HET CONGRES VAN WENEN 1. WAT VOORAFGING ...................................................................................................................1 2. HET CONGRES VAN WENEN.....................................................................................................2 2.1. BESLISSINGEN...................................................................................................................3 2.2. GEVOLGEN..........................................................................................................................6 2.3. BELANG VAN HET CONGRES VAN WENEN.....................................................................7
Dit document behandelt: 3.1. Het Congres van Wenen en de restauratie
Het Congres van Wenen / p.1 van 7 / versie 1
DE INDUSTRIËLE REVOLUTIE 1. DE INDUSTRIËLE REVOLUTIE...................................................................................................1 1.1. DE EERSTE INDUSTRIËLE REVOLUTIE............................................................................1 1.2. DE TWEEDE INDUSTRIËLE REVOLUTIE...........................................................................5 2. GEVOLGEN VAN DE INDUSTRIALISERING..............................................................................6 2.1. ECONOMISCHE GEVOLGEN..............................................................................................6 2.2. SOCIALE GEVOLGEN.........................................................................................................8 3. DE 19DE-EEUWSE SAMENLEVING...........................................................................................9 3.1. DE ARBEIDERS...................................................................................................................9 3.2. DE RIJKE BURGERIJ.........................................................................................................11
Dit document behandelt: 4.1. De industriële maatschappij • Industriële Revolutie • Proletarisering en uitbuiting van de arbeiders 5.1. De cultuur van de burgerelite in de 19de eeuw: • Wonen • Kleding en voeding • Ontspanning • Literatuur en muziek 5.2. De arbeiderscultuur: • Wonen • Kleding en voeding • Ontspanning • Volkshuizen en coöperatieven
De industriële revolutie / p.1 van 12 / versie 1
DE ONTVOOGDING VAN DE ARBEIDERS 1. HET SOCIALISME.......................................................................................................................1 1.1. VERLICHTE VOORLOPERS................................................................................................1 1.2. HET UTOPSICH SOCIALISME............................................................................................2 1.3. DE ARBEIDERSBEWEGING IN GROOT-BRITTANNIË.......................................................3 1.4. HET WETENSCHAPPELIJK SOCIALISME (= MARXISME) ................................................5 1.5. HET REFORMISME...........................................................................................................11 1.6. HET ANARCHISME ...........................................................................................................12 2. DE ARBEIDERSBEWEGING.....................................................................................................13 2.1. DE SOCIALISTISCHE ARBEIDERSBEWEGING...............................................................13 2.2. DE CHRISTELIJKE ARBEIDERSBEWEGING....................................................................15 3. REALISATIES TEN VOORDELE VAN DE ARBEIDERS ...........................................................18 3.1. ALGEMEEN........................................................................................................................18 3.2. BELGIË...............................................................................................................................19 4. HET SOCIALISME VANDAAG...................................................................................................20
Dit document behandelt: 4.2. De ontvoogding van de arbeiders • De ontvoogdingsstrijd van de Belgische arbeidersbeweging • De socialistische en christendemocratische arbeidersbeweging • Belgische politieke realisaties ten voordele van de arbeiders Opgelet: punt 1 (het socialisme) is geen leerstof. Het is nuttig om dit punt goed te lezen om de rest van dit hoofdstuk beter te kunnen plaatsen.
