finenews Gesprekstof van en voor ondernemers met ambitie!

Gesprekstof

van

en

voor

ondernemers

met

ambitie

!

finenews

8

December 2012

2013: een jaar van fundamentele veranderingen … Eind november was het thema van de Business-Angels dag (georganiseerd door BAN Vlaanderen): ‘To finance or not to finance: not a question but the answer’. In de introductie werden de resultaten voorgesteld van een enquête die BAN Vlaanderen afnam bij de ondernemers die bij ons aanklopten voor ‘smart money’. De drie belangrijkste bottlenecks voor deze ondernemers waren het vinden van financiering, van nieuwe klanten en van goede medewerkers. Laten we ons op het eerste punt concentreren, het vinden van adequate financiering, de core business van Finpower. Indien een onderneming zijn ambities wil waarmaken, moet het kapitaal van de onderneming meegroeien. Indien de groei door winstreservering niet volstaat, moet de ondernemer meestal additioneel extern kapitaal aantrekken. We zien niettegenstaande een veelheid van initiatieven dat dit niet eenvoudig blijkt. De beurs is op een ‘all-time low’ (geen beursintroducties), het private equity aanbod wordt beïnvloed door het verlaten van een aantal traditionele spelers (vaak bancair gelinkt) uit de markt … en ook bij BAN-Vlaanderen zien we dat 2012 niet hetzelfde hoog niveau zal halen qua transacties (aantallen en kapitalen) als de voorgaande zeer succesvolle jaren. Aan het andere uiteinde van het spectrum ligt de klassieke bankfinanciering. Gezien ik naast mijn activiteiten voor Finpower ook zelf actief ben als ondernemer (distributiebedrijf van ‘automotive necessities’ in de Benelux) en ook af en toe optreed als adviseur in de bankwereld, meen ik een aantal zaken in perspectief te kunnen plaatsen. Indien we allemaal als belastingbetaler willen dat we niet moeten opdraaien voor de problemen uit de banksector, is er geen andere keuze dan voor meer kapitaal te gaan (o.a. Basel III) en voor een lager risicoprofiel. Dat we dus allemaal (ondernemers en Finpower) geconfronteerd worden met moeilijker wordende bankonderhandelingen, lijkt me een logische consequentie en dus geen puur subjectief gegeven. Er zal meer eigen inbreng moeten zijn en er zullen meer garanties moeten gegeven worden, en dit zowel voor investeringen als voor overnames (zie ook het artikel van mijn collega Paul in deze Finenews). Daarnaast leidt de nieuwe bancaire regelgeving (niet alleen in België, maar ook internationaal) tot een duidelijke beperking qua lange termijnkredieten, zeker voor KMO’s. In die context hoop ik dan ook dat de Vlaamse regering die zich samen met de banken (onder impuls van sectorvereniging Febelfin) geëngageerd heeft tot het verstrekken van 1 mia additionele lange termijnkredieten aan KMO’s, de aankondiging zal omzetten in realiteit. Last but not least, een aparte alinea voor een zo mogelijk nog gevoeliger onderwerp: de marges op kredieten. Het kan niet anders dan dat die zullen stijgen. Hier wil ik refereren naar een uitspraak van collega-bestuurder van BAN Vlaanderen, tevens referentie voor Corporate Finance in de Belgische academische wereld: “Geld moet goedkoop zijn, maar als er risico aan vast hangt kan het niet zeer goedkoop zijn. Dat is elementaire financiële logica, dus de tijden (2003-2007) van te lage marges zullen niet terugkomen.” In dat kader wil ik Koen bedanken voor het organiseren van de lunch met Finpower-klanten om over alternatieve financiering te brainstormen (zie ook artikel over Edison). Wij geloven dat de tussenvorm tussen klassieke bankfinanciering en kapitaalsuitbreiding veel sterker moet ontwikkeld worden in België. Ik ben overtuigd dat achtergestelde leningen (meestal van succesvolle collega-ondernemers) een belangrijke hefboom kunnen zijn in het vinden van een nieuw ‘financieel evenwicht’. Dat betekent ook dat de prijs van dit soort financiering op het juiste niveau zal moeten komen (interestvoeten van 8 à 12% lijken ons realistisch), zodat er voldoende aanbod aan middelen gecreëerd wordt (van collega-ondernemers, niet van de banken). Laat me tot slot refereren naar de definitie die Paul D’Hoore geeft van een ondernemer: “Een ondernemer is iemand die van probleem naar probleem loopt zonder zijn enthousiasme te verliezen.” Mag ik u toewensen dat niettegenstaande mogelijke tegenvallers in 2013, u uw enthousiasme niet zal verliezen en dat wij u volgend jaar verder mogen helpen bij het oplossen van een deel van de problemen die op uw pad zullen komen te liggen. Het Finpower-team wenst u en uw gezin een vreugdevol 2013.

