FINANCIEEL VERSLAG OVER 2015 HOF HOORNEMAN INVESTMENT FUNDS NV
Hof Hoorneman Investment Funds NV 2015
[1]
INHOUDSOPGAVE PROFIELSCHETS HOF HOORNEMAN INVESTMENT FUNDS NV ..................3 VERKLARING VAN DE BEWAARDER BANK OF NEW YORK MELLON ..........6 DIRECTIEVERSLAG ...................................................................................................................... 8 HOF HOORNEMAN VALUE FUND ....................................................................................... 11 HOF HOORNEMAN INCOME FUND ................................................................................... 21 HOF HOORNEMAN EUROPEAN VALUE FUND ............................................................... 30 HOF HOORNEMAN OBLIGATIE FONDS ........................................................................... 39 HOF HOORNEMAN PHOENIX FUND.................................................................................. 47 HOF HOORNEMAN EMERGING MARKETS FUND ......................................................... 57 HOF HOORNEMAN REAL ESTATE VALUE FUND .......................................................... 66 HOF HOORNEMAN CHINA VALUE FUND ........................................................................ 74 CORPORATE GOVERNANCE HOF HOORNEMAN INVESTMENT FUNDS NV ............ 82 VERKLARING DIRECTIE ........................................................................................................... 83 JAARREKENING HOF HOORNEMAN INVESTMENT FUNDS NV ................ 84 JAARREKENING ........................................................................................................................... 96 HOF HOORNEMAN VALUE FUND ....................................................................................... 96 HOF HOORNEMAN INCOME FUND ................................................................................. 107 HOF HOORNEMAN EUROPEAN VALUE FUND ............................................................. 118 HOF HOORNEMAN OBLIGATIE FONDS ......................................................................... 129 HOF HOORNEMAN PHOENIX FUND................................................................................ 140 HOF HOORNEMAN EMERGING MARKETS FUND ....................................................... 151 HOF HOORNEMAN REAL ESTATE VALUE FUND ........................................................ 162 HOF HOORNEMAN CHINA VALUE FUND ...................................................................... 173 OVERIGE GEGEVENS............................................................................ 184 BELANGEN DIRECTIE .............................................................................................................. 184 RESULTAATBESTEMMING...................................................................................................... 184 CONTROLEVERKLARING VAN DE ONAFHANKELIJKE ACCOUNTANT..................... 186 ADRESGEGEVENS ................................................................................ 191
Hof Hoorneman Investment Funds NV 2015
[2]
PROFIELSCHETS HOF HOORNEMAN INVESTMENT FUNDS NV Structuur Hof Hoorneman Fund Management NV (hierna ook: Fund Management) beheert de beleggingsinstelling Hof Hoorneman Investment Funds NV (hierna ook: het Paraplufonds of Investment Funds), een beleggingsmaatschappij met veranderlijk kapitaal en statutair gevestigd te Gouda. Het Paraplufonds geeft verschillende series aandelen uit. Iedere serie wordt aangeduid als een subfonds. In het Paraplufonds zijn per 31 december 2015 de volgende subfondsen opgenomen: Hof Hoorneman Value Fund (aandelenserie 1) Hof Hoorneman Income Fund (aandelenserie 2) Hof Hoorneman European Value Fund (aandelenserie 3) Hof Hoorneman Obligatie Fonds (aandelenserie 4) Hof Hoorneman Phoenix Fund (aandelenserie 5) Hof Hoorneman Emerging Markets Fund (aandelenserie 6) Hof Hoorneman Real Estate Value Fund (aandelenserie 7) Hof Hoorneman China Value Fund (aandelenserie 8). Per subfonds wordt een aparte administratie gevoerd. De houders van aandelen van het desbetreffende subfonds zijn economisch gerechtigd tot het vermogen van dat subfonds, zoals dat uit de administratie blijkt. Elk subfonds heeft een eigen beleggingsbeleid, risicoprofiel, kostenstructuur en intrinsieke waarde. Alle aan een subfonds toe te rekenen opbrengsten en kosten worden in de voor het subfonds gevoerde administratie separaat verantwoord. Zowel de positieve als de negatieve waardeveranderingen in de beleggingsportefeuille van een subfonds komen ten gunste respectievelijk ten laste van de aandeelhouders in het desbetreffende subfonds. Dit komt tot uitdrukking in de intrinsieke waarde van een aandeel van het desbetreffende subfonds. Voor een nadere toelichting op de paraplustructuur en de hieraan verbonden risico’s wordt verwezen naar het meest recente basisprospectus en aanvullend prospectus per subfonds. Beheerder De beheerder van het Paraplufonds is Fund Management. Zij houdt een vergunning als bedoeld in artikel 2:65 onder a Wft. De beheerder is tevens enig directeur van het Paraplufonds en vormt derhalve tevens de directie. De vergunning ligt ter inzage ten kantore van Fund Management. De beheerder is primair verantwoordelijk voor het beleggingsbeleid, het portefeuillebeheer en het risicobeheer, alsmede voor de overige bij wet aan een beheerder opgedragen taken. Directie Fund Management is een 100% dochtermaatschappij van Hof Hoorneman Bankiers NV (hierna ook Hof Hoorneman). Fund Management en Hof Hoorneman vallen onder de Hof Hoorneman Groep. De directie van Fund Management wordt gevoerd door de heren Drs. G.J.J. van ’t Hof, P.M.J. Hoorneman en Drs. J.P. Aardoom RBA. Het toezicht op de Hof Hoorneman Groep, en dus ook op Fund Management, wordt gehouden door de raad van commissarissen van Hof Hoorneman, zulks op basis van interne reglementen. De raad van commissarissen van Hof Hoorneman bestaat uit de heren Ir. W.P.M. van der Schoot (voorzitter), Mr. B.F.M. Knüppe en Prof. Dr. S.J.G. van Wijnbergen.
Hof Hoorneman Investment Funds NV 2015
[3]
Fund Management heeft aan Hof Hoorneman enkele taken uitbesteed. Dit zijn het portefeuillebeheer, operationele en administratieve activiteiten. Het risicobeheer wordt volledig door de beheerder uitgevoerd. Bewaarder De beheerder heeft The Bank of New York Mellon SA/NV, handelend vanuit Amsterdam Branch, aangesteld als bewaarder van Hof Hoorneman Investment Funds. De bewaarder is belast met de bewaarneming van financiële instrumenten, de eigendomsverificatie en administratie van overige activa, alsmede het verrichten van een aantal monitorings- en toezichtstaken op de werkzaamheden van de beheerder (waaronder de monitoring van de kasstromen en het zorgdragen dat de waardering van aandelen van het fonds in overeenstemming is met de fondsvoorwaarden). Fiscale status Het Paraplufonds heeft geopteerd voor de status van fiscale beleggingsinstelling. Een van de voorwaarden hiervan is dat binnen acht maanden na afloop van het boekjaar het Paraplufonds ten minste alle voor uitdeling beschikbare fiscale winst aan zijn aandeelhouders uitkeert. De dividenduitkeringen kunnen per subfonds verschillen. Maatschappelijk verantwoord beleggen Fund Management onderschrijft de OESO aanbevelingen en de 10 principes van de UN Global Compact. De beheerder werkt niet mee aan beleggingstransacties die op grond van het internationale recht verboden zijn. Ook onthoudt de beheerder zich van een belegging als daardoor strafbare of moreel verwerpelijke gedragingen worden bevorderd, of als de belegging – zo zij zou worden verricht – in onmiddellijk verband staat met een schending van mensenrechten of fundamentele vrijheden. Het beleid en de beleggingen van de beleggingsfondsen waarover Fund Management het beheer voert, worden periodiek getoetst door Sustainalytics. Dit is een internationaal opererend onderzoeksen adviesbureau op het gebied van duurzaam beleggen. Informatie Voor de subfondsen is een EBI (Essentiële Beleggersinformatie) opgesteld met informatie over de subfondsen, de kosten en de risico’s. Dit financieel verslag, het basisprospectus, het aanvullend prospectus en de EBI per subfonds zijn kosteloos verkrijgbaar bij Fund Management en kunnen ook worden geraadpleegd op en gedownload via de website van de beheerder, www.hofhoorneman.nl/hofhoornemanfundmanagement. Op deze website staat ook actuele informatie over de koers van de aandelen en de laatst berekende intrinsieke waarde van de subfondsen. Ontwikkelingen in het rapportagejaar Jaarlijkse evaluatie vaste op- en afslag In mei 2015 is de vaste op- en afslag bij plaatsing en inkoop van aandelen geëvalueerd. Besloten is deze vaste op- en afslagen niet te wijzigen. De vaste op- en afslagen worden jaarlijks geëvalueerd.
Hof Hoorneman Investment Funds NV 2015
[4]
Jaarlijkse evaluatie vereisten subfondsen De beleggingsfondsen die worden aangeboden door Fund Management moeten voldoen aan de volgende kenmerken en vereisten: nuttig, kostenefficiënt, veilig en begrijpelijk. Jaarlijks wordt geëvalueerd of de beleggingsfondsen hieraan nog voldoen. In 2015 heeft deze evaluatie in november plaatsgevonden. Naar het oordeel van de beheerder voldoen de subfondsen aan de genoemde kenmerken en vereisten. Fund governance code De bepalingen voor integere bedrijfsvoering schrijven voor dat een fondsbeheerder, de (zelfstandige) beleggingsinstelling of de bewaarders daarvan moeten zorgdragen voor onafhankelijk toezicht op de uitvoering van het beleid en de procedures en maatregelen van de organisatie van de fondsbeheerder. DUFAS heeft in 2008 bij wege van zelfregulering ‘Principles of Fund Governance’ gepubliceerd. Hof Hoorneman Fund Management wenst deze principes na te leven en heeft daartoe een ‘Fund Governance Code’ opgesteld. Deze code is van toepassing op de door Fund Management beheerde beleggingsinstellingen, die onder de vergunning van Fund Management zijn of worden aangeboden. De compliance officer ziet toe op een correcte naleving van de code en doet daartoe minimaal een keer per jaar een onderzoek. Dit onderzoek is in 2015 in augustus verricht. Op grond van de rapportage van de compliance officer is geconstateerd dat Fund Management de in de Code opgenomen principes naleeft. Disclaimer De waarde van uw beleggingen kan fluctueren. In het verleden behaalde rendementen bieden geen garantie voor de toekomst.
Hof Hoorneman Investment Funds NV 2015
[5]
VERKLARING VAN DE BEWAARDER BANK OF NEW YORK MELLON Overwegende: The Bank of New York Mellon SA/NV Amsterdam Branch (“de bewaarder”) is aangesteld om op te treden als bewaarder van Hof Hoorneman Investment Funds en de daaronder vallende subfondsen (“het fonds”) uit hoofde van artikel 21(1) van de Richtlijn inzake beheerders van alternatieve beleggingsinstellingen (2011/61/EU) (“AIFM Richtlijn”); De aanstelling van de bewaarder en de gemeenschappelijke rechten en plichten van de beheerder en de bewaarder zijn overeengekomen in de bewaarovereenkomst d.d. 22 juli 2014 die tussen deze partijen is gesloten, en de daarbij behorende bijlagen (de “bewaarovereenkomst”); De bewaarder verstrekt deze verklaring uitsluitend aan de beheerder in het kader van de door de beheerder uitgevoerde activiteiten en heeft betrekking op de periode van 1 januari 2015 tot en met 31 december 2015. Verantwoordelijkheden van de bewaarder De bewaarder treedt op als bewaarder zoals gedefinieerd in de AIFM Richtlijn en voert haar taken uit in overeenstemming met de AIFM Richtlijn, de gedelegeerde verordening, relevante Nederlandse wet- en regelgeving en richtlijnen die uitgevaardigd zijn door de European Securities and Markets Authority (ESMA) en de Autoriteit Financiële Markten (de “regelgeving”). De verantwoordelijkheden van de bewaarder zijn beschreven in de bewaarovereenkomst en omvatten, naast het in bewaarneming nemen van financiële instrumenten en de bewaarnemingstaken in verband met eigendomsverificatie en het bijhouden van een register van overige activa (zoals gedefinieerd in artikel 21(8) AIFM Richtlijn, ook een aantal monitorings- en toezichtstaken (zoals gedefinieerd in artikel 21(7) en 21(9) AIFM Richtlijn), te weten: Monitoring van de kasstromen, waaronder het identificeren van significante en inconsistente kasstromen en het reconciliëren van de kasstromen met de administratie van het fonds; Het zorgdragen dat de uitvoering van uitgifte, inkoop, intrekking en waardering van participaties van het fonds in overeenstemming is met de fondsvoorwaarden en de toepasselijke wet- en regelgeving; Het zorgdragen dat de tegenwaarde van transacties die betrekking hebben op de activa van het fonds tijdig aan het fonds wordt overgemaakt; Het controleren dat de opbrengsten van het fonds de bestemming krijgen die in overeenstemming is met de fondsvoorwaarden en de toepasselijke wet- en regelgeving; Het controleren of de beheerder zich houdt aan de in de fondsdocumentatie vastgestelde beleggingsbeperkingen en hefboomfinancieringslimieten. Verklaring van de bewaarder De bewaarder heeft van 1 januari tot en met 31 december 2015 die activiteiten uitgevoerd die nodig zijn geacht om aan zijn verantwoordelijkheden te voldoen als bewaarder van het fonds. Geconstateerde afwijkingen zijn besproken met de beheerder en verklaard. De bewaarder is van mening dat, op basis van de aan hem beschikbare informatie en de door de beheerder verstrekte verklaringen, in alle materiële aspecten, de beheerder zijn taken die onderworpen zijn aan de monitorings- en toezichtstaken van de bewaarder, heeft uitgevoerd in lijn met regelgeving en fondsdocumentatie.
Hof Hoorneman Investment Funds NV 2015
[6]
Overig Aan deze verklaring kunnen geen rechten worden ontleend. Deze verklaring is niet bedoeld om enige rechten te creëren, voor individuen of entiteiten die geen partij zijn bij de bewaarovereenkomst. Amsterdam, 10 maart 2016 The Bank of New York Mellon SA/NV
Hof Hoorneman Investment Funds NV 2015
[7]
DIRECTIEVERSLAG MACRO-ECONOMISCHE ONTWIKKELINGEN In het jaar 2015 hebben verschillende factoren de beurskoersen - en hiermee de resultaten van Hof Hoorneman Investment Funds - significant beïnvloed. Amerikaanse rente werd aan het eind van het jaar verhoogd Het gehele jaar werd er uitgekeken naar het moment waarop de Centrale Bank van de Verenigde Staten (de Fed) de rente zou verhogen. Hoewel velen hadden verwacht dat dit eerder zou gebeuren, wachtte Fed-voorzitter Janet Yellen tot december voordat de rente eindelijk werd verhoogd. Niet veel, slechts 0,25%. Maar dit betekent wel het einde van acht jaar dalende Amerikaanse rente. Ook volgende renteverhogingen zullen waarschijnlijk in een traag tempo worden doorgevoerd. Dit lijken ons onvermijdelijke stappen, het gaat namelijk steeds beter in de Verenigde Staten. De economische groei komt net als vorig jaar uit rond de 2,5%. Ook de werkloosheid daalt: nieuwe uitkeringsaanvragen bereikten dit jaar een laagterecord. Het vierweeksgemiddelde van deze aanvragen zit nu op het niveau van voor de crisis van 2008. Een teken dat de arbeidsmarkt in de Verenigde Staten echt verbetert. Hiernaast zien wij ook steeds meer loonstijgingen. Dit is essentieel: wanneer meer mensen werk hebben, kunnen en zullen ze meer geld uitgeven en stijgt het consumentenvertrouwen. Dit is bevorderlijk voor de economische groei en voor inflatie en geeft aanleiding om de rente geleidelijk te verhogen. Wanneer de rente te lang laag blijft, kunnen namelijk misallocaties van kapitaal plaatsvinden. Er komt steeds meer geld beschikbaar dat belegd moet worden. Zo kunnen bubbels ontstaan. Hoe langer de Fed wacht, hoe langer deze bubbels kunnen gedijen en des te groter zijn de gevolgen als ze worden doorgeprikt. Een tweede argument om de rente te verhogen is het voorkomen van toekomstige economische schokken. Als de rente bij een volgende macro-economische schok - denk bijvoorbeeld aan een crisis in opkomende markten of een (handels)oorlog - nog steeds zo laag is, heeft de Fed nauwelijks gereedschap meer om in te grijpen. Europa: lagere rente, hogere groei Waar de Fed de rente verhoogde, heeft de Europese Centrale Bank de (ECB) de rente juist verlaagd. De Europese bankpresident Mario Draghi kondigde aan staatsobligaties te gaan opkopen (Quantative Easing, ook wel QE genoemd), met als doel de inflatie aan te wakkeren. De ECB heeft voor deze aankopen een bedrag van € 60 miljard per maand gereserveerd. Dit lijkt een vrij adequate actie van Draghi. Dit is dezelfde actie als jaren geleden door de Fed is uitgevoerd en daar plukken wij nu de vruchten van. Draghi kondigde ook aan zwaardere maatregelen niet uit te sluiten om de inflatie verder aan te wakkeren. Deze acties van de ECB zorgden voor een goedkopere euro en een positieve impuls voor de economische groei in Europa. De afgelopen maanden hebben wij kunnen zien dat het herstel in Europa doorzet. De groeivooruitzichten worden nu zelfs naar boven bijgesteld. Dit is iets wat al lang niet meer heeft plaatsgevonden. Men wordt positiever over de Europese economie en dit is terecht. Er zijn hiervoor verschillende oorzaken. De belangrijkste hiervan is ongetwijfeld de verzwakte euro. Door een combinatie van factoren, zoals de QE van de ECB, het afbouwen van het QE-programma in de Verenigde Staten, de Zuid-Europese perikelen en de relatief zwakke economische groei, is de euro sterk in waarde gedaald ten opzichte van de valuta’s van de belangrijkste
Hof Hoorneman Investment Funds NV 2015
[8]
handelspartners. Hierdoor wordt de concurrentiepositie van Europese bedrijven versterkt en groeien de bedrijfswinsten van met name exporterende bedrijven. Een mooie meevaller dus. Een tweede positief effect op de Europese ontwikkelingen is de lagere olieprijs, waardoor consumenten (iets) meer te besteden krijgen. Dit zien wij dan ook terug in de consumptiecijfers in Europa. Al met al lijkt het erop dat het herstel in Europa eindelijk vorm krijgt. Daar kon zelfs de Griekse tragedie halverwege 2015 niets aan veranderen. Lage olieprijs: goed voor de consument De derde belangrijke factor die invloed had op het beurssentiment in 2015 was de verder dalende olieprijs. Aan het begin van het jaar was de prijs van een vat olie circa $ 45 en deze is gedurende het jaar nog verder gedaald. Beurzen reageerden negatief hierop. Dit is opmerkelijk, aangezien lage olieprijzen historisch gezien veelal hand in hand gaan met stijgende beurskoersen. Een lage olieprijs is namelijk een overdracht van kapitaal van olieproducerende landen naar olie-importerende landen. Mensen en bedrijven in Europa, de Verenigde Staten en China krijgen meer bestedingsruimte, omdat ze minder voor olie en benzine betalen. Dit gaat ten koste van landen als Saoedi-Arabië, Brazilië en Rusland. Doorgaans zijn dit positieve effecten voor de wereldeconomie, zeker in een scenario waarin het consumentenvertrouwen al stijgende is. Veelal leidt dit tot een hogere economische groei in ontwikkelde markten en de belangrijkste economieën. De daling van de olieprijs is echter dusdanig ver doorgezet dat de markt veranderd is. De markt lijkt in een situatie van overaanbod te zitten. Met de schaliegasrevolutie en het wegnemen van de sancties voor Iran is meer productiecapaciteit ontstaan, terwijl de OPEC juist haar marktaandeel wil beschermen en daarom de productie opvoert. De vraag neemt niet af, het aanbod neemt alleen hard toe. Men lijkt angstig te zijn voor een scenario waarin de olieprijs langdurig laag blijft. Dit zal negatieve gevolgen hebben voor landen als Rusland en Brazilië, maar ook voor schaliegasproducenten uit Amerika en hun financiers. Hoewel dit sommige bedrijven in de problemen heeft gebracht (met name in de Verenigde Staten), biedt dit juist mogelijkheden voor Hof Hoorneman Investment Funds. Zo zijn gedurende het jaar obligaties aangekocht van bedrijven die actief zijn in de Oil Services-sector, maar niet beïnvloed worden door de olieprijs. Dit zijn bijvoorbeeld bedrijven die onderhoudsactiviteiten uitvoeren aan boorplatforms of die kabels leggen naar windmolenparken. Hoewel deze bedrijven zelf weinig tot geen last hebben van een dalende olieprijs, zijn hun obligaties wel fors in waarde gedaald. In sommige gevallen is het effectief rendement opgelopen tot 20% per jaar. Dit biedt een mooie mogelijkheid voor offensieve fondsen als het Value Fund en Phoenix Fund. Transitie in China onderweg Ook het Chinese deel van de portefeuille droeg goed bij aan de fondsresultaten. Chinese bedrijven waren aan het begin van het jaar bijzonder laag gewaardeerd. Gesteund door een positief beurssentiment in China en verbeterende winstmarges bij de bedrijven waarin wij beleggen, stegen de koersen van onze beleggingen met een notering aan de beurs van Hongkong. Wanneer wij kijken naar de Chinese economie, zien wij eigenlijk hetzelfde beeld als de afgelopen jaren. Een vertragende economie, waarin de nadruk steeds meer gaat liggen op de binnenlandse bestedingen. De Chinese economie vertraagt al een tijdje, maar dat past ook in het beeld van een opkomende economie die zich aan het transformeren is. Voorheen werd de groei gedragen door investeringen en werd deze gefinancierd door exporten op basis van goedkope arbeid. De volgende fase is
Hof Hoorneman Investment Funds NV 2015
[9]
de ontwikkeling van een economie met een groeiende middenklasse en met consumptie als de belangrijkste pijler. Exporten worden minder belangrijk voor de groei, ook omdat de economische productie meer en meer aan de interne consumptie ten goede komt. Dit is een traject dat landen zoals Japan en Korea al succesvol hebben doorlopen. Gedurende het jaar ontstond er echter enige angst over het tempo van deze transitie. De angst dat de economie harder vertraagt is gevoed doordat de Chinese autoriteiten de eigen munt hebben laten verzwakken. Dit leidde tot speculatie in de markt dat het misschien nog ‘slechter’ ging in China dan verwacht. Om dit in context te plaatsen: de Chinese groei is de afgelopen jaren gezakt van 10% naar 7% per jaar en zal nog wel iets verder terugzakken. Europa groeit dit jaar voor het eerst in jaren naar circa 2%. Bovendien is de Chinese munt, de Renminbi, de afgelopen jaren 20% sterker geworden ten opzichte van een mandje valuta van China’s belangrijkste handelspartners. Het is dus wat overdreven om te praten over een scherpe devaluatie van de Renminbi. Bovendien zien wij voldoende positieve ontwikkelingen die een succesvolle transitie ondersteunen en uiteindelijk een positieve invloed op de beurskoersen zullen hebben. De dienstensector groeit en de maakindustrie krimpt. De Chinese consumptie groeit harder dan de rest van de economie en bedrijven die zich richten op de groeiende middenklasse kunnen hiervan profiteren. Wij verwachten ook dat door het afgenomen investeringsniveau het rendement op het geïnvesteerd vermogen van Chinese bedrijven zal verbeteren, hetgeen tot stijgende beurskoersen kan leiden. ALGEMENE VOORUITZICHTEN 2016 Met het oog op 2016 zien wij voldoende kansen in de markt. Een aantal factoren speelt daarbij een cruciale rol. Allereerst de waarderingen in de markt. Wat betreft de aandelenwaarderingen zien wij een divers beeld. In de Verenigde Staten zijn ze historisch hoog, terwijl ze in Europa rond het historisch gemiddelde noteren. Dit impliceert dat er meer potentieel zit in Europese dan in Amerikaanse aandelen. De meest aantrekkelijke waarderingen zien wij momenteel in Hongkong: veel bedrijven zijn niet alleen erg aantrekkelijk gewaardeerd, maar keren ook een genereus dividend uit. Verschillende van onze fondsen hebben beleggingen in bedrijven die aan de beurs van Hongkong zijn genoteerd. Wij zagen in 2015 echter ook dat deze markt beweeglijk kan zijn en dus het beste past bij beleggers met een lange beleggingshorizon. Aan de obligatiezijde zien wij een lage rente in Europa en historisch gemiddelde risicopremies. Bijzondere kansen zijn er in de olie- en gassector. Tegelijkertijd zijn er ook risico’s. Markten kunnen behoorlijk van slag raken door angst voor terugvallende Chinese economische groei of het uiteenvallen van de euro. Ook de stijgende Amerikaanse rente kan een belangrijke factor worden. Ten slotte is het de vraag hoe de olieprijs zich zal ontwikkelen. Op bedrijfsniveau zien wij echter veel positieve ontwikkelingen. Door te beleggen in solide bedrijven die conservatief gefinancierd zijn, een degelijk management hebben en in staat zijn om autonoom hun winst te laten groeien, kunnen ook in 2016 goede beleggingsresultaten worden behaald. Dit is bij uitstek een markt waarin een Value-belegger zijn toegevoegde waarde kan bewijzen. Door eigen analyses van individuele bedrijven kan een Value-belegger de ondergewaardeerde aandelen en obligaties selecteren en zo extra rendement genereren. Dit hebben wij in 2015 gezien en wij verwachten dat dit ook in de komende jaren het geval zal zijn.
Hof Hoorneman Investment Funds NV 2015
[10]
HOF HOORNEMAN VALUE FUND PROFIELSCHETS Het subfonds Hof Hoorneman Value Fund (hierna ook: Value Fund) correspondeert met de aandelen die in serie 1 door het Paraplufonds worden uitgegeven. Value Fund belegt in beursgenoteerde en niet-‐ beursgenoteerde effecten die volgens de analyse van de directie onder hun intrinsieke waarde worden verhandeld, waarbij wordt getracht door diversificatie het risico te beperken. Value Fund is gericht op absoluut rendement, dat wil zeggen dat een vergelijking met een gespecificeerde benchmark geen doelstelling van het beleggingsbeleid op zich is. Het subfonds is een voortzetting van het fonds voor gemene rekening (FGR) Hof Hoorneman Value Fund, dat op 14 november 2011 is geliquideerd. De in dit verslag opgenomen cijfers van het subfonds hebben tot 14 november 2011 betrekking op FGR Hof Hoorneman Value Fund. Subfondskarakteristieken Startdatum 1 oktober 2005 Beursnotering Ja ISIN--‐code NL0009864461 Benchmark Geen Dividend Twee keer per jaar op basis van intrinsieke waarde begin boekjaar Beheervergoeding 0,375% per kwartaal Performance fee 10% van de performance boven 10%¹ Gemiddeld rendement per jaar op basis van de intrinsieke waarde 1 jaar 5,1% 3 jaar 12,9% 5 jaar 7,6% Sinds de start van het fonds 4,5% ¹ Zie voor een nadere uitleg het aanvullend prospectus van Hof Hoorneman Value Fund.
Hof Hoorneman Value Fund 2015
[11]
KERNCIJFERS
Beurskoers in € (ultimo)¹ Uitgekeerd dividend per aandeel in € Rendement op basis van beurskoers² Eigen vermogen in € 1.000 (ultimo) Aantal uitstaande aandelen (ultimo) Intrinsieke waarde per aandeel in € (ultimo) Rendement op basis van intrinsieke waarde² Lopende kosten factor³
2015
2014
2013
2012
2011
29,49
28,48
26,90
22,58
18,78
1,15
1,05
1,05
1,05
1,00
7,6%
9,8%
21,9%
26,2%
-20,1%
113.012
106.160
93.394
75.744
54.953
3.874.804 3.683.303 3.495.112 3.333.026 2.890.004 29,17
28,82
26,72
22,73
19,01
5,1%
11,8%
22,6%
25,5%
-20,2%
1,85%
1,90%
1,96%
1,98%
1,87%
¹ De vermelde beurskoers betreft de beurskoers op de laatste beursdag van het jaar en is gebaseerd op de intrinsieke waarde aan het einde van de een na laatste beursdag vermeerderd of verminderd met een vaste vergoeding van 0,75% van de intrinsieke waarde. ² De rendementspercentages zijn berekend op basis van het koersresultaat per aandeel plus herbelegging van de dividenduitkeringen in aandelen in dezelfde serie. ³ In 2011 expense ratio (kostenratio) exclusief de eventuele performance fee. Geïndexeerde performance Hof Hoorneman Value Fund over de laatste drie jaar na herbelegging van dividend
Hof Hoorneman Value Fund 2015
[12]
ONTWIKKELINGEN FINANCIËLE MARKTEN Aandelen Het aandelengedeelte van Value Fund is grotendeels in Europese en Chinese mid- en smallcaps belegd. Beide markten hebben een degelijk rendement behaald en bijgedragen aan het positieve rendement van het Value Fund. In Europa waren aandelenmarkten over het algemeen positief gestemd. Dit komt deels door het economisch herstel in de eurozone. Na jaren kwakkelen lijkt het herstel nu echt door te zetten. De consumenten gaan meer besteden en de bedrijfswinsten nemen toe. Investeerders zijn over het algemeen zeer gecharmeerd van groeiende bedrijfswinsten, wat tot een geldstroom naar de Europese aandelenmarkten leidde. Het fonds profiteerde hiervan. De Europese markten kenden bij vlagen ook een heftige volatiliteit, met name gedurende het derde kwartaal en in de hoogtijdagen van de Griekse crisis. De koersen van de aandelen van Hof Hoorneman Value Fund hebben hiervan echter relatief gezien minder te lijden gehad. Het fonds heeft deze koersdalingen aangegrepen om aandelen bij te kopen waarvan de koers ons inziens te hard was gedaald. De aandelenmarkt van Hongkong kende in 2015 een volatiel verloop. Onder invloed van toegenomen interesse vanaf het vasteland van China stegen de koersen aan het begin van het jaar fors. Toen deze interesse verdween, daalden koersen weer richting de niveaus van het begin van het jaar, om vervolgens 2015 licht in de plus te eindigen. De posities in het Value Fund hebben echter een significant beter resultaat laten zien dan vergelijkbare fondsen en indices. Hieruit bleek wederom de toegevoegde waarde van value-beleggen in deze markt. Obligaties De markten voor hoog-rendementsobligaties kenmerkten zich in 2015 door een weinig volatiel en degelijk verloop. Door de lage rentes en relatief lage risico-opslagen was er weinig potentieel voor koersstijgingen en moest het rendement vooral uit couponbetalingen worden gehaald. Ook in deze markt is de beheerder van Value Fund erin geslaagd om in obligaties te beleggen die minder volatiel dan de markt waren. Ten slotte namen de beleggingskansen toe in de markt van toeleveranciers aan oliebedrijven. De koersen van de obligaties van deze ondernemingen daalden veelal verder, dus konden er meer aantrekkelijke obligaties aan het fonds worden toegevoegd. Ook voor 2016 zien wij in dit segment nog voldoende mogelijkheden. BELEGGINGSBELEID Algemeen Hof Hoorneman Value Fund belegt wereldwijd in beursgenoteerde en niet-‐beursgenoteerde effecten die volgens de analyse van de directie onder hun intrinsieke waarde worden verhandeld. Dat kunnen (hoog)dividenduitkerende aandelen, (hoogrentende) obligaties, aandelen in vastgoedfondsen, preferente aandelen en in aandelen converteerbare obligaties zijn. Beleggingen in illiquide effecten en hoogrendementsschuldbewijzen en in opkomende markten zijn toegestaan. Bij het beheer kan gebruik worden gemaakt van afgeleide instrumenten. Deze instrumenten bieden de mogelijkheid efficiënt te anticiperen op verwachte marktontwikkelingen en kunnen voorts als afdekking van beleggingsrisico’s dienen.
Hof Hoorneman Value Fund 2015
[13]
Eveneens kunnen met deze instrumenten additionele inkomsten worden gegenereerd. Posities in vreemde valuta zullen in beginsel worden afgedekt. Risico’s Doordat belegd wordt in financiële instrumenten kan sprake zijn van diverse risico’s, waarvan de belangrijkste hieronder zijn toegelicht. Een uitgebreide beschrijving is in het aanvullend prospectus opgenomen. Markt- en prijsrisico Dit omvat het risico dat de waarde van een financieel instrument zal fluctueren als gevolg van (i) veranderingen in valutawisselkoersen, (ii) veranderingen in de marktrente en/of (iii) veranderingen in marktprijzen, veroorzaakt door factoren die uitsluitend gelden voor het individuele instrument of de emittent hiervan of door factoren die alle in de markt verhandelde instrumenten beïnvloeden. De waarde van vastrentende waarden is sterk afhankelijk van de ontwikkeling van de marktrente. De gevoeligheid voor marktveranderingen kan toenemen indien wordt belegd met geleend geld (hefboomwerking). Zolang de rentelasten lager zijn dan de directe en indirecte baten van de gefinancierde beleggingen is er sprake van een zogenaamde positieve hefboom, die tot een hoger rendement voor de belegger kan leiden. Hiertegenover staat uiteraard dat, indien de financieringsrente door marktomstandigheden stijgt en/of de directe en indirecte baten van de gefinancierde beleggingen dalen, deze hefboomwerking vermindert en zelfs kan omslaan in een negatief effect op het rendement. Value Fund tracht deze risico’s te beheersen door de beleggingsportefeuille te spreiden over verschillende uitgevende instellingen, (structureel) nooit meer dan 7,5% van het vermogen te beleggen in de effecten van één enkele uitgevende instelling en valutakoersrisico’s in beginsel af te dekken. De mogelijkheid met geleend geld te beleggen is beperkt tot maximaal 20% van het vermogen. Kredietrisico Het kredietrisico of debiteurenrisico is het risico dat de ene partij van een financieel instrument niet aan haar verplichtingen zal voldoen, waardoor de andere partij een financieel verlies te verwerken krijgt. Bij beleggingen in vastrentende waarden bestaat het risico dat de uitgevende instelling niet kan voldoen aan de rente- en aflossingsverplichtingen. Het kredietrisico is in het algemeen groter bij transacties die buiten de beurs of in vreemde valuta worden afgesloten. Teneinde deze risico’s zoveel als mogelijk te beperken, wordt de nodige zorgvuldigheid betracht bij het aangaan van contractuele relaties, worden diepgaande kredietanalyses met betrekking tot de debiteurenkwaliteit uitgevoerd en worden de beleggingen gespreid over verschillende uitgevende instellingen. Liquiditeitsrisico Dit is het risico dat een rechtspersoon niet de mogelijkheid heeft om de financiële middelen te verkrijgen die nodig zijn om aan de verplichtingen uit hoofde van de financiële instrumenten te voldoen, bijvoorbeeld doordat een financieel actief niet op korte termijn kan worden verkocht tegen nagenoeg de reële waarde. Value Fund tracht dit risico onder meer te beperken door slechts een beperkt gedeelte van de portefeuille te beleggen in illiquide effecten en het merendeel in frequent verhandelde effecten. Daarnaast bestaat de mogelijkheid kortlopend krediet op te nemen, waardoor het liquiditeitsrisico verder kan worden beperkt.
Hof Hoorneman Value Fund 2015
[14]
Value Fund kan onder meer beleggen in illiquide effecten. Effecten zijn illiquide wanneer deze beperkt worden verhandeld. Er is derhalve bij illiquide effecten over het algemeen geen sprake van een ‘brede’ of consistente koersvorming. De koers wordt immers ‘bepaald’ door enkele kopers en verkopers. De laatst gedane transactie kan weken geleden hebben plaatsgevonden. De illiquiditeit kan onder meer worden veroorzaakt door de risicoperceptie van de markt, de onbekendheid met aspecten van bepaalde effecten en/of bepaalde (relevante) maatschappelijke en economische ontwikkelingen. Uitgebreide analyses en onderzoeksrapporten zijn veelal niet voorhanden. Indien er geen liquide markt bestaat voor de beleggingen waarin Value Fund belegt, kan dit tot gevolg hebben dat de beleggingen of de onderliggende waarden van deze beleggingen niet tegen de gewenste prijs en voorwaarden en op het gewenste tijdstip kunnen worden verkocht. Dit risico houdt ook verband met het ontbreken van een gereglementeerde markt waarop bepaalde typen beleggingen kunnen worden verhandeld. Het risico neemt in de regel toe naarmate de rating van de betreffende vastrentende beleggingen lager is. De beperkte verhandelbaarheid van deze illiquide effecten kan echter veelal wel een aantrekkelijke beloning voor de belegger opleveren, in de vorm van een lagere koers en derhalve een hoger rendement. De fondsmanager zal bij het innemen van posities ernaar streven dat Hof Hoorneman Value Fund in voldoende mate in staat is om door aandeelhouders aangeboden stukken op te nemen. Kasstroomrisico Kasstroomrisico is het risico dat toekomstige kasstromen verbonden aan een monetair financieel instrument in omvang zullen fluctueren. Indien bijvoorbeeld sprake is van een schuldinstrument met een variabele rente dan resulteren dergelijke fluctuaties in een verandering van de effectieve interestvoet van het financiële instrument, veelal zonder een overeenkomstige verandering in de bijbehorende reële waarde. Slechts een beperkt gedeelte van de portefeuille zal in dergelijke instrumenten worden belegd. Gevoerd beleggingsbeleid in 2015
Top 5 ondernemingen in portefeuille per 31 december 2015 Impellam Group Chaowei Power Holdings Phoenix Group Hibernia REIT Ageas
Land Groot-Brittannië China Groot-Brittannië Ierland België
Belang 4,6% 3,7% 3,7% 3,2% 3,1%
Aan de aandelenzijde zijn in 2015 verschillende mutaties doorgevoerd. De meest bekende toevoegingen aan het fonds zijn twee Nederlandse beleggingen, Ahold en Delta Lloyd. De ene bleek een succesvolle casus, de andere liep vooralsnog niet conform het door ons voorziene scenario. Ahold maakte bekend dat het bedrijf zou gaan fuseren met het Belgische Delhaize. Dit is in onze ogen een uitstekende zet, want de twee bedrijven vullen elkaar perfect aan. Niet zozeer in Europa, maar wel in de Verenigde Staten. Ahold en Delhaize hebben een dochteronderneming in de Verenigde Staten en door deze samen te voegen kunnen significante schaalvoordelen op het gebied van inkoop en Hof Hoorneman Value Fund 2015
[15]
distributie worden gerealiseerd. Omdat de twee dochterondernemingen geen geografische overlap hebben kost dit ook geen marktaandeel. De markt schatte deze voordelen ons inziens echter onvoldoende in en wij hebben derhalve een belang in Ahold genomen. Een minder succesvol verhaal was Delta Lloyd. Door verschillende oorzaken is Delta Lloyd onverwacht onder haar eigen minimale solvabiliteitsdoelstelling van 140% geraakt. De aandelenkoers reageerde negatief hierop. Het lijkt er echter op dat de markt overreageerde. Zelfs rekeninghoudend met een eventuele aankomende aandelenuitgifte om de balans te verstevigen, zijn de aandelen aantrekkelijk geprijsd. De verzekeraar krijgt een deel van haar inkomsten uit een defensief ingerichte beleggingsportefeuille, waardoor de kasstroom zeker lijkt. De markt zag dit echter anders en de koers daalde verder tot ver onder het niveau van ons aankoopmoment. Beleggers wilden in deze markt kennelijk toch meer veiligheid en verkochten het aandeel. Wij zien echter nog steeds veel opwaarts potentieel in Delta Lloyd en houden de positie aan. Ook in onze belangen in Hongkong hebben verschillende mutaties plaatsgevonden. Enkele belangen die hun koersdoel hadden bereikt zijn in het tweede kwartaal verkocht, waaronder Sinopharm, een Chinese distributeur van medicijnen. Hiervoor in de plaats zijn nieuwe posities in het fonds opgenomen, zoals bijvoorbeeld Kingboard Laminates en Fufeng, 's werelds grootste producent van smaakversterker MSG. De belangen in EVA Precision, Hui Xian REIT en Xtep zijn verder uitgebreid. Aan de obligatiezijde zijn verschillende posities genomen in bedrijven die diensten leveren aan grote oliebedrijven. Deze obligaties leveren een aantrekkelijk rendement op, terwijl ze geen last hebben van de gedaalde olieprijs. Dit betreft bijvoorbeeld bedrijven die duikboten inzetten voor het onderhoud van boorplatformen. Wet- en regelgeving verplicht grote oliemaatschappijen om dit soort onderhoud uit te voeren, dus deze bedrijven zullen vrijwel altijd nieuwe contracten krijgen. De aflossingspotentie is derhalve groot, terwijl het jaarlijks verwachte rendement boven de 10% uitkomt. In deze sector zijn obligaties aangekocht van Jacktel, Bibby Offshore, Bluewater en Awilco. Hiernaast is een lening van de HEMA aangekocht. Het rendement op deze obligatie is aantrekkelijk, terwijl wij verwachten dat de grootste problemen voor de HEMA nu wel achter de rug zijn. Het consumentenvertrouwen in Nederland lijkt iets aan te trekken, wat een positief effect op de verkoopcijfers van de HEMA zal hebben. De verkopen in 2015 betroffen veelal leningen uit de financiële sector, waar de koersdoelen ons inziens wel bereikt zijn. Zo is de perpetuele lening van Phoenix Life verkocht vanwege het verwachte lage resterende rendement. Al met al is het fonds goed gepositioneerd met circa 40% obligaties en 55% aandelen en een gedeelte liquide middelen.
Valutaire verdeling van de portefeuille (inclusief dekkingstransacties) Euro Hongkongse dollar Chinese renminbi Britse pond Amerikaanse dollar *)
EUR HKD CNY GBP USD
31-12-15 97,2% 25,0% 1,8% -0,1% -23,9%
31-12-14 100,2% 21,1% 0,6% 0,3% -22,2%
100%
100%
*) De shortpositie in USD dient als afdekking van de positie in HKD.
Hof Hoorneman Value Fund 2015
[16]
Ter illustratie van het gevoerde beleggingsbeleid volgen hieronder enkele uitgewerkte voorbeelden. West Bromwich PIBS West Bromwich is één van de kleinere Engelse onderlinge hypotheekverstrekkers die in de crisis van 2009 in de problemen is gekomen vanwege een te hoge blootstelling aan de risico’s van commercieel vastgoed. Om de bank te redden zijn de achtergestelde leningen omgezet in een voor die tijd nieuw instrument, de Profit Participating Deferred Shares (PPDS). Dit zijn aandelen met winstrechten die echter ook meedelen in de verliezen. Vanwege verliezen hebben de houders van deze aandelen sinds de uitgifte en omwisseling nooit uitkeringen ontvangen. Zolang er op de PPDS niet wordt uitgekeerd, vinden ook geen betalingen op de Permanent Interest Bearing Shares (PIBS) plaats. Ingrijpende herstructureringen en renteverhogingen bij met name professionele vastgoedeigenaren hebben ertoe geleid dat de winstgevendheid van West Bromwich fors is verbeterd. Wij verwachten dat binnen een termijn van twee jaar de eerste uitkeringen in zicht komen. Haier Electronics Haier Electronics is onderdeel van de Haier Group, gemeten in verkochte eenheden het grootste witgoedmerk ter wereld. Haier Electronics houdt zich bezig met de productie van wasmachines en boilers, en distribueert deze producten, net als ander Haier-witgoed zoals koelkasten en airconditioners, in China. Het bedrijf heeft met ruim 30.000 verkooppunten in China een uitstekende landelijke dekking. Deze dekking en hun ervaring in het vervoeren van logge producten zorgen ervoor dat veel derde partijen hun logistiek - die in een aanzienlijk deel van China nog onderontwikkeld is - aan Haier overlaten. Daarbij heeft het bedrijf een samenwerkingsverband met internetgigant Alibaba, die ook een belang heeft genomen in een dochter van Haier. Hiermee heeft Haier naast een volwassen witgoedsegment een aantrekkelijk aandeel in de snel groeiende logistiek- en internetmarkt. Aangepast voor de nettokaspositie, die ruim een kwart van de beurswaarde vertegenwoordigt, komt de koers op circa acht keer de jaarwinst uit. Dit is een aantrekkelijke waardering voor een grote onderneming met een sterk merk en een zeer kansrijke positionering in snel groeiende markten. RESULTATEN De intrinsieke waarde van het aandeel Value Fund bedroeg per 31 december 2015 € 29,17 en per 31 december 2014 € 28,82. Op basis van intrinsieke waarde en het herbeleggen van het in 2015 uitgekeerde dividend, bedroeg het rendement 5,1%. In het aanvullend prospectus van het subfonds is (samengevat) opgenomen dat, indien in een kalenderjaar de intrinsieke waarde per aandeel per 31 december vermeerderd met de in het jaar uitgekeerde dividenden met meer dan 10% is gestegen, de beheerder over het meerdere een variabele vergoeding (performance fee) van 10% ontvangt. Eventuele verliezen over de voorgaande twee jaren dienen eerst te worden gecompenseerd. Het behaalde rendement over 2015 geeft de beheerder geen recht op de in het prospectus vastgelegde variabele vergoeding. De vergoeding bedroeg in 2014 € 199.000.
Hof Hoorneman Value Fund 2015
[17]
Het aantal uitstaande aandelen nam met 191.501 of 5,2% toe van 3.683.303 tot 3.874.804. Het eigen vermogen nam toe van € 106,2 miljoen per 31 december 2014 naar € 113,0 miljoen per 31 december 2015. De totale dividenduitkering bedroeg in 2015 € 1,15 per aandeel. Op 9 juni 2015 werd € 0,45 per aandeel en op 10 december 2015 werd € 0,70 per aandeel uitgekeerd.
Resultaat per aandeel (in € 1) Inkomsten Waardeverandering van beleggingen Kosten
2015 1,33 0,59 -0,57
2014 1,26 2,42 -0,60
2013 0,93 4,92 -0,80
2012 1,37 3,85 -0,42
2011 1,14 -5,68 -0,44
Nettoresultaat per aandeel
1,35
3,08
5,05
4,80
-4,98
Het nettoresultaat per (bij derden uitstaand) aandeel wordt berekend door het resultaat over het boekjaar te delen door het gemiddeld aantal uitstaande aandelen gedurende het boekjaar. Het gemiddeld aantal aandelen is op maandbasis berekend. Waardering beleggingen Het resultaat van Value Fund wordt in belangrijke mate bepaald door de gerealiseerde en niet-gerealiseerde waardeveranderingen van de beleggingen (koersresultaten). De niet-gerealiseerde waardeveranderingen vloeien voort uit de waardering van de beleggingen in de portefeuille tegen marktwaarde. De marktwaarde wordt in beginsel berekend volgens een vaste systematiek, waarbij beleggingen in verschillende categorieën worden ingedeeld die als volgt op hoofdlijnen kunnen worden omschreven: 1. Laatst bekende notering (slotkoersen) zoals opgenomen in ons externe datasysteem; 2. Koersopgaven (quotes) volgens het externe datasysteem, in beginsel dagelijks beschikbaar. Indien een bied- en laatkoers beschikbaar is, wordt als waardering het gemiddelde van de bied‐ en midkoers aangehouden. De midkoers is het gemiddelde van bied‐ en laatkoers; 3. Periodieke koersopgaven door externe brokers die in het betreffende financiële instrument handelen. Deze opgaven worden dagelijks of een of meerdere keren per maand verstrekt. Waardering geschiedt tegen de opgegeven koers of het gemiddelde van de bied‐ en midkoers; 4. Indien geen (recente) koers beschikbaar is, geschiedt waardering op basis van algemeen aanvaarde waarderingsmodellen en -technieken, de intrinsieke waarde of de marktwaarde van gelijksoortige beleggingen. In individuele gevallen kan van de systematiek worden afgeweken. In het uitzonderlijke geval dat geen betrouwbare marktwaarde kan worden berekend, geschiedt waardering tegen verkrijgingsprijs. Bij de waardering van een belegging uit de categorie 2 tot en met 4 zal in hogere mate sprake zijn van schattingen dan bij een belegging uit de eerste categorie. In de hiernavolgende tabel is de onderverdeling van de effectenportefeuille per jaareinde naar de verschillende categorieën weergegeven:
Hof Hoorneman Value Fund 2015
[18]
1. 2. 3. 4.
Laatst bekende notering Koersopgaven (quotes) volgens extern datasysteem Periodieke koersopgaven door brokers Overig
31-12-15 31-12-14 98% 89% 0% 0% 2% 11% 0% 0% 100%
100%
Performance attributie overzicht Hierna wordt een overzicht gegeven van de beleggingen met de grootste absolute bijdragen (positief en negatief) aan de performance van Value Fund. Positieve bijdragen aan de performance Impellam 1,99% De uitzender liet prima resultaten zien. Het bedrijf is in vergelijking met andere uitzenders nog steeds ondergewaardeerd te noemen. Beleggers profiteerden hiervan. Chaowei Power 1,75% Chaowei liet zien dat de consolidatieslag in haar markt ten einde loopt. Het bedrijf is samen met Tianneng als sterkste uit de strijd gekomen en heeft nu de middelen om het rendement op het geïnvesteerd vermogen te verhogen. Om deze reden was het aandeel erg in trek bij investeerders. Ageas 1,37% Ageas is de best gekapitaliseerde verzekeraar in Europa. Het kan zijn winsten laten groeien en keert ook steeds meer dividend uit. Beleggers stelden dit op prijs. Shenzhou International 1,30% De koers van het aandeel Shenzhou International, een textielfabrikant die onder meer voor Puma en Uniqlo produceert, steeg gedurende het tweede kwartaal fors. Na het bereiken van het koersdoel is het belang verkocht. Synthomer 1,22% Synthomer liet een prachtige prestatie zien. Gedreven door een herstel in Europa werden de cijfers steeds beter. Het koersdoel werd bereikt waarna afscheid is genomen van dit aandeel. Negatieve bijdragen aan de performance Delta Lloyd -1,15% Het aandeel Delta Lloyd daalde in waarde. Een belangrijke reden hiervoor was de onzekerheid van het management over de te ondernemen acties om de solvabiliteit te verhogen. Hiernaast bleek de winstgevendheid van het bedrijf een stuk lager. Investeerders namen het zekere voor het onzekere en verkochten de aandelen. Wij zijn van mening dat het aandeel nu erg goedkoop is. Sanjiang Fine Chemicals -0,58% Sanjiang heeft de afgelopen jaren veel geïnvesteerd, waardoor de schuld is opgelopen. De gedaalde olieprijs heeft ook de winst onder druk gezet en deze combinatie vonden investeerders beangstigend.
