Four new walls in Holland. Pagina 09: Echt een feestje

TUDELTA.31

DELTA. 31 10-11-2011

Deze week week Deze in Delta Delta in

weekblad van de technische universiteit Delft

Flying with blinders

Muzikale wiskundige filosofeert

SCIENCE:04

NIEUWS: 03

01

INTERVIEW: 10 INTERNATIONAL: 07

68 Procent eerstejaars mag verder

REPORTAGE: 12

Four new walls in Holland

Studenten met kinderen

Studenten hopen op behoud snel internet Na een storm van protest werkt studentenhuisvester Duwo samen met internetprovider Ziggo aan een aangepast voorstel voor een nieuwe internetvoorziening in studentencomplexen. Dat moet nog deze week klaar zijn. SASKIA BONGER Begin oktober bracht Duwo via de ‘frequently asked questions’ op zijn website details naar buiten uit het contract met Ziggo voor een nieuwe internetvoorziening in al zijn studentencomplexen. De Laakhaventoren in Den Haag bleek in de vorm van een proef al over op het nieuwe systeem. Een storm van protest onder studenten was het gevolg. Niet alleen zou het internet trager worden dan wat de studenten nu gewend zijn, er zouden

Het belangrijkste pijnpunt voor de studenten was dat de snelheid van hun internetverbinding aanzienlijk zou afnemen ook allerlei onpraktische beperkingen aan kleven. Bovendien bleek het systeem in Den Haag helemaal niet goed te werken. Bewonersvereniging WijWonen liet het er niet bij zitten en richtte een speciale internetcommissie op om het onheil af te wenden. Er kwam een website met alle details en de laatste stand van zaken. “Op internet staan een hoop hele en halve waarheden”, zegt een woordvoerder van Duwo daarover. Het klopt volgens haar dat er bij de pilot in Den Haag ‘wat hobbels’ waren. “Maar er wordt hard aan gewerkt om die op te lossen.” Intussen heeft de studentenhuisvester de aanleg van het nieuwe internet in Delft opgeschort.

Duwo wil verder alleen kwijt dat hij werkt aan een aangepast voorstel met technische verbeteringen. Dat wordt eind deze week verwacht. “Ik denk dat we daarmee een heel eind moeten komen”, aldus de woordvoerder. De studenten hebben ook goede hoop dat Duwo en Ziggo aan hun wensen tegemoet komen. Het laatste gesprek tussen de betrokken partijen is volgens de internetcommissie van WijWonen ‘goed, open en constructief’ verlopen. “Er zijn nog geen concrete toezeggingen gedaan, maar het lijkt erop dat er geen grote knelpunten zijn.” Het belangrijkste pijnpunt voor de studenten was dat de snelheid van hun internetverbinding aanzienlijk zou afnemen, van 100 naar 20 Mbit/s per aansluiting. Verder zou ieder complex nog maar één IP-adres krijgen. Dat betekent dat soms honderden studenten hetzelfde IP-adres moeten delen. “Veel websites blokkeren op basis van IP”, schrijft WijWonen op internet. “Dus als één bewoner iets raars op een website post zullen de overige driehonderd gebruikers van dat IP-adres ook geblokkeerd worden.” Ook zijn er volgens de studenten sites die blokkeren ‘bij meer dan normaal verkeer’. “Skype en torrents worden vrijwel onmogelijk als je met meer dan dertig gebruikers deelt.” Ook zou er waarschijnlijk een restrictievere firewall komen en zou het niet meer mogelijk zijn een intern netwerk te creëren. “Een gesloten firewall is slecht omdat je zo geen ‘remote desktop’ meer kan gebruiken, geen web- of gameserver kan hebben en internetbellen erg instabiel is.” Het ontbreken van een intern netwerk staat volgens de studenten slecht omdat lokale fora verdwijnen en het veel langer duurt om bestanden te delen met de buurman. De internetcommissie van WijWonen heeft maandag weer een afspraak met Ziggo en Duwo.

internet.wijwonendelft.nl

‘Verslavend’, ‘inspirerend’ en ‘bevrijdend’ waren zomaar drie termen die gebruikt werden om de eerste Delftse TEDx conferentie te omschrijven. De negenhonderd bezoekers gaven het evenement aan het einde van de dag een staande ovatie. (Foto: Sam Rentmeester/FMAX)

Pagina 09: ‘Echt een feestje’.

Sr kritisch over online behalen ir-titel De TU Delft wil naast de huidige universiteit een opleidingsinstituut opzetten waarbinnen studenten met online onderwijs een volwaardige ingenieurstitel kunnen behalen. De studentenraad is kritisch.

vindt dat de universiteit ‘zorgvuldig’ moet omgaan met de ingenieurstitel en stelt dat het duidelijk moet zijn of een student een diploma online of op de reguliere wijze heeft behaald. Want er zijn nog een paar belangrijke verschillen tussen beide varianten, waarvoor de sr op korte termijn geen oplossing zegt te zien. ‘Zo mist een online student veel sociale vaardigheden en vaardigheden in projecten-

In het beleidsplan ‘Onderwijs en Technologie, 2011-2014’ schrijft de universiteit: ‘De TU Delft heeft de ambitie om binnen vier jaar ‘TU Delft distance & online Education’ operationeel te hebben. Hieronder wordt verstaan een opleidingsinstituut naast de huidige TU Delft, waar online onderwijs gevolgd kan worden en waarbij een volledige TU Delft ir-titel behaald kan worden.’ De studentenraad (sr) vindt echter dat er een ‘belangrijk verschil is tussen het volgen van een studie op de reguliere wijze en het volgen van een studie online’, staat in een brief aan het college van bestuur (cvb). De sr

‘Zo mist een online student veel sociale vaardigheden’ werk, presenteren, practica en interactie met de beroepspraktijk.’ Allemaal vaardigheden die volgens de sr ‘ingenieurseigen’ zijn. De studenten vragen zich ook af hoe de online studenten getoetst zullen worden en hoe daarbij fraude voorkomen kan worden. In het beleidsplan wordt dat punt ook aangestipt, zonder nog met concrete oplossingen te komen. Er wordt wel melding gemaakt van een

pilot met digitale toetsing. Verder wil het cvb één masteropleiding aanwijzen die bij wijze van proef wordt getransformeerd tot een ‘volledige online variant’. Het cvb denkt de universiteit met het nieuwe opleidingsinstituut beter te kunnen profileren als topinstelling ‘op de internationale talentenmarkt’. Het zou ook samenwerking met andere instellingen zoals de universiteiten van Leiden en Rotterdam kunnen vergemakkelijken. Voor het zover is, moet er nog een hoop gebeuren, meldt het beleidsplan onderwijs en technologie. Veel lesmateriaal is al via OpenCourseWare online beschikbaar, maar nog lang niet alles. Bovendien is dat materiaal nu alleen te gebruiken voor zelfstudie. In begeleiding, communicatie en certificering is nog niet voorzien. (SB)

DELTA. 31 10-11-2011 www.delta.tudelft.nl @tudelta [email protected] www.facebook.com/ tudelta

delta online Duurder De university colleges willen hun tarief voor nieuwe studenten flink gaan opschroeven. Daarvoor moeten ze wel eerst toestemming krijgen van accreditatieorganisatie NVAO. www.delta.tudelft.nl/24031

Samenwerken Zoals er universitair medische centra zijn, zo moeten er ook universitaire onderwijscentra komen. Daarin kunnen scholen, hogescholen en universiteiten samenwerken, oppert de Onderwijsraad. www.delta.tudelft.nl/24030

Uitdaging Wat is de grootste uitdaging waar de moderne wetenschap voor staat? Doorgronden waarom neutrino’s sneller kunnen vliegen dan het licht? De werking van de hersenen ontrafelen? Zijlstra oppert iets anders: “Het in harmonie brengen van fundamenteel en toegepast onderzoek.” www.delta.tudelft.nl/ 24028

Lekken Saxxion wil een docent ontslaan die een student een tentamen met antwoorden en al toespeelde. De hogeschool spreekt van kwade opzet, maar de docent ontkent dat. www.delta.tudelft.nl/24029

nieuws/column Duurzame 100

Fusie-enquête

Erelid

Wubbo Ockels is een plaatsje gezakt in de ranglijst Duurzame 100 van dagblad Trouw. In 2010 stond de Delftse hoogleraar op nummer twee, nu op nummer drie. Trouw prijst zijn inzet voor duurzame energie. Het enige minpunt is dat zijn ideeën veelal ‘nog niet in de praktijk worden gebracht’, tekent de krant aan. De andere TUmedewerker op de lijst (nummer 74) is Anke van Hal, praktijkhoogleraar duurzame aanpak woningen en wijken. Op plaats tien staat TU-alumnus Diederik Samson, klimaatspecialist van de PvdA.

Medewerkers en studenten van de Erasmus Universiteit Rotterdam hebben afgelopen maandag dezelfde enquête over de universiteitenfusie gekregen als eerder hun Delftse collega’s. De enquête is verstuurd door Erasmus Magazine, dat de uitslag op 1 december hoopt te publiceren. In tegenstelling tot het college van bestuur van de TU Delft wilde de Rotterdamse bestuurders niet meewerken aan het versturen van de vragenlijsten, omdat een fusie op korte termijn van de baan zou zijn. Woensdagochtend hadden al drieduizend mensen de enquête ingevuld.

Ir. Gert Jan Kramer is door het Koninklijk Instituut Van Ingenieurs KIVI NIRIA benoemd tot erelid. Kramer, tevens voorzitter van de raad van toezicht van de TU Delft, kreeg deze onderscheiding voor zijn inzet om de rol van techniek en innovatie zichtbaar te maken. Martin van Pernis, president van KIVI NIRIA, noemde Kramer in zijn toespraak een voorbeeld voor jonge ingenieurs als het gaat om wat je allemaal kunt bereiken als ondernemende ingenieur. Kramer begon in 1983 bij ingenieursbureau Fugro. Sindsdien heeft hij volgens KIVI NIRIA dit bedrijf uitge-

Pieken Wie voor zijn dertigste nog geen grote bijdrage aan de wetenschap heeft geleverd, zal dat ook nooit meer doen, stelde Albert Einstein. Maar hij vergiste zich, zeggen twee onderzoekers nu. In de loop der jaren schoof de leeftijdsgrens steeds verder op. Wetenschappers verrichten hun beste werk nu op latere leeftijd. www.delta.tudelft.nl/ 24027

Exameneisen Als de strengere eindexameneisen die op stapel staan dit jaar al waren ingevoerd, had bijna een kwart van de havo-scholieren en één op de vijf vwo’ers zijn diploma niet gehaald. www.delta.tudelft.nl/ 24025

bouwd en getransformeerd tot een op de modernste technieken gebaseerd ingenieursbureau van wereldklasse. Overigens is KIVI NIRIA-voorzitter Van Pernis ook voorzitter van de TUcommissie die wetenschappers vanaf januari gaat adviseren over hoe zij integer kunnen samenwerken met het bedrijfsleven.

www.delta.tudelft.nl/23963

‘Veel sensoren in cockpit leiden eigen leven’ Hoogleraar besturing en simulatie (L&R) Bob Mulder geeft aanstaande zondag de tweede Van Leeuwenhoeklezing. Daarin geeft hij leken een inkijkje in het onderzoek naar veiligheid in de luchtvaart.

“We werken nu heel hard aan 3D-navigatie, zodat piloten op een intuïtief display kunnen zien waar ze zich bevinden ten opzichte van bijvoorbeeld bergen. Dat is een grote verbetering, want veel ongelukken blijken te gebeuren omdat vliegers zich niet bewust waren van hun positie.” Gaat de piloot ooit uit het vliegtuig verdwijnen? “Ik denk het niet. Omdat iedere vlucht anders is. Je kunt nooit alles voorspellen, onverwachte dingen zullen altijd blijven gebeuren. Het beroep piloot blijft hartstikke leuk.”

SASKIA BONGER Mensen zeggen vaak dat de luchtvaart al de veiligste manier is om te reizen. “Zo werkt het niet. Er gebeuren nog steeds ongelukken. Denk aan de Airbus 330 die in 2009 in de Atlantische Oceaan is gestort. Alle inzittenden waren dood. Of denk aan het ongeluk met de Boeing 737 bij Schiphol in 2009. Ook daarbij zijn doden gevallen. Dat blijft vanuit menselijk perspectief onacceptabel. Dat moeten we altijd blijven vinden. We moeten niet gaan praten in termen van statistieken.” Wanneer bent u tevreden? “Het streven is honderd procent veiligheid. Daar zitten we nog een paar tienden van procenten van af. Elk ongeluk is er één teveel, maar we kunnen er wel van leren. Bijna altijd denk ik: dit had niet gehoeven.”

Bob Mulder: “Veel ongelukken blijken te gebeuren omdat vliegers zich niet bewust waren van hun positie.” (Foto: Sam Rentmeester/FMAX)

of omdat er betere technieken denkbaar zijn? “Uiteindelijk gaat het altijd om menselijke fouten, alleen op verschillende niveaus: het ontwerp van een vliegtuig, de sfeer bij een airline, procedurefouten in de cockpit. Al die fouten zijn te vermijden. Ik kijk in eerste instantie vanuit de technologie. Daar is sinds de Tweede Wereldoorlog al heel veel verbeterd. Propellers zijn bijvoorbeeld vervangen door straalmotoren, het materiaal waar vliegtuigen mee worden gebouwd wordt steeds sterker en lichter; sensoren, navigatiesystemen en vliegtuigbesturing zijn dramatisch verbeterd.”

Omdat het om menselijke fouten ging,

Kritisch Een kritisch rapport over de studie commerciële economie van de Hogeschool van Amsterdam is gelekt naar de Volkskrant: de opleiding staat er niet goed voor. NVAO en LSVb halen hun schouders erover op, maar het ISO maakt zich zorgen. www.delta.tudelft.nl/ 24026

02

En toch gaat het dus wel eens mis. “Neem het ongeluk bij Schiphol. Een hoogtemeter was kapot. Het vliegtuig dacht daardoor dat het aan het landen was en deed het gas dicht. De vlieger was zich daar niet van bewust. Daarom doen we nu veel onderzoek naar slimmer gebruik van alle informatie die in een vliegtuig beschikbaar is. In de cockpit zitten heel veel sensoren die min of meer een eigen leven leiden. Als de computer al die informatie had kunnen combineren, dan was duidelijk geworden dat de informatie die die kapotte meter gaf niet juist kon zijn.” Welke innovaties zijn er nog meer te maken?

Het lijkt mij juist saai: urenlang op de automatische piloot. “Voor reizigers is vliegen vaak saai, maar in de cockpit zitten we voortdurend in scenario’s waarin van alles fout kan gaan. Een vliegtuig met twee motoren moet bijvoorbeeld altijd binnen drie uur ergens kunnen landen, omdat je niet langer met één motor mag vliegen als de andere is uitgevallen. Maar mocht het weer op zo’n vliegveld opeens sterk verslechteren, dan moet je uitwijkmogelijkheden zoeken. Als die er niet zijn, moet je misschien wel besluiten om te draaien.”

Van Leeuwenhoeklezing, zondag 13 september om 11.00 uur in het Science Centre. Toegang is gratis.

touw

Griekenmop Een van de voordelen van mijn baan is dat ik soms tripjes naar het buitenland maak. Ik doe dat in het kader van mijn facultaire baan, want mijn taak als adviseur internationalisering heeft mij op één congres na nog nooit een snoepreisje opgeleverd. Eigenlijk lijkt dat deel van mijn baan meer op koninginnensoep: het klinkt leuk maar je moet er de stukjes vorstin zelf bij denken. Binnenkort ga ik weer naar het buitenland, en deze keer zie ik er echt tegenop. Ik ga namelijk naar een Europees onderwijscongres in Griekenland. En dan niet in Athene, maar in Patras op de Peloponnesos, vijf uur per bus van Athene vandaan. En ik haat bussen. Als ze al rijden. Want elke keer als ik een item over Griekenland op tv zie ligt daar het complete openbare leven plat. Dat hele congres begint me trouwens de keel uit te hangen. Niet vanwege de mensen, want ik ga mijn gezellige Griekse collega’s ontmoeten. Maar ze hebben het programma al vijf keer veranderd en ik kan er geen touw meer aan vastknopen. De vergadering van de werkgroep waarvan ik voorzitter ben, schijnt in de lunchpauze gepland te zijn. En de workshop die ik moest leiden heeft ineens een tweede voorzitter. Een heer van een jaar of zeventig uit het voormalig Oostblok, zo’n mastodont die zijn hele leven nog nooit is tegengesproken, en die als hij eenmaal begint te praten niet meer ophoudt tot iemand hem mept met een rubberen hamer. Een soort kruising tussen de opa van Matthijs van Nieuwkerk en een stoomwals. Waardoor mijn rol als medevoorzitter waarschijnlijk is gereduceerd tot Miep Stopwatch.

