RIS164932_1-JULI-2009
Gemeente Den Haag
Ons kenmerk
DSO/2009.1807 RIS 164932
PLAN VAN AANPAK ZEEHELDENKWARTIER HET COLLEGE VAN BURGEMEESTER EN WETHOUDERS, overwegende dat: - in de detailhandelsnota (rv 112) de ambitie is neergelegd om Den Haag de beste winkelstad van Nederland te laten zijn; - het Plan van Aanpak Zeeheldenkwartier is opgesteld op basis van de detailhandelsmonitor, dit in nauwe samenwerking met betrokken ondernemers en bewoners; - behoud en versterking van het winkelgebied Zeeheldenkwartier van belang is voor de aantrekkelijkheid van de wijk als woon- en werkgebied; - de ondernemers positief staan tegenover de uitvoering van het Plan van Aanpak en hier actief mee aan de slag willen gaan; - het Plan van Aanpak volop kansen biedt voor ondernemerschap in de wijk, waarbij de nadruk ligt op specialistisch winkelaanbod en aantrekkelijke horeca; - uitvoering van het Plan van Aanpak een nieuwe impuls geeft aan de aantrekkelijkheid van Den Haag als winkelstad. Besluit: 1. dit door uitvoering van de volgende projecten: branchering, marketing/branding, ondersteuning ondernemersvereniging, opstellen visie herinrichting openbare ruimte en beeldkwaliteitsplan gevels/puien. 2. in te stemmen met het beschikbaar stellen van € 1.640.000,00 voor de uitvoering van de projecten uit het Plan van Aanpak (genoemd onder punt 1), vanuit het Sociaal Economisch Fonds 2009/2010. Den Haag, 23 juni 2009 Het college van burgemeester en wethouders. de secretaris, de burgemeester,
mw. A.W.H. Bertram
J.J. van Aartsen
Postadres: Postbus 12 600, 2500 DJ Den Haag Bezoekadres: Spui 70, Den Haag Internetadres: www.denhaag.nl
Telefoon: 070 – 353 4277 Fax: 070 - 353 2782
DSO/2009.1807
2
Toelichting Plan van Aanpak Zeeheldenkwartier 1.
Inleiding: “Zeehelden, Kwartier voor speciale zaken”
In de Detailhandelsnota Den Haag, die op 23 juni 2005 (rv 112) door de raad is aangenomen, is de ambitie neergelegd dat Den Haag “de beste winkelstad van Nederland” moet worden. Ingezet wordt op een pro-actief beleid, een stimuleringsbeleid die de kwaliteit en aantrekkingskracht van Den Haag als winkels- en vrijetijdsstad sterk omhoog brengt. Winkelstraten vormen een belangrijk onderdeel in de attractiviteit van Den Haag als winkelstad. Het Zeeheldenkwartier is één van de onderscheidende Haagse winkelgebieden, die een belangrijke functie vervult voor wijk en stad en een extra impuls verdient. Het Zeeheldenkwartier is daarom één van de winkelgebieden, die als uitvloeisel van de detailhandelsnota en de detailhandelsmonitor door de gemeente Den Haag is geselecteerd om actief op te investeren en te werken aan het verbeteren van het winkel-, verblijfs- en ondernemersklimaat. Op basis van de detailhandelsmonitor zijn drie typen winkelgebieden bepaald: kansenlocaties, impulslocaties en aandachtlocaties. Winkelgebied “Het Zeeheldenkwartier” is één van de winkelgebieden die onder de laatste noemer valt. De argumentatie om voor Zeeheldenkwartier een Plan van Aanpak op te stellen, ligt in de volgende punten: Noodzaak: Alertheid is hier geboden, om te voorkomen dat het winkelgebied afglijdt. De openbare inrichting laat te wensen over, de verkeerstructuur verdient aandacht, strategisch gelegen beeldbepalende panden dienen te worden verbeterd en er is leegstand. Kansen: Het gebied maakt onderdeel uit van de hoofdwinkelstructuur van Den Haag. Het ligt aan de noordzijde van de binnenstad en biedt een verscheidenheid aan zeer interessante kleinschalige (doelgerichte) speciaalzaken. Deze vormen op dit moment nog geen geheel. Vanuit de ambitie “Beste Winkelstad Den Haag” is deze wijk met bijzonder winkelaanbod één van de parels van de winkelstad Den Haag. Het gebied wordt gelabeld als “Kwartier voor speciale zaken”. Timing: Met de betrokken ondernemersvereniging is afgelopen twee jaar door de inzet van winkelstraatmanagement nog meer ingezien dat een eenduidige