FOTO: LAURA ZUGZDA - WWW.FORESTBOYZ.COM
Jaarverslag KFPS 2015
1
BIJLAGE JAARVERSLAG 2015
Aantal leden per land
1. Verenigingszaken
1.4 Buitenland
Verenigde Staten .............................. 1530 Duitsland.......................................... 1181
Het KFPS heeft leden in 58 landen, verdeeld over alle continen-
België ................................................. 322
ten. Buitenlandse leden hebben inspraak via 10 afgevaardigden
Frankrijk ............................................ 235
Het verenigingsjaar 2015 laat in een aantal aspecten een ombuiging van de trend zien. Een belangrijk aspect hierin is dat het aantal
in de KFPS-Ledenraad. Inspraak is ook mogelijk via de WFHO,
Engeland ............................................ 224
dekkingen voor het eerst in lange tijd weer een stijging laat zien. Een belangrijk gegeven. Immers, een groot deel van de omvang in
een organisatie waarin alle stamboeken en verenigingen in
Denemarken ...................................... 220
stamboek gerelateerde activiteiten, zoals registraties en keuringen, is hiervan afhankelijk en zal in de komende jaren zichtbaar worden. In
KFPS-verband verenigd zijn. De landen met meer dan 100
Canada ............................................. 202
de formulering van het meerjarenbeleid en de hierbij horende meerjarenbegroting is reeds (weer) ingespeeld op een geleidelijke groei. In
(betalende) leden zijn hiernaast weergegeven in de tabel.
Australië ............................................ 166
1.1 Algemene stand van zaken en vooruitblik
de regiovergaderingen leverde deze toekomstvisie van bestuur en directie op de toekomst een prima discussie op. Onvermijdelijk gaat een
Zweden .............................................. 166
dergelijke discussie ook over de toekomst van het Friese paard, in termen van het fokdoel. Hoeveel gewicht leggen op sport en hoeveel
Polen .................................................. 123
nadruk op raskenmerken en hoe gaan we selecteren voor een karakter dat nodig is voor een gebruikspaard, zonder dat dit ten koste gaat
Noorwegen ......................................... 104
van de betrouwbaarheid van het Friese paard. Een juiste balans vinden in de fokdoelkenmerken en een selectiebeleid dat hierop inspeelt,
1.5 Education Week
vormt de kern van het beleid. Ten aanzien van het selectiebeleid wordt in het visiestuk gepreludeerd op de verwachtingen van genomic
Voor het tweede achtereenvolgende jaar organiseerde het KFPS een driedaagse Duitstalige zomercursus Beoordelen van Friese paarden.
selection, waarvan de inmiddels behoorlijk ingeburgerde DNA-testen een voorloper zijn. Met de tijd meegaan, betekent ook dat er nage-
Bijna de voltallige groep van het jaar ervoor ging op herhaling. De cursus vond plaats van woensdag 22 tot en met vrijdag 24 juli op en
dacht dient te worden over alternatieve vormen voor lidmaatschap. Dit zeker met het oog op het feit dat het stamboek inmiddels een veel
rondom het Fries Congrescentrum te Drachten. Louise Hompe en Wil Thijssen waren de cursusleiders. De groep bestond uit het maximale
grotere functie heeft dan alleen registratie en fokkerij. Ten aanzien van het buitenlandbeleid werden ook weer de nodige stappen gezet,
aantal deelnemers van dertig, afkomstig uit Oostenrijk, Zwitserland en Duitsland.
met als exponent de eerste keuring in China. Voor een succesvol beleid is een sterk financieel fundament van groot belang. Het KFPS is in
Op en rond het Fries Congrescentrum in Drachten vond in september een Engelstalige Horse & Rider Instruction Week plaats. Dit was een
financieel opzicht een ultra-gezonde vereniging. De jaarrekening over 2015 onderstreept dit.
initiatief van Paard Mens Onderwijs (PMO) in samenwerking met het KFPS. In 2015 vond de instructieweek voor het eerst plaats in het Engels, speciaal voor buitenlandse liefhebbers van het Friese paard. De cursusweek betrof een mix van culturele uitstapjes, uitleg over het beoordelen van Friese paarden en uiteraard instructielessen voor ruiters en menners met of zonder eigen paard. Deze eerste Engels-
1.2 Regio’s en Ledenraad
talige instructieweek telde zeven personen: twee Australiërs, twee Amerikanen, een Oostenrijkse, een Welshman en een Nederlandse.
In 2015 zijn de gebruikelijke twee Ledenraadsvergaderingen gehouden, welke vooraf zijn gegaan door vergaderingen in de 13 regio’s. In de Ledenraad zijn de volgende beleid gerelateerde besluiten genomen:
1.6 Beoordelingscursussen
Voorjaarsvergadering:
In Nederland werden in 2015 vijf beoordelingscursussen gehouden. De cursus Beoordelen I vond plaats in Midden-Nederland,
• Het reglement voor het Sportpredicaat mennen dressuur is gewijzigd. Paarden die in de mendressuur klasse Z uitkomen,
Zuid-Nederland en Friesland en hiervoor slaagden in totaal 48 personen. De cursus Beoordelen II werd twee keer in Friesland gehou-
dienen tien winstpunten te behalen om in aanmerking te komen voor het Sportpredicaat. Wanneer een paard direct in de
den en hiervoor slaagden in totaal 21 personen. Daarnaast zijn er verspreid door Nederland en in het buitenland diverse workshops
klasse ZZ wordt uitgebracht, volstaan vijf winstpunten voor het Sportpredicaat.
gehouden.
• In het keuringsseizoen 2015 wordt er voor het eerst een laagdrempelige keuring georganiseerd voor Veulenboekmerries en –ruinen voor opname in het stamboek respectievelijk ruinenboek, zonder dat er geprimeerd wordt of predicaten behaald
1.7 JongKFPS
kunnen worden. Eigenaren van paarden kunnen tegen geringe kosten hun paard laten keuren en eventueel advies inwinnen of
De in 2009 opgerichte vereniging JongKFPS heeft tot doel jongeren enthousiast maken voor het Friese paard en ze meer betrekken bij
het zinvol is om het paard alsnog aan te bieden voor een premiekeuring en het dan in training zetten.
de sport en fokkerij. Daarnaast is de doelstelling om de doorstroom vanuit JongKFPS te bevorderen naar diverse raden en commissies
• Het aantal regiovergaderingen blijft voorlopig gewoon op twee, eentje in het voorjaar en één in het najaar.
binnen het KFPS. Door activiteiten te organiseren waarbij kennisoverdracht centraal staat, wordt dit bewerkstelligd. Het JongKFPS heeft in 2015 diverse activiteiten georganiseerd, zoals een bezoek aan AIR FRANCE KLM MARTINAIR Cargo, een discussieavond ‘Karakter van het Friese paard op weg naar de topsport’ in Drachten, een fokkerijbezoek aan Stoeterij Bosksicht, een bezoek aan
Najaarsvergadering: • Het beleggingsmandaat wordt verhoogd van € 500.000 naar € 1.000.000 met een beleggingsprofiel gemaximeerd op Matig Defensief.
Animal Embryo Centre Diergaerderhof te Maria Hoop samen met JongKWPN, een workshop fotografie met Jitzke Grijpstra en een
• Om een bredere doelgroep dan alleen eigenaren en fokkers te binden aan het KFPS wordt er een laagdrempelig donateurschap
bezoek aan de Egberdina Hoeve van Jan en Susan Bouwman in Nijeveen.
ingevoerd. Een passende naam voor deze vorm van lidmaatschap wordt gezocht via een actie op facebook. Voor een instapbedrag van € 25,- per jaar draagt een KFPS-sportdonateur bij aan het behouden, verbeteren, bevorderen van het welzijn en
JongKFPS telt eind 2015 circa 193 leden.
promoten van het Friese paard met zijn karakteristieke exterieur, gangen en karakter. Men krijgt toegang tot KFPS-TV en de
1.8 In memoriam
online bibliotheek, korting op de toegang van de Hengstenkeuring, 10% korting op alle KFPS artikelen in de webshop en
•
Op 19 februari is Wim van Bemmel op 78-jarige leeftijd onverwacht overleden. Van Bemmel was een bekend figuur binnen de hippische
mogelijkheid tot deelname aan clinics en cursussen georganiseerd door het KFPS. Tegen betaling is het donateurschap uit te
wereld, als fokker van Friese paarden en Welsh pony’s en als bestuurder. Wim van Bemmel was in 2004/2005 bestuurslid van het KFPS
breiden met diverse abonnement, zoals een jaarabonnement Phryso Sport (4x per jaar), Phryso totaal (12x per jaar) of een
in een overgangsbestuur. Daarna maakte hij acht jaar lang deel uit van de Ledenraad. De afgelopen jaren fungeerde Van Bemmel als
jaarabonnement online op MijnKFPS om paardgegevens en hengsteninformatie in te zien. Stemrecht, registratie van paarden
KFPS-ambassadeur. Als fokker van Friese paarden was Wim van Bemmel succesvol met de door hem aangekochte Nikolaas 310-dochter
en deelname aan keuringen blijven voorbehouden aan leden van het KFPS.
