Flexibel en adaptief gebruik van leerobjecten Werktitel : Klikstart 4 Eindrapport
Auteur(s)
:
AB-ZHW | Ted Smits
Versienummer
:
1.2. januari 2008
Flexibel en adaptief gebruik van leerobjecten | Klikstart 4
Inhoudsopgave 1
Inleiding
3
1.1
Doelstelling document
3
1.2
Doelgroep document
3
1.3
Bronnen
2
3
Doelstellingen
4
2.1
Doelstellingen
4
2.2
Behaalde resultaten 4
3
Producten
6
3.1
Herbruikbare producten
3.2
Andere resultaten
4
Organisatie 7
4.1
Partners
4.2
Samenwerking
5
6
6
7 7
Knelpunten en aanbevelingen
5.1
Knelpunten en oplossingen
5.2
Aanbevelingen
6. Architectuur 9 7. Bijlagen
10
8
8
8
Eindrapport versie 1.0
2 / 12
Flexibel en adaptief gebruik van leerobjecten | Klikstart 4
Eindrapport versie 1.0
1 Inleiding 1.1
Doelstelling document Doel van dit document is om geïnteresseerden te informeren over de opbrengsten van dit project, de te gebruiken producten en de ervaringen die voor andere onderwijsinstellingen nuttig kunnen zijn. Het document wordt in de projectenbank van Kennisnet opgenomen. Het is daarmee beschikbaar voor andere onderwijsinstellingen.
1.2
Doelgroep document Onderwijsorganisaties die binnen het kader van zoeken, vinden en arrangeren van leerobjecten/materialen willen werken vanuit één omgeving en daarbij mede gebruik willen maken van via Edurep ontsloten bronnen.
1.3
Bronnen
Tabel: Overzicht gebruikte bronnen Document
Auteur
Definitief projectplan Flexibel en adaptief AB-ZHW (Koos gebruik van leerobjecten (3.11)
Eichorn)
Inventarisatierapport veranderwensen
De Fontein / AB-
project
ZHW
Datum April 2007 Maart 2007
3 / 12
Flexibel en adaptief gebruik van leerobjecten | Klikstart 4
Eindrapport versie 1.0
2 Doelstellingen 2.1
Doelstellingen •
Het doel van het project is een omgeving te bouwen waarin het voor de lerende mogelijk is om zelfstandig leermaterialen te zoeken en te vinden en de gevonden materialen op een dusdanige wijze te combineren dat bij hem passende leerstappen genomen kunnen worden. Het is hierbij mogelijk dat de lerende individueel werkt, maar vaker zal in samenwerking met anderen worden gewerkt. Hierbij wordt dus vooral rekening gehouden met variant 3 uit de bijlage van de Regeling Implementatie educatieve contentketen Primair Onderwijs. De lerende staat centraal en voert de regie van zijn eigen leren. Dit betekent niet dat het vernieuwde Klikstart niet gebruikt kan worden in variant 1 en 2. In alle gevallen is het mogelijk dat het arrangeren door de leerkracht wordt gedaan.
•
Een van de doelstellingen van het project is dat door de participerende uitgeverijen webbased beschikbaar gestelde materialen en leerobjecten gevonden en gebruikt kunnen worden. Hiertoe moet het zoekgedeelte van Klikstart aangepast worden aan de afspraken zoals die gemaakt zijn binnen EDUstandaard en EDU exchange. De database van Klikstart wordt beschikbaar gesteld via EduRep.
•
Het moet voor de lerende eenvoudig zijn om zich te oriënteren in Klikstart. Daarom wordt een op de P.O. leerling aangepaste interface ontwikkeld om het zoeken, vinden en arrangeren zo vriendelijk mogelijk te laten zijn.
2.2
Behaalde resultaten •
Binnen de ontwikkeling van klikstart 4 kunnen de leerlingen individueel of samenwerkend met een andere leerling(en) werken aan projecten. Hiertoe kunnen de leerlingen binnen de klassenomgeving inloggen en werken in een individuele omgeving. Deze projecten kunnen leerlingen zelf starten en de keuze op welke wijze het project wordt gestart is ook aan hen. Bij het inloggen en starten van een nieuw project kunnen de leerlingen ook aangeven of zij met andere leerlingen willen gaan samenwerken. Ook de leerkracht kan projecten initiëren.
•
Binnen het project kunnen de leerlingen gebruik maken van bronnen vanuit Klikbase (de database binnen Klikstart ), extra bronnen (USB stick, scanner, digitale camera, PDA)
•
De gevonden bronnen kunnen worden gearrangeerd binnen de eigen “werkplaats”. Na het vinden van bronnen voor het project dat de leerlingen willen starten kunnen de leerlingen binnen hun werkplaats het materiaal verder ver- en uitwerken, in een presentatie, werkstuk, opstel, interactieve bordles, of andere verwerkingsvorm.
