Geld(t) vertrouwen? ASN Bank Jaarverslag 2010
ASN Bank Jaarverslag 2009
Financiële resultaten en prestaties op het gebied van maatschappij en milieu
ASN Bank Postbus 30502 2500 GM Den Haag Tel. 0800 – 03 80 (gratis) Fax 070 – 361 79 48 E-mail
[email protected] www.asnbank.nl
Jaarverslag 2010 ASN Bank
Jaarverslag 2010 Inhoudsopgave
Vijftig jaar duurzaam bankieren
3
1
Kerncijfers en samenvatting resultaten 1.1 Samenvatting van de economische prestaties 1.2 Samenvatting van de financiële resultaten 1.3 Samenvatting van de sociale en milieuprestaties
5 6 7 8
2
Toezicht op de ASN Bank 2.1 Bericht van de raad van commissarissen 2.2 Bericht van de raad van advies
11 12 14
3
Opbouw en verantwoording
17
4
Profiel van de ASN Bank 4.1 Missie 4.2 Strategie 4.3 De pijlers van het duurzaamheidsbeleid 4.4 Maatschappelijke partners 4.5 Dialoog met belanghebbenden
19 20 20 20 22 23
5
Werken aan een duurzame toekomst 5.1 Samen met klanten vooruitkijken 5.2 Middenin de duurzame maatschappij 5.3 Erkenning van onze inzet 5.4 2011: verder werken aan een duurzame toekomst
27 28 29 30 31
6
Duurzaam beleggen in de praktijk 6.1 De ASN Bank en ASN-beleggingsfondsen 6.2 De selectie van beleggingen 6.3 Duurzaam beleggen in de praktijk 6.4 Duurzame dilemma’s
33 35 35 35 38
7
Duurzame producten en diensten 7.1 Sparen 7.2 Beleggen 7.3 Betalen 7.4 Kredietverlening
41 42 43 45 45
8
Duurzame bedrijfsvoering 8.1 Milieu 8.2 Huisvesting 8.3 Personeelsbeleid
49 50 51 51
9
Financiële resultaten 9.1 Balans 9.2 Winst- en verliesrekening 9.3 Kasstroomoverzicht 9.4 Toelichting op de jaarcijfers 9.5 Toelichting op de balans 9.6 Toelichting op de winst- en verliesrekening
55 57 58 59 60 61 67
10
2
Risicobeleid 10.1 Organisatie van het risicobeheer 10.2 Risicobeheer bij de ASN Bank 10.3 Hedging en hedgeaccounting
71 72 73 77
11 Corporate governance
79
Onafhankelijk Assurancerapport
83
Bijlage 1
Bijzondere beleggingscriteria
86
Bijlage 2
GRI-richtlijnen en verantwoording
90
Bijlage 3
Investeringen door de ASN Bank
98
Bijlage 4
Organisatie en historie
103
Bijlage 5 Raad van commissarissen, raad van advies en directie ASN Bank 105
Bij de foto’s in dit jaarverslag De Verenigde Naties hebben 2011 uitgeroepen tot het jaar van de bossen. Wij hebben een duidelijke visie op wat wij willen bereiken met onze investeringen als het om bos gaat. Dat is vastgelegd in de ASN Bank Issuepaper Biodiversiteit. Bossen zijn niet alleen een bron van inspiratie en ontspanning, ze zijn ook essentieel voor onze welvaart. Van de bossen ontvangen wij allerlei diensten en producten. Ze leveren grondstoffen, zoals zuurstof, hout, voedsel en medicijnen. Ze beschermen de bodem tegen erosie en houden water vast. En ze regelen de neerslag op mondiaal en lokaal niveau. Bovendien bieden ze onderdak aan tachtig procent van de plant- en diersoorten. Het verdwijnen van bos bedreigt deze diensten en producten steeds meer. Daarom houden wij bij onze investeringen rekening met het belang van het bos. Zo investeren we niet in bedrijven of activiteiten die bossen bedreigen. En juist wel in bedrijven en landen die duurzaam bosbeheer toepassen. Maar verantwoord beheer van bos heeft ook betrekking op mensenrechten. Volgens schattingen van de Verenigde Naties wonen er wereldwijd driehonderd miljoen mensen in het bos. In totaal zijn 1,6 miljard mensen direct van bos afhankelijk voor hun voortbestaan. Vaak zijn dit juist arme mensen. Daarom is het behoud van bos voor ons niet alleen een milieukwestie, maar ook een sociaal vraagstuk. De foto’s in dit jaarverslag laten vele facetten van het bos zien. Van de mensen en dieren die er wonen tot de economische bedrijvigheid die dankzij bos mogelijk is. En natuurlijk de bomen zelf, want – alle noodzakelijke micro-organismen, planten en dieren ten spijt – zonder bomen is er geen bos.
Jaarverslag 2010 ASN Bank
Vijftig jaar duurzaam bankieren
Op 21 januari 2010 was het precies vijftig jaar geleden dat de handtekeningen werden gezet onder de stichtingsakte van de Stichting Algemene Spaarbank Nederland. De ASN werd toen opgericht als de bank voor de socialistische arbeidersbeweging. Vanaf de start vormde het streven naar rechtvaardigheid en solidariteit de basis van onze bank. Wie streeft naar rechtvaardigheid, wil een eerlijke verdeling van de welvaart realiseren. Niet alleen in het heden, tussen de verschillende regio’s in de wereld. Maar ook een eerlijke verdeling tussen onze generaties en de toekomstige wereldbewoners. Ook zij hebben recht op een veilige wereld met voldoende voedsel en een leefbaar klimaat.
Geld als middel Wij zijn blij dat wij met deze visie en onze duurzame bancaire dienstverlening steeds meer mensen aanspreken. In 2010 overschreden we de grens van een half miljoen klanten. En we willen blijven groeien. Hoe meer geld onze klanten aan ons toevertrouwen, des te meer wij kunnen investeren in de wereld van morgen. Geld is immers geen doel op zich, maar een middel. Onze klanten sparen voor bijvoorbeeld hun eigen huis, de studie van de kinderen of financiële zekerheid. Voor ons is datzelfde geld een middel om de wereld rechtvaardiger en duurzamer te maken via financieringen en investeringen. Wij zijn u, onze klant, buitengewoon dankbaar dat u dit mogelijk maakt.
Vijftig jaar samenwerking Wij realiseren onze visie natuurlijk niet alleen. In de afgelopen vijftig jaar hebben we met veel partijen gebouwd aan de wereld van morgen. Bijvoorbeeld maatschappelijke organisaties die onze visie op duurzaamheid delen. Ook onze moederorganisatie SNS REAAL heeft een wezenlijke rol gespeeld. De ASN Bank en SNS REAAL zijn verbonden in hun gemeenschappelijke oorsprong.
Onstuitbare opmars In het huidige politieke klimaat lijkt duurzaamheid op verlies te staan. Dat ervaren we echter niet in onze omgeving. Wij ontmoeten steeds meer, vooral jonge ondernemers die hun inventiviteit en daadkracht inzetten voor duurzame producten en diensten. Ook grote, gevestigde ondernemingen worden duurzamer. Actiewebsites mobiliseren miljoenen volgers die van zich laten horen in kwesties die mensenrechten en de natuur raken. Het lijkt erop dat duurzaamheid in een stroomversnelling raakt.
Op naar de honderd jaar Geïnspireerd hierdoor zetten wij ons in 2011 weer met vertrouwen en enthousiasme in om u transparante, duurzame financiële diensten te bieden. En om nieuwe stappen te zetten op weg naar een duurzame samenleving, samen met onze klanten en met het groeiende aantal mensen en organisaties die zich inzetten voor duurzaamheid. U kunt rekenen op onze onvoorwaardelijke, onverminderde inzet om de duurzame missie van de ASN Bank waar te maken. Ewoud Goudswaard Jeroen Jansen
3
4
Jaarverslag 2010 ASN Bank
ASN Bank Jaarverslag 2010
1. Kerncijfers en samenvatting resultaten De gevolgen van de kredietcrisis waren in 2010 in de bankensector nog duidelijk merkbaar. Voor de ASN Bank was 2010 echter een uitstekend jaar, waarin we bovendien ons vijftigjarige jubileum vierden. Het beheerde vermogen nam weer sterk toe. We passeerden de grens van een half miljoen klanten en behaalden de grootste winst ooit. Natuurlijk had duurzaamheid onze grote aandacht. Wij realiseerden diverse duurzaamheidsdoelstellingen. In dit hoofdstuk vatten wij onze prestaties samen. Meer informatie vindt u in de desbetreffende hoofdstukken.
5
1.1 Samenvatting van de economische prestaties 2010 516.902
2009 471.118*
2008 419.792
2007 363.334
2006 317.683
Beheerd vermogen (in miljoenen euro’s) ASN Bank ASN-beleggingsfondsen Totaal beheerd vermogen
7.992 1.375 9.367
6.346 1.193 7.539
4.966 983 5.949
3.632 1.255 4.887
2.665 1.167 3.832
Marktaandeel duurzaam sparen en beleggen** Marktaandeel sparen***
n.t.b. 2,5%
48% 2,2%
44% 1,9%
36% 1,5%
35% 1,2%
373.868
573.825
417.366
209.669
131.429
729.013
621.246
387.973
257.087
224.939
1.102.881
1.195.071
805.339
466.756
356.368
Aantal klanten
6
Renteschenkingen van klanten aan maatschappelijke partners (in euro’s) Bijdrage ASN Bank aan maatschappelijke partners (in euro’s) Totale bijdrage aan maatschappelijke partners
* Eind 2009 is de definitie van wat een klant is, aangescherpt. Hierdoor is het cijfer voor 2009 aangepast. ** Bron: VBDO *** Bron: CBS
Ontwikkeling van het aantal klanten In ons jubileumjaar konden we de 500.000ste klant verwelkomen. Bovendien nam het aantal klanten ver boven verwachting toe met 45.784 (10%). Dat was onder meer te danken aan de succesvolle spaarcampagne begin 2010, de groei van het aantal klanten met een ASN Bankrekening en de introductie van de ASN Creditcard medio 2010. We eindigden het jaar met ruim 516.000 klanten.
Ontwikkeling van de toevertrouwde middelen Ook in 2010 nam het spaar- en betaaltegoed sterker toe dan ooit. De toevertrouwde middelen stegen met € 1,6 miljard (26%). Dat was zowel het gevolg van reguliere instroom als van de succesvolle spaarcampagne. Bovendien konden we veel geld van vrijvallende spaardeposito’s behouden. De rekening ASN Ideaalsparen (zie hoofdstuk 7) groeide het meest. Onze klanten waarderen dit transparante spaarproduct zonder inleg- en opnamebeperkingen. Eind 2010 bedroegen de toevertrouwde middelen (tegoeden op spaar- en betaalrekeningen) € 8 miljard.
Ontwikkeling van de beleggingsfondsen Bijna alle beleggingsfondsen onder beheer van ASN Beleggingsinstellingen Beheer B.V. presteerden goed, hoewel iets minder dan in 2009. Het
ASN Aandelenfonds, ASN Milieu & Waterfonds en ASN Small & Midcap Fonds behaalden een rendement van respectievelijk 17,9%, 18,3% en 42,4%. Door de rentestijging presteerden obligaties minder. Het rendement van het ASN Obligatiefonds was 0,5%. Dankzij het belang in aandelen kwam het rendement van het ASN Mixfonds uit op 8,6%. Er stroomde nieuw geld in alle beursgenoteerde fondsen behalve het ASN Mixfonds, waar een lichte uitstroom plaatsvond. De resultaten van de fiscaal gefaciliteerde fondsen, het ASN Groenprojectenfonds en het ASN-Novib Fonds, liepen uiteen. Het ASN-Novib Fonds realiseerde een prima rendement van 6,3%. Daarentegen had het ASN Groenprojectenfonds te lijden van de opgelopen rente en de herwaardering van de gefinancierde projecten. Deze herwaardering was noodzakelijk toen de regering besloot om de heffingskorting af te bouwen (zie hoofdstuk 7). Het fonds eindigde het jaar met een verlies van 0,3%. Beleggers in deze fondsen profiteren bovenop het rendement van het fiscale voordeel, dat in 2010 nog maximaal 2,5% bedroeg. Het besluit om de heffingskorting af te bouwen schrikte onze klanten niet af. Zij legden ongeveer evenveel nieuw geld in het ASN Groenprojectenfonds in als in 2009. Het ASN-Novib Fonds groeide zelfs met € 52 miljoen aan nieuw geld, een groei met 51% ten opzichte van het
Jaarverslag 2010 ASN Bank
eveneens goede jaar 2009. In totaal nam het beheerde vermogen van de ASN-beleggingsfondsen toe met 15%, dankzij zowel nieuw geld als koersstijgingen.
Marktaandeel De opmars van ons aandeel in de totale Nederlandse spaarmarkt zette zich in 2010 verder voort. Met een groei van 0,3 procentpunt (18%) kwam het marktaandeel eind 2010 uit op 2,6%. De spaartegoeden namen toe met 26%, terwijl het totaal van de spaartegoeden in Nederland slechts steeg met 2,1%. Bij het schrijven van dit jaarverslag waren de gegevens over de duurzame spaarmarkt in Nederland nog niet bekend. In 2009 steeg ons aandeel in deze markt van 44 tot 48%.
Bijdragen aan maatschappelijke partners De economische malaise had geen invloed op de vrij-
gevigheid van de ASN-klanten. Ruim acht procent meer klanten dan in 2009 schonken de rente van hun spaarrekening (deels) aan de goede doelen waarmee wij samenwerken. Het gemiddelde schenkingsbedrag daalde echter door het opzeggen van een specifieke rekening. Daardoor kwam het totaal aan schenkingen uit op bijna € 375.000. Cordaid Microkrediet en Oxfam Novib ontvingen het grootste bedrag aan renteschenkingen. ASN Jeugdsparen was ook in 2010 een succes, met een groei van 16% aan nieuwe rekeningen. Dat leidde direct tot een fors hogere bijdrage aan Cordaid Kinderstem en Cordaid Memisa van bijna € 312.000 (2009: € 225.000). Net als in 2009 ontving de ASN Foundation een bijdrage van € 300.000. In totaal schonk de ASN Bank ruim 17% meer aan maatschappelijke partners dan in 2009.
1.2 Samenvatting van de financiële resultaten In miljoenen euro’s Uitzettingen Toevertrouwde middelen* Eigen vermogen Balanstotaal
2010 8.382 7.992 103 8.542
2009 6.614 6.346 105 6.662
2008 5.251 4.966 139 5.302
2007 3.725 3.632 19 3.773
2006 2.786 2.665 39 2.811
Rentemarge Overige baten Totale kosten Bedrijfsresultaat
83,0 1,5 26,7 57,8
44,5 4,0 35,2 13,3
40,8 6,2 24,3 22,7
32,4 8,1 17,5 23,0
18,3 6,5 15,2 9,6
Bedrijfsresultaat voor eenmalige kosten
57,8
24,3
22,7
23,0
9,6
Resultaat na belastingen
43,1
9,9
16,9
17,1
6,8
Resultaat na belastingen, voor eenmalige kosten
43,1
18,1
16,9
17,1
6,8
* De toevertrouwde middelen bestaan uit spaargelden en overige schulden aan klanten in de vorm van spaargelden van niet-natuurlijke personen (verenigingen en stichtingen). In 2010 boekte de ASN Bank de hoogste nettowinst in haar bestaan: ruim € 43 miljoen. Dat was meer dan een verdubbeling van de nettowinst die we in 2009 behaalden voor aftrek van eenmalige kosten vanwege het faillissement van de DSB Bank en Icesave. Deze groei is voornamelijk toe te schrijven aan de verbetering van de rentemarge en de sterke groei van de toevertrouwde middelen. Deze nettowinstgroei versterkt ons eigen vermogen nog verder,
zodat wij meer kunnen investeren in bijvoorbeeld wind- en zonne-energieprojecten. De baten namen met 75% toe tot € 84,5 miljoen. Dat was het gevolg van een sterke stijging van de toevertrouwde middelen, in combinatie met een positieve ontwikkeling van de rentemarge. Ook namen de ontvangen provisies toe doordat de ASN-beleggingsfondsen verder doorgroeiden. Tegenover deze sterke stijging van de baten stond dat de kosten
7
slechts weinig omhoog gingen. Zij bedroegen 10% meer dan in 2009 voor aftrek van eenmalige kosten. Deze kostenstijging is volledig toe te schrijven aan de groei van de bank. Als gevolg van de onrust op de financiële markten stonden de beleggingen in vastrentende waarden onder druk. Daardoor hadden de resultaten op termijncontracten een negatief effect op de overige baten (zie hoofdstuk 10).
1.3 Samenvatting van de sociale en milieuprestaties
8
Indirecte sociale en milieuprestaties De doelstellingen voor de duurzaamheidsprestaties van de ASN Bank als organisatie zijn afgeleid van de missie. Deze luidt: ‘De ASN Bank is een onderneming die de duurzaamheid van de samenleving wil bevorderen en zich in haar economisch handelen daardoor laat leiden’. Wij werken deze doelstellingen op drie niveaus uit: kwantitatief, kwalitatief en voor de lange termijn. Wij willen immers op al deze niveaus bijdragen aan het bevorderen van de duurzame samenleving. Om hieraan recht te doen hebben wij doelstellingen geformuleerd op deze drie niveaus. De kwantitatieve doelen drukken we uit in een getal, de kwalitatieve doelen in ‘wel of niet gerealiseerd’. Met de langetermijndoelen willen we processen op gang brengen die duurzaamheid bevorderen. Deze doelen kunnen we kwantitatief en kwalitatief invullen.
Klanttevredenheid Uitoefenen stemrecht voor ASN Aandelenfonds en ASN Mixfonds Uitoefenen stemrecht voor ASN Milieu & Waterfonds en ASN Small & Midcap Fonds Driejaarlijkse herscreening op duurzaamheid van debiteuren bank op sectorniveau Geconsolideerde CO2-impact van de ASN-aandelenfondsen
Kwantitatieve doelen Wij haalden in 2010 alle kwantitatieve doelstellingen voor onze indirecte sociale en milieuprestaties. Dat de klant bij de ASN Bank centraal staat, komt tot uiting in het hoge cijfer (8) van de klanttevredenheid. Wij zetten ons volop in om onze klanten te betrekken bij onze bank en bij de ontwikkeling van ons duurzaamheidsbeleid (zie hoofdstuk 5). Op hun beurt zijn onze klanten buitengewoon loyaal aan de ASN Bank. Wij verkeren hiermee in een heel andere situatie dan veel grootbanken, die sinds de kredietcrisis het vertrouwen van het publiek deels zijn verloren. In 2010 oefenden we ons stemrecht uit op ruim 98% van de aandeelhoudersvergaderingen van ondernemingen in het ASN Aandelenfonds en het ASN Mixfonds, tegen 73% in 2009. Dat is ruim boven de doelstelling van 90%. We stemden op alle aandeelhoudersvergaderingen van de ondernemingen in het ASN Milieu & Waterfonds en het ASN Small & Midcap Fonds. Ook dit was ruim boven de doelstelling, die 50% bedroeg. Deze sterke toename werd veroorzaakt door de verbetering van de procedures en automatisering bij het uitoefenen van ons stemrecht. De enige gevallen waarin we niet stemden was wanneer aan onze aandelen geen stemrecht was gekoppeld. De herscreening van debiteuren van de bank (zie bijlage 3) is voor 92% voltooid. Dat is eveneens boven de doelstelling van 90%. Wij realiseerden ruim de doelstelling voor de geconsolideerde CO2-impact (carbon footprint) van onze aandelenbeleggingsfondsen. Daarmee is voor het derde jaar op rij het aandeel van deze fondsen in de uitstoot van broeikasgassen afgenomen.
Doelstelling 2010 8
Gerealiseerd in 2010 8
Doelstelling 2011 8
90%
98%
90%
50%
100%
90%
90% kleiner dan of gelijk aan 261* (2009)
92%
90% zie langetermijndoelstelling
* ton per miljoen euro omzet (volgens de Trucost-methodologie; zie pagina 34)
Jaarverslag 2010 ASN Bank
250*
Kwalitatieve doelen Onze kwalitatieve doelen hebben betrekking op de ontwikkeling van het duurzaamheidsbeleid.
Doelstelling 2010 Gerealiseerd 2010 Mensenrechten: meten prestaties Resultaten gereed, publicatie in ASN Aandelenfonds 2011 Klimaat: opstellen interne bench- Ingevoerd mark ASN Aandelenfonds voor klimaat Issuepapers: nieuwe issuepapers Gereed en gepubliceerd op Biodiversiteit en Zorg website
Organisatie duurzaamheidsonderzoek
-
Doelstelling 2011 Opnieuw formuleren van mensenrechtenbeleid in Issuepaper Mensenrechten Opnieuw formuleren van klimaatbeleid in Issuepaper Klimaat Issuepapers over de duurzame thema’s eerlijke handel, duurzame energie, (tegen) kinderarbeid en (tegen) wapenindustrie Opzetten duurzame research binnen de ASN Bank 9
Doelen op lange termijn Naast kwantitatieve en kwalitatieve doelen hebben wij een belangrijk, breed geformuleerd langetermijndoel: de ASN Bank wil als duurzame bank jaarlijks een duidelijke, actieve bijdrage leveren aan de bevordering van de duurzaamheid van de samenleving op de lange termijn. De ASN Bank heeft voor het eerst een kwantitatieve doelstelling voor de
lange termijn opgenomen. Deze doelstelling staat vast, maar dat geldt nog niet voor de methodiek waarmee we de voortgang gaan bewaken. Samen met onafhankelijke experts zullen wij in 2011 een gedegen methodiek ontwikkelen om die voortgang op een zorgvuldige manier te meten. Voor het volgende onderwerp hebben wij concrete doelen geformuleerd.
Verlaging van de geconsolideerde CO2-uitstoot van de ASN-aandelenfondsen ten opzichte van 1990
2015
2020
30%
50%
Directe sociale en milieuprestaties CO2-uitstoot in ton per fte Papierverbruik (kilo per rekening) Medewerkerstevredenheid Huisvesting nieuw kantoor
Doelstelling 2010 kleiner dan of gelijk aan 2,17 (2006) kleiner dan of gelijk aan 0,36 (2008) groter dan of gelijk aan 8,0 -
Bezien we onze directe sociale en milieuprestaties, dan bereikten we alle drie de doelstellingen.
Gerealiseerd in 2010 gerealiseerd: 1,75 gerealiseerd: 0,36 gerealiseerd: 8,6 -
Doelstelling 2011 kleiner dan of gelijk aan 2,17 (2006) kleiner dan of gelijk aan 0,35 (2009) groter dan of gelijk aan 8,0 energielabel A en Groenverklaring
Meer informatie over onze resultaten op het gebied van milieu en maatschappij vindt u in de hoofdstukken 5 tot en met 8 en in de bijlagen.
10
Jaarverslag 2010 ASN Bank
ASN Bank Jaarverslag 2010
2. Toezicht op de ASN Bank
11
2.1 Bericht van de raad van commissarissen Aan de algemene vergadering van aandeelhouders ASN Bank N.V.
Preadvies van de raad van commissarissen Hierbij bieden wij u de door de directie opgemaakte jaarrekening van de vennootschap over het boekjaar 2010 aan, alsmede het verslag van de directie. Wij stellen u voor deze jaarrekening conform vast te stellen, hetgeen inhoudt dat: - de totale winst over 2010 van € 43,1 miljoen wordt toegevoegd aan het eigen vermogen; - de directie wordt gedechargeerd voor het door haar gevoerde bestuur en de commissarissen voor het toezicht dat zij over het afgelopen boekjaar hebben gehouden.
12
Gedurende het verslagjaar 2010 was de raad als volgt samengesteld: De heer E.J.G.V. Boers (per 8 maart 2010) De heer H.K. Kroeze De heer R.G.J. Langezaal (voorzitter, per 8 maart 2010) De raad van commissarissen van de ASN Bank is in 2010 driemaal bijeen gekomen. Tijdens deze bijeenkomsten zijn onder meer de volgende onderwerpen besproken.
De jaarrekening en jaarverslag 2009 De raad heeft de jaarrekening en het jaarverslag van de ASN Bank over 2009 besproken en daaraan zijn goedkeuring gegeven. De ASN Bank heeft in 2009 zowel op commercieel en financieel gebied goed gepresteerd, als ook in de uitvoering van haar duurzame beleid.
Het vijftigjarige jubileum De leden van de raad waren aanwezig op het jubileumfeest dat de ASN Bank ter gelegenheid van haar vijftigjarige bestaan had georganiseerd in Fort Voordorp. Een prachtige dag, met de klanten en de medewerkers van de ASN Bank in het middelpunt. De ASN Bank presenteerde tijdens het jubileumfeest het onderzoek naar de ‘Bank van de toekomst’ dat zij had geïnitieerd. Dit onderzoek bevat goede aanknopingspunten voor de toekomst van de bank. De raad wil daar samen met de directie verder invulling aan geven.
De ontwikkelingen van de bedrijfsactiviteiten De raad volgde de commerciële en financiële ontwikkeling van de ASN Bank in 2010 met belangstelling. Gedurende het jaar kregen wij tijdens onze besprekingen met de directie een goed inzicht in de wijze waarop de ASN Bank haar resultaten bereikt en de middelen die zij hiervoor inzet. De raad spreekt haar bewondering uit voor de manier waarop de ASN Bank de sterke groei heeft bewerkstelligd, met behoud van klanttevredenheid en een stijging van de medewerkerstevredenheid.
De klanttevredenheid De tevredenheid van de klanten van de ASN Bank kwam in verschillende bijeenkomsten van de raad ter sprake. Wij bespraken onder meer de manier waarop de ASN Bank de wensen van haar klanten vertaalt in producten en diensten. De raad heeft kennisgenomen van de samenvoeging van alle direct opvraagbare spaarvormen tot één spaarproduct met direct opvraagbaar tegoed, zonder voorwaarden. Toen de bank hiertoe besloot, was dat een unieke ontwikkeling in de spaarmarkt.
Jaarverslag 2010 ASN Bank
De acquisitie van vermogensbeheerder NBC Duurzaam Vermogensbeheer Eind april 2010 nam de ASN Bank een meerderheidsbelang in ASN Vermogensbeheer, op dat moment nog actief onder de naam Nieuwenhuys Brink Crommelin Duurzaam Vermogensbeheer. In de aanloop naar de acquisitie heeft de raad dit onderwerp besproken en ingestemd met de overname van NBC. De toevoeging van vermogensbeheer als dienstverlening aan het palet van producten van de ASN Bank geeft nieuwe mogelijkheden om de klanten van de ASN Bank in alle facetten van het duurzaam bankieren te kunnen faciliteren.
De begroting De ambities die de ASN Bank voor 2010 had geformuleerd, continueerde zij voor 2011. De raad besprak de begroting voor 2011 met de directie en stemde ermee in. De begroting past bij het ambitieniveau van de ASN Bank om haar leidende positie in duurzaam bankieren verder uit te bouwen. Voor de raad bevat de begroting twee belangrijke aandachtspunten in relatie tot deze groei: het belang van de klanten en het risicobeleid. De belangen en wensen van haar klanten zijn belangrijke uitgangspunten in het beleid en de werkzaamheden van de ASN Bank. Dat is in de gehele organisatie verankerd. Het risicobeleid wordt gemonitord en de beleggingscommissie draagt op een verantwoorde manier zorg voor een correcte spreiding van risico’s.
Storting van € 100 miljoen De raad nam met instemming kennis van de kapitaalstorting door SNS Bank, de aandeelhouder van de ASN Bank. Dit kapitaal geeft de ASN Bank de komende jaren de ruimte om verder te groeien in het verstrekken van duurzame financieringen. De raad spreekt zijn waardering uit voor de inzet van de medewerkers en directie van de ASN Bank. Ten slotte benadrukt de raad dat hij de duurzame missie en het beleid van de ASN Bank dat daaruit volgt, volledig onderschrijft.
Namens de raad van commissarissen: Drs. R.G.J. Langezaal, voorzitter
13
2.2 Bericht van de raad van advies De raad van advies van de ASN Bank is in 1993 opgericht toen de ASN Bank haar eerste beleggingsfonds introduceerde. Oorspronkelijk gaf de raad advies over de beleggingen. In de loop van de jaren is die taak veranderd. Heden ten dage toetst de raad of de ASN Bank haar duurzame missie waarmaakt. De directie en de raad overleggen regelmatig over de activiteiten en resultaten en over de duurzame koers van de bank. In 2010 vergaderden de raad en de directie vier maal. Daarbij kwamen onder meer de volgende punten aan de orde.
Duurzaamheidsbeleid Klimaatvriendelijk beleggingsbeleid ASN Aandelenfonds
14
De afdeling Duurzaamheidsbeleid presenteerde het klimaatvriendelijke beleggingsbeleid van het ASN Aandelenfonds. De raad had als kanttekening dat er wat zwakke elementen zitten in de manier waarop Trucost de CO2-uitstoot berekent. De raad ging akkoord met invoering van het nieuwe beleid per 1 juli 2010, op voorwaarde dat over de berekening nader overleg werd gevoerd. De raad was van mening dat het klimaatvriendelijke beleggingsbeleid een grote stap voorwaarts was in het transparant maken van de CO2-uitstoot.
Issuepaper biodiversiteit De afdeling Duurzaamheidsbeleid lichtte de ASN Bank Issuepaper Biodiversiteit toe. De issuepapers zijn ‘levende documenten’, die aangepast kunnen worden zodra er nieuwe inzichten zijn. Dat heeft ertoe geleid het begrip biodiversiteit centraal te stellen, naast mensenrechten en klimaat. Biodiversiteit omvat alles wat met natuur en milieu te maken heeft, behalve klimaat, en heeft een directe relatie met armoedebestrijding. Dat is een belangrijke reden om biodiversiteit te beschermen. Een tweede reden is dat het niet bekend is wat de gevolgen zullen zijn van ingrepen in de biodiversiteit. De raad wees erop dat biodiversiteit zowel bij ondernemingen als bij overheden, bijvoorbeeld waterschappen, bepleit moet worden. Hij constateerde tevens dat het duurzaamheidsbeleid veel activiteiten uitsluit vanwege hun invloed op het klimaat. Volgens de ASN Bank is het belangrijk nu al te investeren in de sectoren die de duurzame wereld van de toekomst gaan bepalen. Dat betekent: wel investeren in zonne- en windenergie, niet in kolencentrales.
Duurzaamheidsbeleid De directie kondigde aan dat de ASN Bank had besloten de volledige duurzaamheidsanalyse van alle investeringen niet meer uit te besteden, maar zelf uit te gaan voeren. De reden daarvoor is vooral strategisch van aard. De omvang en het belang van de duurzaamheidsanalyse neemt voortdurend toe. Door de expertise op dat gebied in huis te halen, kan de bank in de toekomst veel beter op ontwikkelingen reageren, er proactief op vooruitlopen of ze zelfs aansturen. De raad stemde met enthousiasme in met deze beslissing.
Klanten en dienstverlening Marketing- en communicatiestrategie De raad en de directie bespraken de marketing- en communicatiestrategie van de ASN Bank. De directie constateerde dat de naamsbekendheid van de bank nog sterk kon groeien. Ook was het belangrijk om potentiële klanten aan te spreken via deelthema’s, omdat een appel op duurzaamheid in het algemeen soms minder effectief is. De raad merkte op dat de ASN Bank ook andere doelgroepen moet aanboren als zij echt wil groeien. De directie kondigde aan dat de ASN Bank voor het eerst in haar bestaan reclame op tv zou gaan uitzenden. Het doel daarvan is de grote groep potentiële klanten te bereiken, met speciale aandacht voor jongeren.
Jaarverslag 2010 ASN Bank
Advertentie ‘Dit zijn onze belangrijkste winstcijfers’ Op 4 september plaatste de ASN Bank een paginagrote advertentie in alle dagbladen. Onder de kop ‘Dit zijn onze belangrijkste winstcijfers’ wees zij erop dat haar niet-financiële inzet goed is ontvangen. De advertentie liet niet de ‘echte’ winstcijfers zien, maar de resultaten van drie onderzoeken onder consumenten naar de tevredenheid over hun bank. De raad vond het leuk om op een dergelijk manier – ‘met een knipoog’ – aan deze uitslagen aandacht te besteden.
