Nieuwsbrief Hof Hoorneman Beleggingsfondsen
Peildatum 30 september 2015
Rendement 3e kw. 2015
Rendement 12 maanden
Rendement 3-jaars*
Rendement 5-jaars*
HH Value Fund
-8,0%
2,3%
15,9%
7,8%
HH Income Fund
-1,8%
4,2%
15,5%
12,0%
HH European Value Fund
-4,8%
8,9%
16,1%
9,8%
HH Obligatie Fonds
-0,1%
1,0%
3,6%
4,2%
HH Phoenix Fund
0,7%
11,4%
27,9%
17,1%
HH Emerging Markets Fund
-15,0%
-7,7%
1,6%
0,1%
HH Real Estate Value Fund
2,5%
15,4%
13,4%
-
HH China Value Fund
-17,1%
6,4%
-
-
De genoemde rendementen zijn gebaseerd op intrinsieke waarde conform berekening per 30 september 2015. De waarde van uw beleggingen kan fluctueren. In het verleden behaalde rendementen bieden geen garantie voor de toekomst. * Het 3- en 5-jaars rendement is geannualiseerd, i.e. op jaarbasis
In deze nieuwsbrief over het derde kwartaal van 2015 informeren wij u over de ontwikkelingen van onze beleggingsfondsen. Bovenstaand treft u de rendementen daarvan aan. Algemene macro-economische ontwikkelingen De beleggingsfondsen van Hof Hoorneman hebben een lastig kwartaal goed doorstaan. Waar markten veelal onder druk lagen, liet ieder Hof Hoorneman-beleggingsfonds een degelijk rendement zien, doorgaans veel beter dan vergelijkbare fondsen en trackers. De positieve uitschieters waren het HH Real Estate Value Fund en het HH Phoenix Fund. De grootste daling vond plaats in het HH China Value Fund en het HH Emerging Markets Fund. Hiernaast hebben veel fondsen van de koersdalingen gebruik gemaakt om gezonde en interessante bedrijven tegen een aantrekkelijke waardering aan te kopen. Zo zijn de fondsen nu veelal vol belegd en goed gepositioneerd voor het vierde kwartaal. Herstel in Europa en de VS De afgelopen maanden hebben wij kunnen zien dat het herstel in Europa doorzet. De groeivooruitzichten worden nu zelfs naar boven bijgesteld, dit is iets wat al lang niet meer heeft plaatsgevonden. Men wordt positiever over de Europese economie, en dit is terecht. Er zijn hiervoor verschillende oorzaken. De belangrijkste hiervan is ongetwijfeld
e
Nieuwsbrief Hof Hoorneman Beleggingsfondsen 3 kwartaal 2015
1
de verzwakte euro. Dankzij een cocktail van QE (kwantitatieve versoepeling) van de ECB, het afbouwen van het QE-programma in de VS, Zuid-Europese perikelen en relatief zwakke economische groei is de euro sterk in waarde gedaald tegenover valuta van de belangrijkste handelspartners. Hierdoor wordt de competitieve positie van Europese bedrijven versterkt en groeien de winsten van bedrijven die veelal exporteren. Een mooie meevaller dus. Een tweede positief effect is de lagere olieprijs, waardoor consumenten (iets) meer te besteden krijgen. Dit zien we dan ook terug in consumptiecijfers in Europa. Al met al lijkt het erop dat het herstel in Europa eindelijk vorm krijgt. In de VS is dit proces al wat verder. Al zover zelfs dat de Initial Jobless Claims nu op een bijzonder laag niveau zitten. Dit is goed nieuws, maar we blijven alert op loonstijging. Pas wanneer dit verschijnsel waarneembaar wordt betekent het dat de arbeidsmarkt echt weer op volle toeren draait. Hier zien wij inmiddels ook de eerste tekenen van ontstaan. Hiernaast zijn aanmoedigende consumptiecijfers gepubliceerd en lijken ook bedrijfswinsten op gezonde niveaus. De economische groei in de VS lijkt voor 2015 dan ook uit te komen op om en nabij de 3%. Een mooie ontwikkeling voor de wereldeconomie en een positieve voorbode voor de Europese. Zorgen in opkomende markten Gedurende het afgelopen kwartaal was men, ondanks de positieve signalen van de Europese en Amerikaanse economieën, toch ook angstig. Dit had vooral met China te maken en met de beslissing van de Chinese Centrale Bank om de Renminbi (“RMB”) iets te devalueren. Beleggers interpreteerden dit als een signaal dat het economisch minder zou gaan in China en verkochten een deel van hun