Fundatie Van den Santheuvel, Sobbe
Jaarverslag 2014
1.
Inleiding
De Fundatie Van den Santheuvel, Sobbe, opgericht in 1905 door mevrouw C.P. van den Santheuvel-Sobbe en haar broer de heer C.L. Sobbe, had als doel:
“het verlenen van geldelijke steun tot oprichting, uitbreiding of instandhouding van instellingen, welker doel is van menslievende of liefdadige aard.”
In de loop der jaren is deze Fundatie uitgegroeid tot een landelijk instituut dat elf fondsen aanstuurt, waaronder zes afzonderlijke stichtingen, met uiteenlopende doelstellingen. Dit houdt in dat het curatorium van de Fundatie tevens als curatorium/bestuur van de overige fondsen optreedt, hun gelden beheert en de aanvragen onderbrengt bij het meest aangewezen fonds (rekening houdend met de statutaire doelstellingen en beschikbare middelen). De fondsen die onder het curatorium van de Fundatie ressorteren zijn: de Fundatie Van den Santheuvel, Sobbe (1905) het Olga Heldring Fonds (1930) het Fonds Wiggers van Kerchem (1973) het De Brauw Van Lynden Fonds (1978) het George Hendrik Breitner Fonds (1919) het Regina van Geuns Fonds (1923) de Hélène de Montigny Stichting (1928) de Stichting Het Looijershofje (1829) de Fundatie Luden van Stoutenburg (1928) het M.C.d.H. Fonds (1908) de Stichting Pruikenburg Fonds (1995) De meeste van deze fondsen hebben maatschappelijke doelstellingen. Dat betekent in de praktijk, dat het merendeel van de giften bestemd is voor maatschappelijk werk, gehandicapten- en ziekenzorg, projecten met jeugd en werkgelegenheidsprojecten.
1
Het Olga Heldring Fonds kan daarnaast uitkeringen doen op het gebied van de kunst, zoals aankoop van kunstvoorwerpen door musea. Het Fonds Wiggers van Kerchem heeft dezelfde doelstelling als de Fundatie Van den Santheuvel, Sobbe. Het De Brauw Van Lynden Fonds ondersteunt voornamelijk instellingen die werkzaam zijn voor lichamelijk of geestelijk gehandicapte kinderen. Het George Hendrik Breitner Fonds doet uitkeringen aan levende Nederlandse schilders en beeldhouwers en doet aankopen van werk van deze schilders en beeldhouwers om die vervolgens te schenken aan musea. Het Regina van Geuns Fonds ondersteunt speciaal personen met lichamelijke gebreken. De Hélène de Montigny Stichting heeft naast haar maatschappelijke doelstellingen nog een bijzonder doel: het eens in de drie jaar uitkeren van een prijs in geld aan “een persoon of personen die zich in buitengewone mate verdienstelijk heeft/hebben gemaakt ten opzichte van het mensdom in het algemeen”, mits de financiën dit toelaten. De Stichting Het Looijers Hofje verleent steun aan hofjes en meer in het algemeen aan huisvesting van ouderen in behoeftige omstandigheden. De Fundatie Luden van Stoutenberg heeft dezelfde doelstelling als de Fundatie Van den Santheuvel, Sobbe. Het M.C.d.H. Fonds steunt liefdadige Protestants Christelijke instellingen, alsmede de inen uitwendige zending. De Stichting Pruikenburg Fonds ondersteunt wetenschappelijke uitgaven op historisch of kunsthistorisch gebied, historisch of kunsthistorisch onderzoek, restauratie van cultuurhistorische monumenten en de instandhouding van kunsthistorische voorwerpen. Alle stichtingen zijn als Algemeen Nut Beogende Instellingen (ANBI) geregistreerd bij de Belastingdienst. Het jaarverslag van de Fundatie wordt in kleine kring verspreid en gepubliceerd op de website www.fundatiesobbe.nl.
2.
