Format overzicht paragrafen (actiepunten) Actieprogramma Durban Inleiding 1

Format overzicht paragrafen (actiepunten) Actieprogramma Durban

Inleiding

1

Format overzicht paragrafen (actiepunten) Actieprogramma Durban U wordt verzocht dit format digitaal in te vullen voor zover dit de voor u relevante onderwerpen betreft/ u hiervoor verantwoordelijk bent. Tevens dient u het format te voorzien van een voorblad, waarop de gegevens van uw instantie/ organisatie/ departement staan vermeld (zie hierna).

Toelichting format: Reeds gerealiseerd = aangeven of door Nederland al aan het Actiepunt is voldaan. (Bijvoorbeeld in welke wetgeving, of in welk vastgesteld beleid, geratificeerde verdragen of gerealiseerde samenwerkingsverbanden, praktijk). Nog te realiseren = aangeven hoe een actiepunt nog zou kunnen worden gerealiseerd. Onrealiseerbaar = aangeven waarom een actiepunt onrealiseerbaar is. Opmerking: Een aantal Actiepunten hebben niet direct betrekking op Staten doch op de Verenigde Naties, Non- Gouvermentele Organisaties of andere organisaties of instellingen. Deze punten zijn derhalve buiten het format gelaten. In de inleiding en/of conclusies zal evenwel kort en in algemene bewoordingen op (enkele van) deze punten worden ingegaan. De in het format ontbrekende Actiepunten zijn: 1-3, 6-8, 25,41,43,65, 114,116, 148-156, 159, 179, 180, 189, 190, 191b/c, 193-196, 198a, 199, 203, 209, 211, 214, 219 Ten aanzien van het invullen van het format een opmerking over de koptekst. DE KOPTEKST MOET OOK WORDEN INGEVULD!!! Koptekst is thans: Format: NAP-NL (Vul in) Instantie/vakdepartement (onderdeel) (Vul in) Contactpersoon (actiepunten) Actiepunt (*)

Reeds gerealiseerd

Verbeterpunten Nog te realiseren

Onrealiseerbaar

Voorbeeldsituatie 1: Mevr. E. Schramade formuleert een standpunt betreffende de actiepunten 4 – 10 namens het Ministerie van Justitie. Zij werkt bij de directie CIM.

Format overzicht paragrafen (actiepunten) Actieprogramma Durban

Inleiding Format: NAP-NL

Ministerie van Justitie/DCIM Mevr. E. Schramade(4-10)) Actiepunt (*)

Verbeterpunten Reeds gerealiseerd

Nog te realiseren

Onrealiseerbaar

Voorbeeldsituatie 2: meerdere personen van hetzelfde Ministerie/ organisatie leveren een standpunt, zijn contactpersoon bij een specifiek actiepunt. B. Het Ministerie van Justitie levert een standpunt aan vanuit diverse directies. Hierbij zijn verschillende contactpersonen betrokken. De heer Pietersen, DVB behandelt actiepunten 12-15 Mevr. Klaasen, DCIM behandelt actiepunten 20-39 Format: NAP-NL Ministerie van Justitie/DVB-DCIM Hr. Pietersen (4-10), mevr. Klaasen (20 Actiepunt (*)

Verbeterpunten Reeds gerealiseerd

Nog te realiseren

Onrealiseerbaar

VOORBLAD: Instantie/ Ministerie:

Contactpersoon (contactpersonen)

Achtervang:

(eventuele) Toelichting bij het ingevulde Format:

Adresgegevens/ telefoon/ e-mail

2

Format: NAP-NL

(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)

Verbeterpunten

(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)

Actiepunt (*)

Reeds gerealiseerd

Nog te realiseren

II. Slachtoffers van racisme, rassendiscriminatie, vreemdelingenhaat en aanverwante onverdraagzaamheid Afrikanen en personen van Afrikaanse afkomst (4-24) 4. participatie personen Afrikaanse afkomst in maatschappij van herkomst - Politiek - economisch - sociaal - cultureel

De Wet Gelijke Behandeling is gerealiseerd.

Personen van Afrikaanse afkomst zijn nog steeds niet evenredig vertegenwoordigd in de hiernaast genoemde gebieden. Hieraan ligt ten grondslag de vooroordelen en als gevolg daarvan het institutioneel racisme. Als verklaring wordt gegeven dat het aan betrokkenen zelf ligt, of wordt er verwezen naar enkele personen die het wel hebben gemaakt. Wij menen dat in de meeste gevallen die personen niet als voorbeeld kunnen dienen omdat hun referentiekader niet overeenkomt met die van personen van Afrikaanse afkomst. Wij vragen om een fundamentele, dus met een gedegen en serieus onderzoek naar het ontstaan van racisme. Wij zijn bereid binnen dit onderzoek te participeren Actieplan: paragrafen 99 t/m 100, 103 t/m 108, 112 t/m 114 Ieder lid van de samenleving is verplicht de wetten des lands te respecteren. Een aantal van deze wetten is gericht tegen rassendiscriminatie. Nu gebleken is dat de wet, het racisme niet kan voorkomen, wordt de Nederlandse overheid opgeroepen via welke wijze dan ook te zoeken naar de oorzaken van racisme tegen de nakomelingen van Afrikanen in Nederland. Racisme wordt nu slechts bestreden wanneer het zich voor heeft gedaan, via aanmelding en klachtenbureaus. De overheidsinstanties en andere instanties zullen moeten werken aan preventie door antiracisme opvoeding op elk

Onrealiseerbaar

3

Format: NAP-NL


Verbeterpunten


Actiepunt (*)

Reeds gerealiseerd

Nog te realiseren

niveau van de samenleving. De participatie van personen van Afrikaanse afkomst moet daadwerkelijk plaats gaan vinden. Daartoe moet de bestaande uitsluiting op basis van verschillende discriminatie geanalyseerd worden. Er is ondersteuning nodig om politieke partijen etnisch vriendelijker te maken. Effectrapportages dienen ingevoerd te worden om de stand van zaken te toetsen. 5. investeringen reserveren (volks)gezondheid, onderwijs, milieu e.d. in gemeenschappen bestaande uit personen van Afrikaanse afkomst

Met de integrale aanpak van alle doelgroepen is een aanvang gemaakt.

Ingezetenen van Afrikaanse afkomst in Nederland hebben het recht op een evenredige investering in hun gezondheid- en onderwijsbehoeften. De overheid zal erop moeten toezien dat de gangbare stigmatisering door vooroordeel en discriminatie, niet verder de positie van de Nederlanders van Afrikaanse afkomst in onderwijs, (geestelijke) gezondheid en andere maatschappelijke gebieden, afbreekt en zodoende hun achterstand, in vergelijking tot andere Nederlanders vergroot. In het basisonderwijs worden leerlingen van Afrikaanse afkomst te veel gestigmatiseerd als kinderen die niet kunnen leren of niet intelligent zijn. Allocatie van deze leerlingen naar het IVMBO en VMBO verkleint hun kansen om hoger op te komen. Dit type onderwijs herbergt een bovengemiddeld aantal leerlingen van multi-etnische afkomst, waarbij je kan afvragen of dit gezien de behandeling op de scholen te maken heeft met achterstandsonderwijs. Veel leerlingen raken gedemotiveerd, en als gevolg van desinteresse worden zij drop-outs of worden meegezogen in het criminele circuit. Deze doelgroep verdient een eerlijke kans.

Onrealiseerbaar

4

Format: NAP-NL


Verbeterpunten


Actiepunt (*)

Reeds gerealiseerd

Nog te realiseren

De inzet moet dus zijn, investeren in leerkrachten die kennis hebben van interculturele communicatie, die een goed invoelings- of inlevingsvermogen hebben om de leerlingen te kunnen begrijpen en begeleiden. Het invoeren van mensenrechteneducatie in Hboopleidingen in de publieke sector is van belang. Allochtonen leerlingen zijn bovengemiddeld vertegenwoordigd in de laagste vormen van het VO. Dit niet alleen ten gevolge van objectieve criteria, maar ook vooringenomenheid van het onderwijzend personeel speelt hierbij een rol. De inzet van intermediairs kan een positief effect hebben zowel richting leerlingen, hun ouders / opvoeders als ook richting het onderwijzend personeel. De politiek en het ministerie dienen hun verantwoordelijkheden uitdrukkelijk te nemen. Een zich terugtrekkende overheid is niet gewenst. Daar waar de overheid de uitvoering en het toezicht daarop bij anderen wil leggen, zal dit dienen te gebeuren binnen heldere wettelijke kaders.

Er is reeds aandacht voor het genderperspectief. 9. intensiveren publieke acties en beleid ten gunste van vrouwen en jonge mannen van Afrikaanse afkomst

Afrikaanse mannen en vrouwen worden zoals reeds eerder is genoemd op ieder niveau achtergesteld. In de sport worden zij bij goede prestaties als Nederlanders beschouwd en bejubeld. Aan de andere kant worden ze niet geaccepteerd vanwege hun huidskleur, en worden geassocieerd met het stigma van creëren van onveiligheid in de omgeving waar ze zich op dat

Onrealiseerbaar

5

Format: NAP-NL


Verbeterpunten


Actiepunt (*)

Reeds gerealiseerd

Nog te realiseren

moment bevinden. In winkels is de focus op hen. Aanbeveling: Een commissie van Afrikaanse Nederlanders (inclusief de Afrikaanse nazaten in de diaspora) samenstellen en middelen beschikbaar stellen voor het investeren in campagnes voor de beeldvorming (dat mensen met een zwarte huidskleur niet per definitie onveiligheid veroorzaken of dieven zijn. Daaronder kan ook gerekend worden: spots in de media die de beeldvorming van Afrikanen en Afrikaanse nazaten in de diaspora Nederland, voormalige (Suriname) en huidige kolonies op een positieve wijze in beeld brengen). Vanwege het onophoudelijke racisme na de slavernij en het kolonialisme, hebben mannen, vrouwen en kinderen van Afrikaanse afkomst in Nederland, een moeilijker positie ervaren bij het beklimmen van de sociaal economische ladder. De Nederlandse overheid zal ter opheffing van de achterstelling van deze Bevolkingsgroep, een speciaal voor hen sociaaleconomisch stimulerend beleid kunnen voeren. Een soort “Affirmative Action”. 10. toegang tot onderwijs voor Afrikanen en personen van Afrikaanse afkomst

Er is gestart met het vergroten van de toegankelijkheid tot de ICT, maar men is vooral in de intentiefase blijven steken. Het slavernij monument en instituut zijn opgezet.

Het onderwijs zou niet gebruikt moeten worden om alle culturele verschillen te bedwingen of isolering van kinderen van Afrikaanse afkomst te versterken. Dit kan leiden tot segregatie en het vormen van getto’s in het onderwijs. De toegankelijkheid tot het ICT moet worden vergroot. Het genderperspectief moet meer in acht worden genomen. Er dient een brede maatschappelijke discussie over zwarte scholen en bijzondere scholen (voor alle

Onrealiseerbaar

6

Format: NAP-NL


Verbeterpunten


Actiepunt (*)

Reeds gerealiseerd

Nog te realiseren

doelgroepen relevant) plaats te vinden. De feitelijke geschiedenis dient in het onderwijscurriculum te worden opgenomen. Binnen het onderwijs dient uitdrukkelijk aandacht te zijn voor de geschiedenis en cultuur van alle etnische groepen. Dit curriculum dient geïnstitutionaliseerd te worden en moet een duidelijke vertaalslag krijgen in eindtermen en vakeisen. 11. Er is reeds sprake van een inspanningsverplichting. toegang tot en De gendergelijkheid is erkend. rechtvaardige vertegenwoordiging voor personen van Afrikaanse afkomst in publieke en private sector

12.

In het algemeen kan worden gesteld dat er een

Personen van Afrikaanse afkomst zijn nog steeds niet evenredig vertegenwoordigd in de hiernaast genoemde gebieden. Hieraan ligt ten grondslag de vooroordelen en als gevolg daarvan het institutioneel racisme. Als verklaring wordt gegeven dat het aan betrokkenen zelf ligt, of wordt er verwezen naar enkele personen die het wel hebben gemaakt. Wij denken dat in de meeste gevallen die personen niet als voorbeeld kunnen dienen omdat omdat hun referentiekader niet overeenkomt met die van personen van Afrikaanse afkomst verloochenen. Wij vragen om een fundamentele, dus met gedegen en serieus onderzoek naar het ontstaan van racisme. Wij zijn bereid binnen dit onderzoek te participeren Actieplan: paragrafen 112 t/m 114 Er is doelgericht beleid nodig. Gelijke beloning voor gelijkwaardig werk is nodig (zie ook artikel 30d). Zichtbaar moet worden gemaakt dat de personen van Afrikaanse afkomst, ondanks alle onderdrukkingsmechanismen, een grote bijdrage zullen leveren in alle gelederen en sectoren (relevant voor alle groepen). Rechtsbescherming op grond van nationaliteit moet

Onrealiseerbaar

7

Format: NAP-NL


Verbeterpunten


Actiepunt (*)

waarborgen toegang tot rechtssysteem van alle individuen, in het bijzonder van Afrikaanse afkomst 13. oplossen problemen m.b.t. eigendom van voorouderlijk land 14. implementatie beleid en maatregel inzake discriminatie o.b.v. religie/ geloofsovertuiging

Reeds gerealiseerd

Nog te realiseren

gelijkheidsstelsel bestaat. Dit gelijkheidsbeginsel is weergegeven in de Grondwet, Wet Gelijke Behandeling en in Artikel 13. Artikel 13 van het EG-verdrag heeft nieuwe impulsen gegeven.

omgezet worden tot wettelijke bescherming van alle burgers. Er moet aandacht komen voor de definitie "burger" op nationaal en EU niveau.

In de Grondwet is het verbod op discriminatie op basis van religie/geloofsovertuiging neergelegd.

Honderden jaren is de religieuze leefwereld van Afrikanen gekoloniseerd en gedomineerd door de katholieke, de christelijke (protestantse, hervormde) kerken, en de Islam. De Afrikaanse religie werd als gevolg daarvan miskend of werd in een adem genoemd met afgoderij. Wij zijn van mening dat er ruimte moet zijn voor Afrikaanse nazaten als zij hun authentieke religie willen belijden. Verder zijn wij van mening dat sinds de 11 september Afrikaanse nazaten die de Islam belijden net als criminelen worden behandeld. Wij zullen het toejuichen als niet-witte Nederlanders (Afrikanen en Afrikanen in de diaspora) in staat worden gesteld om op basis van respect hun geloof te mogen belijden. Ook moeten zij toegang kunnen krijgen tot representatieve ruimten in plaats van afgedankte kelderboxen of garages. Er dient gewerkt te worden aan positieve beeldvorming. Stereotypering en 'victimisering' moeten worden doorbroken.

Onrealiseerbaar

8

Format: NAP-NL


Verbeterpunten


Actiepunt (*)

Reeds gerealiseerd

Nog te realiseren

Inheemse volken (15-23) 15 a i.o. samenwerking met inheemse volken alle noodzakelijke maatregelen treffen/ toepassen met betrekking tot het waarborgen rechten

Nederland zou op nationaal en op internationaal niveau inheemse juridische kennis centra en netwerken financieel Nederland ondersteunt Programme for the moeten ondersteunen zodat inheemse volken optimaal gebruik kunnen maken promotion of the Rights of Indigenous Peoples van het Nederlands Centrum voor van bestaande regelgeving en procedures. Inheemse Volken. Nederland zou er bij andere EU-leden op moeten aandringen ILO Verdrag 169 te ratificeren. Er is een algemene aanzet gegeven door middel van het vastleggen van het nonEr moet meer ruchtbaarheid gegeven discriminatie beginsel in artikel 13 van worden aan bestaande maatregelen; het EG-verdrag. bestaande verwarrende terminologie dient te worden hergedefinieerd en men moet meer bewust worden gemaakt van de rechten die kunnen worden ontleend aan CERD en CEDAW . Nederland heeft ILO Verdrag 169 geratificeerd.

Door jarenlange antropologische werkonderzoekservaringen in de GGZ is er kennis over drempels en knelpunten rondom toegankelijkheid van de zorg en hulpverlening. Onder migrantengroepen en vluchtelingen vinden zich vele leden van inheems volken die onzichtbaar zijn door hun nationaliteit. Marons en Indianen in Suriname zijn de bekendste voorbeelden. Ook onder Indonesiërs, Afrikanen, Brazilianen in Nederland zijn

Onrealiseerbaar

9

Format: NAP-NL


Verbeterpunten


Actiepunt (*)

Reeds gerealiseerd

Nog te realiseren

leden van Inheemse Volken. Molukkers kunnen zo gezien worden

15 b. bevorderen kennis en respect voor inheemse culturen/ erfgoed

16. toegang tot economische activiteiten 17. toegang tot opleidingen

18.

Wij bevelen aan dat leden van Inheemse Volken verborgen onder nationaliteiten van migranten- en vluchtelingengroepen in kaart worden gebracht. Hun bijzondere erfgoed staat vaak onder druk door de spanning tussen nationaliteit en inheemse etniciteit. Nederland moet kennis van en respect voor inheemse culturen/erfgoed in de beleidsdialoog met andere landen nadrukkelijk aan de orde stellen. Nederland moet het eigen ambassade personeel op dit punt actief informeren en motiveren. Daarnaast actievere voorlichtingen bewustwording in Nederland hierover bevorderen. Nederland moet bij FMO faciliteit creëren voor kleinschalige financiering van economische initiatieven van inheemse volken. Bevorderen dat inheemse volken actief worden betrokken bij inrichting onderwijs. Stimuleren meer-talig, multicultureel onderwijs. Financiering van specifieke trainingen op gebied van de rechtspositie van inheemse volken. Het is van belang dat de volgende dingen

Onrealiseerbaar

10

Format: NAP-NL


Verbeterpunten


Actiepunt (*)

beleidsmaatregelen/ programma’s inzake - bupo/ecosoc rechten - onderwijs - economische - bestrijding dubbele discriminatie gender/racisme

Reeds gerealiseerd

Nog te realiseren

worden gereallseerd: een zelfstandig verblijfsrecht van migrantenvrouwen in het kader van gezinshereniging, veilige asielzoekerscentra voor meisjes en vrouwen, erkenning van het vluchtmotief van vluchtelingenvrouwen door migratieautoriteiten (bijv. de IND), erkenning van seksueel/huiselijk geweld tegen vrouwen in hun thuisland als reden voor asielverlening, de veilige opvang van slachtoffers van geweld plus de financiering (hiervoor beschikbaar te stellen door de overheid), mensenrechteneducatie vanuit gender-en etniciteitperspectief voor overheidsfunctionarissen (migratieautoriteiten, gevangeniswezen, beveiligingsdiensten, etc.), de officiële erkenning van bepaalde etnische groepen als minderheidsgroep in Nederland (bijv. Filippijnen) en de vrije keuze voor slachtoffers van vrouwenhandel om al dan niet aangifte te doen. De reguliere politieke en maatschappelijke organisaties moeten (zmv)-vrouwen meer benaderen voor deelname aan het politieke en openbare leven. De erkenning van diploma’s, meer betaalbare kinderopvang, maatregelen tegen discriminatie op de werkvloer en gelijke beloning tussen mannen en vrouwen, moeten (hoogopgeleide)

Onrealiseerbaar

11

Format: NAP-NL


Verbeterpunten


Actiepunt (*)

Reeds gerealiseerd

Nog te realiseren

(zmv)-vrouwen in staat stellen volwaardig te participeren op de arbeidsmarkt (bijv. niet meer onder hun niveau functioneren). Voorts dient sprake te zijn van een grotere toegankelijkheid van de gezondheidszorg en maatschappelijke hulpverlening voor m.n. zmv-vrouwen; opheffing uitsluiting (als gevolg van de Koppelingswet) van voorzieningen (ziektekostenverzekering) voor vrouwen zonder verblijfsstatus bij niet levensbedreigende behandelingen, zoals gynaecologische behandeling. Wij pleiten voor het herzien van de beperking partnerkeuze in de vreemdelingenwetgeving, bijv. t.a.v. de inkomenseis bij gezinsvorming en gezinshereniging; slachtoffers van vrouwenhandel, zoals niet-Europese vrouwen, die teruggestuurd worden naar hun herkomstland moeten bij terugkeer in herkomstland verzekerd zijn van bescherming. Is dit niet het geval dan moeten zij een asiel- of vluchtelingenstatus kunnen krijgen ( zo ook paragraaf 31,50,51,52,53,54,59,62,66,69,133,212).

Onrealiseerbaar

12

Format: NAP-NL


Verbeterpunten


Actiepunt (*)

Reeds gerealiseerd

Nog te realiseren

19. toetsing grond(wetten), rechtsstelsel en beleid m.b.t. racisme, e.d.

Het is van het grootste belang dat de overheid naast wetten, landelijk programma’s in werking laat treden om de zowel autochtonen als allochtonen van kindsaf aan te introduceren in antiracistische opvoeding. Ten behoeve van de personen van Afrikaanse afkomst zal de overheid organisaties die zich bezighouden met detraumatisering en empowerment, moeten subsidiëren.

20. verdragen met inheemse volken eerbiedigen/ erkennen verdragen

Meer aandacht voor juridische ondersteuning van inheemse volken.

21. aandacht aanbevelingen inheemse volken

Nederland zou de eigen beleidsnotitie inheemse volken uit 1993 in 2003 door een team van inheemse experts moeten laten evalueren gevolgd door een nationale conferentie over de implementatie van het inheemse volken beleid in samenwerking met mfo’s en ngo’s. Nederland bevordert een Wereldconferentie Inheemse Volken te houden aan het eind van het VNDecennium van de Inheemse Volken in december 2004. Tevens grondige evaluatie van de resultaten van het VNDecennium met volledige participatie van

22 a. verwezenlijking doelstellingen en maatregelen m.b.t inheemse volken volgens Actieprogramma Durban

Onrealiseerbaar

13

Format: NAP-NL


Verbeterpunten


Actiepunt (*)

Reeds gerealiseerd

Nog te realiseren

Inheemse Volken. Idem 21.

22 b. in samenwerking met inheemse organisaties: stimuleren acties ter bestrijding van racisme e.d. 22 c. bevorderen onderkennen publieke belang van speciale maatregelen 22 d. overleg tijdens besluitvormingsproces 23 bestrijding van racisme jegens inheemse volken en individuen in stedelijke gebieden

Meer aandacht via ondersteuning programma’s medefinanciering en ambassades.

Migranten (24-33) 24. ontmoedigen racistische uitingen tegen migranten

Er bestaat reeds wetgeving op dit gebied.

Uitingen van racistische gevoelens kunnen niet ontmoedigd worden door wettelijke maatregelen alleen. De overheid zal legale migranten zo snel mogelijk van een wettelijke status

Onrealiseerbaar

14

Format: NAP-NL


Verbeterpunten


Actiepunt (*)

Reeds gerealiseerd

Nog te realiseren

moeten voorzien, zodat zij uit de sfeer van stigma gehaald worden. Migranten moeten bewust worden gemaakt van hun rechten. Vreemdelingenhaat moet effectiever bestreden worden door publieke bewustwordingscampagnes. De koppelingswet moet worden afgeschaft. Na 11 september 2001 en als gevolg van de economische recessie, vind het establishment en de politiek het gelegitimeerd om migranten als zondebok te zien. Vergeten moet niet worden dat er achterliggende oorzaken zijn waarom mensen hun land verlaten. Er gaat vaak een geschiedenis aan vooraf. Een belangrijke constatering is dat de doorsnee autochtone Nederlander haar/zijn geschiedenis niet kent. Mensen m.n. uit Afrika trekken naar Nederland of Europa omdat zij jarenlang door dit continent zijn gekoloniseerd, en niet uit ideële motieven. Natuurlijk komen er veel als economische vluchtelingen. Hebben zijn dan niet het recht om hun geluk te zoeken? Wij vragen om op een rechtvaardige en genuanceerde manier migranten te bejegenen en uitvoering te geven aan de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens.

Onrealiseerbaar

15

Format: NAP-NL


Verbeterpunten


Actiepunt (*)

Reeds gerealiseerd

Nog te realiseren

26. bescherming positie van migranten in overeenstemming met UVRM en internationale mensenrechteninstrumenten

Op internationaal niveau geven diverse mensenrechten verdragen die Nederland heeft ondertekend (waaronder IVUR, IVBPR, EVRM) bescherming aan de positie van migranten. Voorts heeft Nederland in 1992 het VN-verdrag voor de bescherming van de rechten van de migrerende werknemers en hun gezinnen ondertekend en is Nederland sinds 1954 partij bij het VN-Vluchtelingenverdrag UNDHR uit 1949.

Het VN-verdrag voor de bescherming van de rechten van de migrerende werknemers en hun gezinnen van 1990 dient door Nederland te worden geratificeerd. De Europese Commissie heeft reeds in 1994 lidstaten opgeroepen het verdrag te ratificeren. Nederland heeft tien jaar geleden het verdrag ondertekend, maar is niet voortvarend met de ratificatie van het verdrag. Spoedige ratificatie van het verdrag door Nederland, wellicht als initiator naar andere terughoudende EU-landen is gewenst.

Op nationaal niveau bieden art. 1 GW en andere Grondwetsartikelen bescherming. Gelijke behandeling op grond van ras en etnische afstamming is uitgewerkt in de AWGB.

Voorts dient Nederland het Kaderverdrag Nationale Minderheden goed te keuren en te ratificeren. Verbeterpunten: Nederland dient zich ook in de huidige tijd en naar de toekomst te houden aan letter en tekst van het VN Vluchtelingenverdrag en bijbehorend protocol. Deze paragraaf verzoekt staten om de mensenrechten van alle migranten ongeacht hun status te beschermen. Het gebruik van het lidwoord “de” laat zien dat het om alle erkende mensenrechten gaat. De vermelding “ongeacht de

Onrealiseerbaar

16

Format: NAP-NL


Verbeterpunten


Actiepunt (*)

Reeds gerealiseerd

Nog te realiseren

immigratiestatus” suggereert dat het niet uitmaakt of de migrant in kwestie legaal of illegaal verblijf houdt in de betrokken staat. Dit laatste echter is vermoedelijk toch niet de bedoeling van de opstellers. Over het algemeen wordt het woord “migrant” gebruikt voor erkende, legale migranten. Bovendien worden vluchtelingen ook in het actieprogramma nog weer als een aparte groep beschouwd. Dit doet echter niet af aan het feit dat àlle mensenrechten van migranten als beschermwaardig worden genoemd. Het gaat dus niet om een selectie van een aantal meest fundamentele rechten. En dat betekent dat ook sociale rechten, die regelmatig als minder zwaarwegend worden beschouwd, zijn inbegrepen. Helaas schort er nog wel het een en ander aan de bescherming van juist de sociale rechten. Een voorbeeld is het recht op arbeid, dat niet voldoende beschermd is zolang naast rechtmatigheid van het verblijf de beschikking over een tewerkstellingsvergunning geëist wordt. Zolang bij verandering van baan binnen drie jaar een nieuwe tewerkstellingsvergunning wordt verlangd is ook de vrije keuze van arbeid onvoldoende beschermd. 27. goede informatie over migranten

Aan een Vrouwen Ontmoetingsproject in Utrecht, waarbij oorspronkelijk

Onrealiseerbaar

17

Format: NAP-NL


Verbeterpunten


Actiepunt (*)

Reeds gerealiseerd

verstrekken en voor een positieve beeldvorming zorgen

Nederlandse vrouwen wekelijks “buitenlandse” vrouwen ontmoeten, werken zo’n 200 vrijwilligsters mee, zij bezoeken zo’n 300 “buitenlandse" vrouwen per week. Alvorens zij aan de slag gaan volgen zij een introductiecursus, met onder andere landen van herkomst, de godsdiensten en racisme/beeldvorming als ingrediënten. Deze kadervrouwen die aan de hand van Nederlandse taal wekelijks de ontmoeting aangaan geven eerlijke goede informatie door. Bij de ontmoetingen komt de negatieve beeldvorming ook steevast aan de orde.

Nog te realiseren

Twee Marokkaanse mannengroepen zijn voorts in Utrecht wekelijks een uur aktief. Zo’n twintig Marokkaanse mannen praten wekelijks een uur met een opbouwwerker. De beeldvorming de pijn die daardoor dagelijks veroorzaakt wordt is een vast aandachtspunt. Hierover wordt in alle Utrechtse kerkelijke media regelmatig gepubliceerd, ook in landelijke kerkelijke bladen en in samenhang met de KRO, de NCRV en de IKON . Ondanks het feit dat Nederland ontkerkelijkt is wordt er via de wekelijkse bezoeken, veel mensen bereikt en toch veel aan positieve beeldvorming gewerkt. 28. gezinshereniging migranten

In Nederland wordt aan zowel

De plannen om de inkomenseis voor

Onrealiseerbaar

18

Format: NAP-NL


Verbeterpunten


Actiepunt (*)

Reeds gerealiseerd

Nog te realiseren

Nederlanders als aan niet-Nederlanders (die in Nederland verblijven) een inkomenseis gesteld als zij een huwelijkspartner uit het buitenland naar Nederland halen.

buitenlandse bruiden en buitenlandse bruidegommen (gezinsvorming) te verhogen betekent een ongelijke behandeling – op grond van afkomst, dan wel het behoren tot een minderheidsgroep- van personen die in Nederland verblijven. Bovendien staat het stellen van een inkomenseis überhaupt op gespannen voet met het VN-Vrouwenverdrag, zolang vrouwen in Nederland struktureel 15% minder verdienen dan mannen.

Er zijn voorts inburgeringscursussen ingesteld.

De voornemens om de leeftijdsgrens van gezinsvormers te verhogen, d.w.z. hoger dan de in Nederland geldende huwbare leeftijd van 18 jaar, is in strijd met de EVRM (mn. art 12 en 14). Wat betreft de verplichte inburgeringscursus voor buitenlandse huwelijkspartners moet met name worden bekeken naar vrouwen met kinderen. Er is onvoldoende kinderopvang voor betreffende vrouwen, zodat zij noodgedwongen afhaken. In dit alles moet verandering worden gebracht. Er dient een zelfstandig verblijfsrecht voor partners te komen. Er dient een verband worden gelegd met CEDAW. Er moeten geen onnodige barrières worden opgeworpen, maar er dienen meer maatregelen i.v.m. een positieve

Onrealiseerbaar

19

Format: NAP-NL


Verbeterpunten


Actiepunt (*)

Reeds gerealiseerd

Nog te realiseren

uitwerking op het integratieproces te worden genomen.

29. concrete maatregelen inzake uitbannen racisme e.d. jegens (migranten)werknemers en ter bevordering van hun positie in het arbeidsproces

Waar het de instroom van migranten op de arbeidsmarkt betreft geldt de Wet SAMEN. De Wet SAMEN is een wettelijk instrument dat als doel heeft om de instroom van allochtonen op de arbeidsmarkt te bevorderen en werkgevers aan te sporen om beleid op dat terrein te ontwikkelen. Naast de Wet SAMEN zijn er de afgelopen jaren van overheidswege vaak in samenwerking met het bedrijfsleven verscheidene projecten geïnitieerd (o.a. MKB-project en convenanten met grote ondernemingen) met het doel om de instroom van allochtonen op de arbeidsmarkt te bevorderen en uitsluiting tegen te gaan. Wat betreft wettelijke bepalingen ter bescherming tegen discriminatie op de arbeidsmarkt kunnen werknemers onder ander beroep doen op de AWGB, die gelijke behandeling ongeacht ras of afkomst regelt. Voorts hebben veel bedrijven mede dankzij de Arbo-wetgeving beleid om

Er zou een effectrapportage met betrekking tot de inburgeringcursussen moeten komen. Nederland dient tijdig te zorgen voor een juiste implementatie van EG-richtlijn 2000/43 inzake gelijke behandeling ongeacht ras of etnische afkomst. De regering dient het VN-Verdrag voor de bescherming van migrerende werknemers en hun gezinsleden te ratificeren. De positie van zelforganisaties bij het ontwikkelen en uitvoeren van werkgelegenheidsmaatregelen moet versterkt worden. Zij dienen meer inspraak te krijgen. Bij projecten gericht op verbetering van de werkgelegenheid van allochtonen moet beter op de resultaten gelet worden. Maatregelen en wetten moeten beter worden uitgevoerd en nageleefd. Het MKB-project en de andere projecten zijn inmiddels afgelopen. Evaluatie van deze initiatieven dient plaats te vinden. Daarnaast is het zaak, zeker nu de economie terugloopt, om alternatieven te ontwikkelen en voort te bouwen op de

Onrealiseerbaar

20

Format: NAP-NL


Verbeterpunten


Actiepunt (*)

Reeds gerealiseerd

Nog te realiseren

ongewenst gedrag op de werkvloer aan te relatieve successen van deze initiatieven pakken. Veel bedrijven beschikken en de continuïteit daarvan te waarborgen daarnaast over gedragscodes en klachtenregelingen. De functie van de BAM wordt per 1 jan. 2003 opgeheven waardoor het Er is onderzoek verricht naar de minderhedenbeleid binnen het werk van bruikbaarheid van psychologische tests, de CWI’s geen prominente plek meer die een vast onderdeel uitmaken van de heeft. Dit is een slechte zaak zeker selectieprocedure op de arbeidsmarkt, bij gezien in het licht van de economische het testen van etnische minderheden. ontwikkelingen en de aflopende projecten. Het minderhedenbeleid dient De functie van de Bedrijfsadviseurs behouden te blijven. De expertise die bij Minderheden (BAM), waarbij bedrijven de BAM door de jaren heen is geadviseerd en ondersteund worden bij opgebouwd dient behouden te blijven en het voeren van o.a. diversiteitbeleid is een benut te worden. aantal jaren geleden ingevoerd. De functie van de BAM is een aantal keren De CWI’s functioneren slecht, zij hebben geëvalueerd en steeds positief beoordeeld. te weinig aandacht voor moeilijk bemiddelbare werkzoekenden en daar Ondanks de stijging van de vallen veel autochtonen onder. CWI’s arbeidsdeelname en het opleidingsniveau dienen zich dan ook meer te richten op van zowel minderheidsgroepen als allochtone werkzoekenden. vrouwen uit etnische minderheden, hebben vrouwen uit etnische Bij de WAO is er sprake van minderheidsgroepen nog steeds een institutionele discriminatie bij achterstandspositie op de Nederlandse controleartsen. Artsen zijn zich er niet arbeidsmarkt. De Commissie AVEM bewust maar door hun werkwijze worden (Commissie met name allochtone WAO’ers Arbeidsdeelname Vrouwen uit Etnische getroffen. Er moet meer aandacht komen Minderheidsgroepen) is in 2001 ingesteld voor verschillen in ziektebeleving. om onderzoek te doen, waarom het bestaande beleid juist deze groepen Veel allochtonen hebben een gesubsidieerde baan (een ID- of Winvrouwen niet bereikt, en wat er nodig is

Onrealiseerbaar

21

Format: NAP-NL


Verbeterpunten


Actiepunt (*)

Reeds gerealiseerd

Nog te realiseren

baan). Maar allochtonen die aan zo’n baan beginnen, worden te weinig voorgelicht over de mogelijkheden en onmogelijkheden van zo’n baan. Voorlichting moet een prominente en Meldpunten (ADB's) zijn ingesteld die bij structurele plaats krijgen in de klachten hulp aan (migranten)werknemers bemiddeling van mensen met een gesubsidieerde baan. kunnen bieden. Er is een stimuleringsregeling ADB's geweest die Allochtone werknemers verdienen ertoe diende tot een grotere professionalisering van die ADB's over te minder dan autochtone werknemers. Deze loonverschillen werken door in de gaan. pensioenen. Daar moet rekening mee worden gehouden en er moeten oplossingen worden ontwikkeld die voorkomen dat mensen straks op de bijstand zijn aangewezen. om hen wel te bereiken. Dat heeft geresulteerd tot het advies ‘ AVEM : Aanbevelingen op maat’.

Gesubsidieerde arbeid verdwijnt steeds meer. Hierdoor worden veel allochtonen getroffen. Dit is een slechte zaak. Onderzoek laat zien dat er nog steeds grote verschillen zijn tussen allochtonen en autochtonen waar het gaat om beloning (deze verschillen werken ook door in de pensioenen). Maatregelen om de beloningsverschillen op te heffen zijn nodig. Ook dient er aandacht te worden besteed aan het verbeteren van de arbeidsrechtelijke positie van migranten. Migranten zijn namelijk oververtegenwoordigd in flexibele

Onrealiseerbaar

22

Format: NAP-NL


Verbeterpunten


Actiepunt (*)

Reeds gerealiseerd

Nog te realiseren

arbeidsrelaties en in lagere functies. De negatieve effecten van de teruglopende economie zal met name deze groep treffen. Dit dient voorkomen te worden zeker nu de werkloosheid onder allochtonen 3 à 4 keer zo hoog is als onder autochtonen. In de Arbowetgeving wordt discriminatie impliciet begrepen onder agressie en geweld. Aan te bevelen is om discriminatie expliciet te benoemen zodat de Arbo-diensten, arbeidsinspectie en Ondernemingsraden daar expliciet aandacht aan besteden bij het uitoefenen van hun bevoegdheden. De werking van de Wet SAMEN dient te worden verbeterd evenals de werking van gedragscodes en klachtenregeling. Tevens is het zaak om betere selectiemethoden en richtlijnen te ontwikkelen om uitsluiting van allochtonen te voorkomen en tegen te gaan. Tenslotte is het noodzakelijk om de werknemers die klagen over discriminatie te beschermen tegen victimisatie. Er kan geklaagd worden over discriminatie bij meldpunten. Deze dienen echter meer zichtbaar te worden gemaakt. Er moet sprake zijn van een effectieve verbreding van het draagvlak op het lokale niveau. Er dient gewaakt te worden voor een “opkomende racisme

Onrealiseerbaar

23

Format: NAP-NL


Verbeterpunten


Actiepunt (*)

Reeds gerealiseerd

Nog te realiseren

industrie” (bij racisme industrie is er sprake van enorme belangenverstrengeling waarbij zeer zeker niet het belang van racismebestrijding wordt gediend, maar het meer gezien moet worden als een vorm van zelfverrijking waarbij het eigenbelang prevaleert ten koste van het belang van de slachtoffers van racisme). Voorts dient er sprake te zijn van een Inspanningsverplichting naar doelgericht beleid. Er moet systematische aandacht voor racisme en vreemdelingenhaat zijn binnen alle opleidingen. Er moeten competenties worden bijgebracht om adequaat op racisme te reageren.(TIYE) Er dient een goed vervolg te komen voor de huidige Wet SAMEN, in de vorm van een wet die echt de participatie bevordert, quota voorschrijft, intersectioneel is en wordt gehandhaafd. Hierbij dient in aanmerking te worden genomen dat de huidige Wet SAMEN niet goed functioneerde en onvoldoende werd nageleefd. De aanbevelingen van de Commissie AVEM dienen opgevolgd te worden: Er dient dualiteit op maat te zijn in inburgeringprogramma’s voor de doelgroep. Om de capaciteiten van diverse vrouwen uit etnische

Onrealiseerbaar

24

Format: NAP-NL


Verbeterpunten


Actiepunt (*)

Reeds gerealiseerd

Nog te realiseren

minderheidsgroepen zo goed mogelijk te kunnen benutten dient het systeem van internationale diplomawaardering in een vroegtijdig stadium ingebed te worden in inburgeringtrajecten en dienen EVCprocedures verder ontwikkeld en geïmplementeerd te worden. Voorts zijn van belang de verbetering van kinderopvang, integraal casemanagement, het bereiken van vrouwen uit de doelgroep, de regie van het een en ander, de monitoring en de evaluatie. Zie Advies “Aanbevelingen op maat”. 30 a. ontwikkelen en implementeren beleid en actieplannen inzake harmonisatie en tolerantie tussen migranten en gastheermaatschappijen

In Utrecht wordt jaarlijks een Open Huis georganiseerd om de Utrechtse geïnteresseerden bij de les te houden. Het afgelopen jaar met het thema: onverzoenlijkheid en Barmhartigheid met informatie over verschillende tolerantiegraden. Op wijkniveau in de stad werken vrouwen ontmoetingsproject (VOP) wijkkontactvrouwen mee met de bestaande wijknetwerken, waarbij samenwerking tussen Nederlanders en Marokkanen en Turken steeds op de agenda staat.