Hof Hoorneman Value Fund 2015
[19]
6,625% Seadrill 2020 -0,56% Deze obligatie van Seadrill is in waarde gedaald vanwege de gedaalde olieprijs. Onderliggend zien wij echter veel minder risico voor de terugbetaling van deze lening. Fufeng -0,45% Fufeng is producent en wereldmarktleider van smaakversterker MSG. Deze markt is geconsolideerd na een prijzenoorlog en deze lijkt nu voorbij te zijn. Echter, de winstgevendheid in een ander segment (xanthaangom) kwam juist onder druk te staan. Hierdoor daalde de koers. Xingda -0,41% De markt waarop Xingda opereert (bandenkoord voor grotere banden) is al een tijd in consolidatie. De concurrentie is hevig en er is nog overcapaciteit in de markt. Xingda is echter goed gepositioneerd om sterk uit deze strijd te komen. Bovendien is het aandeel bijzonder aantrekkelijk gewaardeerd. VOORUITZICHTEN 2016 De belangrijkste markten voor het Value Fund, Europese en Chinese aandelen en de Europese high-yield markt, zijn momenteel aantrekkelijk gewaardeerd. De meest ondergewaardeerde van de drie is nog steeds de beurs in China: de stevige koerscorrectie in 2015 en de berichten over de vertraging van de Chinese economie lijken de beleggers kopschuw gemaakt te hebben. Onderliggend zien wij de vertraging ook zichtbaar worden in de cijfers van de bedrijven waarin wij beleggen. Relatief gezien vinden wij de waardering echter veel te laag. Het dividendrendement op onze beleggingen in China is ook aanzienlijk hoger dan in andere delen van de wereld. Hoewel bijzonder aantrekkelijke kansen (lees: achtergestelde leningen in 2009) in de high yield markt nauwelijks meer te vinden zijn, zien wij toch waarde in de olieservicesector en denken dat in de loop van 2016 de vraag-aanbodverhoudingen in de oliesector verbeterd zouden moeten zijn. In de tussentijd ontvangen wij jaarlijks ruim 10% van onze belegging aan rente op deze leningen. De Europese aandelenmarkt is momenteel ongeveer gemiddeld gewaardeerd, wat ons voldoende ruimte biedt om ondergewaardeerde bedrijven te vinden. Nieuwe beleggingskansen zien wij de laatste tijd met name in het segment van grotere bedrijven, terwijl wij nog steeds hoge verwachtingen hebben van een aantal posities die al langere tijd in portefeuille zijn en die het al heel goed hebben gedaan, zoals Impellam.
Hof Hoorneman Value Fund 2015
[20]
HOF HOORNEMAN INCOME FUND PROFIELSCHETS Het subfonds Hof Hoorneman Income Fund (hierna ook: Income Fund) correspondeert met de aandelen die in serie 2 door het Paraplufonds worden uitgegeven. De doelstelling is het realiseren van een rendement dat op lange termijn boven de Markit iBoxx Eur Liquid high yield Total return Index (IBOXXMJA) ligt, door middel van beleggingen die naar verwachting relatief hoge inkomsten genereren waarbij de nadruk zal liggen op obligaties van Europese bedrijven. Hof Hoorneman Income Fund richt zich op beleggers die prijs stellen op een belegging die een interessante stroom inkomsten genereert in de vorm van kwartaaldividenden. Het subfonds is een voortzetting van Hof Hoorneman Income Fund NV, welke vennootschap op 14 november 2011 met Hof Hoorneman Investment Funds NV is gefuseerd. De in dit verslag opgenomen cijfers van het subfonds hebben tot 14 november 2011 betrekking op Hof Hoorneman Income Fund NV. Subfondskarakteristieken Startdatum Maart 1991 Beursnotering Ja ISIN-code NL0009864479 Referentie-index Markit iBoxx Eur Liquid high yield Total return Index Dividend Per kwartaal Beheervergoeding 0,25% per kwartaal Performance fee 10% van de performance boven die van de referentie-index¹ Gemiddeld rendement per jaar op basis van de intrinsieke waarde 1 jaar 3,5% 3 jaar 12,3% 5 jaar 12,3% Sinds de start van het fonds 3,5% ¹ Zie voor een nadere uitleg het aanvullend prospectus van Hof Hoorneman Income Fund
Hof Hoorneman Income Fund 2015
[21]
KERNCIJFERS
Beurskoers in € (ultimo)¹ Uitgekeerd dividend per aandeel in € Rendement op basis van beurskoers² Eigen vermogen in € 1.000 (ultimo) Aantal uitstaande aandelen (ultimo) Intrinsieke waarde per aandeel in € (ultimo) Rendement op basis van intrinsieke waarde² Lopende kosten factor³
2015
2014
2013
2012
2011
20,27
20,73
19,49
17,44
14,40
1,28
1,28
1,28
1,28
1,28
4,0%
13,3%
20,1%
31,6%
-3,3%
90.607
84.681
77.180
61.678
28.656
4.493.915 4.087.288 3.978.693 3.552.822 1.988.871 20,16
20,72
19,40
17,36
14,41
3,5%
13,8%
20,1%
30,9%
-4,8%
1,38%
1,44%
1,49%
1,65%
1,66%
¹ De vermelde beurskoers betreft de beurskoers op de laatste beursdag van het jaar en is gebaseerd op de intrinsieke waarde aan het einde van de een na laatste beursdag vermeerderd of verminderd met een vaste vergoeding van 0,4% van de intrinsieke waarde. ² De rendementspercentages zijn berekend op basis van het koersresultaat per aandeel plus herbelegging van de dividenduitkeringen in aandelen in dezelfde serie. ³ In 2011 expense ratio (kostenratio) exclusief de eventuele performance fee.
Geïndexeerde performance Hof Hoorneman Income Fund vs Iboxx High Yield over de laatste drie jaar na herbelegging van dividend
Hof Hoorneman Income Fund 2015
[22]
ONTWIKKELINGEN FINANCIËLE MARKTEN Income Fund heeft in 2015 een degelijk rendement behaald. Door te beleggen in aantrekkelijk gewaardeerde hoog-rendementsobligaties is ook 2015 een positief jaar geworden voor de aandeelhouders van het fonds. Bovendien bleef de kasstroom in het fonds op een dusdanig niveau dat het kwartaaldividend van 32 eurocent gemakkelijk kon worden gehandhaafd. Het resultaat werd behaald in een uitdagende markt. Waar de dalende rente in de afgelopen jaren nog tot koersstijgingen van obligaties leidde, was de rente in 2015 al tot een zodanig niveau gedaald dat het fonds hiervan niet verder meer kon profiteren. Bovendien nam de stress in de markt wat toe, waardoor meerdere andere hoog-rendementsobligatiefondsen het moeilijk hadden. Income Fund heeft zich in 2015 gekenmerkt door een stabiel, weinig volatiel koersverloop. Van de Griekse crisis ondervond het fonds nauwelijks hinder. Zelfs aan het eind van het jaar, toen de onrust in de markt voor hoog-rendementsobligaties toenam en verschillende Amerikaanse fondsen moesten sluiten, bleef Income Fund haar waarde behouden. Verschillende vergelijkbare fondsen lieten in die periode een stevige daling zien door beleggingen in ondernemingen met een ongezond hoge schuldpositie en dalende omzet zoals schaliegasproducenten. Income Fund heeft geen belangen in deze bedrijven. Iedere oliegerelateerde obligatie in het fonds is bijzonder sterk gedekt door onderpand of vaste kasstromen. Zo kenmerkte het fonds zich in 2015, en hopelijk ook in 2016, als een fonds met een degelijk rendement, aantrekkelijk dividend en beperkte volatiliteit. BELEGGINGSBELEID Algemeen Income Fund belegt voornamelijk in Europese, hoog renderende obligaties. Daar naast bestaat de mogelijkheid om te beleggen in vastgoedfondsen, preferente aandelen, converteerbare obligaties en gestructureerde producten. Income Fund kan bovendien voor maximaal 5% van het vermogen beleggen in aandelen. Voorts mag maximaal 5% van het vermogen van Hof Hoorneman Income Fund belegd zijn in één uitgevende instantie, tenzij het een overheid met een AAA-status betreft. Risico’s Doordat belegd wordt in financiële instrumenten kan sprake zijn van diverse risico’s, waarvan de belangrijkste hieronder zijn toegelicht. Een uitgebreide beschrijving is in het aanvullend prospectus opgenomen. Markt- en prijsrisico Dit omvat het risico dat de waarde van een financieel instrument zal fluctueren als gevolg van (i) veranderingen in valutawisselkoersen, (ii) veranderingen in de marktrente en/of (iii) veranderingen in marktprijzen, veroorzaakt door factoren die uitsluitend gelden voor het individuele instrument of de emittent hiervan of door factoren die alle in de markt verhandelde instrumenten beïnvloeden. De waarde van vastrentende waarden is sterk afhankelijk van de ontwikkeling van de marktrente. De gevoeligheid voor marktveranderingen kan toenemen indien wordt belegd met geleend geld (hefboomwerking). Zolang de rentelasten lager zijn dan de directe en indirecte baten van de gefinancierde beleggingen is er sprake van een zogenaamde positieve hefboom, die tot een hoger rendement voor de belegger kan leiden. Hiertegenover
Hof Hoorneman Income Fund 2015
[23]
staat uiteraard dat, indien de financieringsrente door marktomstandigheden stijgt en/of de directe en indirecte baten van de gefinancierde beleggingen dalen, deze hefboomwerking vermindert en zelfs kan omslaan in een negatief effect op het rendement. Income Fund tracht deze risico’s te beheersen door de beleggingsportefeuille te spreiden over verschillende uitgevende instellingen, niet meer dan 5% van het vermogen te beleggen in de effecten van één enkele uitgevende instelling, tenzij het een overheid met een AAA-status betreft, en valutakoersrisico’s in beginsel af te dekken. De mogelijkheid met geleend geld te beleggen is beperkt tot maximaal 20% van het vermogen. Kredietrisico Het kredietrisico of debiteurenrisico is het risico dat de ene partij van een financieel instrument niet aan haar verplichtingen zal voldoen, waardoor de andere partij een financieel verlies te verwerken krijgt. Bij beleggingen in vastrentende waarden bestaat het risico dat de uitgevende instelling niet kan voldoen aan de rente- en aflossingsverplichtingen. Het kredietrisico is in het algemeen groter bij transacties die buiten de beurs of in vreemde valuta worden afgesloten. Teneinde deze risico’s zoveel als mogelijk te beperken wordt de nodige zorgvuldigheid betracht bij het aangaan van contractuele relaties, worden diepgaande kredietanalyses met betrekking tot de debiteurenkwaliteit uitgevoerd en worden de beleggingen gespreid over verschillende uitgevende instellingen. Liquiditeitsrisico Dit is het risico dat een rechtspersoon niet de mogelijkheid heeft om de financiële middelen te verkrijgen die nodig zijn om aan de verplichtingen uit hoofde van de financiële instrumenten te voldoen, bijvoorbeeld doordat een financieel actief niet op korte termijn kan worden verkocht tegen nagenoeg de reële waarde. Income Fund tracht dit risico onder meer te beperken door slechts een beperkt gedeelte van de portefeuille te beleggen in illiquide effecten en het merendeel in frequent verhandelde effecten. Daarnaast bestaat de mogelijkheid kortlopend krediet op te nemen, waardoor het liquiditeitsrisico verder kan worden beperkt. Kasstroomrisico Kasstroomrisico is het risico dat toekomstige kasstromen verbonden aan een monetair financieel instrument in omvang zullen fluctueren. Indien bijvoorbeeld sprake is van een schuldinstrument met een variabele rente dan resulteren dergelijke fluctuaties in een verandering van de effectieve interestvoet van het financiële instrument, veelal zonder een overeenkomstige verandering in de bijbehorende reële waarde. Slechts een beperkt gedeelte van de portefeuille zal in dergelijke instrumenten worden belegd. Gevoerd beleggingsbeleid in 2015
Top 5 ondernemingen in portefeuille per 31 december 2015 Co-operative Bank/Group Enterprise Inns National Westminster Bank NIBC Punch Taverns
Hof Hoorneman Income Fund 2015
Land Groot-Brittannië Groot-Brittannië Groot-Brittannië Nederland Groot-Brittannië
Belang 6,5% 4,1% 4,0% 3,9% 3,7%
[24]
Gedurende het jaar heeft de beheerder de portefeuille van het fonds zo ingericht dat rendement wordt behaald tegen een aanvaardbaar risico. Dit betekent een beperkt hoofdsomrisico en lage koersbeweeglijkheid. Met dit oogmerk hebben er gedurende het jaar verschillende mutaties plaatsgevonden. In de eerste helft van het jaar zijn verschillende obligaties aangekocht, zoals twee leningen van de Britse supermarktgigant Tesco. Tesco ging de afgelopen maanden gebukt onder de concurrentie van de Duitse prijsvechters Aldi en Lidl en het Britse Waitrose. Deze ontwikkelingen hadden hun effect op de balans van Tesco. De schuld wordt bijna als ‘junk bonds’ gedefinieerd, met als gevolg dat veel investeerders hun stukken moesten verkopen en het effectief rendement momenteel aantrekkelijk is voor het matige risico dat wordt gelopen. Verder zijn ook de 8,5% Towergate Finance, een gedekte lening van een verzekeraar die recent een herstructurering aankondigde, en een lening van Hypo Alpe Adria (HAA) in de portefeuille opgenomen. HAA is in moratorium gegaan, nadat het niet aan de renteverplichtingen kon voldoen en zal dus geen rente meer betalen. De verwachting is echter dat de uiteindelijke uitkering op de lening hoger zal zijn dan de huidige koers. Twee nieuwe posities die in de tweede helft van het jaar zijn aangekocht zijn Matalan en 1st Credit Holdings. Allereerst de obligatielening van Matalan. Deze Britse retailonderneming verkeerde in zwaar weer en de obligatie is als gevolg hiervan fors in waarde gedaald. Wij zien dit echter als een overreactie en profiteren van het aantrekkelijke rendement van deze lening. 1st Credit Holdings is een kleine Britse schuldeiser. 1st Credit hoopt zich te onderscheiden door op een ethische manier schulden te innen, dus met respect voor de schuldenaar. Het bedrijf kan door haar omvang ook kleinere schuldportefeuilles opkopen. Hierdoor kan een vrij solide inkomstenstroom worden gegenereerd. De obligatie is goed gedekt en heeft een rendement van ongeveer 9,5% per jaar. De fondsbeheerder heeft niet veel posities verkocht. Wij zijn immers tevreden met de obligaties en konden dankzij de instroom in het fonds meer investeren dan verkopen. Toch zijn wel enkele posities verkocht of gereduceerd. Allereerst de obligatie van de Lowell Group, een bedrijf dat gespecialiseerd is in het beheren van schulden. Lowell gaat fuseren met branchegenoot GFKL om meer schaalgrootte te realiseren en de rentebetalingen van deze hoog-rendementslening drukken op de winst van de gecombineerde groep. Lowell had de mogelijkheid om deze obligatie vervroegd af te lossen en zij hebben van deze mogelijkheid gebruik gemaakt. Tevens zijn enkele posities in weging verlaagd, met name in de financiële sector. De belangen in de 13% Lloyd'sobligatie en enkele andere obligaties zijn afgebouwd nadat het resterende rendement steeds lager werd. Deze investment cases zijn uitgekomen en de vrijgekomen liquiditeiten zijn in nieuwe namen met meer potentieel belegd.
Valutaire verdeling van de portefeuille (inclusief dekkingstransacties) Euro Britse pond Chinese renminbi Amerikaanse dollar
Hof Hoorneman Income Fund 2015
EUR GBP CNY USD
31-12-15 100,2% 0,1% 0,1% -0,4%
31-12-14 99,6% -0,3% 0,7% 0,0%
100%
100%
[25]
Ter illustratie van het gevoerde beleid volgt hierna een aantal uitgewerkte voorbeelden. 11% Co-operative Bank 2023 De Engelse Co-operative Bank heeft een roerige periode achter de rug, waarin de obligatiehouders in 2013 moest bijspringen om de bank voor een faillissement te behoeden. Destijds zijn vrijwel alle achtergestelde leningen omgezet in aandelenkapitaal en heeft de 100%-aandeelhouder ruim £ 300 miljoen gestort om nog een minderheidsbelang te kunnen behouden. Na deze herstructurering volgde nog een claimemissie van £ 400 miljoen, waarna de balans van de bank weer op orde was. Deze lening is voortgekomen uit de oorspronkelijke herstructurering en was lange tijd de enige uitstaande achtergestelde lening. Na de financiële herstructurering is de bank inmiddels vergevorderd met de operationele herstructurering. Het risicovolle deel van de hypothekenportefeuille gericht op hoofdzakelijk commercieel vastgoed is afgebouwd. Dit zal nog een tot twee jaar duren, wat waarschijnlijk bijdraagt aan de risicoperceptie van de markt. Wij denken dat het ergste achter de rug is en vinden het geboden rendement van circa 7% (in euro’s) aantrekkelijk. 9% Delta Lloyd 2022/2042 Delta Lloyd verraste de markt dit jaar in negatieve zin met de mededeling van het nieuwe bestuur dat het onder de nieuwe boekhoudregels veel slechter gesteld was met de solvabiliteit dan eerder gedacht. Hoewel de aandelenkoers het hardst geraakt werd vanwege de angst voor verwatering, werd ook deze lening een stuk goedkoper. Het fonds heeft de lening toegevoegd met een verwacht effectief rendement van circa 6%. Ter vergelijking, in het voorjaar moest een koper genoegen nemen met een rendement van minder dan 4%. Ondanks alle problemen is de lening ons inziens op deze niveaus echter te goedkoop. De belangrijkste onderbouwing hiervoor is de inmiddels aangekondigde en gegarandeerde claimemissie van € 1 miljard in de eerste helft van 2016. Hiermee wordt het gat op de balans effectief gedicht en zal naar onze verwachting de lening weer in waarde toenemen. Aangezien de markt van zekerheid houdt is het een kwestie van geduld tot de emissie daadwerkelijk wordt uitgevoerd. RESULTATEN De intrinsieke waarde van het aandeel Income Fund bedroeg per 31 december 2015 € 20,16 en per 31 december 2014 € 20,72. Op basis van intrinsieke waarde en inclusief herbelegging van het in 2015 uitgekeerde dividend bedroeg het rendement 3,5%. De referentie-index van het subfonds, Markit iBoxx Eur Liquid high yield Total Return Index, daalde in 2015 met 0,25%. In het aanvullend prospectus van het subfonds is (samengevat) opgenomen dat, indien in een kalenderjaar het subfonds beter dan de referentie-index heeft gepresteerd en de intrinsieke waarde per aandeel per 31 december vermeerderd met de in het jaar uitgekeerde dividenden is gestegen, de beheerder een variabele vergoeding (performance fee) van 10% ontvangt van het nettorendement van het subfonds boven het rendement van de referentie-index. Het rendement over 2015 geeft de beheerder recht op de in het prospectus vastgelegde variabele vergoeding. De vergoeding bedraagt € 344.000 (in 2014 € 837.000).
Hof Hoorneman Income Fund 2015
[26]
Het aantal uitstaande aandelen nam in 2015 met 406.627 of 9,9% toe van 4.087.288 tot 4.493.915. Het eigen vermogen steeg van € 84,7 miljoen per 31 december 2014 naar € 90,6 miljoen per 31 december 2015. De totale dividenduitkering bedroeg in 2015 € 1,28 per aandeel. Op 6 januari 2015, 7 april 2015, 7 juli 2015 en 6 oktober 2015 werd telkens € 0,32 per aandeel uitgekeerd.
Resultaat per aandeel (in € 1) Inkomsten Waardeveranderingen van beleggingen Kosten
2015 1,58 -0,51 -0,37
2014 1,41 1,67 -0,51
2013 1,45 2,37 -0,50
2012 1,49 3,17 -0,35
2011 1,41 -1,81 -0,27
Nettoresultaat per aandeel
0,70
2,57
3,32
4,31
-0,67
Het nettoresultaat per (bij derden uitstaand) aandeel wordt berekend door het resultaat over het boekjaar te delen door het gemiddeld aantal uitstaande aandelen gedurende het boekjaar. Het gemiddeld aantal aandelen is op maandbasis berekend. Waardering beleggingen Het resultaat van Income Fund wordt in belangrijke mate bepaald door de gerealiseerde en niet-gerealiseerde waardeveranderingen van de beleggingen (koersresultaten). De niet-gerealiseerde waardeveranderingen vloeien voort uit de waardering van de beleggingen in de portefeuille tegen marktwaarde. De marktwaarde wordt in beginsel berekend volgens een vaste systematiek, waarbij beleggingen in verschillende categorieën worden ingedeeld die als volgt op hoofdlijnen kunnen worden omschreven: 1. Laatst bekende notering (slotkoersen) zoals opgenomen in ons externe datasysteem; 2. Koersopgaven (quotes) volgens het externe datasysteem, in beginsel dagelijks beschikbaar. Indien een bied- en laatkoers beschikbaar is, wordt als waardering het gemiddelde van de bied- en midkoers aangehouden. De midkoers is het gemiddelde van bied- en laatkoers; 3. Periodieke koersopgaven door externe brokers die in het betreffende financiële instrument handelen. Deze opgaven worden dagelijks of een of meerdere keren per maand verstrekt. Waardering geschiedt tegen de opgegeven koers of het gemiddelde van de bied- en midkoers; 4. Indien geen (recente) koers beschikbaar is geschiedt waardering op basis van algemeen aanvaarde waarderingsmodellen en -technieken, de intrinsieke waarde of de marktwaarde van gelijksoortige beleggingen. In individuele gevallen kan van de systematiek worden afgeweken. In het uitzonderlijke geval dat geen betrouwbare marktwaarde kan worden berekend, geschiedt waardering tegen verkrijgingsprijs. Bij de waardering van een belegging uit de categorie 2 tot en met 4 zal in hogere mate sprake zijn van schattingen dan bij een belegging uit de eerste categorie. In de hiernavolgende tabel is de onderverdeling van de effectenportefeuille per jaareinde naar de verschillende categorieën weergegeven:
Hof Hoorneman Income Fund 2015
[27]
1. 2. 3. 4.
Laatst bekende notering Koersopgaven (quotes) volgens extern datasysteem Periodieke koersopgaven door brokers Overig
31-12-15 31-12-14 98% 93% 0% 0% 2% 7% 0% 0% 100%
100%
Performance attributie overzicht Hierna wordt een overzicht gegeven van de beleggingen met de grootste absolute bijdragen (positief en negatief) aan de performance van Hof Hoorneman Income Fund. Positieve bijdragen aan de performance 7,625% NIBC Bank Perp. 0,63% De koers van deze perpetuele lening steeg in waarde door sterkere resultaten van de NIBC, maar ook vanwege de relatief hoge duratie van een perpetuele lening. 6,375% Enterprise Inns 2031 0,60% Enterprise Inns liet solide resultaten zien. De obligatie is goed gedekt, ook na het nieuwe wetsvoorstel voor pubhouders in Engeland, dat ze de keuze laat tussen verschillende samenwerkingsvormen met bedrijven als Enterprise Inns. 11,5% National Westminster Bank Perp. 0,51% De NatWest-lening kent een relatief hoge rentegevoeligheid en had een positief rendement. De lening profiteerde ook van de licht dalende risico-opslagen voor financiële hoog-rendementsleningen. 6,625% Sears Holding 2018 0,50% Deze obligatielening heeft als onderpand de voorraden van het slechtlopende warenhuizenconcern Sears. Nu de aflossingsdatum dichterbij komt en de voorraden nog genoeg dekking geven, werd terugbetaling van de obligatie nog iets zekerder. 11% Co-operative Bank 2023 0,48% Evenals andere hier beschreven obligaties steeg de koers van deze lening door het afgenomen risicoprofiel van achtergestelde obligaties van financiële instellingen. Negatieve bijdragen aan de performance 10% Bluewater 2019 -0,50% De koers van de lening van Bluewater daalde vanwege de gedaalde olieprijs. Wij zien echter weinig risico in deze obligatie. 6,625% Seadrill 2020 -0,35% Deze obligatie van Seadrill is ook in waarde gedaald vanwege de gedaalde olieprijs. Onderliggend zien wij echter veel minder risico voor de terugbetaling van deze lening. 8,75% Elli Finance 2019 -0,28% Elli Finance beheert zorggerelateerd vastgoed. Dit is een lastige markt, met name voor verzorgingstehuizen in niet-stedelijke gebieden. Wij verwachten dat de obligatie uiteindelijk terugbetaald kan worden.
Hof Hoorneman Income Fund 2015
[28]
7,5% Harkand Finance 2019 -0,17% Harkand is oliegerelateerd en deelde dus mee in de koersdalingen. Wij hebben de obligatie reeds op aantrekkelijke niveaus kunnen aankopen, maar ze werd tegen het einde van het jaar nog goedkoper. 7,5% Bibby Offshore 2021 -0,16% Ook Bibby levert aan de olie-industrie en de koers daalde. Deze daling is ons inziens echter onterecht en wij zien veel aantrekkelijke mogelijkheden voor deze obligatie. VOORUITZICHTEN 2016 Investeerders waren in 2015 iets minder gecharmeerd van de Europese high yield markt, waardoor ze ongeveer een half procent meer rendement op deze obligaties verwachtten. Het verschil tussen een veilige staatsobligatie uit Europa en een hoogrendementsobligatie is momenteel opgelopen tot 5,5%. Aangezien de rentestanden in Europa momenteel negatief zijn, ligt het absolute rendement van het marktgemiddelde daar iets onder. Het grootste deel van de problemen in Europa speelde zich af in de grondstoffensector waarin wij, afgezien van de oliesector, niet beleggen. De onrust in de grondstoffensector heeft ook ertoe geleid dat de koersen van de rest van de markt wat onder druk zijn komen te staan. Dat is naar onze mening overdreven en meer een gevolg van angst in de markt. Wij zien derhalve voldoende mogelijkheden in de markt om de portefeuille goed te kunnen beheren en ons dividend op peil te houden.
Hof Hoorneman Income Fund 2015
[29]
HOF HOORNEMAN EUROPEAN VALUE FUND PROFIELSCHETS Het subfonds Hof Hoorneman European Value Fund (hierna ook: European Value Fund) correspondeert met de aandelen die in serie 3 door het Paraplufonds worden uitgegeven. European Value Fund belegt in een gediversifieerde Europese aandelenportefeuille. Tot het beleggingsgebied behoren de landen die lid zijn van de Europese Unie, alsmede Noorwegen, Zwitserland en de kandidaat--‐lidstaten van de Europese Unie. De beleggingen bestaan voornamelijk uit beursgenoteerde effecten, te weten gewone aandelen, in aandelen converteerbare effecten, warrants en preferente aandelen. Bij de invulling van de portefeuille worden de in aanmerking komende ondernemingen zorgvuldig geselecteerd door middel van zogenoemde bottom--‐up analyses. De focus ligt vooral op effecten die naar het oordeel van de directie zijn ondergewaardeerd. Hiervan zal sprake zijn als de intrinsieke waarde van het desbetreffende effect hoger is dan de op dat moment geldende beurskoers of als de toekomstige groeipotentie van de betrokken onderneming onvoldoende in de beurskoers tot uiting komt. Het subfonds is een voortzetting van Hof Hoorneman European Value Fund NV, welke vennootschap op 14 november 2011 met Hof Hoorneman Investment Funds NV is gefuseerd. De in dit verslag opgenomen cijfers van het subfonds hebben tot 14 november 2011 betrekking op Hof Hoorneman European Value Fund NV. Subfondskarakteristieken Startdatum 27 juli 2007 Beursnotering Ja ISIN--‐code NL0009864495 Benchmark Geen Dividend Ja (fiscale uitdelingsverplichting) Beheervergoeding 0,3125% per kwartaal Performance fee 10% van de performance boven 10%¹ Gemiddeld rendement per jaar 1 jaar 3 jaar 5 jaar Sinds de start van het fonds
op basis van de intrinsieke waarde 11,8% 15,3% 9,1% -1,1%
¹ Zie voor een nadere uitleg het aanvullend prospectus van Hof Hoorneman European Value Fund.
Hof Hoorneman European Value Fund 2015
[30]
KERNCIJFERS
Beurskoers in € (ultimo)¹ Uitgekeerd dividend per aandeel in € Rendement op basis van beurskoers² Eigen vermogen in € 1.000 (ultimo) Aantal uitstaande aandelen (ultimo) Intrinsieke waarde per aandeel in € (ultimo) Rendement op basis van intrinsieke waarde² Lopende kosten factor³
2015
2014
2013
2012
2011
36,53
32,81
31,89
25,46
21,66
0,70
0,70
1,20
0,76
0,76
13,5%
5,1%
30,6%
21,8%
-17,5%
33.999
24.144
22.255
14.414
13.307
937.085
729.959
701.551
561.413
607.639
36,28
33,08
31,72
25,68
21,90
11,8%
6,5%
28,8%
21,5%
-17,0%
1,68%
1,70%
1,77%
1,91%
1,99%
¹ De vermelde beurskoers betreft de beurskoers op de laatste beursdag van het jaar en is gebaseerd op de intrinsieke waarde aan het einde van de een na laatste beursdag vermeerderd of verminderd met een vaste vergoeding van 0,5% van de intrinsieke waarde. ² De rendementspercentages zijn berekend op basis van het koersresultaat per aandeel plus herbelegging van de dividenduitkeringen in aandelen in dezelfde serie. ³ In 2011 expense ratio (kostenratio) exclusief de eventuele performance fee. Geïndexeerde performance Hof Hoorneman European Value Fund over de laatste drie jaar na herbelegging van dividend
Hof Hoorneman European Value Fund 2015
[31]
ONTWIKKELINGEN FINANCIËLE MARKTEN De Europese aandelenmarkten waren in 2015 positief gestemd. Hiervoor waren meerdere redenen aan te wijzen. Allereerst daalde de Europese rente na de verdere monetaire stimulering door de ECB. Bijkomend voordeel van de kwantitatieve verruiming was dat de euro goedkoper werd. Dit was een voordeel voor Europese bedrijven die veel exporteren, zij worden namelijk competitiever. Ten derde stroomde veel geld van beleggers vanuit de Verenigde Staten naar Europa, omdat de aandelenmarkten hier aantrekkelijker waren gewaardeerd en nog steeds zijn. Binnen Europa zelf hebben kleine en middelgrote bedrijven over het algemeen betere rendementen behaald dan bedrijven met een relatief grote marktkapitalisatie. Gedurende het jaar was echter ook sprake van marktturbulentie, bijvoorbeeld ten tijde van de nakende Grexit en de devaluatie van de Renminbi. Gedurende deze momenten heeft European Value Fund slechts een beperkte koersbeweeglijkheid gekend, hoofdzakelijk dankzij het prudente beleggingsbeleid. BELEGGINGSBELEID Algemeen Via Hof Hoorneman European Value Fund neemt de belegger deel in een gediversifieerde Europese aandelenportefeuille. Tot het beleggingsgebied behoren de landen die lid zijn van de Europese Unie, alsmede Noorwegen, Zwitserland en de kandidaat--‐lidstaten van de Europese Unie. Minimaal 75% van het vermogen zal in beursgenoteerde effecten zijn belegd. Er kan ook worden belegd in effecten die niet in euro’s staan genoteerd. Vreemde valuta zullen in beginsel worden afgedekt. European Value Fund selecteert een portefeuille met de naar verwachting meest kansrijke ondernemingen in het beleggingsuniversum, waarbij het beleggingsbeleid niet op het volgen of overtreffen van een benchmark is gericht. De focus ligt vooral op effecten die naar het oordeel van de directie zijn ondergewaardeerd. Hiervan zal sprake zijn als de intrinsieke waarde van het desbetreffende effect hoger is dan de op dat moment geldende beurskoers of als de toekomstige groeipotentie van de betrokken onderneming onvoldoende in de beurskoers tot uiting komt. Bij het beheer van het vermogen kan gebruik worden gemaakt van derivaten, zoals opties, termijncontracten en futures. Deze instrumenten bieden de mogelijkheid efficiënt te anticiperen op verwachte marktontwikkelingen en kunnen voorts als afdekking van beleggingsrisico’s dienen. Eveneens kunnen met deze instrumenten additionele inkomsten worden gegenereerd. Risico’s Doordat belegd wordt in financiële instrumenten, kan sprake zijn van diverse risico’s, waarvan de belangrijkste hierna zijn toegelicht. Een uitgebreide beschrijving is in het aanvullend prospectus opgenomen. Markt- en prijsrisico Dit omvat het risico dat de waarde van een financieel instrument zal fluctueren als gevolg van (i) veranderingen in valutawisselkoersen, (ii) veranderingen in de marktrente en/of (iii) veranderingen in marktprijzen, veroorzaakt door factoren die
Hof Hoorneman European Value Fund 2015
[32]
uitsluitend gelden voor het individuele instrument of de emittent hiervan of door factoren die alle in de markt verhandelde instrumenten beïnvloeden. De waarde van vastrentende waarden is sterk afhankelijk van de ontwikkeling van de marktrente. De gevoeligheid voor marktveranderingen kan toenemen indien wordt belegd met geleend geld (hefboomwerking). Zolang de rentelasten lager zijn dan de directe en indirecte baten van de gefinancierde beleggingen is er sprake van een zogenaamde positieve hefboom, die tot een hoger rendement voor de belegger kan leiden. Hiertegenover staat uiteraard dat, indien de financieringsrente door marktomstandigheden stijgt en/of de directe en indirecte baten van de gefinancierde beleggingen dalen, deze hefboomwerking vermindert en zelfs kan omslaan in een negatief effect op het rendement. European Value Fund tracht deze risico’s te beheersen door middel van diversificatie van de beleggingsportefeuille (spreiding over verschillende sectoren en individuele aandelen). De mogelijkheid met geleend geld te beleggen is beperkt tot maximaal 20% van het eigen vermogen. Het valutarisico zal in beginsel worden afgedekt. Kredietrisico Het kredietrisico of debiteurenrisico is het risico dat de ene partij van een financieel instrument niet aan haar verplichtingen zal voldoen, waardoor de andere partij een financieel verlies te verwerken krijgt. Bij beleggingen in vastrentende waarden bestaat het risico dat de uitgevende instelling niet kan voldoen aan de rente- en aflossingsverplichtingen. Het kredietrisico is in het algemeen groter bij transacties die buiten de beurs of in vreemde valuta worden afgesloten. Teneinde deze risico’s zoveel als mogelijk te beperken wordt de nodige zorgvuldigheid betracht bij het aangaan van contractuele relaties en wordt in beginsel in effecten belegd die aan een (internationale) officiële beurs zijn genoteerd of op een gereguleerde markt worden verhandeld. Liquiditeitsrisico Dit is het risico dat een rechtspersoon niet de mogelijkheid heeft om de financiële middelen te verkrijgen die nodig zijn om aan de verplichtingen uit hoofde van de financiële instrumenten te voldoen, bijvoorbeeld doordat een financieel actief niet op korte termijn kan worden verkocht tegen nagenoeg de reële waarde. European Value Fund tracht dit risico onder meer te beperken door hoofdzakelijk inbeursgenoteerde effecten te beleggen. Daarnaast bestaat de mogelijkheid kortlopend krediet op te nemen, waardoor het liquiditeitsrisico verder kan worden beperkt. Gevoerd beleggingsbeleid in 2015
Top 5 belangen in portefeuille per 31 december 2015 Hibernia REIT Impellam Group Nokia Phoenix Group CPL Resources
Land Ierland Groot-Brittannië Finland Groot-Brittannië Ierland
Belang 4,5% 4,0% 3,3% 3,3% 2,9%
Het beleggingsbeleid wordt al ruim twee decennia ingevuld via de bekende lange termijn ‘buy and hold’ value filosofie. Deze is gebaseerd op de drie pijlers onderwaardering, een
Hof Hoorneman European Value Fund 2015
[33]
katalysator om de onderwaardering eruit te laten lopen en een cashrendement dat gelijk is aan ten minste het rendement op (Nederlandse) staatsleningen. Centraal staat daarbij het zoeken naar aandelen van bedrijven die tijdelijk uit de gratie zijn, maar die wel beschikken over een solide balans, sterke kasstroom, leidende marktpositie en goed management. Het fonds kent geen beperkingen in termen van marktkapitalisatie, maar stelt zich wel ten doel om gemiddeld te beleggen in Europese midcapaandelen. Deze doelstelling resulteert in een portefeuille met een aantrekkelijke mix van large-, mid- en smallcapaandelen. Deze samenstelling van de portefeuille wordt aangestuurd teneinde de verhouding tussen risico en rendement te optimaliseren. Ook in 2015 is deze strategie gevolgd. Aantrekkelijk gewaardeerde Europese aandelen zijn aangekocht en aandelen die hun koersdoel bereikten of waarvan de risicorendementsverhouding onvoldoende aantrekkelijk werd, zijn verkocht. In het eerste halfjaar zijn verschillende aantrekkelijke namen aangekocht. Zo is Munich Re, de Duitse herverzekeraar, aan de portefeuille toegevoegd. Het bedrijf was ons inziens onevenredig hard geraakt door de moeilijkheden in de Duitse herverzekeringssector. Hierdoor kon dit goed liquide en degelijke bedrijf op een aantrekkelijke waardering worden aangekocht. Ook is St. Ives in de portefeuille opgenomen. Dit Britse marketingbedrijf is bezig met het omvormen van haar oude marketingformule (vaak het opkopen van ruimte in kranten en tijdschriften) naar een meer data-georiënteerde opzet. Dit komt echter nog niet in de waardering tot uitdrukking. De markt lijkt nog ervan uit te gaan dat het bedrijf alleen maar uit haar oude, licht krimpende, business bestaat, terwijl de werkelijkheid inmiddels anders ligt. Wij beschouwen St. Ives als een interessante onderneming die een goede aanvulling op de portefeuille van het fonds is. Met name in het vierde kwartaal zijn vooral aankopen gedaan. Zo is onder andere SQS aangekocht. SQS is een internationaal softwaretestbedrijf met het hoofdkantoor in Duitsland. Het is ‘s werelds grootste, onafhankelijke tester van software en actief in een markt die door verschillende trends hard groeit. Denk bijvoorbeeld aan de toename in cloud computing, waarvoor software nodig is die getest moet worden. Verder heeft SQS een aantrekkelijke marktpositie, omdat het bedrijf hoogwaardige kwaliteit levert wat een belangrijke voorwaarde voor een succesvol testbedrijf is. Ten slotte is de waardering aantrekkelijk. Het fonds heeft meegedaan aan de beursintroductie van ABN Amro, maar heeft slechts een kleine toewijzing gekregen. De koers steeg binnen enkele weken van de introductieprijs van € 17,75 euro naar bijna € 20. Dit was ons prijsdoel en wij hebben de positie op dat moment verkocht. Ten slotte zijn er verschillende posities uitgebreid, bijvoorbeeld Ordina. Gedurende het derde kwartaal heeft Ordina het zwaar gehad. Dit is in onze ogen niet geheel terecht. Het bedrijf is namelijk goed gepositioneerd om te profiteren van een economisch herstel. Bovendien is het aandeel op basis van historische marges goedkoop. Ook de posities in KSB, Boskalis, Carillion, Electrocomponents, KSB en Kier Group zijn opgehoogd. Verder zijn verschillende namen uit de portefeuille verdwenen. In de eerste helft van het jaar bijvoorbeeld TSB Banking Group. Deze bank, voorheen onderdeel van Lloyds, is in 2014 naar de beurs gebracht. Gedurende 2015 werd duidelijk dat de Spaanse Banco Sabadell geïnteresseerd was in een deelneming. Deze hebben ze ingenomen op een substantieel hogere prijs dan de toen geldende marktprijs. De waarde van onze aandelen schoot omhoog en wij hebben ze met een mooie winst kunnen verkopen. Na het
Hof Hoorneman European Value Fund 2015
[34]
bereiken van het koersdoel zijn de posities in Synthomer, GFT Technologies en Konecranes verkocht. Er zijn ook posities verkocht omdat de risico-rendementsverhouding niet meer aantrekkelijk genoeg was. Dit betrof ook Volkswagen. Na het horen van het nieuws over de fraude met emissiesoftware hebben wij de aandelen Volkswagen direct verkocht. Hiermee is verder koersverlies voorkomen. De positie in Volkswagen heeft voor de aandeelhouders van het fonds een netto neutraal effect gehad. Niet optimaal, maar gezien de omstandigheden een goede beslissing. Verder is Tesco verkocht aangezien het risico op een aandelenuitgifte significant groter werd. Ten slotte is Electrocomponents verkocht vanwege het beperkte opwaartse potentieel. De investering heeft een stabiele bijdrage aan het rendement van het fonds geleverd, maar wij zien betere mogelijkheden in andere ondernemingen.
Valutaire verdeling van de portefeuille (inclusief dekkingstransacties) Euro Zwitserse Frank Britse pond
EUR CHF GBP
31-12-15 102,0% 0,1% -2,1%
31-12-14 99,6% 0,1% 0,3%
100%
100%
Ter illustratie van het gevoerde beleggingsbeleid volgt hierna een aantal voorbeelden. Nokia Nokia is een oude bekende van European Value Fund. De eerste ‘kennismaking’ in 2010/2011 was niet succesvol, daar wij de impact van de I-phone-introductie in 2007 en het gebrek aan innovatie bij Nokia volledig hadden onderschat. Wij hebben de positie uiteindelijk in 2011 met verlies gesloten. Met de verkoop van de mobiele activiteiten in 2013 aan Microsoft ontstond echter een totaal andere propositie. De zeer goede verkoopprijs kwam voor Nokia als een geschenk uit de hemel, daar de pogingen om via een nieuw besturingssysteem marktaandeel terug te pakken jammerlijk waren mislukt. De verkoopprijs van een kleine € vier miljard is met de kennis van nu een klapper geweest, omdat Microsoft niet veel later nagenoeg de gehele aankoop heeft moeten afschrijven. Door de verkoop was de balans weer op orde en kon Nokia zich volledig richten op de netwerkactiviteiten, HERE (de kaartendivisie en concurrent van TomTom) en het maximaliseren van de patentenportefeuille. De latere verkoop van HERE in 2015 voor € 2,5 miljard aan een consortium van Duitse autofabrikanten maakte de weg vrij om de laatste stap te zetten in de strategie om marktleider te worden in het uitrollen en beheren van (mobiele) netwerken. Deze stap bestond uit de (langverwachte) overname van het Franse Alcatel. Beide ondernemingen zijn op basis van omzet zeer complementair. Kostenreducties vergroten het potentieel in een nog altijd competitieve maar tevens consoliderende en groeiende markt. Nu de overname is afgerond en de integratie goed verloopt, is het zeker niet uit te sluiten dat het nieuwe Nokia haar balans verder gaat optimaliseren en het (vanwege overname) tijdelijk onderbroken inkoopprogramma van eigen aandelen weer gaat opstarten. De huidige waardering blijft aantrekkelijk, daar er nog veel verborgen potentieel zit in de omvangrijke patentenportefeuille.
Hof Hoorneman European Value Fund 2015
[35]
Hornbach Relatief nieuw in de portefeuille is het Duitse Hornbach, een ook in Nederland bekende doe-het-zelfketen met een sterke focus op prijs en assortiment. De keten richt zich naast de particuliere consument ook op de kleine zelfstandige aannemer. De grootste markt voor Hornbach is Duitsland. Dit is tevens de meest competitieve markt, doordat de markt enerzijds gedreven wordt door prijs en promoties en er anderzijds relatief veel partijen actief zijn. Dit heeft vorig jaar gezorgd voor het faillissement van een grote concurrent. Hierdoor opereert de markt weer iets rationeler. Buiten Duitsland en Nederland is Hornbach actief in Oost- en Noord-Europa. De grote uitdaging voor de sector is de groei naar online shopping, wat door grotere prijstransparantie, mixeffecten en meer concurrentie voor druk op de brutomarges zorgt. Het is onze inschatting dat alleen de sterke spelers met voldoende omvang deze slag gaan winnen. De schaalvoordelen van Hornbach maken het verder rendabel om het eigen merk succesvol uit te rollen en inkoopvoordelen te behalen. Hornbach is daarnaast zeer selectief bij het openen van nieuwe vestigingen, waarvan ook nog eens 50% in eigendom is. De aantrekkende economie in Europa zorgt voor een groter vertrouwen bij de consument, iets wat direct zichtbaar is in de omzetontwikkeling van Hornbach. Daarnaast groeit het marktaandeel jaar op jaar en investeert Hornbach veel geld in de online activiteiten. Zoals gezegd zal dat voor de korte termijn iets ten koste van de winst gaan, maar zal Hornbach naar onze verwachting op termijn de vruchten hiervan plukken. Hornbach is daarnaast zeer conservatief gefinancierd en heeft nauwelijks schuld. De balans kent daarnaast nog een forse stille reserve vanuit het vastgoed. Op de huidige waardering is Hornbach een investering in een dynamische maar groeiende markt, waarvan wij veel verwachten. RESULTATEN De intrinsieke waarde van het aandeel Hof Hoorneman European Value Fund bedroeg per 31 december 2015 € 36,28 en per 31 december 2014 € 33,08. Op basis van intrinsieke waarde en inclusief herbelegging van het in 2015 uitgekeerde dividend bedroeg het rendement 11,8%. In het aanvullend prospectus van het subfonds is (samengevat) opgenomen dat, indien in een kalenderjaar de intrinsieke waarde per aandeel per 31 december vermeerderd met de in het jaar uitgekeerde dividenden met meer dan 10% is gestegen, de beheerder over het meerdere een variabele vergoeding (performance fee) van 10% ontvangt. Eventuele verliezen over de voorgaande twee jaren dienen eerst te worden gecompenseerd. Het rendement over 2015 geeft de beheerder recht op de in het prospectus vastgelegde variabele vergoeding. De vergoeding bedraagt € 61.000. Over 2014 werd geen variabele vergoeding uitgekeerd. Het aantal uitstaande aandelen nam met 207.126 of 28,4% toe van 729.959 tot 937.085. Het eigen vermogen steeg van € 24,1 miljoen per 31 december 2014 naar € 34,0 miljoen per 31 december 2015. De dividenduitkering bedroeg in 2015 € 0,70 per aandeel, uitgekeerd op 24 april 2015.
Hof Hoorneman European Value Fund 2015
[36]
Resultaat per aandeel (in € 1) 1 miljoen) Inkomsten Waardeveranderingen van beleggingen Kosten Nettoresultaat per aandeel
2015 1,00 3,19 -0,67
2014 0,98 1,55 -0,55
2013 1,06 7,20 -1,11
2012 1,02 4,01 -0,47
2011 0,98 -4,97 -0,50
3,52
1,98
7,15
4,56
-4,49
Het nettoresultaat per (bij derden uitstaand) aandeel wordt berekend door het resultaat over het boekjaar te delen door het gemiddeld aantal uitstaande aandelen gedurende het boekjaar. Het gemiddeld aantal aandelen is op maandbasis berekend. Performance attributie overzicht Hierna wordt een overzicht gegeven van de beleggingen met de grootste absolute bijdragen (positief en negatief) aan de performance van European Value Fund. Positieve bijdragen aan de performance Impellam 1,99% De uitzender liet prima resultaten zien. Het bedrijf is in vergelijking met andere uitzenders nog steeds ondergewaardeerd te noemen. Beleggers profiteerden hiervan. UDG Healthcare 1,75% Deze casus kwam mooi uit. De consultancy-tak van UDG Healthcare draaide erg goed en dit leidde tot meer belangstelling voor het aandeel. Toen UDG Healthcare daarna ook nog haar farmacie-tak wist te verkopen, werd de interesse in het aandeel dusdanig groot dat wij de positie hebben verkocht. Anite 1,30% Anite bestond uit twee onderdelen: het leveren van travel-software en het testen van software, bijvoorbeeld voor mobiele netwerken. Onze verwachting was dat het eerstgenoemde onderdeel verkocht zou worden en dat Anite dan uitstekend gepositioneerd zou zijn voor de komende consolidatieslag in haar andere werkgebied. Dit bleek zo te zijn; er kwam een uitstekend overnamebod en wij hebben afscheid genomen van de aandelen. Synthomer 1,22% Synthomer liet een prachtige prestatie zien. Gedreven door een herstel in Europa werden de cijfers steeds beter. Het koersdoel werd bereikt waarna afscheid is genomen van dit aandeel . Ageas 1,37% Ageas is de best gekapitaliseerde verzekeraar in Europa. Het kan zijn winsten laten groeien en keert ook steeds meer dividend uit. Beleggers stelden dit op prijs.
Hof Hoorneman European Value Fund 2015
[37]
Negatieve bijdragen aan de performance Delta Lloyd -1,16% Het aandeel Delta Lloyd daalde in waarde. Een belangrijke reden hiervoor was de onzekerheid van het management over de te ondernemen acties om de solvabiliteit te verhogen. Hiernaast bleek de winstgevendheid van het bedrijf een stuk lager. Investeerders namen het zekere voor het onzekere en verkochten de aandelen. Wij zijn van mening dat het aandeel nu erg goedkoop is. Hornbach Baumarkt -0,60% De bouwmarkt van Hornbach heeft, in tegenstelling tot de Holding, een negatieve bijdrage geleverd aan het fondsrendement. Toch is het bedrijf uitstekend gepositioneerd in een aantrekkende markt. Door de nadruk te leggen op online verkopen kan het bedrijf profiteren van een herstel in de Europese bouwmarkt. Volkswagen -0,55% Volkswagen kwam negatief in het nieuws met haar sjoemelsoftware. De beheerder heeft de aandelen direct na het uitkomen van het nieuws verkocht, waardoor het verlies beperkt bleef. Semperit -0,39% De producent van industrieel en medisch rubber had nog te lijden onder uitdagende marktomstandigheden. De vooruitzichten zijn echter hoopgevend; de markt voor medisch rubber groeit sterk en het bedrijf heeft in 2015 in elk kwartaal meer winst gemaakt. KSB -0,33% KSB is een uitstekend bedrijf in een moeilijke markt. Het bedrijf wordt goed geleid en de winst kan verbeteren, maar dit is in 2015 nog niet uitgekomen. Wij blijven niettemin enthousiast en hebben de positie gedurende het jaar opgehoogd. VOORUITZICHTEN 2016 Het jaar 2016 is min of meer gestart zoals 2015 eindigde. De koersen vallen terug en de volatiliteit loopt op. Reden is de toenemende mate van onzekerheid omtrent de situatie in China, de spanningen in het Midden-Oosten en de dalende olieprijs. Laatstgenoemde is weer deels afhankelijk van de transitie van de Chinese economie van investeringsgedreven naar consumptiegedreven. Daarnaast is de markt verdeeld over het tempo van verdere renteverhogingen in de Verenigde Staten en zijn de waarderingen van met name large caps over het algemeen niet bijzonder aantrekkelijk. In Europa speelt verder nog de vluchtelingenproblematiek en het Engelse referendum over het Europese lidmaatschap. Op het eerste gezicht zijn er weinig redenen om te beleggen. Een positieve keerzijde van alle onzekerheid is dat dit veel mogelijkheden biedt voor value-beleggers zoals Hof Hoorneman. Markten worden minder rationeel en dit biedt kansen op mooie beleggingen. Daarnaast zijn ook zeker positieve ontwikkelingen in Europa waar te nemen. De werkloosheid neemt af, het consumentenvertrouwen groeit, het zuiden van Europa herstelt langzaam, de euro is goedkoop en de lage olieprijs vergroot het bestedingsniveau van consumenten. Wij zijn van mening dat deze markt uitermate geschikt is voor bottom-up value-beleggers met een lange beleggingshorizon.
