Editie: Juni 2012
Signaleren en doorbreken: Zinvol en gevarieerd congres
Een goede opkomst bij het congres ‘Signaleren en doorbreken’ zorgt voor een succesvolle middag. Met drie gevarieerde sprekers, geïnteresseerde genodigden en een betrokken dagvoorzitter kijkt de organisatie terug op een zinvol symposium.
Foto impressie van het congres
Graag tonen wij u een selectief foto-overzicht van het congres "Signaleren en doorbreken".
Interviews
In de nieuwsbrieven van Steunpunt Huiselijk Geweld Zeeland is te lezen hoe instellingen de meldcode invoeren. In de vorige nieuwsbrief vertelde de directeur van de Vrije School Zeeland hoe zij de wet binnen haar organisatie eigen heeft gemaakt. In deze nieuwsbrief twee andere organisaties aan het woord. Los van elkaar maken ze duidelijk dat het stappenplan van de meldcode een helder, doch pienter uitgedacht concept is. En voor iedereen inzetbaar. Interview SMWO: "Loop niet weg van de verantwoording"
Interview Juvent: "Tijd is ervaring"
Vooraankondiging voorlichtingsbijeenkomsten
Binnenkort komen er in de provincie Zeeland voorlichtingbijeenkomsten over de Wet meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling.
Fotomateriaal: © Dennis van Overbeeke
Download deze Nieuwsbrief
Bekijk de eerder verschenen Nieuwsbrieven
als PDF document
Zinvol en gevarieerd congres Ruim zestig personen zijn afgelopen 7 mei aanwezig in de filmzaal Abdij in Middelburg. Ze worden geïnformeerd over de Wet meldcode en zijn aanwezig bij de start van de lancering: ‘de Zeeuwse ondersteuningscampagne’. Dagvoorzitter Eric Sulkers leidt de middag in goede banen. Hij is kinderarts en vertrouwensarts. Bovendien is Sulkers één van de grondleggers van Signs of Safety in Zeeland. Door zijn kennis weet hij goed in te spelen op kritische en actuele vragen vanuit de zaal. De opening is voor gedeputeerde George van Heukelom. Hij stipt de huidige instabiele situatie aan in de Tweede Kamer. Door het vallen van het kabinet is het nog niet bekend wanneer de Wet meldcode definitief in gaat. Van Heukelom bepleit de wet ten zeerste. Hij volgt de ontwikkelingen en noemt daarbij onder andere het doorbreken van het beroepsgeheim voor professionals. De gedeputeerde geeft aan te schrikken van de grote aantallen meldingen huiselijk geweld die het kleine Zeeland nu al kent. De investering in Signs of Safety en de daarbij behorende ontwikkelingen ziet hij als een pre voor de provincie.
Positief effect
Na de opening spreekt Claire Hostmann, beleidsmedewerker bij het ministerie van VWS. Ze gaat in op de totstandkoming van de Wet meldcode en legt uit wat de wet inhoudt. Hostmann benadrukt dat de meldcode geen meldplicht is, maar een houvast voor een miljoen professionals die werken in zorg, welzijn en onderwijs. Ze laat in haar presentatie het positieve effect van de meldcode zien. Al in 2008 is er een opzet gemaakt van het stappenplan, waar de meldcode uit bestaat. In de praktijk blijkt dat er met dit stappenplan drie keer zo vaak een melding huiselijk geweld wordt gedaan dan voorheen zonder stappenplan. Hostmann geeft aan dat instanties en organisaties die de meldcode dienen in te voeren, zelf voor interne scholing moeten zorgen. Zij zullen dit vanuit eigen verantwoording, financiering en investering moeten doen. Enkele voorbeelden die Hostmann geeft op het gebied van scholing zijn landelijke toolkits, trainingen en communicatiemiddelen.
Scholingsaanbod
Edith Geurts, inhoudsdeskundige kindermishandeling en huiselijk geweld bij ‘The Next Page’, is de volgende spreker. The Next Page is gespecialiseerd in scholingsaanbod via e-learning. Geurts belicht in een presentatie het cursusaanbod ‘Implementeren van de meldcode’. Deze online cursus is praktijkgericht en voorzien in maatwerk voor specifieke beroepsgroepen. In het cursusmateriaal zitten veel oefenmogelijkheden met realistische videocasuïstiek. Sterke zet van The Next Page is de lage kosten per module. Voor alle aanwezigen een bijzondere bijkomstigheid van hun congresbezoek: zij ontvangen vandaag een voucher voor een gratis cursus ‘Implementeren van de meldcode’.