30 b.

Er is een Immigratiestelsel tot stand

Er dient meer oog te zijn voor een

Onrealiseerbaar

25

Format: NAP-NL


Verbeterpunten


Actiepunt (*)

Reeds gerealiseerd

Nog te realiseren

toetsing immigratiewetten -beleid en – praktijken aan internationale verplichtingen

gekomen.

gendergevoelig beleid.

30 c. bevorderen integratie migranten in sociale, culturele, politieke en economische leven

In Utrecht worden meer dan 200 gemengde ontmoetingen per week georganiseerd. Hierbij wordt gezorgd voor een reële inbedding van diverse deelnemende groepen. Zeker heeft dat wekelijks uitwerking op de sociale,culturele, politieke en economische ontwikkeling van zowel de oorspronkelijk Nederlandse als de nieuwe Nederlandse vrouwen.

De uitvoering van de wet ?? moet worden aangescherpt. Ook de samenleving als geheel dient hierbij betrokken te worden.

In Utrecht wordt wekelijks een ontmoeting van zo’n twintig Marokkaanse mannen en een Nederlandse medewerker gerealiseerd. Wekelijks komt het nieuws van de dag aan de orde, dit werkt zeker ook uit op de economische inburgering. In Utrecht wordt een keer per zes weken een maal met elkaar gedeeld, waarbij door een persoon zijn levensverhaal vertelt. Hier nemen zo’n 35 mensen aan deel. Dit verhoogt de politieke betrokkenheid en de participatie binnen de wijken. Voorts is antidiscriminatie wetgeving die positief werkt gerealiseerd.

Onrealiseerbaar

26

Format: NAP-NL


Verbeterpunten


Actiepunt (*)

Reeds gerealiseerd

30 d. Er zijn tolken ingezet. rechtsbescherming migranten in hechtenis

Nog te realiseren

Er moeten bevoegde tolken worden ingezet naar relevante normen van internationaal recht. Een dubbele straf moet niet aanvaard worden (denk aan het uitzetten van migranten na een gevangenisstraf).

Sinds 2001 is de Vreemdelingenwet 2000 Gedragscodes dienen te worden opgesteld en ingezet en er dient een van kracht in Nederland. optimale samenwerking tussen politie en ambtenaren plaats te vinden. Discriminatoir optreden van functionarissen kan zowel strafrechtelijk Zowel in de strafrechtelijke sfeer als als door middel van eigen binnen de interne klachtenprocedures klachtenprocedures aan de kaak gesteld worden veelal termijnen overschreden. worden. Daarnaast besteden de diensten met name Een adequatere procesbewaking is noodzakelijk. binnen de opleiding aandacht aan Scholing op het gebied van diversiteit diversiteit. dient met name binnen de opleidingen plaats te vinden. Ook na de opleiding Er zijn voor dit doel speciale cursussen dient er middels cursussen en scholing opgezet. van politie- en immigratieambtenaren aandacht te zijn voor diversiteitsbeleid en de vertaling daarvan in de dagelijkse praktijk. 30 f. Buitenlandse diploma’s worden onder Diploma erkenning is van belang. Het erkenning diploma’s, beroepskwalificaties andere in het kader van de traject dient zo kort mogelijk te zijn. e.d. migranten inburgeringcursus gewaardeerd (daarbij worden de buitenlandse diploma’s Elders verworven competenties vergeleken met Nederlandse diploma’s). (diploma’s en werkervaring) dienen te 30 e. handelingen politie- en immigratieautoriteiten

Onrealiseerbaar

27

Format: NAP-NL


Verbeterpunten


Actiepunt (*)

Reeds gerealiseerd

Nog te realiseren

worden herkend en erkend. Er is een procedure om diploma’s te waarderen de vraag is echter of de kriteria Het toetsingskader voor het waarderen die bij deze procedures gebruikt worden van competenties dient inzichtelijker te deugdelijk zijn. worden. Controle hierop is noodzakelijk. De procedure duurt doorgaans nog veel te lang. Het gehele traject dient helder en snel te worden. Aanvullende (taal-)cursussen dienen mogelijk te worden gemaakt. 30 g. alle mogelijke maatregelen treffen ter bevordering dat alle migranten al hun mensenrechten ten volle kunnen uitoefenen

Nederland heeft het VN-verdrag voor de bescherming van de rechten van de migrerende werknemers en hun gezinnen van 1990 ondertekend. Voorts is gelijke behandeling inzake loon, onderwijs, gezondheidszorg geregeld in de AWGB. Het bijstaan bij de uitoefening van rechten vindt onder andere plaats door het beschikbaar stellen van gefinancierde rechtsbijstand, en in stand houden van organisaties zoals LBR en ADB’s. Er is onderzoek verricht naar de arbeidsrechtelijke positie van allochtonen. Uit dit onderzoek blijkt dat de lonen van allochtonen achterblijven op die van autochtonen. Aan wetgeving op het gebied van de sociale zekerheid en voorzieningen ontlenen etnische minderheden in principe evenveel rechten

Gelijke beloning van zmv (zwarte, migranten, vluchtelingen)- vrouwen is van belang. Nederland dient het VN-verdrag voor de bescherming van de rechten van de migrerende werknemers en hun gezinnen te ratificeren. Onlangs nog heeft de regering laten weten dat niet te willen doen omdat het verdrag ook rechten toekent aan illegale arbeidsmigranten. Hierop dient te worden ingespeeld. Gelijke behandeling inzake sociale zekerheid dient vastgelegd te worden door implementatie van EG-richtlijn 2000/43 inzake gelijke behandeling ongeacht ras of etnische afkomst Allochtonen worden in vergelijking met

Onrealiseerbaar

28

Format: NAP-NL


Verbeterpunten


Actiepunt (*)

Reeds gerealiseerd

Nog te realiseren

autochtonen onderbetaald voor vergelijkbare arbeid. Deze beloningsverschillen zijn in strijd met Religieuze uitingen worden door de wetgeving en dienen ook opgeheven te Nederlandse wetgeving en de internationale verdragen beschermd. In de worden. Periodiek dient gecontroleerd te worden in hoeverre deze verschillen nog jurisprudentie van de rechter en de Commissie Gelijke Behandeling zijn een bestaan en in welke sectoren dit voorkomt. aantal uitspraken gedaan inzake het Voorts zijn allochtonen over het dragen van een hoofddoek op de werkplek en het verrichten van het gebed algemeen ondervertegenwoordigd in waarbij de vrijheid van godsdienst nader hogere functies. Hier moet verandering in komen. De overheid dient ook hierin het uitgewerkt is. voortouw nemen. Er is Antidiscriminatie wetgeving ten behoeve van gelijken beloning van werk In deze paragraaf wordt herhaald dat het (EU richtlijnen) om alle mensenrechten van migranten gaat, er staat zelfs expliciet dat zij “al hun mensenrechten” volledig moeten kunnen uitoefenen. Zie hierover de opmerkingen bij paragraaf 26. Voor wat betreft de uitoefening van de mensenrechten kan het recht op arbeid opnieuw als voorbeeld dienen. Er is in veel gevallen nog steeds sprake van een achterstand op de arbeidsmarkt. Deze uit zich in hindernissen bij instroom, beperkingen op de doorstroom naar hogere functies, problemen van allerlei soort op de werkvloer en een grotere uitstroom uit betaalde arbeid dan bij zogenaamde autochtone Nederlanders het geval is. en plichten als autochtonen.

Onrealiseerbaar

29

Format: NAP-NL


Verbeterpunten


Actiepunt (*)

Reeds gerealiseerd

Nog te realiseren

Zie ook Artikel 11. 30 h. implementeren imigratiebeleid- en programma’s ter aanpak van situaties van huiselijk geweld

Het wettelijk kader bestaat in de vorm van Nodig is een zelfstandige verblijfsrecht relevante artikelen in het CEDAW. voor vrouwen; ieder gezinslid dient een zelfstandige status te krijgen en binnen het algemeen beleid dient speciale aandacht voor zmv-vrouwen te zijn. De zogeheten afhankelijke verblijfsvergunning (gedurende 3 jaar) voor partners van buiten de EU brengt het gevaar met zich mee dat met name vrouwen in een afhankelijke positie van hun partner komen te staan. De huidige mogelijkheid om vrouwen een zelfstandig verblijfsvergunning te verlenen indien binnen drie jaar is aangetoond dat de vrouw is mishandeld, is een beschermingsfactor. Mishandeling is echter een dermate zware humanitaire omstandigheid, dat deze reden op zichzelf voldoende moet zijn voor het verlenen van een zelfstandige verblijfsvergunning (en niet de eis moet worden gesteld: ‘ in combinatie met andere schrijnende factoren”). De onduidelijkheid die bestaat over de (financiering van) de opvang van mishandelde vrouwen die binnen de driejaarstermijn hun partner verlaten en nog geen zelfstandige

Onrealiseerbaar

30

Format: NAP-NL


Verbeterpunten


Actiepunt (*)

Reeds gerealiseerd

Nog te realiseren

verblijfsvergunning hebben, moet worden weggenomen. Daarnaast moet voorzien worden in de behoefte aan een betere informatievoorziening en duidelijker voorlichting voor vrouwen opdat zij beter in staat worden gesteld om informatie in te winnen over hun rechtspositie, zo mogelijk ook voor hun komst naar Nederland. Via deelname aan (klinische) expertplatform stichting Interculturele GGZ zien wij toename van huiselijk geweld bij moslimparen en moslimgezinnen. Door het verharde klimaat na 11/9 en het Fortuineffect komen moslimmannen veel meer in aanraking met racisme in het publieke domein (inclusief hun werk). Een aantal daarvan ontlaadt die krenkingen door (psychisch en lichamelijk) geweld op hun partners, echtgenotes en kinderen uit te oefenen.) Aanbeveling: Via snowball- inventarisatie van gevalsbeschrijvingen intensiteit en omvang van deze toename in kaart brengen. Deze resultaten verspreiden onder GGZ professionals. 31. genderkwesties vrouwelijke migranten

Gender gelijkheid is bij de grondwet Er dient meer aandacht geschonken te gewaarborgd. Gelijkheid van rassen idem. worden aan een gender en etniciteit

Onrealiseerbaar

31

Format: NAP-NL


Verbeterpunten


Actiepunt (*)

Reeds gerealiseerd

Nog te realiseren

Maar deze worden afzonderlijk geanalyseerd waarbij de intersectionality/accumulatieve effect van verschillende discriminatie gronden buiten beschouwing worden gelaten. We bepleiten voor een gender en etniciteits analyse waarin de twee bij elkaar gevoegd kunnen.

analyse in de beleidsontwikkeling, er moet een effect rapportage worden gebaseerd op gender en etniciteit, terwijl hierbij ook andere beleidsterreinen betrokken moeten worden.

In de ambtsberichten komt de positie van vrouwen aan de orde, maar de bespreking is vaak summier, en het blijkt De positie van vrouwen in de niet of gevoelige situaties met betrekking asielprocedure heeft sinds het advies van tot de positie van vrouwen steeds de de Emancipatieraad uit 1996 meer revue hebben gepasseerd. aandacht gekregen. Tevens is Er dient steeds systematisch , consequent werkinstructie 148 verschenen over de en eenduidig aandacht te worden besteed genderinclusieve benadering in de aan de positie van vrouwen. Het is een asielprocedure. Bij gelegenheid van de aanbeveling om de genderrichtlijnen inwerkingtreding van de zoals bv. de UNHCR heeft opgesteld, bij Vreemdelingencirculaire 2000 is de deze voorgestelde systematiek te werkinstructie 148 daarin opgenomen. betrekken. Ook de UNHCR-trainingskit Volgens de beleidsbeschrijving wordt aan over gender kan voor het Nederlands de positie van vrouwen standaard beleid en de (begeleiding van de ) aandacht besteed. Dit beperkt zich in uitvoering daarvan waardevolle eerste instantie tot asielrelevante vragen, handvatten bieden. met als gevolg dat de ambtsberichten Besnijdenis dient een specifiek onderdeel toegesneden zijn op de vraag of er van de TBV’s te moeten zijn. aanleiding kan zijn voor het verlenen van Volgens het Vluchtelingenverdrag, het een verblijfsvergunning voor bepaalde huidige beleid en de jurisprudentie is tijd. Het opstellen van ambtsberichten huiselijk geweld als zodanig geen geschiedt door het Ministerie van asielgrond. Het betreft handelingen in de Buitenlandse Zaken, dat in het privé-sfeer en geen vervolging in de zin ambtsbericht niet alleen een aparte van het Vluchtelingenverdrag. In zeer paragraaf ‘vrouwen’ opneemt, maar ook ernstige gevallen van huiselijk geweld, in andere paragrafen de vrouw een moet de mogelijkheid worden geboden

Onrealiseerbaar

32

Format: NAP-NL


Verbeterpunten


Actiepunt (*)

Reeds gerealiseerd

Nog te realiseren

genderinclusieve benadering geeft.

tot verblijf in Nederland wegens klemmende redenen van humanitaire aard. De Vluchtelingencirculaire 2000 is op dit punt nog onvoldoende helder De vrouwelijke asielzoeker dient de keuze te worden gegeven om voor een vrouwelijke gehoormedewerker en/of tolk te kiezen. Op het standaardformulier voor het nader gehoor, dient de vermelding van het geslacht van de gehoormedewerker en tolk te worden opgenomen Adequate kinderopvang is in de aanmeldcentra en onderzoekscentra nodig tijdens gehoor van hun ouders. Bij het gehoor van minderjarige meisjes moet de inzet van een vrouwelijke gehoormedewerker en een vrouwelijke tolk regel zijn. Bij de opleiding van gehoormedewerker moet meer aandacht worden besteed aan gender-sensitiviteit. In het arbeidsmigratiebeleid en illegalenbeleid wordt vrijwel geen rekening gehouden met genderkwesties.

32. gelijke economische mogelijkheden en

Zie ook paragraaf 18. De rasrichtlijn dient geïmplementeerd te worden. Daarbij dient met name aandacht

Onrealiseerbaar

33

Format: NAP-NL


Verbeterpunten


Actiepunt (*)

Reeds gerealiseerd

verantwoordelijkheden migranten/ andere leden maatschappij

Nog te realiseren

te worden besteed aan de bescherming tegen victimisatie. Beloningsverschillen dienen aangepakt te worden. Ondeugdelijke selectiemiddelen op de arbeidsmarkt moeten worden tegengegaan. Werkloosheid onder allochtonen dient verder te worden bestreden. Voorts dient er een gelijk toegang tot de arbeidsmarkt te worden gerealiseerd waarbij deugdelijke selectiemiddelen worden gehanteerd.

33. sociale voorzieningen Vluchtelingen (34-36) 34. voldoen aan verplichtingen internationaal recht inzake vluchtelingen, asielzoekers en ontheemde personen

Het vreemdelingenrecht heeft in Nederland vorm gekregen. Er heeft een inventarisatie plaats gevonden in relatie tot het CEDAW.

Ten aanzien van vluchtelingen wordt minder duidelijk aangegeven dan ten aanzien van migranten (zie de opmerkingen bij de paragrafen 26 en 30g) dat alle mensenrechten beschermd moeten worden. Nu deze 34ste paragraaf echter stelt dat staten aan hun mensenrechtelijke verplichtingen moeten voldoen met betrekking tot vluchtelingen, asielzoekers en ontheemde personen komen we in feite op hetzelfde uit. Mensenrechten uit verdragen zoals met name het Internationaal Verdrag inzake Burger- en Politieke Rechten en het Internationaal Verdrag inzake Economische, Sociale en Culturele Rechten gelden namelijk voor een ieder

Onrealiseerbaar

34

Format: NAP-NL


Verbeterpunten


Actiepunt (*)

Reeds gerealiseerd

Nog te realiseren

die zich onder de rechtsmacht en/of op het grondgebied van de betrokken staat bevindt. Hoewel men kan discussiëren over de vraag hoe ver de verplichtingen van de overheid precies gaan is hiermee duidelijk dat ieder mens onder de rechtsmacht en/of op het grondgebied van Nederland deze rechten dient te kunnen genieten. Waar asielzoekers niet of nauwelijks arbeid mogen verrichten en het recht op een adequate levensstandaard (lees: het recht op opvang) aan diverse – zelfs rechtmatig in Nederland verblijvende – groepen van vreemdelingen wordt onthouden moet de vraag gesteld worden of Nederland wel voldoende doet om aan de internationale verplichtingen tegemoet te komen. (Vluchtelingen hebben op grond van algemene mensenrechtenverdragen het recht om te werken) Er moet aandacht komen voor de impact van het nieuwe "Centraal Identificatie Systeem EURODAC (15/01/2003 in werking getreden), voor personen die voor 15 januari 2003 al de procedure gestart waren en in een ander lidstaat al een aanvraag hadden ingediend Met betrekking tot het klachtrecht dient het Optional Protocol CEDAW te worden geratificeerd.

Onrealiseerbaar

35

Format: NAP-NL


Verbeterpunten


Actiepunt (*)

Reeds gerealiseerd

35. tegengaan racisme e.d. jegens vluchtelingen in overeenstemming met internationaal recht

Deze thematiek komt in Utrecht jaarlijks aan de orde. Racismebewustwordingscursussen worden jaarlijks aan vrouwen gegeven. Er zijn heel wat wekelijkse contacten met vluchtelingen.

36. bescherming gevluchte en ontheemde vrouwen en meisjes

In Utrecht komt deze vlucht- en ontheemdenproblematiek een aantal malen per jaar op de agenda. Door deskundigen zijn de opvangnetwerken met maatschappelijk werksters etc. optimaal. De veiligheid van vrouwen en meisjes in de asielopvang staat momenteel op de politieke agenda in Nederland. In opdracht van het COA onderzoeken stichting Pharos en TransAct de veiligheidsbeleving van vrouwen en meisjes in asielzoekerscentra. Er wordt ook onderzocht hoe vaak seksueel geweld voorkomt. De resultaten worden verwacht in mei 2003. Veiligheid in asielzoekerscentra is ook een van de onderwerpen waar de Taskforce Vrouwen, Veiligheid en Conflict zich mee bezig zal houden. (Begroting SZW 2003). Het thema is echter wel een beetje een vreemde eend in de bijt, de andere onderwerpen zijn internationaal georiënteerd. Dit brengt het

Nog te realiseren

Geweld gebaseerd op gender moet erkend worden als vluchtmotief en asielgrond. Voorts dient sekse gerelateerd geweld in de jurisprudentie als asielgrond te worden erkend. Om te voorkomen dat nieuwe beleidsplannen en maatregelen de positie van vrouwen en meiden nog verder verzwakken is het van belang om voorafgaand aan nieuwe plannen een Emancipatie Effect Rapportage (EER) uit te voeren. Het gebruiken van de EER om nieuw beleid toe te passen om in een vroeg stadium. Nieuw beleid ten aanzien van de terugkeercampussen en de permanente centra komt in aanmerking. Ook is het van belang onderzoek te doen naar projecten, maatregelen en activiteiten die de veiligheid binnen centra bevorderen. Het verspreiden van ‘good practices’ kan centra helpen hun veiligheidsbeleid verder vorm te geven. Andere maatregelen: -Beperk de termijn waarbinnen mensen in de grootschalige opvang zitten.

Onrealiseerbaar

36

Format: NAP-NL


Verbeterpunten


Actiepunt (*)

Reeds gerealiseerd

Nog te realiseren

risico met zich mee dat veiligheid in asielzoekerscentra een ondergeschoven kindje wordt.

-Neem in de vestigingscriteria van nieuwe centra criteria op wat betreft de verlichting, gescheiden sanitair, bereikbaarheid met openbaar vervoer en een aparte vrouwenruimte. -Een onderzoek naar de wenselijkheid en haalbaarheid van seksegescheiden opvang. -Opstellen van veiligheidsprotocollen ten aanzien van seksuele intimidatie en geweld. -Verplicht instellen vertrouwenspersonen bevordering van de empowerment van vrouwen en meiden, o.a. goede voorlichting over rechten. -Projecten en maatregelen ter bevordering van de empowerment van vrouwen en meiden, o.a. goede voorlichting over rechten.

Andere Slachtoffers (37-58) 37. registratie en toegang tot nodige

In dit kader willen we verwijzen naar het verdrag van 1951 betreffende status van

Onrealiseerbaar

37

Format: NAP-NL


Verbeterpunten


Actiepunt (*)

documenten die hun juridische identiteit weergeven (terugdringen mensenhandel) 38. waarborgen bescherming slachtoffers van mensenhandel 39. toegang tot onderwijs (Roma, Zigeuners, Sinti, voor andere rondtrekkende personen)

40. bestrijding van racisme e.d. van Roma, Zigeuners, Sinti, rondtrekkende personen ondervinden

Reeds gerealiseerd

Nog te realiseren

vluchtelingen, en naar Protocol 1967. (Bescherming van Mensenrechten)

Het onderbrengen van de categoriale begeleidingsstructuur aan woonwagen- en zigeunerkinderen (de voormalige ‘OWWZ-projecten’) in het Gemeentelijke Onderwijs Achterstandenbeleid (GOA) is nog niet in die zin gerealiseerd dat deze groepen zichtbaar zijn/blijven voor het inzetten voor de ook voor hen bestemde middelen. Aanbeveling: voorheen vestigde BZK/ GSB hierop de aandacht bij gemeenten (deze groepen in hun beleid te betrekken). Nu is er op centraal overheidsniveau geen enkele sturing meer (noch BZK, noch VWS). Een centrale regie functie (monitoring) blijft noodzakelijk t.a.v. deze kleinere, verspreide groepen (zie ook paragraaf 40). De betreffende groepen worden binnen de Nederlandse wet erkend als etnische groepen ( ‘national minority’) en hebben dientengevolge in gelijke mate recht op bescherming als andere groepen.

Door het samenstellen van een beleidsnotitie (vergroting participatie Roma families in Nieuwegeinse samenleving) in 1996 en door zijn begeleiding van het Roma Netwerk professionals zijn er meer mogelijkheden om de schoolgang van Roma kinderen te verbeteren.

Aanbeveling: Er zijn geen cultuursensitieve testen en testers (overgang LO naar VO) beschikbaar om de specifieke leerachterstanden eigen aan Nederlandse Roma cultuur in kaart te brengen en om leerkrachten in VO te faciliteren en te ondersteunen. Deze zouden ontwikkeld moeten worden. Met de vergaande afbouw van de separate voorzieningen van deze groepen, zijn ten gevolge van de getalsverhoudingen tussen de verschillende etnische groepen, hun problemen sterk naar de achtergrond verdwenen, ondanks dat hun Zie ook ondertekening Nederland van het maatschappelijk positie niet significant Europese Kaderverdrag voor de verbeterd is. Het is noodzakelijk dat t.b.v. Bescherming van Nationale minderheden, deze groepen binnen het

Onrealiseerbaar

38

Format: NAP-NL


Verbeterpunten


Actiepunt (*)

Reeds gerealiseerd

Nog te realiseren

in 2000.

antidiscriminatiebeleid facetbeleid wordt ontwikkeld.

De taal, Romanes, is erkend (Nederlandse ondertekening in 1996 van het Europees Handvest voor Regionale en Minderhedentalen, opgenomen in deel II); evenwel niet toegepast voor onderwijsdoeleinden

‘ECRI strongly urges the local authorities to ensure that members of the Roma and sinti communities are thoroughly involved at all stages of the drawing up of such policies (at the local level)’; ‘… it stresses the role of the central government in overseeing developments and taking corrective action as necessairy’ - p. 15, ECRI (2001) 40.

In tegenstelling tot het eerste countryreport van Nederland voor de ECRI (1998) staan zij inmiddels wel als ‘kwetsbare groepen’ genoemd in de tweede rapportage (2001): ‘participation Zie ook: Monitor Racisme en Extreem in primary and secundary education Rechts, de vierde rapportage (Anne Frank remains very low, and their stichting en RUL, 2001).) unemployment rate extremely high’; ‘level of societal prejudice is also still considerable high’, ‘tense relations between caravandwellers on one side, and local governments, housing associations and local population on the other’ - p. 14, ECRI (2001) 40.

Onrealiseerbaar

39

Format: NAP-NL


Verbeterpunten


Actiepunt (*)

Reeds gerealiseerd

Nog te realiseren

42. bewustwording stimuleren t.a.v. racisme e.d. die Roma, Zigeuners, Sinti, en rondtrekkende personen ondervinden

FORUM ondersteunt Sinti en Roma initiatieven en zelforganisaties (LSO, Roma Emancipatie Organisatie) worden ondersteund, themadagen en trainingen voor Sinti en Roma worden georganiseerd (o.a. voor jongeren: in 2001, Roemenië in samenwerking met Minorities of Europe, en in 2002 in Tsjechische Republiek in samenwerking met de Anne Frank stichting, en over Onderwijs in Nederland, 2002), evenals publicaties over betreffende doelgroepen (2002) en adviezen over innovaties woonwagenbeleid.) Er wordt deelgenomen aan de Questionnaire Council of Europe MG-SROM (2001) 24 inzake onderzoek onder west- en midden en oost Europese landen ‘On the free movement of Travellers (such as Sinti and Roma), gereed in 2003: groot tekort aan standplaatsen, o.a. voor de jongere generaties, en aan tijdelijke (‘doorgangs’)plaatsen.

Zie paragraaf 40.

44. beleid formuleren o.b.v statistische gegevens t.a.v. racisme e.d. die Roma, Zigeuners, Sinti en rondtrekkende personen ondervinden

Eveneens deelname FORUM, LSO en Roma (-intermediairs) aan onderzoek Raad van Europa omtrent ‘Roma-women: access to public health’ (2001), o.a. in Nederland, met deelname Roma/Sinti vrouwen aan workshop aan tussentijdse evaluatie (Wenen, 2002; EUMC/CoE), met verwachte presentatie van het onderzoeksrapport in maart 2003.

Resultaten van het onderzoek van de Raad van Europa aanbieden aan betreffende departementen - vertalen in lokale beleidsaanbevelingen

Onrealiseerbaar

40

Format: NAP-NL


Verbeterpunten


Actiepunt (*)

45. aanpakken problemen van racisme e.d. t.o.v. personen van Aziatische afkomst

Reeds gerealiseerd

Nog te realiseren

Wij stellen met voldoening vast dat personen van Aziatische afkomst, ondanks het racisme, de rassendiscriminatie, vreemdelingenhaat en aanverwante onverdraagzaamheid waarmee zij eeuwenlang te kampen hebben gehad, een grote bijdrage hebben geleverd en blijven leveren aan het economische, sociale, politieke, wetenschappelijke en culturele leven van de landen waarin zij leven. 46. In artikel 1 van de Grondwet staat het bescherming mensenrechten en gelijkheidsbeginsel en het verbod van fundamentele vrijheden van minderheden discriminatie. Nederland is partij bij het Internationaal Verdrag inzake Burger en Politieke Rechten, Artikel 26 herbergt het recht op gelijke behandeling en artikel 27 kent rechten toe aan etnische, godsdienstige en linguïstische minderheden. 47. bescherming rechten van minderheden 48. Om deze erkenning actief te houden, erkenning gevolgen van discriminatie, hetgeen moeite genoeg kost, want het marginalisering en sociale uitsluiting. blijft zware materie waar veel ontkenning tegen bestaat, worden in Utrecht jaarlijkse maatregelen m.b.t. werkgelegenheid, racisme-bewustwordingscursussen huisvesting en onderwijs voor etnische georganiseerd voor een breed scala aan minderheden doelgroepen. Op juridisch gebied biedt de AWGB, de Er dient structurele financiering te komen 49. maatregelen m.b.t. werkgelegenheid, wet SAMEN, de Arbo-wet, een aantal van adequaat toegeruste brede ADB’s.

Onrealiseerbaar

41

Format: NAP-NL


Verbeterpunten


Actiepunt (*)

Reeds gerealiseerd

Nog te realiseren

huisvesting, gezondheidszorg, onderwijs, soc. voorzieningen, ook ter bestrijding van meervoudige discriminatie

arbeidsrechtelijke bepalingen in burgerlijk wetboek en de strafrechtsbepalingen De Modelgedragscode Rijksoverheid mogelijkheden om discriminatie juridisch dient geïmplementeerd te worden en te bestrijden. regelmatig te worden geëvalueerd om inzicht te verkrijgen in de werking ervan Er bestaan diverse expertisecentra ter in de praktijk. bestrijding van discriminatie waaronder Er dienen brede gedragscodes in alle het LBR, E-QUALITY, LBL, het overheidsinstellingen ingevoerd te kenniscentrum homoseksualiteit, het worden. Deze gedragscodes dienen LECD, en het expertisecentrum van de regelmatig te worden gecontroleerd op politie. naleving en tevens dienen ze regelmatig te worden geëvalueerd. Voorts dient in alle overheidsinstellingen, Met de inwerkingtreding van de diversiteitbeleid te worden Kwaliteitswet zijn schoolbesturen sinds geïmplementeerd en regelmatig augustus 1998 verplicht een gecontroleerd en geëvalueerd. klachtregeling vast te stellen en in te voeren. Volgens de voorgestelde Er dienen betere alternatieven te worden wetgeving kunnen ouders en leerlingen ontwikkeld voor de aflopende klachten indienen over gedragingen en beleidsmaatregelen en convenanten. beslissingen of het nalaten daarvan van het bevoegd gezag en personeel. Er is op Er moet worden toegezien op het naleven landelijk niveau gekozen voor één van de Wet SAMEN eventueel door klachtregeling in het primair en middel van invoering van sancties, het voortgezet onderwijs. geven van voorlichting en het raadplegen Discriminatieklachten worden hierin ook en faciliteren van NGO’s. De Wet expliciet benoemd (gelijk aan artikel 2 SAMEN loopt in 2003 af. Deze wet is de van de AWGB). enige wettelijke regeling die toeziet op het bevorderen van de arbeidsparticipatie Op het terrein van de arbeidsmarkt is de van allochtonen. In de praktijk laat de functie van de BAM ingevoerd. Voorts werking van deze Wet nog veel te wensen zijn er een aantal projecten geïnitieerd over. Een beter werkende wet SAMEN waaronder het project met het MKB en er dan wel een effectievere alternatief moet

Onrealiseerbaar

42

Format: NAP-NL


Verbeterpunten


Actiepunt (*)

Reeds gerealiseerd

Nog te realiseren

zijn convenanten gesloten met grote ondernemingen. Er is een Modelgedragscode Rijksoverheid aangenomen. Voorts zijn er in verschillende bedrijven gedragscodes ingevoerd. Op Regionaal niveau zijn er verschillende initiatieven ontplooid om de arbeidsmarktpositie van minderheden te versterken.

worden ontwikkeld. Toezicht op de wet SAMEN en haar opvolger dient te worden verbeterd. Contract compliance en voorkeursbeleid dient gestimuleerd te worden. De uitwerking van de richtlijnen voor het gebruik van psychologische tests bij selectieprocedures dient gefaciliteerd te worden. Bij de implementatie van de Ras- en de kaderrichtlijn dient aandacht te worden besteed aan de samenloop van de verschillende discriminatiegronden waarbij met name gelet moet worden op het bieden van gelijke beschermingsniveau Implementatie van de klachtregeling op grond van de Kwaliteitswet is gebeurd maar deze klachtenregeling is meer gericht op andere discriminatiegronden (seksuele intimidatie en mishandeling). Implementatie gericht op discriminatie op grond van ras op alle niveaus van zowel formeel als niet-formeel onderwijs moet specifieker gebeuren met bijbehorend trainingsaanbod voor scholen (bijvoorbeeld ontwikkelen gedragscodes en herkennen van discriminatie en racisme).

Onrealiseerbaar

43

Format: NAP-NL


Verbeterpunten


Actiepunt (*)

Reeds gerealiseerd

Nog te realiseren

Navraag bij het ministerie van OC&W wijst uit dat er geen landelijk of regionaal meldpunt is voor klachten over discriminatie in het onderwijs. Het aantal klachten en de gronden zijn dus onbekend. Inventarisatie is zeer essentieel. Klachtenprocedures binnen het onderwijs zijn 'dode letters', ze worden nauwelijks gebruikt. Er zijn hiervoor verschillende oorzaken te benoemen. Procedures zijn nauwelijks bekend, slachtoffers vrezen victimisatie en bij het personeel heerst de angst iets op te roepen. Meer aandacht voor het bestaan van de codes is noodzakelijk en personeel dient uitdrukkelijk getraind te worden. Klachtenprocedures beperken zich nog te vaak tot seksuele intimidatie. Voor alle gevallen van ongewenst gedrag, waaronder racisme en discriminatie, moet een meldingsplicht bij de Onderwijsinspectie komen. De OI dient ook toe te zien op de naleving en het gebruik van procedures. De in het onderwijs gebruikte (psychologische) tests zijn doorgaans ongeschikt voor gebruik bij leden van etnische groepen. Ontwikkeling van nieuwe tests is noodzakelijk. Echter ook testers dienen competent te zijn. Curricula

Onrealiseerbaar

44

Format: NAP-NL


Verbeterpunten


Actiepunt (*)

Reeds gerealiseerd

50. genderperspectief in actieprogramma’s’; toegang tot economische en productieve ontwikkeling

Er bestaat gelijkheid voor de wet.

51. participatie van vrouwen in besluitvormingsproces t.b.v. uitbanning racisme e.d.

De Nota integratie in het perspectief van immigratie, 2002, is opgesteld.

52. Er is een emancipatie-effectrapportage economisch en sociaal beleid/ programma (EER) gerealiseerd. onderwerpen aan genderanalyses De regering heeft ter gelegenheid van de Nationale rapportage (aan het parlement) over implementatie van CEDAW besloten om een speciaal thematisch deel te maken over de positie van migrantenvrouwen, met een advies van de Adviescommissie Vreemdelingenzaken over vrouwen in het vreemdelingenrecht en

Nog te realiseren

binnen de opleidingen dienen te worden aangepast. Een ‘intersectionality’ analyse in beleid in diverse sectoren is noodzakelijk. Adequate maatregelen moeten genomen worden, in het bijzonder op arbeidsmarkt, in het onderwijs en beroepsopleiding (zie Tiye International publicatie: "Bridging the Gap") Zie ook par. 18 Bij integratiebeleid wordt bij overleggen met minderhedenorganisaties wel gelet op of ze ook jongeren vertegenwoordigen, maar vaak niet of ze ook vrouwen vertegenwoordigen. Tevens is van belang dat ook specifiek vrouwenorganisaties worden uitgenodigd. Zie ook paragraaf 18. Bij plannen op het gebied van het migratie- en integratiebeleid dient de EER te worden toegepast. Minimaal dienen de aanbevelingen van de Adviescommissie Vreemdelingenzaken te worden uitgevoerd. Zie ook paragraaf 18.

Onrealiseerbaar

45

Format: NAP-NL


Verbeterpunten


Actiepunt (*)

Reeds gerealiseerd

Nog te realiseren

vreemdelingenbeleid. Dit laatste rapport is inmiddels verschenen en zal nog worden gevolgd door een kabinetsstandpunt en parlementaire behandeling. 53. zeggenschap vrouwelijke slachtoffers van racisme e.d. 54 a. erkennen dat seksueel geweld onder internationaal humanitair recht een misdaad tegen de menselijkheid/ oorlogsmisdaad kan vormen

Zie ook par. 18 Alle vormen van seksueel geweld moeten worden onderzocht. Er moeten adequate maatregelen voor alle geweldsvormen, inclusief incest genomen worden. In de praktijk hangt veel af van de INDambtenaren die het lang niet herkennen of erkennen. Probleem is o.a. dat getraumatiseerde vrouwen vaak niet direct met hun ervaringen met betrekking tot seksueel geweld naar buiten komen. Indien sprake is van traumatiserende ervaringen (o.m. ondervonden seksueel geweld) kan het voor de psychische toestand van de asielzoeker zeer belastend zijn om deze feiten te vertellen. Het dient aanbeveling om voor gehoren waarin traumatiserende ervaringen aan de orde komen een gespreksprotocol op te stellen. Zie ook paragraaf 18.

54 b. vervolgen, straffen van misdaden tegen de menselijkheid en oorlogsmisdaden 55.

Er zijn contacten met Unesco, VN-

Empowerment van ouders is van belang.

Onrealiseerbaar

46

Format: NAP-NL


47

Verbeterpunten


Actiepunt (*)

Reeds gerealiseerd

Nog te realiseren

bescherming kinderen tegen racisme e.d.

Organisaties die zich bezig houden met rechten van het kind: Amnesty, Novib (zie www.rechtenvanhetkind.nl) of de website van het SIM. Er is een Verdrag van Kinderrechten.

Scholen moeten hierbij inhoudelijk meer betrokken worden en leerkrachten moeten worden getraind in het omgaan met racisme.

Onrealiseerbaar

Opname dient verplicht te worden door opname in de eindtermen en vakleerplannen. 56. kinderrechten; gelijke nationaliteitsrechten voor vrouwen 57. waarborgen rechten gehandicapten

In artikel 13 wordt verwezen naar die grond.

Mannen en vrouwen dienen dezelfde rechten inzake nationaliteit te krijgen. Vertaalslag Verdrag meer effectueren op relevante artikelen. Er dienen maatregelen genomen te worden om volledige integratie te bevorderen.

