gemeente Baarn
inlichtingen bij doorkiesnummer ons kenmerk datum
onderwerp
mevrouw drs. M.B.E. van den Berg
Aan
(035) 548 18 14
mbgllìXļCÜfrDO
1\)Xİ2ovĄ.
Oļ-óó ^
0 3 JULI 2014
d e
l e d e n
v a n
d e
r a a d
v a n
d e
gemeente Baarn
en de steunfractieleden
Stand van zaken NBS: rapportage G G D , bestemmingsplan en verkeer
portefeuillehouder P . Blokker
Geachte leden van de raad en steunfractieleden, Inleiding In de raadsvergadering van december 2013 heeft uw raad aandacht gevraagd voor de gezondheidsaspecten rondom de nieuwe locatie van de Nieuwe Baarnse School (NBS). De portefeuillehouder voor de herhuisvesting van de NBS heeft uw raad toegezegd de G G D te zullen raadplegen en hen te vragen een mogelijke beoordeling te geven van de gezondheidsaspecten in relatie tot de luchtkwaliteit en het spoor. Het advies van de G G D hebben wij ontvangen. Advies G G D W i j hebben aan de G G D de aandachtspunten en vragen voorgelegd die uw raad in december 2013 heeft meegegeven. De G G D voert zelf geen onderzoek uit maar maakt gebruik van richtlijnen en onderzoek van derden. Luchtkwaliteit
O p basis van richtlijnen kan de G G D een opinie vormen over de luchtkwaliteit van de locatie van de NBS. Tevens kan zij een advies geven over de luchtkwaliteit in de school. De bevindingen van de G G D zijn gestoeld op de landelijke GGD-richtlijn 'luchtkwaliteit en gezondheid'. In deze richtlijn wordt afgeraden om gevoelige functies, zoals scholen, direct aan een drukke weg te plaatsen. Gelet op de verkeersintensiteit op de Stationsweg ter hoogte van de nieuwe NBS bevindt de school zich niet op een locatie die door de G G D direct zou worden afgeraden. Het aantal motorvoertuigen dat naar verwachting in 2015 de Stationsweg zal passeren, blijft binnen de richtlijn die de G G D hanteert. O p basis hiervan kan niet gesteld worden dat de luchtkwaliteit onvoldoende is. Geluid
Niet alleen het wegverkeer maar ook het spoor vormt een bron van geluid. In het ontwerp van de nieuwe school is hiermee rekening gehouden. In de gevel en buiten aan de rand van het schoolterrein worden geluidswerende maatregelen genomen. Gelet op het geluid dat buiten geproduceerd wordt en de vraag of voldoende geventileerd kan worden, geeft de G G D een aantal adviezen over een gezond binnenmilieu.
Stationsweg 18 P ostbus I003 3740 BA Baarn t (035) 548 16 11 f (035) 548 17 94 e ;
[email protected] I www.baarn.nl Bank Nederlandse Gemeenten 28.50.00.594. Bij beantwoording graag datum en kenmerk brief vermelden.
