Firewise Toolbox Naslag voor toepassing van Firewise Duinpolder en Nieuw-Haamstede
FIRE WISE TOOLBOX
1
Inhoudsopgave en leeswijzer Inhoud Firewise Toolbox ..................................................................................................................... 1 Inhoudsopgave en leeswijzer .................................................................................................. 2 Introductie ............................................................................................................................... 3 Checklist ................................................................................................................................. 6 Terreinbeheer ......................................................................................................................... 7 Checklist ................................................................................................................................. 9 Kleurcodes ............................................................................................................................ 11 Checklist ............................................................................................................................... 12 Checklist ............................................................................................................................... 13 Veelgestelde Vragen............................................................................................................. 14 Meer informatie ..................................................................................................................... 16
Deze toolbox biedt handvatten waarmee u, wanneer u in of nabij een natuurbrandgevoelig gebied woont of verblijft, zich kan voorbereiden op een mogelijke natuurbrand. Het is uitdrukkelijk geen vervanging voor wet- en regelgeving, zoals de Natuurbeschermingswet, de WABO of de gemeentelijke APV. Deze kaders blijven uiteraard gewoon bestaan. Wel biedt de regelgeving ruimte voor natuurbrandveiligheid. Deze ruimte wordt door Firewise ingevuld. Na een korte introductie over de Firewise principes volgen een aantal verschillende checklists die het inrichten van uw terrein en uw persoonlijke voorbereiding ondersteunen, zodat u minder risico loopt wanneer er brand uitbreekt. Elke checklist is afzonderlijk te gebruiken. Hierom zijn er, wanneer u de toolbox in zijn geheel leest, soms wat dubbelingen in de tekst op te merken. Naast de checklists is achtergrondinformatie opgenomen over brandveilig terreinbeheer, de kleurcodering die in Nederland wordt gebruikt om de hoogte van het risico aan te duiden en zijn er antwoorden gegeven op veel gestelde vragen. Deze toolbox is een eerste versie van een dynamisch document. Wanneer er nieuwe inzichten ontstaan wordt deze toolbox gemoderniseerd. Ook staat het u vrij om zaken toe te voegen die voor u persoonlijk van belang zijn. Het doel van deze toolbox, is het meer inzicht geven in het natuurbrandveiliger maken van uw woning of verblijf en de omgeving daarvan.
FIRE WISE TOOLBOX
2
Introductie Firewise is een methodiek die van oorsprong in de Verenigde Staten is ontwikkeld. De methode voorziet eigenaren en bewoners van percelen in, of grenzend aan natuurbrand risicovolle gebieden van mogelijkheden om zichzelf en hun huis, recreatieverblijf of landgoed weerbaar te maken tegen de gevolgen van een natuurbrand in de omgeving. Hiermee wordt potentiële schade, zowel persoonlijk als materieel, (zo veel mogelijk) voorkomen. De maatregelen die staan beschreven zijn gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek en hebben hun waarde in de praktijk bewezen. De snelheid waarmee een natuurbrand zich kan verspreiden wordt door drie factoren beïnvloed: de topografie (het landschap), het weer (windsnelheid, luchtvochtigheid, temperatuur) en brandstof (vegetatie en bouwwerken). “Grote” natuurbranden doen zich in Nederland met name voor bij extremere omstandigheden, zoals langdurige droogte, sterke windsnelheden en lage luchtvochtigheid, meestal in combinatie met hogere temperaturen. Maar ook de opbouw van de brandstof en de stapeling van vegetatie zijn hierin natuurlijk van belang. Bovendien zal een natuurbrand zich met name in sterk geaccidenteerd (heuvelachtig) terrein onvoorspelbaar verspreiden.