Langestraat 223 - 2240 Zandhoven Tel. 03 337 45 71 - Fax. 03 337 46 61 www.finpower.be

www.fbd.be - 12-2337

Guido Verswijvel CEO Finpower

André Celis werd opgericht als bouwmaterialenhandel en is uitgegroeid tot een toonaangevende KMO met een geconsolideerde omzet van 115 miljoen euro en een personeelsbestand van 230 werknemers. Naast de verkoop van bouwmaterialen heeft André Celis nog andere meer gespecialiseerde activiteiten zoals de verkoop van natuursteen, recyclage van bedrijfsafval en tankstations onder de naam ‘ASoil’. Tot slot participeert André Celis in ‘Carimat Matériaux’, een bouwmaterialenhandel in Wauthier-Braine.

André Celis Een sterke groei, ondersteund door Finpower Met het oog op een verdere groei besliste François Celis in 2006 te investeren in de aankoop van een sorteerlijn voor verpakkingsafval. Er werd geopteerd voor een state-ofthe-art sorteerlijn van de machinebouwer Busschers met geavanceerde fractioneer- en sorteertechnieken en een extra grote capaciteit. Het spreekt voor zich dat de aankoop van een dergelijke sorteerlijn een aanzienlijke investering met zich meebrengt. Een weloverwogen financieel risico dat van A tot Z begeleid werd door Finpower. Dankzij het goed onderbouwde investeringsdossier en businessplan van Finpower werd de investering vrij snel goedgekeurd door de banken en kon André Celis bovendien aanspraak maken op een mooie subsidie. Midden 2008 werd de bouw van de sorteerhal en sorteerlijn aangevat, een half jaar later kon de productie van start gaan. 2009 was een moeilijk jaar voor de recyclage-unit. Tijdens de opstartfase werd André Celis geconfronteerd met de crisis (minder aanvoer) en tevens met een aantal kinderziektes. Tijdens deze wat moeizame opstartperiode was een maandelijkse follow-up van de belangrijkste kerncijfers primordiaal om bij te sturen en te werken naar een break even point. Deze kritische kijk op de werking van de business units wordt ook vandaag nog steeds maandelijks begeleid door Finpower. Naast de gebruikelijke boekhoudkundige cijfers worden tal van andere belangrijke sleutelelementen opgelijst zoals het aantal gewerkte dagen, het winterverlet, de tonnages, de productiviteit alsook de variabele en vaste kosten. Maandelijks worden deze cijfers geëvalueerd samen met de business unit verantwoordelijke. Op die manier kan men in geval van problemen snel bijsturen. Bovendien is de recyclagemarkt een zeer volatiele markt, mede door de regelmatig veranderende wetgeving. Dit maakt dat men zeer kort op de bal moet spelen, snel moet ageren en oplossingen moet uitwerken. In 2010 - 2011 kon de recyclageafdeling van André Celis mooie resultaten voorleggen, mede een verdienste van Nick Celis, zoon van François Celis, de derde generatie in het familiebedrijf. Nick nam in september 2009 de leiding van de business unit op zich en maakte van André Celis Recycling een florerend bedrijf.