Banknummerportabiliteit In het verlengde van het vorige punt werd gesproken over de ASN Bankrekening (de betaalrekening). Veel mensen ervaren het als ‘te veel rompslomp’ om van bank te veranderen. Volgens de raad zou een oplossing kunnen zijn dat mensen hun rekeningnummer meenemen bij de overstap naar een andere bank. De grote banken zijn echter terughoudend. Hoewel de banken een overstapservice bieden, vinden klanten de overstap nog veel ‘gedoe’. De raad adviseerde via de juiste marketingmiddelen deze perceptie te veranderen.
Microfinanciering aan startende ondernemers De raad vroeg of de ASN Bank activiteiten kon ontplooien voor microfinanciering aan startende ondernemers. Het zou goed zijn als zij werd geassocieerd met het bieden van kansen aan mensen die iets willen bereiken. Volgens de directie beschikt de ASN Bank echter niet over alle gewenste financiële diensten, zodat zij weinig ondernemingen zou kunnen helpen. Zo kan de ASN Bank de startende ondernemers niet coachen en heeft zij geen landelijk kantorennetwerk. Vooralsnog wil de ASN Bank zich toeleggen op een beperkt aantal zaken. Een grote mkb-portefeuille past niet bij de keuzes die zij tot nu toe gemaakt heeft. De raad had er begrip voor dat de ASN Bank alleen dat wil doen waarin zij kan excelleren.
Woninghypotheek De directie en de raad wisselden van gedachten over de mogelijkheid een duurzame woninghypotheek aan te bieden. Daarmee zou de ASN Bank het aanbod aan financiële producten met een belangrijk element uitbreiden. Enerzijds verwachten klanten van hun bank dat deze woninghypotheken biedt. Anderzijds eisen hypotheekverstrekkende banken vaak dat de klanten hun inkomen op de rekening bij deze banken laten storten. Dat maakt het lastig over te stappen naar een bank die geen hypotheken verstrekt, zoals de ASN Bank. In 2011 onderzoekt de ASN Bank de mogelijkheden. De directie komt hierop bij de raad terug.
Externe ontwikkelingen Eurocrisis De directie informeerde de raad regelmatig over de stand van zaken van de obligatieportefeuille van de ASN Bank in het licht van de eurocrisis. De bank had haar obligatieportefeuille in Spanje, Italië en Ierland teruggebracht.
Basel III Op 12 september werden toezichthouders en centrale banken van de Europese Unie het eens over nieuwe regels voor banken. De kern van dit pakket, Basel III gedoopt, is dat banken veel meer geld moeten aanhouden tegenover hun uitstaande beleggingen dan nu. De regels worden vanaf 2013 geleidelijk ingevoerd en moeten uiteindelijk in 2019 volledig van kracht zijn. De raad zal dit punt in 2011 nader bespreken.
Rol en samenstelling raad van advies Raad en directie stelden vast dat zij het eens waren over een sterkere rol voor de raad van advies. De vorm waarin dit gebeurt, is nog ontwerp van overleg. Mevrouw De Rijk trad in april terug uit de raad omdat zij het wethouderschap van financiën van de gemeente Utrecht had aanvaard. De raad en directie betreurden haar besluit. Zij spraken af de raad uit te breiden tot vijf leden. Dat betekende dat er sprake was van twee vacatures. Deze zijn in 2010 nog niet ingevuld.
15
Gedurende het verslagjaar was de raad als volgt samengesteld: Mevrouw Saskia Noorman-den Uyl (voorzitter) De heer Hans Kamps Mevrouw Mirjam de Rijk (tot april 2010) De heer Jan van der Kolk De raad spreekt zijn grote waardering uit voor de wijze waarop de directie en medewerkers van de bank in 2010 hun werkzaamheden hebben verricht. Den Haag, 5 april 2011 Namens de raad van advies: Saskia Noorman-den Uyl, voorzitter
16
Jaarverslag 2010 ASN Bank
ASN Bank Jaarverslag 2010
3. Opbouw en verantwoording Transparantie en communicatie over onze werkwijze en prestaties vinden wij vanzelfsprekend. Daarom leggen wij in dit jaarverslag verantwoording af over de financiële resultaten van de ASN Bank. Ook melden wij hoe wij presteren als het gaat om de pijlers van ons duurzaamheidsbeleid: mensenrechten, klimaat en biodiversiteit.
17
Dit jaarverslag is in de eerste plaats geschreven voor de belangrijkste doelgroep van de ASN Bank: onze klanten. Zij vertrouwen ons immers hun vermogen toe. Het verslag is ook bedoeld voor onze (maatschappelijke) partners, medewerkers en toezichthouders. De medewerkers zijn belangrijk, want zij zijn de ASN Bank. En onze partners vergroten onze daadkracht dankzij de nauwe samenwerking. Ten slotte is dit verslag bestemd voor iedereen die belangstelling heeft voor de prestaties van de ASN Bank in 2010 en haar plannen voor de toekomst. De onderwerpen die wij in dit jaarverslag behandelen, vindt u in de volgende hoofdstukken: ■
18
Visie, missie en organisatie Wat de visie en missie van de ASN Bank zijn en welke strategie we volgen om die te realiseren, kunt u lezen in hoofdstuk 4, Profiel van de ASN Bank. Daar treft u ook een overzicht aan van de middelen waarmee wij met klanten, medewerkers en andere belanghebbenden communiceren. Onze organisatie en historie staan in bijlage 4.
■
Risicobeleid Onze klanten vertrouwen ons hun geld toe. Het is daarom belangrijk dat wij de risico’s van onze bedrijfsvoering zorgvuldig beheersen. Hoofdstuk 10, Risicobeleid, beschrijft hoe wij dat doen. ■
Corporate governance De governance (het bestuur) van de ASN Bank is erop gericht dat wij onze operationele processen optimaal inzetten voor onze klanten. In hoofdstuk 11, Corporate governance, leest u hoe wij dit doen. Daar vindt u ook informatie over de beloning van onze bestuurders. ■
Assurance KPMG Sustainability heeft geselecteerde informatie in dit jaarverslag beoordeeld. De reikwijdte van de opdracht en hun conclusies vindt u in de verklaring in het onafhankelijke Assurancerapport. De accounting- en duurzaamheidsspecialisten van deze externe, onafhankelijke organisatie hebben ook onze declaratie over de toepassing van de GRI-richtlijnen beoordeeld. De GRI-tabel (bijlage 2) laat zien waar de verschillende GRIindicatoren in dit verslag zijn terug te vinden.
■
Mijlpalen in 2010 Een overzicht van belangrijke prestaties en acties in 2010, ook op niet-financieel gebied, vindt u in hoofdstuk 5, Werken aan een duurzame toekomst.
■
Duurzaamheidsprestaties U vindt in dit jaarverslag zowel onze indirecte als onze directe prestaties op het gebied van duurzaamheid. De indirecte prestaties gaan over de manier waarop wij uw geld duurzaam investeren en beleggen: zie hoofdstuk 6, Duurzaam beleggen in de praktijk. De directe prestaties betreffen de duurzaamheid van onze kantoororganisatie, die aan bod komt in hoofdstuk 8, Duurzame bedrijfsvoering.
■
Producten U kunt bij ons betalen, sparen en beleggen en – voor zakelijke klanten – een duurzame financiering afsluiten. De ontwikkelingen en resultaten vindt u in hoofdstuk 7, Onze duurzame producten en diensten. ■
Financiële prestaties Als bank verlenen wij ons bestaansrecht mede aan onze financiële prestaties. Deze vindt u, inclusief de nodige toelichting, in hoofdstuk 9, Financiële prestaties.
Global Reporting Initiative Het Global Reporting Initiative (GRI) is een zelfstandige internationale organisatie, die werkt aan het standaardiseren van verslagen over maatschappelijk verantwoord ondernemen. Hiervoor zijn richtlijnen ontwikkeld. De actuele richtlijnen, GRI-G3, leggen de nadruk op resultaten. Doel van GRI is om voor de economische, de sociale en de milieuprestaties van ondernemingen te komen tot gestandaardiseerde en vergelijkbare informatie. De ASN Bank rapporteert conform het application level A+ van het GRI. In 2010 was de ASN Bank een van de dertien Nederlandse ondernemingen die op A+ niveau rapporteerden.
Jaarverslag 2010 ASN Bank
ASN Bank Jaarverslag 2010
4. Profiel van de ASN Bank Al een halve eeuw streeft de ASN Bank ernaar om het geld van klanten zo te beleggen en investeren, dat het bijdraagt aan een rechtvaardige verdeling van de welvaart in de wereld. Niet alleen in het heden, tussen de verschillende regio’s in de wereld. Maar ook tussen onze generaties en de toekomstige wereldbewoners. Dat uitgangspunt spreekt steeds meer mensen aan. De ASN Bank is de afgelopen jaren dan ook enorm gegroeid. We hebben inmiddels meer dan 516 duizend klanten. In totaal vertrouwen spaarders en beleggers ons ruim 9 miljard euro toe op spaarrekeningen, in beleggingsfondsen en op de ASN Bankrekening.
19
De ASN Bank is een zelfstandig opererende, duurzame bank met een eigen bankvergunning, eigen beleid en een eigen statutaire directie. De ASN Bank staat onder toezicht van de Nederlandsche Bank en de Autoriteit Financiële Markten. SNS Bank N.V., onderdeel van SNS REAAL N.V., is de enige aandeelhouder van de ASN Bank. Aangezien de ASN Bank onderdeel is van SNS Bank N.V., worden de financiële gegevens opgenomen in de geconsolideerde jaarrekening van SNS Bank N.V. KPMG Accountants heeft een goedkeurende verklaring afgegeven voor de jaarrekening van SNS Bank N.V. Meer informatie over onze organisatie leest u in bijlage 4.
4.1 Missie 20
Ons economische handelen is erop gericht de duurzaamheid van de samenleving te bevorderen. We werken mee aan veranderingen die zijn bedoeld om een einde te maken aan processen waarvan de nadelige gevolgen worden verschoven naar toekomstige generaties of worden afgewenteld op het milieu, de natuur en kwetsbare bevolkingsgroepen. Daarbij verliezen we niet de noodzaak uit het oog om op lange termijn een rendement te behalen dat het gezonde voortbestaan van onze bank waarborgt. Wij beheren de middelen die onze klanten ons toevertrouwen, op een wijze die recht doet aan hun verwachtingen.
4.2 Strategie De ASN Bank wil als financieel dienstverlener bijdragen aan de realisatie van een duurzame samenleving. Hiertoe stellen wij eisen aan onszelf, zodat we onze beloften tegenover externe belanghebbenden – vooral onze klanten – nakomen. Hoe doen wij dat onder meer? ■ Wij leggen de lat steeds hoger bij het uitvoeren van ons werk, volgens strikte criteria op het gebied van duurzaamheid, eerlijkheid, transparantie, deskundigheid en betrouwbaarheid. ■ Om onze missie te kunnen realiseren werken wij waar mogelijk samen met maatschappelijke partners, zowel organisaties als duurzaam opererende bedrijven, die positief bijdragen aan onze doelstellingen.
■ Wij initiëren duurzame ontwikkelingen en steu-
nen belangrijke initiatieven van anderen op dit gebied. Als grootste duurzame bank van Nederland willen wij specialist zijn in duurzame vermogensopbouw, en dé autoriteit in Nederland als het gaat om de combinatie van duurzaamheid en financieel rendement. ■ De ASN Bank is een direct writer, dat wil zeggen dat wij rechtstreeks – via internet, telefoon en post – met onze klanten communiceren.
4.3 De pijlers van het duurzaamheidsbeleid Duurzaamheid is het leidende principe bij alle werkzaamheden van de ASN Bank. Daarbij scharen wij ons achter de algemeen erkende definitie uit het Brundtland-rapport1: ‘Duurzaamheid betekent voorzien in de behoeften van nu, zonder het vermogen van toekomstige generaties om in hun behoeften te voorzien in gevaar te brengen.’ Vaak worden duurzaamheid en duurzame ontwikkeling uitsluitend als een milieudoelstelling gezien. Dat is niet terecht. Het streven naar duurzame ontwikkeling is in de eerste plaats ingegeven door rechtvaardigheid. Duurzaam handelen heeft tot doel een rechtvaardige verdeling van de welvaart te realiseren, nu en in de toekomst. Duurzaamheid heeft dus ook een sociale component. Wij bouwen daarom ons duurzaamheidsbeleid op drie pijlers: mensenrechten, klimaat en biodiversiteit.
Mensenrechten Onder ‘mensenrechten’ verstaan wij zowel burgerrechten en politieke rechten, als economische en sociale rechten, bijvoorbeeld werknemersrechten. De grondslag van ons mensenrechtenbeleid is de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens uit 1948, en de internationale standaarden die daarop zijn gebaseerd. Wij onderzoeken altijd de mensenrechtensituatie in een land of bij een onderneming, voordat wij besluiten erin te beleggen. In 2003 publiceerden de Verenigde Naties het document UN Human Rights Norms for Business: een bundeling van internationale standaarden op het vlak
1) I n 1987 verscheen het rapport Our common future van de Verenigde Naties, waarin duurzame ontwikkeling centraal stond. Dit rapport staat ook wel bekend als het Brundtland-rapport, naar Gro Harlem Brundtland, de toenmalige voorzitster van de commissie.
Jaarverslag 2010 ASN Bank
van mensenrechten. Samen formuleren zij de verantwoordelijkheden van ondernemingen op dat gebied. Naar aanleiding daarvan hebben wij – in overleg met onder andere Amnesty International – onze mensenrechtencriteria verder uitgewerkt. Daardoor is nu scherp geformuleerd wat wij bedoelen met bijvoorbeeld kinderarbeid, werknemersrechten en wapens. Het Global Compact van de Verenigde Naties heeft het mensenrechtenbeleid van de ASN Bank aangewezen als voorbeeld van de manier waarop een bank invulling kan geven aan mensenrechten. Dit is gepubliceerd in de serie Embedding Human Rights in Business Practice. Sinds 2003 is de discussie over de verantwoordelijkheden van ondernemingen bij mensenrechten in een stroomversnelling gekomen. Dat is de verdienste van John Ruggie, de speciale VN-vertegenwoordiger van de secretaris-generaal van de VN voor ondernemingen en mensenrechten. Voor 2011 heeft hij de opdracht in kaart te brengen welke rol en verantwoordelijkheden ondernemingen samen met landen hebben ten aanzien van mensenrechten. In 2010 heeft hij al een concept van zijn plannen gepubliceerd.
Global Compact Het Global Compact is een initiatief van de Verenigde Naties om ondernemingen te stimuleren tien principes op het gebied van mensenrechten, arbeid, milieu en corruptie in hun beleid op te nemen en uit te laten voeren. Algemeen directeur Ewoud Goudswaard: ‘De ASN Bank heeft in 2007 het Global Compact ondertekend als uitdrukking van haar decennialange betrokkenheid bij de tien doelstellingen van dit internationale VN-initiatief. Dit verslag laat zien hoe we daar in 2010 invulling aan hebben gegeven.’ In bijlage 2 leest u op welke pagina’s van dit jaarverslag en elders wij verslag doen volgens de tien principes van het Global Compact.
zijn aanpassingen nodig om de inmiddels onvermijdelijke gevolgen van de opwarming op te vangen. Wij dragen bij aan vermindering van broeikasgassen en het opvangen van de klimaatverandering door te beleggen en investeren in: ■ energieopwekking zonder CO2-uitstoot en activiteiten met een zo laag mogelijke uitstoot van broeikasgassen; zo investeren wij bijvoorbeeld in energiebesparing, duurzame energiebronnen, energiezuinige gebouwen en energie-efficiency; ■ activiteiten die het aanpassingsvermogen vergroten, zoals aan water gerelateerde activiteiten, microkredieten en armoedebestrijding. Wij beleggen niet in fossiele energie en, vanwege de vele negatieve effecten, evenmin in kernenergie. Deze uitgangspunten gelden voor alle investeringen in bedrijven of instellingen. Bij de selectie van staatsobligaties houden wij ook rekening met de bijdragen die landen leveren aan vermindering van de CO2-uitstoot. Ook met onze eigen bedrijfsvoering dragen wij bij door de CO2-uitstoot zoveel mogelijk te beperken en de rest te compenseren.
Biodiversiteit Biodiversiteit is de variatie aan levende organismen en de verscheidenheid aan relaties die zij met elkaar hebben in ecosystemen. Biodiversiteit draagt bij aan onze welvaart. Dat is slechts gedeeltelijk in geld uit te drukken. Veel mensen genieten immers van de natuur. Bovendien levert biodiversiteit via ecosystemen waardevolle diensten als de productie van zuurstof, waterzuivering, voeding, brandstoffen, grondstoffen, medicijnen, bescherming en recreatie. Zonder deze diensten zou onze economie niet kunnen functioneren. In de ecosystemen die deze diensten leveren, bestaat een fragiele balans tussen de verschillende dier-, plant- en micro-organismen. Daarom is het belangrijk om de biodiversiteit te behouden. Dat is dus niet alleen moreel en ethisch wenselijk, maar vanuit economisch oogpunt zelfs noodzakelijk.
Klimaat Fossiele energie is al een paar eeuwen de motor van onze economie. Dat veroorzaakt een toenemende uitstoot van broeikasgassen, waaronder CO2 (kooldioxide). Volgens wetenschappers warmt de aarde daardoor in snel tempo op. Om te voorkomen dat de opwarming catastrofale proporties aanneemt, is het noodzakelijk de uitstoot te beperken. Bovendien
Als duurzame bank willen wij bijdragen aan het behoud en de versterking van de biodiversiteit en van ecosystemen. Daarom hebben wij in 2010 onze beleggingscriteria voor biodiversiteit uitgewerkt in de ASN Bank Issuepaper Biodiversiteit. Wij passen deze criteria toe in ons beleggings- en investeringsbeleid. Bijvoorbeeld bij de selectie van onze
21
investeringen en van de beleggingen van de ASNbeleggingsfondsen. Met de publicatie van de ASN Bank Issuepaper Biodiversiteit beschikken wij over richtlijnen voor de drie pijlers van ons duurzaamheidsbeleid. Alle thema’s die voor de ASN Bank en haar klanten belangrijk zijn, vallen hieronder. Hoe we deze richtlijnen toepassen op de verschillende sectoren werken we uit in issuepapers per sector.
4.4 Maatschappelijke partners
22
Om onze missie te kunnen realiseren, werken wij waar mogelijk samen met maatschappelijke partners. Zij dragen positief bij aan onze doelstellingen en vergroten onze daadkracht. Onze partners zijn voornamelijk maatschappelijke organisaties, maar ook duurzaam opererende bedrijven. Wij onderscheiden vier soorten partners:
Maatschappelijke partners in 2010 Amnesty International Astma Fonds Cordaid Kinderstem Cordaid Memisa Cordaid Microkrediet Dierenbescherming FNV Mondiaal Greenpeace Humanistisch Verbond Landelijke Vereniging van Wereldwinkels Milieudefensie Natuur en Milieu / Zeekracht Nederlandse Kankerbestrijding/ KWF Oxfam Novib Pax Christi Plan Nederland Solidaridad Stichting 10:10 Stichting Duurzame Waardekaart Stichting Vluchteling Waddenvereniging
■
Strategische partners Met onze strategische partners onderhouden wij een langdurig, inhoudelijk samenwerkingsverband, om invulling te geven aan onze missie. Daarnaast werken we met deze partners samen voor communicatie- en wervingsdoelstellingen. Sommige strategische partners zijn ook productpartners. ■ Renteschenkingspartners Onze klanten kunnen (een deel van) de rente op bepaalde spaarrekeningen rechtstreeks aan deze partners schenken. Eind 2010 beëindigden wij deze mogelijkheid. Hierna vindt u de toelichting daarop. ■ Productpartners Wij ondersteunen deze partners via bepaalde producten, bijvoorbeeld de Waddenvereniging via het ASN Waddendeposito. ■ Marketingpartners Incidenteel maken wij gebruik van de communicatiekanalen van onze marketingpartners om onze wervings- en communicatiedoelstelling te realiseren. Andersom bieden wij onze marketingpartners ook toegang tot onze communicatiekanalen.
Strategische partner X
Nieuwe partnerschappen Ter gelegenheid van ons vijftigjarige bestaan gaven wij onze klanten een Duurzame Waardenkaart cadeau. Daarmee steunen wij de Stichting Duurzame
X X X
Renteschenkingspartner X X X
Productpartner
Marketingpartner
X X X
X X X
X X X X
X
X X
X X X X X
X X X X X X
Waardekaart. Deze kaart biedt duurzame consumenten een aantrekkelijke marktplaats en stimuleert zo duurzame consumptie. Maar liefst 37 duizend klanten activeerden hun kaart.
Jaarverslag 2010 ASN Bank
nieuwe windparken, besloten wij het partnerschap te beëindigen. Greenpeace heeft de samenwerking met de ASN Bank eind 2010 beëindigd vanwege aanscherping van zijn beleid. Voor Greenpeace is het belangrijk dat het zonder voorbehoud, volledig onafhankelijk kan werken. Daarom accepteert het geen geld van het bedrijfsleven.
een gemiddeld gezin. an circa € 4.500 krijgt e Waardekaart € 200 molen en gratis transn € 190. Daar bovenop N-korting van € 250!
dkoper autorijden
n voor een lager brander onderhoudskosten, n extra veiligheid. Met u gemiddeld tot 15% erbruik besparen. De beterde luchttoevoer, ling en fijnafstelling e brandstofinspuiting er brandstofverbruik. uitstoot van CO2, roet
De mogelijkheid voor klanten om de rente op hun Bij ons streven naar duurzaamheid speelt CO2spaarrekening rechtstreeks aan een goed doel te DE DUURZAME WA ARDEK A ART IN HET KORT reductie een belangrijke rol. Vanuit die visie was het schenken, beëindigden wij per eind 2010. In plaats Waarde: € 29 per jaar; als ASN-klant krijgt u de kaart anderhalf jaar cadeau, tot en met 31 december 2011. Daarna vervalt hij automatisch, tenzij u besluit op eigen kosten te verlengen. partnerschap van 10:10 een hem logische stap. Dit van daarvan bieden wij spaarklanten met een rekening U ontvangt één kaart per adres. oorsprong Britse initiatief spoort iedereen aan om ASN Ideaalsparen de mogelijkheid een keuze te De kaart is niet gepersonaliseerd: iedereen in het gezin kan hem gebruiken. U kunt hem ook weggeven. U kunt de kaart pas gebruiken nadat u hem heeft geactiveerd op www.duurzamewaardekaart.nl. jaarlijks te behulp besparen op zijnenCO -uitstoot, te beuitvande vier duurzame thema’s die wij in 2010 U activeert 10% de kaart met van het kaartnummer de activatiecode die u vindt op de kaartmaken bij dit nummer 2 Spaarmotief. ginnen in 2010. Meer dan honderdduizend mensen introduceerden. Meer hierover leest u in hoofdstuk Activeren is mogelijk tot en met 31 december 2010; vergeet u dus niet dat op tijd te doen. sloten zich in Nederland aan bij 10:10. 5. Wij verwachten in 2011 voor circa € 1,5 miljoen de en fijnstof. Bovendien laat GO-Greener u Bovendien betaalt u geen voorrijkosten de nodige uitleg in de brief bij dit nummer van Spaarmotief. Wanneer de kaart bij ‘Greenpimp your car projecten op locatie’ (vanafvoor langerVia met uw huidige voertuig doorrij- steunen ASN Jeugdsparen wij de projecten teusteunen waarmee wij onze duurzame den, tegen lagere kosten. Geschikt voor € 180 incl. btw), waarbij Go-Greener heeft geactiveerd, geniet u dit jaar én werkende en straatkinderen van Cordaid Kinderthema’s invullen. nagenoeg alle voertuigen. Houders van uw auto thuis of op uw werkadres komt heel 2011 van de vele voordelen. Wij wensen u veel plezier met dit veelzijdige, de Duurzame Waardekaart krijgen 10% ‘greenpimpen’. stem Kameroen, India en de Filipijnen. Daaraanduurzame cadeau. korting op allein GO-Greener producten. Activeer de kaart snel! Ga naar Maar als ASN-klant profiteert u nog meer: werd in 2010 een project van Cordaid Memisa in de u krijgt 15% korting op alle producten en www.duurzamewaardekaart.nl om de € 25. kaart te activeren. U vindt de kaart en een gereduceerd inbouwtarief van Centraal-Afrikaanse Republiek toegevoegd. Cordaid 4.5 Dialoog met belangMemisa verbetert de gezondheidstoestand van kinhebbenden juli 2010 27 deren in Nana Mambéré, in het oosten van dit land. Dat vergroot hun kans op een goede toekomst. De mening van klanten, maatschappelijke organi07-06-2010 16:31:31 saties en medewerkers bepaalt mede de koers van Afgebouwd in 2010 onze bank. Hun inbreng speelt een belangrijke rol Sinds 2008 waren wij partner van Zeekracht, een in onze afweging welke onderwerpen voor ons van initiatief van Natuur en Milieu. Zeekracht ontving wezenlijk belang zijn. Deze informatie gebruiken wij in 2010 echter geen vergunning van de overheid om om onze werkwijze en koers bij te stellen. Dat wil windparken op zee te bouwen. Daardoor kon het niet zeggen dat onze aanpak voortdurend verandert, zijn oorspronkelijke doelstelling, nieuwe capaciteit want ook stabiliteit en continuïteit zijn belangrijke creëren in windenergie op zee, niet behalen. Omdat waarden van ons beleid. Zeekracht zich momenteel niet richt op de bouw van
Samenwerking met FNV Mondiaal Een belangrijke maatschappelijke partner van de ASN Bank is de FNV. De voorlopers van deze vakbond stonden immers aan de wieg van onze bank. Hoewel de ASN Bank inmiddels een bredere doelstelling en een veelzijdiger klantenbestand heeft, blijft de band met de vakbond sterk. Beide organisaties streven naar een rechtvaardige wereld, waarin plaats is voor solidariteit met kwetsbare groepen mensen. Dat streven is nog net zo actueel als vijftig jaar geleden. Op 19 mei 2010 bezegelden Peter Gortzak, voorzitter van FNV Mondiaal, en ASN-directeur Jeroen Jansen de samenwerking tussen beide organisaties. FNV-leden ontvingen in 2010 een premie wanneer zij via FNV Voordeel een rekening bij de ASN Bank openen. Deze actie zetten wij in 2011 voort. Bovendien schenkt de ASN Bank voor elke nieuw geopende rekening € 5 aan FNV Mondiaal. Deze donatie is bestemd voor SEWA, Self Employed Women’s Association. SEWA zet zich in voor de vele vrouwen die zelfstandig werk verrichten. In India, waar de organisatie vooral actief is, probeert SEWA deze vrouwen te organiseren en te helpen met onder meer bankdiensten, kinderopvang, verzekeringen en rechtshulp. Bijna 1100 FNV-leden openden een ASN-rekening.
23
24
Klanten
Raad van advies
Een belangrijke manier om de mening van onze klanten te peilen, is via onderzoek. Bepaalde aspecten van onze dienstverlening laten wij voortdurend onderzoeken, zoals onze operationele processen, de website en het blad Spaarmotief. Incidenteel peilen wij via onderzoek de mening van onze (potentiële) klanten over beleidsmatige onderwerpen. Dat leidde in 2010 tot de introductie van onze vier duurzame thema’s (zie hoofdstuk 5).
Het overleg met belanghebbenden krijgt structureel vorm in de raad van advies van de ASN Bank. Deze is samengesteld uit vertegenwoordigers met uiteenlopende maatschappelijke achtergronden. De raad toetst of de ASN Bank haar duurzame missie waarmaakt en adviseert de directie gevraagd en ongevraagd. De directie en de raad overleggen regelmatig over de activiteiten en resultaten en over de duurzame koers van de bank. Een verslag van de activiteiten van de raad vindt u in hoofdstuk 2.
Onze klanten informeren wij dagelijks via onze website, www.asnbank.nl. Vijf maal per jaar ontvangen zij het klantenmagazine Spaarmotief, met aparte versies voor spaarders en beleggers. Vooral het jubileumnummer van juni 2010 werd hoog gewaardeerd. Klanten die daar prijs op stellen, ontvingen tevens vijf maal onze e-mailnieuwsbrief. Ten slotte informeren wij onze klanten via de jaarverslagen van de bank en de ASN-beleggingsfondsen over ons beleid en onze activiteiten. In 2010 publiceerden we voor het eerst het ASN Bank Jaarmagazine 2009, een digitaal magazine met onze belangrijkste activiteiten en prestaties in 2009. Omdat wij het belangrijk vinden onze klanten ook persoonlijk te ontmoeten, organiseren wij regelmatig klantenbijeenkomsten. Op vrijdag 16 april vond de – zoals altijd druk bezochte – Algemene Vergadering van Aandeelhouders van de ASN-beleggingsfondsen plaats. Ook was een groot aantal klanten aanwezig bij ons jubileumfeest op 5 juni.
Maatschappelijke organisaties en initiatieven Wij hebben tevens zeer regelmatig overleg met maatschappelijke organisaties in uiteenlopende forums en zijn aanwezig bij evenementen en seminars. Ook steunen wij duurzame initiatieven, bijvoorbeeld via de internetcommunity Voor de wereld van Morgen, sponsoring en bijdragen van de ASN Foundation. Voor de Wereld van Morgen faciliteert tevens dat ‘duurzame doeners’ met elkaar kunnen discussiëren, informatie delen en contacten leggen.
Medewerkers Zoals gezegd zijn ook de medewerkers belanghebbenden van de ASN Bank. Met hen communiceren wij onder meer via afdelingsoverleggen, het ASN Handboek, dat medewerkers wegwijs maakt in de organisatie, het intranet, de e-mailnieuwsbrief Info(r)mail en via personeelsbijeenkomsten en andere interne bijeenkomsten. Bovendien peilen wij hun mening via het jaarlijkse onderzoek van SNS REAAL naar de tevredenheid van de medewerkers. De uitkomsten daarvan bespreken wij met de medewerkers. Het personeelsbeleid vindt u in hoofdstuk 8.
Voor klanten met vragen zijn onze medewerkers van het KlantContactCentrum (KCC) van maandag tot en met vrijdag telefonisch te bereiken via het gratis nummer 0800 - 0380. Klanten kunnen ook via e-mail en schriftelijk vragen stellen.
Jaarverslag 2010 ASN Bank
ASN Bank 50 jaar
Maurits Groen
25
Herman Pleij
Brigitte Kaandorp
Nicolette Mak
25
26
Jaarverslag 2010 ASN Bank
ASN Bank Jaarverslag 2010
5. Werken aan een duurzame toekomst In 2010 kregen de Nederlanders niet het vertrouwen in banken terug dat zij gedurende de kredietcrisis waren verloren. Uit ons eigen onderzoek bleek dat slechts 29% van de consumenten enigszins positief was over banken. In zulke omstandigheden is het des te bemoedigender dat veel mensen zich herkennen in de visie van de ASN Bank en onze transparantie waarderen. Het aantal klanten nam met ruim 45 duizend toe tot meer dan een half miljoen: een mooie mijlpaal in het jaar dat wij een halve eeuw bestonden. 27
28
Het vijftigjarige jubileum van de ASN Bank vierden wij met klanten, maatschappelijke partners en collega’s van SNS REAAL. Op zaterdag 5 juni 2010 – een prachtige, zomerse dag – ontvingen wij hen in Fort Voordorp te Groenekan. Daar presenteerde Jeroen Jansen de resultaten van ons onderzoek naar de ‘bank van de toekomst’. Samen met Ewoud Goudswaard ging hij in discussie met de zaal en enkele jonge ondernemers over de vraag of de ASN Bank goed op weg is om de bank van de toekomst te worden – een vraag die overwegend positief werd beantwoord. Vervolgens kregen de gasten een keuzeprogramma aangeboden met inspirerende sprekers, stands en workshops van duurzame organisaties, discussies en optredens. De dag was een groot succes, mede dankzij de inzet van onze medewerkers en de organisaties die stands verzorgden. De medewerkers en directie vierden het jubileum tijdens een ontspannen dag op Texel. Daar bezochten we onder meer Ecomare, dat met een financiering van de ASN Bank en het ASN Groenprojectenfonds een duurzame verbouwing realiseert.