III Maatregelen inzake preventie, onderwijs en bescherming gericht op de uitbanning van racisme, rassendiscriminatie, vreemdelingenhaat en aanverwante onverdraagzaamheid op nationaal, regionaal en internationaal niveau (58-64) 58. implementeren maatregelen en beleid

De Nederlandse overheid is op dit terrein vooral ad-hoc bezig. Er worden politieke uitspraken gedaan en campagnes gefinancieerd. In het verleden was het ministerie van onderwijs op dit terrein actief. Er is echter sprake van een terugtredende overheid, die weliswaar verschillende overleggen mogelijk maakt ( bijv. NPRD.), maar daarbinnen zelf nog maar weinig partij is.

Een actievere opstelling van de nationale overheid op verschillende niveaus: De overheid dient internationale verplichtingen (CERD) na te komen. Er dient meer beleidsmatig overleg met NGO’s op terrein van aanpak racisme en andere vormen van discriminatie te komen. Welke richting wil de overheid in slaan en wat wordt daarbij verwacht van de NGO’s, op welke wijze wordt de

Format: NAP-NL


Verbeterpunten


Actiepunt (*)

Reeds gerealiseerd

Nog te realiseren

mening van NGO’s structureel meegenomen in beleidsafwegingen. De terugtredende (landelijke) overheid laat zich met name in het onderwijs gelden. Daar waar de overheid enige jaren geleden nog een sturende en/of enthousiasmerende rol had, dmv bijvoorbeeld de projectgroep ICO en het toekennen van projectsubsidies, is zij nu volledig afwezig in de discussie over de toekomst van ICO in Nederland. De overheid moet haar positie opnieuw innemen.

59. mainstraiming genderperspectief

De overheid moet op lokaal, regionaal en landelijk niveau zorg dragen voor een minimum ondersteuningsaanbod voor de burgers en in overleg met die ondersteuningspartners een actieve rol spelen in het verder ontwikkelen van een infrastructuur. In de periode 1998 – 2002 heeft in In veel van de genoemde plannen moet de Nederland elk departement minimaal drie stap van papier naar praktijk nog gemaakt taakstellingen moeten opstellen en worden. Het risico is groot dat deze stap uitvoeren om het departementaal uiteindelijk niet wordt gezet. Emancipatie emancipatiebeleid te stimuleren. heeft geen hoge prioriteit. Daarom is het Daarnaast is er in juni 2001 het advies belangrijk dat het nieuwe kabinet weer Gender mainstreaming, een strategie voor gebruik maakt van het instument kwaliteitsverbetering verschenen. Op Taakstellingen Emancipatiebeleid. basis van dit interdepartementaal advies Het risico dat het blijft bij papieren beleid heeft het Kabinet een Plan van Aanpak wordt vergroot door de vrijblijvendheid opgesteld. Onderdeel daarvan zijn: het van de voorstellen. Mainstreaming staat

Onrealiseerbaar

48

Format: NAP-NL


Verbeterpunten


Actiepunt (*)

60. nationale programma’s t.b.v. slachtoffers van racisme e.d.

Reeds gerealiseerd

Nog te realiseren

instellen van een visitatiecommissie, het ontwikkelen van een instrument voor gender sensitieve budgeting en op te stellen rapportages gender mainstreaming van elk departement. Deze rapportages zijn in oktober 2002 aan de Tweede Kamer aangeboden. Verder zijn er handleidingen gemaakt over Mainstreaming en de Emancipatie-Effect Rapportage.

en valt met het committent van de top en het draagvlak van de lagen daaronder ten aanzien van emancipatie. Dit committent is niet altijd even groot. Daarom moeten er harde afspraken worden gemaakt.: bv. dat een Checklist Emancipatie standaard onderdeel uitmaakt van de beleidsvorming. Voor het vergroten van committent draagvlak en voor deskundige en praktische input zijn onafhankelijke maatschappelijke organisaties noodzakelijk.

Zie ook par. 18. Grootscheepse publiekscampagnes zijn duur en het nut er van is te betwijfelen. Als een dergelijke aanpak al wordt overwogen, dan alleen in nauwe samenwerking met de NGO’s. Zo kan in ieder geval worden gegarandeerd dat enthousiast geworden burgers, of burgers met vragen ergens terecht kunnen. Een nationale campagne zou meer moeten worden gericht op het ondersteunen van kleinschalige praktische initiatieven met een goed georganiseerde ondersteuning vanuit de NGO-sector. Racismebestrijding is een zaak van kleine stapjes en dichtbij de mensen waarbij de NGO’s kunnen zorgen voor overdracht van ervaringen en voorkomen dat het wiel Binnen een aantal sectoren zijn afspraken drie keer wordt uitgevonden. Een zelfde randvoorwaarde geldt ook voor en procedures vastgelegd ter Er is sprake geweest van een soort nationaal/internationaal programma rondom het Europese Jaar tegen Racisme in 1997. Daarbinnen werden op brede schaal kleinschalige initiatieven ondersteund. Daarnaast zijn er vooral op ad-hoc basis campagnes opgezet. Het nut van deze publiekscampagnes, gericht op verandering van houding en gedrag, wordt echter ernstig betwijfeld. Niet in de laatste plaats omdat de overheid nogal eens verzuimd heeft om bij de opzet en uitwerking er van samen te werken met de NGO’s in het veld. Zelfs het vermelden van een contactadres is nogal eens vergeten.

Onrealiseerbaar

49

Format: NAP-NL


Verbeterpunten


Actiepunt (*)

61. participatie

Reeds gerealiseerd

Nog te realiseren

ondersteuning van slachtoffers van racisme e.d.

internationale samenwerking.

Migranten hebben indien zij over Nederlands burgerschap beschikken, formeel, volledige toegang tot het Nederlandse politieke stelsel. Daarenboven hebben migranten zonder de Nederlandse nationaliteit, indien zij meer dan 5 jaar in Nederland verblijven, sinds 1985 stemrecht op lokaal niveau. Vele migranten hebben de Nederlandse nationaliteit verkregen, mede omdat de Nederlandse overheid in de jaren 90 dat heeft aangemoedigd en de regels niet streng zijn op dat gebied. Politieke partijen zijn actief op zoek naar allochtone volksvertegenwoordigers. Ook wordt door middel van inspraakorganen aan etnische groepen de mogelijkheid gegeven om met de overheid te overleggen over het minderhedenbeleid. Dit overleg heeft een wettelijke basis. Om marginalisering en uitsluiting in

Structurele discriminatie is vooralsnog een groot maatschappelijk probleem, hetgeen o.a. leidt tot uitsluiting op de arbeidsmarkt en segregatie binnen het onderwijs en binnen buurten. Het gevolg is dat tal van groepen in onvoldoende mate meedelen in welvaart en welzijn. Slechts summier zijn er nationale programma’s en waar die zijn, laat vaak de implementatie te wensen over. Er moet een grotere participatie komen van allochtonen in het politieke en juridische systeem.

Onrealiseerbaar

50

Format: NAP-NL


Verbeterpunten


Actiepunt (*)

Reeds gerealiseerd

Nog te realiseren

maatschappelijke sectoren te vermijden is antidiscriminatiewetgeving aangenomen en wordt er een antidiscriminatiebeleid gevoerd.

62. maatregelen t.a.v. bescherming van vrouwen en meisjes

In Utrecht is men hier zeer nadrukkelijk mee bezig. Sommige “buitenlandse”vrouwen participeren steeds meer rondom de school van de kinderen, rondom de wijk en rondom de eigen schoolopleiding. Dit geldt ook voor buitenlandse mannen. Een in Utrecht gerealiseerd eetlevensverhaalproject leidt ook tot een verhoogde participatie van Turkse en Marokkaanse vrouwen. Nederland voert een antidiscriminatiebeleid zowel tegen rassendiscriminatie als tegen discriminatie op grond van geslacht. In het kader daarvan zijn diverse wetten (onder meer de Algemene Wet Gelijke Behandeling) aangenomen en diverse internationale verdragen ondertekend en worden diverse organisaties ondersteund op het gebied van de bestrijding van rassendiscriminatie en discriminatie op grond van geslacht. Voorts wordt geweld tegen vrouwen bestreden door het strafrecht en worden organisaties ondersteund die slachtoffers van vrouwenmishandeling opvangen. Door racisme ingegeven geweld wordt hierdoor ook bestreden.

Het meeste is al gerealiseerd op wettelijke en institutioneel niveau maar waar het aan schort is de uitvoering. Hoewel in de Algemene Wet Gelijke Behandeling allerlei discriminatiegronden samen genoemd worden onder de overkoepelende term ‘gelijke behandeling’, is er geen oog voor intersectionele discriminatie. De gronden op basis waarvan de wet discriminatie verbiedt, gaan afzonderlijk op. Wanneer een zmv-vrouw bv te maken krijgt met ontslag, en zij vermoedt dat dit te maken heeft met het feit dat zij een zwarte vrouw is, toetst de Commissie Gelijke Behandeling of bewezen kan worden dat zij op een van de gronden geslacht, ras,

Onrealiseerbaar

51

Format: NAP-NL


Verbeterpunten


Actiepunt (*)

Reeds gerealiseerd

Nog te realiseren

Internationale instrumenten/mechanismen nationaliteit of religie gediscrimineerd zijn ondertekend en geratificeerd. werd bij het ontslag. Dat er waarschijnlijk meerdere gronden tegelijk een rol spelen, wordt hiermee dus niet zichtbaar. Internationale verdragen moeten meer in verband met elkaar worden gebracht (racisme bestrijden is geen ad hoc actie) Uitgangspunten van het beleid dienen te zijn: de intersectie van gender en etniciteit (gender en ras/etniciteit analyse). 63. Er is een wettelijk kader (Vw 2000, Vb Ontwikkeling gedragscodes bedrijfsleven 2000, Ve 2000, Gemeentewet, etc.). ter bestrijding van mensenhandel en bescherming slachtoffers daarvan

64. bestrijding vrouwen- en kinderhandel slachtoffers mensenhandel

De wettelijke bepalingen relevant voor vrouwenhandel zijn te vinden in de Vw 2000 en bijbehorend Vreemdelingenbesluit en Vreemdelingencirculaire 2000, het Wetboek van strafrecht, en in de gemeentewet. Van de internationale regelingen is naast art. 6 van het VNVrouwenverdrag het VN protocol inzake mensenhandel van belang. De Nationaal Rapporteur Mensenhandel, ingesteld in 2000, zal de uitvoering en de

Zie ook paragraaf 18. De werking van de “B7 regeling” heeft een spanningsveld met het Vrouwenverdrag; deze dient te worden opgeheven. Het gender aspect moet meer benadrukt worden in de cijfers van de Nationale Rapporteur Mensenhandel. Er moet meer aandacht worden besteed aan de opvang van slachtoffers van vrouwenhandel. Minderjarige slachtoffers moeten direct een voogd toegewezen krijgen, om de belangen van het kind zo goed mogelijk te beschermen. De samenwerking tussen de Vreemdelingenpolitie, de IND en de Raad voor de Kinderbescherming dient te worden verbeterd om de bestaande knelpunten op te lossen. Het is noodzakelijk dat er, een landelijke

Onrealiseerbaar

52

Format: NAP-NL


Verbeterpunten


Actiepunt (*)

Reeds gerealiseerd

Nog te realiseren

effecten van het Nederlands beleid tegen mensenhandel in kaart brengen en jaarlijks de regering rapporteren. In 2002 verscheen het eerste rapport.

uitvoeringsrichtlijn komt. Deze richtlijn moet in samenspraak met hulpverleners worden opgesteld.

Onrealiseerbaar

A. NATIONAAL NIVEAU 1.

Wetgevende, gerechtelijke, regelgevende, bestuurlijke en andere maatregelen ter voorkoming van en bescherming tegen racisme, rassendiscriminatie, vreemdelingenhaat en aanverwante onverdraagzaamheid (66- 91, te beginnen met 66-74)

66. formuleren en implementeren NAP

Dit is gaande.

67. wetgevende, bestuurlijke en preventieve maatregelen t.a.v. slachtoffers van racisme e.d.: met name: -migrerende werknemers -werknemers in de huishouding -slachtoffers mensenhandel

Artikel 1 Grondwet waarborgt het gelijkheidsbeginsel en formuleert het verbod op discriminatie. Sinds 1996 is in Nederland de AWGB van kracht die o.a. onderscheid (direct en indirect) op grond van ras op de arbeidsmarkt verbiedt. Op grond van de AWGB kan de CGB via een verzoekprocedure een oordeel geven over zaken. Voorts is er de Wet. Geweld tegen personen valt onder de bevoegdheid van politie en OM, en het wetboek van Strafrecht.

Het NAP dient geïmplementeerd te worden. Zie ook paragraaf 18. Het VN-verdrag voor de bescherming van de rechten van de migrerende werknemers en hun gezinnen van 1990 (aangenomen door de VN bij resolutie 45/158 op 18 december 1990). dient door Nederland met voortvarendheid te worden geratificeerd. De Wet SAMEN verloopt in 2003. Noodzakelijk is de verlenging en, gelet op de relatief slechte naleving, dient de wet op verscheidene punten te worden aangepast.

Er dient adequaat geanticipeerd te worden Het VN-verdrag voor de bescherming van op de negatieve gevolgen van het de rechten van de migrerende werknemers toepassen van ‘verkeerde” psychologische tests. In het kader van de en hun gezinnen van 1990 is door

53

Format: NAP-NL


Verbeterpunten


Actiepunt (*)

Reeds gerealiseerd

Nog te realiseren

Nederland ondertekend.

implementatie van de Rasrichtlijn dient in een vroeg stadium een betere bescherming te worden geboden tegen victimisatie.

Er is een Bureau tegen Mensenhandel opgericht. De B7 maatregel is opgesteld.

Het Internationaal Verdrag bescherming Migranten en hun gezinnen dient geratificeerd te worden. Er dient meer gelet te worden op kwaliteit. De arbeidsrelatie au pair moet gelijk zijn aan die van een huishoudelijke kracht. Er moeten mogelijkheden zijn tot het verlenen van de asielstatus. Werknemers in de huishouding zijn erg onbeschermd. Migratie voor huishoudelijke arbeid mag alleen in het kader van Au-pair werk, en dat valt niet onder het normale arbeidsrecht. Vanuit genderperspectief verdient het de voorkeur dat de au-pair overeenkomst als arbeidsovereenkomst wordt beschouwd. Daarnaast zou het de bescherming van aupairs tegen misbruik van gastgezinnen ten goede komen. Een beleid dat de verblijfsvergunning aan au-pairs onder het beleid voor toelating van arbeid laat

Onrealiseerbaar

54

Format: NAP-NL


Verbeterpunten


Actiepunt (*)

Reeds gerealiseerd

68. In 1967 heeft Nederland het IVUR wetgevende/ bestuurlijke maatregelen om geratificeerd. Vervolgens zijn er (in)directe rassendiscriminatie e.d. verscheidene bepalingen in het Wetboek van Strafrecht opgenomen die discriminatie en het aanzetten tot discriminatie strafbaar maken. Ook de verspreiding van racistische voorwerpen (te denken valt aan boeken en geluidsdragers) is strafbaar gesteld. Discriminatie in het kader van een beroep (bijvoorbeeld het handelen als discotheekhouder of verhuurder van woonruimte) is apart strafbaar gesteld. Zie alle onderdelen van art. 137 van het Wetboek van Strafrecht en artikel 429quater van het Wetboek van Strafrecht.

Nog te realiseren

vallen heeft niet tot gevolg dat er meer (of minder) au-pairs worden toegelaten. Overige huishoud-migratie wordt niet toegestaan omdat er zogenaamd prioriteitengenietend aanbod zou zijn binnen de Europese Economische ruimte, maar in praktijk is dat niet het geval zeker met betrekking tot live-in-hulp. Dit vindt dus geheel in de illegaliteit plaats, met alle uitbuiting van dien. Indirecte discriminatie moet goed gedefinieerd worden (juiste begripsbepaling). De definitie in de Richtlijn correspondeert niet met "Sex Equality Law". Het knelpunt omgekeerde bewijslast moet worden bestudeerd.

Er is een wettelijk kader (zie verder: richtlijn Re: Burden of Proof, 97/80). 69. wetgeving mensenhandel, smokkel van

Zie paragraaf 18.

Onrealiseerbaar

55

Format: NAP-NL


Verbeterpunten


Actiepunt (*)

migranten 70. toetsen constitutionele, wetgevende en bestuurlijke maatregelen om gelijkheid indiv. Slachtoffers racisme e.d. te beschermen

Reeds gerealiseerd

Nog te realiseren

In het begin van de jaren zeventig zijn strafrechtelijke bepalingen in de wet opgenomen om discriminatie tegen te gaan (zie vraag 68). In 1983 is artikel 1 van de Grondwet geïntroduceerd, dat discriminatie o.a. op grond van ras verbiedt. Dit artikel waarborgt het gelijkheidsbeginsel. In 1994 is de Algemene wet gelijke behandeling van kracht geworden, die het maken van onderscheid, o.a. op grond van ras, verbiedt. Tevens zijn er non-discriminatie bepalingen op arbeidsrechtelijk terrein in het burgerlijk wetboek. Ook in de Nederlandse strafwet worden verschillende vormen van onderscheid en discriminatie verboden. Daarnaast zijn op het gebied van de arbeid de Arbo-wet en de Wet SAMEN van belang.

De Algemene wet gelijke behandeling moet aangepast worden aan Europese weten regelgeving op het gebied van discriminatie. Met name zou aandacht moeten worden geschonken aan victimisatie.

In 1999 is de AWGB geëvalueerd. Verder wordt verwezen naar artikel 13 EG Verdrag als wettelijke basis.

71. bestrijding discriminerend gedrag politiebeambten e.a.

De Aanwijzing Discriminatie geeft aan dat klachten die doen vermoeden dat een politieambtenaar een discriminatoir feit

Er zou nog wetgeving moeten komen om racisme via internet verder tegen te gaan (met name internationaal). Ook moet de strafwet worden aangepast: voor structurele discriminatie is sprake van een verhoging van de strafmaat, waarvoor een wetsvoorstel in de Tweede Kamer ligt. Dit wetsvoorstel zou zo spoedig mogelijk moeten worden aangenomen en geïmplementeerd. De Grondwet, het strafrecht en de Wet SAMEN en de overige genoemde wetgeving zouden nader moeten worden getoetst en geëvalueerd. 19 juli 2003: wettelijke basis niet alleen in nationale regelgeving geïmplementeerd maar ook conform de nota Kansen krijgen en pakken. Misdragingen van politiebeambten en ander wetshandhavend personeel waarbij sprake is van discriminatie / racisme,

Onrealiseerbaar

56

Format: NAP-NL


Verbeterpunten


Actiepunt (*)

Reeds gerealiseerd

Nog te realiseren

heeft gepleegd, behandeld dient te worden overeenkomstig de klachtregeling van de politieregio. Die is gebaseerd op de Politiewet uit 1993. Naast of in plaats van een disciplinaire maatregel is ook een strafrechtelijke afdoening mogelijk. Misdragingen door politiebeambten en ander wetshandhavend personeel in ambt begaan worden door de Nederlandse Strafwet in artikel 137g en artikel 429quater strafbaar gesteld en gesanctioneerd. De meeste van dergelijke gevallen worden echter voor de Nationale Ombudsman gebracht. Hierbij wordt echter slechts een behoorlijkheidsoordeel gegeven over het optreden van het desbetreffende politiekorps als zodanig en niet de desbetreffende beambten. Tevens volgt er geen strafoplegging.

dienen vaker voor de strafrechter te worden gebracht opdat een strafoplegging kan plaatsvinden. Zie ook antwoord op paragraaf 30.

Zie ook antwoord op paragraaf 30.

72. bestrijding racial profiling bij vervolging van strafbare feiten

De Vreemdelingenwet 2000 herbergt in artikel 50 een ongewenste interpretatieruimte. De Vreemdelingenwet uit begin jaren tachtig kende de mogelijkheid om bij een redelijk vermoeden van vreemdelingschap mensen aan te houden om hun papieren te controleren. In de praktijk werden

Onrealiseerbaar

57

Format: NAP-NL


Verbeterpunten


Actiepunt (*)

Reeds gerealiseerd

Nog te realiseren

opvallend veel mensen op basis van huidskleur staande gehouden. Onder druk van migrantenorganisaties werd het criterium in de Vreemdelingenwet uit 1994 vervangen door het criterium concrete aanwijzingen. Het criterium ‘redelijk vermoeden’ was namelijk te ruim en zou leiden tot discriminatoire acties. Echter bij de aanpassing van de huidige Vreemdelingenwet 2000 werd op verzoek van de toezichthoudende instanties het oude ‘redelijk vermoeden’ weer door de regering voorgesteld. Uiteindelijk is gekozen voor het criterium ‘feiten en omstandigheden die, naar objectieve maatstaven gemeten een redelijk vermoeden van illegaal verblijf opleveren’. Dit criterium ligt ergens tussen ‘concrete aanwijzingen’ en ‘redelijk vermoeden’ in. De omschrijving neigt echter meer richting ‘redelijk vermoeden’ dan richting ‘concrete aanwijzingen’. Toepassing zal vooral afhankelijk zijn van de invulling van de ‘objectieve feiten en omstandigheden’. Gezien de sterke wens van de kant van de politie en KMAR (Koninklijke Marechaussee) zal deze voorwaarde wel ruim ingevuld gaan worden. De tekst laat ook deze ruimte voor interpretatie. Uiteindelijk zullen de rechters het criterium moeten verduidelijken. Hierbij moeten zij weer meer richting "concrete

Onrealiseerbaar

58

Format: NAP-NL


Verbeterpunten


Actiepunt (*)

Reeds gerealiseerd

Nog te realiseren

aanwijzing" uitgaan. De recentelijk ingevoerde Wet preventief fouilleren biedt ruimte om op discriminatoire wijze uitgevoerd te worden. Risicogebieden worden aangewezen door de gemeente waarbij een ieder wordt staande gehouden en gefouilleerd. Echter, er is reeds versoepeling van het doel een ieder staande te houden en te fouilleren opgetreden, daar politiemensen op zogenaamde a-selectieve wijze mensen in een aangewezen risicogebied er tussen uit kunnen halen om te fouilleren. De aselectieve component is niet te waarborgen zonder maatregelen te treffen waarbij politiemensen bewust worden gemaakt van beeldvormingsprocessen die op een ieder van ons invloed hebben en op grond bijvoorbeeld beeldvorming trainingen voor politiemensen. 73. bescherming privacy van persoonlijke genetische informatie tegen gebruik voor racistische/ discriminerende doeleinden 74 a. bevorderen diversiteit en tegengaan racisme in politiekorps, autoriteiten strafrechtssysteem

Op grond van de Wet SAMEN is de Nederlandse politie gehouden om op basis van de samenstelling van de beroepsbevolking streefcijfers vast te stellen voor het percentage allochtonen

De overheersende cultuur op de werkvloer bij de Nederlandse politie is een ‘witte, heteroseksuele, autochtone mannen’ cultuur die weinig ruimte biedt voor divers personeel. De uitstroom van

Onrealiseerbaar

59

Format: NAP-NL


Verbeterpunten


Actiepunt (*)

Reeds gerealiseerd

Nog te realiseren

onder de werknemers en een meerjarenplan vast te stellen voor de instroom van allochtonen. In het verleden hield het Infopunt Kleurrijk Korps zich bezig met diversiteitbeleid binnen de politie. Dit infopunt en bijbehorende werkzaamheden zijn in 2001 opgegaan in het Landelijk Expertise Centrum Diversiteit (LECD) van de politie. Er wordt advies gegeven door het expertise centrum aan de korpsen over diversiteit. De medewerking van het korpsmanagement is daarbij onontbeerlijk. Er wordt door de politiekorpsen actief gepoogd de diversiteit op de werkvloer te vergroten door daarop gerichte werving en selectie.

allochtonen is bijzonder groot en er kan zelfs worden gesproken van een draaideur effect. Er is weinig inzet vanuit het korpsmanagement voor een gedegen en effectief diversiteitsbeleid. De inzet vanuit het korpsleiding dient te worden vergroot. Ten behoeve van diversiteit dient er een cultuuromslag plaats te vinden op de werkvloer bij de politie die door het korpsmanagement wordt gedragen.

Per politieregio is er een contactpersoon en LECD/ helpdesk. Het landelijk Bureau Discriminatiezaken (LBD) dat in september 2002 is gestart, zal zorgdragen voor de noodzakelijke implementatie van antidiscriminatiebeleid bij de politie en biedt daarin ondersteuning aan politiekorpsen.

74 b. i. terugdringen racistisch geweld:

In de publieke sector dient op leidinggevend niveau meer diversiteit te ontstaan. Wat betreft de effectrapportage dienen indien er veel overlap is, qua structuur en inhoud keuzes te worden gemaakt. Opmerking: het LECD heeft geen duidelijke link met het maatschappelijk middenveld, waaronder NGO’s met hoge concentratie slachtoffers.

Van belang is een structurele financiering De Wet SAMEN moet worden verlengd van adequaat toegeruste brede ADB’s, of er moet worden gezorgd voor een

Onrealiseerbaar

60

Format: NAP-NL


Verbeterpunten


Actiepunt (*)

d.m.v. educatie

Reeds gerealiseerd

Nog te realiseren

naast het implementeren van brede gedragscodes in alle overheidsinstellingen, de regelmatige controle op naleving en de evaluatie daarvan. Voorts moet aandacht worden geschonken aan het implementeren van het diversiteitsbeleid in alle overheidsinstellingen, waarbij ook een regelmatige controle op naleving en evaluatie moet plaatsvinden.

tenminste gelijkwaardig wettelijk middel na afloop van de werking van de Wet SAMEN. Toezicht op de naleving van de wet SAMEN en haar opvolger dient te worden verbeterd. Voorts moet contract compliance worden gestimuleerd, naast het voorkeursbeleid.

Richtlijnen voor het gebruik van psychologische tests bij Er moet worden toegezien op het selectieprocedures moeten worden navolgen van de wet SAMEN eventueel. gefaciliteerd. door middel van de invoering van Interculturalisatie binnen het onderwijs sancties, voorlichting, het raadplegen en moet verplicht worden gesteld, d.m.v. faciliteren van NOG. opname ervan in eindtermen en het instellen van een toetsingscommissie. In de loop der jaren is door verschillende Deze verplichting moet gelden voor alle NGO's educatief materiaal ontwikkeld om onderwijstypen en zeker voor alle jongeren het belang van docentenopleidingen. verdraagzaamheid en respect bij te brengen. Projecten als Wereldschool voor Van belang is een overheid die het als het Primair Onderwijs en School Zonder haar verantwoordelijkheid ziet om de Racisme bij het Landelijk Bureau ter ontwikkeling van goed en actueel bestrijding van Rassendiscriminatie maar educatief materiaal als structurele taak op ook de Anne Frank Stichting en Stichting te pakken. Vredeseducatie hebben producten als o.a. lesmateriaal bij de tentoonstelling Een overheid die het als haar 'Grenzeloos Geweld' of de Tolerantietest verantwoordelijkheid ziet om de ontwikkeld. Zie materiaal wat op tijm.nl ontwikkeling van goed en actueel of in het LBR Zoekboek wordt educatief materiaal als structurele taak op aanbevolen. te pakken is van groot belang. Gewerkt moet worden aan een overheid

Onrealiseerbaar

61

Format: NAP-NL


Verbeterpunten


Actiepunt (*)

Reeds gerealiseerd

Nog te realiseren

die het als haar verantwoordelijkheid ziet om scholen te begeleiden bij het interculturaliseren van het onderwijs (nadere specificering wet op onderwijs). Ook moet worden gelet op een intensievere begeleiding van scholen bij het implementeren van deze projecten.

74 b. ii terugdringen racistisch geweld: d.m.v. aanpakken vooroordelen

Er is in het verleden veel gedaan m.b.t. aanpakken van vooroordelen met name in het jongerenwerk en het onderwijs. Helaas zien we dat veel materiaal niet meer up to date is (bijvoorbeeld de gevolgen van 11 september) en ook te weinig aandacht wordt besteed aan onderlinge vooroordelen. Voorts is er op gebied van volwasseneneducatie maar weinig goed en actueel materiaal te vinden.

Video en begeleidend materiaal over vooroordelen voor de volwasseneneducatie (op verschillende niveaus) moet ontwikkeld worden.

Er zijn tal van programma’s ontwikkeld, met name gericht op de jeugd aangezien zij oververtegenwoordigd zijn in de bekende dadergroep.

Goed materiaal alleen is niet voldoende maar er zou ook moeten worden gekeken hoe vooroordelen bespreekbaar kunnen worden gemaakt bijvoorbeeld d.m.v. trainingsprogramma’s “Reageren op racistische vooroordelen” voor docenten, studenten, buurt-, jongeren en welzijnwerkers. Trainingsprogramma’s “Reageren op” zouden een onderdeel van de reguliere beroepsopleidingen moeten worden.

Een organisatie in Utrecht scherpt via jaarlijkse trainingen de gevoeligheid van zijn vrijwilligers aan (eerst zelf zien om het te kunnen terugdringen). Via wekelijkse contacten komen heel wat

Het updaten van de bestaande programma’s blijft noodzakelijk. Daarnaast moet vastgesteld worden, dat een deel van de jongeren niet of nauwelijks beïnvloedbaar is met de

Onrealiseerbaar

62

Format: NAP-NL


Verbeterpunten


Actiepunt (*)

74 b.iii. terugdringen racistisch geweld: d.m.v. samenwerking instituties/org.

Reeds gerealiseerd

Nog te realiseren

gewelds-burencontacten aan bod.

bestaande programma’s, voor hen zullen nieuwe methodieken moeten worden ontwikkeld.

Het monitoren/terugdringen van racistisch geweld is maar deels gerealiseerd. ADB’s/LBR registreren en de Anne Frank Stichting brengt een jaarlijkse monitor racistisch geweld uit.

De registratie is in Nederland gebrekkig georganiseerd. ADB’s registreren zo goed en zo kwaad als dat gaat (met weinig mensen). Er is geen alomvattend systeem waarbij verschillende partners (ADB’s, landelijke NGO’s, politie/justitie, welzijn, onderwijs, etc) een rol spelen. Dat zou moeten worden opgezet om te komen tot een zo reëel mogelijke inschatting van het probleem. Op verschillende niveaus moeten taskforces worden opgezet om tot betere afstemming te kunnen komen en alternatieven te ontwikkelen richting een effectieve aanpak van het probleem.

In internationaal verband wordt op structurele basis racistisch geweld gemonitord sinds 2001 door het Dutch Montoring Centre (DUMC) als National Focal Point in Nederland; het maakt daarmee deel uit van het Racisme en Xenofobie (RAXEN) –netwerk van het Europees Waarnemingscentrum in Wenen.

74 b.iv terugdringen racistisch geweld: d.m.v. waarborgen wetten

Met NGO’s van de doelgroepen dient te worden samengewerkt om samenwerking te realiseren tussen onderwijs, politie, justitie, e.d. en om knelpunten te analyseren en aanbevelingen/advies te formuleren om deze knelpunten op te lossen. Er is strafwetgeving die racistisch geweld De Aanwijzing Discriminatie wordt in tegengaat (zie paragraaf 68; openlijk 2003 herzien. Van belang is dat de politie geweld is strafbaar gesteld in het wetboek de richtlijnen strikter toepast. van Strafrecht onder artikel 141. Racistisch geweld is strafbaar gesteld in Op grond van de Aanwijzing artikel 137Sr). Discriminatie behoort in geval van een

Onrealiseerbaar

63

Format: NAP-NL


Verbeterpunten


Actiepunt (*)

Reeds gerealiseerd

Nog te realiseren

commuun delict, zoals artikel 141 Sr, de discriminatoire achtergrond van het delict in het requisitoir te worden benadrukt en als strafverzwarende omstandigheid in de eis te worden meegenomen. De eis dient zodoende met 25 % te worden verhoogd. In de praktijk gebeurt het menigmaal dat het OM alleen de openlijke geweldpleging ten laste legt en in het requisitoir niet rept over de discriminatoire achtergrond. Hierdoor vindt geen verhoging van de eis plaats. Dit is menigmaal het geval indien een Het OM heeft het Landelijk Expertise zaak niet door de OvJ belast met Centrum Discriminatie (LECD) ingesteld, discriminatiezaken wordt behandeld. dat tot doel heeft het OM te ondersteunen Kennis van discriminatie is onvoldoende in de vervolging van racistische delicten. bij de Officieren van Justitie en Het LBR en de Landelijke Vereniging terugkoppeling tussen deze officieren en van ADB’s hebben een onderzoek de OvJ discriminatiezaken is onvoldoende ingesteld naar de effectiviteit van de en in vele gevallen afwezig. Aanwijzing Discriminatie. Tevens wordt in discriminatiezaken te laag gestraft in verhouding tot commune delicten. Vaak worden zaken met een voorwaardelijke straf en lage geldboete afgedaan. De dreiging die van strafrechtelijke vervolging zou moeten uitgaan is daarmee in discriminatiezaken nihil. De top van het Openbaar Ministerie, het College van Procureurs-Generaal, heeft voor het laatst in 1997 een Aanwijzing doen uitgaan naar het OM en de politie, waarin gesteld wordt dat meldingen van racisme zeer serieus moeten worden genomen. Regel is dat een proces-verbaal moet worden opgemaakt. In de praktijk schort het hier echter aan, omdat de politie vaak geen kennis van deze regel heeft dan wel andere prioriteiten stelt.

De Aanwijzing Discriminatie moet verlengd worden.

Onrealiseerbaar

64

Format: NAP-NL


Verbeterpunten


Actiepunt (*)

Reeds gerealiseerd

Nog te realiseren

Geef bekendheid aan het CERD-verdrag. Maak een intersectionele analyse. Stimuleer politici en andere opinieleiders om betere voorbeelden te geven met hun houding tegen racistische uitingen en geweld 74 b. v. terugdringen racistisch geweld: d.m.v. verzamelen gegevens

Door de discriminatiemeldpunten worden klachten over racisme geregistreerd. Aan de hand van deze registratie wordt er ieder jaar een rapport uitgebracht met een landelijk overzicht van deze klachten. Klachten hebben betrekking op discriminatie en niet zozeer op racistisch geweld en er wordt bij de klachtenregistratie niet aangegeven hoe ernstig het voorval was Voorts is er een “Monitor Racisme en extreemrechts” dat regelmatig maar niet ieder jaar uitkomt en waarin een overzicht wordt geboden van racistisch en extreemrechts geweld. Een overzicht wordt uitgegeven door de Universiteit van Leiden. Voorts is er de onafhankelijke onderzoeksgroep Kafka die alle racistische incidenten zo veel mogelijk probeert bij te houden.

Er wordt wel wat geregistreerd maar onvoldoende systematisch. Meer systematiek is geboden. Ook zou de politie op dit gebied meer moeten doen.

Onrealiseerbaar

65

Format: NAP-NL


Verbeterpunten


Actiepunt (*)

Reeds gerealiseerd

Nog te realiseren

74 b. vi terugdringen racistisch geweld:

Racistisch geweld roept in Nederland grote maatschappelijke weerzin op. In de Aanwijzing Discriminatie is een adequaat justitieel optreden vastgelegd,; het mankeert echter aan de handhaving van deze regels.

Niet bij alle vormen van racistisch geweld wordt justitieel adequaat opgetreden. Een betere implementatie van de Aanwijzing is noodzakelijk. In het algemeen kan gesteld worden, dat burgers uiterst terughoudend zijn in hun optreden bij geweld in het publieke domein. Het is van belang, de algemene weerbaarheid te vergroten. Over de effecten bij de (potentiële) slachtoffers van racistisch geweld is nauwelijks iets bekend. Onderzoek hierna en het instellen van toegesneden slachtofferhulp is noodzakelijk.

d.m.v. ondersteuning slachtoffers

Ook potentiële slachtoffers bewust maken van hun rechten. Omgekeerde bewijslast invoeren en vaker inzetten.

Onrealiseerbaar

66

Format: NAP-NL


Verbeterpunten


Actiepunt (*)

Reeds gerealiseerd

Nog te realiseren

Ratificatie en doeltreffende tenuitvoerlegging van relevante internationale en regionale juridische instrumenten inzake mensenrechten en non-discriminatie (75- 83) 75. ratificeren internationale mensenrechteninstrumenten artikel 14 VUUR, slotopmerking CERD en intrekken voorbehouden 76. opmerkingen aanbevelingen CERD en totstandbrenging nationale ‘monitoring’

De Staat schakelt verscheidene instanties in, zoals NGO's, om rassendiscriminatie in Nederland te voorkomen of de situatie te verbeteren. In concrete zin worden er echter instrumenten onbenut gelaten. Zo is de situatie op de arbeidsmarkt nog steeds pijnlijk. De Wet SAMEN probeert wel de deelname van allochtonen in het arbeidsproces te bevorderen, maar het gaat hierbij om inspanningsverplichtingen, en niet om resultaatsverplichtingen. Ratificatie CERD (IVUR). Durban verklaring en actie programma.

77. partij worden bij IVESCR BUPO (facultatieve protocollen) 78. a. ondertekenen ratificeren, toetreden: Verdrag inzake de voorkoming en de

Gedacht kan worden aan striktere wetgeving. Contract compliance zou een idee zijn: hierbij eist de overheid bij het gunnen van opdrachten van de wederpartij dat hij zich aan weten regelgeving houdt die de deelname van allochtonen in het arbeidsproces bevorderen. Racismebestrijding is geen ad hoc issue. Racisme loopt door alle sectoren en niveaus heen. Vereist is een adequate en integrale aanpak vanuit een gender en etniciteit perspectief en daaraan gekoppeld diversiteit (zie ook toelichting eerder over mensenrechtenbenaderingswijze).

Onrealiseerbaar

67

Format: NAP-NL


Verbeterpunten


Actiepunt (*)

bestraffing van genocide, van 1948 78 b. ondertekenen ratificeren, toetreden, ten uitvoer leggen: Verdrag van de Internat. Arbeidsorganisatie (ILO) betreffende migrerende arbeiders (herzien), van 1949 (nr. 97)

78 c. ondertekenen ratificeren, toetreden, ten uitvoer leggen: Verdrag tot bestrijding van de handel in mensen en de exploitatie van prostitutie, van 1949

Reeds gerealiseerd

Nog te realiseren

Er dienen effectievere maatregelen te worden genomen zodat ook deze arbeiders vrij verkeer van personen hebben in de EU.

Nederland heeft dit verdrag niet geratificeerd. Voorstel: brede maatschappelijke discussie over het issue legalisatie prostitutie. Plus- en minpuntenanalyse inzake rechtsbescherming en veiligheid maken.

78 d. ondertekenen ratificeren, toetreden, ten uitvoer leggen: Verdrag betreffende de status van vluchtelingen van 1951, en het Protocol daarbij van 1967 78 e. ondertekenen ratificeren, toetreden, ten uitvoer leggen: Verdrag ILO, van 1958 (nr. 111)

Onrealiseerbaar

68

Format: NAP-NL


Verbeterpunten


Actiepunt (*)

78 f. ondertekenen ratificeren, toetreden ten uitvoer leggen: Verdrag nopens de bestrijding van discriminatie in het onderwijs, aangenomen op 14 december 1960 door de Algemene Conferentie van UNESCO 78 g. ondertekenen ratificeren, toetreden ten uitvoer leggen: IVDV van 1979, + facultatieve protocol van 1999

Reeds gerealiseerd

Nog te realiseren

Ratificatie VN-Vrouwenverdrag (1991).

