Stichting Pensioenfonds Jaarverslag 2003
foto omslag: Laudy Bouw & Ontwikkeling restaureerde het Glaspaleis in Heerlen. Het voormalige warenhuis uit 1934 biedt nu onderdak aan allerlei culturele functies.
Jaarverslag 2003
Het voormalige Ballast Nedam huis in Amstelveen is helemaal klaar gemaakt voor zijn nieuwe bewoners. De complete metamorfose is vooral binnen heel goed zichtbaar.
Op weg van oud naar nieuw speelt Ballast Nedam ook een rol. De foto’s illustreren wat we doen om bestaande projecten een nieuwe impuls te geven.
Infrastructuur helpt een verouderde buurt nieuw leven in te blazen. De gloednieuwe Jan Schaeferbrug in Amsterdam doorsnijdt een historisch pakhuis om de Oostelijke Handelskade met het Java-eiland te kunnen verbinden.
2
Inhoud
Personalia
5
Kerncijfers
7
Bestuursverslag
8
Jaarrekening
19
Overige gegevens
32
Ontwikkelingen over de laatste 5 jaar
36
Begrippenlijst
37
Nieuwegein, 10 juni 2004
3
Modernisering van de ‘jaren-dertig-woningen’ in de Groningse Gerbrand Bakkerstaat vereiste een ingrijpende renovatie. Ballast Nedam Bouwborg toverde de beneden- en bovenwoningen om tot ruime eengezinswoningen, die niet voor nieuwbouw onderdoen.
4
Personalia
Bestuur Benoemd door Ballast Nedam N.V.* Disciplines
Werkmaatschappij
T.A.C.M. Bruijninckx
voorzitter
Financiën
Ballast Nedam
A.C. de Geus
lid
Techniek
Ballast Nedam Infra
A. Kok
lid
Financiën
Ballast Nedam International
T. Post
lid
Personeel
Vroeggepensioneerd
Mevr. M.G. van Westerop
plv. voorzitter
Personeel
Ballast Nedam
M.J.L. Heitman
secretaris
Juridisch
Ballast Nedam Bouw en Ontwikkeling
H.P. van der Meer
plv. secretaris
Financiën
Ballast Nedam Infra
C.W.M. Kloosterman
lid
Financiën
Ballast Nedam Infra
J. Preesman
lid
Techniek
Ballast Ham Dredging
B.M. Meerman
lid
Financiën
Gepensioneerd
S.J.A. Bijpost
lid
Techniek
Ballast Nedam Bouw en Ontwikkeling
F.L. van Oorschot
lid
Personeel
Ballast Nedam Bouw en Ontwikkeling
Gekozen door de deelnemers*
* situatie per 10 juni 2004
Administrateur
T.J.M. Meulemans
Accountant
KPMG Accountants N.V.
Actuaris
Watson Wyatt Brans & Co.
5
Het is voor dieren lastig oversteken over een spoorlijn, twee wegen en een bedrijventerrein. Met een ecoduct in de voormalige Zanderij Crailo in Hilversum is de verbinding tussen de natuurgebieden Spanderswoud en de Bussumerheide hersteld.
6
Kerncijfers (bedragen in € x 1.000)
2002
2003
aantal rechthebbenden - deelnemers - premievrijen - pensioengerechtigden
2.311 2.778 1.245
2.533 2.669 1.196
premies (inclusief koopsommen) premiekorting
25.545 -
28.538 8.098
directe beleggingsopbrengsten indirecte beleggingsopbrengsten
13.662 22.837
11.702 -52.530
uitkeringen
17.921
15.336
460.034
441.069
30.703
6.809
6,7
1,5
472.309
401.961
8,2
-7,2
-
29.120
23.894
-44.983
technische voorzieningen
algemene reserve
algemene reserve in % technische voorzieningen
beleggingen
rendement in %
extra storting werkgever
resultaat boekjaar
7
Bestuursverslag over het 75ste boekjaar
Voorwoord
Terugblik In het verslag over 2002 is uiteengezet, dat een aantal maatregelen noodzakelijk was om de financiële positie van het Ballast Nedam Pensioenfonds te verbeteren. De premiekorting, die al vele jaren 40% bedroeg, is voor 2003 niet verleend. Voorts zijn de ingegane pensioenen en de premievrije aanspraken vanaf 1 januari 2003 niet geïndexeerd en is de pensioengrondslag, waarop de pensioenaanspraken van de actieve deelnemers worden gebaseerd, verlaagd door deze te middelen over de laatste 3 jaren. Deze maatregelen en een licht herstel op de financiële markten hebben geresulteerd in een verbetering van de dekkingsgraad van het Pensioenfonds. De dekkingsgraad nam in het verslagjaar toe van 101,5% tot 106,7%. Deze dekkingsgraad ligt iets boven de prognose die in het verslag over 2002 werd geïndiceerd en voldoet aan de 5% eis, zoals voorgeschreven door de Pensioen- en Verzekeringskamer (PVK), het orgaan dat toezicht houdt op alle Nederlandse pensioenfondsen. Er is eind 2003 dan ook geen sprake meer van een - zoals de PVK dit noemt – dekkingstekort, maar nog wel van een reservetekort (beleggingsbuffers). Vooruitblik In het verslag over 2002 werd aangekondigd, dat rekening gehouden moest worden met een blijvende versobering van de pensioenregeling. Het Bestuur blijft prioriteit geven aan het verder versterken van de reservepositie en heeft daarom besloten om ook per 1 januari 2004 de aanspraken van gewezen deelnemers en ingegane pensioenen niet te indexeren, geen premiekorting te verlenen en de middeling van de pensioengrondslag voor de actieve deelnemers over de laatste drie jaren te handhaven. Het Bestuur streeft er naar in de periode tot 2010, conform de thans geldende eisen van de PVK, een reserve op te bouwen van circa 18% (dekkingsgraad 118%). Bij het opstellen van de prognose van de dekkingsgraad in 2010 is rekening gehouden met dezelfde parameters die in het jaarverslag 2002 zijn weergegeven: -rendement vastrentende waarden -rendement zakelijke waarden -loonontwikkeling -inflatie
8
4,5% 7,5% 3,0% 2,0%
De overige gehandhaafde veronderstellingen zijn: geen indexatie, geen bijdrage in de premie voor de ziektekostenverzekering voor gepensioneerden, geen korting op een kostendekkende premie en handhaving van de beperking van het eindloonstelsel door de middeling over de laatste drie jaren. Deze veronderstellingen zijn tijdens de deelnemersvergadering in september 2003 toegelicht.
