Foto s omslag: R. Velstra. Informatie gemeente Alkmaar: Finance. Telefoon: oktober

Programmabegroting 2016 Meerjarenbegroting 2017-2019

Dit is een uitgave van de gemeente Alkmaar Foto’s omslag: R. Velstra Informatie gemeente Alkmaar: Finance Telefoon: 14 072 oktober 2015 www.alkmaar.nl

PROGRAMMABEGROTING 2016

Meerjarenraming 2017 t/m 2019

Inhoudsopgave Programmabegroting 2016, Meerjarenraming 2017-2019 Blz.

I.

Inleiding

1

II.

Beleidsbegroting

5

1. 1.1 1.2 1.3 1.4 1.5 1.6 1.7 1.8 1.9 1.10 1.11 1.12 1.13

Programma’s Algemeen bestuur Burgerrelaties Veiligheid Bereikbaarheid Economie en toerisme Onderwijs Cultuur, kunst en cultureel erfgoed Sport Maatschappelijke ondersteuning Werk en inkomen Milieu en leefomgeving Ruimtelijke ontwikkeling en wonen Algemene dekkingsmiddelen

2. 2.1 2.2 2.3 2.4 2.5 2.6 2.7 2.8 2.9

Paragrafen Lokale heffingen Weerstandsvermogen en risicobeheersing Onderhoud kapitaalgoederen Financiering Bedrijfsvoering Verbonden partijen Grondbeleid Bezuinigingen Land van Leeghwater

6 10 12 16 21 30 34 41 45 50 54 59 64

67 68 70 75 80 85 87 95 100 101

III.

Financiële begroting 1. Inleiding financiële positie 2. De belangrijkste uitgangspunten financieel kader 2016-2019 3. Financieel kader 2016-2019 4. Begroting 2016 naar programma incl. vergelijking met voorgaande jaren 5. Recapitulatie programma’s en dekkingsmiddelen meerjarenraming 2016-2019 6. Incidentele baten en lasten 7. EMU-saldo 8. Structurele toevoegingen en onttrekkingen aan reserves 9. Toelichting baten en lasten per programma

105 106 108 110 113 114 115 116 117 119

IV.

Diverse overzichten 1. Relatietabel programma’s – producten 2. Investeringsplan 2016-2019 3. Overzicht reserves en voorzieningen 4. Overzicht verbonden partijen

123 124 126 131 137

I.

Inleiding

1

Inleiding I.1 Voorwoord Voor u ligt de programmabegroting 2016. In 2016 zal de nieuwe gemeente Alkmaar formeel al weer één jaar een feit zijn. De gemeente verbindt de kracht van stad en land met elkaar, heeft een rijke woonomgeving voor haar inwoners en biedt een goed klimaat voor reeds gevestigde en voor toekomstige bedrijven. De gemeente heeft een ideale ligging en combineert het authentiek Hollands landschap met een historische binnenstad. Daarbij is het Noordzeestrand in de nabijheid. Dit maakt de gemeente voor haar inwoners en voor toeristen zeer aantrekkelijk. Bij de aanbieding van de eerste begroting van de nieuwe gemeente werd nog gesproken over een gunstige financiële startpositie. Tegen de verwachtingen in bleek die startpositie de maanden daarna minder realistisch dan werd aangenomen. In het rapport ‘Samen vormgeven aan realisme en controle’ is een analyse gemaakt van de belangrijkste oorzaken van deze omslag. De vele interne en externe ontwikkelingen als de Doorbraak, de Metamorfose, de verzelfstandigingen, de 3D’s, de gemeentelijke fusie en bezuinigingstaakstellingen creëerden een hypercomplexiteit. Gevoegd bij het reguliere takenpakket kwamen de controle en het realisatieperspectief zodanig onder spanning te staan dat de gemeente in turbulent financieel vaarwater belandde. De situatie van Alkmaar is bijzonder, maar tegelijkertijd niet uniek. De financiële positie van veel meer Nederlandse gemeenten staat fors onder druk. Op initiatief van de gemeente Gouda is een brandbrief gestuurd naar de minister van Financiën in verband met de onvoorspelbaarheid van de algemene uitkering uit het gemeentefonds. Inmiddels hebben zo’n 180 gemeenten dit initiatief gesteund. In dit lastige tijdsgewricht heeft uw college u steeds meegenomen om u zo goed mogelijk te informeren over de financiële situatie. Hiertoe hebben wij u allereerst op 30 april in een informatiebijeenkomst geïnformeerd over de problematiek. Vlak voor het zomerreces op 29 juni hebben wij u wederom geïnformeerd over de noodzakelijke maatregelen en acties die het college getroffen had in aanloop naar de aan te bieden Voorjaarsnota en Zomernota die doorgeschoven waren tot na het reces. In de Voorjaarsnota heeft dit geleid tot het presenteren van een mix van bezuinigen, gebruikmaken van autonome ontwikkelingen, inzetten van financieel-technische maatregelen, uitbreiden van inkomsten en herijken van budgetten. Hiermee is het financieel beeld omgebogen naar een neutraal sluitend meerjarenperspectief. De voorliggende programmabegroting vormt de realistische weerslag van al deze maanden van grote inzet door met name ook de ambtelijke organisatie.

Technische vragen De behandeling van de begroting heeft u gepland op 2 en 5 november. Voor eventuele technische vragen over de begrotingstukken willen wij u verzoeken deze uiterlijk zondag 25 oktober in te dienen. Dan kunt u de beantwoording enkele dagen daarna tegemoet zien.

2

I.2 Nog te verwerken ontwikkelingen Er is een aantal ontwikkelingen die impact zullen hebben op de begroting 2016-2019 die nog niet zijn verwerkt in de begroting 2016. Nadat de effecten van deze ontwikkelingen in beeld zijn zullen deze worden verwerkt in een begrotingswijziging in 2016. Vennootschapsbelastingplicht Per 1 januari 2016 worden overheidsondernemingen die economische activiteiten ontplooien op een markt waarop ook niet-overheidsondernemingen (private ondernemingen) actief zijn, op dezelfde wijze aan de heffing van vennootschapsbelasting onderworpen als private ondernemingen. De aanpassingen strekken ertoe een gelijk speelveld te creëren tussen partijen. De laatste maanden van 2015 wordt de administratie op de vennootschapsbelasting ingericht zodat deze per 1 januari 2016 gereed is. Bij het opstellen van de begroting was nog geen volledig inzicht wat het effect zal zijn van de vennootschapsbelastingplicht. Ook zijn er nog diverse aandachtspunten waar de belastingdienst nog duidelijkheid moet verschaffen. Derhalve zijn de effecten van de vennootschapsbelastingplicht nog niet verwerkt in de begroting 2016. Wijzigingen BBV grondexploitaties De commissie BBV (Besluit Begroting en Verantwoording) heeft de afbakening, definiëring en verslaggevingsregels rondom grondexploitaties kritisch onder de loep genomen. De reden hiervoor is een aantal ontwikkelingen op het gebied van grondexploitaties. Namelijk: de forse afboekingen van gemeenten op grondposities in de afgelopen jaren, de aanbevelingen uit het rapport Vernieuwing BBV over transparantie en vergelijkbaarheid en de aankomende Omgevingswet. De afbakening is ook onvermijdelijk in het kader van de aankomende vennootschapsbelastingplicht voor gemeenten. De commissie BBV heeft een aantal voorstellen uitgewerkt die leiden tot wijzigingen in het BBV en de uitwerking hiervan. Door het vervallen van de categorie ‘niet in exploitatie genomen bouwgronden’ en een aanscherping van de regels met betrekking tot bouwgrond in exploitatie neemt de kans af op forse afwaarderingen op de grondexploitaties zoals in de afgelopen jaren. Er wordt nog een analyse opgesteld met de financiële effecten van deze wijziging. Decentralisaties Vanaf boekjaar 2015 zijn de gemeenten verantwoordelijk voor jeugdzorg, werk en inkomen en zorg aan langdurig zieken en ouderen. Een deel van deze taken hadden de gemeenten al, een deel van deze taken zijn overgenomen van de Rijksoverheid. De uitgaven ten aanzien van de decentralisatie zijn in 2015 nog onzeker. In de loop van 2016 zal hier steeds beter zicht op komen en kan er beoordeeld worden of het financieel kader toereikend is. Het risico dat de inkoopafspraken niet binnen budget passen, is opgenomen in het risicoprofiel 2016.

I.3 Financieel kader Het financieel kader in de Voorjaarsnota gaf een neutraal sluitende meerjarenbegroting. Ten opzichte van die uitgangspositie zijn in de Programmabegroting verschillende ontwikkelingen verwerkt die resulteren in een geactualiseerd financieel kader (zie hoofdstuk III Financiële begroting) waarbij het begrotingsresultaat ontwikkelt naar een positief sluitende meerjarenbegroting: ( x 1.000) Begrotingsresultaat volgens Voorjaarsnota

2016

Begrotingsresultaat volgens Programmabegroting

2017

2018

2019

0

0

0

0

-12

32

795

1.070

De positieve ontwikkeling van het financieel kader vloeit enerzijds voort uit een nu eens positieve bijstelling van de algemene uitkering volgens de septembercirculaire, maar is zeker ook het resultaat van de nota ‘Samen vormgeven aan realisme en controle’. Geraamde budgetten zijn kritisch doorlopen en waar nodig bijgesteld ( bv. parkeren), maar tegelijk zijn er acties getroffen om inkomsten te genereren dan wel de geraamde uitgaven bij te stellen. De kritische reflectie op de ramingen en de getroffen acties geven een versterking van onze financiële positie en een reële Programmabegroting. Vanwege de opgaven zoals toegelicht bij het programma algemeen bestuur wordt het financieel surplus in de jaren 2017-2019 vooralsnog toegevoegd aan de algemene reserve.

3

I.4 Nieuw element in de begroting, kengetallen De kengetallen zijn met ingang van het begrotingsjaar 2016 verplicht onderdeel van de begroting geworden. De ontwikkelingen van deze kengetallen geeft inzicht in de financiële huishouding van de gemeente. De kengetallen worden weergegeven in de paragraaf weerstandsvermogen. Bij de meeste kengetallen is een normering aangegeven.

Leeswijzer Hoofdstuk II, de Beleidsbegroting, bevat twee onderdelen, de programma’s en de paragrafen. In de programma’s worden de 13 beleidsvelden van de gemeente nader toegelicht aan de hand van doelstellingen, activiteiten en financiën. De belangrijkste financiële verschillen worden toegelicht. De paragrafen bieden een verdieping op specifieke facetten van gemeentelijk financieel beleid als bedrijfsvoering, bezuinigingen en grondbeleid. In hoofdstuk III wordt ingegaan op de financieel begroting met onderwerpen als de financiële positie en het financieel kader 2016-2019. Als vertrekpunt voor de opbouw van de ramingen 2016 geldt de begrotingen van Alkmaar 2015 (primitief), meerjarenkader 2016-2018 uit de begroting 2015-2018 en de mutaties die in voorjaarsnota 2016-2019 zijn vermeld. De bedragen die opgenomen zijn, zijn bedragen t.o.v. het jaar 2015. De ontwikkeling van de algemene uitkering uit het Gemeentefonds is geactualiseerd naar de stand van de septembercirculaire 2015. Tot slot worden in het laatste hoofdstuk diverse overzichten gepresenteerd.

4

II. II.1.

Beleidsbegroting Programma’s Algemeen bestuur Burgerrelaties Veiligheid Bereikbaarheid Economie en toerisme Onderwijs en jeugd Cultuur, kunst en cultureel erfgoed Sport Zorg Werk, participatie en inkomen Milieu en leefomgeving Ruimtelijke ontwikkeling en wonen Algemene dekkingsmiddelen

5

II.1.1 Maatschappelijk doel:

Algemeen bestuur Slagvaardig, klantgericht en ondernemend gemeentebestuur

Wat willen we bereiken? Beleidsdoel A Besturen met een gedeelde verantwoordelijkheid. Een bestuur dat niet boven, maar naast en tussen de Alkmaarders staat

Beleidsdoel B Effectieve en efficiënte wijze van samenwerking van Alkmaar in de regio

Beleidsdoel C Uitgaan van de doe-democratie waarbij burgers en bedrijven kansen pakken die door de overheid worden mogelijk gemaakt

Prestaties  Goede regionale samenwerking op diverse schaalniveaus  Een efficiënt lobby- en strategieoverleg  Verminderen van de bestuurlijke drukte, integratie afzonderlijke overlegvormen

Prestaties  Welwillende houding bij initiatieven uit de samenleving  Benaderen van vraagstukken vanuit de economische invalshoek  Actief samenwerken met burgers door hen te faciliteren en zaken mogelijk maken waar ze dat graag willen

Wat gaan we daarvoor doen? Prestaties  Verminderen administratieve lasten voor burgers en ondernemers  Maatwerkarrangementen bij de uitvoering van regelgeving en beleid  Houding van vrije burgers binnen de democratische grondrechten  Meer zeggenschap voor Alkmaarders

Toelichting/context programma Algemeen bestuur: Het gemeentebestuur bestaat uit de raad en het college van burgemeesters en wethouders. Deze bestuursorganen geven samen invulling aan een lokaal democratisch besluitvormingsproces dat transparant en zorgvuldig plaatsvindt. Daartoe worden ze ambtelijk ondersteund. Het gemeentebestuur hecht eraan haar rol als bestuurder slagvaardig, klantgericht en ondernemend uit te oefenen, daarbij ondersteund door een klantgerichte, compacte, bewegelijke, moderne organisatie. Uitgegaan wordt van de doe-democratie waarbij burgers en bedrijven kansen pakken die Alkmaar biedt. Initiatieven van burgers en bedrijven worden met enthousiasme tegemoet getreden en wij willen ideeën uit de samenleving mogelijk maken. Wij willen werken aan een nog betere, slimmere en flexibelere manier om de inwoners en het bedrijfsleven van Alkmaar van dienst te zijn. Vraagstukken willen wij meer benaderen vanuit de economische invalshoek. Het gemeentebestuur opereert in een regionale, nationale en incidenteel ook internationale context en onderhoudt daarbinnen diverse contacten en relaties. De samenwerking wordt zowel bestuurlijk als ambtelijk tot stand gebracht. Regionale samenwerking moet effectief en efficiënt zijn en wij willen af van al te veel “bestuurlijke drukte”. Een heldere bestuurlijke opdracht is het uitgangspunt bij het oppakken van regionale onderwerpen en –acties. De kosten voor raad en college van B&W en de bijbehorende ondersteuning worden gedekt binnen programma Algemeen bestuur.

Beleidsdoel A: Besturen met een gedeelde verantwoordelijkheid. Een bestuur dat niet boven, maar naast en tussen de Alkmaarders staat Wat gaan we daarvoor doen? Activiteiten: - Buurtgericht Samenwerken - Programma deregulering - Inzet moderne ICT-communicatiemiddelen bij contact, beleidsontwikkeling en participatie - Interactieve dienstverlening bij producten als bijvoorbeeld vergunningen en subsidies - Slimmere Zorg

6

- Slimmer Samen - Integrale Kind Centra Beleidsdoel B: Effectieve en efficiënte wijze van samenwerking van Alkmaar in de regio Wat gaan we daarvoor doen? Activiteiten: - Regio Alkmaar: uitvoering regiobeeld en structuurscan - Regio Alkmaar: uitvoering jeugdzorg en WMO - Regio Noord-Holland Noord: lobby, verbinding met de Metropool Regio Amsterdam - Veiligheidsregio, gezamenlijke brandweer Beleidsdoel C: Uitgaan van de doe-democratie waarbij burgers en bedrijven kansen pakken die door de overheid worden mogelijk gemaakt Wat gaan we daarvoor doen? Activiteiten - Bewonersondernemingen - Faciliteren bij onderhoud en inrichting openbare ruimte in de wijken - Alkmaar doet het Aanpak Overdie - Zorg: Dichtbij en op maat

Relevant beleid: - Toekomstvisie Alkmaar 2030 - Gedragscode bestuurlijke integriteit - Inspraakverordening - Participatiebeleidsnota - Beleidsplan public affairs - Verordening op de behandeling van klachten (klachtenregeling) - Verordening bezwaarschriften - Regeling bezwaarschriften Alkmaar - Programmaplan 3 D’s

7

Totaaloverzicht: Wat mag het kosten?

Prog P01 Algemeen bestuur (Bedragen x 1000)

Rekening 2014

Begroting Begroting Begroting Begroting Begroting 2015 2016 2017 2018 2019

Bestuur en internationale contacten Bestuursondersteuning Algemene activiteiten Totaal lasten Bestuur en internationale contacten Bestuursondersteuning Algemene activiteiten Totaal baten Resultaat voor bestemming

6.311 11.397 11.099 28.807 49 60 3.662 3.771 25.036

5.209 2.165 3.130 10.504 0 0 543 543 9.961

5.192 1.783 6.163 13.138 0 0 543 543 12.595

5.200 1.909 4.854 11.963 0 0 543 543 11.420

5.235 1.740 4.888 11.863 0 0 543 543 11.320

5.257 1.747 5.254 12.257 0 0 543 543 11.714

Bestuur en internationale contacten Bestuursondersteuning Algemene activiteiten Totaal dotatie reserve Bestuur en internationale contacten Bestuursondersteuning Algemene activiteiten Totaal onttrekkingen reserve Totaal mutaties reserve

1 807 1.253 2.061 5 3.929 5.603 9.537 -7.476

0 1.500 600 2.100 40 120 1.236 1.396 704

0 1.500 1.300 2.800 0 265 250 515 2.285

0 1.500 0 1.500 0 180 250 430 1.070

0 1.500 0 1.500 0 0 250 250 1.250

0 0 0 0 0 0 250 250 -250

Resultaat na bestemming

17.560

10.665

14.880

12.490

12.570

11.464

Toelichting: De belangrijkste beleidsmatige mutaties op dit programma zijn: - De eerste begrotingswijziging heeft een voordelig effect van € 1.421.000 op het programma Algemeen Bestuur. - In 2016 wordt ter dekking van de lasten Vernieuwen met Ervaring € 700.000 beschikbaar gesteld. Dit heeft een nadelig effect van € 700.000 op het programma Algemeen Bestuur. - Het intensiveren van het beleid zorgt voor een nadelig effect € 1.523.000 op het programma Algemeen Bestuur. Dit wordt veroorzaak door de volgende activiteiten: o HR 21 uitrol o Opleidingsbeleid o Digitaliseren bouwdossiers GDR&SCH o Archief naar RHCA o BMI Stadhuis vervangen o Digitaliseren HR processen o Structurele uitgaven extra beheer/onderhoud o Lagere inkomsten DVO Halte Werk. - De bezuinigingsronde 1 heeft tot een voordelig effect van € 550.000 geleid. Dit bestaat uit een aantal opgaves die tijdelijk op dit programma geplaatst zijn om ze later toe te bedelen aan de betreffende programma’s: o Inkoop SSC o Perceptiekosten precario o Benchmarkkrimp minus frictiekosten o Stopzetten programma harmonisatie - De bezuinigingsronde 2 heeft tot een voordelig effect van € 1.403.000 geleid. Dit wordt veroorzaakt door de volgende bezuinigingen: o Bestuursondersteuning / Aandeel Gemeentesecretaris

8

o o o o o o o

Bestuursondersteuning / Bestuurskosten Bestuursondersteuning / Accountant controle kosten Onderuitputting budget Griffie / Auditcommissie Verkopen ambtswoning burgemeester van Graft-De Rijp Samenvoegen budget Griffie (door fusie) Verlagen post Onvoorziene uitgaven Verlagen Eigen risico Dragerschap WAO/WW van voormalig personeel.

Waarvan deze opgaves tijdelijk op dit programma zijn neergezet om later toe te bedelen aan programma’s: o Afschrijvingsmethode van lineair naar annuïteit o Tegenvaller Cocensus - Het terugtrekken van de taakstellingen heeft geleid tot een nadelig effect van € 6.824.000 op het programma Algemeen Bestuur. - De bezuiniging op het flankerend beleid leidt tot een voordeel van € 650.000 op het programma Algemeen Bestuur. - De DVO’s met uitgevlochten bedrijven zorgen voor lagere inkomsten op de primaire begroting. Er resteert nog een opgave van € 1.590.000 op het programma Algemeen Bestuur. - De onderuitputting van de kapitaallasten in 2016 zorgt voor een voordelig effect van € 1.412.000 op programma Algemeen Bestuur. - De opbrengsten van de oude afdeling statistiek worden uit de begroting gehaald en realistisch geraamd. Dit veroorzaakt een opgave met een nadelig effect van € 45.000, deze is tijdelijk op het programma Algemeen Bestuur geplaatst. - De opbrengsten van werk naar werk zijn met een even grote opbrengst als kosten geraamd, dit is niet realistisch en wordt daarom afgeraamd. Dit veroorzaakt een opgave met een nadelig effect van € 955.000, deze opgave is tijdelijk op het programma Algemeen Bestuur geplaatst. - De opbrengsten van Vernieuwen met Ervaring zijn realistischer geraamd in 2016. Dit veroorzaakt een opgave met een nadelig effect van € 64.000, deze opgave is tijdelijk op het programma Algemeen Bestuur geplaatst. - In 2016 is nog sprake van een bovenformatieve formatie. Voorgenomen is om dit in twee jaar af te bouwen. Dit veroorzaakt in 2016 een opgave met een nadelig effect van € 513.000, deze opgave is tijdelijk op het programma Algemeen Bestuur geplaatst. - Er is besloten om de kosten voor herplaatsingskandidaten, VME’ers en bovenformatieven af te bouwen. Dit veroorzaakt een voordelig effect van € 469.000, dit wordt als stelpost opgenomen op het programma Algemeen Bestuur. De technische mutaties op dit programma zijn: - De begroting 2016 is gebaseerd op de jaarschijf 2016 uit de vastgestelde begroting 2015. De begroting 2015 gaf in het meerjarig perspectief reeds verschillen aan van € 938.000 op dit programma. - De mutaties in de kapitaallasten hebben een nadelig effect van € 1.595.000 op het programma Algemeen Bestuur. - De mutaties in de doorbelasting hebben een nadelig effect van € 68.000 op het programma Algemeen Bestuur. De wijzigingen in de doorbelasting zijn neutraal voor de gehele organisatie. Voor een algemene toelichting, zie paragraaf bedrijfsvoering.

Ontwikkelingen Het verloop van de reserves en voorzieningen per programma is te vinden in het hoofdstuk Overzichten: Overzicht reserves en voorzieningen. Details van de investeringen zijn te vinden in het hoofdstuk Overzichten: Investeringsplan.

9


Burgerrelaties Wij bieden klantgerichte dienstverlening van uit het belang van burgers, bedrijven en instellingen. Ons uitgangspunt hierin is wederzijds vertrouwen en een houding van “Ja, het kan, mits..”

Wat willen we bereiken? Beleidsdoel A Onze front-office is dé betrouwbare ingang van de gemeente. Hier handelen wij 80% van de vragen in één keer en op een correcte wijze af

Beleidsdoel B Wij bevorderen de leefbaarheid, veiligheid en wijkeconomie in de wijken en kernen uitgaande van de kracht van de bewoners

Wat gaan we daarvoor doen? Prestaties Het leveren van kostenefficiënte producten en diensten Het optimaliseren van de werkprocessen via de procesboard Het borgen van de kwaliteit van de basisregistraties Het borgen van de kwaliteit van de dienstverlening Het optimaliseren van website en webcarefunctionaliteiten Het stimuleren van het gebruik van digitale en sociale media Een kwartaalrapportage op servicenormen Het leveren van diensten op maat in vier fysieke servicepunten (Stompetoren, Graft, De Mare, Alkmaar Centrum)  Het doorontwikkelen van het digitale kanaal ten behoeve van 24-uurs dienstverlening

Prestaties  Het stimuleren van de relatie tussen bewoners en bestuur door aan te sluiten bij bestaande overleggen  Het stimuleren en faciliteren van bewonersinitiatieven (o.a. via verbeterdebuurt.nl)  Het stimuleren van de leefbaarheid in de wijken o.a. door samenwerking met Veiligheid  Het verminderen van regeldruk en overbodige bureaucratie voor burgers en ondernemers (Dereguleer Nu!)  Het (op)bouwen en onderhouden van een relatie zowel in de kernen, als in de gebieden in de stad door de gebiedsconsulenten

       

Toelichting/context programma Burgerrelaties: Maatschappelijk doel: Wij bieden klantgerichte dienstverlening van uit het belang van burgers, bedrijven en instellingen. Ons uitgangspunt hierin is wederzijds vertrouwen en een houding van “Ja het kan, mits..”. Wij bieden de dienstverlening volgens het in november 2013 in de stuurgroep Fusie vastgestelde Dienstverleningsconcept fusiegemeente Alkmaar. Aansluiten aan en bij initiatieven in de samenleving middels de programma’s Buurtgericht Samenwerken (BGS) en kernenbeleid (buurten kernengericht samenwerken).

Beleidsdoel A: Onze front-office is dé betrouwbare ingang van de gemeente. Hier handelen wij 80% van de vragen in één keer en op een correcte wijze af Wat gaan we daarvoor doen? Activiteiten Zie prestaties Beleidsdoel B: Wij bevorderen de leefbaarheid, veiligheid en wijkeconomie in de wijken uitgaande van de kracht van de bewoners Wat gaan we daarvoor doen? Activiteiten Zie prestaties

10

Effect indicatoren

Norm

Streefwaarde 2016

KPI’s worden nog centraal vastgesteld Totaaloverzicht: Wat mag het kosten?

Prog P02 Burgerrelaties (Bedragen x 1000)

Rekening 2014


Voorlichting, communicatie en stadsprom Burgerdiensten Totaal lasten Voorlichting, communicatie en stadsprom Burgerdiensten Totaal baten Resultaat voor bestemming

1.873 4.917 6.790 2 1.706 1.708 5.082

1.716 5.605 7.321 0 1.643 1.643 5.678

2.365 5.766 8.131 0 1.643 1.643 6.488

2.384 6.022 8.406 0 1.643 1.643 6.763

2.402 6.087 8.489 0 1.643 1.643 6.846

2.415 6.131 8.546 0 1.643 1.643 6.903

Totaal dotatie reserve Voorlichting, communicatie en stadsprom Totaal onttrekkingen reserve Totaal mutaties reserve

0 40 40 -40

0 0 0 0

0 0 0 0

0 0 0 0

0 0 0 0

0 0 0 0

5.042

5.678

6.488

6.763

6.846

6.903

Resultaat na bestemming Toelichting

De belangrijkste beleidsmatige mutaties op dit programma zijn: - In de eerste begrotingswijziging 2015 is er ingestemd met een uitbreiding van 2,38 fte op de afdeling communicatie, dit veroorzaakt een nadelig effect van € 218.000. - Er zijn structurele effecten uit de jaarrekening 2014 die zorgen voor een nadelig effect van € 60.000. Dit wordt met name veroorzaakt door het aanschaffen van extra software voor de uitbreiding van de gemeente. - Het intensiveren van het beleid zorgt voor een nadelig effect van € 50.000, dit wordt veroorzaakt door Servicepunt Graft – De Rijp.

De technische mutaties op dit programma zijn: - De begroting 2016 is gebaseerd op de jaarschijf 2016 uit de vastgestelde begroting 2015. De begroting 2015 gaf in het meerjarig perspectief reeds verschillen aan van € 301.000 op dit programma. - De mutaties in de doorbelasting hebben een nadelig effect van € 784.000 op het programma Burgerrelaties. De wijzigingen in de doorbelasting zijn neutraal voor de gehele organisatie. Voor een algemene toelichting, zie paragraaf bedrijfsvoering. Ontwikkelingen Het verloop van de reserves en voorzieningen per programma is te vinden in het hoofdstuk Overzichten: Overzicht reserves en voorzieningen. Details van de investeringen zijn te vinden in het hoofdstuk Overzichten: Investeringsplan.

11


Veiligheid Een veiliger Alkmaar

Wat willen we bereiken? Beleidsdoel A Verbeteren objectieve en subjectieve veiligheid

Beleidsdoel B Crisisbeheersing

Beleidsdoel C Handhaving Openbare Orde

Prestaties  Implementatie bevolkingszorg 8.0  Robuuste bouw geregionaliseerde brandweer Veiligheidsregio  Bevolkingszorg op orde

Prestaties  Uitvoeren en handhaven Drank- en Horecawet  Uitvoeren convenant Betaald Voetbal  Verminderen overlast en criminaliteit in de prostitutiesector  Versterken handhaving Bijzondere Wetten  Aanpak gevolgen van criminaliteit op de openbare orde (waaronder Outlaw Motorgangs)

Wat gaan we daarvoor doen? Prestaties  Uitvoeren van het Veiligheidsplan Alkmaar  Reduceren van jeugdcriminaliteit en overlast conform Overdie  Projectmatige aanpak vermindering criminaliteit (waaronder woninginbraken, straatroven en overvallen) en veelplegers  Per 5.000 inwoners een wijkagent en 22 stadsinspecteurs  Extra bevoegdheden en uitrusting inspecteurs stadstoezicht  Vergroten veiligheid d.m.v. cameratoezicht  Voorlichting aan inwoners over brandveiligheid en inbraak i.o.m. bedrijfsleven

Toelichting/context programma Veiligheid: Alkmaar investeert structureel in de veiligheid van burgers en heeft daarom de ambities verwoord in de Kadernota Integraal Veiligheidsbeleid (en de actualisering ervan). Het Veiligheidsplan Alkmaar is het uitvoeringsprogramma van deze Kadernota. In het Veiligheidsplan worden beleidsdoelen en acties op elkaar afgestemd binnen de vijf velden van het Integraal Veiligheidsbeleid. Bestaand beleid en prioriteiten van Alkmaar zijn in het Veiligheidsplan verwerkt en het geheel is afgestemd met de interne en externe partners in het veiligheidsdomein. Het Veiligheidsplan geeft een basis aan het samenwerken aan de verbetering van de lokale veiligheid onder de regie van de gemeente. Daartoe zet heeft het college van B&W in 2015 wezenlijke stappen met het Programma Veilig Alkmaar. In 2015 is een start gemaakt met de opzet van een nieuw Veiligheidsplan voor Alkmaar dat aansluit op het coalitieakkoord. Op basis van de cijfers van politie en van de Veiligheidsmonitor is een blijvende inzet op de huidige drie prioritaire thema’s ((1) jeugdcriminaliteit en overlast; (2) criminaliteit en veelplegers; en (3) Veilig Uitgaan) gerechtvaardigd. Ook sluit dit goed aan bij de onderwerpen die in de politie-eenheid Noord-Holland prioriteit blijven houden bij onze partners politie, het Openbaar Ministerie en de overige gemeenten waar we mee samen werken aan het terugdringen van de objectieve en subjectieve veiligheid.

Beleidsdoel A: Verbeteren objectieve en subjectieve veiligheid Binnen het integraal veiligheidsbeleid wordt ingezet op de gehele keten om zowel de subjectieve als de objectieve veiligheid te verbeteren. Daarbij is het wel zo dat de effecten van preventieve maatregelen iets moeilijker te benoemen zijn. Als het preventieve beleid slaagt, vind je dit niet in de harde cijfers (objectieve veiligheid) terug. Wel zou het effect kunnen blijken in de cijfers over onveiligheidsgevoelens (subjectieve veiligheid).

12

Wat gaan we daarvoor doen? Activiteiten: - Jongerenwerk ter bestrijding van jeugdcriminaliteit en –overlast; Ambulant jongerenwerkers werken samen met politie, onderwijs en hulpverlening aan het voorkomen en bestrijden van jongerenoverlast en het terugdringen van criminaliteit onder jongeren; - Veiligheidshuis: nazorg ex-gedetineerden; - Realiseren van 1 Veiligheidshuis op het niveau van Noord-Holland Noord per 1 januari 2014; - Uitvoeren Lokaal Integraal Veiligheidsplan; - Inzet functioneel toezichthouders (stadstoezicht); - Preventieve activiteiten overvallen/inbraken; - Aanpak overlast groepen/personen, specifiek aandacht voor overlast jeugd(groepen) en veelplegers; - Aanpak via Buurtgericht Samenwerken; - Aanpak fietsenoverlast, hondenoverlast, vervuiling; - Aanpak heling Beleidsdoel B: Crisisbeheersing Crisisbeheersing behoort tot de verantwoordelijkheid van de Burgemeester. Wat gaan we daarvoor doen? Activiteiten:    

Rampenbestrijding, evenementenveiligheid, incl. betaald voetbal (beheer rampenbestrijdingsorganisatie en coördineren c.q. uitvoeren bij incidenten en evenementen) Veiligheidsregio Noord-Holland Noord: implementatie bezuinigingstaakstelling Regionalisering brandweer: bouwen aan een robuuste eenheid Bevolkingszorg op orde: regionalisering van de gemeentelijke crisisorganisatie naar het expertteam Bevolkingszorg

Regionalisering Brandweer De regionalisatie van de brandweer is de afgelopen jaren van grote invloed geweest op de Veiligheidsregio NHN. De begroting van 2015 is vorig jaar vertraagd vastgesteld en er is een stevig discussie geweest over de verdeelsleutel. Daarnaast heeft men middels de algemene reserves de afgelopen drie jaren een aardige buffer opgebouwd om tegenslagen op te vangen, zijn er ook voor de Veiligheidsregio NHN nieuwe bezuinigingen opgelegd en zijn er afspraken gemaakt over de terugverdien effecten van de regionalisering. Al deze zaken zijn zo goed als mogelijk verwerkt in de meerjarenbegroting 2016-2019. ´Samenwerken voor meer maatschappelijke rendement’ In het concept beleidsplan staat benoemd dat de veiligheidsregio met deze ambitie een volgende fase ingaat van haar strategie gericht op samenwerken, waar in het vorige beleidsplan voor is gekozen. Tot 2015 lag daarbij de nadruk op slimmer samenwerken om daarmee te kunnen voldoen aan de nieuwe financiële kaders. Vanaf 2015 wordt de samenwerking óók gericht op het verhogen van het maatschappelijk rendement. Daarmee wordt bedoeld dat de inspanningen nog meer gericht worden op de daadwerkelijke bijdrage aan de veiligheidssituatie in de regio en dat er een duidelijke verbetering zichtbaar moet zijn. De veiligheidsregio realiseert zich terdege dat er vele factoren van invloed kunnen zijn op de veiligheidssituatie in de regio. Toch worden er doelstellingen benoemd (het zijn streefwaarden en deze zijn richtinggevend voor alle inspanningen in de komende jaren; zowel van de veiligheidsregio als ook in de samenwerking met partners): -

In 2018 wordt de samenwerking in NHN door ketenpartners met een 8 gewaardeerd In 2018 is 80% van de burgers en 100% van de bedrijven in NHN op de hoogte van risico’s en handelingsperspectieven In 2018 zijn alle burgers en alle bedrijven op de hoogte van de (on)mogelijkheden van hulpdiensten In 2018 zijn er 75 (10%) minder uitrukken voor brand dan in 2013 In 2018 is er 10% minder overlast en criminaliteit in NHN dan in 2015 In 2018 hebben burgers minder gezondheidsschade dan in 2015 In 2018 is er 10% minder schade en minder onveiligheid bij incidenten dan in 2015 In 2018 wordt gevaar bij woningbrand en bij ongevallen binnen 15 minuten weggenomen In 2018 worden alle acute effecten van incidenten binnen 4 uur teruggebracht naar situatie brongebied

13

Bevolkingszorg Per 1 juli 2015 is in Noord Holland Noord de crisisorganisatie Bevolkingszorg fundamenteel gewijzigd. Waar voorheen elke gemeente met grote moeite een crisisorganisatie in de benen probeerde te houden (in NHN ruim 2300 gemeenteambtenaren die opgeleid, geoefend etc. moesten worden), is vanaf juli 2015 gestart met het professioneel expertteam bevolkingszorg NHN (op hard piket) dat voor elke gemeente in NHN dienst doet. Van lokale actiecentra en teams bevolkingszorg is geen sprake meer. Met deze opzet is de noodzaak om de bevolkingszorg in NHN professioneler in te richten inhoud gegeven en tegelijkertijd efficiency en kostenbesparing nagestreefd. Het team en de nieuwe opzet zal zich de komende jaren moeten bewijzen. De komende jaren ontwikkelt de zorg voor de bevolking zich ook in breder perspectief. Er wordt gewerkt vanuit het uitgangspunt dat burgers in principe zelfredzaam zijn, ook wat betreft hun eigen veiligheid en gezondheid. Zij participeren zelfs in de hulpverlening aan anderen. Deze omslag vraagt een verandering in denken en handelen van de veiligheidsregio én van gemeenten. De veiligheidsregio biedt gemeenten én maatschappelijke partijen (eventueel ook burgers) een platform om tot een betere bevolkingszorg te komen en ook de betrokkenheid van burgers bij de fysieke leefomgeving te verhogen. Vanuit dat uitgangspunt worden projecten gestart die gericht zijn op het verhogen van risicobewustzijn en actieve burgerparticipatie bij grote en kleine incidenten. Beleidsdoel C: Handhaven Openbare Orde Handhaven Openbare Orde behoort tot de verantwoordelijkheid van de Burgemeester. Wat gaan we daarvoor doen? Activiteiten:       

Uitvoering geven aan het cluster Wettelijke taken (APV, Bibob, etc.), inclusief versterking handhaving; Aanpak (jeugd)criminaliteit, Aanpak illegale en onvergunde prostitutie Uitvoeren convenant Betaald Voetbal Aanpak woonoverlast Aanpak (O)GGZ-problematiek in de wijken Realiseren van vuurwerkvrije zones tijdens de jaarwisseling

Relevant beleid - Veiligheidshuis: Het Veiligheidshuis regio Alkmaar levert een belangrijke bijdrage aan de veiligheid in Alkmaar. Gemeenten, Politie, Openbaar Ministerie, organisaties die bij veiligheid en handhaving betrokken zijn èn hulpverlenende organisaties werken samen vanaf één locatie met korte lijnen en volgens een integraal plan. Het Veiligheidshuis richt zich op overlast gevende jeugd, veelplegers, daders en slachtoffers van huiselijk geweld, nazorg ex-gedetineerden, risicoburgers en mensenhandel. - Misstanden in de Prostitutiesector worden aangepakt conform het barrièremodel waarmee we de bescherming van prostituees tegen uitbuiting willen verbeteren, evenals hun welzijn en gezondheid. Daarnaast willen we een verdere vermindering van overlast en criminele activiteiten o.a. door goed toezicht en adequate handhaving. Het prostitutiebeleid zal worden gewijzigd en de regelgeving in de APV zal op dit punt worden aangepast. - Regelgeving omtrent de GGZ raakt ook de gemeente. Samen met het Ministerie van VWS en de VNG bekijken we hoe we de problematiek van verwarde personen in de wijken adequater kunnen aanpakken.

Effect indicatoren

Norm

Streefwaarde 2016

Subjectief gevoel van onveiligheid Max. 25% Max. 20% (gemeten in ‘een soms of vaak onveilig gevoel’) Toelichting: Landelijk is in het actieplan Overlast en Verloedering een streefcijfer bepaald: maximaal 25% van de ondervraagden in de Veiligheidsmonitor geeft aan zich vaak onveilig te voelen. Alkmaar heeft zich hier aan gecommitteerd en heeft de lat voor zichzelf iets hoger gelegd. Brandweerdekking: minimaal 80% van 80% 80% de uitrukken binnen de normtijd ter plaatse

14

Effect indicatoren

Norm

Streefwaarde 2016

Toelichting: dit is vastgelegd op basis van de Wet op de veiligheidsregio’s. De brandweer dient in minimaal 80% van de spoedeisende uitrukken binnen de daarvoor geldende norm-opkomsttijden ter plaatse te zijn. Deze normtijden verschillen voor diverse objecten (bijv. 8 min. Voor woningen en 10 min. Voor kantoren) en worden gerekend vanaf het moment dat een melder de alarmcentrale belt tot het moment waarop de brandweer arriveert. Totaaloverzicht: Wat mag het kosten?

Prog P03 Veiligheid (Bedragen x 1000) Integraal veiligheidsbeleid Brandweer Veiligheidsregio Noord Holland Noord Totaal lasten Integraal veiligheidsbeleid Totaal baten Resultaat voor bestemming Totaal dotatie reserve Integraal veiligheidsbeleid Totaal onttrekkingen reserve Totaal mutaties reserve Resultaat na bestemming

Rekening 2014


4.522 7.432 1.111 13.065 434 434 12.631

5.287 1.744 6.651 13.682 96 96 13.586

5.224 1.585 7.251 14.060 96 96 14.156

5.331 1.475 7.251 14.057 96 96 14.153

5.395 1.430 7.251 14.076 96 96 14.172

5.445 1.430 7.251 14.126 96 96 14.222

0 242 242 -242

0 0 0 0

0 47 0 47

0 47 0 47

0 47 0 47

0 47 0 47

12.389

13.586

14.011

14.008

14.027

14.077

Toelichting De belangrijkste beleidsmatige mutaties op dit programma zijn: -

In het coalitieakkoord is besloten het budget cameratoezicht te verlagen door het om te zetten in een investering. Dit zorgt voor een voordelig effect van € 122.000 op het programma Veiligheid.

-

In de bezuinigingsronde 2 is een bezuiniging op stadswerk gedaan. Hierbij is er afvalstofheffing toegerekend aan het programma Veiligheid, dit veroorzaakt een voordelig effect van € 90.000. De hogere doorbelasting van toezichthouders aan de afvalstoffenheffing leidt tot een lagere doorbelasting aan Veiligheid.

De technische mutaties op dit programma zijn: - De begroting 2016 is gebaseerd op de jaarschijf 2016 uit de vastgestelde begroting 2015. De begroting 2015 gaf in het meerjarig perspectief reeds verschillen aan van € 598.000 op dit programma. - De mutaties in de kapitaallasten hebben een voordelig effect van € 21.000 op het programma Veiligheid. - De mutaties in de doorbelasting hebben een nadelig effect van € 61.000 op het Programma Veiligheid. De wijzigingen in de doorbelasting zijn neutraal voor de gehele organisatie. Voor een algemene toelichting, zie paragraaf bedrijfsvoering.

Ontwikkelingen Het verloop van de reserves en voorzieningen per programma is te vinden in het hoofdstuk overzichten: Overzicht reserves en voorzieningen. Details van de investeringen zijn te vinden in het hoofdstuk overzichten: Investeringsplan.

15


Bereikbaarheid Alkmaar is een verkeersveilige en goed bereikbare gemeente

Wat willen we bereiken? Beleidsdoel A (auto) Het creëren van een optimale bereikbaarheid en bevordering doorstroming van de auto  Alle bedrijventerreinen zijn van twee kanten bereikbaar  Routes zijn logisch en herkenbaar conform het ringenmodel  Knelpunten doorstroming oplossen  Verbeteren verkeersveiligheid

Beleidsdoel B (parkeren) Het creëren van een parkeervriendelijke stad  Voldoende parkeerplaatsen voor bewoners op straat en bezoekers in garages  Attractieve parkeertarieven  Verbeteren van de parkeervriendelijkheid en verhogen van de kostenefficiency 

Beleidsdoel C (OV) Stimuleren van gebruik OV  Vlotte doorstroming  Toegankelijke haltes  Aantrekkelijke tarieven  Betrouwbare dienstregeling

Beleidsdoel D (langzaam verkeer) Stimuleren fiets- en voetgangersverkeer t.b.v. veiligheid en doorstroming  Het verbeteren van het fietsnetwerk  Het hebben van veilige voetgangersvoorzieningen

Prestaties  Uitvoering Pris  Voorstel verbetering ontheffingen en vergunning  Verder invoeren digitalisering  Continuering monitoring en prestatieafspraken met CPS  Harmoniseren gehandicapten parkeren

Prestaties  Invoering eurokaart schermer en Graft de Rijp  Nieuw NS-station en financiering busstation  Behouden of verbeteren huidige routes tot volgende aanbesteding  Implementeren nieuwe contract vraagafhankelijk Vervoersysteem

Prestaties  Uitwerken/uitvoeren gemeentelijk fietsplan  Verhogen kwantiteit en kwaliteit van fietsparkeerplaatsen  Verbeteren Langzaam Verkeersroute van station naar Binnenstad  2-3 veiligheidsprojecten bij scholen per jaar  Fietstunnel Kogendijk  Verbeteren recreatieve routes naar de kernen  Onderzoek naar fietsenstalling oostelijk deel binnenstad  Stoeptegeloffensief  Verkorte route schooljeugd Graft-De Rijp/Schermer

Wat gaan we daarvoor doen? Prestaties  Opstellen beleidsplannen kunstwerken en wegen (start 2015, vaststelling voorjaar 2016)  voorstel voor overname onderhoud wegen in Graft-De Rijp en Schermer van het HHNK  Extra ontsluitingen bedrijventerreinen Beverkoog (Mandelabrug) en Boekelermeer (aansluiting A9)  Onderzoek tweerichtingsverkeer Bierkade  Onderzoek linksaffer Geestersingel naar Helderseweg  Vervangen palen binnenstad door camera’s  Ontsluiting villapark de Rijp  Herinrichting N243  Aanpassing Nollenweg  Herinrichting N246  Herinrichting Overstad  Harmoniseren VRI beleid  Harmoniseren Kadernota duurzame bereikbaarheid

Toelichting/context programma Bereikbaarheid: Alkmaar wil een aantrekkelijke en economische sterke gemeente zijn waar mensen zich veilig voelen en die goed bereikbaar is voor iedereen. Als de gemeente wil uitgroeien tot de complete en dynamische hoofdstad van NoordHolland Noord, moet ook de verkeers- en vervoerssituatie hierop zijn afgestemd. Het ‘ringenmodel’ uit de Kadernota Duurzame Bereikbaarheid is het uitgangspunt voor het verkeersbeleid. De kadernota wordt in 2016 geactualiseerd en geharmoniseerd.

16

Maatschappelijk doel: Doel is een uitstekende bereikbaarheid van Alkmaar die niet of zo min mogelijk ten koste gaat van de natuur en de leefbaarheid. Wij willen dat woningen, bedrijven, winkels en sociale- en maatschappelijke voorzieningen in onze gemeente bereikbaar zijn. Wij willen de bezoeker en inwoners faciliteren met goede en betaalbare parkeervoorzieningen. Wij willen dat iedere verkeersdeelnemer zich op een veilige manier vrij kan bewegen. Ten slotte zetten wij ons in voor een klantgericht en efficiënt OV (bus, trein, regiotaxi).

Beleidsdoel A (auto): Het creëren van een optimale bereikbaarheid en bevordering doorstroming van de auto Wat gaan we daarvoor doen? Activiteiten: - In 2016 wordt het beleidsplan kunstwerken aan de raad aangeboden. Dit plan geeft de strategische keuzes voor de komende jaren aan en legt de financiële kaders vast voor het structurele beheer en onderhoud vanaf 2017. - In 2016 wordt het beleidsplan wegen door de raad vastgesteld. Dit plan geeft de strategische keuzes voor de komende jaren aan en legt de financiële kaders vast, voor de benodigde inhaalslag in het onderhoud vanaf 2016. - Er wordt een voorstel voorbereid voor de overname van het onderhoud van de wegen in Graft-De Rijp en Schermer. Dit onderhoud wordt nu nog door het Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier uitgevoerd. - Aansluiting A9 is onderdeel van het investeringspakket regio Alkmaar. Naar verwachting wordt in 2015 de realisatieovereenkomst getekend. 2016 wordt gebruikt voor de technische / planologische uitwerking. - Tweerichtingsverkeer Wageweg/Bierkade. Afhankelijk van besluitvorming verkeerskundig onderzoek (2015). - Linksaffer Geestersingel Uitvoering in 2016, afhankelijk van besluitvorming verkeerskundig onderzoek (2015); - Uitvoering vervanging van de huidige beweegbare palen in de binnenstad door camera’s; - Uitwerking toegangsweg naar het villapark de Rijp. Technische / planologische uitwerking en aanbesteding in 2016. - Herinrichting N243 is onderdeel van het investeringspakket regio Alkmaar. De technische / planologische uitwerking en aanbesteding volgt in 2016. - Aanpassing Nollenweg is onderdeel van het investeringspakket regio Alkmaar. Project bevindt zich in de studie fase en de uitkomst hiervan wordt in 2016 aan Provinciale Staten voorgelegd. - Aanpassing N246 is een project binnen de gemeentegrens van Alkmaar. Project bevindt zich in de studie fase en de uitkomst hiervan wordt in 2016 aan Provinciale Staten voorgelegd. - Herinrichting openbare ruimte Overstad. Uitvoering 2015-2017. - Het VRI beleid blijft ongewijzigd maar wordt opnieuw vastgesteld met aanpassing van Graft- De Rijp en de Schermer. - De Kadernota moet opnieuw worden vastgesteld. Hierin worden minimaal aanpassingen met betrekking tot Graft- De Rijp en Schermer meegenomen. Beleidsdoel B (parkeren): Het creëren van een parkeervriendelijke stad, waarbij de schaarse parkeerruimten in de stad op een zo efficiënt mogelijke manier benut moeten worden. Leefbaarheid en betaalbaarheid zijn daarbij belangrijke factoren. De gemeente moet een afweging maken tussen deze factoren Wat gaan we daarvoor doen? Activiteiten: - Het huidig PRIS systeem staat er al weer enige jaren. In 2016 wordt de parkeerroute en de verwijzing naar een paar garages, o.a. de Schelphoekgarage aangepast; er wordt steeds meer gebruik gemaakt van parkeerapps, dit faciliteren wij met ‘open source’ data. - Een aantal ontheffingen zouden juridisch gezien een vergunning moeten zijn. Waar mogelijk worden ontheffingen omgezet in vergunningen of waardekaarten. Tevens wordt gekeken naar optimalisatie van vergunningsproducten. - Digitalisering is reeds gestart en grotendeels gerealiseerd. Enkele punten dienen nog geïmplementeerd te worden, bijvoorbeeld de digitale ontheffing in plaats van een papieren ontheffing achter de voorruit. - De afspraken in 2015 met CPS (uitvoering parkeerproducten) worden naar aanleiding van de monitoring besproken en eventueel herzien. Daarnaast wordt er gestreefd naar verdere optimalisatie van de dienstverlening door CPS. - Voor gehandicaptenparkeren gelden al wettelijke regels maar de regels van de voormalige gemeenten moeten geharmoniseerd worden.

17

Beleidsdoel C (openbaar vervoer): Alkmaar streeft een goed functionerend en betaalbaar openbaar vervoersysteem na Het openbaar vervoer in de gemeente valt in twee delen uit te splitsen: de reguliere bus en het vraagafhankelijk OV (Regiotaxi). Voor het busvervoer per dienstregeling en het OV gedeelte van de regiotaxi is de provincie Noord-Holland opdrachtgever. Een directe opdrachtgeverrol naar Connexxion ontbreekt daardoor. De gemeente streeft een betrouwbaar, toegankelijk en betaalbaar OV na en werkt mee om dit in stand te houden en de kernen (beter) bereikbaar te houden. Voor de vraagafhankelijke Regiotaxi is de gemeente Alkmaar direct opdrachtgever voor personen met een WMO indicatie. In 2016 wordt er gereden met een nieuw contract. Wat gaan we daarvoor doen? Activiteiten: - In de bus kunnen (gelegenheid)reizigers een enkele rit voor 1 euro kopen (eurokaartje). Het eurokaartje wordt ook ingevoerd op de lijn 123 tussen Alkmaar en Graft – De Rijp. - In het kader van de Quick win doorstromingsmaatregelen wordt onderzoek gedaan naar kleine verbeteringen bij de Bergerhoutrotonde ter bevordering van de doorstroming van zowel bus als auto. Tevens wordt kruising Noorderkade – Pettemerstraat geoptimaliseerd. - In overleg met de provincie en de vervoerder Connexxion blijven we streven naar het behouden of verbeteren van de huidige busroutes, vooral naar de kernen. - In 2016 is er een nieuw contract in het vraagafhankelijk vervoer. Naast dit vervoer wordt onderzoek gedaan naar de mogelijkheden van het openbaar vervoer als alternatief van de Regiotaxi voor mensen met een indicatie. Beleidsdoel D (langzaam verkeer): Het beleid is erop gericht om het fiets- en voetgangersverkeer in de gemeente Alkmaar te verbeteren Bij het opstellen van het fietsbeleid is gesteld dat doorstroming en veiligheid (ook fietsendiefstal) prioriteit heeft en actief moet worden aangepakt. Aantrekkelijkheid en Comfort (asfalteren) vinden alleen plaats als werk met werk kan worden gemaakt. Het actieplan Langzaam Verkeer is afgerond en wordt vanaf 2015 voortgezet in het Uitvoeringsplan Mobiliteit. Wat gaan we daarvoor doen? Activiteiten: - Het Fietsplan zal aan de raad voorgesteld worden hieraan uitvoering te geven, hierbij zal extra aandacht worden gegeven aan de recreatieve fietsroutes en het verkorten van fietsroutes voor de schooljeugd naar Schermer en GraftDe Rijp. - Ter vermindering van de fietsendiefstal worden er de komende jaren betere fietsenrekken geplaatst bij winkelcentra en sportvoorzieningen. Net als voorgaande jaren wordt in een raadsvoorstel (Uitvoeringsplan Mobiliteit) voorgesteld om hier geld voor uit te trekken. - Elk jaar wordt de verkeersveiligheid rondom 2-3 basisscholen verbeterd. Financiering vindt plaats vanuit het Uitvoeringsplan Mobiliteit (UP). - Onder voorbehoud van het besluit van Provinciale Staten zal in 2016 een begin gemaakt worden aan de planvorming van een fietstunnel N9-Kogendijk. Dit project is onderdeel van het Investeringspakket regio Alkmaar en wordt door de Provincie Noord-Holland uitgevoerd. Alkmaar, Bergen en Rijkswaterstaat zijn bij het project betrokken. Het project bevindt zich in de studiefase en de uitkomst hiervan wordt in 2017 aan Provinciale Staten voorgelegd. - Afhankelijk van de uitkomsten van het onderzoek naar de mogelijkheden voor een fietsenstalling in het oostelijk deel van de binnenstad zal aan de raad een voorstel worden gedaan. - Er wordt een extra inspanning geleverd om de gevaarlijkste situaties door oneffenheden op de stoepen weg te nemen. - Reconstructie Langestraat. Relevant beleid: - Actieplan Langzaam Verkeer/Uitvoeringsplan Mobiliteit (jaarlijks) - Kadernota Duurzame Bereikbaarheid (2009) - Parkeren in Balans (2009) - Ontheffingenbeleid (2011) - Toeristisch bebordingsplan Land van Leeghwater - Verkeersvisie De Rijp Bovenstaande beleidsstukken zullen in 2016 worden geharmoniseerd dan wel ingetrokken. 18

Effect indicatoren

Norm

Streefwaarde 2016

Parkeerdruk auto betaalde en vergunninghoudersplaatsen Beschikbaarheid (in garages) Parkeervriendelijke gemeente

Op de drukste momenten is de bezetting niet hoger dan 90%

Max 90%

Parkeertarieven zijn aantrekkelijk en concurrerend naar vergelijkbare gemeenten Rapportcijfer minimaal 8

Lager dan gemiddelde van andere middelgrote gemeenten

Tevredenheid over OV-bus

Minimaal een 8

Toelichting: door het Kennisplatform Verkeer &Vervoer wordt een klantenbarometer gehouden via een representatieve steekproef. Kanttekening: Alkmaar is geen opdrachtgever meer van het OV-busvervoer. Totaaloverzicht: Wat mag het kosten?