Imce, waaruit hij onder meer een hengst fokte die reikte tot deelname aan het Centraal Onderzoek. We herinneren Wim van Bemmel als
• Het voorstel om de aanduiding bij het predicaat voor paarden die bovengemiddeld hebben gepresteerd in een aanlegtest komt terug in de voorjaarsvergadering van 2016. Alle verzamelde informatie wordt doorgespeeld naar de Fokkerijraad en Sportraad.
een plezierig mens, een betrokken en loyaal lid met een uitgesproken en brede visie op de paardenhouderij en -fokkerij. •
Over dit onderwerp wordt in de voorjaarsvergadering van 2016 een besluit genomen.
Op nog maar 66-jarige leeftijd is op 6 maart Wim van Lierop overleden. Van Lierop was ruim vijftien jaar jurylid van het KFPS. Hij was een veelzijdig paardenman. Naast het jurylidmaatschap bij het KFPS, was hij tevens jurylid in de dressuur, het mennen en het tuigen. Daarnaast was Van Lierop instructeur. In de fokkerij was hij sinds 1980 actief, onder meer met de Ster Preferente Naen
Het aantal Nederlandse leden bedroeg per 31 december 2015: 5518. Dit is ten opzichte van een jaar eerder een afname van 5,7%. In het buitenland is een lichte stijging zichtbaar. 2
Phryso bijlage mei 2016
264-dochter Wopke (stam 28), waaruit een succesvolle merrielijn werd ontwikkeld. In 2008 moest hij door z’n kwakkelende gezondheid noodgedwongen z’n werk als jurylid neerleggen. •
2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015
1.3 Ontwikkeling ledenaantallen
Ledenaantal
Ontwikkeling ledenaantallen KFPS 16000 14000 12000 10000 8000 6000 4000 2000 0
Jaartal
Op 24 maart is fokker Anne Oosterbaan overleden. Oosterbaan beleefde met z’n Friese Synaeda-paarden vele successen. Hoogtepun-
Buitenlandse leden
ten waren zondermeer de Modelmerries Pyrrha fan Synaeda en Gonda F.T. Pyrrha voert met dertien Sternakomelingen, samen met
Nederlandse leden
Setske F., de lijst aan van Preferente merries en Gonda F.T. vierde vele kampioenschappen, met als climax het algemeen kampioenschap tijdens de Centrale Keuring in 2005. Anne Oosterbaan had een bijzondere passie voor fokkerij, die zich bepaald niet beperkte tot de Friese paarden. Als melkveehouder op Synaeda-state in Tzummarum was hij onder meer succesvol met z’n Fries-Hollandse koeien. Daarnaast fokte hij schapen (Zwartblessen en Blauwe Texelaars, een ras waarvan hij aan de basis stond), diverse soorten 3
BIJLAGE JAARVERSLAG 2015
pluimvee en teelde hij met succes tulpenrassen. Anne Oosterbaan werd 82 jaar. Bij de uitvaart werd hij begeleid door z’n Friese paarden, nazaten van Pyrrha en Gonda. •
Op 27 september is Dr. Reinier (René) Geurts overleden. Voor veel leden van het stamboek is de naam van Geurts onlosmakelijk verbonden met de ‘merriestammenboeken’. Als auteur was hij verantwoordelijk voor verschillende edities, waarvan de eerste in 1964 verscheen. Dr. Geurts was in z’n werkzame leven schoolarts/bedrijfsarts bij de gemeentelijke gezondheidsdienst (GGD) in z’n woonplaats Heerlen. Hij had een brede belangstelling voor alles wat groeit en bloeit. Via een bevriende dierenarts kwam hij in
Onderstaand overzicht geeft een beeld van de kerncijfers van het KFPS van de laatste jaren: Financiële kerncijfers (€ x 1.000)
2015
Baten
2.548 2.487 2.390 2.366
2.543 2.408 2.890
Lasten
2.487 2.556 2.434 2.495
2.619 2.672 2.794
Financiële baten en lasten
aanraking met het Friese paard. Dit paard fascineerde hem in zo’n mate, dat hij zich ging verdiepen in de fokkerij. Dit leidde
Netto resultaat
uiteindelijk tot een promotieonderzoek bij de Diergeneeskundige Faculteit in Utrecht, waar hij in 1969 promoveerde. Hij kreeg
Eigen vermogen
2014
2013
56 111 117
42
2012
2011
2010
2009
77 123
92
33 6-
16 175- 239
2.168 2.056 2.013 2.010
89 143
2.016 2.000 2.176
zitting in de Fokkerij-Advies-Commissie van het FPS, welke in 1979 het Fokplan Friese Paarden lanceerde. Dr. Geurts werd in 1989 voor z’n belangrijke bijdrage aan de fokkerij van het Friese paard benoemd tot Lid van Verdienste van de vereniging. Anno 2015
Uit bovenstaand overzicht blijkt dat de baten
kunnen we stellen dat de invloed van Dr. Geurts nog steeds merkbaar is. Dr. Geurts is 86 jaar geworden.
toegenomen zijn. De lasten laten een daling zien. De baten en lasten worden onder het kopje
2. Personeel
resultatenrekening verder toegelicht. Het resultaat uit financiële baten en lasten is het afgelopen jaar gedaald ten opzichte van het voorgaande jaar. Het
2.1 Personele wisselingen
resultaat uit effecten was goed, de renteopbreng-
Kantoor
sten waren daarentegen lager. Met een eigen
In 2015 hebben er geen wijzigingen plaatsgevonden. Het verloop van de afgelopen jaren is zichtbaar in het volgende schema:
vermogen van 2.168.193 kan de vereniging als
Aantal FTE’s
2015 2014 2013 2012 2011 7,9 7,9 8,2 8,4 9,6
gezond worden gekenmerkt.
2010 2009 9,8 10,3
De grafiek hiernaast geeft een beeld van de solvabiliteit van de vereniging in de laatste jaren. Over het algemeen wordt een onderneming als
Organogram Onderstaand treft u aan het organogram van het KFPS.
‘gezond’ gewaardeerd als het solvabiliteitspercen-
Het managementteam (MT) wordt gevormd door Ids Hellinga, Nynke Bakker en Marijke Akkerman
tage tussen de 25% en 40% ligt. Het KFPS heeft een solvabiliteit van 40,1%. Ook de liquiditeit van
Directeur
het stamboek is uitstekend te noemen.
Ids Hellinga
3.3 Bijzondere jaarrekening 2015 Balans Manager Financiën / P&O
Manager Communicatie / PR
Nynke Bakker
Marijke Akkerman
Hieronder ziet u een verkort overzicht van de balans uit de jaarrekening 2015: x € 1.000
31.12.2015
31.12.2014
ACTIEF Directie secretaresse & Medew stamboekregistratie Eveline van Kooten
Medew. financiën
Greta Boomsma
Receptie/ Medew. ledenadministratie
Conciërge
Belinda van der Woude
Anneke Bos
Medew. stamboekregistratie
Medew. stamboekregistratie
Medew. stamboekregistratie/ receptie
Annet Wouda
Ina van der Lei
Renie Koster
Trijnie Duin
31.12.2015
31.12.2014
Eigen Vermogen
2.168
2.056
2.374
2.341
862
767
PASSIEF
Vaste activa
20
Voorraden
74 99
Langlopende schulden
714 786
Kortlopende schulden
Vorderingen
Medew. organisatie keuringen
x € 1.000
36
Effecten en liquide middelen
4.595
4.242
Balanstotaal
5.403 5.164
Balanstotaal
5.403 5.164
Het balanstotaal is gestegen. Aan de activa zijde komt deze tot stand door de gestegen stand van de effecten en liquide middelen. Aan de passiva zijde is het eigen vermogen gestegen. Tevens is de langlopende schuld inzake stamboekcertificaten gestegen doordat het aantal uitstaande certificaten nog altijd groeit. Daarnaast zijn de kortlopende schulden gestegen, hoofdzakelijk door meer vooruit gefactureerde bedragen en een hogere stand nog te betalen facturen inzake de Hengstenkeuring 2016.
3. Financiën 3.1 Algemeen
Resultatenrekening Voor een uitsplitsing van de baten en lasten verwijzen wij u graag naar de jaarrekening 2015 en verkort weergegeven in de Vergaderbijlage bij de Phryso van mei 2016.
Hieronder zullen slechts een beperkt aantal onderwerpen uit de financiële verslaglegging van het KFPS worden aangestipt. Voor een goed beeld van de gehele financiële situatie van het KFPS verwijzen wij u graag naar de Jaarrekening 2015 (opvraagbaar via
[email protected])
3.2 Financiële positie
De grafiek hiernaast geeft een beeld van het verloop van de baten en lasten (excl. financiële baten en lasten) van de vereniging in de afgelopen jaren.
Het KFPS heeft een uitstekend financieel jaar afgesloten met een positief resultaat van € 116.555. Zowel het operationeel resultaat als het saldo financiële baten en lasten zijn positief geweest met respectievelijk € 60.944 en € 55.611.
De bijzonderheden uit de resultatenrekening zullen we hier wel even kort toelichten.