Pensioenregeling De pensioenregeling wordt ingesteld door de vennootschap en het Pensioenfonds voert deze regeling uit. Het Bestuur voert thans overleg met de vennootschap over een gewijzigde pensioenregeling. Belangrijke aspecten hierbij zijn beheersing van de kosten voor zowel het Pensioenfonds als de vennootschap, de per 1 januari 2005 door de vennootschap toe te passen verslaggevingsregels (International Financial Reporting Standards), alsmede de effecten op de indexatiemogelijkheden en op de financiële positie van het Pensioenfonds gedurende de komende jaren. In het afgelopen jaar heeft het Bestuur zich gebogen over de invloed van alternatieve pensioenregelingen op de financiële positie van het Pensioenfonds. In overeenstemming met de statutaire bepalingen zal de gewijzigde regeling ter goedkeuring worden voorgelegd aan de deelnemersvergadering. Er wordt naar gestreefd deze regeling in de loop van 2004 voor te leggen. Overeenkomst met de vennootschap In de overeenkomst met de vennootschap is contractueel vastgelegd, dat het Pensioenfonds de door de vennootschap ingestelde regeling uitvoert. Voorts is hierin opgenomen, dat de vennootschap voor de werknemers premie afdraagt, overschotten boven bepaalde reserves kan opeisen, maar ook bepaalde tekorten moet aanvullen. Uit hoofde van deze overeenkomst is over het boekjaar 2002 een vordering ontstaan van circa € 29 miljoen op Ballast Nedam NV. Deze bijstorting in 2003 is gefinancierd door een rentedragende lening van het Pensioenfonds aan Ballast Nedam Nederland BV, de houdstermaatschappij van de Nederlandse divisies. De looptijd van de lening bedraagt 6 jaar met lineaire aflossingen per kwartaal, voor het eerst op 31 mei 2003. Er is een vaste interest overeengekomen van 5,45% per jaar. Het Bestuur voert thans overleg met de vennootschap over wijziging van de overeenkomst. Aanpassing is gewenst in verband met de te wijzigen pensioenregeling en de gewijzigde regelgeving van de PVK. Aangesloten ondernemingen Eind november 2001 is de fusie tot stand gekomen tussen Ballast Nedam Baggeren BV ("BNB") en HAM Dredging BV. Op grond van de geldende wet- en regelgeving kunnen de medewerkers van Ballast Nedam Baggeren na november 2004 het actief lidmaatschap niet meer continueren. Beleggingsresultaten Na drie slechte beleggingsjaren is er op de financiële markten in de loop van 2003 herstel opgetreden. Het rendement op de totale portefeuille bedroeg 8,2% (2002: negatief 7,2%).
Gebeurtenissen en ontwikkelingen bij de Stichting
Bestuur In het verslagjaar is de heer F.L. van Oorschot in de bestaande vacature gekozen als bestuurslid. Per 1 maart 2004 is de heer A.B.P. Poot afgetreden als bestuurslid. Wij danken de heer Poot voor de bijdrage, die hij heeft geleverd aan het Pensioenfonds. Als secretaris is hij opgevolgd door de heer M.J.L. Heitman, die als gekozen lid en plaatsvervangend secretaris al een groot aantal jaren deel uit maakt van het Bestuur van het Pensioenfonds. De heer Heitman is thans benoemd lid. Om de statutaire pariteit tussen benoemde en gekozen leden in stand te houden, heeft de heer A.S. Hoekstra zijn zetel als benoemd lid ter beschikking gesteld. Wij danken de heer Hoekstra voor zijn bijdrage aan de besluitvorming binnen het Bestuur. Per 2 juni 2004 is de heer T.A.C.M. Bruijninckx benoemd tot voorzitter van het Bestuur als opvolger van de heer G.N.G. Wirken. Het Bestuur is de heer Wirken zeer erkentelijk voor zijn langjarige bijdrage aan de ontwikkeling van het Pensioenfonds. Door de genoemde mutaties is het Bestuur teruggebracht van 14 tot 12 leden. Deze vermindering wordt verantwoord geacht gegeven de gewijzigde omvang van de vennootschap. Pensioenbureau Per 1 januari 2004 is de heer T.J.M. Meulemans benoemd tot administrateur van de Stichting Pensioenfonds Ballast Nedam. Hij is de heer A.C. van der Meer opgevolgd, die per die datum met vroegpensioen is gegaan. Wij zijn de heer Van der Meer dank verschuldigd voor zijn inzet gedurende een reeks van jaren.
Communicatie met de deelnemers In de achterliggende periode heeft het Bestuur gemeend de deelnemers frequenter te moeten informeren over de gang van zaken binnen het Pensioenfonds. Naast het afleggen van verantwoording in de druk bezochte deelnemersvergadering, zijn de deelnemers ook tussentijds geïnformeerd door middel van brieven. Mede in het kader van voorgenomen wijzigingen in de pensioenregeling zal het Bestuur in de komende periode extra aandacht besteden aan een goede voorlichting aan de deelnemers, de gewezen deelnemers en gepensioneerde medewerkers. Contract met Nationale Nederlanden Het op 1 januari 2004 aflopende 5-jarige contract met Nationale Nederlanden is met één jaar verlengd. Nationale Nederlanden / ING Investment Management herverzekeren op basis van dit contract de verplichtingen van het Pensioenfonds en beleggen het vermogen van het Pensioenfonds. Het beleggingsrisico blijft overigens bij het pensioenfonds. In de komende maanden zal het Bestuur zich beraden en overleg voeren over dit contract. Beleggingsbeleid Circa 30% van de totale portefeuille van het Pensioenfonds wordt in aandelen belegd en circa 5% in vastgoed(fondsen). Met deze beleggingen wordt beoogd een hoger rendement te behalen dan op vastrentende waarden. Op langere termijn bezien is dat ook het geval geweest, maar op de kortere termijn kunnen er grote schommelingen optreden in de waarde van aandelen en vastgoedfondsen, zoals Pensioenfondsen in de afgelopen jaren hebben moeten ervaren.
9
De nieuwe Royal Park Bridge in Florida (Verenigde Staten) is een replica van de originele brug uit 1925, compleet met alle oorspronkelijke ornamenten. De verkeerscapaciteit wordt aangepast aan de eisen van deze tijd.
10
Rechthebbenden per 31 december
2003
deelnemers - actieven - wao’ers - vutters/vroegpensioengerechtigden
premievrijen pensioengerechtigden
Aantal
2002
%
2.093 89 129
Aantal
%
2.341 88 104 2.311 2.778 1.245
36 44 20
2.533 2.669 1.196
40 42 18
6.334
100
6.398
100
2003
2002
In 2003 kwamen 38 (2002: 48) personen voor wezenpensioen in aanmerking. Dit aantal is niet verwerkt in het overzicht van rechthebbenden.
Leeftijdsopbouw deelnemers
Leeftijd
aantal
%
aantal
%
< - 34 jaar 35-54 jaar 55-59 jaar 60-64 jaar
650 1.083 309 269
28 47 13 12
797 1.165 330 241
31 46 13 10
Totaal
2.311
100
2.533
100
11
Schiphol groeit. De nieuwe Polderbaan ontlast weliswaar de bestaande Buitenveldertbaan, maar Schiphol kan niet zonder. Een ingrijpende renovatie was noodzakelijk.
