Frisdranken op school Persberichten September 2005
Vandenbroucke verbiedt frisdranken op school Onderwijsminister: 'Scholen krijgen twee jaar om creatieve oplossing voor inkomstenverlies te zoeken' Vanaf 1 september 2007 zullen er in de frisdrankautomaten op school geen suikerhoudende dranken meer mogen zitten. Dat heeft minister van onderwijs Frank Vandenbroucke (SP.A) gisteren bekendgemaakt. Tegelijkertijd wil hij ook dat scholen een gezondheidsbeleid uitstippelen en dat alle speelplaatsen over twee jaar rookvrij zijn. Het was al langer de droom van minister van Volksgezondheid Rudy Demotte (PS). En voor hem van Mieke Vogels (Groen!): geen frisdranken meer in de automaten op school. Probleem was dat de vorige minister van Onderwijs Marleen Vanderpoorten (VLD) daar niet in mee wilde. Promoten van gezonde alternatieven, tot daar aan toe, maar een verbod op de ongezonde drankjes raakte volgens de minister aan de autonomie van de scholen. Huidig onderwijsminister Frank Vandenbroucke denkt daar anders over. Binnen twee jaar wil hij geen suikerhoudende dranken meer in de schoolautomaten zien. Niet in het basisonderwijs, niet in het secundair. "Die termijn geeft scholen de tijd om zich aan te passen aan de nieuwe situatie. De inkomsten die zij hadden uit de frisdrankautomaten zullen voor een deel moeten komen uit andere bronnen. Ik begrijp erg goed dat die inkomsten voor een school belangrijk kunnen zijn. Ik vraag ze dan ook al hun creativiteit te gebruiken om oplossingen te zoeken", aldus de minister. Over sancties voor scholen die toch ongezondere alternatieven blijven aanbieden, wordt momenteel niet gesproken. "We zijn nog in het stadium van overleg en positieve voornemens", aldus de woordvoerder van Vandenbroucke. "Maar dat zegt niets over wat mogelijk volgt." De minister plant de komende tijd overleg over zijn plannen met onder meer de frisdrankfabrikanten en de koepels. Bij de twee grote, het gemeenschapsonderwijs en de Guimardstraat, zal hij op weinig weerstand stuiten. Het gemeenschapsonderwijs lanceerde vorig schooljaar al een gezondheidsplan en verklaarde toen al de strijd aan frisdranken, de katholieke koepel liet eerder al in de Vlaamse Onderwijsraad weten dat "de school leerlingen moet leren kiezen uit een gamma van gezonde alternatieven". En dat "het aanbieden van en gezonde en ongezonde producten verwarrend werkt".
De enige die niet zo blij is met de plannen van de minister is de Vlaamse Scholierenkoepel (VSK). "Wij blijven bij ons standpunt dat jongeren, net zoals volwassenen, een keuze moeten hebben. Scholen moeten beide aanbieden: gezonde en ongezonde dranken. Het promoten van die eerste categorie kan wel voor ons", aldus Jan Van Damme. Omdat de automaat op vele scholen een verworven recht van de leerlingenraad is, wil de minister ook met VSK rond de tafel gaan zitten over het verbod. Behalve het drankenaanbod veranderen wil de minister ook alle speelplaatsen rookvrij krijgen vanaf september 2007. In verschillende middelbare scholen is het jongeren op dit moment toegelaten om tijdens de pauze buiten te roken. Dat kan niet langer, zo vindt Vandenbroucke. Zowel de gezonde dranken- als de antirookmaatregelen zullen hun beslag moeten vinden in een integraal gezondheidsbeleid. De minister verwacht dat elke school over twee jaar zo'n beleid voert op maat van de leerlingen. Om dat te helpen verwezenlijken zal Vandenbroucke binnenkort een gezondheidscoördinator in dienst stellen die de scholen kan bijstaan en een globaal plan kan ontwikkelen. Daarvoor trekt de minister voortaan jaarlijks een budget van 150.000 euro uit. Zoete drankjes als chocolademelk en cola zijn over ruim een jaar taboe op scholen.