André Celis: succesvolle speler op diverse markten

Snelle heropstart en schadeloosstelling na bedrijfsbrand In 2011 sloeg het noodlot toe en brak er brand uit in de sorteerhal waarbij zowel de sorteerhal als de installatie zware schade opliep. François Celis: “Op zo’n moment sta je letterlijk met de handen in de haren en heb je nood aan mensen die ervaring hebben in deze materie en je kunnen begeleiden. We hebben toen 100% kunnen rekenen op een sterk team van externe adviseurs waaronder Finpower, Trex, ons boekhoudkantoor Alaerts, onze verzekeringsadviseur Schrevens en het expertisebureau Architeam.” Cynthia Verswijvel, financieel adviseur van Finpower: “Gezien we reeds in het bezit waren van een gedetailleerde historiek van de omzetcijfers, variabele kosten, vaste kosten, en andere key elements, konden we vrij snel een goed onderbouwd dossier voor het exploitatieverlies uitwerken. Trex, het expertisebureau van André Celis, kon hiermee aan de slag om alvast de nodige voorschotten te

s

www.andrecelis.be

François Celis, Nick Celis en Cynthia Verswijvel

onderhandelen bij KBC Verzekeringen. Dankzij deze vlotte afhandeling ging er geen kostbare tijd verloren en kon men snel beginnen met de wederopbouw van de sorteerhal en sorteerlijn.” Nick Celis: “De tussenkomst van Finpower en andere externe adviseurs heeft geleid tot een snelle en billijke vergoeding van de geleden schade. Een hoofdstuk dat we kunnen afsluiten zodat we ons weer op de toekomst kunnen richten. Er zitten namelijk een aantal nieuwe projecten in de pijplijn, zoals het vervoer van bedrijfsafval over het kanaal Leuven – Dijle en een nieuw expansieplan. Er is dus nog heel wat werk aan de winkel!” Voor meer info: Contacteer Cynthia Verswijvel-Cornelissen, managing partner Finpower Advies & Begeleiding, op tel. 03 651 44 88 of [email protected].

Financieel advies dat verschil maakt De toegevoegde waarde van een samenwerking met Finpower situeert zich volgens Nick Celis op verschillende niveaus. “De financiële follow-up van elke business unit maakt het ons mogelijk sneller groei, dalingen en tendensen te detecteren en zo accuraat te reageren op veranderingen. Het draagt tevens bij tot een sterker engagement van de verschillende business unit verantwoordelijken. Daarnaast speelt Finpower een belangrijke rol bij het creëren van groei. Het opstellen van

een businessplan en investeringsdossier, het bemiddelen bij financiële instellingen, … zijn typische voorbeelden waar we vaststellen dat het advies van Finpower het verschil kan maken. Ook in crisissituaties fungeert Finpower als een financieel raadgever die er samen met de beleidsverantwoordelijken voor zorgt dat de onderneming zo snel mogelijk weer op de rails staat. Samengevat kunnen we stellen dat Finpower de rol heeft van een externe CFO, een partner waarop je kan bouwen.“

De Finpower lunch van 11 december, niet alleen een schitterende culinaire voorbereiding op de eindejaarsfeesten, maar in de eerste plaats een aangename en boeiende ontmoeting tussen ondernemers. Gastspreker was Bert Creemers, één van de drie managing partners van Edison Energy. Vanuit de toelichting van de financieringstructuur achter zijn bedrijf werd vooral een boeiende discussie geopend naar (small) crowd funding of het aantrekken van financiering via meerdere private investeerders.