4
Phryso bijlage mei 2016
Baten en lasten (excl. financiële baten & lasten)
€ x 1.000
3.500 3.250 3.000 2.750 2.500 2.250 2.000 1.750 1.500 1.250 1.000 750 500 250 -
2015
2014
2013
2012
2011
2010
2009
Jaartallen Baten
Lasten
5
BIJLAGE JAARVERSLAG 2015
Baten en lasten
laatste jaren fors afgenomen tot nihil. Ten opzichte van vorig jaar is het aantal registraties in Bijboek I afgenomen en het aantal
De totale baten zijn gestegen. De traditionele inkomsten uit contributie, dekkingen en registraties lopen minder snel terug dan
registraties in Bijboek II juist toegenomen. Dit heeft te maken met om in bepaalde regio’s (met name Oost-Europa) geen dekvergun-
begroot. De dekkingen en registraties laten zelfs een lichte stijging zien ten opzichte van 2014. Tevens zijn de ledenaantallen in het
ningen meer te verstrekken. De cijfers geven aan dat het van belang is om het wel of niet verlenen van dekvergunningen per land te
buitenland stijgende. De fokkerijopbrengsten zijn gestegen. Daartegenover staan echter ook stijgende fokkerijkosten vanwege een
bekijken. Een toename van veulens in Bijboek II is immers geen gewenste ontwikkeling.
groter aantal hengsten welke het afstammelingenonderzoek hebben doorlopen en een grotere deelname aan het Centraal Onderzoek. Tevens is er geïnvesteerd in de uitbreiding van de fokwaardenschatting met ABFP en IBOP gegevens en is er een onderzoek opgestart
4.5 Keuringen
naar het bevruchtende vermogen van spermacellen met een afwijkende kopkap. De incidentele lasten in 2015 bestaan hoofdzakelijk
In 2015 zijn 13 fokdagen georganiseerd, inclusief de fokdagen op Ameland en Terschelling en de fokdag in Oosterland (voorheen
uit een bijdrage aan de documentaire It Swarte Goud, voorbereidingskosten voor de show in 2018 en promotie in China.
Vrouwenpolder). Daarbij werd bij 5 fokdagen een voorkeuring gehouden. In Nederland werden 10 stamboekkeuringen georganiseerd
Daarnaast zorgt een incidentele onverwachte bate uit een opgelegde boete dekoverschrijding, een goed verlopen Hengstenkeuring
en 4 veulenkeuringen. In het buitenland werden in totaal 73 keuringsdagen gehouden.
2015 en een vrijval van gereserveerde advocaatkosten voor een beter resultaat.
Over alle categorieën gekeken zijn er in 2015 bijna 7% meer keuringen uitgevoerd. De toename komt door het groeiende aantal keurin-
3.4 Meerjarenverwachting
gen in het buitenland. Het leeuwendeel is te danken aan het grote aantal hengsten en hengstveulens dat geëxporteerd wordt naar de nieuwe markten en welke aldaar gekeurd worden. Bemoedigend is ook dat het deel van de veulens dat gekeurd wordt, voor het eerst in
Naar aanleiding van het meerjarenbeleidsplan KFPS 2015-2020 is er in het najaar 2015 een meerjarenbegroting opgesteld. Deze
jaren weer is toegenomen. Dit is wellicht toe te schrijven in de wijziging in tariefstelling, waardoor voor het keuren van veulens geen
begroting ziet er overall positiever uit dan de begroting voor 2015. De verwachtingen voor de komende jaren zijn met de licht
keuringsgeld meer in rekening wordt gebracht.
gestegen baten uit inschrijfgelden, leden in het buitenland en het stijgende aantal dekkingen weer iets positiever. Aangezien ook
geven aan de investeringen van 2014-2015 en acht men extra bezuinigingen niet nodig. Extra bezuinigingen zouden ten koste gaan
Veulens
van dienstverlening in het binnenland en wellicht vooral in het buitenland, maar ook ten aanzien van kerntaken, zoals die er zijn op
Opname merries
het gebied van fokkerij, communicatie en evenementen. Het KFPS-bestuur is juist van mening dat het investeren in versterking van
4.1 Fokprogramma
996
422
1484 1418
+5%
448
715
360
1148 1075
+7%
320 118 192 405 310 +31%
Eerste Bezichtiging 253 263 253 263 -4% Enters
62
54
60
27
116 87 +33%
Twenters
60
57
69
35
117 104 +13%
Modelmerries 6 2 8 2 8 10 -20% Kroonmerries 39 18 34 19 57 53 +8% 154
In het fokprogramma gaat het primair om twee zaken. In de eerste plaats wordt in het fokprogramma het selectiebeleid ten faveure
Stermerries
van de fokdoelkenmerken beschreven. Daarnaast is het van belang de inteelt te beteugelen, waarbij een inteelttoename van minder
Sterruinen
dan 1% per generatie wordt nagestreefd. Selectie voor de fokdoelkenmerken raskenmerken (exterieur) en sportaanleg vindt al vele
Totaal
jaren plaats waarbij keuringen respectievelijk aanlegtesten een grote rol spelen. De geschatte fokwaarden voor deze kenmerken zijn
436
700
Graadverhoging 190 163 200 179 353 379 -7%
ning van buitenlandse verenigingen. Ook zal er doorgegaan worden met meer fokkerijonderzoek. De fokkerij onderzoeken kunnen
4. Fokkerij en registratie
Verschil
1048
Ruinen/hengsten 85
de organisatie noodzakelijk is. Er zal dan ook geïnvesteerd worden in marktontwikkeling, promotie in het buitenland en ondersteugefinancierd worden uit de bestemmingsreserve.
Nederland Buitenland Nederland Buitenland Totaal Totaal 2015 2015 2014 2014 2015 2014
2015 beter dan begroot afgesloten is, en het tevens in het meerjarenbeleidsplan is aangegeven, wil het KFPS-bestuur graag vervolg
116
165
84
270 249 +8%
3 2 2 6 5 8 -38% 2600 1616 2630 1326 4216 3956 +7%
in verloop van tijd, zowel voor de fokkers als het stamboek (hengstenselectie) een steeds prominentere rol gaan spelen. Een belang-
4.6 Keuringsresultaten
rijk hiaat is dat ondanks de introductie van het Sportpredicaat als ook het bevorderen van aanlegtesten via onder meer het Kroonpre-
In de onderstaande tabellen zijn de keuringsgegevens van de veulenkeuringen en de keuringen van volwassen paarden weergegeven.
dicaat, het aandeel van potentiële hengstenmoeders waarvan sport(aanleg)informatie bekend is nog aan de magere kant is. Over
Het percentage veulens dat een eerste premie heeft gekregen is net als vorig jaar opnieuw iets toegenomen en bedroeg ruim 19%. Het
oplossingen is in 2015 in breed verband over gediscussieerd. Aanlegtesten spelen ook een cruciale rol bij de selectie voor karakter. In
Sterpercentage is over het geheel gezien iets afgenomen. Dit heeft te maken met een groeiend aantal keuringen in het buitenland. Als
2015 is in Phryso gerapporteerd over de eerste uitkomsten van het verzamelen van data van 18 karakter gerelateerde kenmerken. De
gekeken wordt naar de in Nederland gekeurde driejarigen is het Sterpercentage (35,5%) vergelijkbaar met voorgaande jaren.
bedoeling is dat er over enige jaren fokwaarden voor hengsten geschat gaan worden.
4.2 Fokkerij en onderzoek Bij het fokkerijonderzoek is de focus met name gericht op DNA-onderzoek. In 2015 is op de Universiteit Utrecht de mutatie die verantwoordelijk is voor dwerggroei op het genoom gelokaliseerd. Hiermee kon de merkertest vervangen worden door een gentest. Hoewel (achteraf) gebleken is dat de merkertest behoorlijk betrouwbaar was, is het goed nu een test te hebben die, net als de test voor
RESULTATEN VEULENKEURINGEN
Jaargang
Eerste premie
Tweede premie
Derde premie
Geen premie
2015 277 814 314 36
2014 261 755 319 35
waterhoofd, voor 100% betrouwbaar is. Eind 2015 is tevens het DNA-onderzoek (GWAS: Genomis-Wide Association Study) gestart voor aortabreuk en slokdarmverwijding. De doelstelling is om ook voor deze aangeboren aandoeningen DNA-testen te kunnen aanbieden. In 2015 is tevens een onderzoek geïnitieerd naar de relatie tussen het bevruchtend vermogen van sperma in relatie tot kopkapafwijkingen. Hier wordt mee beoogd dat, in het geval mocht blijken dat een deel van het op dit moment als morphologisch incorrect sperma wel in staat is te bevruchten, de normering bij het spermaonderzoek voor hengsten kan worden aangepast.
4.3 Dekkingen
RESULTATEN KEURINGEN VOLWASSEN PAARDEN Jaargang
Stamboek
MERRIES Ster
Kroon
Model
RUINEN HENGSTEN Ruinenboek Ster Ster
2015
746
405 51
15
64
41 161
2014
676
410 53
13
87
40 131
In 2015 zijn 4504 dekking geregistreerd, hetgeen een stijging betekent ten opzichte van 2014, toen 4093 dekkingen geregistreerd werden.
