FOKPLAN
KONINKLIJKE VERENIGING ‘HET NEDERLANDSE TREKPAARD EN DE HAFLINGER’
HAFLINGERS OKTOBER 2010 SAMENGESTELD DOOR FOKTECHNISCHE COMMISSIE
,QKRXG)RNSODQ+DIOLQJHUV
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9.
I nleiding Uit gangspunt en Rasbeschr ij v ing Waar st aan w e na 50 j aar haflingerfokk er ij in Nederland Toekom st doelst ellingen en realisat ie er van. Select ie inst rum ent en Predikat enst elsel Toet sing en Evaluat ie Slot w oord
2
,QOHLGLQJ
I n 2006 heeft de Konink lij ke Vereniging “ Het Neder landse Trek paard en De Haflinger” ( KVTH) haar st at ut en opnieuw v ast gest eld. I n deze st at ut en zij n o.a. opgenom en “ het r eglem ent op de st am boek houding en in bij lage F “ het fokdoel van de Wereld Haflinger Vereniging” . De Fokt echnische Com m issie heeft dit fokplan opgest eld om duidelij k heid t e gev en aan iedereen die bet rokk en is bij de Haflingerfokk erij : fokk ers, leden, j ury korps en over ige geïnt er esseerden. Dit fokplan geeft een rout e aan om het fok doel t e ber eiken. De rout e zal v an t ij d t ot t ij d geëvalueerd w orden en waar nodig zal de rout e worden bij gest eld. Het Fok plan is een invulling van het fokdoel dat we voor ogen hebben die aansluit op de st at ut en en reglem ent en van de st am boek houding. Er zal w orden st ilgest aan bij ( 1) de w ij ze waar op v eulens, m er r ies en hengst en worden ger egist reerd, ( 2) de w ij ze waar op m er r ie- en hengst enselect ie plaat svindt , ( 3) for m uleert fokdoelen binnen de rasbeschr ij v ingen die de Wer eld Haflinger Vereniging hant eert en ( 4) van daar uit geform uleer de aandacht spunt en. Bov endien ont breekt in de st at ut en de planm at ige st ruct uur die t ot r egelm at ige evaluat ie en waar nodig bij st elling v an de doelst ellingen dwingt . I n de st at ut en ont breekt bov endien een heldere inst ruct ie voor het j uryk orps. Hier in ligt de dir ect e aanleiding om t ot vast st elling van dit fokplan t e k om en. Een fokplan behoort een dy nam isch docum ent t e zij n en om die reden breed gedragen t e worden door leden, fokk ers en j uryk orps. Het is noodzak elij k om het fok plan r egelm at ig t e evalueren om de in de fokk er ij beoogde ont w ik keling t e k unnen m et en en begeleiden. Als dat nodig is, zal deze evaluat ie leiden t ot bij st elling van het fokplan. I n dit fokplan v orm en drie doelst ellingen de leidraad: 1.
de rasbeschrij ving van de Wer eld Haflinger Ver eniging
2.
het fokplan laat de fokk er en j ur yleden st eeds de ruim t e v oor het m ak en van eigen k euzes. Met ander e woorden: het fokplan is geen dict aat aan de leden en fok kers, m aar een hulpm iddel bij het m ak en van fok ker ij keuzes.
3.
om discussies op t e roepen m et de leden
Bij de v oorber eiding van dit fokplan zij n deze drie doelst ellingen als leidraad gebr uikt . Opst elling van dit fokplan is door de Fokt echnische Com m issie uit gev oer d, m aar ook leden van het j uryk orps zij n om advies gev raagd. Alle leden en fokk ers k r ij gen/ hebben de gelegenheid ( gehad) hun inbreng t e hebben op de j aarv ergader ingen van de afdelingen van de KVTH. Er zij n passages in dit Fokplan w elke w ij zigingen t ot gev olg hebben t .o.v. v an de huidige regels en enk ele w elk e nog nader uit gewerkt dienen t e w orden door de Fokt echnische Com m issie. De w ij zigingen zij n in het gr oen opgenom en, nader uit t e w erken voorst ellen in blauw.
3
8LWJDQJVSXQWHQ
De oorsprong van de Haflinger is t er ug t e br engen op de st am vader 249 Folie 1874, een zoon van de Arabier hengst 133 El’Bedav i XXI I 1868 en een Zuidt iroolse landm er r ie. De v ader lij nen van de huidige haflingerfok ker ij zij n op deze st am vader t er ug t e v oeren. Het land van oorsprong is waarschij nlij k Zuid Tirol ( dat nu t ot I t alië behoort ) uit de st reek Bolzano en Mer ano. Hier is ook het dorpj e Hafling gelegen. Reeds in de Middeleeuw en was er al sprake van oost erse inv loeden in de paardenfokk erij in Zuid Tirol. De Haflinger is vanaf 1961 geïm port eerd in Neder land vanuit Oost enr ij k . Met de im port van deze bergpaardj es w erd het zelfde doel nagest reefd als m et de im port v an de Fj ordenpaarden uit Noorw egen. Deze paarden w erden in eerst e inst ant ie ingezet v oor de k leinschalige land- en t uinbouw. Door de opk om st van de m echanisat ie kw am hieraan een einde en het w er kpaard was niet m eer nodig. De sam enlev ing v eranderde en er kwam vraag naar een bet rouwbaar en v eelzij dig recreat iepaard. De Haflingerfokk erij heeft haar fokdoel hieraan aangepast . De haflinger w erd een wat gr ot er, m eer r ij t ypisch paard geschikt v oor de r ecr eat iesport . Om dit fokdoel snel t e behalen is in begin zevent iger j ar en gebr uik gem aakt van Arabierenbloed ( ook wel “ vr eem dbloed” genoem d) en ont st ond de Haflo- ar abier. I n Neder land is de Haflo- ar abieren fok k erij niet v erder ont wik keld en in de afgelopen is het aant al haflo- arabier en st er k gedaald. Vanaf de j aren ’90 w ordt er door de KVTH naar gest reefd het percent age “ vr eem dbloed” t erug t e br engen en zo unifor m er en rast ypischer t e fokk en en de fokk er ij “ raszuiv er ” t e k rij gen. De haflingerfokk erij is een rasfokk er ij . De specifieke k enm erk en van de Haflinger, de licht e m anen en st aart in com binat ie m et de m ooie goud v os k leur en het vr iendelij k e karakt er , m oet en door goede select ie er felij k vast gelegd worden. Het ras m oet hom ogeen worden doorgefokt . Als een paard duidelij k de gewenst e raskenm erk en v ert oont spreekt m en van een Haflinger m et “ v eel ras” en is derhalve een rast ypische v ert egenwoordiger van zij n/ haar st am boek. Er best aat ook doelfokk er ij . Hier speelt de funct ie waarv oor het paard gebr uikt w ordt de belangr ij kst e v oorwaarde bij de fokk er ij . Voorbeelden zij n: drav ers, spr ing- en t r ekpaarden. De bouw is anat om isch funct ioneel en specifiek e k enm erk en die in de prest at ie naar voren kom en. De Oost erse k enm erk en ( fij n en edel hoofd, concave ( = holle) neuslij n, harm onisch gebouwde kleine oren en grot e donk er e ogen, uit st raling en pr esent at ie) , kwalit eit van het beenw er k, de vacht ( k leur, st r uct uur en glans) bepaald de schoonheid van onze haflingerfokk erij . De rask enm erk en beïnvloeden de gebruikswaarde van de Haflinger niet . Wel zullen op ext er ieurk eur ingen paarden m et m inder duidelij ke raskenm er ken acht er hun soort genot en geplaat st w orden m et duidelij k e rask enm erk en. Onze hedendaagse Haflinger is ont st aan uit een m ix van een r ij paard- en het t r ekpaardt ype, het geen naar voren kom t in de v olgende eigenschappen: hardheid, k r acht , uit houdingsverm ogen en doorzet t ingsverm ogen. De funct ionele t egenst ellingen m oet en in de bouw gecom penseerd w orden. I n plaat s van de kracht in hor izont ale lij n van acht er naar v or en t e plaat sen, w illen w ij een paard m et souplesse. Het m oet dus kunnen buigen in de spier en die de gew r icht en m et elkaar v erbinden. Tev ens m oet het paard “ fr ont ” m ak en als het beweegt . Dit wordt v erk r egen door het goed onderbr engen van de acht er hand. Het onderbr engen v an de acht er hand ont st aat door kant eling van het bekk en. Het paard gaat “ bergopwaart s” . Het k ruis m oet lengt e hebben en lange spier en v oor ruim t e in de bew eging en een goede hefboom w er king v anuit de acht erhand. Voor de beweging zij n souplesse, t akt , balans en corr ect heid de eerst e vereist en. Voor langdur ig gebr uik zonder v ervr oegde slij t age is dit zeer belangrij k . De paarden m oet en goede door “ het lij f” bewegen en over looplust beschik k en. De m oder ne Haflingerfok ker ij w elk e ger icht is op de recreat ie- , rij - en m ensport , vr aagt een r ij paardt ype m et v eel r uim t e in haar
4
beweging, buigzaam heid en at let isch v erm ogen. Het m ak en v an fr ont het k unnen buigen, verzam elen, uit st rek ken en zij waart s gaan geven de Haflinger haar uit st raling.
