inhoud
Geld komt uit het niets
Inleiding
1
Geld en waarde
19
2
De destructieve invloed van rente
41
3
De ontwikkeling van het huidige financiële stelsel
61
4
George Soros, profiel van een mega-speculant
81
5
Het IMF als uitvoerder van de shocktherapie
107
6
BIS, bank van de bankiers
117
7
De Europese Unie, een project van de elite
143
8
Het ESM en begrotingspact
157
9
Goud, wie het bezit heeft macht
177
1 0 Gewetenloos bankieren en speculeren
189
1 1 Het Instituut voor Religieuze Werken
211
1 2 Het oude en het nieuwe paradigma
223
1 3 Complementair geld en lokale economie
233
7 11
1 4 Hoe gaan we verder als het financiële stelsel instort? 259
Interviews en visies
267
Bronnenlijst
319
5
Inleiding
H
et financiële stelsel wankelt. In 2012 ligt de nadruk op de euro. Dit wil niet zeggen dat de dollar, de yen, de sterling of andere munteenheden niet onder druk staan. Het lijkt erop dat de aandacht wordt afgeleid van die andere munteenheden, door een actie die veel weg heeft van een bewuste poging om de euro te vernietigen. Het lijkt er bovendien op, dat de bedenkers van dit plan al in hun opzet zijn geslaagd. Ondanks omvangrijke steun, die door noodfondsen, de Europese Centrale Bank en het IMF is verleend om de zwakkere landen zoals Griekenland, Portugal, Ierland en Spanje boven water te houden, is er duidelijk een groot gebrek aan vertrouwen in de euro. De Griekse economie en de Grieken staan op de rand van de afgrond. Het volk gaat gebukt onder onredelijk zware bezuinigingen. Als de enorme Griekse schulden zouden worden afgeschreven, dan gaat er een golf van problemen over de financiële wereld komen, die ook de Noord-Europese landen en banken zal treffen. De verknooptheid tussen de rijke en de arme eurolanden (de zogeheten PIIGS landen: Portugal, Italië, Ierland, Griekenland en Spanje), is groot.
11
g e l d ko mt u i t h e t n i e t s
Hoe leven de Grieken? In een kleine taverne in Athene sprak ik met de Griekse journalist Aris Hadjigeorgiou over de alarmerende toestand waarin zijn land verkeerde. Hij had het over de achterbakse manier, waarop de top van de Griekse media was verbonden met de politiek, waardoor inhoudelijke verslaggeving over financieel mismanagement werd geblokkeerd en de hoop op het oplossen van de crisis in rook opging. En hij merkte kleine zaken op, zoals brochures onder ruitenwissers van auto’s waarin beschreven stond, hoe bedrijven Griekenland zouden kunnen ontvluchten. Toen ik Hadjigeorgiou vroeg wat de invloed was van de crisis op zijn persoonlijke leven, gaf hij toe dat het leven steeds moeilijker werd. Om daarna, duidelijk geëmotioneerd, te zeggen dat hij door zijn werkgever al vier maanden niet was betaald. Niet alleen hij, al zijn collega’s. Toch was dit geen reden voor hem en zijn collega’s om te vertrekken, omdat er geen enkele andere optie was. En dit is tekenend voor het huidige Griekenland. Iedereen praat onophoudelijk over de economie, over Merkel en de E.U., over de onderling ver-
12
inleiding
weven elite die Griekenland al zo lang bestuurt en over de problemen van henzelf en van hun buren. Het leven speelt zich af in een collectieve trance, gelardeerd met galgenhumor. Alle indicatoren geven de voor Europese begrippen onvergelijkbaar rampzalige ontwikkeling aan waarin Griekenland verkeert. Een kwart van de Griekse bedrijven is failliet gegaan sinds 2009, de helft van de bedrijven is niet in staat om de lonen uit te betalen. Het zelfmoord percentage is in de eerste helft van 2011 met 40% toegenomen. Er heeft zich een ruilhandel ontwikkeld om de Grieken niet volkomen afhankelijk te laten zijn van het kapotte financiële stelsel. Bijna de helft van de bevolking onder 25 jaar is werkloos. Vorig jaar september werd een voorlichtingsbijeenkomst over emigratie naar Australië bezocht door 12.000 mensen, een jaar eerder waren het er niet meer dan 42. Griekse bankiers informeerden mij dat er ongeveer een derde van het spaargeld was opgenomen, veel van dit geld was in de ‘oude sok’ gestopt. Een van hen zei tegen me: ‘Wie zou er ook een Griekse bank vertrouwen’ deel van een artikel , geplaatst in new york times magazine op
