PURMEREND DUURZAAM
Belangrijke uitkomsten van de inventarisatie en oriëntatie door de KOPgroep*/gemeenteraad (*Keuze na Oriëntatie en Participatie )
Purmerend duurzaam Belangrijke uitkomsten van de inventarisatie en oriëntatie door de KOPgroep*/gemeenteraad (*Keuze na Oriëntatie en Participatie)
Vooraf De inzet bij de aanvang van het project (raadsbesluit tot instelling van de KOPgroep in april 2011 en de opdrachtformulering voor de KOPgroep in november 2011) was om samen met inwoners, ondernemers en belangstellenden te onderzoeken of de lokale duurzaamheid kan worden versterkt.
Procesopdracht KOPgroep De (proces)opdracht van de raad aan de KOPgroep betrof vier vragen (raadsvoorstel en -besluit d.d. 24 november 2011) waarop tijdens een speciale bijeenkomst op 4 juli 2012 een antwoord wordt verwacht. Vraag 1: Wie zijn belanghebbenden en geïnteresseerden? Vraag 2: Hoe ontstaat een gedeeld begrip duurzaamheid in Purmerend; wat verstaan belanghebbenden en geïnteresseerden er onder, wat zijn hun verwachtingen? Vraag 3: Wat wordt al gedaan onder de noemer duurzaamheid en welke wensen leven er? Vraag 4: Tot slot is besloten dat de vraag moet worden beantwoord welke rol de gemeente past op het gebied van duurzaamheid.
De activiteiten Om tot deze inventarisatie/oriëntatie te komen hebben, op voorstel van KOPgroep/de raad, diverse activiteiten plaatsgevonden: 1. Inventarisatie van wat er al wordt gedaan op het gebied van duurzaamheid, door middel van: • een oproep via advertenties, waaronder het gemeentelijke huis-aan-huis blad Purmerend Totaal een special in het Zondagochtendblad • brieven aan voormalige Gasten in de raad • brieven aan een aantal inwoners op basis van een steekpoef uit het GBA • brieven aan instellingen, scholen, etc • een mail aan de ondernemers • ook is gebruik gemaakt van berichtgeving via sociale media, zoals website, twitter, facebook • etc
Purmerend duurzaam
2. Een presentatie aan de raad van bestaand en te ontwikkelen gemeentelijk beleid op het gebied van duurzaamheid 3. Bezoeken aan organisaties en bedrijven 4. Opstellen van een quickscan van het energiegebruik in Purmerend door HVC 5. Enquête onder het internetpanel 6. Het organiseren van een debat- en inspiratiebijeenkomst voor belanghebbenden en geïnteresseerden 7. Het organiseren van een bijeenkomst duurzaamheid voor één van de scholen van de PSG 8. Een enquête uitgezet onder studenten van het Horizon College
De opbrengst van de activiteiten: de aantallen • Via sociale media en inzendingen via het reactieformulier zijn zo’n 80 reacties ingekomen • Via een enquête onder leerlingen van het Horizoncollege zijn ongeveer 60 reacties ontvangen • Op 5 juni waren ca. 50 leerlingen van het PSG/Antoni Gaudi op bezoek bij de gemeenteraad om te praten over het onderwerp duurzaamheid en om hun reactie te geven • Bij de debat- en inspiratiebijeenkomst waren ongeveer 100 externen aanwezig • Door leden van de KOPgroep zijn elf bezoeken aan organisaties en bedrijven gebracht • Om het beeld volledig te maken is ook een enquête gehouden onder het internetpanel dat vanuit de gemeente regelmatig wordt bevraagd. De uitkomsten zijn gewogen en vormen een weerspiegeling van Purmerend als geheel. 1076 panelleden hebben gereageerd (58%)
De uitkomst van de activiteiten (op hoofdlijnen): Via de diverse activiteiten is actief gezocht naar mensen, bedrijven en organisaties/instellingen die samen met de gemeente input en vorm willen geven aan mogelijke versterking van de lokale duurzaamheid. In deze rapportage worden de hoofdlijnen van de uitkomst van de inventarisatie en oriëntatie beschreven. Vraag 1: Wie zijn belanghebbenden en geïnteresseerden? Belanghebbend en (mogelijk) geïnteresseerd is een ieder die in Purmerend woont, werkt of zich anderszins - al dan niet langdurig - binnen Purmerend begeeft.