De impact die een natuurbrand kan hebben is afhankelijk van meerdere factoren, die menselijk van aard zijn: de voorbereiding van aanwezige personen, de voorbereiding van de terreinbeheerders, de bereikbaarheid en ontvluchtingsmogelijkheden van een gebied, de mogelijkheid om een brand te bestrijden en de geoefendheid van bewoners en hulpdiensten zijn hier voorbeelden van. Op de topografie en het weer kunnen we weinig invloed uitoefenen. De brandstof is wel beïnvloedbaar. Vegetatie in natuurgebieden kan actief worden beheerd, zoals in de natuurbeheerplannen staat omschreven. Maar door de relatief korte historie van natuurbrand in Nederland staat natuurbeheer vanuit brandpreventief oogpunt hier nog in de kinderschoenen. Ook (letterlijk) dicht bij huis is de brandstof die een natuurbrand nodig heeft om zich te verspreiden te beïnvloeden, zodat het huis of recreatieverblijf niet door de natuurbrand wordt aangestoken. Brandbare materialen aan het gebouw (houten of rieten daken, goten, schuurtjes), naaldbomen, struiken, coniferen en dennennaalden zijn gevoelig voor ontsteking door vliegvuur (brandende en gloeiende deeltjes die door de wind worden meegevoerd).
FIRE WISE TOOLBOX
3
Firewise gaat dan ook uit van actief beheer van de “home-ignition zone”, de zone om en aan het gebouw dat men wil beschermen. Onderzoek toont namelijk aan dat niet zozeer de plek van het gebouw het risico bepaalt, maar wel de directe omgeving van het gebouw, in combinatie met de persoonlijke voorbereiding op een mogelijke natuurbrand dicht bij huis.
Een Firewise inrichting in de Kop van Schouwen kent drie zone’s (zie afbeelding):
Zone 1: Het huis of de caravan Kijk kritisch naar het huis of de caravan en eventuele bijgebouwen. Wat zijn eventueel brandbare delen? Denk hierbij vooral aan de plaatsen waar “vliegvuur” terecht kan komen: Dak Overkapping Onder vlonders Dakgoten Het is met name bij caravans in het natuurgebied belangrijk om brandbare beplanting te verwijderen tot op 1,5 meter van de caravan. Een schuurtje tegen de caravan aan voor opslag van hout, gasflessen, benzine, accu’s? In natuurgebieden is het vaak sowieso niet toegestaan milieugevaarlijke stoffen op te slaan, maar ook vanuit brandpreventief oogpunt is dit geen goed idee; als het al aanwezig is, verplaats de opslag tot een afstand van minimaal 10 meter van de plek die bewoond wordt.
Zone 2 Een zogenaamde “groene” zone met een straal van ongeveer 10 meter vanaf de bewoning en caravans. De opgroeiende brandbare beplanting is hier zoveel mogelijk verwijderd en het gras blijft kort. De inrichting van deze zone bepaalt of een brand van buiten het terrein de bewoning kan bereiken, dus kijk kritisch van “buiten” naar “binnen” hoe een brand zich mogelijk tot de caravan of het huis zou kunnen verspreiden. Ook in deze zone bevindt zich geen schuur of opslag van bijvoorbeeld hout.
Zone 3 Vanaf 10 meter tot ongeveer 30 meter rond de bewoning worden brandbare struiken en bomen niet helemaal verwijderd, maar wel uitgedund tot solitaire groepen met een minimale afstand van 23 meter. Bovendien wordt de beplanting hier laag gehouden, en worden bomen en coniferen met
FIRE WISE TOOLBOX
4
name in de onderlaag sterk gesnoeid om het “ladder-effect” te voorkomen (zie afbeelding)
Buiten de zones Buiten de 30 meter vanaf het huis is er sprake van “normale” begroeiing en vegetatie. Hier is op de Kop van Schouwen geen directe actieve brandstofbeheersing nodig. Dit is een verschil met de Amerikaanse versie van Firewise en wordt verklaard door het verschil in vegetatie. Wel wordt er door de Provincie Zeeland gewerkt aan herinrichting van het natuurgebied ten behoeve van de natuurdoelen, waardoor het gebied opener wordt. Hierdoor worden extreem grote branden voorkomen.