Hof Hoorneman European Value Fund 2015
[38]
HOF HOORNEMAN OBLIGATIE FONDS PROFIELSCHETS Het subfonds Hof Hoorneman Obligatie Fonds (hierna ook: Obligatie Fonds) correspondeert met de aandelen die in serie 4 door het Paraplufonds worden uitgegeven. Obligatie Fonds belegt hoofdzakelijk in obligaties uitgegeven door kredietwaardige bedrijven (investment grade bonds). Als referentie-index voor de periodieke evaluatie van het behaalde resultaat wordt de iBoxx Euro Liquid Corporate Bond Index gehanteerd. Deze referentie-index vormt geen uitgangspunt voor de inrichting van de portefeuille en is geen garantie voor het te behalen resultaat. Het subfonds is een voortzetting van het fonds voor gemene rekening (FGR) Hof Hoorneman Obligatie Fonds, dat op 14 november 2011 is geliquideerd. De in dit verslag opgenomen cijfers van het subfonds hebben tot 14 november 2011 betrekking op FGR Hof Hoorneman Obligatie Fonds. Subfondskarakteristieken Startdatum 7 december 2009 Beursnotering Ja ISIN-code NL0010514204 Referentie-index iBoxx Euro Liquid Corporate Bond Index Dividend Ja (fiscale uitdelingsverplichting) Beheervergoeding 0,125% per kwartaal Performance fee Nee Gemiddeld rendement per jaar 1 jaar 3 jaar 5 jaar Sinds start van het fonds
Hof Hoorneman Obligatie Fonds 2015
op basis van de intrinsieke waarde 0,5% 3,0% 4,4% 4,2%
[39]
KERNCIJFERS
2015 Beurskoers in € (ultimo)¹ Uitgekeerd dividend per aandeel in € Rendement op basis van beurskoers² Eigen vermogen in € 1.000 (ultimo) Aantal uitstaande aandelen (ultimo) Intrinsieke waarde per aandeel in € (ultimo) Rendement op basis van intrinsieke waarde² Lopende kosten factor³
2014
2013
2012
2011
35,97
36,40
34,85
-
-
0,60
0,70
0,67
0,50
0,0
0,5%
6,5%
-
-
-
72.439
62.772
44.268
30.774
16.246
2.017.366 1.727.471 1.272.830
885.131
507.857
35,91
36,34
34,78
34,77
31,99
0,5%
6,6%
2,0%
10,4%
2,8%
0,84%
0,91%
0,99%
1,07%
1,08%
¹ De vermelde beurskoers betreft de beurskoers op de laatste beursdag van het jaar en is gebaseerd op de intrinsieke waarde aan het einde van de een na laatste beursdag vermeerderd of verminderd met een vaste vergoeding van 0,15% van de intrinsieke waarde. Hof Hoorneman Obligatie Fonds is sinds 15 juli 2013 beursgenoteerd. ² De rendementspercentages zijn berekend op basis van het koersresultaat per aandeel plus herbelegging van de dividenduitkeringen in aandelen in dezelfde serie. ³ In 2011 expense ratio (kostenratio). Geïndexeerde performance Hof Hoorneman Obligatie Fonds vs iBoxx over de laatste drie jaar na herbelegging van dividend
Hof Hoorneman Obligatie Fonds 2015
[40]
ONTWIKKELINGEN FINANCIËLE MARKTEN Aan het begin van 2015 was al sprake van recordlage rente. In de Verenigde Staten was men nog steeds bezig met kwantitatieve verruiming en ook in Europa was het renteniveau bijzonder laag. Hof Hoorneman Obligatie Fonds heeft hiervan de voorgaande jaren geprofiteerd, met rendementen die ver boven het langetermijngemiddelde van investment grade obligaties lagen. Het was dan ook duidelijk dat 2015 een bescheiden, in sommige tijden zelfs lastig, jaar zou worden voor het fonds. De rente kon nauwelijks nog verder dalen en de risico-opslagen waren ook bijzonder laag. Desondanks heeft het Obligatie Fonds in 2015 een positief rendement behaald. Een tweede kenmerk van de financiële markten in 2015 was de volatiliteit van de rentemarkten. In tijden van marktturbulentie laten veel obligatiefondsen en -indices grote koersbewegingen zien. Dit zijn meestal fondsen en indices die meer rente- en kredietrisico nemen dan het Obligatie Fonds. In tijden van gelijkblijvende of verder dalende rente leveren deze fondsen meer rendement op, maar zodra risicopremies groter worden of de rente licht stijgt, dalen deze fondsen relatief hard. Wij zijn van mening dat het extra rendement dat het nemen van deze risico's oplevert bij lange na niet opweegt tegen het neerwaarts risico. Deze aanpak maakte het Obligatie Fonds in 2015 een bijzonder degelijke belegging. BELEGGINGSBELEID Algemeen Hof Hoorneman Obligatie Fonds belegt hoofdzakelijk in obligaties uitgegeven door kredietwaardige bedrijven met een rating van ten minste BBB- (investment grade bonds). Dit is een categorie obligaties uitgegeven door debiteuren van goed geachte kwaliteit, die een relatief gering debiteurenrisico heeft. Naast bedrijfsobligaties kan ook in staatsobligaties worden belegd. Er zijn geen beperkingen ten aanzien van de verhouding tussen bedrijfs- en staatsobligaties in de portefeuille. Er wordt uitsluitend belegd in obligaties waarvan de uitgevende instelling gevestigd is in een land dat is aangesloten bij de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO), en die op officiële effectenbeurzen worden verhandeld of waarvoor een frequente notering bestaat. Maximaal 5% van de portefeuille (exclusief de kaspositie) mag in obligaties van één uitgevende instelling zijn belegd, tenzij dit een staats- of bedrijfsobligatie met een rating van AAA betreft. Er kan zowel in obligaties met een vaste als met een variabele coupon worden belegd; ook inflatiegerelateerde obligaties zijn toegestaan. In beginsel zal in obligaties luidende in euro’s worden belegd. Het is echter ook mogelijk om te beleggen in obligaties in andere valuta; het valutarisico daarvan zal in beginsel worden afgedekt. Perpetuals van financiële instellingen worden niet in de portefeuille opgenomen en shortposities worden niet ingenomen. Het fonds zal in beginsel geen obligaties in- of uitlenen. De gemiddelde looptijd van de portefeuille zal in beginsel overeenstemmen met de gemiddelde looptijd van leningen op de markt voor bedrijfsobligaties met een vergelijkbare kwaliteit. De rentegevoeligheid van de portefeuille zal daarom eveneens
Hof Hoorneman Obligatie Fonds 2015
[41]
marktconform zijn. De looptijd van de obligaties waarin wordt belegd, is niet aan een maximum gebonden. Obligatie Fonds wordt actief beheerd en heeft de mogelijkheid om een kaspositie aan te houden van maximaal 5% van het vermogen. Obligatie Fonds heeft niet de mogelijkheid met geleend geld (leverage) te beleggen. Risico’s Doordat belegd wordt in financiële instrumenten, kan sprake zijn van diverse risico’s, waarvan de belangrijkste hierna zijn toegelicht. Een uitgebreide beschrijving is in het aanvullend prospectus opgenomen. Markt- en prijsrisico Dit omvat het risico dat de waarde van een financieel instrument zal fluctueren als gevolg van (i) veranderingen in valutawisselkoersen, (ii) veranderingen in de marktrente en/of (iii) veranderingen in marktprijzen, veroorzaakt door factoren die uitsluitend gelden voor het individuele instrument of de emittent, hiervan of door factoren die alle in de markt verhandelde instrumenten beïnvloeden. Voor Obligatie Fonds zijn met name van belang de geldontwaarding (inflatie), de renteontwikkeling, de ontwikkelingen op de financiële markten in het algemeen (kredietcrisis) en een eventuele downgrade van obligaties door kredietbeoordelaars. Stijgende rente en inflatie leiden meestal tot dalende obligatiekoersen. Andersom gaan dalende rente en inflatie en stijgende obligatiekoersen doorgaans hand in hand. Naarmate de looptijd van de vastrentende waarden langer is, is dit effect groter. Door inflatie zal de koopkracht van de euro in de toekomst lager zijn. De verwachte ontwikkeling van het inflatietempo is in beginsel in de koers van obligaties verdisconteerd. Het is echter mogelijk dat de beleggingsopbrengsten van de obligaties in portefeuille niet voldoende zijn om de werkelijke inflatie te compenseren, waardoor de waarde van het aandeel Obligatie Fonds wordt aangetast. De financiële instrumenten waarin wordt belegd, beperken zich tot obligaties; de geografische spreiding is beperkt tot OESO-landen. Het risico bestaat dat de beleggingsportefeuille als gevolg van deze concentratie in haar geheel gevoeliger wordt voor algemene en specifieke marktbewegingen in deze klassen. Obligatie Fonds streeft ernaar om het risico voor de belegger tot een acceptabel niveau terug te brengen, onder meer door de omvang van de individuele obligaties te maximeren en een voldoende spreiding na te streven, alsmede valutarisico’s in beginsel af te dekken. Kredietrisico Het kredietrisico of debiteurenrisico is het risico dat de ene partij van een financieel instrument niet aan haar verplichtingen zal voldoen, waardoor de andere partij een financieel verlies te verwerken krijgt. Bij beleggingen in vastrentende waarden bestaat het risico dat de uitgevende instelling niet kan voldoen aan de rente--‐ en aflossingsverplichtingen. Het risico neemt in de regel toe naarmate de rating van de betreffende obligatie lager is. Obligatie Fonds beperkt dit risico door uitsluitend obligaties met een relatief gering debiteurenrisico (minimale rating van BBB-) in de portefeuille op te nemen.
Hof Hoorneman Obligatie Fonds 2015
[42]
Liquiditeitsrisico Het liquiditeitsrisico betekent dat er situaties denkbaar zijn waarin er geen liquide markt (meer) bestaat voor een of meerdere obligaties, waardoor die obligaties niet tegen de gewenste prijs en voorwaarden en op het gewenste tijdstip kunnen worden verkocht. Dit risico neemt in de regel toe naarmate de rating van de betreffende obligatie lager is. Ook de ontwikkelingen op de financiële markten (kredietcrisis) kunnen leiden tot een toenemend liquiditeitsrisico, bijvoorbeeld door een verminderde verhandelbaarheid van bepaalde obligaties. Kasstroomrisico Kasstroomrisico is het risico dat toekomstige kasstromen verbonden aan een monetair financieel instrument in omvang zullen fluctueren. Indien bijvoorbeeld sprake is van een schuldinstrument met een variabele rente dan resulteren dergelijke fluctuaties in een verandering van de effectieve interestvoet van het financiële instrument, veelal zonder een overeenkomstige verandering in de bijbehorende reële waarde. Per einde van de verslagperiode is slechts een beperkt gedeelte van de portefeuille in dergelijke instrumenten belegd. Gevoerd beleggingsbeleid in 2015
Top 5 belangen in portefeuille per 31 december 2015 6,5% SVB Holding 27-04-2017 4,50% Befimmo 29-04-2017 5,75% PGH Capital 07-07-2021 ING Bank variabel 04-10-2019 2,125% Yorkshire Building 18-03-2019
Belang 4,0% 4,0% 3,7% 3,7% 3,3%
In 2015 is het beleid gericht geweest op het beperken van het rente- en kredietrisico, zonder dat dit teveel ten koste van het rendement zou gaan. Dit is gedaan door een portefeuille samen te stellen die bestaat uit een combinatie van obligaties met een relatief korte looptijd en obligaties met een langere looptijd van een hogere kredietkwaliteit. Gedurende 2015 zijn niet veel mutaties in de portefeuille doorgevoerd, mede doordat de lage rentestanden het vaak kostentechnisch niet aantrekkelijk maken om te wisselen van obligaties. Soms wordt het extra rendement al teniet gedaan door de transactiekosten bij het aan- en verkopen van een positie. Er is derhalve vooral gemuteerd bij aflossing van obligaties en bij een grote instroom in het fonds. Het fonds heeft gedurende het jaar verschillende interessante posities aangekocht, zoals de Rabobank 2018-lening, de laatste uitstaande Rabo-lening die nog in het guldentijdperk is uitgegeven. Deze biedt een aantrekkelijk rendement voor een korte looptijd. Ook is de 2022 Apple-lening aangekocht. Deze biedt een hoog rendement, terwijl de hoge kredietwaardigheid ook bescherming biedt tegen een koersdaling mocht de angst in de markt toenemen. Daarnaast zijn twee Britse leningen van bouwmaatschappijen aangekocht: de Leeds Building Society en de Yorkshire Building Society. Deze leningen worden goed gedekt door het vastgoed van de bedrijven. Andere nieuwe belangen zijn cruisemaatschappij Carnival en vastgoedonderneming Alstria. Een andere mooie toevoeging aan de portefeuille is de obligatie van Phoenix Group. Deze onderneming kennen wij bijzonder goed, omdat de aandelen en obligaties van het bedrijf reeds in andere fondsen van Hof Hoorneman zijn vertegenwoordigd. Phoenix
Hof Hoorneman Obligatie Fonds 2015
[43]
Group is hard bezig om haar kredietwaardigheid op te vijzelen en een ‘investment grade’-rating te verkrijgen. De obligatie biedt een goed rendement met een beperkt risico. Ten slotte zijn nog twee Nederlandse leningen aangekocht, te weten Akzo Nobel en Wolters Kluwer. Ook zijn enkele posities uit de portefeuille van het fonds verdwenen. Allereerst is de lening van Ageas Capital verkocht vanwege een laag resterend rendement. Daarmee is de rentegevoeligheid van het fonds teruggebracht. Ook de lening van Segro is van de hand gedaan, nadat het rendement niet meer aantrekkelijk genoeg was voor het fonds. Ten slotte is de lening van Befimmo afgelost. Hiervoor is een nieuwe obligatie in de plaats gekomen: de 2,5% Vesteda Finance. Deze lening van het Nederlandse vastgoedbedrijf levert een mooi rendement op, zeker daar de loan-to-value bijzonder degelijk is. Het risico is beperkt, terwijl een ratingverhoging van deze lening door kredietratingbureaus een positief effect op de koers kan hebben.
Portefeuilleverdeling naar looptijd < 2 jaar 2-4 jaar 4-6 jaar > 6 jaar
31-12-15 22% 29% 30% 19%
31-12-14 14% 34% 30% 22%
100%
100%
Ter illustratie van het gevoerde beleggingsbeleid volgen hierna twee uitgewerkte voorbeelden. Nederlandse Waterschapsbank De Nederlandse Waterschapsbank is een overheidsbank die zich exclusief op de Nederlandse publieke sector richt met de financiering van decentrale overheden (waterschappen, gemeenten en provincies). De rating van de lening is dan ook identiek aan de rating van Nederland. De variabele 2045 lening met een minimum coupon van 1,5% kon in juni door de overheid worden afgelost. Op een doorsnee variabele lening van de bank is het rendement 0%. Het lag dus in de lijn der verwachting dat de lening zou worden afgelost. Dit gebeurde echter niet, waardoor in 2015 1,5% rente op een AAA- lening is ontvangen. De koers liep bovendien op vanwege de mogelijkheid dat de lening langer blijft uitstaan. De weging van het fonds in deze lening is daarop teruggebracht, omdat de kans blijft bestaan dat de lening in juni 2016 wel zal worden afgelost. ING Bank ING bank is goed gekapitaliseerd en profiteert van een A-rating op de senior leningen. Wij hebben een lening in portefeuille waarvan de coupon afhankelijk is van de rente op een termijn van 30 jaar. Vanwege de lage rente betaalt ING de minimumcoupon van 5,5%. De verwachting is dat ING deze minimumrente tot het einde van de looptijd in 2019 zal blijven betalen. Mocht de rente zeer sterk stijgen dan kan de coupon meestijgen en daarmee is het renterisico beperkt. Een dusdanig sterke stijging wordt niet verwacht en wij beschouwen dit als een lening met een vaste coupon die een goed rendement oplevert tegen een beperkt risico.
Hof Hoorneman Obligatie Fonds 2015
[44]
RESULTATEN De intrinsieke waarde van het aandeel Hof Hoorneman Obligatie Fonds bedroeg per 31 december 2015 € 35,91 en per 31 december 2014 € 36,34. Op basis van intrinsieke waarde en inclusief herbelegging van het in 2015 uitgekeerde dividend bedroeg het rendement 0,5%. De referentie-index van het subfonds, de iBoxx Euro Liquid Corporate Bond Index, daalde in 2015 met 0,4%%. Het aantal uitstaande aandelen nam met 289.895 of 16,8% toe van 1.727.471 tot 2.017.366. Het eigen vermogen steeg van € 62,8 miljoen per 31 december 2014 naar € 72,4 miljoen per 31 december 2015. De portefeuille heeft een duratie (rentegevoeligheid) van 2,9, wat inhoudt dat bij een stijging van het renteniveau in Europa met 1 procentpunt, de waarde van de portefeuille met 2,9% zal dalen. Op 24 april 2015 is een dividend van € 0,60 per aandeel uitgekeerd.
Resultaat per aandeel (in € 1) 1 miljoen) Inkomsten Waardeveranderingen van beleggingen Kosten
2015 1,25 -0,81 -0,31
2014 1,39 1,12 -0,32
2013 1,53 -0,55 -0,34
2012 1,47 2,09 -0,35
2011 1,46 -0,25 -0,34
Nettoresultaat per aandeel
0,13
2,19
0,64
3,21
0,87
Het nettoresultaat per (bij derden uitstaand) aandeel wordt berekend door het resultaat over het boekjaar te delen door het gemiddeld aantal uitstaande aandelen gedurende het boekjaar. Het gemiddeld aantal aandelen is op maandbasis berekend. Performance attributie overzicht Hierna wordt een overzicht gegeven van de beleggingen met de grootste absolute bijdragen (positief en negatief) aan de performance van Obligatie Fonds. Positieve bijdragen aan de performance 6,5% SVB Holding 2017 0,40% De koers van deze lening van Novae eindigde 2015 licht hoger, grotendeels doordat de liquiditeit in deze obligatie laag is. Er waren geen noemenswaardige ontwikkelingen. 6,5% Close Brothers 2017 0,37% Close Brothers profiteerde van investeerders aantrok.
betere
cijfers,
waardoor
de
belangstelling
van
6,375% NRAM 2019 0,33% Ook Northern Rock Asset Management liet betere cijfers zien. 3% NIBC Bank 2016 0,31% Na goede cijfers kregen beleggers meer vertrouwen in deze financiële instelling en steeg de koers van deze obligatie.
Hof Hoorneman Obligatie Fonds 2015
[45]
Nederlandse Waterschapsbank Var. 2045 0,14% Deze lening steeg in waarde nadat de overheid besloot de obligatie niet af te lossen. De vergoeding van 1,5% per jaar voor deze AAA-obligatie is zeer aantrekkelijk, dus kochten beleggers deze obligatie. Negatieve bijdragen aan de performance 5,75% PHG Capital 2021 -0,22% De obligatie van de Phoenix Group daalde, ondanks dat het steeds beter gaat met het bedrijf. Wij denken dat dit wordt veroorzaakt door een negatief sentiment omtrent de verzekeringssector. 9% Delta Lloyd 2042 -0,05% De koers van de lening van Delta Lloyd daalde na de onzekerheid omtrent de solvabiliteit. Wij zien echter geen risico voor deze obligatie. Na de aankomende aandelenuitgifte wordt de positie van obligatiehouders alleen maar sterker. 1,787% Mercialys 2023 -0,03% De koers van deze obligatie daalde licht nadat de risico-opslagen voor Franse obligaties iets groter werden. Onderliggend is de obligatie echter bijzonder goed gedekt, Mercialys is een solide onderneming. General Electric Float 2021 -0,02% De couponbetaling is gekoppeld aan de rente-ontwikkeling. Doordat de rente licht daalde ging ook de koers van de obligatie naar beneden. Deze obligatie is echter zeer aantrekkelijk, omdat zij het fonds beschermt in tijden van stijgende rente en inflatie. 2,25% Alstria Office 2021 -0,02% De obligatie van de Duitse vastgoedonderneming aanwijsbare reden.
Alstria
Office
daalde
zonder
VOORUITZICHTEN 2016 Het fonds blijft gericht op een lage rentegevoeligheid om in 2016 weer een stabiel rendement te kunnen behalen. Vanwege de lage rente zal het resultaat van het Obligatie Fonds het komende jaar in grote mate afhankelijk zal zijn van de beslissingen die de Europese Centrale Bank zal nemen. De rente zal naar verwachting laag blijven, maar mocht de rente toch gaan stijgen dan is het fonds erop ingericht om de gevolgen daarvan zo veel als mogelijk te kunnen opvangen. De kracht van het Obligatie Fonds zit namelijk vooral in de afdekking van het risico van een stijgende rente gegeven dat de rentestand op een historisch laag niveau staat. Het fonds kan - in verhouding tot het lage risico - bij een aanhoudend lage rente een goed rendement behalen.
Hof Hoorneman Obligatie Fonds 2015
[46]
HOF HOORNEMAN PHOENIX FUND PROFIELSCHETS Het subfonds Hof Hoorneman Phoenix Fund (hierna ook: Phoenix Fund) correspondeert met de aandelen die in serie 5 door het Paraplufonds worden uitgegeven. Phoenix Fund belegt hoofdzakelijk in zogeheten distressed debt instrumenten met een boven gemiddeld verwacht rendement. Distressed debt instrumenten zijn financiële instrumenten zoals aandelen, obligaties en leningen uitgegeven door en claims op nood lijdende/in problemen verkerende ondernemingen of overheden. Bij dergelijke instel lingen is doorgaans sprake van bijvoorbeeld betalingsproblemen, een (dreigende) surseance of faillissement en/of een herstructureringssituatie, met als gevolg een lage(re) marktwaarde van de financiële instrumenten. Het fonds selecteert distressed debt instrumenten die – op grond van positieve toekomstverwachtingen op het moment van aankoop – een rendement zullen opleveren dat naar verwachting zal uitstijgen boven het rendement op reguliere financiële instrumenten. Deze beleggingen kennen veelal een beperkte verhandelbaarheid. Het subfonds is een voortzetting van Hof Hoorneman Phoenix Fund NV, welke vennootschap op 14 november 2011 met Hof Hoorneman Investment Funds NV is gefuseerd. De in dit verslag opgenomen cijfers van het subfonds hebben tot 14 november 2011 betrekking op Hof Hoorneman Phoenix Fund NV. Subfondskarakteristieken Startdatum Medio augustus 2001 Beursnotering Ja ISIN--‐code NL0009864487 Benchmark Geen Dividend Ja (fiscale uitdelingsverplichting) Beheervergoeding 0,5% per kwartaal Performance fee 20% van de performance boven 10%¹ Gemiddeld rendement per jaar 1 jaar 3 jaar 5 jaar Sinds de start van het fonds
op basis van de intrinsieke waarde 14,2% 26,4% 17,5% 3,9%
¹ Zie voor een nadere uitleg het aanvullend prospectus van Hof Hoorneman Phoenix Fund.
Hof Hoorneman Phoenix Fund 2015
[47]
KERNCIJFERS
Beurskoers in € (ultimo)¹ Uitgekeerd dividend per aandeel in € Rendement op basis van beurskoers² Eigen vermogen in € 1.000 (ultimo) Aantal uitstaande aandelen (ultimo) Intrinsieke waarde per aandeel in € (ultimo) Rendement op basis van intrinsieke waarde² Lopende kosten factor³
2015
2014
2013
2012
2011
25,90
22,64
18,17
12,67
10,10
0,00
0,00
0,00
0,00
0,50
14,4%
24,6%
43,4%
25,4%
-8,8%
35.563
26.151
15.389
10.616
9.913
1.384.631
1.162.864
861.725
835.059
959.045
25,68
22,49
17,86
12,71
10,34
14,2%
25,9%
40,5%
22,9%
-9,8%
2,48%
2,65%
2,58%
2,81%
2,92%
¹ De vermelde beurskoers betreft de beurskoers op de laatste beursdag van het jaar en is gebaseerd op de intrinsieke waarde aan het einde van de een na laatste beursdag vermeerderd of verminderd met een vaste vergoeding van 1% van de intrinsieke waarde. ² De rendementspercentages zijn berekend op basis van het koersresultaat per aandeel plus herbelegging van de dividenduitkeringen in aandelen in dezelfde serie. ³ In 2011 expense ratio (kostenratio) exclusief de eventuele performance fee.
Geïndexeerde performance Hof Hoorneman Phoenix Fund over de laatste drie jaar na herbelegging van dividend
Hof Hoorneman Phoenix Fund 2015
[48]
ONTWIKKELINGEN FINANCIËLE MARKTEN De markt voor distressed debt bewoog in 2015 onafhankelijk van veel andere aandelenmarkten. Dit heeft ertoe geleid dat Phoenix Fund voor het vierde jaar op rij een mooi dubbelcijferig rendement heeft neergezet. Dit ging ook in 2015 gepaard met een weinig volatiel koersverloop. De bewegingen in de portefeuille zijn grotendeels te verklaren door bedrijfsspecifieke ontwikkelingen, zoals een succesvolle herstructurering of een plotselinge uitkering van een curator in een faillissement. De portefeuille bestaat nog steeds uit verschillende posities die voortkomen uit faillissementen in de afgelopen jaren. Naarmate de tijd verstrijkt komen onze investment cases uit. Het duurt immers enige tijd voordat een herstructurering succesvol blijkt of de waarde van een boedel wordt uitgekeerd. Het fonds profiteert nog steeds van deze faillissementen. Naast de afwikkeling van de oudere posities in het fonds waren er genoeg interessante nieuwe ontwikkelingen. Deze vonden plaats bij Oostenrijkse banken en in de oliesector. Twee Oostenrijkse banken worden bij de voorbeelden verderop in dit verslag toegelicht. Het zijn interessante beleggingsmogelijkheden in een aantrekkelijke markt. Hiernaast heeft het Phoenix Fund het afgelopen jaar meer en meer belegd in obligaties van bedrijven die diensten leveren aan de olie-industrie. Obligaties van deze bedrijven staan fors onder druk. Dit komt deels door de gedaalde olieprijs. De grote oliebedrijven als Shell, Petrobras, BP en ConocoPhilips hebben het afgelopen jaar flink in de uitgaven gesneden. Dit heeft geleid tot moeilijkheden bij de leveranciers van ondersteunende diensten, die moeten concurreren voor minder omzet. De dalende koersen hebben op hun beurt weer geleid tot uitstroom bij Noorse fondsen die in deze obligaties belegd hadden, waardoor de koersen nog verder onder druk kwamen te staan. Verschillende van deze obligaties worden echter niet door de dalende olieprijs of kostenbesparingen bij grote oliemaatschappijen geraakt. Vaak zijn de rentebetalingen en aflossing van deze obligaties goed gedekt door de opbrengsten uit lopende contracten en bestaat het onderpand uit schepen of andere activa. Wat de markt nog interessanter maakt, is dat deze obligaties vaak geen rating hebben en veel investeerders hierin dus niet mogen beleggen. Het Phoenix Fund bestaat voor ongeveer 15% uit dit soort obligaties. Wij zien in deze sector nog mooie kansen voor de komende jaren. BELEGGINGSBELEID Algemeen De directie voert het beleggingsbeleid van Phoenix Fund vanuit de gedachte dat met gedegen onderzoek een goed gespreide portefeuille bestaande uit distressed debt instrumenten kan worden opgebouwd. De beleggingen bestaan voornamelijk uit aandelen, obligaties en leningen uitgegeven door en claims op noodlijdende/in problemen verkerende ondernemingen of overheden. Geografisch gezien heeft Phoenix Fund vooral een Europese focus (zowel EU als niet EU-landen). Niet meer dan 7,5% van het vermogen zal worden belegd in effecten van één enkele uitgevende instelling en/of onderneming. Phoenix Fund kan maximaal 20% van de (fiscale) boekwaarde van de beleggingen als vreemd vermogen aantrekken (leverage). Beleggen in distressed debt instrumenten kent een aantal risico’s. Voor een goede beoordeling van deze risico’s is het van belang van de hieronder weergegeven
Hof Hoorneman Phoenix Fund 2015
[49]
risico’s kennis te nemen. Effecten zijn illiquide wanneer deze door slechts enkele partijen beperkt worden verhandeld. Er is derhalve over het algemeen geen sprake van een ‘brede’ of consistente koersvorming. De koers wordt immers ‘bepaald’ door enkele kopers en verkopers. De laatst gedane transactie kan weken geleden hebben plaatsgevonden. De illiquiditeit kan onder meer worden veroorzaakt door de risicoperceptie van de markt, de onbekendheid met aspecten van bepaalde effecten en/of bepaalde (relevante) maatschappelijke en economische ontwikkelingen. Uitgebreide analyses en onderzoeksrapporten zijn vaak niet voorhanden. Voorts waarderen marktpartijen illiquide effecten met een bepaald scenario voor ogen. De waardebepaling van illiquide effecten is dan ook subjectief en kan onderling grote verschillen vertonen. De illiquiditeit van de portefeuille kan leiden tot grote koersveranderingen in korte tijd, maar ook tot lange periodes van weinig volatiliteit. De factor tijd is ook een belangrijk element in het risicoprofiel. De periode tussen het in problemen geraken van een onderneming of overheid en het bereiken van een regeling met crediteuren kan een lange tijd in beslag nemen. Het voordeel van dit risicoprofiel is dat de correlatie met overige markten naar verwachting gering zal zijn en daarmee leent dit fonds zich als instrument ter spreiding van algemene marktrisico’s. Bij het beheer kan gebruik worden gemaakt van afgeleide instrumenten, zoals optieen termijncontracten en producten die beogen het kredietrisico van een uitgevende instelling en/of schuldenaar te verleggen. Deze instrumenten bieden de mogelijkheid efficiënt te anticiperen op verwachte marktontwikkelingen en beleggingsrisico’s af te dekken. Eveneens kunnen met deze instrumenten additionele inkomsten worden gegenereerd. Tevens kan de directie besluiten om het valutarisico af te dekken. De afgeleide instrumenten kunnen worden gebruikt voor het beheer van bestaande risico’s of als alternatief voor een directe belegging. Risico’s Doordat belegd wordt in financiële instrumenten kan sprake zijn van diverse risico’s, waarvan de belangrijkste hieronder zijn toegelicht. Een uitgebreide beschrijving is in het aanvullend prospectus opgenomen. Markt- en prijsrisico Dit omvat het risico dat de waarde van een financieel instrument zal fluctueren als gevolg van (i) veranderingen in valutawisselkoersen, (ii) veranderingen in de marktrente en/of (iii) veranderingen in marktprijzen, veroorzaakt door factoren die uitsluitend gelden voor het individuele instrument of de emittent hiervan, of door factoren die alle in de markt verhandelde instrumenten beïnvloeden. De gevoeligheid voor marktveranderingen kan toenemen indien wordt belegd met geleend geld (hefboomwerking). Zolang de rentelasten lager zijn dan de directe en indirecte baten van de gefinancierde beleggingen is er sprake van een zogenaamde positieve hefboom, die tot een hoger rendement voor de belegger kan leiden. Hiertegenover staat uiteraard dat, indien de financieringsrente door marktomstandigheden stijgt en/of de directe en indirecte baten van de gefinancierde beleggingen dalen, deze hefboomwerking vermindert en zelfs kan omslaan in een negatief effect op het rendement.
Hof Hoorneman Phoenix Fund 2015
[50]
De waarde van vastrentende waarden is sterk afhankelijk van de ontwikkeling van de marktrente. Phoenix Fund tracht deze risico’s te beheersen door de beleggingsportefeuille te spreiden over verschillende uitgevende instellingen, (structureel) nooit meer dan 7,5% van het vermogen van Phoenix Fund te beleggen in de effecten van één enkele uitgevende instelling (tijdelijk kan dit dus de 7,5% overstijgen) en valutakoersrisico’s zo nodig af te dekken. De mogelijkheid met geleend geld te beleggen is beperkt tot maximaal 20% van de (fiscale) boekwaarde van de beleggingen. Kredietrisico Het kredietrisico of debiteurenrisico is het risico dat de ene partij van een financieel instrument niet aan haar verplichtingen zal voldoen, waardoor de andere partij een financieel verlies te verwerken krijgt. Bij beleggingen in vastrentende waarden bestaat het risico dat de uitgevende instelling niet kan voldoen aan de rente- en aflossingsverplichtingen. Het kredietrisico is in het algemeen groter bij transacties die buiten de beurs of in vreemde valuta worden afgesloten. Teneinde deze risico’s zoveel als mogelijk te beperken wordt de nodige zorgvuldigheid betracht bij het aangaan van contractuele relaties, worden diepgaande kredietanalyses met betrekking tot de debiteurenkwaliteit uitgevoerd en worden de beleggingen gespreid over verschillende uitgevende instellingen. Liquiditeitsrisico Dit is het risico dat een rechtspersoon niet de mogelijkheid heeft om de financiële middelen te verkrijgen die nodig zijn om aan de verplichtingen uit hoofde van de financiële instrumenten te voldoen, bijvoorbeeld doordat een financieel actief niet tegen de gewenste prijs en voorwaarden en op het gewenste tijdstip kan worden verkocht. Dit risico houdt ook verband met het ontbreken van een gereglementeerde markt waarop bepaalde typen beleggingen kunnen worden verhandeld. Het liquiditeitsrisico neemt in de regel toe naarmate de rating van vastrentende beleggingen lager is. De illiquiditeit van de portefeuille kan leiden tot grote koersveranderingen in korte tijd, maar ook tot lange periodes van weinig volatiliteit. In het kader van risicospreiding wordt de samenstelling van de beleggingsportefeuille gestreefd naar een evenwichtige spreiding over landen, sectoren en categorieën. Kasstroomrisico Kasstroomrisico is het risico dat toekomstige kasstromen verbonden aan een monetair financieel instrument in omvang zullen fluctueren. Indien bijvoorbeeld sprake is van een schuldinstrument met een variabele rente dan resulteren dergelijke fluctuaties in een verandering van de effectieve interestvoet van het financiële instrument, veelal zonder een overeenkomstige verandering in de bijbehorende reële waarde. Slechts een beperkt gedeelte van de portefeuille zal in dergelijke instrumenten worden belegd.
Hof Hoorneman Phoenix Fund 2015
[51]
Gevoerd beleggingsbeleid in 2015
Top 5 ondernemingen in portefeuille per 31 december 2015 Investkredit Bank West Bromwich Building Society Global PVQ (Q-Cells) Landsbank Islands (claims) Kaupthing, Singer & Friedlander (claims)
Land Oostenrijk Groot-Brittannië Duitsland IJsland Groot-Brittannië
Belang 7,6% 5,4% 4,6% 4,4% 4,0%
Gedurende het jaar zijn verschillende nieuwe namen in de portefeuille opgenomen, vooral uit de olie- en gassector. Zo ook Oro Negro. Oro Negro boort in de Golf van Mexico naar olie. De lening heeft vier nieuwe boorplatformen als onderpand, waarvan de waarde de aankoopprijs van de lening ruim dekt. Een ander goed voorbeeld is de obligatie van PSOS, PetroSaudi Oil Services. Deze obligatie levert ongeveer 22% op, terwijl het risico beperkt lijkt. PSOS heeft een contract om te boren voor de kust van Venezuela en de waarde van dit contract wordt gewaarborgd door een zogenaamde ‘Standby Letter of Credit’ van Novo Banco die gebruikt kan worden wanneer betalingen vanuit Venezuela achterwege blijven. Het risico van de obligatie is door deze kredietbrief sterk afgenomen en ons inziens lager dan de risico-opslag. Buiten de oliesector is een positie aangekocht in de lening aan MS Deutschland Beteiligungsgesellschaft mbH. Het bedrijf is eigenaar van het cruiseschip MS Deutschland, dat naar aanleiding van een faillissement in de komende jaren zal worden verkocht. Ook is een obligatie van de HEMA aangekocht. Het meest onmisbare merk van Nederland verkeert al een tijdje in zwaar weer. De concurrentie is toegenomen, met name door winkels als de Action, en de HEMA leek haar propositie een beetje kwijt te zijn. Op basis hiervan zijn de obligaties fors in waarde gedaald, waardoor het effectief rendement op het moment van onze aankoop rond de 17% per jaar lag. Wij verwachten dat het met de HEMA uiteindelijk wel goed zal komen. Het bedrijf heeft haar winkels heringericht, haar propositie verduidelijkt en nieuw management aangesteld. HEMA zal naar onze verwachting profiteren van het aantrekkende consumentenvertrouwen in Nederland. Met name dit laatste is een belangrijke factor. Hiernaast is een positie ingenomen in de obligaties van AMD, een van de grootste grafische chipmakers ter wereld. Het bedrijf heeft de afgelopen jaren sterke concurrentie ondervonden van NVIDIA en zag de markt voor haar kaarten krimpen. Samen met een balans die onder druk staat levert dat voor Phoenix Fund een interessante belegging op. De obligaties staan nu op een dusdanig niveau dat wij verwachten dat bij een faillissement het neerwaartse risico beperkt is, mits de patenten van AMD goed verkocht kunnen worden. Ten slotte is een lening van Towergate Finance toegevoegd, een Britse verzekeraar die momenteel haar schulden herstructureert. Er zijn gedurende 2015 geen posities verkocht. De posities die uit de portefeuille zijn verdwenen betreffen afgewikkelde faillissementen. Zo keerde A-TEC het grootste gedeelte van de overgebleven liquiditeiten uit en ontvingen wij ook een mooie uitkering op de obligaties van Cirio del Monte. Dit is een positie die al lange tijd in het fonds zit, maar nu pas wordt afgewikkeld. Ons geduld is beloond met een mooi rendement. Met het oog op de toekomst zien wij weinig reden om posities in het fonds te verkopen.
Hof Hoorneman Phoenix Fund 2015
[52]
Ter illustratie van het gevoerde beleggingsbeleid volgen hierna twee uitgewerkte voor beelden. 7% Immigon 2021 Immigon Portfolioabbau is in het leven geroepen om de resterende bezittingen van de Österreichische Volksbanken zo goed mogelijk voor de belastingbetaler af te wikkelen. In andere woorden: een zogenoemde ‘bad bank’. De doelstelling is de zaken voor eind 2017 af te wikkelen en alle crediteuren terug te betalen. De eerste, kleine positie is ingenomen eind 2014 op een koers van 20%. Begin 2015 is bijgekocht op een koers van 10%. Deze lening is achtergesteld en betaalt alleen rente indien in het boekjaar winst wordt gemaakt. De belangrijkste reden om deze lening te kopen was dat wij de onderneming in staat achten om hun doelstelling te realiseren. Aan het begin van het jaar leek dit een hachelijk zaak, maar inmiddels is de kans van slagen aanzienlijk gestegen. De grootste verandering dit jaar was een geslaagde terugkoopactie van andere leningen, die het bedrijf € 300 miljoen winst opleverde. Een dergelijke actie heeft bij andere bad banks in het verleden (zoals Northern Rock) ook het verschil gemaakt. 4.25% HETAR 2016 Oostenrijk kent meerdere bad banks (Immigon en KA Finanz), maar ook een bank die in moratorium is geplaatst (vergelijkbaar met uitstel van betaling). De overheid, sinds 2009 eigenaar van de bank, heeft begin 2015 deze actie ondernomen, omdat duidelijk werd dat de bezittingen niet voldoende waren om de schulden te betalen. Bovendien had de regionale overheid van Karinthïe vrijwel alle schulden van een garantie voorzien en dreigde daardoor te worden meegesleept. Deze concurrente, niet-achtergestelde lening heeft ook een dergelijke garantie. Inmiddels bereidt de overheid een bieding op deze leningen voor om uit de impasse te geraken. Het lijkt de meest logische weg, maar dan moet de bieding wel voldoende hoog zijn. De crediteuren zijn goed georganiseerd en hebben sterke argumenten dat ze volledig terugbetaald kunnen worden, in tegenstelling tot het argument van de Oostenrijkse overheid dat de regio Karinthië hiertoe niet in staat is.
Valutaire verdeling van de portefeuille (inclusief dekkingstransacties) Euro Zweedse kroon Britse pond Amerikaanse dollar
EUR SEK GBP USD
31-12-15 99,8% 2,7% -0,7% -1,8%
31-12-14 93,0% 0,0% 0,7% 6,3%
100%
100%
RESULTATEN De intrinsieke waarde van het aandeel Phoenix Fund bedroeg per 31 december 2015 € 25,68 en per 31 december 2014 € 22,49. Op basis van intrinsieke waarde bedroeg het rendement 14,2%. In het aanvullend prospectus van het subfonds is (samengevat) opgenomen dat, indien in een kalenderjaar de intrinsieke waarde per aandeel per 31 december vermeerderd met de in het jaar uitgekeerde dividenden met meer dan 10% is gestegen, de beheerder over het meerdere een variabele vergoeding (performance fee) van 20% ontvangt. Eventuele verliezen over de voorgaande twee jaren dienen eerst te worden
Hof Hoorneman Phoenix Fund 2015
[53]
gecompenseerd. Het rendement over 2015 geeft de beheerder recht op de in het prospectus vastgelegde variabele vergoeding. De vergoeding bedraagt € 327.000 (in 2014 € 827.000). Het aantal uitstaande aandelen nam met 221.767 of 19,1% toe van 1.162.864 tot 1.384.631. Het eigen vermogen steeg van € 26,2 miljoen per 31 december 2014 naar € 35,6 miljoen per 31 december 2015. In 2015 is geen dividend op de aandelen Phoenix Fund uitgekeerd.
Resultaat per aandeel (in € 1)
€ 1 miljoen) Inkomsten Waardeveranderingen beleggingen Kosten
2015 0,73 3,20 -0,88
2014 0,50 5,10 -1,34
2013 0,20 6,26 -1,40
2012 0,29 2,85 -0,66
2011 0,31 -1,02 -0,35
Nettoresultaat per aandeel
3,05
4,26
5,06
2,48
-1,06
Het nettoresultaat per (bij derden uitstaand) aandeel wordt berekend door het resultaat over het boekjaar te delen door het gemiddeld aantal uitstaande aandelen gedurende het boekjaar. Het gemiddeld aantal aandelen is op maandbasis berekend. Waardering beleggingen Het resultaat van Phoenix Fund wordt in belangrijke mate bepaald door de gerealiseerde en niet-gerealiseerde waardeveranderingen van de beleggingen (koersresultaten). De niet-gerealiseerde waardeveranderingen vloeien voort uit de waardering van de beleggingen in de portefeuille tegen marktwaarde. De marktwaarde wordt in beginsel berekend volgens een vaste systematiek, waarbij beleggingen in verschillende categorieën worden ingedeeld die als volgt op hoofdlijnen kunnen worden omschreven: 1. Laatst bekende notering (slotkoersen) zoals opgenomen in ons externe datasysteem; 2. Koersopgaven (quotes) volgens het externe datasysteem, in beginsel dagelijks beschikbaar. Indien een bied- en laatkoers beschikbaar is, wordt als waardering het gemiddelde van de bied- en midkoers aangehouden. De midkoers is het gemiddelde van bied- en laatkoers; 3. Periodieke koersopgaven door externe brokers die in het betreffende financiële instrument handelen. Deze opgaven worden dagelijks of een of meerdere keren per maand verstrekt. Waardering geschiedt tegen de opgegeven koers of het gemiddelde van de bied- en midkoers; 4. Indien geen (recente) koers beschikbaar is geschiedt waardering op basis van algemeen aanvaarde waarderingsmodellen en -technieken, de intrinsieke waarde of de marktwaarde van gelijksoortige beleggingen. In individuele gevallen kan van de systematiek worden afgeweken. In het uitzonderlijke geval dat geen betrouwbare marktwaarde kan worden berekend, geschiedt waardering tegen verkrijgingsprijs.
Hof Hoorneman Phoenix Fund 2015
[54]
Bij de waardering van een belegging uit de categorie 2 tot en met 4 zal in hogere mate sprake zijn van schattingen dan bij een belegging uit de eerste categorie. In onderstaande tabel is de onderverdeling van de effectenportefeuille per jaareinde naar de verschillende categorieën weergegeven:
1. 2. 3. 4.
Laatst bekende notering Koersopgaven (quotes) volgens extern datasysteem Periodieke koersopgaven door brokers Overig
31-12-15 31-12-14 51% 37% 2% 6% 43% 57% 4% 0% 100%
100%
Performance attributie overzicht Hierna wordt een overzicht gegeven van de beleggingen met de grootste absolute bijdragen (positief en negatief) aan de performance van Phoenix Fund. Positieve bijdragen aan de performance 7,75% Cirio del Monte 2005 1,95% 0% Cirio del Monte 2005 1,74% 6,625% Del Monte Finance 2006 1,21% Het werd steeds waarschijnlijker dat in dit reeds langlopende faillissement binnen afzienbare tijd een uitkering zou plaatsvinden. In de aanloop hiernaartoe hebben wij in januari onze positie verhoogd. Een maand later bleken onze verwachtingen inderdaad juist en vond een grote uitkering plaats. 7% Investkredit Bank 2022 1,86% De koers van de obligaties van Investkredit Bank liet een mooie stijging zien vanwege positief nieuws omtrent het oplossen van een moeilijke situatie bij de Österreichische Volksbanken, waarmee Investkredit is samengegaan. Finmatica Loan 1,34% Er was een mooie ontwikkeling bij de leningen van Finmatica. Na de bekendmaking van de waarde van de boedel en de hoogte van de uitkeringen liepen de koersen op. Negatieve bijdragen aan de performance 10% Bluewater 2019 -1,05% De koers van de lening van Bluewater daalde vanwege de gedaalde olieprijs. Wij zien echter weinig risico in deze obligatie . 6,625% Seadrill 2020 -0,67% Deze obligatie van Seadrill is ook in waarde gedaald vanwege de gedaalde olieprijs. Onderliggend zien wij echter veel minder risico voor de terugbetaling van deze lening. Hellas II Float 2015 -0,34% Namens de verschillende financieringsdochters van het overgenomen Griekse telecombedrijf Hellas worden nu rechtszaken aangespannen en de kans op een uitbetaling is groot. Een positie in de obligaties van Hellas II is nu een optie op deze waarschijnlijke uitbetaling, met meerdere keren de huidige prijs als potentiële upside.
Hof Hoorneman Phoenix Fund 2015
[55]
Door illiquide prijsvorming heeft de obligatie echter het jaar afgesloten op een lagere prijs. Kaupthing, Singer & Friedlander Claim -0,31% De claim op deze failliete IJslandse Bank is een belangrijke positie in het fonds. Er was weinig nieuws over deze obligatie; desondanks sloot deze het jaar licht lager af. 5,75% Q-cells 2014 -0,31% De waarde van de positie in Q-cells daalde toen een verwachte claim onverwachts door de rechter werd afgekeurd. VOORUITZICHTEN 2016 De vooruitzichten van Phoenix Fund blijven onverminderd goed. Voor 2016 verwachten wij dat op een aantal veelal oudere posities forse uitkeringen zullen worden ontvangen, wat tot een forse toename van onze kaspositie zal leiden en een basis zal vormen voor het rendement. Te noemen is IJsland, dat na bijna zeven jaar een akkoord met zijn crediteuren heeft bereikt. Dit maakt de weg vrij voor uitkeringen. Wij zien voldoende mogelijkheden om deze inkomsten te herbeleggen, onder andere in de oliesector, maar ook in andere aantrekkelijke situaties. Een grote kaspositie is bijvoorbeeld in het geval van de oliesector een groot voordeel, omdat nog steeds sprake is van een overaanbod van distressed leningen. Samengevat zien wij 2016 met vertrouwen tegemoet.
Hof Hoorneman Phoenix Fund 2015
[56]
HOF HOORNEMAN EMERGING MARKETS FUND PROFIELSCHETS Het subfonds Hof Hoorneman Emerging Markets Fund (hierna ook: Emerging Markets Fund) correspondeert met de aandelen die in serie 6 door het Paraplufonds worden uitgegeven. Emerging Markets Fund belegt zowel direct als indirect in een groot aantal opkomende markten. Dit betreft in beginsel de landen in de volgende regio’s: LatijnsAmerika, Midden-Amerika, Afrika, Oost-Europa inclusief Rusland, Turkije, Midden-Oosten en Azië/Pacific. Het subfonds is een voortzetting van het fonds voor gemene rekening (FGR) Hof Hoorneman Emerging Markets Fund, dat op 14 november 2011 is geliquideerd. De in dit verslag opgenomen cijfers van het subfonds hebben tot 14 november 2011 betrekking op FGR Hof Hoorneman Emerging Markets Fund. Subfondskarakteristieken Startdatum 30 mei 1997 Beursnotering Ja ISIN-code NL0010514196 Referentie-index MSCI Emerging Markets Index Dividend Ja (fiscale uitdelingsverplichting) Beheervergoeding 0,375% per kwartaal Performance fee 10% van het rendement boven de referentie-index¹ Gemiddeld rendement per jaar op basis van de intrinsieke waarde 1 jaar 1,9% 3 jaar 1,8% 5 jaar -0,6% Sinds de start van het fonds 3,2% ¹ Zie voor een nadere uitleg het aanvullend prospectus van Hof Hoorneman Emerging Markets Fund.