,VIRNNHQJRNNHQ" Ov er bov enst aande vr aag breken de fok kers al eeuw en hun hoofd. I edere ervaren fokk er zal daarover een eigen m ening hebben. De ene fokker, of dat nu geldt voor k oeien, geit en, kat t en, k onij nen of paarden, zal zeggen dat fok ken v an A t ot Z t e ber edener en is, de ander v indt dat onzin. Daarbij m oet m en zich r ealiser en dat niet alleen de er felij k heid, m aar ook opv oeding en opgr oei- en afr icht ingaspect en een belangrij k e r ol spelen. Nat uur lij k m aakt een doordacht e k euze van m er r ie en hengst de kans op een succesvol pr oduct grot er . Uit eindelij k blij ft fokk en alt ij d een beet j e gokk en. Het blij ft na het dekk en van de m er r ie alt ij d spannend. Wordt de m er r ie dracht ig? Verloopt de bevalling goed? I s het v eulen gezond? I s het een hengst of m er rie? En dan na elf m aanden wacht en is het m om ent waar na j e hebt uit gek ek en: de geboort e van het veulen. Vraag t ien fok k ers wat het m ooist e is van het fokk en en negen v an hen zullen ant w oorden: “ de geboort e van het veulen” . Een ervaren fok ker v an Haflingers heeft door de j aren heen geleerd waar hij bij het fok k en van de haflinger op m oet let t en. Een nieuw e fokk er k an niet t er ugvallen op die kennis, want naast gevoel is kennis van het paard, het ras en de afst am m ing erg belangr ij k. De nieuweling m oet zich dus goed or iënt er en. Dit or iënt er en best aat uit het best uderen van de st am bom en, het bezoek en v an k eur ingen en het zich v erdiepen in het ras, door bij v oorbeeld v eel t e lezen ov er het ras en fok kers t e bezoek en. Hier in ligt ook een belangrij k e r ol voor het st am boek, door bij v. het organiseren van educat iev e bij eenkom st en en cursussen. 'HPHUULH Fokk en begint m et de m er rie. Veel eigenaren m enen dat de m er r ie het allerbelangr ij kst e is voor het veulen. Ze geeft haar veulen niet alleen de helft van het erfelij k m at er iaal m ee. De m er r ie draagt het veulen elf m aanden en v oedt het na de geboort e nog ca. een half j aar op. De inv loed v an de m err ie op o.a. het karakt er van het veulen is dus gr oot . De t oekom st ige fok ker m oet zij n m er r ie kr it isch bek ij ken en beoordelen. Eigenlij k m oet m en zich de v raag st ellen: “ is ze goed genoeg als fokm er rie” . Je w ilt im m ers een goede haflinger fok ken. Het is een droom van iedere fokk er dat zij n product ooit nat ionaal kam pioen, elit e- m err ie of een goedgek eurde dekhengst w ordt . Zoek naar de st er ke punt en en de zwak k e punt en liggen. %HRRUGHHOQLHWDOOHHQKHWH[WHULHXUPDDURRN GHEHZHJLQJHQKHWNDUDNWHUHQGHJHEUXLNVNZDOLWHLWHQ Een haflinger die k racht in de beweging m ist , kan worden gekr uist m et een st erke beweger . Een m er r ie m et een supert ype k an waarschij nlij k bij een hengst gedekt w orden die iet s m inder t y pe uit st raalt , m aar goede bewegingen v erer ft . -XLVWHZDDUGH Als m en het m oeilij k v indt de eigen haflinger t e beoordelen, k an hulp of advies worden ingeroepen v an een erv aren ( m ede) fok ker of een j ury lid. Ook deelnam e aan een Cent rale Keuring voor Haflingers, die in elk e afdeling van de KVTH w ordt gehouden, of de st am boekopnam e v anaf dr iej arige leeft ij d kan duidelij k heid ov er de kwalit eit en geven. Om de m er r ie op j uist e waarde t e schat t en kan m en ook gaan k ij ken bij haar ouders, haar event uele broers en zussen en hun nafok . En m isschien heeft ze zelf al eens v eulens gehad. Van w elk e hengst en wat is er van t er echt gekom en? Daar na m oet de fok ker zich een doel st ellen. Wat w il ik bereiken: een haflinger die nog st er ker bew eegt , een haflinger die m eer rast ype uit st raalt of een super gebruikspaard. Het is nat uur lij k van belang om de zwak k ere punt en t e v erbet eren, m aar daarbij de st erk e punt en niet verloren t e lat en gaan. 'HKHQJVW Als de fokk er een m er rie en een duidelij k doel voor ogen heeft , kan de hengst gezocht
5
worden. Een m oeilij ke m aar ook heel leuke t aak, waarm ee m en niet vr oeg genoeg kan beginnen. Tij dens m er riek eur ingen ( v oorj aar / zom er ) , fokdagen, gebr uik ersdagen en afst am m elingenkeur ingen ( sept em ber / okt ober) kan m en nakom elingen van de dek hengst en in k eur ingsbaan in act ie zien. Daar k r ij gt m en een indruk van de fok ker ij van een hengst . Tij dens de Hengst enk eur ing ( februar i) en hengst enshows ( w int er / voorj aar ) kan m en de hengst en event uele zonen bek ij k en. Het is ook m ogelij k een hengst t e bezoeken bij de hengst enhouder. De hengst enhouders or ganiser en in het voorj aar hengst enshows of hebben “ Open Huis” . De fok ker m oet de hengst eigenlij k net zo beoordelen als de m errie: wat zij n de st erk e en zwakk e punt en? Verder zij n de v olgende v ragen belangrij k : kan de hengst de m inder e eigenschappen van m ij n m err ie v erbet er en, en gaan de st er ke punt en niet ver lor en? Voldoet de hengst aan m ij n eisen? De afst am m elingenrapport en die van elke oudere hengst worden gem aakt , k unnen helpen bij de beoordeling. I n het j aar dat de oudst e nak om elingen uit de eerst e v olledige j aargang t w ee j aar oud zij n ( de hengst ongev eer zeven j aar ) w ordt er een select ie van kinderen van alle leeft ij den ( veulens ent ers, en t went ers) beoordeeld door de hengst enk eur ingscom m issie. Het rapport , verschij nt in Het Tr ekpaard en De Haflinger. 6WDPERHNSDSLHU Bij de k euze van een hengst voor de m err ie m oet m en niet alleen rekening houden m et de k enm erk en en v erervingen van de beide paarden. Ook de afst am m ing is een belangr ij k aandacht spunt . Met het st am boekpapier van de m err ie en de afst am m ingst abel van de hengst is het m ogelij k de afst am m ing van de m err ie en de hengst over m eerdere generat ies t e v inden. Op het Bewij s van inschr ij v ing st aan zes generat ies. Om int eelt t e voorkom en m oet uit gezocht w orden w elke nam en in de st am boom voork om en. Er zij n geslaagde int eelt product en. Het k om t ook r egelm at ig voor dat één naam vak er voork om t op een papier. Pr obeer het echt er t e v oork om en, en v raag hierbij advies aan ervaren fokk ers. Prakt ische aspect en zoals afst and spelen ook vaak een rol, m aar hengst en v erander en af en t oe van dekst at ion en daardoor hoeft de afst and geen probleem t e zij n. Ook de m oder ne t echnieken als KI m aken het probleem van afst and k leiner. Als de k euze bepaald is, kan de m err ie w orden gedekt of geïnsem ineerd. De fok ker m oet ervoor zorgen dat zij n m er r ie in een goede condit ie is. Verder is goed ov er leg m et de hengst enhouder van belang. Het dekk en/ insem iner en van de m err ie is een sam enspel v an eigenaar, hengst enhouder en dierenart s. Maar vóór dat over leg k an plaat svinden m oet er veel onderzocht w orden in st am bom en, op k eur ingen en in bladen. )RNSODQ Dit fokplan kan gezien worden als een hulpm iddel bij het m ak en v an k euzes. Niet alleen door de fokk er, m aar ook door officials, zoals de hengst enk eur ingscom m issie, de kernj ur y die v erant w oordelij k is v oor de st am boek opnam es en de j ur yleden, die gedurende het k eur ingseizoen de fokpr oduct en gaan beoordelen. Het fokplan geeft een beeld van waar w e begonnen zij n, waar w e nu zij n en w aar we naar t oe willen m et onze fok k erij . Het is niet bedoeld als dict aat , m aar als hulpm iddel om het fok doel t e ber eik en, vanuit fokk ers- als ook vanuit st am boekbelang. De Fokt echnische Com m issie wenst ieder e fok ker v eel succes en plezier , want dat is waarom w e fokk en!