Ouderen
Na een korte pauze neemt mrs. Linda Tapper van Daybreak Family Group
Conferences uit Winchester de microfoon over. Zij vertelt over haar ruime ervaring met signaleren en bestrijden van geweld bij kwetsbare ouderen. Haar lezing is in het Engels. Voor de gasten even omschakelen, maar Tapper spreekt rustig en duidelijk en komt met levendige casussen.
Het grote verschil is dat er voor kinderen beslist moet worden, bijvoorbeeld over het ingrijpen. Bij ouderen kan dat niet. Ouderen die de mishandeling niet willen (h)erkennen en vanuit een bepaalde loyaliteit zwijgen, zijn niet zomaar uit de onaangename situatie te halen. Hier wordt gevraagd om een andere aanpak. Tapper belicht ook de mishandeling in de vorm van financiële uitbuiting. Kinderen die ‘alvast’ een deel van de erfenis opeisen, of door machtiging en toegang tot een bankpas geld van de rekening kunnen halen. Een derde voorbeeld is het feit dat, als een partner al jaren in een huiselijk geweldsituatie zit, dat ook op oudere leeftijd ondergaat. Huiselijk geweld gaat niet zomaar over. Wordt er in tientallen jaren niets aan gedaan, dan gaat het op bejaarde leeftijd gewoon door. Tapper verzekert dat de mishandelde oudere kwetsbaar is. Maar ook de pleger. Door de focus niet alleen op de oudere te leggen, maar ook op de pleger, worden problemen die de mishandeling veroorzaken, aangepakt en kan via die weg de mishandeling worden gestopt.
Verantwoording Wethouder Marin de Zwarte sluit uiteindelijk het formele gedeelte van het congres af. Hij vraagt gemeenten hun verantwoording te nemen en aan de slag te gaan met de meldcode en het bijbehorende protocol. De wethouder noemt hierbij de brochure ‘Signaleren en doorbreken’, die speciaal voor Zeeland gemaakt is en herinnert de aanwezigen aan de regiobijeenkomsten die binnenkort georganiseerd worden in Zeeland. Met de woorden: “Signaleer en doorbreek voor een betere leefbaarheid”, besluit De Zwarte het congres en onderstreept hiermee de illustratie die het publiek op het beeldscherm ziet. Bekijk de fotopagina van het congres Informatie Alles over de Wet meldcode: www.meldcode.nl Informatie over e-learning bij The Next Page: www.thenextpage.nl Interesse in de presentatie van mrs. Linda Tapper? Download deze dan hier
Foto's van het congres 'Signaleren en doorbreken'
"Loop niet weg van de verantwoording" SMWO heeft meerdere werksoorten. Voor het ene is de invoering van de meldcode verplicht, denk hierbij aan maatschappelijk werk. Voor het andere, bijvoorbeeld vrijwilligerswerk, is dat niet verplicht. Hoe gaat SMWO daar mee om? Yvonne van Renswoude kent de scheidslijn als geen ander en vertelt.
Yvonne van Renswoude is kwaliteitsmanager en beleidsmedewerker bij SMWO. Ze is tevens leidinggevende steunpunt mantelzorg/ vrijwilligerswerk binnen deze organisatie.
Yvonne, is de Wet meldcode bij SMWO al ingevoerd?
“Als het gaat om maatschappelijk werk: ja! We werken natuurlijk al jaren met eigen procedures voor signalering en aanpak van huiselijk geweld en kindermishandeling. De komst van de meldcode zorgt ervoor dat we de procedures formeel maken. Een signaal oppakken of een melding doen is niet meer vrijblijvend. We maken nu duidelijk: doe er iets mee! Allemaal vanuit hetzelfde stappenplan.”
En hoe zit het met de andere werksoorten binnen SMWO?
“Zij hebben natuurlijk andere taken en zodoende een andere rol binnen het stappenplan van de meldcode. Neem het werk van breedtesport. Die organiseert sportbuurtwerk, ondersteunt verenigingen en bewegingsonderwijs. Hierbij kun je sport als middel zien in de hulpverlening. Deze welzijnswerkers komen vaak in de wijken en hebben veel contact met ouders. Waar we ons vooral op willen gaan richten binnen de werksoorten van welzijn, is het hebben van aandacht voor het aangaan van moeilijke gesprekken. Dat de werkers leren op een juiste manier hun zorg uit te spreken, bijvoorbeeld naar de ouders. Vanuit betrokkenheid en niet vanuit bemoeienis. Zo leren ze hun vermoeden daadwerkelijk te uiten en dus vanuit openheid een gesprek aan te gaan, waarbij veiligheid van het kind voorop staat. De bedoeling is dat er in iedere situatie opnieuw bekeken wordt: wie gaat met de betrokkenen in gesprek? Is het strategisch dat de welzijnswerker dit doet, of een maatschappelijk werker? Belangrijk blijft dat de welzijnswerkers in ieder geval in staat zijn tot het voeren van moeilijke gesprekken.”