Premies De premie in 2003 heeft geleid tot een opbrengst van € 25,5 miljoen, inclusief € 3,0 miljoen koopsommen en € 3,3 miljoen premie vroegpensioen. In 2003 is geen korting op de pensioenpremie verstrekt.
Doorsneepremie (inclusief koopsommen)
12
Uitkeringen
Aan pensioenen werd in het verslagjaar een bedrag van € 15,2 miljoen, exclusief eenmalige uitkeringen, uitbetaald (2002: € 13,8 miljoen).
Uitbetaalde pensioenen (aantal pensioengerechtigden)
Boekjaren
Specificatie uitkeringen 2003
vroegpensioen ouderdomspensioen nabestaandenpensioen wezenpensioen subtotaal
compensatie Ziektekostenverzekering/Ziekenfondswet uitkeringen u.h.v. herverzekering totaal
2002
x € 1.000
%
x € 1.000
%
1.360
8,9
1.321
9,6
10.322
67,7
8.973
65,1
3.457
22,7
3.383
24,5
107
0,7
108
0,8
15.246
100,0
13.785
100,0
1.225 1.450
1.055 496
17.921
15.336
Aanpassing ingegane pensioenen en premievrije aanspraken De ingegane pensioenen en premievrije aanspraken zijn per 1 januari 2004 niet geïndexeerd (2003: 0 %).
13
Technische voorzieningen - algemene reserve De technische voorzieningen stegen ultimo 2003 tot € 460,0 miljoen. Van de herverzekerde pensioenverplichtingen ad € 451,9 miljoen heeft 44 % betrekking op deelnemers, 15 % op premievrijen en 41 % op pensioengerechtigden. Ultimo 2003 bedraagt de algemene reserve 6,7 % van de totale technische voorzieningen, tegenover 1,5 % ultimo 2002.
Technische voorzieningen en algemene reserve
Boekjaren
Directe beleggingsopbrengsten De interest- en dividendopbrengsten bedroegen in 2003 € 13,7 miljoen (2002: € 11,7 miljoen). Na aftrek van 4 % rekenrente en de beheerskosten resteert aan netto rente een bedrag van negatief € 3,9 miljoen (2002: negatief € 5,2 miljoen).
Indirecte beleggingsopbrengsten De indirecte beleggingsopbrengsten (koersresultaat op beleggingen) bedroegen in 2003 € 22,8 miljoen (2002: negatief € 52,5 miljoen).
Risicobeheer en derivaten
14
Valutarisico betreft het risico dat de waarde van de beleggingen in vreemde valuta wijzigt als gevolg van een verandering van de vreemde valutakoers. Ultimo 2003 stonden valutatermijncontracten uit met een contractwaarde van circa € 50 miljoen. Het hierin per balansdatum begrepen voordelige ongerealiseerde resultaat ad € 2,1 miljoen is in de balans opgenomen onder beleggingen.
Beleggingen (rendement in procenten)
1999
2000
2001
2002
2003
Boekjaren
Beleggingen De totale waarde van de beleggingen steeg in het verslagjaar met € 70,3 miljoen tot € 472,3 miljoen. Het rendement op het gemiddeld totaal belegd vermogen bedroeg 8,2 %. In 2002 was dit negatief 7,2 %.
De totale portefeuille was ultimo 2003 en 2002 als volgt belegd: 2003
2002
0,2 %
0,2 %
- units ING Aandelenfonds
27,3 %
28,7 %
- units ING Vastgoedfonds
6,4 %
5,9 %
57,6 %
58,6 %
- leningen op schuldbekentenis
2,6 %
6,6 %
- lening Ballast Nedam Nederland B.V.
5,4 %
-
- valutatermijntransacties
0,5 %
-
100,0 %
100,0 %
- aandelen Ballast Nedam N.V.
- obligaties
15
Beleggingsopbrengst
Boekjaren * * inclusief beheerskosten
Onderstaand overzicht geeft het verloop van de rente op de kapitaalmarkt. Deze wordt weerspiegeld in het gemiddelde rendement op nieuwe beleggingen voor het fonds. Bij de beoordeling van de rendementen op het gemiddeld belegd vermogen moet bedacht worden dat wijzigingen in de actuele rente door lange looptijden altijd naijlen.
jaar
16
gemiddeld rendement op 5-8 jarige staatsleningen %
gemiddeld rendement op nieuwe beleggingen
gemiddelde looptijd van nieuwe beleggingen
%
1999
4,34
4,65
6,5
15,7
2000
5,30
5,17
7,3
3,2
2001
4,71
4,68
13,7
0,1
2002
4,41
4,46
6,19
-7,2
2003
4,11
3,53
5,15
8,2
jaar
rendement op het gemiddeld belegd vermogen incl. koersresultaat op aandelen %
Renteverloop Het verloop van de rente op de kapitaalmarkt over de afgelopen 6 jaar blijkt uit de bovenste van onderstaande grafieken van het renteverloop voor staatsobligaties met een gemiddelde looptijd van 5 tot 8 jaar. De onderste grafiek geeft het renteverloop van dezelfde staatsobligaties weer, maar dan over de afgelopen 2 jaar waarbij de horizontale lijnen het gemiddelde rendement op nieuwe fondsbeleggingen aangeven.
Kapitaalmarktrente 1998 - 2003 Rente staatsobligaties 5 - < 8 jaar
Boekjaren
Kapitaalmarktrente 2002 - 2003
Boekjaren
17
Vermogenspositie en toereikendheidstoets
Sedert 1997 dient de actuaris van het Pensioenfonds jaarlijks een toets uit te voeren, waaruit moet blijken in welke mate het Pensioenfonds toereikend is gefinancierd. De actuaris geeft bij het uitvoeren van de toets op grond van zijn eigen vaktechnische inzichten invulling aan te hanteren uitgangspunten. Hij neemt daarbij onder meer de risico’s van waardedaling van beleggingen en de ontwikkeling van de levenskansen in zijn overwegingen mee. Het Bestuur van het Pensioenfonds zoekt bij de beoordeling van de toereikendheid van de financiële positie aansluiting bij de toets van de actuaris. De Pensioen- & Verzekeringskamer heeft in een brief van 30 september 2002 de te hanteren uitgangspunten expliciet vastgelegd (hierna te noemen PVK-toets). Daarnaast is de PVK bezig met het ontwikkelen van een nieuw financieel toetsingskader, waarvan de contouren inmiddels zichtbaar beginnen te worden. De actuaris van het Pensioenfonds heeft, daar waar mogelijk, bij het uitvoeren van zijn toereikendheidstoets reeds aansluiting gezocht bij het in ontwikkeling zijnde financiële toetsingskader. ■ Dekkingsgraad De Stichting heeft ultimo 2003 een positief eigen vermogen van € 30,7 miljoen. Dit resulteert ultimo 2003 in een zogenoemde traditionele dekkingsgraad (eigen vermogen plus technische voorziening uitgedrukt in een percentage van de technische voorzieningen) van 106,7% (ultimo 2002: 101,5%). ■ PVK-toets De PVK-toets onderscheidt een dekkingstekort ten opzichte van de verplichte reserve van 5% en een reservetekort ten opzichte van de aan te houden buffers voor mogelijke waardedaling van beleggingen. Het Pensioenfonds heeft ultimo 2003 geen dekkingstekort. Ultimo 2003 is er wel sprake van een reservetekort van € 73,0 miljoen (15,8 %). De bepaling van deze bedragen is nader uitgewerkt in de actuariële verklaring, die is opgenomen in de Overige gegevens in dit jaarverslag. Inmiddels is door het Pensioenfonds bij de PVK een herstelplan ingediend, waaruit blijkt dat bij de gehanteerde veronderstellingen, waaronder het achterwege blijven van de premiekorting, het niet toekennen van indexaties en het beperken van de opbouw van pensioenen, het dekkingstekort eind 2004 zou zijn opgeheven. Door het positieve beleggingsresultaat is het tekort echter ultimo 2003 al ingelopen. ■ Toereikendheidstoets van de actuaris Uit de door de actuaris ontwikkelde toets blijkt, dat het vermogen ultimo 2003 naar verwachting voldoende was om de nominale, niet-geïndexeerde uitkeringsverplichtingen na te komen. Het vermogen is echter naar verwachting onvoldoende om de verplichtingen volledig geïndexeerd te kunnen afwikkelen.