Hof Hoorneman Emerging Markets Fund 2015
[57]
KERNCIJFERS
Beurskoers in € (ultimo) Uitgekeerd dividend per aandeel in € Rendement op basis van beurskoers Eigen vermogen in € 1.000 (ultimo)¹ Aantal uitstaande aandelen (ultimo) Intrinsieke waarde per aandeel in € (ultimo) Rendement op basis van intrinsieke waarde² Lopende kosten factor³
2015
2014
2013
2012
2011
78,53
78,74
79,64
-
-
0,80
0,45
1,32
0,40
0,0
0,6%
-0,6%
-
-
-
9.968
10.378
10.174
10.030
9.785
125.485
131.973
126.420
129.171
144.622
79,44
78,64
80,48
77,65
67,66
1,9%
-1,7%
5,4%
15,4%
-20,2%
2,38%
2,34%
2,66%
3,03%
2,90%
¹ De vermelde beurskoers betreft de beurskoers op de laatste beursdag van het jaar en is gebaseerd op de intrinsieke waarde aan het einde van de een na laatste beursdag vermeerderd of verminderd met een vaste vergoeding van 0,75% van de intrinsieke waarde. Hof Hoorneman Emerging Markets Fund is sinds 15 juli 2013 beursgenoteerd. ² De rendementspercentages zijn berekend op basis van het koersresultaat per aandeel plus herbelegging van de dividenduitkeringen in aandelen in dezelfde serie. ³ In 2011 synthetische expense ratio (kostenratio) exclusief de eventuele performance fee, inclusief de kosten van andere beleggingsinstellingen waarin wordt belegd. Geïndexeerde performance Hof Hoorneman Emerging Markets Fund vs MSCI EM Index over de laatste drie jaar na herbelegging van dividend
Hof Hoorneman Emerging Markets Fund 2015
[58]
ONTWIKKELINGEN FINANCIËLE MARKTEN Door verschillende ontwikkelingen stonden de opkomende markten in 2015 onder druk. De eerste is de waardestijging van de Amerikaanse dollar. Historisch gezien is dit altijd een voorbode voor dalende koersen in opkomende landen. Bij een koersstijging van de dollar verschuift de focus van investeerders naar Amerikaans staatspapier met een verbeterende risico-rendementsverhouding. Verder zijn veel valuta uit opkomende landen aan de dollar gekoppeld, waardoor bedrijven uit deze landen minder competitief worden wanneer de dollarkoers stijgt. Ten derde hebben veel bedrijven uit deze landen de afgelopen jaren in dollars geleend, omdat de Amerikaanse rente zo laag was. Als de dollar stijgt, worden de rentebetalingen en aflossingen in lokale valuta groter. Emerging Markets Fund heeft landen waarin dit veel plaatsvond gemeden. Een tweede ontwikkeling was de daling van de grondstoffenprijzen. Niet alleen de olieprijs maar ook de prijzen van materialen als koper, ijzer en kolen daalden. Deze grondstoffen zijn belangrijke exportproducten voor veel opkomende landen zoals Brazilië, Zuid-Afrika en Indonesië. Deze landen kregen het in 2015 zwaar te verduren en wij hebben deze landen dan ook zoveel als mogelijk gemeden. Emerging Markets Fund heeft, vergeleken met andere opkomende marktenfondsen en – indices, een relatief goed resultaat behaald, met name door de performance van onze Chinese belangen. China heeft een gesloten valutasysteem en is niet afhankelijk van grondstoffenexport. De gedaalde grondstoffenprijzen hebben juist een positief effect op de handelsbalans van China, omdat de importkosten omlaag gaan. BELEGGINGSBELEID Algemeen Emerging Markets Fund belegt direct en indirect in opkomende markten. Dit betreft in beginsel de landen in de volgende regio’s: Latijns-Amerika, Midden-Amerika, Afrika, Oost-Europa inclusief Rusland, Turkije, Midden-Oosten en Azië/Pacific. Door middel van een top-down benadering worden vanuit een macro-economisch perspectief thema’s geselecteerd die het uitgangspunt voor het beleggingsbeleid vormen. Vervolgens worden op basis van deze thema’s de landen en individuele bedrijven geselecteerd, die naar verwachting de meeste kans op rendement bieden. Emerging Markets Fund kan ook via beleggingsfondsen in opkomende markten beleggen. Bij de selectie van deze fondsen wordt vooral bekeken of zij vanuit een bottom-up benadering beleggen. Beleggingsfondsen die de index van een land nauwkeurig nabootsen en goed verhandelbaar zijn (index-trackers) vallen ook binnen de categorie indirecte beleggingen. De directie van Emerging Markets Fund streeft ernaar een goede balans te vinden tussen risico en rendement. Door de weging van bepaalde opkomende markten in de portefeuille te laten afwijken van de weging op grond van de marktkapitalisatie kan eveneens de verhouding risico-rendement worden verbeterd. De opkomende markten hebben in het verleden hoge rendementen, maar ook grote koersfluctuaties laten zien. Het rendement van een belegging moet altijd worden bezien in verhouding tot het gelopen risico. Het risico van een belegging wordt uitgedrukt in de mate waarin de waarde van de belegging fluctueert. Het beleggen in opkomende
Hof Hoorneman Emerging Markets Fund 2015
[59]
markten wordt over een langere periode gekenmerkt door een hoger risicoprofiel en een daarbij behorend (mogelijk) hoger rendement. Risico’s Doordat belegd wordt in financiële instrumenten kan sprake zijn van diverse risico’s, waarvan de belangrijkste hieronder zijn toegelicht. Een uitgebreide beschrijving is in het aanvullend prospectus opgenomen. Markt- en prijsrisico Dit omvat het risico dat de waarde van een financieel instrument zal fluctueren als gevolg van (i) veranderingen in valutawisselkoersen, (ii) veranderingen in de marktrente en/of (iii) veranderingen in marktprijzen, veroorzaakt door factoren die uitsluitend gelden voor het individuele instrument of de emittent hiervan, of door factoren die alle in de markt verhandelde instrumenten beïnvloeden. De gevoeligheid voor marktveranderingen kan toenemen indien wordt belegd met geleend geld, wat Emerging Markets Fund niet doet. Beleggen in opkomende markten wordt in het algemeen als meer risicovol gezien dan beleggen in de traditionele markten (Europa, Verenigde Staten) vanwege de instabiliteit in sommige landen waarin kan worden belegd. Emerging Markets Fund tracht deze risico’s te beheersen door diversificatie van de beleggingsportefeuille (spreiding over verschillende geografische regio’s en sectoren), door te beleggen in die opkomende landen welke naar het oordeel van de directie een voldoende ontwikkelde financiële markt hebben en door zo nodig gebruik te maken van de mogelijkheid valutakoersrisico’s af te dekken door middel van valutatermijncontracten. Kredietrisico Het kredietrisico of debiteurenrisico is het risico dat de ene partij van een financieel instrument niet aan haar verplichtingen zal voldoen, waardoor de andere partij een financieel verlies te verwerken krijgt. Het kredietrisico is in het algemeen groter bij transacties die buiten de beurs, in vreemde valuta of met partijen in opkomende landen worden afgesloten. Teneinde deze risico’s zoveel als mogelijk te beperken wordt de nodige zorgvuldigheid betracht bij het aangaan van contractuele relaties. Liquiditeitsrisico Dit is het risico dat een rechtspersoon niet de mogelijkheid heeft om de financiële middelen te verkrijgen die nodig zijn om aan de verplichtingen uit hoofde van de financiële instrumenten te voldoen, bijvoorbeeld doordat een financieel actief niet op korte termijn kan worden verkocht tegen nagenoeg de reële waarde. Vanwege de veelal beperkte omvang en onervarenheid is het liquiditeitsrisico bij beleggingen in opkomende landen doorgaans hoger dan bij beleggingen in de meer ontwikkelde landen. Emerging Markets Fund tracht dit risico onder meer te beperken door in beginsel te beleggen in die opkomende landen welke naar het oordeel van de directie een voldoende ontwikkelde financiële markt hebben.
Hof Hoorneman Emerging Markets Fund 2015
[60]
Gevoerd beleggingsbeleid in 2015
Top 5 belangen in portefeuille per 31 december 2015 iShares MSCI Taiwan Index Fund KB Financial Group Samsung Electronics iShares MSCI Mexico LG Chem
Land Taiwan Zuid-Korea Zuid-Korea Mexico Zuid-Korea
Belang 16,3% 6,6% 5,6% 4,9% 4,6%
Gedurende het jaar zijn er diverse mutaties in de regionale indeling van het fonds doorgevoerd, waarbij de weging van diverse landen is teruggebracht of juist verzwaard. Dit wordt hierna verder toegelicht. Ook zijn nieuwe, veelal Chinese bedrijven in de portefeuille opgenomen. In 2015 is een belang genomen in Truly International. Truly levert LCD-modules en touch panels voor smartphones. China is bezig met de transitie van 3G- naar 4Gnetwerken. De smartphones in China zijn echter veelal nog niet 4G-compatible. Zodra het 4G-netwerk voldoende is uitgerold zullen providers 4G-abonnementen pushen, met een nieuwe verkoopgolf aan smartphones tot gevolg. Truly is goed in staat hiervan te profiteren. Een tweede trigger is dat Truly een gedeelte van haar business aan de beurs van Sjanghai zal laten noteren, om zo gebruik te kunnen maken van de hoge waarderingen aan deze beurs. Al met al een interessante belegging voor het fonds. Een tweede interessante nieuwe belegging van het fonds is SOHO, een vastgoedbedrijf met mooie assets. SOHO ontwikkelt zich van vastgoedontwikkelaar tot een vastgoedinvesteerder. Het aandeel SOHO wordt verhandeld beneden de boekwaarde en heeft een aantrekkelijk dividendrendement. Het keerde gedurende het tweede halfjaar een hoog speciaal dividend uit en gaf ook aan dat het uitkeren van dividend in de toekomst belangrijker wordt voor de onderneming. In het Chinese gedeelte van de portefeuille zijn verschillende posities na sterke koersstijgingen gedurende met name het tweede kwartaal verkocht. Voorbeelden hiervan zijn Biostime, Shenzhou International en PYI. Hiervoor zijn andere posities in de portefeuille opgenomen, zoals Kingboard Laminates. Dit is een Chinese fabrikant van ‘laminates’ die worden gebruikt in printplaten voor elektronische apparaten als smartphones, notebooks en medische apparatuur. Het bedrijf heeft aantrekkelijke vooruitzichten, een sterke balans en een goedkope waardering. Verder zijn de posities in Hui Xian REIT, Weiqiao en Sanjiang Fine Chemical opgehoogd vanwege de aantrekkelijke waarderingen. Buiten Hongkong hebben wij de positie in Guinness Anchor opgehoogd. De fundamenten van de markten van Guinness Anchor zijn zeer aantrekkelijk en door koersontwikkelingen is de waardering van het aandeel nog interessanter geworden. Tot slot is door middel van indextrackers belegd in India en Taiwan. De fundamentele ontwikkelingen waren dusdanig interessant dat wij onze belangen in deze landen hebben verhoogd. Ter illustratie van het gevoerde beleid belichten wij een strategische allocatie. Zoals eerder beschreven, heeft Hof Hoorneman de risico's van beleggen in opkomende markten goed op het netvlies. Daardoor kan het keuzes maken die positief uitwerken voor het fonds. In een economische markt waar potentiële renteverhogingen in de Verenigde Staten kunnen zorgen voor aanzienlijke kapitaalstromen is het namelijk
Hof Hoorneman Emerging Markets Fund 2015
[61]
belangrijk om een aantal risico’s te vermijden. Economieën met een tekort op de lopende rekening zijn bijvoorbeeld afhankelijk van externe financiering. Hierdoor ontstaat een gevaarlijke situatie waarin de liquiditeit kan opdrogen, omdat deze economieën moeilijker geld kunnen aantrekken. Ook grote overheidstekorten kunnen in een vergelijkbaar klimaat een punt van zorg vormen. Verslechterde marktomstandigheden kunnen een overheid nopen om in hoog tempo rentes te verhogen, met een val in waarderingen als gevolg. Dit zijn maar een paar voorbeelden van de risico’s die wij bij de landenallocatie in ogenschouw nemen. Zuid-Afrika bijvoorbeeld is een karakteristiek voorbeeld van een markt waarin het fonds in het geheel niet is belegd. De economie is voor een groot gedeelte afhankelijk van grondstoffen. Dit vormt een grote risicobron. Aanzienlijke prijsontwikkelingen binnen deze grondstoffen kunnen ervoor zorgen dat de winstgevendheid van de exploitanten in een kort tijdsbestek onder druk komt te staan. Dit kan ook weer gevolgen hebben voor afhankelijke dienstverleners. Daarnaast heeft het land te maken met veel economische problemen, zoals een hoge werkloosheid en een groot tekort op de handelsbalans. Een tweede land waarin wij niet in beleggen is Brazilië. Ook hier is de afhankelijkheid van grondstoffen de belangrijkste reden. De ijzererts- en olieprijzen, gecombineerd met een grote hoeveelheid problemen binnen de overheid, zorgen voor aanzienlijke risico’s. De mogelijkheden van economische stimulering vanwege de Olympische Spelen in Rio de Janeiro wegen daar niet tegenop. Emerging Markets Fund moet derhalve in andere landen naar beleggingsmogelijkheden zoeken. Het fonds is overwogen in Zuid-Korea, een land met gezonde overheidsfinanciën en een meer gebalanceerde economie. Met een aantal posities is sprake van een brede gediversifieerde blootstelling aan de markt. Samsung, een van de belangen in portefeuille, heeft een aantrekkelijke positie in de markten waarin het opereert. Nadat de markt zich zorgen ging maken over de marges die in de divisie mobiele telefonie worden gerealiseerd, is de waardering van het aandeel voor ons aantrekkelijker geworden. Op de huidige waardering is het aandeel zelfs aantrekkelijk gewaardeerd mocht de winstgevendheid van de divisie mobiele telefonie sterk teruglopen, mits de andere takken van Samsung goed blijven presteren. Ook de andere belangen in ZuidKorea hebben sterke marktposities in hun eindmarkten.
Valutaire verdeling van de portefeuille Amerikaanse dollar *) Hongkongse dollar Zuid-Koreaanse won Britse pond Maleisische ringgit Turkse lira Chinese renminbi Euro Hongaarse forint
USD HKD KWR GBP MYR TRY CNY EUR HUF
31-12-15 55,2% 25,5% 9,2% 2,6% 2,6% 1,5% 1,5% 1,2% 0,7%
31-12-14 58,4% 23,4% 9,3% 3,3% 1,1% 1,3% 1,2% 1,5% 0,5%
100%
100%
*) Voornamelijk door het gebruik van index replicerende producten is het in USD belegde deel relatief hoog.
Hof Hoorneman Emerging Markets Fund 2015
[62]
RESULTATEN De intrinsieke waarde van het aandeel Emerging Markets Fund bedroeg per 31 december 2015 € 79,44 en per 31 december 2014 € 78,64. Op basis van intrinsieke waarde en inclusief herbelegging van het in 2015 uitgekeerde dividend bedroeg het rendement 1,9%. Het rendement van de referentie-index van het subfonds, de MSCI Emerging Markets Index, bedroeg in 2015 -5,1%. In het aanvullend prospectus van het subfonds is (samengevat) opgenomen dat, indien in een kalenderjaar het subfonds beter dan de referentie-index heeft gepresteerd en de intrinsieke waarde per aandeel per 31 december vermeerderd met de in het jaar uitgekeerde dividenden is gestegen, de beheerder een variabele vergoeding (performance fee) van 10% ontvangt van het nettorendement van het subfonds boven het rendement van de referentie-index. Het rendement over 2015 geeft de beheerder recht op de in het prospectus vastgelegde variabele vergoeding. De vergoeding bedraagt € 23.000. In 2014 is geen variabele vergoeding uitgekeerd. Het aantal uitstaande aandelen nam met 6.488 of 4,9% af van 131.973 tot 125.485. Het eigen vermogen daalde van € 10,4 miljoen per 31 december 2014 naar € 10,0 miljoen per 31 december 2015. De dividenduitkering bedroeg in 2015 € 0,80 per aandeel, uitgekeerd op 24 april 2015.
Resultaat per aandeel (in €) Inkomsten Waardeveranderingen van beleggingen Kosten
2015 2,92 -2,66 -1,90
2014 2,21 -2,11 -1,60
2013 1,97 4,05 -2,16
2012 2,42 9,78 -1,81
2011 1,74 -17,70 -1,70
Nettoresultaat per aandeel
-1,64
-1,50
3,86
10,39
-17,66
Het nettoresultaat per (bij derden uitstaand) aandeel wordt berekend door het resultaat over het boekjaar te delen door het gemiddeld aantal uitstaande aandelen gedurende het boekjaar. Het gemiddeld aantal aandelen is op maandbasis berekend. Performance attributie overzicht Hierna wordt een overzicht gegeven van de beleggingen met de grootste absolute bijdragen (positief en negatief) aan de performance van Emerging Markets Fund. Positieve bijdragen aan de performance SK Innovation 1,97% Het koers van het aandeel van dit Zuid-Koreaanse bedrijf steeg na de presentatie van bijzonder sterke cijfers. De marges verbeterden en de schuld nam af. Chaowei Power Holdings 0,96% Chaowei liet zien dat de consolidatieslag in haar markt op zijn einde loopt. Het bedrijf is samen met Tianneng als sterkste uit de strijd gekomen en heeft nu de middelen om het rendement op het geïnvesteerd vermogen te verhogen. Om deze reden was het aandeel erg in trek bij investeerders.
Hof Hoorneman Emerging Markets Fund 2015
[63]
LG Chem 0,62% LG profiteerde van het positieve sentiment. Aan het begin van het jaar stond dit aandeel op een bijzonder aantrekkelijke waardering en beleggers profiteerden van deze ondergewaardeerde onderneming. Dragon Crown Holdings 0,61% De koers van Dragon Crown steeg gedurende het tweede kwartaal fors zonder dat hiervoor een specifieke reden kon worden aangewezen. Na de koersstijging hebben wij het aandeel verkocht. Xtep 0,61% Xtep zat jaren in een consoliderende markt, maar komt hier als een van de sterkere spelers uit. De marges kunnen worden verhoogd en ook de omzet kan weer groeien. Het aandeel was hierdoor in trek bij beleggers. Negatieve bijdragen aan de performance KB Financial Group -1,33% Hoewel KB Financial sterker heeft gepresteerd dan de meeste branchegenoten, is de positie op een ongelukkig moment in weging verzwaard. De Koreaanse markt stond op een van de hoogste standen van het jaar toen er is bijgekocht. Hierna daalde de appetijt van investeerders om in Zuid-Korea te beleggen en daalde de verzwaarde positie in waarde. iShares MSCI Taiwan -0,71% Taiwan had te lijden onder het negatieve sentiment omtrent de Chinese groei. China is een belangrijke handelspartner van Taiwan en de devaluatie van de Renminbi had een negatieve impact. Wij blijven echter positief over Taiwan, mede vanwege de solide staat van de financiën. iShares MSCI China -0,56% De Chinese beurs was in 2014 al flink opgelopen. In 2015 hebben wij op de beurzen op het vasteland een kleine correctie gezien. China Animal Healthcare -0,54% De handel in het aandeel China Animal Healthcare werd in het begin van het jaar opgeschort nadat het bedrijf verdacht werd van fraude. Handel is nog steeds niet mogelijk en wij hebben de positie afgewaardeerd naar 25% van de laatst verhandelde koers. iShares MSCI Indonesia -0,49% Indonesië kende een lastig jaar. Hoewel het land profiteerde van de lage olieprijs, had het daarnaast te kampen met de gevolgen van de dalende grondstoffenprijzen en de stijgende dollar. VOORUITZICHTEN 2016 De recente Amerikaanse rentestijging lijkt het begin te zijn van een serie verhogingen in de komende jaren. De vermoedelijke versterking van de dollar die daarmee gepaard gaat kan een punt van zorg zijn voor de opkomende markten waar relatief veel bedrijven leningen in dollars hebben uitstaan.
Hof Hoorneman Emerging Markets Fund 2015
[64]
Ook de lage olieprijs zal gevolgen hebben. Voor landen als Rusland, Venezuela en de golfstaten vormen oliegerelateerde opbrengsten een aanzienlijk deel van de overheidsinkomsten. De lage olieprijs zal een flinke negatieve impact op de begroting van deze landen hebben. Als zij de gaten in de begroting niet meer kunnen opvullen met de verkoop van hun voorraad buitenlandse valuta en goud, zullen zij steeds meer rente moeten betalen om nieuwe middelen op te halen, bijvoorbeeld door uitgifte van obligaties. De opkomende markten hebben een vijftal magere jaren gekend, hoewel zij wel meer groei laten zien dan de ontwikkelde economieën. Met acceptabele waarderingen in opkomende markten is er ruimte voor het toevoegen van waarde door het maken van de juiste keuzes. Wanneer de eerdergenoemde negatieve scenario’s zich niet voltrekken, zou 2016 goede resultaten kunnen laten zien, maar kan het fonds door haar positionering mogelijk wat achterblijven bij de markt als geheel. In het geval van meer economische strubbelingen zal het fonds echter sterker presteren. De sterke economische groei zal vroeger of later doorkomen in de koersen in de opkomende markten. Hierdoor blijven wij enthousiast over de vooruitzichten van het fonds.
Hof Hoorneman Emerging Markets Fund 2015
[65]
HOF HOORNEMAN REAL ESTATE VALUE FUND PROFIELSCHETS Het subfonds Hof Hoorneman Real Estate Value Fund (hierna ook: Real Estate Value Fund) correspondeert met de aandelen die in serie 7 door het Paraplufonds worden uitgegeven. De doelstelling van Real Estate Value Fund is (samengevat) het behalen van vermogenswinsten op de middellange en lange termijn, door hoofdzakelijk te beleggen in beursgenoteerde financiële instrumenten van ondernemingen die vastgoed exploiteren en die naar het oordeel van de beheerder ondergewaardeerd zijn. Real Estate Value Fund richt zich op de belegger die internationaal georiënteerd is en die een additioneel rendement op zijn portefeuille tracht te genereren door een gedeelte van zijn vermogen indirect in vastgoed te beleggen. Subfondskarakteristieken Startdatum 14 november 2011 Beursnotering Ja ISIN-code NL0010514212 Benchmark Geen Dividend Ja (fiscale uitdelingsverplichting) Beheervergoeding 0,3125% per kwartaal Performance fee 10% van de performance boven 10%¹ Gemiddeld rendement per jaar 1 jaar 3 jaar Sinds de start van het fonds
op basis van de intrinsieke waarde 14,0% 13,0% 13,8%
¹ Zie voor een nadere uitleg het aanvullend prospectus van Hof Hoorneman Real Estate Value Fund.
Hof Hoorneman Real Estate Value Fund 2015
[66]
KERNCIJFERS
2015 Beurskoers in € (ultimo)¹ Uitgekeerd dividend per aandeel in € Rendement op basis van beurskoers² Eigen vermogen in € 1.000 (ultimo) Aantal uitstaande aandelen (ultimo) Intrinsieke waarde per aandeel in € (ultimo) Rendement op basis van intrinsieke waarde² Lopende kosten factor³
2014
2013
14-11-11 2012 t/m 31-12-11
48,18
42,59
36,70
-
-
1,00
0,94
0,66
0,00
0,0
15,5%
16,0%
-
-
-
15.166
8.740
5.660
4.216
3.364
316.779
203.928
152.885
119.481
113.322
47,88
42,86
37,02
35,28
29,68
14,0%
18,4%
6,8%
18,9%
-1,1%
1,79%
2,06%
2,33%
3,89%
0,66%
¹ De vermelde beurskoers betreft de beurskoers op de laatste beursdag van het jaar en is gebaseerd op de intrinsieke waarde aan het einde van de een na laatste beursdag vermeerderd of verminderd met een vaste vergoeding van 0,5% van de intrinsieke waarde. Hof Hoorneman Real Estate Value Fund is sinds 15 juli 2013 beursgenoteerd. ² De rendementspercentages zijn berekend op basis van het koersresultaat per aandeel plus herbelegging van de dividenduitkeringen in aandelen in dezelfde serie. ³ In 2011 expense ratio (kostenratio) exclusief de eventuele performance fee. Geïndexeerde performance Hof Hoorneman Real Estate Value Fund over de laatste drie jaar na herbelegging van dividend
Hof Hoorneman Real Estate Value Fund 2015
[67]
ONTWIKKELINGEN FINANCIËLE MARKTEN Het jaar 2015 was wederom een goed jaar voor vastgoedbeleggingen. Sinds de oprichting van Real Estate Value Fund heeft het fonds ieder jaar een mooi rendement laten zien en dit was in 2015 niet anders. Hoewel de rente niet verder daalde, bleken de risico-opslagen van vastgoedondernemingen bijzonder aantrekkelijk voor beleggers en was sprake van een vraagmarkt. De dividendrendementen die op deze investeringen worden ontvangen zijn immers een stuk hoger dan de rente op een veilige obligatie. Een belangrijke andere ontwikkeling in de markt voor beursgenoteerd vastgoed is dat vastgoedondernemingen de afgelopen jaren hun financiering tegen lage rentepercentages hebben kunnen vastleggen. Een mogelijke rentestijging heeft dan geen directe gevolgen. Aan de inkomstenkant blijven huren binnenkomen of misschien zelfs groeien, aan de andere kant blijven de rentelasten laag. Dit is een aantrekkelijke propositie voor veel beleggers en dit droeg bij aan de positieve rendementen. Hoewel het fonds in enkele ontwikkelde Aziatische vastgoedmarkten als Singapore en Hongkong belegt, heeft het weinig last gehad van de stijgende Amerikaanse rente. De ondernemingen hebben laten zien ook in dit klimaat overeind te kunnen blijven. Een belangrijke factor voor vastgoedbeleggingen zijn ook de ontwikkelingen van de valuta’s. Wij zijn ons terdege bewust van de impact van valutaschommelingen, die bijzonder heftig kunnen zijn. Daarom wordt het valutarisico geheel afgedekt. Dit heeft in 2015 een negatief effect gehad. Het fondsrendement was hoger geweest indien wij het valutarisico niet hadden afgedekt, omdat het Britse pond en de Amerikaanse dollar in waarde stegen ten opzichte van de euro. Aangezien het niet ons beleid is om met dit fonds te anticiperen op valuta-ontwikkelingen, zullen wij het valutarisico blijven afdekken. BELEGGINGSBELEID Algemeen In het kader van risicospreiding wordt bij de samenstelling van de beleggingsportefeuille gestreefd naar een evenwichtige spreiding over sectoren en categorieën. Real Estate Value Fund richt zich op het beleggen in beursgenoteerde financiële instrumenten (aandelen, obligaties, in aandelen converteerbare financiële instrumenten) van ondernemingen die vastgoed exploiteren, met het accent op Europa. Real Estate Value Fund heeft de mogelijkheid om tot 30% liquide middelen of geldmarktinstrumenten aan te houden. Bij het beleggingsbeleid zal rekening worden gehouden met de liquiditeitseisen van 10%, welke voortvloeien uit het open-end karakter van Real Estate Value Fund, zodat bij aanbod van aandelen aan de inkoopverplichting kan worden voldaan. Real Estate Value Fund heeft de mogelijkheid met geleend geld te beleggen (leverage) tot maximaal 20% van de (fiscale) boekwaarde van de beleggingen.
Hof Hoorneman Real Estate Value Fund 2015
[68]
Risico’s Doordat belegd wordt in financiële instrumenten kan sprake zijn van diverse risico’s, waarvan de belangrijkste hieronder zijn toegelicht. Een uitgebreide beschrijving is in het aanvullend prospectus opgenomen. Markt- en prijsrisico Dit omvat het risico dat de waarde van een financieel instrument zal fluctueren als gevolg van (i) veranderingen in valutawisselkoersen, (ii) veranderingen in de marktrente en/of (iii) veranderingen in marktprijzen, veroorzaakt door factoren die uitsluitend gelden voor het individuele instrument of de emittent hiervan, of door factoren die alle in de markt verhandelde instrumenten beïnvloeden. De gevoeligheid voor marktveranderingen kan toenemen indien wordt belegd met geleend geld (hefboomwerking). Zolang de rentelasten lager zijn dan de directe en indirecte baten van de gefinancierde beleggingen is er sprake van een zogenaamde positieve hefboom, die tot een hoger rendement voor de belegger kan leiden. Hiertegenover staat uiteraard dat, indien de financieringsrente door marktomstandigheden stijgt en/of de directe en indirecte baten van de gefinancierde beleggingen dalen, deze hefboomwerking vermindert en zelfs kan omslaan in een negatief effect op het rendement. Real Estate Value Fund belegt uitsluitend in vastgoedgerelateerde financiële instrumenten en kent derhalve een beperkte spreiding. Het fonds tracht deze risico’s te beheersen door binnen het gedefinieerde beleggingsbeleid de beleggingsportefeuille te spreiden over verschillende sectoren, categorieën en uitgevende instellingen. Valutarisico’s worden in beginsel afgedekt. De mogelijkheid met geleend geld te beleggen is beperkt tot maximaal 20% van de (fiscale) boekwaarde van de beleggingen. Kredietrisico Het kredietrisico of debiteurenrisico is het risico dat de ene partij van een financieel instrument niet aan haar verplichtingen zal voldoen, waardoor de andere partij een financieel verlies te verwerken krijgt. Het kredietrisico is in het algemeen groter bij transacties die buiten de beurs of in vreemde valuta worden afgesloten. Teneinde deze risico’s zoveel als mogelijk te beperken wordt de nodige zorgvuldigheid betracht bij het aangaan van contractuele relaties en wordt in beginsel in beursgenoteerde financiële instrumenten belegd. Liquiditeitsrisico Dit is het risico dat een rechtspersoon niet de mogelijkheid heeft om de financiële middelen te verkrijgen die nodig zijn om aan de verplichtingen uit hoofde van de financiële instrumenten te voldoen, bijvoorbeeld doordat een financieel actief niet op korte termijn kan worden verkocht tegen nagenoeg de reële waarde. Real Estate Value Fund tracht dit risico onder meer te beperken door hoofdzakelijk in beursgenoteerde financiële instrumenten te beleggen. Daarnaast bestaat de mogelijkheid kortlopend krediet op te nemen, waardoor het liquiditeitsrisico verder kan worden beperkt.
Hof Hoorneman Real Estate Value Fund 2015
[69]
Gevoerd beleggingsbeleid in 2015
Top 5 belangen in portefeuille per 31 december 2015 Wereldhave Hibernia REIT British Land Company CityCon Green REIT
Land Nederland Ierland Groot-Brittannië Finland Ierland
Belang 7,5% 7,0% 6,7% 6,6% 4,0%
In 2015 zijn in de portefeuille verschillende mutaties doorgevoerd. Er zijn aandelen van de Land Securities Group, New River Retail en Irish Residential Properties aangekocht. New River Retail is een Britse REIT (Real Estate Investment Trust, dit is een fonds met een Amerikaanse rechtsvorm dat in vastgoed investeert) die inspeelt op de regionale markt voor retailvastgoed. De portefeuille bestaat voor 66% uit winkelcentra. Irish Residential Properties speelt in op het herstel van de Ierse economie en van de woningmarkt in Dublin. De koers van het aandeel is achterbleven ten opzichte van vergelijkbare Ierse REIT’s. Nieuw in de portefeuille is ook de Elegant Hotels Group. Dit is een kleine hoteloperator met vijf hoogwaardige hotels op Barbados. Wij hebben meegedaan met de beursgang vanwege de aantrekkelijke waardering met een hoog verwacht dividendrendement. Een andere nieuwe naam in het fonds is de Belgische kantorenvastgoedspeler Befimmo. Hoewel Befimmo actief is in een markt die moeizaam draait, is het aandeel op de huidige koers niet duur. Bovendien is sprake van een mooi dividend dat op het huidige niveau houdbaar is en ruim gedekt wordt door de cashflow. In Frankrijk is Patrimoine et Commerce aangekocht. Patrimoine et Commerce is een kleine Franse vastgoedonderneming gericht op low-cost retailparken in Frankrijk. Het vastgoed is verspreid over heel Frankrijk en was eind juni 2015 € 576 miljoen waard. Patrimoine et Commerce wil doorgroeien naar een portefeuille met een waarde van een miljard euro. Het aandeel is bijzonder aantrekkelijk gewaardeerd en wordt met een korting ten opzichte van andere vastgoedbedrijven verhandeld. Hoewel dit deels te verklaren is door de kleine omvang van het bedrijf, biedt het ook een mooie value-mogelijkheid. Ten slotte is ook de positie in AXA Property Trust verhoogd. Dit is een vastgoedonderneming waarbij de aandeelhouders hebben besloten de portefeuille te liquideren en de opbrengsten hiervan uit te keren. Het doel is om dit halverwege 2016 afgerond te hebben. De notering van het aandeel ligt fors onder de boekwaarde en dat is in onze ogen ten onrechte. Kortom: een mooie value-belegging. Enkele posities zijn verkocht, veelal omdat het koersdoel bereikt was. In september heeft Deutsche Wohnen een overnamebod op de kleinere concurrent LEG Immobilien uitgebracht. Het bod was redelijk, maar werd wel uitgebracht in ons inziens dure aandelen Deutsche Wohnen. Voor ons daarom een reden om de aandelen LEG Immobilien te verkopen tegen een koers van gemiddeld € 75,50. Verder is het belang in Tritax Big Box REIT verkocht, een fonds met logistiek vastgoed van goede kwaliteit. Het verkoopbesluit is genomen omdat niet langer sprake was van onderwaardering.
Ter illustratie van het gevoerde beleggingsbeleid volgt hierna een aantal voorbeelden.
Hof Hoorneman Real Estate Value Fund 2015
[70]
Elegant Hotels Group Elegant Hotels Group (EHG) bezit vijf luxe hotels met in totaal 483 kamers aan de westkust van Barbados. Hiermee bezit EHG ongeveer 25% van het luxesegment hotelkamers op Barbados. Deze vier- en vijfsterrenhotels hebben volgens CBRE (wereldwijd het grootste vastgoedadviesbureau) een geschatte marktwaarde van $ 235 miljoen. Ruim twee derde van de hotelbezoekers van EHG is afkomstig uit het Verenigd Koninkrijk, de rest komt vooral uit de Verenigde Staten, Canada en Duitsland. Ongeveer 78% van de inkomsten gaat via touroperators en de overige 22% rechtstreeks. De hotels zijn in de afgelopen jaren flink opgeknapt, waardoor EHG de tarieven per hotelkamer heeft kunnen verhogen. De waardering van EHG is aantrekkelijk en het toegezegde dividend van 7 pence is hoog en volledig gedekt door de inkomsten. Tegen de huidige koers is het aandeel ondergewaardeerd ten opzichte van de boekwaarde. De balans is solide en biedt ruimte om verder te groeien. Empiric Student Property Empiric Student Property (ESP) is een Britse REIT die investeert in studentenwoningen in de grote universiteitssteden in het Verenigd Koninkrijk. Ze richten zich op buitenlandse studenten en ouderejaarsstudenten die wat meer comfort zoeken en daarvoor ook willen betalen. Empiric is in september 2014 naar de beurs gegaan en heeft daarnaast eind juli 2015 voor nog eens £ 75 miljoen aan aandelen geplaatst. ESP bezit 40 gebouwen in 25 steden met nog eens 11 gebouwen met 1.317 bedden in aanbouw. Het streven is om in 2019, vijf jaar na de beursgang, 10.000 bedden in 35 steden te hebben. Private studentenwoningen in het Verenigd Koninkrijk vormen een aantrekkelijke nichemarkt met goede vooruitzichten, waarbij de vraag het aanbod overtreft. ESP keert op kwartaalbasis een aantrekkelijk dividend uit. De balans is solide en er lijkt nog ruimte voor verhoging van de huren en verlaging van de financieringslasten te zijn.
Valutaire verdeling van de portefeuille Euro Hongkongse dollar Noorse kroon Chinese renminbi Britse pond Zwitserse frank Amerikaanse dollar
EUR HKD NOK CNY GBP CHF USD
31-12-15 96,1% 1,7% 1,7% 1,2% 0,8% 0,2% -1,7%
31-12-14 98,1% 6,1% 0,0% 1,6% 0,2% 0,2% -6,2%
100%
100%
RESULTATEN De intrinsieke waarde van het aandeel Real Estate Value Fund bedroeg per 31 december 2015 € 47,88 en per 31 december 2014 € 42,86. Op basis van intrinsieke waarde en inclusief herbelegging van het in 2015 uitgekeerde dividend bedroeg het rendement 14,0%. In het aanvullend prospectus van het subfonds is (samengevat) opgenomen dat, indien in een kalenderjaar de intrinsieke waarde per aandeel per 31 december vermeerderd met de in het jaar uitgekeerde dividenden met meer dan 10% is gestegen, de beheerder over het meerdere een variabele vergoeding (performance fee) van 10% ontvangt. Eventuele verliezen over de voorgaande twee jaren dienen eerst te worden
Hof Hoorneman Real Estate Value Fund 2015
[71]
gecompenseerd. Aangezien aan de genoemde voorwaarden is voldaan, is het subfonds over 2015 een variabele vergoeding verschuldigd van € 61.000 (over 2014 € 71.000). Het aantal uitstaande aandelen nam met 112.851 of 55,3% toe van 203.928 tot 316.779. Het eigen vermogen steeg van € 8,7 miljoen per 31 december 2014 naar € 15,2 miljoen per 31 december 2015. De dividenduitkering bedroeg in 2015 € 1,00 per aandeel, uitgekeerd op 24 april 2015.
Resultaat per aandeel (in €) Inkomsten Waardeveranderingen van beleggingen Kosten
2015 1,87 3,97 -1,07
2014 1,60 6,15 -1,24
2013 1,97 1,02 -0,86
2012 2,11 4,70 -1,26
2011¹ 0,31 -0,19 -0,19
Nettoresultaat per aandeel
4,77
6,51
2,13
5,55
-0,07
¹ vanaf 14 november 2011, de startdatum van het subfonds
Het nettoresultaat per (bij derden uitstaand) aandeel wordt berekend door het resultaat over het boekjaar te delen door het gemiddeld aantal uitstaande aandelen gedurende het boekjaar. Het gemiddeld aantal aandelen is op maandbasis berekend. Performance attributie overzicht Hierna wordt een overzicht gegeven van de beleggingen met de grootste absolute bijdragen (positief en negatief) aan de performance van Real Estate Value Fund. Positieve bijdragen aan de performance Hibernia REIT 1,81% Hibernia profiteerde sterk van de toenemende vraag naar vastgoed in Dublin. De doorgevoerde prijsverhogingen zijn nog niet in de aandelenkoers verdisconteerd. Wij zien nog steeds voldoende opwaarts potentieel voor Iers vastgoed en onze beleggingen aldaar. Altarea 1,50% Altarea liet een mooi rendement zien. Het vastgoedbedrijf beheert vastgoed van een hoge kwaliteit, tegen een nog aantrekkelijk rendement. Investeerders waren hiernaar op zoek en de koers steeg. Green REIT 1,26% Ook Green REIT profiteerde sterk van de situatie in Dublin. De weging van Green REIT in het fonds is iets minder zwaar dan Hibernia REIT. Unibail Rodamco 1,14% Unibail profiteerde van de vraag naar Europees kwaliteitsvastgoed, met een risico-opslag die voor sommige partijen nog steeds aantrekkelijk is. PSP Swiss Property 1,05% Ook hier is sprake van zogenoemde 'yield-compressie'; de prijs-kwaliteitverhouding van het vastgoed van PSP was aantrekkelijk, waardoor beleggers genoegen namen met een lager dividendrendement en de koers van aandeel opliep.
Hof Hoorneman Real Estate Value Fund 2015
[72]
Negatieve bijdragen aan de performance Wereldhave -0,25% Een deel van het retailvastgoed van Wereldhave is niet van de hoogste kwaliteit. Verder heeft Wereldhave twee overnames gedaan die wat aan de dure kant waren. Beleggers straften dit af. SOHO China -0,16% Na de aankoop bleek dat SOHO haar strategie ging wijzigen. Verder bleek ook de kasstroom niet heel sterk. Het aandeel is met een verlies verkocht en de opbrengst is geïnvesteerd in ondernemingen met meer opwaarts potentieel. Land Securities -0,08% Land Securities bezit veel kwaliteitsvastgoed in Londen. De markt vraagt zich steeds meer af of dit vastgoed overgewaardeerd is. Bovendien namen beleggers met het oog op een eventuele Brexit hun winst. Atrium Real Estate -0,04% Atrium Real Estate had last van het negatieve sentiment rondom Oost-Europa en Rusland. Hierdoor daalde de koers, ondanks dat de blootstelling slechts beperkt is. Patrimoine et Commerce -0,03% Deze Franse vastgoedonderneming werd pas aan het eind van het jaar aangekocht en heeft nog weinig tijd gehad om de aankoopkosten goed te maken. VOORUITZICHTEN 2016 Wij verwachten dat in 2016 het huidige klimaat van lage economische groei, lage rente en een ruim monetair beleid zal aanhouden. Het economisch sentiment is verslechterd door de slechte economische omstandigheden in veel opkomende markten vanwege de lage grondstofprijzen en een sterke Amerikaanse Dollar, de oorlogen in het MiddenOosten en de daaruit voorvloeiende vluchtelingenproblematiek, de onderlinge spanningen binnen de EU en het komende referendum over het Britse lidmaatschap van de EU. Desalniettemin is de beursgenoteerde vastgoedmarkt aantrekkelijk gewaardeerd. Vastgoedaandelen bieden op de huidige niveaus goede dividendrendementen, terwijl de balansen solide en de financieringslasten laag zijn. De grootste uitdaging voor veel vastgoedondernemingen is om de inkomsten uit hun vastgoed te laten groeien ten opzichte van dit jaar. Dit geldt in het bijzonder voor retailvastgoedondernemingen.
Hof Hoorneman Real Estate Value Fund 2015
[73]
HOF HOORNEMAN CHINA VALUE FUND PROFIELSCHETS Het subfonds Hof Hoorneman China Value Fund (hierna ook: China Value Fund) correspondeert met de aandelen die in serie 8 door het Paraplufonds worden uitgegeven. De doelstelling van China Value Fund is (samengevat) het behalen van vermogenswinsten op de middellange en lange termijn door middel van beleggingen in naar het oordeel van de beheerder ondergewaardeerde - effecten, daaraan gerelateerde financiële instrumenten en geldmarktinstrumenten: waarvoor een officiële notering bestaat aan de beurs van Hong Kong, en/of waarvan een significant deel van de productie en/of verkopen van de onderneming in China, Hong Kong en/of Macau plaatsvindt. Subfondskarakteristieken Startdatum 7 oktober 2013 Beursnotering Ja ISIN-code NL0010556775 Benchmark Geen Dividend Ja (fiscale uitdelingsverplichting) Beheervergoeding 0,375% per kwartaal Performance fee 10% van de performance boven 10%¹ Gemiddeld rendement per jaar op basis van de intrinsieke waarde 1 jaar 17,9% Sinds de start van het fonds 11,0% ¹ Zie voor een nadere uitleg het aanvullend prospectus van Hof Hoorneman China Value Fund.
Hof Hoorneman China Value Fund 2015
[74]
KERNCIJFERS
2015 Beurskoers in € (ultimo)¹ Uitgekeerd dividend per aandeel in € Rendement op basis van beurskoers² Eigen vermogen in € 1.000 (ultimo) Aantal uitstaande aandelen (ultimo) Intrinsieke waarde per aandeel in € (ultimo) Rendement op basis van intrinsieke waarde² Lopende kosten factor
2014
7-10-13 t/m 31-12-13
36,63
32,25
32,21
0,90
0,00
0,00
16,1%
0,1%
7,4%
20.591
16.944
15.783
555.390
527.369
492.520
37,07
32,13
32,05
17,9%
0,2%
6,8%
1,93%
1,92%
0,79%
¹ De vermelde beurskoers betreft de beurskoers op de laatste beursdag van het jaar en is gebaseerd op de intrinsieke waarde aan het einde van de een na laatste beursdag vermeerderd of verminderd met een vaste vergoeding van 0,75% van de intrinsieke waarde. ² De rendementspercentages zijn berekend op basis van het koersresultaat per aandeel plus herbelegging van de dividenduitkeringen in aandelen in dezelfde serie. Geïndexeerde performance Hof Hoorneman China Value Fund (08-10-2013 = 100)
Hof Hoorneman China Value Fund 2015
[75]
ONTWIKKELINGEN FINANCIËLE MARKTEN In 2015 heeft de aandelenmarkt van Hongkong een wisselend beeld laten zien. Dit valt deels te verklaren door de zogenoemde Stock Connect, waarover wij in het financieel verslag 2014 al hebben bericht. Dit is een verbinding die beleggers in Hongkong in staat stelt om gelimiteerd aandelen op beurzen op het vasteland van China te verhandelen en vice versa. In 2014 had dit voornamelijk tot gevolg dat veel beleggers in Hongkong belegden in Sjanghai en Shenzhen, maar in 2015 hebben wij ook kunnen waarnemen dat beleggers uit het vasteland de oversteek maakten. In navolging van de hard stijgende aandelenmarkten in Sjanghai en Shenzhen gingen Chinese particuliere beleggers hun geluk beproeven op de aandelenmarkt van Hongkong. Dit zorgde voor stijgende koersen. Toen de beurzen op het vasteland daalden, verdween echter ook het geld weer van de beurs van Hongkong en ging deze beurs ook omlaag. Op de top van de markt had het China Value Fund een rendement van circa 45%. Wij hebben toen verschillende posities verkocht en een grotere kaspositie aangehouden. Na de marktdaling konden wij gebruikmaken van de gedaalde koersen. Verschillende marktleiders in defensieve sectoren, zoals distributeurs van etenswaren of medicijnen, zijn fors in waarde gedaald. De aandelen in dit soort bedrijven waren de afgelopen jaren erg gewild. Ze zijn marktleider in een groeimarkt en kunnen zo hun schaalvoordelen benutten om marktaandeel te winnen in een markt die autonoom al groeit. Door hun hoge waarderingen pasten zij de afgelopen jaren echter niet in ons Value-beleid. Door de koersdalingen konden deze bedrijven aan het einde van het tweede kwartaal tegen zeer aantrekkelijke koersen worden gekocht. Zo heeft het fonds mooie en aantrekkelijke aandelen kunnen aankopen van bedrijven die inspelen op de groeiende consumentenmarkt in China. BELEGGINGSBELEID China Value Fund heeft als doel het behalen van vermogenswinsten door middel van het beleggen in - naar het oordeel van de beheerder ondergewaardeerde - effecten, daaraan gerelateerde financiële instrumenten en geldmarktinstrumenten waarvoor een officiële notering bestaat aan de beurs van Hong Kong, en/of waarvan een significant deel van de productie en/of verkopen van de onderneming in China, Hongkong en/of Macau plaatsvindt. In het kader van risicospreiding wordt bij de samenstelling van de beleggingsportefeuille gestreefd naar een evenwichtige spreiding over sectoren. Risico’s Doordat belegd wordt in financiële instrumenten kan sprake zijn van diverse risico’s, waarvan de belangrijkste hieronder zijn toegelicht. Een uitgebreide beschrijving is in het aanvullend prospectus opgenomen. Markt- en prijsrisico Dit omvat het risico dat de waarde van een financieel instrument zal fluctueren als gevolg van (i) veranderingen in valutawisselkoersen, (ii) veranderingen in de marktrente en/of (iii) veranderingen in marktprijzen, veroorzaakt door factoren die uitsluitend gelden voor het individuele instrument of de emittent hiervan, of door factoren die alle in de markt verhandelde instrumenten beïnvloeden. De gevoeligheid voor marktveranderingen kan toenemen indien wordt belegd met geleend geld (hefboomwerking). Zolang de rentelasten lager zijn dan de directe en indirecte baten van
Hof Hoorneman China Value Fund 2015
[76]
de gefinancierde beleggingen is er sprake van een zogenaamde positieve hefboom, die tot een hoger rendement voor de belegger kan leiden. Hiertegenover staat uiteraard dat, indien de financieringsrente door marktomstandigheden stijgt en/of de directe en indirecte baten van de gefinancierde beleggingen dalen, deze hefboomwerking vermindert en zelfs kan omslaan in een negatief effect op het rendement. Het fonds tracht deze risico’s te beheersen door binnen het gedefinieerde beleggingsbeleid de beleggingsportefeuille te spreiden over verschillende sectoren, categorieën en uitgevende instellingen. De mogelijkheid met geleend geld te beleggen is beperkt tot maximaal 20% van de (fiscale) boekwaarde van de beleggingen. Kredietrisico Het kredietrisico of debiteurenrisico is het risico dat de ene partij van een financieel instrument niet aan haar verplichtingen zal voldoen, waardoor de andere partij een financieel verlies te verwerken krijgt. Het kredietrisico is in het algemeen groter bij transacties die buiten de beurs of in vreemde valuta worden afgesloten. Teneinde deze risico’s zoveel als mogelijk te beperken wordt de nodige zorgvuldigheid betracht bij het aangaan van contractuele relaties en wordt in beginsel in beursgenoteerde financiële instrumenten belegd. Liquiditeitsrisico Dit is het risico dat een rechtspersoon niet de mogelijkheid heeft om de financiële middelen te verkrijgen die nodig zijn om aan de verplichtingen uit hoofde van de financiële instrumenten te voldoen, bijvoorbeeld doordat een financieel actief niet op korte termijn kan worden verkocht tegen nagenoeg de reële waarde. China Value Fund tracht dit risico onder meer te beperken door hoofdzakelijk in beursgenoteerde financiële instrumenten te beleggen. Daarnaast bestaat de mogelijkheid kortlopend krediet op te nemen, waardoor het liquiditeitsrisico verder kan worden beperkt. Valutarisico De waarde van beleggingen die niet luiden in euro’s wordt beïnvloed door valutaschommelingen. Het risico bestaat dat de valuta’s van het land/de landen waarin China Value Fund belegt, gedurende een langere periode zwak kunnen zijn of worden gedevalueerd. De beheerder heeft de mogelijkheid het valutarisico af te dekken, maar zal hier in beginsel niet toe overgaan. Bij het niet afdekken van het valutarisico bestaat de mogelijkheid dat door dalingen van valutakoersen de waarde van het aandeel China Value Fund wordt aangetast. Gevoerd beleggingsbeleid in 2015
Top 5 belangen in portefeuille per 31 december 2015 Chaowei Power Holdings Texwinca Holdings Kingdom Holdings Kingboard Laminates Holdings Weiqiao Textile Company
Belang 8,5% 6,8% 4,9% 4,8% 4,4%
China Value Fund richt zich op beleggingen in de groeiende consumentenmarkt in China.
