Geachte lezer,
De HGJB is vorig jaar een bezinningstraject gestart om boven tafel te krijgen waar de verontrusting van een aantal gemeenten over de koers van de HGJB vandaan komt. Deze verontrusting kwam mede tot uiting in de ontwikkelingen rond het Hervormd Jeugdcontact en de oprichting van het platform Hervormd Jeugdwerk. Om deze bezinning goed te doen is een klankbordgroep ingesteld. Met deze brief willen wij, bestuur en klankbordgroep HGJB, u informeren over het bezinningstraject en het bijbehorende bestuursbesluit. In dit bestuursbesluit is weergegeven hoe de HGJB vanuit haar grondslag de breedte van haar achterban kan en wil dienen in de geloofstoerusting van kinderen, tieners, jongeren en gemeenten. Bezinningstraject In het voorjaar 2011 heeft de HGJB een aantal predikanten bereid gevonden om in een klankbordgroep zitting te nemen, te weten ds. W.J. Dekker, ds. M. Maas, ds. P.J. Teeuw en ds. A.L. Van Zwet. Zij hebben, in opdracht van het bestuur, een kritische reflectie gegeven op - de verwoording van de identiteit van de HGJB in haar grondslag en of deze verwoording voor het gehele werkveld herkenbaar en betrouwbaar is; - de uitwerking en vertaling van deze grondslag in de producten van de HGJB. De bijeenkomsten hebben tot de navolgende bevindingen geleid. Grondslag De verschillende bestaande teksten over de grondslag zijn in overleg met de klankbordgroep herschreven tot één samenhangende tekst (zie bijlage I). In de eerdere teksten waren de heilshistorische lijn en heilsordelijke lijn niet evenwichtig beschreven. Dat is in deze tekst hersteld. De klankbordgroep heeft geconcludeerd dat deze tekst voor het hele werkveld herkenbaar en betrouwbaar beschrijft hoe de HGJB haar hervormd-gereformeerde grondslag in de praktijk wil uitwerken. Producten De klankbordgroep heeft ook gekeken naar de manier waarop de HGJB haar missie in de praktijk vormgeeft. Een aantal kernproducten zijn door hen getoetst. De centrale vraag hierbij was of de producten van de HGJB in lijn zijn met haar grondslag en of ze in die zin herkenbaar en betrouwbaar zijn voor de breedte van de achterban. De klankbordgroep waardeerde de algehele uitwerking van de producten als professioneel en verzorgd. Ook constateerde de klankbordgroep dat de vormen die gebruikt worden in de programma’s voor het jeugdwerk voor kinder- en tienerclubs en jeugdverenigingen voldoende diversiteit bieden om de verschillende gemeenten in het werkveld te dienen. Gemeenten weten echter niet altijd hoe, voor wie en op welke plek in de gemeente ze het materiaal kunnen inzetten en zouden meer geholpen kunnen worden om uit het aanbod een programma op te zetten dat past bij hun groep en gemeente.
De activiteiten en de bladen Spirit en Cruciaal gaven daarentegen meer aanleiding tot kritische opmerkingen. Taal, toon en gebruikte beelden doen bepaalde lezers afhaken en zijn niet altijd nodig. Hierdoor wordt afbreuk gedaan aan de inhoud. De klankbordgroep gaf de organisatie verder nog een aantal aandachtspunten mee. -
-
-
-
-
Herkenbaarheid in vorm is een belangrijke drager voor vertrouwen in de inhoud. Kortsluiting tussen de inhoud en de manier waarop de HGJB naar buiten treedt, leidt ertoe dat gemeenten de boodschap niet meer ontvangen. Het is belangrijk dat de HGJB in de vorm bij de stijl van jongeren aansluiting blijft zoeken, maar dat doet op zo’n manier dat de inhoud spreekt. Soms betekent dat je hun cultuur positief bevestigt, een andere keer kritisch benadert. De kinderdoop is het getuigenis van God dat kinderen, tieners en jongeren met Hem verbonden zijn. Het is echter niet vanzelfsprekend dat ze zich tot God bekeren, Hem geloven en Hem gehoorzaam zijn. Dit betekent voor het jeugdwerk, dat een indringend appel op de kinderen en jongeren gedaan wordt om in een weg van bekering en geloof voor de Heere te leven. Laat de spanning die het geloof, het leven met de Heere God eigen is (bijvoorbeeld tussen de nabijheid van God in Christus en Gods heiligheid of het aanbod van genade en de persoonlijke bekering die dat vraagt) staan en breng deze ter sprake. Laat het spreken over Gods genade in Jezus Christus samen opgaan met de erkenning van schuld en berouw over de zonde. De mens is tegelijk zondaar en rechtvaardige in Christus. In de toon van berouw over de zonde wordt de heerlijkheid van Christus zichtbaar. Blijf naast de boodschap dat je als mens er mag zijn aandacht geven aan het feit dat we als mens zondaren blijven en leven in een gebroken realiteit De HGJB behandelt veel moreel-ethische dilemma’s van deze tijd; het is van belang dat daarbij voortdurend bedacht wordt dat de heiliging van ons leven ons geschonken wordt in Christus en niet van onszelf afhankelijk is; wij hoeven niet zelf te presteren.
