Games en Erfgoed – 2 oktober 2012 Meer informatie over het programma, de inhoud van de presentaties, sessies en workshops en achtergrond van de sprekers vindt u in deze PDF. Organisatie Deze dag wordt georganiseerd door de Taskforce Innovatie Regio Utrecht en Utrecht 2018, kandidaat Culturele Hoofdstad van Europa 2018. De Taskforce Innovatie Regio Utrecht (TFI) wil het innovatievermogen van bedrijven in de regio Utrecht versterken om zo economische groei te stimuleren. TFI doet dit door kennisinstellingen, (hier ontbreek een stuk) stimuleren en ondersteunen bij het vernieuwen van hun product, dienst of proces. In het kader van haar kandidatuur als Culturele hoofdstad van Europa 2018 zet Utrecht in op nieuwe verbindingen tussen games en erfgoed. Twee sterk vertegenwoordigde sectoren in de regio. De Inspiration Day op 2 oktober is tevens een aftrap om richting 2018 concreet vorm te geven aan deze ambitie. Daarnaast komt deze middag tot stand in samenwerking met diverse partners. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Irmgard Noordhoek via
[email protected] of 06-81290917 en Bregje Deben via
[email protected] of 06-47494734. Op de avond van 2 oktober vindt nog een Inspiration Day plaats namelijk “Gouden Geesten” (ik zou kiezen voor enkele aanhalingstekens). Een inspirerend jaarlijks netwerkevenement georganiseerd door Creative Connection, ondersteund door de TFI. Tussen beide events vindt uitwisseling plaats van interessante sprekers. ‘Gouden Geesten’ kan alleen op uitnodiging worden bijgewoond. PROGRAMMA Dagvoorzitter: Alice van Diepen (directeur archief Eemland te Amersfoort) 11.00
Inloop met broodjes
12.00
OPENING door Alice van Diepen en gedeputeerde Mariëtte Pennarts 1. GAMES EN ERFGOED BIJ HET TATE, door Sharna Jackson Een kijkje in hoe bij het Tate museum in Londen wordt omgegaan met het toepassen van games en game elementen om de collectie inzichtelijk te maken. 2. POSSIBLE PASTS, o.l.v. Valentijn Byvanck Drie gamebedrijven gaan ‘live’ hun voorstel pitchen op één erfgoedcase. U hoort dus drie uitwerkingen van één en hetzelfde uitgangspunt. Juist de gezamenlijke nabespreking zal alle partijen inspireren en nieuwe inzichten geven . 3. GAMEFUL INNOVATION, Next steps in enhancing the heritage experience, door Jeroen van Mastrigt-Ide Jeroen van Mastrigt schetst een inspirerend beeld van de erfgoed sector van de toekomst en welke rol het toepassen van games, game technologie en game design daarin speelt.
13.45
INTERACTIEVE SESSIES EN WORKSHOPS Er zijn 3 rondes met diverse interactieve sessies en workshops. U kunt kiezen uit de volgende mogelijkheden: 1. Business Model Canvas: ontwikkel zelf eenvoudig een model voor gaming en erfgoed 2. Goed opdrachtgeverschap 3. Wie, wat, waar in gameland 4. De crossmediale aanpak: erfgoed trans-situ 5. Wie van de drie, welke instelling heeft het beste game concept te pakken? 6. Learning by Doing bij het Universiteitsmuseum
7-8-9 3 Portfoliosessie met ieder 3 bedrijven Bij uw aanmelding kunt u uw voorkeur aangeven. 16.30 AFSLUITING Onder leiding van dagvoorzitter Alice van Diepen kijken we kort terug op de diverse deelsessies en discussiëren we over het vervolg op deze middag. 17.00
BORREL
INHOUD PRESENTATIE SPREKERS GAMES EN ERFGOED BIJ HET TATE, Sharna Jackson In haar presentatie zal Sharna Jackson een kijkje geven in hoe bij het Tate museum in Londen wordt omgegaan met het toepassen van games en game elementen om de collectie inzichtelijk te maken. Speciale aandacht is er voor de toepassingen voor jongere kinderen. Maar ook zal Sharna aandacht besteden aan de business cases en marketingstrategie die ten grondslag ligt aan deze applicaties en met geeft zij tips uit haar praktijk. Deze presentatie is uiteraard in het engels. POSSIBLE PASTS, o.l.v. Valentijn Byvanck Valentijn Byvanck presenteert een onderwerp uit zijn boek Blauwdruk (over de plannen die klaar lagen voor de activiteiten van het nationaal historisch museum in Arnhem). Dit voorbeeld is ook aangeboden aan drie verschillende game ontwikkelbedrijven, namelijk Tempeest, Monobanda en Whatsthehubbub. Elk bedrijf heeft een concept ontwikkeld op dit voorbeeld en presenteert tijdens dit onderdeel van de middag haar concept in een pitch. Na