Purmerend duurzaam
Vraag 2: Hoe ontstaat een gedeeld begrip duurzaamheid in Purmerend; wat verstaan belanghebbenden en geïnteresseerden er onder, wat zijn hun verwachtingen? Een greep uit de ingekomen reacties op de vraag wat wordt verstaan onder het begrip duurzaamheid:
Gedeeld begrip duurzaamheid: • Kinderen bewust maken van duurzaam en zo opvoeden; balans vinden tussen people, planet en profit • Zorg voor volgende generaties, zorgvuldig omgaan met natuur, bewust omgaan met energie en voedsel • Duurzaam ondernemen is een vorm van ondernemen waarbij de continuïteit van de organisatie wordt veilig gesteld door op een verantwoorde manier rekening te houden en om te gaan met het kapitaal (P van profit), de mensen (P van people) en de grondstoffen (P van planet) • Belang van duurzaam handelen en bewustmaking (vooral van de jeugd) Veel van deze reacties hebben elementen in zich van de meest gebruikte internationale definitie: “Duurzame ontwikkeling is een ontwikkeling die voorziet in de behoeften van de huidige generatie zonder de mogelijkheid voor toekomstige generaties om in hun behoeften te voorzien in gevaar te brengen” ( Brundtland definitie 1987) De vraag van de raad is of gekomen kan worden tot een gedeeld begrip duurzaamheid in Purmerend. De inbreng uit de ondernomen activiteiten heeft de KOPgroep inspiratie gegeven om te komen tot de volgende begripsomschrijving van duurzaamheid in Purmerend. “Duurzaamheid in Purmerend is dat iedereen in Purmerend zodanig handelt om in zijn of haar behoeften te voorzien, dat ook de levenskwaliteit van de volgende generaties niet in gevaar wordt gebracht.”
Vraag 3. Wat wordt al gedaan onder de noemer duurzaamheid en welke wensen leven er? A. Respons uit de enquête gehouden onder het internetpanel: (de volledige enquête staat op internet: www.purmerend.nl/duurzaam) De uitnodiging om aan de enquête mee te doen bereikte 1867 panelleden. 1076 ofwel 58% vulde de enquête in. Over de bereidheid tot duurzaam handelen, de mening over de belangrijkheid van duurzaamheid, en ideeën over duurzaam handelen, was de respons als volgt: Mensen kunnen duurzaam handelen belangrijk vinden, maar de vraag is of zij het zelf al doen of bereid zijn te doen. In onderstaand overzicht is te zien dat veel mensen al duurzaam handelen en dat er nog veel meer bereid zijn dat te doen. Datgene wat veel mensen al doen levert hen ook zelf financieel voordeel op.