Prog P04 Bereikbaarheid (Bedragen x 1000)

Rekening 2014


Verkeer en vervoer Parkeren Beheer infrastructuur Totaal lasten Verkeer en vervoer Parkeren Beheer infrastructuur Totaal baten Resultaat voor bestemming

3.307 8.618 12.542 24.467 236 7.080 73 7.389 17.078

2.195 8.317 11.416 21.929 212 7.885 7 8.104 13.825

2.567 7.739 11.519 21.826 212 7.365 7 7.584 14.242

2.615 7.501 12.329 22.445 212 7.365 7 7.584 14.861

2.648 7.411 12.437 22.496 212 7.365 7 7.584 14.912

2.698 7.296 12.417 22.412 212 7.365 7 7.584 14.828

Verkeer en vervoer Beheer infrastructuur Totaal dotatie reserve Verkeer en vervoer Beheer infrastructuur Totaal onttrekkingen reserve Totaal mutaties reserve

35 52 87 783 2.389 3.172 -3.085

0 13 13 0 494 494 -481

0 13 13 0 494 494 -481

0 13 13 0 485 485 -472

0 13 13 0 200 200 -187

0 13 13 0 0 0 13


13.993

13.344

13.761

14.389

14.725

14.841

Toelichting De belangrijkste beleidsmatige mutaties op dit programma zijn: - In de eerste begrotingswijziging 2015 zijn technische wijzigingen gemaakt i.v.m. de uitvoering van het DVO stadswerk, dit veroorzaakt een nadelig effect van € 51.000 op het programma Bereikbaarheid. - In het coalitieakkoord is besloten dat de papieren bezoekerskaart in ieder geval t/m 2018 behouden wordt, dit veroorzaakt een nadelig effect van € 100.000 op het programma Bereikbaarheid. - Het intensiveren van het beleid heeft een nadelig effect van € 292.000 op het programma Bereikbaarheid. Dit wordt veroorzaakt door de volgende activiteiten: o Het intrekken van een eerder ingerekende bezuiniging op openbare verlichting. o Het toevoegen van budgetten voor formatie bij beheer en onderhoud die al overgeheveld hadden moeten worden naar Alkmaar tijdens de fusie. - Het parkeerbeleid wordt zodanig aangepast dat kosten en opbrengsten binnen het coalitieakkoord verder worden geoptimaliseerd. Realistisch gezien moet er wel € 300.000 aan opbrengsten afgeraamd worden op het programma Bereikbaarheid. 19

De technische mutaties op dit programma zijn: - De begroting 2016 is gebaseerd op de jaarschijf 2016 uit de vastgestelde begroting 2015. De begroting 2015 gaf in het meerjarig perspectief reeds verschillen aan van € 46.000 op dit programma. - De mutaties in de kapitaallasten hebben een voordelig effect van € 73.000 op het programma Bereikbaarheid. - De mutaties in de doorbelasting hebben een voordelig effect van € 122.000 op het Programma Bereikbaarheid. De wijzigingen in de doorbelasting zijn neutraal voor de gehele organisatie. Voor een algemene toelichting, zie paragraaf bedrijfsvoering.


20

II.1.5

Economie, toerisme en arbeidsmarkt

Maatschappelijk doel:

Duurzaam versterken van de positie van Alkmaar als gastvrije stad en economisch hart van de regio ten behoeve van groei, innovatie en werkgelegenheid.

Wat willen we bereiken? Beleidsdoel A Het versterken van Alkmaar als het regionale centrum om te bezoeken, te recreëren en te verblijven, gekoppeld aan een aantrekkelijk buitengebied.

Beleidsdoel B De innovatiekracht van Alkmaar moet vergroot worden, de concurrentiekracht van Alkmaar moet sterker worden en de clusters moeten meer hoogwaardige werkgelegenheid opleveren en verankerd zijn in stad en regio.

Beleidsdoel C Alkmaar is een onderscheidende uitnodigende stad om te ondernemen met een aantrekkelijk vestigingsklimaat. De gemeente stimuleert en faciliteert ondernemers.

Beleidsdoel D De houding van de gemeente wordt meer ondernemersgericht en de dienstverlening aan ondernemers wordt sneller en beter.

Beleidsdoel E Wij hebben gekwalificeerd personeel beschikbaar in de regio Alkmaar, met specifieke aandacht voor jongeren en vijftigplussers

Prestaties  Vestigingsklimaat wordt door ondernemers gewaardeerd met een 7  Uitrol van Glasvezel door hele gemeente in 2018  Actieve acquisitie  Samenwerken in de Regio en de Metropool Amsterdam  Wegnemen belemmeringen; uitnodigingsplanologie en flexibiliteit in bestemmingsplannen  Toekomstbestendige bedrijven- en kantorenterreinen

Prestaties  70% van de Alkmaarse ondernemers kent het Ondernemersloket van de gemeente.  De ondernemers waarderen de dienstverlening in de ontwikkelmonitor met een 7.  De contacten met het Ondernemersloket leiden tot de vestiging van nieuwe bedrijven in Alkmaar en het oplossen van problemen van ondernemers die vastlopen  Bij advisering van het bestuur zijn de economische uitgangspunten leidend  Een efficiënt vergunningentraject voor ondernemers

Prestaties  Verbeteren dienstverlening aan werkgevers door het verder professionaliseren van het Regionaal Werkbedrijf  Stimuleren en faciliteren van ondernemersinitiatieven die duurzame inzetbaarheid en arbeidsmobiliteit als doelstelling hebben, zoals het Huis van het Werk  Optimale regionale Europese subsidieopbrengsten gegenereerd in de eerste tranche ESF 2014-2020  Verstrekken van plaatsingsvouchers aan werkgevers voor in dienst nemen van moeilijk plaatsbare jongeren  Stimuleren en faciliteren van initiatieven uit de samenleving, waardoor in 2018 65 werkzoekende 50-plussers een arbeidsplaats hebben gevonden

Wat gaan we daarvoor doen? Prestaties  10% meer toeristische bezoeken in 2018  10% meer bestedingen  10% meer dagbezoekers op de kaasmarkt  Verlenging gemiddelde verblijfsduur met 15%  Leegstand in de binnenstad onder het landelijk gemiddelde  In 2018 behoort Alkmaar tot de top 10 van meest aantrekkelijke Nederlandse binnensteden  Er ligt een gedragen lange termijn visie op de binnenstad  Aantrekkelijke recreatieve voorzieningen die het buitengebied verbinden met de historische binnenstad en de regio.

Prestaties  Groei van de werkgelegenheid met minimaal 500 banen in 4 jaar  Ontwikkeling Data Science  Ontwikkeling van incubator IDEA  Ontwikkeling Energy Innovation Park Boekelermeer  Opleidingsfaciliteit van het energycluster in Alkmaar  Economische positie agrarische bedrijven versterken

Toelichting/context programma Economie en toerisme: Maatschappelijk doel Alkmaar werkt aan het versterken van de positie van Alkmaar als economisch hart van de regio en is een gastvrije gemeente voor ondernemers.

21

Beleidsdoel A: Het versterken van Alkmaar als het regionale centrum om te bezoeken, te recreëren en te verblijven, gekoppeld aan een aantrekkelijk buitengebied. Wat gaan we daarvoor doen? Activiteiten: Meer bezoekers naar de binnenstad van ‘place to buy naar place to be’ - Pilot aangename Aanloopstraten In het kernwinkelgebied van Alkmaar blijft de winkelfunctie dominant. De aanloopstraten zullen echter geleidelijk verkleuren. De gemeente start samen met ondernemers de Pilot Aangename Aanloopstraten om nieuwe economische kracht in de aanloopstraten te creëren. - Alkmaar loopt voorop bij de Nationale Retailagenda en Pilot verlichte regelgeving Omdat de ontwikkelingen in de markt niet stilstaan, participeert Alkmaar als een van de voorlopende 12 steden in Nederland in de Pilot Verlichte Regels van Platform31, als onderdeel van de Nationale Retailagenda. Deze pilot vanuit het rijk is erop gericht om onnodige stapeling van regels te voorkomen en nieuwe concepten mogelijk te maken. - Onderzoek en pilot Laat Oost Alkmaar Winkelstad staat onder druk. In de Laat Oost wordt een onderzoek gehouden naar een thematische inrichting van het gebied. Daarnaast start in dit gebied een pilot voor een ‘belastingvrije zone voor startende ondernemers’ in combinatie met een verlaging van de huurprijs voor ondernemers. - Leegstand in de historische binnenstad onder landelijk niveau houden De directe oplossing ligt bij vastgoedeigenaren en ondernemers, maar de gemeente werkt mee; Alkmaar wil daarbij voorop lopen. Dat gebeurt onder meer door startende ondernemers aan vastgoedeigenaren te koppelen via een online portaal, soepel omgaan met bestemmingswijzigingen, de deelname aan de landelijke Retail agenda. - Publiekstrekkende evenementen faciliteren Met het nieuwe evenementenbeleid wil Alkmaar meer evenementen mogelijk maken. Evenementen zijn een belangrijk middel om bezoekers naar de gemeente te krijgen. Dat levert niet alleen directe economische baten op tijdens het evenement, maar laat mensen ook kennismaken met wat Alkmaar te bieden heeft, zodat er een aanleiding is voor vervolgbezoek. - Economische inbreng in diverse ruimtelijke en maatschappelijke dossiers zoals JT bioscoop, verbeteringen openbare ruimte stationsgebied, Overstad, horecanota Een aantrekkelijk pakket aan recreatieve en culturele voorzieningen - Ontwikkeling en behoud van recreatiesport; kano- wandel- en fietsroutes. Er ligt in de gemeente Alkmaar een uitgebreid en zeer aantrekkelijk wandel- kano- en fietsroutenetwerk. Bij het ontwikkelen en onderhouden van deze en nieuwe wandel-, kano- en fietsroutes en activiteiten is de cultuurhistorie van het gebied de unieke drager. Bij de ontwikkeling en promoties van de routes wordt nauw samengewerkt met partnerorganisaties als de buurgemeenten, Land van Leeghwater, Alkmaar Marketing en ondernemers. - Stimuleren vrijetijdssector Alkmaar heeft veel te bieden, maar de samenhang kan sterker. De ambitie is om het Alkmaarse aanbod beter af te stemmen op de wensen van de bezoekers door in te zetten op de ontwikkeling van nieuwe producten passend bij de kracht van Alkmaar, zoals kaas en cultuurhistorie. De gemeente speelt daarin een faciliterende rol. Ook zal er een interessant aanbod moeten zijn van culturele activiteiten die passen bij een grote stad: concerten, tentoonstellingen en festivals/evenementen, hierbij afstemming en samenhang zoeken en het platteland. - Toeristenbelasting invoeren t.b.v. investeringen in toerisme en recreatie - Na de fusie tussen de drie gemeentes Alkmaar, Graft-De Rijp en Schermer de toeristenbelasting worden geharmoniseerd. Vanuit het Actieprogramma economie wordt ingezet op het gebruiken van de inkomsten uit de toeristenbelasting ten behoeve van investeringen in toeristische-recreatieve voorzieningen. - Economische inbreng in diverse culturele dossiers zoals het cultureel kwartier Overstad en cultuurnota. Méér Bezoekers en Bestedingen naar Alkmaar - Masterplan Kaas Kaas is een van de unieke kenmerken van Alkmaar. De kaasmarkt is wereldberoemd. Alkmaar Marketing werkt in opdracht van de gemeente aan de uitwerking van het Masterplan Kaas, dat moet zorgen dat het thema zichtbaarder wordt en meer toeristen trekt. - Alkmaar Kaasexperience De kaasmarkt is alleen op vrijdag. Vooral bezoekers zouden graag zien dat er ook van zaterdag t/m donderdag meer kaas te ‘beleven’ is in de stad. Kaas en de Kaasmarkt is een belangrijk en uniek bezoekmotief. Natuurlijk zijn er het Hollands Kaasmuseum en alle leuke kaaswinkeltjes die Alkmaar telt, maar de roep om méér wordt steeds groter. Om

22

-

-

-

-

Alkmaar als Kaasstad verder te promoten en meer bezoekers en bestedingen aan Alkmaar te binden organiseert de Gemeente met partners daarom ‘Het gouden kaasidee’ om toe te werken naar en Kaasexperience in Alkmaar. Alkmaar “Land van Leeghwater” Land van Leeghwater is de naam die ondernemers en organisaties van de gemeenten Schermer en Graft-De Rijp gaven aan het buitengebied van de gemeente Alkmaar, maar ook aan hun koepelorganisatie voor gebiedsmarketing, het gemeentelijk toeristisch recreatief beleid e.a. Naast kaas, zijn ook de molens, de polders, 17e eeuwse droogmakerij de Schermer en dorpen zoals De Rijp internationale publiekstrekkers. Het programma Land van Leeghwater wordt afgestemd op het Alkmaarse Actieprogramma Economie. Uitbouwen activiteiten Alkmaar Marketing De oprichting van Alkmaar Marketing in zijn nieuwe vorm luidde een forse professionaliseringsslag in voor de marketing van het merk Alkmaar. Alkmaar Marketing zet met de Marketingstrategie Alkmaar op de Kaart. Alkmaar Marketing maakt daarbij gebruik van de kennis, strategie en samenwerkingsmogelijkheden die Amsterdam marketing biedt. Meer toeristen uit Amsterdam trekken Het aantal toeristen in Amsterdam neemt de aankomende jaren snel toe, dit biedt echt grote kansen voor Alkmaar om het aantal dagtoeristen te vergroten. Amsterdam Marketing vestigt steeds nadrukkelijker de aandacht op de regio. Alkmaar werkt samen met Amsterdam Marketing om zich als interessante bestemming te profileren en toeristen naar de stad te trekken. Daarbij is: ‘Amsterdam bezoeken in Alkmaar verblijven’ ook een lijn die de komende periode verkend wordt. Een aantrekkelijke, gezonde en gevarieerde hotelmarkt. De markt voor verblijfstoerisme wijzigt snel; met name daar waar het gaat om kleinschalige accommodaties zijn trends gewijzigd met de komst van internet, Air B&B, en de opkomst van kleinschalige accommodaties. De gemeente wil uiteindelijk door marktwerking een gezonde en gevarieerde hotelmarkt. Sommige hotels voorzien in een eigen markt en doelgroep. Met name de ontwikkeling van het China Center; dat trekt zelfstandig een hele eigen doelgroep naar zich toe. De gemeente wil ondernemers faciliteren en streeft ernaar dat initiatiefnemers zelf de markt en haalbaarheid van de plannen onderzoeken en onderbouwen.

Een toekomstbestendige detailhandelsstructuur in de wijk en in de kernen - Clustering van winkels in de bestaande wijkwinkelcentra en in de kernen zoals winkelcentrum het Boegbeeld in de Rijp en het dorpshart Stompetoren. - Verbreding mogelijkheden zondagsopenstelling in hele gemeente. Om ondernemers de ruimte te geven om optimaal aan te sluiten bij de trends en behoeften van hun klanten wordt de mogelijkheid tot zondagsopenstelling in de hele gemeente uitgerold. - Faciliteren van vestiging van ambachtelijke, kleinschalige winkels in de kernen van het buitengebied.

Beleidsdoel B: De innovatiekracht van Alkmaar moet vergroot worden, de concurrentiekracht van Alkmaar moet sterker worden en de clusters moeten meer hoogwaardige werkgelegenheid opleveren en verankerd zijn in stad en regio. Wat gaan we daarvoor doen? Activiteiten: Ontwikkeling economische clusters Kennisregio - EnergieCluster Opbouw van een kennis- en innovatiecluster op energiegebied van internationale faam in Alkmaar en een Energy Innovation Park in de Boekelermeer voor vestiging van innovatieve en energie gerelateerde bedrijven. 

 

  

Ontwikkeling van InVesta (Institute for Valorisation and Expertise of Thermochemics Alkmaar): dit wordt hét landelijke kennis- en expertisecentrum op het gebied van biomassavergassing. InVesta biedt bedrijven, kennisinstituten en onderwijs fysieke ruimte en kansen om met verschillende technieken te experimenteren, kennis op te doen van biomassavergassing en de technologieën in de toekomst te gelde te maken. innovatieve bedrijven op het gebied van energie voor biomassavergassing en Groen Gas. Ontwikkeling van de incubator living lab IDEA (Incubator Duurzame Energie Alkmaar): bedrijfsverzamelgebouw in het pand van INHOLLAND waarin startende bedrijven, die zich met energie bezighouden, kunnen experimenteren en hun bedrijf kunnen opzetten. Aansluiting van Hogeschool INHolland op de speerpunten binnen het energiecluster. Lobby bij het rijk en partners voor de ontwikkeling van demonstratieplant voor Milena/Olga. Uitrol van de marketing en acquisitiestrategie met onder andere symposia en beurzen.

23

- Data Science Alkmaar (DSA) Samen met bedrijven, instellingen en overheden in regio Alkmaar en in nauwe relatie met de VU Amsterdam (Amsterdam Center for Business Analytics) het Kennis- en Innovatiecentrum Data Science Alkmaar (DSA) in De Telefooncentrale uit te bouwen en te versnellen. Data Science (big data en analytics) wordt gezien als een stimulans voor economische groei en ontwikkeling, soms zelfs vergeleken met dezelfde impact die ‘het internet’ heeft gehad. Data Science helpt big data te gebruiken om te wijzen op trends in het gedrag van klanten, beter op de gevraagde productie in te kunnen spelen of op de toekomstige behoeften van burgers. Door voorop te lopen met wetenschappelijk onderzoek op het gebied van data Science ten behoeve van de samenwerkende partners, wordt Alkmaar interessant voor onderwijs (onderwijs volgt onderzoek). 

  

Lobby en aanvragen voor Europese en Rijksfinanciering voor DSA en projectfinanciering door het bedrijfsleven. Hiermee kan het aantal onderzoeksteams worden uitgebreid naar 10 teams van 3 onderzoekers met steun van een aantal senior-onderzoekers. Indien dit project slaagt, kan het aantal arbeidsplaatsen (direct en indirect) oplopen tot meer dan 550. Verbreding van DSA naar een regionale aanpak met focus op de economische clusters. DSA doet mee aan de verkiezing Slimste Binnenstad, georganiseerd door SmartDataCity.org Opname van DSA in de Smart Industry agenda.

- Zorgmedisch en Sportcluster Het realiseren van een solide, innovatieve zorginfrastructuur en economische spin-off door clustervorming van instellingen, bedrijven en onderzoeksinstituten in de zorg in Alkmaar en de regio. Hiervoor zijn we aangehaakt bij stichting Holland Health dat is opgezet als netwerkorganisatie en fungeert en kennis en innovatieplatform op het gebied van zorg, voeding en sport in regio Noord-Holland Noord.   



Kenniscentrum voor Nucleaire geneeskunde, waar onderzoek plaatsvindt naar medische isotopen en waar kortlevende isotopen en radiofarmaca worden geproduceerd. Trial Center Holland Health in Alkmaar dat ondersteuning biedt bij klinisch onderzoek. Hier wordt mensgebonden onderzoek opgezet, begeleid en uitgevoerd. Onderzoek gedaan naar inzet van Nanodeeltjes om geneeskundige moleculen te transporteren naar zieke plekken in het lichaam wordt steeds normaler. Dit belooft betere preventie, vroege diagnostiek en snellere en goedkopere behandeling van patiënten. Nobesitas: Het oprichten van een hoogwaardig onderzoeksinstituut op het vlak van overgewicht en obesitas.

Economische positie agrarische bedrijven versterken De agrarische sector versterken De agrarische sector verdient speciale aandacht binnen Alkmaar als economische en maatschappelijke factor. Agrariërs moeten kunnen ondernemen want de agrarische sector is ook de drager van het cultuur-historisch landschap in de droogmakerijen en het veenweidegebied. Kennis over specifieke wet- en regelgeving over het buitengebied wordt versterkt. Het ondersteunen en mogelijk maken van verbrede landbouw Recreëren op het platteland wint nog steeds aan populariteit. Agrariërs spelen hier op in door activiteiten te ontplooien die extra inkomsten kunnen genereren. Deze wil de gemeente Alkmaar ondersteunen. Hierbij zal Alkmaar de samenwerking met de provincie opzoeken. Verruiming in bestemmingsplannen Het ondersteunen van agrarische bedrijven die uit het oogpunt van schaalvergroting en specialisering willen groeien en daarvoor verruiming in beleid en bestemmingsplannen zoeken. Faciliteren glasvezel Stimuleren technologische ontwikkelingen in de agrarische sector en het buitengebied. Deregulering in bestemmingsplannen Door complexe milieu eisen en het internationale markten prijsbeleid is er een landelijke trend dat agrarische bedrijven afnemen. In Alkmaar mag verwacht worden dat ook hier in de komende periode enkele agrarische bedrijven hun bedrijfsvoering stopzetten. In de praktijk blijkt dat veel van de Alkmaarse (stolp-)boerderijen niet altijd waarde hebben voor agrarisch hergebruik. Vanuit het oogpunt van de economische continuïteit geldt dat functieverandering in het buitengebied de omliggende agrarische bedrijven zo min mogelijk moet belemmeren in het voortzetten van hun activiteiten (bijvoorbeeld uit oogpunt van hindercirkels). Het opbouwen van het netwerk en het inrichten van het Ondernemersloket In de nieuwe gemeente Alkmaar is de agrarische sector een relatief nieuw aandachtsgebied. Bij het Ondernemersloket wordt hierover kennis uitgebreid en hiervoor een apart aanspreekpunt ingericht. Daarnaast wordt vanuit het Actieprogramma gewerkt aan de opbouw en in kaart brengen van het netwerk. -

24

-

Een overzicht “agrarisch Alkmaar” met alle lopende activiteiten op agrarisch gebied. Wat speelt er, wat doen we, wie doet wat e.a. Beleidsdoel C: Alkmaar is een onderscheidende uitnodigende stad om te ondernemen met een aantrekkelijk vestigingsklimaat. De gemeente stimuleert en faciliteert ondernemers.

Wat gaan we daarvoor doen? Actieve acquisitie Integrale marketing- en acquisitiestrategie Alkmaar zet zich samen met de regio in om de opname van bedrijventerreinen te maximaliseren. Dit betekent dat voor alle terreinen onderscheidende profielen worden opgesteld, waar gericht kan worden gewerkt aan het acquireren van bedrijven. Zowel vanuit de regio zelf als van buiten. Acquisitie en promotie bedrijventerrein Boekelermeer. De nadruk zal binnen Alkmaar liggen op de promotie van bedrijventerrein Boekelermeer. Dit bedrijventerrein is het beste binnen de regio, met een modern bedrijventerrein, gunstig gelegen aan de A9 met natuur-en recreatiezones waarop infrastructuur ruim is opgezet. In het zuiden van dit terrein ligt nog een uit te geven deel dat in de verkoop is. Hiervoor wordt vanuit de programmalijnen verstevigde acquisitie opgezet. De acquisitie moet leiden tot vestiging van minimaal 3 nieuwe bedrijven uit de energiesector en de offshore. Een dienstverlenend en soepel vergunningentraject De gemeente is een gastheer voor nieuwe bedrijven en helpt en begeleidt nieuwe en startende ondernemers bij het vergunningentraject. Hierbij wordt gestreefd naar een 1-loket principe. Samenwerken in de Regio en de Metropool Amsterdam Regelmatig afstemmingsoverleg met Amsterdam op economische thema’s en bezoekersstromen. Uitvoering Citymarketing Alkmaar Marketing in nauwe afstemming met Amsterdam Marketing. Doelgerichte samenwerking met de BUCH, HAL en regiogemeenten op punten waar gezamenlijk profijt te behalen valt van gezamenlijke projectaanpak. Afstemming detailhandelsontwikkelingen in de Regionale Advies Commissie Deelname aan projecten in regioverband daar waar samenwerken nadrukkelijk toegevoegde biedt o.a.: ontwikkeling Energy Innovation Parc, Energieprojecten uit de Energyboard, Bedrijvenloket, Wandelroute netwerk, Watertoerisme/recreatie Regionaal toeristische visie en actieplan opleveren.

-

Glasvezel uitrollen in de hele gemeente - Alkmaar onderzoekt op welke wijze glasvezel aan te leggen in het buitengebied en op bedrijventerreinen. In het buitengebied is de aanleg van glasvezel duurder door de grotere afstanden. Op veel plaatsen is het daardoor niet rendabel. Het initiatief voor de aanleg van glasvezel in een bepaald gebied ligt in eerste instantie bij de markt. Als de markt dit niet doet, is het aan de bewoners en ondernemers om, bij voorkeur samen met marktpartijen, het initiatief te nemen. Hierin wil de gemeente Alkmaar een faciliterende rol spelen. Wegnemen belemmeringen; Uitnodigingsplanologie en flexibiliteit in bestemmingsplannen In het Coalitieakkoord ‘Het wordt Zomer’ staan twee opdrachten geformuleerd ‘flexibele bestemmingsplannen’ en ‘deregulering’. Binnen deze opdrachten wordt de precieze inhoud, proces en communicatie van de ‘vernieuwde flexibele bestemmingsplannen onderzocht en nader uitgewerkt. Hierbij is oog voor het verder ontwikkelen van de uitnodigingsplanologie om ondernemers nog meer de ruimte te bieden en om leegstand te voorkomen. Nieuwe initiatieven worden in een vroeg stadium bestuurlijk integraal beoordeeld vanuit onder meer de toegevoegde waarde voor de economie, innovatie of levendigheid van gebieden. Meer mogelijkheden in bestemmingsplannen bieden voor belevingseconomie en de combinatie van horeca met detailhandel. In Beeldkwaliteitsplannen wordt vanuit ambitie geredeneerd zonder omschrijving van de middelen. Welstandvrij bouwen mogelijk maken waar dit bestuurlijk wenselijk is. Onderzoek naar de mogelijkheden voor, en voor- en nadelen van, bestemmingsvrije herontwikkeling van leegstaande (bedrijfspanden) Toekomstbestendige Bedrijven- en kantorenterreinen Aansluiting monitor werklocaties provincie Noord Holland Noord-Hollandse gemeenten houden het aanbod en de kwaliteit van hun bedrijventerreinen bij met de provinciale Monitor Bedrijventerreinen. Alkmaar is hierbij aangesloten. Het rapport Werklocaties Noord-Holland geeft inzicht in de marktontwikkelingen op bedrijventerreinen en kantoorlocaties. Onder andere op basis van deze inzichten plant de gemeente herstructurering en investeringen. 25

-

-

-

-

Visie vorming bedrijventerreinen Voor de bedrijventerreinen Overdie, Beverkoog en Oudorp heeft de gemeente HIRB aanvragen ingediend t.b.v. visievorming voor de toekomstige ontwikkeling naar duurzame en toekomstbestendige bedrijventerreinen. Revitalisering Beverkoog De revitalisering is in samenspraak met de ondernemers afgerond. De noordelijke ontsluiting van de Beverkoog is een belangrijk speerpunt in de ontwikkeling van dit bedrijventerrein en het aantrekken van nieuwe ondernemers en werkgelegenheid. Visie Overdie Bedrijventerrein Overdie is langzaam aan het verkleuren, met de Telefooncentrale als een van de drijvende krachten. Ook andere pandeigenaren vragen naar de mogelijkheden om andere functies dan bedrijven te kunnen huisvesten. De gemeente heeft een HIRB-aanvraag gedaan voor het opstellen van een visie op de toekomst van het gebied. Revitalisering bedrijventerrein de Volger Bedrijventerrein de Volger wordt aangepakt gezamenlijk met de ondernemers. Hierbij wordt de verantwoordelijkheid nadrukkelijk gedeeld. Verduurzaming bedrijventerreinen Samen met Ondernemend Alkmaar wordt gewerkt aan verdere verduurzaming van de Alkmaarse bedrijventerreinen waarbij afspraken worden gemaakt over zonne-energie, verduurzaming panden en minder energieverbruik. Ook worden binnenkort de eerste panden aangesloten op het warmtenet van de HVC. De gemeente is een van de eerste afnemers. Hiervoor heeft de gemeente een HIRB aanvraag ingediend. Beleidsdoel D: De houding van de gemeente wordt meer ondernemersgericht en de dienstverlening aan ondernemers wordt sneller en beter.

Wat gaan we daarvoor doen? Activiteiten: Professionaliseren Ondernemersloket en accountmanagement - Door de grootste werkgevers op gestructureerde wijze te benaderen, voelen bedrijven en instellingen zich welkom, ontvangen we feedback over het investerings- en vestigingsklimaat en toetsen we of Alkmaar een rol kan spelen in de behoefte van bedrijf of instelling. - De 50 grootste werkgevers worden elk jaar bezocht, gefaciliteerd en geëvalueerd. - Per relevante doelgroep stellen wij een lijst van ‘smaakmakers’ op (Key accounts). - In de organisatie heeft het Ondernemersloket een rol als aanjager voor initiatieven en processen om de bedrijven te faciliteren. ‘Economie’ richtinggevend in organisatie - In alle relevante nieuwe gemeentelijke ruimtelijke, juridische en beleidsmatige kaders is een economische paragraaf opgenomen, waarin is aangeven op welke wijze wordt ingespeeld op het bereiken van de economische doelen. Beleidsdoel E: Wij hebben gekwalificeerd personeel beschikbaar in de regio Alkmaar, met specifieke aandacht voor jongeren en vijftigplussers. Wat gaan we daarvoor doen? Activiteiten: Verbeteren dienstverlening aan werkgevers door het verder professionaliseren van het Regionaal Werkbedrijf Stimuleren en faciliteren van ondernemersinitiatieven die duurzame inzetbaarheid en duurzaamheid als doelstelling hebben - Mede mogelijk maken van de sectorplan aanvraag van de Stichting Huis van het Werk, door middel van garantstelling Optimale regionale Europese subsidieopbrengsten genereren in de eerste tranche ESF 2014-2015 - Voortzetten van de lopende subsidieprojecten die namens de Regio Alkmaar worden uitgevoerd door het WNK - Continue monitoring en sturing op de realisatie, maandelijkse terugkoppeling aan bestuurders RPA-NHN - Opstellen ESF-aanvraag tweede tranche 2017-2018

26

Verstrekken van plaatsingsvouchers aan werkgevers voor het in dienst nemen van moeilijk plaatsbare jongeren - Op basis van regionaal uitvoeringsplan jeugd. Stimuleren en faciliteren van initiatieven uit de samenleving, waardoor in 2018 65 werkzoekende 50-plussers een arbeidsplaats hebben gevonden Vernieuwing aanjagen met compacte acties die veelal experimenteel van karakter zijn. Daarbij hanteren we het principe van resultaatfinanciering. - In gesprek gaan met het UWV over de mogelijkheden voor het werken met leerervaringsplaatsen voor 50-plussers. - In gesprek gaan met het Ministerie SZW over de mogelijkheid om 50-plussers met behoud van uitkering Participatiewet een ervaringsplaats voor 6 maanden aan te bieden, waarbij de 50-plusser een van de werkgever een stimuleringsbijdrage ontvangt. - Project Talent Ontmoet Praktijk voor 50-plussers - Bijeenkomst ‘Open voor Kansen, open voor 50-plus’ organiseren in samenwerking met UWV en MKB Nederland - Overige initiatieven gericht op het leveren van een bijdrage aan de ambitie om meer 50-plussers aan het werk te helpen - Een prikkelconferentie beleggen met ondernemers en 50-plussers uit Alkmaar gericht op inzichtelijk maken van urgentie voor duurzame inzetbaarheid van 50-plussers.

Effect indicatoren

Norm

Streefwaarde 2016

% arbeidsplaatsen in gemeente t.o.v. potentiële beroepsbevolking

Jaarlijkse toename 1%; norm= streefwaarde

92

Toelichting: In principe wordt er elk jaar naar 1% meer gestreefd. Als gevolg van de economische crisis wordt het streefgetal gelijk gehouden aan het streefgetal van 2014. Dat is 91 op basis van de nieuwe berekening met cijfers van het LISA. Positie Alkmaar op ranglijst Continu 14e plaats Vakantie Onderzoek m.b.t. bezoekersaantallen. Toelichting: het cijfer komt jaarlijks uit het rapport van Continue Vakantie Onderzoek. Alkmaar participeert jaarlijks in dit onderzoek. De gepresenteerde bezoekcijfers hebben betrekking op het bezoek van Nederlanders aan de onderzochte steden. Buitenlandse dagen verblijfstoeristen blijven derhalve buiten beschouwing. Toeristische bezoeken van inwoners aan hun gemeente zijn tevens buiten beschouwing gelaten. Relevant beleid: Actieprogramma economie 2015-2019 Regionaal economische visie/uitvoeringsprogramma (wordt geactualiseerd) Beleidsnota Hotels en Bed & Breakfast in Alkmaar Detailhandels- en leisurebeleid provincie Noord Holland Detailhandelsbeleid Regio Alkmaar (wordt geactualiseerd in 2016) Ontwikkelingsprogramma Centrum Quickscan detailhandel Alkmaar Strategienota Land van Leeghwater Recreatieplan Laag Holland Nota verblijfsrecreatie Land van Leeghwater Toeristisch bebordingsplan Land van Leeghwater

27


Prog P05 Economie en toerisme (Bedragen x 1000) Economie en industrie Markten en evenementen Toerisme Werkgeversdienstverlening Totaal lasten Economie en industrie Markten en evenementen Toerisme Werkgeversdienstverlening Totaal baten Resultaat voor bestemming Totaal dotatie reserve Economie en industrie Markten en evenementen Toerisme Werkgeversdienstverlening Totaal onttrekkingen reserve Totaal mutaties reserve Resultaat na bestemming

Rekening 2014


1.513 1.540 948 0 4.001 82 966 50 0 1.098 2.903

1.668 1.328 758 13.451 17.205 1 754 21 0 776 16.429

2.082 1.448 1.001 12.160 16.692 1 753 12 0 766 15.926

1.941 1.459 911 11.282 15.593 1 783 12 1 797 14.796

1.949 1.462 891 11.152 15.455 1 783 11 0 795 14.660

1.945 1.465 891 10.691 14.992 1 783 11 0 795 14.197

0 10 95 248 0 353 -353

0 15 0 40 1.430 1.485 -1.485

0 0 0 25 451 476 -476

0 0 0 25 251 276 -276

0 0 0 25 31 56 -56

0 0 0 25 31 56 -56

2.550

14.944

15.450

14.520

14.604

14.141

Toelichting: De belangrijkste beleidsmatige mutaties op dit programma zijn: - In het coalitieakkoord zijn een aantal zaken besloten die samen een nadelig effect van € 760.000 hebben op het programma Economie en Toerisme: o De professionalisering Alkmaars Gastheerschap en Acquisitie o Het versterken van toekomst centrum & detailhandel o De inzet op agrarische economie o Ondernemerschap en aantrekkelijke werklocaties/ vestigingsklimaat o Uitvoeringskosten verlenging kaasmarkt n.a.v. Materplan Kaas o Citymarketing en evenementen o Alkmaar cheese capital - Het intensiveren van het beleid met het jongerenloket zorgt voor een nadelig effect van € 200.000 op het programma Economie en Toerisme. - Er is voor 2016 een lagere havenopbrengst geraamd, dit veroorzaakt een nadelig effect van € 30.000 op het programma Economie en Toerisme. In de jaren daarna gaan de sluizen weer open en worden economische activiteiten weer aangetrokken. - De septembercirculaire veroorzaakt een verandering in de uitkering op het sociaal domein. Dit zorgt voor een nadelig effect van € 82.000 op het programma Economie en Toerisme. De technische mutaties op dit programma zijn: - De begroting 2016 is gebaseerd op de jaarschijf 2016 uit de vastgestelde begroting 2015. De begroting 2015 gaf in het meerjarig perspectief reeds verschillen aan van € 808.000 op dit programma. - De mutaties in de kapitaallasten hebben een nadelig effect van € 10.000 op het programma Economie en Toerisme.

28

- De mutaties in de doorbelasting hebben een nadelig effect van € 59.000 op het Programma Economie en Toerisme. De wijzigingen in de doorbelasting zijn neutraal voor de gehele organisatie. Voor een algemene toelichting, zie paragraaf bedrijfsvoering. Ontwikkelingen Het verloop van de reserves en voorzieningen per programma is te vinden in het hoofdstuk overzichten: Overzicht reserves en voorzieningen. Details van de investeringen zijn te vinden in het hoofdstuk overzichten: Investeringsplan.

29


Onderwijs Alkmaar is een gemeente waar jongeren gezond, veilig en actief opgroeien, hun talenten ontwikkelen en een goed opleidingsniveau halen. Alkmaar bindt jongeren aan zich door een goede leef, leer- en werkomgeving te bieden

Wat willen we bereiken? Beleidsdoel A Het bieden van flankerende voorzieningen waardoor gebruik gemaakt kan worden van een passend onderwijsaanbod

Beleidsdoel B Alkmaar biedt een breed onderwijsaanbod dat aansluit bij de regionale arbeidsmarkt Het bevorderen van sociale en economische zelfredzaamheid bij volwassenen door taalachterstanden terug te dringen

Beleidsdoel C Het realiseren van een ononderbroken schoolcarrière van jongeren, afgesloten met minimaal de startkwalificatie Jongeren tot 23 jaar zonder startkwalificatie zo veel mogelijk in staat stellen een duurzame en passende plek op arbeidsmarkt te verwerven NB: Raakvlak met het programma Werk en Inkomen

Prestaties  Integraal Onderwijsbeleid  Voor- en vroegschoolse educatie  Brede school  Zomerschool  Uitvoering Convenant Veilige school  Behoud en versterking Hoger Onderwijs voor Alkmaar en de regio  Volwassenenonderwijs  Aanbieden van taal- en rekentrajecten basisvaardigheden voor volwassen inwoners met een taalachterstand  Stimuleren samenhangend taalaanbod van formele en informele educatie

Prestaties  Behalen van de door het Ministerie voorgeschreven taakstelling op de daling van het voortijdig schoolverlaten  Meer jongeren met een (zeer) beperkt arbeidsperspectief plaatsen in een baan d.m.v. Arbeid Advies Teams

Wat gaan we daarvoor doen? Prestaties  Verstrekken van leerlingenvervoer naar passende vormen van onderwijs  Kinderopvang  Integraal Kindcentrum

Toelichting/context programma Onderwijs: Alkmaar is een gemeente waar jongeren gezond, veilig en actief opgroeien, hun talenten ontwikkelen en een goed opleidingsniveau halen. De jeugd levert een belangrijke bijdrage aan de vitaliteit van de gemeente en haar wijken en kernen. De jongeren van nu zullen over een aantal jaren zelf aan het roer van onze gemeente staan en zij zullen ook zelf weer een nieuwe generatie jeugd voortbrengen. Alkmaar bindt jongeren aan zich door een goede leef, leer- en werkomgeving te bieden.

Beleidsdoel A: Het bieden van flankerende voorzieningen waardoor gebruik gemaakt kan worden van een passend onderwijsaanbod Wat gaan we daarvoor doen? Activiteiten: - Ieder schooljaar krijgen gemiddeld 360 kinderen een tegemoetkoming in de vervoerskosten op basis van de Verordening Leerlingenvervoer. Er is een vervoerscontract met Connexxion Taxi Services; - Toezicht en handhaving kinderopvang: o Op grond van de artikelen 1.61 en 1.62 en 2.19 en 2.20 uit de Wet kinderopvang en kwaliteitseisen peuterspeelzalen wordt het toezicht en handhaving uitgevoerd op de kindercentra, gastouderbureaus, gastouders en peuterspeelzalen. Behoud van de A-status in de ranking van het ministerie. o Prestatiegetallen:

30

-

Inspectie kinderdagverblijven, buitenschoolse opvang, Gastouderbureaus en peuterspeelzalen: 103 (Alkmaar, Schermer, Graft-De Rijp) Steekproef 5% van ca. 140 gastouders: 7 (Alkmaar, Schermer, Graft-De Rijp) Kinderopvang: De peuterspeelzalen gaan omgevormd worden naar peuteropvanggroepen (onder de Wet Kinderopvang en kwaliteitseisen peuterspeelzalen) met het uiteindelijke doel te komen tot Integrale Kindcentra. Opening van de nieuwe Brede school De Pauw in De Rijp begin 2016 (oplevering eind 2015).

Beleidsdoel B: Alkmaar biedt een breed onderwijsaanbod dat aansluit bij de regionale arbeidsmarkt. Het bevorderen van sociale en economische zelfredzaamheid bij volwassenen door taalachterstanden terug te dringen. Wat gaan we daarvoor doen? Activiteiten: - Ontwikkelen van integraal onderwijsbeleid waarin onderwijsachterstandenbeleid (OAB), voor- en vroegschoolse educatie (VVE), IKC-vorming, brede school en de aansluiting op passend onderwijs en jeugdhulp een plek krijgen; - Voor- en vroegschoolse educatie incl. stadsspecifieke afspraken: voorzien in een dekkend aanbod van intensieve taalprogramma’s (voor- en vroegschoolse educatie) en een doorgaande lijn van de voorschoolse periode naar de basisschool; - Uitvoering van de bestuursafspraken “Effectief benutten van VVE en extra leertijd voor jonge kinderen”; - De voor- en vroegschoolse educatie in de kernen Schermer en Graft-De Rijp verder uitrollen. De raming van het aantal kinderen dat toegeleid wordt naar VVE is 225; - Brede School: in Alkmaar zijn 19 brede basisscholen met een naschools activiteitenprogramma van kunst/cultuur, sport en recreatie passend bij de wijk of buurt waarin ze staan. Vijf brede scholen hebben een ouderkamer en een 6e is in oprichting; - Zomerschool: De Alkmaarse zomerschool biedt gedurende de zomervakantie twee weken extra leertijd aan kinderen van de basisschool. Het doel is het bevorderen van een succesvolle overstap naar het voortgezet onderwijs, waarbij veel aandacht wordt geschonken aan taal en rekenen - Veilige School: jaarlijks strategisch overleg op bestuurlijk en directieniveau m.b.t. het veilige school convenant; 2 x operationeel overleg met convenant partners (scholen, politie, OM) extra aandacht voor herkenning en aanpak radicalisering; - Behoud en versterking hoger onderwijs: met InHolland worden afspraken gemaakt over het behoud van hun technische opleidingen, doorlopende leerlijnen vanuit VO, ROC en hoger Onderwijs; - Het onderwijsaanbod wordt meer afgestemd op de vraag van het bedrijfsleven en sluit aan bij innovatieve technieken als biomassavergassing en andere groene energietechnieken; - Instandhouding taalklassen PO en VO: in Alkmaar worden taalklassen in stand gehouden voor kinderen van asielzoekers en neveninstromers. In het primair onderwijs zijn dat de Wissel en de Waaier. - Aanbieden van taal- en rekentrajecten basisvaardigheden voor volwassen inwoners met een taalachterstand. - Stimuleren samenhangend taalaanbod van formele en informele educatie Beleidsdoel C: Het realiseren van een ononderbroken schoolcarrière van jongeren, afgesloten met minimaal de startkwalificatie. Jongeren tot 23 jaar zonder startkwalificatie zo veel mogelijk in staat stellen een duurzame en passende plek op arbeidsmarkt te verwerven. Wat gaan we daarvoor doen? Activiteiten: - Leerplicht, kwalificatieplicht en Regionaal Meld- en Coördinatiepunt (RMC) - Het voorkomen van voortijdig schoolverlaten conform de doelstellingen uit het, met het Rijk afgesloten verlengde convenant, bestaande uit vier maatregelen: Plusvoorziening VO en MBO, Preventieve verzuimspreekuren, Verbeteren overstap VO/MBO en de overgang van school naar arbeidsmarkt voor kwetsbare jongeren verbeteren. - Uitvoering aanvullend plan van aanpak Kwetsbare jongeren; - Overgang van school naar arbeidsmarkt voor kwetsbare jongeren verbeteren door inzet van het Arbeids AdviesTeam

31

Effect/prestatie indicatoren

Norm

Streefwaarde 2016

Aantal schooluitval voortgezet onderwijs Prestatienorm VO (2012-2015): Nieuw convenant: en MBO Onderbouw: 1,0% - VO onderbouw: 1,0% Bovenbouw vmbo: 4,0% - bovenbouw vmbo: 4,0% Bovenbouw havo/vwo: 0,5% - bovenbouw havo/vwo: 0,5% Prestatienorm MBO (2012-2013; MBO 1: 22,5% 2013-2014; 2014-2015): MBO 2: 10% MBO 1: 32,5%; 27,5%; 22,5% MBO ¾: 2,75% MBO 2: 13,5%; 11,5%; 10% MBO ¾: 4,25%; 3,5%; 2,75% Toelichting: Scholen en gemeenten hebben in 2012 een convenant met het Rijk afgesloten en een nieuwe taakstelling meegekregen. 2015/2016 is een verlengingsjaar. .


Prog P06 Onderwijs (Bedragen x 1000)

Rekening 2014


Huisvesting en Voorzieningen Onderwijs Bredeschool Voortijdig schoolverlaten Jeugdzorg Jeugd en jongerenwerk Voorzieningen Educatie Voortijdig schoolverlaten Totaal lasten Huisvesting en Voorzieningen Onderwijs Bredeschool Voortijdig schoolverlaten Jeugdzorg Voorzieningen Educatie Voortijdig schoolverlaten Totaal baten Resultaat voor bestemming

13.460 3.251 1.011 3.726 608 0 0 0 22.056 1.617 1.877 653 819 0 0 0 4.966 17.090

0 0 0 0 0 1.982 3.242 961 6.185 0 0 0 0 23 2.534 594 3.151 3.034

0 0 0 0 0 2.433 4.622 1.696 8.751 0 0 0 0 23 3.964 594 4.581 4.170

0 0 0 0 0 2.398 4.624 1.703 8.725 0 0 0 0 23 3.964 594 4.581 4.144

0 0 0 0 0 2.401 4.625 1.709 8.735 0 0 0 0 23 3.964 594 4.581 4.154

0 0 0 0 0 2.403 4.626 1.713 8.742 0 0 0 0 23 3.964 594 4.581 4.161

Huisvesting en Voorzieningen Onderwijs Bredeschool Totaal dotatie reserve Huisvesting en Voorzieningen Onderwijs Jeugdzorg Jeugd en jongerenwerk Voorzieningen Educatie Totaal onttrekkingen reserve Totaal mutaties reserve

1.750 5 1.755 2.020 75 8 0 0 2.103 -348

0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

16.742

3.034

4.170

4.144

4.154

4.161


32

Toelichting De belangrijkst mutaties op dit programma zijn: - Het intensiveren van het beleid heeft een nadelig effect van € 198.000, dit wordt veroorzaakt door de volgende activiteiten: o Het aanstellen van een medewerker landelijk register kinderopvang en peuterspeelzalen (16 uur). o Het verhogen van de bijdrage aan taalklassen (kan niet meer uitgevoerd worden van de rijksbijdrage). De technische mutaties op dit programma zijn: - De begroting 2016 is gebaseerd op de jaarschijf 2016 uit de vastgestelde begroting 2015. De begroting 2015 gaf in het meerjarig perspectief reeds verschillen aan van € 20.000 op dit programma. - De mutaties in de doorbelasting hebben een nadelig effect van € 946.000 op het Programma Onderwijs. De wijzigingen in de doorbelasting zijn neutraal voor de gehele organisatie. Voor een algemene toelichting, zie paragraaf bedrijfsvoering. Ontwikkelingen Het verloop van de reserves en voorzieningen per programma is te vinden in het hoofdstuk overzichten: Overzicht reserves en voorzieningen. Details van de investeringen zijn te vinden in het hoofdstuk overzichten: Investeringsplan.

33


Cultuur, kunst en cultureel erfgoed Alkmaar de veelzijdige gemeente met een eigen karakteristiek en een cultuurhistorische uitstraling op nationaal niveau met een stimulerend kunst- en cultuurklimaat

Wat willen we bereiken? Beleidsdoel A Het behouden, benutten en versterken van de cultuurhistorische kwaliteit.  Het in stand houden van de cultuurhistorische en monumentale kwaliteit  Het meer benutten van deze kwaliteit in al zijn facetten ten gunste van de bewoner, bezoeker en ondernemer  Het meer versterken van de cultuurhistorische kwaliteit door in te spelen op nieuwe ontwikkelingen

Beleidsdoel B Inwoners nemen actief en/of passief deel aan een breed aanbod van culturele activiteiten en voorzieningen van goede kwaliteit

Beleidsdoel C Ruimte creëren voor vernieuwend, experimenteel en cultureel ondernemerschap

Prestaties  Harmonisatie cultuurbeleid nieuwe gemeente;  Handhaving kleinschalige culturele initiatieven, en waarderingssubsidies;  Bevorderen kleinkunst met een jaarlijks bedrag van € 75.000 en bevorderen amateurkunst met een eenmalig bedrag van € 100.000;  Samenwerken in concrete projecten met regiogemeenten op het gebied van cultuur om zo het vestigingsklimaat voor inwoners en bedrijven te versterken en om meer bezoekers naar de regio te krijgen;  Extra aandacht voor beeldende kunst door bijvoorbeeld de expositiemogelijkheden te vergroten, bij voorkeur in samenwerking met het bedrijfsleven;  Beeldende kunst van stad en dorpen met elkaar verbinden, gesteund dor een eenmalig bedrag van € 75.000;  Mogelijk maken en bevorderen van cultuurdeelname in wijken en dorpen;  In 2018 het 500 jarig jubileum van de Grote Sint Laurenskerk vieren en hier samen met omliggende gemeenten en de gemeente Amsterdam een happening van nationale allure maken, waar ook de stedelijke en regionale economie een toeristische impuls van kan krijgen;  Handhaven Fonds voor de jongerencultuur en inzetten voor talent dat zich laat zien.

Prestaties  Cultuur inzetten als belangrijke bijdrage aan de economische ontwikkeling van de stad;  Stimuleren van jongerencultuur door ruimte te creëren voor subculturen die Alkmaar nog aantrekkelijker voor inwoners aan het eind van het studie en hun intrede op de arbeidsmarkt;  De toeristische ontwikkeling van de stad verstreken door de inzet van culturele aanbod;  Belonen van cultureel ondernemerschap door die initiatieven positief tegemoet te treden en mogelijk te maken, zoals die van Hal 25 en Koel 310.

Wat gaan we daarvoor doen? Prestaties  Harmonisatie erfgoedbeleid nieuwe gemeente;  Restauratie-advies en subsidiëring;  Opwaardering archeologische verwachtingskaarten Schermer en Graft-De Rijp;  Uitvoering geven aan Erfgoedwet 2016;  Herbestemmen vrijkomend erfgoed;  Profileren cultuurhistorie en verbinden met cultuurtoerisme;  Opnemen cultuurhistorie en erfgoed in ruimtelijke ontwikkelingen;  Uitvoeren archeologisch en bouwhistorisch onderzoek en verwerken in verwachtingskaarten. Onderzoek draagt bij aan geschiedschrijving;  Voorbereiding Omgevingswet 2018;  Voorbereiding 500 jaar Grote Kerk (2018).

Toelichting/context programma Cultuur, kunst en cultureel erfgoed: De nadruk van het programma ligt op het gebied van cultuur en kunst op de instandhouding en versterking van de culturele infrastructuur en de vernieuwing van het culturele veld, ook door het stimuleren van nieuwe initiatieven door instellingen en ondernemers. In het begrotingsjaar wordt de huisvesting van Filmhuis Alkmaar en Poppodium Victorie feitelijk gerealiseerd.