Scholen moeten frisdrank bannen Vanaf 1 september 2007 mogen de automaten op school geen ongezonde frisdranken meer aanbieden. Dat heeft de minister van Onderwijs, Frank Vandenbroucke (SP.A), aangekondigd. De minister wil overleggen welke drankjes precies te ongezond zijn voor de leerlingen en welke niet. Want gaat het enkel over de klassieke frisdranken? Of zijn ook de light-versies te ongezond? De Vlaamse Scholierenkoepel en de frisdrankproducenten worden uitgenodigd op een overleg om die vragen te beantwoorden. Of kinderen bovendien ook geen frisdrank mogen meenemen naar school, is nog niet duidelijk. De minister van Onderwijs zei alleen dat ,,frisdranken niet op school thuishoren''. Totnogtoe zei hij altijd dat het tot de vrijheid van de scholen behoort om dat te beslissen. Daarnaast stelt Vandenbroucke op het departement Onderwijs een gezondheidscoördinator aan. Die moet de scholen ondersteunen in hun gezondheidsbeleid. Jaarlijks is daarvoor een budget van 150.000 euro vrijgemaakt. Vanaf 1 september 2007 moet iedere school een gezondheidsbeleid ,,op maat van de leerlingen'' hebben. In een reactie vreest een woordvoerder van Coca-Cola dat het gezondheidsdebat te veel een symbolenstrijd wordt. De frisdrankengigant wil de nadruk leggen op preventie, informatie en het aanleren van gezonde attitudes.
De Franse Gemeenschap heeft die redenering in ieder geval al gevolgd. De minister van Onderwijs, Marie Arena (PS), kondigde vorig jaar met grote trom eenzelfde verbod aan. Intussen is daar geen sprake meer van, en wil ze vooral werk maken van ,,gezonde attitudes'' op school.
Gezondheidsbeleid op maat van de kinderen gevraagd Niet alleen moeten de frisdranken de scholen verlaten. Iedere school moet vanaf 1 september 2007 een gezondheidsbeleid hebben. “Op maat van de kinderen.'' De minister van Onderwijs, Frank Vandenbroucke (SP.A), wil dat de scholen een eigen gezondheidsbeleid ontwikkelen. Eerst moeten ze de leefgewoonten van hun leerlingen in kaart brengen. Dat moet de basis zijn van een gezondheidsbeleid dat aansluit bij de leerlingenpopulatie van de school. Eerder was al uit onderzoek van het Vlaams Instituut voor Gezondheidspromotie (VIG) gebleken dat maar weinig scholen nadenken over een gezondheidsbeleid. Vandenbroucke trekt nu jaarlijks 150.000 euro uit om daar wel werk van te maken. In de eerste plaats moeten de scholen voorzien in een omgeving die geen aanleiding geeft tot ongezond gedrag. Sigaretten en frisdranken moeten dus zeker van de speelplaats verdwijnen. De minister maakt zich vooral zorgen om de samenhang tussen ongezonde levensstijl en sociale achtergrond. Uit onderzoek is namelijk gebleken dat vooral de kinderen in sociaal zwakkere gezinnen minder bewegen en ongezonder eten.
De strijd om het blikje Vandenbroucke wil frisdrank op school verbieden Vanaf 1 september 2007 mogen de schoolautomaten niet langer ,,suikerhoudende dranken'' bevatten. Daarbij wordt onmiddellijk gedacht aan een verbod op frisdranken en cola. Maar bij ,,The Coca-Cola Company'' zijn ze daar niet zo zeker van. Van aangekondigde verbod in Franse Gemeenschap schiet niets meer over Over welke dranken precies moeten worden verwijderd uit de schoolautomaten, wil de minister van Onderwijs, Frank Vandenbroucke (SP.A), zoveel mogelijk overleg. Gesprekspartners zijn de Vlaamse Scholierenkoepel en de producenten van frisdranken. De belangrijkste producent is Coca-Cola, met meer dan 4.000 automaten in de Belgische scholen. Volgens de woordvoerder van de frisdrankengigant is het nog niet zeker dat dranken als Coca-Cola en Sprite onder de categorie ongezonde suikerhoudende dranken vallen. “Dat zal van het overleg afhangen'', zegt Tom Delforge. “Laten we niet op de feiten vooroplopen.''