De klankbordgroep geeft deze aandachtspunten mee als een aanmoediging om op een evenwichtige manier de grote woorden van Bijbel en belijden aan de orde te stellen in het materiaal en de activiteiten van de HGJB. Toerusting De klankbordgroep heeft op basis van de bevindingen de HGJB aanbevolen om zich te richten op toerusting en voorlichting van medewerkers, vrijwilligers, gemeenten en leidinggevenden. Deze toerusting zou moeten gaan over de kennis van de grondslag en de leefwereld van jongeren en over de toepassing van de grondslag en de grondtoon binnen de gegeven context. In alle materialen en activiteiten moet de grondslag en grondtoon doorklinken. Daarnaast zou een externe klankbordgroep de organisatie kunnen helpen om deze toerusting en voorlichting intern en extern steeds gaande te houden. Verder heeft de klankbordgroep aanbevolen om in het aanbod van materialen en activiteiten te differentiëren, niet door het ontwikkelen van een tweede materiaallijn naast de huidige, maar door beter gebruik te maken van de diversiteit die het huidige materiaal al biedt en daarin aan te sluiten bij de context van de jongeren en gemeenten. De gemeenten kunnen zo een keuze maken uit het aanbod van het materiaal dat bij hun gemeente past. Bij de ontwikkeling van nieuwe materialen en activiteiten is het zaak goed aan te sluiten bij de beoogde doelgroep. De klankbordgroep gaf aan dat de HGJB in het contact met de
gemeente duidelijk moet maken wat wel en niet aan producten bruikbaar is in die gemeente. Hierbij is de erkenning van de diversiteit aan jongeren in de gemeenten, voor de gemeenten zelf een belangrijk punt. Bestuursbesluit Het bestuur van de HGJB heeft de inzet van de klankbordgroep buitengewoon gewaardeerd. Het meedenken met de organisatie heeft voor de organisatie aangelegen punten opgeleverd. Het bestuur heeft de bevindingen van de klankbordgroep besproken en heeft naar aanleiding daarvan besloten om de uitwerking van de grondslag over te nemen. We sturen het in de bijlage mee, zodat u direct kennis kan nemen van het inhoudelijk fundament onder het werk van de HGJB waar de organisatie op aanspreekbaar wil zijn. Ten tweede heeft het bestuur de aanbeveling overgenomen om in de toerusting van medewerkers speciaal aandacht te geven aan kennis van de grondslag, van de verschillende leefwerelden van jongeren in het werkveld van de HGJB en hoe de grondslag en de grondtoon in elke gegeven context toegepast kan worden. Daarnaast wil de HGJB ook gemeenten en leidinggevenden hierin toerusten. Verder heeft het bestuur het advies overgenomen geen tweede materiaallijn voor de clubs en de verenigingen te ontwikkelen, maar de differentiatie in de ontwikkeling en realisatie van alle producten te laten doorwerken met wat er aan aandachtspunten is meegegeven vanuit de klankbordgroep. De HGJB treedt met één boodschap naar buiten en wil daarin dicht aansluiten bij de doelgroep. Daarvoor brengt de HGJB d.m.v. gebruikersonderzoeken voor het huidige aanbod onder meer in kaart hoe de gebruikersgroep is samengesteld en of deze samenstelling het werkveld van de HGJB evenwichtig vertegenwoordigd of niet. Verder organiseert de HGJB op projectniveau dat er sprake is van interne en externe meelezers waarbij er speciaal aandacht is voor de te bereiken doelgroep en wat dat betekent voor de te communiceren boodschap. De HGJB zal op organisatieniveau graag gebruik willen blijven maken van een klankbordgroep van theologen die feedback geeft op de producten van de HGJB. Het bestuur heeft het besluit gedeeld met het platform Hervormd Jeugdwerk in het kader van de gesprekken die er zijn om het werk van het platform in de toekomst. Het platform