FINANCIEEL VERSLAG OVER 2013 HOF HOORNEMAN INVESTMENT FUNDS NV
Hof Hoorneman Investment Funds NV 2013
[1]
INHOUDSOPGAVE
PROFIELSCHETS HOF HOORNEMAN INVESTMENT FUNDS NV ........................................................ 3 PREADVIES RAAD VAN TOEZICHT.................................................................................................. 4 DIRECTIEVERSLAG ........................................................................................................................ 7 MACRO-ECONOMISCHE ONTWIKKELINGEN ....................................................................................... 7 ALGEMENE VOORUITZICHTEN 2014 ................................................................................................... 9 Verslag per subfonds: HOF HOORNEMAN VALUE FUND .................................................................................................. 10 HOF HOORNEMAN INCOME FUND ............................................................................................... 23 HOF HOORNEMAN EUROPEAN VALUE FUND ............................................................................... 33 HOF HOORNEMAN OBLIGATIE FONDS.......................................................................................... 43 HOF HOORNEMAN PHOENIX FUND .............................................................................................. 51 HOF HOORNEMAN EMERGING MARKETS FUND .......................................................................... 62 HOF HOORNEMAN REAL ESTATE VALUE FUND ............................................................................ 73 HOF HOORNEMAN CHINA VALUE FUND....................................................................................... 82 CORPORATE GOVERNANCE HOF HOORNEMAN INVESTMENT FUNDS NV ....................................... 89 VERKLARING DIRECTIE ...................................................................................................................... 89 JAARREKENING HOF HOORNEMAN INVESTMENT FUNDS NV ...................................................... 91 BALANS PER 31 DECEMBER 2013 (in € 1.000) .................................................................................. 92 WINST-EN-VERLIESREKENING OVER 2013 (in € 1.000) ..................................................................... 93 KASSTROOMOVERZICHT OVER 2013 (in € 1.000) ............................................................................. 94 TOELICHTING..................................................................................................................................... 95 Jaarrekening per subfonds: ................................................................................................ 103 HOF HOORNEMAN VALUE FUND ........................................................................................ 103 HOF HOORNEMAN INCOME FUND ..................................................................................... 114 HOF HOORNEMAN EUROPEAN VALUE FUND ..................................................................... 126 HOF HOORNEMAN OBLIGATIE FONDS................................................................................ 137 HOF HOORNEMAN PHOENIX FUND .................................................................................... 148 HOF HOORNEMAN EMERGING MARKETS FUND ................................................................ 159 HOF HOORNEMAN REAL ESTATE VALUE FUND .................................................................. 169 HOF HOORNEMAN CHINA VALUE FUND............................................................................. 180 OVERIGE GEGEVENS ................................................................................................................. 189 BELANGEN DIRECTIE ....................................................................................................................... 189 RESULTAATBESTEMMING ............................................................................................................... 189 CONTROLEVERKLARING VAN DE ONAFHANKELIJKE ACCOUNTANT ............................................... 191 ADRESGEGEVENS ..................................................................................................................... 193
Hof Hoorneman Investment Funds NV 2013
[2]
PROFIELSCHETS HOF HOORNEMAN INVESTMENT FUNDS NV Hof Hoorneman Bankiers NV beheert de beleggingsinstelling Hof Hoorneman Investment Funds NV (hierna ook: het Paraplufonds), een beleggingsmaatschappij met veranderlijk kapitaal en statutair gevestigd te Gouda. Het Paraplufonds geeft verschillende series aandelen uit. Iedere serie wordt aangeduid als een subfonds. In het Paraplufonds zijn per 31 december 2013 de volgende subfondsen opgenomen: -
Hof Hoorneman Value Fund (aandelenserie 1) Hof Hoorneman Income Fund (aandelenserie 2) Hof Hoorneman European Value Fund (aandelenserie 3) Hof Hoorneman Obligatie Fonds (aandelenserie 4) Hof Hoorneman Phoenix Fund (aandelenserie 5) Hof Hoorneman Emerging Markets Fund (aandelenserie 6) Hof Hoorneman Real Estate Value Fund (aandelenserie 7) Hof Hoorneman China Value Fund (aandelenserie 8).
Per subfonds wordt een aparte administratie gevoerd. De houders van aandelen van het desbetreffende subfonds zijn economisch gerechtigd tot het vermogen van dat subfonds, zoals dat uit de administratie blijkt. Elk subfonds heeft een eigen beleggingsbeleid, risicoprofiel, kostenstructuur en intrinsieke waarde. Alle aan een subfonds toe te rekenen opbrengsten en kosten worden in de voor het subfonds gevoerde administratie separaat verantwoord. Zowel de positieve als de negatieve waardeveranderingen in de beleggingsportefeuille van een subfonds komen ten gunste respectievelijk ten laste van de aandeelhouders in het desbetreffende subfonds. Dit komt tot uitdrukking in de intrinsieke waarde van een aandeel van het desbetreffende subfonds. Voor een nadere toelichting op de paraplustructuur en de hieraan verbonden risico’s wordt verwezen naar het meest recente basisprospectus en aanvullend prospectus per subfonds. Het Paraplufonds heeft geopteerd voor de status van fiscale beleggingsinstelling. Een van de voorwaarden hiervan is dat binnen acht maanden na afloop van het boekjaar het Paraplufonds ten minste alle voor uitdeling beschikbare fiscale winst aan zijn aandeelhouders uitkeert. De dividenduitkeringen kunnen per subfonds verschillen. De waarde van uw beleggingen kan fluctueren. In het verleden behaalde rendementen bieden geen garantie voor de toekomst. De beheerder beschikt over een vergunning als bedoeld in artikel 2:65 Wft. De subfondsen zijn geregistreerd bij de Autoriteit Financiële Markten. Voor de subfondsen is een EBI (Essentiële Beleggersinformatie, de opvolger van de financiële bijsluiter) opgesteld met informatie over de subfondsen, de kosten en de risico’s. Dit financieel verslag, het basisprospectus, het aanvullend prospectus en de EBI per subfonds zijn kosteloos verkrijgbaar bij Hof Hoorneman Bankiers NV en kunnen ook worden geraadpleegd op en gedownload via de website van de beheerder, www.hofhoorneman.nl. Op deze website staat ook actuele informatie over de koers van de aandelen en de laatst berekende intrinsieke waarde van de subfondsen.
Hof Hoorneman Investment Funds NV 2013
[3]
PREADVIES RAAD VAN TOEZICHT Hierbij presenteren wij u het financieel verslag over 2013 van Hof Hoorneman Investment Funds NV. De raad van toezicht heeft tot taak toezicht te houden op het beleid van de directie en de algemene gang van zaken rondom het Paraplufonds en de subfondsen. De raad van toezicht heeft gedurende het jaar 2013 vijfmaal vergaderd, waarvan viermaal met de directie van Hof Hoorneman Investment Funds. Tijdens de bijeenkomsten met de directie werden, op basis van de periodieke rapportages, de resultaten van de subfondsen, de ontwikkeling van het vermogen, de liquiditeit, de risico’s, het gevoerde beleggingsbeleid en de vooruitzichten besproken. Daarnaast is tijdens iedere vergadering nadrukkelijk aandacht besteed aan nieuwe, nationale en internationale wet- en regelgeving. Op 30 augustus 2013 kwam de raad van toezicht in een aparte vergadering bijeen om, zonder de aanwezigheid van directie, het functioneren van de raad en de individuele leden te beoordelen en aan de profielen te toetsen. In deze vergadering zijn ook de inspanningen van de directie, de fondsmanagers en de secretaris ten behoeve van de beleggingsfondsen besproken en beoordeeld. In september 2013 is de vaste op- en afslag bij plaatsing en inkoop van aandelen geëvalueerd. Besloten is deze vaste op- en afslagen niet te wijzigen. De evaluatie staat jaarlijks op de agenda van de vergadering van de raad van toezicht. De subfondsen worden jaarlijks geëvalueerd, waarin de vraag centraal staat of zij nog voldoen aan de volgende kenmerken en vereisten: nuttig, kostenefficiënt, veilig en begrijpelijk. In september 2013 zijn deze evaluaties aan de orde gesteld en de raad van toezicht heeft op basis hiervan vastgesteld dat de subfondsen aan de kenmerken en vereisten voldoen. In maart 2014 heeft de raad van toezicht het accountantsverslag en het financieel verslag over 2013 met de externe accountant besproken. De bepalingen voor integere bedrijfsvoering schrijven voor dat een fondsbeheerder, de (zelfstandige) beleggingsinstelling of de bewaarders daarvan moeten zorgdragen voor onafhankelijk toezicht op de uitvoering van het beleid en de procedures en maatregelen van de organisatie van de fondsbeheerder. Dufas heeft in 2008 bij wege van zelfregulering ‘Principles of Fund Governance’ gepubliceerd. Hof Hoorneman wenst deze principes na te leven en heeft daartoe een ‘Fund Governance Code’ opgesteld. Deze code is van toepassing op de door Hof Hoorneman beheerde beleggingsinstellingen, die onder de vergunning van Hof Hoorneman zijn of worden aangeboden. De compliance officer van Hof Hoorneman ziet toe op een correcte naleving van de code binnen de organisatie van Hof Hoorneman en doet daartoe minimaal een keer per jaar een onderzoek. In september 2013 heeft de raad van toezicht, op grond van de rapportage van de compliance officer en eigen waarneming, geconstateerd dat Hof Hoorneman de in de Code opgenomen principes naleeft. De raad van toezicht heeft hier tevens over gesproken met de internal audit functionaris.
Hof Hoorneman Investment Funds NV 2013
[4]
De jaarrekening is door Deloitte Accountants BV gecontroleerd. Voor de uitkomsten van de controle verwijzen wij u naar de controleverklaring die is opgenomen in het onderdeel ‘Overige gegevens’ van dit financieel verslag. Wij bevelen de aandeelhouders aan de door de directie opgemaakte jaarrekening ongewijzigd vast te stellen en aan de directie en de leden van de raad van toezicht decharge te verlenen voor het gevoerde bestuur respectievelijk het toezicht daarop. Gouda, 14 maart 2014 De raad van toezicht, G.M.P.M. van Berkel, voorzitter Drs. B. Vliegenthart, vicevoorzitter Drs. H.H. van der Koogh
Hof Hoorneman Investment Funds NV 2013
[5]
G.M.P.M. van Berkel (1951) is voorzitter van de raad van toezicht sinds de start van Hof Hoorneman Investment Funds op 14 november 2011. De heer Van Berkel is oud--‐lid van de Raad van Bestuur van Bank Sarasin & Cie., was directeur Rabobank Nederland en directeur van de Robeco Groep. Overige commissariaten/nevenfuncties zijn o.a.: - Bestuurslid Stichting Hof Hoorneman Obligatie Recovery Note; - Chairman BlackRock Luxembourg S.A.; - Chairman BlackRock Fund Management Company S.A.; - Chairman BlackRock Alternative Strategies Sicav; - Chairman BlackRock Fund Managers Limited, United Kingdom; - Lid raad van commissarissen Achmea Beleggingsfondsen Beheer BV; - NED van Intrawest Luxembourg Holdings Sarl; - NED van John Laing Infrastructure Fund Guernsey Limited; - Manager van John Laing Luxco Sarl; - NED van CMP German Opportunity Fund Luxembourg Sarl; - NED van Somerset Asset Management Luxembourg Sarl. Drs. B. Vliegenthart (1947) is vicevoorzitter van de raad van toezicht sinds de start van Hof Hoorneman Investment Funds op 14 november 2011. De heer Vliegenthart was groepsdirecteur van de Robeco Groep en fondsbeheerder van Rorento NV. Overige commissariaten/nevenfuncties van de heer Vliegenthart zijn o.a.: - Bestuurslid Stichting Hof Hoorneman Obligatie Recovery Note; - Voorzitter Raad van Toezicht BNG Fido Geldmarktselect, BNG Vermogensbeheer, Den Haag; - Voorzitter Raad van Toezicht BNG Fido Kapitaalmarktselect, BNG Vermogensbeheer, Den Haag; - Voorzitter Raad van Toezicht BNG Optimaalselect, BNG Vermogensbeheer, Den Haag; - Managing Director van Cerberus Global Investments BV te Baarn. Drs. H.H. van der Koogh (1950) heeft zitting in de raad van toezicht sinds de start van Hof Hoorneman Investment Funds op 14 november 2011. De heer Van der Koogh was lid van de raad van bestuur van Robeco Groep. Overige commissariaten/nevenfuncties van de heer Van der Koogh zijn o.a.: - Bestuurslid Stichting Hof Hoorneman Obligatie Recovery Note; - Lid Raad van Advies Rijnvast BV; - Voorzitter beleggingsadviescommissie KLM Pensioenfondsen.
Hof Hoorneman Investment Funds NV 2013
[6]
DIRECTIEVERSLAG MACRO-ECONOMISCHE ONTWIKKELINGEN Het jaar 2013 was een mooi beursjaar. Beleggers anticipeerden op het herstel van de wereldeconomie en profiteerden van lage marktrentes wereldwijd. Met uitzondering van een aantal weken in juni – toen de voorzitter van de Amerikaanse centrale bank, Ben Bernanke, aankondigde dat misschien begonnen zou worden met het afbouwen van het kwantitatieve verruimingsprogramma – hebben de meeste beleggingscategorieën stijgende koersen gezien. Tegen deze achtergrond hebben alle subfondsen van Hof Hoorneman Investment Funds het erg goed gedaan, met ruim positieve rendementen voor ieder subfonds. De eerste helft van 2013 kenmerkte zich door overwegend stijgende koersen, vooral in het eerste kwartaal. Gedurende deze maanden bleek dat de Europese schuldencrisis nu toch echt van het netvlies van de belegger verdwenen is. Twee ontwikkelingen die de markten normaliter in beweging zouden hebben gebracht werden met een opvallende nuchterheid bekeken. Allereerst de moeizame verkiezingen in Italië. Waar markten hoopten op een duidelijke overwinning voor de pro-Europese fracties, kregen Silvio Berlusconi en voormalig komiek Beppe Grillo beiden een dusdanig sterke positie dat een pro-Europese regering vrijwel onmogelijk werd. Uiteindelijk bleek de angst echter overtrokken en stegen de koersen. De tweede ontwikkeling was het klungelige optreden van de Europese Unie rond de redding van Cyprus. Cypriotische banken moesten geherkapitaliseerd worden na grote verliezen op Griekse staatsleningen, maar het duurde lang om een juiste oplossing te vinden. De door de EU geopperde oplossing om alle Cypriotische spaarders te laten meebetalen aan de reddingsoperatie zorgde aanvankelijk voor onrust en had in theorie de potentie om in geheel Zuid-Europa een bankrun te veroorzaken. Uiteindelijk werd een betere oplossing gevonden en keerde de rust weer terug. Al met al werd het ons toen duidelijk dat investeerders zich niet meer lieten afschrikken door angsten omtrent de euro; de crisis was echt voorbij. Ook april en mei verliepen zeer rustig. Tot Ben Bernanke in juni uitsprak dat rekening gehouden moest worden met het afbouwen van het kwantitatieve verruimingsprogramma van de Amerikaanse centrale bank (ook genoemd ‘taperen’). Kwantitatieve verruiming heeft als doelstelling de rente in de Verenigde Staten laag te houden ter stimulering van investeringen. Door steeds meer dollars in de economie te pompen wordt de dollar minder waard, gaat de rente omlaag en wordt lenen dus goedkoper. Monetaire verkrapping uit zich in rentestijging en kan mogelijk leiden tot een sterkere dollar. Dit is een vervelend scenario voor beleggers, omdat de risicopremie – het extra rendement voor het grotere risico van beleggen in minder veilige effecten – kleiner wordt. Investeerders schrokken van de woorden van Bernanke en hebben in juni geld uit kapitaalmarkten teruggetrokken. De opkomende markten zijn hierdoor het zwaarst getroffen, maar ook andere segmenten hebben hiervan last gehad. Een groot gedeelte van de rendementen die in de eerste vijf maanden waren opgebouwd, smolt als sneeuw voor de zon. Deze ontwikkeling hebben wij toentertijd gecategoriseerd als een overreactie. De uitspraak van Bernanke kwam immers voort uit een verbeterende Amerikaanse economie, waar een lage rente steeds minder nodig is. Bovendien hadden wij met onze obligatiebeleggingen al rekening gehouden met een op termijn stijgende rente en hebben wij met onze andere fondsen de beleggings-
Hof Hoorneman Investment Funds NV 2013
[7]
categorieën gemeden die het meest hieronder zouden lijden. Hierdoor hebben onze fondsen hiervan minder last ondervonden dan de rest van de markt. Waar de markten schrokken van Bernanke, schrok Bernanke ook van de reactie van de markten. In zijn volgende toespraak legde de centraal bankier uit dat hij alleen maar nadacht om de obligatieopkopen geleidelijk terug te draaien. Hij wilde dit plan dus nog niet op korte termijn gaan uitvoeren. Dit stelde beleggers wereldwijd tevreden, met als gevolg dat koersen gedurende het hele derde kwartaal gestaag opliepen. Deze episode had wel tot gevolg dat de discussie omtrent het ‘taperen’ de rest van het jaar de markten bleef domineren. Aanvankelijk leken investeerders iets voorzichtiger in hun allocatiekeuzes. Effecten uit opkomende economieën en langlopende obligaties bleken minder gewild dan bijvoorbeeld Europese aandelen of hoog-rendementsobligaties. Hierdoor is het herstel in sommige markten voorspoediger verlopen dan in andere. Het begin van het vierde kwartaal werd gedomineerd door de politieke verlamming van de Verenigde Staten. President Obama en zijn Democratische Partij konden met tegenwerkende Republikeinen geen overeenstemming bereiken over de begroting van het fiscale jaar 2014. Hierdoor kwamen grote delen van de federale overheid per 1 oktober zonder geld te zitten. Beleggers reageerden hier niet al te geschrokken op; het onvermogen van de Amerikaanse politiek om tot een consensus te komen is de laatste jaren eerder regel dan uitzondering gebleken. Het zogenaamde schuldenplafond was wel een risico. Formeel gezien moeten zowel het Amerikaanse Congres als de Senaat toestemming geven om nieuwe leningen uit te geven. Deze leningen worden meestal uitgegeven om oude leningen te kunnen terugbetalen; en wanneer er geen leningen uitgegeven kunnen worden, kan er ook niets terugbetaald worden. Dit zou een technisch faillissement van de Verenigde Staten betekenen en grote consequenties hebben voor de belangrijkste economie en munt van de wereld. Uiteindelijk gingen de Republikeinen overstag en werd er een ‘Grand Bargain’ gesloten. Het effect op de economische groei is hierdoor naar verwachting slechts klein gebleven. Halverwege december kwam Ben Bernanke eindelijk met het verlossende woord rond taperen. De eerste twee weken van december waren beleggers al aan het voorsorteren op een geleidelijke afname van steunaankopen en daalden de koersen. Na de aankondiging schoten de koersen echter omhoog. Dit valt te verklaren door de verschillende instrumenten die de Fed heeft om de rente laag te houden. Beleggers houden in principe van een lage rente. Wanneer de rente laag is, zijn de kosten van kapitaal lager, kan iedereen goedkoper lenen en wordt de economische waarde van toekomstige kasstromen hoger. De Fed heeft de afgelopen jaren drie verschillende mechanismen gebruikt om de rente laag te houden en daarmee de economie weer aan te zwengelen. Allereerst is de ‘Federal Funds Rate’, de kortetermijnrente, heel laag gezet. Hierdoor werden marktrentes al een stuk lager. Toen dit nog niet het gewenste effect opleverde, is besloten om ook obligaties op te kopen, waardoor de rente op Amerikaanse staatsleningen nog lager en geld nog ‘goedkoper’ werd. Tenslotte heeft de Fed ook duidelijker gecommuniceerd wat het toekomstige beleid wordt. Dit noemen wij ‘forward guidance’. Het is voor beleggers belangrijk om niet slechts één maar alle drie instrumenten in de gaten te houden. En hier zat precies de kern van de boodschap van Bernanke in december: hij gaf wel aan dat steeds minder steunaankopen zouden plaatsvinden, maar stelde in zijn ‘forward guidance’ dat de ‘Federal Funds rate’ nog lang laag zou blijven. Een Amerikaans commentator
Hof Hoorneman Investment Funds NV 2013
[8]
beschreef dit als volgt: Bernanke is als een moeder die haar zoontje vertelt dat hij minder M&M’s mag eten, maar dat hij niet hoeft te minderen op Snickers. En de beleggers vinden deze dieetverandering eigenlijk prima. Er is op deze manier namelijk nog genoeg suiker waarvan ze kunnen genieten. Ten slotte moet niet vergeten worden dat deze maatregelen van de Fed voortkomen uit het feit dat het beter gaat met de Amerikaanse economie, wat bijzonder positief nieuws is. Koersen konden hun weg naar boven vervolgen en het jaar eindigde met mooie rendementen.
ALGEMENE VOORUITZICHTEN 2014 Wij verwachten in 2014 een beursklimaat waarin rentes zeer geleidelijk zullen oplopen en waarderingen de doorslag gaan geven voor rendement. Wij zijn hierop voorbereid en hebben, net zoals het afgelopen jaar, maatregelen genomen. Zo richten wij ons op obligaties met een lagere duratie en beleggen wij alleen in landen en bedrijven die hun financiële balans goed op orde hebben. Verder zien wij het economisch herstel in de Verenigde Staten verder doorzetten, aan de hand van een verbeterende huizenmarkt en een groeiend consumentenvertrouwen. Ook in China zijn de vooruitzichten ons inziens aantrekkelijk. De regering heeft een harde economische landing afgewend en zal zich komend jaar gaan richten op noodzakelijke, maar positieve hervormingen. Onze beleggingen zijn gepositioneerd om hiervan te profiteren. In Europa verwachten wij echter nog steeds een mager economisch klimaat. De economische groei zal rond het nulpunt schommelen en de inflatie is de afgelopen maanden verder afgezakt van het ECB-doel van 2%. Verder zijn er altijd risico’s, bijvoorbeeld in het Midden-Oosten en de europeriferie. Nu de waarderingen hun historische gemiddelden hebben bereikt, is ook de kans op buitengewone rendementen afgenomen. Door een zorgvuldige selectie van individuele bedrijven verwachten wij wel dat 2014 nog een mooi beleggingsjaar kan worden.
Hof Hoorneman Investment Funds NV 2013
[9]
HOF HOORNEMAN VALUE FUND PROFIELSCHETS Het subfonds Hof Hoorneman Value Fund correspondeert met de aandelen die in serie 1 door het Paraplufonds worden uitgegeven. Hof Hoorneman Value Fund belegt in beursgenoteerde en niet‐‐ beursgenoteerde effecten die volgens de analyse van de directie onder hun intrinsieke waarde worden verhandeld, waarbij wordt getracht door diversificatie het risico te beperken. Hof Hoorneman Value Fund is gericht op absoluut rendement, dat wil zeggen dat een vergelijking met een gespecificeerde benchmark geen doelstelling van het beleggingsbeleid op zich is. Het subfonds is een voortzetting van het fonds voor gemene rekening (FGR) Hof Hoorneman Value Fund, dat op 14 november 2011 is geliquideerd. De in dit verslag opgenomen cijfers van het subfonds hebben tot 14 november 2011 betrekking op FGR Hof Hoorneman Value Fund. Subfondskarakteristieken Startdatum 1 oktober 2005 Beursnotering Ja ISIN--‐code NL0009864461 Benchmark Geen Dividend Twee keer per jaar op basis van intrinsieke waarde begin boekjaar Beheervergoeding 0,375% per kwartaal Performance fee 10% van de performance boven 10%¹ Gemiddeld rendement per jaar op basis van de intrinsieke waarde 1 jaar 22,6% 3 jaar 7,1% 5 jaar 19,5% Sinds de start van het fonds 3,6% ¹ Zie voor een nadere uitleg het aanvullend prospectus van Hof Hoorneman Value Fund.
Hof Hoorneman Value Fund 2013
[10]
KERNCIJFERS
Beurskoers in € (ultimo)¹ Uitgekeerd dividend per aandeel in € Rendement op basis van beurskoers² Eigen vermogen in € 1.000 (ultimo) Aantal uitstaande aandelen (ultimo) Intrinsieke waarde per aandeel in € (ultimo) Rendement op basis van intrinsieke waarde² Lopende kosten factor³
2013
2012
2011
2010
2009
26,90
22,58
18,78
24,64
-
1,05
1,05
1,00
1,20
1,20
21,90
26,2%
-20,1%
-
-
93.394
75.744
54.953
70.998
52.164
3.495.112 3.333.026 2.890.004 2.841.790 2.367.395 26,72
22,73
19,01
24,98
22,03
22,6%
25,5%
-20,2%
19,1%
66,8%
1,96%
1,98%
1,87%
2,12%
2,03%
¹ De vermelde beurskoers betreft de beurskoers op de laatste beursdag van het jaar en is gebaseerd op de intrinsieke waarde aan het einde van de een na laatste beursdag vermeerderd of verminderd met een vaste vergoeding van 0,75% van de intrinsieke waarde. Hof Hoorneman Value Fund is vanaf 15 maart 2010 beursgenoteerd. ² De rendementspercentages zijn berekend op basis van het koersresultaat per aandeel plus herbelegging van de dividenduitkeringen in aandelen in dezelfde serie. ³ Tot en met 2011 expense ratio (kostenratio) exclusief de eventuele performance fee. Geïndexeerde performance Hof Hoorneman Value Fund over de laatste drie jaar na herbelegging van dividend
Hof Hoorneman Value Fund 2013
[11]
ONTWIKKELINGEN FINANCIËLE MARKTEN
Aandelen Na het goede aandelenjaar 2012 hebben de aandelenmarkten in 2013 geprofiteerd van de teruggekeerde liquiditeit op de beurs. Het besef dat de gevolgen van de eurocrisis worden beheerst bracht investeerders ertoe om meer geld naar de aandelenmarkt te brengen. Het ruime monetaire beleid van centrale banken wereldwijd en de verbeterende wereldeconomie zorgden voor ruim stijgende koersen. Dit gold zowel voor bedrijven met een grote als met een kleine marktkapitalisatie. Dit had tot gevolg dat eind 2013 met name in de Verenigde Staten en in mindere mate Europa, van een marktbrede onderwaardering nog nauwelijks sprake was. Het fonds heeft van deze ontwikkeling geprofiteerd; de resultaten van het aandelengedeelte van de portefeuille waren in 2013 zeer goed. Obligaties De markt voor obligaties kende een overwegend sterk 2013, met overigens grote verschillen tussen de verschillende categorieën. Verschillen die vooral in de tweede helft van het jaar tot stand kwamen na een vrij rustig eerste halfjaar. Waar de rendementen op investment grade obligaties onder druk lagen, lagen de markten voor hoogrenderende obligaties – en dan meer in het bijzonder achtergestelde obligaties – er in de tweede helft van 2013 goed bij. Beleggers grepen hun kans toen de Fed aangaf dat de rente laag zou blijven en kochten achtergestelde obligaties in hun zoektocht naar rendement. Het effectief rendement hierop bleef, ondanks de reeds gestegen koersen, aantrekkelijk. Het rendementsverschil tussen achtergestelde en investment grade leningen was het afgelopen half jaar zelfs kleiner dan gemiddeld. Dit heeft voor de portefeuille van het fonds mooie rendementen opgeleverd, waarmee achtergestelde obligaties positief hebben bijgedragen aan het fondsresultaat in 2013. BELEGGINGSBELEID Algemeen Hof Hoorneman Value Fund belegt wereldwijd in beursgenoteerde en niet--‐beursgenoteerde effecten die volgens de analyse van de directie onder hun intrinsieke waarde worden verhandeld. Dat kunnen (hoog)dividenduitkerende aandelen, (hoogrentende) obligaties, aandelen in vastgoedfondsen, preferente aandelen en in aandelen converteerbare obligaties zijn. Beleggingen in illiquide effecten en hoogrendementsschuldbewijzen en in opkomende markten zijn toegestaan. Bij het beheer kan gebruik worden gemaakt van afgeleide instrumenten. Deze instrumenten bieden de mogelijkheid efficiënt te anticiperen op verwachte marktontwikkelingen en kunnen voorts als afdekking van beleggingsrisico’s dienen. Eveneens kunnen met deze instrumenten additionele inkomsten worden gegenereerd. Posities in vreemde valuta zullen in beginsel worden afgedekt. Gebruik financiële instrumenten Hof Hoorneman Value Fund belegt in effecten en kan gebruik maken van afgeleide financiële instrumenten, zoals optie- en termijncontracten. Doordat gebruik gemaakt wordt van (afgeleide) financiële instrumenten kan sprake zijn van diverse financiële risico’s, waarvan de belangrijkste
Hof Hoorneman Value Fund 2013
[12]
hieronder zijn toegelicht. Een uitgebreide beschrijving is in het aanvullend prospectus opgenomen. Markt- en prijsrisico Dit omvat het risico dat de waarde van een financieel instrument zal fluctueren als gevolg van (i) veranderingen in valutawisselkoersen, (ii) veranderingen in de marktrente en/of (iii) veranderingen in marktprijzen, veroorzaakt door factoren die uitsluitend gelden voor het individuele instrument of de emittent hiervan of door factoren die alle in de markt verhandelde instrumenten beïnvloeden. De waarde van vastrentende waarden is sterk afhankelijk van de ontwikkeling van de marktrente. De gevoeligheid voor marktveranderingen kan toenemen indien wordt belegd met geleend geld (hefboomwerking). Zolang de rentelasten lager zijn dan de directe en indirecte baten van de gefinancierde beleggingen is er sprake van een zogenaamde positieve hefboom, die tot een hoger rendement voor de belegger kan leiden. Hiertegenover staat uiteraard dat, indien de financieringsrente door marktomstandigheden stijgt en/of de directe en indirecte baten van de gefinancierde beleggingen dalen, deze hefboomwerking vermindert en zelfs kan omslaan in een negatief effect op het rendement. Hof Hoorneman Value Fund tracht deze risico’s te beheersen door de beleggingsportefeuille te spreiden over verschillende uitgevende instellingen, (structureel) nooit meer dan 7,5% van het vermogen van Hof Hoorneman Value Fund te beleggen in de effecten van één enkele uitgevende instelling en valutakoersrisico’s in beginsel af te dekken. De mogelijkheid met geleend geld te beleggen is beperkt tot maximaal 20% van het vermogen van Hof Hoorneman Value Fund. Kredietrisico Het kredietrisico of debiteurenrisico is het risico dat de ene partij van een financieel instrument niet aan haar verplichtingen zal voldoen, waardoor de andere partij een financieel verlies te verwerken krijgt. Bij beleggingen in vastrentende waarden bestaat het risico dat de uitgevende instelling niet kan voldoen aan de rente- en aflossingsverplichtingen. Het kredietrisico is in het algemeen groter bij transacties die buiten de beurs of in vreemde valuta worden afgesloten. Teneinde deze risico’s zoveel als mogelijk te beperken, wordt de nodige zorgvuldigheid betracht bij het aangaan van contractuele relaties, worden diepgaande kredietanalyses met betrekking tot de debiteurenkwaliteit uitgevoerd en worden de beleggingen gespreid over verschillende uitgevende instellingen. Liquiditeitsrisico Dit is het risico dat een rechtspersoon niet de mogelijkheid heeft om de financiële middelen te verkrijgen die nodig zijn om aan de verplichtingen uit hoofde van de financiële instrumenten te voldoen, bijvoorbeeld doordat een financieel actief niet op korte termijn kan worden verkocht tegen nagenoeg de reële waarde. Hof Hoorneman Value Fund tracht dit risico onder meer te beperken door slechts een beperkt gedeelte van de portefeuille te beleggen in illiquide effecten en het merendeel in frequent verhandelde effecten. Daarnaast bestaat de mogelijkheid kortlopend krediet op te nemen, waardoor het liquiditeitsrisico verder kan worden beperkt. Hof Hoorneman Value Fund kan onder meer beleggen in illiquide effecten. Effecten zijn illiquide wanneer deze beperkt worden verhandeld. Er is derhalve bij illiquide effecten over het algemeen geen sprake van een ‘brede’ of consistente koersvorming. De koers wordt immers ‘bepaald’ door enkele kopers en verkopers. De laatst gedane transactie kan weken geleden
Hof Hoorneman Value Fund 2013
[13]
hebben plaatsgevonden. De illiquiditeit kan onder meer worden veroorzaakt door de risicoperceptie van de markt, de onbekendheid met aspecten van bepaalde effecten en/of bepaalde (relevante) maatschappelijke en economische ontwikkelingen. Uitgebreide analyses en onderzoeksrapporten zijn veelal niet voorhanden. Indien er geen liquide markt bestaat voor de beleggingen waarin Hof Hoorneman Value Fund belegt, kan dit tot gevolg hebben dat de beleggingen of de onderliggende waarden van deze beleggingen niet tegen de gewenste prijs en voorwaarden en op het gewenste tijdstip kunnen worden verkocht. Dit risico houdt ook verband met het ontbreken van een gereglementeerde markt waarop bepaalde typen beleggingen kunnen worden verhandeld. Het risico neemt in de regel toe naarmate de rating van de betreffende vastrentende beleggingen lager is. De beperkte verhandelbaarheid van deze illiquide effecten kan echter veelal wel een aantrekkelijke beloning voor de belegger opleveren, in de vorm van een lagere koers en derhalve een hoger rendement. De fondsmanager zal bij het innemen van posities ernaar streven dat Hof Hoorneman Value Fund in voldoende mate in staat is om door aandeelhouders aangeboden stukken op te nemen. Kasstroomrisico Kasstroomrisico is het risico dat toekomstige kasstromen verbonden aan een monetair financieel instrument in omvang zullen fluctueren. Indien bijvoorbeeld sprake is van een schuldinstrument met een variabele rente dan resulteren dergelijke fluctuaties in een verandering van de effectieve interestvoet van het financiële instrument, veelal zonder een overeenkomstige verandering in de bijbehorende reële waarde. Slechts een beperkt gedeelte van de portefeuille zal in dergelijke instrumenten worden belegd. Gevoerd beleggingsbeleid in 2013 Top 5 ondernemingen in portefeuille per 31 december 2013 Northern Rock Phoenix Group SRLEV The Paragon Group of Companies Cape
Land Groot-Brittannië Groot-Brittannië Nederland Groot-Brittannië Groot-Brittannië
Belang 6,0% 4,5% 4,0% 3,3% 3,1%
Hof Hoorneman Value Fund heeft in 2013 de stijgende lijn van 2012 weten te continueren. Zowel achtergestelde obligaties als small- en midcapaandelen in Hongkong en het Verenigd Koninkrijk hebben geprofiteerd van het toegenomen vertrouwen van beleggers. De nadruk op deze drie beleggingscategorieën, aangevuld met een beperkt aantal andere beleggingen wereldwijd, heeft voor Hof Hoorneman Value Fund ook in 2013 een sterk resultaat opgeleverd. Het rendement van Hof Hoorneman Value Fund bedroeg over 2013 22,6% (op basis van intrinsieke waarde en inclusief herbelegging van het in 2013 uitgekeerde dividend in aandelen van het subfonds). Het beleggingsbeleid van Hof Hoorneman Bankiers wordt ingevuld via de bekende lange termijn ‘buy and hold’ value filosofie. Deze is gebaseerd op de drie pijlers onderwaardering, een katalysator om de onderwaardering te doen verdwijnen en (het streven naar) een cashrendement in de vorm van coupons en dividenden gelijk aan ten minste het rendement op (Nederlandse) staatsleningen.
Hof Hoorneman Value Fund 2013
[14]
Centraal staat daarbij het zoeken naar aandelen en obligaties van bedrijven die tijdelijk uit de gratie van beleggers zijn, maar die wel beschikken over een solide balans, een sterke kasstroom, een leidende marktpositie en goed management. In de portefeuille van Hof Hoorneman Value Fund staan al enige tijd drie thema’s centraal, namelijk de opkomst van de Chinese middenklasse, de toenemende mate van outsourcing door de Britse overheid en de herstructurering van de financiële sector. Het eerste thema wordt vooral ingevuld via small- en midcapaandelen die zijn genoteerd aan de beurs in Hongkong. Deze markt kende een zeer sterk jaar. Met een kleine uitzondering in de maanden mei en juni zijn de koersen van de aandelen in onze portefeuille over het gehele jaar genomen sterk gestegen. Desalniettemin zijn de waarderingen in dit segment volgens ons nog steeds aantrekkelijk. Om deze reden zijn wij doorgegaan met het verder uitbreiden van de weging van Hongkong in de portefeuille en hebben wij in waarde opgelopen posities rustig teruggebracht. De markt is met circa 1.500 verschillende bedrijven zeer interessant en wij blijven alert op nieuwe mogelijkheden tegen aantrekkelijke waarderingen. Het tweede thema, het inspelen op Britse small- en midcaps, heeft te maken met bezuinigingen van de Britse overheid. Deze overheid moet (net als veel andere Europese overheden) steeds verder inkrimpen om het begrotingstekort terug te dringen. Hierdoor besteden ze verschillende processen – zoals beveiliging en zorg (bijvoorbeeld de NHS) – uit, terwijl steeds vaker bouwprojecten in samenwerking met private partijen worden gerealiseerd en gefinancierd. Wij kijken specifiek naar bedrijven die op deze trend inspelen en ook deze beleggingen hebben het in 2013 goed gedaan. Investeerders brachten steeds meer geld naar Europa. Dit kwam mede door de lage rentestanden, maar ook omdat de macro-economische situatie in Europa weer iets lijkt te verbeteren. Ook onze Britse small- en midcaps hebben hiervan geprofiteerd. Op het derde thema wordt al een aantal jaren ingespeeld via achtergestelde obligaties van Europese financiële instellingen. Een belangrijke katalysator voor potentieel koersrendement is het nieuwe toezichtregime, Basel III en Solvency II voor respectievelijk banken en verzekeraars. In Basel III worden strengere eisen gesteld aan de kwaliteit en de omvang van het eigen vermogen van banken. De belangrijkste aanpassing is dat aandelenkapitaal en de ingehouden winsten weer de kern van het eigen vermogen moeten zijn. Vanaf 2013 tellen bestaande achtergestelde leningen gefaseerd niet meer mee voor de bepaling van het kernvermogen. Hierdoor zullen naar verwachting veel banken de eerste mogelijkheid tot vervroegde aflossing van bestaande achtergestelde obligaties benutten. Deze ontwikkeling is in het afgelopen jaar enigszins verdisconteerd in de koersen, met een mooi rendement tot gevolg. Ook bij verzekeraars speelt een soortgelijke ontwikkeling in de vorm van Solvency II. Het grote verschil met banken is dat verzekeraars geen liquiditeitsproblemen hebben, de solvabiliteit eigenlijk ook geen groot issue is en de sector op zichzelf gezond is. Het jaar 2013 was een mooi jaar voor deze leningen. Met name gedurende het laatste halfjaar is de gemiddelde risicopremie van hoogrendementsobligaties van financiële instellingen sneller afgenomen dan die van niet-financiële instellingen. Desondanks is deze nog steeds hoger dan die van niet-financiële high yield-obligaties. Een tegenvaller binnen de portefeuille van Hof Hoorneman Value Fund was de nationalisatie van SNS Bank aan het begin van het jaar. De Minister van Financiën stelde dat SNS niet meer op eigen benen kon staan en dat nationalisatie van SNS en de onteigening van alle achtergestelde leningen
Hof Hoorneman Value Fund 2013
[15]
van SNS Bank en SNS Holding de beste oplossing was voor dit probleem. Door de onteigening van de achtergestelde SNS-leningen van de bank en de holding resteren alleen nog de gerelateerde claims. In een zogenaamde schadeloosstelling procedure heeft de overheid voorgesteld om de compensatie op € 0 te zetten. De Ondernemingskamer acht het echter aannemelijk dat een schadeloosstelling van € 0 geen volledige vergoeding van de door de rechthebbende geleden schade vormt. De Ondernemingskamer zal een team van specialisten opdracht geven om tot een advies te komen over de waarde van de effecten van SNS Reaal ten tijde van het onteigeningsbesluit. Deze ontwikkelingen hebben tot gevolg gehad dat onze posities in de 6,258% perpetuele lening van SNS Reaal en de 11,25% perpetuele leningen van SNS Bank volledig zijn onteigend, wat een negatief effect op de portefeuille had van bijna 3,5%. Wij zijn nog steeds van mening dat de onteigening een disproportionele reactie van de Nederlandse Staat was en verwachten dat de achtergestelde obligatiehouders hiervoor op de langere termijn gecompenseerd zullen worden. Het is echter helaas een politieke kwestie die in de rechtszaal zal worden uitgevochten en naar verwachting nog een aantal jaren zal kunnen duren. Ondanks deze tegenvaller heeft Hof Hoorneman Value Fund toch een mooi positief resultaat laten zien. Gedurende 2013 hebben diverse mutaties plaatsgevonden in de portefeuille, zowel aan aandelenals obligatiezijde. Zo zijn de Nederlandse bedrijven BAM en ASM International (ASMI) beide verkocht. BAM liet zeer teleurstellende halfjaarcijfers zien met onder andere tegenvallende kasstromen, slechte ontwikkelingen op de balans en ons inziens aanhoudende druk op de winstgevendheid van de onderneming. Wij zijn dan ook van mening dat de oorspronkelijke redenen om te investeren niet langer van toepassing waren. ASMI heeft sinds de aankoop een uitstekende performance laten zien. Nu een deel van de back-endactiviteiten (het belang van ASMI in ASM PT) is verkocht en uitgekeerd aan de aandeelhouders zagen wij nog onvoldoende opwaartse potentie. Andere verdwenen Europese belangen zijn verder Ahold en WS Atkins, beide na een mooie koersontwikkeling. Ook TenCate is verkocht, nadat na de publicatie van de jaarcijfers ruzie in de Raad van Commissarissen ontstond. Verder is de schuld van het bedrijf aan de hoge kant en is de afhankelijkheid van een beperkt aantal producten en afnemers vrij groot. De risico/rendementsverhouding was niet meer aantrekkelijk genoeg om de aandelen aan te houden. Nieuwe posities in het Europese gedeelte van de portefeuille zijn er ook. Zo is Koninklijke Olie toegevoegd, dat met een aantrekkelijk dividendrendement en een lage koers/winstverhouding in onze ogen een aantrekkelijk gewaardeerd, defensief bedrijf is. Een geheel ander soort propositie is de Duitse pompenfabrikant KSB. Het laatcyclische karakter, aangevuld met sterke marktposities en een zeer aantrekkelijke waardering, heeft geresulteerd in de opbouw van een kleine positie in de portefeuille. Een derde toevoeging is de Engelse olieproducent Ithaca. Dit bedrijf heeft vergevorderde stappen gezet in de ontwikkeling van een nieuw olieveld. De waarde van dit veld zien we echter nog niet terug in de huidige waardering. De laatste toevoeging aan de portefeuille is Synthomer. Deze Engelse fabrikant van speciale chemicaliën heeft sterke marktposities in nichemarkten en zal van verder Europees herstel kunnen profiteren. Daarnaast is het één van de grootste fabrikanten van synthetisch rubber in Azië. Dit rubber wordt ondermeer gebruikt voor de productie van rubberen handschoenen, wat een structurele groeimarkt is door de grotere, Aziatische bewustwording omtrent hygiëne. Er zijn verschillende nieuwe posities in Hongkong bijgekomen, zoals Greatview Aseptic Packaging, China Sanjiang Fine Chemicals en Vinda. Greatview is een fabrikant van steriele kartonnen verpak-
Hof Hoorneman Value Fund 2013
[16]
kingen (aseptic packaging) voor de voedingsindustrie, zoals verpakkingen voor melk en vruchtensappen. Ruim 90% van de omzet van Greatview komt van klanten die actief zijn in de melkindustrie. De belangrijkste klanten zijn de twee grotere melkbedrijven in China, China Mengniu Dairy en Yili Group. Tot de klantengroep behoren echter ook Westerse merken, zoals Nestlé en Coca-Cola. Sanjiang is de nummer drie producent van ethyleenoxide (EO) in China. EO is een chemisch product dat voor de fabricage van wasmiddelen en cosmetica wordt gebruikt. Aangezien het een explosief product is, is het nagenoeg ongeschikt voor transport over grote afstand. Als gevolg hiervan worden de producten lokaal gebruikt en worden vraag en aanbod niet beïnvloed door import en export. Vinda is een Chinese producent van consumentenpapier, zoals toiletpapier en tissues. Daarnaast heeft zij nog een aanzienlijk belang in een producent van luiers. Vinda is een grote speler die in een snelgroeiende, maar gefragmenteerde markt zit. Het aandeel handelt op een aantrekkelijke waardering en is goedkoper dan ondernemingen met een vergelijkbaar profiel. Vinda is ook weer uit de portefeuille verdwenen; in september kwam grootaandeelhouder SCA met een bod op de aandelen dat 35% hoger lag dan de op dat moment geldende koers. Wij hebben het bod geaccepteerd. Ook het belang in Prince Frog is verkocht, evenals de obligatie van China Automation. Deze posities hadden hun koersdoel bereikt. Aan obligatiezijde was het iets rustiger. De 5,5% perpetuele lening van Royal Bank of Scotland is verkocht, omdat het lopende rendement van 7% weliswaar aantrekkelijk is, maar de opwaartse potentie beperkt lijkt. Verder is de achtergestelde lening in ABN Amro verkocht. De lage opslag van de lening vanaf de calldatum maakt het onzeker of deze lening vervroegd wordt afgelost. Op het huidige koersniveau is het neerwaarts risico groter dan de opwaartse potentie. Een van de grootste posities in de portefeuille, de 5,125% perpetuele lening van Ageas, is getenderd en volledig toegewezen op een koers van 91 met een mooie winst tot gevolg. In oktober 2013 is de 9,25% lening van de Co-operative Bank aangekocht. Met het oog op de aanstaande herstructurering leek ons dit een aantrekkelijk gewaardeerde lening met een beperkt neerwaarts risico. Daarnaast is een positie opgebouwd in de achtergestelde lening van Depfa Bank die in 2015 wordt afgelost en ongeveer 8,5% rendement oplevert. De balans is voldoende solvabel en op de lening mogen geen rentebetalingen worden overgeslagen, tenzij de bank insolvabel is. Valutaire verdeling van de portefeuille (inclusief dekkingstransacties) Euro Hongkongse dollar Britse pond Maleisische ringgit Chinese Renminbi Amerikaanse dollar *)
31-12-13 96,3% 26,5% 1,4% 0,2% 0,4% -24,8%
31-12-12 102,4% 13,6% 1,9% -4,4% 0,0% -13,5%
100%
100%
*) De shortpositie in USD dient als afdekking van de positie in HKD.