Eigenlijk zou ik niet moeten gaan. Maar ik heb mijn medewerking al toegezegd en word dagelijks gebombardeerd met weetjes, vraagjes en formulieren door de organisatie. En ik heb vanwege mijn inzet als ‘special treat’ een VIP-bezoek aan de Rion-Antirionbrug aangeboden gekregen. Leuk, leuk, not. Maar ik ga toch maar. MP3-speler mee, vijf uur schimmelen in de bus. Extra boek en broek mee voor als ik in Patras blijf steken. En hopen dat er een prins op een wit paard komt aan galopperen als ik er de kerst dreig te moeten doorbrengen vanwege wilde stakingen. Kent u trouwens de laatste Griekenmop al? Rutte, Obama en Papandreou mogen een vraag aan God stellen. Dus Obama vraagt: ‘wanneer gaat het weer goed met de Amerikaanse economie?’ God antwoordt: ‘over veertig jaar; maak je geen zorgen.’ Obama begint te huilen en zegt: ‘maar dat maak ik niet meer mee!’ Even later is Rutte aan de beurt en hij vraagt: ‘wanneer gaat het goed met de Nederlandse economie?’ God antwoordt: ‘over tachtig jaar.’ Rutte barst in tranen uit en zegt: ‘maar dat maak ik niet meer mee!’ En dan is Papandreou aan de beurt. Ook hij vraagt: ‘wanneer gaat het goed met de Griekse economie?’ Waarop God in snikken uitbarst en zegt: ‘dat maak zelfs ik niet meer mee!’ Ellen Touw is hoofd van de dienst onderwijs- en studentenzaken bij Civiele Techniek en Geowetenschappen en beleidsadviseur internationalisering.

DELTA. 31 10-11-2011

nieuws

03

Opkomst Maar liefst 74,8 procent van de medewerkers van de faculteit Technische Natuurwetenschappen (TNW) bracht vorige week zijn stem uit bij de verkiezingen voor een nieuwe onderdeelcommissie (odc), een soort lokale ondernemingsraad (or). Ter vergelijking: bij Bouwkunde was de opkomst 47,1 procent en voor de overkoepelende or 43,1 procent, wat al een record is. Odc-voorzitter Rob Kerste van TNW heeft ‘niet direct’ een verklaring voor de hoge opkomst. “Misschien komt het omdat er voor het eerst in lange tijd weer wat te kiezen was.” Voor zover Kerste kon nagaan

waren er de afgelopen drie verkiezingen niet genoeg kandidaten voor een stemming. “We hebben een behoorlijke effort gedaan om kandidaten te vinden.” Ook de dossiers waar de odc zich voornamelijk mee bezig houdt, zouden medewerkers over de drempel hebben kunnen trekken, denkt Kerste. De eerste is de herijking. “Al speelt die overal”, nuanceert de voorzitter. “De tweede is de nieuwbouw in TUzuid. Daarvoor wordt nu een plan van eisen opgesteld.”

Blaadjes

Mist en winterse buien; volgens het KNMI is het ook deze maand november weer raak en kunnen we aan het eind van de maand zelfs nachtvorst verwachten. Dat het echte herfstweer is begonnen heeft ook Guus (van Dam) gemerkt, de tuinman van de TU die met zijn bakfiets een bekende verschijning is. Al decennia houdt hij de campus schoon. (Foto: Tomas van Dijk)

Zijlstra wil bewijzen van de TU Staatssecretaris Zijlstra heeft ‘op voorhand geen reden om te twijfelen’ aan de informatie die door de TU Delft is verstrekt na aantijgingen in een artikel in NRC Handelsblad. Connie van Uffelen Wel heeft Zijlstra de behoefte om de informatie ‘te valideren’ om tot een ‘gedegen antwoord aan de Kamer’ te komen. De TU en het ministerie zullen dit samen oppakken. Dat laat de staatssecretaris weten na een gesprek met de voorzitter van de raad van toezicht (rvt) en de collegevoorzitter van de TU. Zijlstra vroeg de universiteit om opheldering over beschuldigingen dat haar vastgoedbeheer en aanbestedingsbeleid niet deugen en dat regels voor bijklussende hoogleraren en bestuursleden onduidelijk zijn. In het artikel in NRC van 22 oktober kreeg de TU het verwijt niet zorgvuldig te zijn omgegaan met overheidsgeld, waaronder het gunnen van opdrachten. NRC schreef ook over secundaire arbeidsvoorwaarden van het college van bestuur. In een interview met Delta verwees collegevoorzitter Dirk

Jan van den Berg daarvoor naar de rvt. Voorzitter Gert Jan Kramer stuurt een schriftelijke reactie ‘gezien het uitgebreide interview met de heer Van den Berg’. Kramer schrijft daarin niet over de tienduizend euro die de TU sinds 2002 jaarlijks betaalt voor een Delfts appartement voor het in Haarlem wonende collegelid Paul Rullmann. “Dat is een regeling zolang als Paul Rullmann er is”, zegt hij later aan de telefoon. “Dat heeft te maken met zijn arbeids-

Kramer schrijft ‘volledig achter de lijn van het college van bestuur’ te staan omstandigheden. Ik ben niet van plan om een interview te geven.” De rvt-voorzitter wil daarom ook niet ingaan op het gesprek met Zijlstra. “Moet alles uitgelegd worden?” Op de vraag of hij de regeling voor Rullmann wil uitleggen zegt hij: “Dat moet je aan de raad van toezicht vragen die in charge was toen Paul Rullmann werd aangenomen.” Kramer zegt ‘niet te kunnen vertellen’ of hij toen zelf al in de raad zat. Paul Rullmann laat schriftelijk weten dat ‘de verblijfsregeling zo is afge-

sproken met de toenmalige raad van toezicht als onderdeel van de arbeidsvoorwaarden bij mijn indiensttreding negen jaar geleden.’ NRC schreef ook dat rector Karel Luyben tot mei 2010 aandeelhouder en directeur was bij beleggingsfirma Buenco NV en dat hij die functie niet vermeldde bij zijn nevenwerkzaamheden op de TU-website noch op het overzicht van nevenactiviteiten dat hij medio 2009 aan de rvt stuurde. Volgens Luyben was het mondeling afgehandeld. “Als Luyben zegt dat het mondeling is afgehandeld dan is dat zo”, zegt Kramer. Luyben heeft aangekondigd deze week schriftelijk te reageren. Verder schrijft Kramer ‘volledig achter de lijn van het college van bestuur [te staan] om afstand te nemen van het beeld dat in het artikel wordt geschetst. Medewerkers en studenten van de TU Delft zijn terecht trots op onze universiteit en ik ben dat ook.’ Het NRC-artikel is volgens hem ‘voor een groot deel gebaseerd op onderzoek dat het college heeft laten uitvoeren met als doel om de bedrijfsvoering te verbeteren. Daarbij zijn, zoals bedoeld was, ook problemen blootgelegd. Daarop heeft het college actie genomen. Het is betreurenswaardig dat er in het artikel weinig tot niets is terug te vinden over die werkelijkheid bij de TU Delft.’

Hoogleraar cloud computing presenteert zich op TEDx Prof.dr. Erik Meijer, TU’s nieuwe hoogleraar cloud programming, gaf zijn intreerede afgelopen maandag 7 november in de vorm van een TEDxDelft presentatie. “Het is tijd dat de computerwetenschap zijn achterstand op de computerpraktijk inloopt.” Meijer zal elk kwartaal een week of twee in Delft verkeren. Zijn aantreden als deeltijdhoogleraar is voor Meijer (Curaçao, 1963) een terugkeer naar de academische wereld. In 1999 zegde hij zijn baan als universitair hoofddocent aan de Universiteit Utrecht op voor een aanstelling als software ontwikkelaar bij Microsoft Research in Seattle. Hij had behoefte aan meer praktijk, zei hij toen. Nu leidt hij daar, onveranderlijk gekleed in regenboogkleurige T-shirts, het Cloud Programmability Team. Hij is onder meer de grondlegger van Linq (.NET Language Integrated Query); software die het mogelijk maakt dat verschillende programmeertalen gegevens uitwisselen in gedeelde databestanden. Met de kennis die hij in de praktijk verworven heeft, keert hij nu

in deeltijd terug naar de universiteit. “De informatica loopt ver achter bij de praktijk van computers”, zei de in toga gehulde Erik Meijer tijdens zijn intreerede. Hij stelde dat programmeertalen niet wezenlijk anders zijn dan vijftig jaar geleden, terwijl de omgeving van computers wel wezenlijk is veranderd. Vanaf mainframes, via pc’s en laptops naar smartphones en zelflerende thermostaten. Het gevolg daarvan is dat gebruikers op verschillende plaatsen en via diverse apparaten toegang willen hebben tot hun gegevens. Denk aan mail, foto’s, muziek, films en meer. Die gegevens zullen in toenemende mate niet langer alleen op de harde schijf thuis bewaard worden, maar in anonieme datacentra. Oftewel in ‘the cloud’. Meijer zal begin volgend jaar aan de TU het vak reactive systems geven aan de faculteit Elektrotechniek, Wiskunde en Informatica. Het zal gaan over hoe smartphones, tablets en andere apparaten reageren op veranderingen van in ‘the cloud’ opgeslagen gegevens. “De klassieke programmeertalen zijn daar niet voor toegerust”, legt prof.dr. Arie van Deursen (EWI) uit. “De cloud vraagt om nieuwe programmeermodellen. En dat is precies de reden waarom we Erik hebben aangetrokken.” (JW)

Minder negatieve bsa’s De TU heeft het afgelopen jaar percentueel minder negatieve bindend studieadviezen uitgedeeld dan in collegejaar 2009-2010. Studenten blijken vaker en eerder te zijn gestopt. Van alle eerstejaars die in 2010 hun studie bij de TU begonnen, mag 68 procent verder gaan met het tweede jaar. Dat is exact hetzelfde percentage als een jaar eerder. Deze studenten hebben de vereiste dertig of meer van de zestig studiepunten gehaald. Achttien procent van de eerstejaars kreeg een negatief bindend studieadvies (bsa). Een jaar eerder was dat nog 23 procent. Het aantal stakers steeg daarentegen van zes naar tien procent. Zij stopten al vóór februari dit jaar. “Het allerbelangrijkste is dat als je uitvalt, je vroeg uitvalt”, zegt Dagmar Stadler daarover. Zij is hoofd onderwijs en studentenzaken bij de faculteit Elektrotechniek, Wiskunde en Informatica (EWI). EWI deelde in studiejaar 2009 relatief de meeste negatieve bsa’s uit: 31 procent. Afgelopen jaar deden studenten

het beter en kreeg 23 procent een negatief bsa. Stadler denkt dat dit komt door het nieuwe curriculum bij electrical engineering en informatica. “Daar zit meer integratie in. We hebben geprobeerd daar meer projectonderwijs en ‘maatschappij’ in te brengen, met voorbeelden. Ook vragen we studenten eerder wat er aan de hand is.” Luchtvaart- en Ruimtevaarttechniek (L&R) is de faculteit die deze keer de meeste negatieve bsa’s kent: 26 procent. Bijna tweemaal zo veel als bij Industrieel Ontwerpen (IO), de faculteit die met kop en schouders boven andere faculteiten uitsteekt wat betreft positieve bsa’s: 82 procent. Volgens directeur onderwijs Aldert Kamp heeft L&R niet net als IO grote, geïntegreerde modules in het eerste jaar. “Wij vinden het belangrijk dat studenten in dat jaar een volledig overzicht op wiskunde krijgen. En wiskunde is zwaarder.” Ook heeft L&R meer aan activerend onderwijs gedaan met kleinere groepen. “Het kan zijn dat studenten daardoor niet toekomen aan het bijhouden van de stof”, aldus Kamp. (CvU) www.delta.tudelft.nl/21890

Bootje testen

Zo’n 360 leerlingen uit het voortgezet onderwijs die het vak natuurkunde volgen, ontwierpen en bouwden scheepsmodellen die ze afgelopen maandag in Lijm & Cultuur konden testen. Het project, de Maritime Design Challenge, was georganiseerd door de TU in samenwerking met Scheepsbouw Nederland. Het team van het Leidsche Rijn College uit Utrecht bouwde volgens de jury de beste boot. (Foto: Sam Rentmeester/FMAX)

DELTA. 31 10-11-2011

science

opinion please

04

Flying with blinders on Motion cues help pilots steer their airplane. For his PhD research Peter Zaal investigated how important these cues are, in order to then fine-tune simulators. Tomas van Dijk

Best Dutch engineering: a silent floor Engineering agency LBP|Sight has won the Vernufteling award, organised last week by NLIngenieurs and the engineers’ association KiviNiria. LBP|Sight’s acoustical floor in the Dutch Maritime Museum saves visitors from drowning in sound in the courtyard. The courtyard is a place of pride for the fully restored and recently reopened Maritime Museum in Amsterdam. A huge glass roof has been constructed over the courtyard, with numerous fine steel beams in the form of a compass rose supporting it. The only trouble is that sound would bounce endlessly between the stone floor, the glass roof and the walls of the courtyard. Reverberation times of 8 seconds were calculated, which would result in a disastrous cacophony for guides and visitors. Engineering Agency LBP|Sight developed a sound-absorbing floor, covered with travertine, which reduced the reverberation time from 8 to 3 seconds. The jury was charmed by the novelty of the solution in combination with its simplicity. So how did they do it? “It’s clever, smart and elegant,” says Professor Diemer de Vries, emeritus professor of acoustics at TU Delft. “The idea is much the same as the better known perforated ceilings, which absorb sound according to the principle of the Helmholtz resonator.” Like a bottle, the resonator has a small opening and a large volume behind it. The air in the mouth acts as a piston against the compressible air inside. Together they form a mass-spring system with a tuneable resonance frequency. Normally the resonator will amplify sounds with frequencies near its resonance frequency. But stuff the volume with mineral wool, and it will specifically absorb sounds close to its resonance frequency – which is a few hundred Hertz for absorbing speech. “The new thing is that they have applied the same principle to the floor instead of the ceiling,” explains Prof. De Vries. Crossing grooves between the tiles act as the opening of the resonator, while mineral-wool-filled cavities beneath the tiles absorb the sound. “An additional benefit of a sound-absorbing floor is that it’s usually closer to the source - talking humans - than a perforated ceiling. About 50 percent of the produced sound gets absorbed right away.” A problem could be the maintenance of the tiles, as suggested by the professor’s wife. De Vries: “Women think of these things: how to keep it clean?” If the 4-millimetre grooves slowly silt up, the damping will go away and the courtyard will drown in sound. “I’d like to know what they’ve come up with to counter that effect,” the professor says. “They seem smart enough.” Luc Schaap (MSc), who works as a consultant for LBP|Sight on the project, says it’s implausible that the grooves will silt up. “We’ve long discussed the width of the grooves. If too small, things will stick in it, and if the width is too large, ladies on heels will suffer. Four millimetres is actually quite wide, but still safe for the ladies.” Besides, people will enter the museum elsewhere and will cross several fibre mats before reaching the courtyard. Much has been done to limit dirt coming in. If ever a major cleaning would be needed, all tiles can be removed from the supporting frames with special pincers. Both the jury and Prof. De Vries expect the sound-absorbing floor to be applied more widely in future. (JW)

See video on bit.ly/silentfloor

Imagine being a passenger on an airplane and going to the cockpit, only to discover that the pilot has blinders on and therefore cannot look outside. What’s more, every manoeuvre the pilot tries to make is seriously hampered by a guy sitting behind him. No wonder the airplane is rocking back and forth all the time. Wait until the aviation authorities hear about that! This set up was part of the research conducted by (soon to be Dr) Peter Zaal (AE). As part of his research, a fly-by-wire system was installed in the TU Delft research airplane (Cessna Citation), with which Zaal could add disturbance signals to the pilot control signals. “It took me a long time to get permission from the authorities to do these experiments,” he says, laughing. Zaal’s PhD research (which he will defend this week) focused on the importance of motion cues for pilots and the discrepancy in pilot behaviour between real and simulated flight. A problem with flight simulators is that they can only generate limited physical motion stimuli, owing to the

Visual cues were not allowed, so the pilots had to wear blinders. (Photo: Peter Zaal)

very limited amount of space in which they function. To find out to what degree these limited motion cues affect pilot behaviour and to improve the simulator, Zaal asked seven pilots to perform very well-defined flight

He could more or less fine-tune and calibrate the simulator acrobatics in the air, and then on the ground, in a simulator at the faculty of Aerospace Engineering. The tasks were pre-programmed and the pilots had to follow a line on their screen as accurately as possible. Zaal registered all manoeuvres and compared them. The reaction time of the pilots was much lower in the simulator without motion, and the pilots

had more difficulties keeping their plane on track. However, by changing the way the simulator moves (more or less abruptly, for instance), Zaal could influence the way the pilots behaved. He could make them manoeuvre more similar to the way they did when actually in the air. In other words, he could more or less fine-tune and calibrate the simulator. “I didn’t really calibrate the simulator, because I focussed only on cues related to ascending and descending movements and not on cues related to roll,” Zaal says. “But calibrating the simulator certainly is possible and will probably be done once a colleague of mine has done similar experiments with more motion conditions.” You certainly don’t want to be in the Cessna when those experiments are done.