6
5DVEHVFKULMYLQJ
De rasbeschr ij v ing van de Wer eldHaflinger Ver eniging is als leidraad gebr uikt . $IVWDPPLQJ Het kr uisen van een haflinger m et een paard v an een ander ras is na het gebr uik van de hengst Folie niet m eer t oegest aan. Niet voor m er r ies en ook niet v oor hengst en. Fokzuiverheid is het doel waar naar gest reefd wordt . Voorlopig volst aat m en m et een st rev en naar zes generat ies fokzuiver heid, het geen inhoudt dat m axim aal 1,56 % vr eem d bloed wordt t oegest aan. De KVTH hant eert als regel dat het vr eem dbloed percent age vanaf 1,56% op het regist rat iebewij s wordt verm eld. Hengst en m et een vr eem dbloed percent age van 1,56% of lager kunnen voor goedkeur ing in aanm erk ing kom en. De haflinger w ordt als een paard voor v r ij et ij dsdoeleinden gefokt en in dit v erband worden de bij zondere eigenschappen v oor het r ij den onder het zadel en v oor aanspanningen wenselij k geacht en t ot doel gest eld. I n het bij zonder geldt een uit st ek end karakt er zonder gebr ek en en een ev enw icht ig t em per am ent . 8LWHUOLMNHYHUVFKLMQLQJ 7\SH Gew enst is een t ype dat in het r echt hoekm odel st aat en veelzij dig gebr uikt kan worden. Gew enst is, een v erschij ningsv orm van een elegant en harm onisch gebouwd paard, waarbij de voor hand, m iddenhand en acht erhand zich v er houden als 1: 1: 1. Daarbij behoren een droog en edel hoofd m et gr ot e ogen, een goedgev orm de hals en een voldoende lang en een elast isch m iddenst uk . Daarbij is ook van belang een goede niet t e st erk hellend en t e kort k r uis, een goede bespier ing alsook corr ect e ledem at en m et goede gewricht en. Fok hengst en en ook fok m er ries m oet en een duidelij k m annelij k e c.q. v rouw elij k e uit druk k ing hebben. Voskleur en van licht e v ossen t ot donk ere vossen m et licht e st aart en m anen zij n v er eist . Kleurafw ij k ingen in de basiskleur zoals st ek elhaar of ” edel v lekk en” ( edelv lekk en zij n donker gek leurde v lekk en, ook wel pigm ent v lekk en genoem d ) zij n ongew enst en worden als negat iev e eigenschappen beoordeeld en kunnen zelfs leiden t ot afkeuring voor de fok k erij . I ndien 2 of m inder pigm ent vlek ken niet grot er dan 2- euro m unt st uk v oor k om en worden geen punt en in m inder ing gebracht . Zij n er m eer pigm ent vlek ken of zij n deze gr ot er dan zullen er punt en in m inder ing worden gebracht . Kleurafw ij k ingen in st aart en m anen w orden ev eneens ongew enst geacht en k unnen ook t ot afk euring leiden. Aft ek eningen aan het hoofd zij n gewenst , m aar niet noodzakelij k. Tev eel aft ek eningen zij n weer ongew enst en k unnen t ot afkeuring aanleiding gev en. Aft ekeningen aan de benen zij n ongew enst , doch worden als het om één been gaat en niet v erder reikt dan de halv e pij p niet negat ief beoordeeld. Als het echt er om aft ek eningen op t w ee benen gaat dan w ordt daar voor bij de beoordeling een punt afget r okk en. Bij dr ie beenaft ek eningen wor den t wee punt en afget r ok ken. Als er overigens v ier benen aft ekeningen v ert onen dan volgt uit sluit ing. Uit sluit ing volgt ev eneens als de aft ek eningen t ot over het spronggewr icht r eiken. De m aat v oer ing zal m oet en lopen van 1.40 m t ot 1.50 m et er. De m aat van 1.40 m et er is een m inim um m aat . Als deze niet wordt gehaald dan volgt afkeuring. De bov enm aat m ag ev ent ueel worden ov erschr eden als deze sam engaat m et een goede ext er ieurbeoordeling.
7
+HWKRRIG Het hoofd m oet edel en droog zij n en in het algem een in harm onie zij n m et het t ot ale paard. Het hoofd m oet daar naast grot e, naar voren gericht e ogen hebben en w ij de neusgat en. Het hoofd zal ook voldoende bew egingsvr ij heid en daarnaast een cor rect e st and van de or en m oet en hebben. 'HKDOV De hals m oet lang genoeg zij n en zich naar het hoofd versm allen, m et v oldoende keelgang vr ij heid. De hals m oet geen of weinig zogenaam de onder hals hebben en ook geen zwanenhals. De hals m ag niet t e breed zij n of t e diep uit de borst k om en. 'HYRRUKDQG Een goed ont w ik kelde schoft die goed aansluit aan de rug, m et een lange, schuin liggende schouder en v oldoende, grot e borst diept e zij n gewenst . 'HPLGGHQKDQG De rug m oet m iddellang en goed gespierd zij n en m oet bew eging, draagkracht en ev enw icht in zich v erenigen. 'HDFKWHUKDQG Voor de acht er hand geldt een lange, licht hellend, m aar niet t e st erk afhangend en goed gespierd kr uis. De st aar t m ag niet t e laag ingeplant zij n. I n zij n algem eenheid geldt een harm onische v erhouding m oet zij n in v oor - , m idden en acht er hand. 'HYRRUEHQHQ Het fundam ent m oet in het bij zonder door een corr ect e st elling m et goedgev orm de gew r icht en ov ert uigen. De v oork nie m oet br eed en v lak zij n. Van acht er en van vor en gezien m oet en de benen corr ect gest eld zij n en van opzij gezien een j uist gest eld, dat w il zeggen, een r echt voorbeen t onen. De v oet en m oet en een hoek van 45 – 50 graden hebben t en opzicht e van de bodem . De k ot en m oet en v oldoende lang en goed ont w ik keld zij n. De hoev en m oet en goedgev orm d, zuiv er en hard zij n. Het deel, pij p genoem d, vanaf de k nie t ot de kogel m oet ongev eer 50% van de bov enarm bedragen. 'HDFKWHUEHQHQ Voor de acht erbenen geldt ev enals v oor de v oor benen corr ect e st elling als gew enst . Ook een goed gev orm d, droog en k racht ig spronggew richt , m et goede ov ergangen en een hoek van ongev eer 150 graden. &RUUHFWKHLGYDQGHJDQJHQ De gangen m oet en corr ect zij n, elast isch, t akt m at ig en in balans zij n. 5XLPWHLQEHZHJLQJ Het paard m oet over ruim e en vanuit de acht er hand k racht ige gangen beschik ken.