aanpak voor dit gebied essentieel is. Met het Plan van Aanpak wordt de komende vier jaar een actief gemeentelijk beleid gevoerd. Samenwerking met ondernemers en eigenaren staat hierbij voorop. Daarbij gaat het vooral om het gebied op de kaart te krijgen. Anticiperend handelen Omdat in 2006 in de detailhandelsmonitor het Zeeheldenkwartier als aandachtlocatie is benoemd, en om eventueel afglijden van het winkelgebied te voorkomen, is sinds 2007 voor het winkelgebied een winkelstraatmanager aangesteld. De winkelstraatmanager is direct aanspreekpunt voor de ondernemers, voert gesprekken met belanghebbenden in de winkelstraten en werkt aan de verdere uitbouw en professionalisering van de winkeliersvereniging. Door twee dagen per week een aanspreekpunt in het winkelgebied te hebben, is de communicatie sterk verbeterd en de daadkracht in de wijk versterkt. Vanuit het winkelstraatmanagement heeft het Plan van Aanpak vorm gekregen en is het draagvlak vergroot. Het Plan van Aanpak Zeeheldenkwartier (zie bijlage) is opgesteld in overleg met de ondernemersvereniging de Zeehelden. De volgende bouwstenen liggen aan de basis:
DSO/2009.1807
Winkelstraatmanagement sinds 2007: i.s.m. ondernemersvereniging Zeehelden (N. de Jager, 2008); Zeeheldenkwartier: Structuurvisie en visievorming (Ecorys, 2007); Zeehelden; Kwartier voor Speciale Zaken: (Duel/Heerema, 2008); Visie Openbare Ruimte Zeeheldenkwartier (Ingenieursbureau Den Haag, 2009).
2.
Plan van Aanpak: uitgangspunten en ambitie
3
Het Zeeheldenkwartier is een dichtbebouwd, gemengd en sfeervol stedelijk gebied, zonder parken of andere grootschalige groenvoorzieningen. In het gebied ligt een kralensnoer van winkelvoorzieningen en andere publieksvoorzieningen dat zich in hoofdzaak van de Piet Heinstraat via de Zoutmanstraat naar de Prins Hendrikstraat voert. De Anna Paulownastraat heeft met galeries en horeca een aanvullende functie op deze winkelstraten. Het winkelgebied staat in de detailhandelsmonitor als stadsdeelcentrum benoemd. Aandachtspunten van het gebied zijn: leegstand; wisselende uitstraling van de individuele panden; gebrek aan één samenhangende uitstraling: de winkelstraten zijn niet hoogwaardig ingericht in tegenstelling tot enkele straten hieromheen; matige kwaliteit van de inrichting in de openbare ruimte; afwezigheid van een goede ontmoeting- en verblijfsfunctie. Economische versterking staat voorop. Daarnaast dragen de investeringen sterk bij aan de aantrekkelijkheid als woon- en werkgebied. De winkelstraten vormen het hart van de wijk. Met het Plan van Aanpak worden de kansen benut die de wijk in zich heeft. Het concrete maatregelenpakket zal leiden tot een economische versterking van de wijk. Dit moet leiden tot: 1. het aantrekken van meer consumenten; 2. het stimuleren van meer combinatiebezoek en het versterken van verbindingen; 3. het creëren van meer naamsbekendheid (kwartier voor speciale zaken); 4. het verbeteren van de verblijfskwaliteit; 5. het versterken van het winkel- en horeca-aanbod en het verminderen van de leegstand; 6. het vergroten van de koppeling met het toeristisch-recreatieve (binnen)stadsbezoek. Na de periode van vier jaar - na afloop van het Plan van Aanpak - moet het winkelgebied aantoonbaar op deze punten zijn verbeterd. Het plan heeft als doel dat het gebied na vier jaar zelfstandig (zonder extra financiële ondersteuning van de gemeente) economisch gezond kan functioneren en verder kan doorgroeien. Ambitie Zeeheldenkwartier De ambitie is om van het Zeeheldenkwartier dé speciaalbuurt van Den Haag (“Kwartier voor speciale zaken”) te maken, met de meest unieke, gevarieerde en bijzondere kleinschalige speciaalzaken. In de profilering van het winkelgebied ligt de nadruk op food, vintage en design. Sterke troef van het winkelgebied is de typische Haagse sfeer met een geheel eigen identiteit, historie, eigenheid en verrassing.