Kamerdebat over nationale rapportages a/h CEDAW-cté in New York.

Ratificatie Facultatief Protocol (2002). Emancipatie Effect Rapportage om Schaduwrapportage vrouwen- en mensen- tegenstrijdigheden tussen Ned. rechtenorganisaties bij de Wetgeving, beleid en praktijk op te regeringsrapportages. sporen. Vrouwen in het Parlement houden toezicht dat de regering de aanbevelingen van het CEDAW-cté daadwerkelijk opvolgt .

78 h. ondertekenen ratificeren, toetreden, ten uitvoer leggen: IVRK + twee protocollen uit 2000 Verdrag ILO ( van 1973, nr. 138 en van 1999, nr. 182) 78 i. ondertekenen ratificeren, toetreden, ten uitvoer leggen: Verdrag van ILO van 1975 (nr. 143)

Het actieprogramma vraagt van staten om partij te worden bij diverse verdragen. Bij conventie no. 143 van de Internationale Arbeidsorganisatie betreffende migrerende werknemers (genoemd onder i) is Nederland geen partij. Meer dan eens zijn oproepen gedaan dit verdrag alsnog

Onrealiseerbaar

69

Format: NAP-NL


Verbeterpunten


Actiepunt (*)

Reeds gerealiseerd

Nog te realiseren

te ratificeren. De IAO-conventie kon volgens de Nederlandse overheid niet geratificeerd worden omdat volgens dit verdrag maar twee in plaats van drie jaar een tewerkstellingsvergunningseis mag worden gesteld. Het verschil in termijnen is klein en bij de tewerkstellingsvergunningseis kunnen uit mensenrechtelijk oogpunt ook vraagtekens worden geplaatst. De IAOconventie kan wel degelijk geratificeerd worden. 78 j. ondertekenen ratificeren, toetreden, ten uitvoer leggen: Verdrag ILO van 1989 (nr. 169) en van 1992 78 k. ondertekenen ratificeren, toetreden, ten uitvoer leggen: Internationale Conventie inzake bescherming van de rechten van alle migrerende werknemers en hun gezinsleden van 1990

Deze Conventie dient geratificeerd te worden. Het actieprogramma vraagt van staten om partij te worden bij de Internationale Conventie van 1990. Nederland is hierbij geen partij. De Internationale Conventie van 1990 kon niet geratificeerd worden, zo luidde het argument van de Nederlandse overheid, omdat gelijke behandeling in de sociale zekerheid juist teruggedraaid zou worden. De desbetreffende bepaling in het verdrag opent echter ruim de

Onrealiseerbaar

70

Format: NAP-NL


Verbeterpunten


Actiepunt (*)

Reeds gerealiseerd

Nog te realiseren

mogelijkheid voor wettelijke beperkingen. Het verdrag kan daarom gewoon geratificeerd worden. 78. l. ondertekenen ratificeren, toetreden, ten uitvoer leggen: Statuut van het ICC van 1998

78. m. ondertekenen ratificeren, toetreden, ten uitvoer leggen: -Verdrag van de VN tegen Transnationale Georganiseerde Misdaad, -Het Protocol inzake de preventie, bestrijding en bestraffing van mensenhandel - Verdrag en Protocol tegen de smokkel van migranten (…) tot aanvulling van het Verdrag van 2000 79. Verklaring, Alg. Verg. resolutie 36/55 van 25 november 1981 80. toepassing Verdrag van Wenen inzake consulaire betrekkingen van 1963 81. Afspraken Tampere TOP 1999 inzake verbieden rassendiscriminatie en vreemdelingenzaken e.d. discriminatie van vreemdelingen, migrerende werknemers DCIM beleid valt nu onder het ministerie

Integratie en Minderhedenbeleid onder ministerie van Justitie werkt stigmatiserend en discriminerend bevorderend.

Onrealiseerbaar

71

Format: NAP-NL


Verbeterpunten


Actiepunt (*)

Reeds gerealiseerd

Nog te realiseren

(vergunning/huisvesting, gezondheidszorg/toegang tot rechter)

van Justitie.

Om gelijke rechten en behandeling voor alle burgers te waarborgen en hun daarmee samenhangende effectieve maatschappelijke participatie (=integratie) moet DCIM weer onder ministerie BZK vallen. (TIYE)

82. bestrijding straffeloosheid bij misdaden racisme e.d.

Er is strafwetgeving (zie paragraaf 68); Nederland heeft voorts het IVUR geratificeerd (zie paragraaf 68).

Onrealiseerbaar

Nederland ondersteunt voorts het werk van de internationale straftribunalen. Nederland heeft op 17 juli 2001 het Statuut van het Internationaal Strafhof geratificeerd. Op 11 juni 2001 is er een gemeenschappelijk standpunt ingenomen door de EU lidstaten1. De Europese Unie spant zich in om het proces van bekrachtiging en van omzetting van het Statuut van Rome in de nationale wetgevingen van de ondertekenende landen voortgang te doen vinden. Tevens is zij actief met betrekking tot de bevordering van de aanvaarding van het Statuut in zoveel mogelijk staten. Met 1 Gemeenschappelijk standpunt 2001/443/GBVB van de Raad van 11 juni 2001 betreffende het Internationaal Strafhof [Publicatieblad L 155 van 12.06.2001]

72

Format: NAP-NL


Verbeterpunten


Actiepunt (*)

Reeds gerealiseerd

Nog te realiseren

name brengt zij dit te berde in onderhandelingen met derde landen, dan wel in het bestek van politieke dialogen. Voorts zijn de lidstaten onderling overeengekomen hun ervaringen aangaande de tenuitvoerlegging van het Statuut van Rome uit te wisselen. Daarenboven steunt de Unie de totstandbrenging van een adequaat planningmechanisme om de oprichting van het Hof voor te bereiden. De maatregelen van de EU worden gecoördineerd door de Raad, die vaststelt dat de Commissie zo nodig communautaire maatregelen aanneemt om de doelstellingen te bereiken die in het onderhavige Gemeenschappelijk Standpunt zijn omschreven. De lidstaten dienen wat hen zelf betreft er op toe te zien dat hun optreden in overeenstemming met het Statuut van Rome is. 83. naleving Verklaring ILO van 1998

Maatschappelijke organisaties waaronder Amnesty benaderen bedrijven om nadere invulling te geven aan ILO-normen. De normen worden nader uitgewerkt in gedragscodes en in antidiscriminatiebeleid. Daarnaast spelen ze een belangrijke rol bij de nadere invulling van het sociale aspect van MVO.

Bedrijven dienen meer gestimuleerd te worden om de normen in hun beleid te vertalen. De overheid dient daarbij een actieve rol te spelen en zelf het goede voorbeeld te geven.

Onrealiseerbaar

73

Format: NAP-NL


Verbeterpunten


Actiepunt (*)

Reeds gerealiseerd

Nog te realiseren

Vervolging van plegers van racistische handelingen (84- 89) 84. effectieve maatregelen ter bestrijding van criminele handelingen ingegeven door racisme e.d.

Er is strafwetgeving (zie pargraaf 68). Bij commune delicten met racistische elementen is het racisme een strafverzwarende grond. In de praktijk is de politie niet alert op dit soort bijkomende strafverzwarende gronden en men vergeet ze in een proces-verbaal te noemen.

Politie moet meer worden geactiveerd, zodat zij alert is op racisme als strafverzwarende grond bij commune delicten.

Artikel 12 Sv. geeft slachtoffers de mogelijkheid vervolging te vragen bij het Gerechtshof, indien de overheid niet wil vervolgen.

Indien de officier van justitie op de hoogte is van het discriminatoir element wordt vaak gekozen om toch alleen het commune delict aan te voeren. Hierover vindt geen terugkoppeling plaats met de officier van justitie belast met discriminatiezaken.

Reeds bij een aangifte of klacht dient de politie waakzaam te zijn op discriminatoire elementen in een In de Nederlandse strafwet zijn criminele voorvallen opdat deze in het proceshandelingen van discriminatoire aard verbaal worden opgenomen. De politie verboden gesteld in de artikelen 137 c t/m blijft hierin grotendeels in gebreke. Indien 137g en artikel 429quater. ook de officier van justitie niet alert is op Op grond van de Aanwijzing discriminatoire elementen, wordt Discriminatie behoort in geval van discriminatie niet als verzwarende commune delicten de discriminatoire omstandigheid meegenomen. achtergrond van het delict in het Reeds in het begin stadium dienen politie requisitoir te worden benadrukt en als strafverzwarende omstandigheid in de eis mensen te worden getraind op het herkennen van discriminatoire elementen te worden meegenomen. De eis dient zodoende met 25 % te worden verhoogd. in commune voorvallen.

Onrealiseerbaar

74

Format: NAP-NL


Verbeterpunten


Actiepunt (*)

Reeds gerealiseerd

Nog te realiseren

Zaken waarin discriminatie een rol speelt dienen ter attentie van de officier van justitie belast met discriminatiezaken te worden gebracht. Discriminatoire elementen dienen altijd als strafverzwarende omstandigheid te worden meegenomen in geval van commune delicten. De totstandkoming van het EUKaderbesluit inzake bestrijding racisme en xenofobie 2001/0270(CNS) dient bevorderd te worden; hierin wordt het recht in verschillende EU Lidstaten geharmoniseerd. 85. onderzoek naar racisme bij strafrechtelijke vervolging, politie geweld en strafrechtelijke sancties”

86. bestrijden racisme van neofascisten en hun invloed op jongeren: bestrijding middels onderwijs, media sport

Het Openbaar ministerie heeft het Landelijk Expertise Centrum Discriminatie (LECD) aan het eind van de jaren negentig van de vorige eeuw opgezet. Dit Centrum verzamelt gegevens over vervolging van zaken waarin discriminatoire elementen spelen. Er is een aanzet gemaakt tot het trekken van conclusies op basis van deze gegevens.

Meer onderzoek is nodig, met betrekking tot de verzamelde gegevens van het LECD dienen conclusies te worden getrokken en er moet op worden gereageerd met adequate middelen.

In de loop der jaren is door verschillende NGO's materiaal ontwikkeld ter ontmoediging van de opkomst van en ter bestrijding van neofascistische, gewelddadige nationalistische

Een overheid die het als haar verantwoordelijkheid ziet om de ontwikkeling van goed en actueel educatief materiaal en een trainingsaanbod als structurele taak op te

Er moet onderzoek plaatsvinden naar verbanden tussen strafrechtelijke vervolging, politiegeweld en strafrechtelijke sancties.

Onrealiseerbaar

75

Format: NAP-NL


Verbeterpunten


Actiepunt (*)

Reeds gerealiseerd

Nog te realiseren

ideologieën. Er zijn trainingen ontwikkeld voor jongerenwerkers en readers ter verspreiding uitgegeven. Helaas is dit materiaal weinig up to date en wordt derhalve weinig gebruikt. Projecten als Wereldschool en School Zonder Racisme hebben tot doel meningen en ideeën van kinderen en jongeren bespreekbaar te maken in een open, veilig pedagogisch klimaat. Derhalve bruikbaar bij het bestrijden van racisme van neofascisten en hun invloed op jongeren.

pakken.

Nederland voert een antidiscriminatiebeleid. In het kader daarvan worden organisaties ondersteund die zich verzetten tegen neofascistische en gewelddadige nationalistische ideologieën. Voorts bestaat er de traditie in Nederland dat aanhangers van zulke ideologieën geïsoleerd worden in het maatschappelijke en politieke debat. Ook kan de verspreiding van zulke ideologieën via het strafrecht worden aangepakt. 87. wetgeving “vervolgen/ straffen” oorlogsmisdaden, in het bijzonder in relatie tot discriminatie

2

Bulletin EU 7/8-1999

Nederland is partij bij deze verdragen De Europese Unie hecht eminent belang aan de vier verdragen van Genève en beschouwt het als grondslagen van het internationaal humanitair recht.2

Vaak schieten de ingezette middelen tekort. Aanscherping is dan ook nodig. Een probleem apart is het gebruik van het internet door racisten. Binnen haar eigen grenzen kan Nederland in hoge mate effectief optreden, echter bij grensoverschrijdend internetaanbod en – gebruik, zijn de mogelijkheden t.g.v. het ontbreken van internationale afstemming nauwelijks mogelijk.

Onrealiseerbaar

76

Format: NAP-NL


Verbeterpunten


Actiepunt (*)

88. strafbaarstellen en vervolgen mensenhandel en bescherming slachtoffers 89. vervolging rassendiscriminatie en initiatieven van bestrijding van racisme

Reeds gerealiseerd

Nog te realiseren

Er is wetgeving (zie paragraaf 68), waarvan de toepassing echter verbeterd kan worden (zie paragraven 74.b.iv en 84) . Er wordt ingespeeld op nieuwe ontwikkelingen, met name die binnen Europa.

Overheidsfunctionarissen werkzaam in het strafrechtsysteem dienen scholing te krijgen over antidiscriminatiebeleid, antidiscriminatiewetgeving en jurisprudentie.

Er vindt monitoring ter bestrijding van discriminatie plaats door het DUMC en EUMC.

Bij de politie ontbreekt tot op heden een expertise centrum dat, gelijk het LECD voor het Openbaar Ministerie, kan voorzien in advisering, ondersteuning en informatie op het terrein van discriminatie. Weliswaar is in het najaar van 2002 het Landelijk Bureau Discriminatiezaken (LBD) bij de politie van start gegaan, echter dit bureau is tot op heden en in de nabije toekomst niet toegesneden op de deze taak. Van belang is dat zo spoedig mogelijk een expertise centrum in het leven wordt geroepen om in de urgente taak van advisering, ondersteuning en informatievoorziening op het terrein van discriminatie te voorzien. Uit de ervaringen met het LECD van het OM is in de afgelopen jaren gebleken dat hieraan grote behoefte en noodzaak bestaat wil discriminatie in de samenleving op effectieve wijze worden bestreden. Het Openbaar ministerie en de politie vervullen daarbij

Het Openbaar Ministerie kent sinds 1998 het Landelijk Expertise Centrum Diversiteit. Vanuit dit centrum wordt het OM ondersteund, geadviseerd en van informatie voorzien betreffende discriminatiezaken.

Onrealiseerbaar

77

Format: NAP-NL


Verbeterpunten


Actiepunt (*)

Reeds gerealiseerd

Nog te realiseren

een belangrijke en onmisbare taak. Wellicht kan het LBD deze taak alsnog op zich nemen dan wel een dergelijke expertise worden ondergebracht bij het Expertise Centrum Diversiteit van de politie.

Oprichting en versterking van onafhankelijke, gespecialiseerde nationale instellingen en bemiddeling (90-91c) 90. status nationale mensenrechteninstellingen, speciaal op het terrein van de bestrijding van racisme

De Nederlandse overheid financiert op verschillende niveaus het bestaan van een nationale infrastructuur op het terrein van de bestrijding van rassendiscriminatie. Op lokaal/regionaal niveau zijn ADB’s actief, op landelijk niveau onder meer het LBR. Deze organisaties treffen elkaar met zekere regelmaat in samenwerkingsverbanden, soms vrijwillig (ENAR), soms op initiatief van de overheid (NPRD).

De status van deze infrastructuur kan worden verbeterd. Niet alleen door een duidelijke taak en positie (wettelijke verankering), maar ook door een duidelijke visie vanuit de overheid op zaken als het basisvoorzieningenniveau, de relatie met overheidsbeleid, gewenste kwaliteitsnormen en een beleid met betrekking tot projectmatige ondersteuningsmogelijkheden. De verdeling van de financiering van basisvoorzieningen vanuit verschillende overheid (lokaal, regionaal en landelijk) staan een verdere stroomlijning/afstemming in de weg.

91. a. samenwerking bevorderen tussen

Zie paragraaf 90.

Zie paragraaf 90.

Onrealiseerbaar

78

Format: NAP-NL


Verbeterpunten


Actiepunt (*)

Reeds gerealiseerd

nationale mensenrechteninstellingen en andere nationale instellingen, speciaal op het terrein van racisme e.d. 91. b. Zie paragraaf 90. deelname slachtoffers van racisme aan die nationale mensenrechteninstellingen belast met de bestrijding van racisme e.d. 91.c. Zie paragraaf 90. ondersteunen internationale samenwerking van nationale instellingen belast met de bestrijding van racisme e.d. 2.

Beleid en praktijk

Verzameling en disaggregatie van gegevens, onderzoek en studie (92-98) 92. statistische gegevens over slachtoffers racisme e.d.

Door diverse instellingen worden statistische gegevens verzameld met betrekking tot de positie van etnische minderheden in Nederland. Deze gegevens worden ook gepubliceerd. Instanties die zulke gegevens verzamelen en publiceren zijn Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) en het Instituut voor Sociaal-economisch Onderzoek. Voorts zijn er door diverse instituten onderzoeken uitgevoerd naar de positie van migranten op diverse maatschappelijke gebieden waarbij er statistische gegevens worden verzameld.

92.a disaggregatie i.o.m. wetgeving

Identificatie van een persoon als zijnde behorend tot een etnische minderheid

Nog te realiseren

Zie paragraaf 90.

Zie paragraaf 90.

Onrealiseerbaar

79

Format: NAP-NL


Verbeterpunten


Actiepunt (*)

Reeds gerealiseerd

Nog te realiseren

geschiedt op basis van het geboorteland van de ouders. Deze mensen worden allochtoon genoemd. Cijfers van het CBS zijn gebaseerd op gegevens afkomstig uit de Gemeentelijke Basisadministratie waar geboorteland van ouders als criterium wordt genomen om iemand in te delen. Er is dus geen sprake van zelfidentificatie. Alleen bij leden van een etnische minderheid die tot de derde generatie behoren moet zelfidentificatie aan de pas komen, maar deze mensen worden door het CBS niet tot een etnische minderheid gerekend. Het ISEO voert om de vier jaar een survey uit gebaseerd op een steekproef uit het Gemeentelijke Basisadministratie. Mensen zijn dan vervolgens vrij om wel of niet mee te werken aan de survey. Gegevens worden volgens informatie niet misbruikt. 92.b. verzamelen statistische gegevens en informatie

Gegevens worden verzameld om de positie van allochtonen of etnische minderheden in kaart te brengen. Aan de hand van deze gegevens kan onder meer worden nagegaan of er maatschappelijke achterstanden zijn en of het minderhedenbeleid effect heeft. Inzake paragrafen 92b – 97 zijn er zeer veel onderzoeksresultaten en -data.

In Nederland wordt veel informatie verzameld. Maar er is nauwelijks sprake van vrijwillige, consensuele en op participatie gestoelde strategieën om bij het proces van verzamelen, ontwikkelen en gebruiken van informatie. Hoewel veel onderzoek op basis van vrijwilligheid plaatsvindt. Het maken van rapportages door de Onderwijsinspectie over alle

Onrealiseerbaar

80

Format: NAP-NL


Verbeterpunten


Actiepunt (*)

Reeds gerealiseerd

Nog te realiseren

discriminatieklachten en voorvallen en het centraal rapporteren hierover door de Onderwijsinspectie zou verplicht moeten worden gesteld. Dit zou bijdragen aan een beter inzicht op de problematiek. Ordenen, analyseren en kijken wat nog toepasbaar is en tot gerichte actie overgaan, rekening houdend met de kloof tussen beleid en praktijk. (Zie handleiding Overbrug de kloof tussen beleid en praktijk'' TIYE 2002/december). 92.c. rekening houden met economische en sociale indicatoren bij punt 92.b.

93. methoden verzamelen/ analyseren van gegevens verbeteren

94.

Op verschillende maatschappelijke gebieden worden er gegevens verzameld over etnische minderheden. Dus wordt er ook rekening gehouden met diverse sociale indicatoren op basis waarvan maatschappelijke achterstanden geconstateerd kunnen worden. In Nederland wordt er onderzoek verricht naar de positie van allochtonen. De overheid ondersteunt dit en neemt ook vaak het initiatief om zulke onderzoeken te laten uitvoeren. Er zijn ook diverse organisatie en academische instellingen die onderzoek op het gebied van etnische minderheden verrichten. Onderzoek naar positie van etnische minderheden vindt plaats binnen diverse maatschappelijke terreinen. Zo worden er indicatoren ontwikkeld. Er is in Nederland een

Er moet meer onderzoek komen naar de

Onrealiseerbaar

81

Format: NAP-NL


Verbeterpunten


Actiepunt (*)

Reeds gerealiseerd

Nog te realiseren

opstellen beleid en programma’s ter bestrijding van racisme e.d. op basis van onderzoek en rekening houdende met gender-aspect en betrokkenheid slachtoffers

antidiscriminatiebeleid. Dit beleid is gebaseerd op de opvatting dat discriminatie in Nederland niet mag voorkomen, maar dat het nog wel voorkomt. Deze opvatting wordt gesteund door onderzoek uitgevoerd met name in het verleden. De vraag is of het gevoerde beleid gebaseerd is op concreet kwantitatief en kwalitatief onderzoek. In Nederland is dat nauwelijks het geval. Ook wordt er weinig rekening gehouden met de prioriteiten van de potentiële slachtoffers zelf.

actuele stand van zaken rond rassendiscriminatie in Nederland. Ook moeten de prioriteiten van de slachtoffers beter geïnventariseerd worden zodat daar in het beleid rekening kan worden gehouden.

96.

Publieke en private instellingen gender en etnisch vriendelijk maken.

Sociale en economische bijdrage van ZMV vrouwen meer visualiseren en kapitaliseren. Het monitoren/terugdringen van racistisch De registratie is in Nederland gebrekkig geweld is maar deels gerealiseerd. georganiseerd. ADB’s registreren zo goed ADB’s/LBR registreren en de Anne Frank en zo kwaad als dat gaat (met weinig Stichting brengt een jaarlijkse monitor mensen). Er is geen alomvattend systeem racistisch geweld uit. waarbij verschillende partners (ADB’s, landelijke NGO’s, politie/justitie, welzijn, onderwijs, etc) een rol spelen. Dat zou moeten worden opgezet om te komen tot een zo reëel mogelijke inschatting van het probleem. Op verschillende niveaus moeten taskforces worden opgezet om tot betere afstemming te kunnen komen en alternatieven te ontwikkelen richting een effectieve aanpak van het probleem. Er is Focal point E-QUALTITY/ Expertise centum Gender en etniciteit

95. periodieke monitoring racistische handelingen in publieke/private sector

Adequate maatregelen nemen; op sociaal economisch gebied/ regulering van de informele economie en atypisch werk,

Onrealiseerbaar

82

Format: NAP-NL


Verbeterpunten


Actiepunt (*)

studies naar oorzaken en verschijningsvormen migratie 97. studies naar oorzaken uitsluiting migranten

Reeds gerealiseerd

Nog te realiseren

Een algemeen onderzoek naar institutionele discriminatie (vormen van uitsluiting weerspiegeld in wetten, beleid, beleid, instellingen en praktijken) is er nog niet gedaan. Ook op deelterreinen (waaronder o.a. onderwijs, politie, en gezondheidszorg) is er ook nog geen onderzoek gedaan. Alleen op het terrein van de arbeidsmarkt is dit element als zodanig wel in onderzoeken meegenomen. Wel zijn er onderzoeken gedaan naar de positie van migranten in het algemeen.

Een algemeen onderzoek naar (het bestaan van) institutionele discriminatie is van groot belang om ook deze vorm van discriminatie te kunnen bestrijden. Er dient ook onderzoek te worden gedaan naar het bestaan van institutionele discriminatie op deelterreinen. Op het terrein van de gezondheidszorg heeft TPO op initiatief van het expertplatform stichting Interculturele GGZ te Amsterdam, in opdracht van GGZ Nederland een onderzoek uitgevoerd naar de toegankelijkheid van de GGZ voor migranten en vluchtelingen: De rapportage van het onder heet “De andere stem” en is in februari beschikbaar bij GGZ Nederland. De resultaten bevestigen bange vermoedens. Er is in veel gevallen een kloof van onbegrip en misverstanden tussen GGZ professionals en klanten met een migratieachtergrond. In PSY (GGZ Nederland) deze maand staan twee stukken die dit onderzoek belichten en gebruiken. Ook het advies van de Raad voor Volksgezondheid aan het Kabinet uit 2000 bracht de ontoegankelijkheid van de (geestelijke) gezondheidszorg in voor migranten scherp in beeld. Aanbeveling: Maak gebruik van de aanbevelingen van

Onrealiseerbaar

83

Format: NAP-NL


Verbeterpunten


Actiepunt (*)

Reeds gerealiseerd

Nog te realiseren

Onrealiseerbaar

beide onderzoeksrapporten om verschillende vormen en niveaus van uitsluiting van gelijkwaardige zorg te verminderen. 98. opnemen statistische informatie in rapporten aan de VN

In de Nederlandse rapportages aan de Commission on the Elimination of Racial Discrimination zijn statistische gegevens opgenomen over deelname van etnische minderheden in Nederland aan de Nederlandse maatschappij.

Aantal statistische gegevens in CERDrapportage zou uitgebreider kunnen en meer intersectioneel getint.

Actiegericht beleid en actiegerichte plannen, inclusief positieve actie om non-discriminatie te waarborgen, met name in relatie tot toegang tot sociale voorzieningen, werkgelegenheid, huisvesting, onderwijs, gezondheidszorg et cetera (99-102) 99. ontwikkelen en uitwerken actieplannen ter bevordering van diversiteit, gelijkheid, billijkheid, sociale rechtvaardigheid e.d.

In het verleden zijn er verschillende actieprogramma’s geweest, vaak gericht op het verbeteren van de arbeidsmarktpositie van migranten. Ook in Europees Jaar tegen Racisme van 1997 is gewerkt aan de hand van een plan, in samenwerking met de NGO’s. Deze exercitie is ook een goed voorbeeld. Momenteel is het proces gaande om te komen tot een Nationaal Actieplan.

De overheid kan, naast het definiëren van een minimuminfrastructuur, in overleg met NGO’s, komen tot een meerjaarlijks vast te stellen actieprogramma met prioriteiten, doelstellingen, kwaliteitseisen en bijbehorend budget waarmee kan worden geïnitieerd/ gestimuleerd.

Na het opstellen van een Nationaal Actieplan dient op deelterreinen een In de afgelopen jaren is door middels van actiegericht actieprogramma te worden Convenanten getracht meer migranten en gemaakt . vrouwen aan het werk te krijgen. bv.

84

Format: NAP-NL


Verbeterpunten


Actiepunt (*)

Reeds gerealiseerd

Nog te realiseren

Ruim baan voor Minderheden, Kom en Convenant Herintredende vrouwen. De meeste convenanten en ook de Wet SAMEN lopen af in 2003. Als vervolg op de Wet overweegt het Ministerie van SZW het instellen van een expertisecentrum diversiteitsmanagement.

Er zijn verschillende aktieplannen ontwikkeld in het verleden. Voordat men nieuwe aktieplannen maakt, is het van belang om de resultaten en effectiviteit van de oude maatregelen te analyseren. In het verleden was er sprake van "inspanningsverplichting" zoals met Wet samen. Wat we bepleiten is meer doelgerichtheid, specifieke targets/target cijfers. Alleen met intenties en inspanningsverplichting zonder targets en sancties komen we niet verder, bleek uit de akties van het verleden. Accent niet meer op inspanningsverplichting maar op doelstellingsgerichte en targetgerichte Inventarisatie en analyse gender- en etniciteit- assesment. Als het gaat om de arbeidsmarktpositie van zmv-vrouwen is het onder andere van belang dat er diverse en betaalbare kinderopvang komt en goede en betaalbare verlofregelingen zijn. Verder is het van belang dat het concept Elders Verworven Competenties wordt uitgewerkt en toegepast.

Onrealiseerbaar

85

Format: NAP-NL


Verbeterpunten


Actiepunt (*)

Reeds gerealiseerd

100. op basis van statistische informatie opstellen van Nationale programma’s ter bevordering van de toegang tot sociale basisvoorzieningen

Alle inwoners die legaal in Nederland verblijven hebben toegang tot sociale basisvoorzieningen zoals basisgezondheidszorg, basisonderwijs en adequate huisvesting. Ook kinderen zonder verblijfsvergunning hebben toegang tot het onderwijs.

Nog te realiseren

101. opstellen Nationale programma’s ter bevordering van de toegang tot de gezondheidszorg 102. bevorderen huisvesting en stadsontwikkelingprojecten ter voorkoming van sociale uitsluiting en marginalisatie

Werkgelegenheid (103- 108) 103. bevorderen en ondersteunen oprichten en

Ondernemerschap: maatwerk bieden op grond van andere factoren dan

Onrealiseerbaar

86

Format: NAP-NL


Verbeterpunten


Actiepunt (*)

Reeds gerealiseerd

drijven van ondernemingen door slachtoffers van racisme

Nog te realiseren

etniciteit, maar bij. Vooropleiding, startpositie (SER advies), Gelijke behandeling meer waarborgen. Werkgelegenheidspositie verbeteren, echter accent niet alleen op laagopgeleiden, ook erkennen elders verworven competenties. Nodig is een integrale aanpak op alle niveaus en een mensenrechten benaderingswijze en effectieve voorwaarden bij het verstrekken van middelen (subsidies). Afstemming met diverse relevante internationale conventies, e.d. Gelijke beloning voor gelijkwaardig werk voor alle burgers. De relatie tussen armoede, racisme en sociale uitsluiting op de politieke agenda plaatsen.

104. a. werkplekken vrij van discriminatie

De Arbo-wetgeving verplicht werkgevers om beleid te ontwikkelen om ongewenst gedrag op de werkvloer tegen te gaan. De arbeidsinspectie heeft de taak om hierop toe te zien en evt. maatregelen te treffen tegen nalatige werkgevers. In het verlengde hiervan zijn tal van

Openlijke erkenning door de overheid en sociale partners en een publiek debat over het feit dat discriminatie op de werkvloer een veelvoorkomend verschijnsel is; gedragscodes, klachtenregelingen en antidiscriminatiebeleid in alle overheidsinstellingen moeten nog

Onrealiseerbaar

87

Format: NAP-NL


Verbeterpunten


Actiepunt (*)

Reeds gerealiseerd

Nog te realiseren

gedragscodes en klachtenregelingen ingevoerd. Ook de Rasrichtlijn regelt deze materie. In het verleden zijn voorlichtingscampagnes op TV geweest.

geïmplementeerd worden; voorts moet regelmatig controle plaatsvinden op naleving en evaluatie en het bedrijfsleven moet gestimuleerd worden om hetzelfde te doen.

(104a t/m 108: Zie vorige stukken, onder andere onder doelgroepen).

Van belang is het verspreiden en implementeren van voorlichtingsmateriaal en van de training “Voorkomen en bestrijden van discriminatie op de werkvloer”; de implementatie van art.13 richtlijnen; het ontwikkelen en implementeren van effectieve maatregelen om victimisatie te voorkomen en tenslotte de bestrijding en het bespreekbaar maken van discriminatie door het tot integraal onderdeel te maken van management- en beroepsopleidingen, van functionerings- en beoordelingsgesprekken en er regelmatig aandacht aan te besteden in gewone teamen werkoverleggen. De positie van de Ondernemingsraden dient versterkt te worden omdat zij een positieve invloed kunnen hebben op de handhaving maar ook op de vormgeving van antidiscriminatiebeleid op de werkvloer. Vertrouwenspersonen en klachtencommissies ontbreekt het vaak aan deskundigheid op het gebied van antidiscriminatie. Ook hebben zij binnen de organisaties een zwakke positie

Onrealiseerbaar

88

Format: NAP-NL


Verbeterpunten


Actiepunt (*)

Reeds gerealiseerd

Nog te realiseren

waardoor zij niet adequaat kunnen optreden tegen ongewenst gedrag binnen de bedrijven. Discriminatie dient expliciet te worden genoemd in de Arbo-wet zodat de arbeidsinspectie en andere betrokkenen bij hun toezichthoudende taak meer aandacht besteden aan antidiscriminatiebeleid op de werkvloer. Zeker waar het gaat om structurele vormen van discriminatie is een integrale aanpak nodig. Onderzoek heeft laten zien dat ondanks het bestaan van klachtenregelingen, werknemers daar vaak geen beroep (durven) op te doen. Wellicht zal een wettelijke regeling van het klachtrecht van de werknemer daar verandering in kunnen brengen. Daarbij moet bescherming tegen victimisatie centraal staan. Er dient meer voorlichting te worden gegeven over antidiscriminatiebeleid. Diversiteitsbeleid dient bevorderd te worden evenals het voeren van Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen waarbij aandacht wordt besteed aan de sociale kant van MVO. 104. b. bevorderen economische groei 104. c. werkgelegenheid verbeteren voor achtergestelde groepen

Vanaf 1998 t/m 2001 is er een sterke daling van de werkloosheid onder allochtonen geweest. Deze daling is mede te danken aan de specifieke maatregelen.

Er moet worden toegezien op een verbetering van de navolging van de Wet SAMEN, eventueel door middel van de invoering van sancties, voorlichting, het

Onrealiseerbaar

89

Format: NAP-NL


Verbeterpunten


Actiepunt (*)

Reeds gerealiseerd

Nog te realiseren

Deze daling is echter ook toe te schrijven aan de sterke economische groei die deze periode kenmerkt.

raadplegen en faciliteren van de controlefunctie van NOG. De overheid dient hierbij een voorbeeldfunctie te vervullen.

De Wet SAMEN trad in werking. 1999 en 2000 waren topjaren wat betreft het aantal gedeponeerde verslagen. De wet werkt niet goed, er schort het een en ander aan het toezicht op en de handhaving van de wet.

De Wet SAMEN moet worden verlengd of er moet worden gezorgd voor een tenminste gelijkwaardig wettelijk middel na afloop van de werking van de wet, toezicht op de naleving van de wet SAMEN en haar opvolger dient te worden Verschillende projecten zijn opgezet die verbeterd. De overheid moet zich richten in mindere of meerdere mate succesvol op het behoud of de herinrichting van de zijn geweest en geleid hebben tot functie BAMer; instroom van minderheden op de Men moet de uitwerking richtlijnen voor arbeidsmarkt. gebruik van psychologische tests bij selectieprocedures faciliteren; het Gunstig is het MKB-convenant: sprake is diversiteitsbeleid in arbeidsorganisaties van een succesvolle bemiddeling van moet worden gestimuleerd door een rond de 60.000 allochtone werkzoekenden voorbeeldfunctie overheid, regelmatige in het MKB. controle op naleving en evaluatie en in het bijzonder aandacht voor: toetsen van Ook van belang zijn het Raamconvenant werving- en selectieprocedures en Grote Ondernemingen (vanaf juni 2000), doorstroombeleid m.b.t. discriminatie KOM – projecten (Krachtig ondernemen dienen plaats te vinden; het met Minderheden, vanaf 1999), voorkeursbeleid dient geïmplementeerd te Werkstageprojecten voor nieuwkomers in worden; evtl. kan sprake zijn van een het kader van inburgering en SPAGaanvullend aanbod van taalcursussen projecten van SZW ‘Nederlands op de werkvloer’, (Stimuleringsprojecten allochtone ‘empowerment/weerbaarheid’ voor groepen). etnische minderheden, supervisie of In het verleden hebben de zogenaamde andere opleidingen. BAMMER’s (bedrijfsadviseuren

Onrealiseerbaar

90

Format: NAP-NL


Verbeterpunten


Actiepunt (*)

Reeds gerealiseerd

Nog te realiseren

minderheden) een belangrijke bijdrage geleverd om de instroom van allochtonen te bevorderen. Ondanks de grote successen is er onlangs in het kader van de reorganisatie van de CWI voor gekozen om de functie van de BAMer af te schaffen.

De daling van de werkloosheidscijfers is niet gepaard gegaan met de versterking van de arbeidsrechtelijke positie van de migranten. De beloningsverschillen zijn nog sterk aanwezig. Migranten hebben vaak tijdelijke arbeidscontracten of andere vormen van flexibele arbeidsovereenkomsten. Migranten zijn niet vertegenwoordigd in alle functieniveaus binnen de arbeidsorganisaties. Etnische minderheden moeten een gelijkwaardige arbeidsrechtelijke positie verkrijgen. Overheidsbeleid dient om die reden gericht te zijn op versterking van die positie. Bij een slechte economische conjunctuur zullen etnische minderheden eerder met de negatieve gevolgen ervan (bijv werkloosheid) te maken hebben. De positie van zelforganisaties bij het ontwikkelen en uitvoeren van werkgelegenheidsmaatregelen moet versterkt worden. Zij dienen meer inspraak te krijgen. Bij projecten gericht op verbetering van de werkgelegenheid van allochtonen moet beter op de resultaten gelet worden. Maatregelen en wetten moeten beter worden uitgevoerd en nageleefd. Het MKB-project en de andere projecten

Onrealiseerbaar

91

Format: NAP-NL


Verbeterpunten


Actiepunt (*)

Reeds gerealiseerd

Nog te realiseren

zijn inmiddels afgelopen. Evaluatie van deze initiatieven dient plaats te vinden. Daarnaast is het zaak, zeker nu de economie terugloopt, om alternatieven te ontwikkelen en voort te bouwen op de relatieve successen van deze initiatieven en de continuïteit daarvan te waarborgen De functie van de BAM wordt per 1 jan. 2003 opgeheven waardoor het minderhedenbeleid binnen het werk van de CWI’s geen prominente plek meer heeft. Dit is een slechte zaak zeker gezien in het licht van de economische ontwikkelingen en de aflopende projecten. Het minderhedenbeleid dient behouden te blijven. De expertise die bij de BAM door de jaren heen is opgebouwd dient behouden te blijven en benut te worden. De CWI’s functioneren slecht, zij hebben te weinig aandacht voor moeilijk bemiddelbare werkzoekenden en daar vallen veel autochtonen onder. CWI’s dienen zich dan ook meer te richten op allochtone werkzoekenden. 105. bescherming werknemersrechten 106. negatieve gevolgen vermijden van discriminerende praktijken op de

De AWGB biedt in art. 8 expliciet De naleving van wettelijke verplichtingen bescherming tegen victimisatie. Het moet worden bevorderd door structurele Burgerlijk Wetboek doet dat ook al wordt financiering van adequaat toegeruste

Onrealiseerbaar

92

Format: NAP-NL


Verbeterpunten


Actiepunt (*)

Reeds gerealiseerd

Nog te realiseren

werkplek

discriminatie op grond van ras niet expliciet genoemd. Wel biedt de bepaling tegen kennelijk onredelijk ontslag de mogelijkheid om tegen een discriminatoir ontslag te ageren. Daarnaast dient bij het toetsen van een verzoek tot het verlenen van een ontslagvergunning aandacht te worden besteed aan het tegengaan van discriminatie.

brede ADB’s.