Purmerend duurzaam
Bron: enquête internetpanel gemeente Purmerend (tabel 6): Bereidheid tot duurzaam handelen
Doe het al /heb het al Zuinig omgaan met energie Woning optimaal isoleren Fiets en openbaar vervoer i.p.v. van auto Geen onnodige producten kopen Het kopen van biologische producten Het eten van weinig of geen vlees Fair-trade producten kopen Zuinige auto aanschaffen Het kopen van streekproducten Thuis werken Afval verder scheiden Zonnepanelen op het dak Elektrische auto aanschaffen
Ben bereid
Ben niet bereid
Niet van Toepassing
72 50
26 32
2 4
1 13
50 50
26 39
18 8
6 3
24 24 21 20 20 18 15 2 1
41 24 49 59 61 32 66 54 36
30 49 25 7 15 9 16 21 43
5 3 5 14 4 41 3 23 20
Aan de panelleden is gevraagd om op een schaal van 1 tot 10 aan te geven hoe belangrijk zij diverse aspecten vinden: Bron: enquête internetpanel, gemeente Purmerend (tabel 4): Belangrijkheid van aspecten van duurzaamheid
Zorgvuldig omgaan met natuur en milieu Hergebruik van grondstoffen Gebouwen optimaal isoleren Zuinige auto’s produceren Zuinig omgaan met energie Zuinig omgaan met grondstoffen Gebruik van zonne- en windenergie Gebruik van fiets en openbaar vervoer Gescheiden afvalinzameling Geen onnodige producten kopen Thuis werken Het kopen van producten uit de streek Het kopen van biologische producten Fair tradeproducten kopen Het eten van weinig of geen vlees
cijfer
15 t/m 24 jaar
25 t/m 44 jaar
45 t/m 64 jaar
8,5 8,5 8,4 8,4 8,2 8,2 8,0 7,9 7,8 7,5 6,8 6,5 6,5 6,4 5,6
8,3 8,2 8,0 8,3 7,7 8,0 8,0 8,1 7,8 6,7 5,8 5,6 6,4 6,1 5,0
8,5 8,3 8,3 8,2 8,1 8,0 7,9 7,6 7,7 7,0 6,9 6,2 6,2 5,9 5,2
86 8,6 8,5 8,5 8,4 8,4 8,0 7,9 7,7 7,8 6,8 6,7 6,6 6,5 5,8
65 jaar en ouder 8,6 8,6 8,7 8,6 8,5 8,4 7,9 8,1 8,0 8,1 7,2 7,4 6,9 7,0 6,5
Over een groot deel van de aspecten is men het eens dat het belangrijk is. De meningen zijn verdeeld over het kopen van biologische producten, het eten van weinig of geen vlees, het kopen van fair tradeproducten en het kopen van producten uit de streek. Ook van thuiswerken ziet niet iedereen het belang in verband met duurzaamheid. Met name bij jongeren vinden we het mindere belang van deze aspecten terug.
Purmerend duurzaam
Men kon vervolgens aangeven of er nog andere aspecten van belang zijn in verband met duurzaamheid. Bijna een kwart noemt extra aspecten. Tabel 5 laat zien welke onderwerpen daarbij worden genoemd. Bron: enquête internetpanel, gemeente Purmerend (tabel 5): Belangrijkheid van aspecten: overig namelijk
aantal Bewustmaking (vooral van jeugd) Recycling Verkeer Goedkoper maken van duurzame producten Rommel Energiebesparing Verminderen verpakkingsmateriaal Biologische producten Watergebruik Verder scheiden afval Duurzaam bouwen Geen Baanstee Noord Meer groen Overig (minder dan 3 keer genoemd) Totaal aantal antwoorden
30 27 20 20 15 14 10 10 10 9 6 3 3 60 237
Ook is gevraagd om een goed voorbeeld van duurzaam handelen (door bedrijven, organisaties, overheid en/of inwoners) in Purmerend te noemen. Ongeveer 200 panelleden noemen een voorbeeld. Heel vaak wordt de kringloopwinkel genoemd. Verder komen o.a. voor: Stadsverwarming, de Milieustraat, winkels/marktkramen waar biologische producten te koop zijn en de ecowijk. Een volledig overzicht is te vinden in de bijlage. Op de open vraag “Heeft u ideeën over duurzaam handelen (door bedrijven, organisaties, overheid en/of inwoners) in Purmerend?” geven veel panelleden antwoord. In tabel 9 zijn de onderwerpen genoemd met tussen haakjes erachter het meest genoemde per onderwerp.
