h
WwmwffiffiwWwwffi in eenwereldvol communicatiemiddelen
gaat iedereenzonder samente eten of te pra,' .. ten. Tieners hebben hun eigen computer en leven min of meer geïsoleerdvan de rest van het gezin. Ironisch genoeg voelen veel jongeren zich eenzaam,ondanks alle elektroni schegadgetsdie ze hebbenom te communiITIOBIELE telefoons, msn, e-mail, sociaI U I le netwerksites,chatrooms- nog nooit ceren. Tegenwoordigwordt zelfs de huwelijksband eerderzijn et zo veel communicatiemiddelen voorhandengeweest.Toch zijn veel mensen, soms bedreigd door gevoelensvan eenzaamzowel jongeren als ouderen, heel eenzaam. heid. Een gebrek aan communicatie tussen Hoe komt dat? de partners kan ertoe leiden daï ze vrijwel heDe onderzoekersJohn Cacioppo en Wil- lemaal langs elkaar heen leven.Van alle vorliam Patrick hebben een boek geschreven men van eenzaamheidis je alleenvoelenterwaarin ze uitgebreidingaanop het onderwerp wijl je getrouwd bent, een van de pijnlijkste. eenzaamheid.Daarin verwijzen ze naar een Vooral alleenstaandeouders kunnen heel onderzoekwaaruit blijkt dat,,toegenomenin- eenzaamzijn. Een goede band met hun kinternetgebruik kan leiden tot een groteÍ so- deren kan onder anderebelemmerdworden ciaal isolementen ook tot meer depressiviteit door de overvloedaan communicatiemiddeals het rechtstreeksere vormen van menselijk len, wat de eenzaamheidnog versterkt.En bij contact veÍvangt" (Loneliness- Human Na- veel alleenstaande mensendie naar een partÍure and the Need.forSocial Connection). ner verlangen,wordt die emotionelebehoefte Het hectischelevenstempodat door de hui- niet verwld. dige maatschapptjwordt opgelegd,draagt niet Eenzaamheidis een maatschappelijk probepaaldbij tot hartelijke contacten.Een glim- bleem gewordendat kan bijdragentot alcoholach en de genegenheid in iemandsogen kun- lisme, eetbuien,drugsgebruik,veehuldigeseknen niet via de telefoon of een berichtje op de suelecontacten en zelfs tot zelfmoord. Het is computer worden overgebracht. dan ook belangrijk te weten wat de oorzaken Dit gaat op voor het werk, maar nog meer van eenzaamheidz1jn.Dat is de eerste stap binnen gezinnen. [n veel gezinnen komt en om het probleem aante pakken. Ontwaakt! september 2010
3
w
'J
Eenzaamheid
i
Watzindeoorzaken? E ENZAAMHEID is niet hetzelfdealsalleen- I lsolementin drukke steden lr zijn. Eenzaamheid wil zeggendat iemand In grote stedenwonen duizendenen soms in een isolementverkeerten naargezelschap zelfsmiljoenenmensendicht op elkaar.Maar verlangt.Alleen-zijnkan daarentegen een be- paradoxaalgenoegleidt dit vaakjuist tot veel wuste keuszijn van iemanddie geenbehoef- eenzaamheid. Omdat het levenin de stad zo te heeftaangezelschap. hectischis, lerenveelmensenhun burenniet Onder bepaaldeomstandigheden kan het echt kennen.In de stad zijn buren dan ook wenselijkzijn om alleente zrjn.Velenwillen vaakvreemdenvoor elkaar.Het algemeen voorgraag net als Jezus Christus alleen zijn als komendewantrouwentegenovervreemdenen ze biddenof mediteren(Matthetis14:13;Lu- het verlangenprivacy af te schermendragen kas 4:42, 5:16:6:12).Maar eenzaamheid is waarschijnlijkin belangrijkemate bij tot de een pijnlijk gevoel.Wat kunnen de oorzaken eenzaamheid die veelmensenin erotesteden zijn? ervaÍen.