Afbeelding plaat sen v an recht hoeksm odel??
8
:DDUVWDDQZHLQ1HGHUODQGQDMDDU+DIOLQJHUIRNNHULM
Haflingers worden sinds 1961 in Nederland ingev oerd. Na de t w eede wereldoor log had de m echanisat ie in de landbouw zij n int r ede gedaan, vooral op de grot e bedrij v en. Voor de kleine bedr ij v en zocht m en t oen naar een sober e en doelm at ige k racht br on. Die w erd in Oost enr ij k gevonden. Daar gebr uik t e m en een paardj e in de bergen dat een groot uit houdingsverm ogen had en sober in onder houd was: de Haflinger. Sam en m et andere paar denrassen zouden ze een funct ie m oet en v er vullen op het agrar isch bedr ij f, m aar de m echanisat ie v er liep zo snel dat een int ensief gebr uik in de landbouw geen hoge vlucht heeft genom en. Wel bleek dat de Haflinger ook voor v ele ander e doeleinden k on w orden gebruikt . Bovendien was de v oskleur zeer aant r ekk elij k in com binat ie m et de licht e st aart en m anen. Mede door hun vr iendelij k e karakt er hebben de Haflingers zich enorm k unnen uit breiden. Wij beschikk en nu in Neder land ov er een groot aant al Haflinger s die worden gek enm er kt door kracht , uit houdingsverm ogen, soberheid in onderhoud, int elligent ie en vooral door braafheid. Het is een univ erseel paard dat voor vele doeleinden inzet baar is. 1961: de eerst e im port van Haflingers in Neder land v ond plaat s. Sindsdien zij n er veel paarden uit Oost enr ij k naar Neder land gehaald. 1962: 134 veulens ger egist reerd. I n het zelfde j aar werden er 6 hengst en en 164 m erries in het Keurst am boek ingeschr ev en. I n de j ar en daarna kwam de Nederlandse Haflingerfokk erij in beweging. 1963: 173 v eulens geregist r eerd. Geen hengst en,m aar w el 124 m er ries in het Keurst am boek. 1964: 216 v eulens geregist r eerd. 1 hengst en 178 m erries in het Keur st am boek. 1965: 289 v eulens geregist r eerd, 2 hengst en en 130 m err ies in het Keurst am boek. 1983: 470 v eulens geregist r eerd, 1 hengst en 117 m erries in het Keur st am boek. 1993: 1294 veulens ger egist r eerd, 12 hengst en en 300 m erries in het Keurst am boek. 2003: 958 v eulens ger egist reerd, 10 hengst en en 239 m err ies in het Keurst am boek. 2008: 674 v eulens ger egist reerd, 13 hengst en en 148 m err ies in het St am boek.
De laat st e j ar en zien we een neerwaart se spiraal in het aant al dek k ingen en inschr ij v ingen. De haflinger is in t ype om gev orm d van een k lein bek nopt kort benig ber gpaardj e, naar een rij t ypisch universeel v rij et ij dspaard, die gebouwd is in het recht hoekm odel en ov er form aat beschikt . Hieronder t reft u een t abel aan van de ont w ik keling v an de st okm aat van de Haflinger, zoals die de laat st e decennia in Nederland heeft plaat sgev onden.
-DDU 6WRNPDDWFP 1990 1995 2000 2005 2010
1,403 1.407 1,431 1.449 1.469
Deze v erander ing in t ype is t ot st and gek om en door consequent fokk er s voor t e licht en ov er het t ype waar we naar t oe w illen en im port van paarden uit fokgebieden die hier in voor uit st rev ender war en dan in Neder land.We zullen onderst aand de ont w ikk eling van de haflinger in de loop der j aren beschr ij v en aan de hand van de bouw van het paard geïllust r eer d door enkele Nat ionaal Kam pioenen.
9
+I./.$SSHO
+I.=.-RJD
I n 1962 waren de eerst e Nat ionaal Kam pioenm er r ies, t oen nog best aande uit de licht e en zware k lasse, uit eraard nog m err ies die war en geïm port eerd uit Oost enr ij k. Deze paarden waren zeer bek nopt van bouw en beschikt en ov er hoofden die grof gebouwd waren en w einig of geen adel en uit st raling hadden. De hals was breed en zwaar, de v oorhand was kort m et weinig schoft ont wikk eling. De m iddenhand was gezonk en en ook de acht er hand was kort en st erk hellend gevorm d. Het beenwerk was kort benig en k ort gekoot .
+I./.%ULJLWWH
+I.=.+HUWD
Als we de Nat ionaal Kam pioen Merr ies uit 1970 en 1978 bek ij k en, is duidelij k waar neem baar dat de hoofden m inder grof zij n en al m eer uit st raling v ert onen. Ook de k r uisv orm is m inder hellend en vert onen bij m eerder e m err ies al w at m eer lengt e, al blij ven ze nog wel r ond gevorm d. I n de m aat is nog weinig ont w ikk eling waar t e nem en het blij ven alsnog k ort benige t ypes.
+I./.3DXOLHQWMHYDQ.HUNKRYHQ
+I.=.9HURQLFDYDQGH+ROWEXUQ
10
Wanneer w e de v olgende decennia bek ij k en dan kunnen we spreken van een ont w ik k eling die ingezet is naar een m eer v r ij et ij dspaard die m eer uit st raling heeft gek regen een paard dat harm onischer gebouwd is, m et een bov enlij n die st rakk er is gew orden en een m iddenhand die bet er aansluit m et v oor - en acht er hand. Ook in de m aat v an de paarden is een ont w ikkeling waar t e nem en dat de st okm aat langzaam t oeneem t .
+I./.7UXLGD
+I.=.7RVFD
Wanneer w e de Nat ionaal Kam pioenm er r ie van 1998 zien dan k unnen we duidelij k sprek en van een vr ij et ij dspaard waar bij m eer m aat en lengt e in het paard waar neem baar is en een langer voorbeen, waardoor het paard m eer opwaart s gebouwd is.
+I.$QLNDYDQGH*UDVSHHO
+I6/LHVNH
Wanneer w e onze laat st e Nat ionaal Kam pioenm er r ie v an 2008 zien, dan k unnen w e spr ek en van een haflinger die in het r echt hoekm odel is gebouwd. Een paard m et een hoofd dat m ooi gevorm d en dr oog is m et v eel uit st raling. Een hals die licht er wordt in de r icht ing v an het hoofd en een m ooie lange schouder heeft en een goed ont w ikk elde schoft die goed aansluit m et de m iddenhand. Het kr uis wat lengt e heeft en goed gespierd is. Het fundam ent is fij n en droog gevorm d. We k unnen hier sprek en van een rij t ypische haflinger m et een st okm aat die richt ing 1.50 m . gaat . Heel duidelij k is dat de ont w ikk eling van de haflinger niet st il heeft gest aan en er door de fok k ers de laat st e j aren is ingespeeld op vraag in de m ark t . De Haflinger,een veelzij digheids paard waarm ee j ong en oud zich in hun vr ij et ij dsbest eding goed m ee uit de v oet en k unnen.