Hof Hoorneman Value Fund 2013
[17]
Ter illustratie van het gevoerde beleggingsbeleid volgen hieronder enkele uitgewerkte voorbeelden. Vinda International Vinda International is een producent van consumentenpapier, zoals tissues en toiletpapier, voor de Chinese markt. Hiernaast produceert het bedrijf ook luiers. Vinda is een van de drie marktleiders in China en haar marktaandeel groeit al jaren. De Chinese markt voor consumentenpapier tekent zich door twee kenmerken: groei en fragmentatie. Hogere kwaliteit tissues en toiletpapier zijn bij uitstek producten die met toenemende welvaart worden geassocieerd. Dit valt goed te zien in de verschillen per land: in West-Europa en Japan verbruikt men gemiddeld 15 kilo per persoon per jaar en in de VS is dit ruim 25 kilo. In Hongkong en Taiwan ligt het verbruik op ruim 10 kilo per jaar. In China is het gemiddelde jaarlijkse verbruik echter nog maar 4 kilo. Ook de fragmentatie van de markt werkt in het voordeel van Vinda. De afgelopen jaren is de invloed van schaalvoordelen duidelijk gebleken in de Chinese markt voor toiletpapier. De drie grootste spelers hebben hun marktaandeel significant zien groeien, terwijl de kleinere spelers uit de markt gedrukt worden. Vinda heeft haar marktaandeel dan ook uitgebreid van 3,9% in 2006 naar 6,3% in 2011. Vinda’s schaalvoordeel wordt alleen maar groter, waardoor het bedrijf een uitermate sterke positie heeft om nog meer marktaandeel te winnen, vooral ook omdat ze een flinke capaciteitsuitbreiding voor ogen heeft. De weging van Vinda in de portefeuille van het Value Fund was net opgehoogd toen een bod op de aandelen gedaan werd. Vanwege de premie van 35% op de laatste koers zijn wij ingegaan op dit aanbod. Carillion Carillion is een Engels bouwbedrijf, actief in de segmenten Constructie, Support Services en PPPcontracten in het Verenigd Koninkrijk, het Midden-Oosten en Canada. Hoewel de constructiebranche enigszins volatiel is en de marges licht onder druk kunnen komen, zijn de andere twee segmenten van Carillion erg interessant. Support Services zijn langlopende contracten waarbij Carillion onderhoudsdiensten en andere ondersteunende diensten levert. Dit varieert van het onderhoud van een snelweg tot contracten voor de catering in scholen. Lokale overheden in het VK beginnen hun (onderhouds)werkzaamheden in toenemende mate uit te besteden, getuige een recent contract van maar liefst GBP 700 miljoen in het graafschap Oxfordshire. Met marges rond de 5-6% range is dit segment duidelijk winstgevender dan de bouwtak en zorgt het voor een stabiele inkomstenstroom van relatief hoge kwaliteit. PPP-contracten (Public-Private Partnership) zijn projecten waarbij een private partij een publiek gebouw (bijvoorbeeld een ziekenhuis) bouwt, waarna de overheid voor een bepaalde periode (meestal 20-30 jaar) een vast bedrag betaalt voor het gebruiksrecht. Na voltooiing van de bouw en de ingebruikname van het pand resteert een risicoloos contract met de overheid, dat Carillion met aanzienlijke boekwinst aan bijvoorbeeld institutionele beleggers kan verkopen. De kruisbestuiving tussen de bouwtak en de meer winstgevende en stabiele PPP en Support Services maakt Carillion een interessant bedrijf. De verdiensten van hoge kwaliteit van Support Services
Hof Hoorneman Value Fund 2013
[18]
(grofweg 50% van de operationele winst) en de mogelijkheid tot toekomstige winstgroei maken Carillion, op het moment van aankoop, een aantrekkelijke belegging. 5,321% Commerzbank 30-6-2016. Commerzbank heeft in 2009 de Dresdner Bank van Allianz overgenomen en is daarmee de tweede bank van Duitsland geworden. De bank heeft ook behoorlijk te lijden gehad onder de kredietcrisis. Een slechte kredietportefeuille (vooral in vastgoedfinanciering en overige leningen in Oost-Europa) en beleggingen met een forse exposure naar gestructureerde producten (zoals ABS, RMBS, CDO’s, etc.) heeft de nodige problemen opgeleverd. De Duitse overheid heeft door kapitaalinjecties in de vorm van aandelen en hybride leningen de nieuwe combinatie ondersteund. Commerzbank heeft diverse achtergestelde leningen uitstaan, waaronder deze 5,321% perpetuele lening. Deze oorspronkelijke Dresdner Bank lening wordt in 2016 afgelost. De rentebetaling op deze lening is nog steeds gegarandeerd door Allianz, de vorige eigenaar van Dresdner. Het risico van deze lening is dat de rente niet betaald kan worden. Dit is echter weinig waarschijnlijk doordat een van de grootste verzekeraars van de wereld, Allianz, garant staat voor de rentebetaling. Allianz is een zeer solvabele verzekeraar, wat ondermeer blijkt uit de hoge rating van AA-. De bank had een sterk winstgevend jaar achter de rug, waardoor de koers van de achtergestelde leningen weer naar 100% opliep. Voorts was sprake van uitgestelde rentebetalingen die bij hervatting van rentebetalingen nog ingehaald moesten worden. Hierdoor steeg de koers van de lening aanzienlijk, tot een niveau dat vergelijkbaar was met andere banken, waarna besloten is om de lening te verkopen. Gekomen van een dieptepunt van 50 is de lening uiteindelijk verkocht op een koers van 121. RESULTATEN
De intrinsieke waarde van het aandeel Hof Hoorneman Value Fund bedroeg per 31 december 2013 € 26,72 en per 31 december 2012 € 22,73. Op basis van intrinsieke waarde en inclusief herbelegging van het in 2013 uitgekeerde dividend bedroeg het rendement 22,6%. In het aanvullend prospectus van het subfonds is (samengevat) opgenomen dat, indien in een kalenderjaar de intrinsieke waarde per aandeel per 31 december vermeerderd met de in het jaar uitgekeerde dividenden met meer dan 10% is gestegen, de beheerder over het meerdere een variabele vergoeding (performance fee) van 10% ontvangt. Eventuele verliezen over de voorgaande twee jaren dienen eerst te worden gecompenseerd. Het behaalde rendement over 2013 geeft de beheerder recht op de in het prospectus vastgelegde variabele vergoeding. De vergoeding bedraagt € 1.115.000. Het aantal uitstaande aandelen nam met 162.086 of 4,9% toe van 3.333.026 tot 3.495.112. Het eigen vermogen nam toe van € 75,7 miljoen per 31 december 2012 naar € 93,4 miljoen per 31 december 2013. De totale dividenduitkering bedroeg in 2013 € 1,05 per aandeel. Op 11 juni 2013 werd € 0,45 per aandeel en op 11 december 2013 werd € 0,60 per aandeel uitgekeerd. Resultaat per aandeel (in €1) Inkomsten
Hof Hoorneman Value Fund 2013
2013 0,93
2012 1,37
2011 1,14
2010 1,50
2009 1,21
[19]
Waardeverandering van beleggingen Kosten
4,92 -0,80
3,85 -0,42
-5,68 -0,44
3,08 -0,51
8,17 -0,35
Nettoresultaat per aandeel
5,05
4,80
-4,98
4,07
9,03
Het nettoresultaat per (bij derden uitstaand) aandeel wordt berekend door het resultaat over het boekjaar te delen door het gemiddeld aantal uitstaande aandelen gedurende het boekjaar. Het gemiddeld aantal aandelen is op maandbasis berekend. Waardering beleggingen Het resultaat van Hof Hoorneman Value Fund wordt in belangrijke mate bepaald door de gerealiseerde en niet-gerealiseerde waardeveranderingen van de beleggingen (koersresultaten). De niet-gerealiseerde waardeveranderingen vloeien voort uit de waardering van de beleggingen in de portefeuille tegen marktwaarde. De marktwaarde wordt in beginsel berekend volgens een vaste systematiek, waarbij beleggingen in verschillende categorieën worden ingedeeld die als volgt op hoofdlijnen kunnen worden omschreven: 1. Laatst bekende notering (slotkoersen) zoals opgenomen in ons externe datasysteem; 2. Koersopgaven (quotes) volgens het externe datasysteem, in beginsel dagelijks beschikbaar. Indien een bied- en laatkoers beschikbaar is, wordt als waardering het gemiddelde van de bied‐ en midkoers aangehouden. De midkoers is het gemiddelde van bied‐ en laatkoers; 3. Periodieke koersopgaven door externe brokers die in het betreffende financiële instrument handelen. Deze opgaven worden dagelijks of een of meerdere keren per maand verstrekt. Waardering geschiedt tegen de opgegeven koers of het gemiddelde van de bied‐ en midkoers; 4. Indien geen (recente) koers beschikbaar is geschiedt waardering op basis van algemeen aanvaarde waarderingsmodellen en - ‐technieken, de intrinsieke waarde of de marktwaarde van gelijksoortige beleggingen. In individuele gevallen kan van de systematiek worden afgeweken. In het uitzonderlijke geval dat geen betrouwbare marktwaarde kan worden berekend, geschiedt waardering tegen verkrijgingsprijs. Bij de waardering van een belegging uit de categorie 2 tot en met 4 zal in hogere mate sprake zijn van schattingen dan bij een belegging uit de eerste categorie. In de hiernavolgende tabel is de onderverdeling van de effectenportefeuille per jaareinde naar de verschillende categorieën weergegeven:
Hof Hoorneman Value Fund 2013
[20]
1. 2. 3. 4.
Laatst bekende notering Koersopgaven (quotes) volgens extern datasysteem Periodieke koersopgaven door brokers Overig
31-12-13 31-12-12 99% 95% 0% 4% 1% 1% 0% 0% 100%
100%
Performance attributie overzicht Hierna wordt een overzicht gegeven van de beleggingen met de grootste absolute bijdragen (positief en negatief) aan de performance van Hof Hoorneman Value Fund. Positieve bijdragen aan de performance Changshouhua Food +2,35% Deze Chinese producent van maïsolie profiteerde van toegenomen interesse na zeer sterke resultaten. De omzet die uit het eigen merk wordt gegenereerd groeit hard en de winstgevendheid neemt daarmee ook toe. Ook werd het aandeel ontdekt door grootbank Standard Chartered. Interserve +1,92% Dit Britse support services en constructiebedrijf heeft het afgelopen jaar een mooie groei laten zien. Het bedrijf heeft een erg sterke balans, verhoogde het dividend en liet een sterke kasstroom zien. De aandelen waren erg gewild. Varitronix +1,79% Deze Chinese producent van beeldschermen opende in 2013 nieuwe productielijnen, nadat het bedrijf eerder fantastische halfjaarcijfers presenteerde. De omzet en winst zullen naar verwachting hard groeien en beleggers anticipeerden hierop. 5,125% Ageas Hybrid Perp. +1,09% Deze lening van Ageas was erg gewild, nadat het bedrijf een zeer sterk 2013 liet zien. De solvencyratio van de verzekeraar was 210%, hetgeen een goede financiële positie impliceert. Bovendien profiteerde deze lening van een vraag naar hoogrendementsobligaties. 8,399% Northern Rock Perp. +1,06% Northern Rock liet wederom prima resultaten zien. De balans krimpt en wordt gezonder. Het eigen vermogen is toegenomen en beleggers stelden dit op prijs. Negatieve bijdragen aan de performance 6,258% SNS Reaal Perp. -2,50% en 11,25% SNS Reaal Perp. -1,10% Begin 2013 besloot Minister Dijsselbloem van Financiële tot nationalisatie van SNS Reaal. Beide bovengenoemde leningen zijn hierdoor opgehouden te bestaan. Wel hebben wij een vordering op de staat voor het geval de schadeloosstelling hoger is dan € 0. Een verdere toelichting over de gang van zaken rond SNS is te vinden onder het kopje ‘Gevoerd Beleggingsbeleid in 2013’.
Hof Hoorneman Value Fund 2013
[21]
Bosideng -0,36% Deze Chinese marktleider in donsjassen had een zwaar jaar. Het bedrijf had enerzijds te kampen met de gevolgen van de vogelgriep, namelijk een schaarste aan dons. Ten tweede moesten de herenkledingmerken gereorganiseerd worden wat kosten met zich bracht. Dachan Food -0,23% Deze kippenleverancier liet tegenvallende resultaten zien. Wij hebben onze positie gedurende het jaar verkocht. 9,25% Co-Operative Bank 2021 -0.21% Deze lening van de Co-operative Bank is geherstructureerd en omgezet in aandelen. Deze aandelen hebben nog geen notering, dus de toekomstige waarde hiervan wordt nog niet weergegeven in de beurskoers. Hoewel de positie in 2013 dus een negatief rendement oplevert, zal deze naar alle waarschijnlijkheid in 2014 een positieve bijdrage leveren. VOORUITZICHTEN 2014 De waarderingen van zowel obligatie- als aandelenmarkten zijn in 2013 flink opgelopen. Van een marktbrede onderwaardering is dan ook geen sprake meer. Wij verwachten verder dat het beursklimaat in 2014 sterk afhankelijk zal zijn van het beleid van centrale banken wereldwijd. Niettemin zijn er nog voldoende ondergewaardeerde individuele bedrijven te vinden. Dit blijkt alleen al uit de relatief lage gemiddelde koers-winstverhouding van de aandelenportefeuille van Hof Hoorneman Value Fund. Het fonds betaalt eind 2013 gemiddeld 10,5 keer de verwachte winst van 2014, met een dividendrendement van 3,6%. Dit is in de huidige markt zeker niet duur te noemen. Het effectief rendement van de obligatieportefeuille van Hof Hoorneman Value Fund is met ongeveer 8% in onze ogen nog steeds aantrekkelijk. Wij zien nog voldoende mogelijkheden in 2014 en de huidige aantrekkelijke waardering van de portefeuille biedt voldoende mooie perspectieven.
Hof Hoorneman Value Fund 2013
[22]
HOF HOORNEMAN INCOME FUND PROFIELSCHETS Het subfonds Hof Hoorneman Income Fund correspondeert met de aandelen die in serie 2 door het Paraplufonds worden uitgegeven. De doelstelling is het realiseren van een rendement dat op lange termijn boven de Markit iBoxx Eur Liquid high yield Total return Index (IBOXXMJA) ligt, door middel van beleggingen die naar verwachting relatief hoge inkomsten genereren waarbij de nadruk zal liggen op obligaties van Europese bedrijven. Hof Hoorneman Income Fund richt zich op beleggers die prijs stellen op een belegging die een interessante stroom inkomsten genereert in de vorm van kwartaaldividenden. Het subfonds is een voorzetting van Hof Hoorneman Income Fund NV, welke vennootschap op 14 november 2011 met Hof Hoorneman Investment Funds NV is gefuseerd. De in dit verslag opgenomen cijfers van het subfonds hebben tot 14 november 2011 betrekking op Hof Hoorneman Income Fund NV. Subfondskarakteristieken Startdatum Beursnotering ISIN-code Referentie-index Dividend Beheervergoeding Performance fee
Maart 1991 Ja NL0009864479 Markit iBoxx Eur Liquid high yield Total return Index Per kwartaal 0,25% per kwartaal 10% van de performance boven die van de referentie-index¹
Gemiddeld rendement per jaar op basis van de intrinsieke waarde 1 jaar 20,1% 3 jaar 15,0% 5 jaar 20,2% Sinds de start van het fonds 3,1% ¹ Zie voor een nadere uitleg het aanvullend prospectus van Hof Hoorneman Income Fund
Hof Hoorneman Income Fund 2013
[23]
KERNCIJFERS Beurskoers in € (ultimo)¹ Uitgekeerd dividend per aandeel in € Rendement op basis van beurskoers² Eigen vermogen in € 1.000 (ultimo) Aantal uitstaande aandelen (ultimo) Intrinsieke waarde per aandeel in € (ultimo) Rendement op basis van intrinsieke waarde² Lopende kosten factor³
2013
2012
2011
2010
2009
19,49
17,44
14,40
16,11
15,27
1,28
1,28
1,28
1,28
3,26
20,1%
31,6%
-3,3%
14,1%
30,9%
77.180
61.678
28.656
29.995
21.232
3.978.693 3.552.822 1.988.871 1.831.685 1.385.489 19,40
17,36
14,41
16,38
15,32
20,1%
30,9%
-4,8%
15,6%
44,9%
1,49%
1,65%
1,66%
1,43%
1,92%
¹ De vermelde beurskoers betreft de beurskoers op de laatste beursdag van het jaar en is gebaseerd op de intrinsieke waarde aan het einde van de een na laatste beursdag vermeerderd of verminderd met een vaste vergoeding van 0,4% van de intrinsieke waarde. ² De rendementspercentages zijn berekend op basis van het koersresultaat per aandeel plus herbelegging van de dividenduitkeringen in aandelen in dezelfde serie. ³ Tot en met 2011 expense ratio (kostenratio) exclusief de eventuele performance fee. Geïndexeerde performance Hof Hoorneman Income Fund vs Iboxx High Yield over de laatste drie jaar na herbelegging van dividend
Hof Hoorneman Income Fund 2013
[24]
ONTWIKKELINGEN FINANCIËLE MARKTEN De rendementen op high-yield obligaties zijn, na het succesvolle jaar 2012, ook in 2013 erg goed geweest. Een lage rente, veel liquiditeit en erg weinig faillissementen zorgden ervoor dat investeerders de risicopremies van hoogrendementsobligaties nog steeds aantrekkelijk vonden. Naast de interessante couponopbrengsten van de portefeuille, stegen ook de koersen van obligaties bijna het gehele jaar. Uitzondering hierop vormde de maand juni, toen de voorzitter van de Amerikaanse centrale bank, Ben Bernanke, aankondigde dat het einde van het monetaire verruimingsbeleid wel eens in zicht zou kunnen zijn. Beleggers reageerden hierop geschrokken. Dit zou immers betekenen dat de marktrente op termijn weer zou gaan oplopen en hoogrendementsobligaties in waarde zouden dalen. Hof Hoorneman Income Fund heeft een relatief hoog effectief rendement en aantrekkelijke couponbetalingen. Hierdoor heeft het fonds een stevige buffer om zich te wapenen tegen een oplopende rente. De obligaties in het fonds hebben een gemiddelde duratie van 7,7. Toen duidelijk werd dat Bernanke zich wat te stellig had uitgedrukt, of dat de markt de woorden van Bernanke verkeerd geïnterpreteerd had, herstelde het vertrouwen snel. Hof Hoorneman Income Fund heeft het leeuwendeel van het rendement dan ook in de tweede helft van 2013 behaald. De risicopremies van achtergestelde obligaties van financiële instellingen zijn gedurende het jaar verder gedaald, maar liggen nog altijd hoger dan voor het begin van de kredietcrisis. Vanwege het nog altijd goede rendement en de afgenomen risico’s zijn wij nog steeds geïnteresseerd in achtergesteld kapitaal van financiële instellingen. BELEGGINGSBELEID Algemeen Hof Hoorneman Income Fund belegt voornamelijk in Europese, hoog renderende obligaties. Daarnaast bestaat de mogelijkheid om te beleggen in vastgoedfondsen, preferente aandelen, converteerbare obligaties en gestructureerde producten. Hof Hoorneman Income Fund kan bovendien voor maximaal 5% van het vermogen beleggen in aandelen. Maximaal 5% van het vermogen van Hof Hoorneman Income Fund mag zijn belegd in één uitgevende instantie, tenzij het een overheid met een AAA-status betreft. Gebruik financiële instrumenten Hof Hoorneman Income Fund belegt in effecten en kan gebruik maken van afgeleide financiële instrumenten, zoals optie- en termijncontracten. Doordat gebruik gemaakt wordt van (afgeleide) financiële instrumenten kan sprake zijn van diverse financiële risico’s, waarvan de belangrijkste hieronder zijn toegelicht. Een uitgebreide beschrijving is in het aanvullend prospectus opgenomen. Markt- en prijsrisico Dit omvat het risico dat de waarde van een financieel instrument zal fluctueren als gevolg van (i) veranderingen in valutawisselkoersen, (ii) veranderingen in de marktrente en/of (iii) veranderingen in marktprijzen, veroorzaakt door factoren die uitsluitend gelden voor het individuele instrument of de emittent hiervan of door factoren die alle in de markt verhandelde instrumenten beïnvloeden. De waarde van vastrentende waarden is sterk afhankelijk van de
Hof Hoorneman Income Fund 2013
[25]
ontwikkeling van de marktrente. De gevoeligheid voor marktveranderingen kan toenemen indien wordt belegd met geleend geld (hefboomwerking). Zolang de rentelasten lager zijn dan de directe en indirecte baten van de gefinancierde beleggingen is er sprake van een zogenaamde positieve hefboom, die tot een hoger rendement voor de belegger kan leiden. Hiertegenover staat uiteraard dat, indien de financieringsrente door marktomstandigheden stijgt en/of de directe en indirecte baten van de gefinancierde beleggingen dalen, deze hefboomwerking vermindert en zelfs kan omslaan in een negatief effect op het rendement. Hof Hoorneman Income Fund tracht deze risico’s te beheersen door de beleggingsportefeuille te spreiden over verschillende uitgevende instellingen, niet meer dan 5% van het vermogen van Hof Hoorneman Income Fund te beleggen in de effecten van één enkele uitgevende instelling, tenzij het een overheid met een AAA-status betreft, en valutakoersrisico’s in beginsel af te dekken. De mogelijkheid met geleend geld te beleggen is beperkt tot maximaal 20% van het vermogen van Hof Hoorneman Income Fund. Kredietrisico Het kredietrisico of debiteurenrisico is het risico dat de ene partij van een financieel instrument niet aan haar verplichtingen zal voldoen, waardoor de andere partij een financieel verlies te verwerken krijgt. Bij beleggingen in vastrentende waarden bestaat het risico dat de uitgevende instelling niet kan voldoen aan de rente- en aflossingsverplichtingen. Het kredietrisico is in het algemeen groter bij transacties die buiten de beurs of in vreemde valuta worden afgesloten. Teneinde deze risico’s zoveel als mogelijk te beperken wordt de nodige zorgvuldigheid betracht bij het aangaan van contractuele relaties, worden diepgaande kredietanalyses met betrekking tot de debiteurenkwaliteit uitgevoerd en worden de beleggingen gespreid over verschillende uitgevende instellingen. Liquiditeitsrisico Dit is het risico dat een rechtspersoon niet de mogelijkheid heeft om de financiële middelen te verkrijgen die nodig zijn om aan de verplichtingen uit hoofde van de financiële instrumenten te voldoen, bijvoorbeeld doordat een financieel actief niet op korte termijn kan worden verkocht tegen nagenoeg de reële waarde. Hof Hoorneman Income Fund tracht dit risico onder meer te beperken door slechts een beperkt gedeelte van de portefeuille te beleggen in illiquide effecten en het merendeel in frequent verhandelde effecten. Daarnaast bestaat de mogelijkheid kortlopend krediet op te nemen, waardoor het liquiditeitsrisico verder kan worden beperkt. Kasstroomrisico Kasstroomrisico is het risico dat toekomstige kasstromen verbonden aan een monetair financieel instrument in omvang zullen fluctueren. Indien bijvoorbeeld sprake is van een schuldinstrument met een variabele rente dan resulteren dergelijke fluctuaties in een verandering van de effectieve interestvoet van het financiële instrument, veelal zonder een overeenkomstige verandering in de bijbehorende reële waarde. Slechts een beperkt gedeelte van de portefeuille zal in dergelijke instrumenten worden belegd.
Hof Hoorneman Income Fund 2013
[26]
Gevoerd beleggingsbeleid in 2013 Top 5 ondernemingen in portefeuille per 31 december 2013 Lloyds Banking Group The Co-operative Group SRLEV Enterprise Inns Kensington Group
Land Groot-Brittannië Groot-Brittannië Nederland Groot-Brittannië Groot-Brittannië
Belang 4,5% 4,5% 4,3% 3,8% 3,8%
Na het bijzonder goede rendement van 2012, heeft Hof Hoorneman Income Fund ook in 2013 een mooi resultaat behaald. Het gevoerde beleid heeft ervoor gezorgd dat het fonds goed profiteerde van de mogelijkheden die de markt voor hoog-rendementsobligaties te bieden heeft. Het rendement van Hof Hoorneman Income Fund bedroeg over 2013 20,1% (op basis van intrinsieke waarde en inclusief herbelegging van het in 2013 uitgekeerde dividend in aandelen van het subfonds). Het belangrijkste thema in de portefeuille van het fonds is nog steeds de weging in achtergestelde leningen van financiële instellingen (banken en verzekeraars). De markt en de toezichthouders dwingen deze instellingen sinds eind 2009 hun schuldpositie af te bouwen en hun solvabiliteit te verhogen. Dit proces verloopt gestaag, maar wel met obstakels. Het jaar 2013 begon wat dat betreft weinig positief met de onverwachte nationalisatie van SNS Bank. De Minister van Financiën stelde vast dat SNS niet meer op eigen benen kon staan en dat nationalisatie van SNS en de onteigening van alle achtergestelde leningen van SNS Bank en SNS Holding de beste oplossing was voor dit probleem. Door de onteigening van de achtergestelde SNS-leningen van zowel de bank als de holding, resteren alleen nog de gerelateerde claims. In een zogenaamde schadeloosstellingprocedure heeft de overheid voorgesteld om de compensatie op € 0 te zetten. De Ondernemingskamer acht het echter aannemelijk dat een schadeloosstelling van € 0 geen volledige vergoeding van de door de rechthebbende geleden schade vormt. De Ondernemingskamer zal een team van specialisten opdracht geven om te komen tot een advies over de waarde van de effecten van SNS Reaal ten tijde van het onteigeningsbesluit. Hof Hoorneman Income Fund had slechts een kleine blootstelling aan deze ontwikkelingen, daar het fonds meer in de obligaties van SR Leven had geïnvesteerd. Deze hebben juist een erg mooi rendement behaald. Afgezien van SNS Bank en enkele andere individuele situaties zien wij dat Europese banken hun balansen verstevigen en dat de positie van obligatiehouders hiermee wordt versterkt. De koersen van achtergestelde leningen zijn in het afgelopen jaar per saldo sterk gestegen. De twee belangrijkste onderdelen van dit proces zijn het aantrekken van meer spaargeld en het verhogen van de kwaliteit en de kwantiteit van de buffers. Het eerste proces geldt alleen voor de banken en moet de onderlinge afhankelijkheid van de banken in Europa verminderen om domino-effecten te voorkomen. Het tweede proces, waarop het fonds met name inspeelt, leidt ertoe dat banken en verzekeraars in de toekomst steeds minder gebruik mogen maken van achtergestelde leningen als bufferkapitaal. Het gros van de uitstaande leningen voldoet niet meer aan de eisen die de toezichthouders stellen voor het bufferkapitaal van de toekomst. Toezichthouders stellen nu de eis dat verliezen van de bank op de kern van het bufferkapitaal moet kunnen worden afgewenteld. Dat zal naar onze verwachting ertoe leiden dat de markt van achtergestelde leningen langzaam maar zeker sterk zal verkleinen. Dat is deels al gebeurd doordat banken in de markt eigen leningen hebben ingekocht.
Hof Hoorneman Income Fund 2013
[27]
Eind 2011 schreven wij dat de onderwaardering hierdoor op termijn zal verdwijnen. In 2012 hebben wij al gezien dat de markt zich steeds beter bewust werd van deze mooie mogelijkheid en in 2013 heeft deze trend zich voortgezet. Naast dit thema blijven we aandachtig kijken naar de markt voor high-yield leningen in de nietfinanciële sector. Ook in dit segment heeft het fonds in 2013 een mooie ontwikkeling doorgemaakt. Beleggers werden steeds minder risicomijdend en profiteerden van de aantrekkelijke premies op hoogrendementsobligaties ten opzichte van staatsobligaties. Het ruime monetaire beleid van centrale banken wereldwijd, gepaard gaande met de aantrekkelijke waarderingen van de posities in het fonds hebben dus voor een mooi resultaat gezorgd. Valutaire verdeling van de portefeuille (inclusief dekkingstransacties) Euro Chinese renminbi Amerikaanse dollar Zwitserse frank Britse pond Zweedse Kroon
EUR CNY USD CHF GBP SEK
31-12-13 31-12-12 99,8% 96,5% 0,6% 0,0% 0,1% 0,2% 0,1% 0,0% -0,6% 3,4% 0,0% -0,1% 100%
100%
Ter illustratie van het gevoerde beleid belichten wij twee beleggingen. 9% Delta Lloyd Leven 2042 Delta Lloyd is één van de grotere financiële dienstverleners op het gebied van levensverzekeringen, pensioenen, schadeverzekeringen, vermogensbeheer en bancaire producten in Nederland en België. De merken die Delta Lloyd tevens voert zijn Ohra, ABN Amro verzekeringen, iZio en BeFrank. Delta Lloyd Levensverzekeringen heeft in het voorjaar van 2012 een achtergestelde obligatie geplaatst. Deze 9% lening met een looptijd tot en met 2042 is een zogenoemde Tier 2 lening, die voldoet aan de meest recente toezichteisen voor verzekeraars, de eerder beschreven Solvency II. Met deze lening is een in 2009 uitgegeven, onderhands geplaatste lening vervangen. De nieuwe lening heeft tot 2022 een vaste rentebetaling van 9%. Vanaf 2022 is de coupon van de lening variabel en gelijk aan de driemaands Euribor-rente plus 812 basispunten. Delta Lloyd heeft het recht om de lening vanaf 2022 elk kwartaal vervroegd af te lossen op 100%. De lening biedt een hoog rendement voor een, naar ons idee, beperkt risico. Gegeven de operationele gang van zaken en de aanwezige solvabiliteit mag worden verwacht dat Delta Lloyd de rente kan blijven betalen. Alles opgeteld mag verwacht worden dat Delta Lloyd tot 2022 een aantrekkelijke coupon betaalt en dat het bedrijf deze lening, vanwege de hoge ‘step-up’ van 812 basispunten (8,12%) in augustus 2022, vervroegd zal aflossen op 100%. Depfa Bank Float 15-12-2015 Depfa Bank is voortgekomen uit de opsplitsing van het in 2009 genationaliseerde Hypo Real Estate (HRE). Deze opsplitsing in drie delen resulteerde in de Deutsche Pfandbriefbank (going concern;
Hof Hoorneman Income Fund 2013
[28]
nieuwe business), een ‘bad bank’ (FMS Wertmanagement) en Depfa Bank, dat weliswaar ‘going concern’ is, maar in ‘run-off’ (zie hieronder) is geplaatst in afwachting van een koper. De Europese Commissie heeft in de zomer van 2011 de staatssteun en deze opsplitsing definitief goedgekeurd. Depfa Bank heeft een herstructureringsplan doorgevoerd waarbij de balans is verkleind en slechte leningen zijn ondergebracht in de ‘bad bank’. Dat Depfa Bank in ‘run-off’ verkeert, betekent dat tot het moment van een eventuele privatisering of verkoop geen nieuwe leningen mogen worden verschaft. Positief is dat Depfa Bank de afgelopen kwartalen onverminderd is doorgegaan met het reduceren van de posities in obligaties van zwakke EU-landen. Depfa Bank heeft een solvabiliteitsratio van 34%. De helft van het eigen vermogen bestaat uit vier achtergestelde Tier 1 leningen. De variabele Depfa Bank 15-12-2015 is een lower Tier 2 lening waarop een rente wordt vergoed van 3-maands euribor plus 0,7%. De obligatie is een zogenaamde “must-pay” lening. Dit houdt in dat rentebetalingen alleen kunnen worden overgeslagen in het geval van faillissement. Het risico van deze lening is vrij laag, omdat de balans van Depfa Bank is opgeschoond en de solvabiliteit op orde is. De lening kent weliswaar een lage rentevergoeding, maar deze is op een mooie discount gekocht en levert dus een fraai effectief rendement op tot december 2015 met verhoudingsgewijs weinig risico. RESULTATEN De intrinsieke waarde van het aandeel Hof Hoorneman Income Fund bedroeg per 31 december 2013 € 19,40 en per 31 december 2012 € 17,36. Op basis van intrinsieke waarde en inclusief herbelegging van het in 2013 uitgekeerde dividend bedroeg het rendement 20,1%. De referentie-index van het subfonds, Markit iBoxx Eur Liquid high yield Total Return Index, steeg in 2013 met 7,85%. In het aanvullend prospectus van het subfonds is (samengevat) opgenomen dat, indien in een kalenderjaar het subfonds beter dan de referentie-index heeft gepresteerd en de intrinsieke waarde per aandeel per 31 december vermeerderd met de in het jaar uitgekeerde dividenden is gestegen, de beheerder een variabele vergoeding (performance fee) van 10% ontvangt van het nettorendement van het subfonds boven het rendement van de referentie-index. Het rendement over 2013 geeft de beheerder recht op de in het prospectus vastgelegde variabele vergoeding. De vergoeding bedraagt € 866.000. Het aantal uitstaande aandelen nam in 2013 met 425.871 of 12,0% toe van 3.552.822 tot 3.978.693. Het eigen vermogen steeg van € 61,7 miljoen per 31 december 2012 naar € 77,2 miljoen per 31 december 2013. De totale dividenduitkering bedroeg in 2013 € 1,28 per aandeel. Op 8 januari 2013, 2 april 2013, 9 juli 2013 en 1 oktober 2013 werd telkens € 0,32 per aandeel uitgekeerd. Resultaat per aandeel (in € 1) Inkomsten Waardeveranderingen van beleggingen Kosten
2013 1,45 2,37 -0,50
2012 1,49 3,17 -0,35
2011 1,41 -1,81 -0,27
2010 1,48 0,95 -0,24
2009 1,55 4,32 -0,27
Nettoresultaat per aandeel
3,32
4,31
-0,67
2,19
5,60
Hof Hoorneman Income Fund 2013
[29]
Het nettoresultaat per (bij derden uitstaand) aandeel wordt berekend door het resultaat over het boekjaar te delen door het gemiddeld aantal uitstaande aandelen gedurende het boekjaar. Het gemiddeld aantal aandelen is op maandbasis berekend. Waardering beleggingen Het resultaat van Hof Hoorneman Income Fund wordt in belangrijke mate bepaald door de gerealiseerde en niet-gerealiseerde waardeveranderingen van de beleggingen (koersresultaten). De niet-gerealiseerde waardeveranderingen vloeien voort uit de waardering van de beleggingen in de portefeuille tegen marktwaarde. De marktwaarde wordt in beginsel berekend volgens een vaste systematiek, waarbij beleggingen in verschillende categorieën worden ingedeeld die als volgt op hoofdlijnen kunnen worden omschreven: 1. Laatst bekende notering (slotkoersen) zoals opgenomen in ons externe datasysteem; 2. Koersopgaven (quotes) volgens het externe datasysteem, in beginsel dagelijks beschikbaar. Indien een bied- en laatkoers beschikbaar is, wordt als waardering het gemiddelde van de bied- en midkoers aangehouden. De midkoers is het gemiddelde van bied- en laatkoers; 3. Periodieke koersopgaven door externe brokers die in het betreffende financiële instrument handelen. Deze opgaven worden dagelijks of een of meerdere keren per maand verstrekt. Waardering geschiedt tegen de opgegeven koers of het gemiddelde van de bied- en midkoers; 4. Indien geen (recente) koers beschikbaar is geschiedt waardering op basis van algemeen aanvaarde waarderingsmodellen en -technieken, de intrinsieke waarde of de marktwaarde van gelijksoortige beleggingen. In individuele gevallen kan van de systematiek worden afgeweken. In het uitzonderlijke geval dat geen betrouwbare marktwaarde kan worden berekend, geschiedt waardering tegen verkrijgingsprijs. Bij de waardering van een belegging uit de categorie 2 tot en met 4 zal in hogere mate sprake zijn van schattingen dan bij een belegging uit de eerste categorie. In onderstaande tabel is de onderverdeling van de effectenportefeuille per jaareinde naar de verschillende categorieën weergegeven:
1. 2. 3. 4.
Laatst bekende notering Koersopgaven (quotes) volgens extern datasysteem Periodieke koersopgaven door brokers Overig
31-12-13 31-12-12 95% 88% 0% 6% 5% 6% 0% 0% 100%
100%
Performance attributie overzicht Hierna wordt een overzicht gegeven van de beleggingen met de grootste absolute bijdragen (positief en negatief) aan de performance van Hof Hoorneman Income Fund.
Hof Hoorneman Income Fund 2013
[30]
Positieve bijdragen aan de performance Nobina +3,21% Dit bedrijf heeft haar schulden geherstructureerd en de aandelen zijn zeer lang illiquide geweest en zijn bovendien niet beursgenoteerd. Na de recente halfjaarcijfers van Nobina merkten investeerders op dat er verschillende verlieslatende contracten aan het eind van het jaar aflopen. De interesse in de aandelen nam toe, waardoor de aandelen sterk in waarde stegen. 6,202% KBC Bank Var. Perp. +1,28% De KBC 6,202% Perpetual is een Tier 1 lening die in 2009 al voor 90% is ingekocht (tegen 70%) en die vanwege de kleinere omvang tegen een forse discount handelde. Deze korting is in 2013 ingelopen. 5,125% Ageas Hybrid Perp. +1,16% De lening van Ageas was erg gewild, nadat het bedrijf een zeer sterk 2013 liet zien. De solvency-ratio van de verzekeraar was 210%, hetgeen een goede financiële positie impliceert. Bovendien profiteerde deze lening van een vraag naar hoogrendementsobligaties. 6,5864% Pearl Perp. +0,93% Phoenix Group, de uitgever van deze lening, is aan het begin van 2013 succesvol geherfinancierd en daardoor was deze hybride lening veel beter gedekt. Beleggers profiteerden van de aantrekkelijke waardering en zetten de koers van de obligatie fors hoger. BNP Paribas Fortis Conv. Perp. Float +0,90% Deze lening heeft een mooi rendement opgeleverd, omdat deze aan het begin van 2013 nog zeer aantrekkelijk gewaardeerd was. Het effectief rendement trok gedurende het jaar veel beleggers, met een mooi koersresultaat als gevolg. Negatieve bijdragen aan de performance 6,258% SNS Reaal Perp. -0,65% Begin 2013 besloot Minister Dijsselbloem van Financiën tot nationalisatie van SNS Reaal. Deze lening is hierdoor ook opgehouden te bestaan. Wel hebben wij een vordering op de staat voor het geval de schadeloosstelling hoger is dan € 0. Een verdere toelichting is te vinden onder het kopje ‘Gevoerd Beleggingsbeleid in 2013’. 9,25% Co-operative Bank 2021 -0,45%, 7,875% Co-operative Bank 2022 -0,35%, Co-operative Bank Var. Perp. -0,19%. De obligaties van de Co-operative Bank zijn geherstructureerd en wij krijgen hiervoor een mix van aandelen en nieuwe obligaties. De waarde hiervan is nog niet verdisconteerd in de koers van deze leningen. Hierdoor lijken deze obligaties verlieslatend, terwijl ze eigenlijk een mooie winst opleverden. HSH Nordbank Var. 2017 -0.19% Deze lening had te lijden onder de perikelen rond de nationalisatie van SNS Bank. Beleggers werden geconfronteerd met de mogelijkheid dat lower Tier 2 kapitaal van Noord-Europese banken ook
Hof Hoorneman Income Fund 2013
[31]
genationaliseerd zou kunnen worden. Verder liet HSH Nordbank licht teleurstellende resultaten zien. Op basis hiervan was voor ons het risico van deze lening te groot voor het geboden rendement; wij hebben dan ook afscheid genomen van deze positie. VOORUITZICHTEN 2014 In het jaarverslag over 2012 schreven wij dat wij een rendement van ongeveer 5 tot 6% verwachtten in 2013. Deze verwachting is ruim overtroffen. Er bleek nog steeds ruimte voor koersstijging van high-yield obligaties, met een aantrekkelijk rendement tot gevolg. Wij zijn nu echter wel van mening dat de ruimte voor verdere koersstijgingen beperkt is. De opslag op veilige obligaties bevindt zich nu op benedengemiddelde niveaus en geeft dus aan dat koersen eerder zullen dalen dan stijgen. Ook wanneer de rente zal stijgen zal dit een negatief effect hebben op koersresultaten. Het effectief rendement van Hof Hoorneman Income Fund is nog steeds bijna 8%, waardoor het fonds een mooie buffer heeft. Bovendien worden in 2014 veel meer high-yield leningen afgelost dan uitgegeven. Hierdoor wordt het aanbod kleiner en blijft de vraag naar deze beleggingscategorie naar verwachting hetzelfde. Dit zou, zeker in de eerste helft van 2014, tot licht stijgende koersen kunnen leiden. Wij verwachten voor 2014 wederom een rendement van ongeveer 5 tot 6%.
Hof Hoorneman Income Fund 2013
[32]
HOF HOORNEMAN EUROPEAN VALUE FUND PROFIELSCHETS Het subfonds Hof Hoorneman European Value Fund correspondeert met de aandelen die in serie 3 door het Paraplufonds worden uitgegeven. Hof Hoorneman European Value Fund belegt in een gediversifieerde Europese aandelenportefeuille. Tot het beleggingsgebied behoren de landen die lid zijn van de Europese Unie, alsmede Noorwegen, Zwitserland en de kandidaat-‐lidstaten van de Europese Unie. De beleggingen bestaan voornamelijk uit beursgenoteerde effecten, te weten gewone aandelen, in aandelen converteerbare effecten, warrants en preferente aandelen. Bij de invulling van de portefeuille worden de in aanmerking komende ondernemingen zorgvuldig geselecteerd door middel van zogenoemde bottom--‐up analyses. De focus ligt vooral op effecten die naar het oordeel van de directie zijn ondergewaardeerd. Hiervan zal sprake zijn als de intrinsieke waarde van het desbetreffende effect hoger is dan de op dat moment geldende beurskoers of als de toekomstige groeipotentie van de betrokken onderneming onvoldoende in de beurskoers tot uiting komt. Het subfonds is een voorzetting van Hof Hoorneman European Value Fund NV, welke vennootschap op 14 november 2011 met Hof Hoorneman Investment Funds NV is gefuseerd. De in dit verslag opgenomen cijfers van het subfonds hebben tot 14 november 2011 betrekking op Hof Hoorneman European Value Fund NV. Subfondskarakteristieken Startdatum Beursnotering ISIN--‐code Benchmark Dividend Beheervergoeding Performance fee
27 juli 2007 Ja NL0009864495 Geen Ja (fiscale uitdelingsverplichting) 0,3125% per kwartaal 10% van de performance boven 10%¹
Gemiddeld rendement per jaar op basis van de intrinsieke waarde 1 jaar 28,9% 3 jaar 9,1% 5 jaar 18,9% Sinds de start van het fonds -4,0% ¹ Zie voor een nadere uitleg het aanvullend prospectus van Hof Hoorneman European Value Fund.
Hof Hoorneman European Value Fund 2013
[33]
KERNCIJFERS Beurskoers in € (ultimo)¹ Uitgekeerd dividend per aandeel in € Rendement op basis van beurskoers² Eigen vermogen in € 1.000 (ultimo) Aantal uitstaande aandelen (ultimo) Intrinsieke waarde per aandeel in € (ultimo) Rendement op basis van intrinsieke waarde² Lopende kosten factor³
2013
2012
2011
2010
2009
31,89
25,46
21,66
27,01
23,60
1,20
0,76
0,76
0,60
1,25
30,6%
21,8%
-17,5%
17,1%
50,8%
22.255
14.414
13.307
17.321
17.369
701.551
561.413
607.639
638.211
739.350
31,72
25,68
21,90
27,14
23,49
28,8%
21,5%
-17,0%
18,3%
48,7%
1,77%
1,91%
1,99%
1,71%
2,19%
¹ De vermelde beurskoers betreft de beurskoers op de laatste beursdag van het jaar en is gebaseerd op de intrinsieke waarde aan het einde van de een na laatste beursdag vermeerderd of verminderd met een vaste vergoeding van 0,5% van de intrinsieke waarde. ² De rendementspercentages zijn berekend op basis van het koersresultaat per aandeel plus herbelegging van de dividenduitkeringen in aandelen in dezelfde serie. ³ Tot en met 2011 expense ratio (kostenratio) exclusief de eventuele performance fee. Geïndexeerde performance Hof Hoorneman European Value Fund over de laatste drie jaar na herbelegging van dividend
Hof Hoorneman European Value Fund 2013
[34]
ONTWIKKELINGEN FINANCIËLE MARKTEN Gedurende 2013 hebben de Europese aandelenmarkten een mooie performance geleverd. Mede vanwege de lage rente profiteerden steeds meer partijen van het zeer geleidelijke herstel dat in Europa plaatsvond. Hierbij was er nauwelijks onderscheid tussen grotere en kleinere bedrijven. Ook bij de verschillende Europese markten zagen wij een convergentie. Zowel de Zuid- als de NoordEuropese indices lieten een rendement zien van rond de 15 tot 20%. Tegen deze achtergrond heeft Hof Hoorneman European Value Fund een rendement behaald van 28,8% (op basis van intrinsieke waarde en inclusief herbelegging van het in 2013 uitgekeerde dividend in aandelen van het subfonds). Twee ontwikkelingen hebben de Europese aandelenmarkten in 2013 gedomineerd. Hieraan lag ten grondslag dat beleggers zich realiseerden dat de euro nu toch echt gered is. Geleidelijk aan kwamen er steeds meer tekenen van herstel. Het begon met een begrotingsoverschot (voor rentebetalingen) voor Griekenland en eindigde met Spanje dat een recessie van 9 kwartalen achter zich liet. Hoewel de Nederlandse economie nog rond het nulpunt schommelde, lijkt het erop dat de meeste economische data in Europa steeds beter worden. De waarderingen waren eind 2012 nog steeds aantrekkelijk en deze zijn in 2013 ook richting de historische gemiddelden gekropen. Hoewel er nog steeds ondergewaardeerde bedrijven te vinden zijn, kan in onze optiek niet meer van een marktbrede onderwaardering in Europa worden gesproken. De tweede ontwikkeling, naast het economisch herstel, was de monetaire verruiming door verschillende centrale banken. Beleggers waren erg content met de goedkope kredietverlening en dirigeerden hun geld naar aandelen. Aandelen van Europese small- en midcaps zijn daarbij niet overgeslagen. Nadat in 2012 vooral de aandelen van grote ondernemingen forse koersstijgingen lieten zien, hebben de kleinere ondernemingen duidelijk een inhaalslag gemaakt. De risicobereidheid van investeerders is duidelijk toegenomen. Daarnaast zijn aandelen, mede door de lage rente, een aantrekkelijke beleggingscategorie bezien vanuit risico-rendementsperspectief. Al met al hebben de financiële markten in Europa een sterke performance laten zien, waarbij Hof Hoorneman European Value Fund duidelijk heeft laten zien dat het goed in staat is te profiteren van de mogelijkheden die de Europese markten bieden. BELEGGINGSBELEID Algemeen Via Hof Hoorneman European Value Fund neemt de belegger deel in een gediversifieerde Europese aandelenportefeuille. Tot het beleggingsgebied behoren de landen die lid zijn van de Europese Unie, alsmede Noorwegen, Zwitserland en de kandidaat--‐lidstaten van de Europese Unie. Minimaal 75% van het vermogen zal in beursgenoteerde effecten zijn belegd. Er kan ook worden belegd in effecten die niet in euro’s staan genoteerd. Vreemde valuta zullen in beginsel worden afgedekt. Hof Hoorneman European Value Fund selecteert een portefeuille met de naar verwachting meest kansrijke ondernemingen in het beleggingsuniversum, waarbij het beleggingsbeleid niet op het
Hof Hoorneman European Value Fund 2013
[35]
volgen of overtreffen van een benchmark is gericht. De focus ligt vooral op effecten die naar het oordeel van de directie zijn ondergewaardeerd. Hiervan zal sprake zijn als de intrinsieke waarde van het desbetreffende effect hoger is dan de op dat moment geldende beurskoers of als de toekomstige groeipotentie van de betrokken onderneming onvoldoende in de beurskoers tot uiting komt. Bij het beheer van het vermogen kan gebruik worden gemaakt van derivaten, zoals opties, termijncontracten en futures. Deze instrumenten bieden de mogelijkheid efficiënt te anticiperen op verwachte marktontwikkelingen en kunnen voorts als afdekking van beleggingsrisico’s dienen. Eveneens kunnen met deze instrumenten additionele inkomsten worden gegenereerd. Gebruik financiële instrumenten Hof Hoorneman European Value Fund belegt in effecten en kan gebruik maken van afgeleide financiële instrumenten, zoals optie- en termijncontracten. Doordat gebruik gemaakt wordt van (afgeleide) financiële instrumenten kan sprake zijn van diverse financiële risico’s, waarvan de belangrijkste hieronder zijn toegelicht. Een uitgebreide beschrijving is in het aanvullend prospectus opgenomen. Markt- en prijsrisico Dit omvat het risico dat de waarde van een financieel instrument zal fluctueren als gevolg van (i) veranderingen in valutawisselkoersen, (ii) veranderingen in de marktrente en/of (iii) veranderingen in marktprijzen, veroorzaakt door factoren die uitsluitend gelden voor het individuele instrument of de emittent hiervan of door factoren die alle in de markt verhandelde instrumenten beïnvloeden. De waarde van vastrentende waarden is sterk afhankelijk van de ontwikkeling van de marktrente. De gevoeligheid voor marktveranderingen kan toenemen indien wordt belegd met geleend geld (hefboomwerking). Zolang de rentelasten lager zijn dan de directe en indirecte baten van de gefinancierde beleggingen is er sprake van een zogenaamde positieve hefboom, die tot een hoger rendement voor de belegger kan leiden. Hiertegenover staat uiteraard dat, indien de financieringsrente door marktomstandigheden stijgt en/of de directe en indirecte baten van de gefinancierde beleggingen dalen, deze hefboomwerking vermindert en zelfs kan omslaan in een negatief effect op het rendement. Hof Hoorneman European Value Fund tracht deze risico’s te beheersen door middel van diversificatie van de beleggingsportefeuille (spreiding over verschillende sectoren en individuele aandelen). De mogelijkheid met geleend geld te beleggen is beperkt tot maximaal 20% van het eigen vermogen. Het valutarisico zal in beginsel worden afgedekt. Kredietrisico Het kredietrisico of debiteurenrisico is het risico dat de ene partij van een financieel instrument niet aan haar verplichtingen zal voldoen, waardoor de andere partij een financieel verlies te verwerken krijgt. Bij beleggingen in vastrentende waarden bestaat het risico dat de uitgevende instelling niet kan voldoen aan de rente- en aflossingsverplichtingen. Het kredietrisico is in het algemeen groter bij transacties die buiten de beurs of in vreemde valuta worden afgesloten. Teneinde deze risico’s zoveel als mogelijk te beperken wordt de nodige zorgvuldigheid betracht bij het aangaan van contractuele relaties en wordt in beginsel in effecten belegd die
Hof Hoorneman European Value Fund 2013
[36]
aan een (internationale) officiële beurs zijn genoteerd of op een gereguleerde markt worden verhandeld. Liquiditeitsrisico Dit is het risico dat een rechtspersoon niet de mogelijkheid heeft om de financiële middelen te verkrijgen die nodig zijn om aan de verplichtingen uit hoofde van de financiële instrumenten te voldoen, bijvoorbeeld doordat een financieel actief niet op korte termijn kan worden verkocht tegen nagenoeg de reële waarde. Hof Hoorneman European Value Fund tracht dit risico onder meer te beperken door hoofdzakelijk inbeursgenoteerde effecten te beleggen. Daarnaast bestaat de mogelijkheid kortlopend krediet op te nemen, waardoor het liquiditeitsrisico verder kan worden beperkt. Gevoerd beleggingsbeleid in 2013 Top 5 belangen in portefeuille per 31 december 2013 Carillion Royal Dutch Shell A shares The Paragon Group of Companies Zurich Financial Services Münchener Rüchversichering
Land Groot-Brittannië Groot-Brittannië Groot-Brittannië Zwitserland Duitsland
Belang 3,2% 3,1% 3,0% 3,0% 3,0%
Het beleggingsbeleid van Hof Hoorneman Bankiers wordt al ruim twee decennia ingevuld via de bekende lange termijn ‘buy and hold’ value filosofie. Deze is gebaseerd op de drie pijlers onderwaardering, een katalysator om de onderwaardering eruit te laten lopen en een cashrendement dat gelijk is aan ten minste het rendement op (Nederlandse) staatsleningen. Centraal staat daarbij het zoeken naar aandelen van bedrijven die tijdelijk uit de gratie zijn, maar die wel beschikken over een solide balans, sterke kasstroom, leidende marktpositie en goed management. Het fonds kent geen beperkingen in termen van marktkapitalisatie, maar stelt zich wel ten doel om gemiddeld te beleggen in Europese midcapaandelen. Deze doelstelling resulteert in een portefeuille met een aantrekkelijke mix van large-, mid- en smallcapaandelen. Ook gedurende 2013 heeft de nadruk gelegen op het vinden en aankopen van ondergewaardeerde aandelen en deze weer te verkopen wanneer het koersdoel is bereikt. In het eerste kwartaal zijn onder andere Cape, WS Atkins, ASML en Zumtobel aangekocht. Cape levert diensten aan de gas- en olie‐industrie en ondanks enkele kostenoverschrijdingen en problemen in Australië is de verhouding tussen het risico en rendement zeer aantrekkelijk. Na de publicatie van de onderliggend goede jaarcijfers is de positie verder vergroot. WS Atkins is een Engels engineeringbedrijf met activiteiten in het Verenigd Koninkrijk, de Verenigde Staten, continentaal Europa, het Midden-Oosten en Azië. De hoge mate van diversificatie, de sterke balans en het aantrekkelijke dividendrendement zorgen voor een mooie aanvulling in de portefeuille. Deze positie is later in het jaar met een mooie koerswinst weer verkocht. ASML heeft nagenoeg een monopolie op installaties die cruciaal zijn voor de efficiency van chipfabrikanten. Deze uitermate sterke positie, de innovatiekracht en een sterke balans maken de onderneming een aantrekkelijke toevoeging voor de portefeuille. De Oostenrijkse fabrikant van lichtarmaturen Zumtobel is na Philips de grootste
Hof Hoorneman European Value Fund 2013
[37]
fabrikant in Europa. Na een aantal lastige jaren lijkt de onderneming nu optimaal gepositioneerd voor de groei van LED-toepassingen voor de professionele markt. Gedurende het tweede kwartaal zijn de belangen in C&C en Grafton verkleind. Beide bedrijven hebben nog steeds een aantrekkelijke propositie, maar de koersen waren inmiddels al behoorlijk opgelopen. Nieuw in de portefeuille zijn posities in de Volkswagen Group en de Britse uitgever Pearson. Eerstgenoemde is na de recente correctie aantrekkelijk gewaardeerd, met name bezien in het licht van de sterke positionering en diversificatie. Pearson is wereldwijd marktleider in educatie- en toetsmateriaal. De online migratie en innovatie zijn indrukwekkend, hetgeen wij onvoldoende terugzien in de waardering. Ook de Engelse onderneming Carillion is toegevoegd aan de portefeuille. De onderneming richt zich meer en meer op support services en ontwikkelt hiermee naast haar bouwactiviteiten een interessante portefeuille aan producten. Het dividend is aantrekkelijk en de vooruitzichten zijn rooskleurig. In het tweede halfjaar is de Duitse pompenfabrikant KSB aangekocht. Het laatcyclische karakter, aangevuld met sterke marktposities en een zeer aantrekkelijke waardering maakt deze onderneming een geschikte kandidaat. Nieuw in de portefeuille is ook het Ierse United Drug, een onderneming die inspeelt op de toenemende outsourcing van grote farmaceutische bedrijven. Dit bedrijf profiteert enerzijds van licht stijgende omzet en brutowinst in haar ene divisie en anderzijds van de groeiende markt voor het outsourcen van aspecten als verpakkingen en marketing in haar tweede divisie. Ook aangekocht is het Duitse RIB Software. De onderneming ontwikkelt software voor de bouwsector en maakt daarmee virtuele bouwplanning mogelijk. Dit resulteert in aanzienlijke kostenbesparingen in een sector waar de winstgevendheid sterk onder druk ligt. Een derde toevoeging is de Engelse olieproducent Ithaca. Dit bedrijf heeft vergevorderde stappen gezet in de ontwikkeling van een nieuw olieveld. De waarde van dit veld zien we echter nog niet terug in de huidige waardering van het aandeel en dit biedt een aantrekkelijk koopmoment. Een vierde toevoeging is Synthomer. Deze Engelse fabrikant van speciale chemicaliën heeft sterke marktposities in nichemarkten en zal profiteren van verder Europees herstel. Ook het Nederlandse Boskalis is toegevoegd vanwege haar complete portefeuille aan maritieme diensten en onze verwachting van een sterke verbetering in het vermogen om winst om te zetten in een instroom van cash. Vodafone is aangekocht vanwege onze verwachting dat het belang in Verizon Wireless verkocht zal worden. Deze verwachting kwam al snel na onze aankoop uit. Er zijn ook posities verkocht, zoals Grafton, Kier en Zumtobel, nadat het koersdoel was bereikt. De positie in Binck is verkocht vanwege onze analyse dat de tarieven in Nederland verder zullen dalen, waarmee de winstgevendheid onder druk blijft liggen. TenCate is voor een fors deel van haar omzet afhankelijk van overheden en daarbinnen van de defensie-uitgaven van overheden. Overheidstekorten drukken de omzet en winstgevendheid. Daarnaast is de balans gezond, maar niet ijzersterk. Wij hebben daarom besloten deze positie te verkopen. Royal Imtech is verkocht na bekendmaking van de problemen bij een project in Polen, waardoor een groter verlies is voorkomen. De Europese energiemarkt is in crisis en wordt gekenmerkt door negatieve brutomarges op gascentrales en overcapaciteit. Dit in combinatie met het politieke risico in Frankrijk maakt dat het risicoprofiel van GDF Suez SA niet meer in relatie stond tot het rendement. Dit belang is daarom verkocht. Tenslotte is ook STMicroelectronics verkocht vanwege het gelimiteerde opwaartse potentieel na de aankondiging
Hof Hoorneman European Value Fund 2013
[38]
dat de onderneming in het derde kwartaal van dit jaar de verlieslatende joint venture met Ericsson zal sluiten. Valutaire verdeling van de portefeuille (inclusief dekkingstransacties) Euro Britse pond Hongaarse forint
EUR GBP HUF
31-12-13 99,4% 0,6% 0,0%
31-12-12 99,1% -0,1% 1,0%
100%
100%
Ter illustratie van het gevoerde beleggingsbeleid volgt hierna een aantal uitgewerkte voorbeelden. Boskalis Westminster Boskalis is één van de vier grootste baggeraars van de wereld. Van oudsher verdient het bedrijf haar geld met het uitdiepen van rivieren en het aanleggen van zandbanken, zoals bijvoorbeeld de Tweede Maasvlakte en de “Palmeilanden” in Dubai. De afgelopen jaren heeft Boskalis haar activiteitenpalet uitgebreid. Door verschillende bedrijven over te nemen levert het nu ook offshorediensten aan oliemaatschappijen, verzorgt het sleepvervoer in havens en helpt het bij berging van scheepswrakken, zoals de Costa Concordia. Boskalis is dus minder afhankelijk van ontwikkelingen in de baggermarkt dan een paar jaar geleden. Baggeren is nog steeds wel de belangrijkste activiteit. Deze markt is een oligopolie met vier grote spelers. Deze bedrijven hebben veel geïnvesteerd in schepen en ander materieel en zijn zo gerenommeerd dat het erg moeilijk is voor nieuwe partijen om de markt effectief te betreden. De ‘barriers to entry’ zijn dus erg hoog, wat aantrekkelijk is voor beleggers. Verder wordt deze markt gekenmerkt door verschillende meerjarige projecten. De kracht van Boskalis is dat het haar winstgevendheid goed op peil kan houden, ook wanneer de omzet terugvalt. In haar overige markten laat Boskalis een rustig, licht groeiend beeld zien. In onze ogen zijn er twee triggers waardoor het aandeel hoger zou moeten gaan handelen. De eerste is Singapore. Wij zijn van mening dat Singapore het nieuwe grote project is dat baggeraars de komende jaren van extra omzet zal gaan voorzien. Deze stadstaat zit al jaren aan de fysieke grens van haar capaciteiten. Om economisch verder te groeien zal meer land moeten worden drooggelegd. De overheid heeft onlangs een plan over drooglegging gepresenteerd. Hoewel al jaren wordt gepraat over projecten in Singapore, denken wij – afgaande op verschillende mensen in de industrie – dat de eerste projecten in de komende maanden zullen worden aanbesteed. De tweede trigger is het verbeteren van het kasstroomprofiel, waardoor de nettoschuld zal teruglopen. United Drug Recent hebben wij een positie opgebouwd in het Ierse UDG Healthcare. De onderneming heeft drie takken: wholesale van medicijnen, packaging en outsourcing. De eerste twee segmenten lijken enigszins stabiel, zonder verdere mogelijkheden tot groei. Het derde segment, outsourcing, is echter zeer interessant. De farmaceutische industrie ondervindt gemiddeld genomen druk op de resultaten en kijkt daarom met grote interesse naar externe oplossingen om vaste kosten om te zetten in variabele. Dit ‘outsourcen’ van activiteiten staat relatief in de kinderschoenen en UDG Healthcare is
Hof Hoorneman European Value Fund 2013
[39]
hiervoor uitstekend gepositioneerd. De marges in het outsourcen liggen hoger dan die in de eerste twee segmenten. De groei in dit segment kan ertoe leiden dat de marges van de onderneming als geheel stabieler en hoger worden. Voorts heeft United Drug een sterke marktpositie in de groothandel van medicijnen. Deze combinatie van factoren, evenals de voorziene ontwikkeling van United Drug, werd ons inziens niet zichtbaar in de waardering. De balans is solide, het dividendbeleid progressief en de waardering aantrekkelijk genoeg om een belang in deze onderneming te nemen. RESULTATEN De intrinsieke waarde van het aandeel Hof Hoorneman European Value Fund bedroeg per 31 december 2013 € 31,72 en per 31 december 2012 € 25,68. Op basis van intrinsieke waarde en inclusief herbelegging van het in 2013 uitgekeerde dividend bedroeg het rendement 28,8%. In het aanvullend prospectus van het subfonds is (samengevat) opgenomen dat, indien in een kalenderjaar de intrinsieke waarde per aandeel per 31 december vermeerderd met de in het jaar uitgekeerde dividenden met meer dan 10% is gestegen, de beheerder over het meerdere een variabele vergoeding van 10% ontvangt. Eventuele verliezen over de voorgaande twee jaren dienen eerst te worden gecompenseerd. Het rendement geeft de beheerder recht op de in het prospectus vastgelegde variabele vergoeding (performance fee). De vergoeding bedraagt € 378.000. Het aantal uitstaande aandelen nam met 140.138 of 25,0% toe van 561.413 tot 701.551. Het eigen vermogen steeg van € 14,4 miljoen per 31 december 2012 naar € 22,3 miljoen per 31 december 2013. De dividenduitkering bedroeg in 2013 € 1,20 per aandeel, uitgekeerd op 28 mei 2013. Resultaat per aandeel (in € 1) 1 miljoen) Inkomsten Waardeveranderingen van beleggingen Kosten Nettoresultaat per aandeel
2013 1,06 7,20 -1,11
2012 1,02 4,01 -0,47
2011 0,98 -4,97 -0,50
2010 0,94 3,66 -0,42
2009 0,81 7,43 -0,42
7,15
4,56
-4,49
4,18
7,82
Het nettoresultaat per (bij derden uitstaand) aandeel wordt berekend door het resultaat over het boekjaar te delen door het gemiddeld aantal uitstaande aandelen gedurende het boekjaar. Het gemiddeld aantal aandelen is op maandbasis berekend. Performance attributie overzicht Hierna wordt een overzicht gegeven van de beleggingen met de grootste absolute bijdragen (positief en negatief) aan de performance van Hof Hoorneman European Value Fund.