OntïYaakt!' DIT TIJDSCHRIFTlS BEDOELDvoor het hele gezin.Het laat zien hoe u het hooÍdkuntbiedenaan de problemenvan dezetijd.Het bevat nieuwsitems, verteltover mensenin allerleilandenen wijdt aandacht aan godsdiensten wetenschap.Maar het doet meer. Het blijÍt niet aan de oppervlakte,maar wijst op de diepere betekenisachter de huidigegebeurtenissen; het blijÍtdaarbijaltijdpolitiekneuiraalen kent geen rassendiscriminatie. Het belangrijksteis echterdat dit tijdschriÍt vertrouwenopbouwtin de beloÍtevan de Schepperdat hij een nieuwe wereldvan vrede en zekerheidtot stand zal brengendie het huidige goddeloze,wettelozesamenstelvan dingenbinnenkortzal vervangen. 4
Ontwaaktl september 2O1O
veÍschaft Dittiidschrift isnietv00rdeverko0! bestemd maaÍwordt alsonderdeel vaneenreÍeldwijd Bijbels datgesleund wrdt doofvriwllige bii ondeMijzingsverk dragen. Tenzij anders wrmeld,is degebruikte Bijbelvedaling deNieuwe-WeddvsE (ulIgave v.GÍ 2004).DeafkoÍting lingw deHeilige Schift net studie\Ewij2ingen betekent degewone tijdrekening". v00r,,van degew0ne tijdrekening". G.Ístaat ,v00r /mkeJ (ISSN000t237X)is published monthly byWaichtorer BibleandTract PÍesident; G.t Simonis, SecÍetary'Tre6ureÍ; Society 0f NewYork,Inc.;M.H.Larcon, 25Columbia Heights, Bro0klyn, NY11201-2483, andinEngland byWatch TowerBible TheBidgeway, London NW71RN(Registered in England andTractSociety ol Britain, N00ÍG asa Chariiy). d00r WachttoreF, BÍb€f en TÍaktaatgenootschap, Urtgegeven baÍgeÍstÍaal 77 NL-7812 M Emmen, Nederland. ChÍistelijke Gemeente vanJehovah's (VeÍantwoofdelijke Nlarcel 60,91950KaaiGeluigen utgever: Gilet),Potaarde$raat nem,Be]gió. PP-PB BRUXELLES X.BRUSSËL X NO,10/667O 2O1O WalchToWÊÍ voorbehouden. Pnnted in BÍitain. BibleandTractSociety 0f Pennsylmnia. Allerechten September 2010
Vol.91, N0.I
Monthly
DUTCH
O I n h u m a n ew e r k o m s t a n d i g h e d e n De manierwaaropveelgrote concernsen fabriekenwordengeleid,heeftervoor gezorgd dat werknemersop alle niveauszich eenzaam en incompetentvoelen.Veelwerknemerservarenconstantedruk en stress. Vaakleidenfrequentereorganisaties in gro te bedrijvenbij werknemerstot gevoelens van onzekerheid, isolementen eenzaamheid. Naar aanleidingvan de velezelfmoorden onderhet
der moeitedoen om je op te zoekenomdat ze sms'en,e-mailenen chattengenoegvinden. Maar daardoorvoelik mejuist nogeenzamer."
personeel vanenkelebedrijvenin Frankrijkzei de InternationalHeraldTribunedat veel Fransewerknemershet gevoelhebbendat ,,desnelheidvande economische veranderinsen te veel van henvergt".
o Een nieuweom$eving Veelmensenzijn door de economische crisis gedwongente verhuizenom hun baan te houdenof werk te vinden.Daardoormoeten ze hun buren,vrienden,schoolen somshun familie achterlaten.Zevoelenzichdanalseen struik die verplantis maarzijn wortelsachtergelatenheeft. Francis kan zich de dag nog goed herinnerendat hij vanuit Ghanain Frankrijk aankwam. ,,Detaalbarriere,het gemisaan vrienden en het koudeklimaat zorgdenervoor dat ik me heel eenzaam voelde." Behjatvertelt overhaar aankomstin Engelandalsimmigrant:,,Ikhad moeiteme aande plaatselijke cultuuraan te passen.Ik had wel kennissen, maargeenechtevriendenof familieledenmet wie ik overdingenkon pratenen bij wie ik mijn verhaalkwijt kon."