DSO/2009.1807
4
Om dit te verwezenlijken zijn de streefbeelden opgedeeld in ambities voor de branding, fysieke ruimte, economische structuur en leefbaarheid en veiligheid: Streefbeeld branding: De studie van Duel/Heerema (2008) is richtinggevend voor de branding van de wijk. De marketing-activiteiten voor het Zeeheldenkwartier zijn een nadere invulling van de Citymarketing en sluiten aan op de activiteiten van Den Haag Marketing. De noemer voor het winkelgebied is: “Zeehelden - Kwartier voor speciale zaken”. Doel is het vergroten van de bekendheid van het winkelgebied en de wisselwerking tussen de winkels en toeristische functies onderling en met de rest van de stad, zodat meer bezoekers, toeristen en ondernemers het Zeeheldenkwartier speciaal uitkiezen om hier heen te gaan en de waarde voor de stad wordt vergroot. Dit alles vanuit de sterke eigen identiteit van het gebied, die met name ligt in de bijzondere speciaalzaken. Streefbeeld economie: Versterking van het winkel- en horeca-aanbod binnen het profiel “kwartier voor speciale zaken” moet leiden tot een grotere aantrekkingskracht en een versterking van de eigen identiteit. De huren zijn voor startende nieuwe ondernemers nog betaalbaar en het gebied kan doorgroeien tot een aantrekkelijke vestigingsplaats voor onderscheidende speciaalzaken, die elders niet te vinden zijn. In die zin is de leegstand ook eerder een kans dan een probleem. Ook vestiging van (dag)horeca en versterking van de levendigheid van de pleinen hoort hierbij. Een actieve inzet gericht op nieuwe ondernemers en vastgoedeigenaren en facilitering waar nodig/gewenst vanuit winkelstraatmanagement en gemeente moet leiden tot goede nieuwe winkels, horeca, mengformules en andere aantrekkelijke functies. Hierdoor wordt het winkelgebied aantrekkelijker voor een grotere groep consumenten én ondernemers. Zo ontstaat een vliegwiel waar het gehele winkelgebied van kan profiteren. Streefbeeld fysiek: De huidige inrichtingskwaliteit van het winkelgebied is achterhaald en is niet op ‘residentieniveau’ (in tegenstelling tot veel onliggende woonstraten). Het gebied is naar binnen gekeerd, de verblijfskwaliteit is onvoldoende en de entrees (zoals het Piet Heinplein) zijn weinig uitnodigend. Om de verkeersveiligheid, parkeren, groen en profielwijzigingen door te voeren en de kwaliteit en samenhang en herkenbaarheid van het winkelgebied te vergroten is herinrichting van de openbare ruimte belangrijk. Voor de openbare ruimte heeft het Ingenieursbureau Den Haag een visie ontwikkeld op basis waarvan de belangrijkste winkelstraten van de Zeehelden aangepakt moeten worden. Dit zal samen met betrokkenen (ondernemers, bewoners, belangenbehartigers) worden uitgewerkt in een voorlopig en definitief ontwerp. Ook een aanpak van de gevels en het vergroten van de uitstraling behoort hierbij. Het resultaat is een voorstel voor de fysieke verbetering van het Zeeheldenkwartier waarover aparte besluitvorming zal plaatsvinden. Streefbeeld Leefbaarheid en veiligheid: Hierbij staat “schoon, heel, veilig” centraal. In 2009 heeft een hercertificering plaatsgevonden en heeft het Zeeheldenkwartier de ‘2e ster’. Deze activiteiten moeten doorgezet worden. De verkeersveiligheid verdient hierin extra aandacht. Hier zal ook de herinrichting een oplossing voor moeten bieden. Streefbeeld organisatie: mede door de inzet van winkelstraatmanagement is de ondernemersvereniging sinds een paar jaar opnieuw actief. De organisatie en vooral de uitwerking van beleid van het bestuur, in de vorm van werkgroepen en bestuursactiviteiten worden verder ondersteund en geprofessionaliseerd.
DSO/2009.1807
5
Actieve inbreng en commitment vanuit ondernemerszijde is voorwaarde om tot een succesvolle uitvoering van het Plan van Aanpak te komen. 3.