4.4 Geregistreerde veulens
4.7 Preferent en Prestatie
In 2015 werden 3235 geboorten gemeld, vergelijkbaar met 2014, toen 3218 veulens werden geboren. Van deze veulens werden er in
De predicaten Preferent en Prestatie worden vergeven aan merries die kwalitatief goede nakomelingen hebben voortgebracht voor exterieur
2015 2888 geregistreerd (gechipt). Een deel van het restant (buitenland) zal in 2016 gechipt en geregistreerd worden. Van de geregi-
respectievelijk sport. In 2015 zijn 49 merries Preferent geworden. Maar liefst tien merries kregen het Prestatiepredicaat toegekend.
streerde veulens is 92% geregistreerd in het hoofdregister. In de bijboeken werden de volgende aantallen geregistreerd: Bijboek I: 53; Bijboek II: 134; D-boek: 5. Het aantal registraties van nakomelingen door Duitse stamboeken geregistreerde Friese hengsten is de 6
Phryso bijlage mei 2016
7
BIJLAGE JAARVERSLAG 2015
4.11 Hengstenbestand
Het gaat om de volgende merries: PRESTATIEMERRIES
Jikkelien v.d. Hofstad Annegje van Meslans Berndien Els F.T. Rinny Lutske M. Tinneke van ‘t Riet Oedske Tjipkje Maaike Jauwkje V.
In 2015 zijn de hengsten Folkert 353, Alert 475, Brandus 345 en Mintse 384 overleden. Ster Sport Prest Stb Pref Prest Kroon Sport Prest Kroon Sport Prest Pref Ster Prest Model Pref Prest Stb Pref Prest Stb Prest Ster Sport Pref Prest Ster Prest
Sjaard 320 Feitse 293 Gerlof 294 Fabe 348 Djurre 284 Nammen 308 Brandus 345 Tamme 276 Anton 343 Oltman 317
F. Algra, Oudega L. Haytema, Wons J.J. Mulder, Eexterzandvoort Fam. Tjeerdsma, Drogeham F. van der Veen, Suameer J. Pragt, De Wilgen A. Diers-Schäfer, Vaals G.H. Hof, Noord-Sleen R.S. Visser, Burdaard B. Veenstra, Lucaswolde
4.8 Verrichtingsonderzoeken
De hengsten Anton 343 en Folkert 353 zijn in 2015 Preferent verklaard.
4.12 Jurybeleid In het kader van het jurybeleid hebben er verschillende scholings- en uniformeringsdagen plaatsgevonden. Deze dagen worden georganiseerd onder leiding van de inspectie.
5. Sport
Het ontwikkelen van het Friese paard in de sport is één van de kerntaken van het KFPS. Steeds meer Friese paarden worden uitgebracht in de basissport in de diverse disciplines. Daarnaast komen er ook steeds meer Friese paarden in de Subtop dressuur in actie.
Het KFPS kent drie soorten verrichtingsonderzoeken, welke informatie geven over de sportaanleg van jonge paarden: het Centraal Onderzoek, de ABFP-test en de IBOP-test. De beoordelingsresultaten uit verrichtingsonderzoeken spelen een belangrijke rol in het fokprogramma, bij de selectie van hengsten en bij het toekennen van predicaten.
Zowel in de basissport als de nationale sport verschijnen meer en meer Friese paarden op de nationale kampioenschappen.
5.1 Sportpredicaten In 2015 zijn de volgende Sportpredicaten behaald:
4.8.1 ABFP-testen Aan ABFP-testen kunnen hengsten, ruinen en merries deelnemen vanaf driejarige leeftijd. Tijdens een ABFP-test worden paarden gedurende een periode van 7 weken getraind als rij- en aangespannen paard en tevens in beide disciplines beoordeeld. De beoorde-
Dressuur: 78 Mennen dressuur: 22 Mennen samengesteld: 1 Tuigen: 1
lingsgegevens spelen een rol bij de definitieve Kroon- en Modelverklaring. Het grootste deel van de ABFP-testen wordt uitgevoerd in
5.2 Pavo Fryso Bokaal
het kader van het nakomelingenonderzoek van goedgekeurde hengsten. In het nakomelingenonderzoek worden van iedere hengst in
In 2014 werd er een start gemaakt met de vernieuwde versie van de rubrieken Jonge Friese Paarden met Tuigaanleg en Dressuuraanleg,
diens zesde dekseizoen 20 nakomelingen getest. In 2015 zijn 158 ABFP-testen uitgevoerd. De testen vinden plaats bij WB-Stables in
onder de naam Pavo Fryso Bokaal. Dit heeft in 2015 een vervolg gekregen en is uitgebreid met een rubriek menaanleg. Op de diverse
Warga. In de Verenigde Staten zijn 10 ABFP-testen uitgevoerd.
fokdagen vonden voorselecties plaats. Paarden met een score van minimaal 65% plaatsten zich voor de finale, die gehouden werd tijdens de Centrale Keuring in Drachten. De beste finalepaarden in de dressuur werden overgereden door de gastjuryleden Benjamin Maljaars en
4.8.2 IBOP-testen
Joyce Heuitink. Zij voorzagen de paarden van punten. De selectiewedstrijden werden beoordeeld door Aat van Essen, Monica Drohm en
Voor een IBOP-test kunnen hengsten, ruinen en merries aangemeld worden vanaf 4 jaar. Paarden kunnen beoordeeld worden in de
Mascha Reijs. De wedstrijden zijn open voor paarden van 4, 5 en 6 jaar, geregistreerd bij het KFPS. Er zijn vier dressuurrubrieken: vierja-
disciplines rijpaard, menpaard of tuigpaard. De resultaten spelen een belangrijke rol bij het definitief toekennen van het Kroon- of
rige merries, vijf- en zesjarige merries, vierjarige ruinen/hengsten en vijf- en zesjarige ruinen/hengsten. Bij de tuigaanleg gaat het om
Modelpredicaat. Hiervoor moet (net als bij de ABFP-test) een puntentotaal gehaald worden van 77 punten met gemiddeld een 7 voor
twee rubrieken: ruinen/hengsten en merries. Dekhengsten hebben in deze vernieuwde rubrieken weer toegang, in zowel de dressuur- als
de basisgangen. In 2015 zijn 253 IBOP-proeven uitgevoerd: 210 rijproeven, 40 menproeven en 3 tuigproeven.
de tuigaanleg. De organisatie van de selectiewedstrijden is in handen van het bestuur van de organiserende fokvereniging. Deelnemende landen zijn Nederland, Duitsland en België. Voor de menaanleg zijn er geen voorselecties. Deze rubriek is verreden tijdens de Centrale
4.9 Centraal Onderzoek
Keuring. De uitslagen van deze competitie staan onder punt 6.2 in dit Jaarverslag en onder Evenementen (Centrale Keuring) op de website.
Sinds 2013 is er alleen nog een najaarsonderzoek. Het in 2012 gestarte voorbereidingstraject, bestaande uit drie instructiedagen, heeft op basis van een positieve evaluatie, een vervolg gekregen. Onder leiding van de nieuwe trainingsleider Koos Naber en Johan
5.3 Competities
Hamminga worden de trainers van de hengsten geïnstrueerd ten aanzien van de meest optimale voorbereiding. Een wijziging werd in
Voor Friese paarden worden er door het jaar heen diverse competities georganiseerd. Onderstaand een verslag van de grootste competities.
2013 doorgevoerd, namelijk dat de inzender van de hengsten van de jury het advies kreeg om wel of niet van start te gaan in het verrichtingsonderzoek. Dit heeft in 2014 en 2015 een vervolg gekregen. In het najaarsonderzoek van 2015 zijn uiteindelijk 20
De Grasdijk KFPS kampioenschap dressuur
hengsten van start gegaan, waarvan er 6 zijn ingeschreven in het stamboekregister: Erryt 488 (Meinse 439 x Sytse 385), Eise 489
Jaarlijks wordt er voor Friese paarden een landelijk dressuurkampioenschap gehouden. Tot en met 2014 was Post Kogeko de vaste
(Maurits 437 x Olof 315), Meinte 490 (Beart 411 x Anton 343), Markus 491 (Maurits 437 x Onne 376), Nane 492 (Wimer 461 x
hoofdsponsor. Met ingang van 2015 is recreatiepark De Grasdijk uit Nederweert de nieuwe hoofdsponsor. Het evenement heet vanaf
Brandus 345) en Omer 493 (Gjalt 426 x Karst 362). Via het Verkort Onderzoek is Walt 487 (Gjalt 426 x Ulke 338) ingeschreven in het
die tijd ‘De Grasdijk KFPS kampioenschap dressuur’. Via verschillende voorselectiewedstrijden, georganiseerd door de fokverenigin-
stamboekregister. Het Centraal Onderzoek in de VS bij DG-Bar Ranch in California ging in 2015 van start met twee hengsten. Eentje
gen, vindt er een kwalificatie plaats. De beste combinaties uit de diverse klassen, zijn startgerechtigd in de finale die eind september
daarvan legde de test met een uitstekende cijferlijst af en werd in het stamboek ingeschreven: Julius 486 (Norbert 444 x Beart 411).
in Kootwijk wordt gehouden. Voor landelijk niveau (B t/m ZZ-Licht) tot en met de Subtop zijn rubrieken uitgeschreven. Net als in 2014 was er ook in 2015 een wedstrijd voor viertallen uitgeschreven tijdens de finaledag in Kootwijk. Naast het te behalen kampioen-
4.10 Nakomelingenonderzoek
schap zijn er diverse ereprijzen te verdienen in de finale.