o O n p e r s o o n l i j kceo m m u n i c a t i e De JapansehoogleraarTêtsuroSaito zei: ,,Hetvermogenom te communicerenzal afnemennaarmateer steedsmeer mobieletelefoonsen andereapparatentussenmensen komen." The Sunday Tëlegraphvan Australië berichtte:,,Detechniek(...) zorgt ervoor dat mensenmeergeïsoleerd raken.In plaats van met elkaarte praten(...) sturenze elkaar e-mailtjes of smsJes." Rachel(21) in Frankrijkverteltwaaromze zich eenzaam voelt:..Ik merk dat mensenmin-
r Het verliesvan een partner De dood van een huwelijkspartner kan een groteleegtein iemandslevenachterlaten. Dat kanvooralzo zijn alsiemandzijn of haarpartnerlangverzorgdheeft.Vaakvoeltiemandzich danhelemaal leeg. Fernande,een weduwein Parijs, zegl'.,,Ik vind het vooralmoeilijkdat ik mijn hart niet meerkan luchtenbij mijn bestevriend- mljn man." Anny zegÍ dat ze haar man het meest mist ,,bijhet nemenvan belangrijkebeslissingen in verbandmet ziekte of anderezaken".
,,Detaalbarrière,het gemisaan vriendenen het koudeklimaat zorgdenervoordat ik me heel eenzaamvoelde'n
Ialeni AÍrikaans, Arnharisch, Albanees, Arabisch, Armeens, Bemba, Wilt u meer informatie of een gratis Bijbelstudie? SchrijÍ dan (l\4yanma0, Birmees Bisama, Bulgaars, Cebuan0, Chichewa, Chinees naar het plaatselíjke kantoot van Jehovah's Getuigen. Een complete lijst met (traditioneel)c (audi0 (vereenvoudigd), alleen in l\4andarln), Chinees Chi' adressen vindt u op www.watchtower.ory/addrcss. Amerika, Verenigde Staten tonga, Deenso, Duitsno, Engels+o, Estisch, Ewe, Fiji,Finso, Frans*oo, Heights, Brooklyn, NY11201-2483. Austalië: P0 Box280,Ingleburn, NSW HebÍeeuws. Georgisch, Grieks, Gujarati, Hiligaynon, Hindi,Hongaars, van: 25 Columbia 60, 8-1950Kraainem. Canada: P0 Box4100, lbo,lJslands, lloko, Indonesisch, ltaliaans*o, Japans"c, Joruba, Kana- 1890.Belgrë.'rue dArgile-Potaardestraat rees, Kinyarwarda, Kugizisch, Kirundi, Koreaans.''o, Kroatisch, Lets, Lin- Georgetown, 0N L7G4Y4,Curaeao, NederlandseAntillen: P0 Box4708,Willemstad. gala, Litouws, Lozl,Luvale, l\,4aced0nisch, l\,4alagasi, lValayalam, N/altees, Duitsland: Am Stelnfels, D-65618Selters, Frankrijk BP 625, F-27406Louviers cedex. Nederlands+o, Noors+o, 0ekrar'ens, Pedi, PooLs+o, Portugees+0, PunLondenNW71RN.lndoneslé: P0 Box2105,Jakarta Gtoot-Btittannië:TheRidgeway, jabi,Rarotongaans, Roemeens, Bussisch*o, Sam0aans, Servisch, SesG 1281,l{0138 RomeRM,Nedeiland: N00Ídbargerstraat 7Z tho,Shona, Singalees, Sloveens, Slowaaks, Spaans+o, Swahili, Tagalog, 10001./tallé:ViadellaBuÍal0tta M Emmen. Nieuw-Zeeland: P0 80x75142,Manurewa, Manukau2243. Portugal: Tamil, Thais, Tokpisin, Tongaans, Tsjechischo, Tsonga, Tswana, Turks, NL-7812 Urdu, Vietnamees, Xhosa, Zoeloe, Zweeds' Apartado 91,P-276G955 E$oril. Span/e:Apartado 132,28850Torrqón de Ardoz(lVadrid), * ]ok verkrijgbaar opcd. Suriname:P0 Box2914,Panmatiba. Zuid-Aftik: Wiuale BagX2062Krugersdorp, 1740. o )ak verkrijgbaar alsnp7 apc{l-ran. o )ak tedownl1aden a/saudlobestard o0Milwiw.oro. Ontwaakt! september 2O1O 5
* Echtscheidingof ongewenst alleen-zijn Na eenscheidingvolgenvaakgevoelens van eenzaamheid en mislukking.Meestalhebben kinderen het meestte lijden, veel meer dan voorheenwerd gedacht.Sommigedeskundigen denkendat kinderenvan gescheidenouderseengroterrisico lopenom eenzamevolwassenen te worden. Alleenstaandendie niet getrouwdzijn omdat ze geengeschiktepartnerkunnenvinden, makenvaakperiodesvan eenzaamheid door. Zulkegevoelens kunnenverergerdwordenwan'Zou neeranderentactlozedingenzeggenals: jrj niet getrouwdwillen zijn?' Ook alleenstaande oudersvoelenzich soms eenzaam.Als ouder ervaren ze niet alleen