•
Klikbase is gemetadateerd en geplaatst op een eigen server van AB-ZHW gezet en is via internet uit te lezen door Edurep. In Klikbase zijn ruim tweeduizend websites opgenomen waarvan de inhoud is bekeken op educatieve inhoud. Op basis van de standaard van Edurep zijn de diverse velden gemetadateerd en beschikbaar gesteld. In nauw overleg met Kennisnet zijn de technische functionaliteiten getest en bijgesteld, zodat het materiaal vindbaar is.
•
Klikbase wordt door uitwisseling met Edurep gevuld met content die daar beschikbaar
•
Van de twee participerende uitgevers heeft alleen Wolters Noordhoff een aantal
wordt gesteld. leerobjecten gemetadateerd en beschikbaar gesteld via Edurep.
4 / 12
Flexibel en adaptief gebruik van leerobjecten | Klikstart 4
•
Eindrapport versie 1.0
Deze leerobjecten waren niet vindbaar via de versie van Edurep (november 2007). Wolters Noordhoff heeft een tiental leerobjecten, zijnde gedigitaliseerde lessen beschikbaar gesteld via een eigen webserver (na deze in overleg met Kennisnet te hebben gemetadateerd conform de standaard van Edurep). Met de Edurep versie van november konden deze nog niet worden ingelezen door Klikbase.
•
Bij de vier pilotscholen wordt de interface gebruiksvriendelijk ervaren. Tijdens de evaluatie van de pilotscholen: Pastoor van Arsschool (SBao): “De leerlingen pakten het werken met de nieuwe versie snel op en met goede resultaten. Het werken binnen de omgeving geeft de leerlingen veel structuur”. Statenkwartier (Bao): “In het computerlokaal zijn de kinderen er mee aan de slag en vinden snel hun weg in de omgeving”. Fontein (Bao): “Inmiddels met 150 leerlingen aan de slag. De leerlingen vinden heel gemakkelijk de weg binnen de omgeving en maken er nu opstellen, werkstukken, etc.”
•
Bij presentaties (Eduexchange, Samen deskundiger landelijk en onderwijsorganisaties) wordt het gebruiksgemak frequent genoemd en gewaardeerd. Binnen het onderzoek, dat in januari wordt opgeleverd, vanuit de Universiteit van Leiden wordt de gebruiksvriendelijkheid (usebility) ook meegenomen.
5 / 12
Flexibel en adaptief gebruik van leerobjecten | Klikstart 4
Eindrapport versie 1.0
3 Producten
3.1
Herbruikbare producten
Product
Wat kan je met het product?
Beschikbaar
Technische evaluatie
Binnen de technische evaluatie is het
December 2007
proces om te komen tot uitwisseling met Edurep opgenomen Klikstart 4
Met Klikstart 4 kunnen leerlingen
December 2007
zoeken, vinden van leerbronnen en het arrangeren ervan/mee binnen één leeromgeving. Scholen met Klikstart 3 krijgen de ontwikkelde module. Onderzoeksverslag
Binnen dit onderzoek is gekeken naar
Universiteit leiden
de wijze waarop leerlingen omgaan
Januari 2008
met het arrangeren ven leerbronnen
3.2
Andere resultaten Vanuit het project hebben we aansluiting/dwarsverbanden kunnen vinden met andere ontwikkelingen en projecten: •
Kennisrotonde vraagstuk Leerlingportfolio, waarbij Klikstart 4 in basis en potentie een
•
Kennisrotonde vraagstuk Gebruik PDA in het onderwijs, binnen dit project liggen de
heel laagdrempelig en vriendelijk vorm van porfolio kan worden kansen in het gebruik van extra leerbronnen die leerlingen via hun PDA verzamelen om uiteindelijk te kunnen verwerken in een project. In dat project kunnen ze tevens gebruik maken van de vele andere bronnen die beschikbaar zijn binnen éé’n omgeving
6 / 12
Flexibel en adaptief gebruik van leerobjecten | Klikstart 4
Eindrapport versie 1.0
4 Organisatie 4.1
4.2
Partners
Organisatie
Uitgevoerde taken
RKBS De Fontein
Aanvrager en pilotschool – voorzitter stuurgroep
RKBS Savelberg
Pilotschool
Past. Van Arsschool
Pilotschool
BS Statenkwartier
Pilotschool
AB-ZHW
Projectleiding en ontwikkeling
Universiteit Leiden
Onderzoek - stuurgroep
Lucas onderwijs
Onderwijs en kwaliteit - stuurgroep
Wolters Noordhoff
Beschikbaar stellen content - stuurgroep
Thieme Meulenhoff
Stuurgroep (geen content beschikbaar gesteld)
Samenwerking
Klikstart 4 is een ontwikkeling vanuit de scholen en in deze is er een nauwe samenwerking geweest tussen in eerste instantie RKBS de Fontein en de ontwikkelafdeling van AB-ZHW. Door frequent momenten van afstemming en schoolbezoeken is uiteindelijk het prototype ontstaan. Binnen de stuurgroep werd de ontwikkeling gepresenteerd en door de deelnemers vanuit verschillende disciplines aangevuld met suggesties en verbeterpunten. In een laatste fase van het project is door de pilotscholen vanuit gebruikerservaringen input gegeven om te komen tot de definitieve vorm van Klikstart 4. Met de Universiteit van Leiden is samenwerking geweest om in vergelijkend onderzoek te bekijken of de werkwijze, cq. Functionaliteit van Klikstart 4 een toegevoegde waarde heeft voor het leerproces, waar met name het maken van projecten (werkstukken, presentaties, opstellen, etc) de focus had.
