen. • Het openbaar belang van de Euroborg is de landmark in de ontwikkeling van het Europapark, de sportvoorziening voor betaald voetbal in Groningen. • Het belang van de gemeente is 50% van de aandelen, zijnde de nominale waarde van 24.000 euro; • Het aansprakelijk vermogen Euroborg bedraagt: 3.085.496 euro; • Het vreemd vermogen van Euroborg bedraagt: 24.586.276 euro; • Het resultaat bedroeg 1.149.693 euro negatief. NV Bouwfonds Nederlands Gemeenten te Hoevelaken. • In 1946 werd de NV Bouwspaarkas Drentse Gemeenten opgericht met als doelstelling zich bezig te houden met de volkshuisvesting in het algemeen en met het eigen woningbezit voor een zo breed mogelijke laag van de bevolking in het bijzonder. Ooit begonnen op ideële basis heeft het bedrijf zich in de loop der jaren ontwikkeld in commerciële richting tot het huidige Bouwfonds Nederlandse Gemeenten. De Raad heeft besloten de aandelen Bouwfonds Nederlandse Gemeenten te verkopen aan de ABN/AMRO. In 2005 zijn de laatste 25% aandelen overgedragen. • ABN AMRO heeft eind 2004 besloten ook de call optie uit te oefenen op de cumulatief preferente aandelen Bouwfonds, die in handen waren van Nederlandse gemeenten. De overdracht heeft op 1 april 2005 plaatsgevonden tegen betaling in contanten. Hierdoor is ABN AMRO thans zowel economisch als juridisch voor 100% eigenaar van Bouwfonds. NV Groninger Monumentenfonds te Groningen. • De gemeente participeert in de NV d.m.v. een achtergestelde lening van 1 miljoen euro uit de AER en 500.000 euro uit Stimuleringsfonds Wonen en Monumenten.
Gemeenterekening 2005
243
NV Wonen boven Winkels te Groningen. • Het openbaar belang van de NV is het vormgeven van een deel van de gemeentelijke volkshuisvestingstaak door het realiseren van 200 wooneenheden in de binnenstad boven winkels in de komende 10 jaar, al dan niet in combinatie met andere functies. • Het eigen vermogen van NV WBW 2004 bedraagt 1.890.688 euro • Het vreemd vermogen bedraagt 2.797.888 euro • Het jaarresultaat over 2004 bedraagt 109.312 euro negatief. Community Network Noord Nederland BV te Groningen. • De gemeente is sinds 2005 aandeelhouder van de BV. • De andere aandeelhouders zijn SIG-realestate BV. En de stichting Administratiekantoor, die certificaten van aandelen beheert namens de HanzeHogeschool, Biblionet en de RuG. • Het CNNN BV is 100% eigenaar van dochtermaatschappij CNG BV, die exploitatie van het glasvezelnetwerk in Groningen uitvoert. • Het eigen vermogen van de CNG BV per 31-12-2004 bedraagt 49.657 euro • Het vreemd vermogen bedraagt 105.008 euro • Statutaire vestigingsplaats: Groningen Stichtingen met daarin financieel belang: Stichting SIG te Groningen • De gemeente heeft de Stichting SIG opgericht, met als doel het beheren en ontwikkelen van bedrijfsgebouwen. Deze stichting beheert de aandelen van de BV SIG. De gemeente verstrekt een achtergestelde lening van 5.605.795 euro en een gewone lening van 11.925.850 euro. • De BV SIG heeft een eigen vermogen van 29.416.014 euro, en een vreemd vermogen ( inclusief de gemeentelijke leningen) van 93.983.592 euro. Het resultaat over 2004 bedroeg 5.942.959 euro. • Begin 2006 zijn de aandelen in de SIG BV verkocht voor een bedrag van 19 miljoen euro. De leningen voor een totaalbedrag van 11 miljoen euro worden bij de levering van de aandelen afgelost. De achtergestelde lening blijft nog 8 jaar gehandhaafd. Stichting Chinapark te Haren • De Stichting Chinapark beheerde het Chinapark, annex aan de Hortus; de stichting verkeert in liquidatie. In 2003 is het Chinapark verkocht aan de RUG. De stichting heeft hierbij bedongen dat het Chinapark nog minimaal tot 2012 in stand wordt gehouden. • Het eigen vermogen ultimo 2005 bedraagt 31.676 euro. • Het vreemd vermogen ultimo 2005 bedraagt 0 euro. • Het resultaat in 2005 bedraagt 131 euro. Stichting GN-IX, Groningen Internet Exchange • De GN-IX is een door noordelijke overheden opgezette en gecontroleerde neutrale marktplaats voor internetverkeer, met als doelstelling om het noordelijke bedrijfsleven tegen gunstige (marktconforme) voorwaarden internetdiensten te kunnen laten afnemen en aanbieden. De GN-IX heeft bewezen positieve invloed op de prijsdaling van IP-diensten, en deze trend lijkt zich nog voort te zetten. Gezien de zeer competitieve marktverhoudingen is de overheid als garantiegever voor een neutrale marktplaats nog steeds noodzakelijk. • Het eigen vermogen van GNIX bedroeg - 205.305 euro. Hierbij moet in de beschouwing worden betrokken dat als voorziening een investeringssubsidie op de balans staat van 483.190 euro. • Het vreemd vermogen bedroeg 1.132.912 euro. • Het resultaat bedraagt -29.519 euro. • Statutaire vestigingsplaats Groningen Stichting KUUB • Stichting KUUB is een centrum voor Particuliere Bouw in Groningen. De stichting heeft samen met de Gemeente Groningen en woningcorporatie Nijestee een contract gesloten; • Stichting KUUB is opgericht om het projectmatig particulier opdrachtgeverschap in Groningen en omgeving te faciliteren en te stimuleren;
Gemeenterekening 2005
244
•
Om de stichting van de grond te krijgen is eenmalig een lening verstrekt door de Stichting Volkshuisvesting Nederland, uit gelden beschikbaar voor de gemeente Groningen, met 50% achtervang van Nijestee van 340.000 euro.