11
)RNGRHO Zoals gezegd is onze haflinger de laat st e decennia om gebouwd naar een rij t ypisch veelzij digheidspaard. We st aan er kwalit at ief goed v oor en zullen onze Neder landse Haflinger m oet en pr om ot en in ander e landen. De PR- Com m issie is hierv oor in het lev en geroepen. Wellicht is het m ogelij k hierdoor ook de afzet t e vergrot en en zal het hoofdbest uur in ov erw eging m oet en nem en om de gr enzen t e openen voor buit enlandse leden. Ook de gebr uik ers w et en onze Haflinger st eeds m eer t e waarder en. Wel blij ft m en k rit isch op de beweging en het gebruik van het spronggew r icht van onze Haflinger. De k om ende j aren zal funct ionalit eit ext ra aandacht m oet en k r ij gen, waarbij opgem erkt dient t e worden dat de rask enm erk en en t ype bewaard m oet en blij v en. +HWGRHOPRHW]LMQRPHHQIXQFWLRQHHOULMW\SLVFKYHHO]LMGLJKHLGVSDDUGWHIRNNHQPHW HHQJRHGNDUDNWHUPHWXLWKRXGLQJVYHUPRJHQZHONHHQLJV]LQVPHHUVSRUWJHULFKW JHIRNWLV Aandacht spunt en in willek eur ige v olgorde voor de haflingerfokk er ij zij n: • behoud van de k leur , v oork eur v oor de licht e goud v os • schouderligging, schouder m et lengt e en v oldoende schuin, het geen belangr ij k is voor voldoende v r ij heid van het v oorbeen. • harm onie van het paard, m et ext ra aandacht voor de aansluit ing van rug/ lendenenpart ij en de lengt e v an het k ruis. • kracht ige bew egingen v an uit de acht erhand, m et souplesse en t akt . • hard, dr oog, fij n en cor r ect beenw erk
De doelst ellingen die hiervoor opgest eld zij n om bov enst aande t e bereik en zij n hier onder weergegeven en enkele er van worden in de v olgende hoofdst ukk en v erder t oegelicht . Het is hierbij van belang dat bij de onderdelen een t ij dspad wordt uit gezet die de beslissingen die hiervoor genom en m oet en worden goed onderbouwen. • • • • • •
Goede v oor licht ing en com m unicat ie Bov enlaag creër en in de haflingerfok ker ij Bev orderen van het gebruik van de haflinger in de sport Bev orderen van de deelnam e aan de pr em iekeuring St r ev en naar een k walit at ief goede hengst enst apel Terugdringen van het percent age v reem dbloed
*RHGHYRRUOLFKWLQJHQFRPPXQLFDWLH Om bovengenoem de aandacht spunt en de k om ende t ij d uit t e v oer en is goede v oor licht ing vanuit het j ur ycorps nodig naar de fok k ers, m et een duidelij k e heldere uit leg en v erschil in prim er ing. Het j ur ycorps zal eensgezind de select iecr it er ia m oet en uit voer en. Door Fokt echische Com m issie wordt in overleg m et het j urycorps gewerkt aan een plan van aanpak om t ot kwalit eit sverbet er ing, uniform it eit , een opencom m unicat ie en onder linge beoordeling t e kom en binnen het huidige j ur ycorps. Het st am boek zal door voorlicht ing d.m .v. publicat ies, pr esent at ies en cursussen duidelij k aan m oet en geven waar ze naar t oe gaan in de t oekom st , om op deze m anier de j ur y t e st eunen bij de t e nem en beslissingen om de aandacht spunt en t e r ealiser en.
%RYHQODDJFUHsUHQLQGHKDIOLQJHUIRNNHULM We zullen d.m .v . select ie en pr edikat en, w elke in de v olgende hoofdst ukk en aan de orde kom en, w erk en aan een bov enlaag in ons st am boek , w elk e ber ust op bloedlij nen en fok result at en. De j ur y zal bij het m ak en van k euze’s deze aspect en m oet en m eenem en. Met een enk ele t oevalst reffer k om en we niet v oor uit in de fok kerij .
12
%HYRUGHUHQYDQKHWJHEUXLNYDQGHKDIOLQJHULQGHVSRUW Naast select ie en predik at en is het v an belang dat er v oort gang kom t in onderzoek en, zoals de bruik baar heidt est van hengst en en m er r ies, om op deze m anier bet er e inzicht en t e k rij gen in het kar akt er en aanleg voor de sport . I n het naj aar van 2010 zal er een evaluat ie plaat svinden van de bruikbaarheidt est van haflingerhengst en, w elk e dan 3 j aar lang heeft plaat s gev onden. Afhankelij k van de uit k om st hiervan en het adv ies v an de Bond van Hengst enhouders, zal de Fokt echische Com m issie m et een uit gewerkt t ij dsplan kom en. Hier in wordt m eegenom en of op v r ij willige- of v erplicht e basis voor hengst en deze br uikbaar heidt est voor het t onen van de afst am m elingen t e lat en plaat svinden. Ook zal de m ogelij k heid onderzocht gaan w orden om deze bruikbaar heidt est als ext ra t oe t e v oegen aan het Elit epr edikaat voor de haflingerm err ies. %HYRUGHUHQYDQGHGHHOQDPHDDQGHSUHPLHNHXULQJ Het deelnem en aan de prem iek eur ingen w ordt gest im uleerd, doordat er een m inim um aant al afst am m elingen op de prem iek eur ing geweest m oet en zij n, w il een hengst v oldoen aan de richt lij nen v oor goedk euring op afst am m elingen. Een hengst enhouder zal hierdoor fok kers st im uler en om m et een nak om eling naar een pr em iekeur ing t e gaan. Ook bij de predikat en op fok result at en is het van belang dat nakom elingen bepaalde result at en hebben behaald, deze r esult at en zij n alleen op prem iek eur ingen t e behalen. 6WUHYHQQDDUHHQNZDOLWDWLHIJRHGHKHQJVWHQVWDSHO De EU- regeling zorgt er voor dat goedgek eurde ( ouder e) hengst en uit het buit enland door de KVTH niet kunnen worden afgek eurd en op deze m anier aan ons hengst en best and t oegev oegd worden. Deze ont w ik keling kan een negat ieve inv loed hebben op de v oor uit gang van onze fok k erij . Het is de t aak v an de Hengst enj ury om hier zo m ee om t e gaan, dat indien kwalit at ief nodig, deze hengst en een negat ief fokadvies m eek rij gen. Het is van groot belang dat een goede hengst v oldoende dekk ingen kr ij gt zodat we hier bij de afst am m elingenkeur ing ons een goed beeld van k unnen v orm en. De opdracht aan de hengst enj ury is om st reng t e select er en bij nieuw t e k eur en hengst en en op de afst am m elingenk eur ing. Ook de uit leg van lager gepr im eerde hengst en zal duidelij k m oet en zij n en zodanig dat deze hengst en niet m eer worden ingezet v oor de fokker ij .
7HUXJGULQJHQYDQKHWSHUFHQWDJHYUHHPGEORHG Om st eeds m eer raszuiv er t e fok ken zal het per cent age “ Vr eem d bloed” v oor inschrij ving in het st am boek m .i.v. 2015 worden vast gest eld op de v olgende percent age’s: Hengst en m et een percent age “ Vr eem d bloed” t ot 1% k unnen w orden aangeboden t er goedk eur ing v oor dekdienst en worden ingeschreven in het st am boek . Alle haflingerpaarden m et m eer dan 12½ % “ v reem d bloed” k om en in het wacht r egist er . Het st rev en van de fok t echnische com m issie is om dit voor 2020 ook voor de m err ies t erug t e br engen beneden de 1% v reem d bloed. Fokk ers k unnen hier r ek ening m ee houden bij het dek k en van hun m er r ies om onnodige t eleurst elling t e v oork om en. Een st appenplan zal volgen.