De ontvoogding van de arbeiders / p.1 van 21 / versie 1
DE KOLONISATIE IN DE 19DE EEUW 1. IMPERIALISME............................................................................................................................1 2. SITUATIE IN 1914........................................................................................................................3 3. DE BELGISCHE KOLONISATIE VAN CONGO...........................................................................4 3.1. KONGO VRIJSTAAT............................................................................................................4 3.2. BELGISCH KONGO.............................................................................................................7 Dit document behandelt: 3.3. De overheersing van het westen in de wereld: de kolonisatie in de 19de eeuw
Kolonisatie in de 19de eeuw / p.1 van 8 / versie 1
DE VS IN DE 19DE EEUW 1. ONTSTAAN VAN DE VS .............................................................................................................1 2. UITBREIDING VAN HET GRONDGEBIED..................................................................................2 3. INDIANEN ...................................................................................................................................3 4. DE SECESSIEOORLOG .............................................................................................................4 5. DE VS INTERNATIONAAL ..........................................................................................................5
Dit document behandelt: 3.4. De Verenigde Staten van Amerika in de 19de eeuw: • De expansie van de Verenigde Staten • De Secessieoorlog
De VS in de 19de eeuw / p.1 van 6 / versie 3
DE EERSTE WERELDOORLOG 1. OORZAKEN EN MECHANISMEN................................................................................................1 1.1. DE FRANS-PRUISISCHE OORLOG....................................................................................2 1.2. KOLONIALE CONFLICTEN..................................................................................................2 1.3. DE BALKAN..........................................................................................................................4 1.4. ECONOMISCHE RIVALITEIT...............................................................................................5 1.5. BONDGENOOTSCHAPPEN................................................................................................6 1.6. BEWAPENINGSWEDLOOP EN MILITARISME...................................................................7 1.7. FATALE MISREKENINGEN.................................................................................................8 3. DE AANLEIDING..........................................................................................................................9 4. HET VERLOOP............................................................................................................................9 4.1. HET VON SCHLIEFFEN-PLAN............................................................................................9 4.2. HET EIGENLIJKE VERLOOP.............................................................................................11 4.3. LOOPGRAVENOORLOG...................................................................................................14 5. BELANGRIJKSTE GEVOLGEN VAN DE OORLOG..................................................................15
Dit document behandelt: 3.5. Politieke, militaire en economische spanningen vóór de Eerste Wereldoorlog: • Koloniale conflicten • Balkanoorlogen • Periode van gewapende vrede 3.6. De Eerste Wereldoorlog • oorzaken en verloop • aspecten van de ‘ Groote Oorlog’, nl. werelddimensie van de oorlog en totale oorlog
De Eerste Wereldoorlog / p.1 van 18 / versie 3
HET INTERBELLUM 1. DE VREDESVERDRAGEN NA DE EERSTE WERELDOORLOG...............................................1 1.1. HET VERDRAG VAN VERSAILLES.....................................................................................1 1.2. KIEM VAN DE TWEEDE WERELDOORLOG.......................................................................4 1.3. DE VOLKENBOND...............................................................................................................5 2. EEN STUKJE ECONOMISCHE THEORIE...................................................................................6 2.1. VRIJEMARKTECONOMIE....................................................................................................6 2.2. PLANECONOMIE OF CENTRAAL GELEIDE ECONOMIE..................................................8 2.3. GEMENGDE ECONOMIE.....................................................................................................8 3. DE JAREN TWINTIG..................................................................................................................11 3.1. DE VS.................................................................................................................................11 3.2. EUROPA.............................................................................................................................13 4. DE BEURSCRASH VAN 1929 EN DE GROTE CRISIS.............................................................14 4.1. DE CRASH VAN WALL STREET.......................................................................................14 4.2. DE GROTE DEPRESSIE....................................................................................................15 4.3. DE WERELDWIJDE ECONOMISCHE CRISIS...................................................................16 4.4. AANPAK VAN DE CRISIS IN DE VS..................................................................................18 5. DE OPKOMST VAN HET FASCISME........................................................................................20 5.1. WAT IS FASCISME?..........................................................................................................20 5.2. HET FASCISME IN ITALIË ................................................................................................21 5.3. HET FASCISME IN DUITSLAND........................................................................................25 5.4. ELDERS IN EUROPA.........................................................................................................31 Dit document behandelt: 3.7.Het Interbellum (1918-1939): Europa en de wereld na de Grote Oorlog • Vredesverdragen na de Eerste Wereldoorlog • Hertekening van de kaart van Europa • De VS: beurscrash 1929 en wording van een wereldmacht • Opkomst van uiterst rechts in Europa: Mussolini in Italië en Hitler in Duitsland
Het interbellum / p.1 van 34 / versie 4
DE TWEEDE WERELDOORLOG 1. OORZAKEN.................................................................................................................................1 1.1. JAPAN..................................................................................................................................1 1.2. ITALIË...................................................................................................................................2 1.3. DUITSLAND.........................................................................................................................3 1.4. CONCLUSIE.........................................................................................................................5 2. DE OORLOG................................................................................................................................5 2.1. SCHEMA..............................................................................................................................5 2.2. VAN 1939 TOT 1942............................................................................................................5 2.3. KEERPUNT..........................................................................................................................7 2.4. VAN 1942 TOT 1945..........................................................................................................10 3. KENMERKEN VAN DE TWEEDE WERELDOORLOG..............................................................11 3.1. ALGEMEEN........................................................................................................................11 3.2. BEZETTING........................................................................................................................12 3.3. OORLOGSECONOMIE......................................................................................................14 4. DE ENDLÖSUNG.......................................................................................................................14
Dit document behandelt: 3.8. De Tweede Wereldoorlog • De oorzaken en aanleiding • Het verloop (chronologisch en parallel in tijd en ruimte) • De judeocide en uitroeiing en vervolging van etnische groepen.