34

Binnen het programma ligt daarnaast veel nadruk op erfgoed en cultuurhistorie. Conform de afspraak in het coalitieakkoord dat er bereidheid is om extra geld uit te trekken voor bescherming van het erfgoed worden middelen beschikbaar gesteld bij de harmonisatie van het beleid. Dit betreft o.a. wettelijk verplichte taken en stimulering van restauraties. Dit wordt opgenomen in de vast te stellen nieuwe nota Erfgoed. Voor de uitvoering van wettelijke taken in Graft de Rijp en Schermer worden in 2015/2016 o.a. een archeologische beleid- en verwachtingenkaart en een monumentenregister en -kaart opgesteld. Cultuurhistorie vertelt het verhaal van stad en land en draagt wezenlijk bij aan de identiteit, herkenbaarheid en de belevingswereld van de gemeente. Het erfgoed vormt het fundament van het geheugen van onze samenleving, het vormt de bouwstenen waarmee we het verhaal van stad en land kunnen vertellen. Beleefbaar erfgoed zorgt voor een aantrekkelijk Alkmaar met historische allure en sfeer. Een mooi en succesvol voorbeeld hiervan is het Land van Leeghwater. Om dit te kunnen realiseren is het belangrijk monumentale, archeologische en (historisch)landschappelijke waarden in stand te houden en te integreren in nieuwe ontwikkelingen zodat deze behouden blijven voor de toekomst en als ingrediënten kunnen dienen voor het cultuurtoerisme en draagt dus positief bij aan citymarketing. Daarnaast krijgt de fusie tussen Alkmaar, Schermer en Graft-De Rijp meer en meer gestalte door geïntegreerd beleid. Er wordt meer ingezet op de samenwerking tussen cultuur en ondernemers om van Alkmaar een nog aantrekkelijkere gemeente te maken en met op samenwerking met de regiogemeenten voor een krachtige regio voor de eigen bewoners en bezoekers en toeristen. Wat willen we bereiken? Alkmaar is een veelzijdige gemeente met een eigen karakteristiek en een cultuurhistorische uitstraling op nationaal niveau met een stimulerend kunst- en cultuurklimaat, waardoor ook een aantrekkelijk ondernemingsklimaat ontstaat. Inwoners en bezoekers nemen actief en/of passief deel aan culturele, kunstzinnige en erfgoed activiteiten en maken daarvan gebruik voor talentontwikkeling. Door het aanbieden van een goede basisinfrastructuur is er een laagdrempelig en kwalitatief hoogwaardig aanbod van een groot aantal culturele voorzieningen en een rijke variëteit aan erfgoed.

Beleidsdoel A: Het behouden, benutten en versterken van de cultuurhistorische kwaliteit:  Het in stand houden van de cultuurhistorische en monumentale kwaliteit  Het benutten van deze kwaliteit in al zijn facetten ten gunste van de bewoner, bezoeker en ondernemer  Het versterken van de cultuurhistorische kwaliteit door in te spelen op nieuwe ontwikkelingen Wat gaan we daarvoor doen? Activiteiten: 1. Harmonisatie beleid Alkmaar, Graft-De Rijp en Schermer; 2. Opwaardering archeologische verwachtingskaarten Schermer en Graft-De Rijp; 3. Vergunning- en subsidieverlening, restauratie-advies en handhaving; 4. Uitvoering geven aan erfgoedwet 2016; 5. Herbestemming; 6. Profilering cultuurhistorie en erfgoed en verbinden met cultuurtoerisme; 7. Opnemen cultuurhistorie en erfgoed in ruimtelijke ontwikkelingen; 8. Onderzoek t.b.v. geschiedschrijving; 9. Archeologische opgravingen en archeologische verwachtingskaart; 10. Bouwhistorisch onderzoek en bouwhistorische verwachtingskaart; 11. Voorbereiden op Omgevingswet 2018; 12. Voorbereiding 500 jaar Grote Kerk Alkmaar (2018); 13. Verminderen van regeldruk en overbodige bureaucratie voor burgers en ondernemers.

Ad 1:

Op basis van een cultuurhistorie en erfgoedinventarisatie (opgesteld in 2014 in het kader van de fusie), de uitkomst van publieke erfgoedbijeenkomsten en de wettelijke verplichtingen opgelegd door het Rijk wordt nieuw erfgoedbeleid geformuleerd dat uiterlijk 1 januari 2017 is vastgesteld. Het streven is dit zo spoedig mogelijk te doen; zo wordt eind 2015 de subsidieregeling geharmoniseerd. Hierbij moet ook worden geanticipeerd op de nieuwe Erfgoedwet die thans in voorbereiding is. De inventarisatie schetst de karakteristiek en identiteit van de verschillende gebieden, wat ook van belang is in het kader van gebiedsgerichte citymarketing. Deze informatie wordt gebruikt voor de integratie van cultuurhistorie in het ruimtelijk beleid en integratie in initiatieven. De beleidsstukken zijn vergeleken, er is een weerslag opgenomen van interviews met de belangrijkste hoofdrolspelers en een interne klankbordgroep. De 35

informatie wordt omgewerkt in ruimtelijke data en wordt samengevoegd met de al aanwezige kaarten van de gemeente Alkmaar zoals de bouwhistorische verwachtingskaart, monumentenkaart en de archeologische verwachtingskaart. Deze kaarten worden ondertussen actueel gehouden zodat initiatiefnemers in een oogopslag kunnen zien wat hun verplichtingen zijn op erfgoedgebied. In het nieuwe beleid wordt ook een visie op religieus erfgoed opgenomen, waarbij het streven is om bij herschikking van het gebouwenbestand vooral de niet monumentale gebouwen te herbestemmen en de monumentale gebouwen hun religieuze bestemming te laten behouden. Ad 2:

De archeologische beleidskaarten van de voormalige gemeenten Schermer en Graft-De Rijp (opgesteld in 2007, vastgesteld 2009) zijn nog te grofmazig, waardoor er geregeld uit hoofde van de bestemmingsplanprocedures onnodige archeologische verplichtingen zijn voorgeschreven ten aanzien van een rapportage van vooronderzoek. Om lasten en kosten voor aanvragers (en lasten voor de gemeente) te besparen is het nodig de kaarten kritisch te analyseren en archeologische verwachtingsgebieden meer in detail aan te geven.

Ad 3:

In stand houden van de cultuurhistorische en monumentale kwaliteit door restauratieadvies, subsidieverlening t.b.v. beschermd erfgoed, verlenen en handhaven van vergunningen. Beheer van monumentenregister en archeologisch vondsten depot. Een hoge cultuurhistorische kwaliteit schept een positief vestigingsklimaat (wonen en werken), heeft toeristische aantrekkingskracht en geeft identiteit. Het is daarmee een belangrijke pijler voor de lokale economie. Zodra de subsidieregels van kracht zijn voor het hele grondgebied, wordt ook in Graft-De Rijp en Schermer hieraan uitvoering geven om de monumentale kwaliteit te waarborgen.

Ad 4:

Met ingang van de Erfgoedwet begin 2016 gaat een instandhoudingsplicht van kracht voor monumenteneigenaren. Hierop kan en zal vanaf dan worden gehandhaafd. De Erfgoedwet vervangt de Monumentenwet.

Ad 5:

Hergebruik of herbestemmen van monumenten/erfgoed heeft in Nederland al jaren veel aandacht, want er komen en staan verschillende monumentale en (beeldbepalende) gebouwen leeg. Hergebruik is dé garantie voor hun voortbestaan en dit vastgoed draagt bij aan (behoud van) de identiteit en eigenheid van Alkmaar.

Ad 6:

Er worden veel prestaties geleverd op het gebied van promotie en de verbinding van cultuurhistorie, erfgoed en toerisme. Dit gebeurt op veel vlakken: 



   





Ad 7:

Erfgoededucatie: er wordt input en medewerking geleverd aan publicaties, lesbrieven, leskist en activiteiten voor scholen) of aan instellingen die zich hiermee bezighouden (bijvoorbeeld Museum In ’t Houten Huis, Stedelijk Museum Alkmaar). Profileren van erfgoed via publicaties zoals Rapporten Alkmaarse Monumentenzorg en Archeologie, artikelen, Nieuwsbrief. Zo resulteert het bouwhistorisch onderzoek van de Grote Kerk uit 2013-14 in een publicatie. Deelname aan de Open Monumentendag en Open Archeologiedagen en promotionele activiteiten daaromheen. Proactief delen van bevindingen via pers/website/Social Media van ontwikkelingen en ontdekkingen. Samenwerking met historische partners (bijv. Alkmaars Historisch Café organiseert activiteiten en lezingenreeks 6 x per jaar). Bijdragen aan en faciliteren van initiatieven op het gebied van citymarketing, ter versterking van het economisch klimaat. De verschillende historische kernen, structuren en landschappen die we rijk zijn en ieder hun eigen unieke identiteit bezitten optimaal benutten als het gaat om toeristisch potentieel en daarin kansen en samenwerkingsverbanden zoeken. Land van Leeghwater is hier een mooi voorbeeld van hoe de identiteit van het gebied sterk samenhangt met de cultuurhistorie. Onder deze noemer werkt de gemeente in het buitengebied samen met ondernemers en stichtingen aan cultuurtoerisme. Kansen zoeken om regionale samenwerking aan te gaan ter versterking van cultuurhistorie t.b.v. het economisch klimaat. Het bevorderen van activiteiten die binnen het monumentale en landelijke decor van de gemeente hun podium vinden. Daartoe de bestaande cultuurhistorische elementen, zowel in stad, dorp als landschap, optimaal benutten en onder de aandacht brengen. Het voordragen op de lijst immaterieel erfgoed van het Kaasdragersgilde en het 8 Oktoberfeest.

Cultuurhistorie en erfgoed versterken door opname in (ruimtelijke) planontwikkelingen (Cultuurhistorische waardestelling door onder andere bouwhistorisch, archeologisch en archief onderzoek, ervenstudies in 36

Schermer) en dit beleefbaar maken (bijv. archeologische vondsten zichtbaar maken in bestrating Wageweg en Paardenmarkt). Het cultuurhistorische erfgoed kan beter benut worden en het behoud van het erfgoed is meer dan zorgvuldige conservering. Ad 8:

De bewoningsgeschiedenis van de gemeente wordt niet geschreven op basis van één enkel project, maar wordt opgebouwd uit informatie uit meerdere samenhangende onderzoeken. Dat betreft niet alleen archeologische opgravingen (in elkaars nabijheid of met vondsten uit dezelfde tijd) maar ook onderzoek van bouwhistorische, geologische, schriftelijke en andere bronnen. Monumentenzorg en archeologie houden zich bezig met de integratie van de gegevens uit verschillende onderzoeken tot een samenhangende geschiedschrijving. Deze gebiedsbeschrijving dient weer als input voor de verwachtingskaarten.

Ad 9:

Het streven is om archeologische waarden in de bodem te behouden voor het nageslacht. Vanwege de hoge ontwikkelingsdynamiek is dit lang niet altijd mogelijk en dan wordt gekozen voor behoud door middel van een opgraving. Bij de voorbereiding van plannen die de bodem verstoren, is in veel gevallen archeologisch (voor)onderzoek verplicht. Door het archeologisch onderzoek (opgraven en synthese) dat in de gemeente Alkmaar continu wordt verricht en de kennis die dat oplevert, kan de administratieve regeldruk voor initiatiefnemers beperkt worden. Dit doordat deze gegevens de verwachtingskaart actueel houdt en door het uitsluiten van gebieden waar archeologische verplichtingen van kracht zijn. Door de verwachtingskaart en de bijbehorende onderzoeksagenda actueel te houden kunnen gebieden worden uitgesloten waar tot nog toe archeologische verplichtingen van kracht zijn. Zie ook ad 2.

Ad 10:

Door de bouwhistorische verwachtingskaart kan sneller en adequater worden ingesprongen op potentieel verlies van cultuurhistorische waarden in de historische binnenstad. Het doel is d.m.v. onderzoek de waarden vast te leggen en indien mogelijk mee te nemen in de planontwikkeling. Bouwhistorisch onderzoek draagt samen met archeologische onderzoek bij aan inzicht in de ontwikkelingsgeschiedenis van de gebouwde omgeving. Dit inzicht kan worden ingezet als inspiratie voor zorgvuldige transformatie van monumenten en de stad. Het waardenstellend vooronderzoek op basis van bouwhistorische kennis wordt uitgevoerd bij grote interventies en herbestemming van monumenten. En is een instrument om de eigenaar inzicht te geven in de monumentale waarden en een helder toetsingskader te scheppen.

Ad 11:

In 2018 gaat de Omgevingswet van kracht. Deze wet verplicht gemeenten o.a. tot het opstellen van een Omgevingsvisie gericht op cultuurhistorie. Het is voor een grote erfgoedgemeente als Alkmaar van belang om daarop voorbereid te zijn. De komende jaren zal daarom worden gewerkt aan het opstellen van deze Omgevingsvisie.

Ad 12:

In 2018 bestaat de Grote St. Laurenskerk 500 jaar. Naast het organiseren van culturele en cultuurhistorische evenementen en festiviteiten is het een mooie kans om erfgoedpromotie en -educatie aan te wenden. Het is een uitgelezen moment om Alkmaar in haar omgeving te profileren als Erfgoedstad met de Grote Kerk, Alkmaars grootste monument, als baken. Festiviteiten en het overbrengen van historische feiten over het kerkgebouw kunnen prima samengaan. De archeologische en bouwhistorische onderzoeken bieden hiervoor een goede basis.

Ad 13:

Zo veel mogelijk wordt dit meegewogen bij het behandelen van vergunningen subsidieaanvragen. Dit wordt gedaan door intensief vooroverleg met de aanvrager. Door het bouwhistorisch en archeologisch onderzoek (opgraven en synthese) dat in de gemeente Alkmaar continu wordt verricht en de kennis die dat oplevert, kan de administratieve regeldruk voor initiatiefnemers beperkt worden.

Relevant beleid: - Wet archeologische monumentenzorg - Erfgoedwet per januari 2016 (voorheen Monumentenwet)Beleidsnota cultuurhistorie “authentiek door dynamiek” 2009-2019 - Beleidsnota archeologie Graft-De Rijp en Schermer 2009 - Cultuurnota Graft-De Rijp, vol van cultuur en historie - Cultuurnota Schermer - Strategienota Land van Leeghwater

37

Beleidsdoel B: inwoners nemen actief en/of passief deel aan een breed aanbod van culturele activiteiten en voorzieningen van goede kwaliteit Wat gaan we daarvoor doen? Activiteiten: 1. Harmonisatie cultuurbeleid nieuwe gemeente; 2. Handhaving kleinschalige culturele initiatieven, en waarderingssubsidies; 3. Bevorderen kleinkunst met een jaarlijks bedrag van € 75.000 en bevorderen amateurkunst met een eenmalig bedrag van € 100.000; 4. Samenwerken in concrete projecten met regiogemeenten op het gebied van cultuur om zo het vestigingsklimaat voor inwoners en bedrijven te versterken en om meer bezoekers naar de regio te krijgen; 5. Extra aandacht voor beeldende kunst door bijvoorbeeld de expositiemogelijkheden te vergroten, bij voorkeur in samenwerking met het bedrijfsleven; 6. Beeldende kunst van stad en dorpen met elkaar verbinden, gesteund dor een eenmalig bedrag van € 75.000; 7. Mogelijk maken en bevorderen van cultuurdeelname in wijken en dorpen; 8. In 2018 het 500 jarig jubileum van de Grote Sint Laurenskerk vieren en hier samen met omliggende gemeenten en de gemeente Amsterdam een happening van nationale allure maken, waar ook de stedelijke en regionale economie een toeristische impuls van kan krijgen; 9. Handhaven Fonds voor de jongerencultuur en inzetten voor talent dat zich laat zien. Wat gaan we daarvoor doen? Ad 1:

Harmonisatie cultuurbeleid nieuwe gemeente. In 2015 wordt de nota Cultuur zonder grenzen 2.0 verder uitgevoerd en wordt de grondslag gelegd voor de nota Cultuur voor de fusiegemeente. Daarmee krijgt het cultuurbeleid van Schermer en Graft-De Rijp een belangrijke plaats in de fusiegemeente.

Ad 2:

Handhaving kleinschalige culturele initiatieven, en waarderingssubsidies. In de cultuurnota 2016 wordt ingezet op kleinschalige initiatieven en waarderingssubsidies door deze te faciliteren en waar nodig te ondersteunen. Waarderingssubsidies houden een vaste plaats in het nieuwe subsidiebeleid.

Ad 3:

Bevorderen kleinkunst met een jaarlijks bedrag van € 75.000 en bevorderen amateurkunst met een eenmalig bedrag van € 100.000. Kleinkunst krijgt een vast plaats in Alkmaar door het faciliteren van podia en het aanmoedigen van activiteiten. In de cultuurnota 2016 wordt daarvoor een plan ontwikkeld.

Ad 4:

Samenwerken in concrete projecten met regiogemeenten op het gebied van cultuur om zo het vestigingsklimaat voor inwoners en bedrijven te versterken en om meer bezoekers naar de regio te krijgen. Vooral met de aangrenzende gemeenten als Bergen en Heiloo wordt nagegaan waar samenwerking leidt tot verbetering van het culturele aanbod en betere bezoekersvoorzieningen. Er wordt nader onderzocht of het regionale Taqa-cultuurfonds kan worden opgevolgd door een regionaal, eventueel revolverend cultuurfonds.

Ad 5:

Extra aandacht voor beeldende kunst door bijvoorbeeld de expositiemogelijkheden te vergroten, bij voorkeur in samenwerking met het bedrijfsleven. Het nemen van initiatieven voor (tijdelijke) expositieruimten wordt gestimuleerd door faciliteiten als vrijstellingen en ontheffingen en zo nodig ondersteuning. Daartoe zullen (culturele) ondernemers, instellingen voor beeldende kunst, als Kunstuitleen en Grafisch Atelier en beeldend kunstenaar nadrukkelijk worden gevraagd voorstellen te doen.

Ad 6:

Beeldende kunst van stad en dorpen met elkaar verbinden, gesteund dor een eenmalig bedrag van € 75.000. De cultuurnota 2016 geeft met een plan afzonderlijk aandacht aan de beeldende kunst in de overgang van stad naar land, die de verbinding tussen beide gebieden versterkt. De besteding van het eenmalige bedrag van € 75.000 is onderdeel van dit plan.

Ad 7:

Mogelijk maken en bevorderen van cultuurdeelname in wijken en dorpen. 38

Bij cultuureducatie, talentontwikkeling en bij accommodatiebeleid wordt ingezet op de deelname in dorpen en wijken. Dat betekent dat voorzieningen in stand moeten blijven en verbeterd. Voorbeelden zijn Zomer in de Mare, de bibliotheekvoorzieningen in dorpen en wijken en de Groene Zwaan in Graft-De Rijp. Ad 8:

In 2018 het 500 jarig jubileum van de Grote Sint Laurenskerk vieren en hier samen met omliggende gemeenten en de gemeente Amsterdam een happening van nationale allure maken, waar ook de stedelijke en regionale economie een toeristische impuls van kan krijgen. Samen met bedrijfsleven, instellingen en verenigingen wordt in 2015 een begin gemaakt met een regieorganisatie en een programma-opzet met activiteiten voor alle inwoners van de regio Alkmaar met als onderdeel een aanbod op (inter)nationaal niveau.

Ad 9:

Handhaven Fonds voor de jongerencultuur en inzetten voor talent dat zich laat zien. Het beleid voor talentontwikkeling geeft jongeren, die met hulp van dit fonds hun talent ontwikkelen, extra kansen door het faciliteren bij het optreden. Waar mogelijk wordt hun verdere ontwikkeling binnen de mogelijkheden van Alkmaar ondersteund.

Relevant beleid: - Beleidsnota cultuur zonder grenzen 2.0 - Cultuurnota Graft-De Rijp, vol van cultuur en historie - Cultuurnota Schermer Beleidsdoel C: Alkmaar is aantrekkelijk voor initiatiefnemers en ondernemers uit de culturele en creatieve sector Wat gaan we daarvoor doen? Activiteiten: 1. Cultuur inzetten als belangrijke bijdrage aan de economische ontwikkeling van de stad; 2. Stimuleren van jongerencultuur door ruimte te creëren voor subculturen die Alkmaar nog aantrekkelijker voor inwoners aan het eind van het studie en hun intrede op de arbeidsmarkt; 3. De toeristische ontwikkeling van de stad versterken door de inzet van culturele aanbod; 4. Belonen van cultureel ondernemerschap door die initiatieven positief tegemoet te treden en mogelijk te maken, zoals die van Hal 25 en Koel 310. Ad 1:

Cultuur inzetten als belangrijke bijdrage aan de economische ontwikkeling van de stad. Cultuur maakt onderdeel uit van het programma Economie. In de cultuurnota 2016 is de bijdrage van cultuur aan de economie van Alkmaar de basis voor de komende jaren.

Ad 2:

Stimuleren van jongerencultuur door ruimte te creëren voor subculturen die Alkmaar nog aantrekkelijker voor inwoners aan het eind van het studie en hun intrede op de arbeidsmarkt. De gemeente stimuleert initiatieven die leiden tot de ontwikkelingen van een subcultuur die een aanvulling vormt voor het aanbod in Alkmaar. De ondersteuning van het Alkmaars Nachtgenootschap met de Nachtburgemeester als zichtbaar icoon is daar een voorbeeld van.

Ad 3:

De toeristische ontwikkeling van de stad versterken door de inzet van culturele aanbod. Er wordt samenwerking gezocht met Alkmaar Marketing, VVV en het toerisme om het culturele aanbod verder te integreren met Alkmaarse mogelijkheden voor toerisme. Met het thema ‘Old Holland’ kunnen toeristen uit Amsterdam worden bereikt, zodat zij een bezoek brengen aan de regio Alkmaar.

Ad 4:

Belonen van cultureel ondernemerschap door die initiatieven positief tegemoet te treden en mogelijk te maken, zoals die van Hal 25 en Koel 310. Nieuwe initiatieven van culturele ondernemers krijgen binnen de gemeente een eigen accounthouder, zodat zij op zo kort mogelijk termijn de nodige vergunningen en ontheffingen krijgen en zo nodig ondersteuning. Bestaande initiatieven houden de aandacht, zodat zijn hun exploitatie op een goede wijze kunnen voortzetten.

39


Prog P07 Cultuur, kunst en cultureel erfgoed Rekening (Bedragen x 1000) 2014


Cultuur en kunst Stedelijk Museum Theater De Vest en Grote Kerk Monumentenzorg en Archeologie Regionaal historisch centrum Totaal lasten Cultuur en kunst Monumentenzorg en Archeologie Totaal baten Resultaat voor bestemming

6.577 3.357 5.358 1.355 809 17.456 35 6 41 17.415

12.959 0 0 1.406 852 15.217 39 3 42 15.175

13.839 0 0 1.734 852 16.425 0 3 3 16.422

13.350 0 0 1.647 852 15.849 0 3 3 15.846

12.965 0 0 1.628 852 15.445 0 3 3 15.442

12.967 0 0 1.632 852 15.450 0 3 3 15.447

Cultuur en kunst Totaal dotatie reserve Cultuur en kunst Stedelijk Museum Theater De Vest en Grote Kerk Monumentenzorg en Archeologie Totaal onttrekkingen reserve Totaal mutaties reserve

2 2 695 407 1.341 3 2.446 -2.444

0 0 385 0 0 0 385 -385

0 0 930 0 0 0 930 -930

0 0 464 0 0 0 464 -464

0 0 271 0 0 0 271 -271

0 0 166 0 0 0 166 -166


14.971

14.790

15.492

15.382

15.171

15.282

Toelichting De belangrijkste beleidsmatige mutaties op dit programma zijn: - In de eerste begrotingswijziging 2015 is een stelpost “cao ontwikkeling” opgenomen. In lijn met het trapje op trapje af principe wordt het beschikbare budget hiervan voor het museum en de Vest opgehoogd met € 66.000 - In het coalitieakkoord is extra budget voor twee maatregelen beschikbaar gesteld die samen zorgen voor een nadelig effect van € 350.000: - Extra middelen voor de bescherming van erfgoed beschikbaar stellen - Het toetsen van bouwaanvragen bij monumenten in Graf-De-Rijp en Schermer - Het intensiveren van beleid zorgt voor een nadelig effect van € 207.000 op het programma Cultuur, kunst en cultureel erfgoed. Dit wordt veroorzaakt door de volgende activiteiten: o Beheer en onderhoud collectie Stedelijk Museum Alkmaar o Uitvoering van het raadsbesluit i.v.m. subsidie filmhuis De technische mutaties op dit programma zijn: - De begroting 2016 is gebaseerd op de jaarschijf 2016 uit de vastgestelde begroting 2015. De begroting 2015 gaf in het meerjarig perspectief reeds verschillen aan van € 75.000 op dit programma. - De mutaties in de doorbelasting hebben een nadelig effect van € 237.000 op het Programma Cultuur, kunst en cultureel erfgoed. De wijzigingen in de doorbelasting zijn neutraal voor de gehele organisatie. Voor een algemene toelichting, zie paragraaf bedrijfsvoering.

Ontwikkelingen Het verloop van de reserves en voorzieningen per programma is te vinden in het hoofdstuk overzichten: Overzicht reserves en voorzieningen. Details van de investeringen zijn te vinden in het hoofdstuk overzichten: Investeringsplan. 40


Sport Sport is aanjager voor een vitale Alkmaarse samenleving en draagt bij aan de economische en maatschappelijke ontwikkeling van de stad. Sport leeft in Alkmaar. Alkmaarders kunnen actief en/of passief participeren in de samenleving via sport, maken hierbij gebruik van voorzieningen en hebben een gezonde leefstijl

Wat willen we bereiken? Beleidsdoel A: Sport en Participatie Meer Alkmaarders nemen actief (of passief) deel aan sporten beweegactiviteiten en hebben een gezonde leefstijl

Beleidsdoel B: Alkmaar Sportstad Alkmaar positioneren als Sportstad, conform de toekomstvisie Alkmaars Startsignaal

Alkmaarders doen dit in/op kwalitatief hoogwaardige en veilige accommodaties tegen betaalbare tarieven

Wat gaan we daarvoor doen? Prestaties  Exploiteren en innoveren van de Alkmaarse sportaccommodaties en sportvoorzieningen door middel van prestatie- en subsidieafspraken met Alkmaar Sport NV  Faciliteren en gerichte invulling geven aan de sportstimulering door middel van prestatie- en subsidieafspraken o.a. met Alkmaar Sport NV  Bevorderen van een gezonde leefstijl afgestemd op het lokaal gezondheidsbeleid

Prestaties Uitwerken van “Alkmaars Startsignaal” op het gebied van:  Talentontwikkeling: stimuleren en faciliteren van talentontwikkeling in regionale trainingscentra en bij verenigingen  Recreatiesport: vergroten van economische spin-off uit de recreatiesport en sportevenementen  Maatschappelijke rol van sport: het met behulp van vitale sportverenigingen en –ondernemingen aanpakken van maatschappelijke vraagstukken  Netwerkvorming: het stimuleren van samenwerking tussen sportsector en ondernemers en tussen gemeenten

Toelichting/context programma Sport: Waar Alkmaars Startsignaal zich richt op de langere termijn, zijn in het uitvoeringsprogramma Alkmaar Sportstad de lange termijndoelstellingen vertaald in een uitvoeringsprogramma gericht op de korte en middellange termijn. Dit jaar wordt het uitvoeringsprogramma van de afgelopen jaren geëvalueerd. Aandacht blijft uitgaan naar de verhoging van sportparticipatie door het stimuleren van de breedtesport (inclusief het bewegen van ouderen), verbeteren van accommodaties en voorzieningen en de afstemming tussen accommodatiebeleid en sportstimulering te versterken. Het ondersteunen van talenten en de Regionale TrainingsCentra (RTC) draagt bij aan sportbeleving in de stad. Om de maatschappelijke rol van sport te versterken werken vitale sportverenigingen en –organisaties samen met zorgen welzijnsaanbieders om zelfredzaamheid, eigen kracht, (arbeids)participatie en gezondheid van Alkmaarders te bevorderen. De herindeling van Alkmaar, Schermer en Graft-De Rijp krijgt verder gestalte door het accommodatiebeleid te integreren, het beleid en de subsidieregels te harmoniseren.

41

Beleidsdoel A: Sport en Participatie Meer Alkmaarders nemen actief (of passief) deel aan sporten beweegactiviteiten en hebben een gezonde leefstijl. Alkmaarders doen dit in/op kwalitatief hoogwaardige en veilige accommodaties tegen betaalbare tarieven. Wat gaan we daarvoor doen? Activiteiten:   

    

Opstellen prestatieplan en subsidiering van Alkmaar Sport NV Op peil houden en waar mogelijk verbeteren van de kwaliteit van de accommodaties Afstemming en samenwerking in de regio op het gebied van accommodatiebeleid, waaronder o onderzoek met regionale gemeenten naar de toekomst van onze zwembaden in regionaal perspectief o tweede fase onderzoek naar toekomstig gebruik en exploitatie van onze accommodaties en toegankelijkheid voor mensen met gebreken Ontwikkeling Vaart (DFS terrein) voor vernieuwende sporttoepassingen - in combinatie met woningen- vrije kavels. Gerichte inzet van het jeugdsportfonds en vouchersysteem Stadspas Subsidiëren van sportstimuleringsactiviteiten in wijken en op scholen met specifieke aandacht voor jeugd en ouderen Inzetten van combinatiefunctionarissen sport en buurtsportcoaches inclusief inzet verenigingsondersteuning Subsidiëren van sportverenigingen via een deelregeling sport.

Beleidsdoel B: Alkmaar Sportstad Alkmaar positioneren als Sportstad, conform de toekomstvisie Alkmaars Startsignaal Wat gaan we daarvoor doen? Algemeen: de gevolgen van de besluitvorming m.b.t. de bezuinigingen op sport voor alle beleidsvelden en contracten worden de komende tijd uitgewerkt. Op basis van deze uitwerking zal het activiteitenoverzicht worden bijgesteld. Activiteiten:  Evaluatie sportbeleid Talentontwikkeling:  Subsidiëren van ondersteuning aan talenten, hun verenigingen en/of de Regionale Trainingscentra (RTC) in Alkmaar via het Topsportloket Alkmaar  Met cofinanciering van sportbonden inzetten van combinatiefunctionarissen bij RTC’s  Realiseren van 10 RTC’s ondersteund door hun bond en het aangaan van sponsorcontracten met de RTC’s  Faciliteren van een (inter)nationaal (jeugd)evenement bij minimaal één RTC sport Recreatiesport:  Promotie van ontwikkelde recreatieve routes, apps en activiteiten in samenwerking met ondernemers en organisaties.  Koppelen van sportrecreatieve mogelijkheden van (regio) Alkmaar aan city- en gebiedsmarketing activiteiten.  Verbeteren en versterken van kanorecreatieve routes en hierbij passende wateractiviteiten. Maatschappelijke rol van sport:  Vitale verenigingen en ondernemingen stimuleren om hun maatschappelijke functie te versterken in samenwerking met maatschappelijke en/of zorgorganisaties.  Continueren van succesvolle programma’s met de partners  De inzet van citytrainers in buurten en wijken stimuleren  Het faciliteren van nieuwe initiatieven van maatschappelijke partners zoals Le Champion en AZ Netwerkvorming:  Organisatie van een netwerkbijeenkomsten voor sportpartners en ondernemers  Vorm en inhoud geven aan regionale bestuurlijke sportoverleggen

42

Effect/prestatie indicatoren

Norm

Streefwaarde 2016

% inwoners >18 dat aan sport doet (en voldoet aan de Nederlandse norm gezond bewegen) (basis I&O research 2014)

64 %

65%

% tevredenheid bezoekers sportaccommodaties

80%

80%

% inwoners dat lid is van een Sportvereniging (Cijfers NOC&NSF)

55% jeugd, 22% volwassenen

55% jeugd, 22% volwassenen

% inwoners dat sport (minimaal 12 keer per jaar) (I&O research)

68%

69%

IJsbaan (recreatieve bezoekers) Zwembaden 10

IJsbaan … zwembaden ….

Totaal aantal bezoekers (gemeentelijke) sportaccommodaties Door sportbond erkend Regionaal Trainings Centrum in Alkmaar

Toelichting: Dit jaar wordt onderzoek gedaan naar de Alkmaarse sportparticipatie. De bezoekersaantallen geven het totaal van de beide zwembaden Hoornse Vaart en de Hout weer. Het betreft daarbij de som van de doelgroepen: recreatiezwemmers, scholen en verenigingen.

Relevant beleid: - Alkmaars startsignaal: Toekomstvisie sport Alkmaar - Aanvullende verklaring Combinatiefuncties sport en cultuur - Deelsubsidieregeling sport gemeente Alkmaar - Algemene subsidieverordening Graft-De Rijp en nota subsidiecriteria Graft-De Rijp - Beleidsregel Sportbeoefening en –bevordering gemeente Schermer


Prog P08 Sport (Bedragen x 1000)

Rekening 2014


Sport en recreatie Sport Totaal lasten Sport en recreatie Sport Totaal baten Resultaat voor bestemming

2.922 7.790 10.712 17 12 29 10.683

9.196 282 9.478 1 16 -17 9.461

9.159 -19 9.140 0 0 0 9.140

8.957 -20 8.937 0 0 0 8.937

8.959 -22 8.937 0 0 0 8.937

8.960 -23 8.937 0 0 0 8.937

Totaal dotatie reserve Sport en recreatie Sport Totaal onttrekkingen reserve Totaal mutaties reserve

0 607 1.118 1.725 -1.725

0 0 0 0 0

0 0 215 215 -215

0 0 0 0 0

0 0 0 0 0

0 0 0 0 0

8.958

9.461

8.925

8.937

8.937

8.937


Toelichting De belangrijkste beleidsmatige mutaties op dit programma zijn: - In de eerste begrotingswijziging 2015 is een technische wijziging in verband met het uitvlechten van het sportbedrijf en het gebouwen beheer gedaan. Dit zorgt voor een nadelig effect van € 247.000 op het programma Sport. Verder is

43

er een stelpost cao ontwikkeling 2015 voor de bedrijven. In lijn met het principe trapje op trapje af wordt het budget van het sportbedrijf met € 70.000 opgehoogd. - In de eerste bezuinigingsronde is een bezuiniging “minimaliseren Sportprogramma” opgenomen, dit zorgt voor een voordelig effect van € 650.000 op het programma Sport. - Het overhevelen van budget van het programma Ruimtelijke Ontwikkeling en Wonen naar Sport, het gaat om de budgetten De Oosterveen, De Pauw, West-Graftdijk, Ruitersportterrein en Sportcomplexen. Dit geeft een nadelig effect van € 184.000 op het programma Sport. - Effecten uit de begroting 2015 die een nadelig effect van € 62.000 op het programma Sport hebben. De technische mutaties op dit programma zijn: - De begroting 2016 is gebaseerd op de jaarschijf 2016 uit de vastgestelde begroting 2015. De begroting 2015 gaf in het meerjarig perspectief reeds verschillen aan van € 131.000 op dit programma.


44

II.1.9

Maatschappelijke ondersteuning


Mensen zijn zelfredzaam en verbonden met de samenleving: ze doen mee. Kinderen krijgen de kans op te groeien tot zulke zelfredzame burgers.

Doel “Inclusieve Samenleving”

In een inclusieve samenleving telt iedereen mee. Iedere burger kan op zijn/haar eigen manier een bijdrage leveren aan de maatschappij;

Doel “Ondersteuning”

Ondersteuning van kwetsbare burgers en hun netwerken, (mede) gericht op maatschappelijke deelname, inzet van hun competenties en gezond en veilig opgroeiende kinderen.

Beleidsdoel A  Burgers, jong en oud, hebben een gezonde leefstijl, waarmee het beroep op zorg en dienstverlening draaglijk blijft  Kinderen groeien gezond en veilig op en ontwikkelen zich tot burgers die kunnen meedoen.

Beleidsdoelen B  Burgers (jong en oud) staan elkaar naar vermogen bij; hun organisaties treffen voorzieningen om meedoen zo lang mogelijk te garanderen, ook als zich ondersteuningsvragen voordoen;  Burgers maken deel uit van sociale netwerken waarbij actieve deelname en (vriendschappelijke) ondersteuning evident zijn;  Burgers kunnen desgewenst een beroep doen op algemene voorzieningen voor advies, informatie en ondersteuning  Burgers zijn in staat zich van een passend arrangement te voorzien ter ondersteuning van hun redzaamheid en maatschappelijke deelname

Beleidsdoel C  Burgers (jong en oud) met beperkingen zijn redzaam en kunnen deelnemen aan de samenleving dankzij een passend maatwerkarrangement.  Bij opvoeden/of opgroeiproblemen worden gezinnen met een maatwerk-oplossing geholpen de eigen kracht te herstellen.

45

Beleidsdoel D Beschermd wonen  Burgers met psychische of psychosociale problemen wonen in een beschermde omgeving van waaruit zij deelnemen aan de samenleving Opvang/OGGZ  Kwetsbare burgers, die de thuissituatie hebben verlaten en niet in staat zijn zich op eigen kracht te handhaven, zijn opgevangen Verslavingszorg  Burgers met een verslavingsprobleem hebben regie heroverd over hun eigen situatie en veroorzaken geen overlast Huiselijk geweld  Slachtoffers van huiselijk geweld zijn weerbaar en veilig in de eigen woonen leefsituatie Jeugdbescherming / jeugdreclassering  De leef- en leeromgeving van ontspoorde of in een onveilige situatie opgroeiende jeugd is weer hersteld. Betrokken jongeren herpakken zich

Wat gaan we daarvoor doen? Prestaties  Een gezonde leefstijl voorkomt een (onnodig) beroep op ondersteuning.

Prestaties  Cliëntondersteuning is structureel ingericht binnen de financiële kaders;  Vrijwilligers en hun organisaties zijn goed toegerust om hun dienstverlenende activiteiten te verrichten.  Mantelzorgers zijn goed gefaciliteerd door het inzetten van o.a. het mantelzorgcompliment en inzet respijtvoorzieningen.

Prestaties  Burgers zijn in staat bij beperkingen de regie in eigen hand te houden;  Er is sprake van maatwerkarrangementen;  Dagbesteding meer in algemene voorzieningen;  Wijkverpleegkundigen ondersteunen bij regie op complexe ondersteuningsvragen  Vermindering en vereenvoudiging regelgeving en procedures;  Inzet nieuwe technologische oplossingen.

Prestaties  Op zoek naar nieuwe opvanglocaties en plekken voor beschermd wonen;  Overlast in de wijk neemt af;  Vroege signalering van huiselijk geweld en kindermishandeling;  Slachtoffers en plegers van huiselijk geweld krijgen adequate en vroegtijdige ondersteuning;  In bijzondere situaties wordt maatwerk geleverd.  Inzet nieuwe technologische oplossingen.

Toelichting/context programma Maatschappelijke Ondersteuning: De gemeente Alkmaar hecht grote waarde aan maatschappelijke deelname van en zorg voor de jeugd, ouderen, gehandicapten en andere zorgbehoevenden. De Wet Maatschappelijk Ondersteuning (WMO) is bedoeld om het voor deze mensen mogelijk te maken te blijven participeren in de samenleving. Daarvoor zullen maatwerkarrangementen worden geleverd. In die zin is de WMO een participatiewet, gericht op het versterken van de zelfredzaamheid vanuit eigen verantwoordelijkheid. De Jeugdwet is erop gericht om kinderen en jongeren zoveel mogelijk gezond en veilig op te laten groeien, zo licht als mogelijk, zo zwaar als moet. Na de transities als gevolg van de nieuwe Wet maatschappelijke ondersteuning en de Jeugdwet staan de komende jaren in het teken van de zogenoemde transformatie: de vernieuwing van de ondersteuning van jongeren en mensen met beperkingen, zoals beschreven in het beleidskader Jeugdhulp Alkmaar 2015 - 2018 “het resultaat telt” en het Wmobeleidskader 2015-2018 “ondersteuning op maat en dichtbij”, beide vastgesteld in de raad van 2 juli 2015. Centraal in deze beleidskaders staan de versterkte focus op het resultaat van de hulp, het zoveel mogelijk herstellen van eigen kracht en samenkracht, meer maatwerk en minder ‘productdenken’, meer hulp in en door de eigen omgeving, zodat alleen wanneer het echt nodig is specialistische hulp (van topkwaliteit) in een instelling ingezet wordt.

Beleidsdoel A: Burgers, jong en oud, hebben een gezonde leefstijl, waarmee het beroep op zorg en dienstverlening draaglijk blijft. Wat gaan we daarvoor doen? Activiteiten: - Vanuit het Centrum voor jeugd en Gezin is een actief en effectief preventieprogramma ingezet op het voorkomen van de belangrijkste opgroeien opvoedproblemen van jeugdigen. - Organisatie en stimulatie van ontmoetings- en bewegingsactiviteiten. - (Dreigende) gezondheidsproblemen worden gesignaleerd en passende hulp wordt georganiseerd. Beleidsdoel B: Burgers (jong en oud) staan elkaar naar vermogen bij; organisaties treffen voorzieningen om meedoen zolang mogelijk te garanderen, ook als zich ondersteuningsvragen voordoen. Mantelzorgers zijn toegerust op hun taak en kunnen deze (langer) volhouden en combineren met werk en deelname aan de samenleving; Vrijwilligers en hun organisaties zijn goed toegerust om kwetsbare burgers te ondersteunen en een waardevolle aanvulling te vormen op professionele hulp; Informatie en advies is voor iedere burger toegankelijk en beschikbaar Wat gaan we daarvoor doen? Activiteiten: - De Centra voor Jeugd en Gezin fungeren als vraagbaak voor alle vragen over opvoeden en opgroeien, zowel fysiek als digitaal. 46

-

Wijkgerichte activiteiten die de eigen kracht van jeugdigen en gezinnen ondersteunen worden gestimuleerd. Zorgen dat burgers goed geïnformeerd zijn over de mogelijkheden van het Wmo-loket, de Jeugd&Gezinscoaches en de cliëntondersteuning. Faciliteren van vrijwilligers-dienstverlening d.m.v. onder andere de verstrekking van subsidies; Ontwikkeling van een digitaal platform voor cliëntparticipatie in de Jeugd Doorontwikkeling van het Platform Zorgvoorelkaar.com en de lancering van Alkmaarvoorelkaar, een marktplaats die specifiek op Alkmaar is ingericht en een verbinding maakt met Slimmer Samen. Uitbreiding respijtmogelijkheden. Jaarlijkse blijk van waardering (het Mantelzorgcompliment); Creëren van een passende ondersteuning van jonge mantelzorgers; Panelgesprekken, digitaal en fysiek, met mantelzorgers. Beleidsdoel C: Burgers (jong en oud) met beperkingen en/of opvoeden opgroeiproblemen zijn redzaam en kunnen deelnemen aan de samenleving dankzij een passend maatwerk-arrangement.

Wat gaan we daarvoor doen? Activiteiten: - Jeugd&Gezinscoaches zetten in op eigen kracht en sluiten aan op de basisvoorzieningen en het onderwijs - Integrale aanpak ontwikkelen voor mulitiprobleemgezinnen - De schotten wegnemen tussen Jeugd-GGZ, Jeugd&Opvoedhulp en Jeugd-BPVE en soepele overgang tussen 18Jeugdhulp en 18+ WMO - Burgers goed informeren over de mogelijkheden van het Wmo-loket, de Jeugd&Gezinscoaches en de cliëntondersteuning; - Doorontwikkeling van de resultatenmatrix; - Integratie huishoudelijke hulp en (individuele) begeleiding; - Aanbesteding van de huishoudelijke hulp en het Wmo-vervoer; - In samenwerking met partijen de bestaande dagbesteding meer algemeen maken; - Inzet van zes wijkverpleegkundigen in Alkmaar; - Het maken van samenwerkingsafspraken tussen huisartsen, Wmo-loket en wijkverpleegkundigen; - Het instellen van een “maatwerkbudget” voor oplossingen die niet zijn ingekocht; - Vereenvoudiging van procedures, regels, resultaatfinanciering e.d. Beleidsdoel D: Het bieden van bijzondere ondersteuning en opvang en het voorkomen van verslavingsproblemen, mishandeling, huiselijk geweld en dak- en thuisloosheid Wat gaan we daarvoor doen? Activiteiten: - De ontwikkeling van nieuwe woon-zorgarrangementen (sociaal pension 2.0.); - Uitwisseling van gegevens van politie en gegevens van maatschappelijke organisaties, gericht op snelle interventies; - Toezicht houden op de uitvoering van de Wet Meldcode; - De ontwikkeling van ambulante programma’s gericht op het verlagen van de instroom; - De instelling van een “maatwerkbudget” voor oplossingen, die niet zijn ingekocht. - De integratie van de aanpak huiselijk geweld en de aanpak kindermishandeling in Veilig Thuis.

Relevante beleidskaders:  WMO – Beleidskader 2015 – 2018 “Ondersteuning op maat en dichtbij”;  Beleidskader Jeugdhulp Alkmaar 2015 – 2018 “Het resultaat telt”.

47


Prog P09 Maatschappelijke ondersteuning (Bedragen x 1000)

Rekening 2014


Maatschappelijke ondersteuning Wet maatschappelijke ondersteuning Preventie en innovatie Versterken sociale Kracht van de Stad Maatwerkvoorzieningen Bijzondere ondersteuning Totaal lasten Maatschappelijke ondersteuning Wet maatschappelijke ondersteuning Maatwerkvoorzieningen Bijzondere ondersteuning Totaal baten Resultaat voor bestemming

10.983 16.898 0 0 0 0 27.881 128 2.273 0 0 2.401 25.480

0 0 3.551 12.185 45.110 29.780 90.626 0 0 2.301 900 3.201 87.425

0 0 3.975 8.769 46.525 29.877 89.146 0 0 2.301 900 3.201 85.945

0 0 3.971 8.475 46.620 31.050 90.116 0 0 2.301 900 3.201 86.915

0 0 3.969 8.393 46.389 32.200 90.953 0 0 2.301 900 3.201 87.752

0 0 3.971 8.234 45.338 32.664 90.207 0 0 2.301 900 3.201 87.006

Maatschappelijke ondersteuning Wet maatschappelijke ondersteuning Maatwerkvoorzieningen Totaal dotatie reserve Maatschappelijke ondersteuning Wet maatschappelijke ondersteuning Preventie en innovatie Versterken sociale Kracht van de Stad Maatwerkvoorzieningen Bijzondere ondersteuning Totaal onttrekkingen reserve Totaal mutaties reserve

235 3.221 0 3.456 1.166 315 0 0 0 0 1.481 1.975

0 0 0 0 0 0 0 300 1.000 418 1.718 -1.718

0 0 0 0 0 0 0 0 1.000 0 1.000 -1.000

0 0 0 0 0 0 0 0 1.000 0 1.000 -1.000

0 0 0 0 0 0 0 0 1.000 0 1.000 -1.000

0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

27.455

85.707

84.945

85.915

86.752

87.006

Resultaat na bestemming Toelichting

De programmabegroting heeft m.b.t. het sociaal domein een nieuwe indeling gekregen. Om het onderscheid t.b.v. de jaarrekening 2014 zichtbaar te houden is ervoor gekozen met ingang van 2015 geheel nieuwe producten te introduceren en de oude producten te laten vervallen. De budgetten zijn overgeheveld naar de nieuwe producten. De belangrijkste beleidsmatige mutaties op dit programma zijn: - De mutaties in de doorbelasting hebben een nadelig effect van € 1.304.000 op het Programma Maatschappelijke ondersteuning. - In de eerste begrotingswijziging zijn technische wijzigingen gedaan in verband met o.a. de inrichting van het sociaal domein die een voordelig effect veroorzaken van € 52.000 op het programma Maatschappelijke ondersteuning. - De structurele effecten van de jaarrekening 2014 hebben een nadelig effect van € 184.000 op het programma Maatschappelijke ondersteuning. - Het coalitieakkoord heeft een nadelig effect van € 624.000, dit wordt veroorzaakt door de volgende activiteiten: o Regiegroepen Graft-De-Rijp en Schermer o Buurgericht samenwerken o Terugdraaien bezuiniging buurtgericht samenwerken o Kosten PPI buurtgericht samenwerken o Afsprakenkader Overdie o Inzet PPI Overdie 48

- In de eerste bezuinigingsronde is een vacature niet ingevuld bij unit Sociaal, dit levert een voordelig effect van € 65.000 op. - In de tweede bezuinigingsronde zijn een aantal bezuinigingen opgenomen die leiden tot een voordelig effect van € 1.096.000 op het programma Maatschappelijke ondersteuning. Het betreft de volgende bezuinigingen: o WWZ loket o Verlaging budget raadplegen arts i.v.m. WMO aanvragen o Woningaanpassingen WMO o Individuele gehandicaptenzorg o Vrijval nog niet bestede WMO middelen o Subsidie Maatwerk en aanvullende producten GGD verlagen o Niet besteden budget WTCG CER o Verlaging subsidies budget cliënten ondersteuning o Verlaging budget bewonersondernemingen in relatie met vastgoed o Verlaging budget Alkmaarpas o Verlagen budget jubilea o Verlagen budget Kern8 project jong en moeder o Maatschappelijke opvang en OGGz o WE CAN Young - De nieuwe berekening van de Algemene Uitkering veroorzaakt voor een voordelig effect van € 1.809.000. - Het terugtrekken van taakstellingen heeft een nadelig effect van € 100.000 op het programma Maatschappelijke Ondersteuning. - De septembercirculaire veroorzaakt een verandering in de uitkering op het sociaaldomein. Dit veroorzaakt een voordelig effect van € 258.000 op het programma Maatschappelijke Ondersteuning. De technische mutaties op dit programma zijn: - De begroting 2016 is gebaseerd op de jaarschijf 2016 uit de vastgestelde begroting 2015. De begroting 2015 gaf in het meerjarig perspectief reeds verschillen aan van € 312.000 op dit programma. - De mutaties in de doorbelasting hebben een nadelig effect van € 1.304.000 op het Programma Maatschappelijke Ondersteuning. De wijzigingen in de doorbelasting zijn neutraal voor de gehele organisatie. Voor een algemene toelichting, zie paragraaf bedrijfsvoering. Ontwikkelingen Het verloop van de reserves en voorzieningen per programma is te vinden in het hoofdstuk overzichten: Overzicht reserves en voorzieningen. Details van de investeringen zijn te vinden in het hoofdstuk overzichten: Investeringsplan.

49


Werk en inkomen Alkmaarders kunnen door middel van werk in hun eigen inkomen voorzien en doen dat bij voorkeur in de regio Alkmaar. Wij vergroten zelfstandigheid/ondernemerschap van organisaties en burgers gericht op maatschappelijke doelen

Wat willen we bereiken? Beleidsdoel A Mensen die aantoonbaar niet in hun eigen levensonderhoud kunnen voorzien, komen niet onder het bestaansminimum

Beleidsdoel B Mensen uit de uitkering aan het werk

Wat gaan we daarvoor doen? Prestaties  Binnen wettelijke kaders verstrekken van uitkeringen aan hen die aantoonbaar niet in hun eigen levensonderhoud kunnen voorzien  Het bieden van een vangnet voor burgers met een laag inkomen  het nauwgezet toezien op de rechtmatigheid van de verstrekte uitkeringen handhaving  Bieden van preventie, schuldregeling en nazorg  Het bevorderen van het leveren van een tegenprestatie om op die manier te participeren in de samenleving

Prestaties  Werkgevers stimuleren meer arbeidsplaatsen te creëren op de arbeidsmarkt voor mensen met een beperkte loonwaarde door de inzet van loonkostensubsidie.  Sluitende aanpak organiseren voor jongeren uit de doelgroepen: Wajong en beschut werk  Voor deze doelgroep aanvullend ondersteuning bieden door middel het geven van specifieke aandacht vanuit Jongeren loket  Vormgeving faciliteit “beschut werk’’ voor die mensen die niet op de “reguliere” arbeidsmarkt een volwaardige arbeidsplaats kunnen bemachtigen.  Het organiseren van een breed regionaal werkgeversnetwerk om mensen o.a. vanuit de Sociale werkvoorziening en uitkeringsafhankelijke situatie een positie op de arbeidsmarkt te verwerven.  Inzetten van re-integratie instrumenten voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt

Toelichting/context programma Werk, participatie en Inkomen: Doel van het programma is dat Alkmaarders duurzaam een plek op de arbeidsmarkt verwerven. Dat zij optimaal hun talenten en vermogens inzetten en benutten. Het beste sociaal beleid is mensen toe te leiden naar de arbeidsmarkt zodat men zelfstandig en onafhankelijk van de overheid het leven kan inrichten. Wanneer dat aantoonbaar niet mogelijk is voorziet het programma in een adequaat vangnet in de vorm van inkomensvoorzieningen en schuldhulpverlening. Het verblijf in de bijstand is per definitie kortdurend. Om de deelname aan het arbeidsproces te bevorderen is een effectieve dienstverlening aan werkgevers een voorwaarde. Het instrument loonkostensubsidie zal optimaal worden ingezet. Maatschappelijk doel: Alkmaarders kunnen door middel van werk in hun eigen inkomen voorzien en doen dat bij voorkeur in de regio Alkmaar.

Beleidsdoel A: Mensen die aantoonbaar niet in hun eigen levensonderhoud kunnen voorzien, komen niet onder het bestaansminimum Wat gaan we daarvoor doen? Activiteiten: - Uitkering verstrekken op grond van de Participatiewet en aanverwante regelingen. - Aanbieden van schuldpreventie en Schuldhulpverlening. - We ontwikkelen en nieuw, innovatief minimabeleid - Aanbieden van voorzieningen vanuit het minimabeleid. - We zijn streng aan de poort en zien nauwgezet toe op de rechtmatigheid van de verstrekte uitkeringen(handhaving) en sporen misbruik en fraude actief op. - We activeren Alkmaarders om via een tegenprestatie een bijdrage te leveren aan de samenleving. We betrekken relevante maatschappelijke organisatie bij het ontwikkelen van uit te voeren activiteiten. 50

Beleidsdoel B: Mensen uit de uitkering aan het werk Wat gaan we daarvoor doen? Activiteiten: Uitvoeren van: Assessments Belastbaarheidsonderzoeken Loonwaarde metingen (duurzame) of (parttime) plaatsing op de arbeidsmarkt, eventueel met loonkostensubsidie Beschut werken plekken Vrijwilligerswerk Inzetten van diverse re-integratie instrumenten en projecten. Jongeren vanuit PRO/VSO onderwijs Warme overdracht van de scholen, zodat specifiek aanbod kan worden gedaan, primair gericht op uitstroom naar de arbeidsmarkt Optimale werkgeversdienstverlening op regionaal niveau en d.m.v. Matchpoint (WSP Halte Werk) Op het niveau van de arbeidsmarktregio invullen geven aan de garantiebanen voor mensen met een arbeidsbeperking Relevant beleid: Visie en Beleidskader Participatiewet Beleidskader minimabeleid

Effect indicatoren

Norm

Streefwaarde 2016

% minima dat gebruik maakt van 50% 50% voorzieningen aanbod NB. 1 x per 2 jaar kan deze effect indicator voor het minimabeleid opnieuw worden vastgesteld a.d.h.v. de resultaten van de armoedemonitor.