My first edu-game

Clash of the Penguins – A Serious Physics Game.

Student teams worked on commissioned educational games for six weeks. Last week they presented the results of this interfaculty ‘Building Serious Games’ project. It was the first time the student teams worked with external commissioners, but project leader, Dr Rafael Bidarra (EECS), has already called this development “a magical formula”, because working on commission improved the students’ motivation and team spirit. How to make your home more ecological? That was the subject proposed by the Dutch Green Building Council. Six students developed the game, ‘my eco-house’, in which the player has three minutes to equip a house with numerous features, ranging from airconditioning and solar panels to insu-

lated floors and electric stairways. The resulting house is then rated on energy (scale 0–10) and ecological footprint (0–100). While the game’s graphics were well done, feedback on the ecology of building is still lacking. The game ‘Teeth Defender’ was commissioned by Professor Robert Kooij, from TNO, who sought an educational distraction for people to play while sitting in the dentist’s chair. Distracting anxious patients could make it easier

How to make your home more ecological? to treat them. The six students transformed a shooting game into an educational medium, in which the player must defend a row of teeth against the decay-inducing sweets and chocolates marching toward the teeth. The candy emerges from the back of the mouth, strangely enough. The player has vari-

ous defences at his disposal, such as mouthwash, a toothbrush and dental floss. TNO will now test the game in practice. The game ‘Clash of the Penguins’ is all about Newtonian physics, aiming to acquaint 15-year old students with the concepts of force and acceleration. To do this, one needs a frictionless environment, which ‘Panna’, a board game, simulates by using a heavy rolling marble. Placing wedges in the marble’s path that steer the ball in other directions are the only permissible ways to alter the trajectory. The students cleverly translated ‘frictionless environment’ into an ice shelf and the ball into sliding penguins. The game, commissioned by Dr Martijn Koops, is not yet ready for release, but it sure will help make physics fun. (JW)

Demo on www.drkoops.nl/learninggames/penguin

DELTA. 31 10-11-2011

science

05

short news science

Satellite

The launch date for the second TU Delft satellite has been set. A Russian Dneprrocket is scheduled to will bring the nano satellite Delfi-n3Xt into orbit in September 2012, together with dozens of other small satellites. Delfi-n3Xt is the successor of Delfi-C3, which was launched in April 2008 and is still functioning. The main goal of the project is to give students the opportunity to work on a space mission. (Image: TU Delft)

Jet lag

Nuclear reactor

Attending meetings while you’re feeling completely wiped out: jet lag can be a significant problem for business travellers. The solution lies in personal in-flight light therapy, according to three Aerospace Engineering MSc students, who have also started their own company, FlyLight, in order to further develop the therapy and introduce it on the market. According to Lars de Backker, one of the company’s founders, “a 15 minute treatment can reduce the effective time difference as experienced by passengers by as much as three hours.”

On Wednesday, 9 November, at exactly 21:48, the High Flux Reactor (HFR) in Petten will have been in operation for half a century. It was at this exact time, 50 years ago, that the first nuclear fission occurred in the Netherlands. While in the early years the focus was on testing materials and nuclear fuels for the construction of nuclear energy plants, today’s main areas of attention in the reactor programme are safety tests, and the recycling of nuclear waste and materials for nuclear fusion plants. The HFR is also the largest producer of medical isotopes

DOW awards separation by freezing

Prof. Witkamp has been awarded the prize for having set in motion the first steps towards a new industrial ecology. (Photo: Tomas van Dijk)

Professor Geert-Jan Witkamp will receive the DOW Energy Prize on Thursday. His separation technology based on freezing uses only 15 percent of the energy needed for evaporation. Jos Wassink

proposition

About a quarter of all the world’s energy is used for industrial separation processes, Professor Geert-Jan Witkamp (3mE) estimates. Back in 1995, when the professor came across

the accidental effect of salt being separated from a freezing solution, he decided to use the phenomenon as the foundation for a new separation process called ‘eutectic freezing crystallisation’, or EFC for short. Prof. Witkamp discovered that when lowering the temperature of ice slurry, one encounters the crystallisation point (eutectic point) of the salt solution. The salt, which typically sinks to the bottom of the crystallisator, may then be retrieved in pure crystals, while pure water ice drifts on top of it. Although many in the industry regarded freezing as a cumbersome and expensive technology, Prof. Witkamp demonstrated his technology at various sites using a mobile installation on the back of a

truck. He showed the energy used for purification could be reduced by some 90 percent. Fifteen years on, EFC has been demonstrated in mining, the chemical industry, and in manure treatment. Larger installations are now under design. EFC separation, a TU-owned company, tests the technology for Shell, Umicore, BASF and others. “All over the world, Witkamp’s ideas are gaining influence,” said jury chairman, Professor Wim Van Swaaij. The jury of the DOW Energy Prize also noted that the development of eutectic freezing crystallisation has proved to be a fertile ground for MSc and PhD students: two PhD students graduated with honours, another was awarded the DOW thesis award, and yet another was honored as the best TU Delft graduate. Van Swaaij: “Quality breeds quality.” Meanwhile, Prof. Witkamp is developing other innovations in process technology. He believes that by combining reverse osmosis to concentrate process streams, with eutectic freezing for separation, a foundation can be laid for creating industrial processes that produce no waste. In Prof. Witkamp’s vision, we will derive our energy from sunlight, harvest organic raw materials from biological processes, and recycle the inorganic materials.

Generalizing is just like statistics: It may be useful to discuss group behaviour, but it cannot be applied to an individual person. ‘High resolution temperature observations to identify different runoff processes’, PhD-thesis by by Martijn Carrel Westhoff. (Illustration: Auke Herrema)

in Europe and the second largest in the world. The reactor is however reaching the end of its lifetime. Plans call for making a new High Flux Reactor called Pallas, but this reactor is not expected to be operational before 2017. The reactor at the Reactor Institute Delft will celebrate its 50 anniversary on 26 April 2013.

halfway

Matthieu Spekkers. (Photo: Tomas van Dijk)

Damage from rainfall flooding Name: Matthieu Spekkers (29) Nationality: Dutch Promotors: Professor Francois Clemens and Dr Marie-Claire ten Veldhuis (Civil Engineering and Geosciences, Urban Drainage section) Subject: Urban flooding due to heavy rainfall Thesis defense: In 2.5 years “The Dutch have been fighting against water for ages. One might think that flooding is only caused by water from rivers and seas, but Dutch cities must also regularly deal with flooding problems caused by very heavy rainfall. The water pours into houses because the urban drainage system - sewers for example cannot handle it. Homeowners are even obliged to insure against this type of flooding. And because this happens a couple of times a year in various places throughout the Netherlands, flooding is causing considerable damage. My focus is on this kind of flooding, looking for statistical relations between, for example, rainfall and the observed damage. Does the rainfall intensity and volume relate to the amount of damage? I use meteorological information from the KNMI (Royal Dutch Meteorological Institute), as well as claims data from insurance companies. It’s quite extraordinary that I’m allowed to use insurance data, because insurance companies usually keep such information to themselves, as they are bound by strict privacy rules for their clients and there is intense competition among the various insurance companies. But luckily the insurance companies were willing to share their information with me. The Dutch Association of Insurers provides me with data. The reason why they are obliging is that they also have many questions regarding the statistical relations I am investigating; for example, they would like to know if climate change will lead to more and higher claims. My research does not incorporate climate change effects, although I might look into that, too. My research results could prove valuable for insurance companies and may also be used to better understand climate change effects. The results of my current research of rainfall and damage will determine what areas I will investigate in the coming years. I might also try to make comparable statistical relations using the properties of urban drainage systems – the types of sewers for example – or topographical features and flood damage. I will conduct a detailed case study of Rotterdam, and have a detailed elevation map of that city for this purpose. The Netherlands is relatively flat, but this map shows the heights of all the different objects – even curbs, which can make a difference between being flooded or not. I also have documentation of the different sewer systems in Rotterdam. I hope that I can also study how flooding caused by heavy rainfall impacts vital infrastructure, like electricity or telephony. There is not much literature and data available on this topic yet, although it is vulnerable to flooding.” (RV)

DELTA. 31 10-11-2011

international students

06

Learning the local lingo Opportunities for international students to take Dutch language classes are rather limited. Five experienced language teachers are however aiming to rectify this situation with customised Dutch classed taught in small groups. Jimmy Tigges The ability to speak and understand Dutch, and to write and email in Dutch. Extra training in specific areas, like spelling and grammar. Support in preparing for the national Dutch language exams. The demand for such Dutch language support among international students is great, Eline Carpentier and Bernadette Lengkeek

confirm. They - together with three other experienced teachers - are now striving to satisfy this demand. All five teachers have years of experience and specialisations in teaching Dutch naturalisation classes for higher educated people and various other levels of adult education. Until recently the ROC (Regional Education Centre) Mondriaan had a municipal grant for teaching NT2: a language course for people whose native language is not Dutch. At ROC, TU Delft students and other internationals could prepare for the comprehensive NT2 national Dutch-language exam. “These courses were comprised of three classes per week,” says Lengkeek. “But that proved to be too heavy of a workload, so we started offering one class per week. Now that the NT2 municipal grant has ended, we see that there is a big void in this area.” One alternative is the courses that TU Delft offers. “But these are mainly intensive, block courses of 40 hours

Eline Carpentier and Bernadette Lengkeek (Photo: Sam Rentmeester/FMAX)

per week, including homework,” Carpentier says. “These courses are taught according to the ‘Delftse method’, whereby people learn Dutch quickly, although they don’t necessarily learn how to speak Dutch, since these courses were originally developed to allow foreign students to follow lectures. Nowadays however university lectures are primarily given in English. We aim to offer a supplement to the TU Delft courses. We’ve observed that among international students there is still a great demand for one or two classes per week in a conversational format. These international students want to be able to understand what their Dutch teammates are talking about after a sports match, for instance, to be able to join in discussions in bars and cafes. In the conversation classes, the students learn to pose arguments, make arrangements and enumerate. Lengkeek: “One must be able to communicate with people at various agencies, but one must also be able to interact in social situations.” The teachers give individual lessons, but they also work together. Carpentier: “We make use of each other’s expertise and experience, in terms of the teaching methods as well as running the business. We present ourselves as a single entity, with a joint brochure, and we’re currently working hard to develop a website.” The 40 euros per hour for a private lesson could prove an obstacle for the average student, Carpentier realises: “We therefore look for one or two other students who have the same level. Group lessons cost 30 euros per person and last for 90 minutes. We keep the groups small, because ideally we aim to provide customised lessons. First we determine what a person’s educational needs are, and then we devise a program based on this.” Native Dutch speakers can also appeal to the five teachers for help. Carpentier: “A TU Delft lecturer once told me that the writing skills of Dutch students are often quite poor, so such students can also come to us for writing courses or proofreading.”

For more information about enrolling in Dutch courses, email: [email protected]

http://me

Aswin Chandrr, from India, is a MSc student in Biorobotics at the faculty of 3mE. (Photo: webcam/Ramesh)

“I first got my hands on to a computer when I was 10 years old. It did not take long before I was teaching grownups on how to use the internet or operate those seemingly complex functions. In the beginning it was just about games and chat rooms, but gradually in high school I got really interested in programming, which continued into my university life. While at the university, I realized just how much computers impact my daily life. In my opinion, one of the best developments of internet has been remote access and cloud sharing. I use team-viewer in extreme frequency to access computers at my lab and work place from the comfort of my home. Even before the advent of Dropbox, I made use of Windows Skydrive to share and access files. Open courseware lectures, especially from NPTEL and MIT were of great help when I wanted to reach beyond my primary academic interests. Recently, Stanford has introduced a online lecture series for Artificial Intelligence where real-time lectures can be watched from any part of the world and the viewer can actually be a part of the course by completing assignments and sending them over to the professors who grade them. At the end of the lecture series, on completion of all the assignments and a final written exam, we get a certificate from Stanford University. Outside academics, I have recently developed an interest in photography. But a tight work schedule has restricted me from taking up a professional training class for it. Nevertheless, online training classes have been really useful in learning the tricks of the trade. What intrigues me most is the amount of technical details which I can learn from these online sites. I am an engineer and more interested in the technical aspects of photography as much as the artistic side of it. The internet is of course a wonderful place to get my skills in tune with my expectations. To relieve myself from stress and attain an inner peace, I use ‘napuru’, which contains troves of information about meditation and self-realization. And for all those who want to avoid using torrents for watching movies, there is icefilms, which is godsend and contains every possible English movie I ever wanted to watch. And for my salsa addiction, I have addicted2salsa.com, which teaches advanced salsa lessons free of cost. I can keep going if there was enough space, but as with the internet, there is not enough space to put in all the stuff you want to put in.” (RR) My favorites: strobist.blogspot.com digital-photography-school.com

nptel.iitm.ac.in napuru.com

motsyk

The tipping point “I remember a moment from childhood that changed my life forever. I was in Science 9, a high school freshman year science class, preparing for another boring, curriculum-based lesson, when suddenly the teacher said: ‘Put away your books. Today’s Space Day, so we’re going to talk about space’. He then proceeded to tell us about the Cassini-Huygens project - a mission to study Saturn - which was about to make its second Venus flyby. As the topic trailed off into all sorts of space missions, I remember my sense of awe as the teacher discussed various missions, like the space shuttle and ISS. How could science missions be so cool, I wondered. The teacher then asked who of us wanted to do our final report on a space mission. I practically jumped out of my chair, thinking mine would be one of a sea of hands, only to find mine was the only one raised. After that day I went from being a disinterested, C+ student in science to a straight-A space freak, enrolling in more physics and math classes — subjects I’d previously hated — because they all made sense now: science was connected to a real, unbelievably

interesting world out there that I absolutely had to explore. I went on to study astrophysics and aerospace engineering in university, ending up where I am now. I sometimes wonder how different my life might’ve been had my teacher decided to just teach the planned curriculum-based lesson that day? It’s odd how little things can inspire us and change our lives in dramatic ways. People are inspired by books, speeches, deeds… things so negligently brief compared to lifetimes they affect. Every big thinker in history was inspired by a person or event that ended up shaping who they were. Many events can be inspirational or influential over the course of a lifetime; however, most people with clearly defined goals can pinpoint a single tipping point moment when they made a decision that forever changed the course of their lives. The question is: is that tipping point an unexpected life-altering experience, or simply a culmination of preceding events? Events like TED conferences are intended to share ideas and inspire others, and TEDxDelft, held last Monday in the Aula, was

just that: 21 speakers sharing their amazing stories, experiences, and ideas, which were received with standing ovations from the packed auditorium. Some people left the auditorium literally speechless: a guy next to me was breathless as he tried to articulate one of the many ideas he’d gotten from the conference, and most people I met afterwards were enthusiastic about sharing their future plans with random strangers. Some even called the event life-changing. But what makes an event a life-changing experience? I couldn’t help thinking that in a few weeks time the excitement will die down, along with many of the ideas born at the conference. That’s because listening to inspiring stories alone isn’t enough; rather, it’s the changing — the action the individual must take — that makes inspiring experiences life-changing. Dreams will simply continue being dreams unless you act on them.” Olga Motsyk is an MSc aerospace engineering student from Kiev, Ukraine. She can be reached at [email protected]

DELTA. 31 10-11-2011

international students

07

Four new walls in Holland Student housing in Delft, the perennial pebble in the shoe of international students in search of best value for their rent money. So what do some new internationals think of their new (Duwo) homes?

news in brief Binding recommendation The percentage of negative binding recommendations on continuation of studies (bsa) for first-year BSc students has decreased from 23 percent to 18 percent. More students however stopped their first –year studies before February: 10 percent. In 2009, six percent had stopped by this date. Of all first-year students who started a Bachelor’s degree at TU Delft, 68 percent were allowed to proceed. This is exactly the same percentage as the previous year. The faculty of Industrial Design Engineering had the highest percentage of students allowed to proceed: 82 percent. The faculty of Applied Sciences had the lowest: 63 percent.