Tweede Wereldoorlog / p.1 van 19 / versie 3
DEKOLONISATIE EN NOORD-ZUIDTEGENSTELLING 1. INLEIDING...................................................................................................................................1 2. KAARTEN....................................................................................................................................2 3. OORZAKEN VAN DE DEKOLONISATIE.....................................................................................5 4. ZUIDOOST-AZIË..........................................................................................................................6 5. AFRIKA........................................................................................................................................8 6. VERBAND DEKOLONISATIE EN DERDE WERELD...................................................................9 6.1. TERMINOLOGIE..................................................................................................................9 6.2. VERBAND KOLONISATIE, DEKOLONISATIE EN NOORD-ZUIDPROBLEMATIEK............9 6.3. KENMERKEN VAN ONTWIKKELINGSLANDEN................................................................11 6.4. INDEX VAN DE MENSELIJKE ONTWIKKELING...............................................................11 6.5. DE PROBLEMEN VAN ONTWIKKELINGSLANDEN..........................................................13 6.6. ONTWIKKELINGSHULP - ONTWIKKELINGSSAMENWERKING......................................15
Dit document behandelt: 3.10. De dekolonisatie in Afrika en Azië: oorzaken en evolutie
Dekolonisatie en Noord-Zuidtegenstelling / p.1 van 16 / versie 3
DE KOUDE OORLOG EN DE VAL VAN HET COMMUNISME 1. DE GROTE VREDESCONFERENTIES.......................................................................................2 2. OORZAKEN EN ONTWIKKELING VAN DE KOUDE OORLOG...................................................5 2.1. SITUERING EN VERLOOP..................................................................................................5 2.2. DE BELANGRIJKSTE CONFLICTEN UIT DE KOUDE OORLOG......................................11 3. DE IMPLOSIE VAN HET COMMUNISME..................................................................................13 4. DE GEVOLGEN VAN HET VERDWIJNEN VAN HET COMMUNISME......................................16 4.1. DE SOVJET-UNIE..............................................................................................................16 4.2. DE OOSTBLOKLANDEN....................................................................................................20 4.3. DE REST VAN EUROPA....................................................................................................21 4.4. DE WERELD......................................................................................................................22 5. HET COMMUNISME VANDAAG................................................................................................22
Dit document behandelt: 3.11. De Koude Oorlog • De oorzaken en de ontwikkeling in verschillende fasen • Voorbeelden en spanningen 3.12. Einde van het communisme in Europa • Oorzaken van de implosie van het communisme • Gevolgen van het verdwijnen van het communisme voor Europa en de wereld
De Koude Oorlog en de Val van het Communisme / p.1 van 23 / versie 3
DE VERENIGDE NATIES 1. INLEIDING ..................................................................................................................................1 2. ONTSTAAN .................................................................................................................................2 3. DOELSTELLINGEN EN BEGINSELEN........................................................................................4 4. ORGANISATIE.............................................................................................................................4 4.1. HOOFDORGANEN...............................................................................................................4 4.1.1. Algemene Vergadering (AV)..........................................................................................5 4.1.2. Veiligheidsraad .............................................................................................................6 4.1.3. Secretariaat ..................................................................................................................7 4.1.4. Internationaal Gerechtshof ...........................................................................................8 4.1.5. De economische en Sociale Raad (ECOSOC)..............................................................8 4.1.6. De Trustschapraad........................................................................................................9 4.2. DE VN-FAMILIE VAN ORGANISATIES..............................................................................10 4.2.1. VN-programma’s en -fondsen.....................................................................................10 4.2.2. Gespecialiseerde en andere organisaties....................................................................12 5. VERWEZENLIJKINGEN.............................................................................................................14 5.1. DE MILLENNIUMDOELSTELLINGEN................................................................................14 5.2. DE UNIVERSELE VERKLARING VAN DE RECHTEN VAN DE MENS .............................14 5.3. ANDERE ............................................................................................................................17 6. PROBLEMEN EN KRITIEK........................................................................................................22