Hof Hoorneman China Value Fund 2015
[77]
Het doel is om bedrijven te vinden die hierop inspelen en tegelijkertijd solide gefinancierd zijn, een aantrekkelijk dividendrendement hebben en in staat zijn hun marges te beschermen in tijden van toegenomen concurrentie. Hierbinnen zijn er verschillende thema's waarop wordt ingespeeld, bijvoorbeeld bedrijven die profiteren van een toenemend bewustzijn over een gezonde levensstijl of bedrijven die goed gepositioneerd zijn om in te spelen op het bestrijden van milieuvervuiling. In dit laatste thema is bijvoorbeeld Beijing Enterprises Holding aangekocht. Beijing Enterprises is de grootste distributeur van gas in Beijing en heeft circa 5 miljoen aansluitingen. Het heeft ook strategische belangen in Petrochina en andere gaspijplijnspelers. De Chinese overheid heeft aangegeven dat gas steeds belangrijker zal worden in de energiemix omdat het minder vervuilend is dan kolen. Gas maakt nog maar zo'n 5% uit van de energiemix in China, terwijl het globaal gemiddelde ongeveer 24% is. Beijing Enterprises Holding is goed gepositioneerd om hiervan te profiteren. Een ander thema is het herstel van rendement op het geïnvesteerd vermogen. De afgelopen jaren is in China heel veel geïnvesteerd en vrijwel alle markten groeiden met dubbele cijfers. Er is extra productiecapaciteit bijgezet om hiervan te kunnen profiteren. Deze groei bleek echter niet houdbaar en in verschillende markten ontstond overcapaciteit. Dit heeft geleid tot hevige concurrentie en er zijn veel bedrijven failliet gegaan. De grootste consolidatieslag is nu voorbij. Bedrijven zullen geleidelijk aan hun prijzen verhogen, waardoor hun marges kunnen stijgen. De winsten zullen minder snel voor nieuwe investeringen worden aangewend, maar juist meer voor aflossingen van schulden en uitkeringen aan aandeelhouders. China Value Fund speelt hierop in door te beleggen in aantrekkelijk gewaardeerde marktleiders in deze geconsolideerde markten. Marktleiders hebben in een consolidatieslag vaak het vermogen om zich staande te houden en komen dus veelal als winnaars uit de strijd. Zij vergroten hun marktaandeel en zijn het beste gepositioneerd in het nieuwe marktlandschap. Voorbeelden hiervan zijn Chaowei en Fufeng. Er zijn gedurende het jaar verschillende mutaties in het fonds doorgevoerd. Allereerst is een belang in Biostime genomen. Biostime is één van de grotere merken van melkpoeder voor baby’s in China. Na het melamineschandaal in China in 2008 is Biostime uitgegroeid tot een van de meest betrouwbare merken van babyvoeding in China. De onderneming importeert namelijk zijn ingrediënten vanuit Europa waardoor ze een duidelijk voordeel hebben op het gebied van voedselveiligheid. Zo is het bedrijf goed in staat haar marktaandeel te vergroten. De aandelen lieten al snel een forse koersstijging zien en wij hebben onze positie hierna verkocht. Een tweede nieuwe positie is Mengniu. Mengniu is een van de marktleiders in de zuivelindustrie. Het heeft een samenwerking met Danone en geniet zo een belangrijk competitief voordeel in deze markt: betrouwbaarheid en kwaliteit. De Chinese markt voor vloeibare melk kent een aantrekkelijke groei en grotere spelers hebben de slagkracht om hiervan te profiteren. Ook in het melkpoedersegment kan Mengniu profiteren van de consolidatieslag; sterke merken hebben nu eenmaal een voordeel. De waardering van het aandeel geeft deze ontwikkelingen niet weer en wij hebben daarom een belang in Mengniu genomen. Verder zijn de belangen in tolwegbeheerder YueXiu en vastgoedinvesteerder SOHO opgehoogd. Het fonds heeft ook verschillende beleggingen verkocht. Wij noemen allereerst Sanjiang. Hoewel de vooruitzichten op de lange termijn nog wel aantrekkelijk zijn, heeft het bedrijf momenteel last van de gedaalde olieprijs. Bovendien heeft Sanjiang meer schuld dan wij
Hof Hoorneman China Value Fund 2015
[78]
verstandig achten. Om deze reden is de belegging verkocht. Ook Yip’s Chemical is verkocht, omdat de winstgevendheid onder druk staat en door een vertraging van de markt het herstel hiervan langer op zich laat wachten. Ten slotte zijn ook Sinopharm, Digital China, Shenzhou International en Dragon Crown verkocht nadat de koersdoelen bereikt waren. Ter illustratie van het gevoerde beleid belichten wij twee beleggingen. Xtep Xtep is één van de grotere sportmerken in China. Deze sector is de laatste periode duidelijk in herstel en de omzet laat weer een gezonde ontwikkeling zien. Te positieve verwachtingen en een te agressieve expansie resulteerden in een kwalitatief slecht winkelbestand en een te hoog voorraadniveau in de distributiekanalen. Inmiddels heeft de sector deze problemen achter zich gelaten. Het winkelbestand is gerationaliseerd en de voorraden zijn weer op een gezond niveau beland. In combinatie met de toenemende populariteit van sport in het algemeen en een bewustere levensstijl heeft dit een positief effect op de omzet. Voor Xtep betekent dit een sterke toename van de winst, wat waarschijnlijk ook tot een hoger dividend voor aandeelhouders zal leiden. Tingyi & Mengniu Dairy In het laatste kwartaal van 2015 zijn wij gestart met het aankopen van posities in grote marktleiders binnen de defensieve consumptiesector. Door de recente koersdalingen worden deze ondernemingen op een interessante prijs verhandeld. Het eerste voorbeeld hiervan is Tingyi, veruit het grootste noodles-merk. Verder heeft Tingyi sterke marktaandelen in verschillende drankjes, waarin het bedrijf een samenwerking met Pepsi heeft. Een tweede voorbeeld hiervan is Mengniu Dairy, een van de twee grootste Chinese spelers op melkgebied met een intensief samenwerkingsverband met Danone. Deze consumptiemarkten worden steeds meer gekenmerkt door een vraag naar producten van hogere kwaliteit, waarvoor de Chinese consument ook een hogere prijs wil betalen. Het ontwikkelen en promoten van dit soort producten gaat op korte termijn gepaard met een toename in marketingkosten en concurrentie. Uiteindelijk verwachten wij echter dat de marktleiders het meest van deze ontwikkelingen kunnen profiteren. Zij hebben immers reeds een bekende naam in een merkgevoelige industrie, schaalvoordelen en werken samen met internationaal gerenommeerde partijen. RESULTATEN De intrinsieke waarde van het aandeel China Value Fund bedroeg per 31 december 2015 € 37,07 en per 31 december 2014 € 32,13. Op basis van intrinsieke waarde en inclusief herbelegging van het in 2015 uitgekeerde dividend bedroeg het rendement 17,9%. In het aanvullend prospectus van het subfonds is (samengevat) opgenomen dat, indien in een kalenderjaar de intrinsieke waarde per aandeel per 31 december vermeerderd met de in het jaar uitgekeerde dividenden met meer dan 10% is gestegen, de beheerder over het meerdere een variabele vergoeding (performance fee) van 10% ontvangt. Eventuele verliezen over de voorgaande twee jaren dienen eerst te worden gecompenseerd. Het behaalde rendement over 2015 geeft de beheerder recht op de in het prospectus vastgelegde variabele vergoeding. De variabele vergoeding bedraagt € 156.000. Over 2014 werd geen variabele vergoeding uitgekeerd.
Hof Hoorneman China Value Fund 2015
[79]
Het aantal uitstaande aandelen nam met 28.021 of 5,3% toe van 527.369 naar 555.390. Het eigen vermogen steeg van € 16,9 miljoen op 31 december 2014 tot € 20,6 miljoen op 31 december 2015. De dividenduitkering bedroeg in 2015 € 0,90 per aandeel, uitgekeerd op 24 april 2015.
Resultaat per aandeel (in €) Inkomsten Waardeveranderingen van beleggingen Kosten
2015 1,69 4,67 -1,01
2014 1,41 -0,75 -0,61
Nettoresultaat per aandeel
5,35
0,05
Het nettoresultaat per (bij derden uitstaand) aandeel wordt berekend door het resultaat over het boekjaar te delen door het gemiddeld aantal uitstaande aandelen gedurende het boekjaar. Het gemiddeld aantal aandelen is op maandbasis berekend. Performance attributie overzicht Hierna wordt een overzicht gegeven van de beleggingen met de grootste absolute bijdragen (positief en negatief) aan de performance van China Value Fund. Positieve bijdragen aan de performance Chaowei Power 4,24% Chaowei liet zien dat de consolidatieslag in haar markt op zijn einde loopt. Het bedrijf is samen met Tianneng als sterkste uit de strijd gekomen en heeft nu de middelen om het rendement op het geïnvesteerd vermogen te verhogen. Om deze reden was het aandeel erg in trek bij investeerders. Shenzhou International 2,27% De koers van het aandeel Shenzhou International, een textielfabrikant die onder meer voor Puma en Uniqlo produceert, steeg gedurende het tweede kwartaal fors. Na het bereiken van het koersdoel is het belang verkocht. Xtep 2,14% Xtep zat jaren in een consoliderende markt, maar komt hier als een van de sterkere spelers uit. De marges kunnen worden verhoogd en ook de omzet kan weer groeien. Het aandeel was hierdoor in trek bij beleggers. Kingdom Holdings 2,11% Kingdom Holdings was aan het begin van het jaar bijzonder aantrekkelijk gewaardeerd. Dit werd gedurende het jaar ook duidelijk voor andere marktparticipanten: een deel van de onderwaardering werd ingelopen. Het aandeel levert nog steed circa 5,5% aan dividend op, de cijfers zijn prima en wij zien nog ruimte voor verdere koersstijging. Dragon Crown Holdings 2,08% De koers van Dragon Crown steeg gedurende het tweede kwartaal fors zonder dat hiervoor een specifieke reden kon worden aangewezen. Na de koersstijging hebben wij het aandeel verkocht.
Hof Hoorneman China Value Fund 2015
[80]
Negatieve bijdragen aan de performance China Animal Healthcare -1,80% De beurshandel in China Animal Healthcare werd in het begin van het jaar opgeschort nadat het bedrijf verdacht werd van fraude. Handel is nog steeds niet mogelijk en wij hebben de positie afgewaardeerd naar 25% van de laatst verhandelde koers. Leoch International Technology -1,54% De markt waarin Leoch opereert is in consolidatie. Deze consolidatie duurt echter langer dan vooraf verwacht. Deze moeilijke marktomstandigheden zijn dan ook debet aan de matige prestatie van het aandeel. Sanjiang Fine Chemicals -1,10% Sanjiang heeft de afgelopen jaren veel geïnvesteerd waardoor de schuld is opgelopen. De gedaalde olieprijs heeft tevens de winst onder druk gezet en deze combinatie vonden investeerders beangstigend. Xingda -0,81% De markt waarop Xingda opereert (bandenkoord voor grotere banden) is al een tijd in consolidatie. De concurrentie is hevig en er is nog overcapaciteit in de markt. Xingda is echter goed gepositioneerd om sterk uit deze strijd te komen. Bovendien is het aandeel bijzonder aantrekkelijk gewaardeerd. Sun Hung Kai & Co. -0,67% Sun Hung Kai had te lijden onder slechte leningen bij een dochteronderneming in China. Deze groeiden harder dan verwacht en investeerders verkochten het aandeel. VOORUITZICHTEN 2016 Wij zijn enthousiast over de vooruitzichten van China Value Fund. De waarderingen geven nog voldoende ruimte voor verdere koersstijgingen, de Chinese consumentenmarkt groeit nog steeds, bij veel bedrijven in de portefeuille stijgt het rendement op het geïnvesteerd vermogen en ook de dividenden zijn erg aantrekkelijk. Op basis van de koers-winstverhouding en het dividendrendement in vergelijking met Europese of Amerikaanse markten vinden wij de Chinese markt ondergewaardeerd. Uiteraard hebben wij in 2015 ook kunnen zien dat het fonds enigszins volatiel kan zijn. Er zijn immers ook risico’s verbonden aan het beleggen in China, bijvoorbeeld vanwege de zorgen van buitenlandse investeerders omtrent de Chinese economische groei, de huizenmarkt of het schuldniveau in China. Wij denken echter dat de waarderingen en de kwaliteit van de bedrijven in onze portefeuille op de lange termijn doorslaggevend zijn voor het rendement. Voor een belegger met een lange beleggingshorizon en die niet angstig is voor enige koersbeweeglijkheid biedt China Value Fund nog goede kansen.
Hof Hoorneman China Value Fund 2015
[81]
CORPORATE GOVERNANCE HOF HOORNEMAN INVESTMENT FUNDS NV Hof Hoorneman Investment Funds NV is uitgezonderd van verplichte toepassing van de bepalingen die in de Nederlandse corporate governance code zijn opgenomen. Als institutionele belegger houdt Hof Hoorneman Investment Funds NV zich wel aan de principes en best practice bepalingen die in deze code specifiek voor institutionele beleggers zijn opgenomen. Deze bepalingen hebben betrekking op het uitoefenen van het stemrecht op de aandelen in portefeuille. Als beleid geldt dat per onderneming waarin wordt belegd zal worden bepaald of gebruik wordt gemaakt van het stemrecht als aandeelhouder. Deze afweging zal met name zijn gebaseerd op de omvang van het gehouden belang in relatie tot het aantal uitstaande aandelen van de betreffende onderneming. Bij een belang van 5% of meer van het aantal uitstaande aandelen zal in beginsel het stemrecht op de aandelen worden uitgeoefend, aangezien Hof Hoorneman Investment Funds NV van oordeel is dat eerst bij een dergelijke omvang sprake zal zijn van voldoende betekenis van het stemgedrag. Bij belangen van minder dan 5% zal de uitoefening van het stemrecht met name afhangen van de agendapunten waarover zal worden gestemd. Invulling in 2015 Vietnam Opportunity Fund - voor Hof Hoorneman Investment Funds stemde in met de voorgestelde fiscale verhuizing van het fonds van de Kaaiman Eilanden naar Guernsey. Ook wordt het fonds nu verhandeld op de Londen Stock Exchange. Hierdoor wordt de verhandelbaarheid van het fonds beter; dit is in het belang van de aandeelhouders van Hof Hoorneman Investment Funds. De aandelen in Vietnam Opportunity Fund worden gehouden ten behoeve van de subfondsen Hof Hoorneman Value Fund en Hof Hoorneman Emerging Markets Fund.
Hof Hoorneman Investment Funds NV 2015
[82]
VERKLARING DIRECTIE Wij beschikken over een beschrijving van de bedrijfsvoering, die voldoet aan de eisen van de Wet op het financieel toezicht en het Besluit gedragstoezicht financiële ondernemingen (Bgfo). Wij hebben gedurende het afgelopen boekjaar verschillende aspecten van de bedrijfsvoering beoordeeld, onder meer op basis van de bevindingen van zowel de interne als de externe accountant, (management)informatie en eigen waarnemingen. Bij onze werkzaamheden hebben wij geen constateringen gedaan op grond waarvan zou moeten worden geconcludeerd dat de beschrijving van de inrichting van de bedrijfsvoering als bedoeld in artikel 115y van het Bgfo niet voldoet aan de vereisten zoals opgenomen in dit Besluit en daaraan gerelateerde regelgeving. Op grond hiervan verklaren wij als directie van het Paraplufonds te beschikken over een beschrijving van de bedrijfsvoering als bedoeld in artikel 115y Bgfo, die voldoet aan de eisen van het Bgfo. Ook hebben wij niet geconstateerd dat de bedrijfsvoering niet effectief en niet overeenkomstig de beschrijving functioneert. Derhalve verklaren wij met een redelijke mate van zekerheid dat de bedrijfsvoering gedurende het verslagjaar 2015 effectief en overeenkomstig de beschrijving heeft gefunctioneerd. Gouda, 10 maart 2016 De directie, Hof Hoorneman Fund Management NV
Hof Hoorneman Investment Funds NV 2015
[83]
JAARREKENING HOF HOORNEMAN INVESTMENT FUNDS NV
Hof Hoorneman Investment Funds NV 2015
[84]
BALANS PER 31 DECEMBER 2015 (in € 1.000) (voor bestemming van het resultaat)
31-12-15 Beleggingen (1) Aandelen Obligaties en andere waardepapieren Deposito bij bank
152.359 216.584 2.200
Vorderingen Overige vorderingen en overlopende activa (2) Overige activa Liquide middelen (3) Kortlopende schulden Overige schulden en overlopende passiva (4) Uitkomst van vorderingen min kortlopende schulden Uitkomst van activa min kortlopende schulden Eigen vermogen (5) Geplaatst kapitaal Agio Herwaarderingsreserve Overige reserves Onverdeeld resultaat boekjaar
121.267 204.074 2.600 371.143
327.941
4.080
3.708
19.597
15.727
3.475
7.406
20.202
12.029
391.345
339.970
13.705 304.940 5.095 48.407 19.198
12.254 261.885 2.803 31.145 31.883 391.345
Hof Hoorneman Investment Funds NV 2015
31-12-14
339.970
[85]
WINST-EN-VERLIESREKENING OVER 2015 (in € 1.000) 2015 Opbrengsten uit beleggingen Rente Dividend
2014
12.683 4.522
9.438 4.810 17.205
Waardeveranderingen van beleggingen (1) Gerealiseerd Niet-gerealiseerd
1.099 7.339
Overige opbrengsten Totaal opbrengsten Kosten (6) Beheervergoeding (vast) Beheervergoeding (variabel) Rentelasten Overige bedrijfskosten
Resultaat voor belastingen Belastingen Resultaat na belastingen
Hof Hoorneman Investment Funds NV 2015
14.248 32 24.195
8.438
24.227
668
725
26.311
39.200
4.671 972 22 1.448
3.994 1.934 44 1.345 -7.113
-7.317
19.198
31.883
0
0
19.198
31.883
[86]
KASSTROOMOVERZICHT OVER 2015 (in € 1.000) 2015 Kasstroom uit beleggingsactiviteiten Aankopen van beleggingen Verkopen van beleggingen Ontvangen netto-dividenden Ontvangen rente Betaalde beheervergoeding en overige kosten
2014
-194.363 156.416 4.334 12.424 -7.838
-165.885 132.612 5.294 8.964 -8.613 -29.027
Kasstroom uit financieringsactiviteiten Ontvangen bij plaatsing aandelen Betaald bij inkoop aandelen Dividenduitkeringen
84.810 -39.465 -12.448
Mutatie geldmiddelen Geldmiddelen per 1 januari Geldmiddelen per 31 december Mutatie verslagperiode
Hof Hoorneman Investment Funds NV 2015
-27.628
88.681 -52.689 -10.850 32.897
25.142
3.870
-2.486
15.727 19.597
18.213 15.727 3.870
-2.486
[87]
TOELICHTING ALGEMEEN Hof Hoorneman Investment Funds NV (hierna ook: het Paraplufonds) is een beleggingsmaatschappij met veranderlijk kapitaal, opgericht op 1 augustus 2011 en statutair gevestigd te Gouda. De vennootschap heeft ten doel het beleggen in onder meer financiële instrumenten, teneinde haar aandeelhouders in de opbrengst te doen delen en op zodanige wijze dat de risico's daarvan worden gespreid. Het Paraplufonds is een open-end beleggingsinstelling. Behoudens bijzondere omstandigheden zoals beschreven in het basisprospectus, zal het Paraplufonds op aanvraag aandelen uitgeven en desgevraagd aandelen van beleggers inkopen. Het aandelenkapitaal van het Paraplufonds is in verschillende series gewone aandelen op naam verdeeld. Elke serie vertegenwoordigt een afzonderlijk subfonds. Een bepaald deel van het vermogen van het Paraplufonds wordt aan een subfonds toegerekend. Per subfonds wordt een aparte administratie gevoerd. De houders van aandelen van het desbetreffende subfonds zijn economisch gerechtigd tot het vermogen van dat subfonds, zoals dat uit de administratie blijkt. Elk subfonds heeft een eigen beleggingsbeleid, risicoprofiel, kostenstructuur en intrinsieke waarde zoals beschreven in het aanvullend prospectus per subfonds. Alle aan een subfonds toe te rekenen opbrengsten en kosten worden in de voor het subfonds gevoerde administratie separaat verantwoord. Zowel de positieve als de negatieve waardeveranderingen in de beleggingsportefeuille van een subfonds komen ten gunste respectievelijk ten laste van de aandeelhouders in dat, hetgeen tot uitdrukking komt in de intrinsieke waarde van een aandeel van het subfonds. Per 31 december 2015 zijn de volgende subfondsen operationeel:
Aandelenserie 1 2 3 4 5 6 7 8
Naam subfonds Hof Hoorneman Value Fund Hof Hoorneman Income Fund Hof Hoorneman European Value Fund Hof Hoorneman Obligatie Fonds Hof Hoorneman Phoenix Fund Hof Hoorneman Emerging Markets Fund Hof Hoorneman Real Estate Value Fund Hof Hoorneman China Value Fund
De jaarrekening is opgesteld volgens de bepalingen van Titel 9 Boek 2 BW en de Wet op het financieel toezicht. De balans en winst-en-verliesrekening zijn ingericht overeenkomstig de door de wetgever voorgeschreven modellen, waarbij enkele benamingen zijn aangepast om beter aan te sluiten bij het karakter van Hof Hoorneman Investment Funds. Alle bedragen luiden in euro’s tenzij anders aangegeven. Als onderdeel van deze toelichting worden de financiële gegevens (balans, winst-enverliesrekening, kasstroomoverzicht en toelichting) van elk subfonds gepresenteerd. RISICO’S De subfondsen beleggen in financiële instrumenten, waardoor sprake kan zijn van diverse risico’s. Een uitgebreide beschrijving hiervan is in het aanvullend prospectus van
Hof Hoorneman Investment Funds NV 2015
[88]
de subfondsen opgenomen. De belangrijkste risico’s per subfonds zijn tevens in het directieverslag toegelicht. WAARDERINGSGRONDSLAGEN Activa en passiva worden opgenomen tegen nominale waarde, tenzij anders vermeld. De in de balans opgenomen beleggingen worden individueel gewaardeerd tegen marktwaarde. Als uitgangspunt geldt dat de marktwaarde wordt bepaald op basis van de beurskoers en andere marktnoteringen, waaronder opgaven van onafhankelijke brokers, per ultimo boekjaar (slotkoers). Indien een dergelijke notering ontbreekt, stelt de directie de waarde bij benadering vast, uitgaande van de laatst bekende notering (waarbij rekening wordt gehouden met opgetreden marktontwikkelingen) of de marktwaarde van vergelijkbare beleggingen waarvoor wel een notering beschikbaar is. In voorkomende gevallen, bijvoorbeeld als geen (recente) notering beschikbaar is, wordt de marktwaarde benaderd met behulp van algemeen aanvaarde waarderingsmodellen en -technieken of op basis van de intrinsieke waarde van de belegging. Indien geen betrouwbare marktwaarde kan worden berekend, geschiedt waardering tegen verkrijgingsprijs. Afgeleide financiële instrumenten, zoals valutatermijncontracten, worden gewaardeerd tegen de reële waarde per balansdatum, berekend op basis van de valutakoersen die gelden aan het einde van de verslagperiode. De nog niet gerealiseerde resultaten worden in de winst-en-verliesrekening verantwoord, en in de balans opgenomen onder de overlopende activa als sprake is van een bate of onder de overlopende passiva als sprake is van een last. De rechten en verplichtingen (contractwaarden) uit hoofde van de termijncontracten worden niet in de balans opgenomen, maar vermeld in de toelichting op de post ‘Beleggingen’. Activa en passiva luidend in valuta anders dan de euro worden omgerekend in euro’s tegen de koersen die gelden per balansdatum. Transacties in vreemde valuta worden omgerekend tegen de koers die geldt op de datum van de transactie. GRONDSLAGEN VOOR DE RESULTAATBEPALING Teneinde de uitkomsten van het gevoerde beleid tot uitdrukking te brengen zijn in de winst-en-verliesrekening zowel de gerealiseerde als de niet-gerealiseerde koersresultaten opgenomen. Het resultaat wordt derhalve bepaald als het verschil tussen de rente-inkomsten, ontvangen dividenden en gerealiseerde en niet-gerealiseerde koersresultaten enerzijds en de kosten betrekking hebbend op het verslagjaar anderzijds. De classificatie als gerealiseerd en niet-gerealiseerd geschiedt uitgaande van de marktwaarde per ultimo vorig boekjaar en de kostprijs van de aankopen in het verslagjaar. De contante dividenden worden verantwoord op datum van vaststelling. De in de winsten-verliesrekening opgenomen dividenden betreffen de ontvangen netto bedragen, derhalve na aftrek van ingehouden dividendbelasting. De rente betreft rente op obligaties en andere (niet-)vastrentende waardepapieren en de rentevergoeding over het saldo van de bankrekening aangehouden bij Hof Hoorneman Bankiers NV. De rentebaten en -lasten worden toegerekend aan de verslagperiode waarop zij betrekking hebben.
Hof Hoorneman Investment Funds NV 2015
[89]
Bedrijfskosten (beheervergoedingen, rentelasten en overige bedrijfskosten) worden ten laste van het resultaat gebracht in het verslagjaar waarop zij betrekking hebben. De transactiekosten bij aankoop van beleggingen worden opgenomen in de kostprijs van de betreffende beleggingen. Na de aankoop worden deze kosten bij de eerste waardering tegen marktwaarde als onderdeel van de niet-gerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen ten laste van de winst-en-verliesrekening gebracht. Bij verkoop van beleggingen worden de verkoopkosten als onderdeel van de gerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen verwerkt. De kostenvergoedingen (op- en afslagen) die bij plaatsing en inkoop van eigen aandelen in de koers van uitgifte respectievelijk inkoop zijn begrepen, worden in de winst-enverliesrekening als ‘overige opbrengsten’ verantwoord ter dekking van de kosten die Hof Hoorneman Investment Funds moet maken voor het toe- en uittreden van beleggers. Laatstgenoemde kosten zijn in de winst-en-verliesrekening in de post ‘Waardeveranderingen van beleggingen’ opgenomen en derhalve niet separaat zichtbaar. Hof Hoorneman Investment Funds heeft de status van fiscale beleggingsinstelling, als gevolg waarvan over de winst geen vennootschapsbelasting is verschuldigd indien onder andere de (fiscale) inkomsten als dividend worden uitgekeerd aan de aandeelhouders. KASSTROOMOVERZICHT Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de directe methode. Door middel van het kasstroomoverzicht wordt een overzicht gegeven van de geldmiddelen die in de verslagperiode beschikbaar zijn gekomen en de wijze van aanwending van deze geldmiddelen. Onder geldmiddelen wordt verstaan de tegoeden op bankrekeningen. In de balans en winst-en-verliesrekening zijn nog te ontvangen en nog te betalen posten opgenomen, welke in het boekjaar niet tot een kasstroom hebben geleid. Hierdoor ontstaan (tijdelijke) verschillen tussen posten in het kasstroomoverzicht enerzijds en posten in de winst-en-verliesrekening en mutatieoverzichten van activa en passiva anderzijds.
Hof Hoorneman Investment Funds NV 2015
[90]
TOELICHTING OP DE BALANS 1. Beleggingen In de toelichting op de jaarrekening per subfonds is een specificatie van de beleggingsportefeuille per subfonds opgenomen. Het verloop van de beleggingen en de valutatermijncontracten in het verslagjaar is als volgt weer te geven:
Balanswaarde per 31 december 2014 Aankopen Verkopen/uitkeringen Omwisseling Waardeveranderingen (koersresultaten): gerealiseerde winsten gerealiseerde verliezen niet-gerealiseerde winsten niet-gerealiseerde verliezen Balanswaarde per 31 december 2015
Aandelen 121.267.000 72.741.000 -58.331.000 395.000
Andere waardepapieren/ deposito 206.674.000 99.656.000 -92.738.000 -395.000
11.901.000 -2.116.000 17.343.000 -10.841.000
5.736.000 -833.000 11.570.000 -10.886.000
4.775.000 -18.364.000 1.079.000 -926.000
22.412.000 -21.313.000 29.992.000 -22.653.000
152.359.000 218.784.000
153.000
371.296.000
Valutatermijncontracten Totaal -3.877.000 324.064.000 22.241.000 194.638.000 -4.775.000 -155.844.000 0 0
De andere waardepapieren bestaan uit obligaties en (niet-)vastrentende waardepapieren. Van de balanswaarde per 31 december 2015 classificeert 83% als vastrentend (per 31 december 2014 81%). De som van de niet-gerealiseerde herwaarderingen bedraagt per 31 december 2015 € 14.096.000 positief en per 31 december 2014 € 32.762.000 positief. De per 31 december 2015 lopende valutatermijncontracten betreffen de verkoop van GBP 86.787.000, USD 58.460.000 en CHF 7.096.000 en de aankoop van EUR 177.965.000 per 16 maart 2016. Per 31 december 2014 bestonden de valutatermijncontracten uit de verkoop van GBP 107.310.000, USD 52.587.000, SEK 2.978.000, MXN 14.500.000, CHF 4.972.000 en de aankoop van EUR 182.860.000 per 11 maart 2015. Het niet-gerealiseerde resultaat per 31 december 2015, per saldo een winst van € 153.000, is voor een bedrag ad € 579.000 opgenomen onder de overlopende activa en voor € 426.000 onder de overlopende passiva. Het niet-gerealiseerde verlies per 31 december 2014 ad € 3.877.000 is geheel opgenomen onder de overlopende passiva. Evenals in 2014 zijn in 2015 geen beleggingen in- of uitgeleend en zijn derhalve geen kosten gemaakt of vergoedingen ontvangen in verband met in- of uitlenen. 2. Overige vorderingen en overlopende activa
Nog te ontvangen rente en dividend Niet-gerealiseerde resultaten valutatermijncontracten Nog te ontvangen inzake plaatsing aandelen Nog af te wikkelen effectentransacties
Hof Hoorneman Investment Funds NV 2015
31-12-15 3.444.000 579.000 0 57.000
31-12-14 3.023.000 0 56.000 629.000
4.080.000
3.708.000
[91]
3. Liquide middelen Dit betreft de saldi van de bankrekeningen die door de subfondsen bij Hof Hoorneman Bankiers NV worden aangehouden. De subfondsen, behalve Obligatie Fonds, hebben de beschikking over een kredietfaciliteit, waarvoor als zekerheid de effectenportefeuille is verpand. 4. Overige schulden en overlopende passiva
Nog te betalen beheervergoeding (vast) Nog te betalen beheervergoeding (variabel) Niet-gerealiseerde resultaten valutatermijncontracten Nog af te wikkelen effectentransacties Nog te betalen inzake inkoop aandelen Diverse schulden en overlopende passiva
31-12-15 1.191.000 972.000 426.000 540.000 1.000 345.000
31-12-14 1.026.000 1.934.000 3.877.000 265.000 6.000 298.000
3.475.000
7.406.000
5. Eigen vermogen Het maatschappelijk kapitaal bedraagt per 31 december 2015 € 20.503.125, verdeeld in 20.503.125 aandelen van elk nominaal € 1. Het maatschappelijk en geplaatst kapitaal per 31 december 2015 zijn als volgt per serie/subfonds te specificeren:
Serie 1 2 3 4 5 6 7 8 9 t/m 15
Naam subfonds Hof Hoorneman Value Fund Hof Hoorneman Income Fund Hof Hoorneman European Value Fund Hof Hoorneman Obligatie Fonds Hof Hoorneman Phoenix Fund Hof Hoorneman Emerging Markets Fund Hof Hoorneman Real Estate Value Fund Hof Hoorneman China Value Fund -
Maatschappelijk kapitaal 4.409.375 5.409.375 1.909.375 2.909.375 1.909.375 1.000.000 909.375 1.959.375 87.500
Geplaatst kapitaal 3.874.804 4.493.915 937.085 2.017.366 1.384.631 125.485 316.779 555.390 0
20.503.125
13.705.455
Het aantal uitstaande aandelen muteerde als volgt:
Stand per 31 december 2014 Plaatsingen serie 1 t/m 8 Inkopen serie 1 t/m 8
12.254.155 2.744.503 -1.293.203
Stand per 31 december 2015
13.705.455
Hof Hoorneman Investment Funds NV 2015
[92]
De mutaties in het verslagjaar zijn als volgt weer te geven:
Stand per 31 december 2014 Bestemming resultaat 2014 Dividenduitkeringen Plaatsing aandelen Inkoop aandelen Mutatie 2014 Resultaat boekjaar 2015
Geplaatst kapitaal Agio 12.254.000 261.885.000 0 0 0 -119.000 2.744.000 81.565.000 -1.293.000 -38.391.000 0 0 0 0
HerwaarderingsOverige Onverdeeld reserve reserves resultaat 2.803.000 31.145.000 31.883.000 0 31.883.000 -31.883.000 0 -12.329.000 0 0 0 0 0 0 0 2.292.000 -2.292.000 0 0 0 19.198.000
Stand per 31 december 2015
13.705.000 304.940.000
5.095.000 48.407.000 19.198.000
De herwaarderingsreserve heeft betrekking op ongerealiseerde waardestijgingen van beleggingen die op balansdatum nog aanwezig zijn en waarvoor geen frequente marktnoteringen bestaan. De mutaties in deze reserve worden ten gunste of ten laste van de vrije reserves (agioreserve of overige reserves) gebracht. Op basis van de geldende regelgeving voor fiscale beleggingsinstellingen bestaat over 2015 een verplichting tot uitkering van dividend. Dit bedrag zal onder aftrek van dividendbelasting en reeds uitgekeerde interim-dividenden in 2016 worden uitgekeerd. De (restant)uitkering is nog niet in de balans per 31 december 2015 verwerkt. De uit te keren bedragen zijn nader toegelicht in de jaarrekeningen per subfonds en in het onderdeel ‘Overige gegevens’ van dit financieel verslag. TOELICHTING OP DE WINST-EN-VERLIESREKENING 6. Kosten Beheervergoeding De beheerder brengt aan de subfondsen een beheervergoeding in rekening. De vergoeding wordt per kwartaal berekend op basis van een percentage over het fondsvermogen per het einde van het kwartaal. Het percentage varieert per subfonds en is in de aanvullende prospectussen van de subfondsen vastgelegd en nader toegelicht in de jaarrekening per subfonds. Voor zeven subfondsen heeft de beheerder onder bepaalde voorwaarden recht op een variabele, resultaatafhankelijke beheervergoeding (performance fee). Aangezien bij diverse subfondsen aan de voorwaarden is voldaan, is over deze verslagperiode een variabele beheervergoeding verschuldigd volgens de volgende tabel, met ter vergelijking de variabele beloning over 2014:
Hof Hoorneman Investment Funds NV 2015
[93]
Hof Hoorneman Value Fund (serie 1) Hof Hoorneman Income Fund (serie 2) Hof Hoorneman European Value Fund (serie 3) Hof Hoorneman Obligatie Fonds (serie 4) Hof Hoorneman Phoenix Fund (serie 5) Hof Hoorneman Emerging Markets Fund (serie 6) Hof Hoorneman Real Estate Value Fund (serie 7) Hof Hoorneman China Value Fund (serie 8)
2015 0 344.000 61.000 n.v.t 327.000 23.000 61.000 156.000
2014 199.000 837.000 0 n.v.t. 827.000 0 71.000 0
972.000
1.934.000
Overige bedrijfskosten
a) b) c) d) e)
Marketing- en advertentiekosten Bewaarkosten Bewaarder en kosten van toezicht Kosten accountant Overige kosten
2015 749.000 169.000 104.000 95.000 331.000
% 0,20 0,04 0,03 0,02 0,09
2014 642.000 132.000 93.000 97.000 381.000
% 0,20 0,04 0,03 0,03 0,12
1.448.000
0,38
1.345.000
0,42
De werkelijke kosten over 2015 en 2014 zijn uitgedrukt in een percentage van het gemiddelde fondsvermogen over deze jaren. a) De marketing- en advertentiekosten omvatten uitsluitend commerciële uitingen. b) Deze kosten betreffen de kosten verbonden aan de administratie van het effectendepot en bedragen een vast percentage van het fondsvermogen ultimo boekjaar. c) In deze post zijn in 2015 de kosten van de bewaarder (The Bank of New York Mellon) en de kosten van de Autoriteit Financiële Markten opgenomen. In 2014 werd de toezichtstaak van de bewaarder tot 22 juli 2014 uitgevoerd door de raad van toezicht. d) De kosten van de externe accountant (Deloitte Accountants BV) bestaan uit de kosten verbonden aan de wettelijke controle van de jaarrekening over het boekjaar 2015 ad € 91.000 (over het boekjaar 2014: € 92.000) en andere controleopdrachten ad € 4.000 (2014: € 5.000). e) De overige kosten bestaan uit guichetprovisie, kosten van de Fund Agent, (deels) incidentele advieskosten, kosten van de beursnotering etc. De verantwoorde kosten zijn inclusief de in rekening gebrachte en niet te verrekenen omzetbelasting. Het Paraplufonds en de subfondsen hebben geen personeel in dienst. Voor een nadere toelichting op de lopende kosten factor, de omloopfactor en de op- en afslag bij uitgifte en inkoop van aandelen wordt verwezen naar de toelichting op de jaarrekening per subfonds.
Hof Hoorneman Investment Funds NV 2015
[94]
Gelieerde partijen en uitbesteding kerntaken Het beheer van de subfondsen wordt gevoerd door Hof Hoorneman Fund Management NV, waarvoor een vergoeding per kwartaal over het fondsvermogen per het einde van het kwartaal wordt betaald. De vergoeding wordt in de winst-en-verliesrekening als ‘beheervergoeding’ verantwoord. Tevens heeft de beheerder bij een aantal subfondsen recht op een resultaatafhankelijke vergoeding (performance fee). De beheerder heeft het portefeuillebeheer uitbesteed aan Hof Hoorneman Bankiers NV en leent werknemers in van Hof Hoorneman Bankiers ten behoeve van zijn risicobeheer. De beheerder heeft zelf geen personeel in dienst. Hof Hoorneman Bankiers NV treedt op als bankier van de subfondsen. Hof Hoorneman Bankiers NV fungeert als Fund Agent. De Fund Agent beoordeelt de aan- en verkooporders die zijn ingelegd in het beursorderboek en meldt na het sluiten van het orderboek het saldo van de geaccepteerde orders aan de subfondsen. De in rekening gebrachte fee bestaat uit een vaste maandelijkse vergoeding en een variabele vergoeding ter grootte van 0,075% over de transactiewaarde van de plaatsingen en inkopen van aandelen. De valutatermijncontracten ter afdekking van het valutarisico op beleggingen die niet in euro’s luiden zijn via Hof Hoorneman Bankiers NV afgesloten met ABN Amro en Bank of New York Mellon. De transactiekosten bij aan- en verkoop van beleggingen worden gedragen door Hof Hoorneman Bankiers NV en aan de subfondsen in rekening gebracht op basis van een overeengekomen kostentabel. De functie van betaalkantoor wordt uitgeoefend door Hof Hoorneman Bankiers NV, waarvoor een marktconforme vergoeding wordt betaald (guichetprovisie). De vergoeding bestaat uit een vaste fee en een fee gebaseerd op de hoogte van de dividenduitkering door de subfondsen. Stichting Effectenbewaarbedrijf Hof Hoorneman treedt op als depotbank van de door de subfondsen gehouden financiële instrumenten. De stichting is belast met de administratie van het effectendepot van de subfondsen, waarvoor een jaarlijkse vergoeding wordt betaald. De administratie van de subfondsen is uitbesteed aan Hof Hoorneman Bankiers, waarvoor geen separate vergoeding wordt betaald. Stichting Beleggersgiro Hof Hoorneman Fondsen onderhoudt het aandelengirosysteem van de subfondsen.
Hof Hoorneman Investment Funds NV 2015
[95]
JAARREKENING HOF HOORNEMAN VALUE FUND
Hof Hoorneman Value Fund 2015
[96]
BALANS PER 31 DECEMBER 2015 (in € 1.000) (voor bestemming van het resultaat) 31-12-15 Beleggingen (1) Aandelen Obligaties en andere waardepapieren
74.483 34.167
Vorderingen Overige vorderingen en overlopende activa (2) Overige activa Liquide middelen (3) Kortlopende schulden Overige schulden en overlopende passiva (4) Uitkomst van vorderingen en overige activa min kortlopende schulden Uitkomst van activa min kortlopende schulden Eigen vermogen (5) Geplaatst kapitaal Agio Overige reserves Onverdeeld resultaat
60.410 42.728 108.650
103.138
695
1.097
4.507
4.380
840
2.455
4.362
3.022
113.012
106.160
3.875 86.802 17.221 5.114
3.683 80.839 10.548 11.090 113.012
Hof Hoorneman Value Fund 2015
31-12-14
106.160
[97]
WINST-EN-VERLIESREKENING OVER 2015 (in € 1.000) 2015 Opbrengsten uit beleggingen Rente Dividend
2014
2.983 1.834
1.564 2.712 4.817
Waardeveranderingen van beleggingen (1) Gerealiseerd Niet-gerealiseerd
838 1.393
Overige opbrengsten Totaal opbrengsten Kosten (6) Beheervergoeding (vast) Beheervergoeding (variabel) Rentelasten Overige bedrijfskosten
Resultaat voor belastingen Belastingen Resultaat na belastingen
Hof Hoorneman Value Fund 2015
4.276 415 8.311
2.231
8.726
219
252
7.267
13.254
1.725 0 13 415
1.579 199 0 386 -2.153
-2.164
5.114
11.090
0
0
5.114
11.090
[98]
KASSTROOMOVERZICHT OVER 2015 (in € 1.000) 2015 Kasstroom uit beleggingsactiviteiten Aankopen van beleggingen Verkopen van beleggingen Ontvangen netto-dividenden Ontvangen minus betaalde rente Betaalde beheervergoeding en overige kosten
2014
-62.947 58.546 1.809 3.077 -2.312
-46.764 44.263 2.791 1.507 -3.030 -1.827
Kasstroom uit financieringsactiviteiten Ontvangen bij plaatsing aandelen Betaald bij inkoop aandelen Dividenduitkeringen
17.830 -11.459 -4.417
Mutatie geldmiddelen Geldmiddelen per 1 januari Geldmiddelen per 31 december Mutatie verslagperiode
Hof Hoorneman Value Fund 2015
-1.233 20.030 -14.247 -3.816
1.954
1.967
127
734
4.380 4.507
3.646 4.380 127
734
[99]
TOELICHTING ALGEMEEN Voor de algemene grondslagen voor de opstelling van de jaarrekening, de waarderingsgrondslagen, de grondslagen voor de bepaling van het resultaat en de opstelling van het kasstroomoverzicht wordt verwezen naar de toelichting op de (samengevoegde) cijfers van het Paraplufonds zoals opgenomen op pagina 88 tot en met 90, voor zover hierna niet anders wordt vermeld. TOELICHTING OP DE BALANS 1. Beleggingen Op pagina 105 en 106 is een specificatie van de beleggingsportefeuille opgenomen. Het verloop van de beleggingen en de valutatermijncontracten in het verslagjaar is als volgt weer te geven:
Balanswaarde per 31 december 2014 Aankopen Verkopen/uitkeringen Waardeveranderingen (koersresultaten): gerealiseerde winsten gerealiseerde verliezen niet-gerealiseerde winsten niet-gerealiseerde verliezen Balanswaarde per 31 december 2015
Aandelen 60.410.000 29.616.000 -24.253.000
Andere waardepapieren 42.728.000 23.217.000 -31.683.000
5.488.000 -355.000 9.971.000 -6.394.000
1.837.000 -107.000 2.284.000 -4.109.000
74.483.000
34.167.000
Valutatermijncontracten Totaal -1.801.000 101.337.000 10.114.000 62.947.000 -2.288.000 -58.224.000 2.288.000 -8.313.000 300.000 -659.000
9.613.000 -8.775.000 12.555.000 -11.162.000
-359.000 108.291.000
De andere waardepapieren bestaan uit obligaties en (niet-)vastrentende waardepapieren. Van de balanswaarde per 31 december 2015 classificeert 95% als vastrentend (per 31 december 2014: 93%). De som van de niet-gerealiseerde herwaarderingen bedraagt per 31 december 2015 € 7.839.000 positief en per 31 december 2014 € 19.368.000 positief. De waardering van de beleggingen met inbegrip van die waarvoor geen frequente marktnoteringen bestaan wordt door de externe accountant minimaal eenmaal per jaar als onderdeel van de jaarrekeningcontrole beoordeeld. De per 31 december 2015 lopende valutatermijncontracten betreffen de verkoop van GBP 24.943.000 en USD 41.555.000 en de aankoop van EUR 71.616.000 per 16 maart 2016. Per 31 december 2014 bestonden de valutatermijncontracten uit de verkoop van GBP 39.437.000 en USD 37.188.000 en de aankoop van EUR 79.624.000 per 11 maart 2015. Het niet-gerealiseerde verlies per 31 december 2015 ad € 359.000 (per 31 december 2014 € 1.801.000) is opgenomen onder de overlopende passiva. De valutatermijncontracten zijn via Hof Hoorneman Bankiers NV met ABN Amro en Bank of New York Mellon afgesloten. Het transactievolume van de in 2015 afgesloten contracten bedroeg € 315 miljoen (2014: € 319 miljoen).
Hof Hoorneman Value Fund 2015
[100]
Evenals in 2014 zijn in 2015 geen beleggingen in- of uitgeleend en zijn derhalve geen kosten gemaakt of vergoedingen ontvangen in verband met in- of uitlenen. 2. Overige vorderingen en overlopende activa
Rente Nog af te wikkelen effectentransacties Dividendbelasting Nog te ontvangen dividend
31-12-15 486.000 45.000 69.000 95.000
31-12-14 591.000 367.000 50.000 89.000
695.000
1.097.000
3. Liquide middelen Dit betreft het saldo van de bankrekening aangehouden bij Hof Hoorneman Bankiers NV. Het subfonds heeft de beschikking over een kredietfaciliteit, waarvoor als zekerheid de effectenportefeuille is verpand. 4. Overige schulden en overlopende passiva
Niet-gerealiseerde resultaten valutatermijncontracten Nog te betalen beheervergoeding (vast) Nog te betalen beheervergoeding (variabel) Nog te betalen inzake inkoop aandelen Diverse schulden en overlopende passiva
31-12-15 359.000 425.000 0 0 56.000
31-12-14 1.801.000 400.000 199.000 3.000 52.000
840.000
2.455.000
5. Eigen vermogen Het maatschappelijk kapitaal bedraagt € 4.409.375, verdeeld in 4.409.375 aandelen van elk nominaal € 1. Het aantal uitstaande aandelen muteerde als volgt:
Stand per 31 december 2014 Plaatsingen Inkopen
3.683.303 573.930 -382.429
Stand per 31 december 2015
3.874.804
Hof Hoorneman Value Fund 2015
[101]
De mutaties in het verslagjaar zijn als volgt weer te geven:
Stand per 31 december 2014 Bestemming resultaat 2014 Dividenduitkeringen Plaatsing aandelen Inkoop aandelen Mutatie 2014 Resultaat boekjaar 2015
Geplaatst Overige Onverdeeld kapitaal Agio reserves resultaat 3.683.000 80.839.000 10.548.000 11.090.000 0 0 11.090.000 -11.090.000 0 0 -4.417.000 0 574.000 17.124.000 0 0 -382.000 -11.161.000 0 0 0 0 0 0 0 0 0 5.114.000
Stand per 31 december 2015
3.875.000 86.802.000 17.221.000
5.114.000
De fiscale agioreserve bedraagt per 31 december 2015 € 105,0 miljoen en per 31 december 2014 € 98,8 miljoen. Zowel per 31 december 2015 als per 31 december 2014 was niet sprake van ongerealiseerde waardestijgingen van beleggingen waarvoor geen frequente marktnoteringen bestaan en is derhalve geen herwaarderingsreserve gevormd. Op basis van de geldende regelgeving voor fiscale beleggingsinstellingen bestaat over 2015 een verplichting tot uitkering van een dividend ten bedrage van € 2.820.000. In 2015 zijn reeds interimdividenden ad € 4.417.000 uitgekeerd, zodat geen (fiscale) verplichting tot uitkering van een slotdividend bestaat. Hieronder volgt een overzicht van het eigen vermogen, het aantal uitstaande aandelen en de intrinsieke waarde per aandeel:
Ultimo jaar 2013 2014 2015
Eigen vermogen in € 93.394.000 106.160.000 113.012.000
Aantal uitstaande aandelen 3.495.112 3.683.303 3.874.804
Intrinsieke waarde in € 26,72 28,82 29,17
TOELICHTING OP DE WINST-EN-VERLIESREKENING 6. Kosten Beheervergoeding Conform het aanvullend prospectus van het subfonds heeft de directie een vaste beheervergoeding van 0,375% per kwartaal, berekend over het fondsvermogen per het einde van het kwartaal, in rekening gebracht. In het aanvullend prospectus is opgenomen dat, indien in een kalenderjaar de intrinsieke waarde per aandeel per 31 december vermeerderd met de in het jaar uitgekeerde winsten met meer dan 10% is gestegen, de beheerder over het meerdere een variabele vergoeding (performance fee) van 10% ontvangt. Eventuele verliezen over de voorgaande twee jaren dienen eerst te worden gecompenseerd. Aangezien niet aan de
Hof Hoorneman Value Fund 2015
[102]
genoemde voorwaarden is voldaan, is het subfonds over 2015 geen variabele vergoeding verschuldigd (over 2014 € 199.000). Overige bedrijfskosten
2015 a) b) c) d) e)
Marketing- en advertentiekosten Bewaarloon Bewaarder en kosten van toezicht Kosten accountant Overige kosten
230.000 54.000 32.000 30.000 69.000
% 0,20 0,05 0,03 0,03 0,05
Prospectus % 0,20 0,05 0,02 0,03 0,06
415.000
0,36
0,36
2014 206.000 38.000 30.000 32.000 80.000
% 0,20 0,04 0,03 0,03 0,08
386.000
0,38
De werkelijke kosten over 2015 en 2014 zijn uitgedrukt in een percentage van het gemiddelde fondsvermogen (zie de toelichting op de lopende kosten factor). De prospectuspercentages zijn ontleend aan het aanvullend prospectus gedateerd 1 juni 2015. a) De marketing- en advertentiekosten omvatten uitsluitend commerciële uitingen. b) Deze kosten betreffen de kosten verbonden aan de administratie van het effectendepot en bedragen een vast percentage van het fondsvermogen ultimo boekjaar. c) In deze post zijn in 2015 de kosten van de bewaarder (The Bank of New York Mellon) en de kosten van de Autoriteit Financiële Markten opgenomen. In 2014 werd de toezichtstaak van de bewaarder tot 22 juli 2014 uitgevoerd door de raad van toezicht. d) De kosten van de externe accountant (Deloitte Accountants BV) bestaan uit de kosten verbonden aan de wettelijke controle van de jaarrekening en overige controleopdrachten. e) De overige kosten bestaan uit guichetprovisie, kosten van de Fund Agent, (deels incidentele) advieskosten, kosten van de beursnotering etc. De kosten die voor meerdere of alle subfondsen van Hof Hoorneman Investment Funds worden gemaakt, worden ten laste van het resultaat van de afzonderlijke subfondsen gebracht naar rato van de omvang van het (op dagbasis berekende) gemiddelde vermogen van deze subfondsen. Deze toerekening betreft met name de algemene marketingkosten, de advies- en accountantskosten en de kosten van toezicht. De verantwoorde kosten zijn inclusief de in rekening gebrachte en niet door het subfonds te verrekenen omzetbelasting. Het subfonds heeft geen personeel in dienst. Lopende kosten factor De lopende kosten factor (LKF) fungeert als indicator voor de totale exploitatiekosten van een beleggingsinstelling en wordt berekend door de kosten die in een jaar ten laste van de beleggingsinstelling zijn gekomen te delen door de gemiddelde intrinsieke waarde (fondsvermogen). De gemiddelde intrinsieke waarde wordt berekend op basis van de intrinsieke waarde van het subfonds per dag. In de LKF zijn niet begrepen de vergoedingen voor toe- en uittreding van aandeelhouders, de betaalde interest, de noodzakelijke transactiekosten (zoals beursbelastingen, brokerkosten en uitvoeringskosten), de variabele vergoedingen (performance fees) die aan de beheerder
Hof Hoorneman Value Fund 2015
[103]
worden betaald en eventuele kosten die door de beheerder worden gemaakt en ten laste van de beheerder komen. De LKF bedroeg over 2015 1,85% en over 2014 1,90%. Het deel van de LKF dat betrekking heeft op door de beheerder en gelieerde partijen in rekening gebrachte kosten (dus exclusief de variabele vergoeding) bedroeg over 2015 1,58% en over 2014 1,63%. Uitgedrukt in een percentage van de gemiddelde intrinsieke waarde bedroeg de variabele vergoeding in 2015 0% en in 2014 0,19%. De gemiddelde intrinsieke waarde waarmee de genoemde percentages zijn berekend bedroeg over 2015 € 115.610.000 en over 2014 € 103.443.000. De identificeerbare en kwantificeerbare transactiekosten bedroegen in 2015 € 188.000, dit is gemiddeld 0,21% (in 2014 0,29%) van de transactiewaarde waarover kosten in rekening zijn gebracht (circa 81% (2014: 99%) van de totale transactiewaarde) en bleven daarmee binnen de in het prospectus gedefinieerde bandbreedte. Omloopfactor Over het boekjaar 2015 bedroeg de portefeuille omloopfactor 79% en over 2014 54%. Deze factor geeft een indicatie van de omloopsnelheid van de beleggingsportefeuille van het subfonds, waardoor een indruk kan worden verkregen van de mate waarin er actief beheer plaatsvindt en van de relatieve transactiekosten die gemoeid zijn met de verschillen in portefeuillebeheer door beleggingsinstellingen. De factor wordt berekend door de som van de aan- en verkopen van beleggingen verminderd met de som van de uitgifte en inkopen van de aandelen van het subfonds te relateren aan de gemiddelde intrinsieke waarde. Op- en afslag bij uitgifte en inkoop van aandelen Het aandeel dat in serie 1 wordt uitgegeven (Hof Hoorneman Value Fund) is genoteerd op de Officiële Markt van de effectenbeurs van NYSE Euronext NV en wordt verhandeld via het handelssysteem Euronext Fund Service. Behoudens bijzondere omstandigheden worden op elke beursdag aandelen uitgegeven of ingekocht. De transactieprijs per aandeel bestaat uit de intrinsieke waarde per aandeel vermeerderd of verminderd met een vaste vergoeding van 0,75% van de intrinsieke waarde. Deze op- en afslagen dienen ter dekking van de kosten die het subfonds moet maken voor het toe- en uittreden van beleggers en zijn gebaseerd op de verwachte aan- en verkoopkosten. De op- en afslagen komen geheel ten goede aan het subfonds. De kosten verbonden aan het aanhouden van de aandelen via het aandelengirosysteem van Hof Hoorneman Bankiers NV bedragen 0,5% van de transactieprijs met een maximum van € 250 per transactie. Indien de order via de website van Hof Hoorneman wordt verricht zijn geen transactiekosten verschuldigd. Gelieerde partijen en uitbesteding kerntaken Verwezen wordt naar het overzicht op pagina 95 van dit verslag.