Aan de andere kant van de taalgrens heeft de overheid in ieder geval intussen al de bocht gemaakt. Vorig jaar kondigde de Franstalige minister van Onderwijs, Marie Arena (PS), fors aan dat de ongezonde drankjes op school vanaf 1 september 2005 taboe zouden zijn. We zijn nu zover, maar de minister hecht intussen meer belang aan een ,,gezonde houding'' en ,,preventie en informatie''. De frisdrankautomaten zijn ondertussen gewoon blijven staan. Precies een dergelijk alternatief stelt ook Coca-Cola voor. Tom Delforge: ”Het heeft geen zin om een symbolenstrijd te voeren, en een dikke lijn te trekken tussen wat gezond en ongezond is. Het is veel belangrijker om op een goede manier om te gaan met voeding en drank.'' Volgens de woordvoerder heeft Coca-Cola daarmee ook de ouders en de leerlingen achter zich. ,,We hebben onderzoek gedaan, en daaruit blijkt dat ouders geen voorstander zijn om de frisdranken uit de automaten te halen. Ze redeneren: dan brengen de kinderen hun drank gewoon van thuis mee.'' Of de leerlingen vanaf 1 september 2007 ook geen frisdrank meer mogen meebrengen, is nog niet duidelijk. De minister zei gisteren bij de presentatie in de basisschool De Tovertuin in Diest dat ,,suikerhoudende dranken niet op school thuishoren''. Maar of dat een totaalverbod op ongezonde dranken inhoudt, is voorwerp van het overleg, dat onder leiding van de nieuw gecreëerde “gezondheidscoördinator'' wordt gevoerd. Vandenbroucke voorziet in een overgangsperiode tot 2007, zodat de scholen kunnen uitkijken naar andere bronnen van inkomsten. De schoolbesturen maken nu namelijk een kleine winst op ieder blikje dat uit de automaat rolt. Vooral het gemeenschapsonderwijs is het jongste jaar een enthousiaste promotor van de gezondheid op school geweest. Misschien is het geen toeval dat zowel de gedelegeerd bestuurder, Urbain Lavigne, als de voorzitter van de raad van bestuur, Paul De Knop, iets met sport te maken heeft. Lavigne is voormalig leerkracht lichamelijke opvoeding. Paul De Knop werkt halftijds op het kabinet van de minister van Sport Anciaux (Spirit).
Frisdranken over twee jaar weg uit schoolautomaten Vanaf 1 september 2007 mogen in de automaten op school geen ongezonde frisdranken meer te vinden zijn. Bovendien moet elke school tegen die tijd werken met een eigen gezondheidsbeleid dat afgestemd is op de noden van de leerlingen. Dat heeft Vlaams minister van Onderwijs Frank Vandenbroucke meegedeeld tijdens een bezoek aan basisschool De Tovertuin in Diest. Hij zal de scholen vragen om, samen met hun Centrum voor Leerlingenbegeleiding, de gezondheid en de leefgewoonten van de leerlingen in kaart te brengen en op basis daarvan een concreet gezondheidsbeleid uit te stippelen. Om alles in goede banen te leiden, wordt in de administratie onderwijs een gezondheidscoördinator benoemd. Die zal in overleg met alle betrokkenen het
actieplan 'Op uw gezondheid' opstellen. In het voorjaar van 2006 zouden in de scholen de eerste concrete acties van start moeten gaan. Minister Vandenbroucke heeft voor de hele operatie een jaarlijks bedrag van 150.000 euro uitgetrokken. Gezondheidslied De onderwijsminister wil de volgende weken praten met de frisdrankproducenten én met de Vlaamse Scholierenkoepel. Het zijn immers vaak de leerlingen die aandringen op frisdranken. Vandenbroucke vraagt de scholen uitdrukkelijk om vanaf 1 september 2007 alle ongezonde frisdranken uit de automaten te bannen. Gisteren mocht de minister samen met de kleuters van Diest het gezondheidslied zingen: Ik ben Wormpje Willemijn. Gangen graven vind ik fijn. Ik eet mijn buikje dik en rond. Want appels zijn gezond! Daarna kreeg hij een glaasje vers wortelappelsap... om rustig te worden. Voor hij weer naar Brussel vertrok, bracht een opvallend geïnteresseerde minister nog stiekem een bezoek aan de schooltuin met onder meer verse munt.