Hoe zien de trainingen met betrekking tot de meldcode eruit?
“Voor algemene kennis over de Wet meldcode lijkt mij het e-learningaanbod van ‘The Next Page’ interessant. Intern richten we ons op het aandacht hebben voor gespreksvoering, want er is hier veel expertise. De maatschappelijk werkers staan niet blanco in de materie. Ik zeg dan ook: maak er gebruik van, weet elkaar te vinden en ga in overleg. Kennisoverdracht is belangrijk, zeker als het gaat om ingewikkelde casussen. Daar speelt maatschappelijk werk uiteraard op in en zo blijft de welzijnswerker met eigen taken bezig.”
SMWO heeft ook vrijwillige zorg onder haar hoede. Voor
vrijwilligers is de invoering van de meldcode niet verplicht. Wat heb je hen te bieden?
“Voor hen geldt dat het belangrijk is dat ze signalen leren herkennen en de hobbel durven nemen om met hun collega-vrijwilligers bespreekbaar te maken wat ze zien en welke route ze kunnen bewandelen om er iets mee te doen. Het steunpunt vrijwilligerswerk als onderdeel van SMWO, biedt professionele ondersteuning. Daar kunnen ze altijd op terugvallen. Ook vrijwilligersorganisaties kunnen een beroep doen op SMWO als ze vragen hebben over signalen die ze oppikken. We gaan kijken of we ook voor hen een soort van deskundigheidsbevordering kunnen opzetten, passend bij hun vraag. Bij iedere werksoort geldt in ieder geval: loop niet weg van de verantwoording die je hebt.” Bekijk de vorige editie van de Nieuwsbrief, met o.a. interviews Over SMWO: SMWO staat voor Stichting Maatschappelijk werk en Welzijn Oosterschelderegio. Afdeling maatschappelijk werk richt zich op het hele Oosterscheldegebied. Alleen Tholen is onderverdeeld bij Bergen op Zoom. Afdeling welzijn is voornamelijk gericht op de gemeente Goes. Vanuit de andere gebieden binnen de Oosterschelderegio vindt steeds meer samenwerking plaats op het gebied van welzijn. Onder welzijn valt o.a. breedtesport, jongerenwerk en vrijwillige zorg. SMWO spreekt over werksoorten. Alle deze werksoorten vindt u terug op. www.smwo.nl
"Tijd is ervaring" Juvent is een organisatie die helemaal toegespitst is op zorg en welzijn van kinderen. Dus is het niet meer dan logisch dat hier een stevig protocol ligt voor aanpak kindermishandeling. Wat kan de komst van de Wet meldcode dan nog toevoegen? Andrea Klap: “Juvent heeft ruim twee jaar geleden de meldcode ingevoerd binnen de eigen organisatie. We hadden daarvoor een protocol genaamd ‘Kindermishandeling en seksuele intimidatie’. Die bevatte veel tekst en formulieren en was daardoor minder overzichtelijk. Toen we hoorden dat de Wet meldcode er aankwam, hebben we het stappenplan van de meldcode naast ons protocol gelegd en de stappen in een stroomschema verwerkt. We hebben zodoende gezorgd voor een inzichtelijk en praktisch protocol.”
Andrea Klap, manager ambulant en pleegzorg.
Dus eigenlijk is er alleen op administratief niveau iets veranderd?
Andrea Klap: “Nee, zeker niet, ook op inhoudelijk niveau. Er is in Zeeland al een jaar of vijf een positieve ontwikkeling gaande op het gebied van aanpak kindermishandeling. We investeren hier al enige tijd in de benaderingswijze van Signs of Safety. Door die investering is er veel veranderd in de benadering van probleemsituaties. Nu de meldcode er ook is, valt alles samen. Ons eigen protocol, de openheid van Signs of Safety en de stappen van de meldcode zorgen met elkaar voor goede resultaten.”