In 2015 hebben 5 hengsten het nakomelingenonderzoek afgerond. Alle 5 hengsten behouden hun dekvergunning. Het nakomelingen-
De kampioenen:
onderzoek bestaat uit gegevens uit de nakomelingenregistratie, de keuringsresultaten en de resultaten van de 20 geteste nakomelin-
Klasse B: Demi van Nuys met Goedele van de Demro Stables (Pier 448), Klasse L1: Puck Wilmink met Jildau Wytske fan de Brinkhof
gen in de ABFP-test. In de ABFP-test wordt de sportaanleg vastgesteld en het karakter van de nakomelingen.
(Norbert 444), Klasse L2: Margriet Koopmans-Wiersma met Ide K.W. (Maurits 437), Klasse M1: Marijke Folmer met Hette 481 (Norbert 444),
Hengst Afstamming Take 455* Tymon 456 Uldrik 457 Uwe 458* Tonjes 459* Tjalbert 460 Thorben 466
Jakob 302 x Oltman 317 Andries 415 x Leffert 306 Dries 421 x Tsjerk 328 Beart 411 x Bonne 341 Anton 343 x Ulke 338 Beart 411 x Ulke 338 Ielke 382 x Sape 381
Fokwaarde Fokwaarde exterieur sportaanleg 99 101 105 103 104 106 107
105 103 104 104 101 102 100
* Op wacht. Hebben aan het eind van het zesde dekseizoen niet voldaan aan de reglementaire eis van het nakomelingenonderzoek. De in 2014 voorlopig goedgekeurde hengst Sake 449 werd in 2015 opnieuw beoordeeld. Dit betekende voor hem definitieve goedkeuring. 8
Phryso bijlage mei 2016
Klasse M2: Esther Liano met Thijs (Beart 411), Klasse Z1: Annette Verbeek met Cirsten (Tietse 428), Klasse Z2: Peter Spahn met Djorn van de Demro Stables (Jorn 430), Klasse ZZ-Licht: Joyce Haaijer met Tialda H. (Jasper 366). www.dressuurkampioenschapfrieschpaard.nl KFPS Indoorcompetitie 2014-2015 In de disciplines dressuur en mennen wordt er in de winterperiode de KFPS Indoorcompetitie gehouden voor ruiters, amazones en menners met Friese paarden. Sinds 2013 wordt deze competitie mede mogelijk gemaakt door Stoeterij Bommelsteyn uit Joure en De Nieuwe Heuvel te Lunteren. Voor het eerst waren er in het seizoen 2014/2015 selectiewedstrijden in geheel Nederland. De finale van deze competitie vindt plaats in het vroege voorjaar, meestal eind februari of begin maart, in manege De Caprilli in Sonnega. De menners strijden om de Tinnen Menner en de dressuurruiters om de Zilveren Zweep (2). In 2015 ging de Tinnen Menner naar Udo de Haan met Christiaan P.J. (Andries 415), die kampioen was in de klasse Z. Chaline Hensen won de Zilveren Zweep in de lagere klassen 9
BIJLAGE JAARVERSLAG 2015
met Femmie fan S. (Onne 376). Zij waren kampioen in de L1. Harmina Holwerda was met Franke P.J. (Beart 411) kampioen in de M2 en
6.1.5 Fokker van het Jaar
kreeg de Zilveren Zweep in de hogere klassen uitgereikt. www.kfps-indoorcompetitie.nl
De titel Fokker van het Jaar werd voor de derde keer uitgereikt op de Hengstenkeuring. Deze eer ging dit keer voor het eerst de grens over. Marlise Botes uit het Zuid-Afrikaanse Zwavelpoort kreeg de versierselen behorende bij de titel uitgereikt door Roelof Bos, namens de twaalf
KFPS Outdoor Mencompetitie
fokverenigingen in Nederland. Marlise Botes runt in Zuid-Afrika Doorndraai Friesian Stud. Het afgelopen jaar bracht ze negen hengstveulens
In 2007 is de KFPS Outdoor Mencompetitie in het leven geroepen. Deze bestaat uit een zestal menwedstrijden in de maanden juni,
ter keuring, waarvan er eentje een eerste premie kreeg en acht een tweede. Van de zes merrieveulens behaalden er twee een eerste premie
juli en augustus. Er wordt gereden in de mendressuur klassen BB, B, L, M, Z en ZZ in enkel- en tweespan. Voor de kampioenen zijn er
en vier een tweede. Vier hengsten uit haar fokkerij werden Ster verklaard. Van de zes merries uit haar fokkerij die Ster werden, behaalde er
mooie staatsiedekens. Daarnaast zijn er KFPS-medailles en er wordt tevens een overall winnaar uitgeroepen. In 2015 besloot de
eentje dat predicaat met een eerste premie. Verder kreeg een Kroonmerrie, gefokt door Botes, een eerste premie en fokte ze een Sterruin.
organisatie een samenwerking aan te gaan met de organisatie van de KFPS Indoorcompetitie en samen verder te gaan onder de naam KFPS Sportcompetitie. Na een zestal selectiewedstrijden, was de finale dit keer tijdens het Concours Hippique in Rijs.
6.1.6 Keuring stamboekhengsten
De kampioenen:
In 2014 begon het programma op de zaterdag voor het eerst eens niet met de oudste generatie hengsten. Deze lijn is in 2015
Klasse BB: Joke de Jong met Marit H. (Tsjerk 328), Klasse B: Tineke Hettinga met Theunie Hotske H. (Arjen 417), Klasse L: Chantal
voortgezet en opnieuw bleek dit een succes. De ‘oudjes’ kregen voldoende tijd om zich optimaal te presenteren, wat ronduit werd
Hekkert met Femke (Jasper 366), Klasse M: Nienke Schrale met Bommelsteyn’s Gouddame (Onne 376), Klasse Z: Ria Hettinga met
gewaardeerd door het talrijk aanwezige publiek. Naast de reeds goedgekeurde hengsten, die een gooi deden naar een ticket voor de
Tynke Nynke H. (Brend 413), Klasse ZZ: Nienke Schrale met Bommelsteyn’s Tseard (Wisse 408). www.outdoormencompetitie.nl
kampioenskeuring, werden ook de voor het Centraal Onderzoek aangewezen hengsten in twee groepen gepresenteerd. Juryvoorzitter Bauke de Boer lichtte ze alle kort toe en de fokkers en eigenaren werden in het zonnetje gezet. Tussendoor vonden de verkiezingen
6. Evenementen
Paard van het Jaar en Fokker van het Jaar plaats en werden de hengsten Heinse 354, Fabe 348 en Beart 411 gehuldigd vanwege hun behaalde Preferentschap. Heinse 354 is helaas niet meer in leven, de overige twee waren beide aanwezig en werden bij de huldiging betrokken, net als enkele van hun nakomelingen. Ook Pieter Tuinman werd in het zonnetje gezet. Hij heeft eind november 2014
Het KFPS organiseert jaarlijks een groot aantal keuringen, waarvan twee een hoogtepunt vormen in de totale keuringskalender. Jaarlijks
afscheid genomen als bestuurslid van het KFPS. Tuinman kreeg de gouden KFPS-speld uitgereikt.
trekken deze meerdaagse evenementen, de Centrale Keuring en de Hengstenkeuring, vele duizenden bezoekers uit binnen- en buitenland.
De keuring werd afgesloten met het aanwijzen van de kampioenen. Bij de oudere hengsten maakte Jasper 366 veel indruk, maakte
6.1 Hengstenkeuring 2015 6.1.1 Keuring jonge hengsten
deel uit van de laatste vier, maar moest toen alsnog de baan verlaten net als Mewes 438. Wederom bleek Norbert 444 de sterkste. Tsjalle 454 mocht opstellen als reservekampioen. In de strijd om de titel bij de jonge hengsten was er even een korte verwarring toen de jury per ongeluk de verkeerde kampioen aanwees. Tsjalle 454-zoon Jehannes 484 kreeg uiteindelijk het kampioenslint omgehangen. De reservetitel was voorbehouden aan Norbert 444-zoon Hessel 480. Twee vaders met hun zonen streden vervolgens om het
De Tweede Bezichtiging van de jonge hengsten vond plaats op donderdag 8 januari. Uit de 99 hengsten die in Drachten tijdens de
algemeen kampioenschap, waarbij er weer een oorverdovend lawaai vanaf de tribune kwam ter aanmoediging. De meeste indruk in
Eerste Bezichtiging werden aangewezen, mochten na de sperma- en röntgenonderzoeken 76 hengsten zich opmaken voor Leeuwar-
beweging maakte jongeling Jehannes 484, die daarmee de titel kreeg toegekend. Nog maar net goedgekeurd en dan al de beste van
den. Twee hengsten moesten uitwijken naar de nakeuring, zodat er 74 hengsten in de kooi werden gepresenteerd. Daarvan mochten
allemaal! Ook in het reservekampioenschap moesten de vaders wijken voor hun kinderen. Die eer was voor Hessel 480.
er 38 naar de Derde Bezichtiging op de vrijdagmiddag. Uiteindelijk bleven er 29 hengsten over die de felbegeerde uitnodiging kregen voor het Centraal Onderzoek. Hiermee is voldaan aan de wens om meer hengsten aan te wijzen voor het CO, aangezien er in het
6.2 Centrale Keuring
voorbereidingstraject al veel hengsten afvallen.