vreugdemaar ook problemen,en die moeten ze zonderde hulp van een paÍtner oplossen. * Ouderdomen jeugdigeonervarenheid Ouderen zijn vaak eenzaam,zelfs als hun familie hen niet verwaarloost.Familieledenof vriendenkunnen waarschijnlijkaf en toe op bezoekkomen,maaÍer zijn misschienook dagenofwekendatze geenbezoekkrijgen. Aan de anderekant van het leeftijdsspectrum zijn veeljongerendie zich eenzaamvoelen.Velenvan hen rakenverslaafdaanamusement waarbij ze alleenzijn: tv-kijken,gamen of urenlangachterde computerzitten. Is er iets tegendezegroeiendetendenste doen?Welkeoplossingen zijn er vooreenzaamheid?
0p zoeknaar
epXmssXrxgmxru /fLS u zich eenzaam voelt, kan het nuttig Fl zijn u af te vragen: Is er iets wat ik kan doen om de situatie te verbeteren?Moet ik misschien iets veranderen in mijn leven? En wat zou ik dan moeten veranderen? De volgende vragen kunnen u niet alleen helpen bij deze analysemaaÍ u ook goedeoplossingenaan de hand doen.
moedigtom eenvriendschapmet hen aan te gaan.Somsis er alleenmaareenverandering van kijk nodig. Neem de ervaringvan Sabinetoen ze naar Engelandemigreerde. ,,Hetkost tijd om een hechtevriendschapop te bouwenzodatjein elkaarsgezelschap ontspannenkunt zijn en vertrouwenin elkaarkrijgt. Je zou anderennaar hun achtergrondkunnen vragen.Ik heb geleerd:'Geen enkelecultuur is de enigejuiste cultuur.Haal het besteuit alle culturen."'Het is dus belangrijkom opmerkzaamte worden op dingenin de cultuur van anderendie u zou kunnenovefnemen.
Moet ik mijn kijk veranderen? Iedereenvoelt zich weleenseenzaam.Maar deze negatieveemotie wordt pas echt een probleem als het gevoel aanhoudt. Dat kan een signaal zijn dat er iets mis is met uw kijk op het leven. Het probleem kan veroorzaakt worGaik anderenuit de weg? den door de manier waarop u zich in het gezelschap van anderen gedraagt. Sommige menVraagu eensaf: Hebik deneigingom bij ansen zetten onbedoeld als het ware een hek met derenuit de buurt te blijven?Zotden ze aardiprikkeldraad om zich heen dat anderen ont- gertegenme zljn alsik aardigertegenhenwas? 6
Ontwaakt! september 2010
Zoek vrienden onder mensen uit andere leeftijdstroepen
Als dat zo is, doe dan moeite om u hartelij- len vinden.Misschienzullenze reagerendoor ker op te stellen.Roselise(30), die van Guade- u hun vriendschapaante bieden.Waaromzou loupenaarEngelandis verhuisd,zei: ,,Mensen u dusniet het initiatiefnemen? die zich eenzaamvoelen,hebbende neiging Positief denken zal u ook helpen vriendzich af te zonderen."Daarom gaf ze het ad- schapte sluitenmet mensendie niet van uw eivies:,,Heboogvoor anderendie ook eenzaam gen leeftijd zljn. Een vriendschapmet iemand lijken. Neem het initiatief om hen aante spre- die wat ouderof jongeris, kan veelwaardzljn. ken. Somskan eenvraagstellenhet beginzijn Abigail werd vooral geholpen haar eenzaamvan eenblijvendevriendschap." heid te overwinnendoor contactte leggenmet Maar het kost tijd en moeiteom eenhechte mensendie ouderwaÍen dan zij.,,Ik hebveel opgestoken", vertelÍze. vriendschapop te bouwen.Leren luisterenis