13
6HOHFWLHLQVWUXPHQWHQ
De essent ie van select ie is om die ouderdier en aan t e wij zen die de v olgende generat ie veulens m oet en v oort br engen. We m aken hierbij onder scheid t ussen hengst en en m er ries. Alleen bij hengst en v indt eigenlij k daadwerk elij k select ie plaat s, door bij de hengst enk eur ing op basis van ext er ieur en bij het afst am m elingen onderzoek op basis van de get oonde afst am m elingen de hengst en goed- of af t e k eur en v oor de dekdienst . Hierbij wordt dir ect bepaald of de hengst verder een bij drage lev ert aan de fokk er ij van ons st am boek. Bij de m er r ies v indt indirect e select ie plaat s via een prem ie of predikaat st elsel, waarbij de bet ere m er ries door de fok k ers fr equent er v oor de fok k erij w orden ingezet . De inr icht ing v an onze st am boek houding m et de v erschillende regist ers is uit gebreid vast gelegd in ons st am boek r eglem ent van de KVTH, evenals de r egels voor het k eur en van de hengst en v oor de dek dienst en daar wordt hier dan ook naar verw ezen. 'HPHUULHVHOHFWLH We kennen voor de m er ries dus een indir ect e select ie op basis van pr em ies die behaald worden op de cent rale prem iek eur ingen in de v erschillende pr ov incies. Leden v an de KVTH k unnen hun paarden in de eigen KVTH afdeling t er keur ing aanbieden. De j ury leden beoordelen de aangeboden paarden op ext erieur en bew eging. Zij k ennen daarbij prem ies t oe. Deze prem ies geeft een indicat ie aan de fokk er / eigenaar hoe zij n product een afspiegeling is van het gewenst e fokdoel en is o.a. van belang voor het behalen van predikat en van de ouders. Een 1 e prem ie ( oranj e r ozet ) w il zeggen het paard v oldoet aan de gest elde eisen. Een 2 e prem ie ( r ode r ozet ) houdt in, dat het een goed paard is, m aar de j ury heeft een aant al op- en aanm er k ingen; een 3 e prem ie ( w it t e rozet ) houdt in, dat het paard niet v oldoet aan het gest elde fokdoel en negat ief is beoordeeld. Het is nat uur lij k aan de eigenaar zelf om t e besluit en om w el of niet m et een 3 e prem ie m er rie t e gaan fok ken, m aar het adv ies van de j ury kan als negat ief beschouwd w orden. De Cent rale Keur ing heeft div erse r ubriek en waaraan m en k an deelnem en: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13
Hengst veulens 1- j ar ige hengst en Mer r ieveulens 1- j ar ige m er r ies 2- j ar ige m er r ies 3- j ar ige m er r ies ( st am boekopnam e) 4 j arige en ouder e m err ies Ruinen ( vanaf 3 j aar dienen in het st am boek t e worden opgenom en) St algr oep ( m in. 3 paarden van 1 eigenaar ) Fokgr oep ( m in. 3 paarden van één fokk er ) Generat iegr oep ( m in. 3 generat ies) Mer r ies m et afst am m elingen ( m in. 2 afst am m elingen) Er ekam pioenschap
Uit de rubr iek 1 en 3 w ordt een kam pioen en reserv e- kam pioen v eulen gekozen. De kandidat en zij n het 1 e en 2 e geplaat st e v eulen v an een r ubr iek , m it s zij een 1 e pr em ie hebben ont v angen. Verder wordt er per leeft ij dsklasse een Kam pioen + r eser ve Kam pioen gek ozen. Ook wordt er een Jeugd- en r eserv e Jeugdkam pioen gek ozen. Kandidat en hierv oor zij n de 1 e en 2 e geplaat st e paarden in de r ubriek en 1- , 2- en 3- j ar igen. Uit de rubr ieken van de 4 j aar en ouder e paarden w ordt een Dag- en r eserv e Dagkam pioen gekozen. De Dagkam pioene m ag daar na st rij den m et Dagkam pioenes v an v oorgaande j ar en om het Erekam pioenschap. Om aan de Cent rale Keur ing t e m ogen deelnem en, m oet en 3- j ar ige en ouder e m err ies zij n opgenom en in het st am boek . Tij dens de Cent rale Keuringen zullen daar om , voorafgaande aan de r ubr iek 3 j ar ige en oudere m er r ies, de st am boek opnam es plaat sv inden, waar ze door de
14
j ury v oor st am boekopnam e ( Ker nj ury ) w orden beoordeeld op 10 onder delen m et behulp van het z.g.n. 100 punt en syst eem . Hier van wordt een schrift elij k rapport opgest eld. De eigenaar kr ij gt dit rapport z.s.m . na afloop van de k euring t oegest uurd door het Algem een Secr et ariaat . De m er r ie m oet m inim aal een st okm aat hebben van 1.40 m en 69 punt en behalen om ingeschr ev en t e worden. I ndien de m er rie 75 of m eer punt en behaald heeft kan ze ooit w orden voorgest eld v oor het pr edikaat “ st erm er rie” . Bij het behalen van 78 punt en of m eer wordt de m er r ie door verw ezen naar de Cent rale Elit ek eur ing, w aar ze het Elit e pr edikaat kan behalen. Mer r ies m et 75 of m eer punt en ont vangen een 1 e prem ie, m er r ies m et 71 t / m 74 punt en ont v angen een 2 e pr em ie. Merr ies m et 69 of 70 punt en een 3 e pr em ie. De beschr ij v ing voor het Elit e- en St er predik aat wordt in het v olgende hoofdst uk v erder t oegelicht . Door een st elsel van pr edikat en en prem ies worden de m erries naar k walit eit onderscheiden. 'HKHQJVWHQVHOHFWLH De hengst enselect ie best aat uit m eerder e fases. I n de eerst e fase w orden de hengst en goedgek eurd op basis de eigen prest at ies zoals, ext erieur, beweging en bloedlij nen. I ndien de hengst 4 j aar of ouder is wordt hij t evens in het st am boek ingeschreven d.m .v . het 100punt ensyst een. I n de volgende fases w orden de goedgek eurde hengst en beoordeeld op hun nak om elingen. 9HUSOLFKWHKHQJVWHQNHXULQJ I eder j aar wordt er de m ogelij k heid geboden om hengst en van 3 j aar en ouder aan t e bieden voor de v erplicht e hengst enk eur ing op ext erieur en daardoor een goedkeur ing t e ont vangen voor de dekdienst v an de K.V.T.H. Binnen de huidige EU regels is het niet m ogelij k om hengst en die in het buit enland zij n goedgek eurd in Neder land op basis van ext er ieur in het zelfde j aar ( of dezelfde t erm ij n als het gaat om hengst en die b.v. voor het lev en zij n goedgek eurd) af t e keuren. Hierv oor is o.a. het S- 10 regist er in het lev en ger oepen, waardoor een dekbeper king m ogelij k is t ot en m et de afst am m elingenkeur ing. Ook is de m ogelij kheid om S- 10 aan t e bevelen voor j onge hengst en, die uit goede bloedlij nen k om en, m aar zich nog verder m oet en ont w ikk elen. De 3- j ar ige hengst en en de hengst en die v oor de eerst e m aal worden aangeboden t er k euring worden in 3 bezicht igingen beoordeeld door de hengst enj ury . De 1 e bezicht iging is op de harde bodem , waar v ooral de correct heid in de bew eging in de gangen w ordt beoordeeld. De 2 e bezicht iging is aan de hand en los in de bak. Hier na vindt een eerst e schift ing plaat s en w orden de overgeblev en hengst en uit genodigd v oor de 3 e en laat st e bezicht iging aan de hand. I ndien de hengst aan de gest elde eisen voldoet , dan w ordt deze goedgek eurd voor 1 j aar en w orden ze op kwalit eit svolgorde geplaat st . De j ury zal deze hengst en na plaat sing besprek en en m ot iveert daarbij de plaat sing. Alle hengst en worden t ot aan het afst am m elingen onderzoek v erplicht ieder j aar t e verschij nen op de v erplicht e hengst enkeur ing. De hengst enj ury beoordeelt de aangeboden hengst en op ext er ieur en beweging. Zij k ennen daarbij prem ies t oe vanaf dat de hengst en 4 j aar oud zij n. Deze pr em ie geeft een indicat ie aan de fokk er en de hengst enhouder hoe zij n pr oduct een afspiegeling is van het gewenst e fokdoel en is o.a. van belang voor het behalen van predikat en van de ouders. De hengst en m oet en bij het inschr ij v en in het st am boek 1 e pr em ie waardig zij n, ( oranj e r ozet – 75 punt en) waarbij wordt aangegev en dat de hengst voldoet aan de gest elde eisen. Een 2 e prem ie ( r ode rozet ) wordt t oegek end door de j ur y wanneer zij enk ele op- en aanm er k ingen heeft , door de v oort gang in de fok ker ij past de hengst onvoldoende m eer in het gest elde t ype, de hengst k om t in zij n beweging t e kort , of de hengst om w ille van de EU regeling niet kan afk eur en; een 3 e pr em ie ( w it t e rozet ) houdt in, dat de hengst niet v oldoet aan het gest elde fokdoel en negat ief is beoordeeld. Het is nat uur lij k aan de fokk er zelf om t e besluit en om w el of niet m et een 3 e prem ie hengst t e gaan fokk en, m aar het adv ies van de j ury m oet als negat ief beschouwd w orden.