7 / 12
Flexibel en adaptief gebruik van leerobjecten | Klikstart 4
Eindrapport versie 1.0
5 Knelpunten en aanbevelingen 5.1
Knelpunten en oplossingen
Knelpunt
Beschrijving
Oplossing
Uitwisseling van
Binnen het traject om Klikbase
Door nauw overleg en uitwisseling
Klikbase met Edurep
uitwisseling te laten hebben met
tussen de ontwikkelaar en Kennisnet
Edurep waren er een aantal
(afdeling standaardisering) konden
technisch “problemen”
veel zaken snel worden gerealiseerd.
Door de drukke decembermaand op
Onderzoek plannen in voor scholen
scholen kwam de uitvoer van het
“rustige” perioden.
Onderzoek
onderzoek onder tijdsdruk. Beschikbaarstellen
Helaas heeft Thieme Meulenhoff
Het afsluiten van een convenant, cq.
content
geen bijdrage kunnen leveren m.b.t.
contract waarborgt de nakoming van
het beschikbaar stellen van content.
afspraken.
De uitgever heeft wel geparticipeerd in de stuurgroep en daar in meegedacht binnen de ontwikkeling, maar heeft geen product kunnen ontwikkelen welke aansluit bij Edurep.
5.2
Aanbevelingen 1
Indien aan een project een onderzoek wordt gekoppeld rekening houden met voor scholen drukke (ongustige maanden).
8 / 12
Flexibel en adaptief gebruik van leerobjecten | Klikstart 4
Eindrapport versie 1.0
6. Architectuur
In deze bijlage is een afbeelding van het ontwerp van de contentketen opgenomen. In het schema is te zien hoe leerlingen toegang krijgen tot het leermateriaal dat in een collectie van de aanbieder is opgenomen. Architectuurschets Klikstart 4
|
IECK PO/ BVE Flexibel en adaptief gebruik van
leerobjecten ● versie 2.0. ● september 2007
De leerlingen zoeken vanuit de klassenomgeving Klikstart naar bronnen in de database (Klikbase). Tussen Klikbase en Edurep vindt uitwisseling plaats via de benoemde standaarden. Klikbase heeft de mogelijkheid om de bronnen op basis van inhoud van een avi-niveau te voorzien en toont bronnen die geschikt zijn voor Primair Onderwijs.