51


Prog P10 Werk en inkomen (Bedragen x 1000)

Rekening 2014


Maatschappelijke participatie Uitkeringen Minimabeleid Werkgelegenheidsbevordering Wijkcoördinatie Inkomensondersteuning Reïntegratie Totaal lasten Maatschappelijke participatie Uitkeringen Minimabeleid Werkgelegenheidsbevordering Inkomensondersteuning Reïntegratie Totaal baten Resultaat voor bestemming

7.287 37.847 7.844 21.435 902 0 0 75.315 455 34.864 314 17.808 0 0 53.441 21.874

0 0 0 0 0 42.537 7.091 49.628 0 0 0 0 33.303 732 34.035 15.593

0 0 0 0 0 43.769 5.789 49.558 0 0 0 0 33.919 644 34.563 14.995

0 0 0 0 0 43.205 5.256 48.461 0 0 0 0 33.419 644 34.063 14.398

0 0 0 0 0 43.081 4.578 47.658 0 0 0 0 33.359 644 34.003 13.655

0 0 0 0 0 43.082 4.579 47.660 0 0 0 0 33.359 644 34.003 13.657

Maatschappelijke participatie Totaal dotatie reserve Maatschappelijke participatie Uitkeringen Werkgelegenheidsbevordering Wijkcoördinatie Inkomensondersteuning Reïntegratie Totaal onttrekkingen reserve Totaal mutaties reserve

30 30 2.090 35 1.493 115 0 0 3.733 -3.703

0 0 0 0 0 0 490 0 490 -490

0 0 0 0 0 0 310 0 310 -310

0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

0 0 0 0 0 0 0 0 0 0


18.171

15.103

14.685

14.398

13.655

13.657

Toelichting De programmabegroting heeft m.b.t. het sociaal domein een nieuwe indeling gekregen. Om het onderscheid t.b.v. de jaarrekening 2014 zichtbaar te houden is ervoor gekozen met ingang van 2015 geheel nieuwe producten te introduceren en de oude producten te laten vervallen. De budgetten zijn overgeheveld naar de nieuwe producten. Het product Minimabeleid is ondergebracht in product Inkomensondersteuning. De belangrijkste beleidsmatige mutaties op dit programma zijn: - In de eerste begrotingswijziging 2015 zijn technische wijzigingen in verband met o.a. Halte Werk en de inrichting van het sociaal domein genomen, dit leidt samen tot een nadelig effect van € 230.000 op het programma Werk en Inkomen. - Uit de jaarrekening 2014 komen een aantal structurele effecten die een voordelig effect van € 505.000 opleveren op het programma Werk en Inkomen. - Het intensiveren van het beleid heeft een nadelig effect van € 389.000. Dit wordt veroorzaakt door de volgende activiteiten: o Hogere bijdrage voor uitvoeringskosten Halte werk. o Er worden extra middelen beschikbaar gesteld voor armoede- en schuldenbeleid. - Het verwerken van de cao stijging voor Halte Werk veroorzaakt een nadelig effect van € 143.000 op programma Werk en Inkomen. 52

- De septembercirculaire veroorzaakt een verandering in de uitkering op het sociaaldomein. Dit veroorzaakt een nadelig effect van € 15.000 op het programma Maatschappelijke Ondersteuning. De technische mutaties op dit programma zijn: - De begroting 2016 is gebaseerd op de jaarschijf 2016 uit de vastgestelde begroting 2015. De begroting 2015 gaf in het meerjarig perspectief reeds verschillen aan van € 573.000 op dit programma. - De mutaties in de kapitaallasten hebben een voordelig effect van € 125.000 op het programma Werk en Inkomen. - De mutaties in de doorbelasting hebben een voordelig effect van € 99.000 op het Programma Werk en Inkomen. De wijzigingen in de doorbelasting zijn neutraal voor de gehele organisatie. Voor een algemene toelichting, zie paragraaf bedrijfsvoering.

Een meer gedetailleerde financiële toelichting is opgenomen in het hoofdstuk Financiële begroting. Ontwikkelingen Het verloop van de reserves en voorzieningen per programma is te vinden in het hoofdstuk overzichten: Overzicht reserves en voorzieningen. Details van de investeringen zijn te vinden in het hoofdstuk overzichten: Investeringsplan.

53

II.1.11

Milieu en leefomgeving


Een schone, duurzame en hele gemeente waarin het voor inwoners en gebruikers prettig wonen en werken is

Wat willen we bereiken? Beleidsdoel A Een schone en hele gemeente met aantrekkelijke groen- en waterpartijen en goed onderhouden buitenruimte

Beleidsdoel B Afvalstoffen en afval- en hemelwater worden duurzaam, effectief en efficiënt afgevoerd

Beleidsdoel C Stimuleren duurzaamheid als essentiële bijdrage aan een toekomstbestendig, leefbaar en energieonafhankelijk Alkmaar

Beleidsdoel D Bevorderen dierenwelzijn

Prestaties  uitvoeren beheerplan riolering  verhogen percentage gescheiden ingezameld afval  opstellen en uitvoeren afvalbeleidsplan  Opstellen nieuw VGRP 2017-2020  Opstellen plan voorkomen wateroverlast door klimaatverandering

Prestaties  Uitvoering nieuw duurzaamheidsprogramma na vaststelling daarvan begin 2016  Vaststellen nota luchtkwaliteit  Vaststellen nieuw bodembeleid  Faciliteren biomassa

Prestaties  Vaststellen nota lokaal dierenbeleid  Voortzetting hondenbeleid en inzet hondenbelasting daarvoor  Invoeren hondenbelasting in heel Alkmaar per 1-1-2017

Wat gaan we daarvoor doen? Prestaties  Behoud en stimulering van groen  Vaststellen groenbeleidsplan  groenreconstructies  schone, hele en veilige buitenruimte  stimuleren groene schoolpleinen

Toelichting/context programma Milieu en leefomgeving Maatschappelijk doel: Een schone, duurzame en hele gemeente waarin het voor inwoners en gebruikers prettig wonen en werken is.

Beleidsdoel A: Een schone en hele gemeente met aantrekkelijke groen- en waterpartijen en goed onderhouden buitenruimte

Wat gaan we daarvoor doen? Activiteiten: - Behoud en stimulering van groen: o beheer en onderhoud volgens vastgestelde kwaliteitsniveaus; o stimulering van groene bewonersinitiatieven; o Plaatsen bloembakken. - In 2016 wordt een nieuw groenbeleidsplan ter vaststelling aan de raad aangeboden. - Omvormen van groenvakken, rekening houdend met het onderhoud op de langere termijn en de aanwezigheid van natuurwaarden. Het aanleggen van ecologische (verbindings)zones is onderdeel van de groenreconstructies. - In de integrale beeldbestekken het kwaliteitsniveau vastgelegd op het gebied van het onderhoud van de openbare buitenruimte, zoals voor zwerfvuil, drijfvuil, onkruid op verhardingen en groen. - Eind 2015 vindt een evaluatie van het waterplan Alkmaar plaats, op basis waarvan een vervolg-waterplan wordt opgesteld waarin ook de harmonisatie fusie wordt opgenomen. - De aanleg van groene schoolpleinen wordt gestimuleerd.

54

Beleidsdoel B: Afvalstoffen en afval- en hemelwater worden duurzaam, effectief en efficiënt afgevoerd Wat gaan we daarvoor doen? Activiteiten: Eind 2013 is het Verbreed Gemeentelijk Rioleringsplan vastgesteld voor Graft-De Rijp, Schermer en Alkmaar. Onder andere vanwege de fusie heeft dit vooral het karakter van een onderzoeks-GRP gekregen. De uitvoering is gestart in 2014 en loopt door in 2015 en 2016. Een belangrijke opgave is het integreren en vullen van de beheersystemen, zodat beter inzicht ontstaat in het functioneren van het riool- en watersysteem en het beheer en onderhoud doelmatiger kan worden uitgevoerd. Uitvoeren van het op basis van het Verbreed Gemeentelijk Rioleringsplan in 2015 opgestelde beheerplan. Het beheerplan beschrijft het te beheren areaal, de actuele onderhoudstoestand en de beheerkosten op korte en middellange termijn. Daarnaast geeft dit beheerplan aan welke (vervolg)activiteiten nodig zijn om (op lange termijn) een meerjarenplanning en –begroting op te kunnen stellen. Doen van (extra) investeringen op basis van het Verbreed Gemeentelijk Rioleringsplan. In 2010 is gestart met de uitvoering van een meetplan riolering. Dit plan is een eerste aanzet om te kijken wat er gebeurt bij extreme regenval. Om een goed beeld te krijgen van het systeem zullen minimaal enkele jaren achtereen gegevens moeten worden verzameld. In 2011 is gestart met de analyse van de gegevens. Het meten en analyseren loopt door in 2015 en verder. Het meetsysteem wordt daarna uitgebreid tot een monitoringsysteem waarbij met behulp van KPI (kritische prestatie indicatoren) het functioneren van het rioolsysteem wordt gecontroleerd. In 2015 is de uitvoering van De Hoef fase 2 gestart. Daarnaast vinden verspreid door de stad verbetering en vervanging van verouderde rioolstelsels plaats. Bij de aanleg van nieuwe rioleringen en bij saneringen worden er minimaal ‘verbeterd gescheiden stelsels’ toegepast. Er zal echter veel vaker ingezet worden op het ter plaatse vasthouden en vertraagd afvoeren van “schoon” hemelwater. In 2016 wordt een nieuw Verbreed Gemeentelijk Rioleringsplan opgesteld voor de periode 2017 tot en met 2020. Er wordt een plan opgesteld om de kans op wateroverlast als gevolg van de klimaatveranderingen te verminderen. In 2016 wordt het afvalbeleidsplan vastgesteld en uitgevoerd. Het afvalbeleidsplan beoogt een trendbreuk te bereiken door onder meer omgekeerd inzamelen en mikt op een gescheiden inzameling van 60 % in 2020 en 75 % in 2030. Beleidsdoel C: Stimuleren van duurzaamheid als essentiële bijdrage aan een toekomstbestendig, leefbaar en energieonafhankelijk Alkmaar Wat gaan we daarvoor doen? Activiteiten: - Om naar de buitenwereld kenbaar te maken waar de gemeente de komende jaren concreet gaat inzetten op de verduurzaming van Alkmaar en de regio, zal de gemeenteraad een nieuw programmaplan Duurzaamheid vaststellen. Dit programmaplan wordt in 2016 in samenspraak met gemeenteraad en diverse stakeholders opgesteld om het draagvlak voor de gestelde doelen zo breed mogelijk te laten zijn. - Er wordt uitvoering gegeven aan het met de regiogemeenten afgesloten burgemeestersconvenant en het gezamenlijk actieplan ‘voor energiebesparing en duurzame energie in de regio Alkmaar 2015-2020’, waarbij gemeente Alkmaar zich hard zal maken voor de opgave om het aandeel duurzame energie van 8 naar 20% te laten toenemen. Projecten als Decra, Investa, Idea en Milena Olga dragen hiertoe bij en worden door de gemeente gesteund. - De gemeente zal partners aantrekken en stimuleren om bij te dragen aan de ambitieuze doelstelling om het aandeel duurzame energie te laten toenemen. Ook voor het behalen van de overige duurzaamheidsdoelen worden partners aangetrokken die ieder voor zich of in samenwerking met elkaar een positieve bijdrage kunnen leveren. - In het gemeentelijk actieprogramma zal naast het thema duurzame energieopwekking aandacht besteed aan overige thema’s die in het eerder genoemde regionaal actieplan vermeld staan. - De gemeente ziet het stimuleren van de circulaire economie (deeleconomie, afval=grondstof e.d.), bewustwordingsactiviteiten t.a.v. verduurzaming en fairtrade en streekproducten als belangrijke thema’s waar de gemeente een rol speelt of kan spelen. Hierop zal met concrete activiteiten worden ingezet. - Met Stadswerk072 zal o.a. worden ingezet op het stimuleren van afvalscheiding.

55

Beleidsdoel D: Bevorderen dierenwelzijn -

Wat gaan we daarvoor doen?

Activiteiten: - De nota lokaal dierenbeleid wordt in het kader van de harmonisatie en uitbreiding van de gemeente Alkmaar met het landelijk gebied in 2016 geactualiseerd. Belangenorganisaties worden betrokken bij het opstellen van de nota. - Het hondenbeleid wordt voortgezet; de opbrengst van de hondenbelasting wordt daarvoor ingezet. Het Uitvoeringsplan Honden wordt geharmoniseerd in 2016, de activiteiten uit het Hondenuitvoeringsplan worden voortgezet. - Verlaging hondenbelasting naar €50 en invoering in de hele gemeente.

Effect indicatoren

Norm

Streefwaarde 2016

% v.d. oppervlakte groen dat voldoet Basisniveau aan de norm van het Groenbeleidsplan 85% (o.b.v. schouwen) Toelichting: in het groenbeleidsplan is een basisniveau voor de technische staat van het groen vastgesteld. Met schouwformulieren wordt getoetst of het groen aan het afgesproken niveau voldoet. % afvalscheiding 65% afvalscheiding (in 2015) Toelichting: De in het afvalbeleidsplan 2010-2014 opgenomen streefwaarde van 53% afvalscheiding in 2014 wordt niet gehaald en is bovendien achterhaald met de nieuwe rijksnorm van 65 % in 2015. Om deze doelstelling te behalen is een trendbreuk noodzakelijk. Daarom is gestart met de pilot gespiegeld inzamelen. Energiebesparing: Besparing op niet duurzame energie van 2% per jaar Aantal auto’s op duurzame energie: 3.000 voertuigen op de weg eind 2015 Aantal woningen aangesloten op 5.000 woningen aangesloten op warmtenet: warmtenet Aantal woningen voorzien van warmte- 4.000 woningen geïsoleerd eind 2015 isolatie: Duurzame energie: Aandeel duurzame energie 20% in 2020 Toelichting: Eind 2015/begin 2016 wordt een nieuw programmaplan duurzaamheid voorgelegd aan de raad.

Relevant beleid - Beeldkwaliteitsplan Binnenstad - Groenbeleidsplan Alkmaar 2004-2014 - Bomennota Alkmaar 2012-2017 - Afvalbeleidsplan 2010-2014 “Samen werken aan een duurzame en efficiënte afvalinzameling” - Afvalstoffenverordening 2009 - Waterplan Alkmaar - Verbreed Gemeentelijk rioleringsplan 2014-2016 - De brug is gelegd, beleidsplan civiele kunstwerken - Toen ging een licht op, beleidsplan Openbare Verlichting - Beleidsplan Verruimde Reikwijdte Wet milieubeheer - de wet Bodembescherming - Alkmaars Energieprogramma (voorheen: Klimaatagenda) - Bodembeleidsnota 2008 - Lokaal dierenwelzijnsbeleid Alkmaar - Hondenuitvoeringsplan - Evaluatie Alkmaars Energieprogramma: samen op weg naar Duurzaamheid

56


Prog P11 Milieu en leefomgeving (Bedragen x 1000)

Rekening 2014


Afvalinzameling en -verwerking Beheer groenvoorzieningen Begraafplaatsen Waterhuishouding Riolering Stadsreiniging Milieubeheer Dierenwelzijn Totaal lasten Afvalinzameling en -verwerking Beheer groenvoorzieningen Begraafplaatsen Waterhuishouding Riolering Milieubeheer Totaal baten Resultaat voor bestemming

10.471 8.903 1.146 604 6.115 984 2.954 561 31.738 10.023 45 797 44 6.668 145 17.722 14.016

8.690 8.578 879 411 5.472 948 2.343 641 27.962 10.486 51 590 0 6.789 0 17.916 10.046

9.422 8.326 1.123 272 6.263 656 2.528 616 29.206 11.705 36 593 0 6.944 0 19.278 9.928

9.519 8.214 1.125 282 6.093 655 2.626 616 29.130 11.786 36 593 0 6.973 0 19.388 9.742

9.544 8.255 1.117 292 6.170 657 2.737 616 29.388 11.833 36 593 0 7.001 0 19.463 9.925

9.515 8.252 1.113 291 6.316 648 2.826 616 29.576 11.833 36 593 0 7.001 0 19.463 10.113

Afvalinzameling en -verwerking Riolering Milieubeheer Totaal dotatie reserve Afvalinzameling en -verwerking Beheer groenvoorzieningen Begraafplaatsen Waterhuishouding Riolering Milieubeheer Totaal onttrekkingen reserve Totaal mutaties reserve

795 868 700 2.363 2.131 270 8 191 290 1.066 3.956 -1.593

0 247 0 247 100 0 0 0 0 50 150 97

0 0 0 0 0 30 0 0 0 0 30 -30

0 0 0 0 0 30 0 0 0 0 30 -30

0 0 0 0 0 30 0 0 0 0 30 -30

0 0 0 0 0 30 0 0 0 0 30 -30


12.423

10.143

9.898

9.712

9.895

10.083

Toelichting De belangrijkste beleidsmatige mutaties op dit programma zijn: - Een correctie op de afvalstofheffing heeft een voordelig effect van € 311.000 op het programma Milieu en Leefomgeving. - Een correctie op de rioolheffing heeft een nadelig effect van € 587.000 op het programma Milieu en Leefomgeving. - In de eerste begrotingswijziging zijn technische wijzigingen in verband met o.a. uitvoering DVO stadswerk en cao ontwikkeling voor bedrijven opgenomen. Dit leidt tot een nadelig effect van € 158.000 op het programma Milieu en Leefomgeving. - Er zijn een aantal structurele effecten uit de jaarrekening 2014 die een totaal nadelig effect van € 349.000 hebben op het programma Milieu en Leefomgeving. Dit nadeel bestaat uit de volgende effecten. o Vervallen reinigingsrecht bedrijfsafval o Minder lasten compensatie BTW recreatieschappen o Hogere lasten SW i.v.m. niet declarabele BTW

57

- Het intensiveren van het beleid zorgt voor een nadelig effect van € 334.000 op programma Milieu en Leefomgeving. Dit nadeel ontstaat door de volgende activiteiten: o Budgetten Stadswerk fusiegemeenten o OH boom en heesterbakken intern beleid o Overname groenbeheer HHNK (Schermer) o Deelname ondernemingsraad Schiphol o Actieplan luchtkwaliteit - De algemene uitkering zorgt voor een nadelig effect van € 83.000 op het programma Milieu en Leefomgeving. - Het terugtrekken van de taakstellingen heeft een nadelig effect van € 200.000 op het programma Milieu en Leefomgeving, omdat de inkomstenverhoging van de begraafplaats niet haalbaar zijn. - De bezuinigingsronde 2 heeft een voordelig effect van € 529.000 op het programma Milieu en Leefomgeving. Het voordelige effect bestaat uit de volgende bezuinigingen: o Verlagen budget dierenwelzijn o Project Groene voet o Ombuiging beheer van de Stad, Stadswerk (toerekening riool- en afvalstofheffing) De technische mutaties op dit programma zijn: - De begroting 2016 is gebaseerd op de jaarschijf 2016 uit de vastgestelde begroting 2015. De begroting 2015 gaf in het meerjarig perspectief reeds verschillen aan van € 93.000 op dit programma. - De mutaties in de kapitaallasten hebben een voordelig effect van € 328.000 op het programma Milieu en Leefomgeving. - De mutaties in de doorbelasting hebben een voordelig effect van € 440.000 op het Programma Milieu en Leefomgeving. De wijzigingen in de doorbelasting zijn neutraal voor de gehele organisatie. Voor een algemene toelichting, zie paragraaf bedrijfsvoering. Ontwikkelingen Het verloop van de reserves en voorzieningen per programma is te vinden in het hoofdstuk overzichten: Overzicht reserves en voorzieningen. Details van de investeringen zijn te vinden in het hoofdstuk overzichten: Investeringsplan.

58

II.1.12

Ruimtelijke Ontwikkeling en Wonen


De ruimtelijke kwaliteit en het leefklimaat van de nieuwe (centrum)gemeente Alkmaar op hoogwaardig niveau brengen, houden en versterken en zorgen voor adequate onderwijshuisvesting en voorzieningen in de wijk.

Wat willen we bereiken? Beleidsdoel A Het woningaanbod sluit zo goed mogelijk aan bij de wensen en behoeften van huidige en toekomstige inwoners

Beleidsdoel B Duurzame inrichting en ruimtelijke ontwikkeling van de stad, land en regio realiseren

Beleidsdoel C Optimaal (maatschappelijk) rendement behalen met gemeentelijk vastgoed (gebouwen en grond)

Beleidsdoel D Goed functionerende, duurzame, frisse scholen met uitstraling waarbij efficiënt gebruik gemaakt wordt van Vastgoed

Prestaties  Uitnodigingsplanologie intensiveren o Regeldruk wordt verminderd, flexibele bestemmingsplannen  In Graft de Rijp en Schermer mogelijk maken van kleinschalige woningbouw, die aansluit bij de bestaande bebouwing van de dorpen en het agrarische en groene karakter behouden  Actueel houden van bestemmingsplannen  Ruimtelijke kader voor bebouwde en onbebouwde ruimte opstellen en vertalen in projecten  Alkmaar en regio provinciaal en landelijk goed positioneren

Prestaties  Inzetten van gemeentelijk vastgoed t.b.v. gewenste ontwikkelingen  Adequaat en duurzaam beheren en onderhouden van gemeentelijk vastgoed  Economische uitvoerbaarheid van plannen waarborgen  Maximale exploitatie van en stijgend rendement op gemeenschapsbezit

Prestaties  Uitvoering projecten uit 1e fase Huisvestingsplan Primair Onderwijs 20122016 (VroonermeerNoord, Wegwijzer, Kardinaal de Jongh/Fontein)  Oplevering project vernieuwbouw De Wiekslag  Opstart projecten 2e fase Huisvestingsplan Primair Onderwijs 20172020

Wat gaan we daarvoor doen? Prestaties  Vraaggericht bouwen  Evenwichtige woonruimteverdeling  Stimulering studentenhuisvesting

Toelichting/context programma Ruimtelijke Ontwikkeling en Wonen Beleidsdoel A: het woningaanbod sluit zo goed mogelijk aan bij de wensen en behoeften van huidige en toekomstige inwoners Wat gaan we daarvoor doen? Activiteiten: - Voor vraaggericht bouwen is het belangrijk dat nieuwe woningbouw-initiatieven inspelen op de vraag van de woonconsumenten. De afweging van de gemeente om wel of niet medewerking te verlenen aan nieuwe woningbouw-initiatieven wordt mede daarop gebaseerd. - In 2015 hebben alle regiogemeenten een nieuwe Huisvestingsverordening vastgesteld. Het is belangrijk dat die actueel blijft. Nieuwe ontwikkelingen in wet- en regelgeving worden tijdig gesignaleerd en, indien nodig, worden voorstellen opgesteld om de verordening aan te passen. - In de eerste helft van 2015 is met corporaties al enkele malen overleg geweest. Daarbij is ook gesproken over het opstellen van prestatie-afspraken. De corporaties hebben aangeboden om na de zomer van 2015 met een voorstel te komen over prestatie-afspraken. Na ontvangst van dit voorstel kan dit proces worden opgepakt.

59

-

Periodiek overleg met ontwikkelende partijen om de situatie op de woningmarkt te bespreken en de inzet van gemeente en ontwikkelaars af te stemmen. Begin 2016 is de Notitie Studentenhuisvesting gereed. Indien daaruit blijkt dat er vraag is naar meer aanbod van studentenhuisvesting, zal de coalitie aanjagen dat er extra studentenhuisvesting komt. Eind 2015 starten de werkzaamheden voor het opstellen van een nieuw Regionaal Actie Programma (RAP) voor de periode 2016-2020, gericht op vaststelling van de nieuwe RAP in de loop van 2016. Dit RAP is een uitwerking van de Regionale Woonvisie regio Alkmaar. De gemeente Alkmaar participeert in dit proces waarbij overleg plaatsvindt met de andere regiogemeenten en de provincie Noord-Holland. De inzet van Alkmaar is gericht op faciliteren van woningbouwprojecten en vraaggericht bouwen. Beleidsdoel B: Duurzame inrichting en ruimtelijke ontwikkeling van de stad, land en regio realiseren

Wat gaan we daarvoor doen? Activiteiten - -Uitnodigingsplanologie intensiveren: o Meer flexibele bestemmingsplannen te beginnen met nieuw bestemmingsplan Alkmaar Noord. o Uitvoering geven aan onderzoek naar de eerste mogelijkheden, voor- en nadelen van bestemmingsluw herontwikkelen van leegstaande (bedrijfs)panden. o Uitvoering van onderzoek naar de locaties waar vrije bouwkavels en welstandsvrij bouwen mogelijk is o Ruimhartig omgaan met het wijzigen van bestemming winkel naar andere bestemming; (ook op etages van panden); zoals leisure, (dag) horeca of werkplekken voor zzp-ers. o Faciliteren van gewenste ruimtelijke ontwikkelingen bij de begeleiding van initiatieven, bouwplannen, projecten etc.. o Beeldkwaliteitsplannen en welstandscriteria flexibeler maken door alleen de ambitie vast te leggen. o Ruimtelijk mogelijk maken van mantelzorgwoningen. o Vaststellen nieuw afwijkingenbeleid. o Voorbereiden volledig invoeren Omgevingswet. - In Graft de Rijp en Schermer mogelijk maken van kleinschalige woningbouw en voorzieningen, die aansluit bij de bestaande bebouwing van de dorpen en het agrarische en groene karakter behouden: o Maatwerk, waarbij woonen leefklimaat, nut en noodzaak en ruimtelijke kwaliteit belangrijke beoordelingscriteria zijn. o Via projecten zoals Dorpshart Stompetoren, Herontwikkelingslocaties Graft de Rijp en De Pauw (er wordt onderzocht om de ontwikkellocatie De Meelzak te schrappen). o In bestemmingsplannen is verbreding met ondergeschikte activiteiten bij agrarische bedrijven mogelijk - Actueel houden van bestemmingsplannen: o In 2016 wordt het nieuwe bestemmingsplan voor Alkmaar Noord vastgesteld. o Er wordt een nieuw bestemmingsplan opgesteld voor het bedrijventerrein De Volger in De Rijp. o Er wordt een deel van het bestemmingsplan Jaagpad herzien. Dit deel is door de Raad van State vernietigd (bestemmingsplan Jaagpad Oost). - Ruimtelijke kader voor bebouwde en onbebouwde ruimte opstellen en vertalen in onder meer de volgende projecten: o Stadsbeeld/Omgevingsvisie nieuwe gemeente o Overstad o Herziening Dorpshart Stompetoren o Woongebied De Pauw o Herstructurering vrijkomende ontwikkellocaties in (voormalige gemeente) Graft-De Rijp o Mogelijk herbestemming gemeentehuis Graft-De-Rijp - Alkmaar en regio provinciaal en landelijk goed positioneren o Deelname aan het bestuurlijk Coördinatie Overleg (gemeenten) Noord-Holland Noord, PORA algemeen en RO, Gebiedscommissies en recreatieschappen o Uitwerking van Structuurscan Regio Alkmaar o Participatie in ontwikkeling Zaancorridor: ontwikkeling stationsomgeving

60

Beleidsdoel C: Optimaal (maatschappelijk) rendement behalen met gemeentelijk vastgoed (gebouwen en gronden) Wat gaan we daarvoor doen? Bestuursopdracht verkoop gemeentelijke Vastgoed: Voor het zomerreces 2015 hebben wij u geïnformeerd over de ideeën rondom de bestuursopdracht ‘bodemplaat’. Deze bestuursopdracht heeft tot doel inzicht te verkrijgen in de mogelijkheden die verkoop van gemeentelijk vastgoed zou kunnen bieden in het verlichten van de gemeentelijke financiële situatie. Aspecten die in het onderzoek belicht worden zijn: haalbaarheid van verkoop, welke potentie heeft de portefeuille en welke strategie bij verkoop wordt voorgesteld. De uitkomsten van deze eerste quick scan zullen gebruik worden voor vervolg onderzoek naar de waarde en de verkoopbaarheid van de gemeentelijke vastgoed portefeuille alsmede eventuele pakketten te verkopen vastgoed die gevormd zouden kunnen worden. Het streven is hierbij te werken in scenario’s, waarbij keuzes over mate en tempo vanzelfsprekend aan u voorgelegd worden. Deze uitkomsten zullen naar verwachting nog eind 2015 dan wel begin 2016 aan u aangeboden worden. De aangereikte scenario’s en de daarop volgende besluitvorming zal in hoge mate van invloed zijn op de activiteiten voor het begrotingsjaar 2016. Activiteiten algemeen: Inzetten van gemeentelijk vastgoed om gewenste ontwikkelingen mogelijk te maken: vastgoed proactief inzetten, aan- en verkopen vastgoed, jaarlijks actualiseren grondprijsbeleid (grondprijzennota), inzetten van Grondexploitatiewet en desnoods Wet voorkeursrecht gemeente (WVG) en Onteigening. Adequaat en duurzaam beheer en onderhoud van gemeentelijk vastgoed: Uitvoering van het meerjaren onderhoudsplan (MJOP) van het vastgoed, Asset management, coördineren (op regiebasis) van onderhoud en verbouwingsprojecten, verhuur en beheren bestaande overeenkomsten. - Economische uitvoerbaarheid van plannen waarborgen: Exploitatieplannen, grondexploitaties en overeenkomsten opstellen en beheren. Het creatief toepassen van combinatiemogelijkheden en alert zijn op in-en externe kansen. Jaarlijks opstellen van Meerjaren Prognose Grondexploitaties ter bevordering van bestuurlijke controle en sturing. Beleidsdoel D: Goed functionerende, duurzame, frisse scholen met uitstraling waarbij efficiënt gebruik gemaakt wordt van Vastgoed

Wat gaan we daarvoor doen? Activiteiten:  Uitvoering projecten uit 1e fase Huisvestingsplan Primair Onderwijs 2012-2016 (Vroonermeer-Noord, Wegwijzer, Kardinaal de Jongh/Fontein)  Oplevering project vernieuwbouw De Wiekslag. Bij de aanpassing van het plan voor het dorpshart Stompetoren is besloten dat de basisschool op de huidige plek blijft en verbouwd wordt. De naastgelegen gemeentelijke gymzaal wordt gerenoveerd. Door de voormalige gemeente Schermer is voor deze plannen krediet beschikbaar gesteld. Over de uitvoering van de plannen worden nu afspraken gemaakt met het schoolbestuur.  Opstart projecten 2e fase Huisvestingsplan Primair Onderwijs 2017-2020 Effect/prestatie Indicator % woningen sociaal t.o.v. totaal aantal gerealiseerde nieuwbouwwoningen Percentage van de gemeente waarvoor een geldig en actueel bestemmingsplan bestaat

Norm 30% sociaal

Streefwaarde 2016 30% sociaal

Bestemmingsplannen zijn maximaal 10 jaar oud

100%

Relevant beleid: - Nota Grondbeleid 2013-2016 - Nota Vastgoed 2008 - Nota Grondprijzen 2013-2014 - Nota Wonen 2008-2013 (Alkmaar) - Huisvestingsplan primair onderwijs 61

-

Woonvisie Graft-De Rijp 2008-2015 en aanvullende Woonvisie Graft-De Rijp 2011 Woningbouw De Pauw Masterplan Woningbouw Schermer 2008-2022 Regionaal Actie Programma regio Alkmaar (uitwerking Provinciale Woonvisie 2010-2020) Welstandsnota’s, aanvullende Beeldkwaliteitsplannen (ontwikkelcriteria) en reclamebeleid Nota ‘Onder de pannen’ voor huisvesting bijzondere doelgroepen Visie Wonen, Welzijn en Zorg 2006 Regionale Sociale Agenda 2012-2015 Regionale Woonvisie Regio Alkmaar 2013-2020 Diverse structuurvisies en ruimtelijke plannen (o.a. Structuurvisie centrumgebied, Ontwikkelingsvisie Overstad Alkmaar, Westrand Zuid en Westrand Noord) Bestemmingsplannen Stadsbeeld Ontwikkelvisie Herontwikkelingslocaties Graft – De Rijp Bestuursovereenkomst Laag Holland


Prog P12 Ruimtelijke ontwikkeling en wonen Rekening (Bedragen x 1000) 2014


Wonen Ruimtelijk beleid Bouwen Grond- en accommodatiebeheer Grondexploitaties Totaal lasten Wonen Ruimtelijk beleid Bouwen Grond- en accommodatiebeheer Grondexploitaties Totaal baten Resultaat voor bestemming

2.255 3.355 4.154 16.169 23.984 49.917 298 401 1.941 16.894 19.301 38.835 11.082

888 2.681 4.073 27.320 41.956 76.918 98 11 1.273 17.779 41.720 60.881 16.037

752 1.746 3.637 22.866 40.344 69.345 98 11 1.473 19.669 40.294 61.545 7.800

754 1.757 3.681 23.319 40.349 69.861 98 11 1.473 19.043 40.294 60.919 8.942

759 1.767 3.721 23.175 40.355 69.776 98 11 1.473 19.400 40.294 61.276 8.500

763 1.773 3.748 23.024 40.358 69.666 98 11 1.473 19.582 40.294 61.458 8.208

Wonen Ruimtelijk beleid Grond- en accommodatiebeheer Totaal dotatie reserve Wonen Ruimtelijk beleid Grond- en accommodatiebeheer Grondexploitaties Totaal onttrekkingen reserve Totaal mutaties reserve

2 20 1.011 1.033 1.345 395 3.176 169 5.085 -4.052

0 0 4.000 4.000 210 784 7.062 0 8.056 -4.056

0 0 4.179 4.179 210 0 4.040 0 4.250 -71

0 0 3.279 3.279 210 0 3.218 0 3.428 -149

0 0 3.279 3.279 210 0 2.950 0 3.160 119

0 0 3.279 3.279 210 0 2.806 0 3.016 263

7.030

11.981

7.729

8.793

8.619

8.471


62

Toelichting De belangrijkste beleidsmatige mutaties op dit programma zijn: - In de eerste begrotingswijziging 2015 zijn technische wijzigingen gemaakt in verband met het uitvlechten van theater de vest en het museum, omtrent gebouwen beheer. Dit heeft een nadelig effect van € 275.000 op het programma Ruimtelijke Ontwikkelingen en Wonen. - Het intensiveren van het beleid heeft een nadelig effect van € 550.000 op het programma Ruimtelijke Ontwikkeling en Wonen door het opzetten van een voorziening voor het onderhoud van Schoolcomplexen. - De eerste bezuinigingsronde heeft een voordelig effect van € 799.000 op het programma Ruimtelijke ontwikkeling en Wonen door de verkoop van vastgoed. - Het overhevelen van budget van het programma Ruimtelijke Ontwikkeling en Wonen naar Sport, het gaat om de budgetten De Oosterveen, De Pauw, West-Graftdijk, Ruitersportterrein en Sportcomplexen. Dit geeft een voordelig effect van € 184.000 op het Ruimtelijke ontwikkeling en Wonen. - De zomernota heeft een nadelig effect van € 191.000 op het programma Ruimtelijke Ontwikkeling en Wonen. - De verkoop van vastgoed zorgt voor een voordelig effect van € 450.000 op het programma Ruimtelijke Ontwikkeling en Wonen. - Een oude taakstelling vastgoed op de organisatie wordt teruggedraaid. Deze was als stelpost opgenomen op het programma Ruimtelijke Ontwikkeling en Wonen en veroorzaakt daarom een nadelig effect van € 140.000.

De technische mutaties op dit programma zijn: - De begroting 2016 is gebaseerd op de jaarschijf 2016 uit de vastgestelde begroting 2015. De begroting 2015 gaf in het meerjarig perspectief reeds verschillen aan van € 200.000 op dit programma. - De mutaties in de kapitaallasten hebben een voordelig effect van € 2.337.000 op het programma Ruimtelijke Ontwikkeling en Wonen. - De mutaties in de doorbelasting hebben een voordelig effect van € 1.521.000 op het Programma Ruimtelijke Ontwikkeling en Wonen. De wijzigingen in de doorbelasting zijn neutraal voor de gehele organisatie. Voor een algemene toelichting, zie paragraaf bedrijfsvoering. Ontwikkelingen Het verloop van de reserves en voorzieningen per programma is te vinden in het hoofdstuk overzichten: Overzicht reserves en voorzieningen. Details van de investeringen zijn te vinden in het hoofdstuk overzichten: Investeringsplan.

63

II.1.13

Overzicht algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien

Doelstelling Het overzicht van de algemene dekkingsmiddelen betreft met name de OZB en de uitkeringen uit het gemeentefonds. Deze middelen kennen in tegenstelling tot heffingen als het rioolrecht of de afvalstoffenheffing geen vooraf bepaald bestedingsdoel. De niet vrij aanwendbare heffingen worden, evenals de specifieke uitkeringen voor de met name genoemde uitgaven, onder de baten van de betreffende programma’s verantwoord. In dit hoofdstuk wordt een overzicht gegeven van de algemene dekkingsmiddelen en worden de onderdelen kort toegelicht. Daarna wordt aandacht besteed aan de post onvoorzien. Overige belastingen en algemene inkomsten Precario/reclame Het doel van precario en reclame is regulering van het gebruik van de openbare ruimte en het geven van mogelijkheden voor commerciële reclame. Het doel wordt bereikt door het ontwikkelen van beleid, het toetsen van vergunningsaanvragen aan dit beleid en het vervolgens handhaven van de gestelde voorwaarden. Het aangaan van privaatrechtelijke overeenkomsten tot exploitatie en verhuur van reclameruimte. In sommige gevallen wordt het gebruik publiekrechtelijk geregeld d.m.v. vergunningen op grond van de APV. OZB Voor de onroerende zaakbelasting is de doelstelling de verwerving van inkomsten ter dekking van de algemene uitgaven van de gemeente. Zie voorts ook de paragraaf Lokale Heffingen. De incidentele korting van 3% op de OZB is met ingang van dit jaar structureel gemaakt. Hondenbelasting Voor de hondenbelasting, die vanaf 1 januari 2017 ook van toepassing is op bewoners in de buitengebieden, met uitzondering van hulphonden, blindengeleidehonden en erfhonden, is de doelstelling de verwerving van inkomsten ter dekking van de algemene uitgaven van de gemeente. De heffing vindt plaats op grond van de Verordening op de heffing en invordering van hondenbelasting. De controle vindt o.a. plaats via gerichte huis-aan-huis-controle. De belasting wordt geheven van de houder van de hond. De opbrengsten hondenbelasting worden besteed aan hondenbeleid. Gemeentefonds (algemene uitkering) Op grond van de Financiële verhoudingswet ontvangt de gemeente een algemene uitkering uit het gemeentefonds ter dekking van de algemene uitgaven van de gemeente. De algemene uitkering wordt verdeeld met behulp van verdeelmaatstaven (en daaraan toegekende gewichten/aantallen), die verschillen in kosten weerspiegelen, maar ook verschillen in belastingcapaciteit. De algemene uitkering is vanaf 2015 jaren aanzienlijk toegenomen als gevolg van de decentralisaties binnen het sociaal domein. In tegenstelling tot eerdere berichtgeving wordt hiervoor geen apart Sociaal Deelfonds ingericht. De middelen worden overgeheveld via een integratie-uitkering. Financiering en treasury

In de paragraaf Financiering wordt nader ingegaan op de financiering van de gemeente Alkmaar. Meer in het algemeen volgt hieronder een toelichting.

64

Financiering doelstelling In de Wet Fido wordt de treasuryfunctie gedefinieerd als: Het sturen en beheersen van, het verantwoorden over en het toezicht houden op de financiële vermogenswaarden, de financiële geldstromen, de financiële posities en de hieraan verbonden risico’s (en kosten). Dit betekent dat de financiering van het beleid tegen zo gunstig mogelijke voorwaarden plaats vindt en de rente en kredietrisico’s afgedekt worden. De treasuryfunctie dient hierbij uitsluitend de publieke taak en vindt plaats binnen de financiële kaders van de Wet Fido waarbij prudent beheer een basisvoorwaarde is. De treasuryfunctie dient tot: - Het verkrijgen en behouden van duurzame toegang tot de financiële markten tegen acceptabele condities, zodat te allen tijde in de behoefte aan financiële middelen kan worden voorzien; - Het beschermen van gemeentelijke vermogens- en (rente-)resultaten tegen ongewenste financiële risico’s zoals renterisico’s, koersrisico’s, kredietrisico’s en liquiditeitsrisico’s; - Het minimaliseren van de interne verwerkingskosten en externe kosten bij het beheren van de geldstromen en financiële posities; - Het binnen het Treasury jaarplan optimaliseren van de renteresultaten rekening houdend met de kasgeldlimiet en renterisiconorm en de overige kaders van de Wet Fido, aanvullende regelgeving en respectievelijk de limieten en richtlijnen van het Treasurystatuut. Rente over reserves en voorzieningen De bespaarde rente over reserves en voorzieningen wordt ten gunste van het product financiering en treasury gebracht. Dividenden/beleggingen Onder de doelstelling van financiering en treasury valt ten slotte het deelnemen (als belegging) in o.a. instellingen als N.V. Bank voor Nederlandse Gemeenten.

Onvoorzien De post onvoorzien ad € 285.000 betreft het totaal geraamde bedrag voor alle programma’s tezamen.

Relevant beleid: - Integrale richtlijn Planning en Controlproducties 2015 - Kadernota reserves en voorzieningen 2011-2015 - Algemene subsidieverordening gemeente Alkmaar - Treasurystatuut 2014 - Financiële verordening gemeente Alkmaar 2015 - Controleverordening gemeente Alkmaar 2015 - Onderzoeksverordening van de gemeente Alkmaar 2015 - Nota waarderings-, activerings- en afschrijvingsbeleid 2008 - Normenkader rechtmatigheid (jaarlijkse actualisatie) - Kadernota onderhoud kapitaalgoederen 2006

65


Prog PAD Alg.dekkingsmiddelenen onvoorzien Rekening (Bedragen x 1000) 2014 Ov belastingen en alg inkomsten Algemene uitkering Financiering en treasurey Totaal lasten Ov belastingen en alg inkomsten Algemene uitkering Financiering en treasurey Totaal baten Resultaat voor bestemming Financiering en treasurey Totaal dotatie reserve Totaal onttrekkingen reserve Totaal mutaties reserve Resultaat na bestemming


26 2 214 242 22.699 120.801 6.888 150.388 -150.146

16 0 1.177 1.193 22.627 181.159 16.698 220.484 -219.291

22 0 1.547 1.569 24.767 182.936 4.300 212.003 -210.434

71 0 1.547 1.619 25.473 181.298 4.300 211.071 -209.452

71 0 1.547 1.618 25.634 181.642 4.300 211.576 -209.958

71 0 1.547 1.618 25.783 180.559 4.300 210.642 -209.024

67 67 0 67

10.786 10.786 0 10.786

0 0 0 0

0 0 0 0

0 0 0 0

0 0 0 0

-150.079

-208.505

-210.434

-209.452

-209.958

-209.024

Toelichting: De belangrijkste beleidsmatige mutaties op dit programma zijn: - De bezuinigingsrondes leiden tot een voordeel van € 2.600.000 op het programma Algemene Dekkingsmiddelen, dit wordt veroorzaakt door het heffen van Precario. - Er is een stelpost Overhead kapitaallasten opgenomen in het programma Algemene Dekkingsmiddelen, dit leidt tot een nadelig effect van € 700.000. - De mutatie in de baten en lasten van treasury zorgt voor een nadelig effect van € 1.020.000 op het programma Algemene Dekkingsmiddelen. o Vermeerdering rentebijschrijving eigen financiële middelen o Vermindering bespaarde rente eigen financiën o Vermindering dividend BNG o Verhoging dividend Alliander - Er is een reserve onttrekking gedaan, dit heeft een nadelig effect van € 253.000 op het programma Algemene Dekkingsmiddelen. - Het reclamebureau Aceno is failliet. Hierdoor worden de inkomsten van € 200.000 afgeraamd op het programma Algemene Dekkingsmiddelen. In het jaar 2017 kunnen deze inkomsten weer op niveau gebracht worden. - De meicirculaire veroorzaakt een verandering in de algemene uitkering. zorgen voor een voordelig effect van € 2.375.000 op het programma Algemene Dekkingsmiddelen. - De septembercirculaire veroorzaakt een verandering in de algemene uitkering. Dit zorgt voor een voordelig effect van € 1.155.000 op het programma Algemene Dekkingsmiddelen.

De technische mutaties op dit programma zijn: - De begroting 2016 is gebaseerd op de jaarschijf 2016 uit de vastgestelde begroting 2015. De begroting 2015 gaf in het meerjarig perspectief reeds verschillen aan van € 2.020.000 op dit programma. Ontwikkelingen Het verloop van de reserves en voorzieningen per programma is te vinden in het hoofdstuk overzichten: Overzicht reserves en voorzieningen. Details van de investeringen zijn te vinden in het hoofdstuk overzichten: Investeringsplan.

66

II.

Beleidsbegroting

II.2.

Paragrafen:

II.2.1.

Lokale heffingen

II.2.2.

Weerstandsvermogen

II.2.3.

Onderhoud kapitaalgoederen

II.2.4.

Financiering

II.2.5.

Bedrijfsvoering

II.2.6.

Verbonden partijen

II.2.7.

Grondbeleid

II.2.8

Decentralisaties

II.2.9

Bezuinigingen

67

II.2.1

Lokale Heffingen

Inleiding Per 1 januari 2015 zijn de gemeenten Schermer, Graft-De Rijp en Alkmaar opgegaan in een nieuw gevormde gemeente Alkmaar. In deze paragraaf wordt op hoofdlijnen ingegaan op de invulling van de harmonisatie, invoering van de precario op kabels en leidingen en het COELO. Vanwege de herindeling per 1 januari 2015 is de wet ARHI (Wet Algemene regels herindeling) van kracht. Op grond van de wet ARHI geldt dat in ieder geval de onroerende zaakbelastingen (de OZB) vanaf 2015 moeten gelden voor de bij de herindeling betrokken gemeenten. Dat houdt in dat de andere “gemeentelijke voorschriften” zoals ook belastingverordeningen, hun rechtskracht twee jaar behouden. Dat betekent dat uiterlijk 1 januari 2017, dus binnen twee jaar na de herindeling, alle overige belastingverordeningen moeten zijn geharmoniseerd. Wanneer dit niet wordt gedaan, valt de heffingsgrondslag weg. Invulling harmonisatie In 2014 zijn al de eerste stappen gezet naar harmonisatie van de tarieven. In Graft-De Rijp is het tarief OZB nietwoningen al op het niveau van de gemeente Schermer gebracht. De vervolgstap naar harmonisatie tussen de fusiepartners was dan minder groot. De nieuwe geharmoniseerde verordening OZB is vervolgens vastgesteld in de raadsvergadering van 2 januari 2015. Bestuurlijk is als uitgangspunt gekozen om, in overeenstemming met het bepaalde in de wet ARHI, het tarief voor de overige belastingen, niet zijnde de onroerend zaakbelasting, in 2015 op het huidige niveau van de onderscheidenlijke gemeenten te laten. Er bleef dus per belastingsoort een afzonderlijke verordening bestaan. Deze verordeningen zijn door de afzonderlijke gemeenteraden in november 2014 vastgesteld. Omdat in deze vaststelling alleen de tarieven voor 2015 waren opgenomen, kan op deze verordeningen geen correctie (inflatie of andere verhoging) op de tarieven plaatsvinden voor 2016. De nieuwe gemeenteraad kan alleen nieuwe tarieven vaststellen op nieuwe (geharmoniseerde) verordeningen. Het niet kunnen toepassen van een tariefsverhoging per 1-1-2016 op de verordeningen van de oude gemeenten geeft een extra druk op het financieel kader en noopt ertoe zoveel mogelijk verordeningen en tarieven te harmoniseren met ingang van 2016, met name de belastingen met een substantiële opbrengst. De uitwerking hiervan vindt plaats in de aanbieding van de belastingverordeningen 2016 aan de gemeenteraad en na vaststelling hiervan zullen de nieuwe tarieven op de geharmoniseerde verordeningen duidelijk zijn. Invoering precario op kabels en leidingen In 2015 is onderzocht of het heffen van precario op kabels en leidingen tot de mogelijkheden behoort om extra inkomsten voor de gemeente Alkmaar te realiseren. Uit dat onderzoek is gebleken dat die mogelijkheden er zijn, doch dat voor de realisatie daarvan de nodige acties uitgewerkt dienen te worden en het een complexe en intensieve (juridische) materie omvat. Voorts zijn er geen concrete wetgevingsvoorstellen aan de Tweede Kamer aangeboden waaruit een beperking of stopzetting van deze precario zou kunnen volgen. Op basis hiervan is een opbrengst van € 2.5 mln. in de begroting 2016-2019 opgenomen. COELO Onderstaand de resultaten van het onderzoek naar gemeentelijke heffingen dat is uitgevoerd door het Centrum voor Onderzoek van de Economie van Lagere Overheden (COELO) van de Rijksuniversiteit Groningen. Dit onderzoek is te vinden onder www.coelo.nl. Het overzicht voor wat betreft de woonlasten 2014 grote gemeenten is hierin opgenomen. Hieruit blijkt dat de belastingdruk in Alkmaar al geruime tijd tot de laagste behoort van de grote(re) gemeenten, inclusief de provinciehoofdsteden. In het overzicht 2015 is de gemeente Alkmaar niet opgenomen omdat de gegevens door de fusie later beschikbaar waren (januari in plaats van november/december het jaar daarvoor). Woonlasten (OZB, reinigingsheffingen en rioolheffing) in euro per meerpersoonshuishouden. In euro’s. De rode lijn geeft het gewogen gemiddelde weer. Bron: COELO: Kerngegevens belastingen grote gemeenten 2014.

68

69

II.2.2

Weerstandsvermogen en risicobeheersing

Inleiding De paragraaf weerstandsvermogen en risicobeheersing geeft inzicht in de risico’s die de gemeente loopt en de middelen en mogelijkheden die beschikbaar zijn om onverwachte tegenvallers op te vangen. Daarnaast geeft deze paragraaf met ingang van 2016 inzicht in de financiële positie van de gemeente. De kadernota weerstandsvermogen en risicobeheersing is geactualiseerd en wordt in de tweede helft van 2015 ter besluitvorming aangeboden. In deze paragraaf wordt achtereenvolgens ingegaan op: - de berekening van de benodigde weerstandscapaciteit (inventarisatie van de risico’s); - de berekening van de beschikbare weerstandscapaciteit (inventarisatie vrije financiële ruimte); - de bepaling van de ratio van het benodigde weerstandsvermogen versus de beschikbare weerstandscapaciteit; - de financiële positie: met ingang van 2016 wordt een 6-tal kengetallen opgenomen ter ondersteuning van de beoordeling van de financiële positie. De ratio weerstandsvermogen laat een positieve ontwikkeling zien. Echter, een aantal ontwikkelingen is (nog) niet gekwantificeerd en maken dus geen onderdeel uit van de benodigde weerstandscapaciteit. Het is goed deze ontwikkelingen in samenhang met de berekende weerstandscapaciteit te bezien.

2. Risicoprofiel en benodigde weerstandscapaciteit 2.1 Aanpak In 2015 is het risicoprofiel geactualiseerd onder begeleiding van het Nederlands Adviesbureau Risicomanagement. Daarvoor zijn sessies belegd met beleidsmedewerkers, projectleiders, controllers en management. Bij de bepaling van de benodigde weerstandscapaciteit is ervoor gekozen om te focussen op een aantal strategische en externe risico’s. In het risicoprofiel zijn de volgende thema’s opgenomen: - Drie decentralisaties - Verbonden partijen (uitgevlochten bedrijven en gemeenschappelijke regelingen) - Grondexploitaties/niet in exploitatie genomen gronden - Grote projecten - Grote investeringen Grote projecten Per project is een brede risico analyse beschikbaar. Voor het bepalen van het benodigde weerstandsvermogen zijn de risico’s meegenomen, van de fase waarin het project zich bevindt en waarvan de risico’s niet binnen het project opgevangen kunnen worden. De gemeenteraad wordt via de P&C cyclus geïnformeerd over risicovolle en voor de gemeenteraad relevante projecten. Hierbij wordt een wegingstabel risicovolle projecten/programma’s benut. Verbonden partijen In het risicoprofiel 2016 is rekening gehouden met het risico op een hogere bijdrage aan gemeenschappelijke regelingen. De paragraaf weerstandsvermogen en risicobeheersing in de begroting 2016 van de betreffende gemeenschappelijke regeling dient als basis. In de regio hanteren we dat een gemeenschappelijke regeling maximaal 2,5% van de lasten aan algemene reserve mag opbouwen om bedrijfsvoering risico’s te kunnen opvangen. De deelnemende gemeenten houden in hun eigen risicoprofiel rekening met risico’s > 2,5%. Voor het opnemen van risico’s in het risicoprofiel zijn de volgende criteria gehanteerd:

✓Directe financiële impact ✓Significant (in omvang) ✗Rampen/calamiteiten ✗Voorzienbare inkomstenderving ✗Voorzienbare kostenverhoging 2.2 Belangrijkste risico’s en benodigde weerstandscapaciteit Het risicoprofiel is tot stand gekomen met behulp van het softwareprogramma NARIS® (NAR Risicomanagement Informatie Systeem) waarmee risico's systematisch in kaart kunnen worden gebracht en beoordeeld. Er zijn in totaal ca. 120 risico's in beeld gebracht. In het onderstaande overzicht wordt een aantal risico's gepresenteerd met de hoogste bijdrage aan de benodigde weerstandscapaciteit (de top 10).