FIRE WISE TOOLBOX
5
Checklist Firewise Brandstofbeheer o
Haal dood blad, naalden etcetera uit de dakgoten. Dit voorkomt ontsteking door vliegvuur waardoor dakbeschot geen vlam vat.
o
Onderhoud het verfwerk van hout-delen goed. Dit is voldoende brandwerend tegen vliegvuur.
o
Besteed extra aandacht aan het dak. Hier zal het meeste vliegvuur op terecht komen.
o
Stenen huizen in Nederland zijn over het algemeen goed bestand tegen brand van buiten, maar hout, riet en bamboe niet. Kijk kritisch naar de eigen situatie en voorkom dat een natuurbrand via brandbare delen toch het huis in kan komen.
o
Caravans zijn zeker niet onbrandbaar. Verwijder daarom alle brandbare vegetatie en brandbare beschutting tot 1,5 meter afstand rondom de caravan, en sta tot 10 meter alleen lage, solitaire begroeiing toe. Hierdoor is de kans groot dat de caravan een natuurbrand zal weerstaan.
o
Verwijder brandbare vegetatie en dood hout dat direct tegen het huis/de caravan staat.
o
Houten schuur of houtopslag? Zeker 10 meter afstand vanaf het huis/de caravan.
o
Opslag van gasflessen of benzine/diesel? Ook hiervoor geldt: 10 meter afstand.
o
Een natuurbrand klimt omhoog vanuit hoog gras, via struiken naar laaghangende takken. Snoei laaghangende takken daarom tot zeker 3 keer de hoogte van de struiken. Voorkom dat takken van bomen of coniferen over het dak groeien.
o
Houd het gras kort en groen.
o
Sluit in een droge periode een tuinslang aan met minimaal 20 meter lengte. Hiermee kan je een beginnende brand door vliegvuur eenvoudig blussen.
FIRE WISE TOOLBOX
6
Terreinbeheer Een inrichtingsplan maken voor het natuurgebied Er zal vanaf 2016 veel veranderen in het duingebied van de Kop van Schouwen. Het natuurgebied wordt door de grote terreinbeheerders (Natuurmonumenten en Staatsbosbeheer) op diverse plekken opnieuw ingericht. Hoe het er precies uit komt te zien is nog niet duidelijk, maar er wordt in ieder geval ook rekening gehouden met het voorkomen van extreem grote branden. De Duinpolder ligt binnen de grenzen van Natura 2000-gebied Kop van Schouwen. Dat betekent dat er waardevolle natuur in het gebied aanwezig is die door de Natuurbeschermingswet 1998 wordt beschermd. Ook worden bepaalde plant- en diersoorten apart beschermd onder de Flora- en Faunawet. De Provincie Zeeland is voor het natuurgebied op de Kop van Schouwen verantwoordelijk voor het beleid en het beheerplan. Het natuurbeheer moet aan zoveel voorwaarden en regels voldoen dat het lastig is om eenduidig te vertellen wat wel en niet mag of kan. Natuurlijk is het positief voor de beschermde natuur als de risico’s van brand in het gebied worden verkleind, maar vaak moet het herinrichten van het natuurgebied dan ook plaatsvinden middels een inrichtingsplan. Dit inrichten kan worden gesubsidieerd en begeleid door de provincie. In 2015 en 2016 worden door een pilot proefondervindelijk de details uitgewerkt. Vanuit deze pilot wordt een methode ontwikkeld waarmee particuliere eigenaren gemakkelijker tot een (gezamenlijk) inrichtingsplan kunnen komen. Maar met logisch nadenken komt men ook een eind. We hebben met elkaar afgesproken dat men in de directe omgeving van de caravans in het natuurgebied zelf aan de slag kan. Hiervoor gelden de volgende basisregels: Grof snoeiwerk alleen buiten het broedseizoen (15 maart - 15 juli) of als er geen blad aan de bomen zit. Tot 10 meter rond de caravan mag alle vegetatie verwijderd worden zonder vergunning. Geen gebruik van mechanisch gereedschap in het broedseizoen. Coniferen en Amerikaanse vogelkers (bospest) mag over het hele terrein verwijderd worden. Grassige vegetatie kan kort worden gehouden door bijvoorbeeld maaien. Bij twijfel of andere activiteiten: contact opnemen met Provincie Zeeland.
FIRE WISE TOOLBOX
7
In onderstaande afbeelding is schematisch weergegeven hoe de Firewise terreininrichting rond de caravan kan worden vormgegeven.