De Centrale Keuring werd in 2015 weer gehouden in en om het Fries Congres- en Paardencentrum in Drachten. Twee dagen lang was er een
6.1.2 Clinicprogramma
boordevol programma met sport en fokkerij. Vrijdag 11 september werden de veulens, enters, twenters en ruinen op het buitenterrein gekeurd, met tussendoor het Hippiade kampioenschap damesklasse tuigen en het Hippiade kampioenschap tweespannen. Kampioen
Het gevarieerde clinicprogramma tijdens de Hengstenkeuring was opgesteld in samenwerking met studenten van Hogeschool Van
damesklasse werd Leslie Agricola met Feitse G.L. (Aan 416) en bij de tweespannen was de titel voor Pieter Okkema met Ulbe van de Noeste
Hall Larenstein in Wageningen. De clinics vonden plaats in zowel de grote piste en het strodorp als enkele zalen in het WTC-hotel. In
Hoeve (Beart 411) en Noeste Hoeve’s Hylke (Jisse 433). In de binnenpiste kwamen de vier- tot en met zesjarige Stermerries voor de jury in
de grote piste was er opnieuw veel belangstelling voor de interactieve clinic ‘Het beoordelen van het Friese paard in de praktijk’ door
twee banen. Dit ging vooraf door de halve finale Pavo Fryso Bokaal dressuuraanleg. Aan het eind van de middag vond buiten de eerste
Louise Hompe. Deze werd voorafgegaan door een informatieve clinic van Henk Hammers die enkele young riders begeleidde in het
editie van de Pavo Fryso Bokaal menaanleg plaats. Dit werd beoordeeld door Herman Smit en Peter Bonhof.
rijden van een Fries tuigpaard. Peter Spahn gaf inzicht in het trainen van toekomstige Grand Prix-paarden en dr. Carolien Munsters
In de halve finale dressuuraanleg werden de merries beoordeeld door Hanneke Gerritsen en Benjamin Maljaars. De hengsten en ruinen
gaf inzicht in het trainen van het Friese paard door middel van hartslagmeting. In de grote piste werden de clinics afgesloten met een
werden beoordeeld door Willemien Blanken en Joyce Heuitink. Maljaars en Heuitink namen op zaterdagmiddag 12 september plaats in het
vierspanshow, verzorgd door tienvoudig wereldkampioen IJsbrand Chardon. In de diverse zalen werd onder meer uitleg gegeven over
zadel van de zes beste merries en zes beste hengsten en ruinen. Daarbij reed Benjamin Maljaars de hengsten en ruinen en Joyce Heuitink
Flex Chair training, Mind & Body Balance, het Friese tuigpaard in de wedstrijdsport, genomic selection, hoefbeslag bij het Friese
de merries. Beide beoordelingen bij elkaar opgeteld leverde een eindtotaal op, waarna de winnaars bekend werden gemaakt.
dressuurpaard en in het strodorp kon men de dressuursimulator ‘Otto’ uitproberen.
De zaterdagochtend stond vooral in het teken van de keuringen aan de hand. In de middag was er de finale Pavo Fryso Bokaal
6.1.3 Showavond
dressuuraanleg en tuigaanleg. Daarnaast was er de strijd om de Prijs der Besten, die gewonnen werd door Chris fan Wylgster Pragt (Jisse 433) in handen van Jolanda Schreuder. De keuring leverde 56 nieuwe (voorlopig) Kroonmerries en 10 nieuwe Modelmerries op.
Het was moeilijk om de muziektheatershow Faderpaard te evenaren, maar de organisatie van de showavond tijdens de Hengstenkeuring is
De strijd om het algemeen kampioenschap vormde een prachtige afsluiting van een sfeervolle dag. De sterk dravende Modelmerrie
er uitstekend in geslaagd om een aansprekend avondvullend programma neer te zetten. Het WTC Expo was op de vrijdagavond compleet
Wealtsje A. (Teeuwis 389) werd uitgeroepen tot algemeen kampioen. Een prachtige afsluiting van het keuringsseizoen in Nederland.
uitverkocht en mensen stonden te dringen om binnen te komen. Bezoekers kregen een indruk van de diverse disciplines rondom het
In de volle breedte was er sprake van een uitstekende kwaliteit.
Friese paard. Diverse acts passeerden de revue: de Friese tuigpaardrijders, carrouselgroep Phaïdra, zanger/ruiter Gerrit Breteler en Mintsje de Boer, Horse in a Bubble (Esther Liano), tandemrijder Jolanda Schreuder, zesspan o.l.v. Susan Bouwman, Joey uit de musical War Horse en
Overzicht kampioenen Centrale Keuring 2015
een kür op muziek van Cheré Burger met Anders 451 live begeleid door pianist Wibi Soerjadi. Rode draad door het programma vormde de
Kampioen hengstveulens:
Waie fan Friesburg (Wimer 461 x Tjalbert 460) van W.P. Elsinga en A.J. Roos, Nijeholtpade
jeugdige Erica Matherly die graag een paard wil, maar daar wel even voor heeft moeten zeuren.
Reservekampioen hengstveulens:
Wouter van Schäfer (Hette 481 x Brandus 345) van J.M. Schäfer, Zwolle
Kampioen merrieveulens:
Wonder van de Meikade (Epke 474 x Maurus 441) van W.E. Lokhorst, Ederveen
Reservekampioen merrieveulens:
Wendy M. v.d. Slothoeve (Fonger 478 x Heinse 354) van C.J. Breimer, Bantega
De huldiging Paard van het Jaar 2014 vond plaats tijdens het zaterdagprogramma in een volgepakt WTC Expo. Zowel de paardenlief-
Kampioen entermerries:
Valentina fan ‘e Ridderdijk (Alwin 469 x Fridse 423) van T.C. Visser, Lunteren
hebbers als de vakjury was het er unaniem over eens dat deze titel toebehoorde aan Beart 411 van gebroeders Van Manen en Rudy
Reservekampioen entermerries:
Uniek fân Stal Bellefleur (Tsjalle 454 x Beart 411) van S. Frenken, Aalten
Rienstra. Beart 411 was eerder op de dag al in het zonnetje gezet vanwege zijn Preferent-verklaring. Nu mocht hij opnieuw de piste
Kampioen twentermerries:
Rikje T. (Norbert 444 x Beart 411) van A. Thomassen, Lunteren
betreden, samen met zijn fokker Nanne Osinga en de eigenaren.
Reservekampioen twentermerries:
Sanne T.T. (Alwin 469 x Beart 411) van J.J. van der Meulen, Broek-Noord
Algemeen jeugdkampioen:
Rikje T. (Norbert 444 x Beart 411) van A. Thomassen, Lunteren
6.1.4 Paard van het Jaar
10
Phryso bijlage mei 2016
11
BIJLAGE JAARVERSLAG 2015
Reserve jeugdkampioen:
Sanne T.T. (Alwin 469 x Beart 411) van J.J. van der Meulen, Broek-Noord
Kampioen 3-jarige merries:
Maud van Bourboom (Jisse 433 x Leffert 306) van S. Frenken, Aalten
7.1.2 Promotiestand KFPS
Reservekampioen 3-jarige merries:
Odille van Groot Altena (Uldrik 457 x Lolke 371) van P.O. Verweij, Lunteren
In verband met een toename in het online verstrekken van informatie en promotie artikelen is begin 2014 besloten het PR-team in te
Kampioen 4- t/m 6-jarige merries:
Luisa fan ‘e Grupstal (Norbert 444 x Sape 381) van Mirja Hintze, Soltau
zetten op de grotere evenementen als de Hengstenkeuring in Leeuwarden, Centrale Keuring in Drachten en het Horse Event in
Reservekampioen 4- t/m 6-jarige merries: Duulke (Jerke 434 x Teade 392) van Demro Stables, Mierlo Kampioen 7 jaar en oudere merries:
Wealtsje A. (Teeuwis 389 x Jasper 366) van Comb. De Vries, Wieuwerd
Reservekampioen 7 jaar en oudere merries: Antsje fan Ikkerwâld (Gjalt 426 x Ulbert 390) van Anna Guseynova, Moskou
Ermelo. Hiervan is de Hengstenkeuring voor het PR-team het hoogtepunt. Het gehele evenement is een enorme PR voor het Friese paard, maar ook zeker de PR-stand genereert hier een groot deel van de omzet merchandise artikelen. Deze lijn is in 2015 doorgezet.
Algemeen dagkampioen:
Wealtsje A. (Teeuwis 389 x Jasper 366) van Comb. De Vries, Wieuwerd
7.1.3 Royal Friesian Club
Reserve dagkampioen:
Maud van Bourboom (Jisse 433 x Leffert 306) van S. Franken, Aalten
In 2013 is de Royal Friesian Club opgericht. De Royal Friesian Club heeft tot doel om de onderlinge kennisuitwisseling tussen de liefhebbers van het Friese paard te bevorderen. Tweemaal per jaar wordt een netwerk bijeenkomst georganiseerd waarbij zeer wisselende onderwerpen
Kampioenen Pavo Fryso Bokaal met dressuuraanleg 2015
aan de orde komen met als rode draad ‘Het Friese Paard’. De eerste bijeenkomst in 2015 was tijdens de Hengstenkeuring op vrijdag 9
4-jarige hengsten/ruinen
januari. Op 4 november waren de leden van de Royal Friesian Club te gast op Landgoed Cullitsrode van Academy Bartels in Hooge Mierde.