vindt het jammer dat er geen aparte materiaallijn ontwikkeld wordt en blijft zijn activiteiten de komende tijd voortzetten. De HGJB en het platform blijven met elkaar in gesprek over mogelijke samenwerking in de toekomst. Het blijft het streven van de HGJB om de breedte van de hervormd-gereformeerde achterban te bedienen en zo zorg te dragen voor onze kinderen, tieners en jongeren. We hopen dat de HGJB met de opbrengsten van dit bezinningstraject voldoende basis biedt voor (herstel van) vertrouwen in de koers van de organisatie en dat uw gemeente het werk van de HGJB zal (blijven) ondersteunen! Met vriendelijke groeten, namens bestuur en klankbordgroep, B.J.D. van Vreeswijk
W. de Jong
Voorzitter Bestuur HGJB
Secretaris Bestuur HGJB
De grondslag van de HGJB De HGJB draagt in haar naam de woorden Hervormd Gereformeerd. Deze woorden bepalen de identiteit van de organisatie. De betekenis van deze woorden komt tot uiting in de grondslag van de HGJB. Daarin staat dat de HGJB werkt in gehoorzaamheid aan de Bijbel en in gebondenheid aan de gereformeerde belijdenisgeschriften die zijn aanvaard op de Nationale Synode van Dordrecht 1618/1619. De HGJB licht graag toe wat deze grondslag in de praktijk betekent. De HGJB werkt in gehoorzaamheid aan Gods Woord, omdat de Bijbel het gezaghebbend Woord van God is. God openbaart zich in Zijn Woord. De HGJB gaat daarbij uit van de Bijbel alleen en in zijn geheel, sola en tota scriptura. Dat wil zeggen dat de Bijbel, Oude en Nieuwe Testament, voor zichzelf spreekt. De betekenis van de Bijbel is niet afhankelijk van mensen, van het verstand, de wil of het gevoel, de belangen of overtuigingen van mensen. Het Woord van God is een instrument van de Heilige Geest en kan ons bemoedigen, vertroosten en versterken, ons bestraffen, leren en een ontdekkende spiegel voorhouden. Gereformeerd zijn betekent voor de HGJB ook een bijzondere verbondenheid met de belijdenisgeschriften die de gereformeerde traditie heeft voortgebracht. Deze geschriften (de Heidelbergse Catechismus, de Nederlandse Geloofsbelijdenis en de Dordtse Leerregels) zijn voor de HGJB een leidraad bij de uitleg van de Bijbel. Ze helpen om telkens opnieuw, in alle facetten van het bestaan, op Gods Woord betrokken te zijn. De geloofsinhoudelijke beslissingen van toen geven de richting aan waarin we gehoorzaam kunnen zijn aan de Bijbel in het dagelijks leven van nu. Visie op schepping, verdorvenheid, verlossing en herschepping De gehoorzaamheid aan Gods Woord is het fundament waarop de HGJB haar werk baseert. Het bepaalt hoe de HGJB naar de wereld en in het bijzonder naar kinderen, tieners en jongeren kijkt. De Bijbel wijst telkens op God, op wie Hij is en wat Zijn gang door de geschiedenis met mensen is. We geloven en belijden dat God een plan heeft met Zijn schepping en dat dit zal uitlopen op de volkomen openbaring van Zichzelf en Zijn Koninkrijk. Deze heilshistorische lijn verwoordt de HGJB met begrippen die van oudsher in de gereformeerde traditie geklonken hebben: schepping, verdorvenheid, verlossing, herschepping. Wij geloven dat God de Schepper van hemel en aarde is. Hij sprak en het was er en Hij zag dat het goed was. Wij geloven dat wij in Adam in zonde gevallen zijn en gebroken hebben met God. De gehele schepping valt onder het juk van deze breuk. De breuk is vanuit de mens niet te herstellen. Het herstel ligt geheel en al in Gods genadig handelen. Dit is verwoord in het begrip sola gratia. In Christus biedt God onvoorwaardelijk Zijn genade aan. God zond Zijn Zoon om alle dingen tot Zichzelf te verzoenen (Kol. 1:20). God werd mens. Jezus leefde volledig naar Gods bedoeling. Hij stierf voor onze zonden en nam de verdorvenheid op zich. Om te delen in deze verlossing is persoonlijk geloof in Christus nodig. God wil met ieder mens een verbond aangaan en roept hem tot bekering om zo Zijn koninkrijk binnen te gaan (Matth. 