het pitchen geeft Valentijn Byvanck feedback maar zal hij u hier ook zelf om vragen. Wat spreekt aan,wat niet en waarom? Ook komt aan de orde hoe erfgoedinstellingen en Game ontwikkelaars goed kunnen samenwerken, welke taal eenieder spreekt en hoe kun je elkaar daarin vinden? GAMEFUL INNOVATION, Next steps in enhancing the heritage experience, Jeroen van Mastrigt-Ide In het afgelopen decennium is er ook in de erfgoedsector ervaring opgedaan met het ontwikkelen en toepassen van videogames voor doelstellingen op het gebied van bijvoorbeeld educatie of voorlichting. Steeds vaker gaat het hier niet meer om games op een scherm, maar om (digitale) games die gespeeld worden in fysieke ruimtes en buiten. De snelle opkomst van smartphones, tablets, sensoren en sociale netwerken heeft grote invloed gekregen op de manier waarop wij locaties beleven. De reële en virtuele wereld raken steeds meer geïntegreerd (Real Virtuality). We staan nog maar aan het begin van deze ontwikkeling die ook, of misschien wel juist, binnen de erfgoedsector een grote rol zal gaan spelen. Jeroen van Mastrigt schetst met behulp van voorbeelden een inspirerend beeld van erfgoedsector van de toekomst en gaat in op de rol die het toepassen van games, game technologie en game design daarin speelt. Wat vergt de opkomst van Real Virtuality van erfgoed instellingen? Hoe kunnen zij blijven innoveren en zinvol inspelen op nieuwe generaties doormiddel van het creatief toepassen van technologie en game design? INHOUD SESSIES Thema 1 Workshop: Business Model Canvas: ontwikkel zelf eenvoudig een model voor gaming en erfgoed Business Model Canvas is een gereedschap om op een simpele en visuele manier te toetsen of uw ideeën voor nieuwe activiteiten of producten passen bij uw organisatie. Geen lange teksten of moeilijke termen maar een makkelijke en snelle methode. De methode is geschikt voor toeristische bedrijven, erfgoed organisaties en gameontwikkelaars. In deze workshop maakt u aan de hand van verschillende thema’s op een actieve manier kennis met dit model. U krijgt een middel in handen om de kansen van een idee of project eenvoudig in beeld te brengen en te weten waar u moet beginnen. De focus ligt daarbij op nieuwe samenwerking en nieuwe verdienmodellen. Een ding is zeker: daarna kijkt u nooit meer hetzelfde naar uw ideeën voor games en erfgoed! Door Bon Uijting (Syntens) en Martine Spanjers (voorheen cultuurscout provincie Utrecht)
Thema 2 Sessie: Goed opdrachtgeverschap De mooiste tentoonstellingen, gebouwen of evenementen komen tot stand door een goede samenwerking tussen een bevlogen opdrachtgever en een ervaren professional. Waar een opdrachtgever met kennis, visie en een duidelijke focus en vraag heeft, kan een professional aan deze vraag een passende en creatieve invulling geven. Bij het ontwikkelen en toepassen van games en game design in de context van erfgoed is het niet anders. Het toepassen van games en game design in de context van erfgoedinstellingen is relatief nieuw. Daarom gaat de dialoog tussen opdrachtgever en opdrachtgever regelmatig mank.Opdrachtgevers hebben vaak een beperkt inzicht in de (on)mogelijkheden en werking van games en weinig kennis van het creatief- technische ontwikkelproces. Opdrachtnemers begrijpen de context van de opdrachtgever vaak maar ten dele. Hierdoor is het moeilijk om de juiste creatieve partijen te selecteren, aan te sturen en te evalueren. De resultaten van een traject blijven hierdoor vaak nog achter bij de droom die er in het begin was. In deze sessie wordt u klaargestoomd tot goede opdrachtgever, of krijgt u op zijn minst inzicht in wat dat precies is in de context van het toepassen van games. Door Willempje Vrins (WLYW) Thema 3 Sessie: Wie, wat waar in gameland Stel, je wil als erfgoedinstelling in Nederland aan de slag met het toepassen van games en game technologie voor tentoonstellingen. Waar en hoe begin je? Hoe zit de Nederlandse game industrie er uit? Hoeveel bedrijven en organisaties zijn er actief, en waar houden die bedrijven zich mee bezig? Welke partijen ontwikkelen games voor musea en erfgoedinstellingen? Welke competenties en disciplines hebben deze bedrijven in huis? Hoe ziet een ontwikkelproces er doorgaans