Fysiotherapie en ziekenhuiszorg

Trends

Fysiotherapie en ziekenhuiszorg

• Taakverschuiving • Patiënt centraal – Ketenzorg – Transmurale zorg – Zorgpaden

• • • •

Kortere opname duur Herschikking van zorg  2e lijn naar 1e lijn (1,5e lijn) Specialisatie / profilering Toenemende zorgkosten

Drs. Jaap Dronkers / Dr. Erik Hulzebos Preoperatieve fysiotherapie

23 maart 2010 / Drachten

Preoperatieve fysiotherapie


Trends / Taakherschikking • Nieuwe beroepen – Nurse practioners/physician assistent

• Taakherschikking en fysiotherapie – Taakherschikking m.n. in 2e lijn – DTF – Bedreiging en kans

• Waar onderscheidt zich de FT in ziekenhuiszorg • Afstoten en ….. (proactief versus volgend)

Ziekenhuislandschap 20/20:Niemandsland of Droomland? RVZ, 2011





profylactisch curatief preklinisch

opname

klinisch

Compicatie

postklinisch

ontslag

Ligduurmonitor Nederlandse ziekenhuizen 2010 – Coppa Consultancy





1

Specialisatie

Kwaliteit & Specialisatie – Ontwikkeling bij zorgverzekeraars – NRC 26 /01/2011

“Ook voor andere zorg dan ziekenhuiszorg kan meer vrijheid leiden tot specialisatie en differentiatie, met als gevolg meer maatwerk en keuzes voor de patiënt, hogere kwaliteit en meer doelmatigheid. Ik denk hierbij onder andere aan farmaceutische hulp, tandzorg, verloskunde, kraamzorg en logopedie.”



“Ziekenhuizen die patiënten met borstkanker of darmkanker opereren, moeten dat vanaf januari volgend jaar minimaal vijftig keer per jaar doen”. “Oktober vorig jaar bleek al dat een groot deel van de ziekenhuizen zal moeten ophouden met de behandelingen. De Nederlandse vereniging van oncologen, Soncos, zei dat eenderde van de negentig ziekenhuizen die nu borstkankerzorg aanbieden, de norm van vijftig operaties niet haalt. De helft van de ziekenhuizen die longkanker behandelen aanbieden, komt ook niet aan de nieuwe norm”.



Kwaliteit & Specialisatie Specialisatie in de fysiotherapie rondom patiëntencategorieën is gerealiseerd (een van de 10 speerpunten voor 2012 uit ‘Gedrag en Gezondheid’/KNGF)





Effect van ziekenhuisopname op functionele status van de patiënt

Ziekenhuislandschap 20/20: Niemandsland of Droomland? drs. W.J. Bos, drs. H.P.J. Koevoets, dr. A. Oosterwaal, RVZ, 2011) Preoperatieve fysiotherapie




2

Activiteitenniveau 

83% of the measured hospital stay was spent lying in bed.



Brown CJ, Redden DT, Flood KL, Allman RM. The underrecognized epidemic of low mobility during hospitalization of older adults. J Am Geriatr Soc. 2009 Sep;57(9):1660-5. Preoperatieve fysiotherapie


Effecten van bedrust op spieren

In healthy older adults, 10 days of bed rest results in a substantial loss of lower extremity strength, power, and aerobic capacity, and a reduction in physical activity. Identification of interventions to maintain muscle function during hospitalization or periods of bed rest in older adults should be a high priority.

Kortebein P, et al. Functional impact of 10 days of bed rest in healthy older adults. J Gerontol A Biol Sci Med Sci. 2008 Oct;63(10):1076-81. Preoperatieve fysiotherapie


English KL, Paddon-Jones D. Protecting muscle mass and function in older adults during bed rest. Curr Opin Clin Nutr Metab Care. 2010 Jan;13(1):34-9. Review. Preoperatieve fysiotherapie


Mobiliteit en ziekenhuisopname Malani PN. Functional status assessment in the preoperative evaluation of older adults. JAMA. 2009 Oct 14;302(14):1582-3.

9,0

KATZ

8,0 7,0 nulmeting OudFit

6,0 5,0 4,0

Covinsky KE, Pierluissi E, Johnston CB. Hospitalization-associated disability: JAMA. 2011 Oct 26;306(16):1782-93.