RAGHUVEER RAMESH

Internet protest

A common point of discussion among many new international students residing in Duwo accommodations is the relatively secluded atmosphere of the housing. “I don’t even know the name of the person living next door,” says Patrick Lim, from Indonesia, an MSc Architecture student living in Roland Holstlaan. MSc Architecture student, Ignacio Basterrechea, from Guatemala, a Sebastiansburg resident, concurs: “Because both the building and apartments lack common spaces, it’s really easy to feel isolated. My roommate is my best friend here and probably the one I spend most time with.” The students felt this situation ran contrary to what student housing should be: lively, thriving places to live. Kristian Groth, from Germany, an MSc Integrated Product Design student, is however pleased with his oncampus Space Box home: “It doesn’t feel secluded. That I can reach out to my neighbors and others living close by is an advantage.” Regarding Duwo’s services, some students were satisfied, while others complained of problems like broken furniture and slow responses to complaints. “The services are good, but the response to problems isn’t so satisfactory,” Lim says. “It’s difficult to get help immediately. We must wait for a couple of days, and when I call up the office, I don’t get the impression that there are many professionals there to handle problems.” Groth held a similar opinion: “Sometimes they’re quick about things; for instance, when the heaters stopped working, the fixing was pushed by Duwo and was made alright in no time. But minor problems aren’t always immediately attended to, and sometimes these small problems affect day-today life.” Ignacio was pleased with the

Following a storm of protest, Duwo, the student housing corporation, is working together with internet provider, Ziggo, on a suitable proposal for a new internet service in student housing complexes. The proposal should be ready this week. In early October, Duwo posted information on the ‘frequently asked questions’ section of its website about the contract with Ziggo for a new internet service in all student housing complexes. The Laakhaven Towers in Den Haag served as a testing ground for the new system. A storm of student protests quickly followed, as not only would the internet be slower than that what the students currently have, but there would also be various impractical conditions attached. The main issue is that the system tested in Den Haag did not function well at all. In response, WijWonen, a residents association, set up a special internet commission to avert disaster. A special website will be set up to provide all the latest details on the issue.

(Illustration: Raghuveer Ramesh)

minimal paperwork that comes with renting a Duwo accommodation: “I’m content with the services provided by Duwo, considering the fact that you don’t have to deal with several Dutch companies for different services. All I need to do is call up the caretaker and he takes care of the rest.” Cem Korkmaz, from Turkey, also a Sebastiansburg resident, agrees. “Duwo saves me quite some bureaucracy. Service providers, like ENECO, have an unreliable reputation: many peers of mine say they’ve been charged excessive bills for things they didn’t use.”

One-time fee

In the past, international students have complained about the high costs thrust on students for compulsorily buying of utensil boxes and overpriced linen and furniture. Duwo has since taken steps to counter these complaints, even starting a pilot project this year in providing unfurnished rooms. Jayadeep Premnath, a first-year MSc student from India, moved into an unfurnished Duwo room this year. “When I came to Delft and accepted the keys for my room, I knew it would be an empty room,” he recalls. “Yet it was really exhausting after a 12-hour flight to see no bed in your room or even a chair to rest on. It took me

about a week to buy the essential furniture. I wish Duwo had a system where they’d arrange furniture at a one-time, fixed rate for students who choose unfurnished rooms. Providing unfurnished rooms is a good initiative from Duwo, but newcomers will find it difficult to arrange everything by themselves in a totally new country.” Although it was international students themselves who pushed Duwo for the unfurnished room option, many now see the drawbacks. A one-time fee from Duwo for furnishing a room seems a reasonable proposal, given that Duwo’s ‘utensil box’ sale was deemed a success. Cem agrees, noting that without housing amenities like furniture, utensils and services, “Duwo places are pointless to rent”. As for the fair pricing aspect of Duwo accommodations, dissatisfaction remains. “The cost is too high,” Groth says. “You can get bigger spaces for much less outside Duwo. 400 euros for a 16m2 space is too much. Maybe 350 euros maximum for such a space.” Lim agrees: “If I can find a cheaper accommodation outside, I’ll move out.” Ignacio however was pessimistic about finding places outside Duwo: “In Delft it’s really hard for international students to find apartments. It’s as simple as that.”

Students win ‘International Water Movie Challenge’ Two interdisciplinary, international groups from TU Delft finished in first and second place in the ‘International Water Movie Challenge’, a contest organized by World Waternet, as part of International Water Week, held last week in Amsterdam. The student teams were challenged to create a 3-minute short film that would ‘Trace the journey of your drinking water’, answering the question: where does my drinking water come from and where does it go? A jury selected the winners from a

short-list of ten international entries, including teams from Colombia, Vietnam, Hong Kong, Indonesia, Taiwan, the Netherlands (Nijmegen) and USA. On 2 November, TU Delft’s winning team was awarded a check worth 1,000 euros, the Water Movie Award, and the honor of being the faces of International Water Week’s ‘Water Movie Challenge’ in 2013. This victory underscored the value of interdisciplinary and international teamwork among TU Delft MSc students. The winning TU Delft team members were: Rick Blokdijk (IDE, MSc Integrated Product Design); Miquel Ballester (IDE, MSc Strategic Product Design); Andries van Wijhe (3mE, MSc Sustainable Processes & Energy Technologies); and Daniel Arenas (TPM, MSc Management of Technology).

The second place team included: Christoph Magerl (IDE, MSc Integrated Product Design); Eduardo Calle (Arch, MSc Architecture); Aisa Essed (3mE, MSc Sustainable Processes & Energy Technologies); and Lie Ping Huang (AS, MSc Sustainable Energy Technology). IDE student Rick Blokdijk on his team’s winning movie: “We tried to use simple methods to make something nice: do some research, create a storyboard, collect attributes and start shooting.” TPM student Daniel Arenas added that “there was a lot of feedback within the group on ideas.” (DM)

The 3-minute films can be viewed on www. tbm.tudelft.nl website, by clicking ‘Latest News’.

Good place According to the UN Human Development Index, the Netherlands is ranked third on a list of the best countries to reside in. Only Norway and Australia were ranked higher than the Netherlands on a list of 187 countries that evaluates a country’s long-term forecasts with regard to education, healthcare, child welfare, literacy rates, annual income and life expectancy. Last on this year’s list was the Democratic Republic of Congo. Zimbabwe, which ranked last on the previous year’s list, improved to 173rd place this year. China and India ranked 101st and 134th respectively on this year’s UN Human Development Index, despite their strong economic performances in recent years. The UN also published a supplementary ‘inequality-adjusted’ list, which measures the average level of human development of people in a society once inequality is taken into account. On this list, the Netherlands ranked fourth place, behind Iceland, Ireland and Sweden.

Online education In addition to the present university, TU Delft will set up an educational institute where students can earn an engineering degree by following online education. In TU Delft’s policy plan, ‘Education and Technology 2011-2014’, the university writes: ‘TU Delft’s ambition is to have ‘TU Delft distance & online Education’ operational within four years. This will include an educational institute where, in addition to the present TU Delft, students can follow online education course and receive a TU Delft engineering degree.’ In a letter sent to the Executive Board, the Student Council responded by stating that there is ‘a big difference between following studies in the regular way and following a study online’. The Student Council believes the university must ‘protect’ the title of engineer and that diplomas must clearly state whether a student earned their degree in the regular course of study or via an online study programme.

Parliamentary questions State Secretary Halbe Zijlstra has no reasons to doubt the information provided by TU Delft in response to allegations made about the university in a recent NRC Handelsblad article. Zijlstra however must validate the information in order to give complete answers to questions raised in Parliament about the allegations. TU Delft and the ministry will handle this together, Zijlstra stated after holding discussions with TU Delft’s Executive Board and Supervisory Board.

Air safety Professor of control and simulation AE), Bob Mulder, delivered the second Van Leeuwenhoek lecture last Sunday, in which he offered insights into the aviation safety research. “Accidents are still happening, like the Airbus 330 that crashed in the Atlantic Ocean in 2009, killing all passengers and crew onboard. And there have also been other fatalities. From the human perspective, this is unacceptable, and we must always find it so. We must never talk in terms of statistics.”

DELTA. 31 10-11-2011

lifestyle

08

Creatief met wiskunde Een tentoonstelling over kunst en wiskunde bij Bouwkunde. Wiskundehoogleraar dr. Robbert Fokkink ging de kunstwerken bekijken en moest goed zoeken. Bouwkunde staat van nature al vol met kunstwerken en met een beetje fantasie herken je overal wiskunde in. ROBBERT FOKKINK Kunst en wiskunde, dat klinkt voor het ongeoefende oor net als creatief en kurk. Toch organiseert de stichting Ars et Mathesis alweer voor het derde jaar op rij een symposium met dit thema op een Nederlandse universiteit. Vorig jaar in Leiden, het jaar ervoor in Utrecht en dit jaar bij Bouwkunde in Delft. Op 19 november vertelt de kunstenaar Karel Vreeburg hoe

hij zijn wiskundige vormen realiseert in baksteen; Dirk Huylebrouck geeft een lezing over sinistere bouwwerken. De bijbehorende tentoonstelling over kunst en wiskunde valt intussen al te bewonderen op de Julianalaan, waar diverse onmogelijke figuren staan opgesteld of zijn opgehangen. Volgende week komen er nog een paar platonische vliegers bij, van luchtkunstenaar Ton Oostveen. Hans Kuiper, de secretaris van Ars et Mathesis, zwierf in een grijs verleden als student door het Bouwkunde-

Met een beetje fantasie herken je overal wiskunde in gebouw, toen dat nog van wiskunde was. “Gelukkig is het gebouw intussen veel mooier geworden”, zegt hij. Is de keuze op de faculteit Bouwkunde gevallen, omdat het tegenwoordig zo kunstzinnig is en het vroeger zo wiskundig was? “Dat niet, de keuze voor

De bakstenen Möbiusbanden van kunstenaar Karel Vreeburg. (Foto: Ars et Mathesis)

Bouwkunde is min of meer toevallig tot stand gekomen”, zegt Kuiper. Maar hij vindt het mooi meegenomen dat dit nu het mooiste gebouw van de TU is geworden. Het is wel even zoeken naar de tentoonstelling. Volgens de medewerkers van de servicebalie staan de kunstwerken door het hele gebouw verspreid. Vind die maar eens. Bouwkunde staat immers van nature al vol met kunstwerken en met een beetje fantasie herken je overal wiskunde in. Stoelen en tafels die de wand in lijken te vliegen, futuristische maquettes, driedimensionale mozaïeken. Het gebouw lijkt net een Escher-tekening, met een eindeloze rij van gangen en trappen die nergens naartoe gaan. De bakstenen Möbiusbanden van kunstenaar Karel Vreeburg zijn nog wel te vinden, want die staan pontificaal in de serre, vlak naast de cilinder-anamorfosen van Jan Marcus. Maar waar zijn de schilderijen uit stukjes papier van Monika Buch of de Moiré-effecten van Koert Feenstra? Ongetwijfeld staan die ergens verdekt opgesteld. En zo wordt een bezoek aan de tentoonstelling bovenal een speurtocht door het Bouwkundegebouw, waar een enkele ongeschilderde trap nog herinnert aan het grijze wiskundeverleden. Het lijkt nog niet echt storm te lopen met de tentoonstelling. Het is tentamenperiode, de studenten zijn creatief bezig achter computers en bouwtekeningen. Aankomende ingenieurs worden trouwens al voldoende lastig gevallen met wiskunde. Moeten zij zich dan ook nog eens verdiepen in kunst en wiskunde? “Zeker wel”, vindt Kuiper, en hij wijst op de uitdagende symposiumprijsvraag over een kubus met axiale stijfheid. Daar kunnen studenten mooi hun tanden op stukbijten. De winnaar wordt getrakteerd op een schaalmodel van tensegrity. Wie dat is, en wat tensegrity betekent, wordt uit de doeken gedaan op het Ars et Mathesis symposium op 19 november.

Ars et Mathesisdag 2011, zaterdag 19 november in Zuid Serre en zaal B bij Bouwkunde. Toegang gratis voor TUstudenten en medewerkers. www.arsetmathesis.nl

time out

Kussen in het getto Een weekendje weg naar het getto. Met Kus&Sloop leer je niet alleen een heel andere kant van Rotterdam kennen, maar slaap je ook nog eens voordelig in door kunstenaars ingerichte appartementen. De Afrikaanderwijk, dat was toch dat getto? Die Rotterdamse wijk waar alle woningen zo’n beetje genomineerd zijn om gesloopt te worden? Waar, maar de Afrikaanderwijk is óók een heel mooi stukje Rotterdamse historie; de plek waar Zeeuwse en Brabantse havenarbeiders vorige eeuw massaal hun toevlucht zochten. Die havenarbeiders maakten plaats voor Turkse en Marokkaanse arbeiders en veel culturen volgden, met een bijzondere smeltkroes tot gevolg. Daar kun je hartstikke leuk winkelen – vooral op de markt – en vanuit de wijk maak je de meest fantastische stadswandelingen over de Kop van Zuid en door aangrenzende havenwijken. En je kunt er dus ontzettend leuk overnachten, dineren én ontbijten, dankzij de arrangementen van Kus&Sloop. Aan de vooravond van een grootscheepse sloop

en renovatie van de woningen in de wijk, hebben kunstenaars vijf appartementen ingericht. Die kun je huren voor een nachtje, maar je kunt er ook langer ‘proefwonen’. De inrichting wordt hergebruikt, dus wordt het ene pand gesloopt? Dan verhuist de boedel gewoon naar het volgende adres. Zo kun je bij een tweede bezoek zomaar in dezelfde inrichting logeren, maar in een ander pand. Bij het project zijn alleen lokale ondernemers (de bakker, schoonmaakdienst, wasserette, de fietsenmaker…), kunstenaars en theatermakers betrokken. Zo bezorgt de Wijkkeuken op Zuid met de ontbijtfiets een Turks, Marokkaans, Nederlands of Frans ontbijtje. Dineren op je kamer kan ook; een privékok komt dan met dagverse producten van de markt voor je koken. Films kijken op een groot scherm, je eigen butler, privé-entertainment – het kan niet op; bijna alles is mogelijk. Ook leuk: gemeenteafvaldienst Roteb stelt tweedehands fietsen beschikbaar voor een stadsritje. En dat allemaal op nog geen tien minuten treinafstand. Leuk kerstcadeautje voor vriendinlief – en anders een minstens zo apart weekendje weg voor jezelf: basisbeursverantwoord. (JH) Kus&Sloop, bijzonder overnachten in Rotterdam. www.kus-en-sloop.nl.

sport

De in rode tenues gehulde basketballers van Punch draaien als gewoonlijk mee in de middenmoot van de landelijke promotiedivisie. Niettemin verloor de ploeg zaterdag van hekkensluiter Akrides. (Foto: Sam Rentmeester/FMAX)

De basketballers van Punch namen het zaterdag in de zevende competitieronde thuis op tegen Akrides uit Velsen. “Een spannende pot”, aldus Punch-center Tim Hilhorst, “maar op het einde lieten we het uit onze handen glippen.” De nederlaag van 60-66 mag dan op papier merkwaardig lijken tegen een ploeg die tot nu toe alles verloor, maar Hilhorst keek er niet echt van op: “Waarom ze nog op nul punten stonden weet ik niet, want Akrides heeft best een goede ploeg. Die nul punten verbaasden mij meer dan dat ze van ons gewonnen hebben.” Voor de rest gaat het best wel goed met heren-1 van Punch, vindt Hilhorst. “Met wat nieuwe mensen erbij draaien we weer lekker mee in de middenmoot.” In Den Haag namen de degenisten van Delft Fencing Club (DFC) op dezelfde dag deel aan het ploegentoernooi om de Lex Jongejan Memorial Trophy. Een nationale wedstrijd op recreatief niveau waaraan toch veel topschermers deelnamen. In de kwalificatiepoule won het Delftse viertal, bestaande uit Boudewijn Wisse, Noud Werter, Robin Hofsteenge en Florian Vandenberk, twee van de drie partijen en plaatste zich daarmee voor de finalepoule. Daarin kon bij winst tegen de laatste tegenstander, het Leidse AEW, een van de sterkste equipes van Nederland, de tweede plaats worden veilig gesteld. “Het was een titanengevecht waarin uitstekend werd geschermd”, blikte Vandenberk terug. Bij het ingaan van de laatste partij, tussen Noud Werter en Leidenaar Peter Bijker, was de stand 40-37 in het voordeel van AEW. Werter wist de stand met nog vier seconden te gaan gelijk te trekken naar 44-44. In de extra minuut scoorde hij het beslissende punt: 45-44. Meer goed nieuws komt van mountainbiker Robby de Bock, die laat weten ook in 2012 het Waasland Mountainbike Team trouw te blijven. Volgens de L&R-student biedt WMT meer mogelijkheden dan de zogeheten topteams. In het (bijna) afgelopen seizoen steeg de Belg op de wereldranking van rond plaats 300 (met 99 UCI-punten) naar ongeveer de 110de positie, met 225 punten. Zijn beste prestatie leverde hij op een recente koers in Saalfelden, waar hij te midden van onder anderen drie ex-wereldkampioenen als vierde finishte. “Mijn doel is een plaats in de top-100 en daarom ga ik komend weekend in Turkije nog wat UCI-punten proberen te scoren.” (JT) Tips? [email protected]

Stephan

DELTA. 31 10-11-2011

lifestyle

09

Eerste TEDxDelft: ‘Echt een feestje’ Op een conferentie lukt het bijna niet om een hele dag naar praatjes te luisteren. Maar bij TEDxDelft blijkt dat geen enkel probleem. Zelfs niet na twintig sprekers.