Scholen moeten vanaf 2007 een eigen gezondheidsbeleid voeren Alle scholen moeten vanaf 1 september 2007 een gezondheidsbeleid voeren dat afgestemd is op de specifieke noden van de eigen leerlingen. Dat heeft Vlaams minister van Onderwijs Frank Vandenbroucke (sp.a) donderdagmorgen gezegd bij een bezoek aan de kleutertuin De Tovertuin in Diest. Om scholen te steunen bij de uitwerking van hun gezondheidsbeleid zal op korte termijn een Vlaamse gezondheidscoördinator aan het werk gaan. In overleg met scholen zal een actieplan "op uw gezondheid" opgesteld worden waarvoor Vandenbroucke jaarlijks 150.000 euro wil uittrekken.
Minister Vandenbroucke bezoekt gezonde school De 'Centrale Keuken Diest', een project van het cateringbedrijf Sodexho en negen scholengroepen van het Gemeenschapsonderwijs, is een succes. Dagelijks bereiden ze 6.000 'gezonde' maaltijden voor meer dan 120 scholen. Onderwijsminister Frans Vandenbroucke en afgevaardigd bestuurder van het gemeenschapsonderwijs Urbain Lavigne kwamen gisteren in de Diestse basisschool De Tovertuin kijken hoe alles in de praktijk in zijn werk ging. Samen met de kleinsten leerde de minister 'Wormpje Willemijn' kennen. Een diertje dat zich schuilhoudt in fruit omdat het er zo gezond is. Daarna gingen ze uit plasticine fruit maken en maakten ze ook appelsap. Steeds meer instanties zijn er van overtuigd dat gezonde voeding belangrijk is. «Eigenlijk zijn we een van de meest welvarende regio's ter wereld maar we bewegen te weinig en we eten ongezond», aldus de minister. Frisdrank
Vanaf 1 september 2007 moet elke school werken rond gezondheidsbeleid.» Want volgens afgevaardigde van het basisonderwijs Urbain Lavigne horen sterk suikerhoudende dranken of gerechten niet thuis op school. Ook de minister wil frisdrankautomaten gezond maken. «Het is onze uitdrukkelijke vraag dat in die toestellen vanaf september 2007 geen ongezonde frisdranken meer te vinden zullen zijn. Ik weet dat deze automaten een belangrijke bron van inkomsten zijn voor de scholen maar ik wil hen vragen creatieve oplossingen te zoeken. Ook met de frisdrankproducenten wil ik onderhandelen om op zoek te gaan naar gezonde alternatieven.» De 'Centrale Keuken Diest' past in dit project rond gezonde voeding. Alle maaltijden worden 's morgens bereid en naar de scholen gevoerd. Doordat meerdere scholengroepen het project ondersteunen wordt het mogelijk om een kwalitatief hoogstaande maaltijd aan te bieden aan een aanvaardbare prijs. (GMA)
Schoolstrijd tegen dikke kinderen Hoe armer, hoe dikker. Eén op de vijf kampt met overgewicht Roken en suikerrijke frisdranken verboden Alle scholen moeten tegen 2007-2008 een echt gezondheidsbeleid voeren. Geen eenmalige, vrijblijvende lesjes over meer fruit en groenten eten, maar de kinderen daadwerkelijk opvoeden tot betere leefgewoonten. Eén op de vijf kampt met overgewicht De cijfers zijn te verontrustend'', vindt Vlaams minister van Onderwijs Frank Vandenbroucke (SP.A). ”Ruim één kind op de vijf kampt met overgewicht. Eén op de tien is zwaarlijvig.'' Scholen zullen samen met de Centra voor Leerlingenbegeleiding (CLB's) de gezondheid en leefgewoonten van elk kind in kaart brengen. Blijkt een kind bijvoorbeeld te zwaar, dan moet de school het kind helpen daar iets aan te doen. De scholen moeten ook de evolutie per leerling meten, door rookvrij worden en alle suikerrijke dranken uit de automaten halen.