FIRE WISE TOOLBOX
8
Checklist Voorbereiding op Natuurbrand
o
Weet welke kleurcodering van kracht is: code groen, code geel, code oranje of code rood? Handig als vuistregel: langer dan een week droog, meer dan 20 graden Celsius en windkracht 4Bft of meer? Wees voorzichtig!
o
Kijk op ZeelandVeilig.nl voor de actuele kleurcodering. Wanneer er sprake is van een wisseling in kleurcode wordt deze hier bekend gemaakt.
o
Volg Veiligheidsregio Zeeland op Twitter @VRZ: Is er sprake van een natuurbrand in Zeeland dan lees je zowel hier als op ZeelandVeilig.nl alle informatie en updates.
o
De gemeente Schouwen Duiveland zal actief communiceren wanneer code oranje of code rood van kracht is. De natuurbrandthermometer is op de website te zien, en geeft altijd de actuele code. Bij oranje of rood geldt in ieder geval: geen open vuur!
o
Aandacht voor mogelijke ontstekingsbronnen! Behalve open vuur, buitenkachels of een barbecue kan bijvoorbeeld ook een katalysator van een auto zo heet worden dat gras hierdoor vlam kan vatten. Parkeer de auto nooit in hoog gras. Een vonkenvanger op de uitlaat van benzinemaaiers en aggregaten is een goed idee.
o
Zorg voor deugdelijke montage en onderhoud van elektra en elektrische apparaten. Hetzelfde geldt voor eventuele aggregaten.
o
Op pad door het natuurgebied bij droogte?
Zorg dat u zich goed oriënteert op wegen en paden. Houd een gedetailleerde kaart van het gebied bij de hand.
Zorg dat u tijdens uw verblijf in het natuurgebied een opgeladen mobiele telefoon bij de hand hebt, zodat u in geval van nood de hulpdiensten kunt waarschuwen en kunt aangeven waar u zich bevindt. Houd er rekening mee dat er geen netwerkdekking kan zijn van het mobiele telefoonverkeer in alle delen van het natuurgebied waar u zich op dat moment bevindt.
o
Een toegangsverbod voor het natuurgebied kan worden ingesteld vanaf code rood. Dit zal bij de ingangen van het natuurgebied bekend worden gemaakt.
o
Wees alert op verdachte situaties en meld die bij de gemeente, terreineigenaar of hulpdiensten (bij spoedeisende/levensbedreigende situaties 112, anders 0900 8844).
o
Bij code oranje en rood: sluit een tuinslang aan met minimaal 20 meter slanglengte. Een beginnende brand door vliegvuur kan hiermee worden geblust. Probeer niet om het vuur van de “grote” brand hiermee te blussen. Dat gaat zeker niet lukken en u brengt uzelf in gevaar.
o
Standaard maar wel effectief: werkende rookmelders in huis en in de caravan. Een goede brandblusser is ook geen overbodige luxe. Een koolzuurblusser kan de meeste beginnende branden doven, voor een vloeistofbrand kunt u beter een schuimblusser gebruiken. Twijfel? Laat u adviseren door de brandweer.
o
Maak al in de winter een plan: wat als het brandt? Weet u hoe u snel weg kan komen uit natuurgebieden of zelfs uit de woonkern? En is er een alternatief als deze vluchtroute geblokkeerd is? Waar gaat u heen als u moet of wilt evacueren? Wat wilt u dan echt
FIRE WISE TOOLBOX
9
meenemen? Zet dit klaar bij code oranje en rood. Wanneer u moet vluchten, wacht niet tot het laatste moment, maar weet hoe en waar naar toe! o
Maak gebruik van sociale media. Via Whatsapp bereikt u uw buren en andersom. Een Whatsapp-groep aanmaken is zo gebeurd. Spreek daarom met uw buren (en de verenigingen) af hoe u elkaar kan waarschuwen als het nodig is. Ook een “ouderwetse” telefoonboom werkt nog steeds goed!
o
Bent uzelf, is iemand in uw gezin of zijn uw buren minder goed in staat zichzelf in veiligheid te brengen? Maak goede afspraken wie u helpt, of hoe u anderen kan helpen.
o
Gasten en huurders van woningen kennen de lokale situatie niet. Verhuurt u een huis? (de caravans mogen niet verhuurd worden). Leg een exemplaar van de checklist bij het informatiemateriaal.