Stichting ten behoeve van kapitaaldeelname in GEMM CV • De stichting zal optreden als Commanditaire Vennoot van GEMM (Commandite Stichting Kapitaal) en heeft ten doel de belangen van de gemeente Groningen, gemeente Slochteren, BBL en provincie Groningen te bundelen en te behartigen ten opzichte van GEMM CV. • De overheidspartijen nemen deel voor een bedrag van 240.000 euro in de GEMM CV, hiervan heeft de gemeente Groningen de helft bijgedragen. • De stichting heeft aan GEMM CV een achtergestelde lening verstrekt van 4,75 miljoen euro. De gemeente Groningen heeft hiervan de helft zijnde 2,375 miljoen euro door middel van een achtergestelde lening verstrekt. Stichtingen met daarin bestuurlijk belang • Stichting ten behoeve van bundeling van zeggenschap in GEMM Beheer BV • De stichting heeft ten doel de belangen van de gemeente Groningen, gemeente Slochteren, BBL en provincie Groningen te bundelen en te behartigen ten opzichte van GEMM Beheer BV en GEMM. • De stichting neemt deel voor een bedrag van 10.000 euro in de GEMM Beheer BV, hiervan heeft de gemeente de helft bijgedragen. • De stichting houdt en administreert de aandelen GEMM Beheer .
Gemeenschappelijke regelingen GR Bedrijvenpark Rengers te Groningen. • De Gemeenschappelijke Regeling Rengers is in 1994 samen met de gemeenten Slochteren en Hoogezand opgericht met als doel het ontwikkelen en exploiteren van een intergemeentelijk bedrijvenpark Rengers (gelegen bij Hoogezand). • Het bedrijventerrein biedt ruimte voor transport, industrie, groothandel en dienstverlening. • De exploitatie in de GR van het bedrijventerrein t/m fase 2 zal naar verwachting een positief resultaat opleveren van 1,5 miljoen euro. GR Eems Dollard Regio te Leer Duitsland. • De GR EDR wil ertoe bijdragen dat negatieve aspecten, die voortvloeien uit de perifere ligging in het desbetreffende land en de situatie in een (voormalig) grensgebied, worden weggenomen en dat de voordelen van een aaneengroeiend Europa worden erkend en benut. • Het eigen vermogen bedroeg einde 2004 1.172.972 euro • Het vreemd vermogen bedroeg einde 2004 1.140.634 euro • Het resultaat over 2004 bedroeg 547.133 euro • De jaarlijks bijdrage bedraagt 11.000 euro. OV-bureau • Het OV-bureau, een initiatief van de provincies Groningen en Drenthe en de gemeente Groningen, is verantwoordelijk voor het openbaar vervoer in Groningen en Drenthe. Het OV-bureau stuurt de vervoerders aan en geeft het openbaar vervoer vorm. Het OV-bureau is verantwoordelijk voor het beheer van de concessies, voor toekomstige aanbestedingen en voor de ontwikkeling van het openbaar vervoer. • De bijdrage aan de exploitatie van het OV-bureau door de gemeente Groningen bedroeg 140.000 euro in 2005. SOZAWE Stichtingen met daarin een financieel belang Stichting Weer Werk Groningen • De stichting heeft ten doel het geven van uitvoering aan onderdelen van de Wet Werk en Bijstand, met name in de gemeente Groningen en directe omgeving. Hieruit vloeit voort het zoeken en aanbieden van gesubsidieerd werk aan zeer moeilijk bemiddelbare langdurig
Gemeenterekening 2005
245
• •
werklozen en jongeren, het bevorderen van werkervaring, vorming en scholing ter versterking van hun positie op de arbeidsmarkt en de doorstroming naar regulier werk. Het eigen vermogen per 31 december 2005 bedraagt 0,9 miljoen euro, het vreemd vermogen 3,5 miljoen euro. Het resultaat 2005 bedraagt 266 duizend euro. Het bestuur van de stichting wordt gevormd door ambtenaren van de dienst.