Binnenmilieu
De adviezen richten zich op het C02-gestuurde ventilatiesysteem dat in het nieuwe schoolgebouw wordt toegepast. De brief waarin de G G D haar adviezen uiteenzet, is bijgevoegd. De installaties die worden toegepast in het nieuwe schoolgebouw zijn beoordeeld op basis van de adviezen van de G G D . De beoordeling is positief. De gekozen installaties voldoen aan de adviezen van de G G D . Wij geven u onderstaand graag een toelichting. Binnenmilieu:
ventilatiesysteem
De school is voorzien van een centraal mechanisch gebalanceerd ventilatiesysteem. Een op maat gemaakte luchtbehandelingskast is de motor achter dit systeem en verzorgt afhankelijk van de gemeten luchtkwaliteit ( C 0 2 ) in de noodzakelijke ventilatie. Het filteren van de lucht is hier een belangrijk onderdeel van. Luchtfilters worden in filterklassen verdeeld. De filterklasse bepaalt de effectiviteit van een filter in het afvangen van deeltjes van een bepaalde grootte. Binnenmilieu:
filters
Conform het Programma van Eisen frisse scholen (klasse B) dient tenminste voorzien te worden in een Klasse F6 filter en voor frisse scholen klasse A dient tenminste voorzien te worden in filterklasse F7. Deze laatste filterklasse wordt ook toegepast voor de Nieuwe Baarnse School. De G G D adviseert een F9 filter te gebruiken. Het verschil in effectiviteit van een F7 t.o.v. een F9 filter is beperkt, terwijl de totale exploitatiekosten van een F9 filter substantieel hoger ligt. Zowel het gebruik van een F7 of F9 filter kan resulteren in een significante verbetering m.b.t. verlaging van het grovere fijnstof. Binnenmilieu:
kwaliteit
Het mechanisch ventilatiesysteem in de nieuwe NBS wordt door een deskundige installateur geïnstalleerd en opgeleverd. O m hier zeker van te zijn heeft N B S / H E V O een onafhankelijke toezichthouder aangesteld. Ruim voor de eindoplevering wordt de gehele ventilatie-installatie professioneel ingeregeld, compleet met meetrapport en een systeemcertificaat, zodat er zekerheid is dat de vereiste luchtdebieten worden behaald en dat het systeem luchtdicht is. Voordat het gebouw in gebruik wordt genomen zal er op worden toegezien dat een goed onderhouds- en beheercontract wordt afgesloten die een juiste werking zal waarborgen. Het 2x per jaar vervangen van de luchtfilters maakt hier onderdeel van uit. D o o r toepassing van een centrale luchtbehandelingskast wordt voorzien in zakkenfilters die kwalitatief hoogwaardiger zijn dan eenvoudige vlakfilters. Binnenmilieu:
luchtverontreiniging
De hoeveelheid ventilatie is afhankelijk van de aanwezigheid van het aantal mensen. In de praktijk is het zo, dat bij een normale lokaalbezetting de ventilatiestand op \00X zal staan, waardoor er goed zal worden geventileerd (ook bij knutselactiviteiten). Daarnaast bestaat nog altijd de mogelijkheid om ramen en deuren te openen. Dit vormt geen belemmering op het ventilatiesysteem. Binnenmilieu:
thermisch
comfort
Overeenkomstig het advies van de G G D onderschrijven we dat scholen snel kunnen opwarmen. Dit is het directe gevolg van interne warmtelasten zoals personen, verlichting en apparatuur en de externe warmtelast in de vorm van directe zonne-instraling op de ramen.
2
Het nieuwe gebouw wordt dan ook voorzien van energiezuinige verlichting (grotendeels LED) en geautomatiseerde buitenzonwering (inclusief weerstation) om ongewenste opwarming preventief tegen te gaan. Aanvullend is gekozen voor een centraal mechanisch ventilatiesysteem, waardoor deze hydraulisch en regeltechnisch volledig geïntegreerd is met het verwarming- en koelsysteem. Dit betekent onder meer dat er zowel in dag als nachtsituatie gekoeld kan worden met het ventilatiesysteem en vloerverwarmingssysteem en dat het warmte terugwinsysteem inderdaad uitgeschakeld kan worden, zoals de G G D heeft geadviseerd. T o t slot is het gebouw overeenkomstig het bouwbesluit voorzien van de vereiste spuiventilatie om indien nodig de ruimtelucht in het gebouw in een kort tijdsbestek af te laten koelen. Spoor