uit en wat kost het om een game te ontwikkelen? Door Jan Pieter van Seventer (Dutch Game Garden) Thema 4 Sessie: De crossmediale aanpak: erfgoed trans-situ bereik, impact, relevantie In deze interactieve sessie wordt met de deelnemers een aantal criteria en succesfactoren voor een crossmediale aanpak? Dat wil zeggen dat meerdere, onderling op elkaar afgestemde media zorgen dat de consument/bezoeker sterker betrokken kan worden bij het erfgoed. De functie van storytelling en mobiele media komt aan bod, de mogelijkheden ervan voor een erfgoedinstelling en de vervolgstap:erfgoed trans-situ. Daarbij wordt een theoretische basis geboden én wordt aan de hand van praktische voorbeelden en tips toegewerkt naar een aanpak waar de deelnemers mee aan de slag kunnen. Door Theo Meerenboer en Simone Stoltz (Erfgoed 2.0/ E30) Thema 5 Workshop: Wie van de drie, welke instelling heeft het beste game concept te pakken? Vaak willen culturele instellingen een game laten ontwikkelen omdat ze geïnspireerd zijn door andere instellingen. Maar in hun enthousiasme besteden ze in het aanloop traject vaak onvoldoende aandacht aan de 2 belangrijkste vragen: Wat is je identiteit en wat is de behoefte van je bezoekers? In deze interactieve sessie nodigen we een aantal culturele instellingen uit op het podium en prikkelen we de creativiteit van de zaal om te komen tot passende game concepten. Tot slot stemmen we op het beste game concept en lichten dat toe. Tijdens deze workshop besteden we ook aandacht aan de stappen in het creatief-technische productieproces. Wat kan er zoal gebeuren in het proces. Door Anne Vroegop en Frans Hoving (www.not-for-profit.nl) Thema 6 Workshop: Learning by Doing bij het Universiteitsmuseum Dit project beoogt de sectoren erfgoed (musea) toerisme en retail wezenlijk te innoveren door middel van pilots waarin concepten worden ontwikkeld die passen in een ‘playful culture’ en die vervolgens worden geïmplementeerd in deze sectoren. Hierbij wordt steeds vanuit de menselijke behoefte en invalshoek ontworpen, zodat slimme technologie op een speelse, passende en betekenisvolle manier in bestaande contexten wordt ingepast. In deze workshop worden de
ervaringen, inzichten en resultaten van de ontwikkelde pilot voor erfgoed tot nu toe besproken en gaat u meedenken over de uitdagingen van dit project dat de tweede fase ingaat. SEA is een samenwerking van TFI, HKU, Universiteit Utrecht, Hogeschool Utrecht, Universiteitsmuseum, UTTwente, Reinwardt Academie en het bedrijfsleven. Door Aniek Bax (Universiteitsmuseum)
Portfoliopresentaties 9 creatieve bedrijven kunnen zich in 3 rondes (dus 3 bedrijven per ronde) presenteren met hun werk. KORTE BIOGRAFIEEN Alice van Diepen Alice van Diepen heeft geschiedenis gestudeerd en is sinds eind jaren ’80 werkzaam in de erfgoedsector. Zij stond aan de wieg van het Zaans Museum en heeft eind jaren ’90 de overstap gemaakt naar de archiefwereld. Bij het Stadsarchief Amsterdam heeft zij als Hoofd acquisitie en inspectie veel aandacht besteed aan het meer divers maken van de collecties. Sinds begin 2007 werkt zij als directeur bij Archief Eemland in Amersfoort waar veel geïnvesteerd is in het gebruik van innovatieve media en de veranderende rol van de archivaris/medewerker archief. In haar Twitterprofiel omschrijft zij zichzelf als een erfgoedprofessional met focus op management, communicatie en veranderende informatiesamenleving. Sharna Jackson Sharna has been Tate Kids Editor since 2007 where she developed brand and content strategies, and launched the site in 2008. Tate Kids aims to engage, entertain and (stealthily) educate 5-12s (and their gatekeepers) on British and international modern and contemporary art. Her focus is on digital toys and games. Tate Kids won the Best Youth Website Webby in 2009 and is a triple Children’s BAFTA nominee with nods in the Animation, Learning Primary and Interactive categories. Recently the Wondermind project was a finalist in the 2012 SXSW Interactive and Webby Awards. Sharna previously worked at an educational communications agency where she produced resources for companies including E.ON and Cadbury. She has her own children’s content creation company, Seahorse, and has consulted