GEBIEDEN
4 havo 3 Stedelijke gebieden
4-5
Probleemwijken • Groot aandeel sociale huurwoningen • Slechte kwaliteit woonomgeving • Afname aantal voorzieningen • Toename asociaal gedrag • Sociale en etnische spanningen • Imago van de wijk verslechtert • Stijgend aandeel lage inkomensgroepen Oplossing jaren 80? stadsvernieuwing Oplossing jaren 90?
herstructurering
Problemen in de stad aanpakken (stedelijke vernieuwing)
• • • • • •
Jaren 80: (aanleiding: verkrotting) Verbeteren kwaliteit sociale huurwoningen Renovatie, en sanering (=slopen en daarna nieuwbouw) Geringe huurverhoging Vooral in 19e-eeuwse arbeiderswijken Bevolkingssamenstelling verandert niet
Dit proces heet: • • • • • •
Stadsvernieuwing
Jaren 90: (doel: binnenhalen bewoners met hogere koopkracht) Verbeteren hele opzet van de wijk Slopen slechtste huizen, nieuwbouw duurdere prijsklasse (koop) Verbeteren openbare ruimte (meer open ruimte, parken etc) In 19e-eeuwse wijken én in na-oorlogse wijken uit 1960-70 Verandering bevolkingssamenstelling (bewuste keuze)
Dit proces heet:
Herstructurering
Als er meer rijkere inwoners komen wonen heet dat:
Gentrification
Herstructureringsplan Hoograven (Utrecht) Wat is hier nieuw?
Herstructurering de Pijp (Amsterdam-Zuid) Plan van aanpak voor ruim 500 woningen/bedrijfsruimten in De Pijp. Dit leidde tot een vervolgopdracht voor het procesmanagement van de herstructurering van 110 woningen en 10 bedrijfsruimten (2004-2007).
Schematische opbouw van een stad Van binnen naar buiten wordt de stad steeds: nieuwer Waar is gentrification?
Bij herstructurering zijn bij de beste plekken: waarom? • Bereikbaarheid: vlak bij het spoor: • Aantrekkelijkheid: aan het water
Breda: herstructurering Spoorbuurt
station
binnenstad Door welk liggingskenmerk is donkerbruine wijk geschikt voor herstructurering? Nabijheid van de binnenstad en station. Ligging aan het water. Zal er gentrification optreden? Ja, grote kans
Amsterdam
Waar is gentrification? In het centrum en in de 19eeeuwse wijken rond het centrum
Arm en rijk in Arnhem
Waaruit leidt je af dat er er segregatie is? Er is een groot verschil tussen arme en rijke wijken. Van welke aard is de segregatie? Het is segregatie naar welvaart (inkomen)
Bevolkingssamenstelling: etniciteit
G4: de 4 grootste steden G14: de 14 daarna grootste steden.
Waaruit leidt je af dat er segregatie is? Twee dingen noemen. Hoe groter de stad, hoe meer niet-westerse allochtonen er wonen. In aandachtswijken wonen relatief meer niet-westerse allochtonen. Van welke aard is de segregatie?
Segregatie naar etnische achtergrond. Deze is in Nederlandse steden sterker dan segregatie naar welvaart.
Aanpak stedelijke problemen zoals tot nu toe besproken:
• Verbetering bereikbaarheid • Aantrekken hoogwaardige voorzieningen in de stad -> trekt extra bezoekers/klanten, ook voor voorzieningen met lage drempelwaarden • Stimuleren en aantrekken creatieve sector in de stad en verder de kenniseconomie in het algemeen.
• Stedelijke vernieuwing door stadsvernieuwing en door herstructurering
Paragraaf 5
Grote steden verder helpen in hun ontwikkeling door:
•Bestuurlijke samenwerking: (gemeenten onderling en/of met provincies); reden daarvoor? *Publiek-Private Samenwerking (PPS):
reden daarvoor?
(Hoofdvraag par 5)
Bestuurlijke samenwerking Waarom bepaalt de stadsregio het aantal nieuwbouwwoningen en niet de gemeentes? Afstemming tussen gemeenten nodig, voorkomen leegstand of tekort
Regionale samenwerking Stadsregio Amsterdam
Ook met gemeenten buiten de stadsregio zijn afspraken over nieuwbouw. Welke relaties hebben al deze gemeenten met Amsterdam?
• werk (forensisme) • voorzieningen (winkels, uitgaan, ziekenhuis, opleidingen etc.)
Randstad urgent
De Randstad: 4 provincies, vele gemeentes. Er is veel overleg nodig. Beter: één bestuur voor de hele Randstad! Of niet? Het bestuur zal efficiënter (en goedkoper) zijn, maar staat dan wel verder van de burger af.
Bevolkingsontwikkeling in gemeenten Wat zijn de krimpgebieden van Nederland? De grote en middelgrote steden en de uiteinden van het land: Zeeland, Limburg en Groningen. Waarom is dit belangrijk? Bij krimp kans op: • leegstand • economische achteruitgang • verloederen voorzieningen
Amsterdam Zuidas 2009 Problemen: infrastructuur is een barrière, veel hinder.
Verspilling van (dure) ruimte.
Wat voor wijk is dit? Een wijk met veel zakelijke dienstverlening op een verkeersknooppunt. Oplossing: de wijk wordt geherstructureerd, zie volgende dia.
Zuidas in de toekomst?
Speciale architectuur en meervoudig ruimtegebruik: infrastructuur en parkeren ondergronds. Prijskaartje: 750 miljoen. Wie betaalt dat? De overheid en het bedrijfsleven in publiek private samenwerking
Drie algemene regels: • Arme en rijke inwoners in Nederlandse stad wonen gesegregeerd. Maar ruimtelijke segregatie naar etnische achtergrond is sterker! • Stadsvernieuwing: woningvoorraad fysiek opknappen. Herstructurering: ook samenstelling woningvoorraad verandert. Hierdoor verandert ook de bevolkingssamenstelling. • Stedelijke (economische) ontwikkeling vereist dat stadsbesturen samenwerken: met andere gemeenten, met de provincie, met het Rijk, met andere maatschappelijke organisaties en met de particuliere sector (bedrijven).