4:17). Gods genade is onvoorwaardelijk, dat wil zeggen niet afhankelijk van onze daden, ons verstand, onze wil of ons gevoel. Hij is het die het geloof wekt, waardoor wij mensen ja en amen zeggen op Zijn aanbod van genade en ons overgeven aan Hem die eerst gesproken heeft. De vruchten van dit geloof zijn rechtvaardiging en heiliging, vergeving van zonden en dagelijkse bekering. Deze herschepping heeft als doel dat de mens telkens weer betrokken
wordt op het Woord en de beloften van God. In de dagelijkse omgang met God en Zijn Woord mag ieder mens groeien in genade en vernieuwing van heel zijn leven: verstand, wil en gevoel. De Heilige Geest zorgt ervoor dat de relatie met God werkelijkheid wordt in het leven, dat de mens zich Zijn heil mag toe-eigenen. Deze heilsorde wordt in de Heidelberger Catechismus kernachtig en krachtig verwoord met drie begrippen: ellende, verlossing en dankbaarheid. De werkelijkheid van ons zondige bestaan wordt stap voor stap herschapen. Dat gaat niet volgens een bepaald programma. Ellende, verlossing en dankbaarheid volgen elkaar niet simpelweg in de tijd op. Alle drie zijn ze op elk moment van invloed in het leven van een gelovige. Het bestaan van een gelovige kent daardoor wel een bepaalde spanning. Aan de ene kant hebben we te maken met het feit dat we zondige mensen zijn en onder invloed staan van de wereld waarin wij leven. De Bijbel is dan een kritische spiegel voor ons leven. Aan de andere kant is er in de Bijbel een troostvol getuigenis dat God de herschepping in Christus voltooid heeft en dit met Zijn Geest in ons wil realiseren. We mogen uitzien naar een toekomst waarin de hemel en aarde herschapen zullen zijn en zullen voldoen aan Gods bedoeling. Grondhouding De hierboven geschetste lijn bepaalt de doelstellingen van de HGJB: we willen jongeren vertrouwd maken met de kernbegrippen van de heilsgeschiedenis; we willen hen laten ontdekken dat zij, hoewel zij, zoals het klassieke doopformulier dat verwoordt, in zonden ontvangen en geboren zijn, als volwaardige leden van de gemeente ook kinderen van het verbond zijn aan wie God zijn belofte gestand wil doen; wij willen hen laten ontdekken dat wanneer zij met Jezus Christus leven, zij ook leven met God en dat dit vraagt om bekering en om heiliging; we willen hen laten zien dat de gereformeerde traditie een rijke en evenwichtige bron is die hen kan helpen bij het vinden van antwoorden op vragen die bij hen leven; we willen hen leren hun geloof en belijdenis uit te dragen en levende getuigen van Christus te zijn in deze wereld; we willen de mensen in de gemeente die om jongeren heen staan (kring van verbondenheid) handreikingen bieden om bovenstaande te doen. Hiervoor ontwikkelt de HGJB materialen en activiteiten waarbij de geloofsbegrippen aan bod komen in thema’s en toespraken bij activiteiten, in catechese- of gezinsmateriaal, in programma’s voor clubs en verenigingen, in artikelen van het blad Generator, in de liederenkeuze voor de HGJB-bundel Op Toonhoogte, enzovoort, enzovoort. Natuurlijk gaat het niet allemaal goed of vanzelf. De spanning tussen gebrokenheid en herschepping gaat de HGJB niet voorbij. Daarom is de grondhouding dat wij met gevouwen handen willen zoeken naar wegen die de Bijbel voor jongeren opent en hen laten zien welke rijke beloften God in Christus Jezus geeft. We willen ons werk doen in afhankelijkheid Hem, wetend dat Hij in Zijn soevereiniteit niet afhankelijk is van ons mensen.