on digital learning projects for Renault, Birds Eye and Morrisons amongst others and is creating IP with Plug-in Media. @sharnajackson @tate_kids Valentijn Byvanck is onafhankelijk curator, televisiepresentator en publicist. Opgeleid in Utrecht en New York, won hij fellowships aan onder meer The Smithsonian Institution en The Metropolitan Museum of Art. Byvanck werkte drie jaar voor Witte de With, centrum voor hedendaagse kunst in Rotterdam, voor hij in 2002 werd gevraagd het Zeeuws Museum te leiden en renoveren. Hij won met het vernieuwde museum in 2009 de museumprijs van de Council of Europe. Van 2009 tot 2012 was Byvanck directeur van het Nationaal Historisch Museum, dat veel lof kreeg voor zijn vernieuwende programma's waarin nieuwe media een grote rol speelden. Byvanck publiceert en geeft lezingen over cultuur en samenleving, schrijft een column over musea in De Volkskrant en is presentator van het televisieprogramma over hedendaagse kunstenaars 4Art bij de AVRO. Jeroen van Mastrigt-Ide Jeroen van Mastrigt bereidt organisaties voor op de toekomst door hen te helpen bij het begrijpen en toepassen van game design en game technologie. Jeroen is founding partner @ WeLoveYourWork, een consultancy bureau dat organisaties begeleid in innovatietrajecten, met name op het gebied van het toepassen van game design. Daarnaast is hij voorzitter van de Dutch Game Garden, een bedrijven centrum en incubator die het aanjagen van de Nederlandse game sector tot doel heeft. Van Mastrigt-Ide is fellow aan de Hogeschool voor de Kunsten Utrecht, en initiatiefnemer van PLAY: een museum voor games- en gamecultuur. In het verleden ontwikkelde Jeroen als lector voor de HKU de eerste game design opleiding van Europa en het onderzoeksprogramma Applied Game Design. Ook was hij fouding partner van Internetsoftware bedrijf GX.
Martine Spanjers werkte de afgelopen jaren in opdracht van ondermeer provincie Utrecht, Landschap Erfgoed Utrecht en ZIMIHC aan het versterken van het provinciale culturele veld. Ze ontwikkelde diverse projecten voor samenwerking tussen erfgoedorganisaties en amateurkunstenaars en ondersteunde vooral de kleinere culturele organisaties. Op dit moment is Martine op diverse manieren betrokken bij de plannen rond Utrecht2018. Bon Uijting Na ruim 20 jaar ervaring in het bedrijfsleven met ruime ervaring in international business development, sinds 2009 actief als innovatieadviseur bij Syntens. Zijn expertise is (international) business development, ontwikkeling van nieuwe business modellen (o.a. via diensteninnovatie), business networks (nieuwe business door samenwerking in ketens en netwerken) en ontwikkeling van de propositie naar de markt. Verder actief met internationale business matchmaking via Enterprise Europe Network. Speciale focus ligt op duurzaam ondernemen en duurzame technologie. Willempje Vrins is partner bij WeLoveYourWork, een consultancy gespecialiseerd in het begeleiden van trajecten waarin game design en game technologie worden toegepast. Jan Pieter van Seventer Jan Pieter van Seventer is een 'crack' die al meer dan 10 jaar werkzaam is in de Nederlandse game industrie. Hij kent de Nederlandse game industrie als geen ander. Op dit moment is hij Development Director van de Dutch Game Garden. De Dutch Game Garden is aanjager van de Nederlandse gamesindustrie en stimuleert bedrijvigheid door kennisinstellingen, ondernemers en financiers aan elkaar te koppelen. Theo Meereboer Achtergrond: idee-ontwikkelaar en erfgoedspecialist; museum en crossmedia expert, gastdocent aan de Reinwardt Academie, trainer en moderator op gebied van innovatie, organisatie strategie, ondernemerschap, dagvoorzitter en geeft lezingen over nieuwe media, erfgoed, cross media en strategie (leiderschap). Activiteiten: voorzitter a.i. Stichting E30, oprichter Erfgoed 2.0 / Ondernemend Erfgoed, coördinatie en strategie Collectiewijzer, Coördinatie en strategie BMICE (Business Model Innovatie Cultureel Erfgoed), strategie en community management Oneindig Noord-Holland, bestuurslid stichting Onterfd Goed, en creative consultant via COMMiDEA. (Stichting E30, Erfgoed 2.0, COMMiDEA) Simone Stoltz Simone Stoltz is museoloog en informatie- en mediaspecialist. Zij is