Hoe armer hoe dikker Scholen moeten leerlingen gezond leren leven
,,Kinderen die in een kansarme buurt wonen, bewegen minder en zijn vaker dikker'', zegt minister van Onderwijs Frank Vandenbroucke (SP.A) Hij vraagt de scholen om kinderen van jongs af een goede levensstijl bij te brengen. Veel bewegen, elke dag fruit en groenten eten. Sommige kinderen kennen dat gewoon niet van thuis uit. Frank Vandenbroucke wil dat alle scholen tegen 2007-2008 een echt gezondheidsbeleid voeren. Geen eenmalige antirookcampagnes of vrijblijvende lesjes over meer fruit en groenten eten maar de kinderen daadwerkelijk opvoeden tot betere leefgewoonten én de evolutie per leerling bijhouden. Scholen gaan samen met de Centra voor Leerlingenbegeleiding de gezondheid en leefgewoonten van elk kind in kaart brengen. Blijkt een leerling bijvoorbeeld te zwaar, dan is het ook echt de bedoeling dat de school het kind helpt daar iets aan te doen en de evolutie in het oog houdt. “Gewoon informeren volstaat lang niet meer'', zegt de minister van Onderwijs. “Eén op de vijf kinderen kampt met overgewicht. Eén op de tien is zwaarlijvig. Dat zijn verontrustende cijfers. We moeten het probleem bij de wortels aanpakken. Velen zullen hun gedrag fundamenteel moeten veranderen.'' Een gezondheidscoördinator zal de scholen helpen met het uitstippelen van een gezondheidsbeleid op maat van elk kind. Er komt overleg met de koepels van alle onderwijsnetten, de scholierenkoepel en de oudercomités want de ouders dragen nog altijd de eerste verantwoordelijkheid. In 2006 moeten de eerste concrete acties in scholen van start gaan. Later zal de inspectie de scholen ook op hun gezondheidsbeleid evalueren. Rookvrije speelplaatsen Vanaf 1 september 2007 moeten alle scholen rookvrij zijn - of toch minstens de speelplaats - en moeten alle suikerrijke dranken uit de automaten. Kwestie van het goede voorbeeld te geven. “Ik begrijp dat de scholen inkomsten halen uit die frisdrankautomaten'', zegt Vandenbroucke. “Ze zullen andere oplossingen moeten zoeken maar ik geef hen daar wel wat tijd voor.'' De minister gaat ook zelf met de frisdrankproducenten praten met de vraag gezonde alternatieven voor te stellen. Op school een gezonde levensstijl bijbrengen, past in het streven van Vandenbroucke om alle kinderen gelijke kansen te geven. “Onderzoek toont aan dat de omgeving waarin een kind opgroeit heel bepalend is voor zijn gezondheid, zijn gewicht. Mensen uit kansrijke milieus zijn beter geïnformeerd, kunnen makkelijker aan sport doen en hebben meer controle over hun leef- en eetgewoonten.'' Uit een grootschalige bevraging van de Universiteit Gent blijkt dat jongeren uit het algemeen secundair onderwijs gezonder leven dan kinderen uit het technisch en het beroepsonderwijs.