70

Risico Decentralisaties: volume-afspraken uit inkoopcontracten zijn niet dekkend en/of herziening van contracten niet tijdig Taakstellingen overhead worden niet tijdig gerealiseerd als gevolg van achterblijvende mobiliteit Grondexploitatie: Vertraging verkoop met 5 jaar of stopscenario volgende fases Aantal uitkeringsgerechtigden stijgt sneller dan waarmee rekening is gehouden in BUIG budget Transitie WNK levert niet de geraamde besparingen op Niet of niet tijdig realiseren van de heffing precario Grondexploitatie: Gemeente kan niet aan verplichting voldoen Grondexploitatie: Marktpartijen kunnen niet aan verplichtingen voldoen Grondexploitatie: Taxatie valt lager uit dan geraamd Inkomsten SSC DVO’s met uitgevlochten diensten blijven achter

Kans

Maximaal financieel gevolg

Invloed

70%

€ 5.000.000

21%

70%

€ 1.500.000

6%

10%

€ 9.900.000

6%

50%

€ 1.500.000

5%

50% 30% 10% 30% 50% 60%

€ 1.800.000 € 2.500.000 € 3.500.000 € 3.000.000 € 1.300.000 €1.000.000

4% 4% 4% 4% 4% 4%

Decentralisaties De onderdelen Jeugd, WMO begeleiding en WMO beschermd wonen (producten 62 en 63) zijn nieuwe producten in de begroting. 2015 is het eerste jaar dat deze taken door gemeenten worden uitgevoerd, zodat er geen referentiekader is met voorgaande jaren. In de loop van 2016 zal hier steeds beter zicht op komen en kan er beoordeeld worden of het financieel kader toereikend is. Precario De verwachting van de opbrengsten van de introductie van een precarioheffing begeeft zich rond de € 3 mln. Landelijk wordt er gediscussieerd over mogelijke aanpassingen van de systematiek van precario. Vooralsnog zijn er geen concrete wetgevingsvoorstellen aan de Tweede Kamer aangeboden. Indien er beleidswijzigingen op dit gebied zouden plaatsvinden ligt het niet in de rede dat, gelet op de recent weer ontwikkelende bestuurlijke discussie over het verruimen van het gemeentelijk belastinggebied, er geheel geen compensatie zal plaatsvinden. In dit licht achten wij het plausibel de verwachte opbrengst van een precarioheffing te ramen op € 2,5 mln. Wel past hier de aantekening dat introductie van een precarioheffing een intensief juridisch traject kan worden. Een traject die andere gemeenten overigens al met een positief resultaat bewandeld hebben. Taakstellingen overhead Er is een benchmark uitgevoerd op de ondersteunende diensten. Deze benchmark is het uitgangspunt om de komende periode de organisatie in omvang te laten slinken. Het uitgangspunt daarbij is de omvang van de organisatie synchroon te laten zijn met vergelijkbare organisaties. Een verdere uitwerking vindt plaats. Er zal een nieuw sociaal kader met OR en GO afgesproken moeten worden om deze bezuiniging te realiseren. Inkomsten uit DVO’s uitgevlochten bedrijven Er resteert een taakstelling van ca. € 1 mln. structureel. Met de uitgevlochten bedrijven wordt de “gedwongen winkelnering” verder uitgewerkt conform de lijn in de Voorjaarsnota: gedwongen winkelnering wordt verlengd voor de jaren 2016 en 2017 op het dienstverleningsniveau van 2015. 2.3 Beheersmaatregelen Het benodigde weerstandsvermogen is het financiële restrisico waar geen beheersmaatregelen tegen over staan omdat: - er ondanks de beheersmaatregelen een kleine kans blijft bestaan dat het risico zich kan voordoen; - er voor het risico geen adequate beheersmaatregel is om het risico te beperken of het gevolg te verminderen; - de voorgestelde beheersmaatregel blijkt duurder te zijn, dan het financiële risico; - de kans op en de gevolgen van het risico zijn zo klein dat er een afweging gemaakt is het risico zelf te dragen. Ter illustratie: van de risico’s in de projecten renovatie de meent, Overdie herstructurering en Alkmaar sportstad en de grondexploitaties DFS terrein/vaart, Viaanse molen 2e fase en westrand sportcluster is de verwachting dat deze, indien zij zich voor mochten doen, opgevangen kunnen worden binnen het project of grondexploitatie en maken daarmee geen onderdeel uit van het risicoprofiel.

71

2.4 Totale benodigde weerstandscapaciteit De totaal benodigde weerstandscapaciteit bedraagt € 12,2 mln. Een aantal ontwikkelingen is (nog) niet gekwantificeerd en maken dus geen onderdeel uit van de benodigde weerstandscapaciteit. Deze ontwikkelingen zijn hieronder toegelicht. Het is goed deze ontwikkelingen in samenhang met de berekende weerstandscapaciteit te bezien. Financiële beheersing Alkmaar is in het eerste kwartaal geconfronteerd met forse financiële uitdagingen. In de Voorjaarsnota 2016-2019 is een aantal voorstellen opgenomen om te komen tot een sluitend meerjarenperspectief: een mix van bezuinigen, gebruik maken van autonome ontwikkelingen, inzetten van financieel-technische maatregelen, uitbreiden van inkomsten en herijken van budgetten. Daarbij wordt geïnvesteerd in het verankeren van financiële discipline op alle niveaus. In het risicoprofiel is van de getroffen maatregelen alleen het niet tijdig realiseren van de taakstellingen op overhead, van werk naar werk en de invoering van de heffing precario opgenomen. Grondexploitatie/niet in exploitatie genomen gronden Voornemen tot herziening van de BBV-verslaggevingsregels rondom grondexploitaties: de commissie BBV heeft de afbakening, definiëring en verslaggevingsregels rondom grondexploitaties kritisch onder de loep genomen. De reden hiervoor is een aantal ontwikkelingen op het gebied van grondexploitaties. Namelijk: de forse afboekingen van gemeenten op grondposities in de afgelopen jaren, de aanbevelingen uit het rapport Vernieuwing BBV over transparantie en vergelijkbaarheid, en de aankomende Omgevingswet. Belangrijke voorstellen zijn onder andere de afschaffing van de categorie NIEGG (niet in exploitatie genomen gronden) en een richttermijn van 10 jaar als maximale duur van grondexploitaties. In 2015 moet duidelijk worden wat de gevolgen zijn van de BBV-maatregelen en de invoering van de Vpb. De uitkomst zal naar verwachting nog eind 2015 dan wel begin 2016 aan u aangeboden worden. Stecrapport: In 2013 is door het adviesbureau BUCK in opdracht van de provincie een regionaal onderzoek uitgevoerd naar de vraag en het aanbod van bedrijfsterreinen en kantoorlocaties. Volgens de conclusies van dit onderzoek kampt de regio Alkmaar met een te groot aanbod, evenals de regio’s West Friesland en Kop van Noord-Holland. In 2014 is hierop door adviesbureau Stec een ‘kwalitatieve marktscan’ uitgevoerd. Bij besluit van 20 januari 2015 heeft het college het advies ter kennisgeving aangenomen. Het rapport van de Stec Groep wordt gezien als een van de bouwstenen voor een breed gedragen regionale werklocatiestrategie, die nog nadere uitwerking behoeft. Onderhoudsniveau wegen, straten, pleinen Op dit moment wordt gewerkt aan het beleidsplan, waardoor ook een actueel inzicht in de onderhoudstoestand ontstaat. Het beleidsplan wordt in 2016 voorgelegd aan de gemeenteraad. Uit dit plan wordt duidelijk welke investeringen en (aanvullende) onderhoudsbudgetten nodig zijn. Voor het stoeptegeloffensief is in de periode 2015 t/m 2018 een bedrag van jaarlijks € 200.000 beschikbaar. Verkoop vastgoed Het verkoop van vastgoed is in het meerjarenkader opgenomen voor een bedrag van zo’n € 4 mln. Dit betekent dat er op de verkoop van vastgoed een boekwinst ter grootte van dit bedrag gerealiseerd moet worden. Hiermee wordt de meerjarenbegroting sluitend gemaakt. Dit lijkt een realistische doelstelling. Dit betekent echter wel dat er in de jaren na 2019 dekking voor deze bedragen in de begroting gezocht moet worden.

Vennootschapsbelasting Vanaf 1 januari 2016 zijn overheidsondernemingen die winst beogen of structurele overschotten behalen en concurreren met de markt, vennootschapsbelastingplichtig. Hierbij moet gedacht worden aan onder andere grondexploitaties en vastgoed. Mogelijke financiële consequenties zijn naar verwachting eind 2015 bekend.

3. Beschikbare weerstandscapaciteit De incidenteel beschikbare weerstandscapaciteit wordt gevormd door de algemene reserve. De structureel beschikbare weerstandscapaciteit bestaat uit de componenten: onbenutte belastingcapaciteit en onvoorzien. Reserves: in de geactualiseerde kadernota is opgenomen dat onder de beschikbare structurele weerstandscapaciteit gerekend kan worden: de vrije algemene reserve, de onbenutte belastingcapaciteit en de post onvoorzien. In het weerstandsvermogen worden bestemmingsreserves waar een gericht doel aan is gekoppeld niet meegenomen. De onbenutte belastingcapaciteit is het verschil tussen de werkelijk opgelegde belastingen en de maximaal te heffen belastingen of kostendekkendheid hiervan. Het gaat om de belastingsoorten: OZB, rioolheffing, afvalstoffenheffing en leges. Voor 2016 is dit ca. € 10 mln. Dit is het verschil tussen het huidige OZB tarief en het maximale OZB tarief dat door het Rijk wordt gebruikt bij het artikel 12 beleid.

72

Post onvoorzien: per jaar wordt in de begroting een bedrag geraamd van € 150.000. Het uitgangspunt voor het weerstandsvermogen is de verwachte stand van de betrokken reserves per 1 januari 2016. Stand van de algemene reserve per 1-1-2016

30,8

Ontwikkelingen na 1-1-2016 ontvangst frictiekosten: 2016 t/m 2018

4,5

uitgaven frictiekosten 2016-2017

-0,15

zomernota (verwachting jaarrekening 2015) *

-4,6

onttrekking 2016-2018 (herijking reserves)

-4,5

Onttrekking 0,4 mln. tgv taakstelling SSC (2015)

-0,4

af: rb 2014/621 haltewerk

-0,3

Af: dekking subsidies DVO’s uitgevlochten bedrijven **

-0,6

Nieuwe stand algemene reserve

24,8

inclusief de storting frictiekosten over de jaren 2016 t/m 2018 (€ 4,5 mln.) inclusief de onttrekking tgv coalitieakkoord in de jaren 2016 t/m 2018 (€ 4,5 mln.) * inclusief onttrekking reserve de meent en niet storten 1,5 mln. frictiekosten

** Gedwongen winkelnering van de uitgevlochten diensten wordt verlengd voor de jaren 2016 en 2017 op het dienstverleningsniveau van 2015. Voor 2016 wordt incidentele dekking gezocht. Voor 2017 wordt dit als een efficiencykorting op de subsidie doorgevoerd. Incidentele dekking 2016 (€ 0,6 mln.) is nog niet in het financiële kader opgenomen en gaat ten laste van de algemene reserve. Vakantie-uitkering Conform wetgeving dient er ten laste van de exploitatie een voorziening opgenomen te worden voor vakantie-uitkering. In de Jaarrekening 2014 is dit berekend op € 1,26 mln. nadelig. Mogelijk is er in de huidige stand van (restant)verlofuren nog een financieel risico te verwachten indien uren afgekocht (moeten) worden, bijvoorbeeld in geval van uitdiensttreding. Er is nog geen duidelijkheid of hiervoor ook een voorziening moet worden ingesteld. Uitgangspunt moet zijn dat iedere medewerker zijn verlofuren opneemt binnen het lopende (boek)jaar. Vooralsnog is hier in het financieel kader geen rekening mee gehouden.

4. Ratio weerstandsvermogen Om te bepalen welk niveau het weerstandsvermogen heeft, dient de relatie te worden gelegd tussen de gekwantificeerde risico’s met de daarbij benodigde weerstandscapaciteit (90% zekerheid als uitgangspunt) en de beschikbare weerstandscapaciteit. De uitkomst van die berekening vormt de ratio van het weerstandsvermogen. De vastgestelde norm voor de berekening van de benodigde weerstandscapaciteit moet minimaal “voldoende” zijn. Dit betekent dat de ratio zich tussen de 1,0 en 1,4 bevindt.

Ratio weerstandsvermogen

Beschikbare weerstandscapaciteit Benodigde weerstandscapaciteit

€ 24,8 mln. € 12,2 mln. = 2,0

Ten opzichte van de jaarrekening 2014 zien we een stijging van de ratio van 1,7 (Alkmaar excl. Graft de Rijp en Schermer) naar 2,0. Ten aanzien van deze stijging zijn de volgende opmerkingen te maken: - Het risico op tijdig realiseren van de taakstellingen overhead is verlaagd; - Nagenoeg alle grote projecten in het profiel 2015 zijn vervallen (afgerond) en nieuwe projecten kunnen risico’s opvangen binnen het project c.q. hebben lagere financiële impact; - De risico’s herindeling zijn vervallen. De berekende ratio weerstandsvermogen en de daarbij behorende benodigde weerstandscapaciteit is een momentopname. Zie hiervoor ook de ontwikkelingen die geen onderdeel uitmaken van het risicoprofiel en zijn toegelicht in paragraaf 2.4. Het blijft van belang om in de komende jaren de ontwikkeling van het weerstandsvermogen te blijven monitoren.

73

5. Financiële positie Met ingang van 2016 zijn provincies en gemeenten verplicht een aantal kengetallen op te nemen in de paragraaf weerstandsvermogen en risicobeheersing ter ondersteuning van de beoordeling van de financiële positie. Overzicht financiële kengetallen

Kengetal

2014 2015 2016 Norm 120,3% 104,8% 114,3% < 100% is voldoende > 130% is onvoldoende Geen VNG norm

Netto schuldquote Netto schuldquote gecorrigeerd voor alle verstrekte leningen

114,8%

101,4%

111,4%

23,2%

23,4%

23,6% > 30% is voldoende

24,0%

19,4%

19,9% Geen VNG norm

‐5,7%

1,0%

< 20% is onvoldoende

De solvabiliteitsratio Kengetal grondexploitatie

Structurele lasten en Structurele exploitatieruimte Belastingcapaciteit: Woonlasten meerpersoonshuishouden

‐56,0%

‐58,0%

‐0,2% structurele baten zijn in evenwicht Woonlasten in verhouding ‐54,0% tot het landelijk gemiddelde.

Toelichting Netto schuldquote weerspiegelt het niveau van de schuldenlast van de gemeente ten opzichte van de eigen middelen. De netto schuldquote geeft een indicatie van de druk van de rentelasten en de aflossingen op de exploitatie. De netto schuldquote gecorrigeerd voor alle verstrekte leningen brengt in beeld wat het aandeel van de verstrekte leningen is en wat dit betekent voor de schuldenlast. De netto schuldquote laat een stijgende lijn zien (in 2014 is nog geen rekening gehouden met de inkomsten voor de drie decentralisaties). Op dit moment wordt voldaan aan de norm van de VNG (uitgave houdbare gemeentefinanciën). De solvabiliteitsratio geeft inzicht in de mate waarin de gemeente in staat is aan haar financiële verplichtingen te voldoen. De solvabiliteitsratio is matig, en voldoet aan de VNG norm. Voor de berekening van het kengetal grondexploitatie worden de niet in exploitatie genomen gronden en de bouwgrond in exploitatie bij elkaar opgeteld en gedeeld door de totale baten. De boekwaarde van de voorraden grond is van belang, omdat deze waarde moet worden terugverdiend bij de verkoop. Hoe lager de ratio hoe minder de relevantie van negatieve waarde ontwikkeling van NIEGG en BIE voor de begroting en daarmee een lager risico voor de gemeente. De structurele exploitatieruimte Een begroting waarvan de structurele baten hoger zijn dan de structurele lasten is meer flexibel dan een begroting waarbij structurele baten en lasten in evenwicht zijn. Belastingcapaciteit: De ruimte die een gemeente heeft om zijn belastingen te verhogen. De woonlasten worden vergeleken met het landelijk gemiddelde in t-1. Alkmaar heeft lage woonlasten in vergelijking met de grote(re) gemeenten (zie ook paragraaf lokale heffingen).

74

II.2.3

Onderhoud kapitaalgoederen

Inleiding De paragraaf Onderhoud kapitaalgoederen valt uiteen in twee onderdelen: 1. woningen en gebouwen; 2. infrastructuur, riolering, water en openbaar groen 1.

Woningen en gebouwen

Algemeen beleidskader Het beleidskader van het gemeentelijk vastgoed is vastgelegd in de nota Vastgoed 2008 zoals vastgesteld in de raad van Alkmaar op 8 januari 2009 (raadsbijlage 3). Het doel van het management van gemeentelijk vastgoed is het afstemmen van vraag en aanbod, op dusdanige wijze dat de gemeentelijke doelstellingen worden gerealiseerd met een efficiënte inzet van middelen. Door centralisering van eigendom, financiering, ontwikkeling en beheer worden kennisopbouw, integrale vastgoedbenadering en transparante financiële relaties gewaarborgd. Het bezitten van vastgoed is voor de gemeente Alkmaar geen doel op zichzelf. De gemeente verwerft gebouwen en gronden en houdt deze in bezit als onderdeel van een ruimtelijke ontwikkeling of als er een breed maatschappelijk belang mee wordt gediend. In overige gevallen kan het vastgoed worden afgestoten. In de “lijst van verhuurbare gemeentelijke panden” is bestuurlijk vastgesteld welke panden proactief worden ingezet voor gewenste ontwikkelingen en welke panden worden afgestoten. De gemeente Alkmaar gaat in zijn algemeenheid, bij het verkopen (van onderdelen) van de vastgoedportefeuille, uit van opbrengstmaximalisatie. Coalitieakkoord Omdat het merendeel van het gemeentelijk onroerend goed bij mutatie wordt verkocht is de jaarlijkse verkoopopbrengst moeilijk in te schatten. Ten behoeve van een gelijkmatige vrijval van middelen is op basis van het raadsbesluit van 6 maart 2008 een egalisatiereserve ingesteld met een startwaarde van € 1,2 miljoen. Over een periode van 10 jaar valt deze egalisatiereserve terug naar nul. In het kader van eerdere bezuinigingen en als gevolg van extra opbrengsten uit verkoop bloot eigendom is deze vrijval vanaf 2011 verhoogd van € 0,6 naar € 0,8 miljoen per jaar. De egalisatiereserve bevat momenteel voldoende geld om tot en met 2018 aan deze verplichtingen te voldoen. Opbrengsten van verkopen die nu nog plaats vinden kunnen anders ingezet worden. Het coalitieakkoord stelt voor om verkoop vastgoed in te zetten voor vermindering van de schuldquote. Over informatie over de bestuursopdracht Verkoop Vastgoed wordt u verwezen naar het programma 12 Ruimtelijke Ontwikkeling en Wonen. De indeling en omvang vastgoedportefeuille De gemeente Alkmaar heeft een vastgoedportefeuille (gebouwen) met een verzekerde (herbouw)waarde van € 655 miljoen (2015). De vastgoedportefeuille kan in vier categorieën worden ingedeeld: 1. Maatschappelijk vastgoed (o.a. onderwijsgebouwen*, sporthallen en gymlokalen, zwembaden, sociaal culturele centra, wijken jongerencentra, theater, musea, monumenten en molens); 2. Dienstgebouwen (o.a. stadhuis, stadskantoor, gemeentewerf, brandweer); 3. Strategisch bezit (vastgoedbezit met het oog op toekomstige ontwikkelingen, veelal grondexploitatie); 4. Overig bezit (o.a. woningen, bedrijfspanden, parkeergarages). * het beheer en onderhoud van deze gebouwen vindt in veel gevallen plaats door de schoolbesturen. Onderhoud vastgoed Doel van het onderhoud van vastgoed is technisch, functioneel en financieel behoud van waarde. Uitvoering geschiedt aan de hand van meerjarenonderhoudsplannen. Uitzondering hierop zijn de panden die op de nominatie staan om op korte termijn verkocht of gesloopt te worden of waarvan de toekomstige bestemming / functie onduidelijk is. Tot die tijd vindt onderhoud plaats op basis van instandhouding.

75

Uitgangspunten huurprijsbepaling Uitgangspunt is dat de gemeentelijk vastgoedobjecten tegen een marktconforme waarde worden verhuurd. Tijdelijke en permanente exploitatie De gemeentelijke vastgoedobjecten worden, afhankelijk van de toekomstvisie, in een tijdelijke of een permanente exploitatie opgenomen. Tijdelijk beheer houdt in dat de onroerende zaken zo gunstig mogelijk worden geëxploiteerd en vrij van gebruik ter beschikking van de gemeente moeten staan op het moment dat dit voor de ontwikkeling van een locatie noodzakelijk is. Het erfpachtcomplex In 2007 heeft de raad van Alkmaar besloten het beleid ten aanzien van erfpacht te wijzigen waardoor verkoop van de blote eigendom in algemene zin aan de bestaande erfpachters en hun rechtsopvolgers mogelijk wordt. Hierbij wordt een uitzondering gemaakt voor gronduitgifte voor scholen, sportcomplexen, sociaal-culturele voorzieningen en in (her)ontwikkelingsgebieden. Bij uitgifte van grond in de openbare ruimte of voor specifieke doeleinden wordt per geval de wenselijkheid van verkoop of uitgifte in erfpacht beoordeeld. Verkoop gebeurt op basis van de “Uitvoeringsregeling voorwaarden en berekening koopsom bij verkoop bloot eigendom van erfpacht” (gewijzigd B&W-besluit 19-11-2013, nr. 2013-737) en het “Inwerkingtredingsbesluit Uitvoeringsregeling voorwaarden en berekening koopsom bij verkoop bloot eigendom van erfpacht” (B&W-besluit 22-04-2009 nr. 6291). Daarnaast heeft het college van B&W op 15-5-2012 (besluitnummer 12.371) besloten een herberekening van de vrijval van afgekochte erfpachtcanons door te voeren voor de resterende looptijd van de individuele erfpachtpercelen die afgekocht zijn, tegen het op 15-5-2012 geldend rentepercentage voor erfpacht (4%). Dit resulteert in een snellere vrijval van de afgekochte erfpachtcanons dan voorheen. Het voordeel van € 300.000 is vanaf 2013 verwerkt in de begroting op product 39 Grond- en accommodatiebeheer (programma 12 Ruimtelijke ontwikkeling en wonen). Beleidsvoornemens Algemeen In het algemeen geldt dat het gemeentelijk vastgoed proactief zal worden ingezet in nieuwe ontwikkelingen. De panden die dit betreft worden aangewezen op de “lijst met verhuurbare gemeentelijke panden” die periodiek door het college van B&W wordt vastgesteld. Onderwijshuisvesting Onderhoud aan schoolgebouwen waarvan het eigendom is overgedragen, is geen verantwoordelijkheid meer van de gemeente. Alle middelen voor binnen- en buitenonderhoud worden sinds 1 januari 2015 door het Rijk direct aan de schoolbesturen overgemaakt. De gemeente is, in haar rol als eigenaar, alleen verantwoordelijk voor het onderhoud aan de schoolcomplexen die wel gemeente-eigendom zijn. Gemeente is verantwoordelijk voor de investeringen in onderwijsgebouwen (ver- of nieuwbouw) en daarvan worden de renteen kapitaallasten opgenomen in de gemeentelijke begroting. Naar verwachting worden in 2016 investeringen gedaan t.b.v. De Wegwijzer, Kardinaal de Jong/Fontein en de Vroonermeer-Noord, allen projecten uit het 1e Huisvestingsplan Primair Onderwijs 2012-2016 waarvoor geld in de begroting opgenomen is. Verder wordt een voorstel aan de gemeenteraad voorgelegd voor een investering in 2016 voor de Vinckhuysenschool. Voor een investering in 2016 aan De Wiekslag in Stompetoren is reeds geld beschikbaar gesteld. Duurzaamheid gemeentelijke panden Gemeentelijke duurzaamheidambities worden betrokken bij planontwikkeling van renovatie en nieuwbouw. Financiële consequenties Stortingen in de onderhoudsvoorzieningen i.v.m. meerjarige onderhoudsplannen (MJOP) De onderhoudsramingen zijn in overeenstemming met het door de gemeenteraad vastgestelde onderhoudsniveau. Voor het onderhoud van de gemeentelijke panden was de Onderhoudsvoorziening gemeentelijke panden opgezet. Hierin werd geld gereserveerd voor de onderhoudswerkzaamheden aan alle gemeentelijke panden behalve aan de schoolcomplexen. Tot nu toe is de storting in de onderhoudsvoorziening vijfjaarlijks geactualiseerd. De accountant ziet dit graag aangepast. In de jaarrekening 2014 van de fusiegemeenten Alkmaar, Graft – de Rijp en Schermer zijn de voorzieningen voor buitenonderhoud aan gemeentelijke panden omgezet in een bestemmingsreserve onderhoud gemeentelijke panden. Voor het beheer en onderhoud van het gemeentelijk vastgoed dient bestuurlijk een Meerjarenonderhoudsplanning (MJOP) te worden vastgesteld. Wanneer deze MJOP is vastgesteld conform de eisen van de accountant kan de bestemmingsreserve weer worden omgezet in een voorziening. Verwacht wordt dat deze omzetting in 2016 plaats zal vinden derhalve is dit ook zo in de begroting 2016 verwerkt. . De verwachte stand van de voorziening verloopt als volgt: 76

De volgende risico’s worden voorzien: 1. Huuropzeggingen en verkopen leiden tot minder huurinkomsten; vooralsnog wordt daarbij uitgegaan van circa € 500.000. Extra inspanningen worden gedaan om deze panden te verkopen of andere huurders te vinden. 2. Het vastgoed van uitvlechtinitiatieven is per 1 januari 2014 ondergebracht bij de vakgroep Vastgoed. Met de betreffende bedrijven is een kostprijs dekkende huurprijs overeengekomen. Indien de beschikbare middelen onvoldoende zijn om het afgesproken onderhoudsniveau uit te voeren zal er eenmalig verrekening plaatsvinden. 3. Bij de actualisatie van de MJOP is in de begroting van 2014 aangegeven hoe de benodigde verhoging van de storting verlaagd kan worden. Verwacht wordt dat verkoop van onrendabele panden in 2016 een voordeel oplevert van € 404.000, waardoor een lagere storting in de onderhoudsvoorziening mogelijk is. In de huidige markt is niet te voorspellen of verkoop van deze panden daadwerkelijk gaat lukken. 4. In de begroting van 2014 is aan gegeven dat er vanaf 2016 een vrijval van het jaarlijkse exploitatieverlies van € 504.000 van de te verkopen panden verwacht wordt. In de huidige markt is niet te voorspellen of verkoop van deze panden daadwerkelijk gaat lukken. 5. Bij de jaarrekening 2014 zijn de onderhoudsvoorzieningen van vastgoed opgeheven, omdat de accountant vond dat deze niet goed werden onderbouwd. De gelden van de onderhoudsvoorzieningen zijn daarom tijdelijk overgezet naar bestemmingsreserves. Er zullen voorstellen komen om de bestemmingsreserves, op basis van de eisen van de accountant, om te zetten in een onderhoudsvoorziening, op te nemen in het investeringsplan of direct ten laste te brengen van de algemene middelen. De financiële consequenties van deze administratieve opties zijn nog niet te voorzien. 6. De aankomende vennootschapsbelastingplicht voor gemeenten (Vpb) kan gevolgen hebben voor de financiële lasten en administratie van de vastgoedportefeuille en dus voor de begroting 2016 e.v.. In de loop van 2015 moet duidelijk worden wat de gevolgen zijn van de BBV-maatregelen en de invoering van de Vpb. 2.

Infrastructuur, riolering, water en openbaar groen

2.1. Infrastructuur 2.1.1. Wegen Beleidskader Het jaarlijkse budget wordt – op basis van periodieke inspecties – ingezet voor onderhoud en vervanging van zowel wegen met een elementenverharding als asfaltwegen. De gemeente heeft als wegbeheerder een zorgplicht om de wegen te laten voldoen aan de minimale eisen voor een veilig gebruik. Op basis van het resultaat van periodieke weginspecties wordt de prioriteit van onderhoud en/of vervanging bepaald. Deze prioriteit wordt, in samenhang met de verwachte werkzaamheden van riolering, vertaald naar een uitvoeringsprogramma. Daarnaast is in het coalitieakkoord opgenomen dat een straattegeloffensief wordt uitgevoerd. Beleidsvoornemens Op basis van het in beheer zijnde areaal wordt een beleidsplan opgesteld en in 2016 voorgelegd aan de gemeenteraad. Uit dit plan wordt duidelijk welke investeringen en onderhoudsbudgetten nodig zijn. Financiële consequenties De op dit moment beschikbare budgetten zijn het budget in het kader van de meerjarenbegroting voor de (vervangings)investeringsplannen Wegen, Straten, Pleinen (€ 1.672.800), alsmede het budget in het kader van de exploitatiebegroting voor onderhoud van Wegen, Straten, Pleinen van € 3.506.057 (PEIL 2015). Naast dit uitvoeringsprogramma wordt het onderhoudsbudget ook deels ingezet om in te spelen op ad hoc (verhardings)problemen in de wijken en wensen van de bewoners. Voor het stoeptegeloffensief is bovendien in de periode 2015 t/m 2018 een bedrag van jaarlijks € 200.000 beschikbaar. 2.1.2.

Kunstwerken

Beleidskader De beleidsnota "De brug is gelegd" 2005-2014 is het geldende beleidskader. Om de geconstateerde onderhoudsachterstanden weg te werken is in 2014 en 2015 jaarlijks 2 mln. extra geïnvesteerd. Beleidsvoornemens Voor civiele kunstwerken is in 2014 en 2015 een flinke slag gemaakt met het noodzakelijke onderhoud. Het geldende beleidsplan wordt herzien. De nieuwe beleidsnota, vast te stellen in 2016, geeft de strategische en financiële kaders aan voor de komende jaren.

77

Financiële consequenties Het investeringsbudget is gedurende 10 jaar met ingang van 2014 opgehoogd naar een jaarlijks bedrag van € 2.784.000 voor het vervangen van (onderdelen van) bruggen en walmuren en aanpassingen. Voor onderhoud is jaarlijks € 1.399.573 (PEIL 2015) beschikbaar. 2.1.3.

Openbare verlichting

Beleidskader Op 14 maart 2011 heeft de Alkmaarse gemeenteraad het beleidsplan Openbare verlichting vastgesteld. Voor het duurzaam beheer en onderhoud legt het beleidsplan in grote lijnen de werkwijze vast die in de praktijk wordt toegepast zoals energiebesparing, groepsremplace, het toepassen van masten die niet geschilderd hoeven te worden, het voldoen aan de Nederlandse Praktijk Richtlijnen en het in eigen beheer krijgen van het gehele net. Voor parken en groengebieden is een terughoudend beleid vastgesteld ten aanzien van het plaatsen van openbare verlichting. Ten aanzien van verlichte buitenreclame waarvoor de gemeente concessieverlener is bestaat de mogelijkheid om deze ’s nachts uit te schakelen of te dimmen. Tot slot hoort bij het beleidsplan een kaart voor standaardisering van lichtmasten. Beleidsvoornemens Het beleidsplan ‘Toen ging er een licht op’ heeft een doorlooptijd van 2011-2020. Als gevolg van de fusie echter verloopt het beleidsplan 2 jaar na de fusiedatum. Daarom wordt in 2016 het beleidsplan aangepast aan de toevoeging van GraftDe Rijp en Schermer (geldt met name voor de bij het beleidsplan behorende kaart). Inhoudelijk wordt het beleid niet gewijzigd. Financiële consequenties Het huidige beleidsplan leidt tot structureel lagere onderhoudslasten, maar om deze besparing te kunnen realiseren is jaarlijks een extra investering in onder andere energiezuinige lampen nodig. Daartoe is met ingang van de begroting 2013 € 317.000 aan het jaarlijks investeringsbudget toegevoegd, waarmee deze uitkomt op € 862.600. Voor regulier onderhoud en het verhelpen van schades is jaarlijks € 1.063.462 (PEIL 2015) opgenomen in de begroting. 2.2.

Riolering

Beleidskader Eind 2013 is een nieuw vGRP (Verbreed Gemeentelijk Rioleringsplan) 2013-2016 van de drie fusiegemeenten, Alkmaar, Graft-De Rijp en Schermer vastgesteld. In dit vGRP is een planning opgenomen van uit te voeren werken om te voldoen aan de wettelijke milieueisen en om de noodzakelijke vervangingen te realiseren. In dit plan zijn nu ook de zorgplichten voor afvoer van hemelwater en voor grondwater(overlast) opgenomen. In 2016 wordt een nieuw vGRP 2017-2020 opgesteld. Beleidsvoornemens Het vGRP wordt in 2015 uitgewerkt in een beheerplan. Het beheerplan beschrijft het te beheren areaal, de actuele onderhoudstoestand en de beheerkosten op korte en middellange termijn. Daarnaast geeft dit beheerplan aan welke (vervolg)activiteiten nodig zijn om (op lange termijn) een meerjarenplanning en –begroting op te kunnen stellen. Bij rioolsaneringen wordt veel aandacht besteed aan milieueffecten door afkoppeling van verhard oppervlak. Hierdoor vermindert de vervuiling van het oppervlaktewater door overstorten. Het regulier onderhoud vindt vooral plaats op basis van camera-inspecties, het periodiek reinigen van hoofdriolering en kolken, het verhelpen van storingen en oplossen van klachten. Door nieuwe technieken toe te passen kunnen wegen en openbaar groen ook worden omgevormd tot watervoerend systeem waarvan een deel van de kapitaallasten aan de heffing rioolrecht kan worden toegerekend. Financiële consequenties Voor de vervanging van de riolering is in het VGRP een kostendekkingsplan opgesteld, waarin aangegeven wordt wat de benodigde jaarlijkse investeringen zijn voor de komende 60 jaar. In het VGRP zijn tot en met 2016 de volgende vervangingsinvesteringen voorzien: 2014 2015 2016 Totaal Totaal 2.890 3.474 4.224 10.588 (alle bedragen x € 1.000) Voor sanering van de riolering is voor de periode 2014-2016 in het VGRP totaal 10,6 miljoen begroot. In het huidige investeringsplan is jaarlijks € 1.864.000 (PEIL 2015) opgenomen. Voor het reguliere onderhoud is in de exploitatie € 2.708.747 (PEIL 2015) beschikbaar.

78

2.3.

Water

Beleidskader Het Hoogheemraadschap heeft het beheer en onderhoud van het stedelijk water overgenomen van de gemeente (met uitzondering van de wateren in de voormalige gemeenten Graft-De Rijp en Schermer). De gemeente blijft verantwoordelijk voor het incidenteel verwijderen van drijfvuil uit deze watergangen en heeft een ontvangstplicht voor het rietmaaisel en vuil dat het hoogheemraadschap aanbiedt. Beleidsvoornemens Eind 2015 vindt een evaluatie van het Waterplan plaats, op basis waarvan in 2016 een vervolg op het Waterplan wordt opgesteld waarin de harmonisatie fusie wordt meegenomen. Financiële consequenties Voor het onderhoud van beschoeiingen, het verwijderen van drijfvuil, het afvoeren en storten van rietmaaisel en vuil is een bedrag van € 405.989 (PEIL 2015) in de begroting opgenomen. Voor de inhaalslag beschoeiingen is een investeringsbudget van € 200.000 per jaar opgenomen. 2.4.

Groen

Beleidskader In 2005 heeft de gemeenteraad het Groenbeleidsplan vastgesteld. Daarin is onder meer aangegeven op welk niveau en met welke middelen het openbaar groen in Alkmaar duurzaam in stand gehouden kan worden (“realistisch beeld”). Het groenonderhoud wordt uitgevoerd op basis van beeldbestekken. Beleidsvoornemens In 2016 blijven groenvakken omgevormd worden. Daarbij wordt rekening gehouden met het onderhoud op langere termijn en de aanwezigheid van natuurwaarden. Het aanleggen van ecologische (verbinding)zones is onderdeel van de groenreconstructies. In 2016 wordt een nieuw groenbeleidsplan opgesteld voor de nieuw gevormde gemeente. Financiële consequenties In de meerjarenbegroting voor vervanging en reconstructie van openbaar groen is per investeringsjaar € 173.600 beschikbaar. Voor het reguliere onderhoud is in de exploitatie € 5.319.284 (PEIL 2015) beschikbaar.

79

II.2.4

Financiering

Inleiding De uitvoering van de gemeentelijke financieringsfunctie dient plaats te vinden binnen de kaders van de Wet financiering decentrale overheden (wet Fido), de Regeling uitzetting en derivaten decentrale overheden (Ruddo), de Uitvoeringsregeling financiering decentrale overheden (Ufdo) en het Besluit leningsvoorwaarden decentrale overheden (Bldo). Het eigen gemeentelijke beleid inzake treasury staat verder verwoord in de Financiële verordening ex art. 212 gemeentewet, het nieuwe Treasurystatuut (Raadsbesluit 12 juni 2014, bijlage 2014-444) en de Uitvoeringsregels garanties. 1. Algemene ontwikkelingen Dit onderdeel schetst de belangrijkste interne en externe ontwikkelingen die invloed kunnen hebben op de treasuryfunctie. Het kabinet heeft diverse maatregelen genomen om het nationale begrotingstekort structureel te beheersen en onder de Europese norm van 3% te houden. Wet Schatkistbankieren De Regeling schatkistbankieren decentrale overheden verplicht gemeenten eventuele overschotten in liquide middelen, die uitkomen boven een drempelbedrag (voor Alkmaar € 2,1 miljoen), te storten op een speciale rekening van het Ministerie van Financiën. Dit gebeurt via het dagelijks afromen van saldi van bankrekeningen. Wet Houdbare Overheidsfinanciën De Wet Houdbare Overheidsfinanciën (Wet Hof) regelt het maximale verschil tussen inkomsten en uitgaven van decentrale overheden, het zogenaamde EMU-saldo. Het aandeel van de decentrale overheden in het EMU-saldo is macro genormeerd. De rijksoverheid maakt daarover afspraken met het IPO, de VNG en de UvW. In het Bestuurlijk overleg financiële verhoudingen (Bofv) van 14 september 2015 is overleg gevoerd over de EMU-norm voor 2016 en 2017. De minister van Financiën zal de Staten-Generaal informeren over de uitkomst en de EMU-norm. De vaststelling kan pas plaats vinden nadat de Tweede Kamer zich over dit voornemen heeft kunnen uitspreken. Wijziging BBV: financiële kengetallen Het Besluit Begroting en Verantwoording provincies en gemeenten (BBV) is op 15 mei 2015 gewijzigd in verband met het opnemen in de begroting 2016 en jaarrekening 2015 van een verplichte basis set van zes financiële kengetallen. De netto schuldquote en de netto schuldquote gecorrigeerd voor verstrekte geldleningen maken hier onderdeel vanuit. Deze kengetallen met toelichting worden opgenomen in de paragraaf weerstandsvermogen en risicobeheersing. 2. Rentevisie De Europese Centrale Bank (ECB) houdt de belangrijkste rentetarieven in de eurozone voorlopig laag. De herfinancieringsrente (refirente) bedraagt sinds 10 september 2014 tot in ieder geval september 2015 slechts 0,050%. Dit is de rente die banken moeten betalen als ze liquiditeit tekort hebben en geld opnemen bij de ECB. Wanneer financiële instellingen geld nodig hebben, dan kunnen ze dat geld ook uit de markt proberen te halen. In dat geval wordt de hoogte van de rente bepaald door de markt. Bekende rentetarieven voor de interbancaire markt zijn Euribor en Eonia. Omdat financiële instellingen deze keuzemogelijkheid hebben, reageert de interbancaire marktrente heel sterk op eventuele renteverhogingen en renteverlagingen van de ECB. Hierdoor is de refirente een goed instrument voor de ECB om invloed uit te oefenen op de marktrente. De ECB gebruikt de refirente daarom voor het beheersen van de geldmarkt en voor het beheersen van de inflatie. De rentevisie van de gemeente is gebaseerd op de rentevisie van de Bank Nederlandse Gemeenten: “De ECB zal een ruim monetair beleid blijven voeren. De lange rentetarieven zullen onder invloed van het gematigde economisch herstel naar verwachting nog wat verder gaan oplopen”.

80

BNG 10‐jaars fixe 7,00% 6,00% 5,00% 4,00% 3,00% 2,00% 1,00% 0,00%

1‐maand Euribor 6,00%

5,00%

4,00%

3,00%

2,00%

1,00%

01‐05‐2015

01‐10‐2014

01‐03‐2014

01‐08‐2013

01‐01‐2013

01‐06‐2012

01‐11‐2011

01‐04‐2011

01‐09‐2010

01‐02‐2010

01‐07‐2009

01‐12‐2008

01‐05‐2008

01‐10‐2007

01‐03‐2007

01‐08‐2006

01‐01‐2006

01‐06‐2005

01‐11‐2004

01‐04‐2004

01‐09‐2003

01‐02‐2003

01‐07‐2002

01‐12‐2001

01‐05‐2001

01‐10‐2000

01‐03‐2000

01‐08‐1999

01‐01‐1999

0,00%

De korte rente die de gemeente Alkmaar betaalt is mede afhankelijk van de 1 maands Euriborrente. Voor 2016 zal, binnen de kaders van de kasgeldlimiet van € 29,3 mln., zoveel mogelijk gebruik worden gemaakt van korte financiering. Renteomslag percentage De gemeente hanteert een systeem van integrale financiering. In dit systeem bestaat geen direct verband tussen een bepaalde investering en het aantrekken van financieringsmiddelen. Alle rentebaten en rentelasten (ook de rente over de eigen middelen) worden aan de producten / programma’s toegerekend op basis van de boekwaarde van de activa tegen een zogenoemd rente omslagpercentage. Het rente omslagpercentage voor 2016 is verlaagd van 2,8% naar 2,3%.

81

Renteresultaat en bespaarde rente Het renteresultaat en de bespaarde rente over de eigen middelen zijn opgenomen onder het overzicht algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien, product financiering en treasury. 3. Renterisicobeheer Bij het risicobeheer op de gemeentelijke financiering wordt onderscheid gemaakt in kortlopende financiering en langlopende financiering. Kortlopende financiering heeft betrekking op leningen met een looptijd korter dan één jaar. Leningen met een looptijd langer dan één jaar vallen onder de langlopende financiering. Kasgeldlimiet (kort geld) Het is gemeenten niet toegestaan om in de financieringsbehoefte te voldoen door het onbeperkt aantrekken van kort geld. De toegestane schuld aan kort geld wordt bepaald door de kasgeldlimiet. De kasgeldlimiet bedraagt 8,5 % van het begrotingstotaal (totale uitgaven) 2016 en bedraagt dan € 29,4 mln. Bedragen in duizenden € Kasgeldlimiet Begrotingstotaal Percentage regeling Kasgeldlimiet

2016 € €

346.987 8,5 % 29.494

De kasgeldlimiet mag niet langer dan twee kwartalen achtereenvolgens overschreden worden. Renterisiconorm (lang geld) De norm geeft een kader voor een evenwichtige opbouw van de leningenportefeuille, waarbij het risico op herfinanciering gespreid is in de jaren. Het renterisico op de vaste schuld bestaat uit de som van het bedrag aan herfinanciering en het bedrag aan renteherziening op de vaste schuld. In 2016 is renteherziening van leningen niet aan de orde. Het renterisico op de vaste schuld mag de renterisiconorm niet overschrijden. Bedragen in miljoenen € Totaal van de lasten volgens de begroting, resultaat voor bestemming: Renterisiconorm, percentage van het begrotingstotaal: 20,00% Aflossingen en renteherzieningen ruimte / overschot

2016

2017

2018

2019

347

345

345

344

69 67 2

69 55 14

69 29 40

68 28 40

In het voorjaar van 2015 is besloten om in 2015 met name geldleningen aan te trekken van één en twee jaar om op die manier flexibel te blijven voor het geval er in 2016 en 2017 veel vastgoed zou worden verkocht. Door het aantrekken van deze relatief kortlopende vaste geldleningen is er in de jaren 2016 en 2017 weinig ruimte meer ten opzichte van de renterisiconorm. In de jaren na 2017 blijft er structureel voldoende ruimte ten opzichte van de renterisiconorm. Zie ook onderstaande grafiek.

80.000.000 70.000.000 60.000.000 50.000.000 40.000.000

Renterisiconorm Aflossingen+re…

30.000.000 20.000.000 10.000.000 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 2024 2025 2026 2027 2028 2029 2030 2031 2032 2033 2034 2035 2036 2037 2038

0

82

4. Kredietrisicobeheer Kredietrisicobeheersing richt zich op de kredietwaardigheid (en dus het risicoprofiel) op de door de gemeente zelf verstrekte of door de gemeente gegarandeerde geldleningen, als dan niet als achterwacht. Er kan een onderverdeling gemaakt worden in drie categorieën: A. Door de gemeente zelf rechtstreeks te verstrekken geldleningen of garanties B. Door derden gegarandeerde geldleningen waarbij de gemeente fungeert als achterwacht C. Risico door deelname van de gemeente in Gemeenschappelijke Regelingen (GR) A. Door de gemeente zelf rechtstreeks te verstrekken geldleningen of garanties In juni 2014 heeft de gemeenteraad van de gemeente Alkmaar een nieuw Treasurystatuut goedgekeurd. Het college van B&W van de gemeente Alkmaar heeft Uitvoeringsregels Garanties goedgekeurd. De verstrekking van geldleningen en garanties in het jaar 2016 wordt op de eerste plaats bepaald door deze kaders. B. Door derden gegarandeerde geldleningen waarbij de gemeente fungeert als achterwacht Het gaat hier om: - Woningcorporaties met garantie Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW) - Stichting Waarborgfonds Eigen Woningen (WEW); dit zijn de NHG-hypotheken - Hypotheekfonds Overheidspersoneel (HVO) De gemeente heeft weinig invloed op de omvang van deze leningen in het haar 2016, tenzij op den duur contracten met de desbetreffende waarborgfondsen zouden worden aangepast. C. Risico door deelname van de gemeente in Gemeenschappelijke Regelingen (GR) De gemeente participeert in diverse gemeenschappelijke regelingen (GR). Indien zo’n GR een lening aangaat, dan staat, op basis van artikel 28 van de GR, ook de gemeente Alkmaar mede garant voor deze leningen. De gemeente Alkmaar participeert in de volgende Gemeenschappelijke Regelingen: Werkvoorzieningsschap Noord-Kennemerland, Regionaal Historisch Centrum Alkmaar, Veiligheidsregio NoordHolland Noord, Recreatiegebied Alkmaarder en Uitgeestermeer, Recreatiegebied Geestmerambacht, GGD Hollands Noorden, Regionale Uitvoeringsdienst Noord-Holland Noord en de Vuilverbrandingsinstallatie Alkmaar e.o. (VVI, mede-eigenaar van de HVC). 5. Gemeentefinanciering Liquiditeitsplanning De financieringsbehoefte wordt bepaald door het verloop van verschillende kasstromen: - het liquiditeitsverloop vanuit de exploitatie - het (meerjarig) investeringsplan - het liquiditeitsverloop binnen de grondexploitaties - mutaties in de leningenportefeuille (herfinanciering en aflossingen). De gegevens over deze kasstromen worden verwerkt in een (meerjarig) liquiditeitsoverzicht dat periodiek wordt geactualiseerd. Deze verschillende kasstromen tezamen leiden dan tot een totaal kasstroomoverzicht die de totale financieringsbehoefte weergeeft. De financiering van de totale gemeentelijke activiteiten is gebaseerd op integrale financiering. Momenteel wordt eerst de ruimte die de kasgeldlimiet biedt om kort geld aan te trekken optimaal benut (zie de twee grafieken onder rentevisie het verloop van de 10 jaars rente van de BNG ten opzichte van het 1 maands Euribor tarief). Het moment van consolideren van kort geld naar lang geld hangt onder meer af van de nog te benutten ruimte voor kortgeld ten opzichte van de kasgeldlimiet en de renteontwikkeling op de gelden kapitaal markt. De looptijd van de geldlening wordt bepaald door de aard van de te financieren investeringen, de resterende looptijd van de bestaande leningen (renterisiconorm) en de te betalen rentepercentages. Bij het aantrekken van geldleningen op de kapitaalmarkt wordt bij ten minste drie financiële instellingen offerte gevraagd. Netto schuldquote Voor een overzicht en toelichting van de netto schuldquote wordt verwezen naar de paragraaf weerstandsvermogen en risicobeheersing. Leningenportefeuille De verwachte stand van de echte langlopende geldleningen (leningen langer dan een jaar) per 1 januari 2015 is € 281 miljoen, waarvan in het verleden € 0,5 miljoen één op één is doorgeleend aan een woningcorporatie.

83

Onderstaand overzicht geeft inzicht in de samenstelling, de grootte en de rentegevoeligheid van de opgenomen leningen langer dan een jaar. Naar verwachting zal er in het jaar 2016 € 60 miljoen aan langlopende leningen aangetrokken moeten worden. Het ziet er naar uit dat deze leningen aangetrokken kunnen worden tegen historisch lage rentepercentages. Mutaties in de leningen langer dan 1 jaar a) Stand per 1 januari 2016 (excl. doorgeleend bedrag) b) Nieuwe langlopende leningen op te nemen in 2016 c) Reguliere aflossingen 2016 (excl. doorgeleend bedrag) d) Vervroegde aflossingen e) Renteaanpassingen (oud percentage) f) Renteaanpassingen (nieuw percentage) Stand per 31 december 2016

84

Bedrag in duizend euro’s 280.767 60.000 36.941 0 0 0 303.826

Gemiddelde rente 2,69% 1,00% 3,35%

Invloed op gem. rente positief positief

II.2.5

Bedrijfsvoering

Inleiding De bedrijfsvoering van de gemeente Alkmaar heeft de afgelopen anderhalf jaar te maken gehad met een groot aantal ontwikkelingen. De fusie met Graft – De Rijp en Schermer, de verzelfstandiging van de enkele bedrijfsonderdelen en de 3D’s zijn de meest in het oog springende. Vaak onder grote druk in een relatief korte tijd zijn de gevolgen hiervan doorgevoerd in de organisatie. Waar in een aantal gevallen met kunst en vliegwerk voor complexe problemen oplossingen zijn gevonden, is medio 2015 gestart voor deze situaties een toekomstbestendige situatie te creëren. De focus in 2016 ligt op een organisatie die mean and lean is, waarbij op efficiënte wijze ondersteuning wordt gegeven aan de overige netwerken van de gemeente Alkmaar. Daarbij zijn de eisen van de uitgevlochten onderdelen met betrekking tot de service- en dienstverlening van het Shared Service Center verder gestegen. Dat maakt dat in 2016 een strategische keuze gemaakt moet worden of en zo ja op welke wijze de ondersteuning van de bedrijfsvoering van de uitgevlochten gecontinueerd moet worden. Ongeacht het besluit heeft het in ieder geval personele en financiële consequenties. Het effect van het feit dat er geen juridische entiteit SSC HAL komt, zal in 2016 nog z’n uitwerking hebben. De samenwerking met Langedijk en Heerhugowaard wordt gecontinueerd, maar gaat niet leiden tot een juridische entiteit. Daarnaast moet kritisch gekeken worden naar de werkzaamheden in relatie tot de beschikbare capaciteit, zowel in kwantitatieve als kwalitatieve zin. Unit Facilitair Op het gebied van huisvesting wordt in 2016 de eerste fase van de verbouwing van het Stadskantoor afgerond. Dat zorgt voor een waardig ontvangst van burgers en ondernemers door de gemeente Alkmaar, het UWV en Haltewerk in de nieuwe ontvangsthal. Echter, een groot deel van het pand heeft de metamorfose nog niet gehad. Naar verwachting kan medio 2016 een start gemaakt met de realisatie van fase 2 van Alkmaar Nabij, waardoor alle medewerkers van de gemeente Alkmaar een werkplek tot hun beschikking krijgen, passend bij de huidige tijd en aard van de werkzaamheden. Begin 2016 komt het onderzoek naar de verdere invoering van het flexwerken tot afronding. De uitkomst hiervan heeft uiteraard invloed op de invulling van fase 2 van Alkmaar Nabij. Op het gebied van documentaire informatie en archief moet de gemeente Alkmaar een inhaalslag maken. De huidige werkwijze is verouderd en inefficiënt. Een investering is noodzakelijk om de situatie weer op het gewenste kwaliteitsniveau te krijgen en een toekomst vaste situatie te creëren. Unit HR Op het gebied van HR staat een aantal belangrijke onderwerpen op de agenda voor 2016. De tweede fase van HR21 wordt ten uitvoer gebracht, waarmee de ontwikkelmogelijkheden voor medewerkers worden vergroot doordat duidelijk wordt welke ontwikkelingen een medewerker moet doormaken voor een groei in de huidige functie of promotie. Op het gebied van persoonlijke ontwikkeling is in 2016 voor het laatste het individueel ontwikkelbudget voor elke medewerker beschikbaar. De unit HR komt met een uitgebreid palet aan ontwikkelmogelijkheden, waarmee een verdere invulling wordt gegeven aan de cultuurverandering die tijdens de Metamorfose is ingezet. Daarnaast wordt gestart met het reduceren van onder andere het aantal herplaatsingskandidaten en medewerkers die boven formatief zijn geplaatst. Tot slot gaat de laatste medewerker uit de eerste groep VME’ers met pensioen in 2016. Unit I&A De unit I&A is onder andere verantwoordelijk voor de beheer en onderhoud van een groot aantal uiteenlopende ICT systemen. Deze diversiteit vraagt derhalve op uiteenlopende gebieden diepgaande kennis en ervaring. Een beperkt aantal systemen is aan het einde van de levensduur en dient vervangen te worden. Eind 2015 wordt gestart met een onderzoek om het ICT landschap, zowel qua diversiteit van systemen als infrastructuur, te vereenvoudigen. De keuzes die gemaakt worden in het kader van de te vervangen systemen moeten in lijn zijn met het in 2014 vastgesteld strategisch kader aangaande de ICT. Deze ontwikkeling leidt naar verwachting niet alleen tot een meer efficiënte wijze van werken, maar ook tot een kostenreductie doordat minimaal dezelfde functionaliteit door minder applicaties beschikbaar komt. Juridische zaken & Inkoop Het speerpunt voor Inkoop is op basis van het concept plan van aanpak ‘budgetbesparingen door slimmer inkopen’ een bijdrage te leveren aan de bezuinigingsopgave waar de organisatie voor staat. Het maken van een kwaliteitsslag op het totale inkoopproces is daarbij leidend. Uitgangspunten voor het inkoopproces zijn de door de raad vastgestelde 10 kaderstellende regels en het voldoen aan de eisen van rechtmatig & doelmatig inkopen.