1e plaats
Jarno R. (Wikke 404) van L. en M.T.A. van der Zee, Dwingeloo en gereden door Marrit Reusien
2e plaats
Louke fan de Broekfinne (Tsjalle 454) van Martha van der Meulen, Drachten en gereden door Martha van der Meulen
3e plaats
Klasse v.d. Terpen (Tjalbert 460) van R.J. Rienstra, Wommels en gereden door Miranda Venema
7.2 Communicatie
5- en 6-jarige hengsten/ruinen
7.2.1 Phryso en nieuwsbrieven
1e plaats
Fonger T. fan ‘e Boppelannen (Loadewyk 431) van Heleen de Haas, Buitenpost en gereden door Heleen de Haas
Een team van redactieleden en het KFPS realiseert iedere maand de Nederlandse Phryso en twee digitale nieuwsbrieven. De hoogtepun-
2e plaats
Filou S.B. (Tjalf 443) van S. Minkema en J.J. Schreuder, Frieschepalen en gereden door Leonie Evink
ten uit de Phryso worden in het Engels en Spaans onder de leden van het KFPS verspreidt middels de nieuwsbrieven. Phryso kende in
3e plaats
Haike 482 (Arjen 417) van G.A. Bouma en J.P. Veenstra, Oldeboorn en gereden door Leonie Evink
2015 meerdere specials. Zo is in maart de extra dikke fokkerijspecial uitgekomen en het september-nummer stond in het teken van de
4-jarige merries
‘fokdagen’. Daarnaast zijn er vier bijlages bij Phryso verschenen, te weten: Hengsteninformatie, Jaarverslag en twee keer de Vergaderbij-
1e plaats
Jildau Wytske (Norbert 444) van T. Mulder-Dolsma, Dwingeloo en gereden door Trea Mulder-Dolsma
lage (voorjaar en najaar). Het jaar 2015 begon in januari met de uitgave van een tweetal ‘glossy’s’. Deze eenmalige uitgave ‘The Royal
2e plaats
Lisann van Braukhusen (Tsjalle 454) van Janine Bürger, Geseke en gereden door Clara Schubert
Friesian’ in het Engels en Spaans is bedoeld voor de buitenlandse leden om meer wegwijs te worden in de wereld van het Friese paard.
3e plaats
Lisanne v.d. Olde Mette Moate (Norbert 444) van Helle Fynbo, Juelsminde en gereden door Jean van Deventer
5- en 6-jarige merries
7.2.2 Website
1e plaats
Geartsje fan Bangazathe (Brandus 345) van D.J. Reiding, Terzool en gereden door Thea Dijkstra
Het KFPS communiceert kort het actuele nieuws op de site. Ook staan de uitslagen van de keuringen/testen zo spoedig mogelijk na
2e plaats
Douwina van de Goede Ree (Norbert 444) van A. Postma, Doezum en gereden door Monique van der Meij
de keuring online en wordt dit via twitter kenbaar gemaakt. De site wordt continu bijgehouden met nieuwsberichten en in de agenda
3e plaats
Inger fan Bloemhof (Stendert 447) van F. en J. Bloemhof, Bolsward en gereden door Willemke van der Bij
staan alle evenementen vermeld. Via MijnKFPS (voor leden) kunnen paarden worden aangemeld voor keuringen, veulens worden aangemeld en er is veel paard-informatie beschikbaar. Begin mei 2014 is MijnKFPS geheel gerestyled. Een aantal nieuwe functies zijn
Kampioenen Pavo Fryso Bokaal met aanleg voor de tuigpaardensport 2015
toegevoegd en andere functies verder uitgebreid. Hiermee heeft het KFPS beoogt om nog meer informatie te ontsluiten voor de leden
Hengsten en ruinen
en het werken met MijnKFPS nog meer gebruikersvriendelijk te maken. Later in 2014 is ook de Friese paarden Marktplaats toege-
1e plaats
Jelmer B. (Tsjalle 454) van Fam. Age Okkema, Siegerswoude en gereden door Age Okkema
voegd. Hierop kunnen leden tegen een kleine vergoeding hun paarden te koop aanbieden. De Marktplaats wordt gevuld met gegevens
2e plaats
Hylke fan Fjildsicht (Jisse 433) van P. Okkema, Witmarsum en gereden door Pieter Okkema
uit de KFPS-database, welke de verkoper kan aanvullen met tekst, foto’s en filmpjes. Ook toegevoegd is het videoportaal KFPS-TV. In
3e plaats
Feitse G.L. (Aan 416) van Fetze Schotanus en Leslie Agricola, Sloten en gereden door Leslie Agricola
dit portaal kan beeldmateriaal van onder meer evenementen, verrichtingsonderzoeken en individuele paarden worden opgezocht en afgespeeld. Op de website wordt continu de bibliotheek bijgehouden met daarin de belangrijkste artikelen uit de Phryso. Middels de
Merries 1e plaats
Lieke Francien K. (Reinder 452) van Y. Hoekstra, Kollumerzwaag en gereden door Gaatze Bosma
2e plaats
Jetske van Diphoorn (Norbert 444) van S. en P. van Veenen, Oosterwolde en gereden door Peter van Veenen
3e plaats
Gezina van Lapinenburg (Maurus 441) van J.J.H. en J.P.W. Boot, Hillegom en gereden door Age Okkema
categorieën Algemeen, Fokkerij, Evenementen, Veterinair, Sport en Welzijn zijn artikelen van de laatste vier jaar te raadplegen.
7.2.3 Social media In 2011 is de start gemaakt om nieuwsberichten en evenementen via social media wereldkundig te maken (twitter). In 2012 is hier
Kampioenen Pavo Fryso Bokaal met aanleg voor de mensport 2015
een vervolg aan gegeven door te starten met een eigen Facebook-pagina. Dit medium heeft een enorm bereik en levert vele positieve
Hengsten en ruinen
reacties op, afkomstig van over de gehele wereld. In 2013, maar ook in 2014 en 2015 is dit enorm uitgegroeid. Omdat Facebook een
1e plaats
Floris fan Scheltinga Zathe (Onne 376) van S. Minkema en J.J. Schreuder, Frieschepalen en gereden door Sybren Minkema
zeer internationaal platform is, wordt er in de Engelse taal gecommuniceerd.
2e plaats
Lodewijk van Hilberalti (Maurus 441) van W. en H. Vogelzang, Staphorst en gereden door Susan Bouwman
3e plaats
Franke fan ‘e Cooypleats (Beart 411) van J.C. van der Ark en P. Wijbenga, Oudwoude en gereden door Udo de Haan
Merries
Bijlage I: Geledingen van het KFPS
1e plaats
Hiltsje fan de Gaestdyk (Ulke 338) van G. en L. Wester, Tjerkgaast en gereden door Ria Hettinga
2e plaats
Ingrid van de Egberdina Hoeve (Pier 448) van J.E. en S. Bouwman, Nijeveen en gereden door Susan Bouwman
Het KFPS heeft verschillende geledingen. Er zijn beleidsbepalende organen, adviserende en uitvoerende organen en externe commis-
3e plaats
Heddeke van de Demro Stables (Jorn 430) van Demro Stables, Mierlo en gereden door Udo de Haan
sies. Onderstaand een overzicht van alle commissies en raden die een rol spelen binnen het KFPS. Het algemeen bestuur heeft een
7. Promotie en communicatie
beleidsbepalende functie, de volgende personen hebben zitting in het Algemeen bestuur: ROOSTER VAN AFTREDEN BESTUUR, NAJAARSVERGADERING
BESTUUR KFPS Bert Wassenaar
Amstelveen
Voorzitter
BENOEMD IN
HERKIESBAAR IN
Geralt Pots
Nuis
Vice-voorzitter en secretaris
Pascale Drijfhout
2008
2012
2016
Via de webshop zijn de promotie artikelen van het KFPS online te bestellen. Aan het einde van 2012 is de online verkoop via de
Peter Bazuijnen
Diever
Penningmeester
Bert Wassenaar
2011
2015
2019
webshop gestart. In 2013 en 2014 is deze uitgerold en zijn er diverse artikelen toegevoegd. Begin februari 2015 is de webshop geheel
Detlef Elling
Klötze
Algemeen bestuurslid
Peter Bazuijnen
2012
2016
2020
vernieuwd en in beheer gekomen van de firma Epplejeck uit Drachten. Overal ter wereld kunnen nu online artikelen worden besteld
Pascale Drijfhout
Jistrum
Algemeen bestuurslid
Geralt Pots
2013
2017
2021
Detlef Elling
2014
2018
2022
7.1.1 Webshop en merchandise
en geleverd. Via de button op de site van het KFPS kan kleding, boeken en paardenbenodigdheden bekeken en besteld worden. 12
Phryso bijlage mei 2016
AFTREDEND IN
13
BIJLAGE JAARVERSLAG 2015
Ledenraad De Ledenraad bestaat uit afgevaardigden die uit de regiovergaderingen door de leden zijn gekozen en heeft een controlerende
Fokkerijraad
functie en is bevoegd tot het nemen van beslissingen. De Ledenraad kent twee interne commissies:
De Fokkerijraad adviseert het KFPS-bestuur inzake het fokdoel en het fok- en selectiebeleid binnen het KFPS. De volgende personen
1. Vertrouwenscommissie: heeft tot taak het selecteren van kandidaten voor het vervullen van (komende) vacante plaatsen in het bestuur
hebben zitting in de Fokkerijraad:
2. Financiële commissie: heeft tot taak namens de Ledenraad het doen van onderzoek naar financiële aangelegenheden van het KFPS
Helga Flapper (voorzitter), Hans de Nooij (adviseur), Fer Smit, Frank Houterman, Willem de Boer, Aat Both, Harrie Draaijer (adviseur), Waling Haijtema, Jan van Weperen en Laurens van der Meer.