5.1 Samen met klanten vooruitkijken De ASN Bank streeft naar transparantie. Dat houdt in dat wij helder zijn over ons beleid. Maar ook – in onze visie – dat wij dit beleid mede baseren op wat onze klanten willen. In de aanloop naar ons jubileum hielden wij twee grote onderzoeken. Wij lieten onderzoeken wat bankklanten verwachten van de ‘bank van de toekomst’. Ook vroegen wij ASNklanten naar hun wensen en verwachtingen over ons duurzaamheidsbeleid.
ren is een belangrijke taak van de bank, nu en in de toekomst. ■ Duurzaam en verantwoord omgaan met het geld van klanten. Dat betekent dat banken geen risico’s nemen met dit geld en geen activiteiten financieren die schadelijk zijn voor de maatschappij en de wereld. Dit laatste spreekt bijna tweederde van de consumenten (erg) aan. Bovendien vinden zij dat de bank van de toekomst initiatieven moet financieren die bijdragen aan de maatschappij of aan de wereld. Deze uitkomsten bevestigen dat de ASN Bank op de goede weg is. Wij hebben in de afgelopen vijftig jaar het fundament gelegd waarop we als duurzame bank verder kunnen bouwen.
Vier klantthema’s Duurzaamheid is dus een belangrijke succesfactor voor de bank van de toekomst. Maar onze duurzaamheidspijlers mensenrechten, klimaat en biodiversiteit zijn brede begrippen. Welke aspecten daarvan vinden de ASN-klanten het belangrijkst? Ook dat hebben wij onderzocht. Onze klanten bleken een voorkeur hebben voor vier thema’s: zij willen dat wij hun geld investeren in eerlijke handel en duurzame energie en niet in kinderarbeid en wapenindustrie. Deze vier duurzame thema’s hebben wij opgenomen in ons beleid. In 2010 koppelden we de thema’s aan de nieuwe ASN Creditcard. Samen met onze maatschappelijke partners vullen wij elk thema in met projecten. Voor elke uitgave die de klant met de ASN Creditcard doet, ontvangt de ASN Bank een bijdrage. Deze bijdrage gaat rechtstreeks naar de projecten. De klant steunt automatisch alle vier de thema’s, maar kan ook een keuze voor een of meer van de vier thema’s maken.
Bank van de toekomst Het onderzoek naar de ‘bank van de toekomst’ lieten we uitvoeren onder Nederlandse consumenten en ASN-klanten. Het beeld dat zij hebben van de huidige banken bleek bepaald niet positief. Men is weliswaar blij met gemakkelijk online betalingsverkeer, maar ontevreden over hoge bonussen, gebrek aan persoonlijk contact, grote kantoren, ondoorzichtig investeringsbeleid, ingewikkelde producten en winstbejag op korte termijn. De Nederlandse consument wil dat banken in de toekomst: ■ Betrouwbaar, veilig en dienstverlenend zijn, en het belang van de klant centraal stellen in plaats van het bankbelang. ■ Veilige, gemakkelijk te begrijpen producten bieden, zonder kleine lettertjes. Ook online bankie-
Per 1 januari 2011 zijn de duurzame thema’s eveneens gekoppeld aan het vernieuwde ASN Ideaalsparen. Iedere ASN Ideaalspaarder steunt automatisch de duurzame thema’s. Hoe meer de klant op zijn rekening ASN Ideaalsparen heeft staan, des te hoger de steun die de ASN Bank namens hem aan de projecten doneert. De klant kan ook aangeven dat een of meer van de vier thema’s zijn voorkeur hebben. Wij verwachten namens alle ASN Ideaalspaarders in 2011 ongeveer € 1,5 miljoen aan de themaprojecten te schenken. Per ultimo 2010 waren zes van de acht projecten bekend.
Jaarverslag 2010 ASN Bank
Thema Eerlijke handel Duurzame energie Tegen kinderarbeid Tegen wapenindustrie
Organisatie Solidaridad Oxfam Novib Natuur en Milieu Cordaid Kinderstem Plan Nederland War Child
Ook in onze financieringen, de samenwerking met partners en op andere manieren gaan wij de vier duurzame thema’s extra aandacht geven. Daarnaast blijven we aandacht schenken aan andere aspecten van duurzaamheid. Onze bijzondere beleggingscriteria voor mensenrechten en milieu zijn onverkort de basis van ons investerings- en beleggingsbeleid. Wij investeren in gezondheidszorg en welzijn, huisvesting, kunst en cultuur, dierenwelzijn, natuur en milieu.
5.2 Middenin de duurzame maatschappij 2010 was een jaar om terug te kijken op onze duurzame successen in de afgelopen vijftig jaar. Maar ook een jaar waarin nieuwe obstakels opdoken op de weg naar een duurzame samenleving. Het nieuwe kabinet legt ogenschijnlijk minder nadruk op duurzaamheid. Wij ervaren echter dat ondernemers en particulieren juist meer duurzame initiatieven nemen. In 2010 ontmoetten wij veel mensen die zich enthousiast voor duurzaamheid inzetten, waaronder een groeiend aantal ondernemers.
Crowdsourcing Bij het schrijven van de ASN Bank Issuepaper Biodiversiteit maakten wij voor het eerst gebruik van crowdsourcing. Daarmee kunnen grotere groepen mensen worden geraadpleegd, meestal via de ‘nieuwe media’. We publiceerden de concepttekst van de issuepaper op de website van Voor de Wereld van Morgen. Met berichten via LinkedIn en Twitter riepen wij geïnteresseerden op hun mening te geven. Ongeveer vijfduizend mensen bekeken de tekst. Wij ontvingen bijna dertig inhoudelijke reacties, die we hebben meegenomen bij het afronden van de issuepaper.
De Groene Zaak Opvallend was dat wij in 2010 steeds meer ondernemers ontmoetten die besloten hebben om actief bij te dragen aan duurzame ontwikkeling. Wij ervaren hen als bevlogen, praktische mensen, die duurzame ideeën uitwerken tot een levensvatbare business
Project duurzaam textiel in India en Mali eerlijke cacao uit Ivoorkust zonnige buurten in Nederland hulp aan Dalitkinderen in India ontwikkeling van dienstmeisjes in Bangladesh bescherming van Congolese kinderen case. Een aantal van hen stond aan de wieg van De Groene Zaak, die op 11 februari 2010 van start ging. Bij deze vereniging sluiten zich ondernemingen aan die de Nederlandse economie sneller duurzaam willen maken. De ASN Bank is een van de founding partners van De Groene Zaak. Wij steunen dit initiatief omdat het duurzaamheid benadert vanuit een zakelijke invalshoek.
Voor de Wereld van Morgen Ook Voor de Wereld van Morgen, de webcommunity voor ‘duurzame doeners’ die de ASN Bank faciliteert, trok in 2010 meer ondernemers. Op dit internetplatform is iedereen welkom die iets wil bijdragen aan duurzaamheid, mensenrechten en andere relevante onderwerpen. Hoewel wij het platform faciliteren en beheren, bepalen de gebruikers de inhoud. Zij kunnen ideeën aandragen, acties starten en medestanders zoeken. Het aantal leden van Voor de Wereld van Morgen nam toe van ruim 16 duizend eind 2009 tot ruim 27 duizend eind 2010. In 2010 reikten wij voor de derde maal de ASN Bank Wereldprijs uit. Deze prijs van € 20.000 is bestemd voor een uitvoerbaar, origineel idee dat duurzame ontwikkeling bevordert. Ruim tweehonderd ideeën dongen mee naar de prijs. De winnaar was Elemetal, een project om metalen, in eerste instantie koper, uit huisvuil terug te winnen. Daarmee wil Elemetal iets doen aan het kopertekort dat dreigt te ontstaan. De jury koos deze winnaar vanwege het goede businessplan en het ondernemerschap van de twee initiatiefnemers. Met de € 20.000 van de prijs gaan zij hun demomodel op grotere schaal testen.
29
De prijs werd uitgereikt tijdens een drukke, levendige bijeenkomst in Amsterdam, waar veel jonge ondernemers aanwezig waren. Op Voor de Wereld van Morgen voeren wij ook acties die niet passen op de servicegerichte website www.asnbank.nl, maar waarmee wij wel invulling geven aan onze missie. Bijvoorbeeld de verkiezing van de ambassadeur ASN Jeugdsparen en discussies over duurzame dilemma’s die wij in Spaarmotief aan de orde stellen. Ook organiseerden wij voor het eerst crowd funding. Met behulp van dit nieuwe fenomeen gaven wij een Afrikaanse artiest kans op een doorbraak, in samenwerking met Africa Unsigned en de weekkrant Den Haag Centraal.
Sponsoring 30
De ASN Bank sponsort bijzondere, duurzame projecten die passen bij onze visie en die wij willen stimuleren. Daarmee willen we tevens duurzaamheid bij een breder, en zo mogelijk jong publiek onder de aandacht brengen. Daarom sponsorden wij twee succesvolle projecten die in het weekend van 20, 21 en 22 augustus samen kwamen op het festival Lowlands. Het Llowlab liet een breed publiek van festivalgangers op een toegankelijke manier kennismaken met duurzaamheid. En singer-songwriter Florian Wolff trad op met zijn klimaatvriendelijke podium en duurzame boodschap. Een ander voorbeeld van succesvolle sponsoring was de inspirerende PechaKucha Night over ‘nieuwe energie’ op 16 september in Utrecht. PechaKucha is een uit Japan afkomstig concept om creatief, doelgericht en visueel te presenteren. De avond kwam tot stand in nauwe samenwerking met Dengt, Ode en stichting Greenwish. In het voorjaar sponsorden wij weer het Movies that Matter Festival in Filmhuis Den Haag en Theater aan het Spui in Den Haag. Dit internationale film- en debatfestival presenteerde zo’n zeventig speelfilms en documentaires over mensenrechten. Daarmee wil Stichting Movies that Matter, een initiatief van Amnesty International, mensen de ogen openen voor mensenrechten.
ASN Foundation De ASN Bank verstrekt al jaren giften aan projecten en organisaties die bijdragen aan onze missie. Dit doen wij via de Stichting ASN Foundation. Deze stelt geld beschikbaar aan organisaties en projecten om duurzame initiatieven mogelijk te maken.
Wij steunen projecten over de gehele wereld. De organisatie die de gift aanvraagt, moet in Nederland zijn gevestigd. Voor meer informatie verwijzen wij u graag naar het jaarverslag van de ASN Foundation.
5.3 Erkenning van onze inzet Opvallend is dat de prijzen en eervolle vermeldingen die wij in 2010 ontvingen, veelal aansloten bij de vraag van klanten om helderheid, eenvoud en een persoonlijke bancaire dienstverlening. ■ De Consumentenbond kende ons de eerste plaats toe in de Bankenmonitor. Deze geeft een beeld van de tevredenheid van consumenten over het internetbankieren, de service en de kosten van hun bank. Wij haalden een gemiddelde eindscore van 7,9. ■ De Eerlijke Bankwijzer gaf de ASN Bank groen licht. Deze site toont hoe banken presteren op terreinen als klimaatverandering, mensenrechten, natuur en dierenwelzijn, en hoe zij daar in verschillende economische sectoren mee omgaan. Van de achttien beoordelingen kregen we veertien keer ‘goed’ en vier keer ‘voldoende’. ■ Volgens de financiële vergelijkingssite Independer.nl leverde de ASN Bank de beste prijs-kwaliteitverhouding en snelheid van dienstverlening. ■ Onderzoeksbureau Marketresponse riep de ASN Bank uit tot klantvriendelijkste bank van Nederland. Dat gebeurde naar aanleiding van een onderzoek onder 2500 consumenten. ■ De ASN Bank haalde de top drie in de strijd om het duurzaamste merk van Nederland. ■ De ASN Bank won de Gouden Stier als beste fondsenhuis van het jaar. Deze prijs werd uitgereikt door Belegger.nl, een onafhankelijke financiële site voor beleggers. De vakjury roemde vooral onze transparantie en de overzichtelijkheid van het aanbod aan beleggingsfondsen. ■ Het publiek van belegger.nl beloonde het ASN Milieu & Waterfonds voor de vierde achtereenvolgende keer met de Groene Stier voor het beste duurzame beleggingsproduct. ■ Onze beide directeuren werden vermeld in de ‘duurzame 100’ van dagblad Trouw, waarbij Jeroen Jansen steeg van plaats 46 naar 23. ■ De ASN Bank won de Financial Marketing Award 2010, samen met De Hypotheekshop. Volgens de jury heeft de ASN Bank een bijdrage geleverd aan het herstel van het vertrouwen in de financiële sector. Zij heeft een blauwdruk neergezet van de bank van de toekomst: een bank met goede
Jaarverslag 2010 ASN Bank
■ We breiden onze dienstverlening uit met een
betaalrekening voor jongeren van 12 tot en met 24 jaar, de ASN Jongerenrekening. ■ We wijzigen de manier waarop onze duurzaamheidsresearch is georganiseerd. Door dit onderzoek bij de ASN Bank zelf te doen, kunnen wij sneller inspelen op actuele ontwikkelingen en onze inzichten omzetten in beleggingsbeleid. ■ Als ons aantal klanten groeit, kunnen we meer investeren in een duurzame toekomst. In de praktijk blijkt dat nog lang niet iedereen die in duurzaam bankieren is geïnteresseerd, onze naam kent. Daarom streven we in 2011 naar vergroting van onze naamsbekendheid, voor het eerst ook via reclame op televisie.
resultaten, die echt voor en van de klant is. De ASN Bank is uitgegroeid tot een moderne, vlotte internetbank, waarbij de klanten echt betrokken zijn, aldus de jury. Wij zijn trots op deze successen en danken onze klanten, medewerkers en specialisten die hebben geholpen ze te realiseren.
5.4 2011: verder werken aan een duurzame toekomst Wij kunnen ons al vijftig jaar inzetten voor duurzaamheid dankzij het vertrouwen dat u, onze klant, ons schenkt. Om dat vertrouwen te verdienen zijn wij transparant over onze activiteiten. Bovendien willen we dat zowel ons duurzaamheidsbeleid als onze dienstverlening aansluit bij uw wensen. Dat gaan wij in 2011 op onder meer de volgende manieren realiseren: ■ Wij gaan de vier duurzame thema’s uitwerken in onze dienstverlening en ons beleid. Zo verschijnt in 2011 een ASN Bank Issuepaper over elk thema. Ook concentreren we ons op bedrijven en projecten die invulling geven aan een of meerdere thema’s. Het thema duurzame energie komt bijvoorbeeld terug in onze aandacht voor de financiering van wind- en zonne-energie. In de ASN-beleggingsfondsen willen we nadruk leggen op ondernemingen die zich inzetten tegen kinderarbeid en voor eerlijke handel. Ook in de sponsoring van activiteiten en de giften van de ASN Foundation gaan we jaarlijks een van de vier duurzame thema’s centraal stellen.
31
32
Jaarverslag 2010 ASN Bank
ASN Bank Jaarverslag 2010
6. Duurzaam beleggen in de praktijk Transparantie is een van de fundamenten van vertrouwen. Het is voor de ASN Bank een belangrijk thema. Onze klanten weten waarin hun geld is geïnvesteerd, want wij vinden het vanzelfsprekend hier volledige openheid over te geven. De financiële crisis heeft nog eens extra aangetoond hoe belangrijk het is dat banken helder zijn over de vraag waarin zij investeren.
33
Wij kunnen alleen volledig transparant zijn als ook de bedrijven waarin wij investeren, volledige openheid van zaken geven. Om een voorbeeld te geven: de grote en ook veel kleine financiële instellingen die door de financiële crisis zijn geraakt, voldoen niet aan onze eisen voor transparantie. Omdat niet duidelijk is waarin zij hun geld beleggen, investeren wij niet in zulke instellingen. Transparantie is even-
eens nodig om vast te stellen hoe bedrijven omgaan met hun werknemers, het milieu en hun directe omgeving. Wij zijn ervan overtuigd dat de toekomst ligt bij ondernemingen die investeren in bijvoorbeeld goede arbeidsomstandigheden en oplossingen voor het klimaatprobleem. Met bedrijven die zich verantwoordelijk voelen voor mens, dier en milieu doen wij graag zaken.
Carbon Footprint
34
Wie belegt in een onderneming, investeert ook in de CO2-uitstoot die de bedrijfsactiviteiten genereren – of in de vermindering daarvan. De beleggingen van de ASN-beleggingsfondsen worden geselecteerd op basis van onze duurzaamheidscriteria op het gebied van mensenrechten en milieu. De effectiviteit van ons klimaatbeleid meten wij door de CO2-uitstoot van onze aandelenfondsen door te rekenen. Wij maken hiervoor gebruik van Trucost, een Engels onderzoeksbureau dat is gespecialiseerd in het vaststellen van de impact van bedrijfsactiviteiten op het milieu. In 2010 verbeterden de ASN-aandelenfondsen voor het derde achtereenvolgende jaar hun klimaatprestaties. Waren zij eind 2009 samen nog verantwoordelijk voor 261 ton CO2-uitstoot per miljoen euro omzet, eind 2010 was dat 250 ton. Alleen de CO2-uitstoot van het ASN Milieu & Waterfonds nam licht toe. Dit fonds belegt in ondernemingen in de sectoren afvalverwerking, waterbehandeling en duurzame energie. De activiteiten van de eerste twee soorten ondernemingen brengen een relatief hoge CO2uitstoot met zich mee. Halverwege 2010 werd het beleggingsbeleid van het ASN Aandelenfonds aangepast. De fondsbeheerder ging actief rekening houden met de klimaatprestaties van bedrijven en hun inspanningen om die te verbeteren. Op 16 juli 2010 paste de beheerder de portefeuille hierop aan. Daarmee daalde de CO2uitstoot waarvoor de portefeuille van het fonds verantwoordelijk is, met bijna 28% van 194 tot 140 ton CO2-uitstoot per miljoen euro omzet. In de tweede helft van 2010 legde de fondsbeheerder een zwaarder accent op belegging in cyclische bedrijven. Deze verbruiken echter meer energie dan bedrijven in veel andere economische sectoren. De uitbreiding van het belang in cyclische bedrijven veroorzaakte dan ook een verhoging van de CO2-uitstoot van het ASN Aandelenfonds. Deze steeg tot 191 ton per miljoen euro omzet eind 2010. Dat is nog altijd aanzienlijk minder dan de 213 ton eind 2009. Wat houden deze tonnen CO2 nu eigenlijk in? Een hectare Noord-Europees bos kan in vijftig jaar 300 ton CO2 opnemen. De CO2-uitstoot per miljoen euro omzet van de ASN-aandelenfondsen in 2010 was 250 ton. We kunnen de CO2-uitstoot in 2010 dus compenseren door 0,83 hectare bos (ongeveer 1,3 voetbalveld) aan te planten per miljoen euro omzet. Dat bos moet dan wel vijftig jaar blijven staan. Voor de MSCI All World Index moest in 2010 per miljoen euro omzet 1,70 hectare bos (2,6 voetbalveld) worden geplant.
CO2-uitstoot in tonnen per miljoen euro omzet Fonds ASN Aandelenfonds ASN Small & Midcap Fonds ASN Milieu & Waterfonds Geconsolideerd MSCI All World Index*
% beter dan Verbetering MSCI* t.o.v. 2009 62,6% 10,4% 36,1% 4,9% 33,4% -0,6% 51,1% 4,4% 0,8%
2010
2009
2008
2007
191 326 340 250 511
213 343 338 261 515
239 403 344 277 555
293 473 639 392 491
* MSCI All World Index is de vergelijkingsmaatstaf
Jaarverslag 2010 ASN Bank
6.1 De ASN Bank en ASN-beleggingsfondsen Of u nu bij de ASN Bank spaart of belegt, u kunt erop vertrouwen dat wij uw geld investeren op basis van onze bijzondere, duurzame beleggingscriteria.
Investeringen van de ASN Bank De ASN Bank bestaat bij de gratie van het vertrouwen van haar klanten. Zij moeten ervan op aan kunnen dat wij hun spaargeld op een zorgvuldige, risicomijdende manier uitzetten. Dat doen wij vooral in leningen aan overheden (landen, provincies en gemeenten) en, in het kader van woninghypotheken, aan financiële instellingen. Andere belangrijke investeringscategorieën zijn waterschappen, energiebedrijven, zorginstellingen, woningcorporaties, onderwijs, cultuur en recreatie, duurzame energie en microfinancieringsinstellingen (MFI’s). Deze spreiding zorgt voor een goede balans tussen verschillende sectoren. In bijlage 3 van dit verslag ziet u waarin wij uw geld investeren. Een korte toelichting op de investeringen vindt u in hoofdstuk 9.
De ASN-beleggingsfondsen Van de € 9,4 miljard die onze klanten ons toevertrouwen, is circa € 1,4 miljard belegd in de ASNbeleggingsfondsen (de overige € 8 miljard bestaat uit (spaar)tegoed dat de ASN Bank beheert). Met onze fondsen streven wij naar een goed rendement voor de beleggers én een wezenlijke bijdrage aan een duurzame wereld. Onze beleggingsfondsen spreiden het vermogen over een groter aantal beleggingen dan de meeste particuliere beleggers kunnen realiseren – en verminderen daarmee het risico vergeleken met een particuliere beleggingsportefeuille. Zij beleggen in een breed scala aan ondernemingen, van microkredietinstellingen tot multinationals. Het risico varieert al naar gelang de aard van de beleggingen. Wij bieden fondsen aan die beleggen in aandelen, een beleggingscategorie met een hoger risico, naast een obligatiefonds en een mixfonds met een lager risico. Het risico van elk fonds is voor een groot deel afhankelijk van zijn specifieke aard. Een korte toelichting per fonds vindt u in hoofdstuk 7.
6.2 De selectie van beleggingen Ons duurzaamheidsbeleid beschrijven wij in de ASN Bank Issuepapers. Zij geven het duurzaamheidsbeleid van de ASN Bank richting en onderbouwing. In 2010 hebben we ons bestaande beleid verder uitgewerkt. We hebben de duurzaamheidspijler
biodiversiteit uitgewerkt in de issuepaper Biodiversiteit. Voor de sectoren transport en zorg hebben wij issuepapers geschreven. Al ons beleid publiceren wij na goedkeuring door de directie van de ASN Bank op onze website. Bedrijven, staatsobligaties en instellingen die voldoen aan onze bijzondere beleggingscriteria (zie bijlage 1), zijn opgenomen in ons ‘beleggingsuniversum’. De beheerders van de ASN-beleggingsfondsen en van de spaargelden van de ASN Bank putten bij het samenstellen van hun portefeuille uit alle ondernemingen en instellingen die in dit beleggingsuniversum zijn opgenomen. Of zij een bepaalde belegging ook werkelijk selecteren, hangt af van de financiële prestaties. Elk beleggingsfonds heeft een specifiek beleggingsuniversum. Bij elkaar zijn er bijna driehonderdtwintig beursgenoteerde ondernemingen die voldoen aan de bijzondere beleggingscriteria. De beheerders van het ASN Aandelenfonds, het ASN Mixfonds, het ASN Small & Midcap Fonds en het ASN Milieu & Waterfonds kunnen uit deze lijst de fondsportefeuilles samenstellen. De beleggingen van het ASN Obligatiefonds en de ASN Bank in staatsobligaties en woningcorporaties zijn (opnieuw) getoetst aan onze duurzame beleggingscriteria.
6.3 Duurzaam beleggen in de praktijk Met behulp van drie instrumenten geven wij voor de ASN Bank en de ASN-beleggingsfondsen invulling aan duurzaam beleggen: ■ de bijzondere beleggingscriteria bij de selectie van beleggingen, ■ de dialoog met de ondernemingen of instellingen waarin wij beleggen, ■ het uitoefenen van stemrecht bij beleggingen in aandelen. Elk van deze activiteiten vindt plaats volgens een vast proces, dat uiteindelijk leidt tot een bepaald resultaat: de goed- of afkeuring van een bedrijf, (staats)obligatie of instelling; het uitbrengen van een stem op een aandeelhoudersvergadering of de afronding van een dialoog met een onderneming. We lichten deze processen hierna toe.
Het eerste instrument: selecteren Het selectieproces is een van de kernprocessen waarmee wij de missie van de ASN Bank voor onze
35
klanten invullen. Onze duurzaamheid komt vooral tot uitdrukking in de selectie van beleggingen op basis van criteria op het gebied van mensenrechten, milieu en biodiversiteit. Het is daarom belangrijk dat we er zeker van zijn dat de selectie plaatsvindt volgens onze bijzondere beleggingscriteria.
36
De selectie van duurzame beleggingen is een gecompliceerd en grondig proces, dat plaatsvindt volgens een vaste procedure. Voor de ASN Bank is continu een onderzoeksteam bezig dat beoordeelt of beleggingen voldoen aan onze beleggingscriteria. De analisten maken bij hun onderzoek gebruik van informatie van het te onderzoeken bedrijf zelf, maar ook informatie die wordt verstrekt door gespecialiseerde onderzoeksinstellingen, de media, niet-gouvernementele organisaties zoals Amnesty International en vakbonden. De afgeronde onderzoeken worden besproken in de ASN Selectiecommissie. Deze bestaat uit de directie van de ASN Bank en van de ASN-beleggingsfondsen. De commissie neemt haar besluiten op basis van adviezen van de afdeling Duurzaamheidsbeleid en de betrokken
analisten. De ASN Selectiecommissie kwam in 2010 vijf maal bijeen. Alleen de ASN Selectiecommissie heeft de bevoegdheid een investering voor het beleggingsuniversum goed of af te keuren. Als de commissie positief is over een belegging in een onderneming, overheid of instelling, nemen wij deze in ons universum op. Alle ondernemingen en landen in het universum worden binnen drie jaar opnieuw doorgelicht en besproken. Als uit nieuwe informatie blijkt dat dit eerder moet plaatsvinden, vervroegen wij de ‘doorlichting’.
Het tweede instrument: dialoog met ondernemingen Regelmatig benaderen wij de ondernemingen en instellingen waarin we investeren of waarin onze fondsen beleggen, met een vraag of een verzoek. Daarmee beogen wij hen bewuster te maken van hun prestaties op het gebied van milieu en mensenrechten en deze te verbeteren. Deze dialoog passen wij toe in de volgende gevallen:
Het ASN Beleggingsuniversum: altijd in beweging Afgekeurd in 2010: Roche Het farmaceutische bedrijf Roche heeft wereldwijd ongeveer tachtigduizend werknemers en productiefaciliteiten in diverse risicolanden, waaronder China. Roche heeft in principe een uitgebreid duurzaamheidsbeleid. Het heeft duidelijke standpunten over belangrijke sectorthema’s zoals dierproeven, klinische testen en stamcelonderzoek. Bovendien zet het zich actief in om medicijnen tegen bijvoorbeeld hiv/aids in ontwikkelingslanden ter beschikking te stellen. Vorig jaar bleek echter dat Roche niet kan garanderen dat het bij het testen van medicijnen géén gebruik maakt van organen van geëxecuteerde Chinese gevangenen. Dat strookt niet met ons mensenrechtenbeleid. Volgens Roche zijn alle testcentra goedgekeurd door de autoriteiten en voldoen zij aan de standaarden van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO). Toch hebben wij het bedrijf uit het universum verwijderd.
Goedgekeurd in 2010: Manpower Het Amerikaanse Manpower is een internationale uitzendorganisatie. Het werft personeel op vaste, tijdelijke en contractbasis, en zorgt voor beoordeling en selectie, opleiding, herplaatsing, uitbesteding en advies. Manpower heeft gedragsregels voor maatschappelijk verantwoord ondernemen die gelden voor de hele onderneming. Het werkt actief aan verbetering van internationale standaarden op het gebied van milieu en veiligheid. Manpower steunt de strijd tegen mensenhandel, kinderarbeid, onwettelijk lage lonen en onveilige werkomstandigheden en verwacht dat ook van zijn leveranciers. Opvallend is het streven naar diversiteit: via (opleidings)programma’s biedt Manpower kansen aan mensen die minder gemakkelijk aan het werk komen, zoals minderheden, mensen met een handicap en vluchtelingen. Ook het personeelsbestand van Manpower zelf is divers: momenteel is 40% van het management en 40% van de landenverantwoordelijken vrouw. Manpower neemt maatregelen om zijn milieu-impact verminderen, vooral de hoeveelheid afval en het energiegebruik. U vindt het volledige ASN-beleggingsuniversum op www.asnbank.nl.
Jaarverslag 2010 ASN Bank
1. Bij de kleine en middelgrote Europese ondernemingen waarin het ASN Small & Midcap Fonds belegt. Als deze nog niet optimaal voldoen aan onze criteria, houden wij intensief contact. Zo moedigen wij hen aan een zo duurzaam mogelijke bedrijfsstrategie te volgen. Tijdens deze periode krijgen de bedrijven een proefstatus. Als een onderneming binnen twee jaar geen verbeteringen laat zien, wordt zij verwijderd uit het universum. 2. Als een onderneming in het beleggingsuniversum mogelijk niet meer voldoet aan onze beleggingscriteria. Dat vermoeden kan voortkomen uit de driejaarlijkse ‘doorlichting’ of als er nieuwe informatie over een onderneming vrijkomt. Wij sturen de onderneming daarover vragen of verzoeken
haar het beleid aan te passen of de uitvoering ervan te verbeteren. Afhankelijk van de antwoorden nemen wij opnieuw contact op met de onderneming. Als de gewenste reactie uitblijft, beslist de ASN Selectiecommissie of de onderneming uit het universum verwijderd moet worden. 3. Ter aanmoediging. Ondernemingen, instellingen en projecten stellen het zeer op prijs als zij worden geselecteerd voor ons universum. Wij stellen hen dan ook zoveel mogelijk op de hoogte van hun toelating. Wanneer wij regelmatig contact hebben met de ondernemingen en instellingen waarin wij investeren, begrijpen zij beter wat wij verwachten van hun prestaties op het gebied van mensenrechten, milieu en biodiversiteit.
Principles for Responsible Investment
37
In 2010 ondertekenden wij de Principles for Responsible Investment (PRI) van de Verenigde Naties. Deze uitgangspunten zijn in 2006 geïntroduceerd als verzameling vrijwillige best practice-normen voor vermogensbezitters en vermogensbeheerders die in hun beleggingsproces rekening willen houden met milieu, maatschappij en goed bestuur. De PRI bieden beleggers een platform om samen – en daarmee met meer invloed – de dialoog aan te gaan met ondernemingen. Ook kunnen zij samen agendapunten indienen op aandeelhoudersvergaderingen, zogenaamde shareholder resolutions. Zo zijn al veel agendapunten ingebracht, vooral over klimaat en mensenrechten. De leden van de PRI committeren zich om inzicht te geven in hun dialogen met ondernemingen en hun stemgedrag.
Het derde instrument: uitoefenen van stemrecht De ASN-beleggingsfondsen hebben stemrecht tijdens de aandeelhoudersvergaderingen van de ondernemingen waarin zij beleggen. Daardoor kunnen zij invloed uitoefenen op het beleid en management van die ondernemingen. Bij het stemmen gaan de fondsen uit van de missie en duurzaamheidscriteria van de ASN Bank en ASN-beleggingsfondsen N.V. Het aantal ondernemingen waarbij dit stemrecht wordt uitgeoefend, neemt al enkele jaren toe. In 2010 stemden we op 240 aandeelhoudersvergade-
ringen wereldwijd volgens dit duurzame stembeleid: een record voor de ASN Bank. In 2010 wijzigden wij de manier waarop wij verslag uitbrengen over ons stemgedrag. Brachten wij voorheen elk kwartaal verslag uit, nu actualiseren wij het stemgedrag voortdurend. U vindt het op www.asnbank.nl. Daar ziet u per aandeelhoudersvergadering en per agendapunt in detail hoe wij hebben gestemd.
Stemmen voor een duurzame wereld Enkele voorbeelden van ons stemgedrag op aandeelhoudersvergaderingen in 2010:
22 juli 2010: British Telecom We stemden tegen de inkoop van eigen aandelen. Als er financiële ruimte is, vinden we het belangrijker dat een ondernemer investeert in duurzamere productieprocessen dan in de koers van het aandeel.
Vervolg op pagina 38
Vervolg van Stemmen voor een duurzame wereld
6 mei 2010: Reckitt Benckiser We stemden tegen het beloningsbeleid van de directie van deze Britse onderneming. Dit bevatte een bonus voor de CEO van meer dan vijftien maal zijn salaris. Zestien procent van de deelnemende aandeelhouders stemde tegen.
29 juni 2010: WPP Media-, marketing- en communicatiebedrijf WPP vroeg – als een van de eerste Britse ondernemingen – instemming met zijn rapportage over maatschappelijk verantwoord ondernemen. Wij stemden voor, want wij vinden het positief dat WPP erkent dat mensenrechten en milieu belangrijk zijn, ook om de financiële waarde te behouden.