18
Jaarrekening 2003
Station Amsterdam CS is klaar voor de toekomst. De komst van langere HSL-treinen en de uitbreiding naar zes sporen maakte een ingrijpende aanpassing van de perrons noodzakelijk. Uiteraard zonder het treinverkeer te hinderen.
19
Balans per 31 december (€ x 1.000)
ACTIVA
2003
2002
Beleggingen Units ING Vastgoedfonds Units ING Aandelenfonds Aandelen Ballast Nedam N.V. Obligaties Leningen op schuldbekentenis Lening Ballast Nedam Nederland B.V. Valutatermijntransacties
30.450 129.165 960 271.919 12.203 25.480 2.132
Aandeel herverzekeraars in de technische voorzieningen
23.547 115.341 980 235.502 26.591 472.309
401.961
2.223
481
Vorderingen en overlopende activa Lopende interest Premiedebiteuren Overige vorderingen Ballast Nedam N.V.
Liquide middelen
Totaal
20
7.600 2.521 1.828 -
5.884 2.517 4.496 29.120 11.949
42.017
10.553
9.145
497.034
453.604
PASSIVA
2003
2002
Eigen Vermogen
Stichtingskapitaal
p.m.
p.m.
Algemene reserve
30.703
6.809
Technische voorzieningen
Herverzekerde pensioenverplichtingen Toekomstige sterftetafels
451.866 8.168
433.445 7.624 460.034
441.069
Kortlopende schulden
Technisch resultaat Overig
Totaal
2.774 3.523
2.326 3.400 6.297
5.726
497.034
453.604
21
Resultatenrekening (€ x 1.000)
2003
Premiebaten Af: Premiekorting
25.545 -
28.538 -8.098 25.545
20.440
36.094
-41.221
Inkomende waardeoverdrachten
3.189
2.566
Uitkeringen u.h.v. herverzekering
1.450
496
66.278
-17.719
Beleggingsresultaat
-17.223
-37.333
-638
360
-10
-122
-17.921
-15.336
Uitgaande waardeoverdrachten
-5.877
-2.910
Kosten pensioenbureau
-1.185
-1.034
Wijziging technische voorzieningen
Resultatendeling herverzekering
Premies herverzekering
Uitkeringen
Diverse baten en lasten Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening Extra storting werkgever
Resultaat boekjaar
22
2002
-42.854
-56.375
470
-9
23.894
-74.103
-
29.120
23.894
-44.983
Kasstroomoverzicht (€ x 1.000)
2003
2002
Kasstroom uit beleggingsactiviteiten Aankoop beleggingen Interest en dividendopbrengsten Verkopen en aflossingen van beleggingen Aflossing lening Ballast Nedam Nederland B.V.
-220.708 13.362 198.832 3.640
-29.071 11.702 19.034
-4.874
1.665
Kasstroom uit pensioenactiviteiten Premiebaten (netto) Uitkeringen herverzekering Ontvangen van derden inzake waardeoverdrachten Uitgekeerde pensioenen Betaald aan derden inzake waardeoverdrachten Kosten pensioenbureau Diversen
25.541 1.450 3.189 -17.921 -5.877 -1.185 1.085
19.155 496 2.566 -15.336 -2.910 -1.034 1.304 6.282
4.241
Mutatie liquide middelen
1.408
5.906
Saldo liquide middelen per 1 januari
9.145
3.239
10.553
9.145
Saldo liquide middelen per 31 december
23
Toelichting op de jaarrekening (€ x 1.000)
Algemeen De Stichting heeft haar pensioenverplichtingen geheel herverzekerd, vrijwel uitsluitend bij Nationale-Nederlanden Levensverzekering Mij. N.V. te Rotterdam, op basis van een kapitaalcontract. Over de gehele contractperiode loopt de Stichting geen risico ten aanzien van negatieve technische resultaten. Zij deelt wel mee in positieve resultaten. De beleggingen die tegenover deze verplichtingen worden aangehouden, zijn opgenomen in een gesepareerd depot, waarvan de Stichting het economisch risico draagt. De Stichting consolideert het depotverslag van de herverzekeraar in haar jaarstukken. De herverzekeringsaspecten komen derhalve in de financiële gegevens nagenoeg niet meer expliciet in de jaarstukken naar voren.
Grondslagen van waardering en resultaatbepaling Beleggingen worden gewaardeerd tegen de beurskoers of, als deze niet beschikbaar is, de berekende actuele waarde. De technische voorziening pensioenverplichtingen wordt berekend middels de opgebouwde-rechtenmethode met een rekenrente van 4% en met levenskansen volgens de overlevingstafel over de periode 1990-1995. Voor de invloed van recentere tafels op het niveau van de verplichtingen wordt een voorziening gevormd. De ingegane pensioenen en premievrije aanspraken worden jaarlijks, als de financiële positie van het fonds dat naar het oordeel van het Bestuur toelaat, bij bestuursbesluit aangepast overeenkomstig de ontwikkeling van het CBS-prijsindexcijfer. Voor de financiële gevolgen van deze aanpassing waartoe in het verslagjaar is besloten, maar die ingaat na het verslagjaar, wordt een voorziening getroffen. Met de verhoging van de aanspraken van actieven per 1 januari 2004 uit hoofde van salarisontwikkelingen wordt geen rekening gehouden. Het fonds houdt door middel van het zogenaamde “onbepaalde” partnersysteem rekening met een verzekerde partner. Voor toekomstige kosten wordt geen voorziening gevormd. Overige activa en passiva worden voor hun nominale waarde opgenomen. Tenzij anders is vermeld, luiden alle bedragen in duizenden euro’s.