15
$IVWDPPHOLQJHQRQGHU]RHN Hengst en w elk e goedgekeurd zij n v oor de dekdienst van de KVTH, m oet en in het v ierde j aar na goedk eur ing hun nak om elingen t onen op een speciale afst am m elingenk eur ing v olgens de voorwaarden zoals deze in het st am boek reglem ent st aan v erm eld. Er wordt beoordeeld op basis van: • het ext erieur van de hengst • de behaalde prem ies op de v erplicht e hengst enkeur ing en Nat ionale Tent oonst elling waar de hengst v erplicht is om t e verschij nen t ot de afst am m elingen zij n get oond. • de get oonde afst am m elingen, hier van w ordt de helft door het st am boek aangewezen. ( m inim aal 3 uit ieder e j aargang m et een m axim um van 20 afst am m elingen, uit een zelfde com binat ie van hengst en m err ie m ogen niet m eer dan 2 afst am m elingen worden get oond) • de behaalde prem ies van de afst am m elingen op Cent rale Pr em iekeuringen. ( van het aant al geregist reerde nak om elingen m oet als richt lij n in deze drie j aar 25% op de cent rale k eur ingen zij n verschenen) • het aant al dek k ingen van de hengst , de r egist rat ie m oet bov en de 60% liggen. • de prest at ies t ij dens de bruikbaar heidt est en op vr ij willige basis of sport result at en • de kansen die een hengst heeft gehad, hierbij speelt de st r eek en de hengst enhouder een r ol en t evens worden indien m ogelij k de punt en van de st am boekopnam e v an de m oeder v erm eld. Voor lopige Klassenindeling: I ndien na het t onen van de afst am m elingen goedkeuring v olgt , dan zal een voor lopige klassenindeling van de hengst v olgen. We k ennen de volgende indeling 1A,1B of 2A. Exact e cij ferm at ige onderbouw ing is hierv oor niet t e gev en, om dat hierbij ook de kansen die een hengst heeft gehad m eespelen. Het blij ft een j ury beoordeling waar aan een hengst wordt onder worpen. Definit iev e Klasse I ndeling: Na 7 dekseizoenen, m eest al zal dit op 10 j ar ige leeft ij d zij n, w ordt de hengst op de v erplicht e hengst enk eur ing in een definit iev e k lasse ingedeeld en v oor het leven goedgek eurd, t enzij naar het oordeel van de j ur y de hengst slecht s voor een bepaalde t erm ij n goedgekeurd w ordt , dan w el de hengst wordt afgek eurd. Bij de beoordeling voor de definit iev e k lassenindeling zij n de volgende aspect en van belang: • het ext erieur van de hengst • de behaalde prem ies op de v erplicht e hengst enkeur ing en Nat ionale Tent oonst elling • de behaalde prem ies van de afst am m elingen op Cent rale Pr em iekeuringen. • de behaalde punt en van de nak om elingen bij de st am boek opnam e • het aant al Elit e m err ies en goedgekeurde zonen • het aant al dek k ingen van de hengst , de r egist rat ie m oet bov en de 60% liggen. • de prest at ies t ij dens de bruikbaar heidt est en op vr ij willige basis of sport result at en • de kansen die een hengst heeft gehad, hierbij speelt de st r eek en de hengst enhouder een r ol en de m oeders die zij n aangeboden.
Het beleid m oet er op gericht zij n dat een 1A exclusief m oet zij n, een enkele hengst zal bij definit iev e goedk eur ing deze st at us ber eik en. Deze hengst m oet m eerder e elit em er r ies en/ of goedgek eurde zonen hebben gebracht e.e.a. afhankelij k van het aant al dek k ingen en voort gebracht e nak om elingen. Een hengst die in elk e j aargang enk ele nak om elingen laat zien die er uit lopen in de fokk er ij , zal in een voor lopige 1B ingedeeld w orden en/ of bij de definit iev e k lasse indeling zodanig heeft gepr est eerd in zij n nafok , dat hij deze k lasse heeft v erdiend. Bij de definit iev e klasse indeling spelen o.a. de punt en bij st am boekopnam e v an de nak om elingen een r ol en het geen de hengst zelf heeft gepr est eerd op ext er ieur k eur ingen, t ev ens ook de br uikbaarheidt est m et de
16
karakt ert est . Alle ov er ige goed fokkende hengst en zullen in de k lasse 2A w orden ingedeeld en gehandhaafd blij v en v oor de fokker ij . Op deze m anier gev en w e duidelij k heid naar de fokk ers. %UXLNEDDUKHLGVWHVW De bij de KVTH goedgek eurde hengst en zullen afhank elij k van de evaluat ie in het naj aar 2010, voor het afst am m elingen onderzoek de t est en v an het WHV afgelegd k unnen hebben. ( Karakt ert est , Dressuur proef, en Menproef) . De r esult at en hiervan kunnen worden m eegenom en in de k lassenindeling van de hengst en hierdoor een posit iev e bij drage lever en bij het bepalen van de k lassenindeling. Hierdoor wordt inzicht verschaft richt ing de fok kers ov er het karakt er van de hengst en de aanleg v oor de het r ecreat iev e gebr uik.
17
%(225'(/,1*6/,-679225+$)/,1*(56%,-231$0(,1+(767$0%2(. 1DDP………………………………………………………………*HVODFKW …………….. *HERUHQ.…………………………VWDPERHNQU:…………………………..…………… )RNNHU………………………………………………………………………………… (LJHQDDU………………………………………………………………………………. 6FKRIWKRRJWH……….PHWHU(kleiner dan 1.40 m. wordt niet opgenomen in het stamboek)
West eind 5 5245 NL Rosm alen
=RJHQG"MDQHH
+RRJGUDFKWLJ"MDQHH
21'(5'((/
&,-)(5
29(5,*(230(5.,1*(1
+$/6
9225+$1'
0,''(1+$1'
$&+7(5+$1'
9225%(1(1
$&+7(5%(1(1
&255(&7+(,',1%(:(*,1*
58,07(,1%(:(*,1*
7<3( +22)'
727$$/$$17$/3817(1
%RYHQJHQRHPGHKDIOLQJHUZRUGW:(/1,(7RSJHQRPHQLQKHW6WDPERHN ( minimaal 69 puntenvoor opname stamboek)
10 pnt = uitstekend 9 pnt = zeer goed 8 pnt = goed 7 pnt = voldoende 6 pnt = twijfelachtig 5 pnt = onvoldoende
'HMXU\OHGHQ Naam: ………………………………….
………………………………….
Handtekening:
………………………………….
………………………………….
Plaats: ……………..………………….