23 juli 2010: Zumtobel Deze Oostenrijkse fabrikant van ledlampen stelde uitsluitend mannelijke nieuwe leden van de raad van bestuur voor. Wij stemden tegen omdat wij een diversiteitsbeleid voorstaan. 38
6.4 Duurzame dilemma’s De ASN Bank wordt regelmatig geconfronteerd met dilemma’s in haar duurzaamheidsbeleid. De keuze voor duurzaamheid of ethiek is immers niet altijd eenduidig. Investeren we in een windmolenfabrikant zonder mensenrechtenbeleid? Hoe handelen we bij een beschuldiging van corruptie die niet is bewezen? Door ons duurzaamheidsbeleid zo helder mogelijk te formuleren proberen we dergelijke dilemma’s te ondervangen. Zo leggen we bijvoorbeeld in het beleid vast dat we vanwege de veiligheid en
het afval niet investeren in kernenergie. Daarmee laten wij de veiligheid en het afvalprobleem zwaarder wegen dan de bijdrage van kernenergie aan vermindering van het broeikaseffect. Dat is een duidelijke keuze in dit dilemma. Beleid geeft echter nooit antwoord op alle dilemma's. Wanneer een specifiek dilemma daar om vraagt, zoeken we een antwoord dat in lijn is met onze missie en de wensen van onze klanten. Dat doen wij op basis van eigen onderzoek, waarbij wij zowel onze stakeholders als specialisten raadplegen.
Duurzaam dilemma: CO2-uitstoot van verbruikt papier meenemen? Elk kantoor heeft drie belangrijk bronnen van CO2-uitstoot: elektra, verwarming en vervoer. Maar ook papier is een belangrijke milieu-indicator. Moeten wij daarom berekenen voor welke CO2-uitstoot ons papierverbruik verantwoordelijk is? Dat leidt tot vragen waarop we nog geen antwoord hebben. Bijvoorbeeld: is de CO2-uitstoot van het papierverbruik belangrijker dan die van de productie van onze leaseauto’s of het kantoorgebouw? Zijn er eenduidige maatstaven om de CO2-uitstoot van het papierverbruik te berekenen? Er zijn verschillende methodes om de CO2-uitstoot van papier te berekenen. De vraag is welke wij het beste kunnen gebruiken. Bovendien gelden deze methodes alleen voor de papiersoort FSC mixed sources, terwijl wij grotendeels 100%-gerecycled papier gebruiken. In 2011 gaan wij dit dilemma oplossen.
Jaarverslag 2010 ASN Bank
Duurzaam dilemma: hoe ver gaat ketenverantwoordelijkheid? De verantwoordelijkheid van een onderneming strekt zich steeds verder uit in de keten waarin zij actief is. Dat geldt bijvoorbeeld in landen waar de overheid het niet nauw neemt met mensenrechten. Maar hoever gaat ketenverantwoordelijkheid? Is een bedrijf verantwoordelijk voor het energieverbruik van de consument die zijn producten gebruikt? Wij vinden dat ondernemingen een grote verantwoordelijkheid hebben, maar dat die niet onbegrensd is. Nu leggen we de grens bij de ‘invloedssfeer’ van de onderneming. Maar is dat terecht? Heeft een bedrijf geen verantwoordelijkheid meer als het geen invloed heeft? Wanneer we in 2011 de ASN Bank Issuepaper Mensenrechten herzien, gaan we hier opnieuw over praten.
Duurzaam dilemma: wel of niet investeren in wegen? In 2010 publiceerden we de ASN Bank Issuepaper Transport en Mobiliteit als richtlijn voor het investeren in deze sector. Een van de dilemma’s daarin was: kan de ASN Bank wel of niet in wegen investeren? Gebruik, aanleg en onderhoud van wegen zijn een grote last voor het milieu en de gezondheid van omwonenden. Maar wegen zijn ook nodig in een duurzame samenleving met alleen elektrische auto’s. Bovendien kunnen armere landen zich zonder wegen niet goed ontwikkelen. Waar leggen we de grens? Het past niet in onze visie op de duurzame samenleving om niet in wegen te investeren. Maar als we er wel in investeren, kan dat leiden tot conflicten met andere belangen. We hebben besloten investering in wegen toe te staan, maar onder bepaalde voorwaarden. Zo investeren we in rijke landen niet in nieuwe wegen, maar wel in onderhoud van bestaande wegen. En in ontwikkelingslanden zowel in nieuwe wegen als onderhoud, mits het project voldoet aan de voorwaarden van de ASN Bank Issuepaper Biodiversiteit.
39
40
Jaarverslag 2010 ASN Bank
ASN Bank Jaarverslag 2010
7. Duurzame producten en diensten Het productaanbod van de ASN Bank werd in 2010 uitgebreid met de ASN Creditcard en ASN Vermogensbeheer. Verder zetten we in 2010 stappen om ons spaaraanbod te vereenvoudigen. Onze diverse direct opvraagbare spaarproducten gingen gefaseerd over in één vernieuwde spaarrekening zonder beperkende voorwaarden: ASN Ideaalsparen. In dit hoofdstuk vindt u een overzicht van de opvallendste ontwikkelingen rond onze duurzame diensten sparen, beleggen, betalen en financieren. 41
7.1 Sparen De Nederlandse bankconsument houdt niet van ingewikkelde producten. De vraag naar heldere, eenvoudige producten en de vier duurzame thema’s (zie hoofdstuk 5) kwamen samen in een belangrijke productvernieuwing. In het najaar van 2010 stelden wij onze klanten voor het eerst op de hoogte van het vernieuwde ASN Ideaalsparen. De introductie vond plaats op 1 januari 2011.
Het vernieuwde ASN Ideaalsparen
42
Wat was de aanleiding van de vereenvoudiging? Bij een duurzame, transparante dienstverlening hoort dat we regelmatig kijken of er verbeteringen voor onze klanten mogelijk zijn. Zo introduceerden we de afgelopen jaren verschillende nieuwe spaarrekeningen. Dat leidde tot meerdere rekeningen met een vrij opneembaar tegoed, maar verschillende inlegvoorwaarden. Door de ontwikkeling op de rentemarkt ontliepen de spaarrentes op deze rekeningen elkaar in 2010 nauwelijks. Dit maakte het aanbod voor de klant onoverzichtelijk. Als een van de eerste banken in Nederland besloten wij het spaaraanbod te vereenvoudigen én aantrekkelijker te maken. Wij combineerden de positieve
kenmerken van de diverse spaarvormen tot één vernieuwde spaarrekening: ASN Ideaalsparen. Deze rekening biedt volledige vrijheid van geld inleggen en opnemen. Bovendien zijn de vier duurzame thema’s aan de rekening gekoppeld. We voerden deze vereenvoudiging stapsgewijs door, begeleid door zorgvuldige communicatie met onze klanten. Zo ontvingen zij in september de eerste aankondiging in ons klantenmagazine Spaarmotief, gevolgd door een persoonlijke brief en een reminder in Spaarmotief van december. Het onderstaande schema geeft de wijzigingen beknopt weer. Nieuw is dat wij samen met onze klanten actief duurzame thema’s ondersteunen via ASN Ideaalsparen: vóór eerlijke handel en duurzame energie en tegen kinderarbeid en wapenindustrie. In hoofdstuk 5 leest u meer over deze thema’s.
Groei spaargeld In het jubileumjaar 2010 groeide het spaargeld dat klanten aan de ASN Bank toevertrouwden met een recordbedrag van € 1,6 miljard, van € 6,3 miljard eind 2009 tot bijna € 8 miljard eind 2010. Het aantal rekeningen nam juist iets minder sterk toe dan in voorgaande jaren. Dat is deels een gevolg van de
Jaarverslag 2010 ASN Bank
Anne Leenstra ambassadeur ASN Jeugdsparen Begin 2010 werd Anne Leenstra ambassadeur ASN Jeugdsparen, nadat zij onze fotowedstrijd won met haar foto De wereld door een zeepbel. Zij zette zich heel 2010 met verve in voor de straatkinderprojecten van Cordaid. Direct startte ze de actie ‘Van paperclip tot één miljoen’: via Marktplaats verkocht ze spullen om geld in te zamelen voor straatkinderen. Tijdens het jubileumfeest van de ASN Bank verkocht ze zelfgemaakte tasjes en andere cadeaus. Via interviews en op evenementen deed ze haar verhaal en zamelde zij geld in. Ze schreef een blog op Voor de Wereld van Morgen om geïnteresseerden van haar activiteiten op de hoogte te houden. Eind 2010 stond zij model voor de campagne om een nieuwe ambassadeur ASN Jeugdsparen te zoeken. Op de website www.jeugdambassadeur.nl konden kandidaten zich met een filmpje presenteren voor het ambassadeurschap ASN Jeugdsparen 2011.
43
vereenvoudiging van ons spaaraanbod, dat leidde tot samenvoeging van rekeningen. Ook vielen er veel depositorekeningen vrij. Vanwege de lage depositorente sloten de klanten vaak geen nieuwe depositorekening af. Hoewel het aantal depositorekeningen daardoor flink verminderde, bleven onze klanten de ASN Bank trouw. Zij boekten het vrijgevallen spaartegoed grotendeels over naar een ASN-spaarrekening zonder stortings- en opnamebeperkingen. Daarnaast zorgden de aanhoudende toestroom van nieuwe klanten en de succesvolle spaarcampagne voor een recordtoename van het totale spaartegoed.
Renteschenking ASN-klanten konden in 2010 hun spaarrente geheel of gedeeltelijk automatisch schenken aan maatschappelijke organisaties. Dit was mogelijk bij verschillende ASN-spaarvormen. Spaarders met een ASN Waddendeposito of ASN Vrouwenspaardeposito schonken hun gehele rente. Vanwege het wegvallen van een specifieke rekening werd er in 2010 minder rente geschonken dan in 2009: bijna € 375 duizend, tegen bijna € 575 duizend in 2009.De klanten konden voor hun renteschenking kiezen uit zeventien goede doelen (zie paragraaf 4.4). De steun aan de vier duurzame thema’s vervangt per 1 januari 2011 de mogelijkheid tot renteschenking door individuele rekeninghouders.
Vermogen onder beheer (in miljoenen euro's) 10000
7.2 Beleggen
9000 8000 7000 6000 5000 4000 3000 2000 1000 0 2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
Toevertrouwde middelen (spaar- en betaalrekeningen)
2008
2009
Beleggingsfondsen
2010
Beleggen is sinds de financiële crisis minder in trek dan sparen. Dat geldt ook voor duurzaam beleggen bij de ASN Bank. Toch groeiden de ASN-beleggingsfondsen in 2010 met € 182 miljoen (+ 15%). Voor de ene helft bestond de groei uit instroom van contanten, en voor de andere helft uit positieve koersresultaten. Dat geeft al aan dat onze beleggers een behoorlijke winst konden behalen, zowel maat-
schappelijk als financieel. Zo was het ASN Small & Midcap Fonds over 2010 het best presterende duurzame aandelenfonds van Nederland met een jaarrendement van maar liefst 42,4%. Ter vergelijking: de AEX steeg in 2010 met bijna 6%. Ook het ASN Milieu & Waterfonds en het ASN Aandelenfonds behaalden prima rendementen met respectievelijk 18,3% en 17,9%. Dat succes werd weerspiegeld in de Gouden en Groene Stieren die we eind 2010 wonnen (zie hoofdstuk 5).
Fiscale fondsen Het ASN-Novib Fonds, dat microkredieten verstrekt aan kleine ondernemers in ontwikkelingslanden, was in 2010 zeer in trek. Er stroomde maar liefst € 52 miljoen aan contanten in. Dat was opmerkelijk omdat eind september bekend werd dat het kabinet het fiscale voordeel op sociaal-ethische, groene en culturele beleggingen wilde beperken. Door de onduidelijkheid over de nieuwe regels moesten we het ASN-Novib Fonds zelfs enige tijd voor in- en verkoop van participaties sluiten. Datzelfde gold voor een langere periode voor het ASN Groenprojectenfonds. Toch werden deze fondsen niet geconfronteerd met een uitstroom van beleggers.
Groei ASN-beleggingsfondsen 44
Bedragen in duizenden euro’s; 2010 aantallen x 1000 Aantal aandelen Fondsvermogen ASN Aandelenfonds 5.454 318.869 ASN Obligatiefonds 4.416 119.733 ASN Mixfonds 2.156 136.550 ASN Milieu & Waterfonds 12.024 213.703 ASN Small & Midcap Fonds 1.997 54.766 13.657 353.186 ASN Groenprojectenfonds ASN-Novib Fonds 3.236 178.059 Totaal vermogen beleggingsfondsen 1.374.866
2009 Aantal aandelen Fondsvermogen 5.359 270.068 3.739 102.946 2.170 131.102 11.762 177.052 1.787 34.887 13.406 354.514 2.274 122.621 1.193.190
Overzicht ASN-beleggingsfondsen Fonds
ASN Aandelenfonds ASN Obligatiefonds ASN Mixfonds ASN Milieu & Waterfonds ASN Small & Midcap Fonds ASN Groenprojectenfonds ASN-Novib Fonds
Belegt in:
Rendement* in % 2010 laatste drie jaar**
Beursgenoteerde bedrijven wereldwijd Obligaties van overheden en ondernemingen Obligaties en aandelen Duurzame energie, water en milieu Kleine en (middel)grote Europese ondernemingen Groene projecten Microfinancieringsinstellingen
laatste vijf jaar**
17,9
-1,3
1,4
0,5
4,3
2,4
8,6 18,3
2,3 0,3
2,5 6,0
42,4
2,5
3,6
-0,3 6,3
2,4 5,0
1,6 4,1
* Rendement op basis van beurskoers, inclusief herbelegging ** Gemiddeld per jaar Meer informatie over de resultaten en beleggingen van de afzonderlijke fondsen kunt u vinden in het Jaarverslag ASN Beleggingsfondsen, het Jaarverslag ASN-Novib Fonds en het Jaarverslag ASN Groenprojectenfonds, die wij afzonderlijk publiceren.
ASN Vermogensbeheer Particulieren, stichtingen en instellingen met een
groter vermogen konden wij tot nu toe slechts beperkt een passende dienstverlening bieden. Zij hebben echter in toenemende mate belangstelling voor duurzaam beleggen. Het is immers mogelijk duurzame ontwikkeling positief te beïnvloeden door te beleggen in ondernemingen, overheden en projecten die maatschappelijk verantwoord opereren. Dit spreekt steeds meer beleggers aan.
Jaarverslag 2010 ASN Bank
Om de dienstverlening op dit vlak uit te breiden, startten wij een samenwerkingsverband met NBC Duurzaam Vermogensbeheer B.V. in Weesp. Wij namen een meerderheidsbelang in deze vennootschap. NBC Duurzaam Vermogensbeheer biedt ASN Vermogensbeheer, dat wil zeggen: vermogensbeheer op basis van de bijzondere beleggingscriteria van de ASN Bank. De doelgroep zijn particulieren, stichtingen, verenigingen en maatschappelijke instellingen met een vrij belegbaar vermogen van € 250.000 of meer. Onze vermogensbeheerders stellen een maatwerkportefeuille samen op basis van de bijzondere beleggingscriteria van de ASN Bank. Begin 2011 is de naam van NBC Duurzaam Vermogensbeheer gewijzigd in ASN Vermogensbeheer.
7.3
Betalen
Sinds de introductie van de ASN Bankrekening eind 2008 hebben al veel klanten gekozen voor ‘betalen met idealen’. Voor veel klanten zijn wij uitgegroeid van spaarbank tot hun belangrijkste of zelfs enige bank. De ASN Bankrekening is een voordelige betaalrekening, waarbij de klant volledig online bankiert. De rekening biedt alles wat nodig is om gemakkelijk te bankieren, zoals de ASN Wereldpas met chipknip, online betalen, ook via iDEAL, de ASN Digipas en de overstapservice. Uniek in Nederland is dat de rekening rente geeft over een positief tegoed.
ASN Creditcard In juli 2010 introduceerden wij de ASN Creditcard, een betaalfaciliteit waar veel vraag naar was. Net als bij het vernieuwde ASN Ideaalsparen steunt de houder van een ASN Creditcard naar keuze de duurzame thema’s waar de ASN Bank zich sterk voor maakt (zie hoofdstuk 5). Voor elke uitgave die de klant met de ASN
Creditcard doet, ontvangt de ASN Bank een bijdrage. Deze bijdrage gaat rechtstreeks naar de projecten. De belangstelling voor de ASN Creditcard, ook in combinatie met de ASN Bankrekening, heeft de verwachtingen overtroffen.
7.4
Kredietverlening
Het bedrijfsleven krijgt steeds meer belangstelling om maatschappelijk te ondernemen. Wij vinden het belangrijk dat de innovatieve technologieën en producten die daaraan bijdragen, de kans krijgen zich te ontwikkelen en verspreiden. Wij verstrekken daartoe zakelijke kredieten op basis van de kennis van de markt die aanwezig is bij onze afdeling Duurzame Financieringen. Deze afdeling beheert en verstrekt zakelijke kredieten voor de ASN Bank, het ASN Groenprojectenfonds en de ASN Groenbank (zie het organogram met toelichting in hoofdstuk 11). In totaal financierden de ASN Bank en het ASN Groenprojectenfonds in 2010 samen voor ruim € 140 miljoen aan nieuwe projecten. Op pagina 47 en 48 vindt u daar enkele voorbeelden van.
Financieringen door de ASN Bank De ASN Bank financiert grote duurzame-energieprojecten, evenals initiatieven op het gebied van cultuur, milieu en sociale woningbouw. Daarbij gaat het om projecten die niet voor een groenverklaring in aanmerking komen, maar wel voldoen aan onze beleggingscriteria. De ASN Bank verstrekt daaraan krediet voor eigen rekening en risico. In 2010 verleenden wij voor € 97 miljoen aan kredieten en garanties. Met de financiering van duurzame-energieprojecten geven wij invulling aan onze ambitie om duurzame vormen van energieopwekking te stimuleren. In 2010 breidden wij deze kredietverlening uit. Samen met andere banken financierden we Gabardan 2, een groot zonne-energiepark in Zuid-Frankrijk. Maar vooral in windenergie timmerden we aan de weg. Wij financierden mede C-Power, een omvang-
Successen voor Belwind Met het Belgische windenergiepark Belwind financierden we in 2009 voor het eerst windenergie op zee. Dit park werd eind 2010, na een bouwtijd van slechts vijftien maanden, in gebruik genomen. De financiering van het park – een projectfinanciering waarin vele partijen samenwerkten – ontving twee prestigieuze prijzen. Project Finance International (PFI) van Thompson Reuters riep Belwind uit tot Power Deal of the Year 2009. Het blad Project Finance and Infrastructure Finance van Euromoney kende het project de prijs toe van European Offshore Wind Deal of the Year 2009.
45
Equator Principles De ASN Bank onderschrijft de Equator Principles voor grote projectfinancieringen. Zij verlangen dat deze financieringen voldoen aan de sociale en milieucriteria van de International Finance Corporation (IFC). Met het onderschrijven van de Equator Principles bevestigen wij ons beleid om uitsluitend leningen te verschaffen aan projecten die worden ontwikkeld op een maatschappelijk verantwoorde wijze, en in overeenstemming met de eisen voor een goed duurzaamheidsbeleid. Wij passen de Equator Principles – naast onze eigen duurzaamheidscriteria – toe op alle projecten die wij financieren die in totaal groter zijn dan $ 10 miljoen (wij hanteren de grens van € 8 miljoen). De Equator Principles onderscheiden drie categorieën projecten, variërend van een hoge mogelijke negatieve invloed op milieu en mensenrechten (categorie A) tot een lage invloed (C). Doordat wij onze eigen duurzaamheidscriteria hanteren, financieren we geen projecten uit categorie A. Wel financierden we vier projecten in categorie B, zoals grootschalige windenergieprojecten op zee. Gabardan 2, een groot zonne-energieproject in Frankrijk, valt in categorie C. De onderstaande tabel laat zien hoeveel projecten van elke categorie we in 2010 hebben getoetst en goedgekeurd.
46
Projectcategorie A B C
Getoetst 0 4 1
rijk windenergiepark voor de Belgische kust. Onze eerste financiering in Duitsland was het Trianel-windmolenpark. Dit wordt gebouwd ten noorden van het waddeneiland Borkum. De financiering van duurzame-energieprojecten buiten Nederland maakt ons minder afhankelijk van het beleid van de Nederlandse overheid. Wij kiezen daarbij alleen projecten in politiek stabiele landen als België, Frankrijk en Duitsland.
Financieringen door het ASN Groenprojectenfonds Het ASN Groenprojectenfonds verleent kredieten in de sectoren duurzaam bouwen en duurzame energie, zoals energie uit windmolens en decentrale energievoorzieningen (warmte-koudeopslag, warmtekrachtkoppeling en zonne-energie). Wij hebben hierin een grote expertise opgebouwd, vooral op gebied van warmte-koudeopslag. In 2010 verstrekte het ASN Groenprojectenfonds voor € 45 miljoen aan nieuwe kredieten. Deze kredietverlening valt onder de Regeling groenprojecten. De herziening van deze regeling in maart 2010 verruimde de criteria voor groene kredieten. Dit goede nieuws werd in het tweede halfjaar echter gevolgd door een overheidsmaatregel die negatief is voor groene projecten. Het nieuwe kabinet was van mening dat de heffingskorting tot overstimulering leidde. Het besloot daarom het fiscale voordeel voor beleggers in onder meer groene fondsen af te
Goedgekeurd 0 4 1
bouwen. Door stapsgewijze vermindering van de heffingskorting tot nihil daalt het fiscale voordeel van maximaal 2,5% in 2010 tot maximaal 1,2% in 2014. Enkele grootbanken besloten geen nieuw geld meer aan te trekken onder de Regeling groenprojecten. Zij verwachten dat de beleggers zich terugtrekken. Wij zijn daarentegen van mening dat het ASN Groenprojectenfonds toekomst heeft. De beleggers in dit fonds hielden hun aandelen aan nadat het nieuws over de vermindering van het fiscale voordeel bekend werd. De ASN Bank is vertegenwoordigd in het Beraad Groenfondsen, dat nadrukkelijk een gesprekspartner van de overheid blijft. Het beraad heeft bij de regering aangedrongen op een zorgvuldige monitoring van het effect van het afbouwen van de heffingskorting. Om de Regeling groenprojecten te ondersteunen zijn wij ook lid van de Duurzame Energie Koepel. Daarmee willen we zoveel mogelijk harmonisatie tot stand brengen tussen overheid en belanghebbenden op gebied van duurzame energie.
Jaarverslag 2010 ASN Bank
Duurzame-energieprojecten Gabardan In juli 2010 financierde de ASN Bank voor € 17,5 miljoen een Frans zonne-energieproject. De financiering betreft een deel van het Gabardan-zonnepark dat EDF Energies Nouvelles bouwt in ZuidwestFrankrijk, tussen Bordeaux en Toulouse. Het gehele Gabardan-park krijgt een capaciteit van 74,6 megawattpiek (MWp). Het project dat de ASN Bank mede financiert, Gabardan 2, gaat 11,7 MWp elektriciteit leveren, voldoende om jaarlijks zo’n vijfduizend huishoudens van stroom te voorzien.
C-Power Eind 2010 financierde de ASN Bank C-Power, een windenergiepark voor de Belgische kust. Het financieringsbedrag was in eerste instantie bijna € 22 miljoen. Naast de ASN Bank financierden nog zes financiële instellingen, twee exportkredietverzekeraars en de Europese Investeringsbank voor in totaal € 869 miljoen. Deze financiering maakt de bouw mogelijk van de tweede en derde fase van het windpark, die duurt van 2011 tot en met 2013. Deze financiering is de grootste ooit in windenergie op zee. Als C-Power is voltooid, voorziet het zo’n 295.000 huishoudens van energie en voorkomt het de uitstoot van 450.000 ton CO2. C-Power levert daarmee een tiende van de capaciteit die België nodig heeft om tegen 2020 de EU-doelstelling van 13% hernieuwbare energie te halen.
Trianel In december werd de financieringsovereenkomst gesloten voor Trianel Borkum West II. Dit wordt het grootste windmolenproject in de Duitse Noordzee. Het project omvat de planning, bouw en exploitatie van het windmolenpark. Voor de financiering van het project is in totaal € 550 miljoen aan leningen ter beschikking gesteld. Elf banken zijn bij de financiering betrokken, waaronder de ASN Bank. Vanaf de zomer van 2011 wordt bij Borkum op dertig meter diepte de fundering voor de eerste veertig windmolens gelegd. Zij gaan circa tweehonderd duizend huishoudens van milieuvriendelijke energie voorzien. De bijna 150 meter hoge windmolens worden rond de jaarwisseling van 2012-2013 definitief op het elektriciteitsnet aangesloten.
Duurzaam bouwen Ecomare De ASN Bank financierde voor € 1.850.000 de verbouwing van Ecomare. Daarmee kreeg het grotendeels betonnen gebouw uit de jaren zeventig een facelift. Er zijn nieuwe bassins voor de zeehonden gebouwd in de vorm van kunstmatige meren met strandjes. Deze vormen een organisch geheel met de omringende duinen. Het ASN Groenprojectenfonds financierde voor € 350.000 de duurzame-energievoorziening van Ecomare: een koude-warmteopslagsysteem. Deze verbouwing bezorgde niet alleen de opgevangen zeehonden een prettiger behuizing, maar stelt Ecomare beter in staat bezoekers enthousiast te maken voor de waddennatuur.
Intervolve Intervolve Credit B.V. ontving een financiering voor de bouw van ruim tweehonderd duurzame, betaalbare huurwoningen in Zuid-Afrika. Het gaat om huizen van Own Haven Housing Association, een woningcorporatie die actief is in een township in East London. De Amsterdamse woningstichting Eigen Haard ondersteunt Own Haven met kennis, ervaring en opleiding. De financiering door de ASN Bank vindt plaats op basis van een garantie van Eigen Haard. In een land waar zo’n grote behoeft bestaat aan betaalbare woningen, staat de productie van huizen centraal. Intervolve heeft de woningen echter ook duurzaam gemaakt door geperste leemstenen en andere materialen te gebruiken. De bouw biedt werkloze townshipbewoners kans op opleiding en duurzame werkgelegenheid.
47
Overige duurzame investeringen Chizone In samenwerking met het Haagse Fonds 1818 financierde de ASN Bank voor € 165.000 de verbouwing van de voormalige Lourdeskerk in Scheveningen tot spiritueel centrum Chizone. Dit centrum is geschikt gemaakt voor congressen en symposia. Er is plaats voor trainingen en groepslessen in bijvoorbeeld tai chi. Ook verhuurt Stichting Chizone studioruimtes. Met de verbouwing heeft dit monumentale pand een nieuwe bestemming gekregen.
48
Jaarverslag 2010 ASN Bank
ASN Bank Jaarverslag 2010
8. Duurzame bedrijfsvoering In ons kantoorpand in Den Haag werken circa negentig medewerkers dagelijks met passie voor een duurzame, leefbare wereld. Ook als kantoororganisatie geven we natuurlijk gehoor aan onze missie. Dat doen we door onze directe duurzaamheidsprestaties op allerlei manieren te verbeteren. Aangezien het verbruik van energie en papier veruit de grootste invloed heeft op het milieu, gaan wij daar in dit hoofdstuk dieper op in.
49
8.1 Milieu In 2010 hebben wij de belangrijkste milieueffecten van het kantoor van de ASN Bank, het papierverbruik en de uitstoot van het broeikasgas CO2, verder aangepakt. Vanwege hun volume blijven zij ook in
50
2011 een speerpunt. In het verleden deelden wij ons kantoorpand met derden. Sinds begin 2008 hebben wij het pand volledig in gebruik. Dit leidde tot hogere verbruikscijfers voor energie, gas en water.
2010
2009
2008
2007
2006
CO2-uitstoot1 CO2-uitstoot in ton Ton CO2-uitstoot per fte2
143 1,75
141 1,82
144 2,22
114 1,98
109 2,17
Energieverbruik Kwh elektriciteit KwH elektriciteit per fte m3 Gas m3 Gas per m2
181.101 2.217 29.434 15
199.744 2.584 24.167 12
180.711 2.782 26.743 13
139.051 2.421 19.760 13
125.657 2.500 19.038 12
Papierverbruik Papierverbruik in kilogram Papierverbruik in kilogram per rekening
258.919 0,36
211.103 0,35
214.538 0,36
179.113 0,37
162.910 0,40
637 7,8
604 7,8
585 9,0
458 8,0
395 7,9
14,8
17,7
18,4
15,4
18,2
Water m3 Waterverbruik m3 Waterverbruik per fte Afval Papierafval in ton
1 Dit cijfer omvat alle vervoer (woon-werkverkeer en zakelijk verkeer) en verwarming. 2 FTE (full time equivalent): omgerekend naar aantal voltijdmedewerkers.
CO2-neutraal
Onze kantooractiviteiten leiden tot uitstoot van CO2 doordat we fossiele brandstoffen gebruiken voor het vervoer van medewerkers en het gasgebruik voor verwarming. Op verschillende manieren brengen wij de netto-uitstoot van broeikasgassen terug. Ten eerste wordt al onze elektriciteit op duurzame manier opgewekt. Ten tweede zijn wij voortdurend bezig het energieverbruik te verminderen, zowel in het kantoorpand als in het vervoer van medewerkers. Zo leidde het leasebeleid, waarvoor in 2008 scherpere milieurichtlijnen waren aangenomen, in 2009 en 2010 tot een lagere CO2-uitstoot. Per 2011 gelden opnieuw scherpere eisen aan onze lease-auto’s. Ook onze terughoudendheid tegenover vliegen draagt sterk bij aan de reductie van CO2-uitstoot per fte. Door te investeren in een solar cooking-project dringen wij onz CO2-uitstoot verder terug, met inachtneming van sociale doelen. De stichting Solar Cooking heeft aangetoond dat deze investeringen onze
resterende CO2-uitstoot compenseren. Het project heeft nog geen gecertificeerd proces voor klimaatcompensatie. Wij geven er toch de voorkeur aan dit project te steunen omdat het zich in een opstartfase
Solar cooking Solar cooking is koken met behulp van de zon. Wij investeren in een project in Oeganda waarbij de lokale bevolking een eenvoudige parabolische spiegel gebruikt om een pan in het brandpunt van die spiegel te verhitten. Deze aanpak is een enorm succes. Inmiddels heeft de Stichting Solar Cooking Nederland al vele duizenden van deze spiegels verspreid. Daarmee zijn kooldioxide-emissies en bos bespaard, doordat de verbranding van hout sterk is verminderd. De betrokken vrouwen hoeven veel minder tijd te besteden aan het verzamelen van hout. Bovendien verbetert hun gezondheid doordat ze veel minder rook inademen.
Jaarverslag 2010 ASN Bank
bevindt en zowel een klimaat- als een sociaal doel heeft. Tegelijkertijd wilden we ook de feitelijke uitstoot van CO2 per fte in 2010 terugbrengen tot het niveau van 2006. Dat is ruimschoots gelukt: wij bereikten een reductie van 19% ten opzichte van 2006, vooral door efficiënter gebruik van het kantoorpand.
Overige maatregelen
Terugdringen papierverbruik Het kost veel papier om de ruim half miljoen klanten van de ASN Bank te informeren via bijvoorbeeld rekeningafschriften, brieven en het klantenmagazine Spaarmotief. Onze strategie is het gebruik van papier en enveloppen terug te dringen door ons steeds verder als internetbank te ontwikkelen. De doelstelling voor 2010 was het papierverbruik gelijk
Categorie A: hoge prioriteit B: gemiddelde prioriteit C: lage prioriteit
te houden aan dat in 2009, of te verminderen. Uiteindelijk steeg het papierverbruik per rekening met 2,9% ten opzichte van 2009, maar was 10% lager dan in het referentiejaar 2006. Het absolute papierverbruik steeg sterk ten opzichte van 2009 door de flinke groei van het aantal klanten.