trainer, begeleider en spreker op het gebied van erfgoedinformatie en mediacommunicatie. Naast haar inzet als hoofdredacteur bij Erfgoed 2.0 en bestuurslid bij Stichting E30 is zij met veel enthousiasme docent aan de Reinwardt Academie. De onderwerpen waar Simone zich het liefst in mengt liggen op het snijvlak van nieuwe mediatoepassingen voor het ontsluiten van erfgoed en de daaruit voortkomende communicatiemogelijkheden voor het toegankelijk maken voor publiek. Anne Vroegop Anne Vroegop is interaction designer voor de non profit sector. Zij is in 2005 afgestudeerd als Master interactieve multimedia designer aan de Hogeschool voor de Kunsten Utrecht, afstudeerrichting kunst, media en technologie. Ze werd in 2007 de eerste conservator nieuwe media van Nederland bij het Zuiderzeemuseum en schreef daar een digitaal beleidsplan. In 2009 zette zij het Zuiderzeemuseum op de kaart met het winnen van en Gouden Reiger voor een innovatieve serious game. Vanaf 2009 bekleedde zij de functie van projectleider e-cultuur bij Erfgoed Nederland en was zij inhoudelijk verantwoordelijk voor de Internationale conferenties DISH2009 en DISH2011. Momenteel werkt zij als coördinator digitale presentatie bij EYE filmmuseum in Amsterdam aan een digitaal beleidsplan met bijbehorende games en installaties voor het nieuwe pand. Frans Hoving Frans Hoving werkt als programmamanager in de erfgoedsector. In de afgelopen vijf jaar was hij verantwoordelijk voor het programma cultuurparticipatie bij Erfgoed Nederland. Op dit moment werkt hij als interim-manager digitalisering bij het Westfries Archief en als consultant voor Not-For-Profit.nl
Aniek Bax is in 2003 afgestudeerd aan de Technische Universiteit Delft, waar ze de opleiding Industrial Design Engineering, richting productontwikkeling heeft genoten. Ze is sinds juni 2006 projectleider tentoonstellingen en publieksactiviteiten bij het Universiteitsmuseum Utrecht. Ze was onder meer projectleider van de tentoonstellingen Master the Universe (ontwikkeld i.s.m. Nobelprijswinnaar Gerard ’t Hooft) en Karakter te Kijk. Het Universiteitsmuseum doet op dit moment mee aan de pilot Smart Experience Actuator. Deze pilot – die in samenwerking met de Taskforce Innovatie Utrecht wordt uitgevoerd – richt zich op de verbreding van toepassingsmogelijkheden van games en spelconcepten in de erfgoedsector. Tempeest Tempeest maakt location based games, of zoals wij liever zeggen: Mobiele Beleving. We laten je voor even leven in het verleden van de locatie waar je op dat moment bent. Je ziet prachtige filmbeelden, je speelt behendigheids-spelletjes, je loopt, rent en denkt na om de opdrachten op de juiste wijze te vervullen. Tegelijk leef je mee met de hoofdrolspelers uit het spel en leer je over de plek waar je op dat moment bent. Je speelt de games van Tempeest op een smartphone of tablet. Monobanda ontwerpt interactieve ervaringen voor verrassende locaties. Onze projecten zijn erg uiteenlopend, maar toch hebben ze iets belangrijks met elkaar gemeen. Ze staan allemaal in het teken van onze missie: We willen je laten spelen! Voor ons betekent spel toegankelijkheid, open communicatie, vrijheid, helderheid en creativiteit. Deze belangrijke eigenschappen passen wij toe op de meest uiteenlopende situaties in het dagelijks leven. Zo verrijken wij musea, festivals, bedrijven, tentoonstellingen en andere plekken. De eigenschappen van spel zorgen voor een sterke binding tussen bezoekers, de locatie en de boodschap. Onze projecten staan erom bekend dat ze zeer toegankelijk zijn. We zorgen er voor dat een complexe boodschap op een luchtige manier wordt overgebracht aan uw publiek. Ontwerpstudio Hubbub maakt games voor publieke ruimtes die je uitnodigen tot culturele participatie en actief burgerschap. Wij ontwerpen vanuit het idee dat spelen een sociale bezigheid is waarbij mensen elkaar stimuleren, uitdagen en helpen. Ook betrekken we spelers zowel mentaal als fysiek. Geen eenzaam geklik achter de pc dus, maar rennen, roepen, kennismaken, lachen, fotograferen, kijken, leren en delen. Hubbub werkt samen met een netwerk van bevlogen professionals en maakte al games voor o.a. de steden Utrecht en Rotterdam, Noordhoff Uitgevers en de Belastingdienst.