Hof Hoorneman European Value Fund 2013
[40]
Positieve bijdragen aan de performance GFT Technologies +2,12% GFT heeft een gedeelte van haar netto kaspositie benut om het Italiaanse Sempla over te nemen. Verder trekt de vraag naar consultancy in de bankensector weer aan en dit heeft een sterk positief effect gehad op de marges van GFT. Interserve +2,10% Dit Britse support services en constructiebedrijf heeft het afgelopen jaar een mooie groei laten zien. Het bedrijf heeft een erg sterke balans, verhoogde het dividend en liet een sterke kasstroom zien. De aandelen waren erg gewild. CPL Resources +1,90% Deze Chinese producent van beeldschermen opende in 2013 nieuwe productielijnen, nadat het bedrijf fantastische halfjaarcijfers presenteerde. De omzet en winst zullen naar verwachting hard gaan groeien en beleggers anticipeerden hierop. Ageas +1,54% Ageas was erg gewild nadat het bedrijf een zeer sterk 2013 liet zien. De solvency-ratio van de verzekeraar was 210%, hetgeen een goede financiële positie impliceert en de deur open zet voor dividendverhoging. Hiernaast heeft RPI, de bad bank, haar gehele portefeuille verkocht. De koers reageerde positief hierop. Ahold +1,42% Ahold liet een sterke performance zien. Dit valt met name te verklaren door de verkoop van het belang in het Zweedse ICA. De vrijgekomen kasmiddelen zijn gebruikt om eigen aandelen in te kopen. Negatieve bijdragen aan de performance GDF Suez -0,35% GDF Suez had te kampen met matige kasstromen en een forse schuld. Wij hebben deze positie in het eerste kwartaal verkocht. Synthomer -0,07% Bij Synthomer viel de markt in Europa wat tegen. Hoewel de cijfers uit Azië wel positief waren, woog dit bij beleggers toch zwaar mee. Wij zijn echter nog steeds enthousiast over het aandeel, aangezien het goed gepositioneerd is voor een herstel in Europa. Royal Imtech -0,07% Na bekendmaking van de problemen bij een project in Polen, hebben wij de positie in Royal Imtech zo snel mogelijk verkocht. Het verlies is daarom minimaal gebleven. Zwack Unicum -0,04% De koers van deze Hongaarse drankproducent heeft in 2013 weinig bewogen. Beleggers waren weifelend over de staat van de Hongaarse economie, ondanks dat het aandeel niet onaantrekkelijk is gewaardeerd.
Hof Hoorneman European Value Fund 2013
[41]
VOORUITZICHTEN 2014 De beheerder van het fonds ziet nog steeds voldoende beleggingsmogelijkheden in 2014. Hoewel de waarderingen op de Europese aandelenbeurzen in 2013 flink zijn opgelopen, zijn er nog genoeg individuele bedrijven te vinden die ondergewaardeerd zijn. De huidige gemiddelde waardering van Hof Hoorneman European Value Fund geeft dit ook goed weer. De gemiddelde koers-winstverhouding is ongeveer 11,5 keer en het verwachte dividendrendement van de bedrijven in de portefeuille is circa 3,5%. Naar onze mening zullen de markten in 2014 aanvankelijk door de verwachtingen omtrent het beleid van de Amerikaanse centrale bank worden gedomineerd. Hof Hoorneman European Value Fund is hierop goed voorbereid, zoals ook al bleek in december toen de Europese markt in de eerste weken gemiddeld circa 5 procent verloor, maar de koers van het fonds zich kon handhaven. Het fonds is dan ook goed gepositioneerd om van een Europees herstel in 2014 te profiteren.
Hof Hoorneman European Value Fund 2013
[42]
HOF HOORNEMAN OBLIGATIE FONDS PROFIELSCHETS
Het subfonds Hof Hoorneman Obligatie Fonds correspondeert met de aandelen die in serie 4 door het Paraplufonds worden uitgegeven. Hof Hoorneman Obligatie Fonds belegt hoofdzakelijk in obligaties uitgegeven door kredietwaardige bedrijven (investment grade bonds). Als benchmark voor de periodieke evaluatie van het behaalde resultaat wordt de iBoxx Euro Liquid Corporate Bond Index gehanteerd. Deze benchmark vormt geen uitgangspunt voor de inrichting van de portefeuille en is geen garantie voor het te behalen resultaat. Het subfonds is een voortzetting van het fonds voor gemene rekening (FGR) Hof Hoorneman Obligatie Fonds, dat op 14 november 2011 is geliquideerd. De in dit verslag opgenomen cijfers van het subfonds hebben tot 14 november 2011 betrekking op FGR Hof Hoorneman Obligatie Fonds. Subfondskarakteristieken Startdatum 7 december 2009 Beursnotering Ja ISIN-code NL0010514204 Benchmark iBoxx Euro Liquid Corporate Bond Index Dividend Ja (fiscale uitdelingsverplichting) Beheervergoeding 0,125% per kwartaal Performance fee Nee Gemiddeld rendement per jaar op basis van de intrinsieke waarde 1 jaar 2,0% 3 jaar 5,0% Sinds de start van het fonds 4,6%
Hof Hoorneman Obligatie Fonds 2013
[43]
KERNCIJFERS
2013 Beurskoers in € (ultimo)¹ Uitgekeerd dividend per aandeel in € Eigen vermogen in € 1.000 (ultimo) Aantal uitstaande aandelen (ultimo) Intrinsieke waarde per aandeel in € (ultimo) Rendement op basis van intrinsieke waarde² Lopende kosten factor³
2012
2011
2010
2009
34,85
-
-
-
-
0,67
0,50
0,0
0,0
0,0
44.267
30.774
16.246
11.346
2.203
1.272.830
885.131
507.857
364.621
74.076
34,78
34,77
31,99
31,12
29,75
2,0%
10,4%
2,8%
4,6%
-0,8%
0,99%
1,07%
1,08%
1,37%
0,0%
¹ De vermelde beurskoers betreft de beurskoers op de laatste beursdag van het jaar en is gebaseerd op de intrinsieke waarde aan het einde van de een na laatste beursdag vermeerderd of verminderd met een vaste vergoeding van 0,5% van de intrinsieke waarde. Hof Hoorneman Obligatie Fonds is sinds 15 juli 2013 beursgenoteerd. ² De rendementspercentages zijn berekend op basis van het koersresultaat per aandeel plus herbelegging van de dividenduitkeringen in aandelen in dezelfde serie. ³ Tot en met 2011 expense ratio (kostenratio). Geïndexeerde performance Hof Hoorneman Obligatie Fonds vs iBoxx over de laatste drie jaar Na herbelegging van dividend
Hof Hoorneman Obligatie Fonds 2013
[44]
ONTWIKKELINGEN FINANCIËLE MARKTEN Na het zeer succesvolle 2012 verwachtten wij dat Hof Hoorneman Obligatie Fonds in 2013 een meer gematigd resultaat zou laten zien. Deze verwachting is uitgekomen. Na een aanvankelijk rustige eerste helft van het jaar waarin de rente daalde, kregen de obligatiekoersen in de tweede helft van het jaar last van de oplopende rente. De reden was de dreiging dat de Amerikaanse centrale bank de maandelijkse obligatie-aankopen zou verminderen. Aangezien door de opgelopen obligatiekoersen de rendementen al erg laag waren, is het rendement van 2013 voornamelijk voortgekomen uit rentebetalingen en een verdere daling van de risicopremies. Momenteel bevindt de risicopremie van gemiddeld investment grade-obligaties zich op niveaus die historisch gezien onder het gemiddelde liggen, maar nog niet extreem laag zijn. BELEGGINGSBELEID
Algemeen Hof Hoorneman Obligatie Fonds belegt hoofdzakelijk in obligaties uitgegeven door kredietwaardige bedrijven met een rating van ten minste BBB--‐ (investment grade bonds). Dit is een categorie obligaties uitgegeven door debiteuren van goed geachte kwaliteit, die een relatief gering debiteurenrisico heeft. Naast bedrijfsobligaties kan ook in staatsobligaties worden belegd. Er zijn geen beperkingen ten aanzien van de verhouding tussen bedrijfs--‐ en staatsobligaties in de portefeuille. Er wordt uitsluitend belegd in obligaties waarvan de uitgevende instelling gevestigd is in een land dat is aangesloten bij de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO), en die op officiële effectenbeurzen worden verhandeld of waarvoor een frequente notering bestaat. Maximaal 5% van de portefeuille (exclusief de kaspositie) mag in obligaties van één uitgevende instelling zijn belegd, tenzij dit een staats--‐ of bedrijfsobligatie met een rating van AAA betreft. Er kan zowel in obligaties met een vaste als met een variabele coupon worden belegd; ook inflatiegerelateerde obligaties zijn toegestaan. In beginsel zal in obligaties luidende in euro’s worden belegd. Het is echter ook mogelijk om te beleggen in obligaties in andere valuta; het valutarisico daarvan zal in beginsel worden afgedekt. Perpetuals van financiële instellingen worden niet in de portefeuille opgenomen en shortposities worden niet ingenomen. Hof Hoorneman Obligatie Fonds zal in beginsel geen obligaties in- of uitlenen. De gemiddelde looptijd van de portefeuille zal in beginsel overeenstemmen met de gemiddelde looptijd van leningen op de markt voor bedrijfsobligaties met een vergelijkbare kwaliteit. De rentegevoeligheid van de portefeuille zal daarom eveneens marktconform zijn. De looptijd van de obligaties waarin wordt belegd, is niet aan een maximum gebonden. Hof Hoorneman Obligatie Fonds wordt actief beheerd en heeft de mogelijkheid om een kaspositie aan te houden van maximaal 5% van het vermogen. Hof Hoorneman Obligatie Fonds heeft niet de mogelijkheid met geleend geld (leverage) te beleggen.
Hof Hoorneman Obligatie Fonds 2013
[45]
Ten aanzien van de beleggingen kan sprake zijn van diverse financiële risico’s, waarvan de belangrijkste hieronder zijn toegelicht. Een uitgebreide beschrijving van de risico’s is in het prospectus opgenomen. Markt--‐ en prijsrisico Dit omvat het risico dat de waarde van een financieel instrument zal fluctueren als gevolg van (i) veranderingen in valutawisselkoersen, (ii) veranderingen in de marktrente en/of (iii) veranderingen in marktprijzen, veroorzaakt door factoren die uitsluitend gelden voor het individuele instrument of de emittent, hiervan of door factoren die alle in de markt verhandelde instrumenten beïnvloeden. Voor Hof Hoorneman Obligatie Fonds zijn met name van belang de geldontwaarding (inflatie), de renteontwikkeling, de ontwikkelingen op de financiële markten in het algemeen (kredietcrisis) en een eventuele downgrade van obligaties door kredietbeoordelaars. Stijgende rente en inflatie leiden meestal tot dalende obligatiekoersen. Andersom gaan dalende rente en inflatie en stijgende obligatiekoersen doorgaans hand in hand. Naarmate de looptijd van de vastrentende waarden langer is, is dit effect groter. Door inflatie zal de koopkracht van de euro in de toekomst lager zijn. De verwachte ontwikkeling van het inflatietempo is in beginsel in de koers van obligaties verdisconteerd. Het is echter mogelijk dat de beleggingsopbrengsten van de obligaties in portefeuille niet voldoende zijn om de werkelijke inflatie te compenseren, waardoor de waarde van het aandeel Obligatie Fonds wordt aangetast. De financiële instrumenten waarin wordt belegd beperken zich tot obligaties; de geografische spreiding is beperkt tot OESO--‐landen. Het risico bestaat dat de beleggingsportefeuille als gevolg van deze concentratie in haar geheel gevoeliger wordt voor algemene en specifieke marktbewegingen in deze klassen. Hof Hoorneman Obligatie Fonds streeft ernaar om het risico voor de belegger tot een acceptabel niveau terug te brengen, onder meer door de omvang van de individuele obligaties te maximeren en een voldoende spreiding na te streven, alsmede valutarisico’s in beginsel af te dekken. Kredietrisico Het kredietrisico of debiteurenrisico is het risico dat de ene partij van een financieel instrument niet aan haar verplichtingen zal voldoen, waardoor de andere partij een financieel verlies te verwerken krijgt. Bij beleggingen in vastrentende waarden bestaat het risico dat de uitgevende instelling niet kan voldoen aan de rente--‐ en aflossingsverplichtingen. Het risico neemt in de regel toe naarmate de rating van de betreffende obligatie lager is. Hof Hoorneman Obligatie Fonds beperkt dit risico door uitsluitend obligaties met een relatief gering debiteurenrisico (minimale rating van BBB--‐) in de portefeuille op te nemen. Liquiditeitsrisico Het liquiditeitsrisico betekent dat er situaties denkbaar zijn waarin er geen liquide markt (meer) bestaat voor een of meerdere obligaties, waardoor die obligaties niet tegen de gewenste prijs en voorwaarden en op het gewenste tijdstip kunnen worden verkocht. Dit risico neemt in de regel toe naarmate de rating van de betreffende obligatie lager is. Ook de ontwikkelingen op de financiële markten (kredietcrisis) kunnen leiden tot een toenemend liquiditeitsrisico, bijvoorbeeld door een verminderde verhandelbaarheid van bepaalde obligaties.
Hof Hoorneman Obligatie Fonds 2013
[46]
Kasstroomrisico Kasstroomrisico is het risico dat toekomstige kasstromen verbonden aan een monetair financieel instrument in omvang zullen fluctueren. Indien bijvoorbeeld sprake is van een schuldinstrument met een variabele rente dan resulteren dergelijke fluctuaties in een verandering van de effectieve interestvoet van het financiële instrument, veelal zonder een overeenkomstige verandering in de bijbehorende reële waarde. Per einde van de verslagperiode is slechts een beperkt gedeelte van de portefeuille in dergelijke instrumenten belegd. Gevoerd beleggingsbeleid in 2013 Top 5 belangen in portefeuille per 31 december 2013 Belang 4,0% 3,9% 3,6% 3,3% 3,3%
4,25% Delta Lloyd 17-11-2017 ING Bank var. 04-10-2019 ABN AMRO float 06-11-2017 4,25% Citycon 11-05-2017 6,625% SNS Bank 30-11-2016 Gevoerd beleggingsbeleid in 2013
Sinds de oprichting heeft het fonds een strategie gevoerd waarbij het renterisico wordt beperkt. Dit heeft tot gevolg gehad dat overwegend leningen met een relatief korte tot middellange looptijd zijn opgenomen. Ook worden staatsobligaties vermeden vanwege de Europese schuldencrisis en de lage rendemenen die niet opwegen tegen de potentiële risico’s. Het fonds heeft zich dan ook gericht op kortlopende bedrijfsleningen met ten minste een investment grade status. Het fonds is goed gepositioneerd voor eventuele verdere stijgingen van de rente, terwijl ook van de nog altijd acceptabele risicopremie van de leningen in portefeuille wordt geprofiteerd. De duratie van Hof Hoorneman Obligatie Fonds is eind 2013 3,2 en het effectief rendement 2,7%. Gedurende de verslagperiode zijn leningen toegevoegd van Northern Rock, Deutsche Annington, Everything Everywhere, ABN Amro, DAA en Delhaize. Verdwenen zijn onder andere Aegon, Repsol, Hammerson, Unicredito, BNP Paribas, Rabobank, Heathrow en de Londen Stock Exchange. Deze leningen hebben hun koersdoel bereikt en het geboden rendement was niet interessant genoeg meer om deze leningen nog langer in de portefeuille te houden. De nieuwe posities bieden ons inziens een aantrekkelijkere risico-rendementsverhouding. Portefeuilleverdeling naar looptijd < 2 jaar 2-4 jaar 4-6 jaar > 6 jaar
Hof Hoorneman Obligatie Fonds 2013
31-12-13 9% 33% 36% 22%
31-12-12 11% 28% 45% 16%
100%
100%
[47]
Ter illustratie van het gevoerde beleggingsbeleid volgt hierna een aantal uitgewerkte voorbeelden. Deutsche Annington Deutsche Annington is een in het voorjaar van 2013 naar de beurs gebrachte Duitse residentiële vastgoedonderneming, die tevens twee obligatieleningen heeft geplaatst. Het residentiële vastgoed in Duitsland is behoorlijk waardevast en genereert stabiele inkomsten. De lening is twee keer gedekt door de vastgoedportefeuille. Naast de goede dekking is het rendement in vergelijking met andere leningen relatief hoog. Everything Everywhere Everything Everywhere is de eerste aanbieder van het 4G mobiele netwerk in het Verenigd Koninkrijk. Het is in 2010 ontstaan uit de krachtenbundeling van de merken Orange en T-Mobile en heeft een aanzienlijk marktaandeel op het gebied van mobiele abonnementen. Everything Everywhere is bezig met het uitbreiden van het 4G netwerk en wil daarmee eind 2014 nagenoeg landelijke dekking hebben. De lening in de portefeuille heeft een goede dekking en biedt een aantrekkelijk rendement voor het te lopen risico. Delhaize Groep Delhaize Groep is een Belgische internationale voedingsdistributeur met activiteiten in elf landen op drie continenten. De hoofdactiviteit van Delhaize is het beheren van supermarkten. De groep heeft in het afgelopen jaar een zeer sterke performance laten zien. Het heeft onder meer haar Amerikaanse tak Food Lion gereorganiseerd en de balans beter op orde gebracht. RESULTATEN De intrinsieke waarde van het aandeel Hof Hoorneman Obligatie Fonds bedroeg per 31 december 2013 € 34,78 en per 31 december 2012 € 34,77. Op basis van intrinsieke waarde en inclusief herbelegging van het in 2013 uitgekeerde dividend bedroeg het rendement 2,0%. De benchmark van het subfonds, de iBoxx Euro Liquid Corporate Bond Index, steeg in 2013 met 1,6%. De grootste bijdrage aan het resultaat is toe te schrijven aan het sterke koersherstel van (niet-achtergestelde) obligaties van banken en verzekeraars in de tweede helft van het jaar, in reactie op de opstelling van de ECB als ‘lender of last resort’. Het aantal uitstaande aandelen nam met 387.699 of 43,8% toe van 885.131 tot 1.272.830. Het eigen vermogen steeg van € 30,8 miljoen per 31 december 2012 naar € 44,3 miljoen per 31 december 2013. De portefeuille heeft een duratie (rentegevoeligheid) van 3,2, wat inhoudt dat bij een stijging van het renteniveau in Europa met 1 procentpunt, de waarde van de portefeuille met 3,2% zal dalen. Op 28 mei 2013 is een dividend van € 0,67 per aandeel uitgekeerd. Resultaat per aandeel (in € 1) 1 miljoen) Inkomsten Waardeveranderingen van beleggingen Kosten
Hof Hoorneman Obligatie Fonds 2013
2013 1,53 -0,55 -0,34
2012 1,47 2,09 -0,35
2011 1,46 -0,25 -0,34
[48]
Nettoresultaat per aandeel 0,64 3,21 0,87 Het nettoresultaat per (bij derden uitstaand) aandeel wordt berekend door het resultaat over het boekjaar te delen door het gemiddeld aantal uitstaande aandelen gedurende het boekjaar. Het gemiddeld aantal aandelen is op maandbasis berekend. Performance attributie overzicht Hierna wordt een overzicht gegeven van de beleggingen met de grootste absolute bijdragen (positief en negatief) aan de performance van Hof Hoorneman Obligatie Fonds. Positieve bijdragen aan de performance Nederlandse Waterschapsbank Var. 2045 +0,54% Deze lening genoot een toegenomen interesse, aangezien het risicoprofiel voor meerdere partijen zeer aantrekkelijk bleek. 6,625% SNS Bank 2016 +0,32% Na de nationalisatie van SNS Bank, bleef deze senior lening uitstaan. De kans dat deze lening niet terugbetaald zal worden is na de nationalisatie zeer klein geworden en hierdoor bestond veel interesse voor deze lening. 6,5% SVB Holding 2017 +0,21% Deze lening was aan het begin van het jaar erg aantrekkelijk gewaardeerd, mede vanwege de beperkte liquiditeit. Door het toenemen van de liquiditeit in 2013 steeg de prijs. 4,25% Delta Lloyd 2017 +0,19% Delta Lloyd liet in 2013 een degelijke performance zien, waardoor het risico van niet-terugbetaling van deze relatief kortlopende lening afnam. 4,75% Befimmo 2015 +0,17% Er was geen duidelijk aanwijsbare reden voor de relatief beperkte stijging van deze obligatie. Negatieve bijdragen aan de performance 5,125% Co-operative Bank 2017 -0,51% Vanwege de aankomende herstructurering van de bank kreeg de lening van de Co-operative bank een downgrade. Dit lag in de lijn der verwachting, maar de downgrade was dusdanig dat de bank haar investment grade rating verloor. Om deze reden is besloten de lening te verkopen. 4,125% Ageas Capital 2023 -0,35% De lening van Ageas is in waarde gedaald door de oplopende rente. Met name door de lange looptijd is het rendement van deze lening daarom negatief. 6,25% Segro 2015 -0,08% Deze lening is in februari verkocht en heeft door de korte periode weinig bijgedragen aan het resultaat. Transactiekosten, waaronder de bid-ask spread, spelen voor relatief korte periodes een grotere rol.
Hof Hoorneman Obligatie Fonds 2013
[49]
5,5% Lloyds TSB Bank 2016 -0.06% Deze lening is verkocht op een moment dat de markt een daling achter de rug had. In plaats van deze lening zijn beter renderende leningen gekocht. 5,25% Commerzbank Var. 2019 -0,05% Deze lening is eind november aangeschaft en heeft de transactiekosten nog niet goedgemaakt. Het negatieve rendement is dan ook niet veroorzaakt door een negatieve performance. VOORUITZICHTEN 2014 Het beursklimaat zal in 2014 onderhevig zijn aan de grillen van centrale banken wereldwijd. Ook het Hof Hoorneman Obligatie Fonds krijgt hiermee te maken. Wij verwachten dat in Europa het klimaat van minimale economische groei zal doorzetten, terwijl marktrentes geleidelijk zullen oplopen in het kielzog van hogere rentestanden in de Verenigde Staten. Om zich te wapenen tegen stijgende rentes voert het fonds het beleid van een lage duratie en korte looptijd. De risicopremies van investment grade-obligaties bevinden zich op niveaus die historisch gezien onder het gemiddelde liggen, maar nog niet extreem laag zijn. Wij voorzien in 2014 een beperkte ruimte voor verdere koersstijgingen. Wij zien weinig reden om wijziging aan te brengen in het beleid om niet te investeren in Zuid-Europese landen als Griekenland, Spanje en Italië. Hoewel sprake is van verbeteringen zijn de risico’s ons inziens nog onevenredig groot in verhouding tot de geboden rendementen.
Hof Hoorneman Obligatie Fonds 2013
[50]
HOF HOORNEMAN PHOENIX FUND PROFIELSCHETS Het subfonds Hof Hoorneman Phoenix Fund correspondeert met de aandelen die in serie 5 door het Paraplufonds worden uitgegeven. Phoenix Fund belegt hoofdzakelijk in illiquide effecten en hoogrendementsschuldpapier (‘Distressed en High-Yield securities’). Illiquide effecten zijn effecten waarin slechts door enkele partijen actief wordt gehandeld, (vaak) vanwege het feit dat er weinig informatie voorhanden is en waarvan de markt vindt dat deze mede daardoor een hoog risicoprofiel hebben. Met de term ‘hoogrendementsschuldpapier’ wordt (met name) bedoeld (al dan niet) converteerbare obligaties van uitgevende instellingen, alsmede bankleningen en handelsvorderingen op ondernemingen ten aanzien waarvan de markt de mening is toegedaan dat deze een hoog risicoprofiel hebben. Het subfonds is een voortzetting van Hof Hoorneman Phoenix Fund NV, welke vennootschap op 14 november 2011 met Hof Hoorneman Investment Funds NV is gefuseerd. De in dit verslag opgenomen cijfers van het subfonds hebben tot 14 november 2011 betrekking op Hof Hoorneman Phoenix Fund NV. Subfondskarakteristieken Startdatum Medio augustus 2001 Beursnotering Ja ISIN--‐code NL0009864487 Benchmark Geen Dividend Ja (fiscale uitdelingsverplichting) Beheervergoeding 0,5% per kwartaal Variabele vergoeding 20% van de performance boven 10%¹ Gemiddeld rendement per jaar op basis van de intrinsieke waarde 1 jaar 40,5% 3 jaar 15,9% 5 jaar 12,0% Sinds de start van het fonds 1,5% ¹ Zie voor een nadere uitleg het aanvullend prospectus van Hof Hoorneman Phoenix Fund.
Hof Hoorneman Phoenix Fund 2013
[51]
KERNCIJFERS Beurskoers in € (ultimo)¹ Uitgekeerd dividend per aandeel in € Rendement op basis van beurskoers² Eigen vermogen in € 1.000 (ultimo) Aantal uitstaande aandelen (ultimo) Intrinsieke waarde per aandeel in € (ultimo) Rendement op basis van intrinsieke waarde² Lopende kosten factor³
2013
2012
2011
2010
2009
18,17
12,67
10,10
11,53
11,30
0,00
0,00
0,50
0,12
1,05
43,4%
25,4%
-8,8%
3,0%
5,5%
15.389
10.616
9.913
13.815
17.091
861.725
835.059
17,86
12,71
10,34
11,94
11,50
40,5%
22,9%
-9,8%
4,8%
8,2%
2,58%
2,81%
2,92%
2,54%
2,85%
959.045 1.156.885 1.485.741
¹ De vermelde beurskoers betreft de beurskoers op de laatste beursdag van het jaar en is gebaseerd op de intrinsieke waarde aan het einde van de een na laatste beursdag vermeerderd of verminderd met een vaste vergoeding van 1% van de intrinsieke waarde. ² De rendementspercentages zijn berekend op basis van het koersresultaat per aandeel plus herbelegging van de dividenduitkeringen in aandelen in dezelfde serie. ³ Tot en met 2011 expense ratio (kostenratio) exclusief de eventuele performance fee.
Geïndexeerde performance Hof Hoorneman Phoenix Fund over de laatste drie jaar na herbelegging van dividend
Hof Hoorneman Phoenix Fund 2013
[52]
ONTWIKKELINGEN FINANCIËLE MARKTEN De rendementen op distressed debt securities zijn, na het succesvolle jaar 2012, ook in 2013 erg goed geweest. Terwijl de meeste markten door het monetaire beleid van de centrale banken werden beheerst, liet Hof Hoorneman Phoenix Fund zien dat het qua koersverloop slechts een zeer beperkte samenhang kent met de algemene beurstrend. Distressed debt securities zijn namelijk afhankelijk van het verloop van herstructureringen, schikkingen en daaropvolgende uitkeringen. Deze vaak onderbelichte beleggingscategorie profiteerde in 2013 van een aantal ontwikkelingen. Allereerst zijn we verder in de fase van het economische herstel. Dit heeft logischerwijs tot gevolg dat de herstructureringen van bedrijven die in de crises van 2008 en 2011 failliet zijn gegaan, in een verder stadium zijn. Aangezien het fonds zich specifiek richt op deze effecten, is hiervan goed geprofiteerd. Ten tweede hadden verschillende bedrijfsspecifieke ontwikkelingen een positief effect op het verloop van de portefeuille. Met name Lehman Brothers, Nobina, KPNQwest en IWP leverden een positieve bijdrage. Het aantal ‘distressed’ situaties is in 2013 wel behoorlijk afgenomen, voornamelijk door het goede rendement op veel obligaties van de Europese periferie en op (achtergestelde) obligaties van het Europese banksysteem. Bovendien worden steeds meer bedrijven gezond. Desalniettemin waren er in 2013 nog steeds beleggingsmogelijkheden, bijvoorbeeld bij de Co-operative Bank. BELEGGINGSBELEID Algemeen De directie voert het beleggingsbeleid van Hof Hoorneman Phoenix Fund vanuit de gedachte dat met gedegen onderzoek een goed gespreide portefeuille bestaande uit hoogrendementsschuldpapier kan worden opgebouwd. De beleggingen bestaan voornamelijk uit (al dan niet converteerbare) obligaties, preferente aandelen en bank--‐ of handelsvorderingen en kunnen voorts bestaan uit gewone en preferente aandelen, en overige effecten, die daarmee qua karakter een sterke overeenkomst vertonen. Geografisch gezien heeft Hof Hoorneman Phoenix Fund vooral een Europese focus (zowel EU als niet EU-landen) en belegt zij merendeels op gereglementeerde markten. Liquide middelen kunnen worden belegd in bankdeposito’s, certificates of deposit en commercial paper. Hof Hoorneman Phoenix Fund zal ten minste 50% van haar vermogen beleggen in financiële instrumenten die op effectenbeurzen, gereglementeerde markten en andere geregelde, regelmatig functionerende, erkende open markten worden verhandeld of waarvoor een frequente notering bestaat. Niet meer dan 7,5% van het vermogen van Hof Hoorneman Phoenix Fund zal worden belegd in effecten van één enkele uitgevende instelling en/of onderneming. Hof Hoorneman Phoenix Fund kan maximaal 20% van de (fiscale) boekwaarde van de beleggingen als vreemd vermogen aantrekken (leverage). Beleggen in illiquide effecten en hoogrendementsschuldpapier kent een aantal risico’s. Voor een goede beoordeling van deze risico’s is het van belang van de hieronder weergegeven risico’s kennis te nemen. Effecten zijn illiquide wanneer deze door slechts enkele partijen beperkt worden verhandeld. Er is derhalve over het algemeen geen sprake van een ‘brede’ of consistente koersvorming. De koers wordt immers ‘bepaald’ door enkele kopers en verkopers. De laatst gedane transactie kan
Hof Hoorneman Phoenix Fund 2013
[53]
weken geleden hebben plaatsgevonden. De illiquiditeit kan onder meer worden veroorzaakt door de risicoperceptie van de markt, de onbekendheid met aspecten van bepaalde effecten en/of bepaalde (relevante) maatschappelijke en economische ontwikkelingen. Uitgebreide analyses en onderzoeksrapporten zijn vaak niet voorhanden. Voorts waarderen marktpartijen illiquide effecten met een bepaald scenario voor ogen. De waardebepaling van illiquide effecten is dan ook subjectief en kan onderling grote verschillen vertonen. De illiquiditeit van de portefeuille kan leiden tot grote koersveranderingen in korte tijd, maar ook tot lange periodes van weinig volatiliteit. De factor tijd is ook een belangrijk element in het risicoprofiel. De periode tussen het in problemen geraken van een onderneming of overheid en het bereiken van een regeling met crediteuren kan een lange tijd in beslag nemen. Het voordeel van dit risicoprofiel is dat de correlatie met overige markten naar verwachting gering zal zijn en daarmee leent dit fonds zich als instrument ter spreiding van algemene marktrisico’s. Bij het beheer kan gebruik worden gemaakt van afgeleide instrumenten, zoals optie--‐ en termijncontracten en producten die beogen het kredietrisico van een uitgevende instelling en/of schuldenaar te verleggen. Deze instrumenten bieden de mogelijkheid efficiënt te anticiperen op verwachte marktontwikkelingen en beleggingsrisico’s af te dekken. Eveneens kunnen met deze instrumenten additionele inkomsten worden gegenereerd. Tevens kan de directie besluiten om het valutarisico af te dekken. De afgeleide instrumenten kunnen worden gebruikt voor het beheer van bestaande risico’s of als alternatief voor een directe belegging. Gebruik financiële instrumenten Hof Hoorneman Phoenix Fund belegt in effecten en kan gebruik maken van afgeleide financiële instrumenten, zoals optie--‐ en termijncontracten. Doordat gebruik gemaakt wordt van (afgeleide) financiële instrumenten kan sprake zijn van diverse financiële risico’s, waarvan de belangrijkste hieronder zijn toegelicht. Een uitgebreide beschrijving is in het aanvullend prospectus opgenomen. Markt--‐ en prijsrisico Dit omvat het risico dat de waarde van een financieel instrument zal fluctueren als gevolg van (i) veranderingen in valutawisselkoersen, (ii) veranderingen in de marktrente en/of (iii) veranderingen in marktprijzen, veroorzaakt door factoren die uitsluitend gelden voor het individuele instrument of de emittent hiervan, of door factoren die alle in de markt verhandelde instrumenten beïnvloeden. De gevoeligheid voor marktveranderingen kan toenemen indien wordt belegd met geleend geld (hefboomwerking). Zolang de rentelasten lager zijn dan de directe en indirecte baten van de gefinancierde beleggingen is er sprake van een zogenaamde positieve hefboom, die tot een hoger rendement voor de belegger kan leiden. Hiertegenover staat uiteraard dat, indien de financieringsrente door marktomstandigheden stijgt en/of de directe en indirecte baten van de gefinancierde beleggingen dalen, deze hefboomwerking vermindert en zelfs kan omslaan in een negatief effect op het rendement. De waarde van vastrentende waarden is sterk afhankelijk van de ontwikkeling van de marktrente. Hof Hoorneman Phoenix Fund tracht deze risico’s te beheersen door de beleggingsportefeuille te
Hof Hoorneman Phoenix Fund 2013
[54]
spreiden over verschillende uitgevende instellingen, (structureel) nooit meer dan 7,5% van het vermogen van Hof Hoorneman Phoenix Fund te beleggen in de effecten van één enkele uitgevende instelling (tijdelijk kan dit dus de 7,5% overstijgen) en valutakoersrisico’s zo nodig af te dekken. De mogelijkheid met geleend geld te beleggen is beperkt tot maximaal 20% van de (fiscale) boekwaarde van de beleggingen. Kredietrisico Het kredietrisico of debiteurenrisico is het risico dat de ene partij van een financieel instrument niet aan haar verplichtingen zal voldoen, waardoor de andere partij een financieel verlies te verwerken krijgt. Bij beleggingen in vastrentende waarden bestaat het risico dat de uitgevende instelling niet kan voldoen aan de rente--‐ en aflossingsverplichtingen. Het kredietrisico is in het algemeen groter bij transacties die buiten de beurs of in vreemde valuta worden afgesloten. Teneinde deze risico’s zoveel als mogelijk te beperken wordt de nodige zorgvuldigheid betracht bij het aangaan van contractuele relaties, worden diepgaande kredietanalyses met betrekking tot de debiteurenkwaliteit uitgevoerd en worden de beleggingen gespreid over verschillende uitgevende instellingen. Liquiditeitsrisico Dit is het risico dat een rechtspersoon niet de mogelijkheid heeft om de financiële middelen te verkrijgen die nodig zijn om aan de verplichtingen uit hoofde van de financiële instrumenten te voldoen, bijvoorbeeld doordat een financieel actief niet tegen de gewenste prijs en voorwaarden en op het gewenste tijdstip kan worden verkocht. Dit risico houdt ook verband met het ontbreken van een gereglementeerde markt waarop bepaalde typen beleggingen kunnen worden verhandeld. Het liquiditeitsrisico neemt in de regel toe naarmate de rating van vastrentende beleggingen lager is. De illiquiditeit van de portefeuille kan leiden tot grote koersveranderingen in korte tijd, maar ook tot lange periodes van weinig volatiliteit. In het kader van risicospreiding wordt de samenstelling van de beleggingsportefeuille gestreefd naar een evenwichtige spreiding over landen, sectoren en categorieën. Hof Hoorneman Phoenix Fund zal ten minste 50% van haar vermogen beleggen in financiële instrumenten die op effectenbeurzen, gereglementeerde markten en andere geregelde, regelmatig functionerende, erkende open markten worden verhandeld of waarvoor een frequente notering bestaat. Daarnaast bestaat de mogelijkheid kortlopend krediet op te nemen, waardoor de gevolgen van het liquiditeitsrisico verder kunnen worden beperkt. Kasstroomrisico Kasstroomrisico is het risico dat toekomstige kasstromen verbonden aan een monetair financieel instrument in omvang zullen fluctueren. Indien bijvoorbeeld sprake is van een schuldinstrument met een variabele rente dan resulteren dergelijke fluctuaties in een verandering van de effectieve interestvoet van het financiële instrument, veelal zonder een overeenkomstige verandering in de bijbehorende reële waarde. Slechts een beperkt gedeelte van de portefeuille zal in dergelijke instrumenten worden belegd.
Hof Hoorneman Phoenix Fund 2013
[55]
Gevoerd beleggingsbeleid in 2013 Top 5 ondernemingen in portefeuille per 31 december 2013 Northern Rock Bradford & Bingley The Co-operative Group A-Tec Cirio/Del Monte
Land Groot-Brittannië Groot-Brittannië Groot-Brittannië Groot-Brittannië Luxemburg/Italië
Belang 8,5% 7,7% 6,0% 5,8% 5,4%
In het eerste kwartaal van 2013 kreeg de portefeuille van Hof Hoorneman Phoenix Fund een tegenslag te verwerken toen de Minister van Financiën besloot om alle aandelen en achtergestelde obligaties van SNS Bank te nationaliseren. Door de onteigening van de achtergestelde SNS-leningen van de bank en de holding resteren alleen nog de gerelateerde claims. In een zogenaamde schadeloosstellingprocedure heeft de overheid voorgesteld om de compensatie op € 0 te zetten. De Ondernemingskamer acht het echter aannemelijk dat een schadeloosstelling van € 0 geen volledige vergoeding van de door de rechthebbende geleden schade vormt. De Ondernemingskamer zal een team van specialisten opdracht geven om te komen tot een advies over de waarde van de effecten van SNS Reaal ten tijde van het onteigeningsbesluit. Het besluit had tot gevolg dat onze posities in de 6,258% perpetuele lening van SNS Reaal, de 11,25% perpetuele lening van SNS Bank en de variabele perpetuele lening van SNS Bank volledig zijn onteigend. Dit heeft een negatief effect gehad op de portefeuille van iets minder dan 4,5%. Wij zijn nog steeds van mening dat de onteigening een niet-proportionele reactie van de Nederlandse Staat was en verwachten dat de houders van achtergestelde obligaties hiervoor gecompenseerd zullen worden. Het is helaas een politieke kwestie, waardoor een mogelijke compensatie niet op korte termijn is te verwachten. Hierna volgden echter voldoende positieve ontwikkelingen, te beginnen met de goed lopende afwikkeling van het faillissement van Lehman Brothers. Hof Hoorneman Phoenix Fund investeert met name in claims en obligaties van het failliete Nederlandse dochterbedrijf Lehman Brothers Treasury BV. De curator ging begin mei over tot de eerste boedeluitkering en die verraste positief. Dat heeft tot een herwaardering van alle claims op deze dochter geleid. Na de uitkering heeft het fonds de opbrengst herbelegd in nieuwe claims en obligaties, aangezien de propositie nog steeds aantrekkelijk is. Verder heeft het fonds de slotuitkering op een claim in SwissAir ontvangen (faillissement uit 2002), waarmee de investering zeer lucratief is afgesloten. De positie is zes jaar geleden geïnitieerd op een prijs van 4% van de nominale waarde. In totaal is 14% aan uitkeringen ontvangen, waarvan reeds 8% een jaar na de aankoop. Ook in de tweede helft van 2013 waren er verschillende positieve berichten. Hoewel wij de indruk hadden dat de positie in IWP al grotendeels was afgewikkeld, ontvingen wij nog een zeer hoge uitkering. Deze uitkering beloonde ons geduld in deze casus. Ook de positie in de Convertible van Kinetic Concepts is afgewikkeld. Dit betrof een restpositie in een convertible die ten tijde van de overname niet is geconverteerd en veel eerder dan de andere verplichtingen afloopt. Het prospectus bood ons de gelegenheid om een put uit te oefenen en zo een vervroegde aflossing te bewerkstelligen. De lening heeft per saldo in korte tijd een fraai rendement opgeleverd.
Hof Hoorneman Phoenix Fund 2013
[56]
Richting het jaareinde lieten nog twee posities een zeer mooie ontwikkeling zien. De nietbeursgenoteerde aandelen in Nobina, een Scandinavisch busbedrijf, zijn zeer lang illiquide geweest. De aandelen zijn voor € 0,11 per stuk aangekocht en stonden aanvankelijk voor SEK 0,25 in de boeken. Na de recente halfjaarcijfers van Nobina merkten investeerders op dat verschillende verlieslatende contracten aan het einde van het jaar afliepen, waardoor de interesse in de aandelen toenam en het aandeel sterk in waarde steeg tot SEK 1. Door de omvang (aanvankelijk 2,5% van de portefeuille) is deze positie verantwoordelijk geweest voor een groot deel van de stijging in de tweede helft van 2013. Ook KPNQwest heeft een grote bijdrage aan het fondsrendement geleverd. KPNQwest ging in 2002 failliet, volgens schuldeisers vanwege onbehoorlijk bestuur. De curatoren legden aanvankelijk een schadeclaim van ongeveer € 2,2 miljard neer bij KPN, Centurylink en de voormalige bestuurders. KPN meldde in november dat voorlopig overeenstemming is bereikt over een mogelijke schikking van in totaal € 260 miljoen. De schikking hangt af van een aantal voorwaarden, waaronder het uitonderhandelen en de ondertekening van een definitieve overeenkomst en de goedkeuring door de rechter-commissaris in het faillissement. Indien de schikking definitief wordt, zal de procedure door de curatoren worden beëindigd en zullen de claims worden uitbetaald. Deze ontwikkeling had tot gevolg dat de claims fors in waarde stegen en voor een mooi rendement zorgden. Individuele beleggingen mogen in beginsel (structureel) niet groter zijn dan 7,5% van het fondsvermogen. Per ultimo 2013 overschrijden twee beleggingen deze grens, Northern Rock en Bradford & Bingley. Deze belangen worden om twee redenen aangehouden. De eerste reden is de positieve koersontwikkeling, met name de koers van de Northern Rock 8,399% is in 2013 fors opgelopen. De tweede reden is dat deze posities een zeer aantrekkelijke propositie bieden. Deze leningen hebben een hoge rente (tussen 8,4% en bijna 14% per jaar) en zijn perpetueel zonder aflossingsdatum. Aangezien de uitgevende instanties inmiddels financieel gezond zijn en tegen een lagere rente kunnen lenen, is de verwachting dat deze leningen op korte termijn met een aantrekkelijke premie door de uitgevende instellingen opgekocht zullen worden. Mocht dit niet gebeuren dan ontvangt de obligatiehouder een zeer aantrekkelijk rendement vanwege de hoge coupon. De groeipotentie en de relatief beperkte risico’s rechtvaardigen de grote posities. Valutaire verdeling van de portefeuille (inclusief dekkingstransacties) Euro Amerikaanse dollar Zweedse kroon IJslandse kroon Britse pond Zwitserse franc
EUR USD SEK ISK GBP CHF
31-12-13 89,3% 5,7% 3,5% 0,0% 1,5% 0,0%
31-12-12 98,3% 0,2% -0,1% 1,2% 0,5% -0,1%
100%
100%
RESULTATEN De intrinsieke waarde van het aandeel Hof Hoorneman Phoenix Fund bedroeg per 31 december 2013 € 17,86 en per 31 december 2012 € 12,71. Op basis van intrinsieke waarde bedroeg het rendement 40,5%.