De derde belangrijke manier om op het kantoor onze missie te realiseren is het inkoopbeleid. Wij beoordelen alle leveranciers op ons leveranciersbeleid. De sociale en milieu-impact van de vele honderden producten die wij inkopen, loopt sterk uiteen. Daarom hebben wij alle producten in drie categorieën ingedeeld:
Omvat Producten waarvan wij grote aantallen kopen, zoals bankpasjes. Producten met groot inkoopvolume, zoals it-diensten Producten met een laag volume, geringe waarde of laag risico
Beleid Wij onderzoeken zelf of deze producten voldoen aan onze criteria Onderschrijven duurzaamheidsverklaring SNS REAAL Voldoen aan duurzaamheidsbeleid SNS REAAL
8.2 Huisvesting
8.3 Personeelsbeleid
De ASN Bank is de afgelopen jaren sterk gegroeid, ook in aantal medewerkers. Ons huidige pand biedt nu nog voldoende ruimte voor iedereen. Wij voorzien echter dat we in de nabije toekomst zo sterk verder groeien, dat het pand te krap wordt. Daarom is nieuwe huisvesting noodzakelijk. Wij hebben besloten een bestaand kantoorpand te zoeken in plaats van naar een nieuw gebouwd kantoor te verhuizen. Het past immers in onze duurzame visie om bestaande panden niet leeg te laten staan, maar een nieuwe, duurzame bestemming te geven. Zo dragen we bij aan vermindering van de leegstand van oudere kantoren en het behoud van onbebouwde ruimte. Dit realiseren wij met een kantoorpand aan de Bezuidenhoutseweg 153. Wij hebben dit kantoorgebouw uit de jaren zeventig, dat al enige tijd leeg staat, gekocht. In 2011 wordt het pand zodanig verbouwd – binnen redelijke financiële kaders – dat het een A-label krijgt op het gebied van energie, plus een groenverklaring. Tevens realiseren wij prettige werkplekken voor onze medewerkers. Begin 2012 verhuizen we naar ons nieuwe kantoor.
Het personeelsbeleid van de ASN Bank is geënt op dat van SNS REAAL. De CAO van SNS REAAL, die goede, marktconforme primaire en secundaire arbeidsvoorwaarden bevat, geldt ook voor onze bank.
Doelstellingen, competenties en ontwikkeling Het personeelsbeleid is gebaseerd op volwassen arbeidsverhoudingen: op beginselen van wederzijdse verantwoordelijkheid, gelijkwaardigheid en zorgvuldigheid. Dat komt bijvoorbeeld tot uiting in de prestatie- en competentiebeoordelingscyclus. In het jaarlijkse planningsgesprek geeft de leidinggevende in concrete doelstellingen aan wat hij het komende jaar van de medewerker verwacht. Daarnaast wordt aandacht besteed aan de ontwikkeling van competenties met het oog op de huidige functie en de toekomstambities van de medewerker. SNS REAAL introduceerde in 2010 een nieuwe kernwaarde: GEEF! Doel daarvan is om de missie van SNS REAAL, ‘Eenvoud in geldzaken’, te bereiken. De kernwaarde heeft vier onderdelen: GEEF! om de klant, om elkaar, om de maatschappij en om het
51
resultaat. Deze kernwaarde sluit nauw aan op de manier waarop de ASN Bank omgaat met haar klanten en medewerkers. Wij hebben de GEEF!-waarden in onze prestatie- en competentiebeoordelingscyclus opgenomen. De ASN Bank heeft daarnaast een bedrijfsspecifieke competentie: samenwerken. Door samen te werken – zowel binnen de afdeling als tussen verschillende afdelingen van de bank – komen we tot betere prestaties. Het persoonlijke ontwikkelplan (POP) is een belangrijk middel voor de medewerkers om hun eigen ontwikkeling te sturen. In het POP wordt de richting vastgelegd waarin de medewerker zich wil ontwikkelen, evenals afspraken over de manier waarop hij of zij dat doel kan bereiken. Wij maken interne en externe opleidingen mogelijk om de ontwikkeling van de medewerker te realiseren.
Vertegenwoordiging Sinds de OR-verkiezingen van mei 2010 vertegenwoordigt de ondernemingsraad van SNS REAAL ook de medewerkers van de ASN Bank. Twee OR-leden hebben de ASN Bank als aandachtsgebied. Daarmee werd de Onderdeelscommissie (OC) van de ASN Bank overbodig. De directie van de ASN Bank en de leden van de commissie vonden het echter zinvol om hun overleg voort te zetten in de vorm van een werkgroep. Zij spraken in 2010 enkele malen met elkaar over de ontwikkelingen en toekomstplannen van de ASN Bank.
Ontwikkelingen personeelsbestand Het aantal medewerkers bleef nagenoeg gelijk. Het ziekteverzuim was in 2010 zeer laag: 2,9%. In 2009 was dit cijfer incidenteel hoger vanwege een langdurig zieke medewerker. Ziekteverzuimgesprekken en, indien nodig, een goede begeleiding door de bedrijfsarts staan centraal in het verzuimbeleid.
52
Samenstelling personeelsbestand (leeftijd)
Samenstelling personeelsbestand (m/v)
Aantal
Aantal
100 90
100 19%
14%
16%
44%
38%
18%
19%
90
80
80
70 60
42%
70 41%
38%
50
62%
65%
66%
40
30 32%
37%
36%
30%
31%
11%
12%
2009
2010
30 20
10 0
60%
50
40
20
63%
60
7%
5%
10%
2006
2007
2008
20-29
30-39
37%
40%
38%
35%
34%
10 0
40-49
2006
50+
2007
2008
Man
2009
2010
Vrouw
In dienst Uit dienst
2010 7 5
2009 16 4
2008 18 6
2007 13 5
2006 7 7
Percentage ziekteverzuim
2,9%
4,2%
2,6%
2,8%
4,6%
Percentage parttimers
39,6%
38,2%
37,7%
30,8%
36,8%
Kosten arbozorg (in euro's) Kosten opleidingen (in euro's)
27.316 87.592
20.116 54.519
19.100 73.800
17.760 42.600
18.815 39.500
Tevredenheid van medewerkers Jaarlijks voert SNS REAAL een medewerkerstevredenheidsonderzoek uit. In 2010 waren de uitkomsten voor de ASN Bank met 8,6 hoger dan het ook al goede cijfer van 8,1 in 2009. Daarmee is de doelstelling die de directie zichzelf permanent stelt, een cijfer van minstens 8, gehaald. De medewerkers zijn er trots op dat ze bij de ASN Bank werken en doen dat met plezier. Het managementteam en de mede-
werkers hebben de uitkomsten van het onderzoek besproken. De acties die uit het onderzoek naar voren kwamen, liggen op het vlak van doorgroeimogelijkheden en loopbaanbegeleiding.
Betrokkenheid De directie hecht eraan de medewerkers te betrekken bij de verdere ontwikkeling van de ASN Bank. Dat doet zij onder meer via regelmatige perso-
Jaarverslag 2010 ASN Bank
neelsbijeenkomsten. Deels zijn deze bijeenkomsten informatief van aard; zo bespreken wij de duurzame koers en resultaten van de bank. Maar wij proberen ook op verschillende manieren medewerkers te
enthousiasmeren over duurzaamheid. Zo brachten we in het kader van ons vijftigjarige jubileum een bezoek aan Ecomare.
Arbeidsrechtentraining In de eerste helft van 2010 gaf FNV Mondiaal ruim veertig medewerkers van de ASN Bank een training over arbeidsrechten. De ASN Bank heeft strikte criteria voor arbeidsrechten. Wij eisen van bedrijven dat zij deze rechten beschermen. Als een bedrijf actief is in een land dat arbeidsrechten niet goed beschermt, of daar producten laat maken, verwachten wij van die bedrijven extra inspanning. De praktijk is soms weerbarstig. Bij het onderzoek naar naleving van arbeidsrechten lopen we regelmatig tegen dilemma’s aan. De training behandelde vragen als: Wat is ‘behoorlijk werk’ (decent work)? Wat doet de Internationale Arbeidsorganisatie? Hoe zijn de arbeidsrechten tot stand gekomen? We stonden uitgebreid stil bij de implementatie van deze rechten en welke aspecten daarbij aan de orde komen. Door de training en de discussie erover met specialisten, werden de ASN-medewerkers zich meer bewust van het belang van arbeidsrechten. Dat is ook goed voor de kwaliteit van het onderzoek.
53
54
Jaarverslag 2010 ASN Bank
ASN Bank Jaarverslag 2010
9. Financiële resultaten
55
Toelichting bij de financiële resultaten Onze doelstelling is als bank bij te dragen aan duurzame economische ontwikkeling. Dat wil zeggen dat wij handelen binnen de kaders die we als bank hebben. Daarbij houden we rekening met twee belangrijke uitgangspunten. Ten eerste investeren we het geld van onze klanten alleen op een manier waar zij achter kunnen staan. Ten tweede moeten wij ons houden aan de eisen van de toezichthouders.
56
De eisen die de toezichthouders stellen aan ons kapitaal, bepalen voor een groot deel ons investeringsbeleid. Daarbij kunnen wij zelf voornamelijk de mate van risico en liquidititeit bepalen. Hoe meer liquide de investeringen zijn, hoe sneller uw spaargeld beschikbaar is als u dat wilt opnemen. De mate van risico is een complexer vraagstuk. Deze hangt samen met de risico’s die gepaard gaan met een investering en de hoeveelheid kapitaal die we moeten aanhouden om deze risico’s af te dekken. Wij kiezen voor investeringen met een laag risicoprofiel, die aan onze duurzaamheidscriteria voldoen. Zoals uit de lijst met onze investeringen blijkt, verschuiven de investeringen de laatste jaren van staatsobligaties naar hypotheken. We investeren namelijk in leningen met hypotheken als onderpand, die zijn gekoppeld aan onze duurzaamheidscriteria (zie de ASN Bank Issuepaper Banken en Verzekeraars). Door in zulke hypotheken te investeren zorgen we ervoor – net als bij investeringen in de sector sociale woningbouw – dat de aankoop van een eigen huis voor mensen mogelijk blijft. Met het geld dat wij investeren in leningen aan de desbetreffende bank, is deze in staat nieuwe hypotheken te verstrekken.
Daarnaast hebben investeringen in de sector duurzame energie onze speciale aandacht. Rekeninghoudend met ons lage risicoprofiel kunnen wij jaarlijks projecten in deze sector financieren. Als we meer in deze sector willen gaan investeren, hebben we een groter eigen vermogen nodig. Dat realiseren we door de jaarlijkse winst toe te voegen aan ons eigen vermogen. Daardoor kunnen we ons gematigde risicoprofiel handhaven, terwijl we meer kapitaal beschikbaar hebben voor investeringen in duurzameenergieprojecten. De kapitaalstorting eind 2010 van € 100 miljoen door onze aandeelhouder, SNS Bank, levert hier ook een belangrijke bijdrage aan. Het huidige kapitaalsniveau stelt ons in staat verdere groei te realiseren. Dit hoofdstuk behandelt de balans en de winst- en verliesrekening van de ASN Bank over 2010, in vergelijking met 2009. Vooral voor de kosten levert deze vergelijking een vertekend beeld op. Dat komt doordat we in 2009 eenmalige kosten hadden als gevolg van het faillissement van de DSB Bank en Icesave.
Jaarverslag 2010 ASN Bank
9.1 Balans Voor winstverdeling, in duizenden euro’s Activa Kas en kasequivalenten Vordering op banken Vordering op klanten Derivaten Beleggingen Materiële vaste activa Immateriële vaste activa Uitgestelde belastingvorderingen Overige activa Totaal activa
31-12-2010
31-12-2009
36.987 3.576.283 1.639.755 12.618 3.166.359 6.565 525 21.010 82.191 8.542.293
1.380 1.748.188 1.582.819 6.938 3.282.935 362 15.706 23.570 6.661.898
Passiva Toevertrouwde middelen Overige schulden aan klanten Derivaten Uitgestelde belastingverplichtingen Overige verplichtingen
7.991.567 27.874 42.486 271 377.209
6.346.029 11.585 6.295 20.953 171.837
Aandelenkapitaal Overige reserves Resultaat boekjaar Belang derden Eigen vermogen Totaal passiva
11.350 48.432 43.098 6 102.886 8.542.293
11.350 83.965 9.884 105.199 6.661.898
57
9.2 Winst- en verliesrekening In duizenden euro’s Baten Rentebaten Rentelasten Rentemarge
58
2010
2009
281.196 198.227 82.969
244.875 200.351 44.524
Provisie en beheervergoeding Verschuldigde provisie en beheervergoeding Nettoprovisie en beheervergoeding
17.829 9.801 8.028
13.990 7.880 6.110
Resultaat uit beleggingen
- 6.536
- 2.183
Totaal baten
84.461
48.452
Lasten Bijzondere waardevermindering Personeelskosten Afschrijving op materiële vaste activa Overige operationele kosten Totaal lasten
24 8.190 121 18.345 26.680
21 7.212 147 27.804 35.184
Resultaat voor belastingen
57.781
13.267
Belastingen Nettowinst
14.824 42.957
3.383 9.884
141
0
43.098
9.884
Belang derden Nettoresultaat toewijsbaar aan aandeelhouders
Jaarverslag 2010 ASN Bank
9.3 Kasstroomoverzicht In duizenden euro’s Kasstroom uit bedrijfsactiviteiten Nettowinst over de periode Aanpassingen voor: - Afschrijving materiële en immateriële vaste activa - Mutaties in de uitgestelde belastingen Kasstroom uit operationele activiteiten
2010
2009
43.098
9.884
121 -25.986 17.233
147 -15.173 -5.142
-40.647 -1.828.095 1.645.538 80.033 31.846 -111.325
-344.921 -310.795 1.380.076 64.629 -18.111 770.878
Kasstroom uit investeringsactiviteiten Investeringen in beleggingen Investeringen in beleggingen en derivaten Investeringen in immateriële vaste activa Investeringen in materiële vaste activa Nettokasstroom uit investeringsactiviteiten
873.207 -836.664 -525 -6.324 29.694
2.515.708 -3.280.029 -85 -764.406
Kasstroom uit financieringsactiviteiten Betaald dividend Agiostorting door moedermaatschappij Belang derden Nettokasstroom uit financieringsactiviteiten
100.000 6 100.006
-
1.380 35.607 36.987
50 1.330 1.380
Mutaties vorderingen en schulden op klanten Mutaties vorderingen en schulden op banken Mutaties toevertrouwde middelen Mutaties beleggingen (geen aan- en verkopen) Mutatie overige operationele activiteiten Nettokasstroom uit operationele bedrijfsactiviteiten
Kas en kasequivalenten op 1 januari Nettotoename van kas en kasequivalenten Kas en kasequivalenten op 31 december
59
9.4 Toelichting op de jaarcijfers Algemeen De ASN Bank N.V. is per 5 januari 1998 een 100%-deelneming van SNS Bank N.V., waarvan de jaarrekening wordt gedeponeerd bij het Handelsregister te ’s-Hertogenbosch. De gegevens van de vennootschap zijn opgenomen in de geconsolideerde jaarrekening van SNS Bank N.V. Op basis van de garantie die SNS Bank N.V. heeft afgegeven conform artikel 403 BW2, is er op de zelfstandige jaarrekening van ASN Bank N.V. geen accountantscontrole toegepast.
genomen op het moment dat zij bekend zijn, terwijl positieve resultaten pas worden verantwoord nadat zij zijn gerealiseerd.
Belastingen De belastingen worden berekend over de resultaten, rekening houdend met fiscale faciliteiten. ASN Bank N.V. en haar deelnemingen ASN Beleggingsinstellingen Beheer B.V. en ASN Groenbank B.V. maken onderdeel uit van de fiscale eenheid van SNS Bank N.V. en dragen jaarlijks de aldus berekende vennootschapsbelasting af.
Kasstroom 60
Tenzij anders is aangegeven, zijn de bedragen vermeld in duizenden euro’s.
Waarderingsgrondslagen
Het kasstroomoverzicht laat de mutatie zien van de geldmiddelen van de ASN Bank, uitgesplitst in operationele activiteiten, investeringsactiviteiten en financieringsactiviteiten. De geldmiddelen bestaan uit de kasmiddelen en kasequivalenten. Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de indirecte methode.
Beleggingen Alle beleggingen worden gewaardeerd tegen de marktwaarde. Voor onderhandse leningen en hypotheken is de marktwaarde gelijk aan de geamortiseerde kostprijs. Obligaties worden tegen de reële waarde gewaardeerd. Daarbij worden de niet-gerealiseerde winsten en verliezen die voortvloeien uit veranderingen van de reële waarde, in het eigen vermogen verwerkt, en bij verkoop in de winst- en verliesrekening verwerkt als resultaat uit beleggingen.
Vaste activa Dit onderdeel bestaat uit bedrijfsmiddelen en onroerend goed. Deze worden gewaardeerd tegen de historische kostprijs, verminderd met lineaire afschrijvingen op basis van de geschatte economische levensduur. Op onroerend goed in aanbouw wordt gedurende de verbouwperiode niet afgeschreven.
Voorzieningen De voorziening voor latente belastingverplichtingen betreft de belastingbedragen die in toekomstige perioden moeten worden betaald met betrekking tot belastbare tijdelijke verschillen. De latente belastingen worden gewaardeerd op nominale waarde.
Financiële instrumenten Renterisico De vennootschap staat bloot aan renterisico. Het renterisico op onze beleggingen in staatsobligaties is deels afgedekt door middel van fair value-hedgeaccounting (zie hoofdstuk 10 voor een verdere toelichting). Het afdekken van het overige renterisico vindt plaats voor SNS Bank als geheel.
Kredietrisico Het maximale kredietrisico dat is besloten in de financiële activa op balansdatum, zonder rekening te houden met verkregen zekerheden, bestaat uit het nominale bedrag van de op de balans opgenomen vordering. Gelet op de aard en de looptijd van de vorderingen en/of de verkregen zekerheden is het kredietrisico beperkt. Er is geen sprake van belangrijke concentraties van kredietrisico.
Valutarisico Per balansdatum is de som van de activa die in vreemde valuta zijn gewaardeerd, nihil. Er is derhalve geen valutarisico aanwezig.
Baten en lasten Baten en lasten worden toegerekend aan het tijdvak waarop zij betrekking hebben. Verliezen worden
Jaarverslag 2010 ASN Bank
9.5 Toelichting op de balans Uitzettingen In duizenden euro’s Vorderingen op banken Vorderingen op klanten Beleggingen Totaal uitzettingen De ASN Bank zet de haar toevertrouwde middelen uit in beleggingen en leningen aan banken en
2010 3.576.283 1.639.755 3.166.359 8.382.397
2009 1.748.188 1.582.819 3.282.935 6.613.942
klanten. Deze uitzettingen zijn onderverdeeld in de volgende categorieën:
In duizenden euro’s Staatsleningen Gemeentes en provincies Banken Woningbouw Gezondheidszorg en bejaardenzorg Onderwijs, cultuur en recreatie Waterschappen en energiebedrijven Duurzame energie Hypotheken Aandelen Diversen Totaal beleggingen
2010 2.881.800 639.130 537.803 158.356 340.227 25.426 292.324 111.681 3.262.273 485 132.897 8.382.402
2009 2.948.594 654.704 336.667 154.265 308.911 24.876 300.830 54.868 1.675.583 348 155.147 6.614.150
Voorziening waardevermindering Totaal
-5 8.382.397
-208 6.613.942
In bijlage 3 zijn de beleggingen op debiteurenniveau gespecificeerd.
Waarin we investeren De missie van de ASN Bank is een samenleving te helpen realiseren waarin mensen vrij zijn hun eigen keuzes te maken, zonder dat dit ten koste gaat van anderen. Een samenleving zonder armoede, waarin iedereen onderwijs kan volgen en beschikt over goede huisvesting en gezondheidszorg. Praktisch betekent dit dat de investeringen van de ASN Bank van vandaag een afspiegeling zijn van de duurzame samenleving van de toekomst. Naast investeringen in windmolens en energiebesparing zijn dat dus ook investeringen in woningen, in de zorg, in waterschappen etc., mits zij voldoen aan de duurzaamheidscriteria van de ASN Bank. 1. Staatsleningen Wij beleggen in obligaties van landen die geen hoog-risicolanden zijn, euro-obligaties uitgeven, en
die de beste prestaties leveren op het gebied van milieu en mensenrechten. Die prestaties meten wij aan de hand van negen indicatoren op het gebied van mensenrechten en zeven op gebied van milieu. 2. Gemeentes en provincies Nationale en regionale overheden spelen een belangrijke rol in het functioneren van de samenleving. Als wij de staatsobligaties van een land hebben goedgekeurd op basis van de criteria in de ASN Bank Issuepaper Staatobligaties, dan zijn daarmee ook de lokale overheden goedgekeurd. 3. Banken De ASN Bank belegt niet in de financiële sector. Vaak is namelijk onbekend waarin een bank of verzekeraar op zijn beurt investeert. Wij kunnen wel investeren als een financiële instelling investeringsmogelijkheden aanbiedt waarvan bekend is waarin wordt belegd, en die voldoen aan onze
61
62
bijzondere beleggingscriteria. Dit zijn onder andere onze investeringen in hypotheken. Verantwoord onder de post Banken zijn onze liquide middelen bij onze moedermaatschappij SNS Bank.
van onze leefomgeving, bijvoorbeeld bij wonen, werken en recreatie. Omdat de waterschappen sterk uniform opereren, toetsen wij de sector als geheel op mensenrechten en milieu.
4. Gezondheidszorg en bejaardenzorg Zorginstellingen vervullen een belangrijke sociale rol doordat zij verantwoorde zorg realiseren, met aandacht voor de kwaliteit en veiligheid van patiënten en werknemers. Wij toetsen of de zorg betaalbaar is en de zorginstellingen zo zijn ingericht dat zij een bijdrage leveren aan goede zorg, nu en in de toekomst.
6. Hypotheken Ook in een duurzame samenleving zullen hypotheken afgesloten worden. Als deze hypotheken voldoen aan de criteria zoals vastgelegd in de ASN Bank Issuepaper Banken en Verzekeraars, kunnen zij worden goedgekeurd als investering. Het betreft hier hypotheken met karakteristieken van NHG-hypotheken.
5. Waterschappen en energiebedrijven In Nederland is waterbeheer van groot belang. Water speelt een belangrijke rol bij de inrichting
Per ultimo 2010 waren er geen leningen en voorschotten aan bestuurders en commissarissen verstrekt (2009: nihil).
Verloop vorderingen op banken In duizenden euro’s Balanswaarde begin van het jaar Aankopen Verkopen/aflossingen Amortisatie Overige mutaties Balanswaarde eind van het jaar
2010 1.748.188 1.600.000 -1.263 229.358 3.576.283
2009 1.437.393 950.000 -56.035 -583.170 1.748.188
2010 1.582.819 141.286 -84.685 251 84 1.639.755
2009 1.230.328 458.650 -106.310 574 -423 1.582.819
Verloop vorderingen op klanten In duizenden euro’s Balanswaarde begin van het jaar Aankopen Verkopen/aflossingen Amortisatie Overige mutaties Balanswaarde eind van het jaar
Jaarverslag 2010 ASN Bank
Beleggingen Notering beleggingen In duizenden euro’s Ter beurze genoteerd Niet ter beurze genoteerd Totaal
Aandelen 2010 8.289 8.289
2009 5.313 5.313
Vastrentende waarden 2010 2009 3.158.070 3.277.622 3.158.070 3.277.622
Totaal 2010 2009 3.158.070 3.277.622 8.289 5.313 3.166.359 3.282.935
Aandelen 2010 7.255 1.034 8.289
2009 4.802 511 5.313
Vastrentende waarden 2010 2009 3.148.377 3.196.942 -55.782 18.351 65.475 62.329 3.158.070 3.277.622
Totaal 2010 2009 3.155.632 3.201.744 -54.748 18.862 65.475 62.329 3.166.359 3.282.935
Aandelen 2010
2009
Vastrentende waarden 2010 2009
5.313 2.453 523 -
13.069 1.123 -8.768 -111 -
3.277.622 2.570.817 834.211 3.278.906 -873.208 -2.506.940 -74.133 -63.716 -9.568 -5.925 3.146 4.480
3.282.935 2.583.886 836.664 3.280.029 -873.208 -2.515.708 -73.610 -63.827 -9.568 -5.925 3.146 4.480
8.289
5.313
3.158.070
3.166.359 3.282.935
Waardering beleggingen In duizenden euro’s Geamortiseerde kostprijs Herwaardering Lopende rente Totaal
Verloop beleggingen In duizenden euro’s Balanswaarde begin van het jaar Aankopen Verkopen Herwaarderingen Amortisatie Overige mutaties Balanswaarde eind van het jaar
3.277.622
Totaal 2010
2009
Derivaten In duizenden euro’s Derivaten
Positieve reële waarde Negatieve reële waarde 2010 2009 2010 2009 12.618 6.938 42.486 6.295
De ASN Bank maakt gebruik van derivaten om ongewenste renterisico’s op economische basis af te dekken (hedgen). Met futures en swaps dekken
Saldo 2010 -29.868
2009 643
wij bijvoorbeeld ons renterisico op een deel van de obligatieportefeuille af. Voor nadere toelichting zie paragraaf 10.3 van het hoofdstuk Risicobeleid.
63
Materiële vaste activa In duizenden euro’s Gebouwen in aanbouw Informatieverwerkende apparatuur Overige roerende bedrijfsmiddelen
2010 6.263 29 273 6.565
2009 10 352 362
In duizenden euro’s Cumulatieve aanschaffingswaarden Cumulatieve afschrijving
2010 7.044 -479 6.565
2009 965 -603 362
In duizenden euro’s Balanswaarde begin van het jaar Investeringen Desinvesteringen Afschrijvingen Balanswaarde eind van het jaar
2010 362 6.624 -121 6.565
2009 424 85 -147 362
Verloop materiële vaste activa
64
Eind 2010 heeft de ASN Bank een bestaand kantoorpand in Den Haag aangekocht om de verdere groei van de onderneming mogelijk te maken. Dit pand wordt het komende jaar grondig verbouwd en ver-
duurzaamd. Op deze wijze dragen wij ons steentje bij aan het oplossen van de leegstand van kantoorpanden en kunnen wij onze duurzame bedrijfsvoering verder invulling geven.
Immateriële vaste activa In duizenden euro’s Goodwill
2010 525
In 2010 nam de ASN Bank een meerderheidsbelang van 62,99% in NBC Vermogensbeheer B.V. (inmid-
2009 -
dels ASN Vermogensbeheer). Bij deze aankoop betaalde de ASN Bank een goodwill van € 525 duizend.
Uitgestelde belastingvordering In duizenden euro’s Latente belastingvordering
2010 21.010
In de cijfers over 2010 is de latente belastingverplichting gesplitst in een actief en een passief deel. De rentedragende waardepapieren worden gewaardeerd op marktwaarde. De herwaardering van de rentedragende waardepapieren veroorzaakt een
2009 15.706
niet-gerealiseerd resultaat. Van dit resultaat wordt een voorziening voor latente belastingverplichtingen opgenomen, ter hoogte van het geldende tarief voor de vennootschapsbelasting.
Jaarverslag 2010 ASN Bank
Overige activa In duizenden euro’s Te vorderen interest Nog te ontvangen en vooruit betaald Totaal overige activa
2010 59.513 22.678 82.191
2009 44.197 -20.627 23.570
2010 7.548.383 443.184 7.991.567
2009 6.041.002 305.026 6.346.028
2010 24.798 2.871 205 27.874
2009 8.599 825 2.161 11.585
Toevertrouwde middelen In duizenden euro’s Spaargelden particulieren Overige schulden aan klanten Totaal toevertrouwde middelen
Schulden aan klanten In duizenden euro’s Depot hypotheken Onderhandse leningen opgenomen geld Direct opvraagbare schulden Totaal schulden aan klanten De toename van de depot hypotheken is toe te schrijven aan de lening van bijna € 22 miljoen die wij eind 2010 verstrekten aan windpark C-Power N.V.
De waarde van de lening is gestort in een bouwdepot. Daaruit worden betalingen voor de aanleg van het windpark voldaan.
Uitgestelde belastingverplichting In duizenden euro’s Latente belastingverplichting De rentedragende waardepapieren worden gewaardeerd op marktwaarde. De herwaardering van de rentedragende waardepapieren veroorzaakt een niet-gerealiseerd resultaat. Van dit resultaat wordt
2010 271
2009 20.953
een voorziening voor latente belastingverplichtingen opgenomen ter hoogte van het geldende tarief voor de vennootschapsbelasting. Het betreft hier een passieve latente belastingverplichting.
Overige verplichtingen In duizenden euro’s Overige schulden Lopende rente Overige overlopende passiva Totaal overige verplichtingen De toename van de post ‘overige schulden’ wordt veroorzaakt door een verrekening met de moedermaatschappij van de futures die zijn afgesloten om
2010 211.333 162.555 3.321 377.342
2009 8.639 167.558 12.918 171.837
het renterisico op de obligatieportefeuille van de ASN Bank te dekken.
65
Eigen vermogen In duizenden euro’s Aandelenkapitaal Agioreserve Algemene reserve Herwaardering aandelen en obligaties Belang derden Winst Totaal eigen vermogen
66
2010 11.350 115.886 60.629 -128.083 6 43.098 102.886
Onderdeel van het eigen vermogen is de herwaarderingsreserve op aandelen en obligaties. De herwaarderingsreserve laat zien welk effect een acute verkoop van de aandelen- en obligatieportefeuille zou hebben op het resultaat van de ASN Bank. Bij aanhouden van de obligatieportefeuille tot het einde van de looptijd is het effect op het eigen vermogen en resultaat van de ASN Bank nihil. In 2010 heerste er onrust op de financiële markten over de stabiliteit
2009 11.350 15.886 50.745 17.334 0 9.884 105.199
van de overheidsfinanciën van vooral Zuid-Europese lidstaten. In combinatie met het oplopen van de lange rente heeft dat geleid tot een grote mutatie in de herwaarderingsreserve. Exclusief de herwaarderingsreserve op de obligatieportefeuille bedroeg het eigen vermogen ultimo 2010 € 232 miljoen en ultimo 2009 € 88 miljoen.
In duizenden euro’s Eigen vermogen exclusief herwaarderingsreserve op obligatieportefeuille
2010
2009
231.740
88.246
Overzicht mutaties eigen vermogen In duizenden euro’s
Aandelenkapitaal
Agio Herwaarderingsreserve 15.886 61.604
Overige Resultaat reserves lopend boekjaar 33.832 16.913 16.913 -16.913
Stand 01-01-2009 Resultaat vorig boekjaar Mutatie herwaarderingsreserve Mutatie aandelenkapitaal Mutatie agio Mutatie overige reserves Resultaat lopend boekjaar Stand 31-12-2009
11.350
11.350
15.886
17.334
50.745
9.884 9.884
Stand 01-01-2010 Resultaat vorig boekjaar Mutatie herwaarderingsreserve Mutatie aandelenkapitaal Mutatie agio Mutatie overige reserves Resultaat lopend boekjaar Mutatie belang derden Stand 31-12-2010
11.350
15.886
17.334
50.745
9.884
Belang derden
139.585
-44.270
-44.270
0
9.884 105.199 105.199
-145.417
-145.417
115.886 -128.083
100.000 0 43.098 6 6 6 102.886
100.000
11.350
Totaal
De agiostorting door SNS Bank van € 100 miljoen stelt de ASN Bank in staat om meer te investeren
9.884
-9.884 43.098
60.629
43.098
in projecten die de duurzame wereld dichterbij brengen, zoals grote wind- en zonne-energieprojecten.
Jaarverslag 2010 ASN Bank
Niet uit de balans blijkende verplichtingen In duizenden euro’s Verplichtingen wegens verstrekte borgtochten en garanties Verplichtingen uit hoofde van (on)herroepelijke faciliteiten Om tegemoet te komen aan de wensen van haar financieringsklanten biedt de ASN Bank producten als borgtochten en garanties aan. Wij nemen de onderliggende waarden van deze producten niet als activa of passiva in de balans op. Het hierboven genoemde bedrag geeft het maximale potentiële kredietrisico van de ASN Bank voor deze producten aan. Daarbij
2010 32.841 7.898
gaan we uit van de veronderstelling dat al onze tegenpartijen hun contractuele verplichtingen niet meer nakomen en alle bestaande zekerheden geen waarde zouden hebben. De onherroepelijke faciliteiten bestaan voornamelijk uit kredietfaciliteiten die zijn toegezegd aan klanten, maar waarop nog geen beroep is gedaan.
9.6 Toelichting op de winst- en verliesrekening Rentemarge In duizenden euro’s Renteopbrengsten beleggingen Rente betaald aan klanten Totaal rentemarge De afdekking van het renterisico vindt deels op groepsniveau plaats. De ASN Bank betaalt hiervoor een vergoeding aan de moedermaatschappij. De gerealiseerde verkoopresultaten op de beleggingsportefeuille zijn direct in het resultaat verantwoord en
67
2010 281.196 198.227 82.969
2009 244.832 200.308 44.524
met deze vergoeding verrekend. De toename van de rentebaten is toe te schrijven aan de sterke groei van de spaartegoeden, in combinatie met de positieve ontwikkeling van de rentemarge.