Curatorium
De fondsen worden bestuurd door een curatorium dat als volgt is samengesteld: jhr. drs. G.G.W. van Tets van Goudriaan, voorzitter, mevrouw L.L. Bierens de Haan, secretaris, drs. S. de Clercq, penningmeester, mr. A.E. Patijn, tweede secretaris, drs. F.M. Bijleveld, tweede penningmeester, mevrouw dr. A.G. Leemhuis, mevrouw mr. C.P.T.M. Houben
2
Curatoren vergaderden in 2014 zeven keer in het kantoor van de Fundatie.
Curatoren in de vergaderzaal
3.
Bureau
4.
ICT
5.
Voorbereiding 22e Lustrum in 2015
Het secretariaat wordt gevoerd door mevrouw drs. E.M.L. den Braber en mevrouw L. Geurtz (tezamen 1 fte). Mevrouw drs. S. Kooij verricht op uurbasis enkele werkzaamheden voor de Fundatie, met name voor de Speerpuntencommissie.
In 2014 is een aanvang gemaakt met een vernieuwing van de website, digitalisering van de aanmeldingen en aansluiting van de oude database op het nieuwe systeem. Dit heeft meer tijd in beslag genomen dan verwacht, zodat de digitale aanmeldingen pas medio 2015 ‘live’ kunnen gaan. Vanaf dat moment kan er zonder papier worden vergaderd.
In November 2015 bestaat de Fundatie 110 jaar. Dat zal bescheiden worden gevierd rondom een thema in Amsterdam Noord met een aantal projectuitvoerders, collega fondsen en de gemeente Amsterdam. De voorbereidingen zijn in 2014 van start gegaan.
3
6.
Uitkeringen
Beleid De Fundatie ontving de afgelopen jaren jaarlijks gemiddeld 718 aanvragen voor een donatie. In beginsel ontvangt een organisatie niet vaker dan eenmaal per drie jaar een gift. Deze richtlijn geldt ook voor grote organisaties die voor verschillende projecten aanvragen doen. De eens-in-de-drie-jaar regeling geldt niet voor vakanties voor gehandicapten en zieken en voor vakanties met sociale indicatie. Aan exploitatiekosten wordt geen bijdrage verleend, hoewel personele kosten die rechtstreeks ten goede aan de doelgroep komen, soms wel voor een bijdrage in aanmerking komen. Persoonlijke schenkingen worden alleen gedaan via een organisatie die hierin is gespecialiseerd, zoals de ANGO en het Fonds Bijzondere Noden Amsterdam. Zij krijgen zelf de aanvragen binnen via hulpverlenende instanties. Enkele organisaties in Amsterdam ontvangen jaarlijks grotere bedragen in het kader van het zogenaamde speerpuntenbeleid. Dat zijn met name organisaties die zich inzetten voor de meest kwetsbare mensen in de samenleving. Organisaties die hun bestuurders boven de “Balkenendenorm” belonen komen niet voor bijdragen van de Fundatie in aanmerking. Speerpuntenbeleid: ondersteuning van jongeren bij scholing en arbeid Het curatorium van de Fundatie Van den Santheuvel, Sobbe besloot in 2004 om een substantieel deel van het giftenbudget te bestemmen voor organisaties die zich richten op Amsterdamse jongeren met een achterstand. Er is toen een speerpuntencommissie in het leven geroepen, thans bestaande uit drie curatoren plus de bureaumedewerkers die de aanvragen voorbereiden. Zij houden de vinger aan de pols en bezoeken en evalueren de grotere projecten regelmatig. Het gaat om verschillende Weekendscholen, huiswerkbegeleiding, mentorprojecten en talentontwikkeling op het gebied van onder andere sport, muziek en/of creativiteit. Daarnaast wordt een sociale werkplaats ondersteund (de Experimentele Werkplaats in Amsterdam Noord) en een sociale onderneming (the Colour Kitchen). In 2014 is € 256.606 toegekend in deze categorie. Noodhulp Met ingang van 2011 is Noodhulp een tweede speerpunt geworden binnen het giftenbeleid van de Fundatie: het beleid is erop gericht de steun aan deze sector te vergroten. Het Fonds Bijzondere Noden Amsterdam ontvangt al decennia lang jaarlijks een bijdrage in het werkkapitaal, om op een snelle en efficiënte manier mensen te helpen die in een acute financiële noodsituatie terecht zijn gekomen en niet, niet tijdig of niet voldoende in aanmerking komen voor een (wettelijke) voorliggende voorziening. Daarnaast kunnen per jaar drie startende noodhulpbureaus voor een periode van maximaal drie achtereenvolgende jaren met een gift worden ondersteund. Ook andere organisaties die zich inzetten voor de onderkant van de samenleving kunnen in aanmerking komen voor een gift. In 2014 heeft de Fundatie 8 verschillende projecten in deze categorie ondersteund, waaronder het Fonds Bijzondere Noden Amsterdam, extra bijdragen aan het werkkapitaal van de Noodhulp Bureaus in Groningen, Friesland en Zwolle, diverse Voedselbanken en de overkoepelende Vereniging van Voedselbanken Nederland. In 2014 is € 80.562 uitgekeerd in deze categorie (in 2013 € 68.500).