Hof Hoorneman Phoenix Fund 2013
[57]
In het aanvullend prospectus van het subfonds is (samengevat) opgenomen dat, indien in een kalenderjaar de intrinsieke waarde per aandeel per 31 december vermeerderd met de in het jaar uitgekeerde dividenden met meer dan 10% is gestegen, de beheerder over het meerdere een variabele vergoeding (performance fee) van 20% ontvangt. Eventuele verliezen over de voorgaande twee jaren dienen eerst te worden gecompenseerd. Het goede beleggingsresultaat over 2013 geeft de beheerder recht op de in het prospectus vastgelegde variabele vergoeding. De vergoeding bedraagt € 835.000. Het aantal uitstaande aandelen nam met 26.666 of 3,2% toe van 835.059 tot 861.725. Het eigen vermogen steeg van € 10,6 miljoen per 31 december 2012 naar € 15,4 miljoen per 31 december 2013. In 2013 is geen dividend op de aandelen Hof Hoorneman Phoenix Fund uitgekeerd.
Hof Hoorneman Phoenix Fund 2013
[58]
Resultaat per aandeel (in € 1)
€ 1 miljoen) Inkomsten Waardeveranderingen beleggingen Kosten
2013 0,20 6,26 -1,40
2012 0,29 2,85 -0,66
2011 0,31 -1,02 -0,35
2010 0,64 0,41 -0,31
2009 0,43 0,58 -0,29
Nettoresultaat per aandeel
5,06
2,48
-1,06
0,74
0,72
Het nettoresultaat per (bij derden uitstaand) aandeel wordt berekend door het resultaat over het boekjaar te delen door het gemiddeld aantal uitstaande aandelen gedurende het boekjaar. Het gemiddeld aantal aandelen is op maandbasis berekend. Waardering beleggingen Het resultaat van Hof Hoorneman Phoenix Fund wordt in belangrijke mate bepaald door de gerealiseerde en niet-gerealiseerde waardeveranderingen van de beleggingen (koersresultaten). De nietgerealiseerde waardeveranderingen vloeien voort uit de waardering van de beleggingen in de portefeuille tegen marktwaarde. De marktwaarde wordt in beginsel berekend volgens een vaste systematiek, waarbij beleggingen in verschillende categorieën worden ingedeeld die als volgt op hoofdlijnen kunnen worden omschreven: 1. Laatst bekende notering (slotkoersen) zoals opgenomen in ons externe datasysteem; 2. Koersopgaven (quotes) volgens het externe datasysteem, in beginsel dagelijks beschikbaar. Indien een bied- en laatkoers beschikbaar is, wordt als waardering het gemiddelde van de bieden midkoers aangehouden. De midkoers is het gemiddelde van bied- en laatkoers; 3. Periodieke koersopgaven door externe brokers die in het betreffende financiële instrument handelen. Deze opgaven worden dagelijks of een of meerdere keren per maand verstrekt. Waardering geschiedt tegen de opgegeven koers of het gemiddelde van de bied- en midkoers; 4. Indien geen (recente) koers beschikbaar is geschiedt waardering op basis van algemeen aanvaarde waarderingsmodellen en -technieken, de intrinsieke waarde of de marktwaarde van gelijksoortige beleggingen. In individuele gevallen kan van de systematiek worden afgeweken. In het uitzonderlijke geval dat geen betrouwbare marktwaarde kan worden berekend, geschiedt waardering tegen verkrijgingsprijs. Bij de waardering van een belegging uit de categorie 2 tot en met 4 zal in hogere mate sprake zijn van schattingen dan bij een belegging uit de eerste categorie. In onderstaande tabel is de onderverdeling van de effectenportefeuille per jaareinde naar de verschillende categorieën weergegeven:
1. 2. 3. 4.
Laatst bekende notering Koersopgaven (quotes) volgens extern datasysteem Periodieke koersopgaven door brokers Overig
31-12-13 31-12-12 56% 34% 19% 47% 22% 19% 3% 0% 100%
Hof Hoorneman Phoenix Fund 2013
100%
[59]
Performance attributie overzicht Hierna wordt een overzicht gegeven van de beleggingen met de grootste absolute bijdragen (positief en negatief) aan de performance van Hof Hoorneman Phoenix Fund. Positieve bijdragen aan de performance Nobina +17,41% Dit scandinavische bedrijf heeft haar schulden geherstructureerd. De aandelen zijn zeer lang illiquide geweest en zijn bovendien niet beursgenoteerd. Na de recente halfjaarcijfers van Nobina merkten investeerders op dat verschillende verlieslatende contracten aan het eind van het jaar afliepen, waardoor de interesse in de aandelen toenam en het aandeel sterk in waarde steeg. Teksid Aluminium Lux Float 2011 +5,73% Na de eerste uitkering in augustus steeg de koers, wat tot een mooie bijdrage aan de performance van het fonds leidde. IWP +5,56% Op de positie in IWP is nog een zeer hoge uitkering ontvangen, waarmee ons geduld in deze casus werd beloond. 8,399% Northern Rock Perp. +2,65% Northern Rock liet wederom prima resultaten zien. De balans krimpt en wordt gezonder. Het eigen vermogen is toegenomen en beleggers stelden dit op prijs. 8,875% KPNQwest 2008 +2,50% KPN meldde in november dat voorlopig overeenstemming is bereikt over een mogelijke schikking van in totaal € 260 miljoen. Deze ontwikkeling had tot gevolg dat de claims tien keer zo veel waard werden. Negatieve bijdragen aan de performance 6,258% SNS Reaal Perp. -2,79%, SNS Bank Var. Perp. -1,13%, 11,25% SNS Bank Perp. -0.73%. Begin 2013 besloot de Minister van Financiële Zaken tot nationalisatie van SNS Reaal. Deze leningen zijn hierdoor ook opgehouden te bestaan. Wel hebben wij een vordering op de staat voor het geval de schadeloosstelling hoger is dan € 0. Een verdere toelichting is te vinden onder het kopje ‘Gevoerd Beleggingsbeleid in 2013’. Finmatica Loan -1,23%, 6,5% Finmatica 2005 -0,96%. Finmatica had last van een conservatieve inschatting van de curator, waardoor de koers licht daalde Voor de langere termijn zien wij nog steeds goede mogelijkheden voor deze posities.
Hof Hoorneman Phoenix Fund 2013
[60]
VOORUITZICHTEN 2014 De vooruitzichten van Hof Hoorneman Phoenix Fund zijn ons inziens redelijk positief. De al in 2012 ingezette trend van succesvolle herstructureringen zal naarmate de economie verder verbetert volgens ons nog voortduren. Hierbij wordt wel aangetekend dat een aantal posities in het fonds al een flinke koersstijging heeft doorgemaakt. Wij verwachten dan ook niet dat het fonds in 2014 een met 2013 vergelijkbaar rendement zal kunnen behalen. Het fonds heeft nog wel voldoende posities waarvan het effectief rendement ten minste 15% bedraagt, wat in onze ogen nog steeds een zeer aantrekkelijke propositie is. Het fonds is nog steeds volbelegd, aangezien wij deze markt nog steeds als ondergewaardeerd aanmerken. De aanstaande tapering van centrale banken zal naar verwachting niet veel directe invloed op de posities in het fonds hebben. Het fonds is dan ook goed gepositioneerd voor 2014.
Hof Hoorneman Phoenix Fund 2013
[61]
HOF HOORNEMAN EMERGING MARKETS FUND PROFIELSCHETS Het subfonds Hof Hoorneman Emerging Markets Fund correspondeert met de aandelen die in serie 6 door het Paraplufonds worden uitgegeven. Hof Hoorneman Emerging Markets Fund belegt zowel direct als indirect in een groot aantal opkomende markten. Dit betreft in beginsel de landen in de volgende regio’s: Latijns-Amerika, Midden-Amerika, Afrika, Oost-Europa inclusief Rusland, Turkije, Midden-Oosten en Azië/Pacific. Het subfonds is een voortzetting van het fonds voor gemene rekening (FGR) Hof Hoorneman Emerging Markets Fund, dat op 14 november 2011 is geliquideerd. De in dit verslag opgenomen cijfers van het subfonds hebben tot 14 november 2011 betrekking op FGR Hof Hoorneman Emerging Markets Fund. Subfondskarakteristieken Startdatum 30 mei 1997 Beursnotering Ja ISIN-code NL0010514196 Benchmark MSCI Emerging Markets Index Dividend Ja (fiscale uitdelingsverplichting) Beheervergoeding 0,375% per kwartaal Variabele vergoeding 10% van het rendement boven de benchmark¹ Gemiddeld rendement per jaar op basis van de intrinsieke waarde 1 jaar 5,4% 3 jaar -1,0% 5 jaar 17,5% Sinds de start van het fonds 3,6% ¹ Zie voor een nadere uitleg het aanvullend prospectus van Hof Hoorneman Emerging Markets Fund.
Hof Hoorneman Emerging Markets Fund 2013
[62]
KERNCIJFERS Beurskoers in € (ultimo) Uitgekeerd dividend per aandeel in € Eigen vermogen in € 1.000 (ultimo)¹ Aantal uitstaande aandelen (ultimo) Intrinsieke waarde per aandeel in € (ultimo) Rendement op basis van intrinsieke waarde² Lopende kosten factor³
2013
2012
2011
2010
2009
79,64
-
-
-
-
1,32
0,40
0,0
0,0
0,0
10.174
10.030
9.785
12.103
9.677
126.420
129.171
144.622
142.707
149.461
80,48
77,65
67,66
84,81
64,75
5,4%
15,4%
-20,2%
31,0%
76,5%
2,66%
3,03%
2,90%
2,99%
3,17%
¹ De vermelde beurskoers betreft de beurskoers op de laatste beursdag van het jaar en is gebaseerd op de intrinsieke waarde aan het einde van de een na laatste beursdag vermeerderd of verminderd met een vaste vergoeding van 0,5% van de intrinsieke waarde. Hof Hoorneman Emerging Markets Fund is sinds 15 juli 2013 beursgenoteerd. ² De rendementspercentages zijn berekend op basis van het koersresultaat per aandeel plus herbelegging van de dividenduitkeringen in aandelen in dezelfde serie. ³ Tot en met 2011 synthetische expense ratio (kostenratio) exclusief de eventuele performance fee, inclusief de kosten van andere beleggingsinstellingen waarin wordt belegd. Geïndexeerde performance Hof Hoorneman Emerging Markets Fund vs MSCI EM Index over de laatste drie jaar na herbelegging van dividend
Hof Hoorneman Emerging Markets Fund 2013
[63]
ONTWIKKELINGEN FINANCIËLE MARKTEN Voor opkomende markten was het een roerig jaar. Hoewel enerzijds sprake was van een lage rente (met andere woorden: veel goedkoop geld), waren beleggers anderzijds bang voor ‘tapering’. Dit had afwijkende koersen in verschillende markten tot gevolg. Markten reageerden erg negatief toen de voorzitter van de Amerikaanse centrale bank, Ben Bernanke, in juni aankondigde de monetaire verruiming in te perken. Dit was met name te voelen in opkomende economieën. Beleggers trokken hun geld weg uit meer risicovolle landen en landen met een tekort op de lopende rekening. In juli en augustus kwam er wel weer wat geld terug in deze markten, maar beleggers bleven nerveus. Desondanks zijn de groeivooruitzichten in de meeste van deze markten nog steeds erg aantrekkelijk. Wij verwachten ook dat er, zeker voor de lange termijn, genoeg mogelijkheden zijn in opkomende markten. Het positieve resultaat van het fonds in 2013 is hiervan een bevestiging. Desalniettemin werden de opkomende markten voor de rest van 2013 door investeerders gemeden. Ontwikkeling opkomende markten De afgelopen twee jaar hebben wij een divergentie kunnen waarnemen tussen opkomende en ontwikkelde landen. Waar het beter lijkt te gaan met ontwikkelde economieën als de Verenigde Staten, hadden landen als Brazilië, Rusland, India en China het macro-economisch iets moeilijker. Het lijkt erop dat in 2013 veel investeerders liever inspeelden op het herstel in Europa en het voortschrijdend economisch herstel in de Verenigde Staten dan dat ze van de groei in de opkomende economieën wilden profiteren. Hoewel de kapitaalstromen de opkomende markten dus collectief in de kou hebben laten staan, zijn de onderliggende ontwikkelingen in deze markten echter redelijk verschillend. Het is dus belangrijk om deze land- of regiospecifieke ontwikkelingen goed te analyseren. Net als in de vorige jaren was de economische ontwikkeling van China een belangrijke factor in de prestaties van opkomende markten. China heeft als doel haar economie om te vormen van een investeringsgedreven naar een consumptiegedreven economie. Deze transitie achten wij al enige jaren onvermijdelijk. In het Derde Plenum heeft Xi Jinping ambitieuze hervormingen aangekondigd, waarmee de Chinese regering de consumptie verder wil aanzwengelen, corruptie verminderen en de demografische samenstelling van China versterken. Ook is veel nadruk gelegd op het belang van marktwerking bij het alloceren van middelen als grondstoffen en kapitaal. Investeringen moeten steeds minder belangrijk worden voor China, wat zal leiden tot een iets minder hard groeiende, maar wel gezondere en meer duurzame Chinese economie. Hierdoor ontstaan nieuwe uitdagingen, niet alleen voor China zelf, maar ook voor landen zoals Brazilië, Australië en Rusland, die afhankelijk zijn van de door China gedreven vraag naar grondstoffen. Veel grote bedrijven in deze landen zijn afhankelijk van investeringen in China. In anticipatie op een toename van orders in het begin van 2013 hadden veel grondstofbedrijven uit dit soort opkomende economieën hun capaciteit verhoogd. De orders bleven echter uit en de bedrijven zaten met een overdaad aan capaciteit. Inmiddels is tot de markt doorgedrongen dat in de komende tijd sprake zal zijn van een meer gematigde groei voor grondstofbedrijven. De binnenlandse ontwikkelingen in Brazilië waren ook niet gunstig. De economische groei vlakt snel af, de inflatie stijgt en de ontevredenheid van de bevolking uitte zich in mei zelfs in massale demonstraties tegen overheidscorruptie. Hoewel diverse grote evenementen in de komende jaren zullen plaatsvinden, lijkt de Braziliaanse aandelenmarkt nog niet in staat om daarvan de vruchten te plukken.
Hof Hoorneman Emerging Markets Fund 2013
[64]
Landen als Zuid-Korea en Taiwan zijn ook erg afhankelijk van de Chinese markt. Chinezen zijn namelijk belangrijke afnemers van de elektronica uit deze landen. De nadruk op het vergroten van het besteedbaar inkomen van de gemiddelde Chinees heeft een positief effect op de toekomstige winsten van bedrijven als LG, Samsung en Hyundai. Deze bedrijven hadden echter wel last van de ontwikkelingen in Japan. De zogenaamde ‘Abenomics’ leidden tot een zwakkere yen, waardoor de prijs van Japanse exportgoederen daalde. Deze ontwikkeling had in het begin van 2013 wel een negatief effect op de koersen van Zuid-Koreaanse en Taiwanese aandelen, maar in de tweede helft bleken deze ondernemingen beter stand te houden onder de Japanse prijsconcurrentie dan de markt had verwacht. Minder goed liep het in landen met een tekort op de lopende rekening. Dit zijn bijvoorbeeld Turkije, India en Indonesië. Deze landen importeren meer dan ze exporteren en dit moet met buitenlands geld worden gefinancierd. Wanneer het echter interessanter wordt om vanwege verwachte hogere rentes in de Verenigde Staten te beleggen, dan leidt dat tot een vermindering van de kapitaalstromen naar landen met tekorten op de lopende rekening. Bovendien heeft India te maken met een zeer inefficiënte overheid met buitengewoon veel administratieve lagen. Verder hadden de Turkse markten te lijden onder de protesten in mei. Turkse seculieren en liberalen hebben wekenlang geprotesteerd tegen het steeds religieuzer worden van de Turkse samenleving, een directe beschuldiging aan premier Erdogan van de religieuze AKP. Het vertrouwen van investeerders in Turkije is hierdoor geraakt. Andere landen met noemenswaardige ontwikkelingen zijn Mexico en Vietnam. De Mexicaanse economie heeft de afgelopen jaren goed geprofiteerd van het herstel in de Verenigde Staten. Het land exporteert altijd een groot gedeelte van zijn producten naar zijn noorderburen. In het afgelopen jaar viel echter ook in deze markt de economische groei terug, vooral door een afname van het consumentenvertrouwen. Wij hebben echter, zeker na positieve derde kwartaalcijfers, nog steeds vertrouwen in de Mexicaanse markt. De groeiende Amerikaanse economie en grotere overheidsuitgaven kunnen als stimulans dienen. Ook in Vietnam gaat het steeds beter. De torenhoge inflatie is ingedamd, waardoor de investeringen op gang komen. Er is bovendien een ‘bad bank’ opgezet voor alle slechte leningen. Ook dit bevordert het vertrouwen van investeerders in de Vietnamese economie. BELEGGINGSBELEID Algemeen Hof Hoorneman Emerging Markets Fund belegt direct en indirect in opkomende markten. Dit betreft in beginsel de landen in de volgende regio’s: Latijns-Amerika, Midden-Amerika, Afrika, Oost Europa inclusief Rusland, Turkije, Midden-Oosten en Azië/Pacific. Door middel van een top-down benadering worden vanuit een macro-economisch perspectief thema’s geselecteerd die het uitgangspunt voor het beleggingsbeleid vormen. Vervolgens worden op basis van deze thema’s de landen en individuele bedrijven geselecteerd, die naar verwachting de meeste kans op rendement bieden. Hof Hoorneman Emerging Markets Fund kan ook via beleggingsfondsen in opkomende markten beleggen. Bij de selectie van deze fondsen wordt vooral bekeken of zij vanuit een bottom-up benadering beleggen. Beleggingsfondsen die de index van een land nauwkeurig nabootsen en goed verhandelbaar zijn (index-trackers) vallen ook binnen de categorie indirecte beleggingen.
Hof Hoorneman Emerging Markets Fund 2013
[65]
De directie van Hof Hoorneman Emerging Markets Fund streeft ernaar een goede balans te vinden tussen risico en rendement. Door de weging van bepaalde opkomende markten in de portefeuille te laten afwijken van de weging op grond van de marktkapitalisatie kan eveneens de verhouding risicorendement worden verbeterd. De opkomende markten hebben in het verleden hoge rendementen, maar ook grote koersfluctuaties laten zien. Het rendement van een belegging moet altijd worden bezien in verhouding tot het gelopen risico. Het risico van een belegging wordt uitgedrukt in de mate waarin de waarde van de belegging fluctueert. Het beleggen in opkomende markten wordt over een langere periode gekenmerkt door een hoger risicoprofiel en een daarbij behorend (mogelijk) hoger rendement. Gebruik financiële instrumenten Hof Hoorneman Emerging Markets Fund belegt in effecten en kan gebruik maken van afgeleide financiële instrumenten, zoals optie- en termijncontracten en speciale producten als warrants op indices. Deze instrumenten bieden de mogelijkheid efficiënt te anticiperen op verwachte marktontwikkelingen en kunnen voorts als afdekking van beleggingsrisico’s dienen. Eveneens kunnen met deze instrumenten additionele inkomsten worden gegenereerd. Doordat gebruik gemaakt wordt van (afgeleide) financiële instrumenten kan sprake zijn van diverse financiële risico’s, waarvan de belangrijkste hieronder zijn toegelicht. Een uitgebreide beschrijving is in het aanvullend prospectus opgenomen. Markt- en prijsrisico Dit omvat het risico dat de waarde van een financieel instrument zal fluctueren als gevolg van (i) veranderingen in valutawisselkoersen, (ii) veranderingen in de marktrente en/of (iii) veranderingen in marktprijzen, veroorzaakt door factoren die uitsluitend gelden voor het individuele instrument of de emittent hiervan, of door factoren die alle in de markt verhandelde instrumenten beïnvloeden. De gevoeligheid voor marktveranderingen kan toenemen indien wordt belegd met geleend geld, wat Hof Hoorneman Emerging Markets Fund niet doet. Beleggen in opkomende markten wordt in het algemeen als meer risicovol gezien dan beleggen in de traditionele markten (Europa, Verenigde Staten) vanwege de instabiliteit in sommige landen waarin kan worden belegd. Hof Hoorneman Emerging Markets Fund tracht deze risico’s te beheersen door diversificatie van de beleggingsportefeuille (spreiding over verschillende geografische regio’s en sectoren), door te beleggen in die opkomende landen welke naar het oordeel van de directie een voldoende ontwikkelde financiële markt hebben en door zo nodig gebruik te maken van de mogelijkheid valutakoersrisico’s af te dekken door middel van valutatermijncontracten. Kredietrisico Het kredietrisico of debiteurenrisico is het risico dat de ene partij van een financieel instrument niet aan haar verplichtingen zal voldoen, waardoor de andere partij een financieel verlies te verwerken krijgt. Het kredietrisico is in het algemeen groter bij transacties die buiten de beurs, in vreemde valuta of met partijen in opkomende landen worden afgesloten. Teneinde deze risico’s zoveel als mogelijk te beperken wordt de nodige zorgvuldigheid betracht bij het aangaan van contractuele relaties.
Hof Hoorneman Emerging Markets Fund 2013
[66]
Liquiditeitsrisico Dit is het risico dat een rechtspersoon niet de mogelijkheid heeft om de financiële middelen te verkrijgen die nodig zijn om aan de verplichtingen uit hoofde van de financiële instrumenten te voldoen, bijvoorbeeld doordat een financieel actief niet op korte termijn kan worden verkocht tegen nagenoeg de reële waarde. Vanwege de veelal beperkte omvang en onervarenheid is het liquiditeitsrisico bij beleggingen in opkomende landen doorgaans hoger dan bij beleggingen in de meer ontwikkelde landen. Hof Hoorneman Emerging Markets Fund tracht dit risico onder meer te beperken door in beginsel te beleggen in die opkomende landen welke naar het oordeel van de directie een voldoende ontwikkelde financiële markt hebben. Gevoerd beleggingsbeleid in 2013 Top 5 belangen in portefeuille per 31 december 2013 Ishares South Korea Ishares MSCI Taiwan Index Fund Ishares MSCI Mexico Investable Market Index Fund Changshouhua Food Hyundai Motor
Land Zuid-Korea Taiwan Mexico Hongkong/China Zuid-Korea
Belang 15,4% 11,3% 5,8% 5,2% 4,3%
De portefeuille van Hof Hoorneman Emerging Markets Fund combineert actieve beleggingen met indextrackers. Door middel van de indextrackers worden ook actieve beslissingen genomen met betrekking tot de regionale blootstelling van het fonds. Zo kunnen wij besluiten om meer of minder geld te alloceren naar regio’s waarover wij al dan niet enthousiast zijn. Hierbij wordt gekeken naar een breed scala aan macro-economische factoren, maar wordt onze eigen expertise ingezet. Een voorbeeld van overweging ten opzichte van onze index is onze allocatie naar China. Veel op opkomende markten gerichte beleggingsfondsen beleggen in China in grote bedrijven die afhankelijk zijn van infrastructuurbestedingen en in bedrijven in markten die onderhevig zijn aan zware regulering zoals banken, telecom en olie. Daarentegen investeren wij alleen in kleinere bedrijven die profiteren van de opkomende consumentenmarkt. Dit beleid heeft in 2013 geleid tot een betere performance dan de benchmark. Wij zagen – en zien – nog steeds voldoende kansen in China en blijven onze overweging dus aanhouden. Ook hebben wij, in tegenstelling tot de benchmark, besloten in Vietnam te investeren. Een keuze die ook positief heeft bijgedragen aan het resultaat van het fonds. Zoals gezegd verbetert de Vietnamese markt gestaag. Bovendien beleggen wij in verschillende closed-end beleggingsfondsen die onder hun intrinsieke waarde worden verhandeld. Hierdoor hebben wij niet alleen extra opwaarts potentieel, maar ook een buffer als de markt daalt. Een derde zware overweging is onze positie in Zuid-Korea, dat een solide balans heeft en één van de goedkopere markten in de regio. Hoewel de economie momenteel iets tegenvalt, verwachten wij nog steeds een goed beleggingsresultaat in 2014, zoals dat ook in 2013 het geval was. De landen waar het fonds juist onderwogen is ten opzichte van de benchmark, zijn doorgaans landen met een tekort op de lopende rekening van de betalingsbalans. Het beste voorbeeld hiervan is India. Zoals eerder beschreven importeert India meer dan het exporteert. De lokale munt en de aan-
Hof Hoorneman Emerging Markets Fund 2013
[67]
delenmarkt hebben hieronder geleden. Wij zijn ook op de langere termijn nog niet enthousiast over de mogelijkheden die India te bieden heeft en zijn daarom onderwogen. Om dezelfde reden is niet in Zuid-Afrika belegd. Deze keuze heeft zeer goed uitgepakt, daar Zuid-Afrika niet alleen haar financiën niet op orde heeft, maar ook te lijden heeft gehad onder de afgezwakte vraag naar grondstoffen. Voorlopig zien wij nog een aantal problemen voor Zuid-Afrika, met name het slechte financiële huishoudboekje en het gebrek aan competitiviteit. Halverwege het jaar is besloten onze blootstelling aan Turkije terug te brengen, vooral vanwege de slechte betalingsbalans. Er zijn verschillende nieuwe posities in de portefeuille opgenomen. Zo is het KCell aangekocht, de grootste telecomprovider in Kazachstan. KCell heeft een marktpositie van 60% en kan dus goed profiteren van het toenemende dataverbruik in Kazachstan. Het handelt op een zeer aantrekkelijke waardering met een fors dividendrendement en acteert daarnaast in een zeer defensieve groeimarkt. Ook in Polen hebben wij transacties gedaan. Onze positie in Market Vectors Poland is omgeruild voor iShares Poland Capped. Dit zorgt voor meer liquiditeit in het fonds en verbetert de risicorendementsverhouding van onze blootstelling aan de Poolse markt. In Vietnam is het Vietnam Infrastructure Fund na een mooie koersstijging verkocht en houden wij alleen nog een positie aan in het Vietnam Opportunity Fund. Ten slotte zijn verschillende nieuwe Chinese posities aangekocht, waarbij de nadruk op de binnenlandse consumentenmarkt lag. Verkocht zijn ondermeer de Chinese posities Prince Frog, Shinhint Acoustics en Dachan Food. Nadat de koers een mooi rendement heeft laten zien, hebben wij de aandelen van Prince Frog verkocht. Het koersdoel was bereikt en het geld is geïnvesteerd in bedrijven met meer opwaarts potentieel. Verder is ook het belang in Shinhint Acoustics afgestoten. De vooruitzichten waren niet rooskleurig genoeg om de aandelen nog langer aan te houden en wij hebben gebruik gemaakt van liquiditeit in de markt om de positie van de hand te doen. Een jaar geleden hebben wij besloten om de (passieve) positie in de iShares Brazilië om te ruilen voor directe beleggingen in Braziliaanse bedrijven. Deze actieve vorm van beleggen leidt tot minder kosten, terwijl toch van het potentieel van de Braziliaanse markt wordt geprofiteerd. Deze keuze heeft vorig jaar een goed resultaat opgeleverd. In het kader van een herpositionering is besloten het belang in Cielo te verkopen. Ter illustratie van het gevoerde beleid belichten wij twee beleggingen. Bosideng Het Chinese Bosideng is sinds 1995 marktleider in de zogenaamde ‘down apparel’ markt in China. Down apparel staat letterlijk voor (winter)jassen met donsvulling. In deze markt is Bosideng actief met een viertal merken: Bosideng, Snow Flying, Kangbo en Bengen. Het bedrijf heeft in totaal bijna 12.000 verkooppunten in China. De Chinese economie is de laatste jaren substantieel gegroeid en zal naar verwachting ook in de komende jaren, weliswaar op een lager niveau, blijven groeien. Bovendien staat China op dit moment voor de belangrijke uitdaging zich minder afhankelijk te maken van export en buitenlandse investeringen. Dit kan door het creëren van een grotere middenklasse met een hoger besteedbaar inkomen en het stimuleren van consumeren in plaats van sparen. Dit zorgt voor een verdergaande groei van de consumentenbestedingen in China. De groei van Bosideng is in de afgelopen jaren zeer indrukwekkend geweest. Zo steeg de omzet in de laatste vijf jaar van RMB 5,6 miljard naar RMB 8,3 miljard en de winst steeg van RMB 600 miljoen naar RMB 1,45 miljard. Bosideng presteerde het afgelopen jaar echter slechter dan verwacht. Het
Hof Hoorneman Emerging Markets Fund 2013
[68]
bedrijf had te lijden onder een aantal ontwikkelingen. Vogeldons is de belangrijkste benodigdheid bij het maken van donsjassen, en door de vogelgriep was het de vraag of er genoeg dons zou zijn om alle orders te kunnen uitleveren en tegen welke prijs. Verder bleek dat de merken die zich op herenmode richtten niet sterk genoeg waren. Bosideng heeft deze merken afgestoten of opgedoekt, wat tot extra kosten heeft geleid. Desalniettemin verwachten wij dat de koers zich zal herstellen. De dominante marktpositie in winterjassen biedt nog steeds een aantrekkelijk groeiprofiel, het dividend is zeer aantrekkelijk en de waardering laag. Vinacapital Vietnam Opportunity Fund De crisis van 2008 heeft vele markten hard geraakt, maar wellicht weinig markten harder dan die van Vietnam. Deze daling werd gedeeltelijk veroorzaakt door een onbeheersbare inflatie. Met een inflatiepiek van ruim 28% is zagen beleggers Vietnam als een land met een economie in onbalans. De inflatie is echter weer gestabiliseerd en heeft met grofweg 6% een gezond niveau voor opkomende markten bereikt. Nu de economie weer enigszins is gestabiliseerd, kan de belegger profiteren van de economische groei in Vietnam, die met 5% in dollartermen toch zeer aantrekkelijk genoemd kan worden. Dat er nog voldoende ruimte is voor groei blijkt ook uit het gegeven dat bij grofweg 92,5 miljoen inwoners het bruto nationaal product (BNP) minder dan de helft van dat van Nederland bedraagt. Wij profiteren hiervan via een gericht fonds. Dit biedt de voordelen van diversificatie, maar ook van de specifieke kennis van de fondsbeheerders. Wij zijn hierbij zeer enthousiast over het Vietnam Opportunity Fund, een closed-end fonds. Hoewel het verschil tussen de marktwaarde van het fonds en de intrinsieke waarde voor de crisis nog positief was, handelt het fonds momenteel op een aanzienlijke korting van circa 25%. Wij verwachten niet dat deze discount op korte termijn volledig zal verdwijnen, maar wel dat de beurswaarde weer richting de intrinsieke waarde zal bewegen. Dit biedt een mooie buffer. Een risico van het beleggen in fondsen in onderontwikkelde markten als Vietnam is de volatiliteit. Dit risico wordt versterkt door factoren als overheidsgedrag, inflatie en sociaal-politieke onrusten. Hoewel het fonds geen dividend uitkeert, koopt het wel regelmatig eigen aandelen in waardoor de aandeelhouderswaarde wordt vergroot en de discount op termijn kan verdwijnen. Gezien het groeipotentieel van Vietnam en de onderwaardering van dit fonds achten wij het Vinacapital Vietnam Opportunity Fund een goede aanvulling voor Hof Hoorneman Emerging Markets Fund. Valutaire verdeling van de portefeuille Amerikaanse dollar *) Hongkongse dollar Britse pond Zuid-Koreaanse won Euro Maleisische ringgit Turkse lira Hongaarse forint
USD HKD GBP KWR EUR MYR TRY HUF
31-12-13 57,6% 29,0% 4,7% 4,5% 1,4% 1,2% 1,1% 0,5%
31-12-12 66,9% 18,8% 4,5% 4,3% 1,5% 2,1% 1,4% 0,5%
100%
100%
*) Voornamelijk door het gebruik van index replicerende producten is het in USD belegde deel relatief hoog.
Hof Hoorneman Emerging Markets Fund 2013
[69]
RESULTATEN De intrinsieke waarde van het aandeel Hof Hoorneman Emerging Markets Fund bedroeg per 31 december 2013 € 80,48 en per 31 december 2012 € 77,65. Op basis van intrinsieke waarde en inclusief herbelegging van het in 2013 uitgekeerde dividend bedroeg het rendement 5,4%. Het rendement van de benchmark van het subfonds, de MSCI Emerging Markets Index, bedroeg in 2013 -6,6%. In het aanvullend prospectus van het subfonds is (samengevat) opgenomen dat, indien in een kalenderjaar het subfonds beter dan de referentie-index heeft gepresteerd en de intrinsieke waarde per aandeel per 31 december vermeerderd met de in het jaar uitgekeerde dividenden is gestegen, de beheerder een variabele vergoeding (performance fee) van 10% ontvangt van het nettorendement van het subfonds boven het rendement van de referentie-index. Het rendement over 2013 geeft de beheerder recht op de in het prospectus vastgelegde variabele vergoeding. De vergoeding bedraagt € 65.000. Het aantal uitstaande aandelen nam met 2.751 of 2,1% af van 129.171 tot 126.420. Het eigen vermogen steeg van € 10,0 miljoen per 31 december 2012 naar € 10,2 miljoen per 31 december 2013. De dividenduitkering bedroeg in 2013 € 1,32 per aandeel, uitgekeerd op 28 mei 2013. Resultaat per aandeel (in €) Inkomsten Waardeveranderingen van beleggingen Kosten
2013 1,97 4,05 -2,16
2012 2,42 9,78 -1,81
2011 1,74 -17,70 -1,70
2010 1,85 20,72 -2,00
2009 1,32 28,03 -1,37
Nettoresultaat per aandeel
3,86
10,39
-17,66
20,57
27,98
Het nettoresultaat per (bij derden uitstaand) aandeel wordt berekend door het resultaat over het boekjaar te delen door het gemiddeld aantal uitstaande aandelen gedurende het boekjaar. Het gemiddeld aantal aandelen is op maandbasis berekend. Performance attributie overzicht Hierna wordt een overzicht gegeven van de beleggingen met de grootste absolute bijdragen (positief en negatief) aan de performance van Hof Hoorneman Emerging Markets Fund. Positieve bijdragen aan de performance Varitronix +3,51% Deze Chinese producent van beeldschermen opende in 2013 nieuwe productielijnen, nadat het bedrijf eerder fantastische halfjaarcijfers presenteerde. De omzet en winst zullen naar verwachting hard gaan groeien en beleggers anticipeerden hierop. Changshouhua Food +2,95% Deze Chinese producent van maïsolie profiteerde van toegenomen interesse na zeer sterke resultaten. De omzet die uit het eigen merk wordt gegenereerd groeit hard en de winstgevendheid neemt daarmee ook toe. Ook werd het aandeel ontdekt door grootbank Standard Chartered.
Hof Hoorneman Emerging Markets Fund 2013
[70]
iShares South Korea +0,92% De Chinese beurs profiteerde van de sterke performance van een aantal van haar belangrijkste bedrijven. Ondanks zware concurrentie uit Japan lieten marktleiders als Samsung en Hyundai goede performances zien. Bovendien zijn de Zuid-Koreaanse overheidsfinanciën prima op orde. Le Saunda +0,89% Le Saunda liet in 2013 zien waarom het een van de sterkste spelers in de Chinese markt voor vrouwenschoenen is. Concurrenten zagen hun marges verminderen en de winst afnemen, maar de bedrijfscijfers van Le Saunda waren met een dubbelcijferige groei erg sterk. Prince Frog +0,87% Deze Chinese producent van babyverzorgingsproducten liet een zeer sterke performance zien, waarna wij het aandeel in de eerste helft van 2013 verkochten nadat ons koersdoel was bereikt. Negatieve bijdragen aan de performance Petrobras -0,40% Deze Braziliaanse olieproducent had sterk te lijden onder grote overheidsinmenging. Hierdoor moest Petrobras haar olie en gas verkopen tegen prijzen die ver onder het marktniveau lagen. De kosten waren hoog en de marges laag, waardoor de koers onder druk stond. Kubera Cross-Border Fund -0,34% Kubera had te kampen met een forse afwaardering van een van haar holdings. Ook de sterk verzwakte Indiase roepie had een negatief effect op de koers. Er is sprake van een forse korting ten opzichte van de intrinsieke waarde. Wij zijn nog steeds positief over de vooruitzichten van het fonds. iShares MSCI Chile -0,33% De Chileense beurs had te lijden onder een afgenomen vraag naar koper. Chili is een belangrijke koperexporteur en de afgenomen vraag uit China had een negatief effect, evenals het tekort op de lopende rekening van de betalingsbalans. Dachan Food -0,29% Deze kippenleverancier liet tegenvallende resultaten zien. Wij hebben onze positie gedurende het jaar verkocht. iShares Emerging Markets -0,20% Dit belang wordt als liquide positie aangehouden ten behoeve van mogelijke inkopen door Hof Hoorneman Emerging Markets Fund. De index heeft het echter niet goed gedaan door een afgenomen enthousiasme van beleggers over opkomende economieën en de opname van minder aantrekkelijke bedrijven in de index.
VOORUITZICHTEN 2014 Wij verwachten dat de centrale banken het marktbeeld in 2014 zullen blijven domineren. Vooral voor opkomende markten zal het effect groot zijn. Hoewel het lastig is om in te schatten in hoeverre
Hof Hoorneman Emerging Markets Fund 2013
[71]
beleggers al in 2013 op een begin van tapering hebben voorgesorteerd, verwachten wij niet dat landen met een zwakke financiële huishouding niet door een oplopende Amerikaanse rente getroffen zullen worden. Hof Hoorneman Emerging Markets Fund heeft hiermee al rekening gehouden door de posities in zwakkere landen significant te verkleinen. Verder verwachten wij dat per opkomende markt veel aandacht zal uitgaan naar de onderliggende economische ontwikkelingen en waarderingen van markten. Wij blijven ons richten op markten met aantrekkelijke waarderingen en tegelijkertijd gezonde financiën. Een voorbeeld hiervan is de Chinese small-capmarkt, maar ook bijvoorbeeld de Russische en Zuid-Koreaanse markten. Door ons te blijven richten op deze markten verwachten wij ook over 2014 een positief resultaat te behalen.
Hof Hoorneman Emerging Markets Fund 2013
[72]
HOF HOORNEMAN REAL ESTATE VALUE FUND PROFIELSCHETS Het subfonds Hof Hoorneman Real Estate Value Fund correspondeert met de aandelen die in serie 7 door het Paraplufonds worden uitgegeven. De doelstelling van het Hof Hoorneman Real Estate Value Fund is (samengevat) het behalen van vermogenswinsten op de middellange en lange termijn door hoofdzakelijk te beleggen in beursgenoteerde financiële instrumenten van ondernemingen die vastgoed exploiteren en die naar het oordeel van Hof Hoorneman Bankiers ondergewaardeerd zijn. Hof Hoorneman Real Estate Value Fund richt zich op de belegger die internationaal georiënteerd is en die een additioneel rendement op zijn portefeuille tracht te genereren door een gedeelte van zijn vermogen indirect in vastgoed te beleggen. Subfondskarakteristieken Startdatum 14 november 2011 Beursnotering Ja ISIN-code NL0010514212 Benchmark Geen Dividend Ja (fiscale uitdelingsverplichting) Beheervergoeding 0,3125% per kwartaal Performance fee 10% van de performance boven 10%¹ Gemiddeld rendement per jaar op basis van de intrinsieke waarde 1 jaar 6,8% 2 jaar 12,7% Sinds de start van het fonds 11,6% ¹ Zie voor een nadere uitleg het aanvullend prospectus van Hof Hoorneman Real Estate Value Fund.
Hof Hoorneman Real Estate Value Fund 2013
[73]
KERNCIJFERS
Beurskoers in € (ultimo)¹ Uitgekeerd dividend per aandeel in € Eigen vermogen in € 1.000 (ultimo) Aantal uitstaande aandelen (ultimo) Intrinsieke waarde per aandeel in € (ultimo) Rendement op basis van intrinsieke waarde² Lopende kosten factor³
2013
2012
14-11-11 t/m 31-12-11
36,70
-
-
0,66
0,00
0,0
5.660
4.216
3.364
152.885
119.481
113.322
37,02
35,28
29,68
6,8%
18,9%
-1,1%
4,23%
4,91%
0,86%
¹ De vermelde beurskoers betreft de beurskoers op de laatste beursdag van het jaar en is gebaseerd op de intrinsieke waarde aan het einde van de een na laatste beursdag vermeerderd of verminderd met een vaste vergoeding van 0,5% van de intrinsieke waarde. Hof Hoorneman Real Estate Value Fund is sinds 15 juli 2013 beursgenoteerd. ² De rendementspercentages zijn berekend op basis van het koersresultaat per aandeel plus herbelegging van de dividenduitkeringen in aandelen in dezelfde serie. ³ Tot en met 2011 synthetische expense ratio (kostenratio) exclusief de eventuele performance fee, inclusief de kosten van andere beleggingsinstellingen waarin wordt belegd.
Geïndexeerde performance Hof Hoorneman Real Estate Value Fund (14-11-2011 = 100) na herbelegging van dividend
Hof Hoorneman Real Estate Value Fund 2013
[74]
ONTWIKKELINGEN FINANCIËLE MARKTEN Beursgenoteerd vastgoed heeft een gemengd jaar achter de rug, met daarbij grote verschillen tussen markten en regio’s. Vooral de Europese vastgoedmarkt, en dan in het bijzonder de Britse, heeft een prima jaar achter de rug. Aan de andere kant lieten de Aziatische vastgoedmarkten na een sterk eerste halfjaar een negatief rendement zien, wat vooral aan de opgelopen rentes kan worden toegeschreven. Ook de rendementsverschillen tussen grotere en kleinere vastgoedfondsen waren onderling groot, veroorzaakt door de onderliggende beleggingssituatie. Vastgoedfondsen met investeringen in Zuid-Europese landen hebben overwegend minder rendement gehaald dan vastgoedfondsen die juist geen vastgoed in Zuid-Europa hebben. Per saldo liet de wereldwijde index van vastgoed een rendement zien van ongeveer 0%. De vastgoedaandelen in de portefeuille van Hof Hoorneman Real Estate Value Fund noteren gemiddeld met een korting van circa 15% van de intrinsieke waarde. Het dividendrendement bedraagt 5,25%. De twee obligatieposities van het fonds hebben een effectief rendement van ongeveer 6%. BELEGGINGSBELEID Algemeen In het kader van risicospreiding wordt bij de samenstelling van de beleggingsportefeuille gestreefd naar een evenwichtige spreiding over sectoren en categorieën. Hof Hoorneman Real Estate Value Fund richt zich op het beleggen in beursgenoteerde financiële instrumenten (aandelen, obligaties, in aandelen converteerbare financiële instrumenten) van ondernemingen die vastgoed exploiteren, met het accent op Europa. Hof Hoorneman Real Estate Value Fund heeft de mogelijkheid om tot 30% liquide middelen of geldmarktinstrumenten aan te houden. Bij het beleggingsbeleid zal rekening worden gehouden met de liquiditeitseisen van 10%, welke voortvloeien uit het open-end karakter van Hof Hoorneman Real Estate Value Fund, zodat bij aanbod van aandelen aan de inkoopverplichting kan worden voldaan. Hof Hoorneman Real Estate Value Fund heeft de mogelijkheid met geleend geld te beleggen (leverage) tot maximaal 20% van de (fiscale) boekwaarde van de beleggingen. Gebruik financiële instrumenten Hof Hoorneman Real Estate Value Fund belegt in financiële instrumenten, waardoor sprake kan zijn van diverse financiële risico’s waarvan de belangrijkste hieronder zijn toegelicht. Een uitgebreide beschrijving is in het aanvullend prospectus opgenomen Markt- en prijsrisico Dit omvat het risico dat de waarde van een financieel instrument zal fluctueren als gevolg van (i) veranderingen in valutawisselkoersen, (ii) veranderingen in de marktrente en/of (iii) veranderingen in marktprijzen, veroorzaakt door factoren die uitsluitend gelden voor het individuele instrument of de emittent hiervan, of door factoren die alle in de markt verhandelde instrumenten beïnvloeden. De gevoeligheid voor marktveranderingen kan toenemen indien wordt belegd met geleend geld (hefboomwerking). Zolang de rentelasten lager zijn dan de directe en indirecte baten van de gefinancierde beleggingen is er sprake van een zogenaamde positieve hefboom, die tot een hoger rendement voor de belegger kan leiden. Hiertegenover staat uiteraard dat, indien de financieringsrente door marktomstandigheden stijgt en/of de directe en indirecte baten van de
Hof Hoorneman Real Estate Value Fund 2013
[75]
gefinancierde beleggingen dalen, deze hefboomwerking vermindert en zelfs kan omslaan in een negatief effect op het rendement. Hof Hoorneman Real Estate Value Fund belegt uitsluitend in vastgoedgerelateerde financiële instrumenten en kent derhalve een beperkte spreiding. Het fonds tracht deze risico’s te beheersen door binnen het gedefinieerde beleggingsbeleid de beleggingsportefeuille te spreiden over verschillende sectoren, categorieën en uitgevende instellingen. Valutarisico’s worden in beginsel afgedekt. De mogelijkheid met geleend geld te beleggen is beperkt tot maximaal 20% van de (fiscale) boekwaarde van de beleggingen. Kredietrisico Het kredietrisico of debiteurenrisico is het risico dat de ene partij van een financieel instrument niet aan haar verplichtingen zal voldoen, waardoor de andere partij een financieel verlies te verwerken krijgt. Het kredietrisico is in het algemeen groter bij transacties die buiten de beurs of in vreemde valuta worden afgesloten. Teneinde deze risico’s zoveel als mogelijk te beperken wordt de nodige zorgvuldigheid betracht bij het aangaan van contractuele relaties en wordt in beginsel in beursgenoteerde financiële instrumenten belegd. Liquiditeitsrisico Dit is het risico dat een rechtspersoon niet de mogelijkheid heeft om de financiële middelen te verkrijgen die nodig zijn om aan de verplichtingen uit hoofde van de financiële instrumenten te voldoen, bijvoorbeeld doordat een financieel actief niet op korte termijn kan worden verkocht tegen nagenoeg de reële waarde. Hof Hoorneman Real Estate Value Fund tracht dit risico onder meer te beperken door hoofdzakelijk in beursgenoteerde financiële instrumenten te beleggen. Daarnaast bestaat de mogelijkheid kortlopend krediet op te nemen, waardoor het liquiditeitsrisico verder kan worden beperkt. Gevoerd beleggingsbeleid in 2013 Top 5 belangen in portefeuille per 31 december 2013 Wereldhave Mercialys Unibail-Rodamco Hammerson 6,375% Enterprise Inns 26-09-2031
Land Nederland Frankrijk Frankrijk Groot-Brittannië Groot-Brittannië
Belang 8,3% 7,1% 6,8% 6,6% 5,7%
Het beleggingsbeleid van het Real Estate Value Fund is gebaseerd op de ‘buy and hold’ value filosofie. Deze is gebaseerd op de drie pijlers onderwaardering, een katalysator om de onderwaardering te doen verdwijnen en (het streven naar) een cashrendement in de vorm van coupons en dividenden gelijk aan ten minste het rendement op (Nederlandse) staatsleningen. Centraal staat daarbij het zoeken naar aandelen en obligaties van vastgoedondernemingen die beschikken over een solide balans, een sterke kasstroom, een hoog dividendrendement, lange huurcontracten en een gezonde financiële basis.
Hof Hoorneman Real Estate Value Fund 2013
[76]
Met een rendement van 6,8% was 2013 een redelijk positief jaar voor Hof Hoorneman Real Estate Value Fund. De vastgoedmarkten hebben het in de eerste helft van het jaar opgebouwde rendement voor een groot deel ingeleverd door de hogere rente in de tweede helft van het jaar. De angst dat de Fed het opkopen van leningen in de markt langzaam gaat afbouwen, zette de koersen marktbreed onder druk. Vooral bedrijven met een groeiende portefeuille en cashflow hebben goed gerendeerd. Regionaal deden vooral de Britse vastgoedbedrijven het goed, terwijl continentaal Europa licht achterbleef. Het aantal vastgoedtransacties trekt geleidelijk aan, maar blijft overwegend beperkt tot kleinere transactievolumes. Voor kwaliteitsvastgoed zijn nog steeds kopers te vinden, in het bijzonder de locaties die een internationaal publiek trekken zoals Londen, Berlijn en Parijs. Voor secundair vastgoed blijft de markt lastig en is nog niet sprake van een verbetering. Aziatische vastgoedmarkten hadden het zwaar, met name in de tweede helft van 2013, toen de rente in deze markten procentueel gezien hard opliep en beleggers uit opkomende economieën stapten. Zelfs de meer ondergewaardeerde vastgoedfondsen hadden behoorlijk last hiervan. Gedurende 2013 hebben verschillende mutaties in het fonds plaatsgevonden. Aangekocht is PPHE, een grote internationale hoteloperator en -ontwikkelaar gericht op het hogere marktsegment. PPHE heeft een sterke positie in grote Europese steden zoals Londen, Amsterdam en Berlijn, maar daarnaast ook vastgoed in Thailand en Israël. De groep omvat 38 hotels, deels eigendom, deels lease, met 8.200 kamers. Nog eens vier hotels met in totaal 800 kamers worden ontwikkeld met een geplande oplevering eind 2015. Ook nieuw in de portefeuille is het aandeel LEG Immobilien. LEG heeft een residentiële vastgoedportefeuille van bijna 90.000 appartementen met een geschatte marktwaarde van € 4,9 miljard, gelegen in Nordrhein-Westfalen. De portefeuille is aantrekkelijk gewaardeerd en de leegstand bedraagt slechts 3,5%. Ten derde is de Franse vastgoedonderneming Altarea‐Cogedim aangekocht, die grote winkelcentra, kantoren en residentieel vastgoed van hoge kwaliteit beheert en ontwikkelt. De onderneming heeft kwalitatief de beste winkelcentra van Frankrijk na Unibail-Rodamco, en is een van de weinige die naast winkels ook via e‐commerce met succes een platform voor het winkelend publiek exploiteert middels ‘RueduCommerce’. De onderneming bezit 40 panden met een gemiddelde waarde van € 80 miljoen en is voornamelijk in Frankrijk actief (85% van de activa), met nog vijf panden in Noord‐Italië en een pand in Barcelona. Het aandeel is aantrekkelijk gewaardeerd met een dividendrendement van 8% en een korting van 10% op de intrinsieke waarde. Het opwaartse koerspotentieel is groot als het groeiplan ‘2017’ gerealiseerd wordt. Er zijn ook verschillende namen uit de portefeuille verdwenen. Allereerst is het aandeel Norwegian Property net voor de teleurstellende trading update over het eerste kwartaal verkocht. Redenen hiervoor waren de in korte tijd sterk opgelopen koers, de verwachte verzwakking van de Noorse Kroon en de verwachting van oplopende leegstand. Voorts is Nieuwe Steen verkocht naar aanleiding van de jaarcijfers. Hieruit blijkt dat de afwaarderingen van het vastgoed nog steeds doorgaan en de schuldpositie van de onderneming (te) hoog blijft. Het aangepaste dividendbeleid viel te verwachten, maar per saldo is de ruimte voor fouten laag en zijn de risico’s hoog. Door de verkoop is het belang in Nederlands vastgoed verder verlaagd. Daarnaast is ook de positie in Cambridge Industrial Trust verkocht nadat het Singaporese logistiek vastgoedfonds zijn koersdoel had bereikt. Ter illustratie van het gevoerde beleggingsbeleid volgt hierna een aantal uitgewerkte voorbeelden.