Overige baten In duizenden euro’s Provisiebaten Provisielasten Opbrengst uit effecten Totaal De overige baten worden hoofdzakelijk gevormd door de provisies die de ASN Bank van beleggingsklanten ontvangt voor het beheer van haar beleggingsfondsen en de provisies die de bank aan SNS Asset Management betaalt voor het beheer van haar vermogen. De groei van het vermogen van de ASN Bank heeft in 2010 geleid tot een toename van de betaalde provisies.
2010 17.829 9.801 -6.536 1.492
2009 13.990 7.880 -2.183 3.927
De opbrengsten uit effecten zijn negatief als gevolg van resultaten op termijncontracten. Deze worden slechts gedeeltelijk gecompenseerd door de gerealiseerde verkoopresultaten op onze beleggingsportefeuille.
Bijzondere waardevermindering In duizenden euro’s Bijzondere waardevermindering
2010 24
De bijzondere waardeverminderingen in 2010 hebben grotendeels betrekking op de afschrijvingen op debetstanden op particuliere betaaltegoeden.
2009 21
Het betreft slechts 0,03% van het totale saldo op de ASN Bankrekening.
Personeelskosten In duizenden euro’s Lonen en salarissen Pensioenlasten Overige sociale lasten Overige personeelskosten Totaal personeelskosten
2010 4.843 948 641 1.758 8.190
2009 4.175 831 522 1.684 7.212
68 Het gemiddelde aantal personeelsleden in 2010 was 81,7 (2009: 77,3). Alle personeelsleden zijn werkzaam in Nederland. De personeelskosten namen niet alleen toe doordat het gemiddelde aantal perso-
neelsleden steeg, maar ook door de consolidatie van NBC Duurzaam Vermogensbeheer. Het hoogste brutoloon bij de ASN Bank is vijf maal hoger dan het laagste brutoloon.
Overige operationele kosten In duizenden euro’s Kantoor- en algemene kosten Marketingkosten Totaal overige operationele kosten
2010 11.541 6.804 18.345
In 2009 werden de kantoorkosten en algemene kosten negatief beïnvloed door het faillissement van Icesave en de DSB Bank. De klanten van deze banken werden voor tegoeden tot € 100.000 gecompenseerd volgens het depositogarantiestelsel. De Nederlandse banken brengen deze garantiebedragen op. Zij worden hiervoor belast in verhouding
2009 21.881 5.923 27.804
tot hun aandeel in de spaarmarkt. Hiervoor moesten we een eenmalige last van € 11 miljoen opnemen. Exclusief deze eenmalige last in 2009 zijn de overige operationele kosten nagenoeg gelijk gebleven. De marketingkosten namen toe als gevolg van verdere investering in onze naamsbekendheid.
Jaarverslag 2010 ASN Bank
Belastingen In duizenden euro’s Belastbare winst Belastingdruk à 25,5% Nettowinst Belang van derden Nettoresultaat toewijsbaar aan aandeelhouders
2010 57.781 14.824 42.957
2009 13.267 3.383 9.884
-141
0
43.098
9.884
Statutaire regeling over de bestemming van de winst De winstbestemming is geregeld in artikel 34 van de statuten. Dit artikel luidt: 1. De winst staat ter vrije beschikking van de algemene vergadering. 2. De vennootschap kan aan de aandeelhouders slechts uitkeringen doen voor zover haar eigen vermogen groter is dan het geplaatste kapitaal vermeerderd met de reserves die krachtens de wet moeten worden aangehouden.
Winstbestemming Voorgesteld wordt de winst over 2010 van € 43.097.957 toe te voegen aan het eigen vermogen. Den Haag, 5 april 2011 Directie: E. Ph. Goudswaard J.E. Jansen Raad van Commissarissen: H.K. Kroeze E.J.G.V. Boers R.G.J. Langezaal (voorzitter)
69
70
Jaarverslag 2010 ASN Bank
ASN Bank Jaarverslag 2010
10. Risicobeleid De afdeling Controlling is verantwoordelijk voor de beheersing van de risico’s die op de ASN Bank van toepassing zijn. In nauwe samenwerking met de risicocommissies en -afdelingen van SNS REAAL beheerst zij de risico’s van de ASN Bank. Een beschrijving van de complete risicobeheerorganisatie van SNS REAAL kunt u lezen in het jaarverslag van SNS REAAL.
71
Ondanks de aanhoudende onrust op de financiële markten hield de ASN Bank ook in 2010 een gematigd risicoprofiel. De twijfel over de houdbaarheid van de overheidsfinanciën van Griekenland en Ierland was onderwerp van discussie. In het kielzog van deze landen kwamen ook de staatsobligaties van Spanje, Portugal en Italië onder druk te staan. De constructie die wij in 2009 hebben opgezet om de risico's hiervan af te dekken (hedgeconstructie), beschermt onze portefeuille staatsobligaties tegen rentestijgingen. Waardefluctuaties als gevolg van het landenrisico zijn hiermee echter niet afgedekt. Daardoor had de groeiende onzekerheid weerslag op de waarde van deze portefeuille. De herwaarderingsreserve daalde in 2010 met € 145 miljoen. 72
Om het eigen vermogen van de ASN Bank verder te versterken en toekomstige groei mogelijk te maken, ontving de ASN Bank in het najaar van 2010 een agiostorting door SNS Bank ter waarde van € 100 miljoen. Deze versterking van het eigen vermogen stelt ons in staat verder te groeien in de verstrekking van duurzame kredieten. De belangrijkste cijfers Balanstotaal Risk weighted assets Toetsingsvermogen Tier 1-ratio
€ 8,5 miljard € 953 miljoen € 232 miljoen 24%
10.1 Organisatie van het risicobeheer Verschillende risicocomités bereiden het risicobeleid van SNS REAAL voor en geven hierover advies aan de raad van bestuur. Deze stelt het beleid vast en mandateert de comités die het beleid invullen. De comités hebben – nadrukkelijker dan voorheen – tot taak te sturen op ontwikkeling en handhaving van het groepsbeleid. De voornaamste comités die de ASN Bank ondersteunen bij de invulling van het beleid zijn het Asset Liability Comité en het Product Market Pricing Comité.
Zij zijn niet verantwoordelijk voor het formuleren van de definities en het bepalen van het beleid. Bij de ASN Bank onderhoudt de afdeling Controlling & Compliance contact met diverse risicobeheerafdelingen bij SNS REAAL, waaronder:
Group Risk Management (GRM) GRM ondersteunt de ASN Bank bij: ■ de signalering van veranderingen van marktomstandigheden en regels die van belang zijn voor strategie en beleid; ■ de prijsbepaling van producten; ■ de inrichting en uitvoering van het asset & liability-management; ■ coördinatie van strategische projecten gerelateerd aan het beheer van financiële risico’s (Basel III).
Compliance, Veiligheidszaken & Operationeel Risicomanagement De ASN Bank beschikt over een eigen compliancefunctionaris. Deze local compliance officer wordt functioneel aangestuurd door de directeur Compliance, Veiligheidszaken & Operationeel Risicomanagement. Deze afdeling adviseert de raad van bestuur en de directies van de bedrijfsonderdelen over de beheersing van niet-financiële risico’s. Dit zijn de risico’s die verband houden met het gedrag van medewerkers en de inrichting van de bedrijfsprocessen. Belangrijke taken van de local compliance officer zijn formulering van beleid, advisering over een integere, beheerste bedrijfsvoering, coördinatie en stimulering van de beheersing van operationele risico’s en integriteitsrisico’s, en permanent toezicht op de uitvoering van processen.
Juridische Zaken Juridische Zaken bereidt het risicomanagementbeleid voor en ondersteunt het operationeel. De belangrijkste taken van deze afdeling op dit terrein zijn: ■ signalering van en advisering over (toekomstige) wet- en regelgeving; ■ advisering over integriteit en zorgplicht.
De risicobeheerafdelingen adviseren de ASN Bank via de ASN Beleggingscommissie over het risicobeheer en rapporteren over het risicoprofiel. Zij fungeren als gemeenschappelijke servicecentra en zijn verantwoordelijk voor het modelleren, meten, monitoren, rapporteren en adviseren van en over risico’s.
Jaarverslag 2010 ASN Bank
Kredietrisicomanagement Kredietrisicomanagement bereidt het beleid op het gebied van kredietrisicomanagement voor en ondersteunt het operationeel. De taak van deze afdeling bij de ondersteuning van de ASN Bank is: ■ Kredietrisicomanagement geeft een bindend advies over het algehele kredietenbeleid en over de kredietrisico's van individuele kredieten van meer dan € 3,5 miljoen. In het kader van kredietrisicomanagement reviseert de afdeling Duurzame Financieringen van de ASN Bank alle kredieten die de ASN Bank heeft uitgezet.
Interne Controle De afdeling Interne Controle toetst regelmatig de werking van de beheersmaatregelen die in de procedures zijn opgenomen. De afdeling weegt de bevindingen op basis van een vooraf vastgestelde norm. Zo ontstaat adequate managementinformatie, die gerelateerd is aan de organisatie- en procesdoelstellingen.
Group Audit
Zo ontstaat adequate managementinformatie, die gerelateerd is aan de organisatie- en procesdoelstellingen.
10.2 Risicobeheer bij de ASN Bank De risico’s die op de ASN Bank betrekking hebben, zijn in grote lijnen in te delen in vijf categorieën, te weten: kredietrisico, marktrisico, liquiditeitsrisico, operationeel risico en reputatierisico.
10.2.1 Kredietrisico Het kredietrisico is het risico dat een debiteur geheel of gedeeltelijk in gebreke blijft, of dat diens positie verslechtert, met negatieve gevolgen voor het resultaat of de vermogenspositie van de ASN Bank.
Kredietrisicoprofiel van de ASN Bank
Group Audit ressorteert onder de voorzitter van de raad van bestuur van SNS REAAL en rapporteert tevens aan de auditcommissie van de raad van commissarissen. Zo kan deze afdeling haar werkzaamheden onafhankelijk van de bedrijfsonderdelen verrichten. Group Audit doet onderzoeken voor de directie, op basis van een van tevoren vastgestelde risicoanalyse. De afdeling onderzoekt het interne risicobeheer- en controlesysteem, de hiermee verbonden verwerkingsprocessen en (de betrouwbaarheid van) de managementinformatie.
Het risico van onze kredietportefeuille bleef in 2010 stabiel. De portefeuille wordt gevormd op basis van onze duurzame doelstellingen. Dankzij de groei van de toevertrouwde middelen nam de portefeuille in 2010 verder toe tot € 7.992 miljoen. Ook in 2010 verleenden we meer kredieten aan duurzame-energieprojecten (+€ 95 miljoen), zoals het windmolenpark C-Power, Belfuture en zonne-energieproject Gabardan. We liepen meer risico’s op kredietinstellingen (+105%) als gevolg van onze investeringen in hypotheken van BLG, RegioBank en SNS Bank. De portefeuille van vastrentende beleggingen nam 3% af tot € 3.179 miljoen ultimo 2010.
Daarnaast toetst Group Audit regelmatig de werking van de beheersmaatregelen die in de procedures zijn opgenomen. De afdeling weegt de bevindingen op basis van een vooraf vastgestelde norm.
De bedragen waarover de ASN Bank kredietrisico loopt, zijn als volgt verdeeld:
In duizenden euro's Beleggingen Vorderingen op klanten Vorderingen op kredietinstellingen Totaal uitzettingen
2010 3.166.359 1.639.755 3.576.283 8.382.397
2009 3.282.935 1.591.819 1.748.188 6.622.942
Kas en kasequivalenten Totaal
36.987 8.419.384
1.380 6.624.322
73
Kredietrisicoprofiel beleggingen Wij houden een groot deel van onze uitzettingen (34%) aan in vastrentende beleggingen, veelal staatsleningen. Een klein deel van de beleggingsportefeuille houden wij aan in overige obligaties en aandelen.
De kredietwaardigheid van de beleggingen geeft een indicatie van het kredietrisico op de betreffende belegging. Wij houden het overgrote deel van de beleggingsportefeuille (65%) aan in beleggingen met een AAA-rating. Het overzicht toont de verdeling van de beleggingsportefeuille in ratingklassen:
In duizenden euro's AAA AA A BBB BB Zonder rating* Totaal
74
2010 2.080.897 221.118 850.741 1.452 3.862 8.289 3.166.359
2009 1.871.121 525.179 875.381 1.450 4.491 5.313 3.282.935
* Aandelen
Kredietrisicoprofiel vorderingen op klanten en kredietinstellingen De kredietverlening van de ASN Bank aan bedrijven, gemeenten, waterschappen en zorginstellingen ondersteunt onze missie, zoals toegelicht bij de uitzettingen (paragraaf 9.5). Ultimo 2010 bedroeg de kredietportefeuille 65% van de totale uitzettingen. Onze strikte duurzaamheidscriteria sluiten vele sectoren op voorhand uit van kredietverstrekking, met concentratierisico als gevolg. Wij beperken dit concentratierisico door onze kennis over de betreffende sectoren, en doordat we voldoende zekerheden stellen om eventuele defaults (in gebreke van betaling zijn) te kunnen opvangen. De grafiek toont de verdeling van de kredietportefeuille over sectoren.
Categorie Hypotheken Gemeenten & provincies Energie Sociale economie Diverse
12% Hypotheken Gemeenten & Provincies Energie Sociale economie Diverse
10%
7%
12%
59%
Oorspronkelijke categorie Hypotheken Gemeenten en provincies Waterschappen en energiebedrijven, duurzame energie Gezondheids- en bejaardenzorg, woningbouw, onderwijs, cultuur en recreatie Aandelen, diversen en liquide middelen
Bijzonder Beheer Een essentieel onderdeel van het risicobeleid is de tijdige inzet van de afdeling Bijzonder Beheer van SNS Bank, onderdeel van Krediet Risico Management. Deze afdeling ondersteunt de ASN Bank bij het beheer van betalingsachterstanden. Er is een
59% 12% 7% 10% 12%
uniforme werkwijze ingericht om riskante posten te herkennen. De beheersing van achterstanden vindt in nauw overleg met de ASN Bank plaats. Bijzonder Beheer rapporteert hierover maandelijks aan de ASN Bank.
Jaarverslag 2010 ASN Bank
In 2010 is een achterstand op een zakelijke lening opgelost; de opgebouwde voorziening is afgeboekt. Per saldo resulteert dit in een afname van nagenoeg
de volledige voorziening. Eind 2010 bedroeg de voorziening op vorderingen op klanten € 25 duizend op een totale vordering van € 1,6 miljard (0,002%).
Voorzieningen in % van vorderingen op klanten 0,025% 0,020% 0,015% 0,010% 0,005% 0 2006
2007
2008
2009
10.2.2 Marktrisico Het marktrisico is het risico dat veranderingen van de marktprijzen negatieve gevolgen hebben voor het resultaat en de vermogenspositie van de ASN Bank. Onder marktprijzen vallen rentes, aandelenkoersen en wisselkoersen. In het gematigde risicoprofiel van de ASN Bank neemt het renterisico een belangrijke plaats in. Renterisico ontstaat doordat er verschillen bestaan in de rentegevoeligheid van de activa en passiva op de balans van de bank. Zo is de gewogen gemiddelde looptijd van de uitzettingen op de bankbalans in de regel langer dan die van de funding, waaronder spaartegoeden. Vanwege deze balansstructuur hebben wij normaliter baat bij een rentedaling. Het ALM Comité SNS Bank beheert onze marktrisico’s. Bij het managen van de rentepositie van SNS Bank wordt steeds vastgesteld of de risico’s binnen het vastgestelde limietenkader vallen. Sturing binnen de limieten vindt plaats door rendementen en risico’s af te wegen, in samenhang met de korte- en middellangetermijnvisie op renteontwikkelingen. Het marktrisico van onze beleggingen in staatsobligaties is opgebouwd uit een renterisico en een landenrisico. Beide factoren hebben invloed op de marktprijs van de onderliggende staatsobligaties. In 2010 stonden de ontwikkelingen van voornamelijk de Zuid-Europese staatsfinanciën centraal op de financiële markten. Aan het begin en einde van het jaar ontstond twijfel onder beleggers over de stabiliteit van de eurozone, vooral over de solvabiliteit van de Griekse, Portugese, Spaanse en Ierse overheidsfinanciën. Die twijfel leidde tot sterke fluctuaties van de marktwaarde van de staatsobligaties van deze landen. Wij bouwden onze positie in deze
2010
staatsobligaties in de loop van het jaar af om een verdere blootstelling aan dit landenrisico te beperken. Momenteel bestaat 60% van onze beleggingen in staatsobligaties uit staatsobligaties van landen die in 2010 nauwelijks invloed ondervonden van de discussie over de stabiliteit van de eurozone. Onderstaande tabel laat onze blootstelling aan de betreffende eurolanden zien. Het betreft hier de nominale waarde van de onderliggende staatsobligaties. De blootstelling is in 2010 met ruim 23% afgenomen. In duizenden euro's Portugal Ierland Italië Griekenland Spanje Totaal
2010 0 198.000 691.600 0 60.000 949.600
2009 0 246.000 895.600 0 100.000 1.241.600
Om het renterisico te beperken maken wij gebruik van hegdeaccounting. Hiermee beperken we de invloed van renteschommelingen op onze vermogenspositie. Een toelichting op de hedgeconstructies die op de ASN Bank van toepassing zijn, vindt u in paragraaf 10.3.
75
10.2.3 Liquiditeitsrisico Het liquiditeitsrisico is het risico dat de bank onvoldoende liquide middelen kan vrijmaken om aan haar acute betalingsverplichtingen te voldoen. Wij trekken bij zowel particulieren als bij verenigingen en stichtingen toevertrouwde middelen aan ten behoeve van kredietverlening en beleggingen in staatsleningen en (onderhandse) leningen. Onze funding bestaat derhalve volledig uit spaargelden van particuliere en zakelijke klanten. Hierdoor
zijn wij niet afhankelijk van de geld- en kapitaalmarkt. De toevertrouwde middelen namen in 2010 met 26% toe tot € 7.992 miljoen. Deze toename is grotendeels geïnvesteerd in bedrijfskredieten, vooral in hypotheken. Hoewel slechts een beperkt deel van de funding voor langere tijd is verzekerd (deposito’s), lopen wij een beperkt liquiditeitsrisico. De investeringen in liquide activa zijn immers groot, zoals de grafiek toont, en bedragen 45% van de toevertrouwde middelen.
Liquide activa 4.000
76
Miljoenen euro’s
3.500 3.000 2.500 2.000 1.500 1.000 500 0 2006
10.2.4 Operationeel risico Het operationele risico is het risico dat wij (strategische) doelstellingen niet realiseren als gevolg van onvoorspelbaarheid van prestaties, onbetrouwbaarheid van informatie of door onvoorziene verliezen, ontstaan door fraude of door inadequate of falende interne processen, externe gebeurtenissen, systemen of beveiliging. Om de operationele risico’s te beheersen krijgt de ASN Bank ondersteuning van de afdelingen van SNS REAAL die zijn genoemd in paragraaf 10.1, onder meer Group Audit en Compliance, Veiligheidszaken & Operationeel Risicomanagement. Onderdeel van deze ondersteuning is de screening van personeel, informatiebeveiliging van systemen en ondersteuning bij fraudegevallen. Group Audit bewaakt de procedures die in de organisatie zijn ingebed. Group Audit voert periodieke controles uit. Daarnaast heeft de ASN Bank een uitwijkfaciliteit, waardoor zij haar activiteiten in alle gevallen kan voortzetten. De directie verklaart dat de interne risicobeheersings- en controlesystemen een redelijke mate van
2007
2008
2009
2010
zekerheid geven dat de ASN Bank haar operationele risico in het verslagjaar naar behoren heeft beheerst.
10.2.5 Reputatierisico Het reputatierisico is het risico dat er verliezen ontstaan door een negatieve beeldvorming bij belanghebbenden, vooral klanten. Voor de ASN Bank ligt dat risico voornamelijk in de wijze waarop klanten menen dat wij ons duurzaamheidsbeleid en de dienstverlening aan klanten uitvoeren. Wij profileren ons als een bank met een duurzaamheidsmissie. Dat is een belangrijke reden dat klanten voor ons kiezen. Zij zullen niet zozeer ter discussie stellen wat een duurzame bank doet, want duurzaamheid is geen vast omschreven begrip. Zij kunnen echter wel vragen of wij doen wat we beloven als het gaat om de keuze van investeringen. Om dit risico te helpen beheersen hebben wij ons duurzaamheidsbeleid vastgelegd in onder andere onze bijzondere beleggingscriteria en in dertien issuepapers. Deze papers beschrijven in detail wat wij bedoelen met duurzaam bankieren. Al deze beleids-
Jaarverslag 2010 ASN Bank
stukken zijn openbaar. Daarnaast hebben wij onze interne processen vastgelegd en toetst Group Audit regelmatig de opzet en werking van de processen. Dit alles waarborgt dat wij daadwerkelijk uitvoeren wat ons duurzaamheidsbeleid belooft.
10.3 Hedging en hedgeaccounting De ASN Bank maakt gebruik van derivaten om ongewenste marktrisico’s op economische basis af te dekken (hedgen). Met futures en swaps dekken wij bijvoorbeeld ons marktwaarderisico op een deel van de obligatieportefeuille af. IFRS (International Financial Reporting Standards) schrijft voor dat derivaten gewaardeerd moeten worden op marktwaarde en dat marktwaardeveranderingen in de winst- en verliesrekening moeten worden verantwoord. Wanneer de ontwikkeling van de marktwaarde van het afgedekte risico niet via de winst- en verliesrekening wordt verantwoord, ontstaat er een mismatch in de resultaatverantwoording en worden de resultaten volatieler. In deze gevallen passen wij zoveel mogelijk hedgeaccounting toe om deze mismatches en volatiliteit te verzachten.
10.3.1 Hedging bij de ASN Bank Onder IFRS waarderen wij onze vastrentende beleggingsportefeuille in de categorie ‘voor verkoop beschikbaar’. Dit houdt in dat waardering plaatsvindt tegen reële waarde en dat waardeveranderingen worden verantwoord in het eigen vermogen. Dit brengt ongewenste marktwaarderisico’s met zich mee. Sinds 2009 dekken wij de waarde van een deel van de portefeuille vastrentende beleggingen dan ook af tegen dit ongewenste renterisico. Vastrentende beleggingen met een marktwaarde boven de nominale waarde zijn afgedekt door middel van futures en swaps. De marktwaarde daarvan ontwikkelt zich tegengesteld aan die van de onderliggende vastrentende beleggingen. Hierdoor worden negatieve marktwaardefluctuaties gecompenseerd door positieve waardeveranderingen in de derivaten en vice versa.
10.3.2 F air value-hedgeaccounting Bij fair value-hedgeaccounting worden de marktwaardeontwikkelingen van het afgedekte risico in de winst- en verliesrekening verwerkt, om de marktwaardebewegingen van de bijbehorende derivaten te compenseren. De nominale waarde die via hedges is afgedekt tegen ongewenste marktwaardefluctuaties, beliep per ultimo 2010 zo’n € 2.319 miljoen. In 2010 is de afgedekte positie uitgebreid tot 80% van de nominale waarde. Hiermee is de ASN Bank nagenoeg volledig ingedekt tegen het negatieve effect van een eventuele stijging van de lange rente.
77
78
ASN Bank Jaarverslag 2010
11. Corporate governance
79
11.1 Kapitaalstructuur ASN Bank N.V. (de ASN Bank) is een zelfstandig onderdeel van SNS REAAL N.V. Alle aandelen van de ASN Bank worden gehouden door SNS Bank N.V.
ASN Bank N.V
100%
ASN Groenbank N.V
100%
ASN Beleggingsinstellingen Beheer B.V.
62,99%
ASN Vermogensbeheer B.V.
80 ASN Groenbank N.V. is een volledige dochteronderneming van de ASN Bank. Zij is gericht op het aantrekken van ‘groen’ fiscaal gefaciliteerd spaargeld van particulieren en het aanbieden van ‘groene’ duurzame leningen. ASN Beleggingsinstellingen Beheer B.V. is de beheerder van de beleggingsfondsen die de ASN Bank aanbiedt. ASN Vermogensbeheer N.V. is een dochtermaatschappij van de ASN Bank N.V. De ASN Bank houdt een belang van 62,99% van de aandelen. ASN Vermogensbeheer verzorgt de dienstverlening van vermogensbeheer voor klanten van de ASN Bank.
11.2 Corporate governance De governance (het bestuur) van de ASN Bank is erop gericht dat wij onze operationele processen optimaal inzetten voor onze klanten. Dit gebeurt in samenwerking met diverse ondersteunende bedrijfsonderdelen van SNS REAAL.
11.2.1 Highlights van de governance De ASN Bank heeft een directie en een raad van commissarissen (RvC) met alle bevoegdheden die de wet aan de RvC toekent. De RvC van de ASN Bank bestond in 2010 in meerderheid uit leden van de directie van SNS Retail Bank.
De heer Kroeze is, behalve RvC-lid van de ASN Bank, tevens statutair directeur van SNS Bank, aandeelhouder van de ASN Bank. In november 2010 is besloten om de heer Kroeze af te laten treden en de heer De Ruigh aan te laten treden als lid van de RvC. Deze wijziging wordt begin 2011 geëffectueerd. Deze samenstelling van de RvC past beter in de governance-structuur.
11.2.2 N ederlandse corporate governance-code / Code Banken De Nederlandse corporate governance-code (de ‘Code’) is van toepassing op alle Nederlandse beursgenoteerde vennootschappen. De ASN Bank onderschrijft de beginselen van de corporate governance-code en voldoet daar in algemene zin aan. Wij streven ernaar de principes en best-practicebepalingen van de Code zoveel mogelijk na te leven. De Code Banken bevat principes die in het verlengde liggen van de Nederlandse corporate governancecode. De Code Banken is op de ASN Bank van toepassing; wij leven deze na. Zo heeft de directie van de ASN Bank in februari 2010 de moreel-ethische verklaring ondertekend. De klantgerichtheid die de Code Banken vraagt, brengt de ASN Bank in praktijk door een open, transparante communicatie met klanten over haar missie en beleggingsbeleid. Klantgerichtheid is een onderdeel van de cultuur van de ASN Bank. Wij stimuleren deze bijvoorbeeld via de doelstellingen voor individuele medewerkers, en
Jaarverslag 2010 ASN Bank
11.2.3 Raad van Advies ASN Bank
aan de hand van het productontwikkelingsproces dat is ingericht in overeenstemming met de Code Banken. De ASN Bank is een onderdeel van SNS REAAL. Dat betekent dat naleving van de Code Banken, bijvoorbeeld voor de interne auditfunctie en het beloningsbeleid, op groepsniveau is georganiseerd. Ook geldt voor geheel SNS REAAL een risicobeheerbouwwerk dat voldoet aan de Code Banken. SNS REAAL past de Code toe. Voor de toepassing van de Code door SNS REAAL verwijzen wij u naar het jaarverslag van SNS REAAL. Op enkele punten van de Code Banken zal de ASN Bank in 2011 verbetering aanbrengen. De commissarissen en directie van de ASN Bank worden gestimuleerd om hun deskundigheid op peil te houden en waar nodig te verbreden door deel te nemen aan in- en externe educatie. Dit gebeurt in ruime mate. Een programma zoals de Code Banken voorschrijft, was in 2010 in opbouw en wordt in 2011 geoptimaliseerd. De evaluatie van het functioneren van de RvC is belegd bij SNS REAAL, maar krijgt bij de ASN Bank een formeel en structureel karakter. Door de inwerkingtreding van CRD III en aanverwante regelgeving wordt het beloningsbeleid van de ASN Bank, dat vastgesteld is op het niveau van SNS REAAL, aangepast. Voor verdere details over de naleving van de Code Banken verwijzen wij u naar het jaarverslag van SNS REAAL.
11.3.1 In duizenden euro’s
De ASN Bank heeft een Raad van Advies die haar directie gevraagd en ongevraagd adviseert over haar beleid in relatie tot de missie van de bank en daaruit afgeleide beleggingscriteria. De raad draagt de naam ‘Raad van Advies ASN Bank’. De raad adviseert uitsluitend in het belang van de ASN Bank over het beleid, en met inachtneming van de visie en de missie van de ASN Bank. De functie en de ophanging van de Raad van Advies dragen indirect bij aan het diversiteitsprincipe bij de RvC en directie. De samenstelling, (her)benoeming en werkwijze van de raad zijn vastgelegd in een reglement.
11.3 Remuneratierapport Het remuneratierapport behandelt de remuneratie van de directie van de ASN Bank en de RvC, de wijze waarop het beloningsbeleid in 2010 in de praktijk is gebracht, en de ontwikkelingen in het beloningsbeleid die in 2010 hebben plaatsgevonden. Naar aanleiding van de nieuwe Europese richtlijn CRD III zijn aanpassingen in het beloningsbeleid noodzakelijk. Voorstellen zullen in 2011 in een Buitengewone Algemene vergadering van Aandeelhouders van SNS REAAL worden voorgelegd. SNS REAAL heeft zich gecommitteerd aan een duurzaam, gematigd beloningsbeleid. Dit beleid is vanaf 1 januari 2010 van kracht, nadat het door de Buitengewone Algemene vergadering van Aandeelhouders van SNS REAAL op 3 december 2009 was goedgekeurd. De beloning van de directie van de ASN Bank is in lijn met dit beleid.
Beloning directie ASN Bank Vaste beloningen (1)
Pensioen
Variabele beloning Lange termijn (2) Korte termijn
Totaal
Amortisatie van eerdere toekenningen 2010 2009 2010 2009 2010 2009 2010 2009 2010 2009 2010 2009 E. Goudswaard 146 137 30 32 24 0 3 0 2 1 205 169 J. Jansen 130 123 27 28 21 0 2 0 2 1 182 152 Totaal 276 260 57 60 45 0 5 0 4 2 387 321 1) Vast salaris inclusief vakantiegeld en dertiende maand, sociale lasten, onkostenvergoeding en bijdrage aan de ziektekostenverzekering. 2) Gedurende de prestatieperiode (drie jaar) wordt de reële waarde van de voorwaardelijk toegekende aandelen verantwoord als last onder personeelskosten.
81
In 2010 zijn de volgende aanpassingen in het beloningsbeleid doorgevoerd: ■ Reguliere stijging van de vaste beloning: ruim 6% hoger. Deze stijging hangt samen met een herwaardering en functieweging. ■ Uitkering van een kortetermijnbonus over geleverde prestaties in 2009: 16% van de vaste beloning. ■ Uitkering van langetermijnbonus over de prestatieperiode 2007-2010: 2% van de vaste beloning. De totale beloning van de directie van de ASN Bank is hierdoor ruim 19% hoger dan in 2009.
Overige beloningselementen
82
De leden van de directie van de ASN Bank ontvingen tot 1 juli 2010 een netto-onkostenvergoeding. Per deze datum is deze vergoeding vervallen. Voor zakelijk vervoer (inclusief woon-werkverkeer) beschikken de directieleden over een leaseauto. Zij betalen hiervoor, indien van toepassing, een eigen bijdrage. De leden van de directie van de ASN Bank ontvangen een bijdrage aan de ziektekostenverzekering.
Pensioen De directie van de ASN Bank neemt deel aan de pensioenregeling in de CAO van SNS REAAL en het vigerende pensioenreglement-I. De eigen bijdrage in de pensioenpremie, die wordt geheven over de pensioengrondslag, bedraagt 4,5%.
Variabele beloning op korte termijn Om de bonus op korte termijn te bepalen, beoordeelt de RvC de prestaties van de directieleden van de ASN Bank op drie gebieden:
■ financiële, operationele en duurzaamheidspresta-
ties, ■ bijdrage aan de realisatie van de strategische
doelstellingen, ■ individuele prestaties op basis van individuele competenties. Behaalt het directielid vooraf vastgestelde doelstellingen, dan wordt de variabele beloning uitbetaald. Bij het selecteren van de prestatiemaatstaven wordt rekening gehouden met de verschillende stakeholders. De prestatiemaatstaven zijn gericht op het succes van de ASN Bank op lange termijn, rekening houdend met het gewenste risicoprofiel. De maatstaven voor duurzaamheidsprestaties zijn gerelateerd aan de kwalitatieve duurzaamheidsdoelstellingen zoals beschreven in hoofdstuk 1. Ook bevatten zij onder andere doelstellingen op het gebied van klanttevredenheid en medewerkerstevredenheid.