Op je gezondheid Aan een gezonde geest werk je hard genoeg met een studie aan de TU. Maar een gezond lichaam is natuurlijk meer dan meegenomen. Met deze apps bereik je dat zo.

Desiree Hoving Negenhonderd mensen die voluit applaudisseren in de aula van de TU Delft. Alsof een gigantische golf je onderdompelt in een weldadig warm bad. Dat werkt verslavend, want na elke golf worden in je hoofd steeds weer schakeltjes geactiveerd, waarvan je nog niet wist dat je ze had. Je wilt alleen maar meer horen, meer zien en meer mensen leren kennen. Zo voelde het om bij de eerste TEDxDelft aanwezig te zijn, afgelopen maandag. Iedereen heeft wel eens een TED-video op internet gezien, waarin iemand in maximaal achttien minuten een origineel idee verkondigt. Wereldwijd zijn die filmpjes zo’n vijfhonderd miljoen keer bekeken in de vijf jaar dat ze online staan. Eerst waren de sprekers op het gebied van technologie, entertainment en design (TED) alleen live te zien in de Verenigde Staten, maar sinds drie jaar kan dat ook in Nederland. Zo organiseerden Amsterdam, Rotterdam, Maastricht en Eindhoven al hun eigen TED-conferenties. Waarom nu ook Delft? “Hier zaten vroeger creatieve en innovatieve mensen zoals Johannes Vermeer en Antonie van Leeuwenhoek. Zij hebben de geschiedenis veranderd. Vandaag zitten hier nog steeds van die slimme mensen. Wij vinden dat ze een podium verdienen”, zegt initiatiefnemer Rob Speekenbrink. Hij zette samen met zijn TU-collega Simone de Jong een onafhankelijke stichting op, zocht sponsors en selecteerde twintig zeer verschillende sprekers. Velen van hen trakteerden het publiek op een inspirerende boodschap. “Doe wat je leuk vindt, dat is altijd beter”, zei Irma Boom, die bekende dat ze liever geen opdrachtbeschrijvingen las. Ondertussen maakte ze als grafisch ontwerper wel het mooiste

apps

Het hardste applaus was voor kunstenaar Theo Jansen, die in 2007 al sprak bij TED Californië. “Ik had nooit gedacht in m’n thuisstad Delft een TED-talk te mogen houden”, zei Jansen die strandbeesten maakt van elektriciteitsbuizen. “Als ik doodga, leven zij voor altijd op het strand.” (Foto: Sam Rentmeester/FMAX)

boek ter wereld. “Je hoeft geen doelen te stellen voor jezelf, want met passie bereik je al heel veel”, riep student werktuigbouwkunde Tim Zaman, met zijn 22 jaar de jongste spreker van de dag. In zijn vrije tijd laat hij ballonnen gevuld met helium, verbonden met een camera, het luchtruim verkennen. Zomaar. Maar hij werd er wel bekend mee. En hij kreeg het langste applaus van de dag.

’Doe wat je leuk vindt, dat is altijd beter’ Het hardste applaus was voor kunstenaar Theo Jansen, die in 2007 al sprak bij TED Californië. “Ik had nooit gedacht in m’n thuisstad Delft een TED talk te mogen houden”, zei Jansen die strandbeesten maakt van elektriciteitsbuizen. “Als ik doodga, leven zij voor altijd op het strand”. Andere sprekers kwamen met een visionair betoog. Zoals Leo Kouwenhoven: “Met quantummechanica kun je tegelijkertijd op twee verschillende locaties zijn”, zei hij. Ook teleportatie behoort tot de mogelijkheden: “Door een meting hier kan ik een deeltje aan de andere kant van het universum veranderen.” Gelukkig waren er tussen de praatjes door regelmatig pauzes om bij

te komen van dit soort ingewikkelde ideeën. “Je hoeft niet alles te begrijpen om geïnspireerd te raken”, zei Linda Ammerlaan die in het publiek zat. “Dat vond ik heel bevrijdend, toen dacht ik: dit wordt echt een feestje”. Dat feestje vloog voorbij. Tussen de ongedwongen presentaties door verscheen nog even een cortège met hoogleraren in vol ornaat. De TED-talk die daarop volgde was meteen een inaugurele rede, uitgesproken door Erik Meijer. Een unieke combinatie. “Waren alle oraties maar zo toegankelijk als deze”, verzuchtte Jasper van Kuijk, die als presentator de verschillende sprekers op een knappe en humoristische manier met elkaar verbond. Aan het eind van de dag gaf ook hij de zaal een boodschap mee: “Wat je ook doet na deze dag, doe iets.” En het publiek sloeg nog een laatste keer de handen op elkaar, in een staande ovatie.

Gemist? De TEDxDelft video’s zijn binnenkort te bewonderen op www.tedxdelft.nl

Een huisarts. Zat die niet nog in de woonplaats van je ouders? En áls je er al één hebt in Delft, ga je er dan wel braaf naartoe, of ben jij er ook zo een die een ‘wat langdurige kater’ wegspoelt met een paar aspirientjes en hoopt dat het vanzelf weer beter wordt? Stom natuurlijk, maar in elk geval heb je dan nog de app WebMD Symptom Checker. Vooral geen vervanging van de huisarts, wel een aardige indicator van wat er aan de hand kan zijn. Voer gewoon het betreffende lichaamsdeel, de symptomen en de ernst van de pijn in, et voilà: daar verschijnt een lijst met mogelijke diagnoses. En nog handiger: hij geeft medicijnen voor de meest

FastFood Calorie Counter Leuk ***** Handig ***** Bediening ***** Prijs € 0,79 Platform Android, iPhone, iPad en tablet

voorkomende kwalen waarvoor geen huisarts nodig is. Plús adressen van de dichtstbijzijnde artsen en apotheken als je in Amerika woont; die functie is in Nederland dus helaas nutteloos. Overigens is dit geen app voor hypochonders, want net als bij het googlen van kwaaltjes krijg je ook hier behalve logische verklaringen voor je blauwe teen, de meest gruwelijke aandoeningen opgesomd. Werkt dus alleen in combinatie met gezond verstand. Daarmee zou je de app FastFood Calorie Counter eigenlijk niet nodig moeten hebben. Toch verdient hij een vermelding, just for the fun of it. En om je geweten te sussen, als je toch net iets teveel bij de patatboer hebt gesnoept. De app toont behalve het aantal calorieën, ook de hoeveelheid koolhydraten, vet, proteïnen en vezels van gerechten van de meeste grote fastfoodketens. Andersom zoeken kan ook: sorteer op veel proteïnen of weinig koolhydraten, en de app geeft je de beste menu’s. En voel je je daarna toch wat opgeblazen? No problem: je weet wie je moet checken. (JH)

WebMD Symptom Checker Leuk ***** Handig ***** Bediening ***** Prijs gratis Platform Android, iPhone, iPad en tablet

Een soort datingbureau voor ontwerpers, noemde iemand het gekscherend. Zelf omschrijven IO’ers Niels Janszen en Asli Boru het als een ‘online platform waar ambitieuze studenten hun goede ideeën kunnen realiseren’. Twee jaar geleden borrelde het idee al op bij Janszen, maar de lancering bleef uit. Het vak ready to startup van YesDelft, voor ondernemende studenten, bood een nieuwe kans. Met studiegenote Asli Boru schreef hij zich in als team Benew’D. “Goede ondernemersideeën zijn er genoeg onder studenten”, weet Janszen, “het probleem is het vinden van de juiste partners.” Op het beoogde platform kunnen ambitieuze studenten hun idee op een beschermde manier publiceren en aangeven wat

'Bij ons ligt de focus op het samenstellen van het juiste team' voor type studenten ze zoeken. Geïnteresseerden kunnen zich aanbieden via hun profiel. “Zo kunnen ze met elkaar in contact komen en het perfecte team vormen. Het gaat om studieachtergrond én karakter. Motivatie en doorzettingsver-

Niels Janszen en Asli Boru van Benew’D. (Foto: Sam Rentmeester/FMAX)

mogen bepalen de kans van slagen.” In principe gaat het om alle ideeën die aan wat voor studie ook te koppelen zijn. “Het is interdisciplinair”, licht Boru toe. “Een TU-student moet desgewenst een student rechten of geneeskunde kunnen vinden en vice versa. Als het perfecte team is gevormd, volgt deelname aan een ontwerpwedstrijd of het zoeken naar een geïnteresseerd bedrijf. In dat laatste geval kunnen we hulp aanbieden via ons netwerk aan partners. In elke fase kijken we wat nodig is en hoe we kunnen helpen.” Ontwerpwedstrijden bieden een grote kans, volgens Janszen: “De vraag naar goede input is er al.” Boru: “Wed-

strijden tonen aan of je plan goed is, je idee wordt getest. Je krijgt professionele feedback. Als je wint heb je ook de moed om door te gaan.” Het platform is een verdienmodel, maar om het zo aantrekkelijk mogelijk te houden in het begin, willen ze zelf pas beloond worden wanneer een idee echt gerealiseerd wordt. De uiteindelijke ambities liggen op het internationale vlak. In de bedrijfsnaam Benew’D zitten de woorden ‘nieuw’ en ‘benieuwd’ verwerkt. Mooie woorden, volgens Janszen. “Het unieke karakter is de komma D. Dat is de brand identity die voor parapluwerking kan zorgen.” Het logo is een gloeilamp, symbool voor ‘het gouden idee’, met een stukje tandwiel erin. Ondernemerschap met minimale drempel, dat is de uitdaging. “Als het team goed is kunnen we het doorschuiven naar het incubation center van YesDelft. Als je daar wilt starten heb je een goed businessplan nodig, bij ons ligt de focus op het samenstellen van het juiste team.” Janszen denkt zelf met Boru een goed businessplan te kunnen presenteren aan de jury van ready to startup. “We hebben veel mensen met verschillende achtergronden gesproken, die reageren allemaal positief. We hebben een groot netwerk en we hebben de guts om het te laten slagen.” (JT) Dit is de eerste aflevering van een serie over ondernemende studenten die het vak 'ready to start up' volgen. www.benewd.nl

Klaar voor de start

Datingbureau voor ontwerpers

DELTA. 31 10-11-2011

interview

10

DELTA. 31 10-11-2011

interview

11

‘Ze gooien er woorden tegenaan’ Gezondheidsrisico’s door brandende olie in Koeweit, chemische wapens en nucleaire rampen; hoogleraar risicoanalyse prof.dr. Roger Cooke boog zich over talloze taaie onderwerpen. Maar niets vindt hij zo lastig als klimaatverandering, zo bleek tijdens zijn afscheidsrede vorige week bij de faculteit EWI. Tomas van Dijk Lange differentiaalvergelijkingen, veel grafieken, tabellen met vage termen én een zaal die continu buldert van het lachen. Het lijkt een onwaarschijnlijke combinatie. Maar tijdens zijn afscheidsrede had Roger Cooke, dankzij zijn gevoel voor timing en understatement, de lachers op zijn hand. Cooke, die behalve wiskundige filosoof en jazzmuzikant is, zette het vak risicoanalyse in de jaren tachtig bij de TU op de kaart. Hij werkt nu voor het Intergovernemental Panel on Climate Change (IPCC) mee aan een hoofdstuk voor het vijfde klimaatrapport over de risicoanalyses van klimaatverandering. Wat is er mis met de wijze waarop klimaatonderzoekers discussiëren over risico’s? “De risicoanalyse bestaat niet in deze onderzoeksbranche. In het vakgebied van de risicoanalyse stellen we heel duidelijke vragen en kwantificeren we de mate waarin experts geloven in bepaalde uitkomsten. Maar klimaatonderzoekers gebruiken termen als we are very confident that en virtually certain that. Met zulke vage termen kun je helemaal niet redeneren. Je propageert daarmee de onzekerheid door een redenering heen. Bij de eerste bijeenkomst van de IPCC working group III las ik een opsomming van de US National Research Council van een vijftal stellingen, zoals het feit dat de aarde opwarmt en het feit dat een groot deel van de opwarming toe te schrijven is aan de mens. Men schatte de kans dat de stellingen klopten zeer hoog in. Ik vroeg ‘hoe groot is de kans dat al die stellingen tegelijk kloppen?’ Over die vraag hadden ze volgens mij nog nooit nagedacht. Ik schrok daar van. Ze zitten nog in het stadium dat ze er woorden tegenaan gooien in plaats van dat ze de kansen kwantificeren.” Praten klimaatonderzoekers zich helemaal vast? “Het is ruimschoots bekend dat de natuurlijke taal een slecht vehikel is voor het redeneren en communiceren over onzekerheid. That’s the bottom line. Neem nou de stelling ‘de aarde warmt op door mensen’; veronderstel je dan dat er opwarming plaatsvindt, of beweer je dat die plaatsvindt? Dat is een groot verschil. Want als je zegt, gegeven het feit dat de opwarming plaatsvindt ben ik er zeer zeker van dat dat gebeurt door de mens, en je wilt die stelling combineren met de stelling dat de aarde opwarmt – waar je ook niet helemaal zeker van bent, dan zou je die twee kansen met elkaar moeten vermenigvuldigen. Maar hoe vermenigvuldig je very confident met very confident?” Vindt u dat het IPCC een einde moet maken aan deze ‘woordensmijterij’, zoals u het noemt? “In het vorige rapport heeft het IPCC al geprobeerd om de discussies over risico’s te structureren. En nu proberen ze het weer. Maar je moet wel bedenken dat het IPCC zelf geen onderzoek doet. Het IPCC verzamelt al het onderzoek. Het zou de organisatie wel sieren als zij de klimaatwetenschappers zou uitleggen hoe ze de onzekerheden kunnen kwantificeren en hen vertelt dat je met termen als confident en very confident niet kunt redeneren.” Kunt u met uw werk een verschil maken? Lacht. “Daar ben ik heel onzeker over. I’ll give it my best shot. Het probleem is heel groot en bestrijkt veel verschillende vakgebieden. Het is veel moeilijker dan de problemen die ik tot nu toe heb meegemaakt bij risicoanalyses. En ik heb aan veel taaie problemen gewerkt. Ook het feit dat klimaatonderzoek dicht bij politieke besluitvorming ligt, maakt het ingewikkeld.” Is een deel van het probleem niet dat klimaatonderzoekers de onzekerheden relativeren omdat klimaatsceptici onzekerheden als munitie gebruiken? “Nee, niet echt. Onderzoekers die simulaties doen met modellen willen gewoon liever alleen over hun simulaties praten. Ze laten 23 klimaatmodellen los op bepaalde CO2-emissiescenario’s en krijgen een waaier van uitkomsten. Hoe plausibel die zijn, daar laten ze zich niet over uit. Het zijn namelijk andere mensen die die modellen hebben gemaakt. Het probleem is dat er veel verschillende mensen bij de onderzoeken betrokken zijn, allemaal met verschillende achtergronden, rollen en bevoegdheden.”