Edison Energy De Finpower lunch, een unieke ontmoetingsplaats voor ondernemers Edison Energy is een jonge speler in de groene-energiesector en is gespecialiseerd in projectbeheer van zonnepaneelinstallaties. Opgestart in 2010 beschikt Edison intussen over een 7-tal projectvennootschappen met in elke vennootschap een aantal installaties verdeeld over de daken van diverse industriële sites. In totaal wordt zo een park van 13 Megawattpiek aan productiecapaciteit opgebouwd om elektriciteit op te wekken. Deze wordt ofwel opgenomen door de eigenaar van het onderliggende pand ofwel verkocht aan het distributienetwerk. Naast deze inkomsten, is het businessmodel van Edison Energy voor een groot deel gebaseerd op de vergoedingen van groene stroomcertificaten. De dalende inkomsten uit groene stroomcertificaten heeft ervoor gezorgd dat er momenteel geen nieuwe projecten meer worden opgestart. In plaats daarvan wordt de haalbaarheid van alternatieve groeneenergieprojecten geëvalueerd, waaronder windenergie.

De rol van Finpower Bert Creemers, managing partner van Edison Energy, gaf ons een kijk achter de financiële structuur van zijn bedrijf en meer bepaald het financieringsluik. Typisch voor Edison is immers de sterke kapitaalsbehoefte bij opstart met een terugverdieneffect op lange termijn. Het aantrekken van kapitaal was met andere woorden de sleutel tot verdere groei. Omdat in onderhandelingen met financiële partners de eerste indruk cruciaal is, groeide binnen Edison het besef dat men zich hierbij best liet begeleiden door een professionele partij. De aanpak en het financieel voorstel van een groot auditkantoor bleek niet pragmatisch genoeg en zo kwam men bij Finpower terecht. Hier vond Edison wél de juiste match omdat hier professionalisme werd gecombineerd met een aanpak op maat van een KMO. Na de opstart van de eerste vennootschap bleek dat verdere groei via bankfinanciering onmogelijk was zonder extra vers kapitaal van privépartijen. Alvorens een investeringsdossier op te maken, werd samen met Finpower de structuur van de toekomstige groei uitgetekend. Deze bestond uit verschillende projectvennootschappen waarin de moederholding een meerderheidsparticipatie hield naast verschillende privépartijen die moesten aangetrokken worden per vennootschap. In totaal, over de verschillende projectvennootschappen, werd zo 30 mio euro opgehaald waarvan 20% via kapitaalinbreng via Edison of privépartners en de overige 80% via bankfinanciering. Bijkomend voordeel van de projectvennootschap is dat men per vennootschap een keuze kon maken qua financiële instelling/financier. De kapitaalsinbreng is

Na de eerste contacten met Finpower medio 2010 zijn 2 jaar later 7 projectvennootschappen volledig operationeel.

s De

Finpower lunch, een ontmoetingsplaats voor ondernemers.

voor 60% in handen van de moederholding Edison en voor het overige verdeeld onder verschillende privépartijen. In de praktijk ongeveer een drietal per vennootschap. Bert Creemers bevestigt dat Finpower een cruciale rol speelde in de opzet van dit project. Na het uittekenen van de financiële en juridische structuur startte Wim Wynants van Finpower met de voorbereiding van het financiële dossier dat zowel banken als privépartijen diende te overtuigen. En niet alleen de kwaliteit stemt tot tevredenheid. De snelheid die gehaald werd tijdens dit traject is zonder twijfel dé bijkomende succesfactor geweest, rekening houdend met de dalende vergoeding vanuit de groene-stroomcertificaten. Na de eerste contacten met Finpower medio 2010 zijn 2 jaar later 7 projectvennootschappen volledig operationeel.