85

In 2016 gaat Juridische zaken verder met de ontwikkeling van het voorkomen van juridische procedures en daarmee de omslag van uitsluitend rechtmatigheid naar doelmatigheid. Dit willen we onder meer bereiken door: ‐ een verdere verbinding met het primaire proces zowel wat betreft de bezwaarafhandeling als de juridische advisering ‐ de inzet van (pre)mediation bij (potentiële) juridische procedures; Financiën De afgelopen jaren zijn er sinds de doorbraak vele grote veranderingstrajecten ingang gezet, die grote impact op de organisatie hebben gehad en waarbij de financiële functie het zwaar te verduren heeft gehad. Geconcludeerd kan worden dat de financiële functie onvoldoende kwalitatief van de grond is gekomen. De conclusie van onze voormalige accountant PWC dat in 2014 de interne kostenbeheersing matig genoemd kan worden, wordt onderschreven. In control komen is een noodzaak. Met het verbeteren van de financiële processen is recentelijk een start gemaakt. Een goede informatieverstrekking is noodzakelijk. Dat geldt niet alleen voor de jaarrekening maar voor de volledige P&C cyclus. Betrouwbare tussentijdse informatie is essentieel om de juiste besturing en de actieve informatieplicht voor elkaar te krijgen. De problematiek om tot een kwalitatief hoogwaardige financiële functie te komen is eerder toe dan afgenomen. De doelstellingen zoals die in de nota Alkmaar in Control staan genoemd, zijn daarom alleen maar urgenter geworden. Hierbij kan als speerpunt worden genoemd het stevig neerzetten van het budgethouderschap op directieniveau en het verder werken aan de basis op orde ten aanzien van de administratie en de informatievoorziening. Mede door de inzet van een taskforce financiën zullen de managementrapportages en de interne sturing aan kwaliteit gaan winnen, zodat de betrouwbaarheid van de cijfers zal gaan toenemen. Doorbelasting De bedrijfsvoeringskosten tussen 2015 en 2016 zijn nagenoeg gelijk gebleven. In totaal worden niet meer lasten doorbelast dan in 2015. De baten van de bedrijfsvoering zijn lager doordat de uitgevlochten bedrijven minder afnemen dan in 2015. Daar staat op product 51 een stelpost tegenover om dit verlies af te dekken. Door een andere toewijzing van de inzet van medewerkers (actualisatie aan de laatste inzichten) aan beleidsterreinen in 2016 ontstaan er verschillen in de doorbelasting aan de producten / programma’s, echter deze zijn gemeentebreed neutraal. De doorbelasting naar de producten heeft geen invloed op de beleidsmatig vastgestelde programma budgetten. BBV Met ingang van 2016 worden nieuwe richtlijnen van kracht, die een versterking van de positie van de raad onderstrepen. Daartoe moet het inzicht in de begroting voor raadsleden worden vergroot, waardoor er een betere discussie over de beleidskaders en de uitwerking daarvan wordt bevorderd. Als rode draad in deze BBV (Besluit Begroting en Verantwoording) wijzigingen is een versterking van de horizontale sturing door de raad met als doel meer transparantie van het besluitvormingsproces rond de begroting en verantwoording en daarmee een grotere betrokkenheid van alle belanghebbenden bij het besluitvormingsproces. In de gewijzigde BBV worden de baten en lasten van de overhead niet meer onder de afzonderlijke beleidsprogramma’s geregistreerd, maar centraal onder een afzonderlijk product (in de nieuwe situatie “taakveld” genaamd). Hiermee vervalt de noodzaak van een complexe en veelal ondoorzichtige kostentoerekening aan alle gemeentelijke taken en activiteiten. Hiermee winnen de begroting en verantwoording aan transparantie en kan de raad beter sturen op de bedrijfsvoering. Bovendien kan door het hanteren van een eenduidige systematiek een betere vergelijking worden gemaakt met andere gemeenten. De Gemeente Alkmaar wil met ingang van de begroting 2017 invulling geven aan deze wijzigingen.

86

II.2.6 Verbonden Partijen Inleiding Met verbonden partijen worden publiek of privaatrechtelijke organisaties bedoeld waar de gemeente een bestuurlijk en een financieel belang heeft. Met bestuurlijk belang wordt bedoeld het hebben van een zetel in het bestuur of het hebben van stemrecht. Een gemeente heeft een financieel belang als de gemeente middelen ter beschikking heeft gesteld niet terug krijgt bij faillissement van de partij of als financiële problemen bij verbonden partijen kunnen worden verhaald op de gemeente. Kader verbonden partijen De visie op verbonden partijen is neergelegd in de kadernota “Alkmaar verbonden” (2007). Deze kadernota wordt in 2015 herzien. In 2012 hebben gemeenteraden in NHN ingestemd met de uitgangspunten gemeenschappelijke regelingen. Hierin zijn afspraken opgenomen met betrekking tot de wijze van indexering van de bijdrage van de gemeenschappelijke regelingen, de omvang van het eigen vermogen, de wijze waarop omgegaan wordt met nieuw beleid en de termijnen van indiening van de planning en control documenten van de gemeenschappelijke regelingen. Doel van de financiële en procesmatige uitgangspunten is het verhogen van de transparantie voor de deelnemende gemeenten en de gemeenschappelijke regelingen. Uitgangspunt indexering gemeentelijke bijdrage Voor 2016 is het uitgangspunt om de gemeentelijke bijdrage te indexeren met 0,8% (voor loon- en prijscompensatie). Naar aanleiding van een overleg tussen bestuurders van de gemeenten Den Helder, Heerhugowaard, Hoorn, Hollands Kroon, Medemblik, Schagen en Alkmaar is voorgesteld om over te gaan tot een bezuinigingsopgave ter grootte van 0,8% voor 2016. Het college van Alkmaar heeft hierbij aangegeven dat de bezuinigingstaakstelling kan wijzigen indien gemeenten meer of minder geld ontvangen van het rijk. Ontwikkelingen In de wet Arhi is vastgelegd dat de deelnemers aan een gemeenschappelijke regeling binnen 6 maanden na herindeling de noodzakelijke voorzieningen treffen en een gewijzigde regeling vaststellen. Voor de regelingen Werkvoorzieningsschap Noord-Kennemerland, Regionale Uitvoeringsdienst NHN en de Recreatieschappen is in juni 2015 een verzoek tot uitstel bij de provincie neergelegd. Gemeenschappelijke regelingen moeten daarnaast voor 1 januari 2016 voldoen aan de gewijzigde Wet gemeenschappelijke regelingen. Wijzigingen hebben onder andere betrekking op: - Sturing door de raad: door het oprekken van termijnen om te reageren op de begroting van een gemeenschappelijke regeling wordt de betrokkenheid en sturing van de raad vergroot. Daarbij ontvangt de gemeente vóór 15 april de algemene financiële en beleidsmatige kaders (voor het begrotingsjaar t+1); - Samenwerking: verruimde mogelijkheden van praktische samenwerking en de introductie van een nieuwe juridische vorm, de bedrijfsvoeringsorganisatie. De nieuwe regels van het Besluit Begroten en Verantwoorden (BBV) over informatieverschaffing gelden ook voor de gemeenschappelijke regelingen. Gemeenschappelijke regelingen moeten de financiële kengetallen (voor zover relevant) opnemen. Op deze manier wordt het inzicht in hun financiële positie vergroot. In de regio Alkmaar wordt samengewerkt aan een risico analyse verbonden partijen. Aan de hand van een vragenlijst wordt het risicoprofiel van een verbonden partij op een gestandaardiseerde wijze in kaart gebracht. Op basis van de uitkomsten kan dan bijvoorbeeld de mate van toezicht worden bepaald. De paragraaf verbonden partijen ‘nieuwe’ stijl wordt u in een afzonderlijk traject aangeboden. In deze paragraaf wordt u geïnformeerd over de belangrijkste ontwikkelingen bij de verbonden partij. A. Publiekrechtelijke deelnemingen Werkvoorzieningsschap Noord-Kennemerland Met wie is een bestuurlijke relatie aangegaan? Het Werkvoorzieningsschap Noord-Kennemerland is een gemeenschappelijke regeling van Alkmaar, Bergen, Castricum, Heerhugowaard, Heiloo en Langedijk.

87

Beleidsvoornemens/ontwikkelingen 2016 De begroting 2016 is gebaseerd op het bedrijfsplan WNK personeelsdiensten 2014 - 2018. Per 1-1-2015 is de Participatiewet van kracht. Dit stelt de gemeente in staat om via dit ontschotte budget, mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt (in termen van lagere loonwaarde) zoveel als mogelijk bij reguliere werkgevers werkzaam te laten zijn. Dit geldt niet alleen voor mensen die werkzaam zijn binnen als SW bij WNK maar, ook voor mensen die afhankelijk zijn van een uitkering. Daar waar dat gezien de individuele problematiek van werknemers en/of uitkeringsgerechtigde uitgesloten is blijft een vorm van beschut-werken voorziening bestaan. Voor WNK betekent dit dat productiewerkgelegenheid binnen de muren van het WNK vervangen zal moeten worden. Het vinden van werkgelegenheid bij werkgevers, vergelijkbaar met de business van een regulier detacheringsbureau wordt dan ook voortgezet. Ook het aankomende jaar zal in het teken staan van planmatig saneren (afstoten van bedrijfsruimtes en bijbehorende overheadkosten), het generen van nieuwe inkomsten en het vinden van werkgelegenheid in de personeelsformatie. De begroting 2016 is opgesteld rekening houdend met de uitgangspunten van eerder genoemd bedrijfsplan. De colleges van enerzijds de gemeenten Alkmaar, Heerhugowaard en Langedijk hebben hun sociale diensten samengevoegd in de BVO Hal tewerk. De gemeenten Bergen, Castricum en Heiloo, hebben het voornemen intensiever samen te werken op het gebied van uitvoering. Het huidige WNK Bedrijven, uitvoerder van de Wet sociale werkvoorziening, is een zelfstandige organisatie, met als opdrachtgever de sociale diensten en als hoofdtaken: uitvoering bestaande SW en dienstverlener van personeelsdiensten. Gemeentelijke bijdrage 2016 Voor 2016 bedraagt de gemeentelijke bijdrage € 305.000. Daarnaast is voor 2016 een bijdrage voor de transitie WNK van € 451.000 beschikbaar gesteld. Daarmee wordt voorzien dat de gemeentelijke bijdrage wordt afgebouwd naar € 0 in 2017, op basis van het Bedrijfsplan 2014-2018. Recreatiegebied Alkmaarder- en Uitgeestermeer (RAUM) Met wie is een bestuurlijke relatie aangegaan? De Gemeenschappelijke regeling RAUM is een gemeenschappelijke regeling van de gemeenten Alkmaar, Beverwijk, Castricum, Heemskerk, Heiloo, Uitgeest en Zaanstad, provincie Noord-Holland. Beleidsvoornemens en ontwikkelingen voor 2016 Het meerjarenperspectief is: het herijken van de ontwikkelingsvisie van het recreatieschap samen met belangengroepen, ondernemers en de provincie; het in evenwicht brengen van de inkomsten en uitgaven van het schap, waarin ook op de lange termijn middelen beschikbaar zijn voor groot onderhoud & vervangingen; succesvolle uitgifte van het Erfgoedpark. Gemeentelijke bijdrage 2016 De bijdrage van de Gemeente Alkmaar in de gemeenschappelijke regelingen is gebaseerd op het aantal inwoners per gemeente. In de zienswijze bij de begroting 2015 is opgenomen de bijdrage van de Gemeente Alkmaar in de gemeenschappelijke regelingen niet aan te passen naar inwonertal als gevolg van de fusie met de gemeenten Graft de Rijp en Schermer. De gemeentelijke bijdrage voor 2016 bedraagt € 71.000. Recreatiegebied Geestmerambacht Met wie is een bestuurlijke relatie aangegaan? Het Recreatieschap Geestmerambacht is een gemeenschappelijke regeling van de gemeenten Alkmaar, Bergen, Heerhugowaard, Langedijk, Schagen en de Provincie Noord-Holland. Met ingang van 2016 is er géén participantenbijdrage van de provincie Noord-Holland. Beleidsvoornemens en ontwikkelingen voor 2016 Programma accenten voor 2016 zijn: Herdefiniëring van het inrichtingsplan; Samenvoegen begrotingen GAB en GAB-U; Afronding uittredingen provincie en Schagen; Voor GAB-U een geleidelijke accentverschuiving van ontwikkeling en inrichting naar beheer en exploitatie. Gemeentelijke bijdrage 2016 De bijdrage van de Gemeente Alkmaar in de gemeenschappelijke regelingen is gebaseerd op het aantal inwoners per gemeente. In de zienswijze bij de begroting 2015 is opgenomen de bijdrage van de Gemeente Alkmaar in de gemeenschappelijke regelingen niet aan te passen naar inwonertal als gevolg van de fusie met de gemeenten Graft de Rijp en Schermer. De gemeentelijke bijdrage voor 2016 blijft € 193.000. 88

Recreatiegebied Twiske Waterland Met wie is een bestuurlijke relatie aangegaan? Het Recreatieschap Twiske Waterland is een gemeenschappelijke regeling uit twee delen, waarvan het deel Waterland een overeenkomst betreft tussen Provinciale en Gedeputeerde Staten van Noord-Holland, de stadsdeelraad en het dagelijks bestuur van het stadsdeel Amsterdam-Noord en de raden en colleges van burgemeester en wethouders van de gemeenten Beemster, Edam-Volendam, Alkmaar (vml. Graft-De Rijp), Landsmeer, Oostzaan, Purmerend, Waterland, Wormerland, Zaanstad en Zeevang. Beleidsvoornemens en ontwikkelingen voor 2016 De programma accenten van dit recreatieschap richten zich in 2016 op realisatie exploitatie Twiske Poort en paviljoen De Does, werving ondernemer Kure Jan Strand en werving extra evenement. Gemeente Alkmaar (college van B&W) heeft aangegeven te willen uittreden en te onderzoeken hoe beheer recreatieve netwerken onder te brengen (bij welk schap). Gemeentelijke bijdrage 2016 De partnerbijdrage door voormalig gemeente Graft-De Rijp bedraagt € 3.333 voor het deel Waterland (geen Twiske). In de zienswijze bij de begroting 2015 is opgenomen de bijdrage van de Gemeente Alkmaar in de gemeenschappelijke regelingen niet aan te passen naar inwonertal als gevolg van de fusie met de gemeenten Graft de Rijp en Schermer. Gemeente Schermer heeft beheer afspraken met Recreatieschap landschap Waterland. Een bijdrage van € 3.864 voor de jaarlijkse lasten wandelroutenetwerk. Een bijdrage voor het fietsroutenetwerk –vergelijkbaar bedrag- is sinds ca. 2010 in afwachting van verdere onderhandeling. Vuilverbrandingsinstallatie Alkmaar e.o. (VVI) Met wie is een bestuurlijke relatie aangegaan? Het Openbaar Lichaam Vuilverbrandingsinstallatie Alkmaar en omstreken (VVI) is een gemeenschappelijke regeling van de gemeenten in de regio Noord-Kennemerland. De VVI is aandeelhouder van de NV Huisvuilcentrale (HVC). Van de in totaal 2.914 uitgezette aandelen zijn er 509 stuks in bezit bij de VVI gemeenten (17%). De HVC is daarmee in eigendom van 48 gemeenten en 6 waterschappen. Garantstellingprovisie De aandeelhouders staan in overeenstemming met artikel 9 van de Ballotageovereenkomst garant voor de leningen van de HVC en de door de Algemene Vergadering van Aandeelhouders (AvA) vastgestelde financieringsstructuur. In het door de aandeelhouders van HVC vastgestelde strategisch plan is deze hoofdelijke garantstelling genuanceerd tot renteen aflossingsbetalingen van (her)financiering van (her)investeringen in verbrandingsactiviteiten. De aandeelhouders van HVC hebben in het strategisch plan afgesproken dat jaarlijks een garantstellingprovisie van 1% over de gegarandeerde leningen per 1 januari van het betreffende boekjaar wordt uitgekeerd. De prognose is dat de stand van de gegarandeerde lening per 1 januari 2016 € 609 miljoen is. In de begroting 2016 van de HVC is een totale garantstellingsprovisie geraamd van € 6,09 miljoen. Hiervan zal € 1,01 miljoen naar de VVI gaan op basis van het aantal aandelen dat de VVI bezit. Per 31 december 2014 waren de uitstaande artikel 9 leningen van de NV HVC groot € 593 miljoen. Het pro rato deel van de VVI bedroeg 104 miljoen. Beleidsvoornemens/ontwikkelingen 2016 Afval: Landelijk is de doelstelling voor 2020 75% hergebruik van afvalstoffen. HVC onderzoekt de mogelijkheden van nascheiding waar voorscheiding slecht mogelijk is. Met het stijgen van het scheidingspercentage daalt het aanbod voor de vuilverbranding. De beschikbare restcapaciteit wordt volledig ingevuld met import uit met name Engeland. Energie: De bij verbranding van afval vrijkomende warmte wordt gebruikt voor warmtenetten in Alkmaar waar nieuwe of gerenoveerde woningen op aangesloten kunnen worden. Deze warmtenetten worden geleidelijk uitgebreid. Garantstellingen en leningenportefeuille HVC: De aandeelhouders van de HVC hebben opdracht gegeven tot onderzoek van de mogelijkheden van het verlagen van gegarandeerde leningen en te komen tot een vergroting van het eigen vermogen. In 2015 wordt een voorstel ter besluitvorming voorgelegd aan de aandeelhoudersvergadering. Regionaal Historisch Centrum Alkmaar (RHCA) Met wie is een bestuurlijke relatie aangegaan? Het Regionaal Historisch Centrum Alkmaar (RHCA) is een samenwerkingsverband van de gemeenten Alkmaar, Bergen, Castricum, Heerhugowaard, Heiloo, Den Helder, Hollands Kroon, Langedijk en Schagen. Het Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier (HHNK) doet mee op basis van een convenant tussen het RHCA en HHNK. 89

Beleidsvoornemens/ontwikkelingen 2016 Het archief bereidt zich voor op de overdracht van bestanden vanuit de gemeenten. Daartoe wordt een e-depot ontwikkeld. In 2016 wordt een pilot uitgevoerd, gericht op standaarden, processen en de keuze van een bedrijfsmodel. Het doel is een blauwdruk voor de implementatie van een e-depot, inclusief een beschrijving van de stappen die gezet moeten worden door het archief en de aangesloten gemeenten. Ook is er dan een overzicht van de incidentele en structurele kosten (en zo mogelijk van de baten) die verbonden zijn aan het e-depot. Voor 2016 moet in ieder geval rekening worden gehouden met een investering van minimaal € 25.000 en een personele inzet van 0,8 fte. Gemeentelijke bijdrage 2016 De gemeentelijke bijdrage bedraagt € 7,73 per inwoner (€ 828.000). GGD Hollands Noorden Met wie is een bestuurlijke relatie aangegaan? De GGD is een gemeenschappelijke regeling tussen 17 gemeenten in Noord-Holland Noord. Beleidsvoornemens/ontwikkelingen 2016 De GGD dient zich concentreren op de wettelijke taken. Door flexibilisering van de bedrijfsvoering en verdere digitalisering van de dienstverlening kan het bereik en de kwaliteit behouden blijven binnen de beschikbare middelen. Gemeentelijke bijdrage 2016 Op 2 juli heeft 2015 heeft de raad ingestemd met de begroting 2016 met inbegrip van de algemene gemeentelijke bijdrage aan de GGD voor 2016 van € 17,15 per inwoner (gelijk aan 2014 en 2015), de gemeentelijke bijdrage voor de 04 jarigen- en adolescentenzorg van € 53,60 per inwoner 0-19 (= € 63,43 gelijk aan 2014 en 2015 -/- € 9,83 lasten huisvestingslocaties JGZ) Veiligheidsregio Noord Holland Noord Met wie is een bestuurlijke relatie aangegaan? De Veiligheidsregio Noord-Holland Noord is een gemeenschappelijke regeling tussen 17 gemeenten in Noord-Holland Noord. Beleidsvoornemens/ontwikkelingen 2016 De regionalisatie van de brandweer is de afgelopen jaren van grote invloed geweest op het opstellen van de begroting en meerjarenbegroting van de Veiligheidsregio NHN. De begroting van 2015 is vorig jaar vertraagd vastgesteld en er is een stevig discussie geweest over de verdeelsleutel. Daarnaast heeft men middels de algemene reserves de afgelopen drie jaren een aardige buffer opgebouwd om tegenslagen op te vangen, zijn er ook voor de Veiligheidsregio NHN nieuwe bezuinigingen opgelegd en zijn er afspraken gemaakt over de terugverdieneffecten van de regionalisering. Al deze zaken zijn zo goed als mogelijk verwerkt in de begroting 2016 en meerjarenbegroting 2017-2019. Gemeentelijke bijdrage 2016 In 2014 heeft het Algemeen Bestuur geen besluit genomen over de verdeelsleutel. De verdeelsleutel is voor 2015 en voor 2016 dan ook ongewijzigd gebleven. Op basis van de verdeelsleutel heeft er in de begroting van de gemeente Alkmaar een bijstelling van de brandweerkosten (gemeente / regio) plaatsgevonden. Hierbij is een eenmalig positief verschil opgetreden van € 600.000. Uitgangspunt voor de gemeente Alkmaar zijn:  Alkmaar heeft het beste scorende brandweerkorps van Noord-Holland Noord;  de gemeentelijke brandweer presteert zeer effectief, waarbij goede dekkingspercentages worden gescoord (in 2014: 95%);  structurele verhoging van de gemeentelijke bijdrage is niet aanvaardbaar.  Uitgangspunt voor de maximale aanvaardbare bijdrage is 7,4 miljoen (Dit bedrag is berekend op basis van de jaarrekening 2014 voor de regionalisering van de brandweer in de oude gemeenten Schermer, Graft-De-Rijp en Alkmaar) Voor 2016 is in het Algemeen Bestuur VR-NHN (conform zienswijze van de gemeenteraad) besloten tot het toekennen van een indexatie op de loon-prijscompensatie. In juni 2015 heeft de externe commissie verdeelsleutel een advies over de verdeelsystematiek van de kosten van de Veiligheidsregio NHN uitgebracht. Deze nieuwe verdeelsystematiek wordt voor een zienswijze aan de gemeenteraden voorgelegd, waarna het algemeen bestuur naar verwachting in oktober 2015 definitief besluit. Dit leidt dan tot aanpassing van de gemeentelijke bijdrage aan de Veiligheidsregio. In de begroting van de gemeente Alkmaar is € 7.25 miljoen beschikbaar m.i.v. 2016.

90

Gemeenschappelijke regeling Regionale Uitvoeringsdienst Noord-Holland Noord (RUD NHN) Met wie is een bestuurlijke relatie aangegaan? De Regionale Uitvoeringsdienst Noord-Holland Noord (RUD NHN) is een gemeenschappelijke regeling tussen 17 gemeenten in Noord-Holland Noord en de Provincie Noord-Holland. De RUD NHN is officieel van start gegaan per 1 juli 2013. Beleidsvoornemens/ontwikkelingen 2016 Per 1 januari 2016 is het voornemen dat de provincie extra taken, de zogenoemde VTH plustaken overhevelt naar de RUD NHN. Deze nieuwe taken op het gebied van vergunning, toezicht en handhaving, betreffen de groene wetten, zwemwater en bodemsaneringen. Dit heeft tot gevolg dat de RUD zal uitbreiden met 25 a 30 formatieplaatsen. De definitieve besluitvorming hieromtrent moet nog plaatsvinden. In 2016 zal de uitvoering van de overgedragen taken voldoen aan de landelijke kwaliteitscriteria. Eisen die worden gesteld aan de medewerkers en aan het optimaliseren van de bedrijfsvoering. Gemeentelijke bijdrage 2016 In de begroting 2016 is voor de uitvoerende taken door de RUD NHN een bedrag opgenomen voor Alkmaar van € 1.162.000. Gemeenschappelijke regeling Cocensus Met wie is een bestuurlijke relatie aangegaan? Cocensus is een gemeenschappelijke regeling (GR) van de gemeenten Alkmaar, Bergen, Beverwijk, Den Helder, Haarlem, Haarlemmermeer, Heerhugowaard, Hillegom, Langedijk, Oostzaan en Wormerland. In deze GR zijn de uitvoeringswerkzaamheden in het kader van de Wet waardering onroerende zaken (Wet WOZ) alsmede de heffing en de invordering van diverse gemeentelijke belastingen ondergebracht. Beleidsvoornemens/ontwikkelingen 2016 Voor wat betreft de gemeentelijke bijdragen is een financiële efficiencytaakstelling verwerkt van 2% en een geraamde stijging van de loonkosten en de materiële kosten met een gewogen gemiddelde van 1,2%. Belangrijk verschil ten opzichte van de begroting 2015 is het in eigen beheer nemen van de werkzaamheden op het gebied van het technisch beheer ICT. Gemeentelijke bijdrage 2016 en verder 2016 2017 € 1.585.200 € 1.553.500

2018 € 1.522.200

2019 € 1.522.200

Bedrijfsvoeringsorganisatie Haltewerk Met wie is een bestuurlijke relatie aangegaan? De gemeenten Heerhugowaard, Alkmaar en Langedijk zijn per 1 januari 2015 deelnemer in de gemeenschappelijke regeling Halte Werk. Beleidsvoornemens/ontwikkelingen 2016 De gemeenten Heerhugowaard, Alkmaar en Langedijk hebben per 1 januari 2015 een intergemeentelijke sociale dienst (HALte Werk) opgericht voor de uitvoering van de participatiewet en aanverwante regelingen op het gebied van inkomensondersteuning en arbeid gerelateerde participatie (IOAW, IOAZ, BBZ, Schuldhulpverlening, Minimabeleid). De individuele gemeenten blijven verantwoordelijk voor de financiering van deze regelen. De uitvoering is gebundeld en zal de aankomende jaren verder op elkaar worden afgestemd om te komen tot een effectievere uitvoering. De HALte Werk voert daarnaast op basis van afspraken werkzaamheden uit voor andere gemeenten in de regio. Gemeentelijke bijdrage 2016 De gemeentelijke bijdrage voor de uitvoeringskosten Halte werk bedragen € 5.920.000. B. Privaatrechtelijke deelnemingen Bank Nederlandse Gemeenten Met wie is een bestuurlijke relatie aangegaan? De gemeente is aandeelhouder van de bank NV Bank Nederlandse Gemeenten (BNG). De gemeente heeft zeggenschap in de BNG via het stemrecht op de BNG aandelen van de gemeente. 50% van de aandelen is in bezit van gemeenten en provincies. De andere 50% heeft het Rijk in bezit.

91

Beleidsvoornemens/ontwikkelingen 2016 Hiervoor wordt verwezen naar de site van de BNG (www.bng.nl). Gemeentelijke bijdrage 2016 De winst van de BNG wordt deels uitgekeerd aan de aandeelhouders. De winstuitkering kan van jaar op jaar flink fluctueren. De in de begroting opgenomen dividenduitkering in het jaar 2016 (over de winst in het boekjaar 2015) bedraagt € 108 duizend en deze schatting is gebaseerd op de dividenduitkering in het voorgaande jaar. Houdstermaatschappij Gasbedrijf Kop Noord Holland Met wie is een bestuurlijke relatie aangegaan? De gemeente is samen met 15 andere gemeenten aandeelhouder van de NV Houdstermaatschappij GKNH. Alkmaar bezit 834 van de 4.646 aandelen (17,95%). Beleidsvoornemens/ontwikkelingen 2016 In het jaar 2015 is de laatste tranche uitbetaald van het bijzondere dividend inzake de verkoop van de aandelen NUON. In het jaar 2016 is er dus geen sprake meer van dividend NUON Energy NV. De houdstermaatschappij is nog wel aandeelhouder van het netwerkbedrijf Alliander. Het dividend wordt op basis van de aandelenverdeling volledig uitgekeerd aan de gemeentelijke aandeelhouders. NV Houdstermaatschappij Energiebedrijf Zaanstreek Waterland (EZW) Met wie is een bestuurlijke relatie aangegaan? De gemeente is samen met 9 andere gemeenten aandeelhouder van de NV Houdstermaatschappij EZW. Alkmaar bezit 2.303 van de 108.786 aandelen (2,12%). Beleidsvoornemens en ontwikkelingen voor 2016 In het jaar 2015 is de laatste tranche uitbetaald van het bijzondere dividend inzake de verkoop van de aandelen NUON. In het jaar 2016 is er dus geen sprake meer van dividend NUON Energy NV. De houdstermaatschappij is nog wel aandeelhouder van het netwerkbedrijf Alliander. Het dividend wordt op basis van de aandelenverdeling volledig uitgekeerd aan de gemeentelijke aandeelhouders. Stadswerk 072 NV Met wie is een bestuurlijke relatie aangegaan? Privaatrechtelijke deelneming in de vorm van een overheidsNV waarbij gemeente Alkmaar voor 100% aandeelhouder is. Op 18 oktober 2013 is Stadswerk072 NV opgericht. Stadswerk072 is verantwoordelijk voor de inrichting, het beheer en onderhoud van de openbare ruimte en zorgt voor snelle, adequate en efficiënte dienstverlening. Daarnaast realiseert Stadswerk projecten in de buitenruimte in opdracht van de gemeente Alkmaar. Stadswerk levert ook een bijdrage aan andere doelstellingen van de gemeente op sociaal gebied en duurzaamheid. Beleidsvoornemens/ontwikkelingen 2016 Na de transitie van het WNK naar een personeelsdienst wordt een aparte BV opgericht waarin personeel van het WNK wordt ondergebracht dat groenbeheer en reinigingswerkzaamheden uitvoert. Gemeentelijke bijdrage 2016 Stadswerk 072 NV levert op basis van een dienstverleningsovereenkomst diensten aan de gemeente tegen een vergoeding van ca. 25 mln. (peil 2015), daarnaast voert de NV incidentele opdrachten voor de gemeente uit en voert de NV investeringsprojecten voor de gemeente uit met een volume van ca. 9 mln. (peil 2015!). De verwachting is dat in 2016 de structurele bijdrage licht kan stijgen als gevolg van inflatiecorrectie. Het bedrag voor incidentele projecten is niet goed te voorspellen, daar deze bedragen per project beschikbaar worden gesteld. Alkmaar Sport NV Alkmaar Sport N.V. is op 5 december 2013 opgericht en is voortgekomen uit de verzelfstandiging van het gemeentelijke Sportbedrijf. Per 1 januari 2014 is Alkmaar Sport samengegaan met de stichting Sportbureau. De activiteiten bestaan o.a. uit het realiseren, beheren en op een efficiënte wijze zorg dragen voor het exploiteren van gemeentelijke voorzieningen en sportaccommodaties. Daarnaast draagt Alkmaar Sport zorg voor de uitvoering van de sportstimulering, verenigingsadvies en de (mede)organisatie van projecten & evenementen. De gemeente Alkmaar is de grootste opdrachtgever. De aandelen van Alkmaar Sport zijn volledig in handen van de gemeente.

92

Beleidsvoornemens/ontwikkelingen 2016 In 2015 is samen met Alkmaar Sport een onderzoek uitgevoerd naar de sportaccommodaties in Alkmaar. In 2016 zullen de uitkomsten en de aanbevelingen uit dit onderzoek worden uitgewerkt tot een accommodatiebeleid. Verder ligt de focus voor 2016 op het in gebruik nemen en in de markt zetten van het vernieuwde sportcomplex De Meent. Gemeentelijke bijdrage 2016 De gemeentelijke subsidie aan Alkmaar Sport NV bedroeg in 2015 € 7,5 mln. euro. Ontwikkelingsbedrijf Noord-Holland Noord N.V. De gemeente Alkmaar is samen met de provincie Noord-Holland, de Kamer van Koophandel en de gemeenten in NoordHolland Noord aandeelhouder van Ontwikkelingsbedrijf Noord-Holland Noord NV. Het ontwikkelingsbedrijf is in 2006 opgericht en 1 januari 2007 van start gegaan. Alkmaar bezit 3.165 aandelen met een nominale waarde van € 1,00. De gemeente betaalt een jaarlijkse bijdrage. Beleidsvoornemens/ontwikkelingen 2016 Het doel van het Ontwikkelingsbedrijf is: meer investeringen in regio Noord-Holland Noord en daardoor handhaving en mogelijk uitbreiding van werkgelegenheid. De belangrijkste inhoudelijke pijlers die daarvoor moeten zorgen, zijn in 2016: regiomarketing, vestigingsklimaat, innovatie, talent (arbeidsmarkt). Daarnaast loopt het afbouwen van de dochterbedrijven nog door. In 2016 zal ook een evaluatie Samenwerkingsovereenkomst tussen alle gemeenten uit Noord-Holland Noord, de Provincie en het Ontwikkelingsbedrijf plaatsvinden. Ook wordt hierin beoordeeld of het Ontwikkelingsbedrijf het beoogde effect heeft. Gemeentelijke bijdrage 2016 De gemeentelijke subsidie bedraagt voor 2016 € 206.000 ex BTW. Stichting Theater de Vest/Grote Sint Laurenskerk Op 22 november 2013 is de Stichting Theater De Vest en Grote Sint Laurenskerk opgericht. De Stichting TDV/GSLK heeft twee organen, de Raad van Toezicht (RvT) en de directeur die fungeert als bestuur van de stichting. Het college heeft bevoegdheden om op een aantal vlakken besluiten van de RvT goed te keuren. Beleidsvoornemens/ontwikkelingen 2016 In 2016 wordt het culturele programma van de Stichting Theater de Vest en Grote Sint Laurenskerk versterkt door vernieuwing en uitbreiding. Dit krijgt vorm door culturele activiteiten buiten het theater, zoals in winkels en in AlkmaarNoord, verbinding met divers ander cultureel aanbod en verbetering van het museale aanbod in de Grote Sint Laurenskerk. Er worden voorbereidingen getroffen voor het jubileum 500 jaar Grote Sint Laurenskerk. Gemeentelijke bijdrage 2016 De subsidie voor 2015 bedroeg € 4.440.000. Stichting Stedelijk Museum Alkmaar Op 22 november 2013 is de Stichting Stedelijk Museum Alkmaar opgericht. De Stichting TDV/GSLK heeft twee organen, de Raad van Toezicht (RvT) en de directeur die fungeert als bestuur van de stichting. Het college heeft bevoegdheden om op een aantal vlakken besluiten van de RvT goed te keuren. Beleidsvoornemens/ontwikkelingen 2016 Het beleid om met grote tentoonstellingen nationaal de aandacht te trekken en daardoor meer bezoekets te trekken wordt in 2016 uitgebreid door een tentoonstelling over Caesar van Everdingen. Hiervoor worden belangrijke en dus kostbare kunstwerken uit de hele wereld aan het museum uitgeleend. Gemeentelijke bijdrage 2016 De subsidie voor 2015 bedroeg € 2.772.000. Coöperatie Parkeerservice U.A. Op 4 december 2013 is gemeente Alkmaar lid geworden van de Coöperatie Parkeerservice U.A., een coöperatie die gespecialiseerd is in alle aspecten van parkeren. De leden zijn vertegenwoordigd in de Algemene Ledenvergadering (ALV). Deelnemers In totaal 13 gemeenten waaronder Alphen a/d Rijn, Amersfoort, Barneveld, Hilversum, IJsselstein, Nieuwegein, Woerden, Lelystad.

93

Beleidsvoornemens/ontwikkelingen 2016 In 2016 wordt gewerkt aan de volgende ontwikkelingen:  een visie op de ontwikkelkant van de coöperatie. Hoe gaan we als gemeenten om met ontwikkelingen in de parkeerwereld, investeren we samen via de coöperatie?  onderzoek naar de governance van de coöperatie  de toekomst van parkeerhandhaving in relatie tot de snelle digitalisering van het product  toetreding nieuwe leden Gemeentelijke bijdrage 2016 € 3,1 miljoen. Duurzame Energie Coöperatie Regio Alkmaar U.A. (DECRA) In oktober 2014 heeft het college van B&W besloten tot het oprichten en deelnemen in een Duurzame Energie Coöperatie Regio Alkmaar U.A. (DECRA). Op 5 november 2014 is deze coöperatie opgericht. Deelnemers Gemeenten Alkmaar, Bergen, Castricum, Heerhugowaard en N.V. HVC Beleidsvoornemens/ontwikkelingen 2016 Doel: Samenwerken om de duurzame energieproductieproductie in de regio te vergroten. DECRA richt zich op het aanjagen van duurzame energieprojecten in de regio en investeert de behaalde winsten in nieuwe duurzame projecten. Gemeentelijke bijdrage De ledeninbreng is in april 2015 gestort: € 102.092 (Alkmaar € 96.504 en deel Schermer € 5.588). Dit is een eenmalige bijdrage.

94

II.2.7

Grondbeleid

SAMENVATTING ALGEMEEN Op 22 juni 2015 is voor de eerste maal een Meerjaren Prognose Grondexploitaties (MPG) door de gemeenteraad vastgesteld. De MPG geeft informatie over de actuele voortgang van de grondexploitaties. In de MPG wordt teruggekeken op het afgelopen jaar en vooruit gekeken naar de komende jaren. De te verwachten ontwikkelingen zijn financieel vertaald. De begroting 2016 is gebaseerd op de prognoses van kosten en baten uit de MPG 2015. Voor informatie over het gemeentelijk grondbeleid, uitleg van begrippen en nadere informatie per project wordt verwezen naar de MPG 2015. In deze paragraaf Grondbeleid van de Begroting worden, naast de verplichte cijfermatige overzichten, alleen de actualiteiten per plan gemeld. Voor risico’s omtrent grondexploitaties wordt verwezen naar de paragraaf Weerstandsvermogen. De commissie BBV (Besluit, begroting en verantwoording) heeft de afbakening, definiëring en verslaggevingsregels rondom grondexploitaties kritisch onder de loep genomen. De commissie BBV heeft een aantal voorstellen uitgewerkt die leiden tot wijzigingen in het BBV en de uitwerking hiervan. Wijzigingen zijn ook onvermijdelijk in het kader van de aankomende vennootschapsbelastingplicht voor gemeenten (Vpb). De voorgenomen maatregelen kunnen gevolgen hebben voor de begroting 2016 e.v.. Vooral bij gemeenten die omvangrijke NIEGG-posities hebben en/of rente toerekenen over het eigen vermogen kunnen nadelige gevolgen voor de begroting optreden (voor de korte termijn). Daartegenover staat dat de kosten van de grondexploitaties met eenzelfde omvang zullen afnemen, waardoor (verdere) afwaarderingen en verliesvoorzieningen zullen worden beperkt. In de loop van 2015 moet duidelijk worden wat de gevolgen zijn van de BBV-maatregelen en de invoering van de Vpb. De uitkomst zal naar verwachting nog eind 2015 dan wel begin 2016 aan u aangeboden worden.

GRONDEXPLOITATIES / BOUWGROND IN EXPLOITATIE (BIE) Naar verwachting wordt het plan Bioscoop Overstad in 2015 afgesloten met een negatief resultaat. Voor dit geraamde plantekort is reeds een verliesvoorziening getroffen. Verder wordt eind 2015 waarschijnlijk het plan CPO Amstelstraat afgesloten met een geraamde winst. Medio 2015 heeft de raad een nieuwe grondexploitatie ‘Stompetoren Dorpshart’ vastgesteld. Daarmee heeft de gemeente in 2016 tien actieve grondexploitaties met de volgende geraamde planresultaten:

Exploitatieresultaat Boekelermeer Zuid DFS-terrein / Vaart Jaagpad Oost Nollen Oost (excl. winstneming) Polderhof Stompetoren Dorpshart Viaanse Molen 2e fase Vroonermeer Noord Westrand Sportcluster Woongebied De Pauw Totaal

Afsluiten CW -592.000 2033 -662.000 2018 0 2019 -480.000 2016 -12.000 2017 0 2019 -773.000 2016 -104.000 2023 0 2021 -451.000 2020 -3.074.000

EW -1.305.000 -745.000 0 -509.000 -13.000 0 -826.000 -135.000 0 -539.000 -4.072.000

EW = eindwaarde en CW = contante waarde per 1-1-2015

( - = positieve waarde)

95

Op basis van de fasering en geraamde planresultaten in de MPG 2015 worden in de periode 2016-2019 de volgende plannen afgesloten met de volgende planresultaten:

Afsluiten 2016-2019 Nollen Oost Viaanse Molen 2e fase Polderhof DFS-terrein / Vaart Jaagpad Oost Stompetoren Dorpshart Totaal

2016 2016 2017 2018 2019 2019

2016 -509.000 -826.000

2017

2018

2019

-13.000 -745.000

-1.335.000

-13.000

-745.000

0 0 0

NIET IN EXPLOITATIE GENOMEN GRONDEN (NIEGG) Onderstaande tabel geeft een overzicht van de boekwaarden per 1 januari 2015.

Boekwaarde NIEGG Muiderwaard NUON-terrein Huiswaard Overstad* Gasfabriek / De Meelzak Stompetoren West Totaal boekwaarden

01-01-2015 227.000 5.226.000 15.279.000 50.000 2.337.000 23.119.000

* incl. Poppodium

Af: voorziening plantekort Huiswaard Overstad Overstad Poppodium Nuon-terrein Stompetoren West Totaal voorzieningen Totaal op balans NIEGG

3.063.200 545.300 832.000 445.800 4.886.300 18.232.700

RESERVES, VOORZIENINGEN EN LANGLOPENDE VERPLICHTINGEN Voor het grondbeleid worden de volgende reserves en voorzieningen aangehouden. 1.

De bovengenoemde voorzieningen Plantekort voor de NIEGG’s Huiswaard Overstad, Overstad Poppodium, Nuon-terrein en Stompetoren West, totaal groot € 4.886.300.

2.

De voorzieningen Nog te maken kosten in uitgenomen bestemmingsplannen (UBP):

Voorziening UBP Hoornse Vaart Geestmolen Geert Groteplein Noordzijde AZ-Sportlaan Buurthuis Overdie - Coornhertkade Uitbreiding Winkelcentrum De Mare Uitbreiding Winkelcentrum De Hoef Doelenveld De Volger II Totaal

Saldo per Begroting 01-01-2015 2016 46.100 0 165.900 165.900 1.619.700 1.380.000 107.300 0 260.100 0 10.000 10.000 312.300 0 24.700 0 35.000 35.000 2.581.100 1.590.900

96

3.

Een bijdrage uit de reserve Stadsvernieuwing ter hoogte van € 291.000 (Polderhof) en € 30.000 (Uitbreiding Winkelcentrum de Hoef); deze zullen naar verwachting in 2015 volledig worden ingezet.

4.

Een bijdrage uit de reserve Stimuleringsmaatregelen Woningbouwprojecten ter hoogte van € 150.000 (Polderhof) en € 100.000 (Nollen Oost); deze zullen naar verwachting in 2015 volledig worden ingezet.

5.

Een bijdrage uit de reserve Stomptoren Dorpshart ter hoogte van € 745.000.

Uitgangspunt is dat risico’s van grondexploitaties opgenomen zijn in de benodigde weerstandscapaciteit. Het is daarom niet noodzakelijk om een aparte reserve grondexploitaties aan te houden.

ACTUALITEITEN PER PLAN BOUWGROND IN EXPLOITATIE (BIE) - Boekelermeer Zuid 2 Medio 2015 heeft voor de eerste maal sinds jaren weer een ‘echte’ grondverkoop plaatsgevonden voor een kavel van ruim 1 hectare. Daarnaast heeft op basis van de verkoopovereenkomst de levering van Tranche 2 (ruim 5,3 hectare) aan Taqa plaatsgevonden. De dynamiek op de grondmarkt lijkt iets toe te nemen. De bestemmingsreserve voor “Tijdelijke Stimuleringsmaatregelen ontwikkeling Boekelermeer” is in het kader van de bezuinigingen verlaagd van € 1,33 miljoen naar € 460.000. Voor dit totale bedrag liggen al claims / toezeggingen voor verschillende bedrijven. - DFS-terrein / Vaart De welstandsvrije kavels van project Vaart gaan vanaf eind september 2015 in de verkoop. De gemiddelde grondprijs is recentelijk door het college vastgesteld. De komende maanden wordt met enthousiasme en vertrouwen ingezet op het verkooptraject. Begin 2016 zal er een redelijke indicatie kunnen worden gegeven over het verloop van het verkoopproces. Indien noodzakelijk zal bij de actualisatie van grondexploitatie Vaart (jaarrekening 2015) worden bekeken welke consequenties, positief dan wel negatief, dit heeft voor het verwachtte resultaat en jaar van uitname. - Jaagpad Oost Dit betreft een particuliere ontwikkeling, De grondexploitatie heeft betrekking op een grondruil en een exploitatiebijdrage voor de gemeentelijke inzet. Het project ligt al enige tijd stil vanwege een stagnerende woningmarkt. Medio 2015 is de ontwikkelaar failliet gegaan. De bank probeert de ontwikkeling incl. de exploitatie-overeenkomst over te dragen aan een andere partij. De gemeente is betrokken bij het overleg met zowel de bank als de andere partij. - Nollen Oost Op het reeds verkochte deel van de grond in het noordelijk plandeel zijn nog niet alle woningen gebouwd. Op verzoek van de bewoners wordt momenteel het woonrijp maken van het grootste deel van dit gebied uitgevoerd. Dit brengt aanzienlijke kosten met zich mee. Extra herstelkosten die hier uit voortvloeien vanwege de bouwactiviteiten die nog volgen worden gedekt door een eenmalige bijdrage uit de “reserve stimuleringsmaatregelen woningbouwprojecten”. Het eindresultaat in deze grondexploitatie is grotendeels afhankelijk van de laatste grondverkoop. Deze grondverkoop kan pas plaatsvinden nadat de huidige huurder is verhuisd. Vandaar dat wordt overwogen de grondexploitatie per 31 december 2015 af te sluiten en het resterende programma in een aparte exploitatie of NIEGG onder te brengen. - Polderhof Project Polderhof is de herontwikkeling van het winkelcentrum aan het Oudorperplein. Het winkelcentrum wordt in 2 fasen volledig gerevitaliseerd. Er is gekozen voor deze gefaseerde ontwikkeling zodat winkels tijdens de ‘verbouwing’ open kunnen blijven. In het winkelcentrum Polderhof worden in totaal 20 koopappartementen en 28 huurappartementen gebouwd. Daarnaast komen er winkels, bibliotheek en een kwaliteitssupermarkt (Albert Heijn). In navolging op de ondertekening van de koop- realisatieovereenkomst in december 2014, is inmiddels in mei 2015 gestart met de bouw van de 1e fase. Naar verwachting wordt begin 2017 gestart met de 2e fase. Ook is samen met een adviesgroep het plan voor de openbare ruimte afgerond en vastgesteld. - Stompetoren Dorpshart Op 25 juni 2015 heeft de raad de grondexploitatie Stompetoren Dorpshart vastgesteld. Het project richt zich op korte termijn op de realisatie van de voorzieningen. Dat wil zeggen een sterk dorpshart met winkelvoorzieningen (1.400 m² bvo) en een dorpsplein aan de Oterlekerweg. Het plan voorziet daarnaast in de realisatie van ongeveer 30 woningen. De grondexploitatie sluit neutraal; de kosten worden gedekt uit de geraamde grondopbrengsten en een bijdrage uit de

97

reserve Dorpshart. De verbeteringen aan het sportcomplex van SSV en de vernieuwbouw van de brede school vallen buiten de grondexploitatie. - Viaanse Molen 2e fase Deze locatie bestaat uit 3 kavels die bestemd zijn voor bedrijven. Eén van de kavels is verkocht en bebouwd, de 2 andere kavels zijn in tegenstelling tot de verwachting nog niet verkocht. Om deze laatste twee kavels te kunnen verkopen zijn de kavels op Funda geplaatst en worden ze tevens aangeboden d.m.v. een reclamebord langs de Havingastraat. De geschatte einddatum van deze locatie is 2016. - Vroonermeer Noord Om te voldoen aan de veranderde situatie op de woningmarkt zijn de gemeenten en marktpartijen een wijziging op de uitgangspunten van de realisatieovereenkomst overeengekomen. Naar aanleiding van deze aanvullende afspraken hebben de partijen een unaniem besluit genomen om de aanbesteding van de civiele werkzaamheden te starten, die medio 2015 heeft plaatsgevonden. Eind 2015 wordt aangevangen met het bouwrijp maken van de 1e fase. - Westrand Sportcluster Het totale programma van deze grondexploitatie bevat 4 hectare uitgeefbare gemengde kavels. De uit te geven kavels hebben een gemengde bestemming met name aansluitend bij het thema ‘gezond - bewegen - ontspannen’. In 2014 is de eerste kavel aan McDonalds uitgegeven. De grondexploitatie gaat er van uit dat alle kavels in de periode 2015 t/m 2020 worden uitgegeven. - Woongebied De Pauw Ten oosten van de kern De Rijp ligt tussen de bebouwing en de Beemster ringvaart het Oeverpark De Pauw. Een deel van dit park wordt ontwikkeld als woningbouwlocatie. Het plan wordt van zuid naar noord in vier fasen ontwikkeld. Er ligt inmiddels een onherroepelijk bestemmingsplan waarin het woongebied is aangegeven. In dit bestemmingsplan is ook de woonfunctie voor de eerste fase uitgewerkt; voor de andere fasen moet dat nog gebeuren. De verkoop van de eerste fase is recent gestart en de belangstelling bleek overweldigend. Met de ontwikkelaar is wel al een koopcontract getekend; de levering vindt eind augustus plaats. De grondexploitatie gaat er van uit dat alle woningen van de vier fasen in de periode 2015 t/m 2019 worden gerealiseerd.

NIET IN EXPLOITATIE GENOMEN GROND (NIEGG) - Muiderwaard Binnen dit project wil de supermarkt Jumbo binnen het winkelcentrum uitbreiden richting de huidige parkeerplaatsen en het langs het winkelcentrum lopende fiets-voetpad. Ter compensatie en op basis van het extra winkeloppervlak is het dan nodig ter plaatse van het huidige terrein tussen het winkelcentrum en het wijkcentrum Wijkwaard parkeerplaatsen aan te leggen waarbij dan ook de toegang naar de parkeerplaatsen en de parkeerplaatsen voor Wijkwaard worden aangepast. Medio 2015 is opdracht gegeven deze werkzaamheden uit te voeren. - Nuon-terrein De stichting Behoud Gas!fabriek heeft in juli 2015 de voormalige Nuon-werkplaats voor € 60.000,- gekocht. Tijdelijk wordt ruimte geboden aan een autarkische demonstratiewoning opgebouwd uit duurzame en recyclebare materialen. Voorts is er een bewonersinitiatief tot het tijdelijk gebruik van het naast de voormalige Stadskwekerij gelegen perceel voor groenaanleg, schooltuinen en stadslandbouw. Vooruitlopend op de verplaatsing van het Ziggo-station naar de Boekelermeer en regionale behoefte aan kantoren- en bedrijvenlocaties worden ook nieuwe ontwikkelingsmogelijkheden verkend. Uit besprekingen met de provincie blijkt dat eventuele woningbouw op deze locatie niet wordt belemmerd door de vergunningvoorschriften van de naastgelegen RWZI. - Huiswaard Overstad Het belangrijkste A-complex is Huiswaard Overstad. De ‘wijk’ Overstad zal samen met verschillende landelijke en lokale partijen gefaseerd en in deelplannen ontwikkeld worden. Per deelplan zal door de gemeente maatwerk worden geleverd. Voorbeelden hiervan zijn de realisatie van de bioscoop, het Poppodium op het (voormalig) Vegro-terrein en de Langzaam Verkeersbrug Overstad. Voor de jaarrekening 2014 is een taxatie op de gemeentelijke bezittingen op Overstad uitgevoerd. De waarde van de taxatie lag aanzienlijk lager dan de boekwaarde. Dit had tot gevolg dat de eerder getroffen voorziening van € 1,9 miljoen met € 1.7 miljoen verhoogd is bij jaarrekening 2014. In deze aanvullende voorziening is ook de volledige voorziening van het popodium Overstad van € 0.5 miljoen meegenomen. - Gasfabriek / De Meelzak Het project Gasfabriek / De Meelzak ligt midden in het centrum van De Rijp. De ontwikkeling op de Meelzak, waarvoor reeds op 4 november 2008 een overeenkomst is getekend met een ontwikkelaar, heeft door toedoen van de crisis op de 98

woningmarkt stilgestaan. Het zou in eerste instantie gaan om de realisatie van ongeveer 40 woningen. Met de ontwikkelaar wordt momenteel de wenselijkheid van deze ontwikkeling besproken. Op basis van de overeenkomst is een winst geprognosticeerd van circa € 188.000. Maar het is niet te voorzien of en wanneer deze wordt verwacht. - Stompetoren West Het project Stompetoren West is een woningbouwproject. Het totale plan Stompetoren West (250 woningen) is opgeknipt en er is een sterk gefaseerde ontwikkeling voorzien over een periode van ca. 10 jaar. De gemeente Schermer heeft voor wat betreft het plangebied Stompetoren-West actieve grondpolitiek gevoerd. Bij actief grondbeleid exploiteert de gemeente voor eigen rekening en risico gronden. De gemeente Schermer heeft dit bij het project Stompetoren-West enigszins ondervangen door in zee te gaan met twee projectontwikkelaars op basis van een ontwikkelingsovereenkomst (bouwclaim).Binnenkort wordt middels een risicoanalyse en omgevingsvisie beoordeeld op welke wijze dit woningbouwproject moet worden ingevuld.