FIRE WISE TOOLBOX
10
Kleurcodes bron: www.zeelandveilig.nl Code Groen Het is nat in onze natuurgebieden. Als je een ontheffing op het stookverbod hebt, mag je snoeiafval verbranden of een kampvuur maken. Houd daarbij rekening met de voorwaarden die op de ontheffing staan. Code Geel De natuurgebieden zijn vochtig, maar beginnen wat droger te worden. Er geldt geen stookverbod, maar wees wel extra voorzichtig. Als je een ontheffing op het stookverbod hebt, mag je snoeiafval verbranden of een kampvuur maken. Houd daarbij rekening met de voorwaarden die in de ontheffing staan. Code Oranje Het is erg droog in onze natuurgebieden, dus het gevaar dat een natuurbrand ontstaat, is groot. Bovendien kan een dergelijke brand zich nu heel snel uitbreiden. Je mag niet meer stoken, ook al heb je een ontheffing op het stookverbod. In de natuurgebieden mag je geen vuur maken. Vuurkorven, fakkels en vuurwerk zijn niet toegestaan. Roken in het gebied wordt afgeraden. Code Rood Het is extreem droog in onze natuurgebieden, dus het gevaar dat een natuurbrand ontstaat, is zeer groot. Bovendien kan een dergelijke brand zich nu heel snel uitbreiden. Je mag niet meer stoken, ook al heb je een ontheffing op het stookverbod. In de natuurgebieden mag je geen vuur maken. Vuurkorven, fakkels en vuurwerk zijn niet toegestaan. Roken in het gebied wordt afgeraden. Terreineigenaren en hulpdiensten zijn in deze periode extra alert maar vragen ook uw medewerking om natuurbrand te voorkomen en uw ogen open te houden als u van de natuur gaat genieten.
FIRE WISE TOOLBOX
11
Checklist Als het echt brandt! In het natuurgebied: o
Ziet u rookontwikkeling? Bel 112 en breng uzelf in veiligheid (weg van het vuur) en houd daarbij de windrichting en rookontwikkeling nauwlettend in de gaten. Als u vuur ziet en op een heuvel loopt, denk eraan dat vuur zich heuvelopwaarts sneller verspreidt dan heuvelafwaarts.
o
Blijf rustig en denk goed na.
o
Het natuurgebied op de Kop van Schouwen heeft een erg hoog risico op snelle en onvoorspelbare branduitbreiding. Verlaat dit gebied direct zodra u een brand signaleert of hiervoor wordt gewaarschuwd. Een Firewise inrichting zal uw perceel en eigendommen grotendeels beschermen, maar uw persoonlijke veiligheid staat voorop!
o
Probeer een route te volgen die u zo snel mogelijk uit het natuurgebied leidt. Bij acuut gevaar: overweeg om te ‘schuilen’ in ondiep water of op grote lege vlaktes waar geen vegetatie is (zoals bijvoorbeeld stuifzand).
o
Vlucht bij voorkeur dwars op de windrichting (met de wind dus opzij en niet met de wind mee, een brand haalt je snel in).
o
Waarschuw buren en gasten zo snel mogelijk via de voorbereide maatregelen.
o
De brandweer zal de prioriteit leggen op het beschermen van de woonwijk NieuwHaamstede. Het kan dus zijn dat de brandweer het natuurgebied niet in gaat!
o
Ga er van uit dat u op uzelf bent aangewezen!