Vertrouwen tussen ondernemers Bij het aantrekken van externe financiers werd vooral naar collega-ondernemers gekeken. Het vrijwel risicoloos profiel van deze vennootschap gecombineerd met het voordeel van de DBI-regeling bij een minimale deelname van 10% in het kapitaal maakte dit een aantrekkelijk investeringsproject voor veel ondernemers. Maar naast dit financiële aspect is ook het vertrouwen van cruciaal belang wanneer een collega-ondernemer een minderheidsdeelname aangaat. Deze vorm van financiering is dan ook een mooi bewijs dat in de huidige economische situatie het vertrouwen en geloof in elkaar als ondernemer de hefboom kan zijn voor verdere groei.

Finpower Merger & Acquisitions

M&A markt Gisteren en vandaag Peilingen uitgevoerd in 2011 bij ondernemers, financiers en overnameadviseurs, voorspelden een moeilijke markt voor 2012. Ook over de prijsverwachtingen was men eind 2011 niet hoopvol. Inmiddels schrijven we 2013 en kunnen we met zekerheid stellen dat de statistieken over 2012 niemand omver zullen blazen. Het gebrek aan vertrouwen heeft vandaag nog steeds de overhand, dit zowel bij de consument, bedrijfsleiders als bij kandidaat-overnemers, niettegenstaande de historisch lage rentevoeten. De overnamemarkt blijft vandaag bijzonder ambigue: • Enerzijds kijken veel bedrijfsleiders naar het historische parcours dat ze gelopen hebben en poneren ze een prijsverwachting in functie van dat verleden. • Anderzijds blikken de potentiële kopers wantrouwend vooruit, per definitie sceptisch t.o.v. de voorgestelde toekomstige evolutie van het over te nemen bedrijf en opgejaagd door allerlei onheilstijdingen, zowel op nationaal (sluiting Ford Genk, nieuwe fiscale maatregelen, …) als op Europees vlak (eurocrisis). • De voorzichtigheid van overnemers wordt daarenboven nog extra geaccentueerd door de veel hogere risico-aversie van de banken, dit als reactie op de kredietcrisis en de Basel III doelstelling. • Proportioneel wordt nu bij een transactiefinanciering meer eigen inspanning van de overnemers gevraagd, terwijl de zekerheden zoveel rigider en hoger dienen te zijn - in de praktijk veelal een combinatie van beide.

Het resultaat van dit alles is een moeizamere transactieafwikkeling dan voorheen. Om het in voetbaltermen te zeggen: de verschillende actoren spelen iets te ver van elkaar om vlot combinatievoetbal te kunnen etaleren.

Verwachting Desalniettemin kijken wij bij Finpower M & A heel verwachtingsvol naar 2013 en dit zowel voor onze eigen deal-flow als voor de bredere M & A markt. Hiervoor baseren we ons op ondermeer volgende punten: • We verwachten niet dat de lage rente spectaculair zal omslaan binnen afzienbare tijd. • Gezonde, goed geleide en financieel sterke bedrijven presteren tot op vandaag nog steeds goed (shake out kan zelfs voor versterking zorgen op termijn) en blijven dus een attractieve prooi. • Nog steeds zijn heel wat sterk liquide partijen in de markt op zoek naar geschikte opportuniteiten om de beschikbare middelen te rentabiliseren. • De transactie pipeline is zeer goed gevuld. • De portefeuille is beter gestoffeerd dan ooit tevoren. • Demografische en andere factoren zorgen er voor dat de aanbodzijde niet zal opdrogen.

Blind vertrouwen? Ons voorzichtig optimisme zal niet vanzelf bewaarheid worden. Integendeel, meer dan ooit dienen bepaalde kandidaat-kopers “gefaciliteerd” te worden door de verkoper wil men tot een effectieve closing komen. Het faciliteren kan velerlei gedaanten aannemen: • Het verschil in verwachtingswaarde tussen koper en verkoper kan partieel overbrugd worden door conditionele meeropbrengsten (earn outs en andere regelingen). Het is evident dat dergelijke afspraken niet alleen goed gedefinieerd dienen