107. niet-discriminatoire praktijken op de werkplek bevorderen

Er zijn wettelijke kaders geschapen om discriminatie te voorkomen: bijvoorbeeld de AWGB, wet SAMEN, antidiscriminatie-wetgeving in burgerlijk en strafrecht en de Arbo-wet.

Ook is van belang dat de CERDrapportage op tijd en volledig wordt opgesteld. Aandacht moet worden besteed aan discriminatie en ontslag dat gebaseerd is op discriminatie. Geen bescherming wordt geboden tegen bijvoorbeeld het overplaatsen van de klager naar een andere afdeling naar aanleiding van een klacht. De praktijk laat zien dat dit vaak voorkomt en dat niet de dader maar het slachtoffer met deze negatieve gevolgen te maken heeft. Hiertegen moet bescherming worden geboden waarbij ook de mogelijkheid van het tenietdoen van de maartregel moet bestaan. Bij de implementatie van de Rasrichtlijn moet dit punt aandacht krijgen.

Nog aandacht kan worden besteed aan de bestrijding en het bespreekbaar maken van racisme/discriminatie: deze thema's moeten tot integraal onderdeel worden gemaakt van management- en beroepsopleidingen en van scholingen Voorts zijn van belang voor OR-leden en Kaderleden, van Minderhedenakkoorden van de Stichting functionerings- en van de Arbeid (zoals “Meer minderheden beoordelingsgesprekken; ook dient er met mogelijkheden” (2001) waarin ook aandacht aan te worden besteed in maatregelen tegen discriminatie en voor gewone teamen werkoverleggen.

Onrealiseerbaar

93

Format: NAP-NL


Verbeterpunten


Actiepunt (*)

Reeds gerealiseerd

het bevorderen van diversiteit worden aanbevolen. Ook hebben plaats gevonden voorlichtingsactiviteiten van werkgevers en vakbonden zoals bijvoorbeeld “Ondernemers doen meer”, de meldweek “Racisme op de werkplek” van FNV en LBR in 1997, FNV -brochures “Het begint met een grapje” en “De meest gestelde vragen over racisme op de werkvloer”, Gerealiseerd zijn verscheidene gedragscodes en klachtenregelingen voor sectoren zoals LTO, ABUuitzendorganisaties, Horeca en voor individuele arbeidsorganisaties.

Nog te realiseren

Voorts moet nog worden gerealiseerd: het implementeren van een diversiteitsbeleid in overheidsinstellingen en arbeidsorganisaties, regelmatige controle op naleving en evaluatie; het implementeren van gedragscodes, klachtenregelingen en antidiscriminatiebeleid in alle overheidsinstellingen, publieke en particuliere arbeidsorganisaties en een regelmatige controle op naleving en evaluatie.

Effectieve maatregelen om victimisatie te voorkomen moeten worden ontwikkeld en geïmplementeerd; er dient een structurele financiering van adequaat toegeruste Bedrijven worden door allerlei brede ADB’s plaats te vinden en er dient maatschappelijke organisaties sprake te zijn van een evenredige ondersteund om een diversiteitsbeleid participatie van etnische minderheden in binnen hun organisatie in te voeren en een vakbonden, OR’s en PV’s en antidiscriminatiebeleid waaronder werkgeversverenigingen op alle niveaus. gedragscodes te implementeren. Er zijn helpdesks en allerlei informatiepunten Maatschappelijk Verantwoord waar bedrijven terechtkunnen voor Ondernemen kent de laatste jaren een informatie en ondersteuning bij bijv. het sterke opleving. De overheid dient hierop voldoen aan de verplichting van de Wet in te spelen en bedrijven te stimuleren om SAMEN. MVO te voeren met extra aandacht voor het sociale aspect daarvan. Het gezegde Ook zijn er verschillende initiatieven over de versterking van de positie van ontplooid om bedrijven die zich in Ondernemingsraden, positieve zin op dit terrein onderscheiden vertrouwenspersonen en

Onrealiseerbaar

94

Format: NAP-NL


Verbeterpunten


Actiepunt (*)

108. voorzien in toegang tot bestuurlijke en wettelijke procedures om acties te kunnen nemen tegen racisme e.d. > op alle werkplekken

Reeds gerealiseerd

Nog te realiseren

extra in het zonnetje te zetten door toekenning van een prijs of door deze als ‘best practice’ eruit te lichten.

klachtcommissies is hier ook van toepassing. Hetzelfde geldt voor datgene wat gezegd is over klachtenregelingen en bescherming tegen victimisatie.

Slachtoffers van discriminatie kunnen terecht bij ADB’s voor het indienen van een klacht en voor het verkrijgen van ondersteuning bij een evt. procedure bij de CGB. Ook kunnen zij terecht bij de CGB voor de behandeling van hun klacht. De CGB is wat dat betreft zeer toegankelijk en laagdrempelig.

De klachten die de ADB’s en de CGB bereiken zijn maar een topje van de ijsberg. Bovendien bevinden de slachtoffers zich vaak in de fase dat de arbeidsrelatie reeds afgelopen is of aflopend is. Meer voorlichting dient te worden gegeven over de mogelijkheden die de gelijke behandelingswetgeving biedt om op te komen tegen discriminatie. Ook dient er meer voorlichting te worden gegeven over andere mogelijkheden die er bestaan om conflicten in een vroeg stadium te onderkennen en te beslechten waarbij het slachtoffer van discriminatie niet opdraait voor de negatieve gevolgen die evt. kunnen ontstaan. Vertrouwenspersonen, Arbeidsinspectie en OR kunnen in een vroeg stadium optreden en een bemiddelende rol spelen.

Gezondheid, milieu (109- 111) 109. recht op genot van het hoogst mogelijke

(109 – 111 geclusterd)

Onrealiseerbaar

95

Format: NAP-NL


Verbeterpunten


Actiepunt (*)

Reeds gerealiseerd

niveau van geestelijke en lichamelijke gezondheid, zonder discriminatie

Nog te realiseren

Aanbevelingen, actiepunten e.d. formuleren. Vertaalslag naar adequaat beleid. Bijv, m.b.t. onderzoeksresultaten"Racisme op de werkplek in de gezondheidszorg'. Problemen niet onnodig een etnisch etiket opplakken. Ad hoc, korte termijn, wisselend, probleem bevestigend beleid, leidt niet tot duurzame oplossingen, zoveel mogelijk maatschappelijke problemen aanpakken; bevordert mainstreaming "minderhedenbeleid".

110. a. monitoring en uitbannen racisme e.d. in de gezondheidszog 110. b. toegang tot en de diversiteit in de gezondheidszorg 110. c. samenwerking aan verbetering gezondheidssituatie van gemarginaliseerde gemeenschappen 110. d. samenwerking m.b.t. onderzoek over de gevolgen van medische behandelingen en gezondheidsbeleid op verschillende gemeenschappen 110. e.

Er is bij een antiracismeorganisatie een cursus en een training geweest met betrekking tot discriminatie en zorg. Er zijn bij antiracismeorganisaties Er moet met organisaties in de GGZ-zorg reguliere contacten met organisaties in de een convenant worden afgesloten. zorg in verband met discriminatie en zorg. Er is samenwerking tussen antiracismeorganisaties, GGZ enGGD over de positie van de migrant binnen de zorg. Er wordt door antiracismeorganisaties

Onrealiseerbaar

96

Format: NAP-NL


Verbeterpunten


Actiepunt (*)

Reeds gerealiseerd

voorkoming en bestrijding HIV/AIDS

samengewerkt met de GGZ over de discriminatie van HIVpatienten en migranten.

Nog te realiseren

111. a. niet discriminatoire maatregelen voor een veilige en gezonde omgeving.: - toegang tot openbare informatie daarover 111. .b. niet discriminatoire maatregelen voor een veilige en gezonde omgeving: - in het besluitvormingsproces 111. c. niet discriminatoire maatregelen voor een veilige en gezonde omgeving: - Uitwisselen technologische kennis en best practises 111. d. niet discriminatoire maatregelen voor een veilige en gezonde omgeving; - herstelmaatregelen besmette gebieden

Gelijke deelname aan de politieke, economische, sociale en culturele besluitvorming (112-113) 112. stimuleren deelname van slachtoffers van racisme e.d. in alle stadia van economische, culturele en sociale besluitvorming

Vooroordelen bij maatschappelijke instellingen verminderen door doelgericht beleid. Oorzaken en factoren van achterstelling

Onrealiseerbaar

97

Format: NAP-NL


Verbeterpunten


Actiepunt (*)

Reeds gerealiseerd

Nog te realiseren

en armoede liggen ook buiten de doelgroepen zelf, niet alleen de oorzaak bij de instromende kant leggen, ook de barrières in de ontvangend samenleving als geheel aan de kaak stellen.

113. stimuleren deelname van slachtoffers van racisme e.d. tot de maatschappelijke besluitvorming op alle niveaus

Racisme op individueel, symbolisch en institutioneel niveau bestrijden. Allochtonen in Nederland hebben toegang Allochtonen hebben achterstanden op de arbeidsmarkt en ook blijft de politieke tot de maatschappelijke besluitvorming participatie van allochtonen achter. op alle niveaus mits zij in bezit zijn van Overheidsoptreden ter bevordering van de de Nederlandse nationaliteit. Mensen politieke participatie en de zonder de Nederlandse nationaliteit arbeidsmarktpositie van allochtonen blijft hebben toegang tot lokale politieke nog steeds geboden. besluitvorming als zij meer dan vijf jaar in Nederland verblijven. Voorts heeft de staat allerlei initiatieven genomen om de arbeidsmarktparticipatie van allochtonen te vergroten. In het kader van deze initiatieven (WBEAA, Wet Samen, convenanten) spoort de staat de particuliere sector/het bedrijfsleven aan mensen van buitenlandse afkomst aan te nemen.

Rol van politici en politieke partijen (115) 115. sleutelrol politici en politieke partijen in de bestrijding van racisme e.d.

Het Handvest dient ook te worden ondertekend door de overige partijen in Nederland en dient opnieuw onder de aandacht te worden gebracht. Ook dient te Er is wel het Handvest “Europese politieke partijen voor een niet-racistische worden geëvalueerd in hoeverre politieke De meeste politieke partijen lijken geen interne antiediscriminatiecode te hebben.

Onrealiseerbaar

98

Format: NAP-NL


Verbeterpunten


Actiepunt (*)

Reeds gerealiseerd

Nog te realiseren

samenleving”. Dit handvest doet een oproep aan politieke partijen om op een verantwoordelijke manier om te gaan met zaken die te maken hebben met rassendiscriminatie. Hierbij gaat het zowel om de partijorganisatie als activiteiten naar buiten toe. In Nederland hebben diverse partijen dit Charter ondertekend: D66, PvdA, VVD, GroenLinks en CDA..

partijen op de hoogte zijn van het bestaan ervan van de partijen die het in de praktijk toepassen. Sociale uitsluiting en (democratisch) burgerschap hoog op de politieke agenda (vooral gelet op de Conventie en de toekomst van Europa). Effectieve implementatie van fundamentele mensenrechten: mensenrechten educatie bevorderen, effectiever bevorderen van gelijke behandeling en kansen, het accent niet alleen op nieuwkomers en lager opgeleide "oudkomers" leggen maar ook hoger opgeleiden hebben enorme knelpunten met het glazen plafond en de ijzeren muur. M.b.t. inburgering; de doelgroep is al genoeg benoemd als factor van falen, ook de inburgeringinstellingen en arbeidsmarkt- en relevante opleidingsinstellingen moeten worden getoetst op effectiviteit en kwaliteit.

Onrealiseerbaar

99

Format: NAP-NL


Verbeterpunten


Actiepunt (*)

3.

Reeds gerealiseerd

Nog te realiseren

Op dit moment worden er beperkte financiële middelen ter beschikking gesteld ten behoeve van voorlichting op het gebied van racisme. Tevens zijn er een aantal mediacampagnes geweest.

Voorlichting over het voorkomen en bestrijden van rassendiscriminatie dient middels de bestaande en nog verder uit te breiden infrastructuur op grotere schaal te gebeuren. Hiervoor dienen meer financiële middelen ter beschikking te worden gesteld.

Educatie en bewustmaking (117-119)

117. financiële middelen beschikbaar stellen voor antiracisme voorlichting via educatie en mediacampagnes

Er zijn maatregelen in de preventieve sfeer genomen.

Mediacampagnes, als vorm van voorlichting, blijven noodzakelijk maar zijn alleen functioneel indien deze in samenwerking met de organisaties die werkzaam zijn op het terrein van discriminatiebestrijding worden vormgegeven en ingezet. Essentieel is daarbij dat wordt aangegeven waar men terechtkan met vragen en klachten. Een probleempunt is dat mediacampagnes niet of nauwelijks helpen bij de verandering van houding/gedrag. In de campagne dient er sprake te zijn van een duidelijke methodiek, die zich over een langere termijn spreidt. Geen hapsnap-campagnes maar campagnes met een duidelijke follow-up en evaluatie. Veel investeren in bestrijden

Onrealiseerbaar

100

Format: NAP-NL


Verbeterpunten


Actiepunt (*)

Reeds gerealiseerd

Nog te realiseren

achterstellings- en uitsluitingsmechanismen van doelgroepen die slachtoffer zijn of kunnen zijn van racisme (in demografisch opzicht vrij jonge doelgroepen). In dit kader dient de overheid de Covention of the Child(1989) en de Optional Protocols (2000) te ratificeren en/of te implementeren. 118. in educatie: objectief beeld Afrikaanse geschiedenis weergeven

“Wij stellen met voldoening vast dat personen van Afrikaanse afkomst, ondanks het racisme, de rassendiscriminatie, vreemdelingenhaat en aanverwante onverdraagzaamheid waarmee zij eeuwenlang te kampen hebben gehad, een grote bijdrage hebben geleverd en blijven leveren aan het economische, sociale, politieke, wetenschappelijke en culturele leven van de landen waarin zij leven"; (iblz. 69 van het Actieprogramma, punt 3. Educatie en bewustmaking, paragraafnummer 118),

Educatie is met name van belang voor de bewustwording en het zelfbeeld.

Het hieronder genoemde onderwerp betreffende het Nederlandse Slavernijverleden dient hoog op de politieke agenda van de (nieuwe) regering te komen te staan en er dient snelle actie te worden uitgestippeld zoals in het Nationaal Actieplan wordt voorgesteld. Wij ervaren het Nederlandse Slavernijverleden als misdaad tegen de mensheid, uitgevoerd in het verleden door de Nederlandse regering. De parafen 3 (Educatie en bewustmaking) en 4.B.IV (Aanbreng van doeltreffende Dit punt komt aan bod bij de Vrouwen rechtsmiddelen, verhaal, ontmoetingsproject introductiecursus en bij de Racisme-bewustwordingstrainingen herstelbetalingen, vergoedende en andere maatregelen op nationaal, regionaal en van een NGO uit Utrecht. internationaal vlak) moeten derhalve worden aangevuld met het onderwerp “Erkenning van het Nederlandse Slavernijverleden en Herstelbetalingen”.

Onrealiseerbaar

101

Format: NAP-NL


Verbeterpunten


Actiepunt (*)

Reeds gerealiseerd

Nog te realiseren

Dit komt overeen met hetgeen dat op de Durban-conferentie van september 2001 werd afgesproken betreffende een Nationaal Actieplan. (EARN) Er dient een fonds te worden opgezet dat in ieder geval de link of band met het slavernijverleden als hoofddoel heeft. Het belang van dit fonds dient voldoende zichtbaar en voldoende erkend te zijn. Dit houdt in dat een fonds voor herstel van situaties uit het slavernijverleden nooit zal moeten komen uit een algemeen fonds. Wat betreft het beheer van dit fonds het volgende: Op nationaal niveau: NINSEE draagt in samenspraak met GAC-NL de zorg voor de nationale coördinatie en belangenbehartiging vanuit Nederland (daarbij een duidelijke rol en inspraak gevend aan de nazaten tav de wijze waarop het fonds wordt ingezet) en ziet toe op de afdracht van de herstelbetaling (van o.m. de Nederlandse overheid) naar het internationaal te beheren fonds bij het Global Afrikan Congres (GAC); hiertegenover ziet NINSEE in samenspraak met GAC-NL ook toe op het aandeel dat de nakomelingen in Nederland uit de herstelbetalingen krijgen toegewezen. Op internationaal niveau: beheert het Global Afrikan Congres een

Onrealiseerbaar

102

Format: NAP-NL


Verbeterpunten


Actiepunt (*)

Reeds gerealiseerd

Nog te realiseren

internationaal fonds dat bestaat uit de herstelbetalingen vanuit de verschillende landen (overheden) die in het verleden verantwoording hebben gedragen voor de slavernij. Daarbij moet de onderstaande punten mede in acht. worden genomen: - De nadruk dient gelegd te worden op de nationale inspanningen en deze verdienen prioriteit; NINSEE zal dus in samenspraak met GAC-NL eerst krachtig op nationaal niveau het voortouw moeten nemen voordat het vraagstuk op internationaal niveau wordt ingebracht. - De beheerorganisatie dient een duidelijke afspiegeling te zijn van de belangen die eraan verbonden zijn. - Vanuit het fonds dient een belangrijk deel besteed te worden aan bewustwording op nationaal niveau; dit streven moet door het overdragen van het beheer naar internationaal niveau niet verloren gaan. Er dient een onderzoek naar de invloed van de viering van het St. Nicolaas feest, (een nationale feestdag) in Nederland voor Nederlanders van Afrikaanse afkomst te worden ingesteld. In dit onderzoek zullen tevens de argumenten voor de eventuele afschaffing van deze feestdag dienen te worden meegenomen. Bij dit onderzoek dienen het LBR, het

Onrealiseerbaar

103

Format: NAP-NL


Verbeterpunten


Actiepunt (*)

Reeds gerealiseerd

Nog te realiseren

LPS, het NINSEE en alle andere organisaties die de nazaten representeren betrokken worden.

119. Slavenrouteproject

Slavenrouteproject komt ook bij iedere introductiecursus en racisme bewustwordingstraining aan de orde van een NGO uit Utrecht.

Het hieronder genoemde onderwerp betreffende het Nederlandse Slavernijverleden dient hoog op de politieke agenda van de (nieuwe) regering te komen te staan en er dient snelle actie te worden uitgestippeld zoals in het Nationaal Actieplan wordt voorgesteld. Wij ervaren het Nederlandse Slavernijverleden als misdaad tegen de mensheid, uitgevoerd in het verleden door de Nederlandse regering. De parafen 3 (Educatie en bewustmaking) en 4.B.IV (Aanbreng van doeltreffende

Onrealiseerbaar

104

Format: NAP-NL


Verbeterpunten


Actiepunt (*)

Reeds gerealiseerd

Nog te realiseren

rechtsmiddelen, verhaal, herstelbetalingen, vergoedende en andere maatregelen op nationaal, regionaal en internationaal vlak) moeten derhalve worden aangevuld met het onderwerp “Erkenning van het Nederlandse Slavernijverleden en Herstelbetalingen”. Dit komt overeen met hetgeen dat op de Durban-conferentie van september 2001 werd afgesproken betreffende een Nationaal Actieplan. (EARN) Wij Afrikanen in de diaspora (nazaten van Afrikanen, als u wilt) verwachten van de regering van de democratische rechtsstaat Nederland de bekrachtiging van afspraken gemaakt tijdens de racisme conferentie in Durban. We verwachten, nee we eisen dat er hard gaat worden gewerkt aan het actieprogramma van de Conferentie van Durban en in het bijzonder aan: Een documentatiecentrum van de transatlantische slavenhandel en slavernij. Dit centrum moet worden gevestigd in Amsterdam-Zuidoost en wel zodanig gepositioneerd word dat het een cultureel erfgoed wordt. Een cultureel erfgoed zoals bijvoorbeeld het Anne Frankhuis en Van Gogh Museum, instituten die nationaal en internationaal bekendheid genieten. Dit centrum zou uiteraard afdelingen in het hele land krijgen, vooral

Onrealiseerbaar

105

Format: NAP-NL


Verbeterpunten


Actiepunt (*)

Reeds gerealiseerd

Nog te realiseren

in de grote steden, Rotterdam, Den Haag, Utrecht waar Afrikanen in de diaspora ruim vertegenwoordigd zijn. Plaatsing van dit centrum in AmsterdamZuidoost is zeer van belang, omdat in dit stadsdeel de grootste groep nazaten (Antillianen en Surinamers) van de slachtoffers van de slavernij woonbaar zijn. Mission Statement moet onder andere zijn van een `empowermentcentrum’ waarbij vooral jongeren terechtkunnen voor allerlei relevante informatie. Ook moet het centrum zo multimediaal worden ingericht (dus met alle audiovisuele en andere moderne middelen). Het moet een plek waar jongeren echt hun ei kwijt kunnen en met natuurlijk de benodigde professionals (affiniteit met de doelgroep verplicht). Dit centrum zou informatie, in de ruimste zin van het woord, moeten bevatten omtrent transatlantische slavernij, slavenhandel en kolonisatie in het algemeen en van Nederland in het bijzonder, Afrikaans geschiedenis van voor de slavernij, Afrikaanse taal en taal invloeden etc. Kortom men zou bij dit centrum terecht moeten kunnen voor alle informatie vanuit een Afrocentrisch perspectief betreffende Afrikanen(in de

Onrealiseerbaar

106

Format: NAP-NL


Verbeterpunten


Actiepunt (*)

Reeds gerealiseerd

Nog te realiseren

diaspora). Het moet dus een educatief karakter binnen de samenleving moeten krijgen voor Afrikanen en andere etniciteiten binnen Nederland. De enige juiste rechtvaardige compensatie voor deze onmenselijke vorm van mensenhandel en slavernij die geleid hebben tot een ware holocaust, zou de zo gevreesde herstelbetaling moeten zijn, maar aangezien dit (nu nog) zoveel verzet oproept is dit naar onze mening niet te veel gevraagd. Er dient een fonds te worden opgezet dat in ieder geval de link of band met het slavernijverleden als hoofddoel heeft. Het belang van dit fonds dient voldoende zichtbaar en voldoende erkend te zijn. Dit houdt in dat een fonds voor herstel van situaties uit het slavernijverleden nooit zal moeten komen uit een algemeen fonds. Wat betreft het beheer van dit fonds het volgende: Op nationaal niveau: NINSEE in samenspraak met GAC-NL draagt de zorg voor de nationale coördinatie en belangenbehartiging vanuit Nederland (daarbij een duidelijke rol en inspraak gevend aan de nazaten tav de wijze waarop het fonds wordt ingezet) en ziet toe op de afdracht van de herstelbetaling (van o.m. de Nederlandse overheid) naar het internationaal te beheren fonds bij het

Onrealiseerbaar

107

Format: NAP-NL


Verbeterpunten


Actiepunt (*)

Reeds gerealiseerd

Nog te realiseren

Global Afrikan Congres (GAC); hiertegenover ziet NINSEE in samenspraak met GAC-NL ook toe op het aandeel dat de nakomelingen in Nederland uit de herstelbetalingen krijgen toegewezen. Op internationaal niveau: beheert het Global Afrikan Congres (GAC) een internationaal fonds dat bestaat uit de herstelbetalingen vanuit de verschillende landen (overheden) die in het verleden verantwoording hebben gedragen voor de slavernij. Daarbij moet de onderstaande punten mede in acht. worden genomen: - De nadruk dient gelegd te worden op de nationale inspanningen en deze verdienen prioriteit; NINSEE zal dus in samenspraak met GAC-NL eerst krachtig op nationaal niveau het voortouw moeten nemen voordat het vraagstuk op internationaal niveau wordt ingebracht. - De beheerorganisatie dient een duidelijke afspiegeling te zijn van de belangen die eraan verbonden zijn. - Vanuit het fonds dient een belangrijk deel besteed te worden aan bewustwording op nationaal niveau; dit streven moet door het overdragen van het beheer naar internationaal niveau niet verloren gaat. Er dient een onderzoek naar de invloed

Onrealiseerbaar

108

Format: NAP-NL


Verbeterpunten


Actiepunt (*)

Reeds gerealiseerd

Nog te realiseren

van de viering van het St. Nicolaas feest, (een nationale feestdag) in Nederland voor Nederlanders van Afrikaanse afkomst te worden ingesteld. In dit onderzoek zullen tevens de argumenten voor de eventuele afschaffing van deze feestdag dienen te worden meegenomen. Toegang tot onderwijs zonder discriminatie (121-124) 121. toegang tot onderwijs

In Nederland hebben alle kinderen, zowel meisjes als jongens, een leerplicht. Ze hebben allen toegang tot het onderwijs met inbegrip van gratis basisonderwijs. Het is daarentegen niet dat iedereen tot alle typen onderwijs toegang heeft (artikel 23 van de Grondwet). Echter voor volwassenen is er geen garantie op een leven lang leren en onderwijs.

Onderwijs gebaseerd op respect voor mensenrechten, diversiteit en verdraagzaamheid, zonder enige vorm van discriminatie. In Nederland is men verplicht om leerlingen voor te bereiden op de multiculturele samenleving met aandacht voor normen en waarden, in de eigen cultuur, andere culturen en in historisch perspectief (Wet op Onderwijs). Helaas blijkt uit onderzoek dat slechts een derde van de scholen hier structureel aandacht aan besteden. Interculturalisatie dient opgenomen te worden in de weten regelgeving. Ten behoeve van de interculturalisatie dient de overheid een kwaliteitsimpuls te geven. Een overheid die het als haar verantwoordelijkheid ziet om scholen te sturen in hun interculturaliseringstrajecten.

Onrealiseerbaar

109

Format: NAP-NL


Verbeterpunten


Actiepunt (*)

Reeds gerealiseerd

Nog te realiseren

Onrealiseerbaar

Mogelijkheid tot laagdrempelig en goedkoop onderwijs (met uitzicht op door staat erkende) diploma's voor volwassenen. Vooroordelen aanpakken pluspunten uit School zonder Racisme i.s.m. relevante doelgroep organisaties promoten. Onderwijsleerplannen toetsen op discriminatie-elementen. Er moet specifiek aandacht zijn voor antisemitisme op scholen, alsmede aan antisemitische uitingen jegens Joodse leerlingen. Het gaat daarbij nu vooral om de overgang van anti-Israel opmerkingen naar antisemitische opmerkingen en de versmelting ervan. Dit niet alleen toegespitst op Joodse leerlingen of op klassen waar Joodse leerlingen in zitten oftewel aandacht voor antisemitisme in het totale curriculum. 122. toegang tot opleidingen ‘recht en praktijk’: segregatie tegengaan

Wettelijk is de toegang tot het onderwijs voor iedereen gegarandeerd.

In de praktijk is met name binnen het basis- en middelbaar onderwijs segregatie opgetreden. Deels is dit het gevolg van het Nederlandse onderwijssysteem, de segregatie in buurten en de vaardigheden en intelligentie van jongeren. Echter voor een groot deel spelen hierbij ook discriminatoire motieven van ouders en

Segregatie binnen het onderwijs is niet geheel te voorkomen, gelet op de demografische gegevens. Tevens biedt het huidige onderwijssysteem wettelijke mogelijkheden tot segregatie. Vooralsnog is niet te verwachten, dat het systeem ingrijpend gewijzigd zal worden.

110

Format: NAP-NL


Verbeterpunten


Actiepunt (*)

Reeds gerealiseerd

Nog te realiseren

onderwijzend personeel een rol. Belemmerende factoren voor een optimale toegang dienen weggenomen te worden. Van overheidswege zijn hier duidelijke regels en daaraan gekoppeld toezicht noodzakelijk. Segregatie is moeilijk tegen te gaan binnen het Nederlands onderwijssysteem. Echter niet ontkend kan worden, dat een deel van de segregatie te wijten is aan de zogenaamde witte vlucht, en dat deze vlucht mede het gevolg is van vooroordelen en discriminatoire opvattingen en denkbeelden. Coaching van docenten van zwarte scholen is noodzakelijk. Enerzijds om de kwaliteit van het onderwijs te bewaken en anderzijds als erkenning van het gegeven, dat hun werk gemiddeld genomen zwaarder is. Kwaliteitseisen aan lerarenopleidingen zijn noodzakelijk. 123. a. wetgeving verbod op discriminatie op basis van ras, huidskleur e.d. in het onderwijs

Met de inwerkingtreding van de Kwaliteitswet zijn schoolbesturen sinds augustus 1998 verplicht een klachtregeling vast te stellen en in te voeren. Volgens de voorgestelde wetgeving kunnen ouders en leerlingen klachten indienen over gedragingen en beslissingen of het nalaten daarvan van het bevoegd gezag en personeel. Er is op landelijk niveau gekozen voor één

Implementatie van de klachtregeling is gebeurd maar meer gericht op andere gronden (seksuele intimidatie en mishandeling). Implementatie gericht op discriminatie op alle niveaus van zowel formeel als niet-formeel onderwijs moet specifieker gebeuren met bijbehorend trainingsaanbod voor scholen (bijvoorbeeld ontwikkelen gedragscodes en herkennen van discriminatie en

Onrealiseerbaar

111

Format: NAP-NL


Verbeterpunten


Actiepunt (*)

Reeds gerealiseerd

Nog te realiseren

klachtregeling in het primair en voortgezet onderwijs. Discriminatieklachten worden hierin ook expliciet benoemd (gelijk aan artikel 2 van de AWGB).

racisme). Navraag bij het ministerie van OC&W wijst uit dat er geen landelijk of regionaal meldpunt is voor klachten over discriminatie in het onderwijs. Het aantal klachten en de gronden zijn dus onbekend. Inventarisatie is zeer essentieel.

Het verbod van het maken van onderscheid o.g.v. ras in het onderwijs staat geformuleerd in de art 7 jo art 1 AWGB. 123. b. toegang tot onderwijs voor alle kinderen

Het Nederlandse onderwijssysteem heeft een opendeur-beleid en gelijke condities voor deelname van alle leerlingen in de leerplichtige leeftijd (vijf tot zestien jaar). Een kind moet naar school uiterlijk op de eerste dag van de nieuwe maand na zijn of haar vijfde verjaardag. De volledige leerplicht duurt tot en met het schooljaar waarin de jongere zestien jaar wordt. Toch beginnen vrijwel alle Nederlandse kinderen hun schoolcarrière op vier jaar.

123. c. toegang tot kwalitatief goed onderwijs voor alle kinderen

Het Nederlandse onderwijssysteem heeft een opendeur-beleid en gelijke condities voor deelname van alle leerlingen in de leerplichtige leeftijd (vijf tot zestien jaar). Een kind moet naar school uiterlijk op de eerste dag van de nieuwe maand na zijn of haar vijfde verjaardag. De volledige leerplicht duurt tot en met het schooljaar waarin de jongere zestien jaar wordt. Toch beginnen vrijwel alle Nederlandse

Een opvallend verschijnsel van het Nederlandse onderwijsbestel is de verzuiling. Veel onderwijsinstellingen hebben een bepaalde signatuur. Dit kan een bepaalde levensbeschouwelijke grondslag zijn of een pedagogisch concept. De toegang tot deze bijzondere scholen kan voor kinderen van ouders met andere levensbeschouwelijke grondslag dan die van de school, ontzegd worden.

Onrealiseerbaar

112

Format: NAP-NL


Verbeterpunten


Actiepunt (*)

Reeds gerealiseerd

Nog te realiseren

kinderen hun schoolcarrière op vier jaar.

Dit kan betekenen dat de toegang tot kwalitatief onderwijs naar keuze niet gewaarborgd is. Wellicht kan artikel 23 van de Grondwet herzien worden.

123. d. meten onderwijsprestaties van achtergestelde kinderen

Het Nederlandse onderwijs maakt veelvuldig gebruik van diverse leerlingvolgsystemen (zowel didactisch als pedagogisch). De meeste scholen voor primair onderwijs maken gebruik van het Cito-leerlingvolgsysteem. Dit LVS bestaat eveneens uit toetsen voor kinderen uit groep 1 en 2 zodat de didactische situatie meetbaar is. Zodra de leerprestaties van kinderen achterlopen of er sprake is van gedragsproblematiek wordt een orthopedagoog of psycholoog ingeschakeld om het probleem te analyseren. Deze maakt veelvuldig gebruik van psychologische tests. Toch staat het Nederlandse onderwijs voor grote problemen. Deze didactische toetsen maar ook de psychologische tests zijn beperkt bruikbaar bij allochtonen maar worden nog steeds op grote schaal gebruikt. De bestaande meet- en toetsinstrumenten zijn niet toereikend gebleken om allochtonen en vluchtelingen kinderen adequaat te diagnosticeren. Het NIP-

Nog nodig is het ontwikkelen van gedegen (intelligentie-)tests en betere instrumenten die geschikt zijn voor gebruik bij kinderen van etnische minderheden. Ook moet aandacht komen voor de cito-toets die voor een belangrijke mate de verdere schoolloopbaan van de kinderen bepaalt. Er dient niet alleen oog te zijn voor de 'objectieve' tests, maar evenzo dienen de schooladviezen aan een nader onderzoek onderworpen te worden.

Onrealiseerbaar

113

Format: NAP-NL


Verbeterpunten


Actiepunt (*)

Reeds gerealiseerd

Nog te realiseren

Onrealiseerbaar

LBR- onderzoek heeft dit aangetoond. Ook de geluiden die het LBR uit de praktijk bereiken wijzen hierop. 123. e. ongelijkheden onderwijsresultaten uitbannen

In de loop der jaren zijn in Nederland diverse programma's ontwikkeld om pogingen te doen ongelijkheden in onderwijsresultaten van kinderen en jongeren uit te bannen. Door pedagogische centra, leermiddelenontwikkelaars is hard gewerkt aan via onderwijs gelijke kansen te bieden voor iedereen. Hiermee is nog niet gezegd dat alle kinderen in Nederland de mogelijkheid is geboden om gebruik te maken van deze intensieve programma's.

Het volgende is nodig: voorschoolse educatie/ vervroegen van de leerplicht en aandacht voor ouderparticipatie (interactie kinderen/ jongeren, school en ouders bevorderen).

123. f. veilige schoolomgeving

In de loop der jaren zijn Nederland diverse projecten ontwikkeld om een veilige schoolomgeving te waarborgen. Projecten als 'Wereldschool', ‘School Zonder Racisme' ‘Vreedzame school’, ‘Veilige school zijn gericht op het tegengaan van geweld en discriminatie en bieden handvatten voor docenten en directies om diversiteit en veiligheid een plek te geven op school.

Een overheid die het als haar verantwoordelijkheid ziet om de ontwikkeling van goed en actueel educatief materiaal als structurele taak op te pakken. Een overheid die het als haar verantwoordelijkheid ziet om scholen te begeleiden bij het interculturaliseren van het onderwijs (nadere specificering wet op onderwijs) Intensievere begeleiding van scholen bij het implementeren van deze projecten.

Het is niet realiseerbaar om ongelijkheden in onderwijsresultaten van kinderen en jongeren uit te bannen. Je kunt door middel van goed onderwijs iedereen gelijke kansen bieden maar er is per definitie sprake van ongelijkheid in onderwijsresultaten door verschillen tussen leervermogens van mensen.

114

Format: NAP-NL


Verbeterpunten


Actiepunt (*)

Reeds gerealiseerd

Nog te realiseren

123. g. toegang tot hoger onderwijs mogelijk maken zonder racisme e.d.

Het Nederlandse onderwijssysteem streeft Van belang is voorts het verlagen van de ernaar dat alle kinderen gelijkwaardig drempel die toegang biedt tot hogere onderwijs wordt geboden. Om eventuele vormen van onderwijs. onderwijsachterstanden te bestrijden krijgen kinderen afhankelijk van ouderkenmerken, een bepaald leerlinggewicht toegekend wat samengaat met een bepaald budget. Het budget van scholen is afhankelijk van het totaal aan leerlinggewichten. Onderwijsinstellingen met veel (allochtone) kinderen uit achterstandsituaties krijgen door deze regeling meer budget (voor leerkrachten en middelen). Het voortgezet onderwijs kent CUMI-leerlingen (Culturele Minderheden). CUMI leerlingen komen met een extra budget wat wordt ingezet op bestrijding van onderwijsachterstand. Hierdoor doet men een poging om gelijkheid van kansen te creëren. Er is een IMES onderzoek gedaan naar de positie van minderheden in het onderwijs.

124. toegang tot taalonderwijs voor personen van nationale of etnische, religieuze of taalkundige minderheden: onderzoek mogelijk onderwijs in eigen taal

Het Vrouwen Ontmoetings Project levert jaarlijks tientallen Marokkaanse en Turkse vrouwen aan voor verdere taalstudies aan de ROC’s in Utrecht

Er dienen maatregelen genomen te worden om bestaande wachtlijsten voor het volgen van taalonderwijs tegen te gaan en condities te scheppen voor eenieder tot deelname aan dit onderwijs.

Onrealiseerbaar

115

Format: NAP-NL


Verbeterpunten


Actiepunt (*)

Reeds gerealiseerd

Nog te realiseren

Over paragraven 125-128 is heel veel materiaal voorhanden.

Toepassing van de mensenrechtenmethodieken promoten en hiervoor geoormerkt geld alloceren.

Mensenrechteneducatie (125-128) 125. Decennium voor Mensenrechteneducatie

Voor projecten ten behoeve van etnische minderheden dient participatie van zmvvrouwen in het opstellen/uitvoeren van het project als expliciet onderdeel van de subsidievoorwaarden te worden opgenomen. Decennium mensenrechten is zeer aan te bevelen. 126. culturele en educatieve programma’s/ informatiecampagnes i.s.m. UNESCO 127. samenwerking met onderwijsautoriteiten inzake educatief materiaal over ‘racisme’

In de loop der jaren is door verschillende NGO's educatief materiaal ontwikkeld om jongeren het belang van verdraagzaamheid en respect bij te brengen. Projecten als Wereldschool voor het Primair Onderwijs en School Zonder Racisme voor het voortgezet onderwijs bij het Landelijk Bureau ter bestrijding van Rassendiscriminatie (LBR) en de Anne Frank Stichting en Stichting Vredeseducatie hebben producten als o.a. lesmateriaal bij de tentoonstelling 'Grenzeloos Geweld' of de Tolerantietest ontwikkeld. Zie materiaal wat op tijm.nl

Een overheid die het als haar verantwoordelijkheid ziet om de ontwikkeling van goed en actueel educatief materiaal als structurele taak op te pakken. Een overheid die het als haar verantwoordelijkheid ziet om alle scholen (ook openbaar onderwijs) te begeleiden bij het interculturaliseren van het onderwijs (nadere specificering wet op onderwijs) Intensievere begeleiding van scholen bij het implementeren van deze projecten.