4
Aanvragen, toewijzingen In totaal zijn in 2014 voor de gezamenlijke fondsen 694 aanvragen in behandeling genomen. Na stijging vorig jaar, is het aantal toegekende aanvragen afgenomen tot 265; het percentage toewijzingen is daarmee gedaald van 41% in 2013 naar 38% in 2014. Het gemiddeld uitgekeerd bedrag in 2014 bedroeg € 5.310; zonder de speerpuntprojecten € 3.047. In totaal is een bedrag toegewezen van € 1.047.172 (2013: € 1.043.573) Kwantitatieve gegevens a. Behandelde aanvragen en het aantal toewijzingen en afwijzingen
b. Verdeling der toewijzingen per categorie in 2014 en 2013
5
c. Geografische verdeling van toewijzingen tot € 4.500 in 2014
In de categorie giften tot € 4.500 kwam ruim 25 % van de toegewezen bedragen ten goede aan de vier grote steden. Uit de provincies Flevoland, Drenthe en Zeeland ontving de Fundatie dit jaar slechts enkele aanvragen. De toewijzingen worden toegekend op grond van normbedragen, die gerelateerd zijn aan de aard van de aanvraag en het totale resterende tekort, op het moment van de aanvraag.
6
d. Toewijzingen in 2010-2014 per fonds Onderstaand overzicht geeft de toewijzingen per fonds weer:
Het Pruikenberg Fonds valt sinds september 2011 onder de Fundatie. De in daaraan voorgaande jaren uitgekeerde bedragen zijn niet in dit schema opgenomen. In 2014 hebben de eerste uitkering plaatsgevonden, bestemd voor onderzoek en restauratie van verschillende beschilderde behangselschilderingen van Jurriaan Andriessen (eind 18e eeuw) door het Rijksmuseum en restauratie van schilderijen van het Amsterdam Museum, tentoongesteld tijdens de expositie De IJzeren Eeuw.
Klassiek rondom de Klas biedt na schooltijd klassieke muziekles in de Amsterdamse Indische buurt. Het levert hiermee een bijdrage aan de sociale cohesie in de buurt en de sociale en maatschappelijke ontwikkeling van de betrokkenen.
7
7.
Financiën
De fondsen zijn vermogensfondsen. De Fundatie c.s. werkt uitsluitend met eigen kapitaal en werft niet actief bij derden. Het kapitaal wordt beheerd door een beleggingscommissie, samengesteld uit het curatorium, aan de hand van een door het bestuur vastgesteld beleggingsstatuut. Dat statuut heeft een looptijd van telkens 2 jaar, met de mogelijkheid van tussentijdse aanpassingen. In het statuut wordt het toegestane risicoprofiel van de portefeuille vastgelegd en een verdeling aangegeven van de middelen over verschillende beleggingscategorieën. Er wordt belegd in een breed scala van instrumenten zoals : staatsleningen, bedrijfsobligaties, direct onroerend goed, onroerendgoedfondsen, indexfondsen, aandelen, aandelenfondsen e.d. De penningmeesters kijken daarbij ook naar duurzame en sociaal verantwoorde beleggingen. De portefeuille is zodanig opgebouwd dat er voldoende kasstroom gegenereerd wordt om tenminste de jaarlijks terugkerende vaste toezeggingen te kunnen honoreren. Het jaar 2014 is een uitstekend beleggingsjaar geweest. De daling van inkomsten uit effecten en liquide middelen door de lage rentestand heeft zich in 2014 voortgezet, maar de totaal gerealiseerde rendementen -met name vermogenswinst- waren hoger dan de benchmark. De lasten zijn 6,5% gedaald ten opzichte van 2013. Het geconsolideerd vermogen is met 7,3% gestegen. Het is ons streven dat het vermogen op de lange termijn in stand blijft na inflatie correctie. Met ingang van het boekjaar 2011 wordt de inflatiecorrectie gebaseerd op het totale vermogen van de afzonderlijke stichtingen. In het verslagjaar bedroeg de inflatie 1%. Het kapitaal is hiervoor volledig gecorrigeerd: de inflatie correctie bedroeg € 613.787. Wij constateren dat de groei van het eigen vermogen de afgelopen jaren cumulatief de inflatie heeft kunnen bijhouden. De totale kasstroom over 2014 was positief.