De G G D heeft aangegeven dat er nauwelijks tot geen informatie beschikbaar is over de eventuele effecten van het spoor voor de gezondheid. Zij verwacht dat de spoorlijn geen relevante bijdrage zal leveren aan de luchtverontreiniging en dus aan mogelijke gezondheidseffecten. Afwijking van het bestemmingsplan W i j zijn met het bestuur van de Vereniging NBS een grondruil overeengekomen. De Tonibastuin aan de Smutslaan valt toe aan de gemeente en de NBS krijgt in ruil daarvoor een strook grond langs het spoor alsmede het Seinwachtershuisje. De bestemming van de strook grond is 'groen' en de bestemming van het Seinwachtershuisje is 'verkeer-railverkeer'. Een procedure is opgestart om een afwijking van het bestemmingsplan mogelijk te maken. U w raad heeft reeds een algemeen verklaring van geen bedenkingen afgegeven. O p de strook grond langs het spoor zullen fietsenstallingen en schanskorven, gevuld met lavastenen, worden geplaatst. Beide objecten hebben een geluid reducerend effect. W i j gaan op korte termijn in gesprek met aanwonenden van de school om hen te informeren over de voorgenomen plannen van de strook grond en het Seinwachtershuisje. Na de zomer verwachten we de omgevingsvergunning definitief te kunnen verlenen. Uitvoering verkeersontwerp De uitvoering van de infrastructurele en verkeersmaatregelen start in de zomer. Uiteraard wordt de uitvoering van maatregelen afgestemd met de planning van de bouw van de school. De ingebruikname van de nieuwe school door de NBS zal waarschijnlijk in januari 2015 plaatsvinden ervan uitgaande dat de infrastructurele en verkeersmaatregelen gereed zijn. Bij het vaststellen van de Perspectiefnota 2012 op 29 juni 2011 is opgenomen dat de reserve Onderwijshuisvesting bestemd is voor kapitaallasten van de huisvesting van de Nieuwe Baarnse School (NBS) en de Brede School N o o r d (BSN). O p 29 februari 2012 heeft uw raad besluit genomen over de herhuisvesting van de Nieuwe Baarnse School. U heeft onder meer besloten om alle kosten van de herhuisvesting van de Nieuwe Baarnse School te dekken uit de reserve Onderwijshuisvesting. Het betreft investeringskosten voor de bouw en kosten voor verkeersmaatregelen.
3
Kosten zoals voor verkeersmaatregelen rondom de scholen en schoolterreinen worden niet aangeduid als onderwijskosten. Gelet op de uitvoering van de infrastructurele en verkeersmaatregelen in de zomer vinden wij het van belang uw raad vooraf te informeren over de bekostiging van deze werkzaamheden. De kosten van de verkeersmaatregelen zien wij in 2014 als een incidentele overschrijding van het rekeningresultaat 2014 omdat deze niet uit de reserve Onderwijshuisvesting kunnen worden bekostigd. Een voorstel aan uw raad om thans budget beschikbaar te stellen voor de bekostiging van de verkeersmaatregelen is risicovol in relatie tot de planning van de werkzaamheden en de ingebruikname van de school. W i j zullen de overschrijding bij de jaarrekening 2014 verantwoorden. W i j verwachten u hiermee voldoende te hebben geïnformeerd. Met vriendelijke groet,
burgemeester
Kopie: griffier, pbr, ygt, mbg, agp
4
GGD regio Utrecht rea.nr: class.nr:
Gemeente Baarn T.a.v. Het College van B&W Postbus 1003 3740 BA BAARN
aídoeningswk: ingekomen: ontv. bevest: behandelaar:
Kenmerk Bijlagen Datum Onderwerp
8si. o
\
- 3 JUN
HÊĆ?
cc: aşg.idaan d.d. gedepon. d.d
2014-55905/APG/MMK/NS
2014 J A
E E
'o J J„
aid
paraat: paraaf:
2 juni 2014 Bevindingen en advies nieuw gebouw NBS
Geacht College, In overleg met mevrouw Van den Berg, projectleider NBS bij de gemeente Baarn, stuur ik u hierbij onze bevindingen en adviezen met betrekking tot de nieuw te bouwen locatie van de Nieuw Baarnse School (NBS). De nieuwe locatie van de NBS bevindt zich op de hoek van de Stationsweg en de Vondellaan en direct langs het spoor. De Stationsweg is een doorgaande weg waarlangs veel inwoners van Baarn zich onder andere van en naar de snelwegen A l en A27 begeven. Dit heeft geresulteerd in vragen aan het College over de luchtkwaliteit ter plaatse van de nieuwe school. Naar aanleiding van deze vragen is de GGD regio Utrecht gevraagd naar haar bevindingen.