FIRE WISE TOOLBOX
12
Checklist Als het echt brandt! In de bebouwde kom en in het algemeen: o
Blijf rustig, denk goed na.
o
Geef hulpdiensten de ruimte. Volg aanwijzingen van de brandweer, politie en gemeente onmiddellijk op.
o
Stel uw mobiele telefoon in voor NL-Alert via de instelhulp op www.nl-alert.nl. Actuele informatie over de brand en wat er van u verwacht wordt krijgt u dan direct op uw telefoon.
o
Luister naar Omroep Zeeland voor actuele informatie. Bij een groot incident met direct gevaar zal de omroep als rampenzender fungeren.
o
Probeer het vuurfront niet zelf te blussen.
o
Beginnende brandjes door vliegvuur kunt u wel zelf blussen, mits uw perceel Firewise is ingericht.
o
Blijf uit de rook! Als dit niet mogelijk is, verlaat dan Nieuw-Haamstede. Doe dit bij voorkeur lopend of op de fiets. Hiermee voorkomt u vertraging.
o
Het zweefvliegveld naast het duinpoldergebied zal in de meeste gevallen een goede eerste uitwijkplaats zijn.
FIRE WISE TOOLBOX
13
Veelgestelde Vragen o Een brand in de natuur is toch niet altijd gevaarlijk? Dat klopt, een natuurbrand is niet altijd gevaarlijk. Zolang de brand zich in een gebied bevindt waar het enkel de vegetatie is die in brand staat, zullen de gevolgen zich beperken tot zwartgeblakerd natuurterrein. Echter, in Nederland is bijna altijd sprake van natuur die is vermengd met menselijke activiteiten. Campings, recreatiewoningen, wegen, drinkwatervoorziening, elektriciteitskabels: het grensvlak tussen natuur en mens is altijd dichtbij. Deze zogenaamde“urban-rural interface” is dan ook het belangrijkste criterium dat de hoogte van het risico bepaalt. Uitbreiding van de brand naar dit gebied proberen we dan ook te voorkomen, het liefst met ingrepen vooraf, en niet met een repressieve inzet door de brandweer o Wat is het gevaar in de Duinpolder en Nieuw-Haamstede? De caravans in de Duinpolder staan midden in zeer brandbaar terrein. Bij langdurige droogte kan in de huidige situatie niet worden voorkomen dat de caravans, en iedereen die zich daar bevindt, door de brand wordt getroffen. De inwoners van Nieuw-Haamstede lopen minder risico. Door vliegvuur kunnen wel kleine secundaire branden in de bebouwde kom ontstaan, maar het is onwaarschijnlijk dat een duinbrand zich ongehinderd in de bebouwde kom kan verspreiden. Wel zal er veel hinder zijn van de rook die gepaard gaat met een grote duinbrand. o Wat is er bijzonder aan een duinbrand? Het belangrijkste verschil tussen een ‘gewone’ gebouwbrand en een brand in de duinen is de dynamiek die ermee gepaard gaat. Een brand in de duinen verplaatst zich. Hij wordt veelal door de wind voortgedreven, hoe harder het waait des te sneller zal dit gaan. Bovendien zal een brand zich versnellen als hij een duin op wordt gedreven. Door de soms erg steile duinen op de Kop van Schouwen bestaat zelfs de kans dat een duinbrand zich tegen de windrichting in zal verplaatsen. Dit maakt de verspreiding van een duinbrand erg lastig te voorspellen. Een brand is alleen goed onder controle te krijgen als de brandweer het verloop redelijk kan voorspellen. Omdat de brandweerwagens vaak ver moeten rijden om water te halen moet de brandweer zeker twee uur vooruit denken om niet achter de feiten (of de brand) aan te lopen. o Is een duinbrand gevaarlijker dan een “gewone” natuurbrand? De onvoorspelbaarheid van de verspreiding van de brand maakt het, zelfs voor experts van de brandweer, gevaarlijk om in het gebied te zijn als de brand is uitgebroken. Het is niet denkbeeldig dat iemand in het gebied in enkele minuten kan worden ingesloten door brandende vegetatie. Een duinbrand kan zich gemakkelijk, zeker heuvel-opwaarts, met 10-40km/per uur verplaatsen. Bovendien levert de soms erg dichte rook ademhalingsproblemen op. Bij een natuurbrand