Variabele beloning op lange termijn De in 2007 ingevoerde regeling voor variabele beloning op lange termijn is met de invoering van het nieuwe beloningsbeleid per 2010 vervallen. In 2010 zijn dan ook geen nieuwe rechten meer toegekend. De bestaande rechten zijn conform de oude regeling voor de directie van de ASN Bank jaarlijks berekend in de vorm van een vordering die recht geeft op uitbetaling in contanten (SAR). Drie jaar na de voorwaardelijke toekenning wordt de definitieve vaststelling berekend aan de hand van de mate waarin de directieleden aan de prestatiecriteria hebben voldaan. Deze definitief toegekende langetermijnbonus wordt in contanten uitbetaald. In 2010 heeft een eerste uitkering plaats gevonden over de prestatieperiode 2007-2010.
Overzicht van het aantal nog openstaande rechten voor de directie van de ASN Bank:
Ewoud Goudswaard Jeroen Jansen
Aantal rechten toegekend in 2008 2009 1.859 5.968 1.651 5.300
De stijging van het aantal rechten in 2009 ten opzichte van 2008 wordt verklaard doordat er in de berekening van de rechten een deling door de beurskoers plaatsvindt. Doordat de beurskoers is gedaald, nam het aantal rechten toe.
Reële waarde ultimo 2010 € 1.670 € 1.482
11.3.2 Remuneratie RvC 2010 De leden van de RvC van de ASN Bank vervullen hun functie van lid uit hoofde van hun functie bij SNS Bank. Hiervoor ontvangen zij geen afzonderlijke vergoeding.
Jaarverslag 2010 ASN Bank
ASN Bank Jaarverslag 2010
Onafhankelijk Assurancerapport
83
Aan de lezers van het Jaarverslag van de ASN Bank Introductie De directie van de ASN Bank heeft ons verzocht zekerheid te verstrekken over geselecteerde informatie in het Jaarverslag 2010 (verder het verslag). De directie van de ASN Bank is verantwoordelijk voor het opstellen van het verslag, inclusief het bepalen van de te rapporteren materiële onderwerpen. Het is onze verantwoordelijkheid een Assurance rapport bij de geselecteerde informatie te verstrekken.
84
Onze opdracht was gericht op het verschaffen van een beperkte mate van zekerheid of de informatie in hoofdstukken 1.3 en 3 tot en met 8 van het verslag (verder de Geselecteerde Informatie) juist is weergegeven. Wij hebben de informatie, inclusief de financiële gegevens, in de hoofdstukken 1.1, 1.2, 2, 9, 10 en 11 van het verslag niet in ons onderzoek betrokken. De financiële gegevens van ASN Bank vormen onderdeel van de jaarrekening van SNS REAAL N.V., waarvan de ASN Bank een onderdeel is. Om een grondig inzicht in de financiële resultaten en de financiële positie van SNS REAAL te verkrijgen, dient de lezer de gecontroleerde jaarrekening van SNS REAAL over 2010 te raadplegen. De werkzaamheden die worden verricht bij het verkrijgen van een beperkte mate van zekerheid zijn gericht op het vaststellen van de plausibiliteit van informatie en zijn geringer in diepgang dan de werkzaamheden die worden verricht bij het verkrijgen van een redelijke mate van zekerheid. We verstrekken geen zekerheid bij de haalbaarheid van de doelstellingen, verwachtingen en ambities van ASN Bank.
Welke verslaggevingscriteria heeft de ASN Bank gebruikt? De ASN Bank hanteert de ‘Sustainability Reporting Guidelines’ (G3) van het Global Reporting Initiative voor het opstellen van het verslag zoals uiteengezet in Bijlage 2 van het verslag.
Welke assurancestandaard hebben wij gebruikt? We hebben onze opdracht uitgevoerd in overeenstemming met de Standaard 3410N ‘Assuranceopdrachten inzake maatschappelijke verslagen’ van het Koninklijk Nederlands Instituut van Registeraccountants. Op basis van deze standaard is het onder andere vereist dat de leden van het assuranceteam over de specifieke kennis, vaardigheden en vaktechnische bekwaamheden beschikken die nodig zijn om de Geselecteerde Informatie te kunnen begrijpen en beoordelen, en dat die leden voldoen aan de vereisten van de Ethische Code voor Professionele Accountants van de IFAC, inclusief onafhankelijkheid.
Wat hebben wij gedaan? Wij hebben ondermeer de volgende werkzaamheden uitgevoerd: ■ Het uitvoeren van een media- en internetanalyse naar maatschappelijke issues voor de ASN Bank ter verdieping van ons inzicht in de relevante duurzaamheidonderwerpen en -vraagstukken in de verslagperiode. ■ Een beoordeling van de opzet en implementatie van systemen en processen voor informatieverzameling, -verwerking en interne beheersing rondom de Geselecteerde Informatie. ■ Het afnemen van interviews met relevante medewerkers inzake het beleid en het hanteren van de bijzondere beleggingscriteria bij de beleggingen en in de kredietverlening. ■ Op basis van deelwaarnemingen interne en externe documentatie beoordeeld om te bepalen of de Geselecteerde Informatie adequaat is onderbouwd. Tijdens ons onderzoek hebben wij de noodzakelijke wijzigingen in de Geselecteerde Informatie besproken met de ASN Bank en hebben wij vastgesteld dat deze wijzigingen zijn verwerkt in de definitieve versie.
Jaarverslag 2010 ASN Bank
Wat zijn onze conclusies? Uit onze werkzaamheden is niet gebleken dat de Geselecteerde Informatie (hoofdstukken 1.3 en 3 tot en met 8) in alle van materieel belang zijnde aspecten, onjuist is weergegeven uitgaande van de G3 Guidelines van het Global Reporting Initiative.
Amstelveen, 7 april 2011 KPMG Sustainability Drs. W.J. Bartels RA (partner)
85
Bijlage 1 Bijzondere beleggingscriteria De Bijzondere Beleggingscriteria en de daarbij geldende werkwijze zijn een uitwerking van de missie en de ondernemingsprincipes van de ASN Bank. Zij zijn volledig van toepassing op het ASN Aandelenfonds, het ASN Obligatiefonds, het ASN Mixfonds, het ASN Small & Midcap Fonds en de beleggingen van de ASN Bank met uitzondering van de zakelijke kredieten. Op het ASN Milieu & Waterfonds en de zakelijke kredieten van de ASN Bank zijn, gelet op hun aard, minimaal de uitsluitingscriteria van toepassing. De Regeling Groenprojecten is van toepassing op het ASN Groenprojectenfonds, en de Regeling Sociaal-ethische Projecten 2005 op het ASN-Novib Fonds. 86
De Bijzondere Beleggingscriteria van de ASN Bank zijn verdeeld in uitsluitingscriteria en toelatingscriteria. De uitsluitingscriteria zijn absolute voorwaarden waar beleggingen1 aan moeten voldoen. Beleggingen moeten ook voldoen aan de toelatingscriteria, maar deze zijn relatief: alleen beleggingen die in hun groep of sector tot de betere behoren op de toelatingscriteria worden toegelaten. Er is verder een onderscheid tussen uitsluitingscriteria en toelatingscriteria voor landen2 en voor ondernemingen. En er is onderscheid tussen mensenrechtencriteria en milieucriteria. De ASN Bank is van mening dat een uitputtende opsomming van ethisch-duurzame criteria waaraan beleggingen dienen te voldoen, niet mogelijk is. Naast de specifieke criteria, die in de analyse leiden tot een feitelijk en kwantitatief oordeel, zal er ook altijd een kwalitatief oordeel geveld worden ten aanzien van ethiek en bijdrage aan duurzame ontwikkeling.
1. Uitsluitingscriteria
1.1. Mensenrechten De ASN Bank zal binnen haar activiteiten en invloedssfeer zorg dragen voor het respecteren, beschermen en bevorderen van mensenrechten zoals vormgegeven in nationaal en internationaal recht. Daarvoor hanteert zij zowel voor landen als ondernemingen uitsluitingscriteria en toelatingscriteria.
1.1.1. Uitgangspunt voor landen Voor landen geldt als uitgangspunt dat zij worden uitgesloten als zij verantwoordelijk zijn voor ernstige schendingen van mensenrechten volgens de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens en de daaruit voortkomende internationale mensenrechtenstandaarden. Landen die verantwoordelijk zijn voor de volgende ernstige schendingen van het internationaal recht worden daarom uitgesloten: ■ Marteling. ■ Genocide of volkerenmoord. ■ Misdrijven tegen de menselijkheid. ■ Oorlogsmisdaden.
1.1.2. U itgangspunt voor ondernemingen Voor ondernemingen geldt als uitgangspunt dat zij worden uitgesloten als zij de mensenrechten volgens de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens en de daaruit voortkomende mensenrechtenstandaarden betrekking hebbend op de activiteiten en invloedssfeer4 van de onderneming niet respecteren in alle landen waar de onderneming actief is5.
De ASN Selectiecommissie3 zal in voorkomende gevallen tot (tijdelijke) uitsluiting overgaan, indien, naar haar oordeel, niet wordt voldaan aan de missie en de ondernemingsprincipes van de ASN Bank.
1 D e term beleggingen wordt als verzamelterm gebruikt. Hiertoe worden gerekend aandelen, (staats)obligaties, zakelijke en niet-zakelijke kredieten en alle andere debiteuren van de ASN Bank. 2 M et beleggingen in landen worden met name staatsobligaties bedoeld. Het betreft dus niet beleggingen in bedrijven die in die landen actief kunnen zijn. 3 D e ASN Selectiecommissie bestaat in ieder geval uit de directie van de ASN Bank N.V. en de directie van ASN Beleggingsfondsen N.V. 4 M et activiteiten en invloedssfeer van de onderneming worden bedoeld de onderneming zelf en die delen van de keten waarin de onderneming actief is en waar zij invloed op uit kan oefenen. 5 D e ASN Bank refereert hierbij aan de criteria zoals verwoord in ‘The Norms on the Responsibilities of Transnational Corporations and Other Business Enterprises with regard to Human Rights’ van 2003.
Jaarverslag 2010 ASN Bank
Ondernemingen die zich bewezen stelselmatig schuldig maken aan de volgende mensenrechtenschendingen worden daarom uitgesloten: Gelijke behandeling: ■ Ondernemingen die geen gelijke behandelingen non-discriminatie garanderen. Wapens en veiligheid: ■ Ondernemingen die zich mengen in of profiteren van oorlogsmisdaden of actief zijn in wapenproductie of wapenhandel. Voor de ASN Bank betekent dit dus dat zij ook afziet van elke vorm van financiering van, of investering in ondernemingen actief in de ontwikkeling, productie, distributie van of handel in wapens. Wapens zijn alle soorten conventionele wapens, munitie, onderdelen van wapens, ondersteunende technologieën en samenhangende expertise. Voor een exacte definiëring van het begrip ‘wapen’ volgt de ASN Bank de lijst die door de EU is opgesteld (Common Military List of the European Union). Deze lijst omvat een brede opsomming van wapens, onderdelen, chemicaliën maar ook ict-producten en dienstverlening. De ASN Bank sluit ook ondernemingen uit die producten produceren die naast een civiele toepassing primair in wapens worden toegepast6. ■ Ondernemingen waarbij de uitvoering van de beveiliging van de onderneming niet voldoet aan de rechten van de mens. Kinderen: Ondernemingen die geen bescherming bieden tegen uitbuiting van het kind. Werknemers: ■ Ondernemingen die dwangarbeid hanteren. ■ Ondernemingen die geen gezonde en veilige arbeidsomstandigheden bieden of betrokken zijn bij seksuele uitbuiting en/of betrokken zijn bij de exploitatie van pornografie. ■ Ondernemingen die geen rechtvaardige en adequate beloning geven. ■ Ondernemingen die geen vakbondsvrijheid bieden. Nationale soevereiniteit en mensenrechten: ■ Ondernemingen die de nationale soevereiniteit en mensenrechten niet respecteren door het niet volgen van wetgeving.
6 V oor deze producten wordt de term ‘dual-use’-producten gebruikt.
■
Ondernemingen die betrokken zijn bij corruptie.
■ Ondernemingen waarbij de bedrijfsactiviteiten
leiden tot verslechtering van de gezondheid of de woonsituatie of toename van de armoede. ■ Onderneming die culturele, sociale en economische rechten schenden. Consument: ■ Ondernemingen die onveilige, kwalitatief slechte of schadelijke producten zoals tabak of gokspelen leveren. Milieubescherming: ■ Ondernemingen die geen bescherming van het milieu bieden door niet te handelen in overeenstemming met nationale en internationale richtlijnen en wetten.
1.2. Milieu 1.2.1. Uitgangspunt voor landen Landen die niet actief bijdragen aan bescherming van het milieu door slecht te scoren op gerenommeerde milieu-indices worden uitgesloten.
1.2.2. U itgangspunt voor ondernemingen Kernenergie: ■ Ondernemingen die kernenergie opwekken, kerncentrales exploiteren of nucleaire producten verhandelen of distribueren. ■ Ondernemingen die als toeleverancier zich specifiek op deze sector richten. Gentechnologie: ■ Ondernemingen die gentechnologie toepassen op planten en dieren op het gebied van voeding en nonfood worden uitgesloten. ■ Ondernemingen die gentechnologie ten behoeve van medisch-farmaceutische doelen toepassen op planten en dieren zijn uitgesloten, tenzij een medisch probleem uitsluitend, op het moment van toetsing,opgelost kan worden door gebruik van genetisch gemodificeerde planten en/of dieren. Uitsluitend onder gesloten omstandighe-
87
den waardoor risico’s voor mens en milieu zoveel mogelijk worden beperkt. Bont, walvisvaart, exotische en/of beschermde diersoorten: ■ Ondernemingen die rechtstreeks betrokken zijn bij de jacht op en/of handel in: ■ bont; ■ walvissen; ■ exotische en/of beschermde diersoorten. Tropisch hardhout: ■ Ondernemingen actief in de kap en/of handel van niet-duurzaam tropisch hardhout.
88
Palmolie: ■ Ondernemingen actief in de opzet of exploitatie van niet-duurzame palmolieplantages. Bio-industrie: ■ Ondernemingen actief in de exploitatie van dieronvriendelijke bio-industrie. ■ Ondernemingen die als toeleverancier zich richten op het ontwikkelen en instandhouden van dieronvriendelijke bio-industrie. Dierproeven: ■ Ondernemingen die bij de ontwikkeling van nietmedische producten gebruikmaken van dierproeven.Ondernemingen die wettelijk genoodzaakt zijn voor medische productie dierproeven toe te passen, maar geen transparant beleid hebben dienaangaande en geen alternatieven ontwikkelen. Ketenaansprakelijkheid: ■ Ondernemingen die geen enkele ketenverantwoordelijkheid erkennen op het gebied van milieu. ■ Ondernemingen die gezien hun ketenverantwoordelijkheid zich niet transparant en verantwoordingsbereid tonen.
2. Toelatingscriteria Ten aanzien van prestaties op het gebied van duurzaam ondernemen, worden ondernemingen op vele tientallen economische, sociale en milieu-indicatoren beoordeeld, zoveel mogelijk ondernemings- en sectorspecifiek. Ervaring en nieuwe inzichten leiden tot regelmatige actualisering van de specifieke milieu- en sociale indicatoren. Al naar gelang de aard van de onderneming of sector, gelden in ieder geval
de volgende criteria als voorwaarden bij de beslissing om al dan niet een onderneming of overige debiteur toe te laten tot het beleggingsuniversum.
2.1. Mensenrechten 2.1.1. Uitgangspunt voor landen Voor landen geldt dat zij actief bijdragen aan het respecteren, beschermen en bevorderen van de Universele verklaring van de Rechten van de Mens door tot de betere te behoren op gerenommeerde mensenrechtenindices.
2.1.2. U itgangspunt voor ondernemingen Voor ondernemingen geldt dat zij een positieve waardering krijgen wanneer zij actief bijdragen aan het beschermen en bevorderen van de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens voor zover betrekking hebbend op de activiteiten en invloedssfeer van ondernemingen door: ■ Het implementeren van normen in intern beleid, gedragscodes en contracten. ■ Interne en externe monitoring en verificatie uit te laten voeren op navolging normen. ■ Aanwezigheid van beleid en een mechanisme om slachtoffers van eventuele schending van de mensenrechten te compenseren.
2.2. Milieu 2.2.1. Uitgangspunt voor landen Voor landen geldt dat zij actief bijdragen aan bescherming van het milieu door tot de betere te behoren op gerenommeerde milieu-indices.
2.2.2. U itgangspunt voor ondernemingen Milieu: ■ Ondernemingen dienen aan te tonen dat zij een actief en integraal milieubeleid voeren. In concreto zal getoetst worden: de aard van de gebruikte grondstoffen; de aard van de eindproducten; het energieverbruik; het verbruik van schoon
Jaarverslag 2010 ASN Bank
water; de aard van vrijkomende emissies en het vaste afval bij de productie; de mogelijkheden en mate van hergebruik van het eindproduct. Bij het toetsen van een onderneming weegt niet alleen de huidige milieusituatie, maar tevens de aanpak door en binnen de onderneming om tot verandering en verbetering op dit terrein te komen. Gentechnologie: ■ Ondernemingen dienen aan te geven of en zo ja op welke wijze zij gentechnologie toepassen. Bedrijven die gebruikmaken van deze technologie, dienen over een aantoonbaar transparant beleid dienaangaande te beschikken. Toepassing van gentechnologie op micro-organismen is toegestaan, onder voorwaarde dat dit onder gesloten omstandigheden plaatsvindt, waardoor risico’s voor mens en milieu zoveel mogelijk worden beperkt en er een aantoonbare bijdrage is aan duurzame ontwikkeling dan wel bedrijfsvoering.
3. Werkwijze analyse beleggingen 3.1. Analyse ondernemingen De analyse van duurzaamheidsprestaties van ondernemingen wordt door gespecialiseerde duurzaamheidsanalisten uitgevoerd. Deze analyse wordt zoveel mogelijk op sectorniveau en per regio gemaakt. In principe komen alleen de best presterende ondernemingen per sector voor selectie in aanmerking. Ondernemingen die buiten deze sectorstudies vallen, kunnen eveneens in aanmerking komen op basis van individuele prestaties en voorbeeldfunctie op het gebied van maatschappelijk verantwoord ondernemen. Sectorstudies en individuele ondernemingsprofielen worden ter beoordeling voorgelegd aan de ASN Selectiecommissie.
Beschikbaarheid van betrouwbare gegevens en schuldpapier spelen eveneens een rol bij de selectie. Landenstudies en individuele landenprofielen worden ter beoordeling voorgelegd aan de ASN Selectiecommissie.
3.3. Analyse overige beleggingen Alle overige beleggingen worden minimaal getoetst aan de uitsluitingscriteria en de ondernemingsprincipes.
3.4. Beleggingsuniversum Wijzigingen in het beleggingsuniversum7 vinden plaats in de ASN Selectiecommissie. ■ Behalve de relatieve prestaties op sectorniveau, worden ondernemingen in de ASN Selectiecommissie met name op de ASN-uitsluitingscriteria en toelatingscriteria beoordeeld. In praktijk betekent dit dat de best presterende onderneming per sector niet automatisch goed genoeg wordt bevonden om in het beleggingsuniversum te worden opgenomen. De absolute prestaties dienen minimaal aan voorgaande criteria te voldoen. Tevens zal de ASN Selectiecommissie altijd oordelen of de activiteit van onderneming of overige debiteur een bijdrage levert aan de missie van de ASN Bank. ■ Ondernemingen en landen in het beleggingsuniversum worden minimaal één keer per 36 maanden, of zoveel eerder indien noodzakelijk, opnieuw geanalyseerd. ■ Buiten sectoranalyses om zal de ASN Selectiecommissie individuele ondernemingen en andere debiteuren die bijzondere prestaties laten zien op het gebied van milieubeleid, sociaal beleid, mensenrechten, dierenwelzijn of kinderarbeid (en daarmee tot voorbeeld dienen voor anderen) toelaten tot het beleggingsuniversum.
3.2. Analyse landen De analyse van duurzaamheidsprestaties van landen wordt door gespecialiseerde duurzaamheidsanalisten uitgevoerd. In principe komen alleen de beter presterende landen voor selectie in aanmerking.
7 H et ASN Beleggingsuniversum betreft ondernemingen, landen en overige debiteuren die op grond van duurzaamheidsprestaties in aanmerking komen voor belegging.
89
Bijlage 2 GRI-richtlijnen en verantwoording GRI-richtlijnen (G3) voor de financiële sector, inclusief Application Levels, Financial Service Sector Supplement (FSSS) en verwijzing naar de tien principes van het Global Compact. Thema G3 en de direct relevante Global Compact Principle Nummers (GC-PR#) 1) Strategie en analyse
2) Profiel organisatie
90
Indicatoren (met nummering G3 of FSSS) 1.1 Statement CEO 1.2 Beschrijving van belangrijke gevolgen, risico’s en mogelijkheden 2.1 Naam organisatie 2.2 Belangrijkste merken en producten 2.3 Structuur organisatie 2.4 Locatie kantoor 2.5 Aantal landen actief 2.6 Juridische structuur 2.7 Afzetmarkten
2.8 Schaal van de onderneming (diverse kerncijfers) 2.9 Belangrijke veranderingen
2.10 Gewonnen prijzen 3) Verslagparameters 3.1 Verslagperiode 3.2 Datum meest recente (vorige) verslag 3.3 Verslagleggingscyclus 3.4 Contactpunt voor vragen 3.5 Proces vaststelling inhoud 3.6 Afbakening verslag 3.7 Beperkingen in reikwijdte verslag 3.8 Rapportagebasis 3.9 Gebruikte aannames bij indicatoren (protocollen) 3.10 Uitleg veranderingen in verslaglegging 3.11 Verandering in verslaglegging 3.12 GRI-tabel 3.13 Assurance 4) Bestuur, verplichtingen en 4.1 Bestuursstructuur betrokkenheid 4.2 Voorzitter RvC 4.3 Onafhankelijke bestuurders 4.4
Invloed aandeelhouders
Jaarverslag 2010 ASN Bank
Referentie: Pag. 3 Hoofdstuk 1, pag. 5 e.v. Hoofdstuk 5, pag. 27 e.v. Omslag Hoofdstuk 7, pag. 41 e.v. Bijlage 4, pag. 103 e.v. Centrum Den Haag Alleen in Nederland Naamloze vennootschap Spaar-, beleggings- en betaalproducten en vermogensbeheer: alleen in Nederland; duurzame financieringen en kredietverlening: internationaal Paragraaf 1.1 en 1.2, pagina 6, 7 en 8 Hoofdstuk 1, pag. 5 e.v. Hoofdstuk 5, pag. 25 e.v. Hoofdstuk 7, pag. 41 e.v. Paragraaf 5.3, pag. 30 2010 16 maart 2010 Jaarlijks Achterin verslag Hoofdstuk 3, pag. 17 e.v. Hoofdstuk 3, pag. 17 e.v. Hoofdstuk 3, pag. 17 e.v. Hoofdstuk 3, pag. 17 e.v. GRI; WBCSD-protocollen Er waren geen veranderingen in de verslaglegging. Zie punt 3.10 Pag. 90 Pag. 83 Pag. 20 en Bijlage 4 R.G.J. Langezaal De ASN Bank is een volle dochter van SNS REAAL De ASN Bank is een volle dochter van SNS REAAL
Thema G3 en de direct relevante Global Compact Principle Nummers (GC-PR#)
Indicatoren (met nummering G3 of FSSS) 4.5 Koppeling vergoeding bestuur aan prestaties instelling 4.6 Controle op belangenverstrengeling 4.7 Kwalificaties bestuur
Paragraaf 11.3, pag. 81
4.8
Codes en standaarden
4.9
Procedures bij 4.8
Bijlage 1 Bijzondere Beleggingscriteria; Issuepapers ASN Bank; missie en visie op www.asnbank. nl; duurzaamheidsverklaring SNS REAAL op www.snsreaal.nl; algemene bankvoorwaarden op www.asnbank.nl. Jaarverslag 2010 SNS REAAL, pagina 96 Jaarverslag 2010 SNS REAAL, pagina 76 e.v. Zie missie en ondernemingsprincipes op www.asnbank.nl. Global Compact; CDP; Unep PRI; Eurosif Transparancy Guidelines; Coalitie Biodiversiteit; Equator Principles; Een fair & green deal; Investor Statement on Climate Change
4.10 Evaluatie prestaties RvB GC-PR7
4.11 Voorzorgprincipe 4.12 Onderschreven handvesten
4.13 Lidmaatschappen
4.14 Stakeholderlijst
4.15 Selectie stakeholders 4.16 Frequenties en vormen stakeholdersdialoog 4.17 Uitkomsten stakeholderdialoog 5) Management en prestatie-indicatoren
Referentie:
Jaarverslag 2010 SNS REAAL, pagina 85 e.v. Kwalificaties bestuur worden bepaald door moederbedrijf. Zie ook http://www.asnbank.nl/index. asp?nid=9857
Unep FI; Unep PRI; VBDO; CDP; Global Compact; GRI-OS; De Groene Zaak Paragraaf 4.5 over de dialoog met belanghebbenden. De betreffende tabel staat aan het einde van deze bijlage, op pagina 97 Paragraaf 4.5, pag. 23 Paragraaf 4.5, pag. 23 Paragraaf 4.5, pag. 23 Paragraaf 5.1, pag. 28
Specifieke managementbenadering en transparantie voor de financiële sector FS1 Specifiek sociaal en milieubeleid voor sectoren
Bijlage 1 Bijzondere beleggingscriteria op pagina 86 e.v.; issuepapers Mensenrechten, Klimaat, Biodiversiteit, Afvalverwerking, Banken en verzekeraars, Microfinanciering, Risicolanden, Staatsobligaties, Supranationale instellingen, Transport en Mobiliteit, Waterschappen, Woningcorporaties en Zorg op pag. 20 en, na goedkeuring, op www.asnbank.nl.
91
Thema G3 en de direct relevante Global Compact Principle Nummers (GC-PR#)
92
Indicatoren (met nummering G3 of FSSS)
Referentie:
FS2 Procedures voor vaststellen en doorlichten sectoren op sociale en milieurisico’s FS3 Procedures voor monitoring klanten op implementatie van sociale en milieuvoorwaarden in overeenkomsten en transacties FS4 Processen ter bevordering van de deskundigheid van medewerkers om milieu- en sociale procedures en -beleid toe te passen
Hoofdstuk 6, pag 33 e.v., en bijlage 1, Bijzondere beleggingscriteria, op pagina 86 e.v. Minimaal elke drie jaar vindt herscreening plaats.
FS5 Interacties met klanten en/of ondernemingen over risico’s en kansen op sociaal en milieugebied
Paragraaf 4.5 en 6.3, pagina 35 e.v.
FS6 Verdeling van de portefeuille per regio, omvang en sector
Zie hoofdstuk 10, bijlage 3 en de (half)jaarverslagen van de ASN Beleggingsfondsen op www.asnbank.nl Alle producten en diensten van de ASN Bank hebben tot doel de duurzaamheid van de samenleving te bevorderen. Alle investeringen worden minimaal elke drie jaar opnieuw getoetst aan de bijzondere beleggingscriteria van de ASN Bank en het onderliggende beleid.
FS7-8 Volume van producten en diensten die tot doel hebben een specifieke sociale en milieubijdrage te leveren per doel FS9 Reikwijdte en frequentie van audits naar implementatie van milieu- en sociaal beleid en risicoassessment
Trainingen, communicatie met medewerkers
FS10 Percentage ondernemingen in de portefeuille waarmee contact is geweest over sociale en milieukwesties.
Met 28% van de ondernemingen (89 van de 318) in het aandelenuniversum is contact geweest. Tevens is er contact geweest met ondernemingen die niet in het universum zijn opgenomen.
FS11 Percentage assets dat positieve en negatieve milieu- en sociale screening ondergaat FS12 Stembeleid op duurzaamheid
100%
Economische prestaties Managementbenadering
De ASN Bank hanteert voor haar beleggingsfondsen een eigen duurzaam stembeleid. Zie pagina 37 en www.asnbank.nl. Hoofdstuk 1
EC1 Gerealiseerde economische waarde voor de samenleving (zie ook toelichting in FSSS) EC2 Financiële risico’s als gevolg van klimaatverandering
Pag. 6 (ASN Bank) en pag. 7 (ASN Foundation)
EC3 Dekking van vastgestelde uitkeringsplannen
N.v.t.
Jaarverslag 2010 ASN Bank
Zie ASN Bank Issuepapers Klimaat en Biodiversiteit op www.asnbank.nl
Thema G3 en de direct relevante Global Compact Principle Nummers (GC-PR#)
Indicatoren (met nummering G3 of FSSS) EC4 Financiële steun overheid
EC5 Ratio tussen aanvangssalaris en minimumloon
EC6 Beleid, methode en uitgaven leveranciers EC7 Procedures lokale personeelswerving EC8 Investering in infrastructuur
EC9 Belangrijke indirecte economische gevolgen Milieuprestaties kantoor (intern) Managementbenadering EN1: Gebruikte materialen GC-PR8
GC-PR8+PR9 GC-PR8+PR9 GC-PR8+PR9
GC-PR8+PR9
GC-PR8 GC-PR8
GC-PR8+PR9
Referentie: Pag. 18: Profiel van de ASN Bank; financieringen onder de groenregeling op pagina 46 Zie paragraaf 9.6 op pag 68. De ASN Bank rapporteert de verhouding tussen het hoogste en laagste salaris, want die is relevanter voor de bank. Paragraaf 8.1, pag. 50 e.v. De ASN Bank heeft hier geen procedures voor, want zij heeft slechts één kantoorlocatie. Zie issuepapers Klimaat, Mensenrechten, Biodiversiteit en Transport en Mobiliteit Hoofdstuk 5.4, hoofdstuk 6
Pagina 50 Pagina 50
EN2: Gerecyclede materialen
Voor drukwerk wordt maximaal gebruik gemaakt van kringlooppapier met FSC-keurmerk
EN3: Direct energieverbruik EN4: Indirect energieverbruik EN5: Energiebesparing EN6: Duurzame-energieproducten EN7: Indirecte energiereductie EN8: Waterverbruik EN9: Waterbronnen EN10: Waterhergebruik EN11: Biodiversiteit en locatie EN12: Biodiversiteit in relatie tot producten EN13: Beschermde natuurgebieden EN14: Biodiversiteit EN15: Rodelijstsoorten EN16: Totale directe en indirecte emissie van broeigassen naar gewicht plus broeikasgasemissies gerelateerd aan de portfolio. (zie ook toelichting in FSSS)
Pagina 50 Pagina 50 Pagina 50 Pagina 45 Pagina 50 Pagina 50 N.v.t. N.v.t. N.v.t. Bijlage 1 Bijzondere beleggingscriteria op pagina 86 e.v. N.v.t. N.v.t. N.v.t. Pag. 34 (carbon footprint beleggingsfondsen); en paragraaf 8.1 op pag. 50
EN17: Andere relevante broeikasgasemissies
Andere emissies dan het broeikasgas CO2 zijn voor de ASN Bank niet relevant. Pagina 34 e.v., paragraaf 8.1 op pag. 50 e.v., bijlage 1 Bijzondere beleggingscriteria op pagina 86 e.v.
EN18: Initiatieven terugdringen broeikasgassen
93
Thema G3 en de direct relevante Global Compact Principle Nummers (GC-PR#)
Indicatoren (met nummering G3 of FSSS) EN19: Ozonaantastende stoffen
EN20: Andere emissies naar de lucht
94
GC-PR8
EN21: Emissie naar water
GC-PR8
EN22: Totaal gewicht afval naar type en verwijderingsmethode, met name voor papier en it-producten (zie toelichting in FSSS) EN23: Significante lekkages EN24: Handel in gevaarlijk afval EN25: Biodiversiteit waterbronnen
Referentie: Eventuele emissies van ozonaantastende stoffen (met name door koeling) zijn voor de ASN Bank niet relevant. De ASN Bank heeft geen andere relevante emissies naar de lucht. De ASN Bank voert alleen rioolwater naar de waterzuivering af. Papierafval voor hergebruik: pagina 50; it-afval gaat vooral terug naar de leveranciers. N.v.t. N.v.t. N.v.t.
GC-PR8+PR9
EN26: Mitigatie milieueffecten producten
Hoofdstuk 6 op pagina 33 e.v.; bijlage 1 Bijzondere beleggingscriteria op pagina 86 e.v.; ASN Bank Issuepapers Klimaat en Biodiversiteit op www.asnbank.nl.
