EBP: het nemen van beslissingen EBP platform werkgroep Erica Baarends, Ergotherapie Ingrid Driessen en Xandra Gielen, Creatieve Therapie Saskia Duymelinck, Vepleegkunde Jacques Geraets, Fysiotherapie Michelle Lacroix en Jessie Lemmens, Logopedie Patrick Debats en SuzanneThompson, Verloskunde Sandra Beurskens, lector Autonomie en Participatie, Coördinator
Financiering: • Maatwerk • Gezondheid en Zorg • Gezondheid en Techniek
Inhoud infoshop • Gezamenlijke besluitvorming: het concept • De praktijk/ het werkveld • Het onderwijs; uitdagingen en voorbeelden
Gezamenlijke besluitvorming
Definitie EBM/EBP/EBN • Het gewetensvol, expliciet en oordeelkundig toepassen van het huidige beste bewijsmateriaal om beslissingen te nemen bij individuele cliënten in het behandelproces • Waarbij het gaat om het integratie van – (eigen) klinische expertise, – wensen, voorkeuren, verwachtingen cliënt, – het best beschikbare bewijs Sackett et al, 2000
Wetenschappelijk onderzoek
Cliënt (waarden, normen, voorkeur)
Professional (skills, ervaring) en Setting
Beslissing
Kritische professional Cliënt
Evidence
Expert
Diagnostiek
Beslissing
Behandeling
Evalueren
Uitdagingen als kritische professional
Gezamenlijke besluitvorming (shared decision making) als kritische professional is complex in praktische context
Wij vinden het belangrijk om samen een beslissing te nemen over de behandeling
Wij vinden het belangrijk om samen een beslissing te nemen over de behandeling Goed te horen dokter, laten we eens de opties op een rij zetten
Wij vinden het belangrijk om samen een beslissing te nemen over de behandeling Nou, dat lijkt me niet, ik ben heel goed in staat zelf te beslissen wat goed voor me is
Paternalisme
Gezamenlijke Besluitvorming
Geïnformeerde patiënt/cliënt
Wikken en wegen
Professional
Professional en client
Cliënt
Bestluitvorming
Professional
Professional en cliënt
Cliënt
Informatie Transfer
Charles et al, 1999; Weijden van der 2010
Gezamenlijke besluitvorming; concept • 161 definities… • 8 essentiële elementen (Makoul, 2006) – – – – – – –
Definiëring/uitleg gezondheidsprobleem Opties voorleggen Discussie rondom voor- en nadelen (voordelen, risico’s, kosten) Verduidelijken van waarden en voorkeuren van de cliënt Discussie rondom mogelijkheden en self-efficacy van de cliënt Aanbevelingen en kennis voorleggen Nagaan en verduidelijken van de mate waarin cliënt informatie begrijpt – Expliciet een besluit bespreken of maken – Een vervolgafspraak maken
Voorkeursgevoelige beslissingen • Verschillende opties hebben vergelijkbare ‘objectieve ’ effecten • Geen/ beperkte (goede) evidence • Verschillende opties vereisen grote verschillen t.a.v. moeite/ tijd/ kosten, etc.
Voorbeelden uit uw praktijk • Casus uit de praktijk • Thema/ besluit waarin verschillende uitkomsten mogelijk zijn; – Afhankelijk van cliënt – Afhankelijk van therapeut – Afhankelijk van evidence
Belang gezamenlijke besluitvorming • Afname overmaat toepassing discutabele opties • Toename toepassing van relevante opties • Afname van ongewenste variatie in behandelaarpraktijken • Therapietrouw
Légaré, 2010; Weijden van der 2010
De praktijk; status • Niet breed geïmplementeerd – Beperkingen in tijd – Karakteristieken van de cliënt – Karakteristieken van de klinische situatie
• Willen cliënten kiezen?
Légaré, 2008
Methode implementatie Gezamenlijke besluitvorming • • • • •
Educatie (papier en training) Audit en feedback Reminders Coaching cliënten Gebruik maken van keuzehulpen
Légaré 2010
Keuzehulpen • Beschrijving van het specifieke besluit en overzicht opties, inclusief de optie ‘afwachten’ • Beschrijving voor- en nadelen opties • Neutrale beschrijving kansen op uitkomsten • Hulp bij verhelderen, construeren en benoemen van voorkeuren • Stappenplan besluitvorming Weijden van der 2010
Platform Gezondheidszorg
Platform Gezondheidszorg
Implementatie = lastig! • Geen duidelijke conclusies welke interventie het best is; mogelijk belang van training en keuzehulpen
Légaré 2010
HBO onderwijs • Kritische professional – Technische EBP vaardigheden – Klinisch redeneren – Buitenschools leren
• Specifieke aandacht voor gezamenlijke besluitvorming – Trainen
Uitdagingen onderwijs • Beperkt/ geen keuzehulpen voor paramedici • Voorleggen van opties, evidence, kennis en aanbevelingen • Achterhalen van voorkeuren, waarden en mogelijkheden cliënt • Consensus bereiken met cliënt
Casus: Dhr. Klaassen (vergevorderde Parkinson, beginnend dementerend). Hij ligt momenteel erg veel op bed en er is sprake van beginnende decubitus. Hij ligt op standaard seniorenbed. Zijn vrouw (verpleegkundige) is begonnen met wisselligging. Ze vraagt of wisselligging voldoende is of dat een aangepast matras wellicht beter is.
PICO vraag Welke interventie (wisselligging of een aangepast matras) is bij Dhr. Klaassen (vergevorderde Parkinson, beginnend dementerend) beter om decubitus te voorkomen/verminderen. P : vergevorderde Parkinson, beginnende dementie I : wisselligging C : therapeutisch luchtmatras O: voorkómen/verminderen decubitus
Gegeven evidence
Werkmodel voorbereiding
www.zorgvoorbeter.nl/decubitus
www.cbo.nl
www.handywijzer.nl
Voorbereiding bespreken • • • • •
Definitie probleem Behandelopties Voor- en nadelen Evidence; vertalen naar lekentaal Wijze van presenteren van informatie
Trainen gesprek
Nabespreken training • Ervaringen, moeilijkheden en mogelijke oplossingen delen • Implementatie van geleerde in het project/ buitenschools leren
Andere mogelijkheden • Behandelopties bespreken in een workshop met echte reumacliënt, die fictieve casus kent • OPTIONS schaal
Toekomst • Implementatie SDM uitbreiden en verbeteren • Verschillende casussen; simulatiecontacten en echte cliënten • In buitenschools leren