Gemeenterekening 2005
246
L
Lijst met afkortingen
A ABCG
Advies- en Begeleidingscentrum Groningen
ABP
Algemeen Burgerlijk Pensioenfonds
ABW
Algemene Bijstandswet
AER
Algemene Egalisatiereserve
AMT
Algemeen Management Team
AO/IC
Administratieve Organisatie/ Interne Controle
ARCG
Afvalverwijdering Regio Centraal Groningen
ARG
Ambtenaren Reglement Groningen
AWBZ
Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten
AU
Algemene Uitkering
AVA
Algemene Vergadering van Aandeelhouders
B BBZ
Besluit bijstandverlening zelfstandigen
BBV
Besluit Begroting en Verantwoording
BCF
BTW Compensatie Fonds
BD
Bestuursdienst
BIEO
Begroting in een oogopslag
BIRK
Budget Investeringen Ruimtelijke Kwaliteit
BKV
Beeldenden kunst en vormgeving
BLS
Besluit Locatiegebonden Subsidies
BNG
Bank Nederlandse Gemeenten
BOB
Bedrijfsomgevingsbeleid
BOM
Belasting op Milieugrondslag
BORG
Beheer Openbare Ruimte Groningen
BOS
buurt, onderwijs en sport
BTB
Bereikbaar, Toegankelijk en Bruikbaar
BTW
Belasting Toegevoegde Waarde
BVO
Bruto vloeroppervlak
BZK
Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties
C CAO
Collectieve Arbeidsovereenkomst
CBK
Centrum Beeldende Kunst
CBS
Centraal Bureau Statistiek
CIZ
Centrum Indicatiestelling Zorg
COELO
Centrum voor onderzoek van de economie van de lagere overheden
CIO
Centrale ICT Organisatie
CMA
Centraal Meld- en Adviespunt
CMC
Centrum voor Mobiliteit en Consultancy
CNG
Community Network Groningen
COP
Concern OndernemingsPlan
CPB
Centraal Plan Bureau
Gemeenterekening 2005
247
CWI
Centrum voor Werk en Inkomen
D DIA
Dienst Informatie en Administratie
DIFTAR
Gedifferentieerde tarieven
DIV
Documentaire Informatie Voorziening
DSW
Dienst Sociale Werkvoorziening "Stadspark"
DUBO
Duurzaam bouwen
DVO
Dienstverleningsovereenkomst
E EBP
Economisch Business Plan
EGG
Elektriciteitsbedrijf Gemeente Groningen
EMIS
Employee Management Information System
EMU
Europese Monetaire Unie
ESF
Europees Structuurfonds
F FIDO
Financiering Decentrale Overheden
FIS
Financieel Informatie Systeem
FLO
Functioneel Leeftijdsontslag
FSS
Fonds Sociale Structuurversterking
FSV
Fonds Sociale Vernieuwing
fte
Fulltime equivalent
FPU
Flexibel Pensioen en Uittreden
FUWA
Functiewaardering
G GBA
Gemeentelijke Basisadministratie
GBK
Groninger Krediet Bank
GCC
Groningen City Club
GDU
Gemeentelijke Doeluitkering
GF
Gemeentefonds
GGD
Gemeenschappelijke Gezondheidsdienst
GGZ
Geestelijke Gezondheidszorg
GHOR
Geneeskundige hulpverlening bij ongevallen en rampen
GIS
Geografisch InformatieSysteem
GMF
Groningen Monumenten Fonds
GN-IX
Groningen Internet Exchange
GO
Georganiseerd Overleg
GSB
Grote Stedenbeleid
GUP
Groenuitvoeringsplan
H H+OG HVD
Hulpverlening en Openbare Gezondheidszorg (gemeenschappelijke regeling) Hulpverleningsdienst
HOV
Hoogwaardig Openbaar Vervoer
I IB
Inlichtingenbureau
IBG
Informatisering Beheer Groep
Gemeenterekening 2005
248
ID-baan
Instroom en Doorstroom
ICES
Interdepartementale Commissie voor Economische Structuur
ICT
Informatie- en communicatietechnologie
IFLO
Inspectie Financiën Lokale en provinciale Overheden
ILG
Investeringsbudget Landelijk Gebied
IPO