LEDENRAADSLEDEN, MET HUN EVENTUELE BIJZONDERE FUNCTIES: ROOSTER VAN AFTREDEN FOKKERIJRAAD
REGIO Groningen-Drenthe Combinatie
Mw. J. Heida
J. Meijer
Mw. M. van der Weide-Schoonderbeek
Ta it Bihâld
Y. de Vries Vertrouwenscommissie
Tj. Bosma
P. Kamminga
It Fryske Greidhynder
D.J. Reiding Vertrouwenscommissie
A. Bouma
H. Minkema
It Fryske Hynder
T. Bouma Financiële commissie
R. Bos
Mw. A. Mandemaker
Het Friese Paard Wolvega
Mw. J. Kroes
Mw. H. van Wijncoop
D. Hoekstra
Het Friesche Paard Midden-Nederland
C. Veldjesgraaf
A.R. Zandee
M. Eikelenstam
Het Friesche Paard Twente-Achterhoek
P. Tanck
Mw. M. Slagers-Karnebeek, Vertrouwenscommissie
H. Vloedgraven
Het Friesche Paard Noorden Zuid-Holland
H.H.M. Smit Vertrouwenscommissie
C.W. Star, Financiële Commissie / Voorzitter bijzondere besloten LR vergadering
J. Vriend
Het Friesche Paard Zuid-Nederland
J. Achterhof Vertrouwenscommissie
J.P. Raaijmakers, Financiële Commissie
W. Lucius
Het Friesch Paard Limburg
F.J.M. van den Bogaert
Mw. A. van Kempen-Elberse
HERKIESBAAR IN
AFTREDEND IN
Helga Flapper
BENOEMD IN
NJ 2012
NJ 2016
Frank Houterman
NJ 2012
NJ 2016
Fer Smit
NJ 2014
NJ 2018
Waling Haijtema
VJ 2012
VJ 2016
VJ 2020
Aat Both
NJ 2012
NJ 2016
VJ 2020
Willem de Boer
NJ 2012
NJ 2016
NJ 2020
Jan van Weperen
NJ 2013
NJ 2017
NJ 2021
Laurens van der Meer
NJ 2013
NJ 2017
NJ 2021
De zittingsduur is 4 jaar met een eenmalige herbenoemingsperiode van 4 jaar. Externe commissies Tuchtcommissie: De tuchtcommissie behandelt overtredingen, zoals vastgesteld in het tuchtreglement van het KFPS en bestaat uit de volgende personen: Mr. T.K. Hoogslag, Mr. G.K. Schipmölder en Mr. M.L. Blackstone.
Duitsland
F. Frerichs
Mw. M. van Ingen Schenau
J. Heckmeier
Noord-Amerika & Canada
G. Steenbeek
W. Bron
T. van der Kooi
Overige buitenlanden
M. Larsen
Mw. E. de Boer / Mw. A. de Jager
H. Maes
Plaatsvervangend lid: Mr. A. Roos ROOSTER VAN AFTREDEN TUCHTCOMMISSIE, VOORJAARSVERGADERING BENOEMD IN
HERBENOEMBAAR IN
HERBENOEMBAAR IN
HERBENOEMBAAR IN
WFHO De World Friesian Horse Organisation is het overlegorgaan van het bestuur van het KFPS met de besturen van de buitenlandse
G.K. Schipmölder
2007
2010
2012
2016
vereniging. Het bestuur van de WFHO wordt gevormd door voorzitter en secretaris van het KFPS, de drie buitenlandse Ledenraadsle-
T.K. Hoogslag
2007
2010
2013
2017
den en een afgevaardigde vanuit de Duitse en Noord-Amerikaanse vereniging.
Mw. M.L. Blackstone
2007
2010
2014
2018
De zittingsduur is 3 jaar met een herbenoemingsperiode van 4 jaar. Inspectie, (verrichtings)jury en paspoortconsulenten
Zover wij kunnen bekijken is er niet voorzien in een maximaal aantal termijnen.
Inspectie: Algemene taken zijn het formuleren en het uitvoeren van het keuringsbeleid, dat afgestemd moet zijn op het door de Ledenraad vastgestelde fokdoel en fok- en selectiebeleid als vastgelegd in het reglement stamboekwezen.
Commissie van beroep Het tuchtreglement geeft de mogelijkheid om in beroep te gaan tegen de uitspraak van de tuchtraad bij de commissie van beroep:
Inspectieleden: Bauke de Boer, Nes; Jaap Boersma, Oudega; Harrie Draaijer, Itens; Louise Hompe, Groningen; Fetze Veldstra, Joure
Mr. C.M. Telman, Mr. E.J. Kuiters en Mr. P. Tuinman
Aspirant inspectieleden: Luciel Ellens-Van der Kooi, Nagele; Sabien Zwaga, Nieuwleusen
Plaatsvervangend lid: Mr. K.E. Wielenga
Jury De jury is belast met de uitvoering van het keuringsbeleid. De volgende personen zijn als jurylid verbonden aan het KFPS:
ROOSTER VAN AFTREDEN COMMISSIE VAN BEROEP, VOORJAARSVERGADERING
Ulrike Beissner (Duitsland), Piet Bergsma, Laura Boelens, Annemieke Brak, Jan Hellinx, Jan Hendriks, Gorrit Kuipers, Haike van der
BENOEMD IN
HERBENOEMBAAR IN
HERBENOEMBAAR IN
HERBENOEMBAAR IN
Meulen, Popke van der Meulen, Ester Reen, Jolanda Slootjes, Frans Smits, Willem Sonnema, Corrie Terpstra-v/d Meer, Wil Thijssen,
Mw. C.M. Telman
2007
2010
2012
2016
Jenny Veenstra en Daniëlle van Vliet (aspirant). Gestopt eind 2015: Ed Pouw.
E.J. Kuiters
2007
2010
2013
2017
Verrichtingsjury De verrichtingsjury is belast met de jurering van de ABFP- en IBOP-testen. De verrichtingsjury bestaat uit Reitze
P. Tuinman
2014
2017
2021
2025
Faber, Herman Smit, Gerard Vermunt, Haike van der Meulen en Nella Bijlsma.
De zittingsduur is 3 jaar met een herbenoemingsperiode van 4 jaar.
Paspoortconsulenten Het team paspoortconsulenten is belast met de uitvoering van het I&R reglement van het KFPS. Het team
Zover wij kunnen bekijken is er niet voorzien in een maximaal aantal termijnen.
bestaat uit Jaap van der Meulen (coördinator), Reitze Faber, Lammert Jager, Doede de Jong, Eppie de Jong, Geert de Jong, Obe Mous, Marten de Vries en Emiel Verwey.
College van appèl
Sportraad De Sportraad adviseert het KFPS-bestuur inzake het sportdoel en sportbeleid binnen het KFPS. De Sportraad bestaat uit:
Heeft tot taak namens de Ledenraad het behandelen van een uitspraak over een door een lid gedaan beroep tegen een besluit van het
Oene Bosma (voorzitter), Richard Rademaker de Ridder, Merel Groen, Udo de Haan, Maaike Teekens en Martsje Bergsma.
bestuur. Mr. O.F. Brouwer, Mr. J.W. Oosten en J. Bakker Plaatsvervangend lid: A.A.M. Schut en H. van Dieren
ROOSTER VAN AFTREDEN SPORTRAAD
BENOEMD IN
HERKIESBAAR IN
AFTREDEND IN
Merel Groen
2010
NJ 2014
NJ 2018
Klachtenadviescommissie
Oene Bosma
VJ 2012
VJ 2016
VJ 2020
Richard Rademaker de Ridder
NJ 2012
VJ 2016
Deze is ingesteld om het bestuur te adviseren inzake schriftelijk ingediende klachten over gedragingen van het bestuur, com-
Udo de Haan
NJ 2013
NJ 2021
NJ 2017
missies, functionarissen, directie en overige werknemers van het KFPS, e.e.a. als bedoeld in de door het bestuur vastgestelde
Martsje Bergsma
NJ 2014
NJ 2018
NJ 2022
klachtenprocedure KFPS.
Maaike Teekens
NJ 2014
NJ 2018
NJ 2022
Mr. L.H. Haarsma, P. Hoekstra, A. Holtrop, T.H. de Jager, J. Kiestra en Mr. W. Sleijfer.
De zittingsduur is 4 jaar met een eenmalige herbenoemingsperiode van 4 jaar. 14
Phryso bijlage mei 2016
15