Purmerend duurzaam
Bron: enquête internetpanel, gemeente Purmerend (tabel 9): Ideeën over duurzaam handelen: aantal antwoorden per categorie
aantal Verder scheiden afval (veel genoemd: plastic) Verkeer (goedkoper openbaar vervoer en betere fietsvoorzieningen) Energiebesparing (minder verlichting gebouwen) Goedkoper maken van duurzame producten (met name zonnepanelen) Alternatieve energiebronnen (zonnepanelen) Duurzaam bouwen/ oude gebouwen hergebruiken Recycling Bewustmaking (vooral van jeugd)/ gedrag veranderen Digitaliseren (minder papieren drukwerk) Biologische/streekproducten Watergebruik Groen (geen chemische onkruidbestrijding) Rommel Verminderen verpakkingsmateriaal (m.n. minder plastic) Overig (minder dan vier keer genoemd) Totaal aantal antwoorden
59 59 38 29 26 23 20 14 13 9 9 9 5 4 40 344
B. Respons uit de (door de KOPgroep/raad) ondernomen activiteiten Voorbeelden van wat al wordt gedaan: • Bevorderen aanleg extra oplaadpunten elektrisch rijden: gemeente onderneemt al actie • Afvalscan laten uitvoeren per bedrijf: het aanbod van een lokale ondernemer ligt er en er zijn al bedrijven die er gebruik van maken • Letten op verpakkingen/hergebruik verpakkingsmateriaal- zorgen voor goede afvalstromen. Bijvoorbeeld afval terug naar distributeur: Er zijn bedrijven die dit al toepassen • Collectieve inkoop energie: er zijn al voorbeelden aangereikt vanuit het bankwezen waar dit gebeurd en er is informatie aangereikt over het opstarten van een coöperatie Zon op Purmerend (collectief aanschaffen van zonnepanelen) • Alleen gebruik van papier met FSC-keurmerk en hergebruik papier: Paper for Paper • Terugdringen autoverkeer en stimuleren meer fietsverkeer. Fietssnelweg naar Amsterdam: Realisatie op grondgebied Purmerend staat gepland • Ondertekenen intentieverklaring duurzame energie (met de provincie) in verband met subsidie aanvraag duurzaam energiebeleid provincie Noord-Holland. Inspanning om de ambities van de provinciale duurzame energieagenda (mede) uit te werken en uit te voeren: het college heeft hier toe in mei 2012 een besluit genomen
Purmerend duurzaam
• Meedoen aan veiling zonnepanelen. De deelnemende gemeenten brengen geïnteresseerde huiseigenaren bijeen in één Noord-Hollandse poule (gemeente): college heeft hiertoe in mei 2012 een besluit genomen • Verwerken biomassa bij opwekken energie (stadsverwarming). Het voornemen tot realisatie van een biomassacentrale is al geuit door de Stadverwarming • MVO certificering ten behoeve van beleid duurzame bedrijfsvoering (MVO = maatschappelijk verantwoord ondernemen). CO2 footprint uitrekenen ten behoeve van CO2 reductiebeleid • Bij aanbesteding het GHG protocol gebruiken (Greenhouse Gas Protocol). In de toekomst, als de footprint duidelijk is, zal alleen zaken worden gedaan met partners die dezelfde duurzaamheideisen/duurzaamheidniveau hanteren (duurzaamheid boven prijs): beleid busmaatschappij • Training bewust rijden (het nieuwe rijden). (busmaatschappij) • Afval scheiden, inclusief plastic. Er zijn bedrijven die hieraan al uitvoering geven. Zie ook wensen/ideeën waar het betreft het gemeentelijk beleid • Regionaal is de klassenlunch geïntroduceerd (één keer per jaar): lespakket + lunch. Wordt uitgevoerd door een winkelondernemer • Quick scan energiegebruik in Purmerend en de effecten van diverse maatregelen op dit energiegebruik. Uitgevoerd door HVC in opdracht van de gemeente Voorbeelden