UITGENOMEN BESTEMMINGSPLANNEN (UBP) - Hoornse Vaart In verband met de nieuwbouw van het Van der Meij College aan de Hertog Aalbrechtweg geldt er nog een verplichting vanuit het Hoogheemraadschap om vervangend oppervlaktewater te realiseren. Dit is gepland op de hoek Zeswielenweg / Hertog Aalbrechtweg. De realisatie van de waterberging is gekoppeld aan de werkzaamheden t.b.v. het Zeswielentracé. De werkzaamheden zullen naar verwachting in het 2e kwartaal 2015 zijn afgerond. - Geestmolen Van het exploitatiegebied Geestmolen zijn vier van de vijf deelgebieden gerealiseerd. Van het vijfde deelgebied, nu het plan Hoevervaart, is tweederde van de te bouwen woningen en appartementen gereed. Het laatste nog te bebouwen deel liet als gevolg van de recessie op zich wachten. De verwachting is dat de ontwikkeling in het derde/vierde kwartaal van 2015 weer wordt opgepakt. Het benodigde budget is gebaseerd op de kosten die zijn geraamd voor het bouwen woonrijp maken van dit laatste deel. - Geert Groteplein Noordzijde Het budget is gevormd door een bijdrage van Woonwaard voor de nog in te richten openbare ruimte. Een klein deel van het budget (€ 90.000) is nodig voor verwerving van openbare grond. De voorziening zal vanaf 2015 gefaseerd worden in gezet voor herstructurering van de openbare ruimte. - AZ-Sportlaan Na de verkoop en nieuwbouw van de grond op de Hout was nog een budget gereserveerd voor de herinrichting van de Sportlaan en de waterpartij langs de Zandersloot. Naar verwachting zullen alle verplichtingen in 2015 worden afgerond. - Buurthuis Overdie, Coornhertkade Het budget is gevormd door een bijdrage van Woonwaard voor de nog in te richten openbare ruimte. Naar verwachting wordt het totale budget in 2015 aangewend voor herstructurering van de openbare ruimte. - Uitbreiding Winkelcentrum De Mare Na de realisatie van de winkeluitbreidingen en de herinrichting van de openbare ruimte, zal in 2016 nog aan enkele verplichtingen moeten worden voldaan. - Uitbreiding Winkelcentrum De Hoef De inrichting van het openbaar gebied door de ontwikkelaar is vrijwel afgerond. Eind 2014 is de grondexploitatie met een positief resultaat afgesloten. Het resultaat is overgebracht naar de voorziening ‘nog te maken kosten winkelcentrum De Hoef’ omdat, op basis van de exploitatie-overeenkomst, de bijdrage van de gemeente aan de ontwikkelaar voor de aanleg van het openbaar gebied nog moet worden afgewikkeld. Daarnaast dient de gemeente zelf nog enkele werkzaamheden uit te voeren. Naar verwachting zullen alle verplichtingen in 2015 worden afgerond. - Doelenveld Het budget is gevormd uit het positief resultaat bij afsluiting van de grondexploitatie. Het totale budget wordt in 2015 aangewend voor afhandelen van lopende verplichtingen. - De Volger II Op bedrijventerrein De Volger in De Rijp is nog één bouwkavel beschikbaar. Voor de aanleg / inrichting van bedrijventerrein zijn enkele sloten gedempt. Dit verlies aan oppervlaktewater kan worden gecompenseerd bij de realisatie van Woongebied De Pauw. Voor de kosten van de aanleg van de watercompensatie is een voorziening ingesteld. Realisatie vindt (naar verwachting) plaats vanaf eind 2015 (gefaseerd). 99

II.2.8

Bezuinigingen

Inleiding Bij de voorjaarsnota 2016 – 2019 zijn alle taakstellingen vervallen. De resterende taakstellingen uit de meerjarenraming zijn daarmee vervallen. Tegelijk is met het vaststellen van de begroting een nieuwe set van opgaven ontstaan. In deze paragraaf beschrijven we de voortgang met betrekking tot de verwerking van de opgaven. De opbouw van de opgaven is als volgt:

Taakstellingen: Benchmark krimp organisatie Onderuitputting kapitaallasten

2016

2017

2018

2019

-250.000

-1.000.000

-1.500.000

-1.500.000

-1.412.000

-1.197.000

-1.224.000

-1.147.000

-1.067.000 -560.000 -1.014.600

-923.000 -560.000 -1.014.600

-963.000 -560.000 -1.014.600

-836.000 -560.000 -1.014.600

Technische opgaven: Afschrijving lineair naar annuïteit Bezuiniging Stadswerk Lagere inkomsten DVO’s uitgevlochten bedrijven

Uit de voorjaarsnota vloeien een tweetal taakstellingen voort. Het betreft hier de krimp op de organisatie en de onderuit putting op de kapitaallasten. Aan deze taakstellingen liggen nog nadere besluiten ten grondslag voor de verdere invulling. Een deel van de opgaven heeft een technisch karakter. Er zijn besluiten genomen over de invulling. Een nadere uitwerking in de DVO’s moet nog plaatsvinden. De technische verwerking van lineair naar annuïteit wordt verwerkt in de 1e begrotingswijziging 2016. Het voordeel is geparkeerd onder het programma algemene dekkingsmiddelen. Taakstellingen: 1. Benchmark krimp organisatie: Er is een benchmark uitgevoerd op de ondersteunende diensten. Deze benchmark is het uitgangspunt om de komende periode de organisatie in omvang te laten slinken. Het uitgangspunt daarbij is de omvang van de organisatie synchroon te laten zijn met vergelijkbare organisaties. Een verdere uitwerking vindt plaats. Zodra de plannen uitgekristalliseerd zijn, wordt de taakstelling ingeboekt. 2. Onderuitputting kapitaallasten: In de meerjarenraming was een structurele stelpost opgenomen van € 3 mln. Het uitgangspunt van deze post is dat de kapitaallasten van de investeringen later vallen dan gepland. De vrijvallende kapitaallasten zijn niet betrokken in de voorjaarsnota. Het effect daarvan is een voordeel in de begroting van ca. € 2 mln. Resteert derhalve nog een structurele taakstelling van ca. € 1,1 mln. In de actualisering van het meerjarige investeringsprogramma wordt deze stelpost betrokken en worden voorstellen gedaan om investeringen te faseren. De uitvoeringspraktijk laat zien dat deze opgave reëel is. Technische opgaven: 1. Afschrijvingsmethode: Bij de voorjaarsnota is de afschrijvingsmethode benoemd als een besparing. De technische verwerking naar de producten wordt de komende periode verwerkt. Het verwerken is een technische exercitie: de opgave is gerealiseerd. 2. Ombuiging beheer van de Stad, Stadswerk: Stadswerk heeft aangegeven voor een bedrag van € 560.000 te kunnen besparen. Er is invulling gegeven aan deze bezuiniging door een extra toerekening van kosten aan afval en riolering, welke gedeeltelijk uit het tarief zullen worden bekostigd en gedeeltelijk uit de voorziening afvalstoffenheffing zal komen. 3. Lagere inkomsten DVO’s: Bij het opstellen van de begroting is gebleken dat de concept DVO’s voor de uitgevlochten diensten lager uitvallen. Per saldo is er een nadeel van € 1,6 mln. structureel. In de voorjaarsnota is reeds een bedrag van € 575.000 meegenomen. Er resteert een taakstelling van ca. € 1 mln. structureel. Met de uitgevlochten bedrijven wordt in de lijn van de voorjaarsnota de “verplichte winkelnering” verder uitgewerkt.

100

II.2.9

Land van Leeghwater

Inleiding De voormalige gemeenten Graft-De Rijp en Schermer zetten zich bijzonder in voor het behoud en versterken van de leefbaarheid, de economische vitaliteit en het (cultuur-) landschap met monumentale bouwwerken. Beide gemeenten, maar ook vele burgers en organisaties werkten hieraan vaak gezamenlijk onder de gebiedsnaam Land van Leeghwater. Vandaar de naamgeving van deze paragraaf. Bij de integratie van de twee gemeentebegrotingen in die van gemeente Alkmaar is ervoor gekozen de specifieke beleidsinspanningen in het Land van Leeghwater middels een aparte paragraaf zichtbaar te maken. Conform planning is de beleidsharmonisatie in 2017 voltooid en alle in deze paragraaf benoemde onderdelen ondergebracht in nieuw beleid of opnieuw vastgesteld beleid. Naar verwachting zal deze paragraaf daarom vanaf 2017 komen te vervallen. In deze paragraaf wordt ingegaan op: - recreatie en toerisme - cultuur - natuur en landschap; - kernen.

Recreatie en toerisme Doel Recreatie en toerisme vormen een middel om de gewenste leefbaarheid, economische vitaliteit en het behoud van het (cultuur)landschap te behouden en te versterken. Wij willen het gebied op de kaart zetten als een interessant gebied voor recreatie en toerisme door middel van het combineren / bundelen van krachten van de gemeenten & ondernemers en landschap & erfgoed. Hiervoor moet aandacht worden geschonken aan verschillende factoren. De activiteiten van het samenwerkingsverband Land van Leeghwater concentreren zich daarom op het realiseren van de volgende doelstellingen: - Het versterken van de identiteit van Land van Leeghwater. - Het vergroten van de informatieve toegankelijkheid. - Behoud en versterking van het recreatieve en toeristische aanbod. - Het vergroten van de fysieke toegankelijkheid. Beleid en ontwikkelingen De basis voor het toeristisch recreatief beleid vormt de strategienota Land van Leeghwater van het voormalige toeristisch samenwerkingsverband. In 2014 hebben de gemeenteraden van Beemster, Graft-De Rijp en Schermer ingestemd met de opheffing van dit samenwerkingsverband. De volgende beleidskaders zijn hierbij meegegeven: - Alkmaar zal voor haar nieuwe buitengebied (13 dorpen, Schermer, Eilandspolder, polder de Mijzen, Starnmeer, polder Oterleek etc.) de naam Land van Leeghwater blijven gebruiken en promoten. - De gemeente blijft de Stichting UIT! in het Land van Leeghwater als partner voor promotie en marketing zien. De stichting overlegt minimaal 4 x per jaar met de gemeente, beheert de data van de website Land van Leeghwater, is betrokken bij seizoensopening, Leeghwaterdagen e.a. en voert overleg met haar achterban (lokale toeristische en culturele ondernemers en organisaties). De stichting ontvangt een waarderingssubsidie. - Van de ontwikkelde Leeghwaterproducten is een verdeling gemaakt: gemeente Alkmaar draagt zorg voor behoud van de printwerkproducten en de website(data); - De gemeente maakt eigen afspraken met partijen over de promotie van haar gemeente, Land van Leeghwater en beheer/ behoud promotieproducten. Zo worden jaarlijks afspraken gemaakt met onder meer: Bureau Toerisme Laag Holland en De Uitkomst. De lokale VVV en Regio VVV HART van Noord Holland ontvangen een waarderingssubsidie. Voor de recreatieve infrastructuur: fietsknooppuntennetwerk Laag Holland, wandelnetwerk Laag Holland, TOP’s (Toeristische Overstappplaatsen), Rustpunten, Sloepennetwerk, Lange Afstand Wandelroutes (LAW), Lange Afstand Fietsroutes (LF) e.a. werken gemeenten Graft-De Rijp en Schermer samen met Recreatie Noord Holland / Recreatieschap Waterland conform het door de raden vastgestelde Recreatieplan Waterland resp. Recreatieplan Laag Holland. Gemeente Graft-De Rijp maakt hiervoor onderdeel uit van de Gemeenschappelijke Regeling Recreatieschap landschap Waterland. Gemeente Schermer heeft beheersafspraken met deze organisatie. De door het samenwerkingsverband Land van Leeghwater ontwikkelde beleidsnotities en -verordeningen zullen de komende jaren worden meegenomen in diverse beleidsharmonisaties. Naast de strategienota Land van Leeghwater gaat 101

het om de sponsorverordening Land van Leeghwater, nota verblijfsrecreatie Land van Leeghwater en de notitie objectbewegwijzering Land van Leeghwater. Financiën De financiële eindafrekening van de voorziening Land van Leeghwater zal per 31-12-2014 worden opgemaakt conform de verdelingsverhouding 1/3 gemeente Beemster, 1/3 gemeente Graft-De Rijp en 1/3 gemeente Schermer. Daarna zal een andere financieringsstructuur moeten worden gerealiseerd binnen programma 5 Economie en toerisme. De geraamde kosten van het programma Land van Leeghwater is circa € 18.000 per jaar. Dit bedrag is nu structureel in de begroting opgenomen. Subsidies: Waarderingssubsidies lokale en Regio VVV en UIT! in het Land van Leeghwater: totaal ca. € 10.000 per jaar. In 2016 krijgen deze organisaties nog subsidie conform beleidsregels gemeenten Schermer en Graft-De Rijp. Voor 2017 zullen de beleidsregels zijn geharmoniseerd. Recreatieschap Landschap Waterland: totaal ca. € 7.500 (€ 3.333 door Graft-De Rijp als onderdeel gemeenschappelijke regeling, € 3.864 door Schermer jaarlijkse lasten wandelroutenetwerk). Gemeente Alkmaar (college van B&W) heeft aangegeven te willen uittreden en te onderzoeken hoe beheer recreatieve netwerken vanaf 2016 onder te brengen (bij welk schap). Beheer: Kosten toeristische objectbewegwijzering Schermer en Graft-De Rijp en Schermer deel van fietsroutenetwerk Laag Holland maken onderdeel uit van gemeentelijk budget beheer & onderhoud verkeersborden. Harmonisatie van objectbewegwijzeringsbeleid zal in 2016 plaatsvinden. Inkomsten toeristen- en forensenbelasting: algemene middelen circa: € 30.000 per jaar

Cultuur Doel: Cultuur versterkt je identiteit, onderscheidt, brengt in contact en verbroedert. Cultuur bevordert de sociale cohesie en is een bindende factor. Daarnaast maakt cultuur ons meer van het verleden bewust, het accentueert het heden en kan een brug slaan naar de toekomst. Cultuur verrijkt de mens in zijn eigen ruimte. Kort samengevat draagt cultuur bij aan het welzijn van de inwoners en de levendigheid van onze dorpen. Het biedt tevens een goede kans om het imago hiermee te versterken, bij te dragen aan de centrumfunctie van De Rijp en alle dorpen aantrekkelijker te maken voor toeristen. (Bron: Graft-De Rijp vol van cultuur en historie) Beleid en Ontwikkelingen Op verzoek van de projectgroep fusie zijn in 2015 inventarisaties uitgevoerd naar het cultureel aanbod en erfgoed. Naar aanleiding hiervan wordt nu gewerkt aan een nieuwe Cultuurnota voor de gehele gemeente. Deze zal in 2016 ter vaststelling worden aangeboden. Vooruitlopend hierop heeft de coalitie aangegeven meer middelen voor bescherming van erfgoed beschikbaar te willen stellen.

Natuur-, landschapsbehoud Doel: Behoud kernkwaliteiten zoals vastgesteld voor nationaal landschap laag Holland. Beleid In de samenwerkingsovereenkomst tussen het provinciebestuur van Noord-Holland en vertegenwoordigers van alle deelnemende partijen zijn afspraken gemaakt over het behouden en versterken van de zeven kernkwaliteiten van Laag Holland. Speerpunten tot en met 2017 zijn: - Toekomstscenario’s Laag Holland; - Gemeenschappelijk Landbouwbeleid van de EU; - Programma westelijke veenweide; - Recreatieplan Laag Holland; - Ruimtelijke kwaliteit; - Marketing, communicatie en educatie; - Natura 2000; - Metropolaan landschap.

102

De regionale partijen brengen hun jaarlijkse bijdrage onder bij de provincie Noord-Holland. De jaarlijkse bijdrage van de regionale partijen wordt geoormerkt. Het aangaan van financiële verplichtingen (subsidies, opdrachten) geschiedt door gedeputeerde staten van de provincie Noord-Holland, na advisering door de gebiedscommissie. Aan het eind van het kalenderjaar rapporteert de provincie over deze aangegane verplichtingen. Niet bestede delen van de bijdragen van de regionale partijen schuiven door naar het volgende kalenderjaar. Financiën De jaarlijkse bijdrage van de gemeenten Schermer en Graft-De Rijp samen is € 5.750 per jaar.

Kernenbeleid. Doel Het doel van het kernenbeleid is tweeledig: - het realiseren van korte lijnen tussen burger en bestuur; - en aan de hand daarvan de leefbaarheid en vitaliteit van de dorpskernen behouden en waar nodig versterken. Beleid Beleid conform Notitie Buurt en kernenbeleid gemeente Alkmaar (2014). In de stad Alkmaar wordt het Buurtgericht samenwerken gehanteerd. Voor Schermer en Graft-De Rijp is het Kernenbeleid ontwikkeld in interactie met de burger. Beide beleidsaanpakken vertonen veel overeenkomsten in communicatie, bestuurlijke en ambtelijke verankering. Zij kunnen een inspiratiebron voor elkaar zijn en geleidelijk meer naar elkaar toegroeien. Financiën Voor het kernenbeleid is € 50.000 per jaar gereserveerd en toegevoegd aan het programma 9 bij het onderdeel “buurtgericht werken”

103

104

III.

Financiële begroting

III.1

Inleiding financiële positie

III.2

De belangrijkste uitgangspunten financieel kader 20162019

III.3

Financieel kader 2016-2019

III.4

Begroting 2016 naar programma incl. vergelijking met voorgaande jaren

III.5

Recapitulatie programma’s en dekkingsmiddelen meerjarenraming 2016-2019

III.6

Incidentele baten en lasten

III.7

EMU-saldo

III.8

Structurele toevoegingen en onttrekkingen aan reserves

III.9

Toelichting baten en lasten per programma

105

III.1

Inleiding financiële positie

Financiële beleidskaders Uitgangspunten gemeentelijk financieel beleid De coalitie vindt het van belang dat de lasten laag blijven zoals opgenomen in het coalitieakkoord. Doelstelling is om de gemeente te blijven met de laagste lasten van de grote steden. De coalitie voert een solide financieel beleid, uitgaande van:  een sluitende begroting in meerjarenperspectief;  optimale benutting van het weerstandsvermogen (ondergrens 1,1)  verkoop vastgoed wordt ingezet voor verlaging van de schuldquote;  budgetten voor subsidies worden transparant verantwoord op resultaat. Duurzaam financieel evenwicht Het rijk hanteert als criterium een duurzaam (financieel) evenwicht. Hierbij ligt de nadruk vooral op: - Een reëel sluitende begroting voor het begrotingsjaar en het meerjarenperspectief; - De risico’s die de gemeente loopt in verhouding tot het weerstandsvermogen; - Realistische ramingen met een transparant onderscheid tussen incidentele en structurele lasten en baten. Het college van B&W voert een solide financieel beleid, uitgaande van: - Een sluitende begroting in meerjarenperspectief; - Optimale benutting van het weerstandsvermogen; - Het opvangen van rijksbezuinigingen, waarbij qua omvang en temporisering het rijk wordt gevolgd. Bezuinigingsvoorstellen - In deze begroting zijn de oplossingsrichtingen uit de voorjaarsnota 2016-2019 verwerkt. In de paragraaf bezuinigingen wordt inzicht gegeven over de stand van zaken uitvoering bezuinigingsvoorstellen. Binnenkomende middelen In de begroting wordt een aantal beleidsonderwerpen gefinancierd uit incidenteel beschikbaar gestelde middelen. Het risico bestaat dat met die incidentele middelen structureel beleid wordt opgenomen, waarvan de dekking na verloop van tijd wegvalt. Hiertoe heeft het college van B&W onderstaande gedragsregel vastgesteld. 1. Indien er extra middelen via het Gemeentefonds beschikbaar komen, worden die beschouwd als vrijvallend aan de algemene middelen. Nut en noodzaak van aanwending van de extra middelen worden bepaald aan de hand van de gestelde doelen en maatschappelijke effecten in het coalitieakkoord, de uitvoering van dit coalitieakkoord en de mate van realisatie van de bezuinigingen. Dit betekent dat, indien via het Gemeentefonds onder een bepaalde noemer middelen beschikbaar komen, de uitgavenbudgetten onder die noemer niet langer automatisch daarmee worden verhoogd. Eerst zal de hierboven genoemde afweging van nut en noodzaak moeten plaatsvinden. Daartoe zal een plan/voorstel moeten worden voorgelegd. Zonder een door het college van B&W goedgekeurd plan zullen de extra middelen niet worden toegekend. 2. Bij het plan wordt nagegaan of in de begroting hiervoor al budgetten waren opgenomen voor de taak en daarmee de beoogde doelen en maatschappelijke effecten al bereikt kunnen worden. 3. Vervolgens wordt bepaald of het bedrag dat extra beschikbaar komt voldoende is om het beoogde doel te bereiken. Het budget zal immers zodanig geraamd moeten worden dat beoogde doelen bereikt worden. Met andere woorden: koppel de inkomsten los van de uitgaven en koppel de uitgaven aan in het coalitieakkoord/begroting opgenomen doelen en maatschappelijke effecten. Het besluit om al dan niet activiteiten in gang te zetten is dan primair aan het college van B&W en vervolgens aan de raad. 4. Bepaal of de inspanning (capaciteit, administratieve lasten, risico van terugbetaling enz.) opweegt tegen de inkomsten. Deze afweging kan ertoe leiden dat er afgezien wordt van het aanvragen van de extra middelen. 5. In principe uitgaan van de incidentele aard van de middelen. Dat wil zeggen dat de bijdrage (en dus de activiteiten) stoppen na een bepaalde periode. Er zal gekeken moeten worden of de budgetten ook incidenteel besteed kunnen worden, dus vooraf duidelijk maken dat deze middelen slechts voor korte duur beschikbaar zullen zijn (geen verwachtingen scheppen naar derden). Als het college van B&W besluit om de activiteiten te continueren zullen de structurele gevolgen moeten worden aangegeven, inclusief eventueel benodigde dekking. 6. Indien er minder middelen via het Gemeentefonds beschikbaar komen, wordt een striktere lijn gehanteerd. Dit wordt ingegeven door de noodzaak om te bezuinigingen. Kortingen onder een bepaalde noemer, worden automatisch vertaald naar korting op het betreffende gemeentelijke budget. Alleen indien uit een afweging van nut en noodzaak blijkt dat deze korting onwenselijk is, kan een andere gedragslijn bespreekbaar worden gemaakt aan de hand van een door het college van B&W vast te stellen plan. 106

Veel van deze geldstromen zijn incidenteel van aard. Indien hier structurele uitgaven uit voortvloeien zal de gemeente deze op een later tijdstip zelf moeten opbrengen. Een gedegen afweging vooraf is belangrijk om te bezien of met de besteding van deze middelen doelen en maatschappelijke effecten worden bereikt die de gemeente belangrijk vindt en of deze een bijdrage leveren aan de uitvoering van het collegeprogramma en zijn opgenomen in de begroting. En of voldaan kan worden aan de door de externe partij eventueel gestelde eisen en voorwaarden. Voor middelen die binnenkomen via de Algemene uitkering geldt dat deze vrij besteedbaar zijn. Dus hoewel extra gelden vaak als zogenaamde taakmutatie of decentralisatie-uitkering worden ontvangen, mag een gemeente naar eigen inzicht bepalen in hoeverre zij hier uitgaven tegenover zit, nog wel afhankelijk van eventueel afgesloten convenanten. Ruimte voor nieuw beleid binnen de afgesproken ruimte Er zijn ook voor de komende collegeperiode wensen tot uitbreiding of intensivering van beleid. Deze zijn in deze begroting nog niet financieel vertaald. Nieuwe wensen moeten voldoen aan de volgende criteria: 1) Elk ruimte vragend voorstel heeft een reële dekking; 2) Ruimte vragende voorstellen zonder dekking worden afgewogen in de reguliere planning‐ & control documenten; 3) Er geldt een centraal budgethouderschap waarbij alleen directieleden budgethouder zijn; 4) Nieuwe uitgaven kunnen alleen ten laste van de post Onvoorzien gebracht worden als deze werkelijk onuitstelbaar, onvoorzienbaar en onvermijdelijk zijn. In alle andere gevallen dient dekking binnen het eigen budget of via ‘oud voor nieuw’ verkregen te worden. 5) Onderuitputting van budgetten wordt altijd ten gunste van de algemene reserve gebracht of valt terug in het rekeningsaldo. Overheveling of dekking van nieuwe projecten binnen een programma zonder voorafgaande besluitvorming in het College is niet toegestaan. Gelet op de forse financiële uitdaging waarvoor de gemeente zich gesteld ziet gaan wij voor 2016 en verder uit van een van te voren bepaalde, beperkte beleidsbudgetruimte. Dat wil zeggen dat bij het opstellen van de begroting uitsluitend binnen een afgesproken ruimte per jaarschijf nieuwe beleidsvoorstellen in overweging worden genomen en onder de voorwaarde dat de voor dat begrotingsjaar voorziene bezuinigingen ook daadwerkelijk (zullen) worden gerealiseerd. Voor het overige wordt uitsluitend uitgegaan van (onontkoombare) autonome ontwikkelingen. Achtervang rijksbezuiniging Voor wat betreft eventuele rijksbezuinigingen zullen wij het rijk volgen. De september-circulaire 2015 is financieel verwerkt. In het sociaal domein is nog geen sprake van tegenvallers, maar evenmin is er zekerheid dat de overgedragen middelen structureel toereikend zijn. Naast dit beeld doen zich nieuwe risico’s voor. Bijvoorbeeld de invoering van de vennootschapsbelasting voor gemeenten. Verder is nieuwe regelgeving aangekondigd voor de wijze waarop grondexploitaties moeten worden berekend. De nieuwe regels kunnen voor de gemeente Alkmaar een vermindering van de algemene reserve tot gevolg hebben. Gemeentelijke belastingen: geen lastenverhoging De gemeenteraad van Alkmaar stelt jaarlijks de tarieven voor de gemeentelijke belastingen en tarieven vast. In de voorjaarsnota 2016-2019 is uitgesproken in principe geen lastenverzwaring voor de burgers van Alkmaar door te voeren. Een gedegen financieel beleid vereist een sluitende begroting. Alleen in het uiterste geval, als er geen andere bezuinigingsmogelijkheden voorhanden zijn, zou een verhoging van de gemeentelijke belastingen ingebracht kunnen worden. Dat gegeven vormde dan ook het uitgangspunt bij de opstelling van de begroting. Eén van de hoofddoelstelling van het college van B&W blijft binnen deze begrenzing: lastenbeheersing. Dit met name door het vertalen van kostenbesparingen naar tariefmatiging of indien mogelijk tariefverlagingen. Ten aanzien van afvalstofheffing en rioolheffing geldt dat de kostprijsverhoging wordt onttrokken uit de voorziening afvalstof-en rioolheffing, met uitzondering van het doorvoeren van het rijksbeleid op de afvalbelasting alsmede de invulling van de toerekening van de kosten met betrekking tot ombuigingen op het beheer van de stad. Financiële begroting In het hoofdstuk financiële begroting wordt aandacht besteed aan de volgende onderwerpen: - De belangrijkste uitgangspunten financieel kader 2016-2019 (III.2); - Uitkomst financieel kader 2016-2019 (en toelichting) (III.3); - Diverse overzichten: o Begroting 2016 naar programma incl. vergelijking met voorgaande jaren (III.4.1); o Recapitulatie programma’s en dekkingsmiddelen (III.5). o Toevoegingen en onttrekkingen aan reserves en voorzieningen (IV.3); Als vertrekpunt voor de opbouw van de ramingen 2016 geldt de begrotingen van Alkmaar 2015 (primitief), meerjarenkader 2016-2018 uit de begroting 2015-2018 en de mutaties die in voorjaarsnota 2016-2019 zijn vermeld. De bedragen die opgenomen zijn, zijn bedragen t.o.v. het jaar 2015. De ontwikkeling van de algemene uitkering uit het Gemeentefonds is geactualiseerd naar de stand van de septembercirculaire 2015.

107

III.2

De belangrijkste uitgangspunten financieel kader 2016-2019

Dit volgende technische uitgangspunten zijn gehanteerd bij het opstellen van de ramingen in deze begroting: • De ontwikkeling van de loonkosten van de gemeenteambtenaren volgt de cao. Voor de jaren 2016 en verder wordt rekening gehouden met de ontwikkeling van de CAO. De structurele loonstijging bedraagt 1,4% per 1 januari 2016. Aangezien de loonstijging mogelijk is door de verlaging van de ABP werkgeverspremie is deze neutraal verwerkt in de begroting 2016-2019. De structurele loonsverhoging komt bovenop de eenmalige uitkeringen die worden toegekend in oktober 2015 én juli 2016. Deze eenmalige uitkeringen bedragen 0,74% van het jaarsalaris. De eenmalige uitkeringen zijn een gevolg van de uitvoering van respectievelijk het pensioenakkoord uit 2014 en 2015. De eenmalige uitkering is verwerkt in de begroting 2016. • Conform wetgeving dient er ten laste van de exploitatie een voorziening opgenomen te worden voor vakantieuitkering. Mogelijk is er in de huidige stand van de (restant)verlofuren nog een financieel risico te verwachten indien uren afgekocht (moeten) worden, bijvoorbeeld in geval van uitdiensttreding. Vooralsnog is hier in de begroting geen rekening mee gehouden. • De personeelsformatie is gebaseerd op het organogram inclusief alle wijzigingen en genomen besluiten tot en met 1 juli 2015. Herplaatsingskandidaten, bovenformatieven en werk naar werk zijn als stelpost centraal opgenomen. • Voor de subsidies wordt rekening gehouden met een ontwikkeling van 0% prijsindexatie. • Er wordt uitgegaan van kostendekkende tarieven voor heffingen en leges; • De belastingen stijgen jaarlijks nominaal met de consumentenprijsindex (CPI) zoals gepubliceerd door het CBS in januari in het jaar voorafgaand aan de begroting, tenzij een tarief door de Rijksoverheid wordt voorgeschreven. In de meerjarenraming wordt uitgegaan van 1,5% met uitzondering OZB (areaalaccres OZB woningen 0,7% en areaalaccres OZB niet-woningen 0,75%, areaalaccres riool- en avalstoffenheffing 0,5%) • Voor de doorberekening van rente aan grondexploitaties en niet in exploitatie genomen gronden (NIEGG’s) wordt een rente gehanteerd van 3,0% gehanteerd tenzij binnen het project een ander percentage overeen is gekomen. • De afschrijving van de vaste activa vindt vanaf de begroting 2016 annuïtair plaats in plaats van lineair. Voor het afschrijven van de vaste activa worden de afschrijvingstermijnen gehanteerd uit de financiële verordening. De afschrijvingen starten in het jaar na ingebruikname. De technische verwerking naar de producten wordt de komende periode verwerkt. Op gronden en terreinen wordt niet afgeschreven. Investeringen met een ondergrens beneden € 15.000 worden rechtstreeks in de exploitatie opgenomen. • Voor verbonden partijen (GR) wordt de nullijn gehanteerd voor de indexering van de gemeentelijke bijdrage. Voor de overige verbonden partijen gelden separate afspraken die zijn vastgelegd in de dienstverleningsovereenkomst.

Autonome ontwikkelingen en niet-autonome ontwikkelingen De volgende ontwikkelingen worden gezien als autonome ontwikkelingen en zijn direct verwerkt in het financieel kader: • • • • •

Uitbreiding of krimp van het areaal (in beheer zijnde wegen, straten, groen, meubilair en kunstwerken) worden verwerkt in de begroting zodat het bestaande beheer niet in kwaliteitsniveau hoeft te worden aangepast. Leerlingenprognoses met een effect op de benodigde hoeveelheid. Dit geldt onder andere voor het leerlingenvervoer en onderwijshuisvesting. Ontwikkelingen (af- en/of toename) uitkering uit het gemeentefonds (areaal/accres). Structurele vervangingsinvesteringen zijn verwerkt in de begroting. Bij de komende herziening van het investeringsplan zal dit opnieuw beoordeeld worden. Voor de leges en tarieven wordt uitgegaan van een kostendekkend tarief op basis van de systematiek van toerekenen van organisatiekosten in de begroting 2016. Ten aanzien van afvalstofheffing en rioolheffing geldt dat de kostprijsverhoging wordt onttrokken uit de voorziening afvalstof-en rioolheffing, met uitzondering van het doorvoeren van het rijksbeleid op de afvalbelasting alsmede de invulling van de toerekening van de kosten met betrekking tot ombuigingen op het beheer van de stad.

Niet-autonome ontwikkelingen zijn: • Dalende rijksinkomsten voor specifieke taken. Het uitgangspunt bij rijksinkomsten is dat het gemeentelijk aandeel in de kosten niet stijgt. Bij een dreigende stijging wordt een bezuiniging als keuze aan de raad voorgelegd.

108

Samenvatting uitgangspunten Hieronder volgt de samenvatting van de uitgangspunten waarop het financieel kader 2016-2019 is gebaseerd: ‐ In de salarissen zijn de aanpassingen vanuit de nieuwe CAO verwerkt; ‐ Het hanteren van de nullijn voor de gesubsidieerde instellingen en gemeenschappelijke regelingen in 2016 en verder; ‐ Prijscompensatie 0%; ‐ De renteomslag daalt naar 2,3% en het effect ervan is uitgewerkt in de Programmabegroting 2016; Dit percentage wordt ook gebruikt als uitgangspunt voor de berekening van de lasten van (toekomstige) investeringen ‐ Stijging tarieven 1,5% m.u.v. OZB; o areaalaccres OZB woningen 0,7%; o areaalaccres OZB niet-woningen 0,75%; o areaalaccres riool- en avalstoffenheffing 0,5% ‐ Verwerking van de meerjarige ombuigingen/taakstellingen conform voorjaarsnota 2016-2019 ‐ Verwerking besluiten tot 1 augustus 2015; ‐ Systematiek kostenverdeling conform de uitgangspunten van 2015. Deze systematiek is wel geactualiseerd naar de inzichten voor 2016; ‐ Rente voor grondexploitaties 3%.

109

III.3

Financieel Kader

Dit financieel kader, dat is overgenomen uit de onlangs vastgestelde voorjaarsnota 2016-2019, vormt de basis waarop de begroting 2016 is gebaseerd met de hiervoor genoemde uitgangspunten. Nr.

2 3 4

Omschrijving bedragen x € 1000 Saldo financieel kader conform programmabegroting 2015 2018 Amendementen en moties Effecten 1ste wijziging begroting 2015 Structurele effecten jaarrekening 2014

A

Basis financieel kader 2016-2019

5 6 7

1.842 3.783 253

1.048 3.487 254

1.038 3.424 254

756 3.556 254

n n n

7a 8 9

Effecten coalitieakkoord Intensivering beleid - overige voorstellen Structurele gevolgen herijking reserves en voorzieningen 2015 Zomernota 2015 Verdeelsleutel bijdrage Veiligheidsregio NHN Meerjaren investeringsprogramma

191 pm 0

191 pm 824

191 pm 1.730

191 pm 2.479

n n

B

Totaal gevraagde financiële ruimte

6.069

5.804

6.637

7.236

n

10 11

Algemene uitkering (basis mei circulaire 2015) Belastingen en heffingen

-4.057 -505

-3.131 -505

-3.641 -505

-3.991 -505

v v

C

Inkomsten en opbrengsten

-4.562

-3.636

-4.146

-4.496

v

D

Saldo begroting 2016-2019 (A+B+C)

1.830

2.678

3.000

3.245

n

12 13

Nog te realiseren taakstellingen - knelpunten Flankerend beleid

8.040 -650

8.420 -2.228

9.266 -2.398

9.266 -2.578

n n

F

Financieel kader 2016-2019

9.220

8.870

9.868

9.933

n

14 15

Bezuinigingen 1e Ronde Bezuinigingen 2e Ronde

-4.800 -4.420

-4.729 -4.141

-6.051 -3.817

-6.243 -3.690

v v

H

Financieel kader 2016-2019 incl. nieuwe besluiten

0

0

0

0

1

16

Nader geanalyseerde posten

17

Oplossingen geanalyseerde posten

18

Verkoop onroerend goed

19

Algemene Uitkering (september circulaire)

20

resterend nader geanalyseerde posten

21

bijdrage algemene reserve

I

Financieel Kader Begroting 2016

2016

2017

2018

2019

0

0

0

0

0 210 113

0 210 301

0 210 299

0 210 296

n n

323

511

509

506

n

n

3281

3227

2642

2526

-1503

-1681

-1264

-1264

v

-450

-450

0

0

V

-1316

-1128

-2173

-2332

V

12

-32

-795

-1070

-12

32

795

1070

0

0

0

0

Vanwege de opgaven zoals toegelicht bij het programma algemeen bestuur wordt het financieel surplus in de jaren 2017-2019 vooralsnog toegevoegd aan de algemene reserve.

110

Nader geanalyseerde posten Na vaststelling van de voorjaarsnota zijn de geraamde budgetten zowel aan de lasten als aan de baten kant nog eens kritisch doorgelopen en waar nodig bijgesteld. Deze kritische reflectie op de ramingen en de getroffen acties geven een versterking van onze financiële positie en een reële Programmabegroting. De positieve ontwikkeling van het financieel kader vloeit enerzijds voort uit een nu eens positieve bijstelling van de algemene uitkering volgens de septembercirculaire, maar is zeker ook het resultaat van de nota ‘Samen vormgeven aan realisme en controle’. Hieronder zijn alle posten op een rijtje gezet die nog eens kritisch tegen het licht zijn gehouden en een effect op het financieel kader hebben, dan wel de risico’s voor de gemeente beïnvloeden. Het college heeft daarna gezocht naar dekkingsmogelijkheden die in de tabel daaronder gepresenteerd zijn. Vanwege de opgaven zoals toegelicht bij het programma algemeen bestuur wordt het financieel surplus in de jaren 2017-2019 vooralsnog toegevoegd aan de algemene reserve.

Onderwerp

2016 Opbrengst Parkeren

toelichting

bedrag x 1000 2017

2018

600

600

600

64

64

64

reclame inkomsten (inkomsten billboards)

200

200

200

DVO's uitgevlochten bedrijven SSC

600

600

600

Amendement brede school

73

146

146


27

‐46

‐46

opbrenst statistiek

45

45

45

Stelpost op product 39

140

140

140

opbrengst werk naar werk

955

940

802

64

141

91

513

397

3281

3227

opbrengsten markten en evenementen

opbrengst VME Bovenformatieven Totaal aan nader geanalyseerde posten

111

2642

2019 Parkeerbeleid zodanig aanpassen dat kosten en opbrengsten binnen het 600 coalitieakkoord verder woprden geoptimaliseerd. 300k aframen Economische activiteiten aantrekken, sluizen weer toegankelijk vanaf 2017 en 64 een activiteitenplan ontwikkelen; voor 2016 rekening houden met lager havenopbrengsten ter hoogte van 30k Reclamebureau Aceno failliet, opnieuw deze inkomsten gaan genereren; vanaf 200 2017 kan dit weer op niveau worden gebracht Na implementeren van gedwongenwinkelnering blijft deze 600 laatste aframing nodig om weer in lijn te komen met reele situatie bezuiniging terugdraaien conform 146 raadsbesluit en 100k aan uitgaven oplossen in begroting bezuiniging terugdraaien conform raadsbesluit en 100k aan uitgaven ‐46 oplossen in begroting (geen knelpunt, produkt waar dit te vinden wordt iom Elly aangeleverd) opbrengst van voor de doorbraak uit de 45 begroting halen realistisch ramen 140 taakstelling vastgoed Kosten zijn geraamd, met een even grote opbrengst is niet realistisch; voorstel is 744 om opbrengst af te ramen en de kosten te verlagen door ze in te passen in de vrijkomende formatie In 2016 een realistische raming van 8%, 33 jaren daarna een forse inspanning van 30% Uitgangspunt aangenomen om dit in twee jaar af te bouwen 2526

Dekking Onderwerp dekkingsmogelijkheden Opbrengst Parkeren

opbrengsten markten en evenementen

bedrag x 1000 2016

toelichting 2017

2018

2019

300

300

300

300

34

64

64

64

200

200

200

reclame belasting (inkomsten billboards)

DVO's uitgevlochten bedrijven SSC

600

600

600

600


100

100

100

100

afbouw kosten hpk ers, vme ers en bovenformatieven

469

417

Subtotaal op te lossen knelpunten

1503

1681

450

450

Septembercirculaire

1316

1128

2173

Totaal dekking Totaal aan nader geanalyseerde posten resterend nader geanalyseerd posten bijdrage algemene reserve Totaal

3269 3281 12 ‐12 0

3259 3227 ‐32 32 0

3437 2642 ‐795 795 0

verkoopvastgoed

.

112

1264

Parkeerbeleid zodanig aanpassen dat kosten en opbrengsten binnen het coalitieakkoord verder woprden geoptimaliseerd. 300k aframen Economische activiteiten aantrekken, sluizen weer toegankelijk vanaf 2017 en een activiteitenplan ontwikkelen; voor 2016 rekening houden met lager havenopbrengsten ter hoogte van 30k Reclamebureau Aceno failliet, opnieuw deze inkomsten gaan genereren; vanaf 2017 kan dit weer op niveau worden gebracht Na gedwongenwinkelnering blijft deze laatste aframing nodig om weer in lijn te komen met reele situatie Met name het administratieve knelpunt van Haltewerk in de risicoparagraaf opnemen en bij optreden risico dit te dekken uit de algemene reserves bezuiniging terugdraaien conform raadsbesluit en 100k aan uitgaven oplossen in begroting

Zie notitie directie afbouw kosten Ontvangsten in begroting opnemen met 1264 bijbehorende activiteiten ontplooien Nog ruimte in de VJN op deze post Zie bijgevoegde nota. Oplossen via een 2332 stelpost. 3596 2526 ‐1070 1070 0

III.4 Overzicht begroting naar programma incl. vergelijk met voorgaande jaren Bedragen x € 1.000) Rekening 2014 Totaal kosten P01 Algemeen bestuur

Totaal opbrengsten

Begroting 2015 Saldo

Totaal kosten

Totaal opbrengsten

Begroting 2016 Saldo

Totaal kosten

Totaal opbrengsten

Saldo

23.748

-3.596

20.152

10.849

-609

10.240

13.138

-543

5.883

-1.513

4.370

7.321

-1.643

5.678

8.131

-1.643

6.488

P03 Veiligheid

12.057

-433

11.624

13.682

-96

13.586

14.060

-96

13.964

P04 Bereikbaarheid

22.397

-7.384

15.014

21.877

-8.105

13.772

21.826

-7.585

14.241

3.451

-803

2.648

16.647

-776

15.871

16.692

-765

15.927

P02 Burgerrelaties

P05 Economie en toerisme

12.595

P06 Onderwijs

20.411

-4.750

15.662

6.185

-3.151

3.034

8.750

-4.581

4.169

P07 Cultuur, kunst en cultureel erfgoed

16.996

-6

16.989

15.151

-42

15.109

16.425

-3

16.422

P08 Sport

10.085

-16

10.068

9.478

-17

9.461

9.140

0

9.140

P09 Maatschappelijke ondersteuning

26.416

-2.223

24.193

91.146

-3.201

87.945

89.146

-3.201

85.945 14.995

P10 Werk en inkomen

73.072

-51.475

21.597

49.733

-34.035

15.698

49.558

-34.563

P11 Milieu en leefomgeving

28.122

-15.492

12.631

27.773

-17.886

9.887

29.206

-19.278

9.928

P12 Ruimtelijke ontwikkeling en wonen

46.684

-37.215

9.469

75.855

-59.818

16.037

69.345

-61.545

7.800

289.322

-124.905

164.417

345.697

-129.379

216.318

345.418

-133.802

211.615

168

-135.662

-135.494

1.193

-220.484

-219.291

1.569

-212.003

-210.434

289.490

-260.567

28.923

346.890

-349.863

-2.973

346.987

-345.805

1.181

9.391

-31.621

-22.230

17.146

-14.174

2.972

7.039

-8.220

-1.181

298.881

-292.188

6.693

364.036

-364.037

-1

354.025

-354.025

0

Programma's PAD Alg.dekkingsmiddelenen onvoorzien Resultaat voor bestemming Toevoegingen en onttrekkingen aan reserves Resultaat na bestemming

113

III.5 Recapitulatie programma’s en dekkingsmiddelen meerjarenraming 2016-2019 Bedragen x € 1.000)

Totaal kosten P01 Algemeen bestuur

2016

2017

2018

2019

Totaal opbrengsten

Totaal opbrengsten

Totaal opbrengsten

Totaal opbrengsten

Saldo

Totaal kosten

Saldo

Totaal kosten

Saldo

Totaal kosten

Saldo

13.138

-543

12.595

11.963

-543

11.420

11.863

-543

11.320

12.257

-543

8.131

-1.643

6.488

8.406

-1.643

6.764

8.489

-1.643

6.846

8.546

-1.643

6.903

14.060

-96

13.964

14.058

-96

13.962

14.077

-96

13.981

14.127

-96

14.031

P04 Bereikbaarheid

21.826

-7.585

14.241

22.445

-7.585

14.860

22.496

-7.585

14.911

22.412

-7.585

14.828

P05 Economie en toerisme

16.692

-765

15.927

15.593

-796

14.797

15.455

-794

14.661

14.992

-794

14.199

8.750

-4.581

4.169

8.724

-4.581

4.143

8.735

-4.581

4.154

8.742

-4.581

4.161

16.425

-3

16.422

15.849

-3

15.846

15.445

-3

15.442

15.450

-3

15.447

P02 Burgerrelaties P03 Veiligheid

P06 Onderwijs P07 Cultuur, kunst en cultureel erfgoed P08 Sport

11.715

9.140

0

9.140

8.937

0

8.937

8.937

0

8.937

8.937

0

8.937

P09 Maatschappelijke ondersteuning

89.146

-3.201

85.945

90.116

-3.201

86.915

90.953

-3.201

87.752

90.207

-3.201

87.006

P10 Werk en inkomen

49.558

-34.563

14.995

48.461

-34.063

14.398

47.658

-34.003

13.656

47.660

-34.003

13.658

P11 Milieu en leefomgeving

29.206

-19.278

9.928

29.130

-19.388

9.742

29.388

-19.463

9.925

29.576

-19.463

10.112

P12 Ruimtelijke ontwikkeling en wonen PROD Producten PAD Alg.dekkingsmiddelenen onvoorzien Totaal voor resultaatbestemming Toevoegingen en onttrekkingen aan reserves Totaal na resultaatbestemming

69.345

-61.545

7.800

69.861

-60.918

8.943

69.776

-61.276

8.501

69.666

-61.458

8.208

345.418

-133.802

211.615

343.543

-132.816

210.727

343.273

-133.187

210.085

342.572

-133.369

209.203

1.569

-212.003

-210.434

1.619

-211.071

-209.452

1.618

-211575,519

-209.958

1.618

-210.642

-209.024

346.987

-345.805

1.181

345.162

-343.887

1.275

344.891

-344.763

128

344.190

-344.010

179

7.039

-8.220

-1.181

4.839

-6.113

-1.275

4.839

-4.967

-128

3.339

-3.518

-179

354.025

-354.025

0

350.000

-350.000

0

349.730

-349.730

0

347.528

-347.528

0

114

III.6

Overzicht incidentele posten verwerkt in Begroting 2016

Programma

Productnr.

Bedrag Lasten Baten

Omschrijving

150

1 2 Kennisregio Alkmaar 1 2 Onttrekking uit reserve Kennisregio Alkmaar 1 51 Vernieuwen met ervaring 1 2 Bestuurlijke projecten 1 2 Onttrekking uit reserve tbv Bestuursondersteuning 1 51 CAI Gelden Totaal programma 1 Algemeen bestuur

150 2.000 1.500

3.650

265 250 665

Bestemmingsreserve onderhoud gemeentelijke panden 3 Totaal programma 3 Veiligheid

47 47

0

4 35 Papieren Bezoekerskaart 4 45 Wegen Straten Pleinen 4 45 Civiel Technische Kunstwerken 4 45 Beheer en infrastructuur, Civieltechnische Kunstwerken Totaal programma 4 Bereikbaarheid

100 200 294 13 113

494

10 60 20 30 40 80

5 38 Citymarketing en evenementen 5 38 Professionalisering Alkmaars Gastheerschap en Acquisitie 5 38 Versterken toekomst Centrum & detailhandel 5 38 Inzet op agrarische economie 5 38 Ondernemerschap en aantrekkelijke werklocaties 5 38 Alkmaar Cheese Capital 5 66 Sociale werkvoorziening WNK Totaal programma 5 Economie en Toerisme

240

7 7

33 Nieuw erfgoedbeleid 33 bouwaanvragen te toetsen bij monumenten in Graft-De Rijp en Schermer 7 19 beheer en onderhoud collectie Stedelijk Museum Alkmaar 7 14 Cultuurbereik, Beeldende kunst, Podium Kunst Totaal programma 7 Cultuur, kunst en cultureel erfgoed 9 62 Onttrekken aan de reserve Huishoudelijke Hulp Totaal programma 9 Zorg

451 451

10 110 195 315

346 346

0

1.000 1.000

126 165 75

10 61 PPI buurtgericht samenwerken 10 61 Afsprakenkader Overdie 10 61 Inzet PPI Overdie 10 64 Uitkeringen Levensonderhoud Totaal programma 10 Werk, Participatie en Inkomen

366

11 42 100 bloembakken 11 42 Actieplan luchtkwaliteit 11 42 Groen intensivering meer groen in de westrand 11 42 Openbaar Groen; Groene Burger Initiatieven Totaal programma 11 Milieu en Leefomgeving

40 30 150 220

12 39 Realisatie Sportgebouw De Vaart 12 39 Verkoop Onroerend Goed taakstelling 12 39 Onttrekking aan reserve tbv Realisatie Sportgebouw De Vaart Totaal programma 12 Ruimtelijke Ontwikkeling en Wonen Totaal

115

310 310

30 30

900

900

799 1.700 2.499

5.851

5.795

III.7 EMU-saldo 2015 Omschrijving

1

Exploitatiesaldo vóór toevoeging aan c.q. onttrekking uit reserves (zie BBV, artikel 17c)

2

Afschrijvingen ten laste van de exploitatie

3

2016

2017

x € 1000,-

x € 1000,-

x € 1000,-

Volgens realisatie tot en met sept. 2015, aangevuld met raming resterende periode

Volgens begroting 2016

Volgens meerjarenraming in begroting 2016

-20.245

-3.874

-4.601

16.400

16.492

17.628

Bruto dotaties aan de post voorzieningen ten laste van de exploitatie

3.998

4.504

4.253

4

Investeringen in (im)materiële vaste activa die op de balans worden geactiveerd

41.601

28.986

32.975

5

Baten uit bijdragen van andere overheden, de Europese Unie en overigen, die niet op de exploitatie zijn verantwoord en niet al in mindering zijn gebracht bij post 4

6

Desinvesteringen in (im)materiële vaste activa: Baten uit desinvesteringen in (im)materiële vaste activa (tegen verkoopprijs), voor zover niet op exploitatie verantwoord

7

Aankoop van grond en de uitgaven aan bouw-, woonrijp maken e.d. (alleen transacties met derden die niet op de exploitatie staan)

8

Baten bouwgrondexploitatie: Baten voorzover transacties niet op exploitatie verantwoord

9

Lasten op balanspost Voorzieningen voorzover deze transacties met derden betreffen

2.915

2.915

2.915

10

Lasten ivm transacties met derden, die niet via de onder post 1 genoemde exploitatie lopen, maar rechtstreeks ten laste van de reserves (inclusief fondsen en dergelijke) worden gebracht en die nog niet vallen onder één van bovenstaande posten

11 a b

Verkoop van effecten: Gaat u effecten verkopen? (ja/nee) Zo ja wat is bij verkoop de verwachte boekwinst op de exploitatie?