Hof Hoorneman Value Fund 2015
[104]
BELEGGINGSPORTEFEUILLE PER 31 DECEMBER 2015
AANDELEN België Ageas Brazilië Ocean Wilsons Holding Duitsland KSB AG-Vorzug Münchener Rückversicherung Groot-Brittannië Carillion Impellam Group Interserve Phoenix Group Paragon Group of Companies Tennants Consolidated Ordinary Tennants Cons. Ordinary A Hongkong/China Chaowei Power Holdings Changshouhua Food China Sanjiang Fine Chemicals China Ting Group Eva Precision Industrial Holdings Fufeng Group Greatview Aseptic Packaging Haier Electonics Group Hui Xian REIT Kingboard Laminates Holdings Labixiaoxin Snacks Group Le Saunda Holdings Texwinca Holdings Tingyi (Cayman Islands) Holding The United Laboratories Int. Holding Weiqiao Textile Company Xtep International Xingda International Holdings Ierland Green REIT Hibernia REIT Nederland Ahold Delta Lloyd Ordina Verenigde Staten IBM Oracle
Balanswaarde in €
%¹
3.537.762
3,1
679.803
0,6
2.007.911 2.751.825
1,8 2,4
2.632.313 5.243.337 2.625.855 4.154.663 2.446.431 191.342 214.287
2,3 4,6 2,3 3,7 2,2 0,2 0,2
4.154.512 1.475.627 788.144 319.637 1.153.059 1.428.962 1.939.070 1.463.576 1.850.626 1.965.704 486.942 1.525.328 2.756.368 1.140.044 1.254.273 1.831.640 2.412.289 1.046.416
3,7 1,3 0,7 0,3 1,0 1,3 1,7 1,3 1,6 1,7 0,4 1,3 2,4 1,0 1,1 1,6 2,1 0,9
2.589.495 3.688.971
2,3 3,3
1.970.091 2.180.978 1.253.335
1,7 1,9 1,1
2.781.414 2.355.650
2,4 2,1
¹ van het eigen vermogen
Hof Hoorneman Value Fund 2015
[105]
BELEGGINGSPORTEFEUILLE PER 31 DECEMBER 2015, vervolg Rente %
ExpiratieBalansdatum waarde in €
%¹
2.086.199 98.909
1,8 0,1
74.482.788
65,5
620.229 1.259.791 306.483
0,5 1,1 0,3
09-04-2019 26-09-2031 15-09-2020 18-12-2025 15-10-2025 15-10-2025 15-06-2021 15-06-2019 20-12-2023 perpetual perpetual
2.213.948 3.300.873 905.425 1.260.313 593.515 1.670.800 1.918.034 2.124.749 2.212.129 794.060 1.562.611
1,9 2,9 0,8 1,1 0,5 1,5 1,7 1,9 1,9 0,7 1,4
6,625 24-05-2006 7,750 14-03-2005
425.184 105.697
0,4 0,1
variabel 15-07-2011
209.256
0,2
15-04-2041 15-03-2012 10-12-2019
1.129.240 1.617.395 171.077 2.618.025 154.419 1.861.450
1,0 1,4 0,2 2,3 0,1 1,6
7,000 09-07-2019
1.554.785
1,4
4,250 31-10-2016 4,050 19-01-2026
2.623.518 602.500 351.609
2,3 0,5 0,3
34.167.115
30,0
108.649.903
95,5
Vietnam Vietnam Opportunity Fund Ov. belangen < € 100.000 Totaal aandelen OBLIGATIES EN (NIET-) VASTRENTENDE WAARDEN Duitsland Global PVQ Global PVQ HSH Nordbank Luxembourg Groot-Brittannië/Jersey Awilco Enterprise Inns Seadrill PHG Punch Taverns Punch Taverns Bibby Offshore Serv. Elli Finance UK Co-operative Bank National Westminster Bank West Bromwich Italië Del Monte Finance Cirio Del Monte Luxemburg Teksid Alum. Lux Nederland Delta Lloyd Leven Hema Bondco I SNS Bank SRLEV KPNQwest con. Bluewater Holdings Noorwegen Jacktel Oostenrijk Heta Asset Resolution Immigon Portfolioabbau Overige belangen < € 100.000 Totaal TOTAAL PORTEFEUILLE
6,750 21-10-2015 6,750 21-10-2015 7,407 perpetual 7,000 6,375 6,625 6,625 7,320 7,320 7,500 8,750 11,000 11,500 variabel
9,000 6,250 6,258 9,000 10,000 10,000
29-08-2042 15-06-2019
¹ van het eigen vermogen
Hof Hoorneman Value Fund 2015
[106]
JAARREKENING HOF HOORNEMAN INCOME FUND
Hof Hoorneman Income Fund 2015
[107]
BALANS PER 31 DECEMBER 2015 (in € 1.000) (voor bestemming van het resultaat)
31-12-15 Beleggingen (1) Aandelen Obligaties en andere waardepapieren
4.235 83.570
31-12-14 2.182 81.361
87.805
83.543
Vorderingen Overige vorderingen en overlopende activa (2)
1.504
1.439
Overige activa Liquide middelen (3)
1.912
2.202
614
2.503
Uitkomst van vorderingen en overige activa min kortlopende schulden
2.802
1.138
Uitkomst van activa min kortlopende schulden
90.607
84.681
Kortlopende schulden Overige schulden en overlopende passiva (4)
Eigen vermogen (5) Geplaatst kapitaal Agio Herwaarderingsreserve Overige reserves Onverdeeld resultaat
4.494 65.650 1.081 16.398 2.984
4.087 57.725 974 11.486 10.409 90.607
Hof Hoorneman Income Fund 2015
84.681
[108]
WINST-EN-VERLIESREKENING OVER 2015 (in € 1.000) 2015 Opbrengsten uit beleggingen Rentebaten Dividenden
2014
6.397 270
5.297 247 6.667
Waardeveranderingen van beleggingen (1) Gerealiseerd Niet-gerealiseerd
-2.842 629
Overige opbrengsten Totaal opbrengsten Kosten (6) Beheervergoeding (vast) Beheervergoeding (variabel) Rentelasten Overige bedrijfskosten
Resultaat voor belastingen Belastingen Resultaat na belastingen
Hof Hoorneman Income Fund 2015
5.544 -1.191 7.972
-2.213
6.781
93
155
4.547
12.480
887 344 3 329
843 837 42 349 -1.563
-2.071
2.984
10.409
0
0
2.984
10.409
[109]
KASSTROOMOVERZICHT OVER 2015 (in € 1.000) 2015 Kasstroom uit beleggingsactiviteiten Aankopen van beleggingen Verkopen van beleggingen Ontvangen netto-dividenden Ontvangen minus betaalde rente Betaalde beheervergoeding en overige kosten
2014
-44.403 36.413 270 6.388 -2.032
-37.193 33.824 247 5.478 -2.000 -3.364
Kasstroom uit financieringsactiviteiten Ontvangen bij plaatsing eigen aandelen Betaald bij inkoop eigen aandelen Dividenduitkering
15.960 -7.496 -5.390
Mutatie geldmiddelen Geldmiddelen per 1 januari Geldmiddelen per 31 december Mutatie verslagperiode
Hof Hoorneman Income Fund 2015
356 20.684 -18.107 -5.209
3.074
-2.632
-290
2.276
2.202 1.912
4.478 2.202 -290
2.276
[110]
TOELICHTING ALGEMEEN Voor de algemene grondslagen voor de opstelling van de jaarrekening, de waarderingsgrondslagen, de grondslagen voor de bepaling van het resultaat en de opstelling van het kasstroomoverzicht wordt verwezen naar de toelichting op de (samengevoegde) cijfers van het Paraplufonds zoals opgenomen op pagina 88 tot en met 90 voor zover hierna niet anders wordt vermeld. TOELICHTING OP DE BALANS 1. Beleggingen Op pagina 116 en 117 is een specificatie van de beleggingsportefeuille opgenomen. Het verloop van de beleggingen en de valutatermijncontracten in het verslagjaar is als volgt weer te geven:
Balanswaarde per 31 december 2014 Aankopen Verkopen/afwikkeling Omwisselingen Waardeveranderingen (koersresultaten): gerealiseerde winsten gerealiseerd verliezen niet-gerealiseerde winsten niet-gerealiseerde verliezen Balanswaarde per 31 december 2015
Aandelen 2.182.000 2.149.000 -322.000 233.000
Andere waardepapieren 81.361.000 34.102.000 -34.254.000 -233.000
Valutatermijncontracten -1.412.000 8.152.000 -1.575.000 0
Totaal 82.131.000 44.403.000 -36.151.000 0
39.000 0 215.000 -261.000
2.518.000 -234.000 3.406.000 -3.096.000
1.575.000 -6.740.000 505.000 -140.000
4.132.000 -6.974.000 4.126.000 -3.497.000
4.235.000
83.570.000
365.000
88.170.000
De andere waardepapieren bestaan uit obligaties en (niet-)vastrentende waardepapieren. Van de balanswaarde per 31 december 2015 classificeert 85% als vastrentend (per 31 december 2014: 78%). De som van de niet-gerealiseerde herwaarderingen bedraagt per 31 december 2015 € 7.877.000 positief en per 31 december 2014 € 13.533.000 positief. De waardering van de beleggingen met inbegrip van die waarvoor geen frequente marktnoteringen bestaan wordt door de externe accountant minimaal eenmaal per jaar als onderdeel van de jaarrekeningcontrole beoordeeld. De per 31 december 2015 lopende valutatermijncontracten betreffen de verkoop van GBP 40.584.000, USD 8.855.000 en CHF 3.449.000 en de aankoop van EUR 66.650.000 per 16 maart 2016. Per 31 december 2014 bestonden de valutatermijncontracten uit de verkoop GBP 44.606.000, SEK 2.978.000, USD 12.451.000 en CHF 1.514.000 en de aankoop van EUR 67.817.000 per 11 maart 2015. De niet-gerealiseerde winst per 31 december 2015 ad € 365.000 is opgenomen onder de overlopende activa en het nietgerealiseerde verlies per 31 december 2014 ad € 1.412.000 onder de overlopende passiva.
Hof Hoorneman Income Fund 2015
[111]
De valutatermijncontracten zijn via Hof Hoorneman Bankiers NV afgesloten met ABN Amro en Bank of New York Mellon. Het transactievolume van de in 2015 afgesloten contracten bedroeg € 292 miljoen (2014: € 270 miljoen). Evenals in 2014 zijn in 2015 geen beleggingen in- of uitgeleend en zijn derhalve geen kosten gemaakt of vergoedingen ontvangen in verband met in- of uitlenen. 2. Overige vorderingen en overlopende activa
Obligatierente Niet-gerealiseerde resultaten valutatermijncontracten Nog te ontvangen inzake plaatsing aandelen Nog af te wikkelen effectentransacties
31-12-15 1.139.000 365.000 0 0
31-12-14 1.138.000 0 39.000 262.000
1.504.000
1.439.000
3. Liquide middelen Dit betreft het saldo van de bankrekening aangehouden bij Hof Hoorneman Bankiers NV. Het subfonds heeft de beschikking over een kredietfaciliteit, waarvoor als zekerheid de effectenportefeuille is verpand. 4. Kortlopende schulden
Niet-gerealiseerde resultaten valutatermijncontracten Nog te betalen beheervergoeding (vast) Nog te betalen beheervergoeding (variabel) Overige schulden en overlopende passiva
31-12-15 0 228.000 344.000 42.000
31-12-14 1.412.000 212.000 837.000 42.000
614.000
2.503.000
5. Eigen vermogen Het maatschappelijk kapitaal bedraagt € 5.409.375, verdeeld in 5.409.375 aandelen van elk nominaal € 1. Het aantal uitstaande aandelen muteerde als volgt:
Stand per 31 december 2014 Plaatsingen Inkopen
4.087.288 770.046 -363.419
Stand per 31 december 2015
4.493.915
Hof Hoorneman Income Fund 2015
[112]
De mutaties in het verslagjaar zijn als volgt weer te geven:
Stand per 31 december 2014 Bestemming resultaat 2014 Dividenduitkeringen Plaatsing aandelen Inkoop aandelen Mutatie 2014 Resultaat boekjaar 2015
Geplaatst kapitaal Agio 4.087.000 57.725.000 0 0 0 0 770.000 15.088.000 -363.000 -7.163.000 0 0 0 0
HerwaarderingsOverige Onverdeeld reserve reserves resultaat 974.000 11.486.000 10.409.000 0 10.409.000 -10.409.000 0 -5.390.000 0 0 0 0 0 0 0 107.0000 -107.000 0 0 0 2.984.000
Stand per 31 december 2015
4.494.000 65.650.000
1.081.000 16.398.000
2.984.000
De fiscale agioreserve bedraagt per 31 december 2015 € 77,6 miljoen en per 31 december 2014 € 69,6 miljoen. De herwaarderingsreserve heeft betrekking op ongerealiseerde waardestijgingen van beleggingen die op balansdatum nog aanwezig zijn en waarvoor geen frequente marktnoteringen bestaan. De mutaties in deze reserve worden ten gunste of ten laste van de vrije reserves (agioreserve of overige reserves) gebracht. Op basis van de geldende regelgeving voor fiscale beleggingsinstellingen bestaat over 2015 een verplichting tot uitkering van dividend ten bedrage van € 5.248.000. In 2015 zijn reeds interimdividenden ad € 4.082.000 uitgekeerd en in januari 2016 een slotdividend ten bedrage van € 1.438.000. Middels deze uitkeringen is aan de fiscale uitdelingsverplichting voldaan. Hieronder volgt een overzicht van het eigen vermogen, het aantal bij derden uitstaande aandelen en de intrinsieke waarde per aandeel:
Ultimo jaar 2013 2014 2015
Eigen vermogen in € 77.180.000 84.681.000 90.607.000
Aantal uitstaande aandelen 3.978.693 4.087.288 4.493.915
Intrinsieke waarde in € 19,40 20,72 20,16
TOELICHTING OP DE WINST-EN-VERLIESREKENING 6. Kosten Beheervergoeding Conform het aanvullend prospectus van het subfonds heeft de directie over 2015 een vaste beheervergoeding van 0,25% per kwartaal, berekend over het fondsvermogen per het einde van het kwartaal, in rekening gebracht.
Hof Hoorneman Income Fund 2015
[113]
In het aanvullend prospectus is (samengevat) opgenomen dat, indien in een kalenderjaar het subfonds beter dan de referentie-index heeft gepresteerd en de intrinsieke waarde per aandeel per 31 december vermeerderd met de in het jaar uitgekeerde dividenden is gestegen, de beheerder een variabele vergoeding (performance fee) van 10% ontvangt van het nettorendement van het subfonds boven het rendement van de referentie-index. Het subfonds is over 2015 een variabele vergoeding ad € 344.000 verschuldigd (over 2014 € 837.000). Overige bedrijfskosten
2015 a) b) c) d) e)
Marketing- en advertentiekosten Bewaarloon Bewaarder en kosten van toezicht Kosten accountant Overige kosten
174.000 47.000 24.000 22.000 62.000
% 0,20 0,05 0,03 0,03 0,06
Prospectus % 0,20 0,05 0,02 0,03 0,07
2014 165.000 41.000 24.000 25.000 94.000
% 0,20 0,05 0,03 0,03 0,11
329.000
0,37
0,37
349.000
0,42
De werkelijke kosten over 2015 en 2014 zijn uitgedrukt in een percentage van het gemiddelde eigen vermogen (zie de toelichting op de lopende kosten factor). De prospectuspercentages zijn ontleend aan het aanvullend prospectus gedateerd 1 juni 2015. a) De marketing- en advertentiekosten omvatten uitsluitend commerciële uitingen. b) Deze kosten betreffen de kosten verbonden aan de administratie van het effectendepot en bedragen een vast percentage van het fondsvermogen ultimo boekjaar. c) In deze post zijn in 2015 de kosten van de bewaarder (The Bank of New York Mellon) en de kosten van de Autoriteit Financiële Markten opgenomen. In 2014 werd de toezichtstaak van de bewaarder tot 22 juli 2014 uitgevoerd door de raad van toezicht. d) De kosten van de externe accountant (Deloitte Accountants BV) bestaan uit de kosten verbonden aan de wettelijke controle van de jaarrekening en overige controleopdrachten. e) De overige kosten bestaan uit de kosten van de Fund Agent, guichetprovisie, (deels incidentele) advieskosten, kosten van de beursnotering etc. De kosten die voor meerdere of alle subfondsen van Hof Hoorneman Investment Funds worden gemaakt, worden ten laste van het resultaat van de afzonderlijke subfondsen gebracht naar rato van de omvang van het (op dagbasis berekende) gemiddelde vermogen van deze subfondsen. Deze toerekening betreft met name de algemene marketingkosten, de advies- en accountantskosten en de kosten van toezicht. De verantwoorde kosten zijn inclusief de in rekening gebrachte en niet door het subfonds te verrekenen omzetbelasting. Het subfonds heeft geen personeel in dienst. Lopende kosten factor De lopende kosten factor (LKF) fungeert als indicator voor de totale exploitatiekosten van een beleggingsinstelling en wordt berekend door de kosten die in een jaar ten laste van de beleggingsinstelling zijn gekomen te delen door de gemiddelde intrinsieke waarde
Hof Hoorneman Income Fund 2015
[114]
(fondsvermogen). De gemiddelde intrinsieke waarde wordt berekend op basis van de intrinsieke waarde van het subfonds per dag. In de LKF zijn niet begrepen de vergoedingen voor toe- en uittreding van aandeelhouders, de betaalde interest, de noodzakelijke transactiekosten (zoals beursbelastingen, brokerkosten en uitvoeringskosten), de variabele vergoedingen (performance fees) die aan de beheerder worden betaald en eventuele kosten die door de beheerder worden gemaakt en ten laste van de beheerder komen. De LKF bedroeg over 2015 1,38% en over 2014 1,44%. Het deel van de LKF dat betrekking heeft op door de beheerder en gelieerde partijen in rekening gebrachte kosten (dus exclusief de variabele vergoeding) bedroeg over 2015 1,11% en over 2014 1,14%. Uitgedrukt in een percentage van de gemiddelde intrinsieke waarde bedroeg de variabele vergoeding in 2015 0,39% en in 2014 1,01%. De gemiddelde intrinsieke waarde waarmee de genoemde percentages zijn berekend bedroeg over 2015 € 88.276.000 en over 2014 € 82.657.000. De identificeerbare en kwantificeerbare transactiekosten bedroegen in 2015 € 61.000, dit is gemiddeld 0,11% (in 2014 ook 0,11%) van de transactiewaarde waarover kosten in rekening zijn gebracht (circa 81% (2014: 82%) van de totale transactiewaarde) en bleven daarmee binnen de in het prospectus gedefinieerde bandbreedte. Omloopfactor Over het boekjaar 2015 bedroeg de portefeuille omloopfactor 65% en over 2014 39%. Deze factor geeft een indicatie van de omloopsnelheid van de beleggingsportefeuille van het subfonds, waardoor een indruk kan worden verkregen van de mate waarin er actief beheer plaatsvindt en van de relatieve transactiekosten die gemoeid zijn met de verschillen in portefeuillebeheer door beleggingsinstellingen. De factor wordt berekend door de som van de aan- en verkopen van beleggingen verminderd met de som van de uitgifte en inkopen van de aandelen van het subfonds te relateren aan de gemiddelde intrinsieke waarde. Op- en afslag bij uitgifte en inkoop van aandelen Het aandeel dat in serie 2 wordt uitgegeven (Hof Hoorneman Income Fund) is genoteerd op de Officiële Markt van de effectenbeurs van NYSE Euronext NV en wordt verhandeld via het handelssysteem Euronext Fund Service. Behoudens bijzondere omstandigheden worden op elke beursdag aandelen uitgegeven of ingekocht. De transactieprijs per aandeel bestaat uit de intrinsieke waarde per aandeel vermeerderd of verminderd met een vaste vergoeding van 0,4% van de intrinsieke waarde. Deze op- en afslagen dienen ter dekking van de kosten die het subfonds moet maken voor het toe- en uittreden van beleggers en zijn gebaseerd op de verwachte aan- en verkoopkosten. De op- en afslagen komen geheel ten goede aan het subfonds. De kosten verbonden aan het aanhouden van de aandelen via het aandelengirosysteem van Hof Hoorneman Bankiers NV bedragen 0,5% van de transactieprijs met een maximum van € 250. Indien de order via de website van Hof Hoorneman wordt verricht zijn geen transactiekosten verschuldigd. Gelieerde partijen en uitbesteding kerntaken Verwezen wordt naar het overzicht op pagina 95 van dit verslag.
Hof Hoorneman Income Fund 2015
[115]
BELEGGINGSPORTEFEUILLE PER 31 DECEMBER 2015
AANDELEN Groot-Brittannië General Accident prefs National Westminster Bank TIG Topco (Towergate) Rusland Raven Russia prefs Spanje Santander UK prefs Overige belangen < € 100.000
Rente %
ExpiratieBalansdatum waarde in €
7,875 9,000
perpetual perpetual
12,000 10,375
perpetual
Totaal aandelen OBLIGATIES EN (NIET-)VASTRENTENDE WAARDEN België Ethias Vie BNP Paribas Fortis conv. KBC Bank Duitsland HT1 Funding Groot-Brittannië Arrow Global Finance Awilco Drilling Bank of Scotland Bibby Offshore Services Brit Insurance Holding Boparan Finance Burford Group Cabot Financial Co-Operative Bank Co-Operative Group 1st Credit (Holdings) Crown Newco Elli Finance UK Enterprise Inns Harkand Finance Hemingway Debenture Lloyds TSB Group Matalan Finance National Westminster Bank Onesavings Bank PGH Punch Taverns Punch Taverns Fin
%¹
1.190.940 1.511.513 173.157
1,3 1,7 0,2
759.222
0,8
467.090 133.277
0,5 0,2
4.235.199
4,7
4,747 variabel 6,202
perpetual perpetual perpetual
2.246.157 3.156.016 2.821.074
2,5 3,5 3,1
6,352
perpetual
1.414.070
1,6
7,875 7,000 13,625 7,500 6,625 4,375 9,625 10,375 11,000 11,000 11,000 7,000 8,750 6,375 7,500 10,375 13,000 6,875 11,500 variabel 6,625 7,320 7,320
01-02-202 09-04-2019 perpetual 15-06-2021 09-12-2030 15-07-2021 31-12-2019 01-10-2019 20-12-2023 20-12-2025 10-06-2020 15-02-2018 15-06-2019 26-09-2031 28-03-2019 31-07-2023 perpetual 01-06-2019 perpetual perpetual 18-12-2025 15-10-2025 15-10-2025
1.918.201 1.811.518 1.994.546 1.107.855 3.204.935 887.820 2.511.095 1.753.946 2.938.418 2.939.408 1.411.955 2.083.089 1.755.579 3.687.002 1.001.947 1.668.905 1.175.167 850.913 2.077.482 1.658.594 2.041.543 2.403.534 976.858
2,1 2,0 2,2 1,2 3,5 1,0 2,8 1,9 3,2 3,2 1,6 2,3 1,9 4,1 1,1 1,8 1,3 0,9 2,3 1,8 2,2 2,7 1,1
¹ van het eigen vermogen
Hof Hoorneman Income Fund 2015
[116]
BELEGGINGSPORTEFEUILLE PER 31 DECEMBER 2015, vervolg
Seadrill SVB Holdings Tesco Property Finance Tesco Property Finance Towergate Finance Towergate Finance Nederland Bluewater Holdings Delta Lloyd Leven Hema Bondco I Hema Bondco I Faxtor ABS 2005-1 Class B Morgan Stanley Inv. Man. 2007-1X Class F NIBC Bank NIBC Bank SRLEV Noorwegen Jacktel Oostenrijk Immigon Portfolioabbau Immigon KA Finanz Österreichische Volksbanken Spanje Santander UK Verenigde Staten van Amerika Hypo Real Estate Overige belangen < € 100.000
Rente % 6,625 6,500 5,744 7,623 8,750 variabel
ExpiratieBalansdatum waarde in € 15-09-2020 425.768 27-04-2017 626.786 13-04-2040 1.436.024 13-07-2039 1.342.320 02-04-2020 1.180.293 31-12-2020 1.224.910
10,000 9,000 6,250 variabel
10-12-2019 29-08-2042 15-06-2019 15-06-2019
variabel 7,625 variabel 7,000
% 0,5 0,7 1,6 1,5 1,3 1,4
2024 perpetual perpetual perpetual
895.031 2.543.123 745.000 366.845 602.746 726.120 2.793.325 761.255 3.051.803
1,0 2,8 0,8 0,4 0,7 0,8 3,1 0,8 3,4
7,000 09-07-2019
2.036.677
2,2
4,050 8,981 6,080 variabel
19-01-2026 26-07-2018 13-12-2018 28-11-2016
301.250 2.082.880 1.605.000 784.950
0,3 2,3 1,8 0,9
10,062
perpetual
2.277.196
2,5
5,864
perpetual
1.964.500 298.921
2,2 0,3
Totaal obligaties en (niet-)vastrentende waarden
83.570.350
92,2
TOTAAL PORTEFEUILLE
87.805.549
96,9
¹ van het eigen vermogen
Hof Hoorneman Income Fund 2015
[117]
JAARREKENING HOF HOORNEMAN EUROPEAN VALUE FUND
Hof Hoorneman European Value Fund 2015
[118]
BALANS PER 31 DECEMBER 2015 (in € 1.000) (voor bestemming van het resultaat) 31-12-15 Beleggingen (1) Aandelen
31-12-14
29.498
23.609
296
126
4.384
691
179
282
Uitkomst van vorderingen en overige activa min kortlopende schulden
4.501
535
Uitkomst van activa min kortlopende schulden
33.999
24.144
Vorderingen Overige vorderingen en overlopende activa (2) Overige activa Liquide middelen (3) Kortlopende schulden Overige schulden en overlopende passiva (4)
Eigen vermogen (5) Geplaatst kapitaal Agio Overige reserves Onverdeeld resultaat
937 26.214 3.936 2.912
730 18.929 2.983 1.502 33.999
Hof Hoorneman European Value Fund 2015
24.144
[119]
WINST-EN-VERLIESREKENING OVER 2015 (in € 1.000) 2015 Opbrengsten uit beleggingen Dividenden en rentebaten Waardeveranderingen van beleggingen (1) Gerealiseerd Niet-gerealiseerd
773
1.203 1.440
Overige opbrengsten Totaal opbrengsten Kosten (6) Beheervergoeding (vast) Beheervergoeding (variabel) Rentelasten Overige bedrijfskosten
Resultaat voor belastingen Belastingen Resultaat na belastingen
Hof Hoorneman European Value Fund 2015
2014 692
22 1.150 2.643
1.172
55
55
3.471
1.919
384 61 2 112
312 0 0 105 -559
-417
2.912
1.502
0
0
2.912
1.502
[120]
KASSTROOMOVERZICHT OVER 2015 (in € 1.000) 2015 Kasstroom uit beleggingsactiviteiten Aankopen van beleggingen Verkopen van beleggingen Ontvangen netto-dividenden Betaalde rente Betaalde beheervergoeding en overige kosten
2014
-14.937 11.373 724 -2 -461
-11.427 9.378 712 0 -795 -3.303
Kasstroom uit financieringsactiviteiten Ontvangen bij plaatsing eigen aandelen Betaald bij inkoop eigen aandelen Dividenduitkering
9.295 -1.750 -549
Mutatie geldmiddelen Geldmiddelen per 1 januari Geldmiddelen per 31 december Mutatie verslagperiode
Hof Hoorneman European Value Fund 2015
-2.132 6.068 -5.000 -558
6.996
510
3.693
-1.622
691 4.384
2.313 691 3.693
-1.622
[121]
TOELICHTING ALGEMEEN Voor de algemene grondslagen voor de opstelling van de jaarrekening, de waarderingsgrondslagen, de grondslagen voor de bepaling van het resultaat en de opstelling van het kasstroomoverzicht wordt verwezen naar de toelichting op de (samengevoegde) cijfers van het Paraplufonds zoals opgenomen op pagina 88 tot en met 90, voor zover hierna niet anders wordt vermeld. TOELICHTING OP DE BALANS 1. Beleggingen Op pagina 127 en 128 is een specificatie van de beleggingsportefeuille opgenomen. Het verloop van de beleggingen en de valutatermijncontracten in het verslagjaar is als volgt weer te geven:
Marktwaarde 31 december 2014 Aankopen Verkopen Waardeveranderingen (koersresultaten): gerealiseerde winsten gerealiseerde verliezen niet-gerealiseerde winsten niet-gerealiseerde verliezen Marktwaarde 31 december 2015
Aandelen 23.609.000 13.677.000 -11.125.000
Valutatermijncontracten -197.000 1.260.000 -260.000
Totaal 23.412.000 14.937.000 -11.385.000
2.272.000 -266.000 2.628.000 -1.297.000
260.000 -1.063.000 109.000 0
2.532.000 -1.329.000 2.737.000 -1.297.000
29.498.000
109.000
29.607.000
De som van de niet-gerealiseerde waardeveranderingen van de beleggingen bedraagt per 31 december 2015 € 4.716.000 positief en per 31 december 2014 € 4.124.000 positief. De per 31 december 2015 lopende valutatermijncontracten betreffen de verkoop van GBP 8.611.000 en CHF 978.000 en de aankoop van EUR 12.673.000 per 16 maart 2016. Per 31 december 2014 bestonden de valutatermijncontracten uit de verkoop van GBP 7.600.000 en CHF 913.000 en de aankoop van EUR 10.338.000 per 11 maart 2015. De niet-gerealiseerde winst per 31 december 2015 ad € 109.000 is opgenomen onder de overlopende activa en het niet-gerealiseerde verlies per 31 december 2014 ad € 197.000 onder de overlopende passiva. De valutatermijncontracten zijn via Hof Hoorneman Bankiers NV afgesloten met ABN Amro en Bank of New York Mellon. Het transactievolume van de in 2015 afgesloten contracten bedroeg € 50 miljoen (2014: € 46 miljoen). Evenals in 2014 zijn in 2015 geen beleggingen in- of uitgeleend en zijn derhalve geen kosten gemaakt of vergoedingen ontvangen in verband met in- of uitlenen.
Hof Hoorneman European Value Fund 2015
[122]
2. Overige vorderingen en overlopende activa
Dividendbelasting inzake ontvangen dividenden Niet-gerealiseerd resultaat valutatermijncontracten Nog af te wikkelen effectentransacties
31-12-15
31-12-14
175.000 109.000 12.000
126.000 0 0
296.000
126.000
3. Liquide middelen Dit betreft het saldo van de bankrekening aangehouden bij Hof Hoorneman Bankiers NV. Het subfonds heeft de beschikking over een kredietfaciliteit, waarvoor als zekerheid de effectenportefeuille is verpand. 4. Overige schulden en overlopende passiva
Nog te betalen beheervergoeding (vast) Nog te betalen beheervergoeding (variabel) Niet-gerealiseerd resultaat valutatermijncontracten Nog te betalen inkoop aandelen Diversen
31-12-15
31-12-14
107.000 61.000 0 0 11.000
75.000 0 197.000 2.000 8.000
179.000
282.000
5. Eigen vermogen Het maatschappelijk kapitaal bedraagt € 1.909.375, verdeeld in 1.909.375 aandelen van elk nominaal € 1. Het aantal uitstaande aandelen muteerde als volgt:
Stand per 31 december 2014 Plaatsingen Inkopen
729.959 256.364 -49.238
Stand per 31 december 2015
937.085
De mutaties in het verslagjaar zijn als volgt weer te geven:
Stand per 31 december 2014 Bestemming resultaat boekjaar 2014 Dividenduitkering Plaatsing aandelen Inkoop aandelen Resultaat boekjaar 2015 Stand per 31 december 2015
Hof Hoorneman European Value Fund 2015
Geplaatst kapitaal 730.000 0 0 256.000 -49.000 0
Agio 18.929.000 0 0 8.993.000 -1.708.000 0
Overige Onverdeeld reserves resultaat 2.983.000 1.502.000 1.502.000 -1.502.000 -549.000 0 0 0 0 0 0 2.912.000
937.000
26.214.000
3.936.000
2.912.000
[123]
De fiscale agioreserve bedraagt per 31 december 2015 € 12,3 miljoen en per 31 december 2014 € 5,0 miljoen. Aangezien voor de beleggingen van het fonds frequente marktnoteringen bestaan, is voor de niet-gerealiseerde waardestijgingen per balansdatum geen herwaarderingsreserve gevormd. Op basis van de geldende regelgeving voor fiscale beleggingsinstellingen bestaat over 2015 een verplichting tot uitkering van dividend ten bedrage van € 411.000. Dit bedrag zal onder aftrek van dividendbelasting in 2016 worden uitgekeerd. Deze uitkering is nog niet in de balans per 31 december 2015 verwerkt. Hieronder volgt een overzicht van het eigen vermogen, het aantal bij derden uitstaande aandelen en de intrinsieke waarde per aandeel:
Eigen vermogen in € 22.255.000 24.144.000 33.999.000
Ultimo jaar 2013 2014 2015
Aantal uitstaande aandelen 701.551 729.959 937.085
Intrinsieke waarde in € 31,72 33,08 36,28
TOELICHTING OP DE WINST-EN-VERLIESREKENING 6. Kosten Beheervergoeding Conform het aanvullend prospectus van het subfonds heeft de directie over 2015 een beheervergoeding van 0,3125% per kwartaal, berekend over het fondsvermogen per het einde van het kwartaal, in rekening gebracht. In het aanvullend prospectus is opgenomen dat, indien de intrinsieke waarde van het fonds in het boekjaar met meer dan 10% is toegenomen, de directie over het meerdere een variabele vergoeding (performance fee) van 10% ontvangt. Eventuele verliezen over de voorgaande twee jaren dienen eerst te worden gecompenseerd. Aangezien aan de genoemde voorwaarden is voldaan, is het fonds over 2015 een variabele vergoeding ten bedrage van € 61.000 verschuldigd (over 2014 is geen variabele vergoeding uitgekeerd). Overige bedrijfskosten
2015 a) b) c) d) e)
Marketing- en advertentiekosten Bewaarloon Bewaarder en kosten van toezicht Kosten accountant Overige kosten
Hof Hoorneman European Value Fund 2015
56.000 10.000 8.000 7.000 31.000
% 0,19 0,03 0,03 0,03 0,10
Prospectus % 0,20 0,04 0,02 0,03 0,11
112.000
0,38
0,40
2014 49.000 8.000 7.000 7.000 34.000
% 0,20 0,03 0,03 0,03 0,14
105.000
0,43
[124]
De werkelijke kosten over 2015 en 2014 zijn uitgedrukt in een percentage van het gemiddelde eigen vermogen (zie de toelichting op de lopende kosten factor). De prospectuspercentages zijn ontleend aan het aanvullend prospectus gedateerd 1 juni 2015. a) De marketing- en advertentiekosten omvatten uitsluitend commerciële uitingen. b) Deze kosten betreffen de kosten verbonden aan de administratie van het effectendepot en bedragen een vast percentage van het fondsvermogen ultimo boekjaar. c) In deze post zijn in 2015 de kosten van de bewaarder (The Bank of New York Mellon) en de kosten van de Autoriteit Financiële Markten opgenomen. In 2014 werd de toezichtstaak van de bewaarder tot 22 juli 2014 uitgevoerd door de raad van toezicht. d) De kosten van de externe accountant (Deloitte Accountants BV) bestaan uit de kosten verbonden aan de wettelijke controle van de jaarrekening en overige controleopdrachten. e) De overige kosten bestaan uit de kosten van de Fund Agent, guichetprovisie, (deels incidentele) advieskosten, kosten van de beursnotering etc. De kosten die voor meerdere of alle subfondsen van Hof Hoorneman Investment Funds worden gemaakt worden ten laste van het resultaat van de afzonderlijke subfondsen gebracht naar rato van de omvang van het (op dagbasis berekende) gemiddelde vermogen van deze subfondsen. Deze toerekening betreft met name de algemene marketingkosten, de advies- en accountantskosten en de kosten van toezicht. De verantwoorde kosten zijn inclusief de in rekening gebrachte en niet door het subfonds te verrekenen omzetbelasting. Het subfonds heeft geen personeel in dienst. Lopende kosten factor De lopende kosten factor (LKF) fungeert als indicator voor de totale exploitatiekosten van een beleggingsinstelling en wordt berekend door de kosten die in een jaar ten laste van de beleggingsinstelling zijn gekomen te delen door de gemiddelde intrinsieke waarde (fondsvermogen). De gemiddelde intrinsieke waarde wordt berekend op basis van de intrinsieke waarde van het subfonds per dag. In de LKF zijn niet begrepen de vergoedingen voor toe- en uittreding van aandeelhouders, de betaalde interest, de noodzakelijke transactiekosten (zoals beursbelastingen, brokerkosten en uitvoeringskosten), de variabele vergoedingen (performance fees) die aan de beheerder worden betaald en eventuele kosten die door de beheerder worden gemaakt en ten laste van de beheerder komen. De LKF bedroeg over 2015 1,68% en over 2014 1,70%. Het deel van de LKF dat betrekking heeft op door de beheerder en gelieerde partijen in rekening gebrachte kosten (dus exclusief de variabele vergoeding) bedroeg over 2015 1,42% en over 2014 1,41%. Uitgedrukt in een percentage van de gemiddelde intrinsieke waarde bedroeg de variabele vergoeding in 2015 0,21% en in 2014 0%. De gemiddelde intrinsieke waarde waarmee de genoemde percentages zijn berekend bedroeg over 2015 € 29.541.000 en over 2014 € 24.558.000. De identificeerbare en kwantificeerbare transactiekosten bedroegen in 2015 € 68.000, dit is gemiddeld 0,28% (in 2014 0,29%) van de transactiewaarde waarover kosten in
Hof Hoorneman European Value Fund 2015
[125]
rekening zijn gebracht (circa 97% (2014: 96%) van de totale transactiewaarde) en bleven daarmee binnen de in het prospectus gedefinieerde bandbreedte. Omloopfactor Over het boekjaar 2015 bedroeg de portefeuille omloopfactor 52% en over 2014 40%. Deze factor geeft een indicatie van de omloopsnelheid van de beleggingsportefeuille van het subfonds, waardoor een indruk kan worden verkregen van de mate waarin er actief beheer plaatsvindt en van de relatieve transactiekosten die gemoeid zijn met de verschillen in portefeuillebeheer door beleggingsinstellingen. De omloopfactor wordt berekend door de som van de aan- en verkopen van beleggingen verminderd met de som van de uitgifte en inkopen van de aandelen van het subfonds te relateren aan de gemiddelde intrinsieke waarde. Op- en afslag bij uitgifte en inkoop van aandelen Het aandeel dat in serie 3 wordt uitgegeven (Hof Hoorneman European Value Fund) is genoteerd op de Officiële Markt van de effectenbeurs van NYSE Euronext NV en wordt verhandeld via het handelssysteem Euronext Fund Service. Behoudens bijzondere omstandigheden worden op elke beursdag aandelen uitgegeven of ingekocht. De transactieprijs per aandeel bestaat uit de intrinsieke waarde per aandeel vermeerderd of verminderd met een vaste vergoeding van 0,5% van de intrinsieke waarde. Deze op- en afslagen dienen ter dekking van de kosten die het subfonds moet maken voor het toeen uittreden van beleggers en zijn gebaseerd op de verwachte aan- en verkoopkosten. De op- en afslagen komen geheel ten goede aan het subfonds. De kosten verbonden aan het aanhouden van de aandelen via het aandelengirosysteem van Hof Hoorneman Bankiers NV bedragen 0,5% van de transactieprijs met een maximum van € 250 per transactie. Indien de order via de website van Hof Hoorneman wordt verricht zijn geen transactiekosten verschuldigd. Gelieerde partijen en uitbesteding kerntaken Verwezen wordt naar het overzicht op pagina 95 van dit verslag.
Hof Hoorneman European Value Fund 2015
[126]
BELEGGINGSPORTEFEUILLE PER 31 DECEMBER 2015
België Ageas Jensen Group Duitsland Aixtron Bayer Bilfinger Deutz Henkel Hornbach prefs KSB AG-Vorzug Metro Münchener Rückversicherung SQS Software Quality Systems Villeroy & Boch prefs Finland Nokia Frankrijk Sanofi-Aventis Groot-Brittannië Carillion Compass group Connect Group Easyjet Impellam Group Interserve John Menzies Low & Bonar The Paragon Group of Companies Phoenix Group St Ives Vodafone Ierland C&C Group CPL Resources Hibernia REIT Nederland ABN AMRO Ahold ASML Delta Lloyd DSM ING Groep Ordina
Balanswaarde in €
%¹
904.835 750.275
2,7 2,2
189.475 589.769 779.407 527.813 892.049 969.465 925.018 525.754 988.081 484.390 608.053
0,6 1,7 2,3 1,6 2,6 2,9 2,7 1,5 2,9 1,4 1,8
1.133.100
3,3
489.442
1,4
769.750 784.290 776.177 639.896 1.356.378 745.802 636.186 635.321 648.877 1.132.274 925.818 740.091
2,3 2,3 2,3 1,9 4,0 2,2 1,9 1,9 1,9 3,3 2,7 2,2
311.700 996.225 1.519.656
0,9 2,9 4,5
85.202 851.934 697.630 590.075 788.981 736.156 524.192
0,3 2,5 2,1 1,7 2,3 2,2 1,5
¹ van het eigen vermogen
Hof Hoorneman European Value Fund 2015
[127]
BELEGGINGSPORTEFEUILLE PER 31 DECEMBER 2015, vervolg
Oostenrijk Semperit Zwitserland Zurich Financial Services TOTAAL PORTEFEUILLE
Balanswaarde in €
%¹
919.471
2,7
928.675
2,7
29.497.683
86,8
¹ van het eigen vermogen
Hof Hoorneman European Value Fund 2015
[128]
JAARREKENING HOF HOORNEMAN OBLIGATIE FONDS
Hof Hoorneman Obligatie Fonds 2015
[129]
BALANS PER 31 DECEMBER 2015 (in € 1.000) (voor bestemming van het resultaat)
31-12-15 Beleggingen (1) Obligaties Deposito bij bank
68.440 2.200
31-12-14 57.215 2.600
70.640
59.815
1.066
837
Overige activa Liquide middelen (3)
839
2.396
Kortlopende schulden Overige schulden en overlopende passiva (4)
106
276
1.799
2.957
72.439
62.772
Vorderingen Overige vorderingen en overlopende activa (2)
Uitkomst van vorderingen en overige activa min kortlopende schulden Uitkomst van activa min kortlopende schulden Eigen vermogen (5) Geplaatst kapitaal Agio Overige reserves Onverdeeld resultaat
2.017 66.686 3.489 247
1.727 56.359 1.263 3.423 72.439
Hof Hoorneman Obligatie Fonds 2015
62.772
[130]
WINST-EN-VERLIESREKENING OVER 2015 (in € 1.000) 2015 Opbrengsten uit beleggingen Rente Waardeveranderingen van beleggingen (1) Gerealiseerd Niet-gerealiseerd
2.429
-606 -1.009
Overige opbrengsten Totaal opbrengsten Kosten (6) Beheervergoeding Rente Overige bedrijfskosten
Resultaat Belastingen Resultaat na belastingen
Hof Hoorneman Obligatie Fonds 2015
2014 2.126
-305 2.064 -1.615
1.759
39
44
853
3.929
362 0 244
290 1 215 -606
-506
247
3.423
0
0
247
3.423
[131]
KASSTROOMOVERZICHT OVER 2015 (in € 1.000) 2015 Kasstroom uit beleggingsactiviteiten Aankopen van beleggingen Verkopen van beleggingen Ontvangen rente Betaalde beheervergoeding en overige kosten
2014
-27.236 14.546 2.262 -591
-34.150 19.414 1.937 -482 -11.019
Kasstroom uit financieringsactiviteiten Ontvangen bij plaatsing aandelen Betaald bij inkoop aandelen Dividenduitkering
18.238 -7.579 -1.197
Mutatie geldmiddelen Geldmiddelen begin verslagperiode Geldmiddelen einde verslagperiode Mutatie verslagperiode
Hof Hoorneman Obligatie Fonds 2015
-13.281 23.361 -7.033 -1.064
9.462
15.264
-1.557
1.983
2.396 839
413 2.396 -1.557
1.983
[132]
TOELICHTING ALGEMEEN Voor de algemene grondslagen voor de opstelling van de jaarrekening, de waarderingsgrondslagen, de grondslagen voor de bepaling van het resultaat en de opstelling van het kasstroomoverzicht wordt verwezen naar de toelichting op de (samengevoegde) cijfers van het Paraplufonds zoals opgenomen op pagina 88 tot en met 90, voor zover hierna niet anders wordt vermeld. TOELICHTING OP DE BALANS 1. Beleggingen Op pagina 138 en 139 is een specificatie van de beleggingsportefeuille opgenomen. Het verloop van de beleggingen en de valutatermijncontracten in de verslagperiode is als volgt weer te geven:
Marktwaarde per 31 december 2014 Aankopen Verkopen/uitkeringen Waardeveranderingen (koersresultaten): gerealiseerde winsten gerealiseerde verliezen niet-gerealiseerde winsten niet-gerealiseerde verliezen Marktwaarde per 31 december 2015
Valutatermijncontracten Totaal -185.000 59.630.000 1.263.000 27.236.000 -272.000 -14.546.000
Obligaties 57.215.000 25.573.000 -13.474.000
Deposito 2.600.000 400.000 -800.000
383.000 -183.000 341.000 -1.415.000
0 0 0 0
272.000 -1.078.000 65.000 0
655.000 -1.261.000 406.000 -1.415.000
68.440.000
2.200.000
65.000
70.705.000
De obligaties bestaan uit vastrentende en niet-vastrentende obligaties. Van de balanswaarde per 31 december 2015 classificeert 82% als vastrentend (31 december 2014: 81%). De som van de ongerealiseerde waardeveranderingen van de obligaties bedraagt per 31 december 2015 € 823.000 positief en per 31 december 2014 € 2.454.000 positief. De per 31 december 2015 lopende valutatermijncontracten betreffen de verkoop van GBP 4.633.000 en CHF 1.839.000 en de aankoop van EUR 8.033.000 per 16 maart 2016. De per 31 december 2014 lopende valutatermijncontracten betreffen de verkoop van GBP 5.606.000, CHF 1.750.000, USD 2.217.000 en MXN 14.500.000 en de aankoop van EUR 11.102.000 per 11 maart 2015. De niet-gerealiseerde winst per 31 december 2015 ad € 65.000 is opgenomen onder de overlopende activa en het niet-gerealiseerde verlies per 31 december 2014 ad € 185.000 onder de overlopende passiva. De valutatermijncontracten worden via Hof Hoorneman Bankiers NV afgesloten met ABN Amro en Bank of New York Mellon. Het transactievolume van de in de verslagperiode afgesloten contracten bedroeg € 44 miljoen (2014 € 47 miljoen). Evenals in 2014 zijn in 2015 geen beleggingen in- of uitgeleend en zijn derhalve geen kosten gemaakt of vergoedingen ontvangen in verband met in- of uitlenen.