9 / 12
Flexibel en adaptief gebruik van leerobjecten | Klikstart 4
Eindrapport versie 1.0
7. Bijlagen 7.1. Technische evaluatie 7.2. Onderzoeksvragen uitleg leerkracht 7.3. Onderzoeksverslag Universiteit van Leiden (beschikbaar januari 2007)
10 / 12
Flexibel en adaptief gebruik van leerobjecten | Klikstart 4
Eindrapport versie 1.0
Bijlage 1: Technische kanttekeningen bij het project “Flexibel en adaptief gebruik van leerobjecten” Het project gaat uit van de klassenomgeving Klikstart. Hierbij kunnen leerlingen zoeken in Klikbase. In deze database kunnen leerlingen bronnen vinden op internet die gebruikt kunnen worden bij het project dat ze op dat moment maken. Klikbase kent zelf al ruim 2.000 bronnen en deze worden aangevuld met bronnen vanuit EduRep. Bij het uitlezen worden de bronnen geïndexeerd en wordt het leesniveau bepaald. Hiermee is het voor kinderen mogelijk om op een andere dan de gebruikelijke manier te zoeken naar bronnen. Binnen het project is uitgegaan en gewerkt met de destijds beschikbare versie van Edurep. Inmiddels zijn er vanuit Kennisnet ontwikkelingen waarbij onderstaande punten, welke wij zijn tegengekomen, zijn verholpen cq. opgelost. Binnen de verdere ontwikkeling zullen wij zeker gebruik gaan maken van de nieuwe versies en de ervaring daarmee met Kennisnet /EduRep delen. Ervaringen binnen het project tot november 2007: Omdat er eigenlijk geen specifieke voorziening was voor het uitlezen van EduRep moest dit gebeuren via het SRU/SRW protocol. Het aantal records dat via dit protocol kon worden uitgelezen was echter beperkt tot 2040. Om meer dan 2040 records te lezen hebben we daarom per vakgebied (classification) gezocht. Hiermee hebben het aantal een maximum aantal records kunnen verbeteren, maar dit dekte nog steeds niet het potentieel van EduRep. Bij het project wordt samengewerkt met een aantal uitgeverijen. De uitgeverijen hebben voor het project een aantal bronnen ondergebracht in EduRep. Door de genoemde beperking hebben wij deze bronnen niet kunnen vinden in EduRep. Veel scholen zijn op zoek naar audio/visuele bronnen om te gebruiken tijdens de lessen. Veel van deze bronnen zijn te vinden op internetpagina’s. De school vindt dan een embedded filmpje of een link naar een filmpje. Deze bronnen zijn binnen EduRep niet herkenbaar als audio visueel materiaal. Wij kunnen binnen Klikbase dan ook geen filter zetten op deze bronnen. EduRep kent een zekere vervuiling. Soms zijn trefwoorden niet van toepassing of is de omschrijving te summier of niet relevant. Soms zijn bronnen tegenstrijdig gemetadateerd.
11 / 12
Flexibel en adaptief gebruik van leerobjecten | Klikstart 4
Eindrapport versie 1.0
Bijlage 2: Onderzoeksvragen uitleg leerkrachten De vragenlijst bevat 3 onderdelen. Bij elke vragenlijst wordt de leerling gevraagd het laatste werkstuk in gedachten te nemen en de vragen te beantwoorden aan de hand van dat werkstuk. In het eerste deel wordt de leerling ondervraagd over de wijze waarop hij of zij werkstukken maakt. In deel B komt aan de orde hoe de leerling het maken van dat werkstuk beleefd heeft. Deel C tenslotte gaat over specifieke aspecten van klikstart.
Inloggen Bij de internetvragenlijst moet zorgvuldig omgegaan worden met de inlogprocedure. Iedere leerling krijgt van de leraar een eigen inlogcode. Die inlogcode moet de leerling invoeren als hij de weblocatie van de vragenlijst opent. Het wachtwoord is voor alle leerlingen: “eval2007”. Alle letters, zowel in de inlogcode als in het wachtwoord moeten met kleine letters. NB: We hebben zoveel mogelijk gevaren van een internetafname afgevangen, maar er bestaat één gevaar dat we niet kunnen ondervangen. Als het browservenster dat een vorige leerling heeft gebruikt voor de beantwoording van de vragenlijsten, niet is gesloten, blijven de inloggegevens van deze leerling van kracht. Het gevaar is dan dat de volgende leerling de vragenlijsten gaat beantwoorden onder dezelfde inlogcode, waardoor wij niet meer kunnen bepalen welke antwoorden bij elkaar horen. Om dit te voorkomen zijn enkele maatregelen getroffen: o In het openingsscherm krijgt hij een dialoogvenster te zien, waarin de actuele inlogcode wordt getoond. Als dat niet zijn of haar inlogcode is, moet de leerling alle vensters sluiten en opnieuw beginnen. Vervolgens krijgt de leerling dan de kans in te loggen met zijn of haar eigen inlogcode. o Ter controle wordt de leerling aan het begin van elke vragenlijst gevraagd om zijn inlogcode in te voeren. De kans op fouten wordt minimaal, als elke leerling na het beantwoorden van de vragenlijst alle geopende vensters sluit. Beschikbare inlogcodes: o De Fontein: o groep 7: f701 t/m f799 o groep 8: f801 t/m f899 Voor alle leerlingen geldt hetzelfde wachtwoord: eval2007
Javascript Voor de werking van de internet vragenlijst is het noodzakelijk dat scriptvensters zijn toegestaan. Aan het begin van de vragenlijst kan het gebeuren dat de leerling bij het invoeren van zijn geboortedatum bovenaan het venster een informatiebalk krijgt over het gebruik van scriptvensters als deze default niet zijn toegestaan. Dan moet hij op die mededeling klikken en de optie ‘Scriptvensters tijdelijk toestaan’ aan klikken en vervolgens opnieuw op het jaartal voor de geboortedatum klikken.
12 / 12