posities. Wij zijn echter van mening dat de soep niet zo heet gegeten wordt. China is namelijk bezig met het omvormen van haar economie van investeringsgedreven naar consumptiegedreven. Dit betekent dat de economische groei terug zal lopen van boven de 10 procent per jaar tot ongeveer 5 tot 7 procent per jaar. Deze groei is echter wel veel gezonder en beter houdbaar en uiteindelijk dus ook beter voor de wereldeconomie. Hiernaast is de RMB de afgelopen jaren veel sterker geworden ten opzichte van veel andere valuta, dus is er niet echt sprake van een devaluatie wanneer de context breder wordt gezien. Wij vinden deze ontwikkeling dan ook niet schokkend. Het zou uiteraard wel een negatief effect kunnen hebben op landen die voorheen veel grondstoffen en kapitaalgoederen naar China exporteerden. Hier houden wij dan ook goed rekening mee in het beleggingsproces. Al met al hebben koersen hier wel negatief op gereageerd. Dit is vervelend voor de waarde van de fondsen, maar bij Hof Hoorneman zien wij dit ook als een mogelijkheid. Wij hebben namelijk gezien dat veel grotere bedrijven sterk in waarde zijn gedaald. Dit gaf ons de mogelijkheid om deze te hard afgestrafte bedrijven aan te kopen. Verschillende fondsen hebben hiervan geprofiteerd in hun respectievelijke markten. Vooruitzichten Vooruitkijkend zijn wij positief over de mogelijkheden voor de Hof Hoorneman beleggingsfondsen. Na de gedaalde koersen in het derde kwartaal zijn de waarderingen erg aantrekkelijk. Om hiervan te profiteren zijn vrijwel alle fondsen ook weer vol belegd. Mogelijkheden zien wij met name in nichemarkten als de olie- en gassector, Chinese aandelen en Europese kleine en middelgrote ondernemingen die tegen lage waarderingen gekocht kunnen worden. Op de lange termijn zal dit tot een mooi rendement moeten leiden.
e
Nieuwsbrief Hof Hoorneman Beleggingsfondsen 3 kwartaal 2015
2
Hof Hoorneman Value Fund Het Hof Hoorneman Value Fund heeft in het derde kwartaal van 2015 een rendement behaald van -8,0%. Hiermee komt het rendement over de eerste negen maanden van 2015 op 3,0%. Ondanks het negatieve kwartaalrendement heeft het HH Value Fund kunnen profiteren van de wereldwijde koersdaling op de beurzen. Het fonds had een ruime kaspositie aan het begin van het kwartaal, maar deze is gedurende de koersbeweeglijkheid van de afgelopen maanden aangewend om aantrekkelijke posities aan te kopen of op te hogen. De eerste van deze aankopen is Delta Lloyd. Door verschillende oorzaken is Delta Lloyd onverwacht onder haar eigen minimale solvabiliteitsdoelstelling van 140% geschoten. De aandelenkoers reageerde hier negatief op. Het lijkt er echter op dat de markt overreageerde. Zelfs rekening houdend met een eventuele aankomende aandelenuitgifte om de balans te verstevigen zijn de aandelen aantrekkelijk geprijsd. De verzekeraar krijgt een deel van haar inkomsten uit een defensief ingerichte beleggingsportefeuille, waardoor de kasstroom zeker lijkt. Op de huidige waardering is deze aantrekkelijk te noemen. Hierom is een positie opgebouwd in aandelen Delta Lloyd. Hiernaast zijn de posities in KSB, Ahold, EVA Precision, Hui Xian REIT en Jacktel opgehoogd na een koersdaling. Aan de verkoopzijde is het fonds gedurende het kwartaal niet erg actief geweest. Schoenenmerk Belle is uit de portefeuille verkocht na tegenvallende cijfers van een aantal van haar concurrenten; dit duidde op een tijdelijke zwakte in de markt. Deze verkoopactie bleek een goede zet: een week later vielen de cijfers van Belle tegen en daalde de koers flink. Hiernaast zijn leningen van Lloyd’s, Phoenix Group Capital en de Fortis Cashes in weging teruggebracht. In alle gevallen is het resterende effectief rendement door een koersstijging afgenomen. Deze posities dienen derhalve als een bron van kas, mochten er zich interessante mogelijkheden, zoals Delta Lloyd, voordoen. Value Fund (3-maands)