Hof Hoorneman Obligatie Fonds 2015
[133]
2. Overige vorderingen en overlopende activa
Obligatierente Niet-gerealiseerde resultaten valutatermijncontracten Nog te ontvangen inzake plaatsing aandelen
31-12-15 1.001.000 65.000 0
31-12-14 834.000 0 3.000
1.066.000
837.000
3. Liquide middelen Dit betreft het saldo van de bankrekening aangehouden bij Hof Hoorneman Bankiers NV. Het subfonds heeft de beschikking over een kredietfaciliteit, waarvoor als zekerheid de effectenportefeuille is verpand. 4. Overige schulden en overlopende passiva
Nog te betalen beheervergoeding Niet-gerealiseerde resultaten valutatermijncontracten Diverse schulden en overlopende passiva
31-12-15 91.000 0 15.000
31-12-14 78.000 185.000 13.000
106.000
276.000
5. Eigen vermogen Het maatschappelijk kapitaal bedraagt € 2.909.375, verdeeld in 2.909.375 aandelen van elk nominaal € 1. Het aantal uitstaande aandelen muteerde als volgt:
Stand per 31 december 2014 Plaatsingen Inkopen
1.727.471 500.429 -210.534
Stand per 31 december 2015
2.017.366
De mutaties in het verslagjaar zijn als volgt weer te geven:
Stand per 31 december 2014 Bestemming resultaat 2014 Dividenduitkering Plaatsing aandelen Inkoop aandelen Resultaat boekjaar 2015
Geplaatst kapitaal Agio 1.727.000 56.359.000 0 0 0 0 500.000 17.707.000 -210.000 -7.380.000 0 0
Overige Onverdeeld reserves resultaat 1.263.000 3.423.000 3.423.000 -3.423.000 -1.197.000 0 0 0 0 0 0 247.000
Stand per 31 december 2015
2.017.000 66.686.000
3.489.000
Hof Hoorneman Obligatie Fonds 2015
247.000
[134]
De fiscale agioreserve bedraagt per 31 december 2015 € 66,7 miljoen en per 31 december 2014 € 56,3 miljoen. Aangezien voor de beleggingen van het fonds frequente marktnoteringen bestaan, is voor de niet-gerealiseerde waardestijgingen per balansdatum geen herwaarderingsreserve gevormd. Op basis van de geldende regelgeving voor fiscale beleggingsinstellingen bestaat over 2015 een verplichting tot uitkering van dividend ten bedrage van € 1.247.000. Dit bedrag zal onder aftrek van dividendbelasting in 2016 worden uitgekeerd. De uitkering is nog niet in de balans per 31 december 2015 verwerkt. Hieronder volgt een overzicht van het eigen vermogen, het aantal bij derden uitstaande aandelen en de intrinsieke waarde per aandeel:
Eigen vermogen in € 44.268.000 62.772.000 72.439.000
Ultimo jaar 2013 2014 2015
Aantal uitstaande aandelen 1.272.830 1.727.471 2.017.366
Intrinsieke waarde in € 34,78 36,34 35,91
TOELICHTING OP DE WINST-EN-VERLIESREKENING 6. Kosten Beheervergoeding Conform het aanvullend prospectus van het subfonds heeft de directie over 2015 een vaste beheervergoeding van 0,125% per kwartaal, berekend over het fondsvermogen per het einde van het kwartaal, in rekening gebracht. Overige bedrijfskosten
2015 a) b) c) d) e)
Marketing- en advertentiekosten Bewaarloon Bewaarder en kosten van toezicht Kosten accountant Overige kosten
140.000 17.000 19.000 18.000 50.000
% 0,20 0,02 0,03 0,02 0,07
Prospectus % 0,20 0,03 0,02 0,03 0,07
244.000
0,34
0,35
2014 111.000 12.000 16.000 17.000 59.000
% 0,20 0,02 0,03 0,03 0,11
215.000
0,39
De werkelijke kosten over 2015 en 2014 zijn uitgedrukt in een percentage van het gemiddelde eigen vermogen (zie de toelichting op de lopende kosten). De prospectuspercentages zijn ontleend aan het aanvullend prospectus gedateerd 1 juni 2015. a) De marketing- en advertentiekosten omvatten uitsluitend commerciële uitingen. b) Deze kosten betreffen de kosten verbonden aan de administratie van het effectendepot en bedragen een vast percentage van het fondsvermogen ultimo boekjaar.
Hof Hoorneman Obligatie Fonds 2015
[135]
c) In deze post zijn in 2015 de kosten van de bewaarder (The Bank of New York Mellon) en de kosten van de Autoriteit Financiële Markten opgenomen. In 2014 werd de toezichtstaak van de bewaarder tot 22 juli 2014 uitgevoerd door de raad van toezicht. d) De kosten van de externe accountant (Deloitte Accountants BV) bestaan uit de kosten verbonden aan de wettelijke controle van de jaarrekening en overige controleopdrachten. e) De overige kosten bestaan uit kosten van de Fund Agent, (deels incidentele) advieskosten, kosten van de beursnotering etc. De kosten die voor meerdere of alle subfondsen van Hof Hoorneman Investment Funds worden gemaakt worden ten laste van het resultaat van de afzonderlijke subfondsen gebracht naar rato van de omvang van het (op dagbasis berekende) gemiddelde vermogen van deze subfondsen. Deze toerekening betreft met name de algemene marketingkosten, de advies- en accountantskosten en de kosten van toezicht. De verantwoorde kosten zijn inclusief de in rekening gebrachte en niet door het subfonds te verrekenen omzetbelasting. Het subfonds heeft geen personeel in dienst. Lopende kosten factor De lopende kosten factor (LKF) fungeert als indicator voor de totale exploitatiekosten van een beleggingsinstelling en wordt berekend door de kosten die in een jaar ten laste van de beleggingsinstelling zijn gekomen te delen door de gemiddelde intrinsieke waarde (fondsvermogen). De gemiddelde intrinsieke waarde wordt berekend op basis van de intrinsieke waarde van het subfonds per dag. In de LKF zijn niet begrepen de vergoedingen voor toe- en uittreding van aandeelhouders, de betaalde interest, de noodzakelijke transactiekosten (zoals beursbelastingen, brokerkosten en uitvoeringskosten), de variabele vergoedingen (performance fees) die aan de beheerder worden betaald en eventuele kosten die door de beheerder worden gemaakt en ten laste van de beheerder komen. De LKF bedroeg over 2015 0,84% en over 2014 0,91%. Het deel van de lopende kosten dat betrekking heeft op door de beheerder en gelieerde partijen in rekening gebrachte kosten bedroeg over 2015 0,58% en 0,62% over 2014. De gemiddelde intrinsieke waarde waarmee de genoemde percentages zijn berekend bedroeg over 2015 € 71.757.000 en over 2014 € 55.726.000. De identificeerbare en kwantificeerbare transactiekosten bedroegen in 2015 € 38.000, dit is gemiddeld 0,10% (in 2014 ook 0,10%) van de transactiewaarde waarover kosten in rekening zijn gebracht (circa 59% (2014: 72%) van de totale transactiewaarde) en bleven daarmee binnen de in het prospectus gedefinieerde bandbreedte. Omloopfactor Over het boekjaar 2015 bedroeg de portefeuille omloopfactor 22% en over 2014 42%. Deze factor geeft een indicatie van de omloopsnelheid van de beleggingsportefeuille van het subfonds, waardoor een indruk kan worden verkregen van de mate waarin er actief beheer plaatsvindt en van de relatieve transactiekosten die gemoeid zijn met de verschillen in portefeuillebeheer door beleggingsinstellingen. De factor wordt berekend door de som van de aan- en verkopen van beleggingen verminderd met de som van de uitgifte en inkopen van de aandelen van het subfonds te relateren aan de gemiddelde intrinsieke waarde. Bij een negatieve uitkomst wordt de factor op 0 gesteld.
Hof Hoorneman Obligatie Fonds 2015
[136]
Op- en afslag bij uitgifte en inkoop van aandelen Het aandeel dat in serie 4 wordt uitgegeven (Hof Hoorneman Obligatie Fonds) is genoteerd op de Officiële Markt van de effectenbeurs van NYSE Euronext NV en wordt verhandeld via het handelssysteem Euronext Fund Service. Behoudens bijzondere omstandigheden worden op elke beursdag aandelen uitgegeven of ingekocht. De transactieprijs per aandeel bestaat uit de intrinsieke waarde per aandeel vermeerderd of verminderd met een vaste vergoeding van 0,15% van de intrinsieke waarde. Deze op- en afslagen dienen ter dekking van de kosten die het subfonds moet maken voor het toe- en uittreden van beleggers en zijn gebaseerd op de verwachte aanen verkoopkosten. De op- en afslagen komen geheel ten goede aan het subfonds. De kosten verbonden aan het aanhouden van de aankopen via het aandelengirosysteem van Hof Hoorneman Bankiers NV bedragen 0,5% van de transactieprijs met een maximum van € 250 per transactie. Indien de order via de website van Hof Hoorneman wordt verricht zijn geen transactiekosten verschuldigd. Gelieerde partijen en uitbesteding kerntaken Verwezen wordt naar het overzicht op pagina 95 van dit verslag.
Hof Hoorneman Obligatie Fonds 2015
[137]
BELEGGINGSPORTEFEUILLE PER 31 DECEMBER 2015 Rente % OBLIGATIES Rabobank Apple Abbey National (GBP) Deutsche Pfandbriefbank Gecina Mecialys Carnival Corporation Cofinimmo Yorkshire Building Society Alstria Office Achmea Coventry Building Society Vesteda Finance Leeds Building Society Hammerson Prologis Int. Funding F. van Lanschot NIBC Bank (CHF) F. van Lanschot Vonovia Finance Klepierre ASML Citycon Fonciere des Egions Atrium European Real Estate Friesland Bank Citycon Delhaize Delta Lloyd Befimmo SNS Bank GE Capital Trust IV Adecco International F. van Lanschot Gecina Places for People homes (GBP) Commerzbank Global Switch Holdings Royal Bank of Scotland PGH Capital SVB Holding (GBP) DAA Delta Lloyd Leven
0,000 1,000 1,125 1,500 1,750 1,787 1,875 1,929 2,125 2,250 2,500 2,500 2,500 2,625 2,750 2,750 2,875 3,000 3,125 3,125 3,250 3,375 3,750 3,875 4,000 4,125 4,250 4,250 4,250 4,500 4,570 4,625 4,750 4,750 4,750 5,000 5,250 5,500 5,500 5,750 6,500 6,587 9,000
ExpiratieBalansdatum waarde in € 07-08-2018 10-11-2022 14-01-2022 17-09-2019 30-07-2021 31-03-2023 07-11-2022 25-03-2022 18-03-2019 24-03-2021 19-11-2020 18-11-2020 27-10-2022 01-04-2021 26-09-2019 23-10-2018 17-10-2016 19-12-2016 05-06-2018 25-07-2019 26-02-2021 19-09-2023 24-06-2020 16-01-2018 20-04-2020 08-01-2016 11-05-2017 19-10-2018 17-11-2017 29-04-2017 28-12-2017 15-09-2066 13-04-2018 09-10-2019 11-04-2019 27-12-2016 30-08-2019 18-04-2018 20-04-2019 07-07-2021 27-04-2017 09-07-2018 29-08-2042
814.102 502.545 989.720 908.325 1.018.120 963.740 994.874 1.499.055 2.373.726 1.497.675 1.382.901 2.137.900 1.007.440 2.056.217 2.134.060 2.099.500 509.480 1.708.989 1.051.410 1.602.150 1.329.852 1.688.355 1.256.249 532.470 1.599.375 250.165 1.467.216 1.065.611 2.010.922 2.908.656 510.058 1.524.195 1.644.030 428.670 1.126.820 695.316 572.750 555.935 839.347 2.653.271 2.909.680 346.134 810.766
%¹ 1,1 0,7 1,4 1,3 1,4 1,3 1,4 2,1 3,3 2,1 1,9 2,9 1,4 2,8 2,9 2,9 0,7 2,4 1,5 2,2 1,8 2,3 1,7 0,7 2,2 0,3 2,0 1,5 2,8 4,0 0,7 2,1 2,3 0,6 1,6 1,0 0,8 0,8 1,2 3,6 4,0 0,5 1,1
¹ van het eigen vermogen
Hof Hoorneman Obligatie Fonds 2015
[138]
BELEGGINGSPORTEFEUILLE PER 31 DECEMBER 2015, vervolg
ABN-Amro Bank Achmea Bank Ned. Gemeenten General Electric ING Bank Ned. Waterschapsbank Ned. Waterschapsbank Rabobank Royal Bank of Scotland
Rente % variabel variabel variabel variabel variabel variabel variabel variabel variabel
ExpiratieBalansdatum waarde in € 06-11-2017 1.949.296 04-04-2043 1.506.750 09-02-2021 576.355 17-05-2021 981.390 04-10-2019 2.649.769 15-05-2018 210.180 30-06-2045 1.884.410 27-04-2021 1.623.786 11-01-2020 1.080.800
%¹ 2,7 2,1 0,8 1,4 3,6 0,3 2,6 2,2 1,5
68.440.508
94,5
500.000 800.000 900.000 2.200.000
0,7 1,1 1,2 3,0
70.640.508
97,5
Totaal obligaties DEPOSITO’S Hof Hoorneman Bankiers Hof Hoorneman Bankiers Hof Hoorneman Bankiers
0,710 0,730 0,750
16-03-2016 12-02-2016 15-01-2016
Totaal deposito’s TOTAAL PORTEFEUILLE ¹ van het eigen vermogen
Hof Hoorneman Obligatie Fonds 2015
[139]
JAARREKENING HOF HOORNEMAN PHOENIX FUND
Hof Hoorneman Phoenix Fund 2015
[140]
BALANS PER 31 DECEMBER 2015 (in € 1.000) (voor bestemming van het resultaat)
31-12-15 Beleggingen (1) Aandelen Obligaties en andere waardepapieren
2.904 29.010
31-12-14 4.089 21.696
31.914
25.785
204
56
Overige activa Liquide middelen (3)
4.573
1.774
Kortlopende schulden Overige schulden en overlopende passiva (4)
1.128
1.464
3.649
366
35.563
26.151
Vorderingen Overige vorderingen en overlopende activa (2)
Uitkomst van vorderingen en overige activa min kortlopende schulden Uitkomst van activa min kortlopende schulden Eigen vermogen (5) Geplaatst kapitaal Agio Herwaarderingsreserve Overige reserves Onverdeeld resultaat
1.385 19.989 4.014 6.275 3.900
1.163 14.699 1.829 3.943 4.517 35.563
Hof Hoorneman Phoenix Fund 2015
26.151
[141]
WINST-EN-VERLIESREKENING OVER 2015 (in € 1.000) 2015 Opbrengsten uit beleggingen Rente en dividend Waardeveranderingen van beleggingen (1) Gerealiseerd Niet-gerealiseerd
821
445 3.647
Overige opbrengsten Totaal opbrengsten Kosten (6) Beheervergoeding (vast) Beheervergoeding (variabel) Rentelasten Overige bedrijfskosten
Resultaat voor belastingen Belastingen Resultaat na belastingen
Hof Hoorneman Phoenix Fund 2015
2014 410
1.515 3.891 4.092
5.406
107
122
5.020
5.938
660 327 3 130
475 827 0 119 -1.120
-1.421
3.900
4.517
0
0
3.900
4.517
[142]
KASSTROOMOVERZICHT OVER 2015 (in € 1.000) 2015 Kasstroom uit beleggingsactiviteiten Aankopen van beleggingen Verkopen van beleggingen Ontvangen rente en dividend, per saldo Betaalde beheervergoeding en overige kosten
2014
-16.514 14.592 656 -1.568
-13.473 7.090 410 -1.369 -2.834
Kasstroom uit financieringsactiviteiten Ontvangen bij plaatsing van aandelen Betaald bij inkoop van aandelen
8.221 -2.588
Mutatie geldmiddelen Geldmiddelen begin verslagperiode Geldmiddelen einde verslagperiode Mutatie verslagperiode
Hof Hoorneman Phoenix Fund 2015
-7.342 9.321 -2.931
5.633
6.390
2.799
-952
1.774 4.573
2.726 1.774 2.799
-952
[143]
TOELICHTING ALGEMEEN Voor de algemene grondslagen voor de opstelling van de jaarrekening, de waarderingsgrondslagen, de grondslagen voor de bepaling van het resultaat en de opstelling van het kasstroomoverzicht wordt verwezen naar de toelichting op de (samengevoegde) cijfers van het Paraplufonds zoals opgenomen op pagina 88 tot en met 90, voor zover hierna niet anders wordt vermeld. TOELICHTING OP DE BALANS 1. Beleggingen Op pagina 149 en 150 is een specificatie van de beleggingsportefeuille opgenomen. Het verloop van de beleggingen en de valutatermijncontracten in het verslagjaar is als volgt weer te geven:
Balanswaarde per 31 december 2014 Aankopen Verkopen/uitkeringen Omwisselingen Waardeveranderingen (koersresultaten): gerealiseerde winsten gerealiseerde verliezen niet-gerealiseerde winsten niet-gerealiseerde verliezen Balanswaarde per 31 december 2015
Aandelen 4.089.000 9.000 -2.198.000 162.000
Andere waardepapieren 21.696.000 15.760.000 -12.131.000 -162.000
Valutatermijncontracten -227.000 1.020.000 -263.000
349.000 0 520.000 -27.000
935.000 -309.000 5.463.000 -2.242.000
263.000 -793.000 56.000 -123.000
1.547.000 -1.102.000 6.039.000 -2.392.000
2.904.000
29.010.000
-67.000
31.847.000
Totaal 25.558.000 16.789.000 -14.592.000 0
De andere waardepapieren bestaan uit obligaties en (niet-)vastrentende waardepapieren. Van de balanswaarde per 31 december 2015 classificeert 61% als vastrentend (per 31 december 2014 64%). De som van de niet-gerealiseerde waardeveranderingen van de beleggingen bedroeg per 31 december 2015 € 9.164.000 negatief en per 31 december 2014 € 8.215.000 negatief. De waardering van de beleggingen met inbegrip van die waarvoor geen frequente marktnoteringen bestaan wordt door de externe accountant minimaal eenmaal per jaar als onderdeel van de jaarrekeningcontrole beoordeeld. De per 31 december 2015 lopende valutatermijncontracten betreffen de verkoop van GBP 4.602.000, USD 7.782.000 en CHF 235.000 en de aankoop van EUR 13.535.000 per 16 maart 2016. Per 31 december 2014 bestonden de valutatermijncontracten uit de verkoop van GBP 8.779.000 en CHF 225.000 en de aankoop van EUR 11.253.000 per 11 maart 2015. Het niet-gerealiseerde verlies per 31 december 2015 ad € 67.000 (per 31 december 2014 € 227.000) is opgenomen onder de overlopende passiva.
Hof Hoorneman Phoenix Fund 2015
[144]
De valutatermijncontracten zijn via Hof Hoorneman Bankiers NV afgesloten met ABN Amro en Bank of New York Mellon. Het transactievolume van de in 2015 afgesloten contracten bedroeg € 57 miljoen (2014: € 43 miljoen). Evenals in 2014 zijn in 2015 geen beleggingen in- of uitgeleend en zijn derhalve geen kosten gemaakt of vergoedingen ontvangen in verband met in- of uitlenen. 2. Overige vorderingen en overlopende activa
Rente en dividend Nog te ontvangen inzake plaatsing aandelen
31-12-15 204.000 0
31-12-14 42.000 14.000
204.000
56.000
3. Liquide middelen Dit betreft het saldo van de bankrekening aangehouden bij Hof Hoorneman Bankiers NV. Het subfonds heeft de beschikking over een kredietfaciliteit, waarvoor als zekerheid de effectenportefeuille is verpand. 4. Overige schulden en overlopende passiva
Nog te betalen beheervergoeding (variabel) Nog te betalen beheervergoeding (vast) Niet-gerealiseerde resultaten valutatermijncontracten Nog af te wikkelen effectentransacties Diverse schulden en overlopende passiva
31-12-15 327.000 178.000 67.000 540.000 16.000
31-12-14 827.000 131.000 227.000 265.000 14.000
1.128.000
1.464.000
5. Eigen vermogen Het maatschappelijk kapitaal bedraagt € 1.909.375, verdeeld in 1.909.375 aandelen van elk nominaal € 1. Het aantal uitstaande aandelen muteerde als volgt:
Stand per 31 december 2014 Plaatsingen Inkopen
1.162.864 329.101 -107.334
Stand per 31 december 2015
1.384.631
Hof Hoorneman Phoenix Fund 2015
[145]
De mutaties in de verslagperiode zijn als volgt weer te geven:
Stand per 31 december 2014 Bestemming resultaat 2014 Plaatsing aandelen Inkoop aandelen Mutatie 2014 Resultaat boekjaar 2015
Geplaatst kapitaal Agio 1.163.000 14.699.000 0 0 329.000 7.797.000 -107.000 -2.507.000 0 0 0 0
Herwaarderingsreserve 1.829.000 0 0 0 2.185.000 0
Overige Onverdeeld reserves resultaat 3.943.000 4.517.000 4.517.000 -4.517.000 0 0 0 0 -2.185.000 0 0 3.900.000
Stand per 31 december 2015
1.385.000 19.989.000
4.014.000
6.275.000
3.900.000
De fiscale agioreserve bedraagt per 31 december 2015 € 54,7 miljoen en per 31 december 2014 € 49,3 miljoen. De herwaarderingsreserve heeft betrekking op ongerealiseerde waardestijgingen van beleggingen die op balansdatum nog aanwezig zijn en waarvoor geen frequente marktnoteringen bestaan. De mutaties in deze reserve worden ten gunste of ten laste van de vrije reserves (agioreserve of overige reserves) gebracht. Op basis van de geldende regelgeving voor fiscale beleggingsinstellingen bestaat over 2015 geen verplichting tot uitkering van dividend. Hieronder volgt een overzicht van het eigen vermogen, het aantal bij derden uitstaande aandelen en de intrinsieke waarde per aandeel:
Ultimo jaar 2013 2014 2015
Eigen vermogen in € 15.389.000 26.151.000 35.563.000
Aantal uitstaande aandelen 861.725 1.162.864 1.384.631
Intrinsieke waarde in € 17,86 22,49 25,68
TOELICHTING OP DE WINST-EN-VERLIESREKENING 6. Kosten Beheervergoeding Conform het aanvullend prospectus van het subfonds heeft de directie over 2015 een vaste beheervergoeding van 0,5% per kwartaal, berekend over het eigen vermogen per het einde van het kwartaal, in rekening gebracht. In het aanvullend prospectus is (samengevat) opgenomen dat, indien in een kalenderjaar de intrinsieke waarde per aandeel per 31 december vermeerderd met de in het jaar uitgekeerde dividenden met meer dan 10% is gestegen, de beheerder over het meerdere een variabele vergoeding van 20% ontvangt. Eventuele verliezen over de voorgaande twee jaren dienen eerst te worden gecompenseerd. Aangezien aan de genoemde voorwaarden is voldaan, is het fonds over 2015 een variabele vergoeding ad € 327.000 verschuldigd (over 2014 € 827.000).
Hof Hoorneman Phoenix Fund 2015
[146]
Overige bedrijfskosten
2015 a) b) c) d) e)
Marketing- en advertentiekosten Bewaarloon Bewaarder en kosten van toezicht Kosten accountant Overige kosten
59.000 16.000 8.000 7.000 40.000
% 0,18 0,05 0,03 0,02 0,13
Prospectus % 0,20 0,05 0,02 0,03 0,09
2014 44.000 13.000 6.000 7.000 49.000
% 0,19 0,06 0,03 0,03 0,22
130.000
0,41
0,39
119.000
0,53
De werkelijke kosten over 2015 en 2014 zijn uitgedrukt in een percentage van het gemiddelde fondsvermogen (zie de toelichting op de lopende kosten factor). De prospectuspercentages zijn ontleend aan het aanvullend prospectus gedateerd 1 juni 2015. a) De marketing- en advertentiekosten omvatten uitsluitend commerciële uitingen. b) Deze kosten betreffen de kosten verbonden aan de administratie van het effectendepot en bedragen een vast percentage van het fondsvermogen ultimo boekjaar. c) In deze post zijn in 2015 de kosten van de bewaarder (The Bank of New York Mellon) en de kosten van de Autoriteit Financiële Markten opgenomen. In 2014 werd de toezichtstaak van de bewaarder tot 22 juli 2014 uitgevoerd door de raad van toezicht. d) De kosten van de externe accountant (Deloitte Accountants BV) bestaan uit de kosten verbonden aan de wettelijke controle van de jaarrekening en overige controleopdrachten. e) De overige kosten bestaan uit de kosten van de Fund Agent, guichetprovisie, (deels incidentele) advieskosten, kosten van de beursnotering etc. De overige kosten zijn hoger dan begroot door incidentele kosten van adviseurs. De kosten die voor meerdere of alle subfondsen van Hof Hoorneman Investment Funds worden gemaakt, worden ten laste van het resultaat van de afzonderlijke subfondsen gebracht naar rato van de omvang van het (op dagbasis berekende) gemiddelde vermogen van deze subfondsen. Deze toerekening betreft met name de algemene marketingkosten, de advies- en accountantskosten en de kosten van toezicht. De verantwoorde kosten zijn inclusief de in rekening gebrachte en niet door het subfonds te verrekenen omzetbelasting. Het subfonds heeft geen personeel in dienst. Lopende kosten factor De lopende kosten factor (LKF) fungeert als indicator voor de totale exploitatiekosten van een beleggingsinstelling en wordt berekend door de kosten die in een jaar ten laste van de beleggingsinstelling zijn gekomen te delen door de gemiddelde intrinsieke waarde (fondsvermogen). De gemiddelde intrinsieke waarde wordt berekend op basis van de intrinsieke waarde van het subfonds per dag. In de LKF zijn niet begrepen de vergoedingen voor toe- en uittreding van aandeelhouders, de betaalde interest, de noodzakelijke transactiekosten (zoals beursbelastingen, brokerkosten en uitvoeringskosten), de variabele vergoedingen (performance fees) die aan de beheerder worden betaald en eventuele kosten die door de beheerder worden gemaakt en ten laste van de beheerder komen.
Hof Hoorneman Phoenix Fund 2015
[147]
De LKF bedroeg over 2015 2,48% en over 2014 2,65%. Het deel van de LKF dat betrekking heeft op door de beheerder en gelieerde partijen in rekening gebrachte kosten (dus exclusief de variabele vergoeding) bedroeg over 2015 2,18% en over 2014 2,65%. Uitgedrukt in een percentage van de gemiddelde intrinsieke waarde bedroeg de variabele vergoeding in 2015 1,03% en in 2014 3,69%. De gemiddelde intrinsieke waarde waarmee de genoemde percentages zijn berekend bedroeg over 2015 € 31.818.000 en over 2014 € 22.406.000. De identificeerbare en kwantificeerbare transactiekosten bedroegen in 2015 € 24.000, dit is gemiddeld 0,12% (in 2014 0,14%) van de transactiewaarde waarover kosten in rekening zijn gebracht (circa 65% (2014: 90%) van de totale transactiewaarde) en bleven daarmee binnen de in het prospectus gedefinieerde bandbreedte. Omloopfactor Over het boekjaar 2015 bedroeg de portefeuille omloopfactor 65% en over 2014 38%. Deze factor geeft een indicatie van de omloopsnelheid van de beleggingsportefeuille van het subfonds, waardoor een indruk kan worden verkregen van de mate waarin er actief beheer plaatsvindt en van de relatieve transactiekosten die gemoeid zijn met de verschillen in portefeuillebeheer door beleggingsinstellingen. De factor wordt berekend door de som van de aan- en verkopen van beleggingen verminderd met de som van de uitgifte en inkopen van de aandelen van het subfonds te relateren aan de gemiddelde intrinsieke waarde. Op- en afslag bij uitgifte en inkoop van aandelen Het aandeel dat in serie 5 wordt uitgegeven (Hof Hoorneman Phoenix Fund) is genoteerd op de Officiële Markt van de effectenbeurs van NYSE Euronext NV en wordt verhandeld via het handelssysteem Euronext Fund Service. Behoudens bijzondere omstandigheden worden op elke beursdag aandelen uitgegeven of ingekocht. De transactieprijs per aandeel bestaat uit de intrinsieke waarde per aandeel vermeerderd of verminderd met een vaste vergoeding van 1% van de intrinsieke waarde. Deze op- en afslagen dienen ter dekking van de kosten die het subfonds moet maken voor het toe- en uittreden van beleggers en zijn gebaseerd op de verwachte aanen verkoopkosten. De op- en afslagen komen geheel ten goede aan het subfonds. De kosten verbonden aan het aanhouden van de aandelen via het aandelengirosysteem van Hof Hoorneman Bankiers NV bedragen 0,5% van de transactieprijs, met een maximum van € 250 per transactie. Indien de order via de website van Hof Hoorneman wordt verricht zijn geen transactiekosten verschuldigd. Gelieerde partijen en uitbesteding kerntaken Verwezen wordt naar het overzicht op pagina 95 van dit verslag.
Hof Hoorneman Phoenix Fund 2015
[148]
BELEGGINGSPORTEFEUILLE PER 31 DECEMBER 2015 Rente %
Balanswaarde in €
%¹
AANDELEN 3W Power Punch Taverns Sears Roebuck Acceptance prefs West Bromwich Building Society Overige beleggingen < € 100.000
196.073 462.871 172.720 1.911.440 161.298
0,6 1,3 0,5 5,4 0,4
Totaal aandelen
2.904.402
8,2
301.510 634.482 138.718 847.388 327.961 951.365 332.300 996.910 871.383 280.271 1.104.875 191.131 240.750 550.268 1.334.444 200.167 152.062 111.125 753.419 417.741 2.255.000 446.274 185.637 563.418 612.419 1.437.266 279.171 1.567.781 256.531 342.939 1.108.133 129.996 539.106
0,8 1,8 0,4 2,4 0,9 2,7 0,9 2,8 2,5 0,8 3,1 0,5 0,7 1,5 3,8 0,6 0,4 0,3 2,1 1,2 6,3 1,3 0,5 1,6 1,7 4,0 0,8 4,4 0,7 1,0 3,1 0,4 1,5
OBLIGATIES EN (NIET-)VASTRENTENDE WAARDEN Advanced Micro Devices Alpine Bau claims Anthracite Note Awilco drilling Bank of Ireland Holdings Bluewater Holdings BYR HF claims Cirio Del Monte/Del Monte Finance E Forland Elli Investments Finmatica loans Glitnir Banki claims Hellas II Hema Bondco I Heta Asset Resolution Heta Asset Resolution HSH Nordbank HSH Nordbank Luxembourg Immigon Royal Imtech Private Placement Noted Investkreditbank Investkreditbank IT Holding Finance KA Finanz Kaupthing Bank claims Kaupthing, Singer & Friedlander claims KPNQwest Landsbanki Iceland claims Lehman Brothers Madoff claims Matel Holdings Magyar MS Deuts Beteiligung Oro Negro Dril
Expiratiedatum
7,000 01-07-2024 10-04-2017 7,000 09-04-2019 variabel perpetual 10,000 10-12-2019
variabel 04-09-2018 12,250 15-06-2020
variabel variabel 4,250 4,375 7,250 7,407 8,981
15-01-2015 15-06-2019 31-10-2016 24-01-2017 perpetual perpetual 26-07-2018
7,000 2021/2022 variabel perpetual 9,875 15-11-2012 6,000 27-02-2024
15-06-2018 6,875 18-12-2017 7,500 24-01-2019
¹ van het eigen vermogen
Hof Hoorneman Phoenix Fund 2015
[149]
BELEGGINGSPORTEFEUILLE PER 31 DECEMBER 2015, vervolg Balanswaarde in € 150.739 184.128 607.623 500.000 554.125 407.050 359.625 349.539 1.653.100 314.287 247.834 731.250 925.000 739.029 327.863 430.537 65.912
0,4 0,5 1,7 1,4 1,6 1,1 1,0 1,0 4,6 0,9 0,7 2,1 2,6 2,1 0,9 1,2 0,2
Totaal obligaties en (niet-)vastrentende waarden
29.009.582
81,5
TOTAAL PORTEFEUILLE
31.913.984
89,7
Pescanova conv Petroplus Finance Polarcus conv 3W Power 3W Power Phosphorus Holdco PSOS Finance Punch Taverns Q-Cells International Finance Seadrill SNS Bank diverse leningen Spron claims Stulz H+E Teksid Aluminium World Wide Supply Towergate Finance Overige beleggingen < € 25.000
Rente %
Expiratiedatum
4,000 5,600 5,500 6,000 10,000 11,750 7,750
16-10-2015 27-04-2018 11-11-2020 29-08-2019 01-04-2019 23-04-2018 30-12-2025
6,625 15-09-2020
variabel 15-7-2011 7,750 26-05-2017 2020
%¹
¹ van het eigen vermogen
Hof Hoorneman Phoenix Fund 2015
[150]
JAARREKENING HOF HOORNEMAN EMERGING MARKETS FUND
Hof Hoorneman Emerging Markets Fund 2015
[151]
BALANS PER 31 DECEMBER 2015 (in € 1.000) (voor bestemming van het resultaat)
31-12-15 Beleggingen (1) Aandelen Vorderingen Overige vorderingen en overlopende activa (2) Overige activa Liquide middelen (3) Kortlopende schulden Overige schulden en overlopende passiva (4) Uitkomst van vorderingen en overige activa min kortlopende schulden Uitkomst van activa min kortlopende schulden Eigen vermogen (5) Geplaats aandelenkapitaal Agio Overige reserves Onverdeeld resultaat
31-12-14
9.745
9.152
77
32
217
1.243
71
49
223
1.226
9.968
10.378
125 10.979 -911 -225
132 11.157 -718 -193 9.968
Hof Hoorneman Emerging Markets Fund 2015
10.378
[152]
WINST-EN-VERLIESREKENING OVER 2015 (in € 1.000) 2015 Opbrengsten uit beleggingen Dividenden en rente Waardeveranderingen van beleggingen (1) Gerealiseerd Niet-gerealiseerd
2014 356
129 -494
264
-272 1 -365
-271
Overige opbrengsten
45
20
Totaal opbrengsten
36
13
Kosten (6) Beheervergoeding (vast) Beheervergoeding (variabel) Rente Overige bedrijfskosten
Resultaat voor belastingen Belastingen Resultaat na belastingen
Hof Hoorneman Emerging Markets Fund 2015
172 23 0 66
154 0 1 51 -261
-206
-225
-193
0
0
-225
-193
[153]
KASSTROOMOVERZICHT OVER 2015 (in € 1.000) 2015 Kasstroom uit beleggingsactiviteiten Aankopen van beleggingen Verkopen van beleggingen Ontvangen netto-dividenden Betaalde beheervergoeding en overige kosten
2014
-5.866 4.908 310 -239
-5.422 5.762 262 -294 -887
Kasstroom uit financieringsactiviteiten Ontvangen bij (her)plaatsing aandelen Betaald bij inkoop aandelen Dividenduitkering
3.018 -3.038 -119
Mutatie geldmiddelen Geldmiddelen per 1 januari Geldmiddelen per 31 december Mutatie verslagperiode
Hof Hoorneman Emerging Markets Fund 2015
308 1.596 -1.141 -57
-139
398
-1.026
706
1.243 217
537 1.243 -1.026
706
[154]
TOELICHTING ALGEMEEN Voor de algemene grondslagen voor de opstelling van de jaarrekening, de waarderingsgrondslagen, de grondslagen voor de bepaling van het resultaat en de opstelling van het kasstroomoverzicht wordt verwezen naar de toelichting op de (samengevoegde) cijfers van het Paraplufonds zoals opgenomen op pagina 88 tot en met 90, voor zover hierna niet anders wordt vermeld. TOELICHTING OP DE BALANS 1. Beleggingen Op pagina 160 en 161 is een specificatie van de beleggingsportefeuille opgenomen. Het verloop van de beleggingen in het verslagjaar is als volgt weer te geven:
Balanswaarde per 31 december 2014 Aankopen Verkopen Waardeveranderingen (koersresultaten): gerealiseerde winsten gerealiseerde verliezen niet-gerealiseerde winsten niet-gerealiseerde verliezen
9.152.000 5.866.000 -4.908.000
Balanswaarde per 31 december 2015
9.745.000
595.000 -466.000 552.000 -1.046.000
De som van de niet-gerealiseerde waardeveranderingen van de beleggingen bedraagt per 31 december 2015 € 23.000 positief en 31 december 2014 € 336.000 positief. Zowel per 31 december 2015 als per 31 december 2014 was geen sprake van lopende valutatermijncontracten. Evenals in 2014 zijn in 2015 geen beleggingen in- of uitgeleend en zijn derhalve geen kosten gemaakt of vergoedingen ontvangen in verband met in- of uitlenen. 2. Overige vorderingen en overlopende activa Deze post betreft nog te ontvangen dividenden. 3. Liquide middelen Dit betreft het saldo van de bankrekening aangehouden bij Hof Hoorneman Bankiers NV. Het subfonds heeft de beschikking over een kredietfaciliteit, waarvoor als zekerheid de effectenportefeuille is verpand.
Hof Hoorneman Emerging Markets Fund 2015
[155]
4. Overige schulden en overlopende passiva
Nog te betalen beheervergoeding (vast) Nog te betalen beheervergoeding (variabel) Diverse schulden en overlopende passiva
31-12-15 38.000 23.000 10.000
31-12-14 39.000 0 10.000
71.000
49.000
5. Eigen vermogen Het maatschappelijk kapitaal bedraagt € 1.000.000, verdeeld in 1.000.000 aandelen van elk nominaal € 1. Het aantal uitstaande aandelen muteerde als volgt:
Stand per 31 december 2014 Plaatsingen Inkopen
131.973 34.430 -40.918
Stand per 31 december 2015
125.485
De mutaties in het verslagjaar zijn als volgt weer te geven:
Stand per 31 december 2014 Bestemming resultaat 2014 Dividenduitkering Plaatsing aandelen Inkoop aandelen Resultaat boekjaar 2015
Geplaatst kapitaal Agio 132.000 11.157.000 0 0 0 -119.000 34.000 2.961.000 -41.000 -3.020.000 0 0
Stand per 31 december 2015
125.000 10.979.000
Overige Onverdeeld reserves resultaat -718.000 -193.000 -193.000 193.000 0 0 0 0 0 0 0 -225.000 -911.000
-225.000
De fiscale agioreserve bedraagt per 31 december 2015 € 4,5 miljoen en per 31 december 2014 eveneens € 4,5 miljoen. Aangezien voor de beleggingen van het fonds frequente marktnoteringen bestaan, is voor de niet-gerealiseerde waardestijgingen per balansdatum geen herwaarderingsreserve gevormd. Op basis van de geldende regelgeving voor fiscale beleggingsinstellingen bestaat over 2015 een verplichting tot uitkering van dividend ten bedrage van € 182.000. Dit bedrag zal onder aftrek van dividendbelasting in 2016 worden uitgekeerd. Deze uitkering is nog niet in de balans per 31 december 2015 verwerkt.
Hof Hoorneman Emerging Markets Fund 2015
[156]
Hieronder volgt een overzicht van het eigen vermogen, het aantal bij derden uitstaande aandelen en de intrinsieke waarde per aandeel:
Eigen vermogen in € 10.174.000 10.378.000 9.968.000
Ultimo jaar 2013 2014 2015
Aantal uitstaande aandelen 126.420 131.973 125.485
Intrinsieke waarde in € 80,48 78,64 79,44
TOELICHTING OP DE WINST-EN-VERLIESREKENING 6. Kosten Beheervergoeding Conform het aanvullend prospectus van het subfonds heeft de beheerder een beheervergoeding van 0,375% per kwartaal, berekend over het fondsvermogen per het einde van het kwartaal, in rekening gebracht. In het aanvullend prospectus is opgenomen dat de directie recht heeft op een variabele vergoeding (performance fee) van 10% van het positieve verschil tussen het rendement van het fonds, zijnde de procentuele stijging van de intrinsieke waarde in het betreffende jaar, en het nettorendement van de MSCI Emerging Markets Index. Aangezien aan de genoemde voorwaarden is voldaan, is het fonds over 2015 een variabele vergoeding ad € 23.000 verschuldigd (over 2014 nihil). Overige bedrijfskosten
2015 a) b) c) d) e)
Marketing- en advertentiekosten Bewaarloon Bewaarder en kosten van toezicht Kosten accountant Overige kosten
24.000 10.000 3.000 3.000 26.000
% 0,20 0,08 0,03 0,03 0,22
Prospectus % 0,20 0,10 0,02 0,03 0,14
2014 20.000 9.000 3.000 3.000 16.000
% 0,20 0,09 0,03 0,03 0,15
66.000
0,56
0,49
51.000
0,50
De werkelijke kosten over 2015 en 2014 zijn uitgedrukt in een percentage van het gemiddelde fondsvermogen (zie de toelichting op de lopende kosten factor). De prospectuspercentages zijn ontleend aan het aanvullend prospectus gedateerd 1 juni 2015.
Hof Hoorneman Emerging Markets Fund 2015
[157]
a) De marketing- en advertentiekosten omvatten uitsluitend commerciële uitingen. b) Deze kosten betreffen de kosten verbonden aan de administratie van het effectendepot en bedragen een vast percentage van het fondsvermogen ultimo boekjaar. c) In deze post zijn in 2015 de kosten van de bewaarder (The Bank of New York Mellon) en de kosten van de Autoriteit Financiële Markten opgenomen. In 2014 werd de toezichtstaak van de bewaarder tot 22 juli 2014 uitgevoerd door de raad van toezicht. d) De kosten van de externe accountant (Deloitte Accountants BV) bestaan uit de kosten verbonden aan de wettelijke controle van de jaarrekening en overige controleopdrachten. e) De overige kosten bestaan uit guichetprovisie, kosten van de Fund Agent, (deels incidentele) advieskosten, kosten van de beursnotering etc. De overige kosten zijn hoger dan begroot door hogere variabele kosten van de Fund Agent. De kosten die voor meerdere of alle subfondsen van Hof Hoorneman Investment Funds worden gemaakt worden ten laste van het resultaat van de afzonderlijke subfondsen gebracht naar rato van de omvang van het (op dagbasis berekende) gemiddelde vermogen van deze subfondsen. Deze toerekening betreft met name de algemene marketingkosten, de advies- en accountantskosten en de kosten van toezicht. De verantwoorde kosten zijn inclusief de in rekening gebrachte en niet door het subfonds te verrekenen omzetbelasting. Het subfonds heeft geen personeel in dienst. Lopende kosten factor De lopende kosten factor (LKF) fungeert als indicator voor de totale exploitatiekosten van een beleggingsinstelling en wordt berekend door de kosten die in een jaar ten laste van de beleggingsinstelling zijn gekomen te delen door de gemiddelde intrinsieke waarde (fondsvermogen). De gemiddelde intrinsieke waarde wordt berekend op basis van de intrinsieke waarde van het subfonds per dag. In de LKF zijn niet begrepen de vergoedingen voor toe- en uittreding van aandeelhouders, de betaalde interest, de noodzakelijke transactiekosten (zoals beursbelastingen, brokerkosten en uitvoeringskosten), de variabele vergoedingen (performance fees) die aan de beheerder worden betaald en eventuele kosten die door de beheerder worden gemaakt en ten laste van de beheerder komen. Het subfonds belegt meer dan 10% van haar vermogen in andere beleggingsinstellingen. Bij de bepaling van de LKF wordt rekening gehouden met de kosten van die beleggingsinstellingen. De LKF bedroeg over 2015 2,38% en over 2014 2,34%. Het deel van de LKF dat betrekking heeft op door de beheerder en gelieerde partijen in rekening gebrachte kosten (dus exclusief de variabele vergoeding) bedroeg over 2015 1,73% en over 2014 1,78%. Uitgedrukt in een percentage van de gemiddelde intrinsieke waarde bedroeg de variabele vergoeding in 2015 0,2% en in 2014 0%. De gemiddelde intrinsieke waarde waarmee de genoemde percentages zijn berekend, bedroeg over 2015 € 11.680.000 en over 2014 € 10.192.000. De kosten van andere beleggingsinstellingen zijn in de LKF begrepen. Deze kosten zijn niet separaat als kosten in de winst-en-verliesrekening van het subfonds gepresenteerd, maar maken onderdeel uit van de post ‘waardeveranderingen van beleggingen’. Ten behoeve van de berekening van de LKF wordt de omvang van deze kosten bepaald op basis van de meest recent gepubliceerde LKF van de betreffende beleggingsinstelling of
Hof Hoorneman Emerging Markets Fund 2015
[158]
andere publiek beschikbare informatie, dan wel wordt een inschatting van de kosten gemaakt. De identificeerbare en kwantificeerbare transactiekosten bedroegen in 2015 € 22.000, dit is gemiddeld 0,21% (in 2014 0,20%) van de transactiewaarde waarover kosten in rekening zijn gebracht (circa 98% (2014: 97%) van de totale transactiewaarde) en bleven daarmee binnen de in het prospectus gedefinieerde bandbreedte. Omloopfactor Over het boekjaar 2015 bedroeg de portefeuille omloopfactor 40% en over 2014 83%. Deze factor geeft een indicatie van de omloopsnelheid van de beleggingsportefeuille van het subfonds, waardoor een indruk kan worden verkregen van de mate waarin er actief beheer plaatsvindt en van de relatieve transactiekosten die gemoeid zijn met de verschillen in portefeuillebeheer door beleggingsinstellingen. De factor wordt berekend door de som van de aan- en verkopen van beleggingen verminderd met de som van de uitgifte en inkopen van de aandelen van het subfonds te relateren aan de gemiddelde intrinsieke waarde. Op- en afslag bij uitgifte en inkoop van aandelen Het aandeel dat in serie 6 wordt uitgegeven (Hof Hoorneman Emerging Markets Fund) is genoteerd op de Officiële Markt van de effectenbeurs van NYSE Euronext NV en wordt verhandeld via het handelssysteem Euronext Fund Service. Behoudens bijzondere omstandigheden worden op elke beursdag aandelen uitgegeven of ingekocht. De transactieprijs per aandeel bestaat uit de intrinsieke waarde per aandeel vermeerderd of verminderd met een vaste vergoeding van 0,75% van de intrinsieke waarde. Deze op- en afslagen dienen ter dekking van de kosten die het subfonds moet maken voor het toe- en uittreden van beleggers en zijn gebaseerd op de verwachte aanen verkoopkosten. De op- en afslagen komen geheel ten goede aan het subfonds. De kosten verbonden aan het aanhouden van de aandelen via het aandelengirosysteem van Hof Hoorneman Bankiers NV bedragen 0,5% van de transactieprijs met een maximum van € 250 per transactie. Indien de order via de website van Hof Hoorneman wordt verricht zijn geen transactiekosten verschuldigd. Gelieerde partijen en uitbesteding kerntaken Verwezen wordt naar het overzicht op pagina 95 van dit verslag.
Hof Hoorneman Emerging Markets Fund 2015
[159]
BELEGGINGSPORTEFEUILLE PER 31 DECEMBER 2015
Brazilië Ocean Wilsons Holdings Chili iShares MSCI Chile Filippijnen iShares MSCI Philippines Hongarije Zwack Unicum Hongkong/China Beijing Enterprises Chaowei Power Holdings China Ting Group Dickson Concepts International Eva Precision Industrial Holdings Fufeng Group Greatview Aseptic Packaging Haier Electronics Group Hui Xian REIT iShares MSCI China Tracker Kingboard Laminates Holdings Kingdom Holdings Labixiaoxin Snacks Group Le Saunda Holdings Luen Thai Holdings Lung Kee Bermuda Holdings Pacific Textiles Holdings Playmates Holdings Soho China Texwinca Holdings Tingyi (Cayman Islands) Holding The United Laboratories Int. Holding Weiqiao Textile Company Xingda International Holdings Xtep International Yuexiu Transport Infrastructure India iShares MSCI India Kubera Cross-Border fund Indonesië iShares MSCI Indonesia Maleisië iShares Malaysia Index Fund Mexico iShares MSCI Mexico
Balanswaarde in €
%¹
187.594
1,9
99.915
1,0
151.833
1,5
66.216
0,7
78.057 204.342 61.372 65.632 89.151 98.922 60.856 56.004 107.534 58.356 148.394 153.261 56.265 84.637 63.486 93.105 76.696 71.245 85.284 215.732 65.671 55.021 137.082 57.415 111.087 84.263
0,8 2,0 0,6 0,7 0,9 1,0 0,6 0,6 1,1 0,6 1,5 1,5 0,6 0,8 0,6 0,9 0,8 0,7 0,8 2,2 0,7 0,6 1,4 0,6 1,1 0,8
377.147 54.907
3,8 0,6
262.921 253.470 83.827
2,6 2,5 0,8
486.097
4,9
¹ van het eigen vermogen
Hof Hoorneman Emerging Markets Fund 2015
[160]
BELEGGINGSPORTEFEUILLE PER 31 DECEMBER 2015, vervolg
Rusland Gazprom Lukoil Rosneft Oil Company Taiwan iShares MSCI Taiwan Index Fund Thailand Thai Fund Turkije IS Gayrimenkul Yatirim Ortakligi Vietnam Vietnam Opportunity Fund Zuid-Korea Hyundai Motor KB Financial Group LG Chem Samsung Electronics SK Innovation Regio Atrium European Real Estate Baring Emerging Europe Fund Overige beleggingen < € 50.000 TOTAAL PORTEFEUILLE
Balanswaarde in €
%¹
54.864 67.679 62.048
0,6 0,7 0,6
1.628.134 16,3 445.762
4,5
150.555
1,5
329.359
3,3
134.846 657.929 461.039 561.251 295.141
1,3 6,6 4,6 5,6 3,0
119.092 67.080 247.795
1,2 0,7 2,5
9.745.371 97,8
¹ van het eigen vermogen
Hof Hoorneman Emerging Markets Fund 2015
[161]
JAARREKENING HOF HOORNEMAN REAL ESTATE VALUE FUND
Hof Hoorneman Real Estate Value Fund NV 2015
[162]
BALANS PER 31 DECEMBER 2015 (in € 1.000) (voor bestemming van het resultaat)
31-12-15 Beleggingen (1) Aandelen Obligaties en andere waardepapieren
13.333 1.285
31-12-14 7.425 662
14.618
8.087
Vorderingen Overige vorderingen en overlopende activa (2)
163
76
Overige activa Liquide middelen (3)
506
739
Kortlopende schulden Overige schulden en overlopende passiva (4)
121
162
548
653
15.166
8.740
Uitkomst van vorderingen en overige activa min kortlopende schulden Uitkomst van activa min kortlopende schulden Eigen vermogen (5) Geplaatst kapitaal Agio Overige reserves Onverdeeld resultaat
317 11.967 1.540 1.342
204 6.714 714 1.108 15.166
Hof Hoorneman Real Estate Value Fund 2015
8.740
[163]
WINST-EN-VERLIESREKENING OVER 2015 (in € 1.000) 2015 Opbrengsten uit beleggingen Dividend Rente
2014
413 68
210 39 481
Waardeveranderingen van beleggingen (1) Gerealiseerd Niet-gerealiseerd
172 944
Overige opbrengsten Totaal opbrengsten Kosten (6) Beheervergoeding (vast) Beheervergoeding (variabel) Overige bedrijfskosten
Resultaat voor belastingen Belastingen Resultaat na belastingen
Hof Hoorneman Real Estate Value Fund 2015
249 135 913
1.116
1.048
46
23
1.643
1.320
174 61 66
93 71 48 -301
-212
1.342
1.108
0
0
1.342
1.108
[164]
KASSTROOMOVERZICHT OVER 2015 (in € 1.000) 2015 Kasstroom uit beleggingsactiviteiten Aankopen van beleggingen Verkopen van beleggingen Ontvangen dividend Ontvangen rente Betaalde beheervergoeding en overige kosten
2014
-9.722 4.212 375 59 -287
-5.607 4.085 209 33 -142 -5.363
Kasstroom uit financieringsactiviteiten Ontvangen bij plaatsing van aandelen Betaald bij inkoop van aandelen Dividenduitkering
7.327 -1.915 -282
Mutatie geldmiddelen Geldmiddelen begin verslagperiode Geldmiddelen einde verslagperiode Mutatie verslagperiode
Hof Hoorneman Real Estate Value Fund 2015
-1.422 3.376 -1.246 -146
5.130
1.984
-233
562
739 506
177 739 -233
562
[165]
TOELICHTING ALGEMEEN Voor de algemene grondslagen voor de opstelling van de jaarrekening, de waarderingsgrondslagen, de grondslagen voor de bepaling van het resultaat en de opstelling van het kasstroomoverzicht wordt verwezen naar de toelichting op de (samengevoegde) cijfers van het Paraplufonds zoals opgenomen op pagina 88 tot en met 90, voor zover hierna niet anders wordt vermeld. TOELICHTING OP DE BALANS 1. Beleggingen Op pagina 171 en 172 is een specificatie van de beleggingsportefeuille opgenomen. Het verloop van de beleggingen en de valutatermijncontracten in de verslagperiode is als volgt weer te geven:
Aandelen 7.425.000 8.686.000 -4.087.000
Obligaties 662.000 604.000 -8.000
Valutatermijncontracten -55.000 432.000 -117.000
505.000 -73.000 1.145.000 -268.000
0 0 51.000 -24.000
117.000 -377.000 44.000 -4.000
622.000 -450.000 1.240.000 -296.000
13.333.000
1.285.000
40.000
14.658.000
Balanswaarde per 31 december 2014 Aankopen Verkopen Waardeveranderingen (koersresultaten): gerealiseerde winsten gerealiseerde verliezen niet-gerealiseerde winsten niet-gerealiseerde verliezen Balanswaarde per 31 december 2015
Totaal 8.032.000 9.722.000 -4.212.000
De som van de niet-gerealiseerde waardeveranderingen van de beleggingen bedraagt per 31 december 2015 € 1.526.000 positief en per 31 december 2014 € 1.106.000 positief. De per 31 december 2015 lopende valutatermijncontracten betreffen de verkoop van GBP 3.414.000, USD 268.000 en CHF 595.000 en de aankoop van EUR 5.458.000 per 16 maart 2016. De per 31 december 2014 lopende valutatermijncontracten betreffen de verkoop van GBP 1.282.000, USD 731.000 en CHF 570.000 en de aankoop van EUR 2.726.000 per 11 maart 2015. De niet-gerealiseerde winst per 31 december 2015 ad € 40.000 is opgenomen onder de overlopende activa en het niet-gerealiseerde verlies per 31 december 2014 ad € 55.000 onder de overlopende passiva. De valutatermijncontracten zijn via Hof Hoorneman Bankiers NV afgesloten met ABN Amro en Bank of New York Mellon. Het transactievolume van de in 2015 afgesloten contracten bedroeg € 24 miljoen (2014 € 13 miljoen). In 2015 zijn evenals in 2014 geen beleggingen in- of uitgeleend en zijn derhalve geen kosten gemaakt of vergoedingen ontvangen in verband met in- of uitlenen.