Onrealiseerbaar

116

Format: NAP-NL


Verbeterpunten


Actiepunt (*)

Reeds gerealiseerd

Nog te realiseren

of in het LBR Zoekboek wordt aanbevolen. Deze materialen zijn geschikt voor alle denominaties. 128. openbaar onderwijs programma’s ‘bevorderen respect voor culturele diversiteit’

In de loop der jaren is door verschillende NGO's educatief materiaal ontwikkeld om jongeren het belang van verdraagzaamheid en respect bij te brengen. Projecten als Wereldschool voor het Primair Onderwijs en School Zonder Racisme voor het voortgezet onderwijs bij het Landelijk Bureau ter bestrijding van Rassendiscriminatie (LBR) en de Anne Frank Stichting en Stichting Vredeseducatie hebben producten als o.a. lesmateriaal bij de tentoonstelling 'Grenzeloos Geweld' of de Tolerantietest ontwikkeld. Zie materiaal wat op tijm.nl of in het LBR Zoekboek wordt aanbevolen. Deze materialen zijn geschikt voor alle denominaties.

Nog gerealiseerd moet worden een overheid die het als haar verantwoordelijkheid ziet om de ontwikkeling van goed en actueel educatief materiaal als structurele taak op te pakken; een overheid die het als haar verantwoordelijkheid ziet om alle scholen (ook openbaar onderwijs) te begeleiden bij het interculturaliseren van het onderwijs (nadere specificering wet op onderwijs) Intensievere begeleiding van scholen bij het implementeren van deze projecten.

Mensenrechteneducatie voor kinderen en jongeren (129-132) 129. antidiscriminatie/ antiracismecomponenten inbouwen in schoolcurricula

In de loop der jaren is door verschillende NGO's educatief materiaal ontwikkeld om jongeren het belang van verdraagzaamheid en respect bij te brengen. Projecten als Wereldschool voor het Primair Onderwijs en School Zonder Racisme voor het voortgezet onderwijs bij

Een overheid die het als haar verantwoordelijkheid ziet om de ontwikkeling van goed en actueel educatief materiaal als structurele taak op te pakken. Een overheid die het als haar verantwoordelijkheid ziet om alle scholen (te begeleiden bij het interculturaliseren

Onrealiseerbaar

117

Format: NAP-NL


Verbeterpunten


Actiepunt (*)

Reeds gerealiseerd

Nog te realiseren

het Landelijk Bureau ter bestrijding van Rassendiscriminatie (LBR) en de Anne Frank Stichting en Stichting Vredeseducatie hebben producten als o.a. lesmateriaal bij de tentoonstelling 'Grenzeloos Geweld' of de Tolerantietest ontwikkeld. Zie materiaal wat op tijm.nl of in het LBR Zoekboek wordt aanbevolen. Deze materialen zijn geschikt voor alle denominaties.

van het onderwijs (nadere specificering wet op onderwijs) Een overheid die het als haar verantwoordelijkheid ziet om leerkrachten en docenten op te leiden om vorm te geven aan houdingen en gedragspatronen die zijn gebaseerd op de principes van non-discriminatie.

Mensenrechteneducatie voor kinderen en jongeren dient te worden ingebouwd in Tevens bestaan er organisaties (Parel) die schoolcurricula. zich bezig houden met het screenen van lesmaterialen op het gebied van discriminatie of racistische elementen. 130. jongereneducatie; mensenrechten, democratisch burgerschap, solidariteit, diversiteit, democratische waarden

131.

Een overheid die het als haar verantwoordelijkheid ziet om de ontwikkeling van goed en actueel educatief materiaal als structurele taak op te pakken. Een overheid die het als haar verantwoordelijkheid ziet om alle scholen (te begeleiden bij het interculturaliseren van het onderwijs (nadere specificering wet op onderwijs) Een overheid die het als haar verantwoordelijkheid ziet om leerkrachten en docenten op te leiden om vorm te geven aan houdingen en gedragspatronen die zijn gebaseerd op de principes van non-discriminatie. In de loop der jaren is door verschillende

Een overheid die het als haar

Onrealiseerbaar

118

Format: NAP-NL


Verbeterpunten


Actiepunt (*)

Reeds gerealiseerd

scholen aanmoedigen ontwikkelen educatieve middelen om bewustwording m.b.t. racisme e.d. te verhogen

NGO's educatief materiaal ontwikkeld om jongeren het belang van verdraagzaamheid en respect bij te brengen. Projecten als Wereldschool voor vb. viering Internationale Antiracismedag, het Primair Onderwijs en School Zonder 21 maart Racisme voor het voortgezet onderwijs bij het Landelijk Bureau ter bestrijding van Rassendiscriminatie (LBR) en de Anne Frank Stichting en Stichting Vredeseducatie hebben producten als o.a. lesmateriaal bij de tentoonstelling 'Grenzeloos Geweld' of de Tolerantietest ontwikkeld. Zie materiaal wat op tijm.nl of in het LBR Zoekboek wordt aanbevolen. Deze materialen zijn geschikt voor alle denominaties.

Nog te realiseren

verantwoordelijkheid ziet om de ontwikkeling van goed en actueel educatief materiaal als structurele taak op te pakken (evenals viering van de Internationale Dag voor Uitbanning van Rassendiscriminatie, 21 maart). Een overheid die het als haar verantwoordelijkheid ziet om alle scholen (ook openbaar onderwijs) te begeleiden bij het interculturaliseren van het onderwijs (nadere specificering wet op onderwijs). Intensievere begeleiding van scholen bij het implementeren van deze projecten.

Samen met landelijke kerkelijke organen heeft een Utrechtse organisatie vele jaren op 21 maart of rond die datum in Utrecht aandacht aan de viering hiervan besteed. 132. invoeren mensenrechteneducatie in scholen en hoger onderwijsinstellingen

Er worden door het Landelijk Bureau ter bestrijding van Rassendiscriminatie (LBR) cursussen en trainingen aangeboden aan onder andere het hoger beroepsonderwijs en universiteiten. Informatie over de juridische stand van zaken wordt met name gegeven aan studenten die in de toekomst in hun beroep met dit soort zaken te maken kunnen krijgen (Sociaal Juridische

Mensenrechteneducatie moet structureel onderdeel worden van lerarenopleidingen en opgenomen worden in functieprofielen van leraren, docenten en professoren en van het management van onderwijsinstellingen. Nog gerealiseerd moet worden een overheid die het als haar verantwoordelijkheid ziet om

Onrealiseerbaar

119

Format: NAP-NL


Verbeterpunten


Actiepunt (*)

Reeds gerealiseerd

Nog te realiseren

Dienstverlening en SOSA-opleidingen).

mensenrechteneducatie als structurele taak op te pakken. Een overheid die het In de loop der jaren is door verschillende als haar verantwoordelijkheid ziet om alle NGO's educatief materiaal ontwikkeld om scholen (ook openbaar onderwijs) te jongeren het belang van begeleiden bij het implementeren van verdraagzaamheid en respect bij te mensenrechteneducatie. brengen. Projecten als Wereldschool voor het Primair Onderwijs en School Zonder De diverse materialen, cursussen en Racisme voor het voortgezet onderwijs bij trainingen die reeds beschikbaar zijn bij het Landelijk Bureau ter bestrijding van diverse organisaties dienen breder te Rassendiscriminatie (LBR) en de Anne worden ingezet. Frank Stichting en Stichting Vredeseducatie hebben producten als o.a. lesmateriaal bij de tentoonstelling 'Grenzeloos Geweld' of de Tolerantietest ontwikkeld. Zie materiaal wat op tijm.nl of in het LBR Zoekboek wordt aanbevolen. Deze materialen zijn geschikt voor alle denominaties.

Mensenrechteneducatie voor overheidsfunctionarissen en deskundigen (133-139) 133. opzetten mensenrechteneducatie met antiracistisch en gendergevoelig uitgangspunt in trainingen voor overheidsfunctionarissen

Facultatief worden programma’s in deze aangeboden. Er worden cursussen en trainingen gegeven over anti-discriminatie weten regelgeving, omgaan met diversiteit in

Mensenrechteneducatie moet structureel onderdeel worden van lerarenopleidingen en opgenomen worden in functieprofielen van leraren, docenten en professoren en van het management van onderwijsinstellingen.

Onrealiseerbaar

120

Format: NAP-NL


Verbeterpunten


Actiepunt (*)

Reeds gerealiseerd

organisaties, reageren op racistische uitlatingen, vooroordelen en beeldvorming.

Nog te realiseren

Mensenrechteneducatie moet structureel onderdeel worden van beroeps- en managementopleidingen en opgenomen worden in functieprofielen en beoordelingscriteria van overheidsfunctionarissen, personeel en autoriteiten in de publieke sector . Tevens is het van belang dat overheidsfunctionarissen op het terrein van rechtsbedeling en wetshandhaving als onderdeel van de mensenrechteneducatie worden onderwezen over het anti discriminatierecht. Implementatie van dit onderdeel in de bestaande opleidingen is daarbij cruciaal. Zie ook paragraaf 132.

134. aandacht voor impact van racisme in justitiële procesvoering en voor landelijke campagnes over de verplichtingen uit VURD e.d.

Idem paragraaf 18. Hieraan wordt tot op heden te weinig aandacht aan besteed. Het College van Procureurs-Generaal zou het OM en de politie nader moeten inlichten. Naar aanleiding van de tweejaarlijkse rapportage van de overheid aan het CERD-Comite en de schaduwrapportage van het LBR , waarop aanbevelingen van het CERD-Comite volgen, zouden campagnes moeten

Onrealiseerbaar

121

Format: NAP-NL


Verbeterpunten


Actiepunt (*)

Reeds gerealiseerd

Nog te realiseren

worden opgezet of gefinancierd door de overheid. Te denken valt aan het inspelen op de segregatie op scholen en de te beperkte deelname van allochtonen op de arbeidsmarkt. Overigens moet worden opgemerkt dat de Nederlandse overheid al een aantal jaren ernstig tekortschiet in haar rapportages: het rapport dat in januari 2001 uit moest komen wordt nu pas in februari 2003 verwacht. 135. specifieke opleidingsactiviteiten voor OvJ’s rechters e.d.

Ter bestrijding van rassendiscriminatie is het van belang dat er ook cursussen/trainingen op dit gebied worden gegeven voor OM, politie en leden van de rechterlijke macht.

136. rol personen belast met opvoeding, onderwijs en media in de mensenrechteneducatie

Leerlingen moeten worden voorbereid op de multiculturele samenleving, er moet aandacht geschonken worden aan normen en waarden en, in historisch perspectief, aan de eigen cultuur en andere culturen. Dit zouden in Nederland verplichte onderdelen van het onderwijscurriculum moeten zijn. Deze verplichting zou een grote belangstelling voor intercultureel onderwijs moeten impliceren. Ook van leerkrachten en docentenopleidingen. Helaas is intercultureel onderwijs (interculturaliseren) nog steeds niet meer dan een module in de opleidingen. Het is

Onrealiseerbaar

122

Format: NAP-NL


Verbeterpunten


Actiepunt (*)

Reeds gerealiseerd

Nog te realiseren

noodzakelijk dat de overheid het als haar verantwoordelijkheid ziet om leerkrachten docentenopleidingen beter toe te rusten op deze wetgeving. 137. werving, behoud en promotie van diversiteit onderwijspersoneel 138. scholing immigratieambtenaren, grenspolitie en personeel van detentiecentra op terrein van kennis over mensenrechten en voorkomen/ bestrijden van racisme e.d. 139. opleiding wethandhaving-immigratie- e.a. functionarissen inzake ‘mensenhandel’

4.

Zie paragraaf 132: gender inclusieve benaderingswijze.

Informatie, communicatie en de media, met inbegrip van nieuwe technologieën (140-147)

140. + 141. Bijdrage bestrijding racisme e.d. van nieuwe informatieen communicatietechnologie

Nederland kent een media en minderhedenbeleid dat regelmatig door de Tweede Kamer wordt geëvalueerd. Uitgangpunten van dit beleid zijn structureel onderdeel van de Mediawet. In de wet zijn controle mechanismen opgenomen die de voortgang en de effectiviteit van het beleid moeten meten.

Eenzijdige aanpak door via een Internetkanaal racisme, fascisme e.d aan te pakken i.o. v. BZK zogeheten DHI Impact; slachtoffers van racisme werden via internet tegen elkaar uitgespeeld, en/of gemanipuleerd, conclusies werden getrokken, niet gebaseerd op feiten en cijfers; begrip racisme werd verengd of substitutie voor andere vormen van

Onrealiseerbaar

123

Format: NAP-NL


Verbeterpunten


Actiepunt (*)

Reeds gerealiseerd

Nog te realiseren

Nederland kent een aantal NGO’s die vanuit het media en het minderhedenbeleid door de overheid worden gesubsidieerd om mede zorg te dragen voor de bestrijding van discriminatie in de media en de gelijkwaardige participatie van minderheden in de media.

discriminatie. Deze internet racisme industrie zeer streng aanpakken (meest gevaarlijke vorm).(TIYE)

Er is een meldpunt discriminatie Internet

Toetsing van de opgaven van meldingen, resultaten e.d. Criteria door vertaalslag van richtlijnen op EU niveau Ook om www.sites beter te kunnen lokaliseren. Er is nog geen sprake van een volledige implementatie van het Media en minderhedenbeleid en uitvoering van en controle op de voorschriften door de omroeporganisaties. Er is nog geen sprake van een goed georganiseerd NGO-media en minderheden veld. Er zijn veel projectorganisaties, maar is nog geen sprake van een echte infrastructuur met duidelijke taken en doelstellingen. Dit zou er moeten komen De Mediawet Wij wijzen erop dat er enkele relevante passages uit het wetsvoorstel van de Concessiewet (juli 1999) zijn geschrapt die wel relevant zijn binnen het kader van het Actieplan. Deze passages zijn niet opgenomen in de Concessiewet die op dit

Onrealiseerbaar

124

Format: NAP-NL


Verbeterpunten


Actiepunt (*)

Reeds gerealiseerd

Nog te realiseren

moment van kracht is. . Artikel 13c 2. De programma’s van de Publieke Omroep geven op evenwichtige wijze een beeld van de samenleving en van de onder de bevolking levende interesses en inzichten op maatschappelijk, cultureel en levensbeschouwelijk gebied, en: a. zijn toegankelijk voor de gehele bevolking in het verzorgingsgebied waarvoor de programma’s zijn bestemd; b. dragen bij aan de ontwikkeling en verspreiding van de pluriformiteit en culturele diversiteit in Nederland; c. dragen bij aan de sociale cohesie en integratie en gaan alle vormen van sociale, culturele, politieke, religieuze, etnische en seksuele discriminatie tegen; d. zijn onafhankelijk van commerciële invloeden en, behoudens het bepaalde bij of krachtens de wet, van overheidsinvloeden; en e. zijn gericht op zowel een breed en algemeen publiek als op bevolkings- en leeftijdsgroepen van verschillende omvang en samenstelling. Ter informatie

Onrealiseerbaar

125

Format: NAP-NL


Verbeterpunten


Actiepunt (*)

Reeds gerealiseerd

Nog te realiseren

Hieronder enkele passages uit de nota naar aanleiding van het verslag van de vaste commissie van OCW van 11 november 1999, over het wetsvoorstel van de Concessiewet (kamerstuk 26 660, nr. 7, par. 2b). Hierin wordt aangegeven waarom lid 2, sub c uit artikel 13c geschrapt wordt. De aanleiding vormde een opmerking van de fractie van D66: ‘Een voorbeeld van overgedetailleerdheid en overheidsbetutteling staat naar het gevoel van de leden van de fractie van D66 verwoord in artikel 13c, en dan met name lid 2, sub c. De leden van de fractie van D66 begrijpen deze zin niet en achten deze opdracht reeds in algemene zin besloten in de taakopdracht van de Publieke Omroep als geheel. Bovendien geldt voor de Publieke Omroep als voor ieder ander dat discriminatie op welke grond dan ook strafbaar is.’ (--) In het door deze fractie genoemde artikel 13c, lid 2, sub c, staat dat de Programma’s van de Publieke Omroep bijdragen aan de «sociale cohesie en integratie en alle vormen van sociale, culturele, politieke, religieuze, etnische en seksuele discriminatie tegengaan». Bij het formuleren van dit onderdeel van de taakopdracht heeft de regering zich laten inspireren door het beleidskader voor

Onrealiseerbaar

126

Format: NAP-NL


Verbeterpunten


Actiepunt (*)

Reeds gerealiseerd

Nog te realiseren

Publieke Omroep dat werd overeengekomen tijdens de vierde Europese ministersconferentie over massamediabeleid (Raad van Europa, Praag, 7–8 december 1994). De regering acht expliciete vermelding van deze maatschappelijke component relevant en handhaving hiervan van belang. Anderzijds heeft de fractie van D66 gelijk dat de gekozen formulering voor wat betreft het tegengaan van alle vormen van discriminatie, zeker in de Nederlandse context, onnodig betuttelend is. Ook gezien het hiervoor geldende strafrechtelijke kader lijkt mij (dhr. F. van der Ploeg, red.) dat dit onderdeel van de taakopdracht inderdaad kan worden verkort. Een voorstel daartoe heb ik opgenomen in de nota van wijziging. Vervolgens wordt op 11 november 1999 in de Nota van Wijziging (kamerstuk 26 660, nr. 8) het volgende vermeld: Het voorstel van wet wordt als volgt gewijzigd: In onderdeel E vervalt in artikel 13c, tweede lid, onderdeel c, «en gaan alle vormen van sociale, culturele, politieke, religieuze, etnische en seksuele discriminatie tegen». Toelichting

Onrealiseerbaar

127

Format: NAP-NL


Verbeterpunten


Actiepunt (*)

Reeds gerealiseerd

Nog te realiseren

De omschrijving van de algemene beginselen waaraan de programmering van de Publieke Omroep moet voldoen in artikel 13c, tweede lid, onderdeel c, wordt aangepast. Dat het programma niet discriminerend mag zijn vloeit reeds voort uit de overige elementen uit de taakopdracht en uit de regels van bijvoorbeeld het commune strafrecht. Voorts wil ik verwijzen naar hetgeen daarover is opgemerkt in paragraaf 2.b in antwoord op vragen van de leden van de fractie van D66. De kamerleden Bakker en Nicolaï dienen op 20 januari 2000 een amendement in (kamerstuk 26 660, nr. 82) waarin wordt voorgesteld om van artikel 13c het tweede lid, onderdeel c helemaal te laten vervallen. Ook stellen ze voor om in artikel 30a, het derde lid, de onderdelen a en b (zie hierboven) te laten vervallen. Vooral onderdeel b is volgens ons van wezenlijk belang aangezien hierin wordt vermeld dat de voorschriften en aanwijzingen voor de concessie betrekking kunnen hebben op ‘de mate waarin de programma’s van de landelijke omroep zijn gericht op bepaalde bevolkings- of leeftijdsgroepen’. Dit amendement wordt aangenomen en deze onderdelen worden uit de Mediawet geschrapt. Mira Media betreurt het

Onrealiseerbaar

128

Format: NAP-NL


Verbeterpunten


Actiepunt (*)

Reeds gerealiseerd

Nog te realiseren

wegvallen van deze onderdelen.

142. toegang tot reguliere en alternatieve media

In de Mediawet en in het mediabeleid is op verschillende plaatsen de toegang van minderheden tot reguliere en alternatieve media geregeld. In de taakopdracht van het publiekbestel, NPS heeft een specifieke taak om 20% van de televisiezendtijd en 25% van de radiozendtijd aan de multiculturele samenleving en minderheidsgrepen te besteden.

De multiculturele programmering van de publieke omroep bereikt slechts een klein deel van de multiculturele doelgroepen. Het aanbod dient beter te worden aangesloten op de vraag. Dit vraagt om een andere infrastructuur waarin met betrekking tot het ‘doelgroepgerichte’ aanbod betere wordt samengewerkt tussen het lokaal- regionaal en landelijk niveau en waarbij radio, televisie en internet in samenhang worden vormgegeven.

Het publiek bestel is op papier een open bestel dat in feite is gebaseerd op de maatschappelijke verhoudingen van voor de Tweede Wereld oorlog. Dit betekent in praktijk dat het niet eenvoudig is voor Het publieke bestel is een open bestel. minderheidsgroepen om hier Iedere groep die voldoet aan de gelijkwaardig gebruik van te maken. voorwaarden van de wet kan met een Omroepinitiatieven op etnische basis (vb. eigen omroepvereniging zendtijd Turkse Omroep) kunnen niet makkelijk aanvragen. een plaats verwerven in het huidige bestel. Door de huidige situatie is het ook De taakopdracht van de regionale en lokale allochtone omroepen voorziet er in voor individuele personen met een andere etnisch culturele achtergrond dat alle groeperingen in de samenleving moeilijk om zich thuis te voelen in de moeten worden bediend. De programmaraden en besturen moeten een organisaties van de huidige afspiegeling zijn van de samenleving. Dit zendgemachtigden (als lid, bestuurslid of Het publiek bestel biedt de mogelijkheid voor religieuzen eigen zendtijd aan te vragen (BOS, OHM, NMO, etc.)

Onrealiseerbaar

129

Format: NAP-NL


Verbeterpunten


Actiepunt (*)

Reeds gerealiseerd

Nog te realiseren

laatste wordt ook jaarlijks geëvalueerd door het Commissariaat van de Media.

medewerker). Het publiek bestel zal op dit punt moeten worden aangepast.

De landelijke overheid financiert in samenwerking met de lokale overheden een professionele multiculturele radio- en televisiestructuur (MTNL en FunX) gericht op de randstad.

De juridische positie van alternatieve media (toegangsomroepen op lokaal niveau) moet worden geregeld. Deze omroepen zouden de beschikking moeten krijgen over een eigen uitzendlicentie

Op lokaal niveau kunnen Er moeten meer FM-frequenties komen minderheidsgroepen laagdrempelig eigen voor lokale omroepen, momenteel kan radio en televisie uitzendingen verzorgen. alleen maar via de kabel worden uitgezonden en niet via de ether. De landelijke publieke omroep heeft zich in 1995 gecommitteerd om haar Er ontbreekt een opleidingsinfrastructuur personeelsbestand een afspiegeling te voor de media. Als gevolg hiervan is het laten zijn van de multiculturele moeilijk om professioneel toegang te samenleving voor en achter de camera en krijgen tot de media en om opgeleid te microfoon, op alle functieniveaus, zowel worden tot gelijkwaardige wat betreft freelancers als vaste mediaprofessional. medewerkers. Nog niet alle omroepen rapporteren De omroepen zijn verplicht jaarlijks in het jaarlijks in het kader van de Wet kader van de wet SAMEN te rapporteren SAMEN. Ook is er binnen de meeste welke inspanningen ze hebben verricht en omroepen nog lang geen sprake van een hoeveel personeelsleden vanuit etnisch diversiteitsbeleid. Dit laatste moet zo snel culturele minderheidsgroepen werkzaam mogelijk worden gerealiseerd. Het zijn. versterken van NGO’s om dit proces te volgen en de omroepen daar op aan te Het Bedrijfsfonds startte in de loop van spreken is daarbij een voorwaarde. 2002 met een experimentele regeling ter ondersteuning van uitgaven gericht op minderheden. Deze regeling zal voor vier

Onrealiseerbaar

130

Format: NAP-NL


Verbeterpunten


Actiepunt (*)

Reeds gerealiseerd

Nog te realiseren

jaar gelden waarvoor maximaal 2,7 miljoen euro zal worden gereserveerd binnen de huidige middelen van het Fonds. Het Fonds stelt wel de eis dat deze bladen tenminste eenmaal per kwartaal moeten verschijnen. In oktober 2002 besloot het Bedrijfsfonds in het kader van deze regeling financiële steun te verstrekken aan Generation Now, een multicultureel magazine gericht op jongeren tussen de 15 en 25 jaar, aan Multined, de opvolger van de Landelijke Allochtonenkrant en aan Mzine, een maandblad voor Marokkaanse jongeren in de leeftijd van 18 tot 35 jaar 143. bestrijding racisme e.d. verspreid via nieuwe informatieen communicatietechnologiën

Het 1e Protocol bij van het Cybercrimeverdrag dient geratificeerd te worden. De totstandkoming van het EUKaderbesluit inzake bestrijding racisme en xenofobie 2001/0270(CNS) dient te Er is een Raad voor de Journalistiek. Er zijn mogelijkheden om een kort geding worden bevorderd. te voeren. De Nederlandse wetgeving dient conform de Europese weten regelgeving te Racisme via de media is vaak niet het worden aangepast. gevolg van doelgerichte propaganda, maar als gevolg van onwetendheid en Er moet meer tijd en middelen worden verkeerde keuzes van de programmamakers en journalisten. In het besteed aan de empowerment van de groepen die het slachtoffer zijn van kader hiervan is door Mira Media en racisme via de media. Hierbij kan worden andere NGO’s gewerkt aan het opzetten gedacht aan ‘kijkerspanels’, het instellen van de diversiteitsdatabase en worden Totstandkoming van e-commercerichtlijn 2000/31/EG en ingediende voorstellen van daarop gebaseerde aanpassingswet.

Onrealiseerbaar

131

Format: NAP-NL


Verbeterpunten


Actiepunt (*)

Reeds gerealiseerd

Nog te realiseren

door de NVJ regelmatig discussies en cursussen voor journalisten georganiseerd.

van een ‘ombudsman’ en ook het opleiden en begeleiden van woordvoerders vanuit de groepen die op een goede en effectieve wijze in de media kunnen reageren. Het vergroten en verbeteren van interculturele mediacompetentie van mediaprofessionals moet hoog op de agenda. Dit betekent dat de curricula van beroepsopleidingen moeten worden aangepast en dat huidige mediaprofessionals moeten bijgeschoold worden.

144. ontwikkelen ethische gedragscode en zelfregulerende maatregelen voor de media

De Nederlandse Vereniging van Journalisten (NVJ) heeft zich geconformeerd aan de beginselverklaring uit 1954 van de Internationale Federatie van Journalisten (IFJ). Deze tekst bevat acht, nogal algemeen geformuleerde, beginselen. In 1986 werd een negende artikel (over discriminatie) toegevoegd. Van dit algemene uitgangspunt zijn zes concretere aanbevelingen afgeleid. Ze vormen, samen met een aantal aandachtspunten, een bruikbare checklist bij berichtgeving over allochtonen. Tevens bestaat er een toegankelijke geschillencommissie.

Stereotypering en onjuiste beeldvorming komen nog steeds op grote schaal voor. Een betere implementatie van de code is geboden, evenals meer aandacht voor het item binnen de opleidingen. Uit de ervaringen komt naar voren, dat het bevorderen van diversiteit binnen redacties etc. eveneens bijdraagt aan de zelfregulering. Diversiteit dient dan ook bevorderd te worden.

Onrealiseerbaar

132

Format: NAP-NL


Verbeterpunten


Actiepunt (*)

Reeds gerealiseerd

Nog te realiseren

144. a. ontwikkelen beleid en praktijk voor de media inzake: - bestrijden van racisme e.d.

Zie vorige actiepunten


Het beleid is grotendeels ontwikkeld en vastgelegd.

Het ontbreekt in het beleid nog aan middelen om de voortgang van het beleid adequaat te meten en te sturen. Er moet meer aandacht worden besteed aan de empowerment van de lezer, kijker en luisteraar zelf. Deze moeten zelf actie gaan ondernemen en moet daar mogelijkheden en infrastructuren voor hebben om dit te kunnen doen.

144. b. ontwikkelen beleid en praktijk voor de media inzake: - maatschappelijke diversiteit


Diversiteit eerst duidelijk definiëren

In oktober 2002 verscheen het rapport Multiculturele programmering 2001 van de Publieke Omroep, hierin wordt gerapporteerd welke multiculturele televisieprogramma’s (volgens een nieuw geformuleerde definitie) door de afzonderlijke Publieke Omroepen in 2001 zijn uitgezonden en hoeveel budget hieraan is besteed.


In Nederland is Mira Media (voorheen Stoa) al 16 jaar actief om de maatschappelijke diversiteit in de media te bevorderen. Naast Mira Media is er binnen de publieke omroep een speciale unit gerealiseerd ‘Meer van Anders’ met deze doelstelling. Mira Media richt zich op de kwaliteitsverbetering van de

Het rapport Multiculturele programmering 2001 van de Publieke Omroep is een eerste positieve stap om inzicht te krijgen in de multiculturele programmering van de Publieke Omroep. Wij willen hierbij echter wel wijzen op het feit dat de programma’s achteraf, dus nadat ze zijn uitgezonden, op basis van brede multiculturele criteria (zie kader) zijn gemonitord. Het is onduidelijk of bij de vaststelling van het programmabeleid en bij de keuzes van onderwerpen en de aankoop van producties rekening is gehouden met de multiculturele uitgangspunten en het is onduidelijk in hoeverre dit is gebaseerd op kennis van de

Onrealiseerbaar

133

Format: NAP-NL


Verbeterpunten


Actiepunt (*)

Reeds gerealiseerd

Nog te realiseren

programma’s en op het vergroten van de kijken luisterbehoeften van de specifieke professionele en publieksparticipatie in en doelgroepen. Het huidige rapport geeft om de programma’s. dus nog geen inzicht in de voortgang in het multiculturaliseringsproces van het programmabeleid. Het rapport kan wel worden gezien als een positieve eerste Definitie Multicultureel Programma stap om te komen tot een structureel Onder een multicultureel programma beleid of actieplan. wordt verstaan: a. een programma waarin stelselmatig Er dient regelmatig en kwalitatief kijken personen met een verschillende culturele/etnische achtergrond centraal luisteronderzoek onder minderheidsgroepen worden gedaan. staan. b. een programma waarin stelselmatig Diversiteit in de media kan alleen worden onderwerpen en/of verhalen aan de bereikt indien alle groepen zich ook in de orde komen die gerelateerd zijn aan media herkennen en gelijkwaardig in de het multiculturele karakter van onze media participeren. Kritisch mediagedrag samenleving. c. een programma dat zich expliciet richt maakt daar ook een onderdeel van uit. Dit vraagt een directe interactie van de media op een culturele en/of etnische met het publiek, maar ook een actief minderheid, waarin de eigen taal en kritische houding van het publiek ten cultuur van die minderheid een rol opzichte van de media. Om hier een kunnen spelen. structurele bijdrage aan te kunnen leveren zal het vak ‘interculturele media-educatie’ Multicultureel betekent: uit elementen intergraal onderdeel moeten worden van van verschillende etnische culturen alle onderwijs curricula. bestaand. Het gaat om alle programmagenres: cultureel, informatief, een spelprogramma, een sportprogramma, een dramaserie, amusement etc.

Onrealiseerbaar

134

Format: NAP-NL


Verbeterpunten


Actiepunt (*)

Reeds gerealiseerd

Nog te realiseren



Er is een NOS-Bureau Meer van Anders Er is een Projectbureau Migranten en Media van de NVJ. Er is een organisatie Mira Media. Er is een organisatie Mixed Media. Er zijn Mediaprijzen: De Zilveren Zebra (ASN Mediaprijs)/LBR/NPS de Prix Europa Iris.

Er wordt in het algemeen beleid en door NGO’s te weinig aandacht en financiën besteed aan de rol van de media. In alle onderdelen van het beleid zou een communicatieparagraaf moeten worden toegevoegd waarin de rol van de media wordt beschreven, hoe het effect van de media wordt gemonitord en op welke wijze snel kan worden gereageerd.

Er zijn regelmatige discussiebijeenkomsten, seminars en conferenties voor en door mediamakers, ngo-leden en publiek. Er zijn bijeenkomsten met studenten en docenten en gastcolleges van de School voor de Journalistiek. Er zijn meer en meer televisieprogramma’s die de thematiek aansnijden.

Training en scholing van beleidsmakers en NGO’s over het gebruik en de impact van de media.

144. c. ontwikkelen beleid en praktijk voor de media inzake: - Bestrijding verspreiding racistische ideologieën 144. d. ontwikkelen beleid en praktijk voor de media inzake: - respect, tolerantie

144. e. ontwikkelen beleid en praktijk voor de media inzake:

Ook ontwikkelen ten aanzien van personeelsbeleid op alle niveaus.

Onrealiseerbaar

135

Format: NAP-NL


Verbeterpunten


Actiepunt (*)

- stereotiepe beeldvorming, m.n. jegens migranten en asielzoekers 145. wettelijke sancties inzake aanzetten tot rassenhaat via nieuwe informatieen communicatietechnologiën 146. stimuleren media vermijden stereotypering

147. waarborgen normen meningsvorming en meningsuiting; tegengaan racisme via nieuwe informatieen communicatietechnologien d.m.v. : a. gedragscodes internetdiensten

Reeds gerealiseerd

Nog te realiseren

Bestaande wetgeving 137c – g en Ratificeren van 1e Protocol bij het 429quater Sr is van toepassing op racisme Cybercrimeverdrag. Bevorderen totstandkoming EUvia internet. Kaderbesluit inzake bestrijding racisme en xenofobie 2001/0270(CNS). Stereotypering komt nog steeds veelvuldig in de media voor. In de journalistiek wordt er nog weinig gebruik gemaakt van criteria om stereotypering tegen te gaan. Er dient meer te worden gedaan om stereotypering tegen te gaan. Zie vorige actiepunten

Overleg met NLIP (vereniging van internetproviders) en internetproviders over gedragscodes.

Mira Media heeft multiculturele kwaliteitscriteria ontwikkeld op basis Gedragscode internetdiensten zeer waarvan de mediaoutput kan worden belangrijk om normen meningsvorming gemonitord. Er is materiaal ontwikkeld voor scholen van voortgezet onderwijs ter en meningsuiting te waarborgen. stimulering van kritisch mediagedrag Zie vorige actiepunten Om media te dwingen normen en waarden te waarborgen is wetgeving niet voldoende. Mira Media is daarom bezig met de empowerment van de mediaconsument onder meer door het instellen van ‘kijkerpanels’ het organiseren van kadertrainingen en het betrekken van andere NGO’s bij het mediabeleid. Mira Media streeft er naar

Onrealiseerbaar

136

Format: NAP-NL


Verbeterpunten


Actiepunt (*)

Reeds gerealiseerd

Nog te realiseren

om regelmatige ontmoetingen en discussies te organiseren en stimuleren tussen vertegenwoordigers van de media en de mediaconsumenten. Mediacomsumenten programma’s op radio en televisie zijn goede middelen om programmamakers ‘scherp’ te houden. Journalisten houden niet van codes en richtlijnen, maar zijn wel gevoelig voor kritiek van collega’s en van de individuele lezer, kijker en luisteraar.

147. b. wetgeving inzake vervolging

Voor vervolging van aanzetten tot rassenhaat op internet is reeds van toepassing art. 137d Sr.

147. c. training wethandhavingsautoriteiten 147. d. racistische transmissies ontmoedigen 147. e. internationale samenwerking

Mira Media is initiator van het Europees Netwerk On Line/More Colour in the Media. In dit netwerk wordt samengewerkt door meer dan 100 mediaorganisaties in Europa. Het netwerk heeft tot doel de participatie van minderheden in de media te vergroten, de toegang tot de media en alternatieve media te stimuleren en negatieve beeldvorming te bestrijden. On Line/More

Europol dient een actieve rol te krijgen in het opsporen van grensoverschrijdende vormen van rassendiscriminatie. Mira Media werkt samen met haar internationale samenwerkingspartners aan een Europese Dag van Monitoring. Het is de bedoeling dat NGO’s in alle Europese landen betrokken worden bij het monitoren van de televisieoutput op basis

Onrealiseerbaar

137

Format: NAP-NL


Verbeterpunten


Actiepunt (*)

Reeds gerealiseerd

Nog te realiseren

Colour in the Media werkt samen met van enkele multiculturele criteria. Op andere Europese netwerken zoals: ENAR, deze wijze wordt de empowerment en de EUMC en EBU. betrokkenheid van deze NGO’s bij de media bevorderd. Mira Media werkt samen met lokale netwerken van alternatieve media samen aan een Europees Manifesto. Dit Manifesto heeft tot doel het recht op en de noodzaak van eigen media van minderheidsgroepen te onderstrepen. Het Manifesto wordt in 2004 in het kader van de Europese verkiezingen gepresenteerd. 147. f. stimuleren toegang tot gebruik internet

De Nederlandse regering heeft een actief Internet moet nog verder worden ontwikkeld als ‘actiemiddel’ voor de stimuleringsbeleid om het gebruik van internet te bevorderen. Denk hierbij onder allochtone mediaconsument. meer aan de Digitale Trapveldjes. Media bieden steeds meer interactieve mogelijkheden, minderheden maken hier De publieke omroep is gestart met een MultiCuluur portal. Via deze portal wordt nog te weinig gebruik van. toegang geven tot vrijwel alle Er wordt gewerkt aan een multiculturele multiculturele radio en nieuwscentrale op internet, waarin televisieprogramma’s alternatieve media de krachten en Er is reeds jaren een Multicultureelplein. deskundigheid bundelen. De nieuwscentrale moet informatie gaan Dit plein geeft toegang tot andere bieden uit de multiculturele samenleving multiculturele websites van NGO’s en en direct toegang bieden tot het bevat een actieve mailinglijst en alternatieve radio en televisie aanbod via discussiefora. De gidsen met allochtone en vrouwelijke ‘breedband’. deskundigen zijn via internet middels de

Onrealiseerbaar

138

Format: NAP-NL


Verbeterpunten


Actiepunt (*)

Reeds gerealiseerd

Nog te realiseren

Perslink database digitaal ontsloten. Dit is NGO’s moeten beter in staat gesteld een intranet voor journalistiek Nederland. worden om ook via internet ‘on line’ Via Perslink hebben journalisten toegang diensten te verlenen. tot actuele persoonlijke data van deskundigen en wordvoerders en wordt ook toegang gegeven tot alternatieve nieuwskanalen. 147. g. verspreiding good practices

Mira Media verzamelt good practices in binnen en buitenland en er wordt een website gemaakt waardoor deze good practises actief toegankelijk zijn Vergelijkbare organisaties worden ook bijeengebracht voor de uitwisseling van good practice. Mira media stelt zich op als bemiddelaar en ‘vertaalt’ de good practice van de ene situatie naar de andere situatie,

147. h. weerspiegeling van diversiteit binnen personeel van organisaties verantwoordelijk voor informatieen communicatietechnologie

Committent van de Publieke Omroepen in Dit moet ook op besluitvormingsniveau. Van consument naar producent startfase. 1995.

Het verspreiden van ‘good practice’ is niet voldoende. De doorvertaling van de resultaten van het ene project naar het andere is het probleem. Om dit beter te laten verlopen is het van belang dat er speciale opleidingen/scholing gaat komen voor zgn. intermediairs die kennis hebben van de praktijk en de vaardigheden hebben om ‘good practice’ te analyseren en maatgericht aan andere organisaties aan te bieden en waar nodig hen bij het implementatieproces te begeleiden. Een kennisbank cq informatiebank zou hiervoor moeten worden opgericht.