Hof Hoorneman Real Estate Value Fund 2013
[77]
Vastned Retail NV Vastned Retail (“Vastned”) is een grote, in Nederland gevestigde exploitant van winkelvastgoed in populaire winkelstraten in grote steden en van winkelcentra. De high street shopping centra, ongeveer 55% van de portefeuille, doen het goed met stijgende huurinkomsten en positieve waardemutaties. De winkelcentra daarentegen doen het minder goed met dalende huurinkomsten en negatieve waardemutaties. De onderneming heeft als doel om de high street shopping centra uit te breiden tot 65% van de portefeuille. De waarde van de portefeuille bedraagt eind 2012 twee miljard euro. Het vastgoed bevindt zich voor 36% in Nederland, 24% in Frankrijk, 17% in België, 16% in Spanje, 6% in Turkije en 1% in Portugal. De korting op de intrinsieke waarde bedroeg op het moment van kopen 31%. Daarmee is Vastned veruit het goedkoopste Europese retail vastgoedaandeel. Hoewel de winkelcentra in de portefeuille, en in het bijzonder in Spanje, moeizaam draaien, zat in de aankoopkoers veel negatief nieuws verdisconteerd. Hoewel Vastned aangaf dat 2013 een lastig jaar zou worden, werd eraan voorbijgegaan dat de kwaliteit van de portefeuille is verbeterd, de balans degelijk is en het verlaagde dividend op een houdbaar niveau lijkt te liggen. PSP PSP is een kwalitatief goede Zwitserse vastgoedonderneming die kantoren, winkelcentra en businesscentra bezit in de economische centra Zürich (66%), Genève, Basel, Bern en Lausanne. De portefeuille is ongeveer CHF 6,4 miljard groot en omvat 174 gebouwen. Het aanvangsrendement bedraagt 3,9%. De schuldratio en het gemiddeld rentepercentage op de schulden zijn laag. Tot 2018 behoeft geen bancaire schuld te worden geherfinancierd. Dit voorjaar heeft PSP nog een obligatie met een looptijd van zes jaar geherfinancierd tegen 1%. Na de underperformance dit jaar is het aandeel ook op basis van waardering koopwaardig geworden. Het dividendrendement is door de gedaalde koers opgelopen tot inmiddels bijna 4%. 6,5% Enterprise Inns 2018 Enterprise Inns is één van de grootste exploitanten van pubs (‘public houses’) in het Verenigd Koninkrijk. Enterprise Inns beheert 6.143 pubs met een geschatte waarde van £ 4,5 miljard. De exploitatie ervan wordt grotendeels uitbesteed aan derden. De inkomsten van Enterprise Inns bestaan uit huurinkomsten en drankverkopen. Beiden dragen ongeveer voor de helft bij aan de inkomsten. Enterprise Inns is actief in een sector die al jaren onder druk staat door onder meer het rookverbod in kroegen, concurrerende uitgaansgelegenheden en dalende alcoholconsumptie. Naast het feit dat de onderneming operationeel matig draait heeft ze een relatief hoge schuldenlast van £ 2,9 miljard. Hiertegenover staat echter £ 4,5 miljard aan waarde in de vorm van vastgoed, namelijk de panden waarin de pubs zijn gevestigd. Operationeel draait Enterprise Inns niet bijzonder. De sector heeft te kampen met tegenwind en in het Verenigd Koninkrijk is een overschot aan pubs. Deze lening is niettemin zeer interessant. De belangrijkste reden is dat het risico op het niet kunnen betalen van de komende rentetermijnen en de aflossing in 2018 zeer klein is. De obligatie met een omvang van nominaal £ 600 miljoen is preferent met als onderpand een ‘pool’ van pubs met een marktwaarde van £ 1,0 miljard. Deze dekking lijkt ruim voldoende te zijn, aangezien Enterprise Inns in de afgelopen jaren geregeld een portefeuille aan pubs tegen boekwaarde heeft kunnen verkopen. Om die reden verwachten wij geen negatieve verrassingen op de gepubliceerde boekwaarde. Ten
Hof Hoorneman Real Estate Value Fund 2013
[78]
tijde van aankoop bedroeg het effectief rendement op deze lening ongeveer 9%. De lening is na de sterke koersopgang in 2013 met een mooie boekwinst verkocht. Valutaire verdeling van de portefeuille Euro Hongkongse dollar Britse pond Singaporese dollar Amerikaanse dollar Noorse kroon
EUR HKD GBP SGD USD NOK
31-12-13 99,4% 7,3% 0,3% 0,2% -7,2% 0,0%
31-12-12 90,2% 6,5% 0,4% 6,7% -6,5% 2,7%
100%
100%
RESULTATEN De intrinsieke waarde van het aandeel Hof Hoorneman Real Estate Value Fund steeg van € 35,28 per 31 december 2012 naar € 37,02 per 31 december 2013. Op basis van intrinsieke waarde en inclusief herbelegging van het in 2013 uitgekeerde dividend bedroeg het rendement 6,8%. In het aanvullend prospectus van het subfonds is (samengevat) opgenomen dat, indien in een kalenderjaar de intrinsieke waarde per aandeel per 31 december vermeerderd met de in het jaar uitgekeerde dividenden met meer dan 10% is gestegen, de beheerder over het meerdere een variabele vergoeding (performance fee) van 10% ontvangt. Eventuele verliezen over de voorgaande twee jaren dienen eerst te worden gecompenseerd. Aangezien niet aan de genoemde voorwaarden is voldaan, is het subfonds over 2013 geen variabele vergoeding verschuldigd (over 2012 € 35.000). Het aantal uitstaande aandelen steeg met 33.404 of 28,0% van 119.481 op 31 december 2012 tot 152.885 op 31 december 2013. Het eigen vermogen steeg van € 4,2 miljoen per 31 december 2012 naar € 5,7 miljoen per 31 december 2013. De dividenduitkering bedroeg in 2013 € 0,66 per aandeel, uitgekeerd op 28 mei 2013. Resultaat per aandeel (in €) Inkomsten Waardeveranderingen van beleggingen Kosten
2013 1,97 1,02 -0,86
2012 2,11 4,70 -1,26
Nettoresultaat per aandeel
2,13
5,55
Het nettoresultaat per (bij derden uitstaand) aandeel wordt berekend door het resultaat over het boekjaar te delen door het gemiddeld aantal uitstaande aandelen gedurende het boekjaar. Het gemiddeld aantal aandelen is op maandbasis berekend. Performance attributie overzicht Hierna wordt een overzicht gegeven van de beleggingen met de grootste absolute bijdragen (positief en negatief) aan de performance van Hof Hoorneman Real Estate Value Fund.
Hof Hoorneman Real Estate Value Fund 2013
[79]
Positieve bijdragen aan de performance Wereldhave +1,33% Deze Nederlandse vastgoedmaatschappij liet een sterke performance zien. De onderneming ligt op schema met haar strategische plannen, de bezettingsgraad van de huurpanden verbeterde en posities in de VS en het VK zijn verkocht. British Land Company +0,84% Dit Britse bedrijf bestaat uit veel kwaliteitsvastgoed. Beleggers toonden veel belangstelling, met een stijgende koers tot gevolg. Gecina +0,82% Ook de koers van Gecina is in 2013 gestegen. Omdat de waardering al redelijk fors was hebben wij deze positie iets afgebouwd gedurende het jaar. De koersbeweging geeft echter blijk van de eerder beschreven vraag naar kwaliteitsvastgoed. VIB Vermögen +0,79% Deze onderneming was aan het begin van 2013 zeer goedkoop gewaardeerd en het management heeft goede vorderingen gemaakt met het strategisch plan. Door de groei komt de onderneming ook steeds meer op de radarschermen van grotere investeerders. Unibail-Rodamco +0,69% Unibail liet een goede performance zien door de vraag naar kwalitatief goed vastgoed. Hoewel de waardering fors is, schuwden investeerders tweederangs vastgoed en gingen zij op zoek naar kwaliteitsnamen, zoals Unibail-Rodamco. Negatieve bijdragen aan de performance Regal REIT -0,44% Regal beheert een aantal hotels in Hongkong. Deze markt heeft een moeilijke tweede helft van het jaar meegemaakt. De Amerikaanse rente steeg, waardoor de kasstromen van vastgoedondernemingen in Hongkong minder waard werden. Sunlight REIT -0,28% Ook Sunlight bezit vastgoed in Hongkong, waardoor dit fonds een mindere prestatie liet zien. Prime Office REIT -0,16% Deze Duitse vastgoedonderneming had enige leegstand in Frankfurt en Stuttgart. Ook werd bekend dat Prime Office met OCM zal fuseren en deze deal bleek minder gunstig voor aandeelhouders van Prime Office dan aanvankelijk gedacht . PSP Swiss Property -0,14% PSP Swiss Property is recent aangekocht en de koersontwikkeling heeft de aankoopkosten nog niet kunnen compenseren. Het bedrijf is echter aantrekkelijk gewaardeerd.
Hof Hoorneman Real Estate Value Fund 2013
[80]
VOORUITZICHTEN 2014 Wij verwachten dat de ontwikkelingen op de vastgoedmarkten ook in 2014 voor een belangrijk deel door de rentemarkten zullen worden bepaald. In 2013 zagen wij hoe Aziatische vastgoedmarkten negatief werden beïnvloed door de hogere Amerikaanse rente en de hieraan gekoppelde hogere rentestanden in de eigen valuta. Het fonds blijft gericht op solide gefinancierde vastgoedondernemingen met kwalitatief goed vastgoed en die een goed dividend uitkeren. Onze verwachting is dat solide gefinancierde ondernemingen het in 2014 beter zullen doen, aangezien deze bedrijven minder last zullen hebben van potentiële rentestijgingen.
Hof Hoorneman Real Estate Value Fund 2013
[81]
HOF HOORNEMAN CHINA VALUE FUND PROFIELSCHETS Het subfonds Hof Hoorneman China Value Fund correspondeert met de aandelen die in serie 8 door het Paraplufonds worden uitgegeven. De doelstelling van het Hof Hoorneman China Value Fund is (samengevat) het behalen van vermogenswinsten op de middellange en lange termijn door middel van beleggingen in – naar het oordeel van Hof Hoorneman ondergewaardeerde – effecten, daaraan gerelateerde financiële instrumenten en geldmarktinstrumenten: - waarvoor een officiële notering bestaat aan de beurs van Hong Kong, en/of - waarvan een significant deel van de productie en/of verkopen van de onderneming in China, Hong Kong en/of Macau plaatsvindt. De notering in Hongkong biedt ons een rechtssysteem met de benodigde bescherming van en transparantie voor aandeelhouders. Aan deze beurs zijn veel relatief kleine ondernemingen genoteerd, waarvan een groot deel slechts in beperkte mate door analisten wordt gevolgd. Doordat minder informatie beschikbaar is op basis waarvan de koersvorming plaatsvindt, zijn op deze beurs naar verwachting meer ondergewaardeerde aandelen te vinden. Subfondskarakteristieken Startdatum 7 oktober 2013 Beursnotering Ja ISIN-code NL0010556775 Benchmark Geen Dividend Ja (fiscale uitdelingsverplichting) Beheervergoeding 0,375% per kwartaal Performance fee 10% van de performance boven 10%¹ ¹ Zie voor een nadere uitleg het aanvullend prospectus van Hof Hoorneman China Value Fund.
Hof Hoorneman China Value Fund 2013
[82]
KERNCIJFERS 7-10-13 t/m 31-12-13 Beurskoers in € (ultimo)¹ Eigen vermogen in € 1.000 (ultimo) Aantal uitstaande aandelen (ultimo) Intrinsieke waarde per aandeel in € (ultimo) Rendement op basis van intrinsieke waarde² Lopende kosten factor
32,21 15.783 492.520 32,05 6,8% 0,79%
¹ De vermelde beurskoers betreft de beurskoers op de laatste beursdag van het jaar en is gebaseerd op de intrinsieke waarde aan het einde van de een na laatste beursdag vermeerderd of verminderd met een vaste vergoeding van 0,5% van de intrinsieke waarde. Hof Hoorneman China Value Fund is sinds 7 oktober 2013 beursgenoteerd. ² Het rendementspercentage is berekend op basis van het koersresultaat per aandeel. In 2013 is nog geen dividend uitgekeerd.
Hof Hoorneman China Value Fund 2013
[83]
ONTWIKKELINGEN FINANCIËLE MARKTEN Vanaf de start van het fonds begin oktober heeft de markt voor Chinese smallcaps een redelijke performance laten zien. Vooral door de aangekondigde hervormingen tijdens het Derde Plenum waren beleggers in oktober en november nog erg enthousiast, maar namen in december wat gas terug. Dit is in onze ogen onlosmakelijk verbonden met de verwachtingen ten aanzien van de termijn waarop de centrale bank van de Verenigde Staten zal beginnen met het terugdraaien van obligatieaankopen. Hoewel dit op de korte termijn effect zal hebben, verwachten wij dat op de langere termijn de prijs van ondergewaardeerde aandelen richting hun reële waarde zal oplopen. Wij maken ons hierover dan ook niet al te veel zorgen. Een bijkomstigheid is dat, voorafgaand aan oktober, de markt over het gehele jaar een zeer aantrekkelijk rendement heeft laten zien. Opkomende economieën hadden het doorgaans lastig, en de Chinese largecaps zeker, maar smallcaps bleven in de belangstelling staan, vooral de kleinere Chinese bedrijven die inspelen op de binnenlandse consumptie. BELEGGINGSBELEID Hof Hoorneman China Value Fund heeft als doel het behalen van vermogenswinsten door middel van het beleggen in – naar het oordeel van Hof Hoorneman ondergewaardeerde – effecten, daaraan gerelateerde financiële instrumenten en geldmarktinstrumenten waarvoor een officiële notering bestaat aan de beurs van Hong Kong, en/of waarvan een significant deel van de productie en/of verkopen van de onderneming in China, Hongkong en/of Macau plaatsvindt. In het kader van risicospreiding wordt bij de samenstelling van de beleggingsportefeuille gestreefd naar een evenwichtige spreiding over sectoren. Gebruik financiële instrumenten Hof Hoorneman China Value Fund belegt in financiële instrumenten, waardoor sprake kan zijn van diverse financiële risico’s waarvan de belangrijkste hieronder zijn toegelicht. Een uitgebreide beschrijving is in het aanvullend prospectus opgenomen Markt- en prijsrisico Dit omvat het risico dat de waarde van een financieel instrument zal fluctueren als gevolg van (i) veranderingen in valutawisselkoersen, (ii) veranderingen in de marktrente en/of (iii) veranderingen in marktprijzen, veroorzaakt door factoren die uitsluitend gelden voor het individuele instrument of de emittent hiervan, of door factoren die alle in de markt verhandelde instrumenten beïnvloeden. De gevoeligheid voor marktveranderingen kan toenemen indien wordt belegd met geleend geld (hefboomwerking). Zolang de rentelasten lager zijn dan de directe en indirecte baten van de gefinancierde beleggingen is er sprake van een zogenaamde positieve hefboom, die tot een hoger rendement voor de belegger kan leiden. Hiertegenover staat uiteraard dat, indien de financieringsrente door marktomstandigheden stijgt en/of de directe en indirecte baten van de gefinancierde beleggingen dalen, deze hefboomwerking vermindert en zelfs kan omslaan in een negatief effect op het rendement. Het fonds tracht deze risico’s te beheersen door binnen het gedefinieerde beleggingsbeleid de beleggingsportefeuille te spreiden over verschillende sectoren, categorieën en uitgevende instellingen. De mogelijkheid met geleend geld te beleggen is beperkt tot maximaal 20% van de (fiscale) boekwaarde van de beleggingen.
Hof Hoorneman China Value Fund 2013
[84]
Kredietrisico Het kredietrisico of debiteurenrisico is het risico dat de ene partij van een financieel instrument niet aan haar verplichtingen zal voldoen, waardoor de andere partij een financieel verlies te verwerken krijgt. Het kredietrisico is in het algemeen groter bij transacties die buiten de beurs of in vreemde valuta worden afgesloten. Teneinde deze risico’s zoveel als mogelijk te beperken wordt de nodige zorgvuldigheid betracht bij het aangaan van contractuele relaties en wordt in beginsel in beursgenoteerde financiële instrumenten belegd. Liquiditeitsrisico Dit is het risico dat een rechtspersoon niet de mogelijkheid heeft om de financiële middelen te verkrijgen die nodig zijn om aan de verplichtingen uit hoofde van de financiële instrumenten te voldoen, bijvoorbeeld doordat een financieel actief niet op korte termijn kan worden verkocht tegen nagenoeg de reële waarde. Hof Hoorneman China Value Fund tracht dit risico onder meer te beperken door hoofdzakelijk in beursgenoteerde financiële instrumenten te beleggen. Daarnaast bestaat de mogelijkheid kortlopend krediet op te nemen, waardoor het liquiditeitsrisico verder kan worden beperkt. Valutarisico De waarde van beleggingen die niet luiden in euro’s wordt beïnvloed door valutaschommelingen. Het risico bestaat dat de valuta’s van het land/de landen waarin Hof Hoorneman China Value Fund belegt, gedurende een langere periode zwak kunnen zijn of worden gedevalueerd. De beheerder heeft de mogelijkheid het valutarisico af te dekken, maar zal hier in beginsel niet toe overgaan. Bij het niet afdekken van het valutarisico bestaat de mogelijkheid dat door dalingen van valutakoersen de waarde van het Aandeel Hof Hoorneman China Value Fund wordt aangetast. Gevoerd beleggingsbeleid in 2013 Top 5 belangen in portefeuille per 31 december 2013 Labixiaoxin Snacks Group Newocean Energy Holdings Texwinca Holdings Changshouhua Food Chaowei Power Holdings
Belang 5,3% 5,0% 4,6% 4,4% 4,1%
Het beleggingsbeleid van Hof Hoorneman China Value Fund was in 2013 vooral gericht op het invullen van de portefeuille. Eind 2013 is ongeveer 80% van het fonds gevuld met 26 verschillende posities. De gemiddelde waardering van de aandelen die zijn aangekocht is met ongeveer 8 keer de winst laag te noemen. Het belegde deel van de portefeuille heeft een gemiddeld dividendrendement van 4,5%. Het fonds wil profiteren van de transitie die in China plaatsvindt: de Chinese economie moet minder afhankelijk worden van export en investeringen en de consumentenbestedingen moeten een groter deel van de economie gaan uitmaken. Het fonds belegt in bedrijven die genoteerd staan aan de beurs van Hongkong. Hierdoor genieten wij als aandeelhouder bescherming onder Brits recht. Bovendien wordt slechts een beperkt aantal van de ruim 1.500 genoteerde bedrijven door analisten Hof Hoorneman China Value Fund 2013
[85]
gevolgd. Doordat minder informatie beschikbaar is op basis waarvan de koersvorming plaatsvindt, zijn op deze beurs naar verwachting meer ondergewaardeerde aandelen te vinden. De bedrijven zijn overwegend Chinees en halen het grootste deel van hun omzet uit China, waar ze ook het grootste deel van hun kosten maken. Hof Hoorneman China Value Fund richt zich met name op de opkomende consumentenmarkt in China. De Chinese consumptie bedraagt nog maar 35% van het bruto binnenlands product, terwijl dit percentage in andere landen een stuk hoger ligt. Zo ligt het OECD-gemiddelde boven de 60%. De overheid heeft aangegeven dat dit percentage omhoog moet en neemt adequate maatregelen om de consumptie te stimuleren, bijvoorbeeld door pensioenvoorzieningen en andere sociale voorzieningen te verbeteren. Hierdoor wordt sparen ontmoedigd en zal er meer geconsumeerd worden. Het fonds speelt in op deze trend door te beleggen in bedrijven die zich met name richten op de Chinese consument en ook een sterke marktpositie hebben, waardoor zij ook in een klimaat van toenemende concurrentie hun marges behouden. Deze speciale marktpositie kan bijvoorbeeld voortkomen uit schaalvoordelen, wetgeving of toegang tot een bepaalde grondstof. Ten slotte moet het bedrijf ondergewaardeerd zijn. Op deze manier verwacht Hof Hoorneman China Value Fund over de lange termijn een aantrekkelijk rendement te leveren. Hieronder twee voorbeelden ter illustratie van de invulling van het gevoerde beleggingsbeleid. Labixiaoxin Snacks Labixiaoxin is een fabrikant van snacks in China. Hun belangrijkste product is jelly (gelei), een soort snoep voor kinderen. Met een marktaandeel van ongeveer 13% is het de op-een-na grootste speler in dit segment. Deze markt biedt om twee redenen perspectief: de sterke groei door toenemende koopkracht en de verdergaande consolidatie binnen de sector. De eerste reden is vrij vanzelfsprekend, maar ook de tweede is ook een belangrijke groeifactor. Marktleiders, waaronder Labixiaoxin, winnen ieder jaar marktaandeel. Grotere bedrijven kunnen zich hoge marketingkosten veroorloven en hebben een dominante positie in de steeds belangrijkere distributie via supermarkten. Labixiaoxin groeit de laatste jaren dan ook sneller dan de industrie, die zelf ook al sterk groeit. Dit zien we terug in de omzetontwikkeling. In 2007 bedroeg de omzet nog RMB 665 miljoen en in 2012 is dit reeds toegenomen naar ruim RMB 1,5 miljard. Jelly maakt nu nog 75% van de omzet uit. Labixiaoxin is echter druk bezig om haar activiteiten te verbreden. De afgelopen jaren is het bedrijf begonnen met de verkoop van andere producten, zoals snoep en andere snacks. Inmiddels maken deze een kwart van de omzet uit en dit segment liet in de eerste helft van 2013 een groei van maar liefst 50% zien. Op dit moment geeft Labixiaoxin verder invulling aan de diversificatie en lanceert het wederom een nieuw product (melk met een fruitsmaak). De eerste tekenen zijn hoopgevend. Consumenten reageren positief en distributeurs en retailketens zijn geïnteresseerd om het product in het assortiment op te nemen. De sterke positie in het jellysegment en de veelbelovende groei van de andere activiteiten leiden naar verwachting tot een sterke groei van de winst per aandeel. Daarnaast heeft de diversificatie een positieve invloed op de waardering van de aandelen. Het succesvol uitvoeren van de strategie zal een zeer positieve ontwikkeling hebben op de koers van Labixiaoxin. Sanjiang Fine Chemicals
Hof Hoorneman China Value Fund 2013
[86]
Sanjiang is de nummer drie producent van Ethyleenoxide (EO) in China. EO is een chemisch product dat gebruikt wordt voor de fabricage van wasmiddelen en cosmetica en laat de laatste jaren een sterke en stabiele groei zien. De onderneming profiteert indirect van de toenemende koopkracht van de Chinese consument. EO is een explosief product, waardoor het nagenoeg ongeschikt is voor transport over grote afstand. Als gevolg hiervan worden de producten lokaal gebruikt en worden vraag en aanbod niet beïnvloed door import en export. De tekorten van EO kunnen niet vanuit het buitenland worden aangevuld. De producenten van cosmetica en schoonmaakmiddelen zijn hierdoor deels afhankelijk van de import van halffabricaten vanuit het buitenland. Door de importheffing en transportkosten gaat dit echter gepaard met hoge additionele kosten. Sanjiang maakt gebruik van deze situatie en breidt zijn productiecapaciteit zeer agressief uit. Door het concurrentievoordeel ten opzichte van de geïmporteerde halffabricaten weet Sanjiang duidelijk marktaandeel te winnen. Na de huidige capaciteitsexpansie in EO richt Sanjiang zich op verticale integratie om zo ook op langere termijn de marges te beschermen. De huidige waardering houdt naar onze mening onvoldoende rekening met de groei en de oligopolistische structuur van de markt. RESULTATEN De intrinsieke waarde van het aandeel Hof Hoorneman China Value Fund steeg van € 30,00 per 7 oktober 2013 naar € 32,05 per 31 december 2013. Op basis van intrinsieke waarde bedroeg het rendement 6,8%. In het aanvullend prospectus van het subfonds is (samengevat) opgenomen dat, indien in een kalenderjaar de intrinsieke waarde per aandeel per 31 december vermeerderd met de in het jaar uitgekeerde dividenden met meer dan 10% is gestegen, de beheerder over het meerdere een variabele vergoeding van 10% ontvangt. Eventuele verliezen over de voorgaande twee jaren dienen eerst te worden gecompenseerd. Het behaalde rendement over 2013 geeft de beheerder geen recht op de in het prospectus vastgelegde variabele vergoeding. Het aantal uitstaande aandelen bedroeg op 31 december 2013 492.520. Het eigen vermogen bedroeg per 31 december 2013 € 15,8 miljoen. Het fonds heeft nog geen dividend uitgekeerd. Resultaat per aandeel (in €)
Inkomsten Waardeveranderingen van beleggingen Kosten Nettoresultaat per aandeel
7-10-13 t/m 31-12-13 0,15 2,10 -0,23 2,02
Het nettoresultaat per (bij derden uitstaand) aandeel wordt berekend door het resultaat over het boekjaar te delen door het gemiddeld aantal uitstaande aandelen gedurende het boekjaar. Het gemiddeld aantal aandelen is op maandbasis berekend.
Hof Hoorneman China Value Fund 2013
[87]
Aangezien het fonds in 2013 slechts 3 maanden actief was, is afgezien van het opnemen van een performance attributie-overzicht. VOORUITZICHTEN 2014 Het Hof Hoorneman China Value Fund heeft met een gemiddelde koers-winstverhouding van 8 nog een aantrekkelijke waardering. Wij zien dat de waarderingen van Chinese smallcaps nog steeds zeer aantrekkelijk zijn. Veel bedrijven in dit segment laten een hoge omzet- en winstgroei zien en hebben een netto kaspositie. Daarbij bedraagt het dividendrendement 4,5%. Wij zijn van mening dat de huidige waarderingen geen recht doen aan de sterke fundamenten van de bedrijven waarin het fonds belegt. Uiteraard zien wij ook bedreigingen. China blijft een opkomende markt, met alle risico’s van dien, en bepaalde marktfactoren kunnen ervoor zorgen dat een onderwaardering niet direct zal verdwijnen. Wij raden beleggers daarom aan een lange beleggingshorizon aan te houden. Samenvattend zijn wij positief over de mogelijkheden van het fonds in 2014.
Hof Hoorneman China Value Fund 2013
[88]
CORPORATE GOVERNANCE HOF HOORNEMAN INVESTMENT FUNDS NV Hof Hoorneman Investment Funds NV is uitgezonderd van verplichte toepassing van de bepalingen die in de Nederlandse corporate governance code zijn opgenomen. Als institutionele belegger houdt Hof Hoorneman Investment Funds NV zich wel aan de principes en best practice bepalingen die in deze code specifiek voor institutionele beleggers zijn opgenomen. Deze bepalingen hebben betrekking op het uitoefenen van het stemrecht op de aandelen in portefeuille. Als beleid geldt dat per onderneming waarin wordt belegd zal worden bepaald of gebruik wordt gemaakt van het stemrecht als aandeelhouder. Deze afweging zal met name zijn gebaseerd op de omvang van het gehouden belang in relatie tot het aantal uitstaande aandelen van de betreffende onderneming. Bij een belang van 5% of meer van het aantal uitstaande aandelen zal in beginsel het stemrecht op de aandelen worden uitgeoefend, aangezien Hof Hoorneman Investment Funds NV van oordeel is dat eerst bij een dergelijke omvang sprake zal zijn van voldoende betekenis van het stemgedrag. Bij belangen van minder dan 5% zal de uitoefening van het stemrecht met name afhangen van de agendapunten waarover zal worden gestemd. Invulling in 2013 Phoenix Group Holdings – voor In februari 2013 heeft Hof Hoorneman Investment Funds ingestemd met het voorstel voor een rights-isssue van Phoenix Group Holdings. De herfinanciering zorgt voor een significant verbeterd risicoprofiel, omdat de operationele kasstromen nu beter overeenkomen met het aflossingschema van de bankschulden. Dit gecombineerd met de 27% verhoging van het dividend was voor Hof Hoorneman Investment Funds reden om in te stemmen met de uitgifte van nieuwe aandelen. Ook de posities in de twee achtergestelde perpetuele leningen reageerden positief op het verbeterde risico- en cash flowprofiel. De aandelen van Phoenix Group Holdings worden gehouden ten behoeve van de subfondsen Hof Hoorneman Value Fund en Hof Hoorneman European Value Fund. Proventec plc – voor In maart heeft Hof Hoorneman Investment Funds ingestemd met het voorstel voor een debt/equity swap, vanwege de te hoge schuldenlast van Proventec. De aandelen van de onderneming Proventec plc worden gehouden ten behoeve van de Subfondsen Hof Hoorneman Phoenix Fund en Hof Hoorneman Value Fund.
VERKLARING DIRECTIE Wij beschikken over een beschrijving van de bedrijfsvoering, die voldoet aan de eisen van de Wet op het financieel toezicht en het Besluit gedragstoezicht financiële ondernemingen (Bgfo). Wij hebben gedurende het afgelopen boekjaar verschillende aspecten van de bedrijfsvoering beoordeeld, onder meer op basis van de bevindingen van zowel de interne als de externe accountant, (management)informatie en eigen waarnemingen. Bij onze werkzaamheden hebben wij geen constateringen gedaan op grond waarvan zou moeten worden geconcludeerd dat de
Hof Hoorneman Investment Funds NV 2013
[89]
beschrijving van de inrichting van de bedrijfsvoering als bedoeld in artikel 121 van het Bgfo niet voldoet aan de vereisten zoals opgenomen in dit Besluit en daaraan gerelateerde regelgeving. Op grond hiervan verklaren wij als directie van Hof Hoorneman Investment Funds NV te beschikken over een beschrijving van de bedrijfsvoering als bedoeld in artikel 121 Bgfo, die voldoet aan de eisen van het Bgfo. Ook hebben wij niet geconstateerd dat de bedrijfsvoering niet effectief en niet overeenkomstig de beschrijving functioneert. Derhalve verklaren wij met een redelijke mate van zekerheid dat de bedrijfsvoering gedurende het verslagjaar 2013 effectief en overeenkomstig de beschrijving heeft gefunctioneerd. Gouda, 14 maart 2014 De directie, Hof Hoorneman Bankiers NV
Hof Hoorneman Investment Funds NV 2013
[90]
JAARREKENING HOF HOORNEMAN INVESTMENT FUNDS NV
Hof Hoorneman Investment Funds NV 2013
[91]
BALANS PER 31 DECEMBER 2013 (in € 1.000) (voor bestemming van het resultaat) 31-12-13 Beleggingen (1) Aandelen Obligaties en andere waardepapieren Deposito bij bank
108.375 158.803 1.550
Vorderingen Overige vorderingen en overlopende activa (2) Overige activa Liquide middelen (3) Kortlopende schulden Overige schulden en overlopende passiva (4) Uitkomst van vorderingen min kortlopende schulden Uitkomst van activa min kortlopende schulden Eigen vermogen (5) Geplaatst kapitaal Agio Herwaarderingsreserve Overige reserves Onverdeeld resultaat boekjaar
62.182 135.440 1.250 268.728
198.872
3.597
4.221
18.213
6.963
6.435
2.584
15.375
8.600
284.103
207.472
11.082 228.280 2.288 1.670 40.783
9.416 184.208 878 -22.023 34.993 284.103
Hof Hoorneman Investment Funds NV 2013
31-12-12
207.472
[92]
WINST-EN-VERLIESREKENING OVER 2013 (in € 1.000)
2013 Opbrengsten uit beleggingen Rente Dividend
2012
8.508 2.662
7.176 2.897 11.170
Waardeveranderingen van beleggingen (1) Gerealiseerd Niet-gerealiseerd
10.469 25.996
Overige opbrengsten Totaal opbrengsten Kosten (6) Beheervergoeding (vast) Beheervergoeding (variabel) Rentelasten Overige bedrijfskosten
Resultaat voor belastingen Belastingen Resultaat na belastingen
Hof Hoorneman Investment Funds NV 2013
10.073 4.943 23.263
36.465
28.206
535
414
48.170
38.693
2.934 3.259 45 1.149
2.153 570 33 944 -7.387
-3.700
40.783
34.993
0
0
40.783
34.993
[93]
KASSTROOMOVERZICHT OVER 2013 (in € 1.000)
2013 Kasstroom uit beleggingsactiviteiten Aankopen van beleggingen Verkopen van beleggingen Ontvangen netto-dividenden Ontvangen rente Betaalde beheervergoeding en overige kosten
2012
-154.550 122.933 3.294 8.259 -4.468
-107.697 68.011 3.191 5.760 -2.653 -24.532
Kasstroom uit financieringsactiviteiten Ontvangen bij plaatsing aandelen Betaald bij inkoop aandelen Dividenduitkeringen Mutatie kortlopend bankkrediet
83.952 -37.794 -10.376 0
Mutatie geldmiddelen Geldmiddelen per 1 januari Geldmiddelen per 31 december Mutatie verslagperiode
Hof Hoorneman Investment Funds NV 2013
-33.388
66.878 -23.385 -6.982 -1.016 35.782
35.495
11.250
2.107
6.963 18.213
4.856 6.963 11.250
2.107
[94]
TOELICHTING ALGEMEEN Hof Hoorneman Investment Funds NV (hierna ook: het Paraplufonds) is een beleggingsmaatschappij met veranderlijk kapitaal, opgericht op 1 augustus 2011 en statutair gevestigd te Gouda. De vennootschap heeft ten doel het beleggen in onder meer financiële instrumenten, teneinde haar aandeelhouders in de opbrengst te doen delen en op zodanige wijze dat de risico's daarvan worden gespreid. Het Paraplufonds is een open-end beleggingsinstelling. Behoudens bijzondere omstandigheden zoals beschreven in het basisprospectus, zal het Paraplufonds op aanvraag aandelen uitgeven en desgevraagd aandelen van beleggers inkopen. Het aandelenkapitaal van het Paraplufonds is in verschillende series gewone aandelen op naam verdeeld. Elke serie vertegenwoordigt een afzonderlijk subfonds. Een bepaald deel van het vermogen van het Paraplufonds wordt aan een subfonds toegerekend. Per subfonds wordt een aparte administratie gevoerd. De houders van aandelen van het desbetreffende subfonds zijn economisch gerechtigd tot het vermogen van dat subfonds, zoals dat uit de administratie blijkt. Elk subfonds heeft een eigen beleggingsbeleid, risicoprofiel, kostenstructuur en intrinsieke waarde zoals beschreven in het aanvullend prospectus per subfonds. Alle aan een subfonds toe te rekenen opbrengsten en kosten worden in de voor het subfonds gevoerde administratie separaat verantwoord. Zowel de positieve als de negatieve waardeveranderingen in de beleggingsportefeuille van een subfonds komen ten gunste respectievelijk ten laste van de aandeelhouders in dat, hetgeen tot uitdrukking komt in de intrinsieke waarde van een aandeel van het subfonds. Per 31 december 2013 zijn de volgende subfondsen operationeel: Aandelenserie 1 2 3 4 5 6 7 8
Naam subfonds Hof Hoorneman Value Fund Hof Hoorneman Income Fund Hof Hoorneman European Value Fund Hof Hoorneman Obligatie Fonds Hof Hoorneman Phoenix Fund Hof Hoorneman Emerging Markets Fund Hof Hoorneman Real Estate Value Fund Hof Hoorneman China Value Fund (vanaf 7 oktober 2013)
De jaarrekening is opgesteld volgens de bepalingen van Titel 9 Boek 2 BW en de Wet op het financieel toezicht. De balans en winst-en-verliesrekening zijn ingericht overeenkomstig de door de wetgever voorgeschreven modellen, waarbij enkele benamingen zijn aangepast om beter aan te sluiten bij het karakter van Hof Hoorneman Investment Funds. Alle bedragen luiden in euro’s tenzij anders aangegeven. Als onderdeel van deze toelichting worden de financiële gegevens (balans, winst-en-verliesrekening, kasstroomoverzicht en toelichting) van elk subfonds gepresenteerd.
Hof Hoorneman Investment Funds NV 2013
[95]
WAARDERINGSGRONDSLAGEN Activa en passiva worden opgenomen tegen nominale waarde, tenzij anders vermeld. De in de balans opgenomen beleggingen worden individueel gewaardeerd tegen marktwaarde. Als uitgangspunt geldt dat de marktwaarde wordt bepaald op basis van de beurskoers en andere marktnoteringen, waaronder opgaven van onafhankelijke brokers, per ultimo boekjaar (slotkoers). Indien een dergelijke notering ontbreekt, stelt de directie de waarde bij benadering vast, uitgaande van de laatst bekende notering (waarbij rekening wordt gehouden met opgetreden marktontwikkelingen) of de marktwaarde van vergelijkbare beleggingen waarvoor wel een notering beschikbaar is. In voorkomende gevallen, bijvoorbeeld als geen (recente) notering beschikbaar is, wordt de marktwaarde benaderd met behulp van algemeen aanvaarde waarderingsmodellen en -technieken of op basis van de intrinsieke waarde van de belegging. Indien geen betrouwbare marktwaarde kan worden berekend geschiedt waardering tegen verkrijgingsprijs. Afgeleide financiële instrumenten, zoals valutatermijncontracten, worden gewaardeerd tegen de reële waarde per balansdatum, berekend op basis van de valutakoersen die gelden aan het einde van de verslagperiode. De nog niet gerealiseerde resultaten worden in de winst-en-verliesrekening verantwoord, en in de balans opgenomen onder de overlopende activa als sprake is van een bate of onder de overlopende passiva als sprake is van een last. De rechten en verplichtingen (contractwaarden) uit hoofde van de termijncontracten worden niet in de balans opgenomen, maar vermeld in de toelichting op de post ‘Beleggingen’. Activa en passiva luidend in valuta anders dan de euro worden omgerekend in euro’s tegen de koersen die gelden per balansdatum. Transacties in vreemde valuta worden omgerekend tegen de koers die geldt op de datum van de transactie. GRONDSLAGEN VOOR DE RESULTAATBEPALING Teneinde de uitkomsten van het gevoerde beleid tot uitdrukking te brengen zijn in de winst-en-verliesrekening zowel de gerealiseerde als de niet-gerealiseerde koersresultaten opgenomen. Het resultaat wordt derhalve bepaald als het verschil tussen de rente-inkomsten, ontvangen dividenden en gerealiseerde en niet-gerealiseerde koersresultaten enerzijds en de kosten betrekking hebbend op het verslagjaar anderzijds. De classificatie als gerealiseerd en niet-gerealiseerd geschiedt uitgaande van de marktwaarde per ultimo vorig boekjaar en de kostprijs van de aankopen in het verslagjaar. De contante dividenden worden verantwoord op datum van vaststelling. De in de winst-en-verliesrekening opgenomen dividenden betreffen de ontvangen netto bedragen, derhalve na aftrek van ingehouden dividendbelasting. De rente betreft rente op obligaties en andere (niet-)vastrentende waardepapieren en de rentevergoeding over het saldo van de bankrekening aangehouden bij Hof Hoorneman Bankiers NV. De rentebaten en -lasten worden toegerekend aan de verslagperiode waarop zij betrekking hebben.
Hof Hoorneman Investment Funds NV 2013
[96]
Bedrijfskosten (beheervergoedingen, rentelasten en overige bedrijfskosten) worden ten laste van het resultaat gebracht in het verslagjaar waarop zij betrekking hebben. De transactiekosten bij aankoop van beleggingen worden opgenomen in de kostprijs van de betreffende beleggingen. Na de aankoop worden deze kosten bij de eerste waardering tegen marktwaarde als onderdeel van de niet-gerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen ten laste van de winst-en-verliesrekening gebracht. Bij verkoop van beleggingen worden de verkoopkosten als onderdeel van de gerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen verwerkt. De kostenvergoedingen (op- en afslagen) die bij plaatsing en inkoop van eigen aandelen in de koers van uitgifte respectievelijk inkoop zijn begrepen, worden in de winst-en-verliesrekening als ‘overige opbrengsten’ verantwoord ter dekking van de kosten die Hof Hoorneman Investment Funds moet maken voor het toe- en uittreden van beleggers. Laatstgenoemde kosten zijn in de winst-en-verliesrekening in de post ‘Waardeveranderingen van beleggingen’ opgenomen en derhalve niet separaat zichtbaar. Hof Hoorneman Investment Funds heeft de status van fiscale beleggingsinstelling, als gevolg waarvan over de winst geen vennootschapsbelasting is verschuldigd indien onder andere de (fiscale) inkomsten als dividend worden uitgekeerd aan de aandeelhouders. KASSTROOMOVERZICHT Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de directe methode. Door middel van het kasstroomoverzicht wordt een overzicht gegeven van de geldmiddelen die in de verslagperiode beschikbaar zijn gekomen en de wijze van aanwending van deze geldmiddelen. Onder geldmiddelen wordt verstaan de tegoeden op bankrekeningen. In de balans en winst-en-verliesrekening zijn nog te ontvangen en nog te betalen posten opgenomen, welke in het boekjaar niet tot een kasstroom hebben geleid. Hierdoor ontstaan (tijdelijke) verschillen tussen posten in het kasstroomoverzicht enerzijds en posten in de winst-enverliesrekening en mutatieoverzichten van activa en passiva anderzijds.
Hof Hoorneman Investment Funds NV 2013
[97]
TOELICHTING OP DE BALANS
1. Beleggingen In de toelichting op de jaarrekening per subfonds is een specificatie van de beleggingsportefeuille per subfonds opgenomen. Het verloop van de beleggingen en de valutatermijncontracten in het verslagjaar is als volgt weer te geven:
Balanswaarde per 31 december 2012 Aankopen Verkopen/uitkeringen Omwisseling Waardeveranderingen (koersresultaten): gerealiseerd niet-gerealiseerd Balanswaarde per 31 december 2013
Aandelen 62.182.000 67.801.000 -48.403.000 2.389.000
Andere waardepapieren/ deposito 136.690.000 82.274.000 -67.018.000 -2.246.000
10.611.000 13.795.000
-3.292.000 13.945.000
3.150.000 -1.744.000
10.469.000 25.996.000
108.375.000 160.353.000
-1.744.000
266.984.000
Valutatermijncontracten Totaal 294.000 199.166.000 4.068.000 154.143.000 -7.512.000 -122.933.000 0 143.000
De andere waardepapieren bestaan uit obligaties en (niet-)vastrentende waardepapieren. Van de balanswaarde per 31 december 2013 classificeert 78% als vastrentend (per 31 december 2012 eveneens 78%). De som van de niet-gerealiseerde herwaarderingen bedraagt per 31 december 2013 € 1.228.000 positief en per 31 december 2012 € 22.886.000 negatief. De per 31 december 2013 lopende valutatermijncontracten betreffen de verkoop van GBP 83.901.000, USD 44.587.000, SEK 17.280.000, MXN 13.500.000, CHF 3.912.000, SGD 440.000 en de aankoop van EUR 137.864.000 per 14 maart 2014. Per 31 december 2012 bestonden de valutatermijncontracten uit de verkoop van de verkoop van GBP 57.168.000, USD 21.140.000, CHF 1.313.000, SEK 11.532.000 en AUD 1.136.000 en de aankoop van EUR 89.935.000 per 15 maart 2013. Het niet-gerealiseerde verlies per 31 december 2013 ad € 1.744.000 is opgenomen onder de overlopende passiva, de niet-gerealiseerde winst per 31 december 2012 ad € 294.000 is opgenomen onder de overlopende activa. Evenals in 2012 zijn in 2013 geen beleggingen in- of uitgeleend en zijn derhalve geen kosten gemaakt of vergoedingen ontvangen in verband met in- of uitlenen.
2. Overige vorderingen en overlopende activa
Nog te ontvangen rente en dividend Nog te ontvangen inzake plaatsing aandelen Niet-gerealiseerde resultaten valutatermijncontracten
Hof Hoorneman Investment Funds NV 2013
31-12-13 3.083.000 514.000 0
31-12-12 3.508.000 419.000 294.000
3.597.000
4.221.000
[98]
3. Liquide middelen Dit betreft de saldi van de bankrekeningen die door de subfondsen bij Hof Hoorneman Bankiers NV worden aangehouden. De subfondsen hebben de beschikking over een kredietfaciliteit, waarvoor als zekerheid de effectenportefeuille is verpand.
4. Overige schulden en overlopende passiva
Nog te betalen beheervergoeding (variabel) Niet-gerealiseerde resultaten valutatermijncontracten Nog te betalen beheervergoeding (vast) Nog af te wikkelen effectentransacties Nog af te dragen dividendbelasting Nog te betalen inzake inkoop aandelen Diverse schulden en overlopende passiva
31-12-13 3.259.000 1.744.000 862.000 56.000 0 31.000 483.000
31-12-12 570.000 0 636.000 320.000 303.000 234.000 521.000
6.435.000
2.584.000
5. Eigen vermogen Het maatschappelijk kapitaal bedraagt per 31 december 2013 € 24.503.125, verdeeld in 24.503.125 aandelen van elk nominaal € 1. Het maatschappelijk en geplaatst kapitaal per 31 december 2013 zijn als volgt per serie/subfonds te specificeren:
Serie 1 2 3 4 5 6 7 8 9 t/m 15
Naam subfonds Hof Hoorneman Value Fund Hof Hoorneman Income Fund Hof Hoorneman European Value Fund Hof Hoorneman Obligatie Fonds Hof Hoorneman Phoenix Fund Hof Hoorneman Emerging Markets Fund Hof Hoorneman Real Estate Value Fund Hof Hoorneman China Value Fund -
Maatschappelijk kapitaal 3.909.375 4.909.375 2.909.375 2.909.375 2.909.375 2.000.000 2.909.375 1.959.375 87.500
Geplaatst kapitaal 3.495.112 3.978.693 701.551 1.272.830 861.725 126.420 152.885 492.520 0
24.503.125
11.081.736
Het aantal uitstaande aandelen muteerde als volgt:
Stand per 31 december 2012 Plaatsingen inclusief herbelegging van dividenduitkeringen serie 1 t/m8 Inkopen serie 1 t/m 8
9.416.103 3.262.173 -1.596.540
Stand per 31 december 2013
11.081.736
Hof Hoorneman Investment Funds NV 2013
[99]
De mutaties in het verslagjaar zijn als volgt weer te geven:
Stand per 31 december 2012 Bestemming resultaat 2012 Dividenduitkeringen Plaatsing aandelen Inkoop aandelen Mutatie 2013 Resultaat boekjaar 2013
Geplaatst kapitaal Agio 9.416.000 184.208.000 0 0 0 -183.000 3.263.000 80.444.000 -1.597.000 -36.189.000 0 0 0 0
HerwaarderingsOverige Onverdeeld reserve reserves resultaat 878.000 -22.023.000 34.993.000 0 34.993.000 -34.993.000 0 -9.890.000 0 0 0 0 0 0 0 1.410.000 -1.410.000 0 0 0 40.783.000
Stand per 31 december 2013
11.082.000 228.280.000
2.288.000
1.670.000 40.783.000
De herwaarderingsreserve heeft betrekking op ongerealiseerde waardestijgingen van beleggingen die op balansdatum nog aanwezig zijn en waarvoor geen frequente marktnoteringen bestaan. De mutaties in deze reserve worden ten gunste of ten laste van de vrije reserves (agioreserve of overige reserves) gebracht. Op basis van de geldende regelgeving voor fiscale beleggingsinstellingen bestaat over 2013 een verplichting tot uitkering van dividend. Dit bedrag zal onder aftrek van dividendbelasting en reeds uitgekeerde interim-dividenden in 2014 worden uitgekeerd. De (restant)uitkering is nog niet in de balans per 31 december 2013 verwerkt. De uit te keren bedragen zijn nader toegelicht in de jaarrekeningen per subfonds en in het onderdeel ‘Overige gegevens’ van dit financieel verslag. TOELICHTING OP DE WINST-EN-VERLIESREKENING
6. Kosten Beheervergoeding De beheerder brengt aan de subfondsen een beheervergoeding in rekening. De vergoeding wordt per kwartaal berekend op basis van een percentage over het fondsvermogen per het einde van het kwartaal. Het percentage varieert per subfonds en is in de aanvullende prospectussen van de subfondsen vastgelegd en nader toegelicht in de jaarrekening per subfonds. Voor zes subfondsen heeft de beheerder onder bepaalde voorwaarden recht op een variabele, resultaatafhankelijke beheervergoeding (performance fee). Aangezien bij diverse subfondsen aan de voorwaarden is voldaan, is over deze verslagperiode een variabele beheervergoeding verschuldigd volgens de volgende tabel, met ter vergelijking de variabele beloning over 2012:
Hof Hoorneman Investment Funds NV 2013
[100]
Hof Hoorneman Value Fund (serie 1) Hof Hoorneman Income Fund (serie 2) Hof Hoorneman European Value Fund (serie 3) Hof Hoorneman Obligatie Fonds (serie 4) Hof Hoorneman Phoenix Fund (serie 5) Hof Hoorneman Emerging Markets Fund (serie 6) Hof Hoorneman Real Estate Value Fund (serie 7) Hof Hoorneman China Value Fund (serie 8)
2013
2012
1.115.000 866.000 378.000 n.v.t. 835.000 65.000 0 0
13.000 237.000 13.000 n.v.t. 272.000 0 35.000 n.v.t
3.259.000
570.000
Overige bedrijfskosten a) b) c) d) e)
Marketing- en advertentiekosten Bewaarkosten Kosten van toezicht Kosten accountant Overige kosten
2013
%
2012
%
486.000 155.000 91.000 100.000 317.000
0,20 0,06 0,04 0,04 0,13
394.000 115.000 74.000 115.000 246.000
0,24 0,07 0,04 0,07 0,15
1.149.000
0,47
944.000
0,57
De werkelijke kosten over 2013 en 2012 zijn uitgedrukt in een percentage van het gemiddelde fondsvermogen over deze jaren. a) De marketing- en advertentiekosten omvatten commerciële uitingen (€ 461.000) en advertenties met kennisgevingen aan aandeelhouders (€ 25.000). b) Deze kosten betreffen de kosten verbonden aan de administratie van het effectendepot en bedragen een vast percentage van het fondsvermogen ultimo boekjaar. c) In deze post zijn opgenomen de beloning voor de raad van toezicht en kosten van de Autoriteit Financiële Markten. De leden van de raad van toezicht ontvangen een vaste vergoeding voor hun werkzaamheden voor de subfondsen van Hof Hoorneman Investment Funds NV. Over 2013 bedroeg de beloning € 70.000, met de volgende verdeling: G.M.P.M van Berkel € 25.000, Drs. B. Vliegenthart € 22.500 en Drs. H.H. van der Koogh € 22.500. De vergoeding was in 2012 hieraan gelijk. d) De kosten van de externe accountant (Deloitte Accountants BV) bestaan uit de kosten verbonden aan de wettelijke controle van de jaarrekening over het boekjaar 2013 ad € 91.000 (jaarrekening over het boekjaar 2012: € 84.000), andere controleopdrachten ad € 9.000 (2012: € 14.000) en andere niet-controlediensten zoals advisering nihil (2012: € 17.000). Deze bedragen hebben betrekking op het e) De overige kosten bestaan uit guichetprovisie, kosten van de Fund Agent, (deels) incidentele advieskosten, kosten van de beursnotering etc. De verantwoorde kosten zijn inclusief de in rekening gebrachte en niet te verrekenen omzetbelasting. Het Paraplufonds en de subfondsen hebben geen personeel in dienst. Voor een nadere toelichting op de lopende kosten factor, de turnover ratio en de op- en afslag bij uitgifte en inkoop van aandelen wordt verwezen naar de toelichting op de jaarrekening per subfonds.