GC-PR8+PR9
EN27: Verpakkingen
De ASN Bank biedt papieren verpakkingsafval aan voor hergebruik. De bank streeft voor haar verpakkingen naar gebruik van 100% hergebruikt FSC-papier of composteerbare folie.
GC-PR6 GC-PR3 GC-PR3
EN28: Milieuboetes Geen milieuboetes EN29: Transport personeel Paragraaf 8.1 op pagina 50 EN30: Investering in milieubescherming Paragraaf 8.1 op pagina 50 en 51; bijlage 1 Bijzondere beleggingscriteria op pagina 86 e.v.; ASN Bank Issuepapers op www.asnbank.nl. Sociale prestaties (intern) Managementbenadering Paragraaf 8.2 LA1: Totaal personeelsbestand naar Paragraaf 8.3. Verdeling naar type type werk, arbeidsovereenkomst werk is niet beschikbaar. Alle aren regio beidsovereenkomsten vallen onder de CAO banken. De ASN Bank heeft alleen een kantoor in Den Haag. LA2: Personeelsverloop Pagina 52 LA3: Verschil vast-tijdelijk contract Niet gerapporteerd LA4: Percentage medewerkers dat 100% (zowel vaste medewerkers als onder de CAO valt uitzendkrachten) LA5: Minimale opzegtermijn Vastgelegd in de CAO LA6: Percentage personeel in arbo100% in fte, zie Jaarverslag 2010 commissies SNS REAAL, pagina 72-75 LA7: Verzuimcijfers Paragraaf 8.3 op pagina 52 LA8: Opleiding en preventie voor Paragraaf 8.3 op pagina 52 veiligheid LA9: Formele afspraken over arbo Niet gerapporteerd LA10: Opleiding per medewerker per Paragraaf 8.3 op pagina 52 jaar
Jaarverslag 2010 ASN Bank
Thema G3 en de direct relevante Global Compact Principle Nummers (GC-PR#)
Indicatoren (met nummering G3 of FSSS) LA11: Programma’s voor competentiemanagement
GC-PR6 GC-PR6
GC-PR1+PR2 GC-PR1+PR2 GC-PR1 GC-PR1+PR6 GC-PR1+PR3 GC-PR1+PR5 GC-PR1+PR4 GC-PR1+PR2 GC-PR1
Referentie: Paragraaf 8.3 op pagina 51; zie ook Jaarverslag SNS REAAL, opleiding en loopbaanontwikkeling, pagina 74-76 en 162-163 100%; zie ook Jaarverslag SNS REAAL, beoordeling van medewerkers, pagina 74-76 en 162-163 Paragraaf 8.3 op pagina 52
LA12: Percentage medewerkers dat wordt ingelicht over loopbaanontwikkeling LA13: Diversiteit bestuurslichamen en personeel LA14: Verhouding salarissen mannen en Wordt niet gerapporteerd vrouwen per categorie Indicatoren mensenrechtenprestaties Managementbenadering De ASN Bank valt met haar kantoor in Den Haag onder Nederlands en Europees recht en voldoet volgens haar daarmee aan de rechten van de mens. HR1: Percentage investeringen ge100% screend op mensenrechten HR2: Screening leveranciers Paragraaf 8.1 op pagina 51 HR3: Training medewerkers op Pag. 53 mensenrechten HR4: Aantal gevallen van discriminatie Geen risico HR5: Risico dat er geen vrijheid van Geen risico vakvereniging is HR6: Risico op kinderarbeid Geen risico HR7: Risico op dwangarbeid Geen risico HR8: Mensenrechtenrisico bij beveili- Geen risico ging HR9: Risico dat rechten lokale culturen Geen risico in het geding raken Indicatoren maatschappelijke prestaties (intern) Managementbenadering Paragraaf 8.3 op pagina 51 SO1: Invloed op lokale samenlevingen N.v.t. Alle producten zijn in Nederland FS13: Financiële diensten in dunbevolledig beschikbaar via het intervolkte gebieden of economisch net. Via microkredieten maakt de onaantrekkelijke gebieden. ASN Bank het ook mogelijk dat armen in arme regio’s een lening kunnen afsluiten. FS14: Initiatieven om de toegang voor Alle producten kunnen via het behinderden tot financiële dien- internet worden aangevraagd en sten te verbeteren. beheerd. De website van de ASN Bank heeft een voorleesfunctie voor slechtzienden.
GC-PR10
SO2: Analyse van aan corruptie gerelateerde risico’s
Zie SNS REAAL op www.snsreaal. nl/verantwoord-ondernemen/ verantwoord-besturen.html
95
Thema G3 en de direct relevante Global Compact Principle Nummers (GC-PR#) GC-PR10
GC-PR10
Indicatoren (met nummering G3 of FSSS) SO3: Medewerkers getraind in anticorruptie
SO4: Maatregelen die zijn getroffen naar aanleiding van gevallen van corruptie SO5: Aandeel in publieke lobby SO6: Politieke donaties
96
Referentie: Voor medewerkers geldt integriteitsbeleid dat ook ingaat op het voorkomen van belangenverstrengeling en corruptie Geen gevallen van corruptie
Waar relevant lobbyt de ASN Bank voor een duurzame samenleving. Geen
SO7: Anti-concurrentiegedrag
Zie gedragscode en reglementen SNS REAAL op http://www.snsnreaal.nl/werken-bij/corporate-governance-1/statuten-en-reglementen. html
SO8: Boetes Productverantwoordelijkheid Managementbenadering
Geen
FS15: Beleid voor eerlijke ontwikkeling en verkoop van financiële producten en diensten PR1: Onderzoek naar gezondheid en veiligheid producten PR2: Overtredingen gezondheids- en veiligheidseisen aan producten PR3: Vereiste productinformatie
Zie onder meer de Algemene Bankvoorwaarden op http://www. asnbank.nl/index.asp?nid=9471 N.v.t.
PR4: Incidenten over productinformatie PR5: Klanttevredenheid
FS16: Initiatieven ter bevordering van de financiële deskundigheid per doelgroep PR6: Integriteit marketing PR7: Incidenten n.a.v. integriteit marketing PR8: Klachten over privacy PR9: Boetes voor overtreden productwetten
Jaarverslag 2010 ASN Bank
Algemene Bankvoorwaarden op www.asnbank.nl/index. asp?nid=9471
N.v.t. Zie o.a. de financiële bijsluiters via https://www.asnbank.nl/asnappl/ scripts/documentaanvragen/documenten.asp?Cat=0001 Geen De klanttevredenheid wordt nauwgezet gevolgd. In 2010 kreeg de ASN Bank van diverse organisaties erkenning voor haar dienstverlening; zie paragraaf 5.3 op pagina 30 en 31. Alle producten worden gelabeld conform de eisen van de toezichthouders. Zie gedragscode SNS REAAL op http://www.snsreaal.nl Zie PR4 Geen Geen
Tabel behorende bij punt 4.14 Stakeholderlijst Stakeholder Raad van Advies
Duurzaamheidsonderwerp Beleid van de ASN Bank op gebied van duurzaamheid en dienstverlening Initiatiefnemers Eerlijke Bankwijzer Beleid duurzaam bankieren (Amnesty International, Milieudefensie, Oxfam Novib, FNV Mondiaal, Dierenbescherming) Partners voor duurzame thema’s Projecten die steun krijgen van de ASN Bank FNV Mondiaal Mensen- en arbeidsrechten training ASN-medewerkers; productsamenwerking Klanten Wensen voor de ‘bank van de toekomst en voor de duurzame thema’s van de ASN Bank Medewerkers ASN Bank Organisatie van de duurzaamheidsresearch van de ASN Bank; CO2-beleid ASN-aandelenfondsen; training arbeidsrechten Nederlands publiek Beleid voor biodiversiteit Duurzame ondernemers Duurzaam ondernemen
Verslag Paragraaf 2.2 op pagina 14 e.v.
Paragraaf 5.3 op pagina 30
Paragraaf 5.1, pagina 29 Paragraaf 5.3, pagina 53; paragraaf 4.5, pagina 23 Paragraaf 5.1 op pagina 28 e.v.
Paragraaf 6.3 97
Paragraaf 5.2, pagina 29 Paragraaf 5.2, pagina 29: De Groene Zaak, Voor de Wereld van Morgen
Bijlage 3 Investeringen door de ASN Bank Debiteur Staatsleningen Italië Nederland Duitsland Oostenrijk Frankrijk Ierland België Spanje
98
Bedragen x € 1.000 2.881.800 684.102 601.097 552.258 388.640 308.902 156.289 133.567 56.944
Banken SNS Bank Nederlandse Financieringsmaatschappij voor Ontwikkelingslanden Bank Nederlandse Gemeenten Nederlandse Waterschapsbank Nederlandse Investeringsbank Ontwikkelingslanden Hypotheken en overige vorderingen op klanten ASN Bank Particulier ASN Bank Zakelijk ASN Bank: debetstanden particulieren Leningenportefeuilles met hypotheken als onderpand: - SNS Bank - BLG - SNS RegioBank - Arena - Storm BV - Colonnade - Candide Financing - Delphinus - Eleven Cities Provincies en gemeenten Gemeente Rotterdam Gemeente Enschede Gemeente Venlo Gemeente Zwolle Gemeente Kampen Gemeente Middelburg Gemeente Nieuwegein Gemeente Apeldoorn Gemeente Zaanstad Gemeente Bergen op Zoom Gemeente Groningen Gemeente Leeuwarden Gemeente Veldhoven Gemeente Almere Gemeente Zevenaar Gemeente Pijnacker Gemeente Haaksbergen
537.803 507.617 15.000 9.691 3.666 1.829 3.262.273 62.967 1.674 692 3.196.940 2.000.000 550.000 500.000 31.408 28.540 26.971 26.321 24.720 8.981 639.130 50.000 45.000 42.260 35.500 31.167 29.500 26.000 25.000 20.613 20.000 17.500 17.500 17.143 15.000 15.000 14.000 13.000
Jaarverslag 2010 ASN Bank
Debiteur Gemeente Diemen Gemeente Hengelo Gemeente De Ronde Venen Gemeente Alphen aan den Rijn Gemeente Heusden Gemeente Kaas & Braassem Gemeente Weststellingerwerf Gemeente Papendrecht Gemeente Maassluis Gemeente Culemborg Gemeente Leiden Gemeente Utrechtse Heuvelrug Gemeente Oldenzaal Gemeente Sluis Gemeente Schijndel Gemeente Boxmeer Gemeente Montfoort Gemeente Bunschoten Gemeente Renkum Gemeente Gorinchem Gemeente Tilburg Gemeente Vlaardingen Gemeente Vlissingen Gemeente Wijchen Gemeente Krimpen Gemeente Nijkerk Gemeente Elburg Gemeente Hellendoorn Gemeente Hoogezand Waterschappen en waterleidingbedrijven Waterschap Rivierenland Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier Waterschap Hollandse Delta Waterschap Brabantse Delta Waterschap Aa en Maas Waterschap Rijn en IJssel Waterschap Schieland & Krim Wetterskip Fryslân Waterschap De Dommel Waterleiding Maatschappij Limburg Brabant Water Waterschap Zeeuwse Eilanden PWN Waterleidingbedrijf Noord-Holland Waterschap Roer en Overmaas Waterschap Noorderzijlvest Hoogheemraadschap van Rijnland Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden Waterschap Veluwe Waterleidingmaatschappij Drenthe Stichting D.A.G. Friesland Vitens, voorheen Hydron Midden-Nederland Vitens, voorheen Hydron Flevoland
Bedragen x € 1.000 12.000 12.000 10.800 10.000 10.000 10.000 9.500 8.750 8.500 8.000 8.000 8.000 8.000 7.467 6.834 6.800 6.000 5.280 5.100 5.000 5.000 5.000 5.000 5.000 4.667 4.400 4.200 3.250 2.400 292.324 30.000 29.533 27.000 26.400 21.250 20.000 18.800 15.000 15.000 13.626 13.617 13.000 10.570 9.600 8.500 6.000 5.333 4.250 1.713 1.357 892 454
99
Debiteur PR Air Manado
100
Bedragen x € 1.000 429
Gezondheidszorg / bejaardenzorg Academisch Ziekenhuis Maastricht Academisch Medisch Centrum Stichting Antonius Ziekenhuis Stichting Volkaert SBO Stichting Arduin Vincent van Gogh, voor geestelijke gezondheidszorg Stichting Zorgsaam Zeeuws-Vlaanderen Stichting Sint Elisabeth Ziekenhuis Stichting Zeevesta Stichting Dimence, voorheen Adhesie GGZ Midden-Overijssel Stichting Magenta Zorg Stichting Protestants Christelijk Ziekenhuis Ikazia VieCuri Medisch Centrum Catharina Ziekenhuis Stichting Dimence Stichting Verbeeten Fonds Stichting Tragel Christelijke Zorgcombinatie Zwolle Stichting Parnassia Bavo Groep Regionale Stichting Zorgcentra De Kempen Stichting De Blink Stichting Geestelijke Gezondheidszorg Oost Brabant Maastro Clinic Stichting Amphia Stichting Revalidatiecentrum De Hoogstraat Stichting De Stromen Stichting Saxenburgh Groep Stichting Medisch Spectrum Twente Stichting Reinaerde Stichting Rode Kruis Ziekenhuis Zorggroep Noorderbreedte Zeeuws Radio-Therapeutisch Instituut Stichting Woon- en Leefcentra Lichamelijk Gehandicapten West-Brabant Stichting De Vlasborch Stichting De Leite Stichting Het GORS Stichting Interakt Stichting Odion Stichting Woon & Zorgcentrum ‘Herfstzon’ Stichting Gelre Ziekenhuizen Stichting Mondriaan Zorggroep Stichting Zorgverlening ’s Heeren Loo Stichting Radar Stichting Blixembosch Stichting Evean Zorg Stichting Frion Stichting Heliomare Stichting Aveleijn/SDT Stichting De Driestroom Stichting Dichterbij
Jaarverslag 2010 ASN Bank
340.227 38.128 20.000 19.553 18.425 15.577 15.000 14.000 13.500 12.100 11.398 11.106 10.400 9.500 9.333 9.200 9.104 9.075 9.000 8.801 8.090 6.240 6.000 5.251 5.250 5.105 4.765 3.999 3.850 3.680 3.000 2.500 2.356 1.998 1.678 1.621 1.449 1.369 1.328 1.106 703 689 672 658 590 555 489 450 374 294 278
Debiteur Stichting Humanitas Stichting Revalidatiecentrum Het Roessingh Stichting Groenhuysen Stichting Wende Brabantzorg Stichting Pameijer Keerkring
Bedragen x € 1.000 244 139 93 91 63 11
Woningbouw Woningstichting Rochdale Woningcorporatie de Alliantie, voorheen SCW Stichting Woongroep Holland Stichting Woonzorg Nederland Stichting Waterweg Wonen Woningbouwvereniging St. Laurentius Stichting Portaal Stichting Sociale Woningbouw en Beheer Woningstichting Haag Wonen Woningbouwvereniging Het Oosten Intervolve Credit B.V. Stichting Woonzorg West Zeeuws-Vlaanderen Woningstichting Weststellingwerf Woningcorporatie Staedion Woonstichting Domesta Woningcorporatie Weller Stichting Woonpunt Woonstichting Vaals Stichting Wonen Wierden Woningcorporatie de Alliantie, voorheen Atrium Woningbouwvereniging Ons Doel Vieya, voorheen DWV Woningcorporatie Stichting Habion Stichting Mooiland Vitalis Stichting Wonen Leerdam Stichting Volkshuisvestingsgroep Wooncompagnie Stichting Woonvormen Bommelerwaard Woningcorporatie Lefier, voorheen Wooncom
158.356 16.023 14.952 13.000 11.067 11.000 10.000 10.000 8.000 7.941 6.000 5.700 5.200 5.000 4.538 4.538 4.538 4.538 4.000 3.500 3.420 2.113 2.057 733 342 100 35 15 7
Onderwijs, cultuur en recreatie Erasmusacademie Nationaal Groenfonds Stichting Texels Museum Bibliotheek Vlissingen Stichting Kinderopvang Stichting Vrijburg Den Haag Centraal B.V.
25.426 13.650 5.171 1.911 1.694 1.645 1.275 80
Aandelen Triple Jump Oikocredit Duurzame energie Windenergie - Belwind N.V.
485 405 80 111.681 78.767 27.102
101
Debiteur - C-Power N.V. - Trianel Windkraftwerk Borkum GmbH und Co KG - Belfuture CVBA - Windpark Rijnwoude - Windpark Logistiekweg - Offshore Windpowercentre Nederland - Vaanster Services B.V. - Kriekewind B.V. Zonne-energie - NPG Willebroek N.V. - Centrale Photovoltaïque Du Gabardan Diversen - Dif Renewable Energy Fund - Dif Infrastructure Fund
102
Diversen Buitenlandse (semi-)overheidsinstellingen - Land Nordrhein-Westfalen - Caisse d’Amortissement de la Dette Sociale (CADES) Openbaar vervoer - ÖBB Infrastruktur BAU AG - Réseau Ferré de France (RFF) - Infrastrutture Microfinancieringen - BlueOrchard Loans for Development - Developing World Markets Diversen - CAIW - Wereldwinkels - Groen Vervoer - Stichting Chizone - Basic Water Needs B.V. - Algemeen Verbond van Volkstuinders Verenigingen in Nederland (AVVN) - Nuon energiebesparende investeringen in het MKB - Almeerse Reddings Brigade - Stichting Shri Sanatan Dharm Maha Sabha
Jaarverslag 2010 ASN Bank
Bedragen x € 1.000 21.896 3.838 10.659 8.053 5.594 1.400 192 33 25.110 7.610 17.500 7.804 5.358 2.446 132.897 58.886 30.607 28.278 43.866 16.791 16.726 10.349 10.314 5.314 5.000 19.831 18.786 262 212 165 150 135 93 23 6
Bijlage 4 Organisatie en historie Organisatie Directie
Controlling & Compliance
Directiesecretariaat
Marketing & Communicatie
Duurzaamheidsbeleid
Operationele Zaken
Klant- & Rekeningen Beheer
KlantContactCentrum
Facilitaire Zaken
Vermogensopbouw
Duurzame Financieringen
Informatiemanagement
Toelichting op het organogram ■ Controlling & Compliance is verantwoordelijk
voor alle (informatie)stromen op financieel gebied, waaronder de financiële rapportages en analyses, de (half)jaarverslagen van de beleggingsfondsen en het jaarverslag van de bank. Tevens ziet Controlling toe op het naleven van de regelgeving (compliance), het risicomanagement, de administratieve organisatie en de interne controle. ■ Marketing en Communicatie is verantwoordelijk voor de communicatie over het beleid en de duurzame waarden van de ASN Bank en voor werving en behoud van klanten door campagnes. De afdeling ontwikkelt distributiekanalen voor de ASNproducten en zet deze op. Tevens onderhoudt zij de contacten met de maatschappelijke partners waarmee wij samenwerken. ■ Duurzaamheidsbeleid is verantwoordelijk voor de uitwerking van beleid voor de hele ASN Bank op het gebied van duurzaam investeren, duurzaam stemmen en de inhoud van de dialoog met ondernemingen. ■ Operationele Zaken bestaat uit verschillende onderdelen. Informatiemanagement zorgt onder andere voor de beschikbaarheid van systemen en middelen op de werkplek, zoals telefoon en internet. Klant- & Rekeningenbeheer verwerkt de
klant- en rekeninggegevens en verstuurt informatieaanvragen. Het KlantContactCentrum verzorgt de dienstverlening aan klanten via telefoon, email en brieven. Facilitaire Zaken ten slotte zorgt ervoor dat alle ASN-medewerkers beschikken over de ruimte en middelen die nodig zijn om te kunnen werken. ■ Vermogensopbouw is verantwoordelijk voor de ontwikkeling en afzet van spaar- en beleggingsproducten. De afdeling draagt tevens zorg voor de uitvoering van wet- en regelgeving voor zover dit betrekking heeft op de klanten en producten. Zij voert de dagelijkse directie over de ASNbeleggingsfondsen. Verder vertegenwoordigt zij de ASN Bank en de ASN-beleggingsfondsen op bijeenkomsten voor intermediairs en geïnteresseerden in deze fondsen. ■ Duurzame Financieringen zet kredieten uit voor het ASN Groenprojectenfonds, de ASN Bank en de ASN Groenbank en beheert deze.
Samenwerkingsverbanden Triple Jump De ASN Bank is voor een kwart medeaandeelhouder van Triple Jump, dat als projectbeheerder verantwoordelijk is voor de uitzettingen van het ASN-Novib Fonds. Medeaandeelhouders zijn Oxfam Novib,
103
NOTS Foundation en Stichting Doen. Het doel van Triple Jump is via microfinancieringsinstellingen (MFI’s) kapitaal uit te zetten in ontwikkelingslanden en zo de armoedebestrijding te versnellen. Triple Jump: ■ ondersteunt startende MFI’s met deskundigheid en eigen vermogen; ■ verstrekt leningkapitaal met een hoog risico aan MFI’s die uit de startfase doorgroeien naar volwassenheid; ■ verstrekt leningkapitaal met een laag risico aan volgroeide, stabiele MFI’s.
104
Behalve de uitzettingen van het ASN-Novib Fonds beheert Triple Jump de leningenportefeuille van Oxfam Novib, Calvert Social Investment Foundation en SNS Institutional Microfinance Fund. Momenteel beheert Triple Jump een equity- en leningenportefeuille van circa € 200 miljoen.
De ASN Foundation Onze betrokkenheid reikt verder dan alleen duurzaam bankieren. Elk jaar schenkt de ASN Bank een deel van haar winst aan projecten en organisaties die bijdragen aan haar missie. Om ons giftenbeleid te formaliseren is in 2004 de Stichting ASN Foundation opgericht. De stichting geeft haar eigen jaarverslag uit.
Historie
In de jaren tachtig en negentig groeide de ASN uit tot een echt ideële bank, zowel in haar producten als in de kantoororganisatie. Zij introduceerde duurzame beleggingsfondsen, met als eerste het ASN Aandelenfonds in 1993. De ‘bijzondere beleggingscriteria’ van de ASN op gebied van mensenrechten en milieu werden geformuleerd als uitgangspunt voor de selectie van zowel de beleggingen van de fondsen als de investeringen van de spaargelden. In 1996 veranderde de ASN haar naam in ASN Bank. Uit de nauwere samenwerking van de financiële instellingen die waren verbonden met de vakbeweging, was in 1990 de REAAL Groep ontstaan. Daarin kreeg de ASN een zelfstandige plek. In 1997 fuseerde de REAAL Groep met SNS Groep en werd de ASN Bank een dochtervennootschap van SNS Bank. De ASN Bank breidde het aantal beleggingsfondsen uit tot zeven, waaronder een groen en een sociaalethisch fonds. Het belangrijkste accent bleef echter liggen op sparen; de bank introduceerde diverse succesvolle spaarrekeningen. Tevens ontwikkelde zij een grote expertise in de financiering van duurzaam bouwen en duurzame energie-opwekking. In 2009 introduceerde zij een betaalrekening, de ASN Bankrekening, en in 2010 de ASN Creditcard. Daarmee werd zij een complete financieel dienstverlener voor klanten die hechten aan eenvoud, transparantie en idealen.
Op 21 januari 1960 werd de ASN opgericht als bank van de socialistische arbeidersbeweging. Het voornaamste doel was werknemersspaarregelingen op maatschappelijk verantwoorde manier uit te voeren. Vanaf het begin overtrof de toestroom van particulier spaargeld echter die van spaarregelingen. Om die toestroom op te vangen, introduceerde de ASN in 1960 als eerste Nederlandse spaarbank het giraal sparen. De bank investeerde vanaf het begin het spaargeld zoveel mogelijk volgens vakbondsprincipes, bijvoorbeeld in de publieke sector en op sociaal-cultureel terrein. Toch werd zij niet de ‘bank voor de vakbeweging’ die de oprichters voor ogen had gestaan. Daarom verlegde de ASN vanaf de jaren zeventig haar focus naar een nieuwe doelgroep: de mensen die betrokken raakten bij kwesties als oorlog en vrede, mensenrechten en discriminatie, internationale economische verhoudingen en het milieu.
Jaarverslag 2010 ASN Bank
Bijlage 5 Raad van commissarissen, raad van advies en directie ASN Bank Raad van commissarissen De heer Ernst-Jan Boers De heer Henk Kroeze De heer Rob Langezaal (voorzitter)
Raad van advies Mevrouw Saskia Noorman-Den Uyl (voorzitter) De heer Hans Kamps Mevrouw Mirjam de Rijk (tot april 2010) De heer Jan van der Kolk
Directie ASN Bank De heer Ewoud Goudswaard De heer Jeroen Jansen
ASN Beleggingsinstellingen Beheer B.V. De heer Bas-Jan Blom en Directie ASN Bank: De heer Ewoud Goudswaard De heer Jeroen Jansen
Personalia Raad van commissarissen De heer Ernst-Jan Boers Ernst-Jan Boers (1966) is sinds 2009 CFO van SNS Retail Bank. Hij begon in 2007 bij SNS Reaal als directeur Group Finance. De eerste zeven jaar van zijn carrière werkte hij bij Ernst & Young. Daarna was hij zes jaar werkzaam bij REAAL Verzekeringen. Vervolgens bekleedde hij gedurende acht jaar de functie van directeur bij ABN AMRO Hypotheken Groep en haar rechtsvoorgangers. Ernst-Jan Boers is tevens voorzitter van de Raad van Comissarissen van ASN Groenbank.
De heer Henk Kroeze Henk Kroeze (1958) is sinds 2008 CEO van SNS Retail Bank. Hij begon zijn carrière bij SNS Bank in 2005 als CFO. De afgelopen twintig jaar heeft hij verschillende directiefuncties vervuld bij Credit Lyonnais Bank Nederland, Generale Bank Nederland, Fortis Bank en NIB Capital. Hij bekleedt commissariaten bij Investing en Bunel Personnel Services.
De heer Rob Langezaal Rob Langezaal (1958) is sinds november 2007 lid van de directie van SNS Retail Bank. Hij is verantwoordelijk voor de portefeuille marketing, verkoop en productmanagement en de labels ASN Bank en SNS Fundcoach. Rob Langezaal heeft ruim twintig jaar managementervaring als CEO, divisiemanager en general manager in uiteenlopende functies in de consumenten- en zakelijke markt. Hij is lid van de Raad van Advies bij XS4ALL Internet B.V. en voorzitter van de Raad van Commissarissen van Kasteel Oud Poelgeest. Tevens is hij lid van de Raad van Comissarissen van ASN Groenbank.
Raad van advies Mevrouw Saskia Noorman-Den Uyl Saskia Noorman-den Uyl (1946) werd in 1978 lid van de gemeenteraad van Heemstede, in 1985 ook wethouder voor welzijn, cultuur, sociale zaken, werkgelegenheid en personeel. In 1990 werd zij directeur van de Sociale dienst in Leiden, in 1992 van de Dienst Economische en Sociale zaken in dezelfde stad. Van 1994 tot 2006 was zij lid van de Tweede Kamer voor de Partij van de Arbeid, met als aandachtsgebied Sociale Zaken; ook was ze voorzitter van de vaste commissie voor Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. Sinds 1 januari 2008 is Saskia Noorman-den Uyl voorzitter van de Raad van Toezicht van de Koninklijke Visio. Zij heeft verschillende nevenfuncties: voorzitter Landelijke Organisatie Sociaal Raadslieden, voorzitter Stichtingsbestuur feministisch maandblad Opzij, voorzitter Stichting Lorentz Mobiel en secretaris bestuur Stichting Dr. J. M. den Uyl-lezing.
De heer Hans Kamps Hans Kamps (1952) combineert een veelheid aan functies. Hij is voorzitter van de Algemene Bond Uitzendondernemingen (ABU) en Kroonlid van de Sociaal Economische Raad (SER). Daarnaast is hij publicist en schrijft hij columns voor het Financieele Dagblad. Zijn overige functies concentreren zich op – maar zijn niet beperkt tot – jeugd, arbeidsmarkt en ondernemerschap. Zo is hij voorzitter van de MO-groep Jeugdzorg. Hij bekleedt diverse commissariaten en is lid van de raad van advies of de raad van toezicht van uiteenlopende ondernemingen, waaronder de KPC Groep, Eurindustrial, FD Mediagroep, Staatsloterij en SITA. Hij is ook zelf actief als ondernemer, als mede-eigenaar van Governance Support, Verzekerd Wonen Nederland en Thoeris Uitgeverij.
105
De heer Jan van der Kolk Jan van der Kolk (1953) heeft academische opleidingen in milieukunde en management consultancy. De afgelopen twintig jaar heeft hij verschillende functies vervuld bij KPMG. Zo was hij lid van de directieraad van KPMG Consulting en managing partner van KPMG Sustainability. Thans is hij zelfstandig adviseur. Hij heeft vele projecten uitgevoerd bij grote ondernemingen op het gebied van duurzaamheidsstrategie en -verslagen, managementsystemen en duurzaam beleggen bij financiële instelllingen. Hij heeft verschillende nevenfuncties, zoals die van voorzitter van de beleggingsadviescommissie van de Diaconie van de Protestantse gemeente in Den Haag en voorzitter van de jury voor de Verantwoord Ketenbeheer Award van de Vereniging van Beleggers in Duurzame Ondernemingen (VBDO). 106
Directie ASN Bank en ASN Beleggingsinstellingen Beheer B.V.
In 2000 trad hij aan als manager Maatschappelijke Strategie bij Concern Communicatie SNS REAAL. Tevens maakte hij deel uit van de staf van de ASN Bank, ter ondersteuning van de toenmalige directie. In 2001 werd hij adjunct-directeur van de ASN Bank. Jeroen Jansen is onder meer penningmeester van Stichting Avondster en zit in de progammaraad van MVO Nederland.
De heer Bas-Jan Blom Bas-Jan Blom (1962) is als directeur ASN Beleggingsinstellingen Beheer B.V. verantwoordelijk voor het spaarbedrijf en de beleggingsfondsen van de ASN Bank. Tevens is hij directeur van ASN Groenbank. Voorheen heeft hij acht jaar bij Schretlen & Co gewerkt, waar hij verschillende managementfuncties vervulde op het gebied van financiële planning, relatiemanagement en beleggingsadvies. Daarvoor was hij vijftien jaar werkzaam bij ABN AMRO. Bas-Jan Blom is bestuurslid van de Stichting de Putsche Ruiters.
De heer Ewoud Goudswaard Ewoud Goudswaard (1958) is sinds 2001 algemeen directeur van de ASN Bank. Hij begon zijn carrière bij de NMB Bank, later ING Bank, in het kredietrisicomanagement voor (grote) zakelijke relaties. Vanaf 1992 bekleedde hij directiefuncties in Haarlemmermeer, Amsterdam en Rotterdam; vanaf 1997 was hij van voorzitter van de directie van het district Midden-Holland. Ewoud Goudswaard is penningmeester van het Nationaal Comité 4 en 5 mei en het Nationaal Fonds 4 en 5 mei, en lid van de Raad van Advies van de Club van Rome Nederland en van de Raad van Advies van Plan Nederland. Tevens is hij voorzitter van de Raad van Commissarissen van ASN Vermogensbeheer B.V. en lid van de Raad van Commissarissen van ASN Groenbank N.V.
De heer Jeroen Jansen Jeroen Jansen (1962) is sinds 2005 directeur van de ASN Bank, met marketing, communicatie, public relations, vermogensbeheer, duurzaamheidsbeleid en research als voornaamste aandachtsgebieden. Hij is ook lid van de directie van ASN Beleggingsinstellingen Beheer B.V. Jeroen Jansen begon zijn bankcarrière bij Triodos Bank. In 1995 ging hij naar de Hollandse Koopmansbank (nu SNS Asset Management). Daar ontwikkelde hij vermogensbeheerdiensten en duurzaamheidsresearch voor institutionele beleggers, maatschappelijke instellingen en de ASN Bank.
Jaarverslag 2010 ASN Bank
ASN Bank Postbus 30502 2500 GM Den Haag Tel. 0800 – 03 80 (gratis) Fax 070 – 361 79 48 E-mail
[email protected] www.asnbank.nl
Jaarverslag 2010 ASN Bank
Geld(t) vertrouwen? ASN Bank Jaarverslag 2010
ASN Bank Jaarverslag 2009
Financiële resultaten en prestaties op het gebied van maatschappij en milieu