Er is een verwijzing naar de Wet SAMEN in de Mediawet De interesse van minderheidsgroepen in een professionele carrière in de media. Een deel van de omroep rapporteert regelmatig in het kader van de Wet Vergroten van de instroom, doorstroom

Onrealiseerbaar

139

Format: NAP-NL


Verbeterpunten


Actiepunt (*)

Reeds gerealiseerd

Nog te realiseren

SAMEN.

en uitstroom vanuit de minderheidsgroepen in het mediaberoepsonderwijs.

Het Convenant ‘Breed Baan voor Minderheden’ is ondertekend door NPS, Endemol en HMG. De Nederlandse overheid subsidieert arbeidsmarkt projecten van Mixt Media en Mira Media. Het werkgelegenheidsfonds van de omroep wordt ingezet voor de implementatie van het diversiteitsbeleid De AV-sector neemt deel in het Equal project Multiple Choice, dat onder meer tot doel heeft 250 allochtone mediaprofessionals bemiddelbaar te maken en de interculturele mediacompetente binnen de bedrijven te vergroten.

Onrealiseerbaar

Er dient een betere structurering en afstemming van het mediaberoepsonderwijs te komen. De beeldvorming over allochtone mediaprofessionals dient verbeterd te worden. In alle mediaorganisaties dient het opstellen van een actieplan diversiteit en het opstellen van een daaraan gekoppeld meetbaar plan van aanpak verplicht te worden gesteld. Allochtone kaderleden moeten actief worden ondersteund en geschoold om bestuurlijk te kunnen functioneren in mediaorganisaties.

B. Internationaal Niveau IV. Aanbreng van doeltreffende rechtsmiddelen, verhaal, herstelbetalingen, vergoedende en andere maatregelen op nationaal, regionaal en internationaal vlak (157-158)

140

Format: NAP-NL


Verbeterpunten


Actiepunt (*)

157. aanpak armoedeprobleem

Reeds gerealiseerd

Er is een Nationaal Actie-plan Armoedebestrijding

Nog te realiseren

Voor de aanpak van armoede is het van belang dat de doorstroom van met name zmv-vrouwen wordt bevorderd. Voorts moeten er maatregelen komen ter voorkoming van pensioenbreuk. Onder andere bevorderen effectieve doorstroom en structurele banen. Het hieronder genoemde onderwerp betreffende het Nederlandse Slavernijverleden dient hoog op de politieke agenda van de (nieuwe) regering te komen staan en er dient snelle actie te worden uitgestippeld zoals in het Nationaal Actieplan wordt voorgesteld. Wij ervaren het Nederlandse Slavernijverleden als misdaad tegen de mensheid, uitgevoerd in het verleden door de Nederlandse regering. De parafen 3 (Educatie en bewustmaking) en 4.B.IV (Aanbreng van doeltreffende rechtsmiddelen, verhaal, herstelbetalingen, vergoedende en andere maatregelen op nationaal, regionaal en internationaal vlak) moeten derhalve worden aangevuld met het onderwerp “Erkenning van het Nederlandse Slavernijverleden en Herstelbetalingen”. Dit komt overeen met hetgeen dat op de Durban-conferentie van september 2001 werd afgesproken betreffende een Nationaal Actieplan. (EARN)

Onrealiseerbaar

141

Format: NAP-NL


Verbeterpunten


Actiepunt (*)

Reeds gerealiseerd

Nog te realiseren

Er dient een fonds te worden opgezet dat in ieder geval de link of band met het slavernijverleden als hoofddoel heeft. Het belang van dit fonds dient voldoende zichtbaar en voldoende erkend te zijn. Dit houdt in dat een fonds voor herstel van situaties uit het slavernijverleden nooit zal moeten komen uit een algemeen fonds. Wat betreft het beheer van dit fonds het volgende: Op nationaal niveau: NINSEE draagt in samenspraak met GAC-NL de zorg voor de nationale coördinatie en belangenbehartiging vanuit Nederland (daarbij een duidelijke rol en inspraak gevend aan de nazaten tav de wijze waarop het fonds wordt ingezet) en ziet toe op de afdracht van de herstelbetaling (van o.m. de Nederlandse overheid) naar het internationaal te beheren fonds bij het Global Afrikan Congres (GAC); hiertegenover ziet NINSEE in samenspraak met GAC-NL ook toe op het aandeel dat de nakomelingen in Nederland uit de herstelbetalingen krijgen toegewezen. Op internationaal niveau: beheert het Global Afrikan Congres een internationaal fonds dat bestaat uit de herstelbetalingen vanuit de verschillende landen (overheden) die in het verleden verantwoording hebben gedragen voor de slavernij. Daarbij moet de onderstaande punten mede in acht. worden genomen:

Onrealiseerbaar

142

Format: NAP-NL


Verbeterpunten


Actiepunt (*)

Reeds gerealiseerd

Nog te realiseren

- De nadruk dient gelegd te worden op de nationale inspanningen en deze verdienen prioriteit; NINSEE zal dus in samenspraak met GAC-NL eerst krachtig op nationaal niveau het voortouw moeten nemen voordat het vraagstuk op internationaal niveau wordt ingebracht. - De beheerorganisatie dient een duidelijke afspiegeling te zijn van de belangen die eraan verbonden zijn. - Vanuit het fonds dient een belangrijk deel besteed te worden aan bewustwording op nationaal niveau; dit streven moet door het overdragen van het beheer naar internationaal niveau niet verloren gaat. Er dient een onderzoek naar de invloed van de viering van het St. Nicolaasfeest (een nationale feestdag) in Nederland voor Nederlanders van Afrikaanse afkomst te worden ingesteld. In dit onderzoek zullen tevens de argumenten voor de eventuele afschaffing van deze feestdag dienen te worden meegenomen. Bij dit onderzoek dienen het LBR, het LPS, het NINSEE en alle andere organisaties die de nazaten representeren betrokken worden.

158. invloed van historische onrechtvaardigheden op slechte positie van

Het hieronder genoemde onderwerp betreffende het Nederlandse Slavernijverleden dient hoog op de

Onrealiseerbaar

143

Format: NAP-NL


Verbeterpunten


Actiepunt (*)

groepen en personen, vooral in ontwikkelingslanden noodzaak van sociale en economische ontwikkeling

Reeds gerealiseerd

Nog te realiseren

politieke agenda van de (nieuwe) regering te komen staan en er dient snelle actie te worden uitgestippeld zoals in het Nationaal Actieplan wordt voorgesteld. Wij ervaren het Nederlandse Slavernijverleden als misdaad tegen de mensheid, uitgevoerd in het verleden door de Nederlandse regering. De parafen 3 (Educatie en bewustmaking) en 4.B.IV (Aanbreng van doeltreffende rechtsmiddelen, verhaal, herstelbetalingen, vergoedende en andere maatregelen op nationaal, regionaal en internationaal vlak) moeten derhalve worden aangevuld met het onderwerp “Erkenning van het Nederlandse Slavernijverleden en Herstelbetalingen”. Dit komt overeen met hetgeen dat op de Durban-conferentie van september 2001 werd afgesproken betreffende een Nationaal Actieplan. (EARN) Er dient een fonds te worden opgezet dat in ieder geval de link of band met het slavernijverleden als hoofddoel heeft. Het belang van dit fonds dient voldoende zichtbaar en voldoende erkend te zijn. Dit houdt in dat een fonds voor herstel van situaties uit het slavernijverleden nooit zal moeten komen uit een algemeen fonds. Wat betreft het beheer van dit fonds het volgende: Op nationaal niveau: NINSEE draagt in samenspraak met GAC-NL de zorg voor de

Onrealiseerbaar

144

Format: NAP-NL


Verbeterpunten


Actiepunt (*)

Reeds gerealiseerd

Nog te realiseren

nationale coördinatie (daarbij een duidelijke rol en inspraak gevend aan de nazaten tav de wijze waarop het fonds wordt ingezet) en belangenbehartiging vanuit Nederland en ziet toe op de afdracht van de herstelbetaling (van o.m. de Nederlandse overheid) naar het internationaal te beheren fonds bij het Global Afrikan Congres (GAC); hiertegenover ziet NINSEE in samenspraak met GAC-NL ook toe op het aandeel dat de nakomelingen in Nederland uit de herstelbetalingen krijgen toegewezen. Op internationaal niveau: beheert het Global Afrikan Congres een internationaal fonds dat bestaat uit de herstelbetalingen vanuit de verschillende landen (overheden) die in het verleden verantwoording hebben gedragen voor de slavernij. Daarbij moet de onderstaande punten mede in acht. worden genomen: - De nadruk dient gelegd te worden op de nationale inspanningen en deze verdienen prioriteit; NINSEE zal dus in samenspraak met GAC-NL eerst krachtig op nationaal niveau het voortouw moeten nemen voordat het vraagstuk op internationaal niveau wordt ingebracht. - De beheerorganisatie dient een duidelijke afspiegeling te zijn van de belangen die eraan verbonden zijn. - Vanuit het fonds dient een belangrijk deel besteed te worden aan

Onrealiseerbaar

145

Format: NAP-NL


Verbeterpunten


Actiepunt (*)

Reeds gerealiseerd

Nog te realiseren

bewustwording op nationaal niveau; dit streven moet door het overdragen van het beheer naar internationaal niveau niet verloren gaat. Er dient een onderzoek naar de invloed van de viering van het St. ,feest,(een nationale feestdag) in Nederland voor Nederlanders van Afrikaanse afkomst te worden ingesteld. In dit onderzoek zullen tevens de argumenten voor de eventuele afschaffing van deze feestdag dienen te worden meegenomen. Bij dit onderzoek dienen het LBR, het LPS, het NINSEE en alle andere organisaties die de nazaten representeren betrokken worden.

Onrealiseerbaar

146

Format: NAP-NL


Verbeterpunten


Actiepunt (*)

Reeds gerealiseerd

Nog te realiseren

Onrealiseerbaar

Rechtsbijstand (160-162) 160. Voor minder bedeelden bestaat de Rechtsbijstand aan slachtoffers van racisme mogelijkheid door de staat gesubsidieerde e.d. rechtsbijstand te krijgen als zij een rechtszaak aanspannen. Verder zijn er door het hele land Anti Discriminatie Bureaus die vrij toegankelijk zijn voor degenen die advies willen hebben indien zij denken gediscrimineerd te zijn.

Een aantal gemeenten en regio’s ontbeert een voorziening als een ADB. Daarnaast zijn er te grote verschillen in professionaliteit tussen de ADB’s. Rechtshulpverleners zijn vaak nauwelijks vertrouwd met de materie. Scholing zowel binnen opleidingen als binnen nascholingstrajecten is noodzakelijk. Er moet meer gerichte voorlichting komen over rechtsbijstand.

161. toegang tot behoorlijke rechtsgang en kosteloze rechtsbijstand e.d.

Voor minder bedeelden bestaat de mogelijkheid door de staat gesubsidieerde rechtsbijstand te krijgen. Ook bestaat de mogelijkheid voor klagers zich gratis en zonder procesvertegenwoordiging te wenden tot de Commissie gelijke behandeling te Utrecht, die echter geen bindende oordelen geeft.

162. Zie paragraven 160 en 161. bescherming en verlenen van rechtsbijstand aan klagers, getuigen van racisme e.d.

zie pragraaf 160 Ondanks uitdrukkelijk verboden, komt victimisatie regelmatig voor, met name op de arbeidsmarkt. Een betere bescherming middels regelgeving is noodzakelijk.

zie paragraaf 161

147

Format: NAP-NL


Verbeterpunten


Actiepunt (*)

Reeds gerealiseerd

Nog te realiseren

Nationale wetgeving en programma’s (163-164) 163. wettelijke regels en instelling onafhankelijke organen ter bestrijding en vervolging van racisme e.d.

Sinds 1 september 1994 is de Algemene wet gelijke behandeling (AWGB) van kracht. Met de AWGB is ook de Commissie gelijke behandeling in het leven geroepen. Deze Commissie ziet toe op een juiste naleving van de AWGB.

Er is wel wetgeving, maar vervolging heeft niet altijd de hoogste prioriteit. Afweging vrijheid van meningsuiting ten opzichte van discriminatieverbod valt nogal eens nadelig uit voor de laatste. Bevoegdheid van de CGB moet worden uitgebreid. Verder verdient het aanbeveling te onderzoeken of de oordelen van de CGB een bindend karakter kunnen krijgen, waardoor de CGB meer de status van een rechtbank krijgt. Klachtenprocedures en -structuren binnen het onderwijs horen duidelijk en toegankelijk te zijn. Huidige structuren komen de objectiviteit niet ten goede. Vertrouwenspersonen en klachtencommissies dienen extern te zijn. Tevens dienen (potentiële) slachtoffers zich te kunnen herkennen in de klachtencommissies. Zij dienen rekeninghoudend met de diversiteit samengesteld te zijn. De Onderwijsinspectie dient uitdrukkelijker toe te zien op de wettelijke verplichtingen van onderwijsinstellingen waar het gaat om de beschermplicht van leerlingen, ouders / opvoeders en personeel. Er dient een meldingsplicht te komen voor

Onrealiseerbaar

148

Format: NAP-NL


Verbeterpunten


Actiepunt (*)

Reeds gerealiseerd

Nog te realiseren

alle klachten en signalen m.b.t. discriminatie en ongewenst gedrag.

164. rekening houdend met nationale wetgeving, zorgen voor: 164. .a. Men kan aangifte doen bij de politie, wat eerlijke en niet-discriminerende toegang tot echter vaak niet effectief is, men kan zich maatregelen ter bestrijding van racisme wenden tot Anti Discriminatie Bureaus die wellicht kunnen bemiddelen, men kan de civielrechtelijke weg bewandelen of men kan zich wenden tot de Commissie gelijke behandeling te Utrecht, die wel gezaghebbende, maar geen bindende uitspraken doet. Zowel ADB’s als bijv. de Commissie gelijke behandeling zijn laagdrempelige voorzieningen. Daarnaast kennen vele sectoren en organisaties gedragscodes met bijbehorende procedures.

164. b. bekendmaking van wettelijke regels ter bescherming van slachtoffers van racisme e.d.

Via meldpunten discriminatie en Anti Discriminatie Bureaus die de klachtbehandeling verzorgen wordt aan cliënten de mogelijkheden / rechtsmiddelen duidelijk gemaakt. Ter deskundigheidsbevordering van ADB’s

Nodig is dat de politie alerter wordt op racisme en aangiftes serieuzer neemt, door proces-verbaal op te maken de zaak voor te leggen voor een oordeel aan de discriminatie officier van justitie in hun district Er dient een landelijk dekkend netwerk van ADB’s of soortgelijke voorzieningen te komen. Gedragscodes en procedures dienen beter te worden geïmplementeerd. Met name bij het politieapparaat wordt niet altijd adequaat gereageerd op aangiftes. Een betere naleving van de Aanwijzing is noodzakelijk Uit de evaluatie van de Aanwijzing Discriminatie (2002) is gebleken dat de meeste ADB’s onvoldoende juridische kennis in huis hebben en vaak onvoldoende inzicht in de werkzaamheden (reilen en zeilen) van OM en politie. Ten behoeve van d i i ht i ht idd l

Onrealiseerbaar

149

Format: NAP-NL


Verbeterpunten


Actiepunt (*)

164. c. snelle respons en onderzoek naar klachten over racistische incidenten

Reeds gerealiseerd

Nog te realiseren

(onder andere op juridisch terrein) worden door het LBR trainingen verzorgd.

een goed inzicht in rechtsmiddelen waarvan slachtoffers van discriminatie gebruik kunnen maken, dient de deskundigheid van ADB’s te worden vergroot.

Er is een Aanwijzing Discriminatie.

Een van de aanbevelingen van de Werkgroep Evaluatie Aanwijzing (LBR / LV) naar aanleiding van de Evaluatie van de Aanwijzing Discriminatie (2002) is dat er een verbetering dient te komen in de procesbewaking. De doorlooptijden zijn te lang. Tussen het opmaken van een procesverbaal van aangifte en de vervolging / sepotbeslissing verstrijken vele maanden en soms zelfs jaren (bijv.: internetzaken). De termijnen bij zowel politie als OM zijn vaak te lang en moeten korter.

164. d. juridische hulp in o.a. klachtenprocedures voor slachtoffers van racisme e.d.

164. e.

Indien slachtoffers van discriminatie minder bedeeld zijn krijgen ze kosteloze rechtsbijstand en rechtshulp, terwijl er ook tolken beschikbaar zijn.

De Commissie Gelijke Behandeling en het

Een van de aanbevelingen van de Werkgroep Evaluatie Aanwijzing (LBR / LV) naar aanleiding van de Evaluatie van de Aanwijzing Discriminatie (2002) is dat er een verbetering dient te komen in de procesbewaking. De doorlooptijden zijn te lang. Tussen het opmaken van een procesverbaal van aangifte en de vervolging / sepotbeslissing verstrijken vele maanden en soms zelfs jaren (bijv.: internetzaken). De termijnen bij zowel politie als OM zijn vaak te lang en moeten korter. De overheid kan, naast het definiëren van

Onrealiseerbaar

150

Format: NAP-NL


Verbeterpunten


Actiepunt (*)

creëren van nationale instellingen die bescherming kunnen bieden aan slachtoffers van racisme e.d.

Reeds gerealiseerd

Nog te realiseren

Landelijk Bureau ter bestrijding van Rassendiscriminatie.

een minimuminfrastructuur, in overleg met NGO’s, komen tot een meerjaarlijks vast te stellen actieprogramma met prioriteiten, doelstellingen, kwaliteitseisen en bijbehorend budget waarmee kan worden geïnitieerd/ gestimuleerd. Er is wel wetgeving, maar vervolging heeft niet altijd de hoogste prioriteit. Afweging vrijheid van meningsuiting ten opzichte van discriminatieverbod valt nogal eens nadelig uit voor de laatste.

164. f. toegang tot wettelijke en juridische maatregelen/ procedures die bescherming bieden aan slachtoffers van racisme

164. g. creëren van nieuwe en innovatieve methoden en procedures van diverse soorten van geschillenbeslechting in conflicten betreffende racisme 164. h. ontwikkeling van beleid en programma’s t.b.v. slachtoffers van racisme e.d.

Anti Discriminatie Bureaus zijn verspreid over het hele land, zijn laagdrempelig en kosten niets, terwijl ze mogelijke slachtoffers van racisme bijstaan. Het Landelijk Bureau ter bestrijding van Rassendiscriminatie kan namens een groep slachtoffers optreden. Bij rechterlijke instanties is echter procesvertegenwoordiging in de vorm van een advocaat altijd noodzakelijk. Bij de Commissie gelijke behandeling is dit niet het geval. In 1994 is de Commissie gelijke behandeling ingesteld die uitspraken doet op het gebied van discriminatie. Deze uitspraken zijn echter niet bindend. Anti Discriminatie Bureaus bemiddelen vaak bij conflicten. Het leed dat in het koloniale verleden is toegebracht aan slaven wordt erkend. Er is een Nationaal Monument voor hen

Er dienen programma’s en beleid te worden ontwikkeld die gericht zijn op daders van racisme.

Onrealiseerbaar

151

Format: NAP-NL


Verbeterpunten


Actiepunt (*)

164. i. klachtenprocedure onder artikel 14 VURD

Reeds gerealiseerd

Nog te realiseren

opgericht. De overheid voldoet niet aan haar eigen rapportageverplichtingen (zie vraag 134), laat staan dat ze het publiek inlicht over de klachtenprocedure van artikel 14 IVUR.

Er dient meer gerichte voorlichting te komen over de klachtenprocedure.

Onrealiseerbaar

152

Format: NAP-NL


Verbeterpunten


Actiepunt (*)

Reeds gerealiseerd

Nog te realiseren

Onrealiseerbaar

Rechtsmiddelen, herstel, vergoedingen (165-166) 165. + 166. bescherming voor ieder tegen racisme e.d. d.m.v.: toegang tot rechtsmiddelen, mogelijkheid te vragen voor gepast herstel en genoegdoening voor schade e.d.

Zoals hierboven al gebleken is kunnen mogelijke slachtoffers van discriminatie een beroep doen op Anti Discriminatie Bureaus, zij kunnen aangifte doen bij de politie (strafrecht), ze kunnen civielrechtelijke middelen inzetten en zich wenden tot de Commissie gelijke behandeling.

In het kader van de implementatie van de Europese richtlijn en de aanpassingen die in de AWGB moeten worden doorgevoerd dient er in de AWGB een bepaling /formulering te worden opgenomen waardoor schadevergoeding als vorm van sanctie een plek krijgt in de AWGB.

Bij mogelijke slachtoffers van rassendiscriminatie is nog onvoldoende kennis van de bestaande antidiscriminatie infrastructuur en de (juridische) mogelijkheden om discriminatie aan te Het Nederlandse rechtstelsel is zo ingericht pakken. Het is daarom noodzakelijk dat er dat slachtoffers met een laag inkomen voor financiële middelen ter beschikking worden rechtshulp een beroep kunnen doen op de gesteld opdat de organisaties die deel gefinancierde rechtsbijstand, op die wijze uitmaken van de bestaande infrastructuur in hebben ook zij de mogelijkheid tot het staat worden gesteld meer voorlichting aan voeren van een juridische procedure in deze mensen te geven. geval van discriminatie. Met civielrechtelijke middelen waaronder de actie o.g.v. art 6:162 BW kunnen slachtoffers schadevergoeding eisen.

V. Strategieën om volledige en effectieve gelijkheid te bewerkstelligen, met inbegrip van internationale samenwerking en de versterking van de Verenigde naties en van andere internationale mechanismen ter bestrijding van racisme, rassendiscriminatie, vreemdelingenhaat, en aanverwante onverdraagzaamheid en follow-up (167-176) 167. Formuleren en implementeren nationale actieplannen

Nederland heeft deelgenomen aan de Europese regionale bijeenkomst te Straatsburg in oktober 2000.

Er dient nog een Europese regionale conferentie plaats te vinden over de in Durban opgestelde internationale Verklaring en het internationale Actieplan. Vervolgens dienen deze afspraken in het opgestelde Nationaal Actieplan te worden geïmplementeerd.

153

Format: NAP-NL


Verbeterpunten


Actiepunt (*)

Reeds gerealiseerd

Nog te realiseren

168. voldoen aan de verplichtingen van internationale humanitair recht d.m.v. wetgeving 169. samenwerkingsprogramma’s uit te werken ter bevordering van gelijke kansen voor slachtoffers van racisme e.d. 170. het vraagstuk van de strijd tegen racisme e.d. opnemen in werkprogramma’s van regionale integratieorganisaties

Nederland heeft de verdragen van Genève geratificeerd.

171. -solidariteit -onderzoek, analyse naar de succesvolle multiculturele samenlevingen bijv. Caribische gebied) 172. bescherming diverse minderheidsgroepen

Voldoende onderzoek en analyse.

Voor integratie en inburgering is bekendheid met de infrastructuur tegen racisme een must. Een minimale mogelijkheid is via het verspreiden van folders en het afleggen van kennismakingsbezoeken. Er zijn meer In kerkelijk Utrecht, protestants en opties: training reageren op racisme, Katholiek is men hier druk mee bezig, zowel in de stad als in de regio Utrecht. Het scholing op het terrein van rechten en is zwaar werk, want men vindt racisme een plichten, etc. Een ruimere invulling verdient aanbeveling. zwaar belastend thema. In katholiek en protestants regionaal klimaat zijn twee Dit moet inzichtelijk worden gemaakt en nota’s verschenen waarin ook aandacht middelen voor worden gevonden. voor Racisme-bewustwording. Er worden in Utrecht trainingen hierover gegeven. Integratiebureaus als PIN/MIP besteden in hun introductie aandacht aan racisme/discriminatie, onder meer door het bezoeken van ADB’s.

Utrechtse NGO geeft aan dat de bescherming van diverse minderheidsgroepen door hen aan de orde wordt gesteld. Bij het opvangen van

Bestaande onderzoeken en analyse dienen inzichtelijk te worden gemaakt en er dienen middelen voor te worden gevonden.

Onrealiseerbaar

154

Format: NAP-NL


Verbeterpunten


Actiepunt (*)

Reeds gerealiseerd

Nog te realiseren

illegalen komt het ook aan de orde. Dit is onder het negatieve politieke klimaat van de laatste paar jaren zwaar. Men heeft het gevoel dat het bijna strafbaar wordt om illegalen te beschermen. 173. bescherming van historisch gezien benadeelde gemeenschappen

Zie onder andere "African descent”. Het hieronder genoemde onderwerp betreffende het Nederlandse Slavernijverleden dient hoog op de politieke agenda van de (nieuwe) regering te komen te staan en er dient snelle actie te worden uitgestippeld zoals in het Nationaal Actieplan wordt voorgesteld. Wij ervaren het Nederlandse Slavernijverleden als misdaad tegen de mensheid, uitgevoerd in het verleden door de Nederlandse regering. De parafen 3 (Educatie en bewustmaking) en 4.B.IV (Aanbreng van doeltreffende rechtsmiddelen, verhaal, herstelbetalingen, vergoedende en andere maatregelen op nationaal, regionaal en internationaal vlak) moeten derhalve worden aangevuld met het onderwerp “Erkenning van het Nederlandse Slavernijverleden en Herstelbetalingen”. Dit komt overeen met hetgeen dat op de Durban-conferentie van september 2001 werd afgesproken betreffende een Nationaal Actieplan. (EARN) Er dient een fonds te worden opgezet dat in ieder geval de link of band met het

Onrealiseerbaar

155

Format: NAP-NL


Verbeterpunten


Actiepunt (*)

Reeds gerealiseerd

Nog te realiseren

slavernijverleden als hoofddoel heeft. Het belang van dit fonds dient voldoende zichtbaar en voldoende erkend te zijn. Dit houdt in dat een fonds voor herstel van situaties uit het slavernijverleden nooit zal moeten komen uit een algemeen fonds. Wat betreft het beheer van dit fonds het volgende: Op nationaal niveau: NINSEE draagt in samenspraak met GAC-NL de zorg voor de nationale coördinatie en belangenbehartiging vanuit Nederland (daarbij een duidelijke rol en inspraak gevend aan de nazaten tav de wijze waarop het fonds wordt ingezet) en ziet toe op de afdracht van de herstelbetaling (van o.m. de Nederlandse overheid) naar het internationaal te beheren fonds bij het Global Afrikan Congres (GAC); hiertegenover ziet NINSEE in samenspraak met GAC-NL ook toe op het aandeel dat de nakomelingen in Nederland uit de herstelbetalingen krijgen toegewezen. Op internationaal niveau: beheert het Global Afrikan Congres een internationaal fonds dat bestaat uit de herstelbetalingen vanuit de verschillende landen (overheden) die in het verleden verantwoording hebben gedragen voor de slavernij. Daarbij moet de onderstaande punten mede in acht. worden genomen: - De nadruk dient gelegd te worden op de nationale inspanningen en deze verdienen

Onrealiseerbaar

156

Format: NAP-NL


Verbeterpunten


Actiepunt (*)

Reeds gerealiseerd

Nog te realiseren

prioriteit; NINSEE zal dus in samenspraak met GAC-NL eerst krachtig op nationaal niveau het voortouw moeten nemen voordat het vraagstuk op internationaal niveau wordt ingebracht. - De beheerorganisatie dient een duidelijke afspiegeling te zijn van de belangen die eraan verbonden zijn. - Vanuit het fonds dient een belangrijk deel besteed te worden aan bewustwording op nationaal niveau; dit streven moet door het overdragen van het beheer naar internationaal niveau niet verloren gaan. Er dient een onderzoek naar de invloed van de viering van het St. Nicolaasfeest (een nationale feestdag) in Nederland voor Nederlanders van Afrikaanse afkomst te worden ingesteld. In dit onderzoek zullen tevens de argumenten voor de eventuele afschaffing van deze feestdag dienen te worden meegenomen. 174. maatregelen/ samenwerking aanpak problemen als armoede e.d. welke aanleiding kunnen geven tot racisme e.d. 175. informatiecampagne over migratie, ter voorkoming van mensenhandel

Er moet worden duidelijk gemaakt wat verstaan moet worden onder integratieorganisaties. Dit dient niet alleen hier, maar ook in de landen van herkomst te worden gerealiseerd in samenwerking met Ministerie van Buitenlandse Zaken en instellingen als

Onrealiseerbaar

157

Format: NAP-NL


Verbeterpunten


Actiepunt (*)

176. opstellen en implementeren van sociale ontwikkeling en beleid (World Summit for Social Development, 1995)

Reeds gerealiseerd

Nog te realiseren

NOVIB e.d. De implementatie dient zo spoedig mogelijk plaats te vinden in verband met het bevorderen van duurzame sociale redzaamheid en maatschappelijke zelfstandigheid van met name jongeren.

Onrealiseerbaar

158

Format: NAP-NL


Verbeterpunten


Actiepunt (*)

Reeds gerealiseerd

Nog te realiseren

Internationaal wettelijk kader (177-178) 177. samenwerking CERD

Nederland schiet tekort in haar verdragsverplichtingen waar het om de tweejaarlijkse rapportage gaat (zie vraag 134)

178. financiële ondersteuning CERD Regionale/ internationale samenwerking (181-192) 182. + 183. Steunen van en deelnemen aan regionale dialogen over problemen rondom migratie en beschermen van rechten van migranten

Een Utrechtse organisatie speelt daarop in op regionaal (via het Katholieke grote Aartsbisdom) en op landelijk niveau (in het netwerk Urban Mission). Het netwerk Urban Mission is door de Wereldraad van Kerken geïnitieerd. Het verzamelt allerlei werk in grotere steden in Nederland en Vlaanderen van buurtpastores, oudewijkenpastores, inloophuizen en instellingen met oog voor de uitvallers van de samenleving. Dit netwerk organiseert ook trainingen voor werkers en vrijwilligers en besteedt ook aandacht aan racisme

Er dienen niet alleen dialogen over problemen rondom migratie te zijn maar er moet ook gerichte voorlichting aan de ontvangende samenleving in de diverse lidstaten te worden gegeven.

Er worden racismebewustwordings trainingen gegeven. Hier wordt nog te weinig gebruik van gemaakt. 185. steun aan gastlanden, met name ontwikkelingslanden,

Verhogen van financiële middelen voor opvang van vluchtelingen in de regio is van belang maar er moet wel voorkomen

Onrealiseerbaar

159

Format: NAP-NL


Verbeterpunten


Actiepunt (*)

Reeds gerealiseerd

Nog te realiseren

die hulp bieden aan vluchtelingen; vluchtelingen in staat stellen vrijwillig terug te keren naar gebieden van herkomst

worden dat er generaties vluchtelingen in kampen moeten blijven wonen. Daarom is het van belang dat de Nederlandse regering daarnaast in haar buitenlandbeleid naar structurele oplossingen zoekt voor het vluchtelingenvraagstuk. Dit kan door een vredes- en veiligheidsbeleid dat onder andere democratiseringsprocessen en vrije verkiezingen stimuleert in gebieden waar vluchtelingen vandaan komen zodat zij kunnen remigreren of als preventie om vluchtelingenstromen te voorkomen. Vrijwillige terugkeer optie moet alleen geboden worden indien de veiligheid van het individu wordt gegarandeerd.

186. bilaterale, regionale, internationale overeenkomsten sluiten inzake bestrijding mensenhandel en migrantensmokkel

Er zijn internationale afspraken gemaakt.

Overeenkomsten die er al zijn dienen te worden geratificeerd en geïmplementeerd.

187. promoten (internationale) informatieuitwisseling tussen onafhankelijke nationale instituties ter bestrijding van racisme e.d.

Binnen een aantal (Europese) samenwerkingsverbanden en netwerken (b.v. ENAR) wordt informatie uitgewisseld in projecten, campagnes, etc.

Structurele vormen van (internationale) informatie-uitwisseling tussen nationale instituties ter bestrijding van racisme dienen te worden bevorderd. De mogelijkheden voor een Europese website voor het uitwisselen van informatie, koppelen van databanken etc., dienen te worden onderzocht.

Onrealiseerbaar

160

Format: NAP-NL


Verbeterpunten


Actiepunt (*)

188. steunen activiteiten regionale organisaties ter bestrijding van racisme e.d.

Reeds gerealiseerd

Nog te realiseren

Het Europees Netwerk tegen Racisme De ENAR dient te worden uitgebreid met (ENAR) is actief binnen de Europese Unie. organisaties uit de toekomstige lidstaten van de Europese Unie. Het heeft prioriteit van een Utrechtse NGO, maar het kost hen in de huidige politieke, culturele, maatschappelijke constellatie veel moeite om uberhaupt van racisme te spreken. De racismethematiek is zeer groot. Het racisme is in Nederland ook vrijwel altijd elegant verborgen. Iedereen is ertegen, maar met het afleggen van het politiek correcte handelen en spreken, komt er steeds meer verkapt racisme boven water. Activiteiten van regionale organisaties dienen te worden gesteund mits ze doelgericht zijn met een output doelstelling en mits de gelden geoormerkt worden.

191. a. Momenteel is er een proces gaande om te samenwerking en actieplannen opstellen komen tot een Nationaal Actieplan. met mensenrechteninstituties om racisme te bestrijden; actieplannen en implementatieresultaten melden aan VN 191. d. in samenwerking met o.a. HCHR ontwikkelen database met informatie over

Na het opstellen van een Nationaal Actieplan dienen op deelterreinen actieplan te worden gemaakt.

Het verzamelen van gegevens gaat nog De HCHR heeft bij diverse organisaties steeds door. informatie opgevraagd voor de database. Een aantal organisaties heeft (een deel) van

Onrealiseerbaar

161

Format: NAP-NL


Verbeterpunten


Actiepunt (*)

de aanpak van racisme e.d.

Reeds gerealiseerd

de informatie aangeleverd.

Nog te realiseren

Er dient afstemming en inventarisatie van de data komen.

Er zijn al data ontwikkeld. Er moet samenwerking met de doelgroepenorganisaties van slachtoffers van racisme komen. Bureau van de Hoge commissaris voor de mensenrechten (HCHR) (197,198) 197. assistentie en financiële ondersteuning bieden aan bureau HCHR bij specifieke antiracismeprojecten 198. b. samenwerking met Commissie van de Mensenrechten en andere VN instellingen ter bestrijding van racisme e.d.

Decennia (200, 202) 200. steunen 3de decennium ter bestrijding van racisme en rassendiscriminatie 202. implementatie Verklaring en Actieprogramma over culturele vrede; met samenwerking van UNESCO

De ondersteuning dient transparant te zijn.

Onrealiseerbaar

162

Format: NAP-NL


Verbeterpunten


Actiepunt (*)

Reeds gerealiseerd

Nog te realiseren

Inheemse volken (204-208) 204. financiële steun voor het Permanente Forum voor inheemse vraagstukken in het stelsel van de Verenigde Naties 205. samenwerking met de Speciale Rapporteur voor de Mensenrechten

Nederland bevordert allocatie van voldoende middelen voor het secretariaat van het Permanente Forum voor inheemse vraagstukken.

206. afronden onderhandelingen over de tekst van de ontwerp-verklaring inzake de rechten van inheemse volken

Nederland dient zich actief in te zetten voor de spoedige aanname door de Algemene Vergadering van de VN van de Universele Verklaring van de Rechten van Inheemse Volken. Nederland moet collectieve rechten van inheemse volken erkennen.

207. bevorderen en beschermen van economische, sociale en culturele rechten op non-discriminatoire basis

208. definitieve effecten globalisatie die tot racisme e.d. leiden tegengaan/ ongedaan maken

Toegang inheemse volken tot WTO, WB en IMF bevorderen. Nederland dient zijn invloed uit te oefenen in deze fora om de rechten van inheemse volken te bevorderen.

Maatschappelijk middenveld (210-212) 210.

NGO’s geven ongevraagd advies of worden NGO’s hebben geen formele adviestaak

Onrealiseerbaar

163

Format: NAP-NL


Verbeterpunten


Actiepunt (*)

NGO’s en maatschappelijke instituties ontwikkelen en raadplegen en hun expertise bundelen ter bijdrage aan bijv. wetgeving ter bestrijding van racisme

211. samenwerking met religieuze leiders/ gemeenschappen ter bestrijding van racisme

Reeds gerealiseerd

Nog te realiseren

op ambtelijk niveau geconsulteerd.

Religieuze leiders spreken zich regelmatig uit over racisme. Rond het vluchtelingenvraagstuk wordt stevig positie ingenomen. Verder is er de jaarlijkse migrantenweek vanuit (een deel van) de christelijke kerken. Er is op ad-hoc basis contact tussen religieuze leiders en antiracisme NGO’s.

Onrealiseerbaar

richting regering en kamers. Het zou een goede ontwikkeling zijn als een dergelijke rol kan worden gerealiseerd. Met name NGO’s van de doelgroepen zelf niet uitsluiten. De overlegstructuren zouden kunnen worden geformaliseerd. Een Utrechtse NGO is betrokken met zowel de Utrechtse kerken als de Utrechtse moskeeën. Toch echter, zoals eerder vermeld is het bespreekbaar maken/ op de agenda plaatsen van racisme geen sinecure. Ook in de Utrechtse islamitische gemeenschappen gaat dit niet over één nacht ijs. Bij de kerken ligt het genuanceerd moeilijk, koudwatervrees voor de terminologie, bij de in Utrecht aanwezige twintig moskeeën is het contact vaak al ingewikkeld tot stand te brengen. Bij de institutionalisering van de islam in Utrecht is men bij de stichting van vier moskeeën actief betrokken geweest Actief is men op veel autochtone weerstand van de vestiging van die moskeeën gestuit. Racismebestrijding is toendertijd broodnodig geweest, om de Marokkanen, Turken überhaupt hun eigen plek te laten krijgen. Na vestiging blijken de werkcontacten spoedig af te zakken. De meeste moskeebesturen zijn nog zeer druk

Nederland is in hoge mate ontkerkelijkt, waardoor het bereik beperkt is.

164

Format: NAP-NL


Verbeterpunten


Actiepunt (*)

Reeds gerealiseerd

Nog te realiseren

met organisatieopbouw en ontwikkelingszaken. Niet erg georiënteerd op samenwerking met bijvoorbeeld kerkelijke organisaties. Samenwerkings- en dialoogprojecten verlopen regelmatig zeer teleurstellend. Zwaar en belangrijk werk. De tegenstroom is groot.

212. creëren en versterken van samenwerkingsverbanden met relevante actoren uit de maatschappij ter bestrijding van racisme

Zie paragraven 18, 210 en 211.

Niet-gouvernementele organisaties (NGO’s)(213,214) 213. ruimte bieden voor NGO’s


De status van deze infrastructuur kan worden verbeterd. Niet alleen door een duidelijke taak en positie (wettelijke verankering?), maar ook door een duidelijke visie vanuit de overheid op zaken als het basisvoorzieningenniveau, de relatie met overheidsbeleid, gewenste kwaliteitsnormen en een beleid met betrekkking tot projectmatige ondersteuningsmogelijkheden. De verdeling van de financiering van basisvoorzieningen vanuit verschillende overheden (lokaal, regionaal en landelijk) staan een verdere stroomlijning/afstemming

Onrealiseerbaar

165

Format: NAP-NL


Verbeterpunten


Actiepunt (*)

Reeds gerealiseerd

Nog te realiseren

in de weg.