Berekend EMU-saldo

ja

nee

-44.363

116

ja

nee

-14.779

ja

nee

-18.610

III.8 Structurele toevoegingen en onttrekkingen aan reserves naar programma 2016

2017

P01 Algemeen bestuur P02 Burgerrelaties

0 0

0 0

0 0

0 0

0 0

0 0

0 0

0 0

0 0

Programma 3 Veiligheid Bestemmingsreserve onderhoud gemeentelijke panden P03 Veiligheid P04 Bereikbaarheid

0 0

47 47 0

47 47 0

0 0

47 47 0

47 47 0

0 0

47 47 0

-25 -25 0

0 0 0

-25 -25 0

-25 -25 0

0 0 0

-25 -25 0

-25 -25 0

-63

0

-63

-63

0

-63

Programma 5 Economie en toerisme Bestemmingsreserve bruto activering videoscherm Kaasmarkt (t/m 2019) P05 Economie en toerisme P06 Onderwijs en jeugd

Structurele toevoeging

Structurele Saldo onttrekking

2019


(bedragen x € 1.000)


2018

Structurele onttrekking




Saldo

0 0

0 0

0 0

47 47 0

0 0

47 47 0

47 47 0

0 0 0

-25 -25 0

-25 -25 0

0 0 0

-25 -25 0

-63

0

-63

-63

0

-63

Programma 7 Cultuur, kunst en cultureel erfgoed Bestemmingsreserve bruto activering Poppodium Bestemmingsreserve bruto activering VVO Museum Bestemmingsreserve bruto activering modernisering Theater De Vest P07 Cultuur, kunst en cultureel erfgoed P08 Sport P09 Zorg P10 Werk, participatie en inkomen

-27

0

-27

-27

0

-27

-27

0

-27

-27

0

-27

-76 -166 0 0 0

0 0 0 0 0

-76 -166 0 0 0

-76 -166 0 0 0

0 0 0 0 0

-76 -166 0 0 0

-76 -166 0 0 0

0 0 0 0 0

-76 -166 0 0 0

-76 -166 0 0 0

0 0 0 0 0

-76 -166 0 0 0

Programma 11 Milieu en leefomgeving Algemene reserve - groene bewonersinitiatieven P11 Milieu en leefomgeving

-30 -30

0 0

-30 -30

-30 -30

0 0

-30 -30

-30 -30

0 0

-30 -30

-30 -30

0 0

-30 -30

3.279

3.279 -1.636

3.279

3.279 -1.701

3.279 -1.769

3.279 -1.769

3.279

-1.701

-1.769

3.279 -1.769

Programma 12 Ruimelijke ontwikkeling en wonen Bestemmingsreserve onderhoud gemeentelijke panden Bestemmingsreserve afkoopsommen erfpacht

-1.636

117

2016 (bedragen x € 1.000)

Structurele onttrekking

Bestemmingsreserve betaalbare woningen starters Bestemmingsreserve bruto activering Masterplan Basisonderwijs Bestemmingsreserve bruto activering Van der Meijcollege Bestemmingsreserve bruto activering wijkcentrum De Oever Bestemmingsreserve bruto activering wijkcentrum Mare Nostrum Bestemmingsreserve bruto activering school De Vluchthoef Bestemmingsreserve bruto activering gymlokaal Snaarmanslaan Bestemmingsreserve bruto acctivering Spinaker Bestemmingsreserve bruto activering modernisering Theater De Vest Bestemmingsreserve bruto activering gevel Artiance Bestemmingsreserves bruto activering sportaccommodaties P12 Ruimtelijke ontwikkeling en wonen PAD Alg dekkingsmiddelen en onvoorzien

-166 -2.550 0

Totaal

-2.771


2017 Structurele Saldo onttrekking






Saldo

-210

-210

-210

-210

-210

-210

-210

-210

-89

-89

-92

-92

-94

-94

-95

-95

-151

-151

-155

-155

-160

-160

-164

-164

-119

-119

-122

-122

-126

-126

-129

-129

-20

-20

-20

-20

-21

-21

-21

-21

-36

-36

-37

-37

-38

-38

-39

-39

-2 -53

-2 -53

-2 -54

-2 -54

-2 -55

-2 -55

-2 -57

-2 -57

-63

-63

-63

-63

-63

-63

-63

-63

-7

-7

-7

-7

-7

-7

-7

-7

3.279 0

-166 729 0

-166 -2.629 0

3.279 0

-166 650 0

-166 -2.711 0

3.279 0

-166 568 0

-161 -2.717 0

3.279 0

-161 562 0

3.326

555

-2.850

3.326

476

-2.932

3.326

394

-2.938

3.326

388

118

III.9 Toelichting baten en lasten per programma begroting 2016 t.o.v. primitieve begroting 2015 Omschrijving Programma 1 Algemeen Bestuur De effecten van de begrotingswijziging. In 2016 wordt ter dekking van de lasten “Vernieuwen met Ervaring” budget beschikbaar gesteld. De effecten van het intensiveren van het beleid. De effecten van de eerste bezuinigingsronde. De effecten van de tweede bezuinigingsronde. De effecten van het terugtrekken van de taakstellingen. Bezuiniging op het flankerend beleid. De DVO’s met uitgevlochten bedrijven zorgen voor lagere inkomsten op de primaire begroting. De onderuitputting van de kapitaallasten. Realistische raming opbrengsten van de oude afdeling statistiek Realistische raming van de opbrengsten werk naar werk Realistische raming van de opbrengsten Vernieuwen met Ervaring Bovenformatieve formatie die afgebouwd wordt Afbouw kosten herplaatsingskandidaten, VME’ers en bovenformatieven Overige posten Verschil 2015-2016 uit de meerjarenraming 2015-2018 Het effect van de mutaties in de kapitaallasten. Het effect van de mutaties in de doorbelasting. Programma 2 Burgerrelaties Structurele effecten uit de jaarrekening 2014. Het intensiveren van het beleid met het Servicepunt Graft-de Rijp. Verschil 2015-2016 uit de meerjarenraming 2015-2018 Het effect van de mutaties in de doorbelasting. In de eerste begrotingswijziging 2015 is er ingestemd met een uitbreiding van 2,38 fte op de afdeling communicatie. Programma 3 Veiligheid In het coalitieakkoord is besloten het budget cameratoezicht te verlagen door het om te zetten in een investering. Toerekening afvalstofheffing in de tweede bezuinigingsronde. Op het parkeerbeleid worden opbrengsten afgeraamd Verschil 2015-2016 uit de meerjarenraming 2015-2018 Het effect van de mutaties in de kapitaallasten. Het effect van de mutaties in de doorbelasting. Programma 4 Bereikbaarheid In het coalitieakkoord is besloten dat de papieren bezoekerskaart in ieder geval t/m 2018 behouden wordt. Effecten van het intensiveren van het beleid. Overige posten Verschil 2015-2016 uit de meerjarenraming 2015-2018 Het effect van de mutaties in de kapitaallasten. Het effect van de mutaties in de doorbelasting. In de eerste begrotingswijzingen 2015 zijn technische wijzigingen gemaakt i.v.m. de uitvoering van het DVO stadswerk.

119

Bedrag

N/V

1.421 700 1.523 550 1.403 6.824 650 1.590 1.412 45 955 64 513 469 98 938 1.595 68

V N N V V N V V V V N N N V N V N N

60 50 301 784 218

N N V N N

122

V

90 300 598 73 61

V N N N N

100

N

292 34 46 173 122 51

N V V V V N

Omschrijving Programma 5 Economie en Toerisme De effecten van het coalitieakkoord. Het intensiveren van het beleid met het jongerenloket. Mutaties in de algemene uitkering op sociaal domein Overige posten Verschil 2015-2016 uit de meerjarenraming 2015-2018 Het effect van de mutaties in de kapitaallasten. Het effect van de mutaties in de doorbelasting. Programma 6 Onderwijs De effecten van het intensiveren van het beleid. Overige posten Verschil 2015-2016 uit de meerjarenraming 2015-2018 Het effect van de mutaties in de doorbelasting. Programma 7 Cultuur, Kunst en Cultureel Erfgoed De effecten van het coalitieakkoord. De effecten van het intensiveren van het beleid. Overige posten Verschil 2015-2016 uit de meerjarenraming 2015-2018 Het effect van de mutaties in de doorbelasting. In de eerste begrotingswijzigingen 2015 is een stelpost “cao ontwikkeling” opgenomen. In lijn met het trapje op trapje af principe wordt het beschikbare budget hiervan voor het museum en de Vest opgehoogd. Programma 8 Sport De bezuiniging “minimaliseren Sportprogramma”. Het overhevelen van budget van programma Ruimtelijke Ontwikkeling en Wonen naar Sport. Overige posten Verschil 2015-2016 uit de meerjarenraming 2015-2018 In de eerste begrotingswijziging 2015 is een technische wijziging in verband met het uitvlechten van het sportbedrijf en het gebouwen beheer gedaan. In de eerste begrotingswijzigingen 2015 is een stelpost “cao ontwikkeling” opgenomen. In lijn met het trapje op trapje af principe wordt het beschikbare budget hiervan voor het museum en de Vest opgehoogd. Programma 9 Maatschappelijke Ondersteuning Structurele effecten uit de jaarrekening 2014. De effecten van het coalitieakkoord. In de eerste bezuinigingsronde is een vacature niet ingevuld bij Sociaal De effecten van de tweede bezuinigingsronde. De effecten mutaties in de Algemene Uitkering. De effecten van het terugtrekken van de taakstellingen. Mutaties in de algemene uitkering op sociaal domein Overige posten Verschil 2015-2016 uit de meerjarenraming 2015-2018 Het effect van de mutaties in de doorbelasting. In de eerste begrotingswijziging 2015 zijn technische wijzigingen gedaan in verband met o.a. de inrichting van het sociaal domein.

120

Bedrag

N/V

760 200 82 79 808 10 59

N N N N V N N

198 12 20 946

N N V N

350 207 16 75 237 66

N N V V N N

650 184 25 131 247

V N V N N

70

N

184 624 65 1.096 1.809 100 258 40 312 1.304 52

N N V V V N V N N N V

Omschrijving Programma 10 Werk en Inkomen Structurele effecten uit de jaarrekening 2014. De effecten van het intensiveren van het beleid. Het verwerken van de cao stijging voor Halte Werk. Mutaties in de algemene uitkering op sociaal domein Verschil 2015-2016 uit de meerjarenraming 2015-2018 Het effect van de mutaties in de kapitaallasten. Het effect van de mutaties in de doorbelasting. In de eerste begrotingswijziging 2015 zijn technische wijzigingen gedaan in verband met o.a. de inrichting van het sociaal domein en Halte Werk. Programma 11 Milieu en Leefomgeving Een correctie op de afvalstofheffing. Een correctie op de rioolheffing. In de eerste begrotingswijziging zijn technische wijzigingen in verband met o.a. uitvoering DVO stadswerk en cao ontwikkeling voor bedrijven opgenomen. Structurele effecten uit de jaarrekening 2014. De effecten van het intensiveren van het beleid. De effecten van de mutaties in de Algemene Uitkering. De effecten van het terugtrekken van de taakstellingen. De effecten van de tweede bezuinigingsronde. Overige posten Verschil 2015-2016 uit de meerjarenraming 2015-2018 Het effect van de mutaties in de kapitaallasten. Het effect van de mutaties in de doorbelasting. Programma 12 Ruimtelijke Ontwikkeling en Wonen De effecten van het intensiveren van het beleid. De effecten van de eerste bezuinigingsronde. Het overhevelen van budget van programma Ruimtelijke Ontwikkeling en Wonen naar Sport. De effecten van de zomernota. Verkoop van vastgoed Terugdraaien van taakstelling op de organisatie Overige posten Verschil 2015-2016 uit de meerjarenraming 2015-2018 Het effect van de mutaties in de kapitaallasten. Het effect van de mutaties in de doorbelasting. In de eerste begrotingswijziging 2015 zijn technische wijzigingen gemaakt in verband met het uitvlechten van theater de Vest en het museum, omtrent gebouwen beheer. Programma Algemene Dekkingsmiddelen Het heffen van precario. Een stelpost voor de doorbelasting van de kapitaallasten. De mutatie in de baten en lasten van treasury (zie programmablad). Een onttrekking uit de reserve (zie reserves). De effecten van de mutaties in de Algemene Uitkering. Aframen van inkomsten vanwege het faillissement van Aceno Mutaties in de algemene uitkering vanwege de Septembercirculaire Overige posten Verschil 2015-2016 uit de meerjarenraming 2015-2018

121

Bedrag

N/V

505 389 143 15 573 125 99 230

V N N N N V V N

311 587 158

V N N

349 334 83 200 529 96 93 328 440

N N N N V V V V V

550 799 184 191 450 140 82 200 2.337 1.521 275

N V V N V N N V V V N

2.600 700 1.020 253 2.375 200 1155 9 2.020

V N N N V N V N N

122

IV.

Overzichten

IV.1.

Relatietabel programma’s – producten

IV.2

Investeringsplan 2016-2019: IV.2.1. Vervangingsinvesteringen IV.2.2. Rendabele investeringen IV.2.3. Projectmatige investeringen

IV.3.

Overzicht reserves en voorzieningen

IV.4

Overzicht verbonden partijen

123

IV.1 Relatietabel programma’s - producten Nr. PROGRAMMA

PRODUCT

1

Bestuur en internationale contacten (01)

ALGEMEEN BESTUUR

Bestuursondersteuning (02) Algemene activiteiten (51)

2

Voorlichting, communicatie en stadspromotie (03)

BURGERRELATIES

Burgerdiensten (06)

3

Integraal veiligheidsbeleid (04)

VEILIGHEID

Brandweer (05) Veiligheidsregio Noord-Holland Noord (52)

4

Verkeer en vervoer (34)

BEREIKBAARHEID

Parkeren (35) Beheer infrastructuur (45)

5

Economie en industrie (38)

ECONOMIE EN TOERISME

Markten, havens en evenementen (44) Toerisme (57) Werkgeversdienstverlening (66)

6

Voorzieningen (67)

ONDERWIJS

Educatie (68) Voortijdig schoolverlaten (69)

7

Cultuur en kunst (14)

CULTUUR, KUNST EN CULTUREEL ERFGOED

Stedelijk museum (21) Theater de Vest en Grote Kerk (22) Monumentenzorg en archeologie (33) Regionaal historisch centrum (54)

8

Sport en recreatie (15)

SPORT

Sport (25)

124

Nr. PROGRAMMA

PRODUCT

9

Preventie en innovatie (60)

MAATSCHAPPELIJKE ONDERSTEUNING

Versterken Sociale Kracht van de Stad (61) Maatwerkvoorzieningen (62) Bijzondere ondersteuning (63)

10

Inkomensondersteuning (64)

WERK EN INKOMEN

Re-integratie (65)

11

Afvalinzameling, -verwerking (41)

MILIEU EN LEEFOMGEVING

Beheer groenvoorzieningen (42) Begraafplaatsen (43) Waterhuishouding (46) Riolering (47) Stadsreiniging (55) Milieubeheer (56) Dierenwelzijn (58)

12

Wonen (31)

RUIMTELIJKE ONTWIKKELING EN WONEN

Ruimtelijk beleid (36) Bouwen (37) Grond en accommodatiebeheer (39) Grondexploitaties (40)

Overige belastingen en algemene inkomsten (48)

ALGEMENE DEKKINGSMIDDELEN

Algemene uitkering (49) Financiering en treasury (50)

125

IV.2

Investeringsplan 2016-2019

2.1 Vervangingsinvesteringen Omschrijving

Progr. Prod. Netwerk

1 1 1 1

744 751 744 744

SSC SSC SSC SSC

E E E E

1

744 SSC

E

1

744 SSC

E

744 751 751 751 751 751 751 751

SSC SSC SSC SSC SSC SSC SSC SSC

E E E E E E E E

PDV1 PDV1 PDV1 PDV1

E E E E

1 1 1 1 1 1 1 1 Totaal 1 3 3 3 3 3 3 Totaal 3 4 4 4 4 4

4 4 4 4

4 PDV1 4 PDV1

45 45 45 45 45

SMO SMO SMO SMO SMO

Vervangen zit-/meubilair Vervangen diensten interdienstnetwerk Vervanging postauto Unit Facilitair: Modernisatie scanstraat (3 scanners) Huisvesting & Services: gevelinstallatie SK deel B vervangen (tbv bewassing ramen) Huisvesting & Services: koeriersauto vervangen ivm afschrijving en duurzame alternatieven Huisvesting & Services: vervangen BHV-middelen (porto`s, piepers, laders, pers. uitr. etc.) Unit I&A: Netwerk Unit I&A: Hardware Unit I&A: san SSC: Deelname investeringen SSc : werkplek,sevice netwerk I-Samenleving I-Huishouding I-Infrastructuur

Vervangen camerasysteem (uitbreiding) Handhelds inspecteurs Stadstoezicht Vernieuwing intern (mobiele) OOV-camera netwerk Vervanginginvestering OOV-camera's Vervanginginvestering soft + hardware van besturingssysteem OOVE camera's E Vervangingsinvestering mobiele OOV-camera's

M M M M M

Reconstructie van wegen Sanering openbare verlichting Extra inv OV icm BC beheer Aanpassingen openbare verlichting Kunstwerken (bruggen/walmuren)

loop tijd

2016

2017

2018

2019

Totaal

5 7 5 5

69.600 81.600 12.000 45.000

69.600 81.600

69.600 81.600

69.600 81.600

278.400 326.400 12.000 45.000

20

50.000

50.000

5

10.000

10.000

5 5 5 5 5 5 5 5

30.000 120.000 120.000 120.000 180.000 340.000 123.000 1.035.000 2.336.200

5 5 5 5 5 10

30 30 30 30 30 126

72.000 25.000 150.000

120.000 120.000 120.000 180.000 500.000 400.000 650.000 2.241.200

150.000

120.000 120.000 120.000

120.000 120.000 120.000

500.000 200.000 650.000 1.861.200

500.000 150.000 650.000 1.811.200

30.000 480.000 480.000 480.000 360.000 1.840.000 873.000 2.985.000 8.249.800

150.000

0 72.000 25.000 600.000

150.000

120.000 367.000

150.000

150.000

60.000 210.000

120.000 60.000 877.000

1.672.800 419.200 317.000 126.400 887.200

1.672.800 419.200 317.000 126.400 887.200

1.672.800 419.200 317.000 126.400 887.200

1.672.800 419.200 317.000 126.400 887.200

6.691.200 1.676.800 1.268.000 505.600 3.548.800


Omschrijving

4 4 4 4 4 4 4 4 Totaal 4

45 45 45 45 45 34 34 34

Kunstwerken aanpassingen Kunstwerken (bruggen/walmuren) Kunstwerken aanpassingen Kunstwerken achterstallig reconstructie Kunstwerken asfaltering Vervangen verkeersregelinstallaties Fietsenplan Uitvoeringsplan Mobiliteit

5 Totaal 5

44 PDV1

7 Totaal 7

33 SMO

11 11 11 11 Totaal 11

42 42 46 55

SMO SMO SMO SMO

39 39 39 39 39 39 39 39 39 39 39 39 39

SMO SMO SMO SMO SMO SMO SMO SMO SMO SMO SMO SMO SMO

12 12 12 12 12 12 12 12 12 12 12 12 12

SMO SMO SMO SMO SMO SMO SMO SMO

loop tijd

2016

2017

2018

2019

Totaal

30 40 40 40 20 15 30 30

460.000 221.800 115.000 500.000 600.000 206.400 200.000 200.000 5.925.800

460.000 221.800 115.000 500.000 600.000 206.400 200.000 200.000 5.925.800

460.000 221.800 115.000 500.000 600.000 206.400 200.000 200.000 5.925.800

460.000 221.800 115.000 500.000 600.000 206.400 200.000 200.000 5.925.800

1.840.000 887.200 460.000 2.000.000 2.400.000 825.600 800.000 800.000 23.703.200

10

20.000 20.000

20.000 20.000

Klimaatinstallatie archeologie

20

35.000 35.000

35.000 35.000

M M M M

Reconstructie Openbaar Groen Verv./uitbreiden speelwerktuigen Vervangen beschoeiingen Vervangen papieren afvalbakken

20 10 35 10

173.600 248.000 200.000 23.200 644.800

E E E E E E E E E E E E E

Vervanging Tartanbaan Atletiekbaan (vervallen bij VJN 2016) Vervanging en scheiding CV-install. Sporthal Alkmaar Nrd Vervanging hekwerken Alcmaria Victrix Vervanging kleedcabines zwembad Hoornse Vaart Vervanging/modernisering warmwatervoorz. zwembaden Vervanging kunstgrastoplagen Alc.V en Jong Holland Renovatieonderzoek Hoornse Vaart

25 25 40 10 15 10 40 10 15 15 15 15 10

M M M M M M M M

E Vervanging watertappunten markten en havens

Renovatie 5 sportvelden 2017 (om de 3 jaar) Graft De Rijp Kunststofwaterveld AMHC vervanging toplaag Kunstgrasveld AMHC vervanging toplaag Kunstgrasveld Koedijk vervanging toplaag Kunstgrasveld AFC '34 vervanging toplaag Honk- en softbalvelden Alcmaria Vitrix

127

173.600 248.000 200.000 23.200 644.800

173.600 248.000 200.000 23.200 644.800

60.000 60.000 200.000 70.000 430.000 100.000 60.000 151.000 208.000 222.000 215.000 400.000

173.600 248.000 200.000 23.200 644.800

694.400 992.000 800.000 92.800 2.579.200 0 60.000 60.000 200.000 70.000 430.000 100.000 60.000 151.000 208.000 222.000 215.000 400.000

12 12 12 12 12 12 12 Totaal 12 Eindtotaal

39 39 39 39 39 39 39

SMO SMO SMO SMO SMO SMO SMO

loop tijd

Omschrijving


E E E E E E E

Ammoniakkoelinstallatie: vervangen compressoren Vervangen keerwand Hoornse Vaart Renovatie B-veld SV Graftdijk Huisvestingsplan Primair Onderwijs 2de fase Programma huisvesting onderwijs Taakstelling 80% van investering Verlaging VVHO budget i.v.m dekking Wegwijzer

20 30 10 30 15 15 15

Totaal generaal M Maatschappelijk nut E Economische nut EH Economische nut met heffingen

128

2016

2017

2018

2019

610.000

Totaal

1.205.000 -241.000 -400.000 1.229.000

2.500.000 1.205.000 -241.000 -400.000 4.264.000

2.500.000 1.205.000 -241.000 -400.000 4.045.000

2.500.000 1.205.000 -241.000 -400.000 3.189.000

610.000 125.000 60.000 7.500.000 4.820.000 -964.000 -1.600.000 12.727.000

10.557.800

13.225.800

12.626.800

11.780.800

48.191.200

125.000 60.000

2.2 Rendabele investeringen Progr.

11

43 SMO

E

11 11 11

47 SMO 41 SMO 47 SMO

EH EH

11

47 SMO

11

47 SMO

11 11

56 SMO 56 SMO

EH EH EH

11

41 SMO

EH

EH EH

11 11 11 11 11

loop tijd

Prod. Netwe M/E Omschrijving

41 SMO EH 41 SMO EH 41 SMO EH 41 SMO EH 41 SMO EH Totaal progr. 11

Verhoging begrafenisrechten Vervangen materieel begraafplaatsen T.l.v. rioolrecht: Sanering riolering In afwachting van nieuw afvalbeleidsplan Riolering vervangingsinvesteringen Alkmaar conform VGRP 2014 -2016 Riolering vervangingsinvesteringen Graft - de Rijp conform VGRP 2014 -2016 Riolering vervangingsinvesteringen Schermer conform VGRP 2014 -2016 Zonnepanelen Stadskantoor Duurzaamheidsprogramma T.l.v. containerrechten: Inzamelmiddelen bedrijfsvuil T.l.v. de afvalstoffenheffing: Vervanging binnencontainers ondergronds rest Afvalbeleidsplan, vervanging minicontainers Afvalbeleidsplan, ondergrondse inzameling Vervangen ondergrondse inzameling bij hoogbouw Afvalbeleidsplan, ondergrondse inzameling betonput

2016

10 1.864.000 pm

M Maatschappelijk nut E Economische nut EH Economische nut met heffingen

129

2018

2019

55.000

50

Totaal generaal

2017

Totaal

55.000

1.864.000 1.864.000 1.864.000 pm pm pm 2.084.000

7.456.000

50

1.711.000

2.024.000

2.122.000

7.941.000

50

24.000

47.000

110.000

50 15 5

231.000 360.000 P.M.

221.000

234.000

313.000

P.M.

P.M.

P.M.

10

23.000

23.000

10 20 10 10 30

500.000 44.000 54.000

181.000 999.000 360.000 0

54.000 4.865.000

5.611.000

4.330.000

4.261.000

500.000 44.000 54.000 1.400.000 54.000 19.067.000

4.865.000

5.611.000

4.330.000

4.261.000

19.067.000

1.400.000

2.3 Projectmatige investeringen loop tijd

ProgProd. NetweM/E Omschrijving

4 4 4

45 PPI M Bijdrage bovenwijkse voorzieningen Overstad 45 PPI M Uitvoeringsprogramma openbare ruimte Overstad 45 PPI M Herstructurering Overdie/herinrichten buitenruimten Totaal progr. 4

30 30 30

Totaal generaal

130

2016

2017

2.000.000 2.011.500 500.000 4.511.500

2.673.000 500.000 3.173.000

4.511.500

3.173.000

2018

2019

Totaal

500.000 500.000

500.000 500.000

2.000.000 4.684.500 2.000.000 8.684.500

500.000

500.000

8.684.500

IV.3

Reserves 2016 - 2019 Saldo eind 2019

Mutaties 2019

Onttrekkingen 2019

Toevoegingen 2019

Saldo eind 2018

Mutaties 2018

Onttrekkingen 2018

Toevoegingen 2018

Saldo eind 2017

Mutaties 2017

Onttrekkingen 2017

Toevoegingen 2017

Saldo eind 2016

Mutaties 2016

Onttrekkingen 2016

Toevoegingen 2016

Stand 1-1-2016

Naam reserve (bedragen x € 1.000)

8000 algemene reserve 8022 schuldvrije aandelen BNG 8024 aand Gasbedrijf Kop NH BV 8036 CAI-gelden Bestemmingsreserve briuto act Geert Groteplein 8040 bestres taakmutaties gemeentefonds 8044 Nieuw beleid (2011-2014) 8050 Reserve bruto activering huisvesting scretarie 8052 Ontsluitingsweg villapark De Rijp 8054 Renteloze lening museum In 't Houten Huis 8055 Renteloze lening sportcomplex De Oosterven 8074 Reserve dorpshart 8123 betaalbare woningen starters 8142 BR Regioakkoord Westfrisiaweg N23 8145 Stimuleringreg.Woningbouwprojecten 8151 Reserve bruto act Masterplan Basisonderw 8152 reserve jongerenhuisvesting 8153 Reserve afkoopsommen erfpacht 8194 Bestemmiingsreserve Poppodium 8195 Reserve bruto activering Poppodium 8198 Bestemmingsreserve Sociaal Domein 8201 Bestemmingsreserve onderhoud gemeentelijke panden 8204 Bestemmingsreserve onderhoud scholencomplexen 8227 Reserve civieltech.kunstwerken 2012 8276 Reserve bruto act Van der Meij College 8277 Reserve bruto act wijkcentrum De Oever 8278 Reserve bruto act wijkcentr MareNostrum 8300 Reserve bruto act school De Vluchthoef 8301 Reserve bruto act gymlokaal Snaarmansl 8302 Egalisatiereserve verkoop gem eigendom 8306 Reserve bruto act videoscherm kaasmarkt 8307 Reserve bruto act Spinaker 8390 Reserve bruto act Incid bijdr VVO Museum 8391 Reserve bruto act. modern. Theater De Vest 8392 Reserve bruto act verv. verwarminstall. Gr kerk 8393 Reserve bruto act Masterplan Grote Kerk

30.787 325 345 367 1.800 1.346 1.800 1.405 704 223 522 62 1.399 8.931 473 2.107 499 39.574 479 1.000 3.009

2.400 0 0 0 0 0 1.300 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

-3.499 0 0 -250 0 0 -115 0 0 0 0 0 -210 0 0 -89 0 -1.636 -211 -63 -310

-1.099 0 0 -250 0 0 1.185 0 0 0 0 0 -210 0 0 -89 0 -1.636 -211 -63 -310

29.688 325 345 117 1.800 1.346 2.985 1.405 704 223 522 62 1.189 8.931 473 2.018 499 37.938 268 937 2.699

1.500 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

-1.766 0 0 -117 0 0 -30 0 0 0 0 0 -210 0 0 -92 0 -1.701 -163 -63 0

-266 0 0 -117 0 0 -30 0 0 0 0 0 -210 0 0 -92 0 -1.701 -163 -63 0

29.422 325 345 0 1.800 1.346 2.955 1.405 704 223 522 62 979 8.931 473 1.926 499 36.237 105 874 2.699

1.500 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

-1.261 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 -210 0 0 -94 0 -1.769 -105 -63 0

239 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 -210 0 0 -94 0 -1.769 -105 -63 0

29.661 325 345 0 1.800 1.346 2.955 1.405 704 223 522 62 769 8.931 473 1.832 499 34.468 0 811 2.699

0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

-61 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 -210 0 0 -95 0 -1.769 0 -63 0

-61 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 -210 0 0 -95 0 -1.769 0 -63 0

29.600 325 345 0 1.800 1.346 2.955 1.405 704 223 522 62 559 8.931 473 1.737 499 32.698 0 748 2.699

5.121

3.326

0

3.326

8.447

3.326

0

3.326

11.773

3.326

0

3.326

15.099

3.326

0

3.326

18.425

560 553 5.863 1.822 892 266 94 2.800 100 2.175 347 1.062 411 244

0 13 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

0 -294 -151 -119 -20 -36 -2 -800 -25 -53 -27 -139 0 0

0 -281 -151 -119 -20 -36 -2 -800 -25 -53 -27 -139 0 0

560 272 5.712 1.703 872 231 92 2.000 75 2.122 320 923 411 244

0 13 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

0 -285 -155 -122 -20 -37 -2 -800 -25 -54 -27 -139 0 0

0 -272 -155 -122 -20 -37 -2 -800 -25 -54 -27 -139 0 0

560 0 5.557 1.580 852 194 91 1.200 50 2.068 293 784 411 244

0 13 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

0 0 -160 -126 -21 -38 -2 -450 -25 -55 -27 -139 0 0

0 13 -160 -126 -21 -38 -2 -450 -25 -55 -27 -139 0 0

560 13 5.397 1.455 831 156 89 750 25 2.013 267 645 411 244

0 13 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

0 0 -164 -129 -21 -39 -2 -300 -25 -57 -27 -139 0 0

0 13 -164 -129 -21 -39 -2 -300 -25 -57 -27 -139 0 0

560 25 5.233 1.326 810 118 87 450 0 1.956 240 505 411 244

131

32 6 38

0 0 0

0 0 0

-1.141 120.426

4.839

-4.717

4.839

-5.980

32 6 38

0 0 0

0 0 0

-1.181 121.568

4.839

-5.980

144 48 42 50 33 0 105 195 133 10 96 35 132 1.700

0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

-7 -10 -8 -17 -7 0 -7 -39 -27 -10 -6 -7 -24 0

-7 -10 -8 -17 -7 0 -7 -39 -27 -10 -6 -7 -24 0

122 120.510

3.339

-3.268

32 6 38

0 0 0

0 0 0

122 120.548

3.339

-3.268

Saldo eind 2019

-8.187

-4.717

-1.181 121.530

Mutaties 2019

7.039

4.839

-7 -10 -8 -17 -7 -5 -7 -39 -27 -10 -6 -7 -24 0

Onttrekkingen 2019

122.749

-1.141 120.388

-7 -10 -8 -17 -7 -5 -7 -39 -27 -10 -6 -7 -24 0

Toevoegingen 2019

0 0 0

-7 -10 -8 -17 -7 -5 -7 -39 -27 -10 -6 -7 -24 0

0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

Saldo eind 2018

0 0 0

Mutaties 2018

32 6 38

Onttrekkingen 2018

-8.187

Toevoegingen 2018

7.039

-7 -10 -8 -17 -7 -5 -7 -39 -27 -10 -6 -7 -24 0

157 67 59 83 47 10 119 273 187 30 108 49 180 1.700

Saldo eind 2017

122.711

0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

Mutaties 2017

-7 -10 -8 -17 -7 -5 -7 -39 -27 -10 -6 -7 -24 0

151 57 51 67 40 5 112 234 160 20 102 42 156 1.700

Onttrekkingen 2017

-7 -10 -8 -17 -7 -5 -7 -39 -27 -10 -6 -7 -24 0

Toevoegingen 2017

Mutaties 2016

0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

Saldo eind 2016

Onttrekkingen 2016

Toevoegingen 2016

164 77 68 100 53 15 126 312 213 40 114 56 204 1.700

Stand 1-1-2016

Naam reserve (bedragen x € 1.000)

8394 Reserve bruto act Artiance gevel 84011 Reserve bruto act kgv Jong Holland 84012 Reserve bruto act kgv Alcmaria Victrix 84021 Reserve bruto act veld 2 AMHC 84031 Reserve bruto act Cai tennispark De Hout 84032 Reserve bruto act Cai zonwering HVaart 84033 Reserve bruto act CAI spiegelzaal HVaart 84034 Reserve bruto act Cai 2e KGV Koedijk 84035 Reserve bruto act Cai 4e KGV AMHC 84036 Reserve bruto act Cai Outdoorpark HVrt 84037 Reserve bruto act Cai buitenkleedk HVrt 84038 Reserve bruto act Cai blokhut Hoornsevrt 84039 Reserve bruto act Cai KGV Alkm.Boys 8502 res br activering ondergr cont centrum

Totaal gemeentelijke reserves 8026 schenk 250 jr.- bestaan Stadst 8027 overige legaten en schenkingen Totaal bij de gemeente belegde middelen

Totaal generaal

0 0 0

132

0 0 0

0 0 0

138 38 34 34 27 0 98 156 107 0 90 28 108 1.700

71 120.581 0 0 0

32 6 38

71 120.618

Voorzieningen 2016 - 2019

Saldo eind 2019

Mutaties 2019

Onttrekkingen 2019

Toevoegingen 2019

Saldo eind 2018

Mutaties 2018

Onttrekkingen 2018

Toevoegingen 2018

Saldo eind 2017

Mutaties 2017

Onttrekkingen 2017

Toevoegingen 2017

Saldo eind 2016

Mutaties 2016

Onttrekkingen 2016

Toevoegingen 2016

Saldo 1-1-2016

Naam voorziening (bedragen x € 1.000)

Voorzieningen voor verplichtingen, verliezen en risico's 8080 Voorziening wachtgeld wethouder 8090 bedrijfsvervoerplan 8606 voorziening AppA 8696 Voorziening nog te maken kosten ubp's 8850 risicofonds oninbare leningen

512 222 3.222 2.581 99

0 60 45 0 0

0 0 0 0 0

0 60 45 0 0

512 282 3.267 2.581 99

0 60 45 0 0

0 0 0 0 0

0 60 45 0 0

512 342 3.313 2.581 99

0 60 45 0 0

0 0 0 0 0

0 60 45 0 0

512 402 3.358 2.581 99

0 60 45 0 0

0 0 0 0 0

0 60 45 0 0

512 462 3.403 2.581 99

Totaal voorzieningen voor verplichtingen,verliezen en risico's

6.635

105

0

105

6.740

105

0

105

6.846

105

0

105

6.951

105

0

105

7.056

Onderhoudsegalisatievoorzieningen 8620 Voorz. onderhoud interieur panden Facilitair 8690 Voorziening onderhoud schoolgebouwen

434 476

0 0

0 0

0 0

434 476

0 0

0 0

0 0

434 476

0 0

0 0

0 0

434 476

0 0

0 0

0 0

434 476

Totaal onderhoudsegalisatievoorzieningen

910

0

0

0

910

0

0

0

910

0

0

0

910

0

0

0

910

1.925 4.798 85 3.056 461 120

158 837 0 138 0 0

-454 0 0 -367 0 0

-296 837 0 -229 0 0

1.629 5.635 85 2.827 461 120

181 563 0 138 0 0

-456 0 0 -367 0 0

-275 563 0 -229 0 0

1.354 6.198 85 2.599 461 120

135 517 0 138 0 0

-458 0 0 -367 0 0

-324 517 0 -229 0 0

1.030 6.715 85 2.370 461 120

135 517 0 138 0 0

-461 0 0 -367 0 0

-326 517 0 -229 0 0

705 7.232 85 2.141 461 120

Totaal door derden beklemde middelen met specifieke aanwendingsrichting

10.445

1.132

-820

312

10.757

882

-823

59

10.817

790

-825

-35

10.782

790

-827

-38

10.744

Totaal

17.990

1.237

-820

417

18.408

987

-823

165

18.572

895

-825

70

18.642

895

-827

68

18.710

Door derden beklemde middelen met specifieke aanwendingsrichting 8716 Voorziening afvalstoffenheffing 8715 Voorziening rioolheffing 8132 IPSV 8706 voorziening afkoopsommen begrafenisrecht 8711 Volkshuisvestingsfonds 8713 Riolering GRP

133

Toelichting reserves In dit overzicht worden de toevoegingen en onttrekkingen aan reserves in 2016 groter dan € 50.000 toegelicht.

Reserves Algemene reserve Toevoegingen: Bij raadsbesluit van 19 december 2013 nr. 1407 is besloten de compensatie voor de frictiekosten die via de Algemene Uitkering uit het Gemeentefonds wordt uitgekeerd, toe te voegen aan de algemene reserve € 1.500.000 Voor de herontwikkeling van de sport op Vaart is een voorlopig ontwerp voor het sportgebouw en voor de inrichting van het terrein opgesteld. Deze passen binnen de kaders die de raad heeft vastgesteld. De investering in het sportgebouw dient in eerste instantie uit de algemene middelen te worden gedekt, later kan dit bedrag vanuit de opbrengst van de grondexploitatie weer worden teruggestort in de Algemene reserve € 900.000 Onttrekkingen: Bij de vaststelling van de programmabegroting 2015 heeft de raad ingestemd met een onttrekking aan de Algemene reserve ten behoeve van: Huishoudelijke hulp € 1.000.000 Bijdrage WNK € 451.000 het stoeptegeloffensief € 200.000 amendement versterking Kennisregio Alkmaar € 150.000 kleinkunst € 75.000 beeldende kunst in stad en dorp € 60.000 Realisatie sportgebouw Vaart, zie ook de toelichting bij toevoegingen Onttrekking t.b.v. DVO’s met uitgevlochten bedrijven

€ €

900.000 633.000

Bestemmingsreserve CAI-gelden De uit de verkoop van de Alkmaarse kabel vrijgekomen gelden zijn gestort in een reserve. Onttrekkingen uit deze reserve worden ingezet voor doelen die het algemeen welzijn van de inwoners van Alkmaar bevorderen, onttrekking € 250.000 Bestemmingsreserve Nieuw beleid (2011-2014) Toevoeging: Voor de realisatie van de Doorbraak zijn in 2013 en 2014 bedragen onttrokken aan de reserve Nieuw beleid. Conform het raadsbesluit van 13 december 2012 bijlage 1034 wordt in 2015 en 2016 het uitgenomen bedrag weer toegevoegd aan de reserve € 1.300.000 Ten laste van de reserve Nieuw beleid worden in 2015 de volgende onttrekkingen gedaan: RB2011-2700 Kennisregio Alkmaar

€

115.000

Bestemmingsreserve Betaalbare woningen starters Doel van de reserve is om de kansen voor starters op een eigen woning te vergroten door middel van subsidiëring van nieuwbouw en door het verstrekken van startersleningen, onttrekking € 210.000 Bestemmingsreserve Afkoopsommen erfpacht Afgekochte erfpachtcanons worden in een reserve gestort. Jaarlijks valt een bedrag vrij aan de algemene middelen, onttrekking € 1.636.000 Bestemmingsreserve bruto activering masterplan basisonderwijs Raadsbesluit 2527 d.d. 1 december 2011 onttrekking ter dekking van de kapitaallasten van De Prinsenhof II aan de Amstelstraat € 89.000 Bestemmingsreserve Poppodium Bij de jaarrekening 2013 is de bestemmingsreserve Poppodium gevormd ter dekking van de aanloopverliezen van het Poppodium, onttrekking € 211.000

134

Bestemmingsreserve bruto activering Poppodium Bij de jaarrekening 2013 is de bestemmingsreserve Bruto activering Poppodium gevormd ter dekking van de kapitaallasten van het Poppodium, onttrekking € Bestemmingsreserve Sociaal Domein De raad heeft op 11 september 2014 bijlage 1067 besloten tot een bijdrage in de transitie van het WNK, onttrekking €

63.000

310.000

Bestemmingsreserve Onderhoud gemeentelijke panden Bij de jaarrekening 2014 heeft de raad besloten tot het instellen van een bestemmingsreserve onderhoud gemeentelijke panden. De jaarlijkse dotatie aan de onderhoudsvoorziening is omgezet in een jaarlijkse dotatie aan de bestemmingsreserve € 3.326.000 Bestemmingsreserve Civieltechnische kunstwerken 2012 Bij vaststelling van de jaarrekening 2011 is de voorziening civieltechnische kunstwerken omgezet in een bestemmingsreserve. De onttrekking uit deze reserve dient ter dekking van uitgevoerd groot onderhoud aan deze civieltechnische kunstwerken (bruggen, kademuren, geleide- en remmingswerken, geluidsschermen). Onttrekking: achterstallig onderhoud civieltechnische kunstwerken € 294.000 Bestemmingsreserve bruto activering Van der Meij College De onttrekking aan deze reserve dient ter dekking van afschrijvingslasten voortvloeiend uit de investering in het gebouw van het Van der Meij College (masterplan voortgezet onderwijs), onttrekking € 151.000 Bestemmingsreserve bruto activering wijkcentrum De Oever De onttrekking aan deze reserve dient ter dekking van afschrijvingslasten voortvloeiend uit de investering in het pand wijkcentrum De Oever, onttrekking € 119.000 Bestemmingsreserve Egalisatie verkoop gemeentelijke eigendommen Het blijkt dat het verkoopmoment van af te stoten gemeentelijke panden niet goed is in te schatten. De consequentie hiervan is dat de verkoopopbrengst jaarlijks bij de jaarrekening een grote afwijking laat zien ten opzichte van de begroting. De raad heeft bij besluit van 6 maart 2008 nr. 41 besloten tot het instellen van de egalisatiereserve verkoop gemeentelijke eigendommen. De opbrengst van verkochte eigendommen wordt aan deze reserve toegevoegd en jaarlijks wordt een bedrag onttrokken volgens aflopend schema. Onttrekking € 800.000 Bestemmingsreserve bruto activering De Spinaker De onttrekking aan deze reserve dient ter dekking van afschrijvingslasten voortvloeiend uit de investering in het gebouw van De Spinaker, onttrekking € 53.000 Bestemmingsreserve bruto activering modernisering Theater De Vest De onttrekking aan deze reserve dient ter dekking van afschrijvingslasten voortvloeiend uit de modernisering van Theater De Vest, onttrekking € 139.000

135

Toelichting voorzieningen In dit overzicht worden in de toevoegingen en onttrekkingen in 2016 groter dan € 50.000 aan voorzieningen toegelicht.

Voorzieningen voor verplichtingen,verliezen en risico's Voorziening bedrijfsvervoerplan Eens in de vijf jaar kunnen medewerkers via het bedrijfsvervoerplan een fiets aanschaffen. Om schommelingen in de exploitatie tegen te gaan is deze voorziening opgenomen, dotatie € 60.000

Door derden beklemde middelen met specifieke aanwendingsrichting Voorziening afkoopsommen begrafenisrecht Graf- en onderhoudsrechten worden afgekocht tegen 4% rente. De onttrekkingen zijn gebaseerd op de werkelijk afgekochte bedragen. De rente (4%) wordt toegevoegd over de stand van de voorziening per 1 januari van het betreffende jaar. Mutaties in 2016: Toevoeging rente € 84.000 Toevoeging afgekochte graf- en onderhoudsrechten € 54.000 Onttrekking reeds afgekochte graf- en onderhoudsrechten € 367.000 Voorziening afvalstoffenheffing In november 2014 heeft de Commissie BBV de Notitie Riolering uitgebracht. In deze notitie is benadrukt dat op grond van artikel 44 lid 2 van derden verkregen middelen die aan een specifiek doel moeten worden besteed in een voorziening dienen te worden gestort. Dit is van toepassing op de ontvangen afvalstoffenheffing, onttrekking € 296.000 Voorziening rioolheffing In november 2014 heeft de Commissie BBV de Notitie Riolering uitgebracht. In deze notitie is benadrukt dat op grond van artikel 44 lid 2 van derden verkregen middelen die aan een specifiek doel moeten worden besteed in een voorziening dienen te worden gestort. Dit is van toepassing op de ontvangen rioolheffing, dotatie o.g.v. VGRP € 837.000

136

IV.4 Overzicht van verbonden partijen 2016 (bedragen X € 1000)

Naam

Vestigingsplaats

Openbaar belang (doel)

Financieel belang Eenmalige Bijdrage 2016 bijdrage

Prognose resultaat 2016 (na bestemming)

Peildatum 31-12-2014 Opmerkingen EV VV incl. resultaat

Publiekrechtelijke deelnemingen: gemeenschappelijke regelingen Werkvoorzieningsschap Noord-Kennemerland

Alkmaar

Het uitvoeren van de vernieuwde Wet Sociale Werkvoorziening vanaf 2008.

Recreatieschap Alkmaarderen Uitgeestermeer

Alkmaar

Het verzekeren van een juiste en evenwichtige ontwikkeling van de recreatie en de watersport binnen het gebied zoals aangegeven in deze regeling.

Recreatiegebied Geesterambacht

Alkmaar

Recreatiegebied Twiske Waterland

451

305 (€ 571,46 per persoon)

113

533

71

0

1.316

5.759 Daarnaast is voor 2016 een bijdrage voor de transitie WNK van € 451.000 beschikbaar gesteld op basis van het bedrijfsplan 20142018. 919

Het bevorderen van een evenwichtige ontwikkeling van de openluchtrecreatie; het tot stand brengen en bewaren van een evenwichtig natuurlijk milieu; het tot stand brengen en onderhouden van een landschap, dat is afgestemd op het hiervoor geformuleerde. Het gebied is aangegeven in de regeling.

193

0

6.382

2.227

Alkmaar

Het bevorderen van een evenwichtinge ontwikkeling van de openluchtrecreatie; het tot stand brengen en bewaren van een evenwichtig natuurlijk milieu; het tot stand brengen en onderhouden van een landschap, dat is afgestemd op het hiervoor geformuleerde. Het gebied is aangegeven in de regeling.

3

0

1.831

Vuilverbrandingsinstallatie Alkmaar e.o. (VVI)

Alkmaar

Het behartigen van het belang van de verwerking van de door de deelnemende gemeenten ingevolge de Afvalstoffenwet verkregen afvalstoffen.

ontvangst garantstellingsprovisie

0

24

72 De partnerbijdrage door voormalig gemeente Graft-De Rijp bedraagt € 3.333 voor het deel Waterland (geen Twiske); Gemeente Schermer heeft beheer afspraken met Recreatieschap landschap Waterland; een bijdrage van € 3.864 voor de jaarlijkse lasten wandelroutenetwerk. 2.175

Regionaal Historisch Centrum Alkmaar

Alkmaar

Het laten uitvoeren van de wettelijk verplichte taak tot beheer van het gemeentearchief. Het Regionaal Historisch Centrum beheert tevens het archief van een groot aantal gemeenten uit de regio, waterschappen en van particulieren

828 (€ 7,73 per inwoner)

0

284

435

Gemeenschappelijke Gezondheidsdienst GGD Hollands Noorden

Schagen

Het gezamenlijk behartigen van belangen, die de schaal van de individuele gemeenten te boven gaan, ten behoeve van de gezondheid van de bevolking in het samenwerkingsgebied.

1838 (17,15 per inwoner); 1192 (€ 53,60 04 en adolescenten per inwoner 019 jaar); 221 (bijdrage huisvesting)

0

744

3.616

Veiligheidsregio Noord Holland Noord

Alkmaar

Het gezamenlijk behartigen van belangen, die de schaal van de individuele gemeenten te boven gaan, ten behoeve van de veiligheid van de bevolking in het samenwerkingsgebied.

6.477

0

1.370

137

63.370 Gemeentelijke bijdrage in begroting 2016 nog gebaseerd op verdeelsleutel inwoneraantal. Voorstel aanpassing verdeelsleutel loopt apart besluitvormingstraject.


Naam

Regionale uitvoeringsdienst Noord Holland Noord

Cocensus

Vestigingsplaats

Hoorn


De regeling is getroffen ter ondersteuning van de deelnemers bij de uitvoering van hun taken op het gebied van vergunningverlening, toezicht en handhaving. De taken betreffen in elk geval taken op het gebied van het omgevingsrecht in het alge-meen en de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht in het bijzonder, alsmede de taken op het terrein van vergunningverlening, hand-having en toezicht op grond van de in artikel 5.1 van de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht genoemde wetten.

Hoofddorp, gemeente Cosensus verzorgt de heffing en invordering van de Haarlemmermeer gemeentelijke belastingen en de uitvoering van de Wet waardering onroerende zaken. Alkmaar

Bedrijfsvoeringsorganisatie Haltewerk


Uitvoering geven aan de participatiewet en aanverwante regelingen op het gebied van inkomensondersteuning en arbeid gerelateerde participatie (o.a. IOAW, IOAZ, BBZ, Schuldhulpverlening, Minimabeleid, WKO)

138



1.162

0

1.030

3.763

1.585

0

-84

7.737

5.920

0

nvt

nvt Haltewerk is op 1-1-2015 gestart.


Naam

Vestigingsplaats

Privaatrechtelijke deelnemingen Bank Nederlandse Gemeenten NV

NV Houdstermaatschappij Gasbedrijf Kop NoordHolland (GKNH)

Den Haag

Alkmaar

Amsterdam NV Houdstermaatschappij Energiebedrijf Zaanstreek Waterland (EZW)





De BNG heeft als doel de uitoefening van het bedrijf Gemeente bankier ten dienste van overheden. De Bank Alkmaar bezit Nederlandse Gemeenten (BNG) is de bank van en 175.890 voor overheden en instellingen voor het aandelen tegen maatschappelijk belang. Met gespecialiseerde een dienstverlening draagt de BNG bij aan zo laag verkrijgingsprijs mogelijke kosten van maatschappelijke van € 399.077 voorzieningen voor de burger.

n.v.t. te ontvangen dividend

niet bekend

3.582.000

149.923.000

De houdstermaatschappij Gasbedrijf Kop Noord Holland beheert de aandelen van de deelnemende gemeenten in productiebedrijf NUON Energy NV en netwerkbedrijf Alliander NV.

Gemeente Alkmaar bezit 799 aandelen GKNH (17,2%) tegen een verkrijgingsprijs van € 362.570.

n .v.t. te ontvangen dividend

niet bekend

91.557

4.802

De houdstermaatschappij Energiebedrijf Zaanstreek Gemeente Waterland beheert de aandelen van de Alkmaar bezit deelnemende gemeenten in productiebedrijf NUON 2303 aandelen Energy NV en netwerkbedrijf Alliander NV. EZW (2,12%) tegen een verkrijgingsprijs van € 147.161

n.v.t. te ontvangen dividend

niet bekend

67.957

2.946

niet bekend

nnb

niet bekend

899

Stadswerk072 NV

Alkmaar

Stadswerk072 NV draagt op een efficiënte wijze zorg voor de uitvoering van afvalinzameling, afvalverwerking, onderhouds-, reinigings- en servicewerkzaamheden.

Alkmaar bezit 100% aandelen (1 prioriteitsaandeel en 44 gewone aandelen). Geplaatst kapitaal € 45.000.

Sport Alkmaar NV

Alkmaar

Sport Alkmaar NV draagt op een efficiënte wijze zorg voor de uitvoering van de exploitatie, verhuur en het beheer en onderhoud van de in/op de gemeentelijke panden of gronden aanwezige sportaccommodaties.

Alkmaar bezit 100% aandelen (1 prioriteitsaandeel en 44 gewone aandelen). Geplaatst kapitaal € 45.000

ca. € 25 mln. (2015); Incidentele opdrachten € 9 mln.

7.500

139

nnb Verlenging vaststelling jaarrekening met maximaal 6 maanden. Bijdrage 2016 betreft opdrachtverstrekking 2015.

4.269 Bijdrage 2016 is subsidiebeschikking 2015


Naam

Vestigingsplaats



Ontwikkelingsbedrijf NoordHolland Noord NV

Alkmaar

De verantwoordelijkheid te nemen voor de optimale Deelname in benutting van de economische potenties van Noord- ontwikkelingsbe Holland Noord door professionele uitvoeringskracht drijf tegen en versterking van de kernkwaliteiten van de regio, verkrijgingsprijs die moeten leiden tot extra autonome groei van van € 1.000 arbeidsplaatsen in de regio en meer nieuwe vestigingen van elders.

Stichting Theater de Vest/Grote SintLaurenskerk

Alkmaar

Stichting Stedelijk Museum Alkmaar



206

niet bekend

660

2.147

De actieve podiumkunstbeoefening in en buiten Theater De Vest alsmede het organiseren van culturele, maatschappelijke en commerciële evenementen in de Grote Sint Laurenskerk.

4.440

niet bekend

832

3.614 Bijdrage 2016 is subsidiebeschikking 2015

Alkmaar

De stichting is opgericht met als doelstelling het registreren, bewaren, conserveren, verrijken, documenteren, publiceren, onderzoeken en presenteren van: a) museumcollecties die in eigendom toebehoren aan de Gemeente Alkmaar en van b) museumcollecties die in eigendom toebehoren (of in de toekomst zullen toebehoren) aan de stichting (of aan een met de stichting verbonden rechtspersoon die kunstvoorwerpen ten behoeve van de stichting in eigendom houdt respectievelijk zal houden).

2.770

niet bekend

200

3.864 bijdrage 2016 is subsidiebeschikking 2015

Coöperatie Parkeerservice U.A.

Amersfoort

Parkeren makkelijk maken voor gemeenten en automobilisten. Ondersteunen gemeenten bij het ontwikkelen, implementeren en uitvoeren van parkeerbeleid. Praktisch dienstverlener. Het aanspreekpunt voor automobilisten, inwoners en bedrijven. Handhaven het parkeerbeleid, beheren apparatuur, bewaken parkeergarages.

3.100

niet bekend

1.296

Duurzame Energie Cooperatie Regio Alkmaar (DECRA)

Alkmaar

DECRA richt zich op het aanjagen van duurzame energieprojecten in de regio en investeert de behaalde winsten in nieuwe duurzame projecten.

nvt

niet bekend

nvt

Inbreng bij oprichting gestort in april 2015: € 102.000

140

2.874

nvt 5 november 2014 opgericht

Foto s omslag: R. Velstra. Informatie gemeente Alkmaar: Finance. Telefoon: oktober

Recommend Documents