Bevindingen In Nederland is verkeer een belangrijke bron van luchtverontreiniging. Het is bekend dat van alle milieufactoren luchtverontreiniging de meeste gezondheidsschade veroorzaakt. Uit onderzoek blijkt dat dat kinderen die langs een drukke weg wonen of naar school gaan, gemiddeld genomen, meer luchtwegklachten hebben dan kinderen die ver van een drukke weg wonen of naar school gaan. Ook volwassenen die langs een drukke weg wonen ondervinden negatieve gezondheidseffecten: zij hebben een hoger risico om in het ziekenhuis terecht te komen vanwege hart- en vaatziekten of luchtwegklachten en overlijden eerder aan dergelijke aandoeningen. Deze effecten zijn ook zichtbaar als aan de luchtkwaliteitsnormen wordt voldaan. De GGD regio Utrecht volgt in haar advisering de landelijke GGD-richtlijn 'luchtkwaliteit en gezondheid'. In deze richtlijn wordt afgeraden om gevoelige functies, waaronder scholen, direct aan een drukke weg (meer dan 10.000 motorvoertuigen per etmaal) te plaatsen. De verkeersintensiteit op de Stationsweg ter hoogte van de NBS bedraagt in 2015 naar verwachting gemiddeld bijna 8.000 motorvoertuigen per etmaal (bron: Monitoring NSL 2013). Hiermee bevindt de nieuwe locatie zich niet op een plek die in dat kader direct door de GGD zou worden afgeraden. Anderzijds bevindt de school zich wel langs een drukke weg en zijn er - zeker in een gemeente als Baarn - betere locaties denkbaar. Van het spoor verwacht de GGD geen relevante bijdrage aan luchtverontreiniging en dus aan mogelijke gezondheidseffecten. Daarentegen vormt op de huidige locatie ook het
ţ
\ P ostbus 5 1 , 3700 AB Zeist ĵ BTW nr. NL0083.53.475.B01
ļ
T 030 608 60 86 K.v.K. nr. 50909185
ļ
[email protected] IBAN N L 7 7 . R A B O . 0 3 9 5 . 2 3 1 2 . 8 0
Iwww.ggdru.nl I
GGD* regio Utrecht
onderwerp geluid een aandachtspunt. Zowel het wegverkeer als het spoor vormen een belangrijke bron van geluid. Verkeerslawaai kan leiden tot aantoonbare slechtere concentratie bij kinderen en zo tot leerachterstanden. Het is goed mogelijk dat als gevolg van geluidhinder de ramen in de school minder snel zullen worden opengezet. Om deze reden vormt naast de luchtkwaliteit ook het geluid een extra reden om te zorgen voor een goed binnenmilieu. Onderstaand wordt verder ingegaan op mogelijkheden om een gezond binnenmilieu te bevorderen.