Het Plan van Aanpak Zeeheldenkwartier: projectenprogramma
Het plan van aanpak is in nauwe samenwerking met alle betrokken publieke en private stakeholders tot stand gekomen. Het proces van verdere versterking van het gebied wordt in de komende vier jaar versterkt. Daarbij wordt ingezet op instemming, inzet en investeringsbereidheid van alle partijen. De afgelopen tijd is door de inzet van winkelstraatmanagement en het Keurmerk veilig Ondernemen al een start gemaakt met een integrale benadering. Op basis van dit integrale Plan van Aanpak kan in het Zeeheldenkwartier op korte termijn op meerdere fronten worden gewerkt aan de concrete uitvoering. Projectenprogramma In het projectenprogramma wordt geopteerd voor een integrale benadering. De prioriteiten van het projectenprogramma van het Zeeheldenkwartier liggen (in aansluiting op de genoemde streefbeelden) op vier thema’s: 1. Economische structuur: het versterken van het winkel- en horeca-aanbod en het “branden” (in de markt zetten) van het gebied; 2. Fysieke structuur: verbeteren van openbare inrichting, gevelbeeld, verkeersstructuur en parkeren; 3. Leefbaarheid en veiligheid: schoon, heel, veilig van het winkelgebied; 4. Organisatorisatie: het coördineren, begeleiden en uitvoeren van het proces door middel van projectmanagement en winkelstraatmanagement. Uitvoering richt zich op de volgende projecten: 1.
Branchering: op basis van de positionering wordt gewerkt aan het aantrekken van nieuwe concepten en formules;
2.
Versterken strategische locaties: op strategische locatie wordt het winkelgebied versterkt. Dit kan door bemiddelen, eventuele bedrijfsverplaatsingen of mogelijk herontwikkeling van strategische locaties. Hierbij is een belangrijke rol weggelegd voor de eigenaren;
3.
Marketing/branding Zeehelden + Promotie en evenementen: het imago van het “kwartier voor speciale zaken” dient de komende jaren professioneel te worden uitgewerkt. De studie van Studio Duel/Heerema is hiervoor de basis;
4.
Planvorming openbare ruimte: op dit moment vertonen de straten een geheel andere uitstraling en hebben de straten een ander straatprofiel. Voor de branding van het gebied als één gebied is uniforme uitstraling in de bestrating een voorwaarde;
5.
Verkeer en parkeren: om het aantal potentiële bezoekers aan het Zeeheldenkwartier te vergroten, verdienen de verkeersstructuur en parkeren aandacht;
6.
Aanpak gevels en puien: het gebied heeft enkele pareltjes maar ook rotte kiezen. De komende tijd dient met ondernemers en eigenaren gekeken te worden naar het verbeteren van het straatbeeld;
DSO/2009.1807
4.
6
7.
Schoon, heel, veilig: Keurmerk Veilig Ondernemen 2e ster. In overleg met betrokkenen komt de veiligheid en het schoonmaken van het gebied centraal te staan;
8.
Projectmanagement: de benoemde projecten worden begeleid, ondersteund en uitgewerkt door goede samenwerking tussen de gemeentelijke projectleider en de winkelstraatmanager;
9.
Winkelstraatmanagement: de winkelstraatmanager werkt aan de samenwerking tussen ondernemers onderling en met andere partijen (waaronder gemeente) en is een katalysator om de doelen van het Plan van Aanpak vanuit de private kant te realiseren;
Organisatie en financiën
De afgelopen jaren heeft de gemeente veel ervaring en inzicht verworven in het functioneren van winkelstraten. In het projectenprogramma is weergegeven wie waarbij in algemene zin betrokken is en waarvoor verantwoordelijk is. Er wordt een gemeentelijke projectleider aangesteld, een winkelstraatmanager, werkgroepen en een stuurgroep. De werkgroepen staan onder leiding van de projectleider die verantwoordelijk is voor de uitwerking van het plan van aanpak. De winkelstraatmanager wordt aangestuurd door de projectleider. Het overzicht van projecten/kosten staat in onderstaand overzicht: Project Branchering Marketing en branding + Promotie en activiteiten/evenementen Planvorming openbare ruimte en aanpak gevels/puien Organisatieversterking/Winkelstraatmanagement Projectmanagement Totaal
Kosten € 500.000,p.j. € 60.000,€ 250.000,€ 300.000,€ 350.000,€ 1.640.000,-
Uitvoering van het Plan van Aanpak kent aldus een taakstellend budget van circa € 1.640.000,00. Dekking vindt voor € 1.640.000,00 plaats vanuit het Sociaal Economisch Fonds, Economie in wijken en winkelstraten. Op basis van de planvorming voor de openbare ruimte en de aanpak gevels/puien zal separate besluitvorming plaatsvinden, op basis van een voorstel inclusief dekking. Qua dekkingsbronnen hiervoor wordt gedacht aan GSB/ISV-middelen en het EFRO-programma Kansen voor West/Cofinancieringsfonds. In het ‘Haags Uitvoeringsprogramma Kansen voor West, EFRO-2007-2015’ is de aanpak winkelstraten benoemd als speerpunt. De aanpak winkelstraten en winkelstraatmanagement en organisatie zijn benoemd als prioritaire projecten.