13
februari
2012
Tegelijkertijd is er de opkomst van de BRICS landen: Brazilië, Rusland, India, China en Zuid-Afrika. Hiervan heeft China de sterkst opkomende economie en dit land is tevens de grootste schuldeiser van de Verenigde Staten. De schuld van de Verenigde staten is immens en telt in 2012 al meer dan 15 biljoen dollar. Dit is het gevolg van decennialang vullen van het ene gat met het andere nog grotere gat om de V.S financieel overeind te houden. China koopt veel Amerikaanse staatsleningen en houdt daardoor de koers van de dollar hoog ten opzichte van de Chinese munt (de yuan), waardoor de grootschalige export van China naar de Verenigde Staten in stand kan worden gehouden. Tegelijkertijd worden de opkomende markten overstelpt met dollars van investeerders die in de betreffende landen hun geluk zoeken, omdat de economieën van de rijke westerse landen het spoor bijster zijn geraakt. De voortdurend groeiende dollarreserve doet de Chinezen
13
g e l d ko mt u i t h e t n i e t s
nog meer vrezen voor de ondergang van de dollar, want dan zou China grote verliezen lijden. Daarom probeert China haar dollarreserve te verminderen. Eén van de methodes om die vermindering te realiseren, is door de handel in dollars terug te brengen. In maart 2012 hebben de BRICS landen om deze reden gesproken over een gezamenlijke eigen munt om daarmee de hegemonie van de dollar te doorbreken. Door in goud te betalen, omzeilen New Delhi en Beijing de bevriezing van de banktegoeden van Iran. Deze bevriezing is het gevolg van het olie-embargo, dat de ministers van Buitenlandse Zaken van de EU op maandag 23 januari 2012 overeenkwamen. De EU kocht tot het embargo 20% van de olie export van Iran. De enorme bedragen die met deze transacties gepaard gaan, zullen de prijs van goud opstuwen en die van de dollar op de wereldmarkten drukken. India koopt voor een waarde van $ 12 miljard dollar per jaar ruwe olie van Iran, ongeveer 12% van het totale binnenlandse verbruik. New Delhi gaat de transacties volgens de eerdergenoemde bronnen uitvoeren via twee staatsbanken: de in Calcutta gevestigde UCO Bank, waarvan de raad van bestuur is samengesteld uit leden van de Indiase overheid en de Turkse bank Halk Bankasi (Volksbank), evenals de UCO Bank in handen van de overheid. Met het oog op de komende sancties bezocht een delegatie uit India onlangs Teheran om de betalingsopties te bespreken. Officieel werd medegedeeld dat de betaling voor de olie in rupees en in yen zou worden gedaan. Een motief voor de switch naar goud werd niet gegeven. India omzeilt hiermee de door de VS geleide Europese sancties tegen de internationale olie en financiële sectoren van Iran. Turkije kondigde vorige week publiekelijk aan dat het zich niet zou aansluiten bij een sanctie tegen Iran vanwege het nucleaire programma van dat land, tenzij het daartoe gedwongen zou worden door de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties. De beslissing van de EU van maandag 23 januari 2012 heeft een onmiddellijke beëindiging van het tekenen van nieuwe oliecontracten door de
14
inleiding
EU tot gevolg, terwijl bestaande contracten worden uitgevoerd tot 1 juli 2012. Op deze datum wordt het embargo, opgelegd door de Verenigde Staten, definitief. De Europese ministers van Buitenlandse Zaken kwamen ook overeen, dat de tegoeden van de Centrale Bank van Iran in het buitenland zouden worden bevroren. De schade die deze sancties aanbrengen aan de Iraanse economie zal voor een belangrijk deel worden verzacht door de olieleveranties aan India en China in ruil voor goud. China heeft eveneens verklaard tegenstander te zijn van sancties tegen Iran. Betrouwbare informatiebronnen geven verder aan, dat Teheran in gevorderde onderhandelingen is met China en Rusland om de betalingen voor olie in andere valuta dan in US dollars te regelen. Over de manier waarop dit zal worden geregeld, worden vooralsnog geen mededelingen gedaan. bron : www . debka . com ,