24
Toelichting op de balans (€ x 1.000)
ACTIVA
Beleggingen In de beleggingscategorieën, waarvan het juridische eigendom (met uitzondering van de aandelen Ballast Nedam) bij de herverzekeraar ligt en het economische risico bij het fonds, vonden de volgende mutaties plaats:
Units ING Vastgoedfonds
Units ING Aandelenfonds
23.547
115.341 -
980 -
235.502 220.681
26.591 27
29.120
23.547 6.903
115.341
Verkopen en lossingen Koersresultaat
13.824
980 -20
456.183 184.939 675
26.618 13.893 -522
29.120 3.640 -
Stand per 31 december
30.450
129.165
960
271.919
12.203
25.480
Stand per 1 januari Aankopen/stortingen
Aandelen Ballast Nedam
Obligaties
Leningen Lening op schuld- Ballast Nedam bekentenis Nederland B.V.
Aandeel herverzekeraars in de technische voorzieningen Dit bedrag betreft de contante waarde van de bij Delta Lloyd en Generali herverzekerde pensioenverplichtingen.
Lopende Interest Betreft de te ontvangen interest over obligaties, leningen op schuldbekentenis en de lening van Ballast Nedam Nederland B.V.
Premiedebiteuren Betreft de nog af te dragen premiebijdragen.
Overige vorderingen Gecedeerde vordering op Delta Lloyd Gecedeerde vordering op AXA Te ontvangen waardeoverdrachten van derden Te ontvangen van herverzekeraar Overige posten Saldo per 31 december
2003
2002
300 971 113 176 268
2.535 806 148 767 240
1.828
4.496
De gecedeerde vorderingen hebben betrekking op polissen die door deelnemers aan het Pensioenfonds zijn gecedeerd in ruil voor aanspraken op het fonds overeenkomstig het geldende pensioenreglement.
Liquide middelen Betreft direct opeisbare tegoeden bij de ABN AMRO Bank en de Kas Bank.
25
PASSIVA
Stichtingskapitaal Dit bedraagt € 45,38 en is p.m. opgenomen
Algemene reserve
2003
2002
Saldo per 1 januari Extra storting werkgever Saldo resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening
6.809 23.894
51.792 29.120 -74.103
Saldo per 31 december
30.703
6.809
Ultimo 2003 bedraagt de algemene reserve 6,7 % van de technische voorzieningen (ultimo 2002: 1,5 %).
Herverzekerde pensioenverplichtingen Saldo per 1 januari Bij: 4 % rekenrente Stortingskoopsommen Eenmalige koopsommen Individueel bijsparen Herverzekerd bij derden Contractovername Vroegpensioen Technisch resultaat
2002
433.445 17.193 13.356 5.991 2.981 135 900 -624
388.944 16.479 14.618 24.708 5.148 -228 60 360
473.377
450.089
15.253 6.258
13.463 3.181
Saldo per 31 december
451.866
433.445
De specificatie van het saldo per 31 december is als volgt: deelnemers premievrijen pensioengerechtigden
201.312 66.172 184.382
217.617 57.557 158.271
451.866
433.445
451.250 616
432.964 481
451.866
433.445
Af:
Uitkeringen Afkopen
Specificatie naar verzekeraar Nationale-Nederlanden Delta Lloyd
26
2003
Voorziening toekomstige sterftetafels
2003
2002
Saldo per 1 januari Dotatie ten laste van resultatenrekening
7.624 544
7.078 546
Saldo per 31 december
8.168
7.624
Technisch resultaat Dit betreft het (positieve) cumulatief technisch resultaat over 2003 dat aan het eind van de contractperiode met de herverzekeraar zal worden gedeeld.
Overige schulden en overlopende passiva
2003
2002
Vooruitontvangen bedragen Premies & Loonheffing Crediteuren Nog in te brengen aanspraken OHRA rekening courant Nog toe te kennen rechten premievrije deelnemers Overige posten
600 357 271 262 176 817 1.040
533 324 223 50 756 726 788
Saldo per 31 december
3.523
3.400
27
Toelichting op de resultatenrekening (€ x 1.000)
Premiebaten
2003
2002
Werkgevers Werknemers Vroegpensioen Individueel bijsparen
13.454 5.766 3.332 2.728
14.363 6.010 2.628 5.148
25.280 191
28.149 278
74
111
25.545
28.538
2003
2002
12.264 17 1.141 240 -
11.488 -3 -9 226
13.662
11.702
20.727 -20 153 1.977
-53.009 -2.220 2.699 -
22.837
-52.530
Beheerskosten
36.499 -405
-40.828 -393
Saldo
36.094
-41.221
Bij: Koopsommen ineens Ontvangen voor boventrendmatige verhogingen van deelnemers boven 55 jaar
Beleggingsopbrengsten Directe beleggingsopbrengsten Interest op beleggingen Rente rekening-courant Nationale-Nederlanden Rente lening Ballast Nedam Nederland B.V. Overige rente Dividend Ballast Nedam
Indirecte beleggingsopbrengsten Koersresultaat Koersresultaat Koersresultaat Koersresultaat
28
units ING aandelen Ballast Nedam obligaties /leningen op schuldbekentenis valutatermijntransacties
Resultatendeling herverzekering Na expiratie van de met 1 jaar tot 6-jarige verlengde contractperiode wordt het zogenaamde technische resultaat volgens contract afgerekend en in de resultatenrekening verwerkt. Een eventueel technisch verlies komt voor rekening van de herverzekeraar. De technische winst over de contractperiode 1999 t/m 2004 wordt verdeeld in de verhouding Nationale-Nederlanden 20,5% en het Pensioenfonds Ballast Nedam 79,5%.
2003 Technische winst
2002
638
-360
Saldo technische winst t/m jaareinde
2.774
2.136
Aandeel Pensioenfonds
2.205
1.634
Het hierboven berekende aandeel van het Pensioenfonds over de jaren 1999 t/m 2004 zal in 2004 in de resultatenrekening verwerkt worden.
Actuariële Analyse Het technische resultaat over het boekjaar kan op de volgende wijze worden gespecificeerd.
Omschrijving Sterfte: Kort-leven resultaat Lang-leven resultaat Premievrijstelling bij arbeidsongeschiktheid Resultaat op gehuwdheid Resultaat op uitkeringen Resultaat op diverse mutaties Totaal technisch resultaat
2003
2002
1.283 -1.030 400 248 -277 14
2.121 -2.745 403 -172 33
638
-360
Specificatie uitkeringen
2003
Ouderdomspensioen Nabestaandenpensioen Wezenpensioen Vroegpensioen
10.322 3.457 107 1.360
8.973 3.383 108 1.321
Uitkeringen u.h.v. herverzekering Bijdrage in premie ziektekostenverzekering
15.246 1.450 1.225
13.785 496 1.055
17.921
15.336
2002
29
Kosten Pensioenbureau Administratiekosten Accountant Actuaris Overige kosten
Kosten herverzekeraar
In de administratiekosten zijn begrepen Salariskosten Sociale lasten Pensioenpremies
30
2003
2002
696 104 203 123
625 64 173 115
1.126
977
59
57
1.185
1.034
2003 274 53 34
2002 266 47 19
De restauratie van één van de vele ornamenten aan de monumentale Cacaofabriek Boon in Wormerveer laat zien dat Ivacon beschikt over vakmensen. Dit specialistische, bijna ambachtelijke werk valt te classificeren als ‘het betere boetseerwerk’.