214. rol NGO’s in de maatschappij waar mogelijk vergroten


De status van deze infrastructuur kan worden verbeterd. Niet alleen door een duidelijke taak en positie (wettelijke verankering?), maar ook door een duidelijke visie vanuit de overheid op zaken als het basisvoorzieningenniveau, de relatie met overheidsbeleid, gewenste kwaliteitsnormen en een beleid met betrekking tot projectmatige ondersteuningsmogelijkheden. De verdeling van de financiering van basisvoorzieningen vanuit verschillende overheid (lokaal, regionaal en landelijk) staan een verdere stroomlijning/afstemming in de weg. Er moeten criteria voor NGO’s worden ontwikkeld ter voorkoming van selectieve keuzes.

Onrealiseerbaar

166

Format: NAP-NL


Verbeterpunten


Actiepunt (*)

Reeds gerealiseerd

Nog te realiseren

De particuliere sector (215) 215. o.a. via nationale wetgeving transnationale ondernemingen (tno’s) laten openen zonder racisme e.d. ; tno’s ertoe brengen gedragscodes te ontwikkelen Jongeren (216-218) 216. participatie jongeren bij de bestrijding van racisme

Voor het reguliere buurten jongerenwerk lijkt racisme een terugkerend thema. Een goede jongerenwerker gaat uit van de thema’s die onder jongeren zelf leven. Vooroordelen, tolerantie, discriminatie, (negatieve) beeldvorming zijn thema’s waar jongeren zelf mee bezig zijn. Het lijkt een ‘standaardthema’ te zijn. Het LBR beantwoordt al jaren regelmatig informatieen adviesvragen uit het jongerenwerk.

Meer financiële mogelijkheden voor jongerenwerkers om (structureel) activiteiten uit te voeren. Initiatieven die door jongeren op vrijwillige basis tot stand komen, blijven vaak hangen in eenmalige activiteiten. De overheid zou meer moeten investeren in het continueren van dit soort goede initiatieven.

Er moet meer samenwerking komen met Het is belangrijk zoveel mogelijk aan te organisaties van jongeren zelf. sluiten bij de belevingswereld van jongeren. Er leeft veel, jongeren kunnen veel en willen ook zelf initiatieven nemen. Met name na 11 september 2001 hadden jongeren behoefte van zich te laten horen en deden dat ook. Te denken valt aan initiatieven als Ben je bang voor mij?, De Nieuwe Beweging en het jongerendebat Politiek, wat moet je ermee?!

Onrealiseerbaar

167

Format: NAP-NL


Verbeterpunten


Actiepunt (*)

217. totstandkoming, instandhouden en ondersteunen van jongerenorganisaties ter bestrijding van racisme 218. tegengaan van racisme e.d. in sport, met name bij kinderen -

Einde Format –

Reeds gerealiseerd

Nog te realiseren

Totstandkoming, instandhouden en ondersteunen van jongerenorganisaties ter bestrijding van racisme. Zie paragraaf 216.

Prioriteit moet worden gegeven aan Initiatieven vanuit de doelgroepen jongerenorganisaties zelf.

Onrealiseerbaar

168

Format: NAP-NL


169

Verbeterpunten


Actiepunt (*)

Reeds gerealiseerd

Nog te realiseren

Onrealiseerbaar

BIJLAGEN BIJDRAGEN VAN ORGANISATIES NIET ONDERGEBRACHT IN HET FORMAT

Landelijk Platform Slavernijverleden; gekozen Europese vertegenwoordiging GAC-Europa-AAD-peoples; coördinatie GAC-NL-AAD-peoples 31 januari 2003 Namens het bestuur van het Landelijk Platform slavernijverleden doe ik bijgaand de onderwerpen toekomen waarvan het Landelijk Platform van mening is dat die punten nadrukkelijk de aandacht moeten krijgen bij de implementatie van het nationaal actieplan. Zoals u weet is er een intensieve voorbereiding zowel in Nederland, Geneve als in Durban geweest op weg naar de realisatie van de VN en NGO Draft declaration and Program of Action. In Nederland, in Europa, in de rest van de wereld als in Durban hebben de Afrikaanse NGO’s en NGO’s van Afrikanen in de diaspora nauw met elkaar samengewerkt, gelobbyd om te komen tot de resultaten zoals aangenomen en geformuleerd in de uiteindelijke VN en NGO Draft en Program of Action. Ook de Nederlandse NGO’s alsmede de Europese NGO”s hebben de paragrafen die betrekking hebben op de African en African Descendents Peoples (paragrafen met betrekking tot measures, affirmative actions, reparations, the African maafa, public health, education, gender, youth and media ondersteund. Nederland is als lidstaat akkoord gegaan. Het zou dan ook hypocriet zijn als Nederland niet tot implementatie zou overgaan. Bijgaand treft u een bijlage aan waarin de specifieke paragrafen per critical area of concern zijn opgesomd. We zijn dan ook van mening dat Nederland als lidstaat de VN -Draft en Action program serieus moet nemen en alles eraan moet doen om volledige implementatie mogelijk te maken zoals dat ook is gebeurd met onder andere het VN vrouwenverdrag en Program of action. Het is dan ook mede om die reden dat we graag zouden zien en u met klem willen verzoeken het daarheen te leiden dat de VN-Durban afspraken volledige vertaalslag krijgen in het Nationaal Actieplan. Niet slechts vertaalslag doch ook daadwerkelijke implementatie bevorderen. Specifiek gaat het bij ons om de onderdelen die betrekking hebben op hoofdstukken respectievelijk de paragrafen met betrekking tot de transatlantic slavetrade,colonialism en de AAD-peoples. Bovengenoemd een aantal onderwerpen dienaangaande.

Format: NAP-NL


170

Verbeterpunten


Actiepunt (*)

Reeds gerealiseerd

Nog te realiseren

Onrealiseerbaar

Bijna alle onderwerpen hebben te maken met racisme en discriminatie, institutionele uitsluiting als uitvloeisel/effecten van het slavernijverleden die heden ten dage nog aan lijve van AAD-peoples voelbaar en merkbaar zijn. Op straat, op de werkplek, bij politie optredens etcetcetc in de politiek, in overheidsbeleid etc. Het Landelijk Platform Slavernijverleden (LPS) alsmede een aantal niet bij het LPS aangesloten netwerken en platfora in Nederland stellen in dit verband erg prijs op inspraak bij de totstandkoming van het Nationaal Actieplan en dat de inspraak daadwerkelijk tot resultaten zal leiden. Het LPS heeft reeds het initiatief genomen om te komen tot samenbundeling van AAD-groepen in Nederland en heeft in samenspraak met relevante netwerken en achterbannen de noodzakelijke inspraak weten te organiseren. Dit naast dat wat het LBR reeds behoort te doen. Ons gaat het erom dat we gelobbyd hebben om een aantal NGO-onderwerpen en actiepunten o.a. gericht op AAD-peoples te doen verwezenlijken in de Draft . We hebben daartoe van het aanbod om invloed uit te oefenen via de democratische route en processen gebruik gemaakt. En vinden het dan ook gerechtvaardigd dat de actiepunten in Nederland uitvoering krijgen. We weten en beseffen dat er een monument is opgericht, dat er een nationaal instituut is gerealiseerd, maar daarmede is nog niet gezegd dat alle afspraken gemaakt is Durban door de lidstaten zijn gerealiseerd. Met de realisering van het statisch en dynamisch monument is slechts een deel van wat is afgesproken gerealiseerd. In dit verband willen we verwijzen naar de landen waarin Nederland slavenhandel en slavernij heeft bedreven. Onder andere Suriname en de Nederlandse Antillen en Aruba. In samenspraak met AAD-organisaties in o.a.. Suriname is komen vast te staan dat Nederland nog geen verantwoordelijkheid heeft genomen in het kader van reconstructie en reparatie. Nederland heeft ten aanzien van de AAD-burgers in die landen ook een verantwoordelijkheid. Het LPS en het AAD-nationaal Congres steunen dan ook de initiatieven die vanuit Suriname en de Nederlandse Antillen alsmede Aruba zullen worden ondernomen om Nederland te laten doen wat ze behoort te doen in dit kader: verantwoordelijkheid nemen voor de gevolgen van haar daden ihk van slavenhandel en slavernij alsmede colonialismepraktijken. De actieprogramma’s richting Nederland zien we met vertrouwen tegemoet. Thema 2 Ons tweede specifieke thema heeft betrekking op taal en beeldvorming. Op een door de jongerenafdeling van de Afro Europese Vrouwenbeweging Sophiedela georganiseerde internationale jongerenconferentie, waarvan u verslag heeft ontvangen, zijn twee zaken aan de orde gesteld die rechtstreeks verband houden met het thema AAD en in relatie staat met het Nederlands slavernijverleden. Het gaat om het woord “neger” en het “Sint Nicolaas feest”. Ook de Stichting Eer en Herstel Betalingen Slachtoffers Slavernij in Suriname alsmede het in Amsterdam gevestigde Netwerk Op (organiseer pressie omhoog) hebben tegen deze twee fenomenen actie gevoerd. Deze organisaties dringen aan op een waardige discussie en hebben me dan ook verzocht om dit als thema in te brengen in de NPRD.

Format: NAP-NL


171

Verbeterpunten


Actiepunt (*)

Reeds gerealiseerd

Nog te realiseren

Onrealiseerbaar

Beide kwesties worden door Afrikanen en Afrikanen in de diaspora als kwetsend, beledigend en racistisch ervaren en beschouwd. Zowel het gebruik van het woord “neger” als het Sint-Nicolaas feest stammen uit de periode van de transatlantische slavenhandel en slavernij. Zoals u weet is deze periode aangemerkt als crimes against humanity. Het is een verwerpelijk verschijnsel dat diepe sporen heeft achtergelaten. Thema 3 Ons derde thema is het onderwerp institutionele racisme en uitsluiting in de ruimste zin des woord: hierbij spelen een rol codes, normen en waardepatronen, procedures en processen, stereotypen en opvattingen. Nogmaals de voor de AAD-peoples belangrijke paragrafen van de VN-Draft op een rij Measures:

Draft: 7,51,75,76,112,114,187,189,190 PoA 197

Affirmative Actions:

Draft: 32,34,102,104,107,108 PoA : 4,6,8,9,11,13, 100,103,161,162,163,175

Reparations:

Draft: 13,14,15, 99 t/m 101 en 103 PoA : 162

Globalisation:

Draft: 11 PoA :151,207,214

Public Health:

Draft: 3 PoA :3,5,101,110,11

African Maafa: Draft: 82,95,105 ` PoA : 118,119,170,191 Education:

Draft : 33,96,97 PoA 10,117,118,121,123,125,126,130,130,135,136,140,155

Format: NAP-NL


Verbeterpunten


Actiepunt (*)

Media: Youth:

Reeds gerealiseerd

Draft : 88t/m 93 PoA :140-156 Draft : 17,72,120 PoA : 56,201,215,216,217

Nog te realiseren

Onrealiseerbaar

172

Format: NAP-NL


173

Verbeterpunten


Actiepunt (*)

Reeds gerealiseerd

Nog te realiseren

Onrealiseerbaar

BIJDRAGE CARAFIN NATIONAAL ACTIEPROGRAMMA TEGEN RACISME (NAP-NL) PERS In Nederland kan het nog gebeuren dat een lokale krant naar aanleiding van een koloniaal-nostalgische expositie in het Tropen Museum kopt met: "Genoeg over de uitbuiting: Tropeninstituut brengt overzeese avonturen." Dit terwijl de Nederlandse staat nog recentelijk in VN-verband is aangemoedigd de problemen van racisme, rassendiscriminatie, vreemdelingenhaat en aanverwante onverdraagzaamheid waarmee personen van Aziatische afkomst te kampen hebben, aan te pakken. Nederland werd ook met klem verzocht alle noodzakelijke maatregelen te treffen om de belemmeringen op te heffen waarmee dergelijke personen geconfronteerd worden wanneer zij deelnemen aan het economische, sociale, culturele en politieke leven. De barbaarse onverdraagzaamheid waaraan met name Aziatische meisjes en vrouwen tijdens het kolonialisme werden blootgesteld, ontbreekt totaal in het genderloze perspectief van de op overzees avontuur beluste scribent. Dit pregnante voorbeeld uit duizenden, illustreert hoe de belangrijke morele en ethische kwesties verbonden aan het primitieve slavernij- en kolonialismeverleden van Nederland 'in de Oost' (hetzelfde geldt overigens mutatis mutandis voor ontwikkelingen met betrekking tot 'De West') op steeds lompere wijze worden omzeild. Zonder hier te treden in een uitvoerige analyse, is het toch wel overduidelijk dat het ontbreken van het meervoudig perspectief bij de -nog steeds - nauwelijks heterogene pers, debet zijn aan het geconstateerde euvel. Het Carafin roept daarom op om de etnische exclusiviteit in de media te doorbreken. De media moeten de diversiteit binnen de multiculturele samenleving beter gaan weerspiegelen. Door verkeerde beeldvorming hebben de meeste media tot nu toe voornamelijk bijgedragen aan de verspreiding van racistische en xenofobe gevoelens onder de bevolking. Met klem verzoekt het Carafin de Nederlandse staat in het kader van de implementatie van het NAP-Nl ruime financiele middelen vrij te maken voor media-campagnes gericht op het bevorderen van waarden als: acceptatie, verdraagzaamheid, diversiteit, respect voor de multiculturele realiteit (de verschijningswijze van de planeet; zoals die zich aan de menselijke waarneming toont) en de dialoog tussen de culturen. ONDERWIJS Momenteel woedt in Nederland een (tot nu toe gelukkig ongewapende) etnische oorlog, waarbij politieke voorlieden uit de etnische meerderheid de etnische minderheden - zelfs met drang en dwang - de meerderheidscultuur wensen op te leggen. Terwijl het land een heuse economische crisis inglijdt, gaat de nationale discussie eindeloos over de burka's en de hoofddoekjes. Het Carafin roept de Nederlandse staat op om in het kader van de implementatie van het NAP - Nl ruime middelen te reserveren voor een racismevrije opleiding van docenten. Met respectvolle bejegening van de

Format: NAP-NL


174

Verbeterpunten


Actiepunt (*)

Reeds gerealiseerd

Nog te realiseren

Onrealiseerbaar

leerlingen in al hun culturele en religieuze diversiteit. De primaire onderwijsdoelen dienen daarbij nauwgezet in het oog te worden gehouden: bevordering van de dialoog tussen de beschavingen, en de creatie van raakvlakken tussen de beschavingen. Partnerschap en samenwerking binnen een veilige en geweldloze racismevrije onderwijsomgeving, zijn de beste garanties voor een latere evenwichtige integratie binnen de Nederlandse multi-culturele samenleving. Participatie op voet van gelijkheid is enkel op deze basis mogelijk. WERKGELEGENHEID Nog steeds is er in Nederland geen sprake van gelijke beloning voor werk van gelijke waarde. Met name vrouwen en vrouwen die niet behoren tot de etnische meerderheid hebben te maken met een ongeoorloofd onderscheid. De stagnerende participatie van vrouwelijke migranten door de economische malaise noopt tot intensieve aandacht voor mogelijke genderspecifieke en racistische discriminatie. Vrouwen van Afrikaanse, Aziatische en Latijns Amerikaanse afkomst, hebben daarom baat bij het nadrukkelijk opnemen van het antiracistische genderperspectief in het te formuleren NAP - Nl. Specifieke aandacht is eveneens geboden om meisjes en vrouwen te beschermen tegen sexueel geweld op de werkvloer en in huiselijk verband. Het belang van vrouwen en kinderen moet daarbij centraal worden gesteld. Discriminatie in Arbeid en Beroep dienen met rechtsmiddelen en bewustmakingscampagnes resoluut te worden uitgebannen. Illegale arbeid met grove uitbuitingsverhoudingen, behoren tot het verleden wanneer alle werkenden in gelijke mate kunnen genieten van alle burgerrechten en politieke rechten. De huidige onverdraagzaamheid zoals weerspiegeld in discriminatoire praktijken en wetgeving, dient zo spoedig mogelijk en liefst met onmiddellijke ingang te worden opgeheven. Alle Nederlandse werkplekken moeten racisme-vrij worden gemaakt. HUISVESTING Stadsontwikkelingsprojecten houden tot nu toe te weinig rekening met de achterstellingspositie qua inkomen van met name migrantengroepen in de grote steden. Deze bevolkingscomponent moet bijgevolg veelal genoegen nemen met over het algemeen bouwvallige huisvestingssituaties. Een en ander doet ook een ernstige aanslag op de volksgezondheid. De scheve uitbuitingssituatie op de woningmarkt waarbij professionele huisjesmelkers, hier bekend als 'vastgoed magnaten,' zich nauwelijks gecontroleerd verrijken, dient ondanks de recent verworven politieke invloed van deze categorie, krachtig worden aangepakt. Er moeten middelen worden vrijgemaakt voor intensievere inspecties in deze sector. Criminele en onmenselijke racistische praktijken dienen te worden opgespoord en de schuldigen vervolgd en gestraft. Bij de nieuwe woningbouw dient serieuzer rekening te worden gehouden met de specifieke gezins / familiesamenstelling en woonwensen van migranten in de Nederlandse samenleving. Corporaties dienen te worden aangesproken op hun nieuwe maatschappelijke taak / roeping in deze. GEZONDHEIDSZORG Uit alle recente onderzoeken blijkt dat de migrantenpopulatie als gevolg van voornamelijk de hierboven geconstateerde gebreken, in disproportionele mate te kampen heeft met gezondheidsrisico's waarvoor de Nederlandse staat in feite aansprakelijk kan worden gesteld. Met klem verzoekt het Carafin de Nederlandse staat erop toe te zien dat bij de implementatie van het NAP- Nl gestreefd wordt naar een optimale geestelijke en lichamelijke gezondheidsconditie voor de gehele Nederlandse populatie in al haar geledingen. Recente kabinetsplannen doen vermoeden dat de kosten voor de volkgezondheid weer disproportioneel op voornamelijk de migrantenbevolking zullen komen te rusten, waardoor de uitbuiting van de zogenoemde nationale arbeidsreserve juist wordt geintensiveerd. Met klem verzoekt het Carafin de Nederlandse staat er op toe te zien met onmiddellijke ingang geëigende stappen te ondernemen om strikt gelijke toegang te garanderen tot voor een ieder betaalbare gezondheidszorg met zo nodig speciale voorzieningen voor categorieën in een

Format: NAP-NL


175

Verbeterpunten


Actiepunt (*)

Reeds gerealiseerd

Nog te realiseren

Onrealiseerbaar

medische achterstellingsituatie. In het kader van de implementatie van het nationale NAP - Nl moeten speciale middelen worden vrijgemaakt voor het conscientiseren van alle werknemers in de gezondheidszorg en de aanverwante maatschappelijke sectoren. Racistische bejegening in de Gezondheidszorg dient krachtig te worden bestreden. BESLUITVORMINGSPROCESSEN ALGEMEEN Voor alle besluitvormingsprocessen nationaal en internationaal in alle politieke, economische, sociale en culturele instellingen, zou een gedragscode moeten worden geformuleerd waarbij de equitatieve participatie van alle bevolkingscategorieën is gegarandeerd. De politieke partijen en politici hebben daarbij het voortouw bij de propagering van totaal tegengestelde normen en waarden als die nu en vogue zijn en allemaal te herleiden zijn tot een te ver doorgedrongen onverdraagzaamheid jegens het vreemde en het nieuwe. Er dienen mediacampagnes te worden opgestart waardoor de etnische meerderheid in Nederland een beter zicht krijgt op de feitelijke ontstaans- en wordingsgeschiedenis van de autochtone cultuur. De marginalisatie van de bijdrage van Afrika, Azie en Latijns Amerika aan de menselijke civilisatie dient op de kortste termijn te worden rechtgezet door onderzoeks en bewustwordingscampagnes zodat ook de lokale etnische meerderheid een evenwichtig en objectief beeld verwerft van de planetaire bijdrage aan de menselijke civilisatie-processen. ONDERZOEK Te dien einde heeft het Carafin een onderzoeksprogramma ontwikkeld voor studie en onderzoek op het terrein van de Transatlantische Slavernij en de gevolgen daarvan. Dit onderzoek gebeurde in Nederland tot nu toe nagenoeg niet of hoogstens vanuit het perspectief van de barbaarse slavendrijvers en plantage-exploitanten of de koloniale onderdrukkingsmacht. Op deze wijze hebben de studieonderwerpen een specifieke selectie ondergaan. Ook nationale belangen in het kader van inter-europese rivaliteiten hebben daarbij een rol gespeeld. Deze wetenschappelijk onverantwoorde discusssies kenmerken zich bovendien door de meest ernstig denkbare lacunes. Immers de slachtoffers van Slavernij en Kolonialisme, gesels der mensheid, komen zelf niet aan het woord. Methode van aanpak, optiek en onderwerpkeuze verraden de racistische ideologie en kwestieuze beeldvorming en reflecteren hierdoor grotendeels slechts de abjecte opvattingen en denkbeelden van het koloniaal regiem en de planerskaste. Tot op heden denken hele bevolkingscategorieen in Nederland bijgevolg nog dat de slavernij en het kolonialisme geen winstgevende uiterst primitieve en barbaarscriminele nationale projecten zijn geweest. In tegendeel. Velen ontlenen er tot op heden een trots-avontuurlijk gevoel aan deze flagrante misdaden tegen de mens(elijkheid) en de menselijke waardigheid. De slachtoffers van deze misdaden mogen ook niet langer de uitbuiting, wrede mishandeling en vernederingen aan de orde stellen. Terwijl ieder nuchter mens gepreoccupeerd zou moeten zijn met de vraag hoe een heilzame verwerking van de traumatische gevolgen zowel voor slachtoffers (op de eerste plaats) en daders georganiseerd zou kunnen worden. Het Carafin heeft hierover reeds concrete voorstellen geformuleerd. Carafin stelt voor om in het kader van het NAP - Nl ook (ruim) voldoende middelen vrij te maken voor degelijk onderzoek naar de economische rentabiliteit van het Kolonialisme en de Slavernij als integraal bestanddeel in de wordingsgeschiedenis van de Nederlandse staat. De financiering van na-oorlogse onderzoeksactiviteiten op het gebied van de Afrikaanse Diaspora in door Nederland koloniaal gecontroleerde territoria werden steeds geformuleerd in overeenstemming met de eisen van de financiers. In alle onderzoeksvragen die werden gehonoreerd domineerde dit perspectief. Alles wijst op de zeer dringende noodzaak om het onderzoek en de financiering daarvan nu intelligenter in te richten.

Format: NAP-NL


176

Verbeterpunten


Actiepunt (*)

Reeds gerealiseerd

Nog te realiseren

Onrealiseerbaar

Er moeten bijgevolg de benodigde middelen worden vrijgemaakt voor de bestudering van voor de Afrikaanse Diaspora relevante zaken, met methodieken waardoor juist de perspectieven van de Afrikanen in de Diaspora volledig tot hun recht kunnen komen. Dit zijn essentiele onderzoeksvragen en zeer krachtige gegevens en uitgangspunten die niet langer kunnen worden genegeerd of uit bekrompen eigenbelang terzijde kunnen worden geschoven! Belangrijker dan de huidige brij rationalisaties en apologieen, lijkt dan serieus wetenschappelijk onderzoek naar de rol van de onderdrukten zelf tijdens Slavernij en Kolonialisme, in de vernietiging en ondergang van het crimineel-barbaarse uitbuitingssysteem. Bijvoorbeeld in de vorm van Verzet, Opstanden, Bevrijdingsoorlogen en Marronage. Focaal punt dient daarbij te zijn: de Leiderschapsstructuren, de Organisatie-vormen en de Overlevingsstrategieën van de Diaspora Afrikanen. Behoudens enig pionierswerk (door buro Integraal Management) moet hiermee nog een begin worden gemaakt. De Nederlandse staat wordt in het kader van de implementatie van het NAP - Nl dan ook met de allergrootste klem aangespoord voor dit type onderzoek de benodigde middelen vrij te houden. In de gangbare Eurocentrische racistische geschiedschrijving krijgen meisjes en vrouwen nauwelijks aandacht als heldinnen, terwijl ook de opvoeding van kinderen onder condities van Kolonialisme en Slavernij buiten schot blijft. In Nederland vigeert momenteel daarnaast een praktisch a-culturele sfeer waarbij zelfs de talenrijkdom binnen de nationale grenzen een suspect gegeven lijkt. Het Carafin pleit voor middelen ter bestudering van alle talen die zich gedurende het kolonialisme en de slavernij hebben weten te handhaven ondanks de niet-aflatende primitieve en perverse koloniale culturele verstikkingspogingen. Ook op het gebied van de religieuze beleving ontstaat in Nederland in toenemende mate een intolerant klimaat. Het Carafin pleit voor onderzoek naar de mogelijkheden om de religieuze situatie binnen de landsgrenzen weer te normaliseren zodat er voor iedere gezindte onbeperkte belevingsvrijheid ontstaat zonder welke belemmering dan ook; inclusief tolerantie voor de daarbij horende religieuze klederdracht. Ook voor de inrichting van een Winti-tempel zouden middelen moeten worden vrijgemaakt. Zeker gelet op de frenetieke ijver waarmee de Afrikaanse religieuze belevingen historisch werden onderdrukt tijdens de eeuwendurende Nederlandse koloniale bezetting. SAMENVATTING Kort samengevat: er moet degelijk onderzoek worden verricht naar de wijze waarop in Nederland momenteel wordt omgegaan met het bewustzijn inzake de Koloniale en Slavernij component van de nationale geschiedenis en met name naar de wijze waarop dit bewustzijn door middel van onderwijs, onderzoek en beeldvorming in beleid, abjecte praktijken in onder meer literatuur, pers, media en culturele instellingen als theaters en musea wordt doorgegeven. Van even groot belang is degelijk onderzoek naar de processen van cultuur en identiteitsontwikkeling, integratie en participatie in de Nederlandse multiculturele samenleving; de wijze waarop deze processen kunnen worden bevorderd en versneld, alsook naar de processen die een behoorlijke en equitatieve deelname aan de samenleving belemmeren. De Nederlandse staat wordt in het kader van de formulering en implementatie van het NAP - Nl krachtig aangespoord om samenwerking te zoeken met de regeringen van o.m. Aruba, de Antillen, Suriname, ZuidAfrika, en Indonesië. CONCLUSIE Op grond van het boven slechts zeer summier aangevoerde, kan reeds een zeer uitgebreid NAP -Nl worden opgesteld. Uit praktisch oogpunt verdient het aanbeveling concrete taken te entameren waarvoor in het veld reeds expertise beschikbaar is. Te denken valt aan een aanpak met een aantal zwaartepunten waaronder: studie naar De positie van Vrouwen en

Format: NAP-NL


177

Verbeterpunten


Actiepunt (*)

Reeds gerealiseerd

Nog te realiseren

Onrealiseerbaar

Kinderen, De Beeldvorming, de Identiteitsontwikkeling en Versterking, de Bewustmaking inzake de koloniale geschiedenis en de slavernij en Taal, Kunst en Religie van de Diaspora Afrikanen. CARAFIN, Amsterdam, Januari 2003.

Format: NAP-NL


178

Verbeterpunten


Actiepunt (*)

Reeds gerealiseerd

Nog te realiseren

Onrealiseerbaar

Afrikaans Europese Vrouwenbeweging Sophiedela 28 januari 2003 Betreft: Nationaal Aktieplan in het kader van racismebestrijding Binnen de context van de Nederlandse Grondwet, artikel 1, zijn alle mensen gelijk, desondanks worden personen van Afrikaanse afkomst nog steeds op subtiele wijze gediscrimineerd c.q. uitgesloten. Afrikanen en Afrikanen in de diaspora zijn de meest racistisch bejegende mensen op deze aardbol. De ideologie die ten grondslag lag achter het opdelen van de mensen in rassen en het tot slaaf maken van de Afrikaanse mensen door Arabieren en Europeanen, is bijvoorbeeld ingegeven door witte superioriteit. Hiermede werd gerechtvaardigd dat de Afrikaanse mens niet meer was dan vee, en dan ook werden beschouwd als inferieure wezens. De indruk is dat door desinteresse in onderzoek naar de achterliggende oorzaken van racisme, aangaande Afrikanen en Afrikanen in de diaspora, organisaties genoegen nemen met beleid en programma’s die erop gericht zijn om in het arbeidsproces gelijke kansen te bewerkstelligen, zonder adequaat begrip van de hindernissen die pleiten tegen het succes hiervan. Sophiedela is van mening dat bij het willen uitroeien van racisme, er niet voorbij kan worden gegaan aan de dieper liggende oorzaak van racisme, en wenst dit dan ook niet te marginaliseren of te bagatelliseren. Aandachtspunt dient ook te zijn dat zowel op politiek, als ambtelijk (de rijks- en lagere overheid) niveau, racisme wordt bedreven. Sophiedela heeft evenwel gemerkt dat op het bespreekbaar maken van racisme een taboe berust. Er wordt van uitgegaan dat er in Nederland geen racisme is. Racisme is wel degelijk een dagelijks voelbaar gegeven in de Nederlandse samenleving. Racisme is ook een factor die te maken heeft met het uitoefenen van macht over de ander. En er wordt er altijd van uitgegaan (bewust of onbewust, geconditioneerd) dat mensen met een zwarte huidskleur minder zijn dan witten. Zie ook de connotatie van het woord “zwart” in het taalgebruik. Nog te vaak wordt onze achterban geconfronteerd met uitingen van racisme. Vooral in de allocatie van leerlingen van Afrikaanse afkomst, naar het middelbare onderwijs worden criteria, zoals bijvoorbeeld “het niet intelligent zijn”, gehanteerd. Als gevolg van de gedwongen toewijzing naar een ander type onderwijs, hetgeen zij als negatief ervaren, worden zij noodgedwongen drop-outs, en komen soms terecht in het criminele circuit. Eenmaal achter de tralies wordt geconstateerd dat het ook in de gevangenissen niet vrij is van racisme. Blijkens verkregen inlichtingen worden jongens van Afrikaanse afkomst vele malen meer bestraft dan een witte delinquent voor een zelfde vergrijp. Ook het gender aspect speelt met betrekking tot racisme een prominente rol. Met name de Nederlandse man van Afrikaanse afkomst heeft hier onder te lijden. Ook het toeschrijven van onveiligheid aan mensen die niet wit zijn is racisme. Sophiedela is zich er ook van bewust dat er personen van Afrikaanse afkomst zijn die beweren dat zij geen racisme ervaren omdat zij zich met de witte Nederlanders vereenzelvigen, of omdat zij bekende burgers zijn. Dit is echter geen maatstaf om te beweren dat er geen racisme in Nederland bestaat. De jaarlijkse Sint Nicolaas viering, die ondanks herhaaldelijke oproepen, toch nog steeds vergezeld gaat van een “zwarte Piet” die allerlei stomme dingen doet geeft voeding aan racisme. Natuurlijk zijn er geluiden op dat het gezeur is, doch ik zou aan die mensen willen vragen om een keer in onze huid te kruipen, en te ervaren hoe het is om vanwege je huidskeur nageroepen of uitgesloten te worden.

Format: NAP-NL


179

Verbeterpunten


Actiepunt (*)

Reeds gerealiseerd

Nog te realiseren

Onrealiseerbaar

Racisme is een sociale attitude en heeft drie (3) componenten: 1. het cognitieve component – geloof of kennis; 2. de emotionele – aanzetten tot component (motivationele) - gevoel 3. de performance component – de neiging om op enigerlei wijze op basis van kennis en emotie te handelen. (The Ideology of Racism: Samuel Kennedy Yeboah) Sophiedela is het eens met bovenstaande zienswijze en zal het een stap in de goede richting vinden om bij de bestrijding van racisme rekening hiermede te houden. Sophiedela benadrukt verder dat de ideologie die ten grondslag ligt aan racisme, ook dient te worden besproken, waarna het vervolgens met wortel en al wordt uitgeroeid, en vraagt dan ook beleid te maken t.a.v. paragrafen 13 tot en met 30 van de algemene vraagstukken. Onderstaand treft u aan de paragrafen van de Verklaring en Actieplan WCAR Durban die voor Sophiedela dermate belangrijk zijn om te worden gerealiseerd. Hoogachtend, Namens bestuur Sophiedela - NB DE PARAGRAFEN VAN SOPHIEDELA DIE HIERNA VOLGDEN ZIJN OPGENOMEN IN HET FORMAT -

Format: NAP-NL


180

Verbeterpunten


Actiepunt (*)

Reeds gerealiseerd

Nog te realiseren

Onrealiseerbaar

ADWA De ADWA(Adowa) jongeren organisatie bestaat uit jongeren van Afrikaanse afkomst en de Afrikaanse Diaspora die op eigen wijze willen bijdragen aan het vergroten van kennis over het Afrikaanse Culturele Erfgoed, en de mogelijkheid bieden deze cultuur uit te dragen. Wij vinden het van belang dat de nieuwe regering in haar aankomende vier jarige kabinetsperiode(als begin) het principe van "Reparations" oftewel "Herstelbetalingen" in acht nemen en deze ook uitvoeren in de juist mogelijke manieren. Het Nederlands Slavernij verleden moet in alle openheid kunnen worden onderzocht en educatieve programma's moeten worden ontwikkeld om vooral de jeugd te kunnen informeren over het Nederlands slavernijverleden en over de slavenhandel in het algemeen. Verder vinden wij ook dat er aandacht moet worden besteed aan Educatie en Bewustmaking van (vooral) de jeugd maar ook de gehele maatschappij op het gebied van de bijdrage van Afrika en Afrikanen aan de huidige wereldmaatschappij. Dit zou moeten bijdragen tot veranderingen in de huidige opvattingen over Afrika en Afrikanen die geprojecteerd worden in de media. Wij zouden graag zien dat er middelen beschikbaar worden gesteld om met gebruik van de multimedia, informatietechnologie met inbegrip van nieuwe technologieën een specifiek en uitgebreid programma ontwikkelen en implementeren om met name de marginalisatie van de bijdrage van Afrika aan de wereldgeschiedenis en beschavingen recht te zetten en op (ten minste) Nationale niveau een evenwichtig en objectief beeld te verspreiden van de vruchtbare en waardevolle bijdrage die Afrika heeft geleverd aan de mensheid. De genoemde paragrafen zijn aangegeven waar onze aandacht op zijn gevallen valt, namelijk de paragrafen die betrekking hebben tot Afrikanen in diaspora op het gebied van Kinderen en Jongeren, Slavernij en Herstelbetalingen, Werkgelegenheid, Gezondheid, Educatie en Bewustmaking, Media en Zelforganisaties. De belichte Paragrafen: Draft: 3,4,5,7,9,11 t/m 17,19,32 t/m35, 72 t/m 76,88 t/m 93,99 t/m 105 en 120 PoA: 4 t/m 14, 101,103,109,110,111,117,118,130, 140 t/m 147,157, 158,159,165,166,210 t/m 219 Verder sluiten wij ons aan bij de adviezen/opmerkingen en/of opdrachten van de andere Afrikaanse organisaties i.b.t. de VN draft. Namens alle leden van ADWA jongeren organisatie

Format: NAP-NL


Verbeterpunten


Actiepunt (*)

Reeds gerealiseerd

Namens de st Eerste Wereld Alliantie en st. Winston Breda, Wij ondersteunen de draft van Bridgetown volledig en willen het volgende toevoegen. dat de Nederlandse overheid zich alsnog houdt aan de gemaakte afspraken van Unesco in 1967. Waarin de Nederlandse overheid zich ten doel stelt om racisme in al haar vormen uit te bannen. Inclusief uit school boeken

Nog te realiseren

Onrealiseerbaar

181

Format: NAP-NL


Verbeterpunten


Actiepunt (*)

Reeds gerealiseerd

CIDI-Centrum Informatie en Documentatie over Israël Hadassa Hirschfeld, adjunct-directeur Algemeen In het NAP wordt antisemitisme nergens genoemd. Daaraan zou apart aandacht besteed dienen te worden, omdat het deels andere oorzaken heeft. Antisemitisme dient dan ook apart te worden genoemd. Wetgeving In het kader van de huidige wetgeving is er voldoende ruimte om daders die zich in Nederland schuldig maken aan antisemitisme te veroordelen. Desondanks wordt er te snel door Officieren van Justitie geseponeerd. Beroepsgronden dienen te worden uitgebreid en verbeterd. Wel zouden aangiftes sneller behandeld moeten worden, daders dienen actiever te worden opgespoord. Daartoe behoort het opsporingsapparaat te worden versterkt. Educatie Scholen dienen een grotere rol te gaan spelen bij de bestrijding van antisemitisme. Het zou zinvol zijn om voor de vakken maatschappijleer en geschiedenis lespakketten te introduceren over het creëren van een respectvolle samenleving. Educatie dient niet alleen op scholen plaats te vinden, maar ook binnen de politie. Overheid Een aanbeveling aan de nieuwe regering zou kunnen zijn een structureel Overlegorgaan Religie en Levensbeschouwing in het leven te roepen, die tot taak heeft aanbevelingen te doen over existentiële vraagstukken, zoals de grenzen van godsdienstvrijheid en het respectvol samenleven in een pluriforme maatschappij. Hierin zouden ook Joden en Moslims zitting moeten hebben. Er zou een database moeten komen met succesvolle projecten. Locale

Nog te realiseren

Onrealiseerbaar

182

Format: NAP-NL


Verbeterpunten


Actiepunt (*)

Reeds gerealiseerd

overheden, buurten, scholen zouden dan kunnen zien welke projecten er hun buurt lopen en daaraan kunnen deelnemen. Anderen kunnen projecten elders overnemen. Buitenland Veel van de antisemitische incidenten zijn een gevolg van uit het buitenland geïmporteerd antisemitisme. De Nederlandse wetgeving kan hier niet tegen optreden. Antisemitische stereotypen komen hier via de satelliet vanuit de Arabische landen de huiskamer binnen. De Egyptische antisemitische televisieserie een Ruiter zonder paard is daarvan een goed voorbeeld. Ook tegen de haattaal die via het internet uit het buitenland wordt verspreid is geen mogelijkheid juridisch tegen op te treden. Verboden pamfletten, zoals de Protocollen van de Wijzen van Zion, kunnen via Amerikaanse internetsites met een druk op de knop via het internet vrij verkregen worden. Het verzenden van antisemitische emails vindt in feite ongestraft plaats. De Europese Unie en nationale overheden dienen in hun diplomatieke contacten met de Arabische staten en de VS aan te dringen op actief optreden tegen deze haat via televisie en internet.

Nog te realiseren

Onrealiseerbaar

183

Format overzicht paragrafen (actiepunten) Actieprogramma Durban Inleiding 1

Recommend Documents