ontstaat bovendien vliegvuur, kleine brandende deeltjes die zich met de wind mee verplaatsen en nieuwe brandhaarden kunnen veroorzaken, soms wel honderden meters verderop. In de duinen van de Kop van Schouwen is bovendien sprake van veel en uitgestrekte (zeer) brandbare vegetatie. o Brandt alle vegetatie even hard? Nee, heide, droog gras en duindoorn zijn voorbeelden van erg brandbare vegetatie in een droge en warme periode. Ook de meeste naaldbomen en coniferen zijn dan snel brandbaar. Daarentegen is het meeste loofhout, zoals berken, eiken en beuken ook in droge periodes veel minder makkelijk in brand te krijgen. o Waardoor ontstaat een grote duinbrand? Voor een brand zijn drie factoren noodzakelijk, de zogenaamde branddriehoek: ontsteking (energie), zuurstof en brandstof. Zonder een van deze factoren kan een brand niet ontstaan, of gaat hij uit. Het voorkomen, doven of blussen van een brand berust op dit principe. Water is sterk verkoelend en haalt de energie uit een brand weg waardoor ontsteking van brandstof niet meer mogelijk is. Het afdekken van een natuurbrand met zand “verstikt” de brand waardoor er geen zuurstof meer bij kan. Het weghalen van vegetatie of het vervangen hiervan door minder brandbare soorten reduceert de brandstofcomponent. Een beginnende duinbrand kan dus alleen maar groot worden als alle drie de factoren aanwezig blijven. Het moet dus waaien (aanvoer zuurstof), droog zijn (geen regen en uitgedroogde vegetatie) en de brand moet warm genoeg zijn. Vergelijk het maar met het aansteken van de houtkachel.
FIRE WISE TOOLBOX
14
Waarom kan de brandweer een duinbrand op de Kop van Schouwen moeilijk blussen? Er gaan niet veel wegen het gebied in die voor brandweerauto’s toegankelijk zijn. Bovendien is op sommige plaatsen, en in de Duinpolder juist heel veel, de brandbare vegetatie in zulke grote mate aanwezig dat het voor de brandweer zelfs te gevaarlijk is om tijdens een brand het gebied in te gaan. Een brand kan zich dus snel verspreiden zonder dat de brandweer in staat is om er iets aan te doen. o
o Wat kan ik zelf doen om het risico kleiner te maken? Men kan, ook in tijden van droogte, zelf veel doen om het risico kleiner te maken. Geen open vuur in de natuur, niet roken, geen auto’s in hoog gras parkeren. Oefen samen met huisgenoten of buren wat te doen als er een natuurbrand in de buurt woedt. Is er een vluchtplan gemaakt? Wat als de vluchtroute geblokkeerd is? Kunnen de buren gewaarschuwd worden als het nodig is? Weten de buren ook hoe ze u moeten bereiken in geval van nood? Met de “branddriehoek” in gedachten is preventie goed mogelijk. Haal brandbare vegetatie weg, zeker dicht bij de woning of caravan. Richt de barbecueplaats in op een stenen ondergrond en minstens een meter verwijderd van brandbaar materiaal. Een dak van brandbaar materiaal (riet of bitumen)? Bij een grote brand kan vliegvuur voor problemen zorgen, dus een tuinslang met voldoende lengte is handig, maar zelf in de dichte rook staan blussen houdt men niet lang vol. Informatie en tips kun je vinden op ZeelandVeilig.nl, www.natuurbrandrisico.nl en www.infopuntveiligheid.nl Kijk voor tips, trucs en ervaringsverhalen ook eens op www.firewise.org (Engels).
FIRE WISE TOOLBOX
15
Meer informatie Voor meer informatie over de achtergronden van natuurbranden en Firewise: www.firewise.org www.fireadapted.org www.infopuntveiligheid.nl (dossier natuurbrand/wildfires) De actuele kleurcodes: http://www.zeelandveilig.nl/zeelandveilig/gevaren/natuurbranden www.natuurbrandrisico.nl Algemeen: www.crisis.nl www.nl-alert.nl ( voor het instellen van je mobiele telefoon) www.schouwen-duiveland.nl (gemeente) www.zeeland.nl (provincie) Voor algemene vragen over brandveilig leven:
[email protected]
FIRE WISE TOOLBOX
16