Heleen van Rooijen, werkbegeleider ambulante crisisteam. Daarnaast neemt Heleen deel aan het consultatieteam Kind en Veiligheid en is zij deskundige op het gebied van Signs of Safety.
Kun je daar een concreet voorbeeld bij geven?
Heleen van Rooijen: “Als praktijkvoorbeeld kan ik noemen dat een schoolmaatschappelijk werker voorheen een melding deed, zonder de ouders meteen op de hoogte te stellen. Hulpverleners gingen de situatie onderling bespreken en keken met elkaar wat nodig was om het kind veiligheid te bieden. In een later stadium kwamen de ouders pas in beeld. Nu, met Signs of Safety en de meldcode, leggen we de zorg ook bij ouders veel eerder op tafel. Ouders worden zodoende eerder in het traject betrokken. Het maakt het allemaal transparanter.”
En wat is daarvan de winst?
Heleen van Rooijen: “Je hoort in een vroeg stadium ook het verhaal van de ouders. Dus de situatie van de andere kant. Soms blijken omstandigheden hierdoor genuanceerder te zijn, waardoor de hulp goed kan worden afgestemd. Maar soms komt er ook juist meer boven tafel, dus dat een ingeschatte situatie juist ernstiger blijkt te zijn. Ook dat is alleen maar goed, want ook dan kan er tijdig en op juiste wijze hulp geboden worden.”
De mensen van Juvent zijn vast allemaal getraind in signs of safety en goede gespreksvoeringen. Is extra training nodig?
Andrea Klap: “Niet zozeer extra training, maar waar we intern in investeren is het in gesprek gaan met collega’s onderling. Een werker staat niet alleen in een casus. Hij of zij is wel het aanspreekpunt en maakt het proces door, maar collega’s kunnen meedenken. Als meerdere ogen naar een casus kijken, voorkom je misstappen.”
Was dat voorheen anders?
Heleen van Rooijen: “Ja, voorheen kon je ook bij collega’s terecht, natuurlijk. Maar dan werd er meer gedacht vanuit het geven van advies naar elkaar. Nu kun je bij elkaar terecht om eens goed door te vragen en zorg te delen. Dat werkt prettig.”
Delen jullie die expertise ook met andere instellingen in Zeeland?
Andrea Klap: “We bieden trainingen aan op het gebied van signs of safety en gespreksvoering in het kader van de meldcode. Kinderopvang Walcheren heeft ons gevraagd een training te geven. Andere instellingen kunnen ook een beroep op ons doen. Vergeet niet dat Juvent al lange tijd bezig is, we hebben al zoveel casussen in handen gehad. Je kunt hierin wel zeggen: tijd is ervaring!” Bekijk de vorige editie van de Nieuwsbrief, met o.a. interviews Over Juvent: Juvent biedt jeugdhulp aan kinderen tot 23 jaar. Soms is een uitgebreid behandeltraject nodig. Een andere keer helpt een kleinere oplossing het gezin weer op weg. Het kan gaan om kinderen die te maken hebben met gedragsproblemen, ontwikkelingsstoornissen of problemen van psychiatrische aard. Ook is er hulp voor kinderen met een licht verstandelijke beperking. Juvent werkt intensief samen met andere hulpverlenende instanties en met ruim 500 pleegouders. Met 40 locaties verspreid over heel Zeeland is Juvent een grote aanbieder van jeugdzorg in Zeeland. Meer informatie over Juvent? Check de website
Vooraankondiging voorlichtingsbijeenkomsten Deze bijeenkomsten zijn bedoeld voor managers van Zeeuwse organisaties op wie de Wet meldcode van toepassing is. Het gaat onder andere om managers van basisscholen, bijzonder onderwijs, voortgezet onderwijs, kinderopvang, peuterspeelzalen, georganiseerde gastouderopvang, MEE, welzijnsinstellingen / jongeren- en ouderenwerk en mantelzorg (steunpunten).
Tijdens de bijeenkomsten zal Bureau Jeugdzorg samen met het Steunpunt Huiselijk Geweld Zeeland voorlichting geven over de invoering van de wet. Ook wordt er antwoord gegeven op vragen waar organisaties tegen aan kunnen lopen bij de invoering van de meldcode. Bijvoorbeeld: Weet u wat er van uw organisatie wordt verwacht? Kunnen uw medewerkers signalen van huiselijk geweld herkennen? Kunnen ze wegwijs met het gevoel dat er iets niet in orde is? Betrokkenen ontvangen op korte termijn een uitnodiging met de data en de locaties van de bijeenkomsten.