T0


T1

T3

Ketenzorg


3

Functieverlies tijdens ziekenhuisopname

Effect van operatie op functionele status van de patiënt

5,5 keer meer kans op disability Na 1 maand beperkte activiteit

61 keer meer kans op disability Na ziekenhuisopname



Gevolgen van operatie voor functionele status

not recovered (%)

68

63

61

Gill TM, Allore HG, Holford TR, Guo Z. Hospitalization, restricted activity, and the development of disability among older persons JAMA. 2004 Nov 3;292(17):2115-24. Preoperatieve fysiotherapie 23 maart 2010 / Drachten

Diafragma postoperatief

52

Lawrence VA, Hazuda HP, Cornell JE, Pederson T, Bradshaw PT, Mulrow CD, Page CP. Functional independence after major abdominal surgery in the elderly. J Am Coll Surg. 2004 Nov;199(5):762-72 Preoperatieve fysiotherapie


Beademing en diafragma



FRC en Closing Volume

CONCLUSIONS: The combination of 18 to 69 hours of complete diaphragmatic inactivity and mechanical ventilation results in marked atrophy (>50%) of human diaphragm myofibers. These findings are consistent with increased diaphragmatic proteolysis during inactivity.

Levine S, Nguyen T, Taylor N, Friscia ME, Budak MT, Rothenberg P, Zhu J, Sachdeva R, Sonnad S, Kaiser LR, Rubinstein NA, Powers SK, Shrager JB. Rapid disuse atrophy of diaphragm fibers in mechanically ventilated humans. N Engl J Med. 2008 Mar 27;358(13):1327-35. Preoperatieve fysiotherapie




4

FRC Preoperatief Risicofactoren Leeftijd 

Closing volume 

COPD





FRC en houding

rust



conditie 

kritische zône

kritische zône

operatie

tijd 

Bron: Topp R, Ditmyer M, King K, Doherty K, Hornyak J, III. The effect of bed rest and potential of prehabilitation on patients in the intensive care unit. AACN Clin Issues 2002 May;13(2):263-76. Preoperatieve fysiotherapie


conditie 


inspiratie


operatie

tijd 

Bron: Topp R, Ditmyer M, King K, Doherty K, Hornyak J, III. The effect of bed rest and potential of prehabilitation on patients in the intensive care unit. AACN Clin Issues 2002 May;13(2):263-76. Preoperatieve fysiotherapie 23 maart 2010 / Drachten

5

conditie 

Kwetsbaarheid oudere patiënt 100 %

functie Kwetsbaarheid 

kritische zône tijd 

operatie

ADL-problemen

30 % 20 % 0%

Bron: Topp R, Ditmyer M, King K, Doherty K, Hornyak J, III. The effect of bed rest and potential of prehabilitation on patients in the intensive care unit. AACN Clin Issues 2002 May;13(2):263-76. Preoperatieve fysiotherapie


Bortz WM 2nd. A conceptual framework of frailty: a review. J Gerontol A Biol Sci Med Sci. 2002 May;57(5):M283-8. Review Preoperatieve fysiotherapie 23 maart 2010 / Drachten

Frailty Kenmerken • Er is een beperkte reservecapaciteit en beperkt adaptatievermogen bij blootstelling aan stressoren

Risicostratificatie

• Gerelateerd aan leeftijd, maar niet veroorzaakt door ouder worden • Fysieke activiteit en spierkracht als oorzaak en gevolg. • Deze toestand is in veel gevallen (deels) reversibel





conditie 

Preoperatieve functionele status als voorspeller

Dependence for the performance of ADLs and impaired cognitive conditions are important predictors of postoperative complications kritische zône ZHS

Bron: fysiotherapie model volgens Topp & Ditmyer (2002) Preoperatieve

 tijd


Fukuse T, Satoda N, Hijiya K, Fujinaga T. Importance of a comprehensive geriatric assessment in prediction of complications following thoracic surgery in elderly patients. Chest. 2005 Mar;127(3):886-91. Preoperatieve fysiotherapie


6

Preoperatieve functionele status

Aerobe capaciteit als voorspellende factor

Malani PN. Functional status assessment in the preoperative evaluation of older adults. JAMA. 2009 Oct 14;302(14):1582-3.