31
Overige gegevens
Accountantsverklaring Opdracht Wij hebben de jaarrekening 2003 van de Stichting Pensioenfonds Ballast Nedam te Amsterdam gecontroleerd. De jaarrekening is opgesteld onder verantwoordelijkheid van het Bestuur van het Pensioenfonds. Het is onze verantwoordelijkheid een accountantsverklaring inzake de jaarrekening te verstrekken.
Werkzaamheden Onze controle is verricht overeenkomstig in Nederland algemeen aanvaarde richtlijnen met betrekking tot controleopdrachten. Volgens deze richtlijnen dient onze controle zodanig te worden gepland en uitgevoerd, dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen onjuistheden van materieel belang bevat. Een controle omvat onder meer een onderzoek door middel van deelwaarnemingen van informatie ter onderbouwing van de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. Tevens omvat een controle een beoordeling van de grondslagen voor financiële verslaggeving die bij het opmaken van de jaarrekening zijn toegepast en van belangrijke schattingen die het Bestuur van het Pensioenfonds daarbij heeft gemaakt, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening. Wij zijn van mening dat onze controle een deugdelijke grondslag vormt voor ons oordeel.
Oordeel Wij zijn van oordeel dat de jaarrekening een getrouw beeld geeft van de grootte en de samenstelling van het vermogen op 31 december 2003 en van het resultaat over 2003 in overeenstemming met in Nederland algemeen aanvaarde grondslagen voor financiële verslaggeving en voldoet aan de wettelijke bepalingen inzake de jaarrekening zoals opgenomen in Titel 9 Boek 2 BW.
Amstelveen, 10 juni 2004
KPMG Accountants N.V.
Actuariële verklaring Het totaal van de technische voorzieningen van de Stichting Pensioenfonds Ballast Nedam bedraagt per 31 december 2003: € 460.034.000,Dit bedrag is onder te verdelen in enerzijds de voorziening pensioenverplichtingen (VPV) van € 451.866.000,- en anderzijds een voorziening voor een toekomstige omrekening van de actuariële grondslagen van € 8.168.000,-. De VPV is aangeleverd door de administratie van het Pensioenfonds en door ons gecontroleerd en akkoord bevonden. De basisgegevens die aan de vaststelling van de VPV ten grondslag lagen zijn door de accountant gecontroleerd en akkoord bevonden. Op basis van de geleverde gegevens is door ons een analyse van het resultaat uitgevoerd. Deze analyse is verantwoord in het actuariële rapport.
32
De VPV is gebaseerd op een rekenrente van 4% per jaar en op de overlevingstafel GBM/GBV 1990-1995 met een leeftijdsterugstelling van twee jaar voor de man en een jaar voor de vrouw.
Op basis van de circulaire van 30 september 2002 van de Pensioen- & Verzekeringskamer (PVK) hebben wij de financiële positie van het Pensioenfonds beoordeeld (de "PVK"-toets) in het onderstaande overzicht. Bij de vaststelling van de VPV voor deze toets dient rekening te worden gehouden met een excasso-opslag ter grootte van 2%. De VPV bedraagt dan € 451.866.000,- x 1,02 = € 460.903.000,-. Aanwezig vermogen Af: VPV
€ 490.737.000,€ 460.903.000,-
Algemene reserve
€ 29.834.000,-
Af: Reserve algemene risico’s
€ 23.045.000,- -/-
Overdekking Reserve beleggingsrisico’s
€ 6.789.000,€ 79.739.000,-
Reservetekort
€ 72.950.000,-
Uit bovenstaande opstelling blijkt dat voor het Pensioenfonds sprake is van een situatie van overdekking in combinatie met een reservetekort. Geconstateerd is dat de dekkingsgraad ultimo 2003 hoger is dan opgenomen in het herstelplan. Op grond van de door ons uitgevoerde Branstoets kan worden geconcludeerd dat het vermogen van de Stichting Pensioenfonds Ballast Nedam naar verwachting ruim voldoende is om ingeval van staking van premiebetaling de op de balansdatum opgenomen nominale verplichtingen te kunnen afwikkelen. Het vermogen is naar verwachting onvoldoende om de verplichtingen volledig geïndexeerd te kunnen afwikkelen. Watson Wyatt Brans & Co Amstelveen, 10 juni 2004
Statutaire bepalingen omtrent de bestemming van het resultaat. Er zijn in de statuten geen specifieke bepalingen omtrent de bestemming van het resultaat opgenomen.
Bestemming van het resultaat Het Bestuur stelt voor het resultaat over het boekjaar ten gunste te brengen van de algemene reserve.