Value Fund (3-jaars)
102
180 170
100
160
98
150
96
140 130
94
120 92
110
90
100
Hof Hoorneman Income Fund Het Hof Hoorneman Income Fund heeft in het derde kwartaal van 2015 een rendement behaald van -1,8%. Hiermee komt het rendement over de eerste negen maanden van 2015 op 3,1%. Het HH Income Fund liet in een turbulente markt een zeer solide resultaat zien. Het positieve year-to-date rendement blijft intact en het fonds is goed in staat om het dividend van 32 cent per kwartaal uit te blijven keren. Gedurende de afgelopen maanden zijn er enkele ontwikkelingen geweest in het fonds. De belangrijkste hiervan had te maken met de SRLeven obligatie. De levensverzekeringstak van SNS Reaal is namelijk verkocht. De Chinese levensverzekeraar Anbang heeft Vivat overgenomen op voorwaarde dat de verzekeraar een forse kapitaalinjectie krijgt. Dit e
Nieuwsbrief Hof Hoorneman Beleggingsfondsen 3 kwartaal 2015
3
heeft positieve gevolgen voor de perpetuele obligatie die in de portefeuille van het HH Income Fund zit. Niet alleen wordt de terugbetaling hiervan zekerder; ook de kans dat de rentebetalingen op termijn weer hervat kunnen worden. Dit is namelijk een dure lening voor Anbang met een rentepercentage van 7% per jaar, waarbij overgeslagen couponnen terugbetaald moeten worden met een extra rente. Bovendien moeten deze rentebetalingen hervat worden voordat er dividend uitgekeerd kan worden. De koers reageerde slechts marginaal op dit positieve nieuws. Hierom heeft het fonds besloten de positie in deze lening iets te verzwaren. Hiernaast zijn verschillende leningen opgehoogd; met name in Oostenrijkse banken en de oliesector. Het fonds heeft nauwelijks aan de verkoopzijde geopereerd, wij zijn namelijk tevreden met de indeling van het fonds. 101,5
Income Fund (3-maands)
Income Fund (3-jaars)
101
160
100,5
150
100 Income Fund
99,5
99
140 130 120
98,5 IBOXX High Yield
98 97,5
110 100
97
Hof Hoorneman European Value Fund Het Hof Hoorneman European Value Fund heeft in het derde kwartaal van 2015 een rendement behaald van -4,8%. Hiermee komt het rendement over de eerste negen maanden van 2015 op een mooie 7,2%. Het derde kwartaal was een lastig kwartaal voor (Europese) aandelen. Desondanks heeft het HH European Value Fund zich goed staande gehouden en zelfs kunnen profiteren van dalende koersen. Er waren verschillende ontwikkelingen; niet in de laatste plaats het Volkswagen-schandaal. Na het horen van het nieuws dat er met emissiedata gefraudeerd is, heeft de fondsmanager de aandelen Volkswagen direct verkocht. Hiermee is een verder koersverlies beperkt gebleven. Dankzij dit kordate handelen heeft de positie in Volkswagen voor de fondshouders een netto neutraal effect gehad. Niet optimaal, maar gezien de omstandigheden een goede beslissing. Hiernaast is de positie in Ordina opgehoogd. De afgelopen maanden heeft Ordina het zwaar gehad. Dit is in onze ogen niet geheel terecht. Het bedrijf is namelijk goed gepositioneerd om te profiteren van een economisch herstel. Op basis van historische marges is het aandeel goedkoop, derhalve is het bijgekocht. Hiernaast zijn posities in KSB, Boskalis, Carillion, Electrocomponents en Kier Group opgehoogd. Verkocht is BAM en afgebouwd zijn Interserve, ASML en GFT Technologies. European Value Fund (3-maands)
European Value Fund (3-jaars)
106
180 170 160 150 140 130 120 110 100 90
104 102 100
98 96 94 92
e
Nieuwsbrief Hof Hoorneman Beleggingsfondsen 3 kwartaal 2015
4