B. Strookappe, e.a. Determinants of functional status as predictor of the postoperative course: a systematic review. In preparation (2010) Preoperatieve fysiotherapie




mobiliteit

TUG en mobilisatie

100%


LAPAQ KATZ


30%

function



Ademfunctie

< 240 Joule

self reported

<6

Expiratie

FITHEID Coördinatie

Lenigheid

Inspiratie

Peakflow

Spierkracht

UHV > 160 l/min

<160 l/min

ADL TUG

>12 sec


HKK

<85% pred

SCT

<7 MET

Fietstest

<7 MET

CRT

>35 sec

capacity


FEV1

< 70% pred

IVC

< 70% pred

Pemax


< 60 cm H2O

Pimax

< 60 cm H2O

UHV

< 50% Pimax


7

Training inspiratiespieren

Behandeling • • • • •



15 minuten 1- 2 keer per dag 5 - 7 keer per week Start : 30% van maximale inspiratiekracht (MIP) Doseren op geleide van Borg-score



Spierkracht inademingsspieren na operatie

PPC en CABG

MIP dag 1-7 postoperatief / MIP op t=1 1 0,9 0,8 controle

0,7

interventie

0,6 0,5 0,4 dag 1 Hulzebos EH, Helders PJ, Favie NJ, De Bie RA, Brutel de la Riviere A, Van Meeteren NL. Preoperative intensive inspiratory muscle training to prevent postoperative pulmonary complications in high-risk patients undergoing CABG surgery: a randomized clinical trial. JAMA. 2006 Oct 18;296(15):1851-7. Preoperatieve fysiotherapie


dag 2

dag 3

dag 4

dag 5

dag 6

dag 7

Clin Rehabil. 2008 Feb;22(2):134-42. Prevention of pulmonary complications after upper abdominal surgery by preoperative intensive inspiratory muscle training: a randomized controlled pilot study.Dronkers J, Veldman A, Hoberg E, van der Waal C, van Meeteren N. Preoperatieve fysiotherapie 23 maart 2010 / Drachten

PPC en AAA Atelectase 5

aantal personen

4 3

controle interventie

2 1 0 0

1

2

3

4

5

6

7

dag 0-7 postoperatief

Clin Rehabil. 2008 Feb;22(2):134-42. Prevention of pulmonary complications after upper abdominal surgery by preoperative intensive inspiratory muscle training: a randomized controlled pilot study. Dronkers J, Veldman A, Hoberg E, van der Waal C, van Meeteren N. Preoperatieve fysiotherapie


Valkenet K, van de Port IG, Dronkers JJ, de Vries WR, Lindeman E, Backx FJ The effects of preoperative exercise therapy on postoperative outcome: a systematic review. Clin Rehabil. 2011 Feb;25(2):99-111. Preoperatieve fysiotherapie


8

Intervention

Activity level

Intervention group

Control group

• • • • •

Inspiratory muscle training (IMT) Aerobic training Resistance training lower limb extensors Training functional activities Home based exercise program

Dronkers JJ, Lamberts H, Reutelingsperger IM, Naber RH, Dronkers-Landman CM, Veldman A, van Meeteren NL. Preoperative therapeutic programme for elderly patients scheduled for elective abdominal oncological surgery: a randomized controlled pilot study. Clin Rehabil. 2010 Jul;24(7):614-22. Epub 2010 Jun 8. Preoperatieve fysiotherapie 23 maart 2010 / Drachten



Totale heupprothese

Inclusie criteria patiënten • Electieve chirurgie THP (wachtperiode > 2 weken en eerste operatie voor deze pathologie)

• Leeftijd ≥ 70 jaar • Frail (CFS 2)

Valkenet K, van de Port IG, Dronkers JJ, de Vries WR, Lindeman E, Backx FJ The effects of preoperative exercise therapy on postoperative outcome: a systematic review. Clin Rehabil. 2011 Feb;25(2):99-111. Preoperatieve fysiotherapie


Hoogeboom TJ, Dronkers JJ, van den Ende CH, Oosting E, van Meeteren NL. Preoperative therapeutic exercise in frail elderly scheduled for total hip replacement: a randomized pilot trial. Clin Rehabil. 2010 Oct;24(10):901-10 Preoperatieve fysiotherapie 23 maart 2010 / Drachten

9

Fysiotherapie en ziekenhuiszorg

Recommend Documents