Informatie over de financieringsovereenkomst met Ballast Nedam N.V. Met Ballast Nedam N.V. is in 2001 een nieuwe financieringsovereenkomst gesloten, waarin de wederzijdse financiële rechten en verplichtingen zijn vastgelegd. Een belangrijke bepaling daarin betreft het omgaan met vermogensoverschotten en vermogenstekorten. Indien uit de door een registeraccountant en actuaris goedgekeurde jaarstukken van de Stichting blijkt dat het op actuele waarde vastgestelde aanwezige vermogen meer dan 110% dan wel minder dan 90% van het gewenst vermogen bedraagt zal het overschot dan wel het tekort binnen dertig dagen tussen de Stichting en Ballast Nedam worden verrekend. Hierbij zal 90% van het gewenst vermogen nooit minder mogen zijn dan de voorziening pensioenverplichting met het daarbij behorende weerstandsvermogen. Het gewenst vermogen wordt door het Bestuur van de Stichting met inachtneming van het advies van de actuaris vastgesteld en bestaat uit de voorziening voor de verplichtingen, de kosten en het weerstandsvermogen in verband met koersfluctuaties. Deze bepaling resulteerde in een bijstortingsverplichting van Ballast Nedam N.V. ter grootte van € 29.120.000,– in 2002 waardoor het aanwezige vermogen op jaareinde 2002 gelijk is aan de hierboven genoemde 90% van het gewenst vermogen. De dekkingsgraad bereikte hierdoor in 2002 een niveau van 101,5% van de pensioenverplichtingen. Ultimo 2003 bedraagt de dekkingsgraad 106,7%
33
Resultatenontwikkeling over de laatste 5 jaar (bedragen in € x 1.000)
2002
2003
Premiebaten Beleggingsopbrengsten Af: Rekenrente Netto resultaat op beleggingen Af: Premiekorting Indexatie pensioenen
25.545 36.094 -17.193
-41.221 -16.479
18.901
-57.700
-
-8.098 -
Uitkering herverzekering Premies herverzekering Af: Vrijval voorziening optrekking pensioenverplichtingen
Diverse baten en lasten Resultaat boekjaar
34
-65.798
15.253
13.462 -41.490
-
Dotatie voorziening toekomstige sterftetafels
Extra storting werkgever Aandeel technisch resultaat Kosten pensioenbureau
18.901
-16.827
Uitkeringen
Waarde-overdrachten Inkomende waarde-overdrachten Uitgaande waarde-overdrachten
28.538
7.941 -16.827
-33.549
-17.921
-15.336
-544
-546
-179 381
-101 270 202
169
-1.185
29.120 -1.034
470
-9
23.894
-44.983
2001
2000
26.464
1999
25.464
19.937
73 -14.878
13.373 -13.479
62.075 -12.243
-14.805
-106
49.832
-7.598 -7.941
-8.551 -3.657
-6.609 -3.176
-30.344
-12.314
40.047
11.750
10.461
9.472
-35.588
-21.410
-28.135
3.657
2.832
3.176 -31.931
-24.959
-18.578
-12.884
-10.649
-9.763
-544
-545
-545
-79 365
-67 45
-131 27 286
-104
-22
-992
-814
-845
109
-10.555
-11.335
-38.086
-24.015
28.368
35
Ontwikkelingen over de laatste 5 jaar (bedragen in € x 1.000)
2003 Aantal deelnemers - actieven - wao’ers - vutters/vroegpensioengerechtigden
2001
2000
1999
2.093 89 129
2.341 88 104
2.428 94 98
2.327 91 120
2.247 90 112
2.311
2.533
2.620
2.538
2.449
Aantal premievrijen
2.778
2.669
2.577
2.422
2.352
Aantal pensioengerechtigden
1.245
1.196
1.125
1.059
996
Totaal
6.334
6.398
6.322
6.019
5.797
15.246
13.785
11.778
10.461
9.472
460.034
441.069
403.963
359.813
326.362
30.703
6.809
51.792
89.878
90.575
6,7
1,5
12,8
25,0
27,7
472.309
401.961
444.454
443.448
411.127
Rendement in %
8,2
-7,2
0,1
3,2
15,7
Vijfjaarsgemiddelden (rendement)
4,0
4,18
8,40
10,68
11,58
17.195
16.608
15.728
15.265
14.818
-
4,44
2,27
2,01
2,08
Uitkeringen (exclusief eenmalige uitkeringen) Technische voorzieningen Algemene reserve Algemene reserve in % van de technische voorzieningen Beleggingen
Franchise Indexatie gepensioneerden en premievrijen in %
36
2002
Begrippenlijst
A-factor
De A-factor is de jaarlijkse pensioenaangroei die het fonds in de pensioenopgave aan de deelnemer opgeeft. Deze factor wordt gebruikt in de berekening van de fiscale jaarruimte die beschikbaar is voor aftrek van lijfrentepremies vanwege een tekort aan pensioenopbouw.
APP
Actuariële Principes Pensioenfondsen.
Algemene reserve
Vrij besteedbare middelen. Wordt in een percentage van de technische voorzieningen uitgedrukt. Hier tegenover staan geen pensioenverplichtingen.
ALM
ALM betekent Asset Liability Management. -overzicht van de financiële stromen in het Pensioenfonds -inzicht in de toekomstige verplichtingen t.o.v. de beleggingen -beoordelen van de financiële positie versus economische omstandigheden -doorrekenen van mogelijke beleidsalternatieven om daaruit te kunnen kiezen.
Arbeidsongeschiktheid
Wanneer een deelnemer na 1 jaar ziekte, arbeidsongeschikt blijft, wordt de premiebetaling door werknemer en werkgever gestopt. De pensioenopbouw gaat welvaartsvast door, nu voor rekening van het Pensioenfonds.
Backservice
Dit begrip wordt gebruikt in verschillende betekenissen: - het pensioengedeelte dat betrekking heeft op achterliggende dienstjaren; - de koopsom voor het hierboven omschreven pensioengedeelte, dan wel voor de verhoging van dit pensioen als uitvloeisel van een stijging van de pensioengrondslag; - de eventuele achterstand in de over achterliggende jaren gefinancierde pensioenen respectievelijk de daarvoor benodigde kosten of reserve.
Benchmark
Maatstaf ter vergelijking van de eigen prestaties.
Bijzonder nabestaandenpensioen
Premievrije aanspraak van de huwelijkspartner met wie de (gewezen) deelnemer gehuwd is geweest. De dienstjaren gelegen voor de ontbinding van het huwelijk tellen mee. Bij volgende huwelijken telt diensttijd vanaf de ontbinding van het vorige huwelijk.
BPF 2000
De per 1 januari 1987 in de bedrijfstak bouw ingevoerde pensioenregeling welke gekoppeld is aan de hoogte van het inkomen.
Circuit van waarde-overdrachten Een op initiatief van een aantal ondernemingspensioenfondsen en verzekeraars tot stand gekomen samenwerkingsverband waarbinnen aangesloten pensioenfondsen zich bereid verklaard hebben om, ter verzachting van pensioenbreuk, door deelnemers opgebouwde pensioenreserves over te dragen. Momenteel wordt gebruik gemaakt van twee waarde-overdrachtcircuits te weten het 4%-circuit en het reeds bestaande SDS-circuit.
Comingservice
Dit is het pensioengedeelte dat betrekking heeft op toekomstige dienstjaren. Ook worden de daarmee gepaard gaande kosten wel met deze term aangeduid.
Eindloonsysteem
Bij de opbouw van het pensioen wordt het laatste salaris als pensioengevend salaris over de gehele duur van het deelnemerschap bij de berekening betrokken.
Franchise
Het deel van het pensioengevend salaris dat in verband met AOW-aanspraken bij de pensioenberekening buiten beschouwing blijft.
Hoog-Laag
Het voor de pensioendatum bepalen of het ouderdomspensioen eerst enige jaren hoog en daarna levenslang lager wordt genoten.
37
38
Kapitaaldekkingsstelsel
Individuele opbouw door premiebetaling, van een kapitaal dat groot genoeg is om het beoogde (vroeg)pensioen aan te kunnen kopen.
Korting op premies
Korting op voor (en door) deelnemers en werkgevers periodiek te betalen premies. Deze korting wordt van jaar tot jaar door het Bestuur vastgesteld.
Middelloonsysteem
Bij de opbouw van het pensioen wordt het gemiddelde salaris over de duur van het deelnemerschap betrokken bij de berekening.
Nabestaandenpensioen
Aanspraak van de huwelijkspartner bij overlijden van de deelnemer, ter grootte van 70% van het bereikbare ouderdomspensioen op pensioenleeftijd vanaf datum overlijden.