vanhun levenservaring goed goed begin.Als u luistert,zal het u een Zonderik me af? beter lukken om over dingente praten die de Veeleenzamemensenvoelenzicher prettig ander interessantvindt. Bedenkdat medegebij om langtv te kijken,te gamenof uren achvoel bijdraagttot vriendschap! ter de computerÍe zitÍen.Maar als ze het appataaluitzetten,zijn ze weernet zo eenzaam Denkik te negatief? Elsa(21)uit Parijsgeefttoe:,,De Een lage eigendunkkan een barriere zijn alsdaarvoor. games kunnen net een drug zijn die iete sluiten.Vraagu af: heb tv en om vriendschappen ik de neigingom overdrevennegatiefoverme- mand zo beïnvloedendat hij geen behoefte zelf te denken?Abigaïl (15) uit Ghana geeft meerheeftaanvrienden." toe: ,,Somshad ik negatievegevoelenswaarHet nadeelvan tv-kijkenis dat er geeninterdoor ik me eenzaamvoelde.Ik dacht dat nie- actie of uitwisselingvan gedachtenis en dat mandvan me hield en dat ik nietswaardwas." er geenmogelijkhedenzijn om vriendschapAls u moeitedoetom op mensenaf te stappen pen te sluiten.Voor gamesgeldt grotendeels en hen op de eenof anderemanierte helpen, hetzelfde:ze nemende spelersmeenaar een werelddie wegis als ze stoppen. kunt u er zekervan ziin datze u waardevolzul- denkbeeldige Ontwaakt! september 2O1O 7
aan Doelloosinternettenkaneenontsnapping kan ook op imde realiteit zijn, maariemand in contact koterechtkomen of morelesites identiteit verbergen. met mensen die hun men Internetis geengoedeplek om echtevriendte vindenofop te bouwen. schappen
WATIK TËGEN DOE HENZAAMHEID Anny (weduwe):,,lkprobeermijn gedachten ondercontrolete houdenen naarde positievekantenvan m'rjnsituatiete kijken." Carmen {alleenstaand): ,,lkhebgeleerd om niet vastte houdenaan het verleden maarvooruitte kijkenen nieuwevriendente zoeken." Fernande(weduwe):,,Alsje moeitedoetom anderente helpen,vergeetje je eigen problemen." Jean-Pierre(alleonstaandlr,,lkmaak geregeldlangewandelingenen dan stort ik mijn hart bij Goduit." Bernard (weduwnaar): ,,lk bel vaak met herinneringen vrienden, nietom verdrietige op te halenmaaromdatik hetfijn vindom contactte houden." David (alleenstaand): ,,Hoewelik van naturegÍaagalleenben,doe ik moeiteom me vooranderenopente stellen." Lorenna (alleenstaand): ,,lk neem het initiatiefom op anderenaf te stappenen vriendschap te sluiten." Abiga'il{Í5): ,,lkga om met volwassen vriendenen leerveelvan hunervaring." Cherry (alleenrtaand); ,,lkheb gemerktdat alsje mensenverteltdatje eenzaambent,ze meermoeitedoenom aardigtegenje te zijn."
t
Zoekt u een huweliikspaÉner? Sommigealleenstaandenwillen graag trouwen omdat ze denken dat dit een eind zal maken aan hun eenzaamheid.Het is waar dat een aardige,lievepartner iemandheelgelukkigkan maken,maar het is niet verstandigzo'n belangrijke beslissingoverhaastte nemen. Het huwelijk is niet per se de oplossingvoor eenzaamheid.Van echtparendie een commui nicatieprobleemhebben,is wel gezegddat het ,,deeenzaamstemensenter wereld" zijn. Jammer genoegzitten er meer mensenin die situatie dan men zou denken. Het is dan ook verstandig om, als u ooit wilt trouwen, iets aan uw eenzaamheidte doen voordaÍv aan een Ío' mantische relatie begint. Als u uw instelling en gewoontenaanpastdoor het initiatief te nemen om vrienden te maken terwijl u nog alleen bent, legt u waarschijnlijkeen goedebasis voor een gelukkighuwelijk.