“Nou leuk, nee. Ik vind het belangrijk.”

WIE IS ROGER COOKE

Roger Cooke (1946) studeerde wiskunde en filosofie aan de universiteit van Yale. Begin jaren zeventig kwam de jonge onderzoeker, tevens fervent jazzmuzikant (hij speelde bas), naar Amsterdam om muziekopnames te maken. In 1975 verruilde hij zijn baan als assistent-professor filosofie aan de universiteit van Yale voor een baan als assistent-professor filosofie aan de Universiteit van Amsterdam. De eerste jaren in Nederland combineerde hij zijn academische loopbaan met zijn werk als jazzmusicus, maar dat brak hem op en hij koos uiteindelijk voor de wetenschap. In 1979 werd hij assistent-professor filosofie aan de TU Delft en in 1987 stapte hij over naar de wiskunde. In 1993 werd hij hoogleraar risicoanalyse. Momenteel werkt hij voor het IPCC. (Foto’s: Sam Rentmeester/FMAX)

“Het spelletje dat je dan krijgt is ‘o, jullie negeren dit en dat’. Met die kritiek hebben sceptici een zekere plausibiliteit. Maar het is gechargeerd om te zeggen dat klimaatonderzoekers bewust de onzekerheden verloochenen.” U schetste nog een probleem. Volgens u schiet het belangrijkste model tekort waarmee economen de effecten van klimaatverandering op de economie berekenen. “Bij sommige modellen wordt ervan uitgegaan dat het klimaat de economische output beïnvloedt en niet de capital stocks (het productieve vermogen, red.). Deze modellen stellen ook dat economieën convergeren. Bij extreme gevallen is dat helemaal niet plausibel. Stel je zou slechts één dollar hebben op de hele aarde, dan zou de wereldeconomie volgens dit model over zestig jaar al weer net zo groot zijn als nu.” De zaal lag dubbel van het lachen toen u dit vertelde. “Ja, dat is natuurlijk ongeloofwaardig. De vraag rijst dan ‘wanneer mag ik het model gebruiken en wanneer niet?’. In de tekstboeken wordt deze vraag gesteld en besproken. Ik vertel niets nieuws. De specialisten weten dit. Wat mij dan verbaast, is dat er in de klimaatdiscussies niet over gerept wordt en dat er op basis van zo’n simpel model adviezen gegeven worden aan overheden en intergouvernementele organisaties. Het beeld dat uit het model komt is dat we alsmaar rijker worden en dat het dus slimmer is om het probleem in de toekomst op te lossen als we toch veel rijker zijn.”

Maar in reactie op een vraag uit de zaal zei u vorige week ‘De climate guys bagatelliseren onzekerheid omdat klimaatsceptici onzekerheid gebruiken als een vorm van verwerping.’ “Het IPCC bagatelliseert onzekerheden niet. Maar sommige onderzoekers doen dat misschien wel. Toch heeft het vooral te maken met het feit dat modelmakers liever alleen maar praten over de waaier aan uitkomsten van hun simulaties in plaats van over onzekerheden.”

Dat horen veel politici graag. “Daarmee verschuiven ze risico’s door naar hun kinderen en kleinkinderen. Republikein Mitt Romney zegt (vrij vertaald) ‘We are not going to spend money on a problem we are not even sure exists.’ De vraag die hij zich zou moeten stellen is, stel dat de theorieën over klimaatverandering toch kloppen en we grijpen niet in, wat zouden daar dan de gevolgen van kunnen zijn?”

Dat maakt het voor klimaatsceptici makkelijk om gaten te schieten in IPCC-rapporten.

Vindt u uw werk wel leuk? De discussies zijn vervuild met onzinredenaties. Dat moet voor u toch verschrikkelijk zijn?

Maar u hebt wel hart voor uw werk. Wat vindt u mooi aan het vak risicoanalyse? “Ik heb filosofie en wiskunde gestudeerd en heb veel belangstelling voor de wetenschapsfilosofie. Filosofische vragen hangen vaak samen met onzekerheden. Hoe valideer je een uitspraak, wat betekent ‘validatie’ en hoe maak je dingen precies? De paradox van Russell vind ik ook fascinerend. Deze stelt dat de verzameling van alle verzamelingen die geen lid van zichzelf zijn, geen verzameling is. Russel toonde aan (omstreeks 1900, red.) dat ons natuurlijke begrip van verzamelingen inconsistent was. Wiskundigen moesten hun universum opnieuw opbouwen. Als je dat soort geschiedenissen in je achterhoofd hebt en je wordt geconfronteerd met mensen die proberen weg te komen met hele vage en wazige begrippen uit de omgangstaal…” Cooke valt even stil en vervolgt dan: “De hele wiskunde tuimelt in elkaar omdat wiskundigen niet goed hadden nagedacht over de grondslagen van wat ze aan het doen waren. Als je dat weet, waarom zou je de dan de geringste belangstelling hebben voor discussies waarin men zich beroept op vaag gedefinieerde begrippen?” Iets heel anders. U bent ook muzikant. “Begin jaren zeventig ben ik voor de jazzmuziek naar Nederland gekomen. Ik speelde bas in de Chris Hinze Combination.” En u gaf filosofieles aan de Universiteit van Amsterdam. Een voormalig leerling van u, Rik Lopuhaa (nu statisticus aan de TU) vertelde dat u tot in de vroege uurtjes in het BIM-huis speelde en dan… “En dan nog even in de auto in de parkeergarage van de universiteit sliep.” Lacht. “Ja, dat klopt. Ik heb twee jaar op die manier geleefd. Langer heb ik het niet volgehouden. Ik zag mezelf opbreken. Toen ben ik radicaal gestopt en verder gegaan in de wetenschap. Optredens waren het enige wat me in de muziek interesseerde. Weinig mensen houden dat een heel leven vol. Het publiek is diffuus en komt niet naar jou toe. Je moet daarom de hele aarde rondreizen, leeft uit een koffer en ziet je familie niet. Veel later heb ik het toch weer opgepakt. Als een soort veredelde amateur speelde ik vervolgens tot 2004 elke maandag in Alto in Amsterdam tot twee uur ‘s ochtends. Om negen uur moest ik dan weer op de TU zijn.” Wiskundigen zijn vaak goed in muziek. Hoe komt dat? “Is dat zo? Misschien heeft het met abstracte structuren te maken. In de jazz moet je binnen bepaalde structuren improviseren. Als er een link zou zijn, dan is dat het misschien; dat je in staat bent om bepaalde abstracties behapbaar te maken.” Gelooft u zelf in klimaatverandering? “Die vraag is niet goed gesteld. Maar ik begrijp waar je naartoe wilt. Ik ben nergens zeker van. Ik acht de kans 94 procent dat het klimaat verandert en dat dat door de mens komt.” 94,3245 om precies te zijn. “Die cijfertjes na de komma noemde ik tijdens mijn rede, maar dat was een grapje. Ik acht de kans 94 procent. Serieus.”

DELTA. 31 10-11-2011

reportage

12

Studenten met kinderen Poepluiers verschonen, troosten als er een tandje doorkomt, je twee zoontjes uit elkaar houden tijdens een ruzie, dollen in de speeltuin. En leren voor je tentamens. Voor de meeste studenten is dit een ver-van-hun-bedshow. Niet voor allemaal. Arie Stobbe, Jos van Rooy, Ana María Núñez, Yuan Wang en Jolanda de Lijster studeren aan de TU Delft én ze hebben kinderen. Dat is soms best heftig. Martine Zeijlstra Een kind krijgen tijdens je studie is meestal niet gepland. Uitslapen, tot in de laatste uurtjes op tentamens stampen, samenwonen met andere studenten, bier drinken tot het geld op is: het is allemaal weggelegd voor gewone studenten. Wie studeert en een of meer kinderen heeft, leidt een heel ander leven. Leren voor tentamens gebeurt in gestolen uurtjes, als de kinderen liggen te slapen. Of op de universiteit, omdat je

dochtertje ’s avonds met je wilt puzzelen. Uitslapen is er ook niet meer bij. Om zeven uur wordt er aan de dekens getrokken door zoon- of dochterlief, omdat er gespeeld moet worden. Of nog eerder, als er net een kleintje bij is gekomen en er melk en schone luiers moeten komen. Als het hele gezin voorzien is van schone kleren en eten is het hup-hup naar kinderdagopvang, crèche of school. En daarna naar de universiteit. Want er moeten ook colleges worden gevolgd, stages gelopen,

masterscripties en papers geschreven en maquettes gemaakt. Strakke schema’s kunnen helpen om het ouderschap te combineren met een studie, maar soms gaat het ook

“Vader zijn is briljant. En het wordt steeds leuker.” mis. Vanwege een hevige astma-aanval, een hardnekkige middenoorontsteking of een vervelend griepje. Hoe

goed deze studenten een tentamen ook hebben geleerd: hun kind gaat voor. Een biertje drinken met andere studenten in de kroeg zit er vaak niet meer in. Het geld gaat op aan nieuwe kleren, luiers, speelgoed en leuke uitjes met het gezin. Ze zeggen het overigens geen moment te missen, dat studentenleven. Want ook al is een kind niet gepland, ze zijn dol op ze en geven het uitgaan er zonder spijt voor op. Alle vijf de studenten storten zich vol overgave in het gezinsleven. Vroeg opstaan, luiers

verschonen, troosten: ze zijn er inmiddels zeer bedreven in. En sommige studenten zijn zo enthousiast over de combinatie van studie en gezin, dat ze al meerdere kinderen kregen tijdens hun studententijd. “Ik heb een keuze gemaakt voor een gezin na de eerste”, zegt bouwkundestudent Arie Stobbe (23) en vader van drie jongetjes. “Vader zijn is briljant. En het wordt steeds leuker.”

Jos van Rooy (23), student management of technology, schrok toen hij hoorde dat zijn partner zwanger was van zijn dochtertje Daniyah (nu acht maanden). “Als ik baby’s bij anderen zag, dan had ik daar nooit zoveel mee. Maar als het je eigen kind is, wordt het onwijs leuk. Het is zo bijzonder om lekker met haar te knuffelen.” Van Rooy ging al niet meer dagelijks uit, maar hij moest wel wennen. “De week gaat zo snel voorbij. Thuis word ik makkelijk afgeleid. Ik sta om zeven uur op als mijn dochtertje wakker wordt. Het is verleidelijk om tot half elf bij haar te liggen, maar niet handig.” Hij gaat om acht uur de deur uit, naar de universiteit. Om drie uur is hij weer thuis om voor zijn dochter te zorgen en om zes uur, na het avondeten, gaat hij weer verder met zijn studie. Op dinsdag gaat het hele gezin naar Utrecht, omdat zijn vrouw daar stage loopt en ze ook nog borstvoeding geeft. Dan zorgt hij voor Daniyah. “Ik neem mijn laptop gewoon mee, het maakt mij niet uit waar ik werk. Dan zit ze op schoot en probeert mee te typen. Mijn vrouw en ik studeren allebei, daarom wil ik de zorg voor haar ook samen oplossen.” Toch vindt Van Rooy het lastig om zijn scriptie te schrijven. “Als je colleges volgt en strakke deadlines hebt, is er meer structuur. Ik maak daarom een lijstje met prioriteiten van wat ik die dag wil doen en dat helpt. Maar er zijn zoveel dingen die mij bezighouden. Ik heb een kind waar ik voor zorg, ik zoek naar werk om straks een goed inkomen te hebben. Nu heb ik een parttime studentenbaantje. Dat maakt het lastig om me te concentreren. Achteraf gezien had ik misschien wel betere cijfers willen halen om zo een goede toekomst voor haar op te kunnen bouwen. Maar ik zeur niet en heb vertrouwen in de toekomst, omdat ik alles heb gedaan wat mogelijk is.”

(Foto’s: Sam Rentmeester/FMAX)

Ana María Núñez (29), student sustainable energy, kreeg haar zoontje Joaquin in haar geboorteland Ecuador. Een jaar geleden verwierven zij en haar man een beurs en kwamen ze naar Delft om hun master te doen. Núñez vond het in het begin lastig in Nederland. “Ik wist niet in welke winkels ik luiers kon vinden en hoe ik zijn kindermaaltijden moest bereiden omdat ik de Nederlandse aanwijzingen niet begreep.” Sinds Joaquin naar de kinderdagopvang gaat, is alles veel makkelijker. Núñez krijgt veel hulp van haar medestudenten. “Mijn twee studievrienden komen na de lessen naar mij toe en dan studeren we. Eerst met Joaquin tussen ons in. Hij weet zich goed zelf te vermaken. Als hij slaapt gaan we door tot twaalf uur. Zo pushen we elkaar om goede cijfers te halen. In Ecuador heb ik hulp van familie. Daarom is het fijn dat ik hier goede vrienden heb. Soms drink ik een biertje met ze, maar meestal blijf ik bij mijn gezin.” Tijdens haar bachelor ging Núñez wel geregeld uit. “Dan ging ik naar het strand om te feesten met vrienden. Maar nu is er een andere mooie fase in mijn leven aangebroken.” Haar studievrienden vinden dat ze ‘behoorlijk gek’ is te studeren en een kind te hebben. “Ze vinden het lastig te combineren, maar mijn mogelijkheden zijn groter als ik terug kom met mijn masterdiploma. Je moet moeite doen om belangrijke dingen te verkrijgen. Al zal ik wel blij zijn om straks weer terug in Ecuador te zijn. Daar krijgen we weer een sociaal leven.”

DELTA. 31 10-11-2011

reportage

13 Yuan Wang (28), student civiele techniek, schaamde zich een beetje toen ze ontdekte dat ze zwanger was van haar dochtertje Jingjing (bijna twee). “In de Chinese traditie, waar ik vandaan kom, gebeurt het niet dat je zwanger bent als je studeert.” Wang vroeg zich een tijdje af of het niet beter was om haar kindje na de geboorte naar haar ouders in China te sturen, zodat zij zelf haar studie kon afmaken. “Ik twijfelde erg. In China voeden de opa’s en oma’s vaak hun kleinkinderen op zodat de ouders kunnen werken.” Ze sprak er veel over met haar man, Chinese vriendinnen en haar studieadviseur en koos voor de zorg van haar baby. En daar heeft ze geen moment spijt van gehad. “Mijn nichtje heeft ook een dochter en dat kleine meisje wordt opgevoed door mijn tante in China. Het meisje huilt iedere avond om haar moeder, zo zielig. Toen wist ik dat ik de goede beslissing had genomen.” Toch is het ook lastig om een kind op te voeden tijdens je studie, vindt Wang. Jingjing was vaak ziek. “Toen ze een half jaar oud was, zat ik iedere week bij de huisarts omdat ze een hardnekkige middenoorontsteking had. Ik heb dat jaar bijna niets kunnen doen, terwijl ik erg graag weer terug naar de universiteit wilde. Maar dat ging niet.” Nu haalt ze hogere cijfers dan voor haar zwangerschap. “Omdat ik mijn tijd veel beter indeel. Overdag volg ik colleges en leer ik, ’s avonds spelen we met Jingjing. Dan doen we een puzzel, of we dansen. Dat vindt ze geweldig.” En ze besloten voor een tweede kindje te gaan. “We wilden graag een broertje of zusje voor Jingjing. Ze voelde zich een beetje eenzaam.” Xiao Bei is net geboren. Of Wang na haar bachelordiploma doorgaat met haar master, weet ze nog niet. “We willen ook graag een eigen huis.”