Dit document behandelt: 3.9. Internationale samenwerking • De Verenigde Naties: voorloper Volkenbond, oprichting VN, missie, gespecialiseerde organisaties
De VN / p.1 van 23 / versie 4
HET NABIJE OOSTEN: ISRAËL EN DE PALESTIJNSE KWESTIE 1. VOORGESCHIEDENIS................................................................................................................1 2. HET ONTSTAAN VAN DE STAAT ISRAEL.................................................................................3 3. VERZET EN INTERNATIONALE SPANNINGEN.........................................................................5 4. TOEKOMST VAN DE PALESTIJNSE GEBIEDEN.......................................................................9 5. ARABISCHE PARTIJEN TEGEN ISRAËL....................................................................................9
Dit document behandelt: 3.14. Het Nabije Oosten: Israël en de Palestijnse kwestie
Israël en de Palestijnse kwestie / p.1 van 11 / versie 2
GESCHIEDENIS VAN BELGIË 1. HET ONTSTAAN VAN BELGIË....................................................................................................2 1.1. ACHTERGROND .................................................................................................................2 1.2. ONVREDE IN DE BELGISCHE GEBIEDEN.........................................................................2 1.3. DE BELGISCHE REVOLUTIE VAN 1830 EN DE BELGISCHE ONAFHANKELIJKHEID.....3 1.4. DE JONGE BELGISCHE STAAT..........................................................................................4 1.5. DE VLAAMSE BEWEGING (tot 1914)..................................................................................5 2. DE EERSTE WERELDOORLOG...............................................................................................10 2.1. DE BELGISCHE OORLOGSINSPANNINGEN...................................................................10 2.2. BEZET BELGIË..................................................................................................................10 2.3. DE FRONTBEWEGING......................................................................................................11 3. HET INTERBELLUM .................................................................................................................12 3.1. POLITIEK............................................................................................................................12 3.2. SOCIAAL............................................................................................................................12 3.3. DE VLAAMSE BEWEGING ...............................................................................................13 3.4. CRISIS VAN DE DEMOCRATIE.........................................................................................15 4. DE NAOORLOGSE PERIODE...................................................................................................16 4.1. REPRESSIE.......................................................................................................................16 4.2. DE KONINGSKEWESTIE...................................................................................................17 4.3. VERZUILING......................................................................................................................18 5. VAN UNITAIRE NAAR FEDERALE STAAT...............................................................................19 5.1. INLEIDING..........................................................................................................................19 5.2. GROEIENDE TEGENSTELLINGEN IN DE JAREN 50 EN 60............................................20 5.3. VAN UNITAIR NAAR FEDERAAL IN 4 STAPPEN.............................................................21 5.4. DE HUIDIGE STRUCTUUR VAN BELGIË..........................................................................23 5.5. DE FEDERALE STAAT......................................................................................................24 5.6. HET REGIONAAL EN COMMUNAUTAIR NIVEAU............................................................27 5.7. HET PROVINCIAAL NIVEAU.............................................................................................28 5.8. HET GEMEENTELIJK NIVEAU..........................................................................................29 5.9. BELGISCHE POLITIEK......................................................................................................29
Dit document behandelt: 3.2. De Belgische omwenteling en de grondwet van 1831 (liberale revolutie) • De Belgische Revolutie: een revolutie geleid door de Franstalige burgerij • De staatsinrichting: een modelgrondwet voor België, unionisme en partijvorming 3.6. De Eerste Wereldoorlog • België in de Eerste Wereldoorlog: Belgische oorlogsinspanningen / Vlaamse Beweging 3.7. Het Interbellum (1918-1939) • België tijdens het Interbellum: – De politieke evolutie tussen 1918 en 1939 – De Vlaamse Beweging: Vlaamse ontvoogdingsstrijd en verwezenlijkingen 3.13. België: van unitaire staat naar federale structuren • Evolutie naar federale staatsstructuren: bestuurlijke instellingen en hun bevoegdheden in het gefederaliseerde België (na 1993) • Institutionele en politieke vernieuwingen
Geschiedenis van België / p.1 van 35 / versie 4
Voor het deel EU verwijzen we naar een didactisch dossier gemaakt door de EU. Dit dossier is te downloaden via de site.