, ,
'
, '
doen U kunt iets tegen eenzaamheid Misschien is er geen onmiddellijke oplossing voor uw eenzaamheid.Toch kunt u er op eenverstandigemanier mee omgaandoor u te houden aan de Gulden Regel die Jezus gaf: ,,Alle dingen dan die gij wilt dat de mensen voor u doen, moet ook gU insgelijksvoor hen doen" (Matthetis 7:12).Als u wilt dat anderen aardigvoor u zijn, moet u ook aardigvoor hen zijn. Als u wilt dat anderenmet u praten, moet u tegen hen praten. Misschien reageren ze niet direct, maar na een tijdje zullen sommi' gen dat wel doen. En zelfs als dat niet gebeurt, zult u gelukkigerzijn omdat u het geprobeerd hebt. Jezusnoemdenog een diepgaandewaarheid die u kan helpenmet eenzaamheidom te gaan: ,,Het is gelukkigerte gevendan te ontvangen" (Handelingen20:35).Als u uw tijd gebruikt
om anderente helpen,bijvoorbeeldeenkind met zijn huiswerkof een bejaardemet boodschappendoen of met zqn huis of tuin netjes houden,zult u gelukkigerzijn enmisschieneen echtevriend krijgen. De bestevrienden Er zijn nog meer praktischemanierenom ietstegeneenzaamheid te doen.Blijf niet thuis zitten.Ga in het park of op het plattelandwandelen als dat mogelijk is. A1s u alleen thuis bent,vul uw tijd dan met creatievedingen,zoals naaien,klusjesof reparaties doenof lezen. Een Franseschrijverheeftooit gezegd:,,Ikheb nooit een verdriet gekenddat niet werd verlicht door een uur lezen." Velen hebbenhet vooralvertroostendgevondenom psalmenuit de Bijbel te lezen. Deskundigenhebben opgemerkt dat omgangmet geloofsgenoten eenhulp kan zijn om eenzaamheid te overwinnenen ook goedvoor de gezondheidkan zrjn. Waar vindt u men-
sendie ernaarstrevenzich aande GuldenRegel te houden?In eenboek overgodsdienstige stond:,,[Jehovah's] bewegingen Getuigenvormen in hun eigengemeenteleven eenoprechte gemeenschap waarin ze elkaatvertrouwenen accepteren"(ReligiousMovemenï in ContemporaryAmerica). Jezusliet wetenwaaÍaanhet ware christendom te herkennenzou zijn door tegenzijn discipelenle zeggen'.,,Hieraan zullenallenweten dat grj mijn discipelenzijl, indiengij liefdeonder elkaarhebt"(Johannes13:35).Liefde- eerst - is het voor God en danvoor geloofsgenoten belangrijkstekenmerkwaaÍaafidegenente herkennenzljn diehetwaregeloofin praktijkbrengen(Matthens22:37-39). Een vriendschapmet God opbouwenis de allerbestemanierom iets aaneenzaamheid te doen.Als hij uw vriend is, hoeft u zich nooit alleente voelen!- Romeinen8:38. 39: Heb r e e ë n1 3 : 5 , 6 .
sTeppKru sí?ï
ËENZAAM}IEIB
ïH *\rËnwtrurcfihË * Werk aan een positieve krjk a BepeÍkontspanning waarbiju zichafzondert, zoalstv-kiiken Ê Zoekvriendendie dezelfde normenen waarden hebben,ook mensenuit andereleeftijdsgroepen a Bouwvooraleenvriendschapsband met Godop Í
*f tt ri :í .rí
PJ
Ontwaakt! september 2010
I