Bouwkundestudent Arie Stobbe (23) hoorde op zijn achttiende dat zijn vrouw zwanger was van hun zoon (Sam, 4). “Ik had net mijn diploma-uitreiking gehad”, zegt hij. Hij twijfelde kort of hij wel naar Delft zou gaan. “Maar ik had goede cijfers en wilde studeren en geen dom werk doen.” Het vaderschap bevalt hem uitstekend. “Ik vind het briljant en het wordt steeds leuker. Het leeftijdsverschil is klein. Ik ben actiever en fitter dan een vader van vijfendertig. Ik ben flexibel met mijn vrije tijd en heb veel vakantie.” Stobbe en zijn vrouw gingen dan ook al snel voor een tweede kindje (zoon Revi, 2) en derde (zoon Eli, net geboren). “Ik heb ervoor gekozen om een gezin te hebben.” Studeren is belangrijk voor hem, maar het gaat niet ten koste van alles. “Niet alles lukt met kinderen. Soms haal ik een vak liever later in, tijdens de zomervakantie.” Ook vraagt het zo nu en dan enige flexibiliteit van studiegenoten. “Ik kan niet harder werken tijdens de allerlaatste weken van een project. Ik moet mijn tijd goed plannen en op het laatste moment knallen is voor mij niet altijd haalbaar.” Soms is het wel raar om jong vader te zijn. Vooral in de omgang met andere ouders. “Mijn zoontje vindt het volstrekt normaal dat zijn papa ook naar school gaat. En mijn medestudenten ook. Maar de andere ouders niet. De meeste ouders zijn tien jaar ouder en maatschappelijk geslaagde mensen, terwijl ik nog moet afstuderen. Hun kinderen vinden het raar dat mijn zoontje in een flat woont. Zij hebben een huis met tuin en auto. Terwijl ik moet sparen om een buffer te hebben als ik straks ben afgestudeerd. Want ook dan moet ik voor mijn gezin zorgen.”

Jolanda de Lijster (38) was net begonnen aan haar studie life, science and technology toen ze ontdekte dat ze zwanger was van haar zoon Quint (nu vijf). “Ik heb reuma en daardoor geen middelbare school gedaan. Ik had een wild plan: ik wilde studeren. Net na de eerste tentamenperiode kwam ik erachter dat ik niet misselijk was vanwege tentamens, maar door mijn zwangerschap.” Opvang regelen voor Quint was lastig omdat ze officieel was afgekeurd en geen vergoeding kreeg, maar De Lijster gaf niet op. Ze slaagde er na veel juridisch geharrewar toch in opvang te regelen. De gezondheid van Quint zorgde er ook geregeld voor dat De Lijster moeite had met studeren. “Hij had heftige astma-aanvallen.” Erg naar, maar ook vervelend voor de studievooruitgang. “Sommige practica kon ik niet inhalen, waardoor ik een jaar vertraging opliep omdat er dan pas weer een herkansing was.” De Lijster haalde dat eerste jaar dan ook maar een paar tentamens. Maar het nieuwe studiejaar begon met nieuwe kansen. “Ik kwam in een heel hechte groep terecht. Als de kinderen of ik ziek waren, gaven ze me collegedictaten en maakten kopietjes.” Toen De Lijster en haar vriend voor hun tweede kind gingen (Thorben, 2) en hij een huilbaby bleek te zijn, kwam haar beste studievriend naar haar huis toe om samen te studeren. “Dan liep hij de ene helft van de tijd met een huilende Thorben op zijn arm, en ik de andere helft. We schelen veel in leeftijd, maar dat maakt niets uit. Ik heb ook met hem stage gelopen. Dat was erg fijn, omdat we precies wisten waar de ander goed in was.” Haar oudste zoontje is een nerd in de dop, zegt ze grinnikend. “Hij was teleurgesteld dat hij nog geen huiswerk kreeg, omdat zijn moeder op school ook uit boeken moest leren.”

H&J Uitgevers_2x70_zw-w

DELTA. 31 10-11-2011

TUdelta.31 > Jaargang 43 Delta is het informatie- en opinieblad van de TU Delft, verzorgd door een journalistiek onafhankelijke redactie.

> Redactie Frank Nuijens - @FrankNu, (hoofdredacteur) Katja Wijnands - @kwijnands, Dorine van Gorp - @dorinevangorp, (eindredactie) Saskia Bonger - @sbonger Tomas van Dijk - @tomasvd Connie van Uffelen - @ConnievanU Jos Wassink - @joswashere (verslaggeving) > Medewerkers Bennett Cohen, Willemijn Dicke, Patrick van der Duin, Chandra Elango, Robbert Fokkink, Jorinde Hanse, Dap Hartmann, Auke Herrema, Desiree Hoving, Erik Huisman, Devin Malone, David McMullin, Olga Motsyk, Merel Segers, Ionica Smeets, Jimmy Tigges, Stephan Timmers, Ellen Touw, Vikrant Venkataraman, Robert Visscher, Rutger Woolthuis > Foto‘s

Sam Rentmeester/ Hans Stakelbeek (FMAX).([email protected])

> Vormgeving & Lay-Out Liesbeth van Dam > Mededelingen

Martin Kers ([email protected])

> Redactieraad dr. B.B. Scholtens (voorzitter), G.K. Berghuijs, MSc, prof.dr. M.J. van den Hoven, M.C. Kempenaar, mr. J.J.M. Kok, R.H.G. Meijer, T. Niks, ir. M. Persson, prof. dr. B.J. Thijsse, dr.ir. C.A.J.R. Vermeeren > Redactie-adressen

Universiteitsbibliotheek Kamer 0.18-0.28 Prometheusplein 1 2628 ZC Delft Postbus 139 2600 AC Delft Tel. 015-278 4848 E-mail: [email protected] www.delta.tudelft.nl

> ISSN 0169-698x > Druk Wegener Nieuwsdruk Twente, Enschede > Oplage 12.000 > Advertenties H&J uitgevers Postbus 101 2900 AC Capelle aan den IJssel Tel. 010-451 55 10 Fax 010-451 53 80 E-mail:[email protected] www.linkmagazine.nl > Abonnement Een abonnement kost 37,50 en kan elk moment ingaan. > HOP Delta werkt samen met het Hoger Onderwijs Persbureau Hein Cuppen, Bas Belleman, Marijke de Vries Tel. 071-523 6151 Fax 071-523 2138 E-mail [email protected] > Copyright Delta Auteursrecht voorbehouden. Het is verboden zonder schriftelijke toestemming van de hoofdredacteur artikelen, schema‘s of illustraties geheel of gedeeltelijk over te nemen en/of openbaar te maken, in enigerlei vorm of wijze.

Blijf niet rondlopen met uw vragen over kanker Bel de KWF Kanker Infolijn: 0800-022 66 22 (gratis)

mededelingen

14

Voor advertenties bel met:

Agenda Vrijdag 11 november Wetenschapsagenda • 10.00 uur - Electrical and Mechanical Effects in SingleMolecule Junctions. Promotie van ir. J.S. Seldenthuis. Promotor: prof.dr.ir. H.S.J. van der Zant. • 12.30 uur - Pilot Control Behavior Discrepancies Between Real and Simulated Flight Caused by Limited Motion Stimuli. Promotie van ir. P.M.T. Zaal. Promotoren: prof.dr.ir. J.A. Mulder en prof.dr.ir. M. Mulder. • 15.00 uur - On the implementation of 'smart' rotor blades. Promotie van ir. A.W. Hulskamp. Promotoren: prof.ir. A. Beukers en prof.dr.ir. G.A.M. van Kuik. Koninklijke Harmoniekapel Delft 20.00 uur - Om een bijdrage te leveren aan de realisatie van 'Delft Internationale Stad' organiseert de Koninklijke Harmoniekapel Delft daarom op vrijdag 11 en zaterdag 12 november 2 concerten: ‘sharing music, meeting people’. Lokatie: Westcord Hotel Delft (naast de Ikea). Kaarten: te bestellen via www. harmoniekapel.nl of te koop aan de deur. Borrel na afloop.

Zondag 13 november Studium Generale 11.00 uur - Van Leeuwenhoeklezing: Veiligheid in de luchtvaart door prof. Bob Mulder. Bij het ontwerp, productie en gebruik van vliegtuigen staat veiligheid op de eerste plaats. Toch gebeuren er ongelukken. Hoe is dat mogelijk? Is luchtvaart wel zo veilig als we denken? Wat is de achtergrond van ongevallen? Science Centre, Mijnbouwstraat 120 – toegang gratis. International Student Church 11.30 hrs - Students of all denominations are invited to

Voor advertenties bel met:

our ecumenical
service every Sunday at Raamstraat 78, followed by tea/coffee. The services are led by the chaplains Reverend W. Stroh and Father Avin, and are supported by student leaders. More information on www.iscnetherlands.nl.

Maandag 14 november Wetenschapsagenda • 10.00 uur – Deze promotie vindt plaats in het Auditorium. Goal-adaptive Discretization of a one-dimensional Boltzmann Equation. Promotie van ir. W. Hoitinga. Promotoren: prof.dr.ir. R. de Borst en dr.ir. E.H. van Brummelen. • 10.00 uur – Deze promotie vindt plaats in de Senaatszaal. Dynamics of Societal Transitions: Driving forces and feedback loops. Promotie van N. Frantzeskaki, MSc. Promotor: prof.dr.ir. W.A.H. Thissen. • 12.30 uur – Deze promotie vindt plaats in de Senaatszaal. Localization and Communication for UWB-Based Wireless Sensor Networks. Promotie van Y. Wang. Promotor: prof.dr.ir. A.J. van der Veen. • 15.00 uur – Deze promotie vindt plaats in de Senaatszaal. Optimum lay-up design of variable stiffness composite structures. Promotie van ir. J.M.J.F. van Campen. Promotor: prof.dr. Z. Gürdal. Studium Generale 17.00 uur - Lekker boeiend @ SG-Kafee. Zin in een docu, een bekende gastspreker en daarnaast ook nog een lekkere hap? Dat kan. Vanaf 14 november is er elke tweede maandagavond van de maand van 17.00–21.00 uur SG-Kafee in het i.d.-Kafee op de faculteit Industrieel Ontwerpen met spraakmakende onderwerpen en sprekers. Aftrap door reclamemaker Erik Kessels. Toegang is gratis, de bar is open vanaf 17.00 uur.

Dinsdag 15 november Wetenschapsagenda • 10.00 uur - ATR-FTIR in catalysis, Study of homogeneous. Heterogeneous and biocatalysts. Promotie van ir. S.A. Tromp. Promotoren: prof.dr. J.A. Moulijn, prof.dr.ir. M.T. Kreutzer en prof.dr. G. Mul. • 12.30 uur - Managing project complexity - A study into adapting early project phases to improve project performance in large engineering projects. Promotie van ir. M.G.C. Rekveldt. Promotoren: prof.dr.ir. A. Verbraeck en prof.dr. H.L.M. Bakker. Studium Generale 16.45 uur – ‘Het wilde Oosten en de onontkoombare Aziatisering van de wereld: gele gevaren of witte mogelijkheden?’ Naar aanleiding van de studiereis van de Electrotechnische Vereeniging naar Zuid-Oost Azië zal prof. Rien Segers een lezing houden over de Aziatisering van de wereld. Faculteit Elektrotechniek, Wiskunde en Informatica, Mekelweg 4 – toegang gratis.

Zaterdag 19 november Ars et Mathesisdag 9.30-16.00 uur – De kunst- en wiskundedag vindt vandaag plaats op de faculteit Bouwkunde, Julianalaan 134, Delft. Gratis toegang voor studenten en medewerkers van de TU Delft, alsmede voor leden van Ars et Mathesis. Toegang voor anderen bedraagt 10 euro. Meelunchen? Kosten bedragen 10 euro, stuur een mail naar [email protected] voor 13 november. Zie www.arsetmathesis.nl voor meer informatie.

Zondag 20 november Nieuw Kamerkoor Delft 15.00 uur - Nieuw Kamerkoor Delft geeft een concert met muziek van Berlijnse componisten uit de roerige jaren

‘20 en ‘30 (het ‘interbellum’). Het concert wordt gehouden in het Floratheater, Verwersdijk 1, Delft. Het programma bevat o.a. liederen uit de Dreigroschenoper van Kurt Weill, liedjes van de Comedian Harmonists en het requiem van Max Reger. www.nieuwkamerkoordelft.nl

Woensdag 23 november Kivi Niria 9.00-17.30 uur – Het Kivi Niria Jaarcongres ‘Slim Materiaalgebruik’ staat in het teken van schaarse materialen, nieuwe materialen en het ontwerp als oplossing. Locatie: Aula Congrescentrum TU Delft, Mekelweg 5, Delft. Voor meer informatie zie www.kiviniria. nl/jaarcongres.

Zaterdag 17 december WTOS De Delfste studenten wielervereniging WTOS organsieert de Regiocross. Het evenement zal plaatsvinden bij het Vrederustpad in Delft, het bos achter de Ikea. Voor deelname en verdere informatie kun je terecht op www.wetos.nl/regiocross.

Delta Inleveren kopij Bijdragen van faculteiten, diensten en overigen voor de rubriek 'Agenda' in Delta ontvangt de redactie graag per e-mail: delta@tudelft. nl. Bijdragen dienen zo beknopt mogelijk te zijn. De redactie behoudt zich het recht voor om in te korten. Aanleveren vóór vrijdag 14.00 uur.

Alle promoties, intree- en afscheidsredes genoemd in deze agenda vinden, tenzij anders vermeld, plaats in de Aula van de TU, Mekelweg 5, Delft.

Aankondigingen Studenten De Griepprik Elke winter krijgt ongeveer één op de tien mensen de griep. Meestal verloopt dit zonder complicaties, maar voor sommigen zijn de risico’s hierop wat groter. Deze mensen worden jaarlijks opgeroepen voor de griepprik. Deze beschermt tegen de ernstige gevolgen van de meest voorkomende griepvirussen. De kans op het krijgen van de griep wordt daarmee veel kleiner. Tegen ‘gewone’ verkoudheden beschermt hij niet.

Mensen die in aanmerking komen voor de griepprik zijn: • Mensen met een hartziekte • Mensen met een longziekte (oa astma, chronische bronchitis) • Mensen met suikerziekte • Mensen met een nierziekte met een verminderde nierfunctie • Mensen met een verminderde weerstand door andere ziekten of door een medische behandeling (bijvoorbeeld recente beenmergtransplantatie, HIV, leukemie, chemotherapie)

14-05-2004

Studenten die patiënt zijn bij de Studentenpraktijk Delft (www.sgzstudent.nl)en binnen de bovengenoemde groep vallen kunnen gratis een prik komen halen op vrijdag 18 november tussen 14.00-16.00 uur. Dit kan op de locatie aan de Beukenlaan 4G, op de eerste verdieping. Wanneer je bij een andere huisarts bent ingeschreven, kun je daar terecht. Student and Career Support Student and Career Support is een onderdeel van de dienst Onderwijs en Studentenzaken. Het omvat de diensten van de studentendecanen, de studentenpsychologen, en het Career Centre met studiekeuzeadviseurs en loopbaanadviseurs en het informatiecentrum. Het informatiecentrum in de hal op de begane grond is geopend op werkdagen van 9.00–17.00 uur. Er is documentatie beschikbaar over onder andere WO- en HBOopleidingen, arbeidsmarkt, studie- en beroepskeuze, buitenlandse studies, en promoveren. Ook is er een vacaturewand. Bij de balie of telefonisch kun je afspraken maken met een van de medewerkers. Voor de psychologen geldt dat

je je als student of promovendus online kunt aanmelden op studentenpsychologen.tudelft. nl. Een eerste contact kan ook via het inloopspreekuur op dinsdagen van 11.30-12.30. De studentendecanen houden een inloopspreekuur op dinsdag van 11.30-12.30 uur, de loopbaanadviseurs en de studiekeuzeadviseur houden een inloopspreekuur op dinsdag en donderdag van 11.30-12.30 uur. Zie voor het aanbod aan workshops en trainingen van Student & Career Support zie smartstudie.tudelft.nl. Bezoekadres: Jaffalaan 9a (gebouw 30A); tel. 0152788004. E-mail: [email protected]; [email protected]; [email protected]. Website: www.studentandcareersupport.tudelft.nl; careercentre.tudelft.nl. Online huurprijs check Is jouw huurprijs redelijk? Check www.huurcommissie. nl voor meer informatie en om helderheid te krijgen over huren en geschillen tussen huurder en verhuurder.