Advisering De bouw van de nieuwe locatie van de NBS is reeds gestart. De locatie en het ontwerp staan dan ook al vast. Hierdoor is het niet zinvol om hierover te adviseren. De GGD richt haar advies dan ook op die punten waar wellicht nog mogelijkheden zijn om het binnenmilieu van de school te verbeteren. Er zijn vele aspecten in een school die van invloed zijn op de gezondheid en het welbevinden van onder andere de leerlingen. Volgens de gegevens van de GGD zal in het nieuwe gebouw gebruik worden gemaakt van een C0 -gestuurd ventilatiesysteem waarbij zowel de aan- als afvoer van lucht mechanisch plaatsvindt. C 0 bevindt zich in de uitademingslucht van mensen. Dit betekent dat de hoeveelheid personen in een ruimte bepaalt hoe hard het ventilatiesysteem staat. Bij een dergelijk systeem zijn de volgende adviezen van toepassing: Er zijn filters beschikbaar waarvan is aangetoond dat ze een deel van verkeersgerelateerde luchtverontreiniging tegenhouden. Tot nu toe zijn de beste resultaten aangetoond bij een zogenaamd F9-filter. Mechanische luchttoevoer is gevoeliger voor fouten in ontwerp, materiaalkeuze, aanleg of onderhoud dan natuurlijke ventilatie. Houd dit daarom goed in de gaten en zorg dat er bij oplevering metingen worden gedaan om te controleren of de vereiste toe- en afvoer ook echt gehaald worden. De GGD ziet vaak (ernstig) vervuilde ventilatiesystemen vanwege beperkt onderhoud. Een vereiste voor een goed functionerend ventilatiesysteem is goed onderhoud (controleren en eventueel opnieuw inregelen, schoonmaken en vervangen van de filters). Sluit voor het mechanische ventilatiesysteem een onderhoudscontract af met een gekwalificeerd installatiebedrijf en neem het eerdergenoemd onderhoud op in dit contract. Op een meer verontreinigde locatie zullen filters vaker moeten worden vervangen. Het is belangrijk dat er ook de mogelijkheid bestaat om het ventilatiesysteem onafhankelijk van het C 0 gehalte, en dus aanwezigheid van mensen desgewenst op een hoger niveau in te stellen. Denk hierbij aan situaties waarbij er relatief veel verontreinigende stoffen in de lucht komen, zoals tijdens knutselactiviteiten. 2
2
2
In de zomer zijn er veel scholen die kampen met zeer hoge binnentemperaturen tijdens een periode van warm weer. Ook wanneer er actieve koeling plaatsvindt, komt het voor dat de gewenste temperatuur niet haalbaar blijkt. Een hoge temperatuur kan leiden tot een onbehaaglijk gevoel, hoofdpijn en vermoeidheid. Vooral bij nieuwbouwscholen met mechanische aan- en afvoer van lucht vormen hoge temperaturen een veelvoorkomend probleem. Met behulp van de volgende maatregelen neemt de kans toe dat de temperatuur in de school tijdens een warme periode beheersbaar blijft: - Zorg ervoor dat er spuivoorzieningen aanwezig zijn. Hiermee kan voor verkoeling worden gezorgd, bijvoorbeeld door tijdens de wat koelere ochtenduren de ramen te openen.
7\
regio Utrecht
-
Zorg ervoor dat er de mogelijkheid is om 's nachts te koelen. Zeker bij een Ongestuurd systeem is het van belang dat de ventilatie 's nachts in een hogere stand kan worden gezet. Wanneer het ventilatiesysteem een warmte-terugwinsysteem heeft, zorg er dan ook voor dat deze kan worden uitgeschakeld. Op deze manier wordt voorkomen dat de aangezogen lucht vanuit buiten wordt verwarmd door de warme afgezogen lucht van binnen. Zorg voor buitenzonwering die ook gebruikt kan worden wanneer de school gesloten is. Op die manier wordt voorkomen dat het gebouw buiten schooltijd alsnog sterk opwarmt.
Ik hoop u met bovenstaande bevindingen en adviezen inzicht te hebben gegeven in de gezondheidskundige situatie en mogelijkheden om een gezond binnenmilieu te bevorderen. Indien u nog vragen heeft dan kunt u contact opnemen met Nienke Sluis, adviseur Milieu en Gezondheid, via telefoonnummer 030-850 78 79.
Met vriendelijke groet, les-
Mevrouw N. van Tankeren Manager Algemene Publieke Gezondheid
Â