van ingebrachte wensen en ideeën • Nieuwe energiezuinige lantaarnpalen (op eigen terrein) (ondernemers) • Meer led-verlichting, ook bij lantaarnpalen • Bewegingsmelders in stadhuis (hiertoe is een wijzigingsvoorstel ingediend tijdens begrotingsbehandeling 4/5 november 2011) • Lichtsensoren in alle openbare gebouwen • Bij renovatie van schoolgebouwen geheel duurzaam renoveren: Zonnepanelen op daken, led-verlichting, bewegingsmelders, slimme thermostaten, slim watergebruik bij toiletten, isolatie en dubbel glas • Verder gaan met afzonderlijk inzameling afvalstoffen, ook plastic en blik (en vergoeding geven aan burgers bij inzameling oude metalen, zoals koper en rvs, aluminium) • Meer vuilnisnetten
Purmerend duurzaam
• Bevorderen alternatieve energiewinning, zoals bijvoorbeeld uit biomassa, toelaten kleine windmolens door particulieren of zonnepanelen • Aanbod rondleiding scholieren (basisscholen, alle groepen 7of 8) in het kader van duurzaam afvalbeleid (aanbod De Graaf recycling aanbod ondernemers). Zie ook quick winst • Lespakket opstellen over duurzaamheid voor scholen (onderwijs inschakeling<->NME) • Behoud schoolwerktuinen (gemeente) • IVN inschakelen bij inrichting schoolpleinen (IVN <-> onderwijs) Bezoeken van/aan scholen • Zonnepanelen op scholen • Dynamo in rioolverwerking om elektriciteit op te wekken • Training i.o.m gemeente over het nieuwe rijden • Elektrisch vervoer voor bevoorrading (ondernemers) • Elektrisch vervoer gemeentelijk wagenpark • Meer samenwerking ondernemers met gemeente qua communicatie • Gezamenlijke bronnen voor warmte-koude-opslag • Statiegeld op rollators en kortingen bij aanschaf tweedehands • Minder gemeentelijke correspondentie via papier en meer per mail • Opstellen lange termijnvisie door gemeente over duurzaamheid, met concrete, realistische doelstellingen • Samen met burgers een missie opstellen. Burgerdenktank instellen die de raad kan adviseren • Samenwerken met buurgemeenten (bv op gebied van aanbesteden, maar ook met Beemster op gebied van markt met streekproducten) • Meer aandacht voor voorlichting, bijvoorbeeld het uitbrengen van een gids (voorbeeld: zie Amsterdam) of informatie via website. (Bijvoorbeeld ook meer voorlichting over bestaand gemeentelijk beleid/gemeentelijke bedrijfsvoering als het gaat om duurzaamheid) • Duurzame bedrijven/organisaties in Purmerend belichten in de krant • Wensenmarkt/broedplaats organiseren
Purmerend duurzaam
Ingebrachte voorstellen om in te zetten op totstandkoming (nieuwe) verbindingen/allianties • NME <-> gemeente <-> organisaties <-> instellingen (milieueducatie) • Inschakeling IVN bijvoorbeeld bij inrichting schoolpleinen, duurzame ontwikkeling van woningen en bedrijfsterreinen • Corporaties <->huurders over mogelijkheden duurzaam handelen (voorbeeld Wooncompagnie met plaatsing zonnepanelen op huurwoningen) • Werkwijze van Transition Towns onder de aandacht brengen. (Transition Towns bestaan uit groepen enthousiaste burgers in steden, dorpen of buurten, die met elkaar aan de slag zijn om hun manier van wonen, werken en leven minder olieafhankelijk, meer duurzaam en meer sociaal te maken) • Toepassen van het concept van een consumentenplatform (Nudge) • NH landschap inschakelen bij bv aanleg insectvriendelijke beplanting • Realiseren contactenmarkt bedrijven • Meer streekproducten in grote supermarkten (vaste hoek in supermarkt) Overig • Meer gebruik