Hof Hoorneman Investment Funds NV 2013
[101]
Als gevolg van gewijzigde regelgeving wordt met ingang van 2013 de lopende kosten factor (LKF) in plaats van de ‘total expense ratio’ of kostenratio toegelicht. De verschillen tussen beide factoren betreffen in hoofdzaak de berekeningsmethodiek en de kostencomponenten die in de berekening worden meegenomen. Aangezien bij de berekening van de kostenratio over 2012 de berekeningsmethodiek van de LKF al was toegepast, heeft de wijziging voor de subfondsen alleen gevolgen voor de in aanmerking te nemen kostencomponenten: de variabele vergoeding (performance fee) wordt niet in de LKF opgenomen maar als afzonderlijke factor toegelicht, en (voor zover van toepassing) worden in bepaalde gevallen de kosten van andere beleggingsinstellingen waarin wordt belegd in de LKF opgenomen. Gelieerde partijen en uitbesteding kerntaken Het beheer van de subfondsen wordt gevoerd door Hof Hoorneman Bankiers NV, waarvoor een vergoeding per kwartaal over het fondsvermogen per het einde van het kwartaal wordt betaald. De vergoeding wordt in de winst-en-verliesrekening als ‘beheervergoeding’ verantwoord. Tevens heeft de beheerder bij een aantal subfondsen recht op een resultaatafhankelijke vergoeding (performance fee). Hof Hoorneman Bankiers NV treedt op als bankier van de subfondsen. Hof Hoorneman Bankiers NV fungeert als Fund Agent. De Fund Agent beoordeelt de aan- en verkooporders die zijn ingelegd in het beursorderboek en meldt na het sluiten van het orderboek het saldo van de geaccepteerde orders aan de subfondsen. De in rekening gebrachte fee bestaat uit een vaste maandelijkse vergoeding en een variabele vergoeding ter grootte van 0,075% over de transactiewaarde van de plaatsingen en inkopen van aandelen. De valutatermijncontracten ter afdekking van het valutarisico op beleggingen die niet in euro’s luiden zijn via Hof Hoorneman Bankiers NV afgesloten met ABN Amro en Bank of New York Mellon. De transactiekosten bij aan- en verkoop van beleggingen worden gedragen door Hof Hoorneman Bankiers NV en aan de subfondsen in rekening gebracht op basis van een overeengekomen kostentabel. De functie van betaalkantoor wordt uitgeoefend door Hof Hoorneman Bankiers NV, waarvoor een marktconforme vergoeding wordt betaald (guichetprovisie). De vergoeding bestaat uit een vaste fee en een fee gebaseerd op de hoogte van de dividenduitkering door de subfondsen. Stichting Effectenbewaarbedrijf Hof Hoorneman treedt op als depotbank van de door de subfondsen gehouden financiële instrumenten. De stichting is belast met de administratie van het effectendepot van de subfondsen, waarvoor een jaarlijkse vergoeding wordt betaald. De administratie van de subfondsen geschiedt door Hof Hoorneman Bankiers NV, waarvoor geen separate vergoeding wordt betaald. Stichting Beleggersgiro Hof Hoorneman Fondsen onderhoudt het aandelengirosysteem van de subfondsen.
Hof Hoorneman Investment Funds NV 2013
[102]
JAARREKENING HOF HOORNEMAN VALUE FUND
Hof Hoorneman Value Fund 2013
[103]
BALANS PER 31 DECEMBER 2013 (in € 1.000) (voor bestemming van het resultaat) 31-12-13 Beleggingen (1) Aandelen Obligaties en andere waardepapieren
55.740 35.460
31-12-12 32.796 39.573
91.200
72.369
788
1.368
Overige activa Liquide middelen (3)
3.646
2.892
Kortlopende schulden Overige schulden en overlopende passiva (4)
2.240
885
2.194
3.375
93.394
75.744
Vorderingen Overige vorderingen en overlopende activa (2)
Uitkomst van vorderingen en overige activa min kortlopende schulden Uitkomst van activa min kortlopende schulden Eigen vermogen (5) Geplaatst kapitaal Agio Herwaarderingsreserve Overige reserves Onverdeeld resultaat
3.495 75.535 408 -3.219 17.175
3.333 71.626 213 -14.200 14.772 93.394
Hof Hoorneman Value Fund 2013
75.744
[104]
WINST-EN-VERLIESREKENING OVER 2013 (in € 1.000) 2013 Opbrengsten uit beleggingen Rente Dividend
2012
1.057 1.917
2.197 1.828 2.974
Waardeveranderingen van beleggingen (1) Gerealiseerd Niet-gerealiseerd
3.626 13.118
Overige opbrengsten Totaal opbrengsten Kosten (6) Beheervergoeding (vast) Beheervergoeding (variabel) Overige bedrijfskosten
Resultaat voor belastingen Belastingen Resultaat na belastingen
Hof Hoorneman Value Fund 2013
4.025 1.181 10.668
16.744
11.849
201
193
19.919
16.067
1.279 1.115 350
1.012 13 270 -2.744
-1.295
17.175
14.772
0
0
17.175
14.772
[105]
KASSTROOMOVERZICHT OVER 2013 (in € 1.000) 2013 Kasstroom uit beleggingsactiviteiten Aankopen van beleggingen Verkopen van beleggingen Ontvangen netto-dividenden Ontvangen rente Betaalde beheervergoeding en overige kosten
2012
-50.752 49.552 1.832 1.594 -1.699
-26.350 19.139 1.893 1.875 -1.067 527
Kasstroom uit financieringsactiviteiten Ontvangen bij plaatsing aandelen Betaald bij inkoop aandelen Dividenduitkeringen Mutatie kortlopend bankkrediet
15.496 -11.370 -3.899
Mutatie geldmiddelen Geldmiddelen per 1 januari Geldmiddelen per 31 december Mutatie verslagperiode
Hof Hoorneman Value Fund 2013
-4.510
17.643 -8.025 -3.267 0 227
6.351
754
1.841
2.892 3.646
1.051 2.892 754
1.841
[106]
TOELICHTING ALGEMEEN Voor de algemene grondslagen voor de opstelling van de jaarrekening, de waarderingsgrondslagen, de grondslagen voor de bepaling van het resultaat en de opstelling van het kasstroomoverzicht wordt verwezen naar de toelichting op de (samengevoegde) cijfers van het Paraplufonds zoals opgenomen op pagina 98 tot en met 102, voor zover hierna niet anders wordt vermeld. TOELICHTING OP DE BALANS 1. Beleggingen Op pagina 112 en 113 is een specificatie van de beleggingsportefeuille opgenomen. Het verloop van de beleggingen en de valutatermijncontracten in het verslagjaar is als volgt weer te geven:
Balanswaarde per 31 december 2012 Aankopen Verkopen/uitkeringen Omwisseling Waardeveranderingen (koersresultaten): gerealiseerd niet-gerealiseerd Balanswaarde per 31 december 2013
Aandelen 32.796.000 37.523.000 -28.552.000 1.326.000
Andere waardepapieren 39.573.000 11.462.000 -17.535.000 -1.194.000
Valutatermijncontracten 164.000 1.635.000 -3.465.000
4.280.000 8.367.000
-2.320.000 5.474.000
1.666.000 -723.000
3.626.000 13.118.000
55.740.000
35.460.000
-723.000
90.477.000
Totaal 72.533.000 50.620.000 -49.552.000 132.000
De andere waardepapieren bestaan uit obligaties en (niet-)vastrentende waardepapieren. Van de balanswaarde per 31 december 2013 classificeert 83% als vastrentend (per 31 december 2012: 74%). De som van de niet-gerealiseerde herwaarderingen bedraagt per 31 december 2013 € 1.262.000 positief en per 31 december 2012 € 3.544.000 negatief. De waardering van de beleggingen met inbegrip van die waarvoor geen frequente marktnoteringen bestaan wordt door de externe accountant minimaal eenmaal per jaar als onderdeel van de jaarrekeningcontrole beoordeeld. De per 31 december 2013 lopende valutatermijncontracten betreffen de verkoop van GBP 32.147.000 en USD 35.139.000 en de aankoop van EUR 63.558.000 per 14 maart 2014. Per 31 december 2012 bestonden de valutatermijncontracten uit de verkoop van GBP 23.173.000, USD 14.016.000 en SEK 16.000 en de aankoop van EUR 39.301.000 per 1 maart 2013. Het nietgerealiseerde verlies per 31 december 2013 ad € 723.000 is opgenomen onder de overlopende passiva, de niet-gerealiseerde winst per 31 december 2012 ad € 164.000 is opgenomen onder de overlopende activa.
Hof Hoorneman Value Fund 2013
[107]
De valutatermijncontracten zijn via Hof Hoorneman Bankiers NV met ABN Amro en Bank of New York Mellon afgesloten. Het transactievolume van de in 2013 afgesloten contracten bedroeg € 246.000.000 (2012: € 151.000.000). Evenals in 2012 zijn in 2013 geen beleggingen in- of uitgeleend en zijn derhalve geen kosten gemaakt of vergoedingen ontvangen in verband met in- of uitlenen.
2. Overige vorderingen en overlopende activa Rente Dividendbelasting Nog te ontvangen dividend Nog te ontvangen inzake plaatsing aandelen Niet-gerealiseerde resultaten valutatermijncontracten
31-12-13 534.000 162.000 56.000 36.000 0
31-12-12 1.071.000 43.000 90.000 0 164.000
788.000
1.368.000
3. Liquide middelen Dit betreft het saldo van de bankrekening aangehouden bij Hof Hoorneman Bankiers NV. Het subfonds heeft de beschikking over een kredietfaciliteit, waarvoor als zekerheid de effectenportefeuille is verpand.
4. Overige schulden en overlopende passiva Niet-gerealiseerde resultaten valutatermijncontracten Nog af te dragen dividendbelasting Nog te betalen beheervergoeding (vast) Nog te betalen beheervergoeding (variabel) Nog te betalen inzake inkoop aandelen Diverse schulden en overlopende passiva
31-12-13 723.000 0 356.000 1.115.000 0 46.000
31-12-12 0 303.000 285.000 13.000 110.000 174.000
2.240.000
885.000
5. Eigen vermogen Het maatschappelijk kapitaal bedraagt € 3.909.375, verdeeld in 3.909.375 aandelen van elk nominaal € 1. Het aantal uitstaande aandelen muteerde als volgt:
Stand per 31 december 2012 Plaatsingen inclusief herbelegging van dividenduitkeringen Inkopen
3.333.026 627.479 -465.393
Stand per 31 december 2013
3.495.112
Hof Hoorneman Value Fund 2013
[108]
De mutaties in het verslagjaar zijn als volgt weer te geven:
Stand per 31 december 2012 Bestemming resultaat 2012 Dividenduitkeringen Plaatsing aandelen Inkoop aandelen Mutatie 2013 Resultaat boekjaar 2013
Geplaatst kapitaal Agio 3.333.000 71.626.000 0 0 0 0 627.000 14.789.000 -465.000 -10.880.000 0 0 0 0
Stand per 31 december 2013
3.495.000 75.535.000
HerwaarderingsOverige Onverdeeld reserve reserves resultaat 213.000 -14.200.000 14.772.000 0 14.772.000 -14.772.000 0 -3.596.000 0 0 0 0 0 0 0 195.000 -195.000 0 0 0 17.175.000 408.000
-3.219.000 17.175.000
De fiscale agioreserve bedraagt per 31 december 2013 € 93,3 miljoen en per 31 december 2012 € 92,8 miljoen. De herwaarderingsreserve heeft betrekking op ongerealiseerde waardestijgingen van beleggingen die op balansdatum nog aanwezig zijn en waarvoor geen frequente marktnoteringen bestaan. De mutaties in deze reserve worden ten gunste of ten laste van de vrije reserves (agioreserve of overige reserves) gebracht. Op basis van de geldende regelgeving voor fiscale beleggingsinstellingen bestaat over 2013 geen verplichting tot uitkering van een dividend. Hieronder volgt een overzicht van het eigen vermogen, het aantal uitstaande aandelen en de intrinsieke waarde per aandeel:
Ultimo jaar 2011 2012 2013
Eigen vermogen in € 54.953.000 75.744.000 93.394.000
Aantal uitstaande aandelen 2.890.004 3.333.026 3.495.112
Intrinsieke waarde in € 19,01 22,73 26,72
TOELICHTING OP DE WINST-EN-VERLIESREKENING
6. Kosten Beheervergoeding Conform het aanvullend prospectus van het subfonds heeft de directie een vaste beheervergoeding van 0,375% per kwartaal, berekend over het fondsvermogen per het einde van het kwartaal, in rekening gebracht. In het aanvullend prospectus is opgenomen dat, indien in een kalenderjaar de intrinsieke waarde per aandeel per 31 december vermeerderd met de in het jaar uitgekeerde winsten met meer dan 10% is gestegen, de beheerder over het meerdere een variabele vergoeding (performance fee) van 10% ontvangt. Eventuele verliezen over de voorgaande twee jaren dienen eerst te worden gecompen-
Hof Hoorneman Value Fund 2013
[109]
seerd. Aangezien aan de genoemde voorwaarden is voldaan, is het subfonds over 2013 een variabele vergoeding ad € 1.115.000 verschuldigd (over 2012 € 13.000). Overige bedrijfskosten 2013 a) b) c) d) e)
Marketing- en advertentiekosten Bewaarkosten Kosten van toezicht Kosten accountant Overige kosten
162.000 55.000 30.000 36.000 67.000
% 0,19 0,07 0,04 0,04 0,08
Prospectus % 0,22 0,06 0,03 0,03 0,07
350.000
0,42
0,41
2012 137.000 41.000 27.000 17.000 48.000
% 0,22 0,06 0,04 0,03 0,07
270.000
0,42
De werkelijke kosten over 2013 en 2012 zijn uitgedrukt in een percentage van het gemiddelde fondsvermogen (zie de toelichting op de lopende kosten factor). De prospectuspercentages zijn ontleend aan het aanvullend prospectus gedateerd 27 augustus 2013. a) De marketing- en advertentiekosten in 2013 omvatten alleen commerciële uitingen (in 2012 ook advertenties met kennisgevingen aan aandeelhouders ad € 17.000). b) Deze kosten betreffen de kosten verbonden aan de administratie van het effectendepot en bedragen een vast percentage van het fondsvermogen ultimo boekjaar. c) Dit betreft de vergoeding die de leden van de raad van toezicht ontvangen voor hun werkzaamheden voor de subfondsen van Hof Hoorneman Investment Funds NV. d) De kosten van de externe accountant (Deloitte Accountants BV) bestaan in 2013 uit de kosten verbonden aan de wettelijke controle van de jaarrekening en overige controleopdrachten (in 2012 ook andere niet-controle-diensten zoals advisering). e) De overige kosten bestaan uit guichetprovisie, kosten van de Fund Agent, (deels incidentele) advieskosten, kosten van de beursnotering etc. De kosten die voor meerdere of alle subfondsen van Hof Hoorneman Investment Funds worden gemaakt, worden met ingang van 2013 ten laste van het resultaat van de afzonderlijke subfondsen gebracht naar rato van de omvang van het (op dagbasis berekende) gemiddelde vermogen van deze subfondsen. Deze toerekening betreft met name de algemene marketingkosten, de beloning voor de Raad van Toezicht en de advies- en accountantskosten. De kostenfluctuaties worden hoofdzakelijk door deze gewijzigde toerekeningssystematiek veroorzaakt. De verantwoorde kosten zijn inclusief de in rekening gebrachte en niet door het subfonds te verrekenen omzetbelasting. Het subfonds heeft geen personeel in dienst. Lopende kosten factor De lopende kosten factor (LKF) fungeert als indicator voor de totale exploitatiekosten van een beleggingsinstelling en wordt berekend door de kosten die in een jaar ten laste van de beleggingsinstelling zijn gekomen te delen door de gemiddelde intrinsieke waarde (fondsvermogen). De gemiddelde intrinsieke waarde wordt berekend op basis van de intrinsieke waarde van het subfonds per dag. In de LKF zijn niet begrepen de vergoedingen voor toe- en uittreding van aandeelhouders, de betaalde interest, de noodzakelijke transactiekosten (zoals beursbelastingen, brokerkosten en
Hof Hoorneman Value Fund 2013
[110]
uitvoeringskosten), de variabele vergoedingen (performance fees) die aan de beheerder worden betaald en eventuele kosten die door de beheerder worden gemaakt en ten laste van de beheerder komen. De LKF bedroeg over 2013 1,96% en over 2012 1,98%. Het deel van de LKF dat betrekking heeft op door de beheerder en gelieerde partijen in rekening gebrachte kosten (dus exclusief de variabele vergoeding) bedroeg over 2013 1,65% en over 2012 1,70%. Uitgedrukt in een percentage van de gemiddelde intrinsieke waarde bedroeg de variabele vergoeding in 2013 1,34% en in 2012 0,02%. De gemiddelde intrinsieke waarde waarmee de genoemde percentages zijn berekend bedroeg over 2013 € 83.339.000 en over 2012 € 64.589.000. De identificeerbare en kwantificeerbare transactiekosten bedroegen in 2013 gemiddeld 0,30% (2012: 0,40%) van de transactiewaarde waarover kosten in rekening zijn gebracht (circa 94% (2012: 90%) van de totale transactiewaarde) en bleven daarmee binnen de in het prospectus gedefinieerde bandbreedte. Turnover ratio Over 2013 bedroeg de turnover ratio (omloopfactor) 88% en over 2012 25%. Deze factor geeft een indicatie van de omloopsnelheid van de beleggingsportefeuille van het subfonds, waardoor een indruk kan worden verkregen van de mate waarin er actief beheer plaatsvindt en van de relatieve transactiekosten die gemoeid zijn met de verschillen in portefeuillebeheer door beleggingsinstellingen. De factor wordt berekend door de som van de aan- en verkopen van beleggingen verminderd met de som van de uitgifte en inkopen van de aandelen van het subfonds te relateren aan de gemiddelde intrinsieke waarde. Op- en afslag bij uitgifte en inkoop van aandelen Het aandeel dat in serie 1 wordt uitgegeven (Hof Hoorneman Value Fund) is genoteerd op de Officiële Markt van de effectenbeurs van NYSE Euronext NV en wordt verhandeld via het handelssysteem Euronext Fund Service. Behoudens bijzondere omstandigheden worden op elke beursdag aandelen uitgegeven of ingekocht. De transactieprijs per aandeel bestaat uit de intrinsieke waarde per aandeel vermeerderd of verminderd met een vaste vergoeding van 0,75% van de intrinsieke waarde. Deze op- en afslagen dienen ter dekking van de kosten die het subfonds moet maken voor het toe- en uittreden van beleggers en zijn gebaseerd op de verwachte aan- en verkoopkosten. De op- en afslagen komen geheel ten goede aan het subfonds. De kosten verbonden aan het aanhouden van de aandelen via het aandelengirosysteem van Hof Hoorneman Bankiers NV bedragen 0,5% van de transactieprijs met een maximum van € 250 per transactie. Indien de order via de website van Hof Hoorneman wordt verricht zijn geen transactiekosten verschuldigd. Gelieerde partijen en uitbesteding kerntaken Verwezen wordt naar het overzicht op pagina 102 van dit verslag.
Hof Hoorneman Value Fund 2013
[111]
BELEGGINGSPORTEFEUILLE PER 31 DECEMBER 2013 Balanswaarde in € AANDELEN België Ageas Duitsland KSB Ag-Vorzug Groot-Brittannië Cape Carillion Co-Operative Bank Impellam Group Interserve Ithaca Energy Phoenix Group Ocean Wilsons Holding One Horizon (Satcom group) Paragon Group of Companies Royal Dutch Shell A shares Synthomer Tennants Consolidated Ordinary Tennants Cons. Ordinary A Hongkong/China Arts Optical International Art Textile Technology Changshouhua Food Bosideng Chaowei Power Holdings China Sanjiang Fine Chemicals China Ting Group
%¹ Evergreen International Greatview Aseptic Packaging Hongkong Television Netwerk Labixiaoxin Snacks Group Le Saunda Holdings Newocean Energy Holding PYI Corp Sun Hing Vision Group Texwinca Holdings Varitronix Wasion Group Holdings Weiqiao Textile Company Xtep International Xingquan International Sports Finland Nokia Nederland Boskalis Westminster Ordina Vastned Retail Verenigde Staten Oracle Vietnam Vietnam Opportunity Fund Overige belangen < € 50.000
1.905.251
2,0
404.225
0,4
2.853.681 2.444.780 2.034.575 1.992.824 1.652.443 961.142 1.772.806 822.410 111.501 1.365.487 1.818.583 2.312.366 169.864 190.234
3,1 2,6 2,2 2,1 1,8 1,0 1,9 0,8 0,1 1,5 1,9 2,5 0,2 0,2
579.171 722.505 2.398.381 1.459.085 2.328.112
0,6 0,8 2,6 1,6 2,5
1.993.251 444.576
2,1 0,5 Totaal
Balanswaarde in €
%¹
229.952 1.290.621 797.697 2.174.824 2.265.321 1.123.242 341.506 289.896 1.398.199 1.275.004 1.578.668 184.027 1.264.747 227.164
0,2 1,4 0,9 2,3 2,4 1,2 0,4 0,3 1,5 1,4 1,7 0,2 1,4 0,2
1.527.808
1,6
1.962.265 1.436.894 737.841
2,1 1,5 0,8
1.949.999
2,1
899.876 47.812
1,0 0,1
55.740.616
59,7
¹ van het eigen vermogen
Hof Hoorneman Value Fund 2013
[112]
BELEGGINGSPORTEFEUILLE PER 31 DECEMBER 2013, vervolg Balanswaarde in €
OBLIGATIES EN (NIET-)VASTRENTENDE WAARDEN België
Balanswaarde in €
%
%
Ierland
BNP Paribas Fortis conv. perp. float
2.565.185 2,8 Depfa Bank float 15-12-2015 601.931 0,6 Duitsland LCH.Clearnet Funding var. perp. 1.086.359 1,2 7,4075% HSH Nordbank Lux. perp. 675.313 0,7 Italië 6,75% Global PVQ (Q-Cells) 21-10-2015 1.695.303 1,8 6,625% Del Monte Finance 24-05-2006 713.213 0,8 Groot-Brittannië/Jersey 0% Cirio Del Monte 14-03-2005 117.229 0,1 5,625% Bradford & Bingley perp. 258.010 0,3 7,75% Cirio Del Monte 14-03-2005 163.645 0,2 6,375% Enterprise Inns 26-09-2031 2.633.913 2,8 Luxemburg 6,5864% Pearl perp. 2.437.172 2,6 Teksid Alum. Lux Float 15-7-2011 107.841 0,1 7,053% Northern Rock perp. Nederland 776.876 0,8 7,25% Phoenix Life perp. (Scott. Mutual) 2.451.048 2,6 10% KPNQuet con. 15-03-2012 425.303 0,5 7,5% Resparcs Funding II perp. 6,258% SNS Bank 911.083 1,0 217.298 0,2 7,625% Bradford & Bingley 16-02-2049 9% SRLEV 15-04-2041 824.205 0,9 3.757.419 4,0 8,399% Northern Rock perp. 4.355.938 4,7 Oostenrijk 11% Co-Operative Bank 20-12-2023 286.708 0,3 2,75% A-Tec Industries 10-05-2014 249.848 0,3 11,625% Bradford & Bingley perp. A-Tec Industries 27-10-2014 842.327 0,9 256.760 0,3 12,625% Northern Rock perp. 514.864 0,6 Overige belangen < € 50.000 231.494 0,2 13% Bradfort & Bingley perp. 878.102 0,9 13% Lloyds TSB Group perp. 3.343.845 3,6 Totaal 35.459.713 38,0 Paragon Group var. 20-04-2017 1.702.481 1,8 Hongkong/China 7,25% Chaowei Power 24-09-2016 379.000 0,4 TOTAAL PORTEFEUILLE 91.200.329 97,7
Hof Hoorneman Value Fund 2013
[113]
JAARREKENING HOF HOORNEMAN INCOME FUND
Hof Hoorneman Income Fund 2013
[114]
BALANS PER 31 DECEMBER 2013 (in € 1.000) (voor bestemming van het resultaat) 31-12-13 Beleggingen (1) Aandelen Obligaties en andere waardepapieren
3.448 69.493
31-12-12 1.770 57.057
72.941
58.827
Vorderingen Overige vorderingen en overlopende activa (2)
1.529
1.909
Overige activa Liquide middelen (3)
4.478
1.446
Kortlopende schulden Overige schulden en overlopende passiva (4)
1.768
504
Uitkomst van vorderingen en overige activa min kortlopende schulden
4.239
2.851
Uitkomst van activa min kortlopende schulden
77.180
61.678
Eigen vermogen (5) Geplaatst kapitaal Agio Herwaarderingsreserve Overige reserves Onverdeeld resultaat
3.979 55.532 698 4.396 12.575
3.553 48.241 132 -1.246 10.998 77.180
Hof Hoorneman Income Fund 2013
61.678
[115]
WINST-EN-VERLIESREKENING OVER 2012 (in € 1.000) 2013 Opbrengsten uit beleggingen Rentebaten Dividenden
2012
5.143 230
3.403 250 5.373
Waardeveranderingen van beleggingen (1) Gerealiseerd Niet-gerealiseerd
2.609 6.389
Overige opbrengsten Totaal opbrengsten Kosten (6) Beheervergoeding (vast) Beheervergoeding (variabel) Rentelasten Overige bedrijfskosten
Resultaat voor belastingen Belastingen Resultaat na belastingen
Hof Hoorneman Income Fund 2013
3.653 458 7.640
8.998
8.098
117
141
14.488
11.892
703 866 33 311
426 237 15 216 -1.913
-894
12.575
10.998
0
0
12.575
10.998
[116]
KASSTROOMOVERZICHT OVER 2013 (in € 1.000) 2013 Kasstroom uit beleggingsactiviteiten Aankopen van beleggingen Verkopen van beleggingen Ontvangen netto-dividenden Ontvangen minus betaalde rente Betaalde beheervergoeding en overige kosten
2012
-36.525 32.202 310 5.069 -1.322
-37.218 12.383 251 2.830 -518 -266
Kasstroom uit financieringsactiviteiten Ontvangen bij plaatsing eigen aandelen Betaald bij inkoop eigen aandelen Dividenduitkering
18.851 -10.763 -4.790
Mutatie geldmiddelen Geldmiddelen per 1 januari Geldmiddelen per 31 december Mutatie verslagperiode
Hof Hoorneman Income Fund 2013
-22.272 30.189 -5.516 -2.933
3.298
21.740
3.032
-532
1.446 4.478
1.978 1.446 3.032
-532
[117]
TOELICHTING ALGEMEEN Voor de algemene grondslagen voor de opstelling van de jaarrekening, de waarderingsgrondslagen, de grondslagen voor de bepaling van het resultaat en de opstelling van het kasstroomoverzicht wordt verwezen naar de toelichting op de (samengevoegde) cijfers van het Paraplufonds zoals opgenomen op pagina 98 tot en met 102 voor zover hierna niet anders wordt vermeld. TOELICHTING OP DE BALANS 1. Beleggingen Op pagina 124 en 125 is een specificatie van de effectenportefeuille opgenomen. Het verloop van de beleggingen en de valutatermijncontracten in het verslagjaar is als volgt weer te geven:
Balanswaarde per 31 december 2012 Aankopen Verkopen/afwikkeling Omwisseling Waardeveranderingen (koersresultaten): gerealiseerd niet-gerealiseerd Balanswaarde per 31 december 2013
Aandelen 1.770.000 1.275.000 -2.800.000 462.000
Andere waardepapieren 57.057.000 33.579.000 -26.543.000 -451.000
Valutatermijncontracten 95.000 1.660.000 -2.859.000 0
Totaal 58.922.000 36.514.000 -32.202.000 11.000
2.252.000 489.000
-747.000 6.598.000
1.104.000 -698.000
2.609.000 6.389.000
3.448.000
69.493.000
-698.000
72.243.000
De andere waardepapieren bestaan uit obligaties en (niet-)vastrentende waardepapieren. Van de balanswaarde per 31 december 2013 classificeert 71% als vastrentend (per 31 december 2012: 75%). De som van de niet-gerealiseerde herwaarderingen bedraagt per 31 december 2013 € 4.125.000 positief en per 31 december 2012 € 1.656.000 negatief. De waardering van de beleggingen met inbegrip van die waarvoor geen frequente marktnoteringen bestaan wordt door de externe accountant minimaal eenmaal per jaar als onderdeel van de jaarrekeningcontrole beoordeeld. De per 31 december 2013 lopende valutatermijncontracten betreffen de verkoop van GBP 33.832.000, SEK 17.280.000, USD 7.590.000 en CHF 1.252.000 en de aankoop van EUR 48.528.000 per 14 maart 2014. Per 31 december 2012 bestonden de valutatermijncontracten uit de verkoop van GBP 22.457.000, USD 5.401.000, SEK 11.516.000 en AUD 1.136.000 en de aankoop van EUR 34.051.000 per 15 maart 2013. Het niet-gerealiseerde verlies per 31 december 2013 ad € 698.000 is opgenomen onder de overlopende passiva, de niet-gerealiseerde winst per 31 december 2012 ad € 95.000 is opgenomen onder de overlopende activa.
Hof Hoorneman Income Fund 2013
[118]
De valutatermijncontracten zijn via Hof Hoorneman Bankiers NV afgesloten met ABN Amro en Bank of New York Mellon. Het transactievolume van de in 2013 afgesloten contracten bedroeg € 197.000.000 (2012: € 113.000.000). Evenals in 2012 zijn in 2013 geen beleggingen in- of uitgeleend en zijn derhalve geen kosten gemaakt of vergoedingen ontvangen in verband met in- of uitlenen.
2. Overige vorderingen en overlopende activa
Obligatierente Nog te ontvangen inzake plaatsing aandelen Niet-gerealiseerde resultaten valutatermijncontracten Dividend- en bronbelasting Nog af te wikkelen effectentransacties
31-12-13 1.369.000 160.000 0 0
31-12-12 1.318.000 414.000 95.000 82.000 0
1.529.000
1.909.000
3. Liquide middelen Dit betreft het saldo van de bankrekening aangehouden bij Hof Hoorneman Bankiers NV. Het subfonds heeft de beschikking over een kredietfaciliteit, waarvoor als zekerheid de effectenportefeuille is verpand.
4. Kortlopende schulden Niet-gerealiseerde resultaten valutatermijncontracten Nog te betalen beheervergoeding (vast) Nog te betalen beheervergoeding (variabel) Overige schulden en overlopende passiva
31-12-13 698.000 193.000 866.000 11.000
31-12-12 0 150.000 237.000 117.000
1.768.000
504.000
5. Eigen vermogen Het maatschappelijk kapitaal bedraagt € 4.909.375, verdeeld in 4.909.375 aandelen van elk nominaal € 1. Het aantal uitstaande aandelen muteerde als volgt:
Stand per 31 december 2012 Plaatsingen Inkopen
3.552.822 1.030.334 -604.463
Stand per 31 december 2013
3.978.693
Hof Hoorneman Income Fund 2013
[119]
De mutaties in het verslagjaar zijn als volgt weer te geven:
Stand per 31 december 2012 Bestemming resultaat 2012 Dividenduitkeringen Plaatsing aandelen Inkoop aandelen Mutatie 2013 Resultaat boekjaar 2013
Geplaatst kapitaal Agio 3.553.000 48.241.000 0 0 0 0 1.030.000 17.493.000 -604.000 -10.202.000 0 0 0 0
Stand per 31 december 2013
3.979.000 55.532.000
HerwaarderingsOverige Onverdeeld reserve reserves resultaat 132.000 -1.246.000 10.998.000 0 10.998.000 -10.998.000 0 -4.790.000 0 0 0 0 0 0 0 566.000 -566.000 0 0 0 12.575.000 698.000
4.396.000 12.575.000
De fiscale agioreserve bedraagt per 31 december 2013 € 67,3 miljoen en per 31 december 2012 € 60,8 miljoen. De herwaarderingsreserve heeft betrekking op ongerealiseerde waardestijgingen van beleggingen die op balansdatum nog aanwezig zijn en waarvoor geen frequente marktnoteringen bestaan. De mutaties in deze reserve worden ten gunste of ten laste van de vrije reserves (agioreserve of overige reserves) gebracht. Op basis van de geldende regelgeving voor fiscale beleggingsinstellingen bestaat over 2013 een verplichting tot uitkering van dividend ten bedrage van € 3.702.000. Dit bedrag zal onder aftrek van dividendbelasting en reeds uitgekeerde interim-dividenden in 2014 worden uitgekeerd. De (restant)uitkering is nog niet in de balans per 31 december 2013 verwerkt. Hieronder volgt een overzicht van het eigen vermogen, het aantal bij derden uitstaande aandelen en de intrinsieke waarde per aandeel:
Ultimo jaar 2011 2012 2013
Eigen vermogen in € 28.656.000 61.678.000 77.180.000
Aantal uitstaande aandelen 1.988.871 3.552.822 3.978.693
Intrinsieke waarde in € 14,41 17,36 19,40
TOELICHTING OP DE WINST-EN-VERLIESREKENING
6. Kosten Beheervergoeding Conform het aanvullend prospectus van het subfonds heeft de directie over 2013 een vaste beheervergoeding van 0,25% per kwartaal, berekend over het fondsvermogen per het einde van het kwartaal, in rekening gebracht.
Hof Hoorneman Income Fund 2013
[120]
In het aanvullend prospectus is (samengevat) opgenomen dat, indien in een kalenderjaar het subfonds beter dan de referentie-index heeft gepresteerd en de intrinsieke waarde per aandeel per 31 december vermeerderd met de in het jaar uitgekeerde dividenden is gestegen, de beheerder een variabele vergoeding (performance fee) van 10% ontvangt van het nettorendement van het subfonds boven het rendement van de referentie-index. Het subfonds is over 2013 een variabele vergoeding ad € 866.000 verschuldigd (over 2012 237.000). Overige bedrijfskosten 2013 a) b) c) d) e)
Marketing- en advertentiekosten Bewaarloon Kosten van toezicht Kosten accountant Overige kosten
145.000 48.000 31.000 29.000 58.000
% 0,21 0,07 0,04 0,04 0,09
Prospectus % 0,23 0,06 0,03 0,03 0,08
311.000
0,45
0,43
2012 79.000 36.000 22.000 17.000 62.000
% 0,20 0,09 0,06 0,04 0,16
216.000
0,55
De werkelijke kosten over 2013 en 2012 zijn uitgedrukt in een percentage van het gemiddelde eigen vermogen (zie de toelichting op de lopende kosten factor). De prospectuspercentages zijn ontleend aan het aanvullend prospectus gedateerd 27 augustus 2013. a) De marketing- en advertentiekosten omvatten commerciële uitingen (€ 135.000) en advertenties met kennisgevingen aan aandeelhouders (€ 10.000). b) Deze kosten betreffen de kosten verbonden aan de administratie van het effectendepot en bedragen een vast percentage van het fondsvermogen ultimo boekjaar. c) Dit betreft de vergoeding die de leden van de raad van toezicht ontvangen voor hun werkzaamheden voor de subfondsen van Hof Hoorneman Investment Funds NV. d) De kosten van de externe accountant (Deloitte Accountants BV) bestaan in 2013 uit de kosten verbonden aan de wettelijke controle van de jaarrekening en overige controleopdrachten (in 2012 ook andere niet-controle-diensten zoals advisering). e) De overige kosten bestaan uit de kosten van de Fund Agent, guichetprovisie, (deels incidentele) advieskosten, kosten van de beursnotering etc. De kosten die voor meerdere of alle subfondsen van Hof Hoorneman Investment Funds worden gemaakt, worden met ingang van 2013 ten laste van het resultaat van de afzonderlijke subfondsen gebracht naar rato van de omvang van het (op dagbasis berekende) gemiddelde vermogen van deze subfondsen. Deze toerekening betreft met name de algemene marketingkosten, de beloning voor de Raad van Toezicht en de advies- en accountantskosten. De kostenfluctuaties worden hoofdzakelijk door deze gewijzigde toerekeningssystematiek veroorzaakt. De verantwoorde kosten zijn inclusief de in rekening gebrachte en niet door het subfonds te verrekenen omzetbelasting. Het subfonds heeft geen personeel in dienst.
Hof Hoorneman Income Fund 2013
[121]
Lopende kosten factor De lopende kosten factor (LKF) fungeert als indicator voor de totale exploitatiekosten van een beleggingsinstelling en wordt berekend door de kosten die in een jaar ten laste van de beleggingsinstelling zijn gekomen te delen door de gemiddelde intrinsieke waarde (fondsvermogen). De gemiddelde intrinsieke waarde wordt berekend op basis van de intrinsieke waarde van het subfonds per dag. In de LKF zijn niet begrepen de vergoedingen voor toe- en uittreding van aandeelhouders, de betaalde interest, de noodzakelijke transactiekosten (zoals beursbelastingen, brokerkosten en uitvoeringskosten), de variabele vergoedingen (performance fees) die aan de beheerder worden betaald en eventuele kosten die door de beheerder worden gemaakt en ten laste van de beheerder komen. De LKF bedroeg over 2013 1,49% en over 2012 1,65%. Het deel van de LKF dat betrekking heeft op door de beheerder en gelieerde partijen in rekening gebrachte kosten (dus exclusief de variabele vergoeding) bedroeg over 2013 1,17% en over 2012 1,31%. Uitgedrukt in een percentage van de gemiddelde intrinsieke waarde bedroeg de variabele vergoeding in 2013 1,27% en in 2012 0,61%. De gemiddelde intrinsieke waarde waarmee de genoemde percentages zijn berekend bedroeg over 2013 € 68.043.000 en over 2012 € 39.024.000. De identificeerbare en kwantificeerbare transactiekosten bedroegen in 2013 gemiddeld 0,11% (in 2012 0,11%) van de transactiewaarde waarover kosten in rekening zijn gebracht (circa 85% (2012: 92%) van de totale transactiewaarde) en bleven daarmee binnen de in het prospectus gedefinieerde bandbreedte. Turnover ratio Over het boekjaar 2013 bedroeg de turnover ratio (omloopfactor) 58% en over 2012 29%. Deze factor geeft een indicatie van de omloopsnelheid van de beleggingsportefeuille van het subfonds, waardoor een indruk kan worden verkregen van de mate waarin er actief beheer plaatsvindt en van de relatieve transactiekosten die gemoeid zijn met de verschillen in portefeuillebeheer door beleggingsinstellingen. De factor wordt berekend door de som van de aan- en verkopen van beleggingen verminderd met de som van de uitgifte en inkopen van de aandelen van het subfonds te relateren aan de gemiddelde intrinsieke waarde. Op- en afslag bij uitgifte en inkoop van aandelen Het aandeel dat in serie 2 wordt uitgegeven (Hof Hoorneman Income Fund) is genoteerd op de Officiële Markt van de effectenbeurs van NYSE Euronext NV en wordt verhandeld via het handelssysteem Euronext Fund Service. Behoudens bijzondere omstandigheden worden op elke beursdag aandelen uitgegeven of ingekocht. De transactieprijs per aandeel bestaat uit de intrinsieke waarde per aandeel vermeerderd of verminderd met een vaste vergoeding van 0,4% van de intrinsieke waarde. Deze op- en afslagen dienen ter dekking van de kosten die het subfonds moet maken voor het toe- en uittreden van beleggers en zijn gebaseerd op de verwachte aan- en verkoopkosten. De op- en afslagen komen geheel ten goede aan het subfonds. De kosten verbonden aan het aanhouden van de aandelen via het aandelengirosysteem van Hof Hoorneman Bankiers NV bedragen 0,5% van de transactieprijs met een maximum van € 250. Indien de order via de website van Hof Hoorneman wordt verricht zijn geen transactiekosten verschuldigd.
Hof Hoorneman Income Fund 2013
[122]
Gelieerde partijen en uitbesteding kerntaken Verwezen wordt naar het overzicht op pagina 102 van dit verslag.
Hof Hoorneman Income Fund 2013
[123]
BELEGGINGSPORTEFEUILLE PER 31 DECEMBER 2013
AANDELEN Groot-Brittannië Co-Operative Bank General Accident prefs Nederland Vastned Retail Rusland Raven Russia prefs Overige belangen < € 500.000
Rente %
ExpiratieBalansdatum waarde in €
%¹
7,875
746.306 950.060
1,0 1,3
552.400
0,7
1.091.362 107.455
1,4 0,1
3.447.583
4,5
12,000
Totaal aandelen OBLIGATIES EN (NIET-)VASTRENTENDE WAARDEN België Ethias Vie BNP Paribas Fortis conv. KBC Bank Duitsland HT1 Funding Groot-Brittannië Arrow Global Finance Bank of Scotland Brit Insurance Holding Burford Group Cabot Financial Co-Operative Bank Enterprise Inns Kensington Group Lloyds TSB Group Lowell group Nationwide Building Society National Westminster Bank National Westminster Bank Onesavings Bank Paragon Group of Companies Pearl Group Holdings (No.1) Phoenix Life (Scottish Mutual) Rea Holdings
4,747 variabel 6,202
perpetual perpetual perpetual
2.172.500 2.772.219 2.145.266
2,8 3,6 2,8
6,352
perpetual
1.320.046
1,7
7,875 13,625 6,625 9,625 10,375 11,000 6,375 variabel 13,000 10,750 variabel 11,500 variabel variabel variabel 6,586 7,250 7,500
01-02-202 perpetual 09-12-2030 31-12-2019 01-10-2019 20-12-2015 26-09-2031 21-12-2015 perpetual 01-04-2019 perpetual perpetual perpetual perpetual 20-04-2017 perpetual perpetual 30-06-2017
1.723.681 1.391.231 2.636.497 2.165.856 1.663.233 2.616.786 2.963.420 2.936.076 1.903.156 1.165.489 554.083 1.463.503 735.488 1.194.893 2.660.684 1.834.198 1.354.650 1.582.055
2,2 1,8 3,4 2,8 2,2 3,4 3,9 3,8 2,5 1,5 0,7 1,9 1,0 1,5 3,4 2,4 1,8 2,0
¹ van het eigen vermogen
Hof Hoorneman Income Fund 2013
[124]
BELEGGINGSPORTEFEUILLE PER 31 DECEMBER 2013, vervolg
Rente ExpiratieBalans% datum waarde in € variabel 29-10-2049 978.360 4,168 01-12-2015 844.495 6,500 27-04-2017 1.058.149
%¹ 1,3 1,1 1,4
variabel 15-12-2015 variabel perpetual 5,321 30-06-2016 11,125 01-04-2017
2.859.842 1.661.253 886.109 1.365.898
3,7 2,2 1,1 1,8
7,375 15-02-2018 11,750 15-07-2017
1.164.966 798.473
1,5 1,0
variabel perpetual 9,000 29-08-2042 variabel perpetual variabel 2024 7,625 perpetual 7,000 perpetual 9,000 15-04-2041
921.634 2.266.271 1.162.371 801.500 2.722.091 1.084.916 2.234.923
1,2 2,9 1,5 1,0 3,5 1,4 2,9
perpetual
994.772
1,3
8,151 30-06-2031
1.154.854
1,5
11,000 31-10-2017
1.952.929 1.624.087
2,5 2,1
Totaal obligaties en (niet-)vastrentende waarden
69.492.903
90,0
TOTAAL PORTEFEUILLE
72.940.486
94,5
Royal Bank of Scotland Skipton Building Soc. SVB Holdings Ierland Depfa Bank LCH.Clearnet Funding UT2 Funding Dresdner Viridian Group Italië Wind Acquisition Wind Acquisition Nederland ASR Nederland Delta Lloyd Leven ING Groep Morgan Stanley Inv. Man. 2007-1X Class F NIBC Bank SRLEV SRLEV Spanje Santander UK Verenigde Staten Dresdner Funding Trust I Zweden Nobina Overige belangen < € 500.000
Hof Hoorneman Income Fund 2013
10,062
[125]
JAARREKENING HOF HOORNEMAN EUROPEAN VALUE FUND
Hof Hoorneman European Value Fund 2013
[126]
BALANS PER 31 DECEMBER 2013 (in € 1.000) (voor bestemming van het resultaat) 31-12-13
31-12-12
20.313
13.371
212
187
2.313
1.082
583
226
Uitkomst van vorderingen en overige activa min kortlopende schulden
1.942
1.043
Uitkomst van activa min kortlopende schulden
22.255
14.414
Beleggingen (1) Aandelen Vorderingen Overige vorderingen en overlopende activa (2) Overige activa Liquide middelen (3) Kortlopende schulden Overige schulden en overlopende passiva (4)
Eigen vermogen (5) Geplaatst kapitaal Agio Overige reserves Onverdeeld resultaat
702 18.012 -915 4.456
561 14.030 -2.851 2.674 22.255
Hof Hoorneman European Value Fund 2013
14.414
[127]
WINST-EN-VERLIESREKENING OVER 2013 (in € 1.000) 2013 Opbrengsten uit beleggingen Dividenden en rentebaten Waardeveranderingen van beleggingen (1) Gerealiseerd Niet-gerealiseerd
616
1.178 3.310
Overige opbrengsten Totaal opbrengsten Kosten (6) Beheervergoeding (vast) Beheervergoeding (variabel) Overige bedrijfskosten
Resultaat voor belastingen Belastingen Resultaat na belastingen
Hof Hoorneman European Value Fund 2013
2012 587
969 1.381 4.488
2.350
47
12
5.151
2.949
237 378 80
175 13 87 -695
-275
4.456
2.674
0
0
4.456
2.674
[128]
KASSTROOMOVERZICHT OVER 2013 (in € 1.000) 2013 Kasstroom uit beleggingsactiviteiten Aankopen van beleggingen Verkopen van beleggingen Ontvangen netto-dividenden Ontvangen minus betaalde rente Betaalde beheervergoeding en overige kosten
2012
-11.308 8.980 651 2 -336
-3.716 5.371 584 5 -262 -2.011
Kasstroom uit financieringsactiviteiten Ontvangen bij plaatsing eigen aandelen Betaald bij inkoop eigen aandelen Dividenduitkering
6.974 -2.994 -738
Mutatie geldmiddelen Geldmiddelen per 1 januari Geldmiddelen per 31 december Mutatie verslagperiode
Hof Hoorneman European Value Fund 2013
1.982 606 -1.595 -442
3.242
-1.431
1.231
551
1.082 2.313
531 1.082 1.231
551
[129]
TOELICHTING ALGEMEEN Voor de algemene grondslagen voor de opstelling van de jaarrekening, de waarderingsgrondslagen, de grondslagen voor de bepaling van het resultaat en de opstelling van het kasstroomoverzicht wordt verwezen naar de toelichting op de (samengevoegde) cijfers van het Paraplufonds zoals opgenomen op pagina 98 tot en met 102, voor zover hierna niet anders wordt vermeld. TOELICHTING OP DE BALANS
1. Beleggingen Op pagina 135 en 136 is een specificatie van de beleggingsportefeuille opgenomen. Het verloop van de beleggingen en de valutatermijncontracten in het verslagjaar is als volgt weer te geven:
Marktwaarde 31 december 2012 Aankopen Verkopen Waardeveranderingen (koersresultaten): gerealiseerd niet-gerealiseerd Marktwaarde 31 december 2013
Aandelen 13.371.000 11.068.000 -8.711.000
Valutatermijncontracten 4.000 240.000 -269.000
Totaal 13.375.000 11.308.000 -8.980.000
1.153.000 3.432.000
25.000 -122.000
1.178.000 3.310.000
20.313.000
-122.000
20.191.000
De som van de niet-gerealiseerde waardeveranderingen van de beleggingen bedraagt per 31 december 2013 € 3.833.000 positief en per 31 december 2012 € 1.394.000 negatief. De per 31 december 2013 lopende valutatermijncontracten betreffen de verkoop van GBP 6.857.000 en CHF 807.000 en de aankoop van EUR 8.792.000 per 14 maart 2014. Per 31 december 2012 bestonden de valutatermijncontracten uit de verkoop van GBP 2.843.000 en CHF 455.000 en de aankoop van EUR 3.880.000 per 15 maart 2013. Het niet-gerealiseerde verlies per 31 december 2013 ad € 122.000 is opgenomen onder de overlopende passiva, de niet-gerealiseerde winst per 31 december 2012 ad € 4.000 is opgenomen onder de overlopende activa. De valutatermijncontracten zijn via Hof Hoorneman Bankiers NV afgesloten met ABN Amro en Bank of New York Mellon. Het transactievolume van de in 2013 afgesloten contracten bedroeg € 27.900.000 (2012: € 16.300.000). Evenals in 2012 zijn in 2013 geen beleggingen in- of uitgeleend en zijn derhalve geen kosten gemaakt of vergoedingen ontvangen in verband met in- of uitlenen.
Hof Hoorneman European Value Fund 2013
[130]
2. Overige vorderingen en overlopende activa
Dividendbelasting inzake ontvangen dividenden Nog te ontvangen inzake plaatsing aandelen Niet-gerealiseerd resultaat valutatermijncontracten Nog te ontvangen dividend en rente
31-12-13
31-12-12
118.000 66.000 0 28.000
171.000 0 4.000 12.000
212.000
187.000
3. Liquide middelen Dit betreft het saldo van de bankrekening aangehouden bij Hof Hoorneman Bankiers NV. Het subfonds heeft de beschikking over een kredietfaciliteit, waarvoor als zekerheid de effectenportefeuille is verpand.