Omslagstelsel
De uitkeringen aan de VUT-gerechtigden in enig jaar worden betaald via een vast percentage op het salaris in dat jaar van alle werkende deelnemers.
Ouderdomspensioen
Aanspraak bij het bereiken van de pensioenleeftijd welke per deelnemersjaar wordt opgebouwd met 1,75% van de pensioengrondslag.
Partnerpensioen
Benaming voor een vorm van nabestaandenpensioen, ten behoeve van de ongehuwde partner met wie een ongehuwde deelnemer een gezamenlijke huishouding voert, vastgelegd in een notariële overeenkomst. Bij actieve deelname geeft het dezelfde rechten als het nabestaandenpensioen.
Pensioen
Pensioen is een periodieke uitkering die verkregen wordt in verband met ouderdom, of na overlijden van de werknemer. Historisch gezien is het pensioenbegrip dan ook nauw verbonden met de arbeidsovereenkomst. Juridisch is het te beschouwen als een secundaire arbeidsvoorwaarde. Periodieke uitkeringen in de privé-sfeer worden in het algemeen niet met de term pensioen, maar met lijfrente aangeduid. Ook de fiscale regels zijn op deze tweedeling afgestemd.
Pensioenbreuk Pensioenverlies
Werknemers die tijdens hun carrière meer dan één werkgever hebben, komen veelal niet toe aan een volwaardig totaal pensioen, afgestemd op 70% van hun laatste salaris. Dit verschijnsel heeft de laatste jaren steeds meer de aandacht gekregen onder de benaming 'pensioenbreuk/pensioenverlies'. Bij de voorstellen inzake de pensioenplicht zijn sinds 1969 reeds verschillende suggesties naar voren gebracht om een oplossing voor deze problematiek te bereiken. Door een wijziging van de Pensioen- en Spaarfondsenwet per 1 augustus 1987 wordt de pensioenbreuk beperkt. Krachtens deze wet dient een werknemer namelijk bij beëindiging van de deelneming aan een Pensioenfonds in verband met ontslag tenminste een premievrije aanspraak te verkrijgen op een naar evenredigheid van deelnemingsjaren vastgesteld ouderdomspensioen.
Pensioenbijsparen
Vrijwillig regelmatig een bedrag storten, dat belegd wordt in het Pensioenfonds. Eenmalig kan ook en onder bepaalde voorwaarden kan het tevens door het inleveren van vrije dagen. Op het spaarsaldo wordt een rendement gegeven dat gelijk is aan het over de afgelopen vijf jaar gemiddelde behaalde rendement van het fonds met een minimum garantie van 4%. Op de (vroeg)pensioendatum wordt het opgespaarde kapitaal plus het bijgeschreven rendement omgezet in extra (vroeg)pensioen.
Pensioengevend salaris
13 x periodesalaris + vakantietoeslag = 14,04 x periodesalaris = het salaris dat voor de bepaling van het pensioen in aanmerking genomen wordt.
Pensioengrondslag
Het deel van het pensioengevend salaris dat overblijft na aftrek van de franchise, dus jaarsalaris minus franchise.
Premies
Door (en voor) deelnemers periodiek te betalen bijdragen teneinde toegezegde pensioenen te kunnen uitkeren. Werkgeversbijdrage: 18% van de pensioengrondslag. Werknemersbijdrage: 7,5% van de pensioengrondslag.
Premievrije pensioenen
Deze uitdrukking wordt in twee betekenissen gebruikt, te weten: a. pensioenen die verkregen worden bij beëindiging van het dienstverband; b. pensioenen krachtens een pensioenregeling waarvoor de deelnemers zelf geen bijdrage hoeven te betalen.
PVK
Pensioen- en verzekeringskamer.
Technische voorzieningen
Bedrag benodigd om aan reeds verworven pensioenverplichtingen jegens de verzekerden te voldoen, rekening houdend met gemiddelde levensduur en 4% rente per jaar (rekenrente).
Tijdelijk nabestaandenpensioen Extra aanspraak tot 65 jaar voor de partner bij overlijden van de deelnemer. Jaarlijks 10% van het laatste jaarsalaris.
Uitruil
Het met toestemming van de eventuele partner inruilen van nabestaandenpensioen voor extra ouderdomspensioen.
Waarde-overdracht
Een van de mogelijkheden ter beperking van pensioenverlies bij verandering van werkgever is waardeoverdracht. De voor het premievrije pensioen gevormde reserve wordt overgedragen aan de pensioenuitvoerende instelling van de nieuwe werkgever die daartegenover een aanvullende pensioentoezegging doet, bijvoorbeeld door meer deelnemersjaren toe te kennen dan bij deze nieuwe werkgever behaald kunnen worden. De opzet hierbij is dit extra pensioen vervolgens mee te laten groeien met het salarisverloop van de betrokkene. Op die manier wordt voorkomen, dat het premievrije pensioen van de vorige werkgever ongewijzigd in stand blijft en dientengevolge door inflatie steeds minder waard wordt. Dit systeem van waarde-overdracht heeft wel tot gevolg, dat de pensioenkosten voor de nieuwe werkgever hoger worden. Veelal zullen ook de pensioenkosten van de vorige werkgever hoger worden omdat geen rentewinsten meer worden gekweekt op de reserves van het premievrije pensioen. Waardeoverdracht op zich is niet nieuw. In het verleden heeft dit al regelmatig plaatsgevonden, met ingang van 8 juli 1994 is het recht op waarde-overdracht echter wettelijk vastgelegd.
Waardevastheid
Een pensioenuitkering is waardevast indien deze gekoppeld is aan een prijsindex. Gewoonlijk kiest men hiervoor één van de bekende reeksen van het Centraal Bureau voor de Statistiek. Het pensioen wijzigt op de eerste dag van een kalenderjaar, op basis van het prijsindexcijfer dat gold over het tijdvak oktober van het voorafgaande jaar, ten opzichte van oktober van het daaraan voorafgaande jaar.
Welvaartsvastheid
Een pensioenuitkering is welvaartsvast indien deze gekoppeld is aan de loonindex.
Wezenpensioen
Aanspraak van één of meer kinderen bij overlijden van de deelnemer. Over maximaal 5 kinderen: tot 18 jaar 14% per kind van het bereikbare ouderdomspensioen bij overlijden van de deelnemer; 28% per kind van het bereikbare ouderdomspensioen bij overlijden van beide ouders (studerende kinderen tot 27 jaar).
39
Onderdeel van Villapark Overteylingen in Sassenheim is een bollenschuur, die door Ballast Nedam wordt herontwikkeld. Straks bevat het markante gebouw twaalf exclusieve appartementen.
40
Adres: Ringwade 1 3439 LM Nieuwegein Postadres: Postbus 1339 3430 BH Nieuwegein Telefoon: (030) 2 85 41 25 Telefax: (030) 2 85 49 06
Stichting Pensioenfonds Ballast Nedam statutair gevestigd te Amsterdam Opgericht: 12 augustus 1929