Interprovinciaal Overleg
IPSV
InnovatieProgramma Stedelijke Vernieuwing
IRC
Interne Rekening Courant
ISV
Investeringsbudget Stedelijke Vernieuwing
IZA
Instituut Zorgverzekering Ambtenaren
IT
Informatietechnologie
IVB
Integraal Veiligheidsbeleid
IZA
Interim-regeling Ziektekosten voor Ambtenaren
J JGZ
Jeugdgezondheidszorg
JJT
Jeugd en Jongerenteams
L LA21
Lokale agenda 21ste eeuw
LISV
Landelijk Instituut Sociale Verzekeringen
M MBO
Middelbaar Beroeps Onderwijs
MD
Milieudienst
MDW
Marktwerking, Deregulering, Wetgevingskwaliteit
MOA
Medische Opvang Asielzoekers
MOP
Meerjarenontwikkelingsprogramma
N NAM
Nederlandse Aardolie Maatschappij
NFVW
Nieuwe Financiële Verhoudingswet
NME
Natuur & Milieu Educatie
NT2
Nederlands als Tweede taal
NUG/Anw Niet UitkeringsGerechtigden/ Algemene NabestaandeWet O OALT
Opleidingen Allochtone Levende Talen
OBAZ
Onze Buurt Aan Zet
OCSW
Dienst Onderwijs Cultuur Sport Welzijn
O/g
Opgenomen (leningen)
OGGz
Openbare Geestelijke Gezondheidszorg
OKZ
Ouder en Kindzorg
OenO
Opvoedingsondersteuning en ontwikkelingsstimulering
OOG
Omroep Organisatie Groningen
OPSB OZB
Onroerend Zaakbelasting
P P&A
Post en Administratie
PIOFA
Personeel Informatie Organisatie Financiën Administratie
P&O
Personeel en Organisatie
P&R
Park en Ride
Gemeenterekening 2005
249
PM
Pro Memorie
PPS
Publiek private Samenwerking
R RAV
Regionale Ambulance Voorzieningen
ROA
Regeling Opvang Asielzoekers
RCG
Regio Centraal Groningen
REP
Regionaal Educatief Plan
RIVM
Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu
RIO
Regionaal Indicatie Orgaan
RMC
Regionaal Meld en Coördinatiefunctie
RO/EZ
Dienst Ruimtelijke Ordening en Economische Zaken
ROP
Rente Omslagpercentage
ROC
Regionaal Opleidingscentrum
RUG
RijksUniversiteit Groningen
S SBW
Vakdirectie Stadsontwikkeling, Bouwen en Wonen (RO/EZ)
SDC
Stadsdeelcoordinatie
SIG
Stichting Industrie- en Handelgebouwen Groningen
SOZAWE
Dienst Sociale Zaken en Werk
SSP
Sociaal Structuur Plan
STAG
Stichting Ambulancevervoer Groningen
STOV
Stadsgewestelijk Openbaar Vervoer
SUWI
Structuur Uitvoeringsorganisatie Werk en Inkomen
SVF
Stadsvernieuwingsfonds
SWI
Samenwerking Werk en Inkomen
U UF
Uitkeringsfactor
U/g
Uitgezette (leningen)
UWV
Uitvoering Werknemers Verzekeringen
V VAVO
Voortgezet Algemeen Volwassenenonderwijs
Verdi
Verkeer en Vervoer:regionaal, decentraal, integraal
VMBO
Voorbereidend middelbaar- en beroepsonderwijs
VNG
Vereniging Nederlandse Gemeenten
VO
Voortgezet Onderwijs
VROM
Verkeer Ruimtelijke Ordening en Milieu
VVTV
Voorlopige vergunning tot verblijf
VWS
Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport
W WBK
Wet Basisvoorziening Kinderopvang
WBO
Wet op de Bejaardenoorden
WEB
Wet Educatie en Beroepsonderwijs
WFA
Wet Financiering ABW
WIK
Wet Inkomensvoorziening Kunstenaars
WIW
Wet Inschakeling Werkzoekenden
WMO
Wet Maatschappelijke Ondersteuning
WOZ
Waardering Onroerende Zaken
Gemeenterekening 2005
250
WSNP
Wet Schuldsanering Natuurlijke Personen
WSR
Werkmaatschappij Sport en Recreatie
WSW
Wet Sociale Werkvoorziening
WVG
Wet Voorzieningen Gehandicapten
WWB
Wet Werk en Bijstand
Gemeenterekening 2005
251