4. Overige schulden en overlopende passiva
Niet-gerealiseerd resultaat valutatermijncontracten Nog te betalen beheervergoeding (vast) Nog te betalen beheervergoeding (variabel) Nog te betalen inkoop aandelen Diversen
31-12-13
31-12-12
122.000 71.000 378.000 0 12.000
0 46.000 13.000 124.000 43.000
583.000
226.000
5. Eigen vermogen Het maatschappelijk kapitaal bedraagt € 1.909.375, verdeeld in 1.909.375 aandelen van elk nominaal € 1. Het aantal uitstaande aandelen muteerde als volgt: Stand per 31 december 2012 Plaatsingen Inkopen
561.413 239.781 -99.643
Stand per 31 december 2013
701.551
Hof Hoorneman European Value Fund 2013
[131]
De mutaties in het verslagjaar zijn als volgt weer te geven:
Stand per 31 december 2012 Bestemming resultaat boekjaar 2012 Dividenduitkering Plaatsing aandelen Inkoop aandelen Resultaat boekjaar 2013
Geplaatst kapitaal 561.000 0 0 240.000 -99.000 0
Agio 14.030.000 0 0 6.766.000 -2.784.000 0
702.000
18.012.000
Stand per 31 december 2013
Overige Onverdeeld reserves resultaat -2.851.000 2.674.000 2.674.000 -2.674.000 -738.000 0 0 0 0 0 0 4.456.000 -915.000
4.456.000
De fiscale agioreserve bedraagt per 31 december 2013 € 4,0 miljoen en per 31 december 2012 € nihil. Aangezien voor de beleggingen van het fonds frequente marktnoteringen bestaan, is voor de niet-gerealiseerde waardestijgingen per balansdatum geen herwaarderingsreserve gevormd. Op basis van de geldende regelgeving voor fiscale beleggingsinstellingen bestaat over 2013 een verplichting tot uitkering van dividend ten bedrage van € 491.000. Dit bedrag zal onder aftrek van dividendbelasting in 2014 worden uitgekeerd. Deze uitkering is nog niet in de balans per 31 december 2013 verwerkt. Hieronder volgt een overzicht van het eigen vermogen, het aantal bij derden uitstaande aandelen en de intrinsieke waarde per aandeel:
Ultimo jaar 2011 2012 2013
Eigen vermogen in € 13.307.000 14.414.000 22.255.000
Aantal uitstaande aandelen 607.639 561.413 701.551
Intrinsieke waarde in € 21,90 25,68 31,72
TOELICHTING OP DE WINST-EN-VERLIESREKENING
6. Kosten Beheervergoeding Conform het aanvullend prospectus van het subfonds heeft de directie over 2013 een beheervergoeding van 0,3125% per kwartaal, berekend over het fondsvermogen per het einde van het kwartaal, in rekening gebracht. In het aanvullend prospectus is opgenomen dat, indien de intrinsieke waarde van het fonds in het boekjaar met meer dan 10% is toegenomen, de directie over het meerdere een variabele vergoeding (performance fee) van 10% ontvangt. Eventuele verliezen over de voorgaande twee jaren dienen eerst te worden gecompenseerd. Aangezien aan de genoemde voorwaarden is voldaan, is het fonds over 2013 een variabele vergoeding ad € 378.000 verschuldigd (over 2012 € 13.000).
Hof Hoorneman European Value Fund 2013
[132]
Overige bedrijfskosten 2013 a) b) c) d) e)
Marketing- en advertentiekosten Bewaarloon Kosten van toezicht Kosten accountant Overige kosten
36.000 9.000 6.000 8.000 21.000
% 0,20 0,05 0,04 0,04 0,12
Prospectus % 0,21 0,05 0,03 0,03 0,18
2012 32.000 6.000 5.000 16.000 28.000
% 0,24 0,04 0,04 0,12 0,20
80.000
0,45
0,50
87.000
0,64
De werkelijke kosten over 2013 en 2012 zijn uitgedrukt in een percentage van het gemiddelde eigen vermogen (zie de toelichting op de lopende kosten factor). De prospectuspercentages zijn ontleend aan het aanvullend prospectus gedateerd 27 augustus 2013. a) De marketing- en advertentiekosten in 2013 omvatten alleen commerciële uitingen (in 2012 ook advertenties met kennisgevingen aan aandeelhouders ad € 10.000). b) Deze kosten betreffen de kosten verbonden aan de administratie van het effectendepot en bedragen een vast percentage van het fondsvermogen ultimo boekjaar. c) Dit betreft de vergoeding die de leden van de raad van toezicht ontvangen voor hun werkzaamheden voor de subfondsen van Hof Hoorneman Investment Funds NV. d) De kosten van de externe accountant (Deloitte Accountants BV) bestaan in 2013 uit de kosten verbonden aan de wettelijke controle van de jaarrekening en overige controleopdrachten (in 2012 ook andere niet-controle-diensten zoals advisering). e) De overige kosten bestaan uit de kosten van de Fund Agent, guichetprovisie, (deels incidentele) advieskosten, kosten van de beursnotering etc. De kosten die voor meerdere of alle subfondsen van Hof Hoorneman Investment Funds worden gemaakt worden met ingang van 2013 ten laste van het resultaat van de afzonderlijke subfondsen gebracht naar rato van de omvang van het (op dagbasis berekende) gemiddelde vermogen van deze subfondsen. Deze toerekening betreft met name de algemene marketingkosten, de beloning voor de Raad van Toezicht en de advies- en accountantskosten. De kostenfluctuaties worden hoofdzakelijk door deze gewijzigde toerekeningssystematiek veroorzaakt. De verantwoorde kosten zijn inclusief de in rekening gebrachte en niet door het subfonds te verrekenen omzetbelasting. Het subfonds heeft geen personeel in dienst. Lopende kosten factor De lopende kosten factor (LKF) fungeert als indicator voor de totale exploitatiekosten van een beleggingsinstelling en wordt berekend door de kosten die in een jaar ten laste van de beleggingsinstelling zijn gekomen te delen door de gemiddelde intrinsieke waarde (fondsvermogen). De gemiddelde intrinsieke waarde wordt berekend op basis van de intrinsieke waarde van het subfonds per dag. In de LKF zijn niet begrepen de vergoedingen voor toe- en uittreding van aandeelhouders, de betaalde interest, de noodzakelijke transactiekosten (zoals beursbelastingen, brokerkosten en uitvoeringskosten), de variabele vergoedingen (performance fees) die aan de beheerder worden
Hof Hoorneman European Value Fund 2013
[133]
betaald en eventuele kosten die door de beheerder worden gemaakt en ten laste van de beheerder komen. De LKF bedroeg over 2013 1,77% en over 2012 1,91%. Het deel van de LKF dat betrekking heeft op door de beheerder en gelieerde partijen in rekening gebrachte kosten (dus exclusief de variabele vergoeding) bedroeg over 2013 1,51% en over 2012 1,55%. Uitgedrukt in een percentage van de gemiddelde intrinsieke waarde bedroeg de variabele vergoeding in 2013 2,11% en in 2012 0,09%. De gemiddelde intrinsieke waarde waarmee de genoemde percentages zijn berekend bedroeg over 2013 € 17.926.000 en over 2012 € 13.689.000. De identificeerbare en kwantificeerbare transactiekosten bedroegen in 2013 gemiddeld 0,27% (2012: 0,24%) van de transactiewaarde waarover kosten in rekening zijn gebracht (circa 99% (2012: 90%) van de totale transactiewaarde). Turnover ratio Over het boekjaar 2013 bedroeg de turnover ratio (omloopfactor) 58% en over 2012 47%. Deze factor geeft een indicatie van de omloopsnelheid van de beleggingsportefeuille van het subfonds, waardoor een indruk kan worden verkregen van de mate waarin er actief beheer plaatsvindt en van de relatieve transactiekosten die gemoeid zijn met de verschillen in portefeuillebeheer door beleggingsinstellingen. De omloopfactor wordt berekend door de som van de aan- en verkopen van beleggingen verminderd met de som van de uitgifte en inkopen van de aandelen van het subfonds te relateren aan de gemiddelde intrinsieke waarde. Op- en afslag bij uitgifte en inkoop van aandelen Het aandeel dat in serie 3 wordt uitgegeven (Hof Hoorneman European Value Fund) is genoteerd op de Officiële Markt van de effectenbeurs van NYSE Euronext NV en wordt verhandeld via het handelssysteem Euronext Fund Service. Behoudens bijzondere omstandigheden zal het fonds op elke beursdag aandelen uitgeven of inkopen. De transactieprijs per aandeel bestaat uit de intrinsieke waarde per aandeel vermeerderd of verminderd met een vaste vergoeding van 0,5% van de intrinsieke waarde. Deze op- en afslagen dienen ter dekking van de kosten die het subfonds moet maken voor het toe- en uittreden van beleggers en zijn gebaseerd op de verwachte aan- en verkoopkosten. De op- en afslagen komen geheel ten goede aan het subfonds. De kosten verbonden aan het aanhouden van de aandelen via het aandelengirosysteem van Hof Hoorneman Bankiers NV bedragen 0,5% van de transactieprijs met een maximum van € 250 per transactie. Indien de order via de website van Hof Hoorneman wordt verricht zijn geen transactiekosten verschuldigd. Gelieerde partijen en uitbesteding kerntaken Verwezen wordt naar het overzicht op pagina 102 van dit verslag.
Hof Hoorneman European Value Fund 2013
[134]
BELEGGINGSPORTEFEUILLE PER 31 DECEMBER 2013
België Jensen Group Ageas Duitsland Bayer Bilfinger GFT Technologies Henkel KSB AG-Vorzug Münchener Rückversicherung RIB Software Volkswagen Finland Nokia Frankrijk Cap Gemini Electrocomponents Sanofi-Aventis Total Fina Groot-Brittannië BP Amoco Cape Carillion Compass group Impellam Group Interserve Ithaca Energy The Paragon Group of Companies Pearson Phoenix Group Royal Dutch Shell A shares Synthomer Tesco Vodafone Ierland C&C Group CPL Resources UDG Healthcare
Balanswaarde in €
%¹
462.223 648.650
2,1 2,9
626.585 546.265 312.896 592.337 506.046 668.786 332.388 600.545
2,8 2,5 1,4 2,7 2,3 3,0 1,5 2,7
517.817
2,3
422.518 295.610 499.738 587.796
1,9 1,3 2,2 2,6
415.189 547.839 704.631 553.842 618.654 651.013 318.641 675.571 366.667 591.595 689.073 564.008 302.051 575.925
1,9 2,5 3,2 2,5 2,8 2,9 1,4 3,0 1,6 2,7 3,1 2,5 1,4 2,6
383.805 625.001 661.585
1,7 2,8 3,0
¹ van het eigen vermogen
Hof Hoorneman European Value Fund 2013
[135]
BELEGGINGSPORTEFEUILLE PER 31 DECEMBER 2013, vervolg
Nederland Ahold
Balanswaarde in €
%¹
383.853
1,7
AkzoNobel ASML Boskalis Westminster Ordina Vastned Retail
495.792 625.968 614.826 346.408 314.281
2,2 2,8 2,8 1,6 1,4
Zwitserland Zurich Financial Services
667.000
3,0
20.313.418
91,3
TOTAAL PORTEFEUILLE ¹ van het eigen vermogen
Hof Hoorneman European Value Fund 2013
[136]
JAARREKENING HOF HOORNEMAN OBLIGATIE FONDS
Hof Hoorneman Obligatie Fonds 2013
[137]
BALANS PER PER 31 DECEMBER 2013 (in € 1.000) (voor bestemming van het resultaat) 31-12-13 Beleggingen (1) Obligaties Deposito bij bank
41.688 1.550
31-12-12
28.647 1.250 43.238
29.897
Vorderingen Overige vorderingen en overlopende activa (2)
788
542
Overige activa Liquide middelen (3)
413
431
Kortlopende schulden Overige schulden en overlopende passiva (4)
171
96
1.030
877
44.268
30.774
Uitkomst van vorderingen en overige activa min kortlopende schulden Uitkomst van activa min kortlopende schulden Eigen vermogen (5) Geplaatst kapitaal Agio Overige reserves Onverdeeld resultaat
1.273 40.668 1.663 664
885 27.551 82 2.256 44.268
Hof Hoorneman Obligatie Fonds 2013
30.774
[138]
WINST-EN-VERLIESREKENING OVER 2013 (in € 1.000) 2013 Opbrengsten uit beleggingen Rente Waardeveranderingen van beleggingen (1) Gerealiseerd Niet-gerealiseerd
1.557
-152 -420
Overige opbrengsten Totaal opbrengsten Kosten (6) Beheervergoeding Rente Overige bedrijfskosten
Resultaat Belastingen Resultaat na belastingen
Hof Hoorneman Obligatie Fonds 2013
2012 1.010
444 1.024 -572
1.468
38
25
1.023
2.503
187 1 171
122 0 125 -359
-247
664
2.256
0
0
664
2.256
[139]
KASSTROOMOVERZICHT OVER 2013 (in € 1.000) 2013 Kasstroom uit beleggingsactiviteiten Aankopen van beleggingen Verkopen van beleggingen Ontvangen rente Betaalde beheervergoeding en overige kosten
2012
-32.818 19.022 1.439 -387
-32.139 18.970 843 -204 -12.744
Kasstroom uit financieringsactiviteiten Ontvangen bij plaatsing aandelen Betaald bij inkoop aandelen Dividenduitkering
20.231 -6.830 -675
Mutatie geldmiddelen Geldmiddelen begin verslagperiode Geldmiddelen einde verslagperiode Mutatie verslagperiode
Hof Hoorneman Obligatie Fonds 2013
-12.530
16.481 -3.900 -284 12.726
12.297
-18
-233
431 413
664 431 -18
-233
[140]
TOELICHTING ALGEMEEN Voor de algemene grondslagen voor de opstelling van de jaarrekening, de waarderingsgrondslagen, de grondslagen voor de bepaling van het resultaat en de opstelling van het kasstroomoverzicht wordt verwezen naar de toelichting op de (samengevoegde) cijfers van het Paraplufonds zoals opgenomen op pagina 98 tot en met 102, voor zover hierna niet anders wordt vermeld. TOELICHTING OP DE BALANS
1. Beleggingen Op pagina 146 en 147 is een specificatie van de beleggingsportefeuille opgenomen. Het verloop van de beleggingen en de valutatermijncontracten in de verslagperiode is als volgt weer te geven:
Marktwaarde per 31 december 2012 Aankopen Verkopen/uitkeringen Waardeveranderingen (koersresultaten): gerealiseerd niet-gerealiseerd Marktwaarde per 31 december 2013
Obligaties 28.647.000 32.221.000 -18.464.000
ValutatermijnDeposito contracten Totaal 1.250.000 14.000 29.911.000 300.000 * 297.000 32.818.000 0 * -558.000 -19.022.000
-399.000 -317.000
0 0
247.000 -103.000
-152.000 -420.000
41.688.000
1.550.000
-103.000
43.135.000
* per saldo
De obligaties bestaan uit vastrentende en niet-vastrentende obligaties. Van de balanswaarde per 31 december 2013 classificeert 86,5% als vastrentend (31 december 2012: 94,4%). De som van de ongerealiseerde waardeveranderingen van de obligaties bedraagt per 31 december 2013 € 68.000 positief en per 31 december 2012 € 1.047.000 positief. De per 31 december 2013 lopende valutatermijncontracten betreffen de verkoop van GBP 5.766.000, CHF 1.369.000, USD 1.317.000 en MXN 13.500.00 en de aankoop van EUR 9.663.000 per 14 maart 2014. De per 31 december 2012 lopende valutatermijncontracten betreffen de verkoop van CHF 603.000, GBP 5.623.000 en USD 492.000 en de aankoop van EUR 7.806.000 per 15 maart 2013. Het niet-gerealiseerde verlies per 31 december 2013 ad € 103.000 is opgenomen onder de overlopende passiva, de niet-gerealiseerde winst per 31 december 2012 ad € 14.000 is opgenomen onder de overlopende activa. De valutatermijncontracten worden via Hof Hoorneman Bankiers NV afgesloten met ABN Amro en Bank of New York Mellon. Het transactievolume van de in de verslagperiode afgesloten contracten bedroeg € 37.800.000 (2012 € 21.900.000). Evenals in 2012 zijn in 2013 geen beleggingen in- of uitgeleend en zijn derhalve geen kosten gemaakt of vergoedingen ontvangen in verband met in- of uitlenen.
Hof Hoorneman Obligatie Fonds 2013
[141]
2. Overige vorderingen en overlopende activa
Obligatierente Nog te ontvangen inzake plaatsing aandelen Niet-gerealiseerde resultaten valutatermijncontracten
31-12-13 646.000 142.000 0
31-12-12 528.000 0 14.000
788.000
542.000
3. Liquide middelen Dit betreft het saldo van de bankrekening aangehouden bij Hof Hoorneman Bankiers NV. Het subfonds heeft de beschikking over een kredietfaciliteit, waarvoor als zekerheid de effectenportefeuille is verpand.
4. Overige schulden en overlopende passiva
Nog te betalen beheervergoeding Niet-gerealiseerde resultaten valutatermijncontracten Diverse schulden en overlopende passiva
31-12-13 55.000 103.000 13.000
31-12-12 39.000 0 57.000
171.000
96.000
5. Eigen vermogen Het maatschappelijk kapitaal bedraagt € 2.909.375, verdeeld in 2.909.375 aandelen van elk nominaal € 1. Het aantal uitstaande aandelen muteerde als volgt:
Stand per 31 december 2012 Plaatsingen Inkopen
885.131 585.552 -197.853
Stand per 31 december 2013
1.272.830
Hof Hoorneman Obligatie Fonds 2013
[142]
De mutaties in het verslagjaar zijn als volgt weer te geven:
Stand per 31 december 2012 Bestemming resultaat 2012 Dividenduitkering Plaatsing aandelen Inkoop aandelen Resultaat boekjaar 2013
Geplaatst kapitaal Agio 885.000 27.551.000 0 0 0 0 586.000 19.757.000 -198.000 -6.640.000 0 0
Overige Onverdeeld reserves resultaat 82.000 2.256.000 2.256.000 -2.256.000 -675.000 0 0 0 0 0 0 664.000
Stand per 31 december 2013
1.273.000 40.668.000
1.663.000
664.000
De fiscale agioreserve bedraagt per 31 december 2013 € 40,6 miljoen en per 31 december 2012 € 27,4 miljoen. Aangezien voor de beleggingen van het fonds frequente marktnoteringen bestaan, is voor de niet-gerealiseerde waardestijgingen per balansdatum geen herwaarderingsreserve gevormd. Op basis van de geldende regelgeving voor fiscale beleggingsinstellingen bestaat over 2013 een verplichting tot uitkering van dividend ten bedrage van € 1.038.000. Dit bedrag zal onder aftrek van dividendbelasting in 2014 worden uitgekeerd. De uitkering is nog niet in de balans per 31 december 2013 verwerkt. Hieronder volgt een overzicht van het eigen vermogen, het aantal bij derden uitstaande aandelen en de intrinsieke waarde per aandeel:
Ultimo jaar 2011 2012 2013
Eigen vermogen in € 16.246.000 30.774.000 44.268.000
Aantal uitstaande aandelen 507.857 885.131 1.272.830
Intrinsieke waarde in € 31,99 34,77 34,78
TOELICHTING OP DE WINST-EN-VERLIESREKENING
6. Kosten Beheervergoeding Conform het aanvullend prospectus van het subfonds heeft de directie over 2013 een vaste beheervergoeding van 0,125% per kwartaal, berekend over het fondsvermogen per het einde van het kwartaal, in rekening gebracht.
Hof Hoorneman Obligatie Fonds 2013
[143]
Overige bedrijfskosten 2013 a) b) c) d) e)
Marketing- en advertentiekosten Bewaarkosten Kosten van toezicht Kosten accountant Overige kosten
74.000 13.000 13.000 15.000 56.000
% 0,20 0,04 0,04 0,04 0,15
Prospectus % 0,21 0,06 0,03 0,03 0,12
171.000
0,47
0,45
2012 54.000 9.000 11.000 16.000 35.000
% 0,23 0,04 0,05 0,07 0,15
125.000
0,54
De werkelijke kosten over 2013 en 2012 zijn uitgedrukt in een percentage van het gemiddelde eigen vermogen (zie de toelichting op de lopende kosten). De prospectuspercentages zijn ontleend aan het aanvullend prospectus gedateerd 27 augustus 2013. a) De marketing- en advertentiekosten omvatten commerciële uitingen (€ 68.000) en advertenties met kennisgevingen aan aandeelhouders (€ 6.000). b) Deze kosten betreffen de kosten verbonden aan de administratie van het effectendepot en bedragen een vast percentage van het fondsvermogen ultimo boekjaar. c) Dit betreft de vergoeding die de leden van de raad van toezicht ontvangen voor hun werkzaamheden voor de subfondsen van Hof Hoorneman Investment Funds NV. d) De kosten van de externe accountant (Deloitte Accountants BV) bestaan in 2013 uit de kosten verbonden aan de wettelijke controle van de jaarrekening en overige controleopdrachten (in 2012 ook andere niet-controle-diensten zoals advisering). e) De overige kosten bestaan uit kosten van de Fund Agent, (deels incidentele) advieskosten, kosten van de beursnotering etc. De kosten die voor meerdere of alle subfondsen van Hof Hoorneman Investment Funds worden gemaakt worden met ingang van 2013 ten laste van het resultaat van de afzonderlijke subfondsen gebracht naar rato van de omvang van het (op dagbasis berekende) gemiddelde vermogen van deze subfondsen. Deze toerekening betreft met name de algemene marketingkosten, de beloning voor de Raad van Toezicht en de advies- en accountantskosten. De kostenfluctuaties worden hoofdzakelijk door deze gewijzigde toerekeningssystematiek veroorzaakt. De verantwoorde kosten zijn inclusief de in rekening gebrachte en niet door het subfonds te verrekenen omzetbelasting. Het subfonds heeft geen personeel in dienst. Lopende kosten factor De lopende kosten factor (LKF) fungeert als indicator voor de totale exploitatiekosten van een beleggingsinstelling en wordt berekend door de kosten die in een jaar ten laste van de beleggingsinstelling zijn gekomen te delen door de gemiddelde intrinsieke waarde (fondsvermogen). De gemiddelde intrinsieke waarde wordt berekend op basis van de intrinsieke waarde van het subfonds per dag. In de LKF zijn niet begrepen de vergoedingen voor toe- en uittreding van aandeelhouders, de betaalde interest, de noodzakelijke transactiekosten (zoals beursbelastingen, brokerkosten en uitvoeringskosten), de variabele vergoedingen (performance fees) die aan de beheerder worden
Hof Hoorneman Obligatie Fonds 2013
[144]
betaald en eventuele kosten die door de beheerder worden gemaakt en ten laste van de beheerder komen. De LKF bedroeg over 2013 0,99% en over 2012 1,07%. Het deel van de lopende kosten dat betrekking heeft op door de beheerder en gelieerde partijen in rekening gebrachte kosten bedroeg over 2013 0,55% en 0,59% over 2012. De gemiddelde intrinsieke waarde waarmee de genoemde percentages zijn berekend bedroeg over 2013 € 36.296.000 en over 2012 € 23.023.000. De identificeerbare en kwantificeerbare transactiekosten bedroegen in de verslagperiode gemiddeld 0,10% (2012 eveneens 0,10%) van de transactiewaarde waarover kosten in rekening zijn gebracht en bleven daarmee binnen de in het prospectus gedefinieerde bandbreedte. Turnover ratio Over het boekjaar 2013 bedroeg de turnover ratio (omloopfactor) 67% en over 2012 133%. Deze factor geeft een indicatie van de omloopsnelheid van de beleggingsportefeuille van het subfonds, waardoor een indruk kan worden verkregen van de mate waarin er actief beheer plaatsvindt en van de relatieve transactiekosten die gemoeid zijn met de verschillen in portefeuillebeheer door beleggingsinstellingen. De factor wordt berekend door de som van de aan- en verkopen van beleggingen verminderd met de som van de uitgifte en inkopen van de aandelen van het subfonds te relateren aan de gemiddelde intrinsieke waarde. Bij een negatieve uitkomst wordt de factor op 0 gesteld. Op- en afslag bij uitgifte en inkoop van aandelen Behoudens bijzondere omstandigheden zal Hof Hoorneman Obligatie Fonds op elke beursdag aandelen uitgeven of inkopen. De transactieprijs per aandeel bestaat uit de intrinsieke waarde per aandeel vermeerderd of verminderd met een vaste vergoeding van 0,15% van de intrinsieke waarde. Deze op- en afslagen dienen ter dekking van de kosten die het subfonds moet maken voor het toeen uittreden van beleggers en zijn gebaseerd op de verwachte aan- en verkoopkosten. De op- en afslagen komen geheel ten goede aan het subfonds. De kosten verbonden aan het aanhouden van de aankopen via het aandelengirosysteem van Hof Hoorneman Bankiers NV bedragen 0,5% van de transactieprijs met een maximum van € 250 per transactie. Indien de order via de website van Hof Hoorneman wordt verricht zijn geen transactiekosten verschuldigd. Gelieerde partijen en uitbesteding kerntaken Verwezen wordt naar het overzicht op pagina 102 van dit verslag.
Hof Hoorneman Obligatie Fonds 2013
[145]
BELEGGINGSPORTEFEUILLE PER 31 DECEMBER 2013
OBLIGATIES Depfa Bank (MXN) Depfa ACS Bank (CHF) Achmea Hammerson F. van Lanschot NIBC Bank (CHF) AIB Mortgage Bank Deutsche Annington Fin. Corio Everything Everywhere Fonciere des Egions Atrium European Real Estate Ageas Capital (USD) Friesland Bank Mercialys Citycon Delhaize Delta Lloyd Royal Bank of Scotland Befimmo Corio GE Capital Trust IV Adecco International Befimmo Co-Operative Bank (GBP) Gecina Cofinimmo Places for People homes (GBP) Cofinimmo Luxembourg Commerzbank Exor Lloyds TSB Bank (GBP) Global Switch Holdings Royal Bank of Scotland Segro (GBP) Enel Finance International Coventry Building Society (GBP)
Rente %
Expiratiedatum
Balanswaarde in €
0,000 2,125 2,500 2,750 2,875 3,000 3,125 3,125 3,250 3,250 3,875 4,000 4,125 4,125 4,125 4,250 4,250 4,250 4,300 4,500 4,625 4.625 4,750 4,750 4,750 4,750 5,000 5,000 5,250 5,250 5,375 5,375 5,500 5,500 5,500 5,750 6,000
15-06-2015 13-10-2017 19-11-2020 26-09-2019 17-10-2016 19-12-2016 10-09-2018 25-07-2019 26-02-2021 03-08-2018 16-01-2018 20-04-2020 25-04-2023 08-01-2016 26-03-2019 11-05-2017 19-10-2018 17-11-2017 08-10-2016 29-04-2017 22-01-2018 15-09-2066 13-04-2018 30-12-2015 11-11-2021 11-04-2019 25-11-2014 27-12-2016 15-07-2014 30-08-2019 12-06-2017 03-09-2019 18-04-2018 20-04-2019 20-06-2018 24-10-2018 16-10-2019
729.484 490.837 695.002 511.630 511.195 622.039 1.028.638 1.025.060 1.194.108 314.118 528.735 1.201.872 949.804 258.150 324.408 1.471.358 964.530 1.775.928 616.481 385.253 446.356 1.026.440 332.286 1.371.680 755.405 1.108.910 1.292.942 640.037 403.236 558.850 665.232 592.235 565.095 798.631 398.936 345.993 764.894
% 1,6 1,1 1,6 1,2 1,2 1,4 2,3 2,3 2,7 0,7 1,2 2,7 2,1 0,6 0,7 3,3 2,2 4,0 1,4 0,9 1,0 2,3 0,8 3,1 1,7 2,5 2,9 1,4 0,9 1,3 1,5 1,3 1,3 1,8 0,9 0,8 1,7
¹ van het eigen vermogen
Hof Hoorneman Obligatie Fonds 2013
[146]
BELEGGINGSPORTEFEUILLE PER 31 DECEMBER 2013, vervolg
Marks & Spencer (GBP) Ziggo Finance ESB Finance Northern Rock (GBP) Close Brothers Group (GBP) SVB Holding (GBP) DAA SNS Bank Anglo American (GBP) Santos Finance ABN-Amro Bank Achmea ING Bank Ned. Waterschapsbank Ned. Waterschapsbank
Rente % 6,125 6,125 6,250 6,375 6,500 6,500 6,587 6,625 6,875 8,250 variabel variabel variabel variabel variabel
Expiratiedatum 02-12-2019 15-11-2017 11-09-2017 02-12-2019 10-02-2017 27-04-2017 09-07-2018 30-11-2016 01-05-2018 22-09-2070 06-11-2017 04-04-2043 04-10-2019 15-05-2018 30-06-2045
Totaal obligaties DEPOSITO’S Hof Hoorneman Bankiers Hof Hoorneman Bankiers Totaal depositio’s TOTAAL PORTEFEUILLE
Hof Hoorneman Obligatie Fonds 2013
1,650 1,940
13-03-2014 15-10-2014
Balanswaarde in € 670.261 776.962 347.052 690.002 1.363.324 943.056 351.321 1.451.372 685.838 1.129.250 1.566.210 1.083.400 1.723.418 51.925 1.188.720
% 1,5 1,8 0,8 1,6 3,1 2,1 0,8 3,3 1,5 2,6 3,6 2,4 3,9 0,1 2,7
41.687.899
94,2
750.000 800.000
1,7 1,8
1.550.000
3,5
43.237.899
97,7
[147]
JAARREKENING HOF HOORNEMAN PHOENIX FUND
Hof Hoorneman Phoenix Fund 2013
[148]
BALANS PER 31 DECEMBER 2013 (in € 1.000) (voor bestemming van het resultaat) 31-12-13 Beleggingen (1) Aandelen Obligaties en andere waardepapieren
1.884 11.754
31-12-12 640 9.941
13.638
10.581
79
103
Overige activa Liquide middelen (3)
2.726
628
Kortlopende schulden Overige schulden en overlopende passiva (4)
1.054
696
1.751
35
15.389
10.616
Vorderingen Overige vorderingen en overlopende activa (2)
Uitkomst van vorderingen en overige activa min kortlopende schulden Uitkomst van activa min kortlopende schulden Eigen vermogen (5) Geplaatst kapitaal Agio Herwaarderingsreserve Overige reserves Onverdeeld resultaat
862 8.755 1.182 432 4.158
835 8.167 533 -1.128 2.209 15.389
Hof Hoorneman Phoenix Fund 2013
10.616
[149]
WINST-EN-VERLIESREKENING OVER 2013 (in € 1.000) 2013 Opbrengsten uit beleggingen Rente en dividend Waardeveranderingen van beleggingen (1) Gerealiseerd Niet-gerealiseerd
117
2.556 2.588
Overige opbrengsten Totaal opbrengsten Kosten (6) Beheervergoeding (vast) Beheervergoeding (variabel) Rentelasten Overige bedrijfskosten
Resultaat voor belastingen Belastingen Resultaat na belastingen
Hof Hoorneman Phoenix Fund 2013
2012 242
1.481 1.060 5.144
2.541
50
16
5.311
2.799
255 835 11 52
214 272 18 86 -1.153
-590
4.158
2.209
0
0
4.158
2.209
[150]
KASSTROOMOVERZICHT OVER 2013 (in € 1.000) 2013 Kasstroom uit beleggingsactiviteiten Aankopen van beleggingen Verkopen van beleggingen Ontvangen rente en dividend, per saldo Betaalde beheervergoeding en overige kosten
2012
-5.109 7.022 144 -592
-2.517 5.736 202 -282 1.465
Kasstroom uit financieringsactiviteiten Ontvangen bij plaatsing van aandelen Betaald bij inkoop van aandelen Mutatie kortlopend bankkrediet
2.886 -2.253 0
Mutatie geldmiddelen Geldmiddelen begin verslagperiode Geldmiddelen einde verslagperiode Mutatie verslagperiode
Hof Hoorneman Phoenix Fund 2013
3.139 70 -1.565 -1.016
633
-2.511
2.098
628
628 2.726
0 628 2.098
628
[151]
TOELICHTING ALGEMEEN Voor de algemene grondslagen voor de opstelling van de jaarrekening, de waarderingsgrondslagen, de grondslagen voor de bepaling van het resultaat en de opstelling van het kasstroomoverzicht wordt verwezen naar de toelichting op de (samengevoegde) cijfers van het Paraplufonds zoals opgenomen op pagina 98 tot en met 102, voor zover hierna niet anders wordt vermeld. TOELICHTING OP DE BALANS
1. Beleggingen Op pagina 157 en 158 is een specificatie van de beleggingsportefeuille opgenomen. Het verloop van de beleggingen en de valutatermijncontracten in het verslagjaar is als volgt weer te geven:
Balanswaarde per 31 december 2012 Aankopen Verkopen/uitkeringen Omwisselingen Waardeveranderingen (koersresultaten): gerealiseerd niet-gerealiseerd Balanswaarde per 31 december 2013
Aandelen 640.000 352.000 -2.523.000 601.000
Andere waardepapieren 9.941.000 4.311.000 -4.245.000 -601.000
Valutatermijncontracten 12.000 182.000 -254.000 0
Totaal 10.593.000 4.845.000 -7.022.000 0
2.331.000 483.000
165.000 2.183.000
60.000 -78.000
2.556.000 2.588.000
1.884.000
11.754.000
-78.000
13.560.000
De andere waardepapieren bestaan uit obligaties en (niet-)vastrentende waardepapieren. Van de balanswaarde per 31 december 2013 classificeert 69% als vastrentend (per 31 december 2012 62%). De som van de niet-gerealiseerde waardeveranderingen van de beleggingen bedroeg per 31 december 2013 € 10.768.000 negatief en per 31 december 2012 € 18.191.000 negatief. De waardering van de beleggingen met inbegrip van die waarvoor geen frequente marktnoteringen bestaan wordt door de externe accountant minimaal eenmaal per jaar als onderdeel van de jaarrekeningcontrole beoordeeld. De per 31 december 2013 lopende valutatermijncontracten betreffen de verkoop van GBP 4.231.000 en CHF 212.000 en de aankoop van EUR 5.188.000 per 14 maart 2014. Per 31 december 2012 bestonden de valutatermijncontracten uit de verkoop van GBP 2.466.000, CHF 255.000 en USD 1.000.000 en de aankoop van EUR 4.016.000 per 15 maart 2013. Het niet-gerealiseerde verlies per 31 december 2013 ad € 78.000 is opgenomen onder de overlopende passiva, de niet-gerealiseerde winst per 31 december 2012 ad € 12.000 is opgenomen onder de overlopende activa. De valutatermijncontracten zijn via Hof Hoorneman Bankiers NV afgesloten met ABN Amro en Bank of New York Mellon. Het transactievolume van de in 2013 afgesloten contracten bedroeg € 20.100.000 (2012: € 18.500.000).
Hof Hoorneman Phoenix Fund 2013
[152]
Evenals in 2012 zijn in 2013 geen beleggingen in- of uitgeleend en zijn derhalve geen kosten gemaakt of vergoedingen ontvangen in verband met in- of uitlenen.
2. Overige vorderingen en overlopende activa Rente en dividend Nog te ontvangen inzake plaatsing aandelen Niet-gerealiseerde resultaten valutatermijncontracten
31-12-13 42.000 37.000 0
31-12-12 86.000 5.000 12.000
79.000
103.000
3. Liquide middelen Dit betreft het saldo van de bankrekening aangehouden bij Hof Hoorneman Bankiers NV. Het subfonds heeft de beschikking over een kredietfaciliteit, waarvoor als zekerheid de effectenportefeuille is verpand.
4. Overige schulden en overlopende passiva Nog te betalen beheervergoeding (variabel) Nog te betalen beheervergoeding (vast) Niet-gerealiseerde resultaten valutatermijncontracten Nog af te wikkelen effectentransacties Nog te betalen rente Diverse schulden en overlopende passiva
31-12-13 835.000 77.000 78.000 56.000 0 8.000
31-12-12 275.000 53.000 0 320.000 6.000 42.000
1.054.000
696.000
5. Eigen vermogen Het maatschappelijk kapitaal bedraagt € 1.909.375, verdeeld in 1.909.375 aandelen van elk nominaal € 1. Het aantal uitstaande aandelen muteerde als volgt:
Stand per 31 december 2012 Plaatsingen (inclusief herbelegging van dividend) Inkopen
835.059 183.593 -156.927
Stand per 31 december 2013
861.725
Hof Hoorneman Phoenix Fund 2013
[153]
De mutaties in de verslagperiode zijn als volgt weer te geven:
Stand per 31 december 2012 Bestemming resultaat 2012 Plaatsing aandelen Inkoop aandelen Mutatie 2013 Resultaat boekjaar 2013
Geplaatst kapitaal 835.000 0 184.000 -157.000 0 0
Agio 8.167.000 0 2.707.000 -2.119.000 0 0
Herwaarderingsreserve 533.000 0 0 0 649.000 0
Stand per 31 december 2013
862.000
8.755.000
1.182.000
Overige Onverdeeld reserves resultaat -1.128.000 2.209.000 2.209.000 -2.209.000 0 0 0 0 -649.000 0 0 4.158.000 432.000
4.158.000
De fiscale agioreserve bedraagt per 31 december 2013 € 43,2 miljoen en per 31 december 2012 € 42,6 miljoen. De herwaarderingsreserve heeft betrekking op ongerealiseerde waardestijgingen van beleggingen die op balansdatum nog aanwezig zijn en waarvoor geen frequente marktnoteringen bestaan. De mutaties in deze reserve worden ten gunste of ten laste van de vrije reserves (agioreserve of overige reserves) gebracht. Op basis van de geldende regelgeving voor fiscale beleggingsinstellingen bestaat over 2013 geen verplichting tot uitkering van dividend. Hieronder volgt een overzicht van het eigen vermogen, het aantal bij derden uitstaande aandelen en de intrinsieke waarde per aandeel:
Ultimo jaar 2011 2012 2013
Eigen vermogen in € 9.913.000 10.616.000 15.389.000
Aantal uitstaande aandelen 959.045 835.059 861.725
Intrinsieke waarde in € 10,34 12,71 17,86
TOELICHTING OP DE WINST-EN-VERLIESREKENING
6. Kosten Beheervergoeding Conform het aanvullend prospectus van het subfonds heeft de directie over 2013 een vaste beheervergoeding van 0,5% per kwartaal, berekend over het eigen vermogen per het einde van het kwartaal, in rekening gebracht. In het aanvullend prospectus is (samengevat) opgenomen dat, indien in een kalenderjaar de intrinsieke waarde per aandeel per 31 december vermeerderd met de in het jaar uitgekeerde dividenden met meer dan 10% is gestegen, de beheerder over het meerdere een variabele vergoeding van 20% ontvangt. Eventuele verliezen over de voorgaande twee jaren dienen eerst te worden gecompenseerd. Aangezien aan de genoemde voorwaarden is voldaan, is het fonds over 2013 een variabele vergoeding ad € 835.000 verschuldigd (over 2012 € 272.000).
Hof Hoorneman Phoenix Fund 2013
[154]
Overige bedrijfskosten 2013 a) b) c) d) e)
Marketing- en advertentiekosten Bewaarkosten Kosten van toezicht Kosten accountant Overige kosten
24.000 8.000 4.000 5.000 11.000
% 0,20 0,07 0,04 0,04 0,09
Prospectus % 0,21 0,06 0,04 0,04 0,22
2012 24.000 6.000 4.000 17.000 35.000
% 0,23 0,06 0,03 0,16 0,33
52.000
0,44
0,57
86.000
0,81
De werkelijke kosten over 2013 en 2012 zijn uitgedrukt in een percentage van het gemiddelde eigen vermogen (zie de toelichting op de lopende kosten). De prospectuspercentages zijn ontleend aan het aanvullend prospectus gedateerd 27 augustus 2013. a) De marketing- en advertentiekosten omvatten in 2013 uitsluitend commerciële uitingen (in 2012 ook advertenties met kennisgevingen aan aandeelhouders ad € 7.300). b) Deze kosten betreffen de kosten verbonden aan de administratie van het effectendepot en bedragen een vast percentage van het fondsvermogen ultimo boekjaar. c) Dit betreft de vergoeding die de leden van de raad van toezicht ontvangen voor hun werkzaamheden voor de subfondsen van Hof Hoorneman Investment Funds NV. d) De kosten van de externe accountant (Deloitte Accountants BV) bestaan in 2013 uit de kosten verbonden aan de wettelijke controle van de jaarrekening en overige controleopdrachten (in 2012 ook andere niet-controle-diensten zoals advisering). e) De overige kosten bestaan uit de kosten van de Fund Agent, guichetprovisie, (deels incidentele) advieskosten, kosten van de beursnotering etc. De kosten die voor meerdere of alle subfondsen van Hof Hoorneman Investment Funds worden gemaakt worden met ingang van 2013 ten laste van het resultaat van de afzonderlijke subfondsen gebracht naar rato van de omvang van het (op dagbasis berekende) gemiddelde vermogen van deze subfondsen. Deze toerekening betreft met name de algemene marketingkosten, de beloning voor de Raad van Toezicht en de advies- en accountantskosten. De kostenfluctuaties ten opzichte van 2012 worden hoofdzakelijk door deze gewijzigde toerekeningssystematiek veroorzaakt. De verantwoorde kosten zijn inclusief de in rekening gebrachte en niet door het subfonds te verrekenen omzetbelasting. Het subfonds heeft geen personeel in dienst. Lopende kosten factor De lopende kosten factor (LKF) fungeert als indicator voor de totale exploitatiekosten van een beleggingsinstelling en wordt berekend door de kosten die in een jaar ten laste van de beleggingsinstelling zijn gekomen te delen door de gemiddelde intrinsieke waarde (fondsvermogen). De gemiddelde intrinsieke waarde wordt berekend op basis van de intrinsieke waarde van het subfonds per dag. In de LKF zijn niet begrepen de vergoedingen voor toe- en uittreding van aandeelhouders, de betaalde interest, de noodzakelijke transactiekosten (zoals beursbelastingen, brokerkosten en uitvoeringskosten), de variabele vergoedingen (performance fees) die aan de beheerder worden
Hof Hoorneman Phoenix Fund 2013
[155]
betaald en eventuele kosten die door de beheerder worden gemaakt en ten laste van de beheerder komen. De LKF bedroeg over 2013 2,58% en over 2012 2,81%. Het deel van de LKF dat betrekking heeft op door de beheerder en gelieerde partijen in rekening gebrachte kosten (dus exclusief de variabele vergoeding) bedroeg over 2013 2,31% en over 2012 2,19%. Uitgedrukt in een percentage van de gemiddelde intrinsieke waarde bedroeg de variabele vergoeding in 2013 7,03% en in 2012 2,55%. De gemiddelde intrinsieke waarde waarmee de genoemde percentages zijn berekend bedroeg over 2013 € 11.882.000 en over 2012 € 10.679.000. De identificeerbare en kwantificeerbare transactiekosten (kosten van brokers) bedroegen in 2013 gemiddeld 0,14% (2012: 0,16%) van de transactiewaarde waarover kosten in rekening zijn gebracht (circa 61% (2012: 70%) van de totale transactiewaarde) en bleven daarmee binnen de in het prospectus gedefinieerde bandbreedte. Turnover ratio Over het verslagjaar 2013 bedroeg de turnover ratio (omloopfactor) 56% en over 2012 61%. Deze factor geeft een indicatie van de omloopsnelheid van de beleggingsportefeuille van het subfonds, waardoor een indruk kan worden verkregen van de mate waarin er actief beheer plaatsvindt en van de relatieve transactiekosten die gemoeid zijn met de verschillen in portefeuillebeheer door beleggingsinstellingen. De factor wordt berekend door de som van de aan- en verkopen van beleggingen verminderd met de som van de uitgifte en inkopen van de aandelen van het subfonds te relateren aan de gemiddelde intrinsieke waarde. Op- en afslag bij uitgifte en inkoop van aandelen Het aandeel dat in serie 5 wordt uitgegeven (Hof Hoorneman Phoenix Fund) is genoteerd op de Officiële Markt van de effectenbeurs van NYSE Euronext NV en wordt verhandeld via het handelssysteem Euronext Fund Service. Behoudens bijzondere omstandigheden zal Hof Hoorneman Phoenix Fund op elke beursdag aandelen uitgeven of inkopen. De transactieprijs per aandeel bestaat uit de intrinsieke waarde per aandeel vermeerderd of verminderd met een vaste vergoeding van 1% van de intrinsieke waarde. Deze op- en afslagen dienen ter dekking van de kosten die het subfonds moet maken voor het toeen uittreden van beleggers en zijn gebaseerd op de verwachte aan- en verkoopkosten. De op- en afslagen komen geheel ten goede aan het subfonds. De kosten verbonden aan het aanhouden van de aandelen via het aandelengirosysteem van Hof Hoorneman Bankiers NV bedragen 0,5% van de transactieprijs, met een maximum van € 250 per transactie. Indien de order via de website van Hof Hoorneman wordt verricht zijn geen transactiekosten verschuldigd. Gelieerde partijen en uitbesteding kerntaken Verwezen wordt naar het overzicht op pagina 102 van dit verslag.
Hof Hoorneman Phoenix Fund 2013
[156]
BELEGGINGSPORTEFEUILLE PER 31 DECEMBER 2013 Rente %
Expiratiedatum
AANDELEN Co-Operative Bank Ospreyfrank (Proventec) Nobina Straumer Burdaras Totaal aandelen OBLIGATIES EN (NIET-)VASTRENTENDE WAARDEN Allied Irish Bank Banks Anthracite Note A-Tec Industries A-Tec Industries A-Tec Industries Bank of Ireland Holdings Bradford & Bingley Bradford & Bingley BYR HF claims Cirio Del Monte/Del Monte Finance Co-Operative Bank Co-Operative Bank Finmatica loans Glitnir Banki claims HSH Nordbank HSH Nordbank Luxembourg Independencia IT Holding Finance Kaupthing Bank claims KPNQwest KPNQwest conv. Landsbanki Iceland claims Lehman Brothers Lloyds TSB Group Northern Rock Pescanova Punch Taverns Resparc Funding II
12,500
variabel 11,625 13,000
25-06-2035 10-04-2017 10-05-2014 02-11-2010 27-10-2014 perpetual perpetual perpetual
11,000 11,000
20-12-2023 20-12-2025
7,250 7,407 15,000 9,875
perpetual perpetual 31-03-2015 15-11-2012
8,875 10,000
01-02-2008 15-03-2012
13,000 8,399 6,75 6,962 7,500
perpetual perpetual 05-03-2015 30-06-2028 perpetual
2,750 5,750
Balanswaarde in €
%¹
652.493 217.572 476.971 537.500
4,2 1,4 3,1 3,5
1.884.536
12,2
463.744 218.293 577.774 112.800 200.000 340.600 1.042.881 146.350 140.625 831.073 90.897 182.992 441.950 586.015 119.268 156.250 121.953 84.150 363.876 388.125 178.763 663.235 593.964 475.789 1.309.925 326.080 402.012 209.111
3,0 1,4 3,7 0,7 1,3 2,2 6,8 1,0 0,9 5,4 0,6 1,2 2,9 3,8 0,8 1,0 0,8 0,5 2,4 2,5 1,2 4,3 3,9 3,1 8,5 2,1 2,6 1,4
¹ van het eigen vermogen
Hof Hoorneman Phoenix Fund 2013
[157]
BELEGGINGSPORTEFEUILLE PER 31 DECEMBER 2013, vervolg Rente %
Expiratiedatum
Balanswaarde in €
%¹
15-7-2011
390.625 380.863 213.497
2,5 2,5 1,4
Totaal obligaties en (niet-)vastrentende waarden
11.753.480
76,4
TOTAAL PORTEFEUILLE
13.638.016
88,6
Spron claims Teksid Aluminium Overige beleggingen < € 75.000
Hof Hoorneman Phoenix Fund 2013
variabel
[158]
JAARREKENING HOF HOORNEMAN EMERGING MARKETS FUND
Hof Hoorneman Emerging Markets Fund 2013
[159]
BALANS PER 31 DECEMBER 2013 (in € 1.000) (voor bestemming van het resultaat) 31-12-13 Beleggingen (1) Aandelen
31-12-12
9.763
9.738
29
67
Overige activa Liquide middelen (3)
537
318
Kortlopende schulden Overige schulden en overlopende passiva (4)
155
93
411
292
10.174
10.030
Vorderingen Overige vorderingen en overlopende activa (2)
Uitkomst van vorderingen en overige activa min kortlopende schulden Uitkomst van activa min kortlopende schulden Eigen vermogen (5) Geplaats aandelenkapitaal Agio Overige reserves Onverdeeld resultaat
126 10.766 -1.246 528
129 11.147 -2.673 1.427 10.174
Hof Hoorneman Emerging Markets Fund 2013
10.030
[160]
WINST-EN-VERLIESREKENING OVER 2013 (in € 1.000) 2013 Opbrengsten uit beleggingen Dividenden en rente Waardeveranderingen van beleggingen (1) Gerealiseerd Niet-gerealiseerd
229
382 172
Overige opbrengsten Totaal opbrengsten Kosten (6) Beheervergoeding (vast) Beheervergoeding (variabel) Overige bedrijfskosten
Resultaat voor belastingen Belastingen Resultaat na belastingen
Hof Hoorneman Emerging Markets Fund 2013
2012 315
377 966 554
1.343
40
18
823
1.676
156 65 74
154 0 95 -295
-249
528
1.427
0
0
528
1.427
[161]
KASSTROOMOVERZICHT OVER 2013 (in € 1.000) 2013 Kasstroom uit beleggingsactiviteiten Aankopen van beleggingen Verkopen van beleggingen Ontvangen netto-dividenden Betaalde beheervergoeding en overige kosten
-2.514 3.043 267 -252
2012 -3.891 4.913 261 -236
544 Kasstroom uit financieringsactiviteiten Ontvangen bij (her)plaatsing aandelen Betaald bij inkoop aandelen Dividenduitkering
2.099 -2.241 -183
Mutatie geldmiddelen Geldmiddelen per 1 januari Geldmiddelen per 31 december Mutatie verslagperiode
Hof Hoorneman Emerging Markets Fund 2013
1.047 742 -1.850 -56
-325
-1.164
219
-117
318 537
435 318 219
-117
[162]
TOELICHTING ALGEMEEN Voor de algemene grondslagen voor de opstelling van de jaarrekening, de waarderingsgrondslagen, de grondslagen voor de bepaling van het resultaat en de opstelling van het kasstroomoverzicht wordt verwezen naar de toelichting op de (samengevoegde) cijfers van het Paraplufonds zoals opgenomen op pagina 98 tot en met 102, voor zover hierna niet anders wordt vermeld. TOELICHTING OP DE BALANS
1. Beleggingen Op pagina 168 is een specificatie van de beleggingsportefeuille per 31 december 2012 opgenomen. Het verloop van de beleggingen in het verslagjaar is als volgt weer te geven:
Marktwaarde per 31 december 2012 Aankopen Verkopen Waardeveranderingen (koersresultaten): gerealiseerd niet-gerealiseerd
9.738.000 2.514.000 -3.043.000
Marktwaarde per 31 december 2013
9.763.000
382.000 172.000
De som van de niet-gerealiseerde waardeveranderingen van de beleggingen bedraagt per 31 december 2013 € 1.596.000 positief en 31 december 2012 € 844.000 positief. Zowel per 31 december 2013 als per 31 december 2012 was geen sprake van lopende valutatermijncontracten. Evenals in 2012 zijn in 2013 geen beleggingen in- of uitgeleend en zijn derhalve geen kosten gemaakt of vergoedingen ontvangen in verband met in- of uitlenen.