Datum: ……………….……
18
3UHGLNDWHQVWHOVHO
I eder KVTH- lid kan een Haflinger, die in zij n eigendom is, aanbieden v oor onderzoek en keur ing t ot het t oekennen van een pr edikaat . Aanv ragen hiert oe geschieden bij het Algem een Secret ar iaat van de KVTH en worden uit gevoerd volgens de regels zoals deze zij n vast gest eld in het st am boek r eglem ent . • 9HXOHQERHN Na de geboort e van een veulen dient de fokk er het “ geboort e bewij s” binnen één week in t e vullen en op t e st ur en aan het Algem een Secr et ariaat van de KVTH. Het veulen krij gt een levensnum m er t e beginnen m et Hf. Het veulen wordt na ca. 10 weken door de Paar denpaspoort consulent v an de KVTH geschet st en gechipt . Daarna ont v angt de fokk er het bew ij s van inschrij v ing en het paardenpaspoort . • 6WDPERHN Door m iddel van het 100- punt en- syst eem k unnen m erries en ruinen vanaf dr ie j ar ige leeft ij d in het st am boek worden opgenom en. Vanaf 69 punt en en hoger wordt een paard opgenom en in het st am boek ( volgens WHV- norm ) . Hengst en kunnen vanaf v ier j ar ige leeft ij d in het st am boek opgenom en worden. Hengst en dienen m et m inim aal 75 punt en of m eer opgenom en t e worden. Acht er het levensnum m er zal een S geplaat st w orden. • (OLWH Mer r ies en r uinen die op 3 of 4- j arige leeft ij d t ij dens de st am boekopnam e door m iddel van het 100 punt ensyst eem m inim aal 78 punt en gescoord hebben, k om en in aanm erk ing v oor een elit ek eur ing. De m errie dient op de Elit ek eur ing 79 punt en of m eer t e behalen om het predikaat t e bem acht igen. • 6WHU Voor het pr edikaat “ st er ” - m er r ie zij n de v olgende v oorwaarden van t oepassing: Ext er ieur: de m er rie m oet zij n opgenom en in het st am boek m et m inim aal 75 punt en. Fokpr est at ie: m inst ens drie afst am m elingen m et een 1 e prem ie, behaald op een cent rale keur ing, m oet en w orden get oond en gem iddeld 75 punt en of hoger scoren op dat m om ent en volgens het oordeel van de j ury bij dragen aan het fokdoel. De j ury kan vorderen dat m eer afst am m elingen w orden v oorgebracht . Gest orv en product en die pr em iewaardig zij n geweest en m et m inim aal 75 punt en zij n opgenom en, k unnen w orden ger ek end t ot aanw ezige afst am m elingen. De m er r ie m oet de I BOP- proef ( t uig of onder het zadel) hebben afgelegd m et als r esult aat t enm inst e een B–cert ificaat . • 3UHIHUHQW Als een m er r ie of hengst het pr edikaat preferent wil verk r ij gen v oor de fokprest at ie dient er aan de v olgende v oorw aarden voldaan t e w orden. De nak om elingen van de m er r ie of hengst k unnen punt en behalen voor hun ext er ieur. Deze punt en k unnen ze behalen door het bezoek van een officiële k eur ing. Bij m eer dan t ien punt en behaald door de afst am m elingen van een m err ie, kan de m err ie prefer ent worden. Hengst en dienen m eer dan 100 punt en t e behalen, alv or ens ze preferent worden. Ook buit enlandse scores b.v. 1 e prem ie, elit e, goedgek eurde dekhengst t ellen m ee, m it s het st am boek er kend is door de KVTH. De punt en w orden gescoord v olgens onderst aande r icht lij nen: • • •
1 punt : indien eerst e pr em ie behaald door nak om eling op C.K. of Nat ionale 2 punt en: indien nak om eling geselect eerd v oor elit e k eur ing of derde r onde bij hengst enk eur ing 3 punt en: indien nak om eling elit e is geworden of goedgekeurde zoon
Per afst am m eling is m aar één scor e m ogelij k. Deze m oet behaald zij n op v olwassen leeft ij d, vanaf 3 j aar . Jeugdresult at en m ogen niet m eewegen.
19
Het predikaat kan dus adm inist rat ief verk regen worden op k eur ingsresult at en van de afst am m elingen. • 6SRUW Aan één van onderst aande v er eist e result at en m oet zij n v oldaan om het pr edikaat t e behalen: Dressuur : onder het zadel of aangespannen: Z + 1 w inst punt Spr ingen: B + 5 w inst punt en bij paarden L + 5 w inst punt en bij de pony ’s I BOP: A of AA. QDKHWEHRRUGHOHQYDQKHWVSRUWSODQNXQQHQHUQRJZLM]LJLQJHQNRPHQLQKHWVSRUWSUHGLNDDW • 3UHVWDWLH Prest at ie is een predikaat welk e een m err ie of hengst kan v erkr ij gen als ger egist r eerde nak om elingen in de sport zij n uit gebracht en daar een goede prest at ie hebben lat en zien. Om v oor het pr edikaat prest at ie in aanm erk ing t e k om en zij n v oor een m err ie of hengst de onderst aande voor waar den van t oepassing: Tenm inst e 3 nak om elingen van de m er r ie m oet en het sport pr edik aat behaald hebben. Bij hengst en geldt dat 15 nak om elingen dit behaald m oet en hebben. Gest orv en dieren kunnen hier in ook worden m eeget eld. Het predikaat kan adm inist rat ief worden verk regen op sport result at en van de afst am m elingen. 2QGHU]RHNHQNHXULQJ Het onderzoek inzak e de m inim um eisen kan geschieden adm inist rat ief of door st am boek inspect eurs, aan t e w ij zen door het dagelij k s best uur van de vereniging. Het aant al j ury leden is ger egeld in de reglem ent en van het st am boek. De k eur ing dient plaat s t e v inden op een officieel gehouden k eur ing, georganiseer d door de v ereniging of afdeling van de vereniging. I n een rapport w orden de bev indingen van de st am boek inspect eurs vast gelegd. De st am boek inspect eurs w elke t er beoordeling van dit predik aat zij n aangest eld is bev oegd de beslissing t e nem en ov er het wel of niet t oek ennen van het predikaat . Toek enning v an Elit e, St er, Pr eferent , Sport en Prest at ie worden gepubliceerd in het officieel orgaan der v er eniging.
20
7RHWVLQJHQ(YDOXDWLH Om in de t oek om st het beoogde doel t e bereiken is het v an belang om regelm at ig de ont w ikk elingen in k aart t e br engen, t e bespreken, ev aluer en en waar nodig bij t e st ur en. I eder e dr ie j aar zullen enk ele m eet punt en in kaart gebracht worden zoals: •
Ont w ikk eling st ok m aat hoogt e, zowel m err ies als hengst en.
•
Scores st am boekopnam en op t ot aal en op onderdelen ( 100 punt en syst eem ) , zow el m er r ies als hengst en.
•
Scores Elit e m er r ies op t ot aal en op onderdelen ( 100 punt en syst eem )
•
Hengst en op nakom elingen ( aant al dek kingen – bev rucht ingen – pr im er ing van nak om elingen – punt en st am boekopnam e ( ook op onderdelen) – aant al elit e m err ies – aant al goedgek eurde hengst en)
•
prim er ing op C.K. per prov incie ( v eulens – hengst veulens – 1 j ar ige – 2 j arige – 3 j ar ige – 4 t / m 6 j ar ige – 6 j aar en ouder ) Ook de pr im ering van de hengst en op de j aar lij kse hengst enk eur ing m eenem en.
Deze ont w ikk elingen zullen door Fokt echnische Com m issie en Kernj ury worden geanalyseerd en indien nodig w orden bij gest uurd d.m .v. een advies aan het hoofdbest uur. Waar nodig zal het fokplan worden aangepast en het j urycorps en leden w orden geïnform eerd. Het geaut om at iseerd verwerk en van gegev ens wordt hierbij van groot belang en zal up- t o- dat e m oet en zij n. Onderst aand enkele v oorbeelden v an t abellen zoals wij deze in de t oek om st gaan publicer en.
21
6ORWZRRUG De Fokt echnische com m issie beoogt m et het fok plan, voor de leden en j ur y van de KVTH, het fok doel en de ont w ikk eling in de fokk er ij duidelij k in kaart t e br engen, w aardoor de r icht ing waar w e naar t oe gaan voor ieder een duidelij k is. Een aant al zak en is som s m isschien wat sum m ier weergegev en m aar de st am boek reglem ent en zorgen er v oor dat binnen deze r egels de gest elde doelen ber eikt m oet en k unnen worden. We hopen op deze m anier de Haflingerfokk er ij naar een nog hoger niv eau t e t illen, zow el in de int er nat ionale fokk erij als in de sport .
22