23
januari
2012
Dat het huidige financiële stelsel aan zijn einde zal komen staat niet langer ter discussie. De vraag is alleen wanneer en hoe het gaat gebeuren. De wereldwijde financiële en politieke instabiliteit en het gebrek aan internationale consensus over tal van onderwerpen zijn de voornaamste redenen waarom het ongetwijfeld fout zal gaan. De problemen zijn bewust gecreëerd door toepassing van de shock and awemethode. Deze methode wordt door Amerikaans auteur Naomi Klein indringend beschreven in haar boek Shock Doctrine. Ondertussen wordt er, nadat de rook is opgetrokken van de financiële crisis die in 2007 begon, opnieuw vrolijk verder gespeculeerd. Particuliere beleggers, hedgefunds en investeringsbanken gokken op grote schaal: zolang er geld in het laatje komt is het allemaal in orde. Het is echter duidelijk dat deze praktijken in hoge mate bijdragen aan de instabiliteit van het financiële systeem. De meeste analisten en instituten verwachten een instorting van dit systeem. McKinsey publiceert in februari 2010 het rapport Debt and Deleveraging en concludeert dat het
15
g e l d ko mt u i t h e t n i e t s
‘Argentijnse scenario’ het meest waarschijnlijke is. Dit scenario houdt het volgende in: wanneer het beleid van de kunstmatig laag gehouden inflatie van de centrale banken op een gegeven moment niet langer houdbaar is, volgt er hyperinflatie. Hyperinflatie heeft een zeer snelle ontwaarding van het geld tot gevolg en daardoor zullen de prijzen in een niet meer te stuiten tempo stijgen. Hyperinflatie is de grootste nachtmerrie van alle regeringsleiders over de hele wereld, omdat het leidt tot grootschalige betogingen, sociale onrust, protesten, instabiliteit, plunderingen, criminaliteit en zelfs tot oorlog. De gebeurtenissen volgen zich in zo’n snel tempo op, dat de verwarring en de chaos met de dag toenemen. De injectie van 1 biljoen euro, die de Europese Centrale Bank (ECB) begin 2012 in het financiële systeem heeft gedaan, lijkt al uitgewerkt in september 2012. De steunoperatie aan Griekenland, waarover overeenstemming werd bereikt in maart 2012, bleek een maand later alweer onvoldoende te zijn. In dit boek wil ik u laten zien dat alle sectoren in de samenleving zijn verziekt door het geld. Degenen die zich drie eeuwen geleden het recht hebben toegeëigend om geld uit het niets te scheppen en daardoor een onmetelijk vermogen hebben verworven, beschikken over een haast grenzeloze macht over de mensheid en deinzen er niet voor terug om die op een weerzinwekkende wijze in te zetten. Dit alles speelt zich af in een periode, waarin tegelijkertijd bij velen het verlangen naar vernieuwing en een betere samenleving steeds sterker wordt. Het verlangen naar een wereld, waarin mensen niet uit eigenbelang, hebzucht en angst handelen, maar uit heelheid en verbinding leeft bij steeds meer mensen. Overal op de wereld zijn er al initiatieven genomen om een economie tot ontwikkeling te laten komen, waarin rijkdom wordt gemeten aan het welbevinden van mensen en aan de mate van gezondheid en geluk, in plaats van aan bezit en geld. Geen regels, geen controle en geen propaganda. Dat is een toekomst om van te dromen. De wereld van onbegrensde hebzucht, onrealistisch hoge bonussen en geld verdienen met geld lijkt tot dusver echter nog de enige realiteit.
16
inleiding
In de media lezen we niet anders. Toch is de wereld van de economie van het geluk minder ver weg dan we geneigd zijn te denken, als we afgaan op de officiële berichtgeving. Het klinkt wellicht paradoxaal, maar ik nodig u uit om het cynisme van u af te gooien en u open te stellen voor de vele nieuwe mogelijkheden die zich, al is het nog aarzelend, tonen aan de wereld. Laten we een einde maken aan dit financiële stelsel, dat ons al meer dan drie eeuwen heeft meegesleept van crisis naar crisis en van oorlog naar oorlog. Ik hoop oprecht dat u na het lezen van de vele feiten en argumenten in dit boek ervan overtuigd bent dat wij radicaal afscheid moeten nemen van het huidige financiële stelsel.
17