2. Overige vorderingen en overlopende activa Deze post betreft nog te ontvangen dividenden.
3. Liquide middelen Dit betreft het saldo van de bankrekening aangehouden bij Hof Hoorneman Bankiers NV. Het subfonds heeft de beschikking over een kredietfaciliteit, waarvoor als zekerheid de effectenportefeuille is verpand.
Hof Hoorneman Emerging Markets Fund 2013
[163]
4. Overige schulden en overlopende passiva Nog te betalen beheervergoeding (variabel) Nog te betalen beheervergoeding (vast) Nog te betalen inzake inkoop aandelen Diverse schulden en overlopende passiva
31-12-13 65.000 39.000 19.000 32.000
31-12-12 0 38.000 0 55.000
155.000
93.000
5. Eigen vermogen Het maatschappelijk kapitaal bedraagt € 1.000.000, verdeeld in 1.000.000 aandelen van elk nominaal € 1. Het aantal uitstaande aandelen muteerde als volgt:
Stand per 31 december 2012 Plaatsingen Inkopen
129.171 31.956 -34.707
Stand per 31 december 2013
126.420
De mutaties in het verslagjaar zijn als volgt weer te geven:
Stand per 31 december 2012 Bestemming resultaat 2012 Dividenduitkering Plaatsing aandelen Inkoop aandelen Resultaat boekjaar 2013 Stand per 31 december 2013
Geplaatst Overige Onverdeeld kapitaal Agio reserves resultaat 129.000 11.147.000 -2.673.000 1.427.000 0 0 1.427.000 -1.427.000 0 -183.000 0 0 32.000 2.043.000 0 0 -35.000 -2.241.000 0 0 0 00 0 528.000 126.000 10.766.000 -1.246.000
528.000
De fiscale agioreserve bedraagt per 31 december 2013 € 4,0 miljoen en per 31 december 2012 € 4,2 miljoen. Aangezien voor de beleggingen van het fonds frequente marktnoteringen bestaan, is voor de niet-gerealiseerde waardestijgingen per balansdatum geen herwaarderingsreserve gevormd. Op basis van de geldende regelgeving voor fiscale beleggingsinstellingen bestaat over 2013 een verplichting tot uitkering van dividend ten bedrage van € 56.000. Dit bedrag zal onder aftrek van dividendbelasting in 2014 worden uitgekeerd. Deze uitkering is nog niet in de balans per 31 december 2013 verwerkt.
Hof Hoorneman Emerging Markets Fund 2013
[164]
Hieronder volgt een overzicht van het eigen vermogen, het aantal bij derden uitstaande aandelen en de intrinsieke waarde per aandeel: Eigen vermogen in € 9.785.000 10.030.000 10.174.000
Ultimo jaar 2011 2012 2013
Aantal uitstaande aandelen 144.622 129.171 126.420
Intrinsieke waarde in € 67,66 77,65 80,48
TOELICHTING OP DE WINST-EN-VERLIESREKENING
6. Kosten Beheervergoeding Conform het aanvullend prospectus van het subfonds heeft de beheerder een beheervergoeding van 0,375% per kwartaal, berekend over het fondsvermogen per het einde van het kwartaal, in rekening gebracht. In het aanvullend prospectus is opgenomen dat de directie recht heeft op een variabele vergoeding (performance fee) van 10% van het positieve verschil tussen het rendement van het fonds, zijnde de procentuele stijging van de intrinsieke waarde in het betreffende jaar, en het nettorendement van de MSCI Emerging Markets Index. Aangezien aan de genoemde voorwaarden is voldaan, is het fonds over 2013 een variabele vergoeding ad € 65.000 verschuldigd (over 2012 nihil). Overige bedrijfskosten 2013 a) b) c) d) e)
Marketing- en advertentiekosten Bewaarkosten Kosten van toezicht Kosten accountant Overige kosten
25.000 12.000 4.000 4.000 29.000
% 0,24 0,11 0,04 0,04 0,28
Prospectus % 0,21 0,12 0,04 0,04 0,25
74.000
0,71
0,66
2012 40.000 13.000 4.000 16.000 22.000
% 0,39 0,13 0,04 0,16 0,21
95.000
0,93
De werkelijke kosten over 2013 en 2012 zijn uitgedrukt in een percentage van het gemiddelde fondsvermogen (zie de toelichting op de lopende kosten). De prospectuspercentages zijn ontleend aan het aanvullend prospectus gedateerd 27 augustus 2013. a) De marketing- en advertentiekosten omvatten commerciële uitingen (€ 22.000) en advertenties met kennisgevingen aan aandeelhouders (€ 3.000). b) Deze kosten betreffen de kosten verbonden aan de administratie van het effectendepot en bedragen een vast percentage van het fondsvermogen ultimo boekjaar.
Hof Hoorneman Emerging Markets Fund 2013
[165]
c) Dit betreft de vergoeding die de leden van de raad van toezicht ontvangen voor hun werkzaamheden voor de subfondsen van Hof Hoorneman Investment Funds NV. d) De kosten van de externe accountant (Deloitte Accountants BV) bestaan in 2013 uit de kosten verbonden aan de wettelijke controle van de jaarrekening en overige controleopdrachten (in 2012 ook andere niet-controle-diensten zoals advisering). e) De overige kosten bestaan uit guichetprovisie, kosten van de Fund Agent, (deels incidentele) advieskosten, kosten van de beursnotering etc. De kosten die voor meerdere of alle subfondsen van Hof Hoorneman Investment Funds worden gemaakt worden met ingang van 2013 ten laste van het resultaat van de afzonderlijke subfondsen gebracht naar rato van de omvang van het (op dagbasis berekende) gemiddelde vermogen van deze subfondsen. Deze toerekening betreft met name de algemene marketingkosten, de beloning voor de Raad van Toezicht en de advies- en accountantskosten. De kostenfluctuaties worden hoofdzakelijk door deze gewijzigde toerekeningssystematiek veroorzaakt. De verantwoorde kosten zijn inclusief de in rekening gebrachte en niet door het subfonds te verrekenen omzetbelasting. Het subfonds heeft geen personeel in dienst. Lopende kosten factor De lopende kosten factor (LKF) fungeert als indicator voor de totale exploitatiekosten van een beleggingsinstelling en wordt berekend door de kosten die in een jaar ten laste van de beleggingsinstelling zijn gekomen te delen door de gemiddelde intrinsieke waarde (fondsvermogen). De gemiddelde intrinsieke waarde wordt berekend op basis van de intrinsieke waarde van het subfonds per dag. In de LKF zijn niet begrepen de vergoedingen voor toe- en uittreding van aandeelhouders, de betaalde interest, de noodzakelijke transactiekosten (zoals beursbelastingen, brokerkosten en uitvoeringskosten), de variabele vergoedingen (performance fees) die aan de beheerder worden betaald en eventuele kosten die door de beheerder worden gemaakt en ten laste van de beheerder komen. Het subfonds belegt meer dan 10% van haar vermogen in andere beleggingsinstellingen. Bij de bepaling van de LKF wordt rekening gehouden met de kosten van die beleggingsinstellingen. De LKF bedroeg over 2013 2,66% en over 2012 3,03%. Het deel van de LKF dat betrekking heeft op door de beheerder en gelieerde partijen in rekening gebrachte kosten (dus exclusief de variabele vergoeding) bedroeg over 2013 1,72% en over 2012 1,69%. Uitgedrukt in een percentage van de gemiddelde intrinsieke waarde bedroeg de variabele vergoeding in 2013 0,63% en in 2012 0%. De gemiddelde intrinsieke waarde waarmee de genoemde percentages zijn berekend bedroeg over 2013 € 10.449.000 en over 2012 € 10.172.000. De kosten van andere beleggingsinstellingen zijn in de LKF begrepen. Deze kosten zijn niet separaat als kosten in de winst-en-verliesrekening van het subfonds gepresenteerd, maar maken onderdeel uit van de post ‘waardeveranderingen van beleggingen’. Ten behoeve van de berekening van de LKF wordt de omvang van deze kosten bepaald op basis van de meest recent gepubliceerde LKF van de betreffende beleggingsinstelling of andere publiek beschikbare informatie, dan wel wordt een inschatting van de kosten gemaakt. De identificeerbare en kwantificeerbare transactiekosten bedroegen in 2013 gemiddeld 0,22% (2012 0,24%) van de transactiewaarde waarover kosten in rekening zijn gebracht (circa 96% (2012
Hof Hoorneman Emerging Markets Fund 2013
[166]
eveneens 96%) van de totale transactiewaarde) en bleven daarmee binnen de in het prospectus gedefinieerde bandbreedte. Turnover ratio Over het boekjaar 2013 bedroeg de turnover ratio (omloopfactor) 11% en over 2012 61%. Deze factor geeft een indicatie van de omloopsnelheid van de beleggingsportefeuille van het subfonds, waardoor een indruk kan worden verkregen van de mate waarin er actief beheer plaatsvindt en van de relatieve transactiekosten die gemoeid zijn met de verschillen in portefeuillebeheer door beleggingsinstellingen. De factor wordt berekend door de som van de aan- en verkopen van beleggingen verminderd met de som van de uitgifte en inkopen van de aandelen van het subfonds te relateren aan de gemiddelde intrinsieke waarde. Op- en afslag bij uitgifte en inkoop van aandelen Behoudens bijzondere omstandigheden zal Hof Hoorneman Emerging Markets Fund op elke beursdag aandelen uitgeven of inkopen. De transactieprijs per aandeel bestaat uit de intrinsieke waarde per aandeel vermeerderd of verminderd met een vaste vergoeding van 0,75% van de intrinsieke waarde. Deze op- en afslagen dienen ter dekking van de kosten die het subfonds moet maken voor het toe- en uittreden van beleggers en zijn gebaseerd op de verwachte aan- en verkoopkosten. De op- en afslagen komen geheel ten goede aan het subfonds. De kosten verbonden aan het aanhouden van de aandelen via het aandelengirosysteem van Hof Hoorneman Bankiers NV bedragen 0,5% van de transactieprijs met een maximum van € 250 per transactie. Indien de order via de website van Hof Hoorneman wordt verricht zijn geen transactiekosten verschuldigd. Gelieerde partijen en uitbesteding kerntaken Verwezen wordt naar het overzicht op pagina 102 van dit verslag.
Hof Hoorneman Emerging Markets Fund 2013
[167]
BELEGGINGSPORTEFEUILLE PER 31 DECEMBER 2013 Balanswaarde in € Brazilië Ambev ITAU Unibanco prefs Ocean Wilsons Holdings Petroleo Brasileiro Vale Chili iShares MSCI Chile Hongarije Zwack Unicum Hongkong/China Art Textile Technologie Changshouhua Food Chaowei Power holdings China Ting Group China Sanjiang Fine Chemicals Evergreen International Greatview Aseptic Packaging Hongkong Television Network Labixiaoxin Snacks Group Le Saunda Holdings Texwinca Holdings Varitronix Wasion Group Holdings Xtep International India Kubera Cross-Border Fund
Balanswaarde in €
%¹
113.515 310.906 226.947 140.377 211.966
1,1 3,1 2,2 1,4 2,1
117.539
1,2
47.639
0,5
165.108 531.933 275.566 48.831 241.539 112.524 136.239 44.592 252.274 258.992 192.961 210.037 217.844 143.197
1,6 5,2 2,7 0,5 2,4 1,1 1,3 0,4 2,5 2,5 1,9 2,1 2,1 1,4
67.671
0,7
%¹
Kazachstan Kcell 115.095 1,1 Maleisië Guinness Anchor Berhad 118.130 1,2 Mexico iShares MSCI Mexico 593.757 5,8 Polen iShares MSCI Poland Capped 228.922 2,3 Rusland Prosperity Voskhod Fund 312.246 3,1 Raven Russia 137.849 1,4 Taiwan iShares MSCI Taiwan Index Fund 1.154.187 11,3 Thailand Thai Fund 240.468 2,4 Turkije IS Gayrimenkul Yatirim Ortakligi 108.625 1,1 Vietnam Vietnam Opportunity Fund 246.398 2,4 Zuid-Korea Hyundai Motor 439.251 4,3 iShares MSCI South Korea 1.566.987 15,4 Regio Atrium European Real Estate 139.441 1,4 Baring Emerging Europe Fund 95.905 0,9 iShares Emerging Markets 197.559 1,9 TOTAAL PORTEFEUILLE
9.763.017 96,0
¹ van het eigen vermogen
Hof Hoorneman Emerging Markets Fund 2013
[168]
JAARREKENING HOF HOORNEMAN REAL ESTATE VALUE FUND
Hof Hoorneman Real Estate Value Fund 2013
[169]
BALANS PER 31 DECEMBER 2013 (in € 1.000) (voor bestemming van het resultaat) 31-12-13 Beleggingen (1) Aandelen Obligaties en andere waardepapieren
5.074 408
Vorderingen Overige vorderingen en overlopende activa (2) Overige activa Liquide middelen (3) Kortlopende schulden Overige schulden en overlopende passiva (4) Uitkomst van vorderingen en overige activa min kortlopende schulden Uitkomst van activa min kortlopende schulden Eigen vermogen (5) Geplaatst kapitaal Agio Overige reserves Onverdeeld resultaat
3.867 222 5.482
4.089
69
45
177
166
68
84
178
127
5.660
4.216
153 4.647 559 301
119 3.447 -7 657 5.660
Hof Hoorneman Real Estate Value Fund 2013
31-12-12
4.216
[170]
WINST-EN-VERLIESREKENING OVER 2013 (in € 1.000) 2013 Opbrengsten uit beleggingen Dividend Rente
2012
241 18
227 14 259
Waardeveranderingen van beleggingen (1) Gerealiseerd Niet-gerealiseerd
126 18
Overige opbrengsten Totaal opbrengsten Kosten (6) Beheervergoeding (vast) Beheervergoeding (variabel) Overige bedrijfskosten
Resultaat voor belastingen Belastingen Resultaat na belastingen
Hof Hoorneman Real Estate Value Fund 2013
241
33 524 144
557
19
9
422
807
61 0 60
50 35 65 -121
-150
301
657
0
0
301
657
[171]
KASSTROOMOVERZICHT OVER 2013 (in € 1.000) 2013 Kasstroom uit beleggingsactiviteiten Aankopen van beleggingen Verkopen van beleggingen Ontvangen dividend Ontvangen rente Betaalde beheervergoeding en overige kosten
2012
-3.991 2.767 219 11 -169
-1.866 1.499 193 14 -84 -1.163
Kasstroom uit financieringsactiviteiten Ontvangen bij plaatsing van aandelen Betaald bij inkoop van aandelen Dividenduitkering
2.513 -1.248 -91
Mutatie geldmiddelen Geldmiddelen begin verslagperiode Geldmiddelen einde verslagperiode Mutatie verslagperiode
Hof Hoorneman Real Estate Value Fund 2013
-244 1.147 -934 0
1.174
213
11
-31
166 177
197 166 11
-31
[172]
TOELICHTING ALGEMEEN Voor de algemene grondslagen voor de opstelling van de jaarrekening, de waarderingsgrondslagen, de grondslagen voor de bepaling van het resultaat en de opstelling van het kasstroomoverzicht wordt verwezen naar de toelichting op de (samengevoegde) cijfers van het Paraplufonds zoals opgenomen op pagina 98 tot en met 102, voor zover hierna niet anders wordt vermeld. TOELICHTING OP DE BALANS
1. Beleggingen Op pagina 178 en 179 is een specificatie van de beleggingsportefeuille opgenomen. Het verloop van de beleggingen en de valutatermijncontracten in de verslagperiode is als volgt weer te geven:
Balanswaarde per 31 december 2012 Aankopen Verkopen Waardeveranderingen (koersresultaten): gerealiseerd niet-gerealiseerd Balanswaarde per 31 december 2013
Aandelen 3.867.000 3.536.000 -2.429.000
Obligaties 222.000 401.000 -231.000
Valutatermijncontracten 5.000 54.000 -107.000
69.000 31.000
9.000 7.000
48.000 -20.000
126.000 18.000
5.074.000
408.000
-20.000
5.462.000
Totaal 4.094.000 3.991.000 -2.767.000
De som van de niet-gerealiseerde waardeveranderingen van de beleggingen bedraagt per 31 december 2013 € 291.000 positief en per 31 december 2012 € 8.000 positief. De per 31 december 2013 lopende valutatermijncontracten betreffen de verkoop van GBP 1.068.000, USD 541.000, SGD 440.000 en CHF 272.000 en de verkoop van EUR 2.135.000 per 14 maart 2014. De per 31 december 2012 lopende valutatermijncontracten betreffen de verkoop van GBP 606.000 en USD 231.000 en de aankoop van EUR 881.000 per 15 maart 2013 . Het niet-gerealiseerde verlies per 31 december 2013 ad € 20.000 is opgenomen onder de overlopende passiva, de niet-gerealiseerde winst per 31 december 2012 ad € 5.000 is opgenomen onder de overlopende activa. De valutatermijncontracten zijn via Hof Hoorneman Bankiers NV afgesloten met ABN Amro en Bank of New York Mellon. Het transactievolume van de in 2013 afgesloten contracten bedroeg € 7.400.000 (2012 € 5.300.000). In 2013 zijn evenals in 2012 geen beleggingen in- of uitgeleend en zijn derhalve geen kosten gemaakt of vergoedingen ontvangen in verband met in- of uitlenen.
2. Overige vorderingen en overlopende activa Deze post betreft nog te ontvangen dividenden en rente ad € 69.000 (per 31 december 2012 € 40.000 en niet-gerealiseerde resultaten op valutatermijncontracten ad € 5.000). Hof Hoorneman Real Estate Value Fund 2013
[173]
3. Liquide middelen Dit betreft het saldo van de bankrekening aangehouden bij Hof Hoorneman Bankiers NV. Het subfonds heeft de beschikking over een kredietfaciliteit, waarvoor als zekerheid de effectenportefeuille is verpand.
4. Overige schulden en overlopende passiva
Niet-gerealiseerde resultaten valutatermijncontracten Nog te betalen beheervergoeding (vast) Nog te betalen inzake inkoop aandelen Nog te betalen beheervergoeding (variabel) Diverse schulden en overlopende passiva
31-12-13 20.000 15.000 12.000 0 21.000
31-12-12 0 25.000 0 35.000 24.000
68.000
84.000
5. Eigen vermogen Het maatschappelijk kapitaal bedraagt € 1.909.375, verdeeld in 1.909.375 aandelen van elk nominaal € 1. Het aantal uitstaande aandelen muteerde als volgt:
Stand per 31 december 2012 Plaatsingen Inkopen
119.481 67.862 -34.458
Stand per 31 december 2013
152.885
De mutaties in het verslagjaar zijn als volgt weer te geven: Geplaatst kapitaal Stand per 31 december 2012 119.000 Bestemming resultaat 2012 0 Dividenduitkering 0 Plaatsing aandelen 68.000 Inkoop aandelen -34.000 Resultaat boekjaar 2013 0
Agio 3.447.000 0 0 2.432.000 -1.232.000 0
Overige Onverdeeld reserves resultaat -7.000 657.000 657.000 -657.000 -91.000 0 0 0 0 0 0 301.000
Stand per 31 december 2013
4.647.000
559.000
153.000
301.000
De fiscale agioreserve bedraagt per 31 december 2013 € 4,7 miljoen en per 31 december 2012 € 3,5 miljoen. Op basis van de geldende regelgeving voor fiscale beleggingsinstellingen bestaat over 2013 een verplichting tot uitkering van dividend ten bedrage van € 140.000. Dit bedrag zal onder aftrek van dividendbelasting in 2014 worden uitgekeerd. Deze uitkering is nog niet in de balans per 31 december 2013 verwerkt.
Hof Hoorneman Real Estate Value Fund 2013
[174]
Hieronder volgt een overzicht van het eigen vermogen, het aantal bij derden uitstaande aandelen en de intrinsieke waarde per aandeel: Eigen vermogen in € 3.364.000 4.216.000 5.660.000
Ultimo jaar 2011 2012 2013
Aantal uitstaande aandelen 113.322 119.481 152.885
Intrinsieke waarde in € 29,68 35,28 37,02
TOELICHTING OP DE WINST-EN-VERLIESREKENING
6. Kosten Beheervergoeding Conform het aanvullend prospectus van het subfonds heeft de directie over 2013 een vaste beheervergoeding van 0,3125% per kwartaal, berekend over het vermogen van Real Estate Value Fund per het einde van het kwartaal, in rekening gebracht. In het aanvullend prospectus is opgenomen dat, indien in een kalenderjaar de intrinsieke waarde per aandeel per 31 december vermeerderd met de in het jaar uitgekeerde winsten met meer dan 10% is gestegen, de beheerder over het meerdere een variabele vergoeding (performance fee) van 10% ontvangt. Eventuele verliezen over de voorgaande twee jaren dienen eerst te worden gecompenseerd. Aangezien niet aan de genoemde voorwaarden is voldaan, is het subfonds over 2013 geen variabele vergoeding verschuldigd (over 2012 € 35.000). Overige bedrijfskosten 2013 a) b) c) d) e)
Marketing- en advertentiekosten Bewaarkosten Kosten van toezicht Kosten accountant Overige kosten
14.000 3.000 2.000 2.000 39.000
% 0,27 0,06 0,03 0,04 0,75
Prospectus % 0,21 0,13 0,04 0,04 0,47
60.000
1,15
0,89
2012 28.000 4.000 1.000 16.000 16.000
% 0,73 0,10 0,04 0,41 0,41
65.000
1,69
De werkelijke kosten over 2013 en 2012 zijn uitgedrukt in een percentage van het gemiddelde fondsvermogen (zie de toelichting op de lopende kosten). De prospectuspercentages zijn ontleend aan het aanvullend prospectus gedateerd 27 augustus. a) De marketing- en advertentiekosten omvatten commerciële uitingen (€ 8.000) en advertenties met kennisgevingen aan aandeelhouders (€ 6.000). b) Deze kosten betreffen de kosten verbonden aan de administratie van het effectendepot en bedragen een vast percentage van het fondsvermogen ultimo boekjaar.
Hof Hoorneman Real Estate Value Fund 2013
[175]
c) Dit betreft de vergoeding die de leden van de raad van toezicht ontvangen voor hun werkzaamheden voor de subfondsen van Hof Hoorneman Investment Funds NV. d) De kosten van de externe accountant (Deloitte Accountants BV) bestaan in 2013 uit de kosten verbonden aan de wettelijke controle van de jaarrekening en overige controleopdrachten (in 2012 ook andere niet-controle-diensten zoals advisering). e) De overige kosten bestaan uit guichetprovisie, kosten van de Fund Agent, (deels incidentele) advieskosten, kosten van de buersnotering etc. De kosten die voor meerdere of alle subfondsen van Hof Hoorneman Investment Funds worden gemaakt worden met ingang van 2013 ten laste van het resultaat van de afzonderlijke subfondsen gebracht naar rato van de omvang van het (op dagbasis berekende) gemiddelde vermogen van deze subfondsen. Deze toerekening betreft met name de algemene marketingkosten, de beloning voor de Raad van Toezicht en de advies- en accountantskosten. De kostenfluctuaties worden hoofdzakelijk door deze gewijzigde toerekeningssystematiek veroorzaakt. De verantwoorde kosten zijn inclusief de in rekening gebrachte en niet door het subfonds te verrekenen omzetbelasting. Het subfonds heeft geen personeel in dienst. Lopende kosten factor De lopende kosten factor (LKF) fungeert als indicator voor de totale exploitatiekosten van een beleggingsinstelling en wordt berekend door de kosten die in een jaar ten laste van de beleggingsinstelling zijn gekomen te delen door de gemiddelde intrinsieke waarde (fondsvermogen). De gemiddelde intrinsieke waarde wordt berekend op basis van de intrinsieke waarde van het subfonds per dag. In de LKF zijn niet begrepen de vergoedingen voor toe- en uittreding van aandeelhouders, de betaalde interest, de noodzakelijke transactiekosten (zoals beursbelastingen, brokerkosten en uitvoeringskosten), de variabele vergoedingen (performance fees) die aan de beheerder worden betaald en eventuele kosten die door de beheerder worden gemaakt en ten laste van de beheerder komen. Het subfonds belegt meer dan 10% van haar vermogen in beleggingsinstellingen. Bij de bepaling van de LKF wordt rekening gehouden met de kosten van die beleggingsinstellingen De LKF bedroeg over 2013 4,23% en over 2012 4,91%. Het deel van de LKF dat betrekking heeft op door de beheerder en gelieerde partijen in rekening gebrachte kosten (dus exclusief de variabele vergoeding) bedroeg over 2013 1,46% en over 2012 1,38%. Uitgedrukt in een percentage van de gemiddelde intrinsieke waarde bedroeg de variabele vergoeding in 2013 0% en in 2012 0,9%. De gemiddelde intrinsieke waarde waarmee de genoemde percentages zijn berekend bedroeg over 2013 € 5.172.000 en over 2012 € 3.872.000. De kosten van andere beleggingsinstellingen zijn in de LKF begrepen. Deze kosten zijn niet separaat als kosten in de winst-en-verliesrekening van het subfonds gepresenteerd, maar maken onderdeel uit van de post ‘waardeveranderingen van beleggingen’. Ten behoeve van de berekening van de LKF wordt de omvang van deze kosten bepaald op basis van de meest recent gepubliceerde LKF van de betreffende beleggingsinstelling of andere publiek beschikbare informatie, dan wel wordt een inschatting van de kosten gemaakt. De identificeerbare en kwantificeerbare transactiekosten bedroegen in 2013 gemiddeld 0,69% (2012 0,79%) van de transactiewaarde.
Hof Hoorneman Real Estate Value Fund 2013
[176]
Turnover ratio De turnover ratio (omloopfactor) bedroeg over de verslagperiode 58% (2012 31%). Deze factor geeft een indicatie van de omloopsnelheid van de beleggingsportefeuille van het subfonds, waardoor een indruk kan worden verkregen van de mate waarin er actief beheer plaatsvindt en van de relatieve transactiekosten die gemoeid zijn met de verschillen in portefeuillebeheer door beleggingsinstellingen. De factor wordt berekend door de som van de aan- en verkopen van beleggingen verminderd met de som van de uitgifte en inkopen van de aandelen van het subfonds te relateren aan de gemiddelde intrinsieke waarde. Bij een negatieve uitkomst wordt de factor op 0 gesteld. Op- en afslag bij uitgifte en inkoop van aandelen Behoudens bijzondere omstandigheden zal Hof Hoorneman Real Estate Value Fund op elke beursdag aandelen uitgeven of inkopen. De transactieprijs per aandeel bestaat uit de intrinsieke waarde per aandeel vermeerderd of verminderd met een vaste vergoeding van 0,5% van de intrinsieke waarde. Deze op- en afslagen dienen ter dekking van de kosten die het subfonds moet maken voor het toeen uittreden van beleggers en zijn gebaseerd op de verwachte aan- en verkoopkosten. De op- en afslagen komen geheel ten goede aan het subfonds. De kosten verbonden aan het aanhouden van de aandelen via het aandelengirosysteem van Hof Hoorneman Bankiers NV 0,5% van de transactieprijs met een maximum van € 250. Indien de transacties online worden opgegeven, worden geen kosten in rekening gebracht. Gelieerde partijen en uitbesteding kerntaken Verwezen wordt naar het overzicht op pagina 102 van dit verslag.
Hof Hoorneman Real Estate Value Fund 2013
[177]
BELEGGINGSPORTEFEUILLE PER 31 DECEMBER 2013
Duitsland Alstria Office REIT Hamborner REIT LEG Immobilien Prime Office REIT VIB Vermögen Finland CityCon Frankrijk Altarea ANF Immobilier REIT Gecina Mercialys Unibail-Rodamco Groot-Brittannië Atrium European Real Estate British Land Company 6,5% Enterprise Inns 06-12-2018 Hammerson Park Plaza Hotel Public Service Properties Investments 6,5% Quintain Estates & Dev 29-07-2020 Hongkong Prosperity REIT Regal REIT Sunlight REIT Nederland Corio Eurocommercial Properties Vastned Retail Wereldhave Rusland 12% Raven Russia prefs Singapore Cache Logistics Fortune REIT
Balanswaarde in €
%¹
113.027 104.618 189.410 114.568 174.165
2,0 1,8 3,4 2,0 3,1
171.745
3,0
243.456 189.720 78.457 400.526 383.489
4,3 3,4 1,4 7,1 6,8
220.541 305.347 320.948 371.372 53.191 18.715 86,822
3,9 5,4 5,7 6,6 0,9 0,3 1,5
101.371 120.324 71.786
1,8 2,1 1,3
105.120 109.460 231.819 468.508
1,9 1,9 4,1 8,3
145.451
2,6
45.597 104.228
0,8 1,8
¹ van het eigen vermogen
Hof Hoorneman Real Estate Value Fund 2013
[178]
BELEGGINGSPORTEFEUILLE PER 31 DECEMBER 2013, vervolg
Mapletree Logistics Starhill Global REIT Zwitserland PSP Swiss Property TOTAAL PORTEFEUILLE
Hof Hoorneman Real Estate Value Fund 2013
Balanswaarde in € 99.047 118.363
% 1,7 2,1
220.892
3,9
5.482.083 96,9
[179]
JAARREKENING HOF HOORNEMAN CHINA VALUE FUND
Hof Hoorneman China Value Fund NV 2013
[180]
BALANS PER 31 DECEMBER 2013 (in € 1.000) (voor bestemming van het resultaat) 31-12-13 Beleggingen (1) Aandelen
12.153
Vorderingen Overige vorderingen en overlopende activa (2)
103
Overige activa Liquide middelen (3)
3.611
Kortlopende schulden Overige schulden en overlopende passiva (4)
84
Uitkomst van vorderingen en overige activa min kortlopende schulden
3.630
Uitkomst van activa min kortlopende schulden Eigen vermogen (5) Geplaatst kapitaal Agio Onverdeeld resultaat
15.753
493 14.364 926 15.783
Hof Hoorneman China Value Fund 2013
[181]
WINST-EN-VERLIESREKENING OVER 2013 (in € 1.000) 7-10-13 t/m 31-12-13 Opbrengsten uit beleggingen Dividend Waardeveranderingen van beleggingen (1) Gerealiseerd Niet-gerealiseerd
45
144 821 965
Overige opbrengsten
23
Totaal opbrengsten Kosten (6) Beheervergoeding (vast) Overige bedrijfskosten
1.033
56 51 -107
Resultaat voor belastingen Belastingen
926 0
Resultaat na belastingen
926
Hof Hoorneman China Value Fund 2013
[182]
KASSTROOMOVERZICHT OVER 2013 (in € 1.000) 8-10-13 t/m 31-12-13 Kasstroom uit beleggingsactiviteiten Aankopen van beleggingen Verkopen van beleggingen Ontvangen dividend Betaalde beheervergoeding en overige kosten
-11.533 345 15 -23 -11.196
Kasstroom uit financieringsactiviteiten Ontvangen bij plaatsing van aandelen Betaald bij inkoop van aandelen
14.902 -95 14.807
Mutatie geldmiddelen Geldmiddelen begin verslagperiode Geldmiddelen einde verslagperiode Mutatie verslagperiode
Hof Hoorneman China Value Fund 2013
3.611 0 3.611 3.611
[183]
TOELICHTING ALGEMEEN Voor de algemene grondslagen voor de opstelling van de jaarrekening, de waarderingsgrondslagen, de grondslagen voor de bepaling van het resultaat en de opstelling van het kasstroomoverzicht wordt verwezen naar de toelichting op de (samengevoegde) cijfers van het Paraplufonds zoals opgenomen op pagina 98 tot en met 102, voor zover hierna niet anders wordt vermeld. TOELICHTING OP DE BALANS
1. Beleggingen Op pagina 188 is een specificatie van de beleggingsportefeuille opgenomen. Het verloop van de beleggingen en de valutatermijncontracten in de verslagperiode is als volgt weer te geven:
Aankopen Verkopen Waardeveranderingen (koersresultaten): gerealiseerd niet-gerealiseerd
11.533.000 -345.000
Balanswaarde per 31 december 2013
12.153.000
144.000 821.000
De som van de niet-gerealiseerde waardeveranderingen van de beleggingen bedraagt per 31 december 2013 € 821.000 positief. In 2013 zijn geen beleggingen in- of uitgeleend en zijn derhalve geen kosten gemaakt of vergoedingen ontvangen in verband met in- of uitlenen.
2. Overige vorderingen en overlopende activa Deze post betreft nog te ontvangen dividenden en rente ad € 30.000 en nog te ontvangen inzake plaatsing aandelen € 73.000. 3. Liquide middelen Dit betreft het saldo van de bankrekening aangehouden bij Hof Hoorneman Bankiers NV. Het subfonds heeft de beschikking over een kredietfaciliteit, waarvoor als zekerheid de effectenportefeuille is verpand.
4. Overige schulden en overlopende passiva Deze post betreft de nog te betalen beheervergoeding ad € 56.000 en diverse schulden en overlopende passiva ad € 28.000.
Hof Hoorneman China Value Fund 2013
[184]
5. Eigen vermogen Het maatschappelijk kapitaal bedraagt € 1.959.375, verdeeld in 1.959.375 aandelen van elk nominaal € 1. Het aantal uitstaande aandelen muteerde als volgt:
Plaatsingen Inkopen
495.616 -3.096
Stand per 31 december 2013
492.520
De mutaties in het verslagjaar zijn als volgt weer te geven: Geplaatst kapitaal
Onverdeeld Agio resultaat
Plaatsing aandelen Inkoop aandelen Resultaat boekjaar 2013
496.000 14.457.000 -3.000 -93.000 0 0
0 0 926.000
Stand per 31 december 2013
493.000 14.364.000
926.000
De fiscale agioreserve bedraagt per 31 december 2013 € 14,4 miljoen. Op basis van de geldende regelgeving voor fiscale beleggingsinstellingen bestaat over 2013 geen verplichting tot uitkering van dividend. Hieronder volgt een overzicht van het eigen vermogen, het aantal bij derden uitstaande aandelen en de intrinsieke waarde per aandeel:
Ultimo jaar 2013
Eigen vermogen in € 15.783.000
Aantal uitstaande aandelen 492.520
Intrinsieke waarde in € 32,05
TOELICHTING OP DE WINST-EN-VERLIESREKENING
6. Kosten Beheervergoeding Conform het aanvullend prospectus van het subfonds heeft de directie over 2013 een vaste beheervergoeding van 0,375% per kwartaal, berekend over het vermogen van China Fund per het einde van het kwartaal, in rekening gebracht. In het aanvullend prospectus is opgenomen dat, indien in een kalenderjaar de intrinsieke waarde per aandeel per 31 december vermeerderd met de in het jaar uitgekeerde winsten met meer dan 10% is
Hof Hoorneman China Value Fund 2013
[185]
gestegen, de beheerder over het meerdere een variabele vergoeding (performance fee) van 10% ontvangt. Eventuele verliezen over de voorgaande twee jaren dienen eerst te worden gecompenseerd. Aangezien niet aan de genoemde voorwaarden is voldaan, is het subfonds over 2013 geen variabele vergoeding verschuldigd. Overige bedrijfskosten 2013 a) b) c) d) e)
Marketing- en advertentiekosten Bewaarkosten Kosten van toezicht Kosten accountant Overige kosten
6.000 7.000 1.000 1.000 36.000
% 0,05 0,05 0,01 0,01 0,27
Prospectus % 0,21 0,12 0,03 0,03 0,33
51.000
0,39
0,72
De werkelijke kosten over 2013 zijn uitgedrukt in een percentage van het gemiddelde fondsvermogen (zie de toelichting op de lopende kosten). De prospectuspercentages zijn ontleend aan het aanvullend prospectus gedateerd 27 augustus 2013. a) De marketing- en advertentiekosten omvatten uitsluitend commerciële uitingen. b) Deze kosten betreffen de kosten verbonden aan de administratie van het effectendepot en bedragen een vast percentage van het fondsvermogen ultimo boekjaar. c) Dit betreft de vergoeding die de leden van de raad van toezicht ontvangen voor hun werkzaamheden voor de subfondsen van Hof Hoorneman Investment Funds NV. d) De kosten van de externe accountant (Deloitte Accountants BV) bestaan in 2013 uit de kosten verbonden aan de wettelijke controle van de jaarrekening en overige controleopdrachten. e) De overige kosten bestaan uit de kosten van de Fund Agent, (deels incidentele) advieskosten, kosten van de beursnotering etc. De kosten die voor meerdere of alle subfondsen van Hof Hoorneman Investment Funds worden gemaakt worden met ingang van 2013 ten laste van het resultaat van de afzonderlijke subfondsen gebracht naar rato van de omvang van het (op dagbasis berekende) gemiddelde vermogen van deze subfondsen. Deze toerekening betreft met name de algemene marketingkosten, de beloning voor de Raad van Toezicht en de advies- en accountantskosten. De verantwoorde kosten zijn inclusief de in rekening gebrachte en niet door het subfonds te verrekenen omzetbelasting. Het subfonds heeft geen personeel in dienst. Lopende kosten factor De lopende kosten factor (LKF) fungeert als indicator voor de totale exploitatiekosten van een beleggingsinstelling en wordt berekend door de kosten die in een jaar ten laste van de beleggingsinstelling zijn gekomen te delen door de gemiddelde intrinsieke waarde (fondsvermogen). De gemiddelde intrinsieke waarde wordt berekend op basis van de intrinsieke waarde van het subfonds per dag. In de LKF zijn niet begrepen de vergoedingen voor toe- en uittreding van aandeelhouders, de betaalde interest, de noodzakelijke transactiekosten (zoals beursbelastingen, brokerkosten en uitvoeringskosten), de variabele vergoedingen (performance fees) die aan de beheerder worden
Hof Hoorneman China Value Fund 2013
[186]
betaald en eventuele kosten die door de beheerder worden gemaakt en ten laste van de beheerder komen. De lopende kosten factor bedroeg over 2013 0,79%. Het deel van de LKF dat betrekking heeft op door de beheerder en gelieerde partijen in rekening gebrachte kosten bedroeg over 2013 0,56%. Het subfonds is over 2013 geen variabele vergoeding verschuldigd. De gemiddelde intrinsieke waarde waarmee de genoemde percentages zijn berekend bedroeg over 2013 € 13.613.000. De identificeerbare en kwantificeerbare transactiekosten bedroegen in 2013 gemiddeld 0,63% van de transactiewaarde. Turnover ratio De turnover ratio (omloopfactor) bedroeg over de verslagperiode 0%. Deze factor geeft een indicatie van de omloopsnelheid van de beleggingsportefeuille van het subfonds, waardoor een indruk kan worden verkregen van de mate waarin er actief beheer plaatsvindt en van de relatieve transactiekosten die gemoeid zijn met de verschillen in portefeuillebeheer door beleggingsinstellingen. De factor wordt berekend door de som van de aan- en verkopen van beleggingen verminderd met de som van de uitgifte en inkopen van de aandelen van het subfonds te relateren aan de gemiddelde intrinsieke waarde. Bij een negatieve uitkomst wordt de factor op 0 gesteld. Op- en afslag bij uitgifte en inkoop van aandelen Behoudens bijzondere omstandigheden zal Hof Hoorneman China Value Fund op elke beursdag aandelen uitgeven of inkopen. De transactieprijs per aandeel bestaat uit de intrinsieke waarde per aandeel vermeerderd of verminderd met een vaste vergoeding van 0,75% van de intrinsieke waarde. Deze op- en afslagen dienen ter dekking van de kosten die het subfonds moet maken voor het toeen uittreden van beleggers en zijn gebaseerd op de verwachte aan- en verkoopkosten. De op- en afslagen komen geheel ten goede aan het subfonds. De kosten verbonden aan het aanhouden van de aandelen via het aandelengirosysteem van Hof Hoorneman Bankiers NV 0,5% van de transactieprijs met een maximum van € 250. Indien de transacties online worden opgegeven, worden geen kosten in rekening gebracht. Gelieerde partijen en uitbesteding kerntaken Verwezen wordt naar het overzicht op pagina 102 van dit verslag.
Hof Hoorneman China Value Fund 2013
[187]
BELEGGINGSPORTEFEUILLE PER 31 DECEMBER 2013
Arts Optical International Art Textile Technology Bosideng Chaowei Power Holdings Changshouhua Food China Hongqiao Group China Sanjiang Fine Chemicals Dragon Crown Group Holdings Eva Precision Industrial Holdings Fortune Oil Greatview aseptic Packaging HongKong Television Network HongKong Television Network (USD) iShares MSCI Hongkong Small Cap Kingdom Holdings Labixiaoxin Snacks Group Le Saunda Holdings Newocean Energy Holdings Playmates Holdings PYI Corp Texwinca Holdings Tiangong International Company Varitronix Weiqiao Textile Company Xingda International Holdings Xtep International Youyuan International Holdings TOTAAL PORTEFEUILLE
Balanswaarde in € 32.108 133.015 301.407 652.455 702.376 501.094 631.717 350.013 534.941 25.469 570.744 174.734 228.121 476.170 374.751 839.286 566.330 784.072 264.829 328.057 722.071 550.716 624.666 584.019 421.435 318.861 459.805
%¹ 0,2 0,8 1,9 4,1 4,4 3,2 4,0 2,2 3,4 0,2 3,6 1,1 1,4 3,0 2,4 5,3 3,6 5,0 1,7 2,1 4,6 3,5 4,0 3,7 2,7 2,0 2,9
12.153.262 77,0
¹ van het eigen vermogen
Gouda, 14 maart 2014 De directie, Hof Hoorneman Bankiers NV
Hof Hoorneman China Value Fund 2013
[188]
OVERIGE GEGEVENS BELANGEN DIRECTIE De bestuurders van Hof Hoorneman Bankiers NV, dat de directie over Hof Hoorneman Investment Funds NV voert, hadden per 31 december 2012 de volgende belangen in beleggingen in de subfondsen van Hof Hoorneman Investment Funds NV (opgave conform artikel 122 lid 2 van het Besluit gedragstoezicht financiële ondernemingen Wft, vermelding in aantallen):
5,125% Ageas Hybrid Perp. 9% SRLEV 15-04-2041 0% Agria Holding 2011
31-12-13 0 250.000 15.592
31-12-12 350.000 250.000 15.592
RESULTAATBESTEMMING De statutaire regeling luidt als volgt (artikel 17): Uit de vastgestelde jaarrekening blijkt het bedrag dat aan inkomsten is behaald met het vermogen dat wordt toegerekend aan elk subfonds, zulks na aftrek van de kosten en belastingen terzake van de op de desbetreffende aandelenrekening en agiorekening gestorte bedragen alsmede na aftrek van de overige op het fonds respectievelijk op het subfonds betrekking hebbende kosten (waaronder mede begrepen de beheerkosten), voor zover deze niet worden toegerekend aan de koersverschillen, alsmede het ten laste van het desbetreffende fonds respectievelijk van het desbetreffende subfonds komende aandeel in de algemene kosten en lasten van de vennootschap. De algemene vergadering bepaalt op voorstel van de directie per subfonds, welk gedeelte van het in de vorige zin bedoelde bedrag wordt toegevoegd aan de voor het desbetreffende fonds respectievelijk subfonds aangehouden reserverekening. Hetgeen na de in de vorige zin bedoelde toevoeging resteert staat aan de algemene vergadering ter beschikking, met dien verstande dat dividenduitkeringen uitsluitend kunnen plaatsvinden overeenkomstig de per fonds respectievelijk per subfonds door de directie opgemaakte voorstellen. Ingeval het hiervoor bedoelde saldo van inkomsten en kosten negatief is, wordt dit bedrag bij voorrang afgeboekt van de reserverekening van het desbetreffende fonds respectievelijk van het desbetreffende subfonds. Een reserverekening kan zowel een positief als een negatief saldo hebben. Rekening houdend met de geldende fiscale en statutaire regelgeving is de winstbestemming respectievelijk verwerking van het verlies als volgt weer te geven: Hof Hoorneman Value Fund Op basis van de geldende fiscale regelgeving voor beleggingsinstellingen bestaat over 2013 geen verplichting tot uitkering van dividend. De winst van het subfonds over 2013 wordt verantwoord op de voor het subfonds aangehouden reserverekening.
Hof Hoorneman Investment Funds NV 2013
[189]
Hof Hoorneman Income Fund Op basis van de geldende regelgeving voor fiscale beleggingsinstellingen bestaat over 2013 een verplichting tot uitkering van dividend ten bedrage van € 3.702.000. Dit bedrag zal onder aftrek van dividendbelasting en reeds uitgekeerde interim-dividenden in 2014 ten laste van de vrije reserves worden uitgekeerd. De winst van het subfonds over 2013 wordt verantwoord op de voor het subfonds aangehouden reserverekening. Hof Hoorneman European Value Fund Op basis van de geldende regelgeving voor fiscale beleggingsinstellingen bestaat over 2013 een verplichting tot uitkering van dividend ten bedrage van € 491.000. Dit bedrag zal onder aftrek van dividendbelasting in 2014 ten laste van de vrije reserves worden uitgekeerd. De winst van het subfonds over 2013 wordt verantwoord op de voor het subfonds aangehouden reserverekening. Hof Hoorneman Obligatie Fonds Op basis van de geldende regelgeving voor fiscale beleggingsinstellingen bestaat over 2013 een verplichting tot uitkering van dividend ten bedrage van € 1.038.000. Dit bedrag zal onder aftrek van dividendbelasting in 2014 ten laste van de vrije reserves worden uitgekeerd. De winst van het subfonds over 2013 wordt verantwoord op de voor het subfonds aangehouden reserverekening. Hof Hoorneman Phoenix Fund Op basis van de geldende regelgeving voor fiscale beleggingsinstellingen bestaat over 2013 geen verplichting tot uitkering van dividend. De winst van het subfonds over 2013 wordt verantwoord op de voor het subfonds aangehouden reserverekening. Hof Hoorneman Emerging Markets Fund Op basis van de geldende regelgeving voor fiscale beleggingsinstellingen bestaat over 2013 een verplichting tot uitkering van dividend ten bedrage van € 56.000. Dit bedrag zal onder aftrek van dividendbelasting in 2014 ten laste van de vrije reserves worden uitgekeerd. De winst van het subfonds over 2013 wordt verantwoord op de voor het subfonds aangehouden reserverekening. Hof Hoorneman Real Estate Value Fund Op basis van de geldende regelgeving voor fiscale beleggingsinstellingen bestaat over 2013 een verplichting tot uitkering van dividend ten bedrage van € 140.000. Dit bedrag zal onder aftrek van dividendbelasting in 2014 ten laste van de vrije reserves worden uitgekeerd. De winst van het subfonds over 2013 wordt verantwoord op de voor het subfonds aangehouden reserverekening. Hof Hoorneman China Value Fund Op basis van de geldende regelgeving voor fiscale beleggingsinstellingen bestaat over 2013 geen verplichting tot uitkering van dividend. De winst van het subfonds over 2013 wordt verantwoord op de voor het subfonds aangehouden reserverekening. De hiervoor weergegeven winstbestemming over 2013 is nog niet in de balans verwerkt.
Hof Hoorneman Investment Funds NV 2013
[190]
CONTROLEVERKLARING VAN DE ONAFHANKELIJKE ACCOUNTANT
Aan de algemene vergadering van Hof Hoorneman Investment Funds NV te Gouda Verklaring betreffende de jaarrekening Wij hebben de in dit verslag opgenomen jaarrekening 2013 van Hof Hoorneman Investment Funds NV te Gouda gecontroleerd. Deze jaarrekening bestaat uit de balans per 31 december 2013, de winst-en-verliesrekening over 2013 met de toelichting, waarin opgenomen een overzicht van de gehanteerde grondslagen voor financiële verslaggeving en andere toelichtingen. Verantwoordelijkheid van het bestuur Het bestuur van de vennootschap is verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening die het vermogen en het resultaat getrouw dient weer te geven, alsmede voor het opstellen van het directieverslag, beide in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 van het in Nederland geldende Burgerlijk Wetboek (BW) en de Wet op het financieel toezicht. Het bestuur is tevens verantwoordelijk voor een zodanige interne beheersing als het noodzakelijk acht om het opmaken van de jaarrekening mogelijk te maken zonder afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten. Verantwoordelijkheid van de accountant Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle. Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht, waaronder de Nederlandse controlestandaarden. Dit vereist dat wij voldoen aan de voor ons geldende ethische voorschriften en dat wij onze controle zodanig plannen en uitvoeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijking van materieel belang bevat. Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controle-informatie over de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. De geselecteerde werkzaamheden zijn afhankelijk van de door de accountant toegepaste oordeelsvorming, met inbegrip van het inschatten van de risico's dat de jaarrekening een afwijking van materieel belang bevat als gevolg van fraude of fouten. Bij het maken van deze risico-inschattingen neemt de accountant de interne beheersing in aanmerking die relevant is voor het opmaken van de jaarrekening en voor het getrouwe beeld daarvan, gericht op het opzetten van controlewerkzaamheden die passend zijn in de omstandigheden. Deze risico-inschattingen hebben echter niet tot doel een oordeel tot uitdrukking te brengen over de effectiviteit van de interne beheersing van de vennootschap. Een controle omvat tevens het evalueren van de geschiktheid van de gebruikte grondslagen voor financiële verslaggeving en van de redelijkheid van de door het bestuur van de vennootschap gemaakte schattingen, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening. Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is om een onderbouwing voor ons oordeel te bieden.
Hof Hoorneman Investment Funds NV 2013
[191]
Oordeel Naar ons oordeel geeft de jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en samenstelling van het vermogen van Hof Hoorneman Investment Funds NV per 31 december 2013 en van het resultaat over 2013 in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 BW en de Wet op het financieel toezicht. Verklaring betreffende overige bij of krachtens de wet gestelde eisen Ingevolge artikel 2:393 lid 5 onder e en f BW vermelden wij dat ons geen tekortkomingen zijn gebleken naar aanleiding van het onderzoek of het directieverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, overeenkomstig Titel 9 Boek 2 BW is opgesteld, en of de in artikel 2:392 lid 1 onder b tot en met h BW vereiste gegevens zijn toegevoegd. Tevens vermelden wij dat het directieverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, verenigbaar is met de jaarrekening zoals vereist in artikel 2:391 lid 4 BW. Amsterdam, 14 maart 2014 Deloitte Accountants BV was getekend Drs. W.H.E. van Ommeren RA MBA
Hof Hoorneman Investment Funds NV 2013
[192]
ADRESGEGEVENS HOF HOORNEMAN INVESTMENT FUNDS NV Oosthaven 52 Postbus 3155 2800 CG Gouda telefoon: 0182-597777 telefax: 0182-597759 e-mail:
[email protected] website: www.hofhoorneman.nl Directie Hof Hoorneman Bankiers NV Oosthaven 52 2801 PE Gouda Raad van toezicht G.M.P.M. van Berkel, voorzitter Drs. B. Vliegenthart, vicevoorzitter Drs. H.H. van der Koogh Juridisch adviseur De Brauw Blackstone Westbroek NV Claude Debussylaan 80 1082 MD Amsterdam Fiscaal adviseur KPMG Meijburg & Co., belastingadviseurs Burg. Rijnderslaan 10 1185 MC Amstelveen Accountant Deloitte Accountants BV Orlyplein 50 1043 DP Amsterdam Bank Hof Hoorneman Bankiers NV Oosthaven 52 2801 PE Gouda
Hof Hoorneman Investment Funds NV 2013
[193]