streekproducten • Keuze aan producten in winkels terugbrengen tot maximaal 3 per artikel • Voorlichting over zuinig watergebruik • Bij Noppes werken met een tegoedsysteem van ‘Noppies’ in plaats van geld • Supermarkten: niet verkoopbare producten aan de Voedselbank geven • Geluidswal A7 vervangen door zonnepanelen • Gebruiken van een groene zoekmachine (Ecosia) Voorbeelden van quickwins • Aanbod rondleiding scholieren (basisscholen, alle groepen 7of 8) m.b.t. duurzaam afvalbeleid (aanbod De Graaf recycling) • Concept Greenfox (vervanging inbouw bestaande TL-armaturen zodat deze geschikt worden gemaakt voor energiezuinige T5lampen. Voor de ombouwwerkzaamheden wordt voornamelijk samengewerkt met sociale werkplaatsen)
Purmerend duurzaam
• How to green your office. Voorstellen/ideeën voor een duurzaam kantoor, beschikbaar in de vorm van een boekwerkje • Bij elke taak die gemeente uitvoert kijken wat voor impact dit heeft op milieu (vaste paragraaf Duurzaamheidaspecten opnemen bij formulering van beleid) • Idee Stichting Kinderopvang Purmerend (recent ingediend bij wethouder in kader van de brede school) om vanuit de gedachte van People, Planet en Profit op innovatieve en duurzame wijze brede ontwikkeling te verbinden/ontwikkelen. Het voorstel is ontwikkeld met OPSO en CPOW en diverse maatschappelijke organisaties (diverse maatschappelijke partners,zoals NKT, Purmaryn speelkraam, kinderboerderij, IVN en Clusius college) en beoogde partners (zoals NHD, bedrijfsleven en Spurd) • Na Koninginnedag iets organiseren waar mensen hun onverkochte spullen kunnen inleveren die een tweede leven verdienen • Aandacht is gevraagd voor de Europese Mobiliteitsweek die plaatsvindt van 16 tot en met 22 september 2012. In deze week kunnen zowel decentrale overheden, maatschappelijke organisaties en het bedrijfsleven laten zien wat zij doen om duurzame mobiliteit te bevorderen. Denk aan het organiseren van een “autovrije zondag”, een markt rondom elektrisch rijden of “groene voetstappen”
Vraag 4: aan het einde van de eerste fase van het proces moet de vraag worden beantwoord welke rol past de gemeente op het gebied van duurzaamheid. In de raadsopdracht is opgenomen, dat de beantwoording van de eerste drie vragen uit de raadsopdracht de ingrediënten moet opleveren voor beantwoording van de vierde vraag: welke rol past de gemeente? Als sprake is van een rol van de gemeente, dan zijn de volgende rollen mogelijk: Kaders stellen: vanuit publieke taak, bijvoorbeeld APV, verordeningen, verkeersbesluiten of door samenwerking tussen gemeenten. Faciliteren: de keuze voor een faciliterende rol betekent duurzaamheidactiviteiten binnen en buiten de gemeente stimuleren, verbinden en regisseren. Initiatieven van inwoners, bedrijven en instellingen staan hierbij voorop. Het gaat dan ook bijvoorbeeld om het aanpassen van beleid en regelgeving n.a.v. initiatieven van ondernemers en particulieren of optreden als kennis- en informatiemakelaar. Stimuleren en ontwikkelen: zoals het beschikbaar stellen van financiële middelen en proactief iets realiseren (b.v. laadpalen voor elektrisch vervoer, zelf het goede voorbeeld geven, eigen duurzaam inkoopbeleid e.d.). Geen rol: het kan ook zijn dat er onderwerpen zijn waarbij er geen rol voor de gemeente is weggelegd, bijvoorbeeld omdat partijen (burgers, ondernemers, organisaties/instellingen) elkaar al hebben gevonden en de gemeente verder niet nodig hebben bij de activiteiten die ze willen ondernemen als het gaat om versterking van de duurzaamheid. Purmerend duurzaam