8
Balans per ultimo en exploitatierekening over het verslagjaar en de twee voorafgaande jaren:
9
8.
Externe contacten
In 2014 bezochten één of meer curatoren de vergaderingen van de FIN (Vereniging van Fondsen in Nederland), het Vier-Stedenoverleg (Van Bylandt Stichting, Volkskracht, K.F. Hein, Maagdenhuis en Janivo) en het Fondsenoverleg in Amsterdam. In 2014 heeft het Fondsenoverleg Amsterdam een Convenant gesloten met de gemeente Amsterdam, waarin afspraken staan voor regelmatige uitwisseling en nadere samenwerking. Daarnaast wordt er informatie uitgewisseld over concrete projecten, beleidskaders en maatschappelijke ontwikkelingen die om een antwoord van de fondsen vragen. In dit kader zijn er bijvoorbeeld afspraken gemaakt om de continuïteit van het Leefkringhuis (voor opvang en begeleiding van mensen met onder meer schuldenproblematiek en acute noden) in Amsterdam Noord de komende jaren samen te waarborgen. Tevens is er regelmatig contact met andere Fondsen, om de visie rondom nieuwe vraagstukken of noden te bespreken en om de bijdragen voor concrete projecten af te stemmen. De Fundatie stelde ‘De Sael’, de vergaderzaal van de Fundatie, open tijdens de Toegankelijke panden-dagen voor leden van Vereniging Hendrick de Keyser.
9.
Gedragscode FIN (Fondsen in Nederland)
10.
Vooruitblik 2015
De Fundatie onderschrijft de huidige gedragscode van de FIN en leeft deze na. Daarnaast is de FIN in gesprek met de Overheid om te komen tot een SBF Gedragscode (SBF staat voor Samenwerkende Brancheorganisaties Filantropie) met een eigen hoofdstuk voor de Vermogensfondsen, waarin goed bestuur en transparantie verankerd zijn. De Fundatie werkt hieraan mee en zal te zijner tijd wanneer deze SBF Gedragscode is uitgekristalliseerd (naar verwachting medio 2015) zorgen dat zij ook aan de nieuwe normen voldoet.
Het beleggingsjaar 2015 is goed begonnen, maar er zijn veel geopolitieke onzekerheden. In Europa dreigt deflatie. Als gevolg daarvan wordt meer belegd in aandelen, hetgeen een risico meebrengt van een aandelenbubbel. De Fundatie c.s. tracht daarom een gematigde koers te varen. Gelet op het overheidsbeleid en de aangekondigde bezuinigingen in de sectoren waar wij ons op richten, verwachten wij de komende tijd een toenemend beroep op particuliere fondsen. Dorps- en gemeenschapshuizen krijgen minder ondersteuning dan voorheen, ten faveure van noodhulp en speerpuntenbeleid. Het gestegen vermogen zal de Fundatie c.s. in staat stellen meer uit te keren aan haar doelstellingen. In 2015 zal de Fundatie c.s. over te stappen op digitale aanmeldingen en web-based werken. In 2015 wisselt het voorzitterschap. De voorzitter treedt af, evenals een curator en twee nieuwe curatoren treden aan.
10