International Office Het International Office, Jaffalaan 9a, is op werkdagen geopend van 9.00-17.00 uur. Je kunt ook vragen stellen via [email protected] of telefonisch (015-2788012) een afspraak maken.

H & J Uitgevers Postbus 101 2900 AC H & J Uitgevers Capelle aan den IJssel Postbus 101 2900 AC 451 55 10 T (010) Capelle F (010)aan 451 den 53 80IJsel E [email protected] TNeem (010) 10de Ruyter of Mireille van Ginkel voor nadere informatie. contact451 op met55 Hennie F (010) 451 53 80 E [email protected]

Announcements Neem contact op met Hennie de Ruyter of met Mireille van Ginkel voor nadere informatie

Students Course WI4019 Announcement for the course Nonlinear Differential Equations and Dynamical Systems (WI4019). The lectures of this course will be given in the second period of the first semester on Tuesday from 10.45-12.30 hrs in lecture room LH01.460 of the EWIbuilding, and on Thursday from 10.45-12.30 hrs in lecture room G of the EWI-building. The first lecture will be given on Tuesday November 15. All other information concerning this course can found under ‘course information’ on Blackboard. Flu Shot-Influenza Vaccination Every winter about one in every ten persons gets the flu. Usually this is an uncomplicated disease. For some people the risk of complications is slightly raised. In the Netherlands these people are advised to get a flu vaccination. This yearly vaccination protects against most of the risks of the flu. It doesn’t protect against the common cold.

People who are advised to get a vaccination are: • People with a heart disease • People with a lung disease (like asthma) • People with diabetes, sugar disease. • People with a kidney disease and bad kidney function. • People with a immunosuppressive disease like HIV, leukemia. If you have a problem like this, are a student and registered at the Student Medical practice or doesn’t have a general practitioner you can visit the Student Healthcare to get a flu vaccination at Friday November 18 (between 14.00-16.30 hrs). To make an appointment call the assistant at 015-7999050 during office hours. Address: Medical Centre Delft, Beukenlaan 4-G, Delft.

International Student Chaplaincy Looking for a home away from home, trying to make new friends, interested in intercultural and interfaith activities, needing some inner peace, searching for more than academic challenges? Check the website of the International Student Chaplaincy, www. iscnetherlands.nl, to learn about their wide range offer. Student and Career Support The psychologists and the central student and careers counselors are located at Jaffalaan 9A (building 30A). There is some English career information and a vacancy wall in the information centre. Office hours: Monday-Friday from 9.00-17.00 hrs. You can direct your inquiries or make an appointment at the Front Office or by phone: 0152788004. Students and PhD candidates can make an initial appointment with one of the psychologists at studentenpsychologen.tudelft.nl or by sending an email to [email protected]. You can also come by at the open office hour every Tuesday at 11.3012.30 hrs. Open office hours of the student counselors are on Tuesdays from 11.30-12.30 hrs and the career counselors are on Tuesdays and Thursdays from 11.30-12.30 hrs. More information on www.studentandcareersupport.tudelft.nl or careercentre.tudelft.nl. For a list of workshops and trainings offered by Student & Career Support please visit smartstudie.tudelft.nl. International Office The International Office, Jaffalaan 9a/visitor’s entrance at Mekelweg, office opening times Monday to Friday 9.00–17.00 hrs. Appointments and enquiries can be made by email: [email protected] or by phone: 015-2788012.

Studium Generale Het bureau Studium Generale, Jaffalaan 5, is van maandag t/m donderdag geopend van 9.00–17.00 uur. Je kunt ook vragen stellen via [email protected] of telefonisch een afspraak maken via 015-2783258.

Delta Inleveren kopij Bijdragen van faculteiten, diensten en overigen voor de rubriek 'Agenda' in Delta ontvangt de redactie graag per e-mail: delta@tudelft. nl. Bijdragen dienen zo beknopt mogelijk te zijn. De redactie behoudt zich het recht voor om in te korten. Aanleveren vóór vrijdag 14.00 uur.

Voor het laatste nieuws: www.delta.tudelft.nl

Voor die twaalf miljoen andere varkens. Zij zitten op elkaar gepropt in donkere, krappe stallen.

1

DELTA. 31 10-11-2011

mededelingen/opinie

in memoriam Verbijsterd zijn we Onze altijd zeer betrokken collega

Paul van Gaalen is zondag 6 november plotseling overleden. Hij was bijna dertig jaar het boegbeeld van onze winkel. Zijn smakelijke vorm van humor was een genoegen om mee te maken en zijn enorme handigheid is onvervangbaar. We wensen Marike, zijn vrouw en Olivier, zijn zoon, heel veel sterkte met het gemis en hopen dat zij kracht zullen putten uit de vele mooie herinneringen aan Paul.

15

Studentenbralcultuur Delftse studenten zijn brallers en gedragen zich alsof de wereld met een ingenieursdiploma aan hun voeten ligt. Student Ewoud de Kok zoekt juist naar meer inhoud. Als nieuwkomer aan de TU Delft werd mij direct een ding duidelijk: Delft is lid. Ik heb mijn bachelor econometrie aan de Universiteit van Amsterdam afgerond. Waar Amsterdam een stad is mét studenten, is Delft een studentenstad die zich laat kenmerken door actieve studentenhuizen, pretentieuze studentenverenigingen en

studieverenigingen die zich als studentensociëteiten voordoen, kortom een mooie studentenbralcultuur. De Delfse Bedrijvendagen vinden gewoon plaats in de aula in plaats van in het Krasnapolsky op de Dam. Pas na gemiddeld zeven jaar lijkt de Delftenaar te ontwaken en zich te realiseren dat hij zich heeft begeven in een kleine wereld. Hij gedraagt zich alsof met enkel een ingenieursdiploma de wereld aan zijn voeten ligt. Ziet hij dan niet dat de wereld aan het veranderen is? Er zijn verschillende tekenen die aangeven dat deze mooie universiteit in beweging is: de zoektocht van ouderejaars naar meer inhoud en minder bier, de stimulans om sneller af te studeren en

de beweging van masterstudenten vanuit Delft naar Rotterdam of Den Haag. Zo rond het begin van de master lijken studenten steeds meer behoefte te krijgen aan inhoud, ervaring en zelfontplooiingsmogelijkheden. Begrijp me niet verkeerd, de huidige studentencultuur is mooi en ontwikkelt ook belangrijke sociale eigenschappen. Toch, het is geen levenswijze maar een fase in de eerste paar jaar van je studententijd. Voor deze eerste fase is er een overvloedig en rijk aanbod, maar in mijn ogen mist dit aanbod voor diegene die zich meer willen richten op hun loopbaan. De vraag naar inhoud is nog niet beantwoord. Het lijkt buiten de macht van de gestabiliseerde verenigingen. Ze zijn te gefocust op

hun eigen parochie, te gebonden door tradities en geregeerd door deze bralmentaliteit. Maar wie dan wel? Als Energy Club proberen wij deze fase te faciliteren en met een groei van 300 tot 1000 interdisciplinaire leden dit jaar lijkt dat ook aardig te lukken. Maar de Energy Club is alleen gefocust op duurzame energie en er is zoveel meer. Zij die dit inzicht delen roep ik op zich te organiseren binnen hun eigen expertise, wees ondernemend: ‘Creëer leven na het brallen’. Ewoud de Kok, student sustainable energy technology en voorzitter van de Energy Club 2011.

Semi-wetenschap in Fringe Bestuur en medewerkers van de Vereniging voor Studie- en Studentenbelangen te Delft (VSSD).

De verwarde en briljante wetenschapper Walter Bishop steelt de show in de tv-serie Fringe, met zijn opmerkelijke semi-wetenschappelijke kijk op bloeddorstige monsters en parallelle werelden. Geestig, absurd en vol wetenschappelijk vernuft. Zondag 13 november gaat het vierde seizoen

van de hitserie Fringe in première op NET5. Fringe werd bedacht door J.J. Abrams, die zijn naam vestigde met Alias, Lost en Cloverfield. De verwachtingen van Fringe waren hooggespannen, maar Fringe kende een aarzelend begin. Vanwege een serie vreemde gebeurtenissen wordt de hulp ingeroepen van Walter Bishop, het enfant terrible onder wetenschappers. Hij zit op dat moment nog opgesloten in een gesticht, vanwege een lange serie riskante onderzoeken aan Harvard. Bishop mag alleen uit het gesticht als hij onder toezicht

MASTER EVENT

22 NOV. www.masterevent.tudelft.nl

Dare to be an engineer The ideal opportunity for TU Delft students who: - Are looking for a MSc programme in a different field of studies - Are looking for double degree options

komt van zoon Peter. Dat lukt en de Bishops werken samen met FBIagente Olivia Dunham. Omdat in de eerste afleveringen zoveel dingen tegelijk gebeuren, is er een overkill aan informatie en relaties. Pas halverwege seizoen 1 valt alles op zijn plaats, Het tweede deel van seizoen 1 is van een veel hoger niveau, spannend en zeer onderhoudend. Seizoenen twee en drie borduren daar moeiteloos op voort. De wetenschap in de serie is fascinerend, maar uiterst speculatief. Mensen veranderen in monsters,

parallelle werelden spelen een rol en er wordt zelfs geteleporteerd. Wat Fringe ondanks deze vreemde fratsen toch aantrekkelijk maakt, is dat er een semi-wetenschappelijke verklaring voor wordt gegeven. Fringe valt het beste te zien als een mix tussen de ‘X–files’ en ‘The Matrix’. (RV)

Vanaf 13 november zendt NET5 seizoen 4 van ‘Fringe’ om 21.30 uur uit. De eerste drie seizoenen zijn verkrijgbaar op dvd.

DELTA. 31 10-11-2011

lifestyle

16

fietsenmakers

Afkoelen in de zon Afkoelen met zonnewarmte. Tegenstrijdiger kan niet, zou je zeggen. Interessante stof voor een bacheloreindproject bij 3mE dus.

de Huisjongste

Dankzij het nieuwe schoonmaakrooster is het toilet van de Brabantse Turfmarkt 93a net schoongemaakt. De vier bewoners reinigen nu elke week om beurten de wc. Bewoner Bob woont hier sinds mei en zijn kamer ligt recht tegenover het toilet. “Ik was het zat, ik sliep in de lucht van Jim!” Hij stelde het nieuwe schoonmaakrooster op dat sindsdien redelijk trouw wordt nageleefd. Mocht je je beurt niet doen, dan moet je een krat bier halen. Op dit moment zijn er twee kratten bier in huis gekomen dankzij die regeling. (Foto: Hans Stakelbeek/FMAX)

de Pot op

robert fokkink

Zelfbedrog Liegende kleuters hebben een hoger IQ dan eerlijke kleuters. Dat klinkt als een Diederikstapeltje, maar dat is het niet. Het blijkt uit echte data. Naarmate de kleuters ouder worden, ontwikkelen zij een raamwerk waarbinnen zij steeds natuurgetrouwer leren liegen. Zelfbedrog heet dat. Je liegt immers beter als je je eigen leugen gelooft. Volwassenen die lijden aan zelfbedrog hebben een hoger IQ en zijn succesvoller dan volwassen die eerlijk zijn. De maatschappelijke elite puilt uit van zelfbedriegers. Heus, ik lieg niet. Zou Diederik Stapel hebben geleden aan zelfbedrog? Dat is moeilijk te zeggen. De theorie van zelfbedrog is basiskennis in de evolutionaire biologie en de gedragswetenschappen. Ik neem aan dat Stapel deze theorie heeft behandeld op zijn colleges. Zou daar een collegerama opname van bestaan? Die is geld waard! Hoe gaat een zelfbedrieger om met zijn aandoening als hij er kennis van heeft? En hoe heet dat dan? Zelfbedrogbedrog? Dat is een academische kwestie die mijn pet te boven gaat. Gelukkig zijn er legio minder ingewikkelde voorbeelden. Ik ken wetenschappers, wier naam ik met de

mantel der liefde bedek, die als volgt antwoorden op elke inhoudelijke vraag: ‘in mijn artikel uit enzovoort enzovoort’. Zelfbedrog! Er zijn notabelen die zich verdedigen tegen misstanden uit het verleden, door te zeggen dat er in grote en complexe organisaties altijd wel ergens iets mis gaat. Zelfbedrog! Voor de goede orde, ik heb het hier natuurlijk over de katholieke kerk. Eerlijke mensen komen gewoon minder ver dan leugenaars en het is spijtig om te zien dat een integer bestuur als dat van de TU Delft zich moet verweren tegen journalistieke halve waarheden over geldkwesties en studierendementen. Gelukkig komt er steun van de studentenraad, die meldt dat het zorgelijke Delftse studierendement zal worden verbeterd via de nota Koers op Studiesucces. Dit is natuurlijk nog maar de eerste in een lange reeks excellente beleidsstukken die de TU omtovert tot Neerlands efficiëntste opleidingsinstituut. Of is dat zelfbedrog?

Een bachelor-eindproject bij 3mE draait niet om geniale uitvindingen. Waar het wél om draait, is laten zien dat je in de voorliggende jaren wat hebt opgestoken van hoe je een gedegen onderzoek in elkaar zet. Het duurde dan ook even tot Ahmed Salih (22), Hicham Zak (21), Bas van Luin (22) en Dominik Bujakiewicz (21) hun originele onderzoeksopdracht ‘Afkoelen met zonnewarmte’ hadden teruggebracht tot een degelijk onderzoek naar adsorptie en desorptie. “Afkoelen met zonnewarmte klinkt heel interessant, maar het is natuurlijk een ongelooflijk breed onderwerp”, legt Ahmed Salih uit. “We moesten ons onderzoek dus afbakenen. Dan kun je kijken naar het opvangen van zonne-energie met behulp van zonnecellen, onderzoeken hoe iets afkoelt, óf je bekijkt het hele proces daartussen. Hoe kom je van zonnewarmte tot afkoeling?” Dat bracht de vier studenten uiteindelijk op een onderzoek naar adsorptie-desorptie. Salih: “Met behulp van een zelfgebouwde proefopstelling hebben we gekeken naar de cyclustijd van zonnewarmte naar koeling in een koelinstallatie.” Voor die proefopstelling maakte het viertal gebruik van silicagel, de vochtabsorberende korrels die je bijvoorbeeld ook vindt in schoenendozen. “In onze opstelling hebben we met behulp van warmte vocht laten verdampen. Dat onttrekt warmte uit de omgeving, wat voor koeling zorgt. Vervolgens neemt de silicagel een bepaalde hoeveelheid water op (adsorptie) en stopt de koeling. Op dat moment schakelen we, en gebruiken we de zonnewarmte om al het vocht in de silicagel weer te laten verdampen (desorptie). Daar begint de cyclus weer opnieuw. Een gewone koelcyclus dus, maar dan met een thermische compressor in plaats van een elektrische”, aldus Salih. Klinkt simpel, maar een dergelijk systeem kan op grote schaal van grote waarde zijn. “Voor boeren in India, bijvoorbeeld”, denkt Salih. “Zij hebben vaak geen elektriciteit voorhanden, maar moeten hun gewassen wel gekoeld opslaan. Toegegeven: zulke machines bestaan al. Wat het onderzoek van de vier studenten bijzonder maakt, is dat ze zelf een experimentele proefopstelling hebben gemaakt, de proeven zelf uitvoerden en echte data verkregen. Een leerzaam proces. “Want toen we na een hoop tijd eindelijk ons onderwerp hadden afgebakend, liepen we tegen een nieuw probleem aan: hoe kregen we onze proefopstelling lekdicht? We hadden hem gebouwd uit dertig losse onderdelen, en die moesten we aan elkaar zien te krijgen zonder dat er extra lucht in onze installatie sijpelde”, vertelt Salih. “Toen dát eenmaal was gelukt en we ons onderzoek hadden afgerond, stuitten we op de laatste uitdaging: hoe formuleer je je resultaten en wat kun je er nou eigenlijk mee?” Een hoop, zo blijkt, want de studenten kregen er een dikke voldoende voor. (JH)

Ahmed Salih: “Koelen met behulp van zonnewarmte kan heel nuttig zijn voor Indiase boeren.” (Foto: Sam Rentmeester/FMAX) Onderzoek: ‘Cooling with solar-heat using a silica-gel adsorption chiller: Experimental study on the relationship between the cooling capacity, solar-heat temperature and cycle time’ Eindcijfer: 7

kriep