Hof Hoorneman Real Estate Value Fund 2015
[166]
2. Overige vorderingen en overlopende activa
Nog te ontvangen dividend Rente Niet-gerealiseerde resultaten valutatermijncontracten
31-12-15 100.000 23.000 40.000
31-12-14 62.000 14.000 0
163.000
76.000
3. Liquide middelen Dit betreft het saldo van de bankrekening aangehouden bij Hof Hoorneman Bankiers NV. Het subfonds heeft de beschikking over een kredietfaciliteit, waarvoor als zekerheid de effectenportefeuille is verpand. 4. Overige schulden en overlopende passiva
Niet-gerealiseerde resultaten valutatermijncontracten Nog te betalen beheervergoeding (vast) Nog te betalen beheervergoeding (variabel) Diverse schulden en overlopende passiva
31-12-15 0 47.000 61.000 13.000
31-12-14 55.000 28.000 71.000 8.000
121.000
162.000
5. Eigen vermogen Het maatschappelijk kapitaal bedraagt € 909.375, verdeeld in 909.375 aandelen van elk nominaal € 1. Het aantal uitstaande aandelen muteerde als volgt:
Stand per 31 december 2014 Plaatsingen Inkopen
203.928 153.869 -41.018
Stand per 31 december 2015
316.779
De mutaties in het verslagjaar zijn als volgt weer te geven:
Stand per 31 december 2014 Bestemming resultaat 2014 Dividenduitkering Plaatsing aandelen Inkoop aandelen Resultaat boekjaar 2015 Stand per 31 december 2015
Hof Hoorneman Real Estate Value Fund 2015
Geplaatst kapitaal 204.000 0 0 154.000 -41.000 0
Agio 6.714.000 0 0 7.137.000 -1.884.000 0
317.000 11.967.000
Overige Onverdeeld reserves resultaat 714.000 1.108.000 1.108.000 -1.108.000 -282.000 0 0 0 0 0 0 1.342.000 1.540.000
1.342.000
[167]
De fiscale agioreserve bedraagt per 31 december 2015 € 12,1 miljoen en per 31 december 2014 € 6,8 miljoen. Aangezien voor de beleggingen van het fonds frequente marktnoteringen bestaan, is voor de niet-gerealiseerde waardestijgingen per balansdatum geen herwaarderingsreserve gevormd Op basis van de geldende regelgeving voor fiscale beleggingsinstellingen bestaat over 2015 een verplichting tot uitkering van dividend ten bedrage van € 93.000. Dit bedrag zal onder aftrek van dividendbelasting in 2016 worden uitgekeerd. Deze uitkering is nog niet in de balans per 31 december 2015 verwerkt. Hieronder volgt een overzicht van het eigen vermogen, het aantal bij derden uitstaande aandelen en de intrinsieke waarde per aandeel:
Eigen vermogen in € 5.660.000 8.740.000 15.166.000
Ultimo jaar 2013 2014 2015
Aantal uitstaande aandelen 152.885 203.928 316.779
Intrinsieke waarde in € 37,02 42,86 47,88
TOELICHTING OP DE WINST-EN-VERLIESREKENING 6. Kosten Beheervergoeding Conform het aanvullend prospectus van het subfonds heeft de directie over 2015 een vaste beheervergoeding van 0,3125% per kwartaal, berekend over het vermogen van Real Estate Value Fund per het einde van het kwartaal, in rekening gebracht. In het aanvullend prospectus is opgenomen dat, indien in een kalenderjaar de intrinsieke waarde per aandeel per 31 december vermeerderd met de in het jaar uitgekeerde winsten met meer dan 10% is gestegen, de beheerder over het meerdere een variabele vergoeding (performance fee) van 10% ontvangt. Eventuele verliezen over de voorgaande twee jaren dienen eerst te worden gecompenseerd. Aangezien aan de genoemde voorwaarden is voldaan, is het subfonds over 2015 een variabele vergoeding verschuldigd ad € 61.000 (over 2014 € 71.000). Overige bedrijfskosten
2015 a) b) c) d) e)
Marketing- en advertentiekosten Bewaarloon Bewaarder en kosten van toezicht Kosten accountant Overige kosten
26.000 7.000 4.000 3.000 26.000
% 0,20 0,05 0,03 0,02 0,19
Prospectus % 0,20 0,05 0,02 0,03 0,16
2014 14.000 4.000 2.000 2.000 26.000
% 0,21 0,06 0,03 0,03 0,37
66.000
0,49
0,46
48.000
0,70
De werkelijke kosten over 2015 en 2014 zijn uitgedrukt in een percentage van het gemiddelde fondsvermogen (zie de toelichting op de lopende kosten factor). De
Hof Hoorneman Real Estate Value Fund 2015
[168]
prospectuspercentages zijn ontleend aan het aanvullend prospectus gedateerd 1 juni 2015. a) De marketing- en advertentiekosten omvatten uitsluitend commerciële uitingen. b) Deze kosten betreffen de kosten verbonden aan de administratie van het effectendepot en bedragen een vast percentage van het fondsvermogen ultimo boekjaar. c) In deze post zijn in 2015 de kosten van de bewaarder (The Bank of New York Mellon) en de kosten van de Autoriteit Financiële Markten opgenomen. In 2014 werd de toezichtstaak van de bewaarder tot 22 juli 2014 uitgevoerd door de raad van toezicht. d) De kosten van de externe accountant (Deloitte Accountants BV) bestaan uit de kosten verbonden aan de wettelijke controle van de jaarrekening en overige controleopdrachten. e) De overige kosten bestaan uit guichetprovisie, kosten van de Fund Agent, (deels incidentele) advieskosten, kosten van de beursnotering etc. De kosten die voor meerdere of alle subfondsen van Hof Hoorneman Investment Funds worden gemaakt worden ten laste van het resultaat van de afzonderlijke subfondsen gebracht naar rato van de omvang van het (op dagbasis berekende) gemiddelde vermogen van deze subfondsen. Deze toerekening betreft met name de algemene marketingkosten, de advies- en accountantskosten en de kosten van toezicht. De verantwoorde kosten zijn inclusief de in rekening gebrachte en niet door het subfonds te verrekenen omzetbelasting. Het subfonds heeft geen personeel in dienst. Lopende kosten factor De lopende kosten factor (LKF) fungeert als indicator voor de totale exploitatiekosten van een beleggingsinstelling en wordt berekend door de kosten die in een jaar ten laste van de beleggingsinstelling zijn gekomen te delen door de gemiddelde intrinsieke waarde (fondsvermogen). De gemiddelde intrinsieke waarde wordt berekend op basis van de intrinsieke waarde van het subfonds per dag. In de LKF zijn niet begrepen de vergoedingen voor toe- en uittreding van aandeelhouders, de betaalde interest, de noodzakelijke transactiekosten (zoals beursbelastingen, brokerkosten en uitvoeringskosten), de variabele vergoedingen (performance fees) die aan de beheerder worden betaald en eventuele kosten die door de beheerder worden gemaakt en ten laste van de beheerder komen. Het subfonds belegt meer dan 10% van haar vermogen in beleggingsinstellingen. Bij de bepaling van de LKF wordt rekening gehouden met de kosten van die beleggingsinstellingen De LKF bedroeg over 2015 1,79% en over 2014 2,06%. Het deel van de LKF dat betrekking heeft op door de beheerder en gelieerde partijen in rekening gebrachte kosten (dus exclusief de variabele vergoeding) bedroeg over 2015 1,53% en over 2014 1,71%. Uitgedrukt in een percentage van de gemiddelde intrinsieke waarde bedroeg de variabele vergoeding in 2015 0,46% en in 2014 1,04%. De gemiddelde intrinsieke waarde waarmee de genoemde percentages zijn berekend bedroeg over 2015 € 13.359.000 en over 2014 € 6.834.000. De identificeerbare en kwantificeerbare transactiekosten bedroegen in 2015 € 39.000, dit is gemiddeld 0,32% (in 2014 0,29%) van de transactiewaarde waarover kosten in
Hof Hoorneman Real Estate Value Fund 2015
[169]
rekening zijn gebracht (circa 95% (2014: 92%) van de totale transactiewaarde) en bleven daarmee binnen de in het prospectus gedefinieerde bandbreedte. Omloopfactor Over het boekjaar 2015 bedroeg de portefeuille omloopfactor 35% en over 2014 76%. Deze factor geeft een indicatie van de omloopsnelheid van de beleggingsportefeuille van het subfonds, waardoor een indruk kan worden verkregen van de mate waarin er actief beheer plaatsvindt en van de relatieve transactiekosten die gemoeid zijn met de verschillen in portefeuillebeheer door beleggingsinstellingen. De factor wordt berekend door de som van de aan- en verkopen van beleggingen verminderd met de som van de uitgifte en inkopen van de aandelen van het subfonds te relateren aan de gemiddelde intrinsieke waarde. Bij een negatieve uitkomst wordt de factor op 0 gesteld. Op- en afslag bij uitgifte en inkoop van aandelen Het aandeel dat in serie 7 wordt uitgegeven (Hof Hoorneman Real Estate Value Fund) is genoteerd op de Officiële Markt van de effectenbeurs van NYSE Euronext NV en wordt verhandeld via het handelssysteem Euronext Fund Service. Behoudens bijzondere omstandigheden worden op elke beursdag aandelen uitgegeven of ingekocht. De transactieprijs per aandeel bestaat uit de intrinsieke waarde per aandeel vermeerderd of verminderd met een vaste vergoeding van 0,5% van de intrinsieke waarde. Deze op- en afslagen dienen ter dekking van de kosten die het subfonds moet maken voor het toe- en uittreden van beleggers en zijn gebaseerd op de verwachte aanen verkoopkosten. De op- en afslagen komen geheel ten goede aan het subfonds. De kosten verbonden aan het aanhouden van de aandelen via het aandelengirosysteem van Hof Hoorneman Bankiers NV 0,5% van de transactieprijs met een maximum van € 250. Indien de order via de website van Hof Hoorneman wordt verricht zijn geen transactiekosten verschuldigd. Gelieerde partijen en uitbesteding kerntaken Verwezen wordt naar het overzicht op pagina 95 van dit verslag.
Hof Hoorneman Real Estate Value Fund 2015
[170]
BELEGGINGSPORTEFEUILLE PER 31 DECEMBER 2015
België Befimmo Duitsland Demire Real Estate LEG Immobilien VIB Vermögen Finland CityCon Frankrijk Altarea ANF Immobilier REIT Klepierre Patrimoine et Commerce Mercialys Unibail-Rodamco Groot-Brittannië Atrium European Real Estate AXA Property Trust British Land Company Elegant Hotels Group Empiric Student Property REIT 6,375% Enterprise Inns 26-09-2031 Hammerson 10,375% Hemingway Debenture 31-07-2023 Land Securities Group New River Retail REIT Park Plaza Hotel 7,32% Punch Taverns Finance 15-10-2025 7,32% Punch Taverns Finance 15-10-2015 Target Healthcare REIT 5,744% Tesco Property Finance 13-04-2040 7,6227% Tesco Property Finance 13-07-2039 Hongkong/China Hui Xian REIT Regal REIT Ierland Green REIT Hibernia REIT Irish Residential Properties REIT Nederland Vastned Retail Wereldhave Noorwegen Entra ASA
Balanswaarde in €
%¹
152.790
1,0
292.190 390.637 502.029
1,9 2,6 3,3
1.003.572
6,6
571.136 180.232 511.309 96.196 401.174 533.260
3,8 1,2 3,4 0,6 2,6 3,5
213.072 293.846 1.012.231 458.745 220.115 603.328 443.676 145.195 437.017 217.074 182.958 39.962 111.249 196.646 214.524 170.475
1,4 1,9 6,7 3,0 1,5 4,0 2,9 1,0 2,9 1,4 1,2 0,3 0,7 1,3 1,4 1,1
179.850 250.656
1,2 1,7
606.361 1.057.966 518.709
4,0 7,0 3,4
256.980 1.139.261
1,7 7,5
240.763
1,6
¹ van het eigen vermogen
Hof Hoorneman Real Estate Value Fund 2015
[171]
BELEGGINGSPORTEFEUILLE PER 31 DECEMBER 2015, vervolg
Oostenrijk Buwog Zwitserland PSP Swiss Property TOTAAL PORTEFEUILLE
Balanswaarde in €
%¹
193.228
1,3
579.486
3,8
14.617.898 96,4
¹ van het eigen vermogen
Hof Hoorneman Real Estate Value Fund 2015
[172]
JAARREKENING HOF HOORNEMAN CHINA VALUE FUND
Hof Hoorneman China Value Funds 2015
[173]
BALANS PER 31 DECEMBER 2015 (in € 1.000) (voor bestemming van het resultaat)
31-12-15 Beleggingen (1) Aandelen Obligaties
18.161 112
Vorderingen Overige vorderingen en overlopende activa (2) Overige activa Liquide middelen (3) Kortlopende schulden Overige schulden en overlopende passiva (4) Uitkomst van vorderingen en overige activa min kortlopende schulden Uitkomst van activa min kortlopende schulden Eigen vermogen (5) Geplaatst kapitaal Agio Overige reserves Onverdeeld resultaat
31-12-14 14.400 412
18.273
14.812
75
45
2.484
2.158
241
71
2.318
2.132
20.591
16.944
555 16.653 459 2.924
527 15.464 926 27 20.591
Hof Hoorneman China Value Fund 2015
16.944
[174]
WINST-EN-VERLIESREKENING OVER 2015 (in € 1.000) 2015 Opbrengsten uit beleggingen Dividend en rente Waardeveranderingen van beleggingen (1) Gerealiseerd Niet-gerealiseerd
861
1.760 789
Overige opbrengsten Totaal opbrengsten Kosten (6) Beheervergoeding (vast) Beheervergoeding (variabel) Rente Overige bedrijfskosten
Resultaat voor belastingen Belastingen Resultaat na belastingen
Hof Hoorneman China Value Fund 2015
2014 687
-287 -107 2.549
-394
64
54
3.474
347
307 156 1 86
248 0 0 72 -550
-320
2.924
27
0
0
2.924
27
[175]
KASSTROOMOVERZICHT OVER 2015 (in € 1.000) 2015 Kasstroom uit beleggingsactiviteiten Aankopen van beleggingen Verkopen van beleggingen Ontvangen dividend en rente Betaalde beheervergoeding en overige kosten
2014
-12.738 11.826 830 -379
-11.849 8.796 672 -333 -461
Kasstroom uit financieringsactiviteiten Ontvangen bij plaatsing van aandelen Betaald bij inkoop van aandelen Dividenduitkering
4.921 -3.640 -494
Mutatie geldmiddelen Geldmiddelen begin verslagperiode Geldmiddelen einde verslagperiode Mutatie verslagperiode
Hof Hoorneman China Value Fund 2015
-2.714 4.245 -2.984 0
787
1.261
326
-1.453
2.158 2.484
3.611 2.158 326
-1.453
[176]
TOELICHTING ALGEMEEN Voor de algemene grondslagen voor de opstelling van de jaarrekening, de waarderingsgrondslagen, de grondslagen voor de bepaling van het resultaat en de opstelling van het kasstroomoverzicht wordt verwezen naar de toelichting op de (samengevoegde) cijfers van het Paraplufonds zoals opgenomen op pagina 88 tot en met 90, voor zover hierna niet anders wordt vermeld. TOELICHTING OP DE BALANS 1. Beleggingen Op pagina 182 is een specificatie van de beleggingsportefeuille opgenomen. Het verloop van de beleggingen en de valutatermijncontracten in de verslagperiode is als volgt weer te geven:
Balanswaarde per 31 december 2014 Aankopen Verkopen Waardeveranderingen (koersresultaten): gerealiseerde winsten gerealiseerde verliezen niet-gerealiseerde winsten niet-gerealiseerde verliezen Balanswaarde per 31 december 2015
Aandelen 14.400.000 12.738.000 -11.438.000
Obligaties 412.000 0 -388.000
Totaal 14.812.000 12.738.000 -11.826.000
2.653.000 -956.000 2.312.000 -1.548.000
63.000 0 25.000 0
2.716.000 -956.000 2.337.000 -1.548.000
18.161.000
112.000
18.273.000
De som van de niet-gerealiseerde waardeveranderingen van de beleggingen bedraagt per 31 december 2015 € 456.000 positief (per 31 december 2014 € 56.000 positief). Zowel per 31 december 2015 als per 31 december 2014 was geen sprake van lopende valutatermijncontracten. In 2015 zijn evenals in 2014 geen beleggingen in- of uitgeleend en zijn derhalve geen kosten gemaakt of vergoedingen ontvangen in verband met in- of uitlenen. 2. Overige vorderingen en overlopende activa Deze post betreft nog te ontvangen dividenden en rente. 3. Liquide middelen Dit betreft het saldo van de bankrekening aangehouden bij Hof Hoorneman Bankiers NV. Het subfonds heeft de beschikking over een kredietfaciliteit, waarvoor als zekerheid de effectenportefeuille is verpand.
Hof Hoorneman China Value Fund 2015
[177]
4. Overige schulden en overlopende passiva
Nog te betalen beheervergoeding (vast) Nog te betalen beheervergoeding (variabel) Diverse schulden en overlopende passiva
31-12-15 77.000 156.000 8.000
31-12-14 63.000 0 8.000
241.000
71.000
5. Eigen vermogen Het maatschappelijk kapitaal bedraagt € 1.959.375, verdeeld in 1.959.375 aandelen van elk nominaal € 1. Het aantal uitstaande aandelen muteerde als volgt:
Stand per 31 december 2014 Plaatsingen Inkopen
527.369 126.334 -98.313
Stand per 31 december 2015
555.390
De mutaties in het verslagjaar zijn als volgt weer te geven:
Stand per 31 december 2014 Winstbestemming Dividenduitkering Plaatsing aandelen Inkoop aandelen Resultaat boekjaar 2015
Geplaatst kapitaal Agio 527.000 15.464.000 0 0 0 0 126.000 4.759.000 -98.000 -3.570.000 0 0
Stand per 31 december 2015
555.000 16.653.000
Overige Onverdeeld reserves resultaat 926.000 27.000 27.000 -27.000 -494.000 0 0 0 0 0 0 2.924.000 459.000
2.924.000
De fiscale agioreserve bedraagt per 31 december 2015 € 16,8 miljoen en per 31 december 2014 € 15,5 miljoen. Aangezien voor de beleggingen van het fonds frequente marktnoteringen bestaan, is voor de niet-gerealiseerde waardestijgingen per balansdatum geen herwaarderingsreserve gevormd. Op basis van de geldende regelgeving voor fiscale beleggingsinstellingen bestaat over 2015 een verplichting tot uitkering van dividend ten bedrage van € 154.000. Dit bedrag zal onder aftrek van dividendbelasting in 2016 worden uitgekeerd. Deze uitkering is nog niet in de balans per 31 december 2015 verwerkt. Hierna volgt een overzicht van het eigen vermogen, het aantal bij derden uitstaande aandelen en de intrinsieke waarde per aandeel:
Hof Hoorneman China Value Fund 2015
[178]
Eigen vermogen in € 15.783.000 16.944.000 20.591.000
Ultimo jaar 2013 2014 2015
Aantal uitstaande aandelen 492.520 527.369 555.390
Intrinsieke waarde in € 32,05 32,13 37,07
TOELICHTING OP DE WINST-EN-VERLIESREKENING 6. Kosten Beheervergoeding Conform het aanvullend prospectus van het subfonds heeft de directie over 2015 een vaste beheervergoeding van 0,375% per kwartaal, berekend over het vermogen van China Value Fund per het einde van het kwartaal, in rekening gebracht. In het aanvullend prospectus is opgenomen dat, indien in een kalenderjaar de intrinsieke waarde per aandeel per 31 december vermeerderd met de in het jaar uitgekeerde winsten met meer dan 10% is gestegen, de beheerder over het meerdere een variabele vergoeding (performance fee) van 10% ontvangt. Eventuele verliezen over de voorgaande twee jaren dienen eerst te worden gecompenseerd. Aangezien aan de genoemde voorwaarden is voldaan, is het fonds over 2015 een variabele vergoeding ad € 156.000 verschuldigd (over 2014 nihil). Overige bedrijfskosten
2015 a) b) c) d) e)
Marketing- en advertentiekosten Bewaarloon Bewaarder en kosten van toezicht Kosten accountant Overige kosten
40.000 8.000 6.000 5.000 27.000
% 0,20 0,04 0,03 0,03 0,12
Prospectus % 0,20 0,04 0,03 0,03 0,10
2014 33.000 7.000 5.000 4.000 23.000
% 0,20 0,04 0,03 0,02 0,14
86.000
0,42
0,40
72.000
0,43
De werkelijke kosten over 2015 en 2014 zijn uitgedrukt in een percentage van het gemiddelde fondsvermogen (zie de toelichting op de lopende kosten factor). De prospectuspercentages zijn ontleend aan het aanvullend prospectus gedateerd 1 juni 2015. a) De marketing- en advertentiekosten omvatten uitsluitend commerciële uitingen. b) Deze kosten betreffen de kosten verbonden aan de administratie van het effectendepot en bedragen een vast percentage van het fondsvermogen ultimo boekjaar. c) In deze post zijn in 2015 de kosten van de bewaarder (The Bank of New York Mellon) en de kosten van de Autoriteit Financiële Markten opgenomen. In 2014 werd de toezichtstaak van de bewaarder tot 22 juli 2014 uitgevoerd door de raad van toezicht.
Hof Hoorneman China Value Fund 2015
[179]
d) De kosten van de externe accountant (Deloitte Accountants BV) bestaan uit de kosten verbonden aan de wettelijke controle van de jaarrekening en overige controleopdrachten. e) De overige kosten bestaan uit de kosten van de Fund Agent, (deels incidentele) advieskosten, kosten van de beursnotering etc. De kosten die voor meerdere of alle subfondsen van Hof Hoorneman Investment Funds worden gemaakt worden ten laste van het resultaat van de afzonderlijke subfondsen gebracht naar rato van de omvang van het (op dagbasis berekende) gemiddelde vermogen van deze subfondsen. Deze toerekening betreft met name de algemene marketingkosten, de advies- en accountantskosten en de kosten van toezicht. De verantwoorde kosten zijn inclusief de in rekening gebrachte en niet door het subfonds te verrekenen omzetbelasting. Het subfonds heeft geen personeel in dienst. Lopende kosten factor De lopende kosten factor (LKF) fungeert als indicator voor de totale exploitatiekosten van een beleggingsinstelling en wordt berekend door de kosten die in een jaar ten laste van de beleggingsinstelling zijn gekomen te delen door de gemiddelde intrinsieke waarde (fondsvermogen). De gemiddelde intrinsieke waarde wordt berekend op basis van de intrinsieke waarde van het subfonds per dag. In de LKF zijn niet begrepen de vergoedingen voor toe- en uittreding van aandeelhouders, de betaalde interest, de noodzakelijke transactiekosten (zoals beursbelastingen, brokerkosten en uitvoeringskosten), de variabele vergoedingen (performance fees) die aan de beheerder worden betaald en eventuele kosten die door de beheerder worden gemaakt en ten laste van de beheerder komen. De LKF bedroeg over 2015 1,93% en over 2014 1,92%. Het deel van de LKF dat betrekking heeft op door de beheerder en gelieerde partijen in rekening gebrachte kosten (dus exclusief de variabele vergoeding) bedroeg over 2015 1,66% en over 2014 1,62%. Uitgedrukt in een percentage van de gemiddelde intrinsieke waarde bedroeg de variabele vergoeding in 2015 0,77%. In 2014 werd geen variabele vergoeding uitgekeerd. De gemiddelde intrinsieke waarde waarmee de genoemde percentages zijn berekend bedroeg over 2015 € 20.426.000 en over 2014 € 16.718.000. De identificeerbare en kwantificeerbare transactiekosten bedroegen in 2015 € 107.000, dit is gemiddeld 0,44% (in 2014 0,56%) van de transactiewaarde waarover kosten in rekening zijn gebracht (100% (2014 ook 100%) van de totale transactiewaarde) en bleven daarmee binnen de in het prospectus gedefinieerde bandbreedte. Omloopfactor Over het boekjaar 2015 bedroeg de portefeuille omloopfactor 78% en in 2014 81%. Deze factor geeft een indicatie van de omloopsnelheid van de beleggingsportefeuille van het subfonds, waardoor een indruk kan worden verkregen van de mate waarin er actief beheer plaatsvindt en van de relatieve transactiekosten die gemoeid zijn met de verschillen in portefeuillebeheer door beleggingsinstellingen. De factor wordt berekend door de som van de aan- en verkopen van beleggingen verminderd met de som van de uitgifte en inkopen van de aandelen van het subfonds te relateren aan de gemiddelde intrinsieke waarde. Bij een negatieve uitkomst wordt de factor op 0 gesteld.
Hof Hoorneman China Value Fund 2015
[180]
Op- en afslag bij uitgifte en inkoop van aandelen Het aandeel dat in serie 8 wordt uitgegeven (Hof Hoorneman China Value Fund) is genoteerd op de Officiële Markt van de effectenbeurs van NYSE Euronext NV en wordt verhandeld via het handelssysteem Euronext Fund Service. Behoudens bijzondere omstandigheden worden op elke beursdag aandelen uitgegeven of ingekocht. De transactieprijs per aandeel bestaat uit de intrinsieke waarde per aandeel vermeerderd of verminderd met een vaste vergoeding van 0,75% van de intrinsieke waarde. Deze op- en afslagen dienen ter dekking van de kosten die het subfonds moet maken voor het toe- en uittreden van beleggers en zijn gebaseerd op de verwachte aanen verkoopkosten. De op- en afslagen komen geheel ten goede aan het subfonds. De kosten verbonden aan het aanhouden van de aandelen via het aandelengirosysteem van Hof Hoorneman Bankiers NV 0,5% van de transactieprijs met een maximum van € 250. Indien de order via de website van Hof Hoorneman wordt verricht zijn geen transactiekosten verschuldigd. Gelieerde partijen en uitbesteding kerntaken Verwezen wordt naar het overzicht op pagina 95 van dit verslag.
Hof Hoorneman China Value Fund 2015
[181]
BELEGGINGSPORTEFEUILLE PER 31 DECEMBER 2015
Beijing Enterprises Changshouhua Food Chaowei Power Holdings 7,25% Chaowei Power Holdings 24-09-2017 China Animal Healthcare China Mengniu Dairy Company China Ting Group Dickson Concepts International Eva Precision Industrial Holdings Fufeng Group Greatview Aseptic Packaging Haier Electronics Group Hui Xian REIT Kingboard Laminates Holdings Kingdom Holdings Labixiaoxin Snacks Group Le Saunda Holdings Leoch International Technology Luen Thai Holdings Lung Kee Bermuda Holdings Pacific Textiles Holdings Playmates Holdings Soho China Sun Hung Kai & Co Texwinca Holdings The United Laboratories Int. Holding Tingyi (Cayman Islands) Holding VST Holdings Weiqiao Textile Company Xingda International Holdings Xtep International Yuexiu Transport Infrastructure
Balanswaarde in € 591.001 132.795 1.646.447 111.816 42.276 250.675 415.732 483.466 684.690 778.073 400.986 446.167 709.070 992.362 1.011.194 69.485 565.720 248.770 428.985 729.757 664.697 457.695 669.770 199.862 1.401.298 432.016 506.978 280.057 901.810 473.767 859.027 686.799
TOTAAL PORTEFEUILLE
18.273.243 88,7
%¹ 2,9 0,6 8,0 0,5 0,2 1,2 2,0 2,4 3,3 3,8 1,9 2,2 3,4 4,8 4,9 0,3 2,8 1,2 2,1 3,5 3,2 2,2 3,3 1,0 6,8 2,1 2,5 1,4 4,4 2,3 4,2 3,3
¹ van het eigen vermogen
Hof Hoorneman China Value Fund 2015
[182]
Gouda, 10 maart 2016
De directie, Hof Hoorneman Fund Management NV
Hof Hoorneman Investment Funds NV 2015
[183]
OVERIGE GEGEVENS BELANGEN DIRECTIE De bestuurders van Hof Hoorneman Fund Management NV, dat de directie over Hof Hoorneman Investment Funds NV voert, hadden per 31 december 2014 de volgende belangen in beleggingen in de subfondsen van Hof Hoorneman Investment Funds NV (opgave conform artikel 122 lid 2 van het Besluit gedragstoezicht financiële ondernemingen Wft, vermelding in aantallen):
9% SRLEV 15-04-2041 ING Group Delta Lloyd Royal Dutch 0% Agria Holding 2011 (Arena Finance)
31-12-15 250.000 0 12.655 1.115 15.592
31-12-14 250.000 9.000 0 0 0
RESULTAATBESTEMMING De statutaire regeling luidt als volgt (artikel 17): Uit de vastgestelde jaarrekening blijkt het bedrag dat aan inkomsten is behaald met het vermogen dat wordt toegerekend aan elk subfonds, zulks na aftrek van de kosten en belastingen terzake van de op de desbetreffende aandelenrekening en agiorekening gestorte bedragen alsmede na aftrek van de overige op het fonds respectievelijk op het subfonds betrekking hebbende kosten (waaronder mede begrepen de beheerkosten), voor zover deze niet worden toegerekend aan de koersverschillen, alsmede het ten laste van het desbetreffende fonds respectievelijk van het desbetreffende subfonds komende aandeel in de algemene kosten en lasten van de vennootschap. De algemene vergadering bepaalt op voorstel van de directie per subfonds, welk gedeelte van het in de vorige zin bedoelde bedrag wordt toegevoegd aan de voor het desbetreffende fonds respectievelijk subfonds aangehouden reserverekening. Hetgeen na de in de vorige zin bedoelde toevoeging resteert staat aan de algemene vergadering ter beschikking, met dien verstande dat dividenduitkeringen uitsluitend kunnen plaatsvinden overeenkomstig de per fonds respectievelijk per subfonds door de directie opgemaakte voorstellen. Ingeval het hiervoor bedoelde saldo van inkomsten en kosten negatief is, wordt dit bedrag bij voorrang afgeboekt van de reserverekening van het desbetreffende fonds respectievelijk van het desbetreffende subfonds. Een reserverekening kan zowel een positief als een negatief saldo hebben. Rekening houdend met de geldende fiscale en statutaire regelgeving is de winstbestemming respectievelijk verwerking van het verlies als volgt weer te geven: Hof Hoorneman Value Fund Op basis van de geldende regelgeving voor fiscale beleggingsinstellingen bestaat over 2015 een verplichting tot uitkering van een dividend ten bedrage van € 2.820.000. In 2015 zijn reeds interimdividenden ad € 4.417.000 uitgekeerd, zodat geen (fiscale) verplichting tot uitkering van een slotdividend bestaat.
Hof Hoorneman Investment Funds NV 2015
[184]
Hof Hoorneman Income Fund Op basis van de geldende regelgeving voor fiscale beleggingsinstellingen bestaat over 2015 een verplichting tot uitkering van dividend ten bedrage van € 5.248.000. In 2015 zijn reeds interimdividenden ad € 4.417.000 uitgekeerd en in januari 2016 een slotdividend ten bedrage van € 1.438.000. Middels deze uitkeringen is aan de fiscale uitdelingsverplichting voldaan. De winst van het subfonds over 2015 wordt verantwoord op de voor het subfonds aangehouden reserverekening. Hof Hoorneman European Value Fund Op basis van de geldende regelgeving voor fiscale beleggingsinstellingen bestaat over 2015 een verplichting tot uitkering van dividend ten bedrage van € 411.000. Dit bedrag zal onder aftrek van dividendbelasting in 2016 ten laste van de vrije reserves worden uitgekeerd. De winst van het subfonds over 2015 wordt verantwoord op de voor het subfonds aangehouden reserverekening. Hof Hoorneman Obligatie Fonds Op basis van de geldende regelgeving voor fiscale beleggingsinstellingen bestaat over 2015 een verplichting tot uitkering van dividend ten bedrage van € 1.247.000. Dit bedrag zal onder aftrek van dividendbelasting in 2016 ten laste van de vrije reserves worden uitgekeerd. De winst van het subfonds over 2015 wordt verantwoord op de voor het subfonds aangehouden reserverekening. Hof Hoorneman Phoenix Fund Op basis van de geldende regelgeving voor fiscale beleggingsinstellingen bestaat over 2015 geen verplichting tot uitkering van dividend. De winst van het subfonds over 2015 wordt verantwoord op de voor het subfonds aangehouden reserverekening. Hof Hoorneman Emerging Markets Fund Op basis van de geldende regelgeving voor fiscale beleggingsinstellingen bestaat over 2015 een verplichting tot uitkering van dividend ten bedrage van € 182.000. Dit bedrag zal onder aftrek van dividendbelasting in 2016 ten laste van de vrije reserves worden uitgekeerd. De winst van het subfonds over 2015 wordt verantwoord op de voor het subfonds aangehouden reserverekening. Hof Hoorneman Real Estate Value Fund Op basis van de geldende regelgeving voor fiscale beleggingsinstellingen bestaat over 2015 een verplichting tot uitkering van dividend ten bedrage van € 93.000. Dit bedrag zal onder aftrek van dividendbelasting in 2016 ten laste van de vrije reserves worden uitgekeerd. De winst van het subfonds over 2015 wordt verantwoord op de voor het subfonds aangehouden reserverekening. Hof Hoorneman China Value Fund Op basis van de geldende regelgeving voor fiscale beleggingsinstellingen bestaat over 2015 een verplichting tot uitkering van dividend ten bedrage van € 154.000. Dit bedrag zal onder aftrek van dividendbelasting in 2016 worden uitgekeerd. De winst van het subfonds over 2015 wordt verantwoord op de voor het subfonds aangehouden reserverekening De hiervoor weergegeven winstbestemming over 2015 is nog niet in de balans verwerkt.
Hof Hoorneman Investment Funds NV 2015
[185]
CONTROLEVERKLARING VAN DE ONAFHANKELIJKE ACCOUNTANT Aan de aandeelhouders van Hof Hoorneman Investment Funds N.V.
Verklaring over de jaarrekening 2015 Ons oordeel Wij hebben de jaarrekening 2015 van Hof Hoorneman Investment Funds N.V. te Gouda gecontroleerd. Naar ons oordeel geeft de jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en de samenstelling van het vermogen van Hof Hoorneman Investment Funds N.V. op 31 december 2015 en van het resultaat over 2015 in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 BW en met de Wet op het financieel toezicht. De jaarrekening bestaat uit: 1. de balans per 31 december 2015; 2. de winst-en-verliesrekening over 2015; en 3. de toelichting met een overzicht van de belangrijke grondslagen voor financiële verslaggeving en andere toelichtingen. De basis voor ons oordeel Wij hebben onze controle uitgevoerd volgens het Nederlands recht, waaronder ook de Nederlandse controlestandaarden vallen. Onze verantwoordelijkheden op grond hiervan zijn beschreven in de sectie 'Onze verantwoordelijkheden voor de controle van de jaarrekening'. Wij zijn onafhankelijk van Hof Hoorneman Investment Funds N.V. zoals vereist in de Verordening inzake de onafhankelijkheid van accountants bij assurance-opdrachten (ViO) en andere voor de opdracht relevante onafhankelijkheidsregels in Nederland. Verder hebben wij voldaan aan de Verordening gedrags- en beroepsregels accountants (VGBA). Wij vinden dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is als basis voor ons oordeel. Materialiteit Afwijkingen kunnen ontstaan als gevolg van fraude of fouten en zijn materieel indien redelijkerwijs kan worden verwacht dat deze, afzonderlijk of gezamenlijk, van invloed kunnen zijn op de economische beslissingen die gebruikers op basis van deze jaarrekening nemen. De materialiteit beïnvloedt de aard, timing en omvang van onze controlewerkzaamheden en de evaluatie van het effect van onderkende afwijkingen op ons oordeel. Op basis van onze professionele oordeelsvorming hebben wij de materialiteit voor de jaarrekening als geheel bepaald op € 3.913.000. De materialiteit is gebaseerd op 1% van het vermogen van de vennootschap. Wij houden ook rekening met afwijkingen en/of mogelijke afwijkingen die naar onze mening voor de gebruikers van de jaarrekening om kwalitatieve redenen materieel zijn.
Hof Hoorneman Investment Funds NV 2015
[186]
Wij zijn met de directie overeengekomen dat wij aan de directie tijdens onze controle geconstateerde afwijkingen boven de € 196.000 rapporteren, alsmede kleinere afwijkingen die naar onze mening om kwalitatieve redenen relevant zijn. De kernpunten van onze controle In de kernpunten van onze controle beschrijven wij zaken die naar ons professionele oordeel het meest belangrijk waren tijdens onze controle van de jaarrekening. De kernpunten van onze controle hebben wij met de directie gecommuniceerd, maar vormen geen volledige weergave van alles wat is besproken. Wij hebben onze controlewerkzaamheden met betrekking tot deze kernpunten bepaald in het kader van de jaarrekeningcontrole als geheel. Onze bevindingen ten aanzien van de individuele kernpunten moeten in dat kader worden bezien en niet als afzonderlijke oordelen over deze kernpunten. Waardering van beleggingen De belangrijkste factor voor de bepaling van de prestaties van Hof Hoorneman Investment Funds N.V. en voor haar aandeelhouders is de waarde van de beleggingen. De beleggingen worden individueel gewaardeerd tegen marktwaarde. Het risico verbonden aan de waarderingsaspecten hangt samen met de beschikbaarheid van betrouwbare marktprijzen of, wanneer deze ontbreken, het gebruik van marktconforme modellen en de inschatting van de directie van waarneembare inputvariabelen om te komen tot de bepaling van de marktwaarde. Controlewerkzaamheden Wij hebben de interne beheersingsmaatregelen met betrekking tot het waarderingsproces getoetst. Door middel van detailcontroles hebben wij de waardering van de beleggingen per ultimo boekjaar gecontroleerd door de gehanteerde koersen af te stemmen met externe gegevens (de laatst bekende beurskoersen, opgaven van dataproviders en andere externe marktpartijen zoals brokers), waarbij wij ook het gebruik van de juiste valutakoersen hebben getoetst. Bij waarderingen op basis van inschattingen van de directie zijn wij het gebruik van juiste modellen, methoden en inputvariabelen nagegaan. Opbrengstverantwoording Het risico bestaat dat directe beleggingsopbrengsten (dividenden en rente) niet volledig en niet in de juiste periode worden verantwoord. Controlewerkzaamheden Wij hebben de interne beheersingsmaatregelen met betrekking tot de opbrengstverantwoording getoetst. Daarnaast hebben wij op basis van externe gegevens over de dividenduitkeringen en rente-opbrengsten en de aantallen effecten per de uitkeringsdatum de verantwoorde opbrengsten door middel van detailcontroles gecontroleerd, evenals de tijdige verantwoording van de opbrengsten. Verder hebben wij beoordeeld of de gehanteerde resultaatbepalingsgrondslagen overeenkomen met de door Hof Hoorneman Investment Funds N.V. gekozen en in Nederland algemeen aanvaarde grondslagen zijn.
Hof Hoorneman Investment Funds NV 2015
[187]
Beheervergoedingen De beheerder brengt beheervergoedingen (inclusief eventuele resultaatafhankelijke vergoedingen) aan Hof Hoorneman Investment Funds N.V. in rekening. Deze vergoedingen worden ten laste van het resultaat gebracht en zijn daardoor van invloed op het rendement van het fonds en de intrinsieke waarde van de aandelen van Hof Hoorneman Investment Funds N.V. Controlewerkzaamheden Wij hebben gecontroleerd of de in rekening gebrachte beheervergoedingen overeenstemmen met de afspraken die in het prospectus van een fonds zijn opgenomen en of ze op de juiste wijze, onder gebruikmaking van de juiste variabelen, zijn berekend. Verantwoordelijkheden van de directie voor de jaarrekening De directie is verantwoordelijk voor het opmaken en getrouw weergeven van de jaarrekening en voor het opstellen van het directieverslag, beide in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 BW en met de Wet op het financieel toezicht. In dit kader is de directie verantwoordelijk voor een zodanige interne beheersing die zij noodzakelijk acht om het opmaken van de jaarrekening mogelijk te maken zonder afwijkingen van materieel belang als gevolg van fouten of fraude. Bij het opmaken van de jaarrekening moet de directie afwegen of de vennootschap staat is om haar werkzaamheden in continuïteit voort te zetten. Op grond van genoemde verslaggevingsstelsels moet de directie de jaarrekening opmaken op basis van de continuïteitsveronderstelling, tenzij de directie het voornemen heeft om de vennootschap te liquideren of de bedrijfsactiviteiten te beëindigen of als beëindiging het enige realistische alternatief is. De directie moet gebeurtenissen en omstandigheden waardoor gerede twijfel zou kunnen bestaan of de onderneming haar bedrijfsactiviteiten in continuïteit kan voortzetten, toelichten in de jaarrekening. Onze verantwoordelijkheden voor de controle van de jaarrekening Onze verantwoordelijkheid is het zodanig plannen en uitvoeren van een controleopdracht dat wij daarmee voldoende en geschikte controle-informatie verkrijgen voor het door ons af te geven oordeel. Onze controle is uitgevoerd met een hoge mate maar geen absolute mate van zekerheid waardoor het mogelijk is dat wij tijdens onze controle niet alle fouten en fraude ontdekken. Wij hebben deze accountantscontrole professioneel kritisch uitgevoerd en hebben waar relevant professionele oordeelsvorming toegepast in overeenstemming met de Nederlandse controlestandaarden, ethische voorschriften en de onafhankelijkheidseisen. Onze controle bestond onder andere uit: • Het identificeren en inschatten van de risico’s dat de jaarrekening afwijkingen van materieel belang bevat als gevolg van fouten of fraude, het in reactie op deze risico’s bepalen en uitvoeren van controlewerkzaamheden en het verkrijgen van controleinformatie die voldoende en geschikt is als basis voor ons oordeel. Bij fraude is het risico dat een afwijking van materieel belang niet ontdekt wordt groter dan bij fouten. Bij fraude kan sprake zijn van samenspanning, valsheid in geschrifte, het opzettelijk nalaten transacties vast te leggen, het opzettelijk verkeerd voorstellen van zaken of het doorbreken van de interne beheersing.
Hof Hoorneman Investment Funds NV 2015
[188]
• Het verkrijgen van inzicht in de interne beheersing die relevant is voor de controle met als doel controlewerkzaamheden te selecteren die passend zijn in de omstandigheden. Deze werkzaamheden hebben niet als doel om een oordeel uit te spreken over de effectiviteit van de interne beheersing van de vennootschap. • Het evalueren van de geschiktheid van de gebruikte grondslagen voor financiële verslaggeving en het evalueren van de redelijkheid van schattingen door de directie en de toelichtingen die daarover in de jaarrekening staan. • Het vaststellen dat de door de directie gehanteerde continuïteitsveronderstelling aanvaardbaar is, alsmede het op basis van de verkregen controle-informatie vaststellen of er gebeurtenissen en omstandigheden zijn waardoor gerede twijfel zou kunnen bestaan of de onderneming haar bedrijfsactiviteiten in continuïteit kan voortzetten. Als wij concluderen dat er een onzekerheid van materieel belang bestaat, zijn wij verplicht om in onze controleverklaring aandacht te vestigen op de relevante gerelateerde toelichtingen in de jaarrekening. Als de toelichtingen inadequaat zijn, moeten wij onze verklaring aanpassen. Onze conclusies zijn gebaseerd op de controle-informatie die verkregen is tot de datum van onze controleverklaring. Toekomstige gebeurtenissen of omstandigheden kunnen er echter toe leiden dat een onderneming haar continuïteit niet langer kan handhaven; • Het evalueren van de presentatie, structuur en inhoud van de jaarrekening en de daarin opgenomen toelichtingen. • Het evalueren of de jaarrekening een getrouw beeld geeft van de onderliggende transacties en gebeurtenissen. Wij communiceren met de directie onder andere over de geplande reikwijdte en timing van de controle en over de significante bevindingen die uit onze controle naar voren zijn gekomen, waaronder eventuele significante tekortkomingen in de interne beheersing. Wij bevestigen aan de directie dat wij de relevante ethische voorschriften over onafhankelijkheid hebben nageleefd. Wij communiceren ook met de directie over alle relaties en andere zaken die redelijkerwijs onze onafhankelijkheid kunnen beïnvloeden en over de daarmee verband houdende maatregelen om onze onafhankelijkheid te waarborgen. Wij bepalen de kernpunten van onze controle van de jaarrekening mede op basis van alle zaken die wij met de directie hebben besproken. Wij beschrijven deze kernpunten in onze controleverklaring, tenzij dit is verboden door wet- of regelgeving of in buitengewoon zeldzame omstandigheden wanneer het niet vermelden in het belang van het maatschappelijk verkeer is.
Verklaring betreffende overige door wet- of regelgeving gestelde vereisten Verklaring betreffende het directieverslag en de overige gegevens Wij vermelden op basis van de wettelijke verplichtingen onder Titel 9 Boek 2 BW (betreffende onze verantwoordelijkheid om te rapporteren over het directieverslag en de overige gegevens): • dat wij geen tekortkomingen hebben geconstateerd naar aanleiding van het onderzoek of het directieverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, overeenkomstig Titel 9 Boek 2 BW is opgesteld, en of de door Titel 9 Boek 2 BW vereiste overige gegevens
Hof Hoorneman Investment Funds NV 2015
[189]
zijn toegevoegd; • dat het directieverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, verenigbaar is met de jaarrekening. Benoeming Wij zijn door de Algemene Vergadering benoemd als accountant van Hof Hoorneman Investment Funds N.V. en zijn vanaf de controle van het eerste boekjaar van de vennootschap (2011) tot op heden de externe accountant. Amsterdam, 10 maart 2016 Deloitte Accountants B.V. was getekend drs. A.J. Kernkamp RA
Hof Hoorneman Investment Funds NV 2015
[190]
ADRESGEGEVENS HOF HOORNEMAN INVESTMENT FUNDS NV Oosthaven 52 Postbus 3155 2800 CG Gouda telefoon: 0182-597777 telefax: 0182-597759 e-mail:
[email protected] website: www.hofhoorneman.nl/hofhoornemanfundmanagement Directie Hof Hoorneman Fund Management NV Oosthaven 52 2801 PE Gouda Bewaarder The Bank of New York Mellon SA/NV, Amsterdam branch WTC Toren B, Podium Office Strawinskylaan 337 1077 XX Amsterdam Juridisch adviseur De Brauw Blackstone Westbroek NV Claude Debussylaan 80 1082 MD Amsterdam Fiscaal adviseur KPMG Meijburg & Co., belastingadviseurs Burg. Rijnderslaan 10 1185 MC Amstelveen Accountant Deloitte Accountants BV Gustav Mahlerlaan 2970 1081 LA Amsterdam Bank Hof Hoorneman Bankiers NV IBAN NL61 HHBA 0733 967 949 t.n.v. Hof Hoorneman Rekening o.v.v. ‘naam subfonds’ Oosthaven 52 2801 PE Gouda
Hof Hoorneman Investment Funds NV 2015
[191]