0
Voorbeelden van ingebrachte ideeën/gedachten over de rol van de gemeente: • Allerlei gemeentelijke eisen/vergunningen aan bedrijven op elkaar afstemmen (zijn soms tegengesteld!) • Lange termijn visie ontwikkelen op het gebied van duurzaamheid en samen met burgers een missie opstellen • Burgerdenktank instellen die de raad kan adviseren • Stimuleren: duurzame initiatieven uit buurten en wijken. (economische ontwikkelingen), zoals bedrijventerrein • Verder gaan met gescheiden inzameling afvalstoffen, ook plastic en blik (en vergoeding geven aan burgers bij inzameling oude metalen, zoals koper en rvs, aluminium) • Samenwerken met buurgemeenten (bv op gebied aanbesteden, maar ook met Beemster op gebied markt met streekproducten) • Terugdringen autoverkeer en stimuleren meer fietsverkeer • Fietssnelweg naar Amsterdam • Toelaten kleine windmolens door particulieren • Er zijn al veel bedrijven bezig met duurzame ontwikkeling en maatschappelijk verantwoord onder nemen (MVO). Het faciliteren van deze processen en organisaties bij elkaar brengen • Openbare gebouwen voorzien van zonnepanelen: het gebruik bij inwoners stimuleren, ook door zelf het goede voorbeeld te geven, subsidie verstrekken • Investeren in voorlichting aan jongeren. In het algemeen: meer aandacht aan voorlichting bv uit brengen gids over duurzaam en gemeente (vb Amsterdam) of informatie via de website • Meer nadenken over en gebruik maken van alternatieve energie (led, zonnepanelen, biowarmte) De voorlopige conclusie is, dat er geen sprake is van een eenduidige rol die de gemeente past en/of van de gemeente wordt gevraagd. Deze kan per situatie verschillen. Gebaseerd op de drie pijlers van duurzaamheid: people, planet en profit, wordt van de gemeente het volgende gevraagd: 1. Bewoners Het stimuleren van duurzame initiatieven in Purmerend. 2. Bedrijven Er zijn al veel bedrijven bezig met duurzame ontwikkeling en maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO). Het faciliteren van deze processen en organisaties bij elkaar brengen.
Purmerend duurzaam
3. De gemeentelijke organisatie/gemeentelijk beleid. Zelf het goede voorbeeld geven: een duurzaam werkende organisatie en gemeente en investeren in voorlichting/bewustwording. Passend bij de visie op de nieuwe rolneming door de gemeente zal primair worden ingezet op verbinding, inlevingsvermogen, helpen oplossen, door de mogelijkheden van burgers/ondernemers/instellingen e.d. te vergroten of te verbeteren en niet primair het toe-eigenen van een probleem of situatie. Dat wil zeggen: kijken naar wat mensen zelf kunnen en samen met burgers/ ondernemers/instellingen een pad zoeken, dat naar het beoogde resultaat leidt.
Slotbijeenkomst De resultaten van de opbrengst worden door de KOPgroep duurzaamheid gepresenteerd aan de raad, aan burgers, ondernemers, organisaties/instellingen en andere belangstellenden tijdens de slotbijeenkomst op 4 juli 2012. Daar zal ruimte zijn voor eventuele toelichting op voorstellen/ingebrachte ideeën, om aan te geven wat mensen zelf kunnen doen en om daarover met elkaar in gesprek te gaan. Aan het einde van de slotbijeenkomst wordt gezamenlijk nog even gekeken naar het vervolg van het proces. Na het zomerreces gaat de raad daarmee aan de slag. Purmerend, juni 2012.
Purmerend duurzaam