Finpower News

Daarnaast zijn er nog tal van externe middelen die kunnen benut worden om een deal rond te krijgen. In eerste instantie denken we ondermeer aan: • tussenkomst van het Waarborgfonds (Vlaanderen) of van het Participatiefonds (federaal); • Business Angels of private equity funding; • mezzanineconstructies allerhande of achtergestelde lening van collega-ondernemers. De lijst met mogelijke aanbieders voor sommige van de hierboven genoemde financieringsbronnen is lang en een geduldige aanpak is noodzakelijk om echt succes te boeken. Het credo van Finpower M & A indachtig - wij willen enkel meewerken aan transacties die ook achteraf met grote waarschijnlijkheid succesvol kunnen zijn -, zullen wij onze klanten in zowel aankoopmandaten als bij verkoopmandaten in 2013 geduldig bijstaan om het uiteindelijke doel te bereiken. Paul Bertels

Bezoek onze website U vindt er uitgebreide informatie over onze diensten, de portefeuille met bedrijven te koop en een toelichting over onze laatste referenties. Neem een kijkje op www.finpower.be

Speakerscorner: Na 2011 en 2012, werden de partners van Finpower A & B samen met de CEO in 2013 opnieuw gevraagd om les te geven aan de Universiteit Gent in het kader van het vak ‘Financial Planning’ voor studenten Master Handelsingenieur. Er worden 5 sessies gegeven waarbij de partners hun praktijkervaring met de studenten delen.

finenews

te zijn, een adequate juridische vertaling van deze afspraken is een voorwaarde om toekomstige problemen te vermijden. • Om het bancaire deficit bij de financiering te overbruggen, kan bij de verkoper worden aangeklopt voor support in de vorm van uitstel van betaling of vendor loan. Ook hier werpen tegenstrijdige belangen hun schaduw vooruit; terugbetalingstermijnen en zekerheden (of het gebrek eraan) kunnen de would-be transactiegenoten scherp verdelen. • Het aftasten van de mogelijkheden van het in 2009 gewijzigde Artikel 629 uit het Wetboek van Vennootschappen biedt een mogelijke escape uit de voorheen zo rigide regeling van aanwending van middelen van de target bij de overname van haar aandelen. Bij deze piste loert niet alleen een moeilijke procedure om de hoek, ze impliceert tevens de toekomstige verantwoordelijkheid van verkoper bij de financiering.

Guido en Cynthia Verswijvel werden gevraagd om een volledige dag les te geven aan de Vlerick Business School voor de studenten Master in Financial Management (MFM). In de cursus Advanced Corporate Finance deelden ze hun ervaringen met de studenten over het thema ‘Bank Financing and Financing Growth’ bij middelgrote familiale ondernemingen.

Opdrachten / referenties:

Finpower Advies en Begeleiding

Voor meer info over volgende items, contacteer Koen Batsleer op 011 87 08 54 of via kbats@finpower of Cynthia Verswijvel op 03 651 44 88 of via [email protected].

n Edison Energy Met de ondersteuning van Finpower heeft Edison Energy in 2012 succesvol de herfinancering van een aantal SPV-vennootschappen gerealiseerd dankzij de steun van een beperkt aantal ondernemers.

n Officenter In samenwerknig met Finpower heeft Officenter in 2012 succesvol de aankoop en financiering van Officenter A12 (Aartselaar) en Officenter Maastricht kunnen realiseren.

n Offimac Finpower heeft Offimac in 2012 ondersteund bij het uitkopen van een minderheidsaandeelhouder en het verwerven van hun onroerend goed.

n Penxten Transport Solutions De groep PENXTEN TRANSPORT SOLUTIONS heeft in 2012 een gedeelte van het wagenpark van Transport De Dijcker overgenomen, en daardoor haar positie op de markt van kipwagenvervoer verder verstevigd. Finpower heeft de bankfinanciering van deze transactie begeleid.