“Leerlingen brengen cola en chips mee'' Schooldirecties rekenen op hulp van ouders
De scholen verwelkomen het initiatief van minister van Onderwijs Frank Vandenbroucke om kinderen gezondere voeding aan te bieden en suikerbommen in drankautomaten te weren. ,”Maar aandacht voor gezonde voeding moet thuis beginnen'', reageren schooldirecteurs in Herentals en Turnhout. Rudy Van de Poel, pedagogisch directeur bij het Technisch Instituut Scheppers in Herentals, weet niet juist wat er allemaal in de automaten op school steekt: “We hebben er net nieuwe geïnstalleerd. Vroeger waren het wel de klassieke frisdrankautomaten.'' Navraag leert dat er in het Scheppersinstituut naast Coca-Cola ook gezonde drankjes in de automaten steken, zoals melk en yoghurt. ,,Op school doen we onze best om dikmakers tegen te werken'', zegt Van de Poel, ,,maar je ziet de leerlingen hier 's ochtends arriveren met cola en chips. Er is een grote groep leerlingen die thuis het ontbijt overslaat of het aanvult met dikmakers die ze onderweg naar school, in de winkels in het centrum van Herentals, kopen. De aanpak moet dus thuis beginnen.'' Van de Poel meldt ook dat in bepaalde vakken rond dit thema wordt gewerkt, maar of de cola-automaten straks verboden worden? ,,We zijn bereid dat op tafel te leggen, maar zulke beslissingen verlopen altijd via de leerlingenraad.'' “School kan niet alles'' “Dat zwaarlijvigheid op school een probleem is, dat zien we allemaal'', reageert ook Jan Van den Brandt, algemeen directeur van het Heilig Graf Instituut in Turnhout. Cola-automaten hebben in zijn school nooit gestaan. De jongelui kunnen er wel yoghurt uit de automaat halen. ,,Maar op vraag van de leerlingen hebben we wel een wafelautomaat geïnstalleerd'', geeft de directeur toe. “En automaten waaruit je producten van de Wereldwinkel kan halen. Bovendien verkopen we soms ook appels.'' Van den Brandt zegt dat de school zich bewust is van de noodzaak om zwaarlijvigheid aan te pakken, maar echte projecten rond het thema worden nog niet gevoerd. Maar hij wijst er wel op dat de ouders hier hun duit in het zakje moeten doen: “De helft van het jaar zijn de leerlingen thuis. Daar moet de opvoeding beginnen. De school kan niet alles corrigeren.''
Minister wil gezonde voeding op school Om te voorkomen dat zwaarlijvige kinderen klem komen te zitten in de schoolbanken, wil minister van Onderwijs Frank Vandenbroucke (SP.A) dat scholen meer aandacht
besteden aan gezonde voeding. De Centrale Keuken Diest van het Gemeenschapsonderwijs zet de toon met dagelijks duizenden maaltijden voor scholen van Brasschaat tot Landen. De kleuters van De Tovertuin in Webbekom kregen gisteren hoog bezoek. Onderwijsminister Frank Vandenbroucke (SP.A) en Urbain Lavigne, topman van het Gemeenschapsonderwijs, hielden er een pleidooi voor gezonde voeding en sport op school. Met de gezondheid van de schoolgaande jeugd loopt het volgens Vandenbroucke grondig verkeerd: ,,Ruim 20% van de Belgische kinderen kampt met overgewicht, 1 op 10 lijdt zelfs aan zwaarlijvigheid. Kinderen vertellen dat ze gezond moeten eten, volstaat duidelijk niet meer. Nochtans wordt de basis voor een gezond leven al in de kleuterklas gelegd.'' Fruit uitdelen De minister wil dat alle scholen over twee jaar een eigen gezondheidsbeleid kunnen voorleggen. Zo mogen frisdrankautomaten op 1 september 2007 enkel nog “gezonde drankjes'' bevatten en moet elke speelplaats rookvrij worden. Geen makkelijke klus, weet Vandenbroucke: “Snoep- en drankautomaten leveren scholen flinke inkomsten op. Die zullen ze voortaan elders moeten halen. Nu ja, directies krijgen ruimschoots de tijd om daar een mouw aan te passen.'' Sommige scholen geven nu al het goede voorbeeld door wekelijks fruit uit de delen aan leerlingen. Dat schoolmaaltijden niet vettig en smakeloos hoeven te zijn, bewijst de Centrale Keuken Diest van het Gemeenschapsonderwijs. Aan de Nijverheidslaan worden dagelijks 6.000 maaltijden klaargestoomd voor meer dan honderdtwintig scholen in Vlaams-Brabant, Limburg en Antwerpen. Diëtisten van het cateringbedrijf Sodexho waken over de hygiëne en stellen evenwichtige menu's samen. “De Centrale Keuken is een succes'', zegt Urbain Lavigne van het Gemeenschapsonderwijs. “Diest bedient eetzalen van Kalmthout tot Sint-Truiden. Begin volgend jaar wordt een productie van 7.000 maaltijden verwacht. Maar gezonde voeding is slechts het halve werk. Scholen moeten ervoor zorgen dat kinderen voldoende sporten en bewegen.''