Hof Hoorneman Obligatie Fonds Het Hof Hoorneman Obligatie Fonds heeft in het derde kwartaal van 2015 een rendement behaald van -0,1%. Hiermee komt het rendement over de eerste negen maanden van 2015 op 0,0%. Het HH Obligatie Fonds kenmerkt zich het gehele jaar al door een beperkt volatiele performance. Het HH Obligatie Fonds voert een prudent beleid dat hoofdzakelijk gericht is op het beperken van risico. De resultaten hiervan zijn de afgelopen maanden zichtbaar geworden; waar de meeste obligatie-indices een negatief year-to-date-rendement hebben, staat het HH Obligatie Fonds op een keurig ‘plat’ resultaat. Het fonds beperkt het risico zo veel mogelijk door te beleggen in obligaties met een hoge kredietwaardigheid en een lage rentegevoeligheid en juist niet te beleggen in obligaties uit landen van de europeriferie. Gedurende de afgelopen maanden hebben er verschillende mutaties plaatsgevonden. De eerste is een obligatie van Phoenix Group. Dit bedrijf kennen wij bijzonder goed, omdat de aandelen en obligaties van het bedrijf reeds in andere fondsen van Hof Hoorneman vertegenwoordigd zijn. Zo wisten wij dat Phoenix Group hard bezig was om haar kredietwaardigheid op te vijzelen en een ‘investment grade’-rating te verkrijgen. Op dit moment konden wij met het HH Obligatie Fonds in de aantrekkelijke Phoenix Group obligaties beleggen. Deze bieden een mooi rendement voor het beperkte risico dat gelopen wordt en zijn dan ook aangekocht. De 2,125% Heineken-obligatie is gedeeltelijk verkocht om deze aankoop te kunnen financieren. Ten slotte is de Novae-lening in weging verzwaard vanwege de aantrekkelijke vooruitzichten. Obligatie Fonds (3-jaars) 114 112 110
108 106 104 102
100
Hof Hoorneman Phoenix Fund Het Hof Hoorneman Phoenix Fund heeft in het derde kwartaal van 2015 een rendement behaald van 0,7%. Hiermee komt het rendement over de eerste negen maanden van 2015 op 13,4%. Het HH Phoenix Fund kenmerkt zich het gehele jaar al door een beperkt volatiele performance. De markt voor distressed debt bewoog de laatste maanden nauwelijks mee met het beurssentiment, waardoor het fonds een mooi rendement behaalde tegen een beperkte volatiliteit. Daar de koersvorming vooral bepaald wordt door bedrijfsspecifieke ontwikkelingen blijven de beleggers in het fonds beter beschermd tegen de volatiliteit die de afgelopen maanden op de aandelenbeurzen heeft geheerst. Distressed debt kan zeker volatiel zijn, maar in het huidige klimaat zijn deze beleggingen goed blijven liggen. Het fonds behoudt derhalve een prachtig voorlopig jaarrendement.
e
Nieuwsbrief Hof Hoorneman Beleggingsfondsen 3 kwartaal 2015
5
Gedurende de afgelopen maanden is er beperkt gemuteerd in het fonds. Een van de nieuwe namen in de portefeuille is een obligatie van de Hema. Het meest onmisbare merk van Nederland verkeert al een tijdje in zwaar weer. De concurrentie is toegenomen, met name door winkels als de Action, en de Hema leek haar propositie kwijt te zijn. Op basis hiervan zijn de obligaties fors in waarde gedaald, waardoor het effectief rendement op het moment van onze aankoop rond de 17% per jaar lag. Wij denken dat het met de Hema uiteindelijk wel goed zal komen. Het bedrijf heeft haar winkels heringericht, haar propositie verduidelijkt en nieuw management aangesteld. Bovendien verwachten wij dat de Hema zal profiteren van het aantrekkende consumentenvertrouwen in Nederland. Met name dit laatste is een belangrijke factor. De leningen staan nu op een dusdanig interessant rendement, dat besloten is ze aan te kopen voor het HH Phoenix Fund. Overige aankopen waren AMD en obligaties van meerdere Oostenrijkse banken. Phoenix Fund (3-maands)
Phoenix Fund (3-jaars)
102
220 200
101,5
180 101
160
100,5
140 120
100
100
99,5
80
Hof Hoorneman Emerging Markets Fund Het Hof Hoorneman Emerging Markets Fund heeft in het derde kwartaal van 2015 een rendement behaald van -15,0%. Het rendement over de eerste negen maanden van 2015 is hiermee ook negatief geworden: -4,0%. Opkomende markten kenden een lastig kwartaal. Desondanks heeft het HH Emerging Markets Fund een prestatie neergezet die beter was dan van veel andere fondsen uit opkomende markten. Dit is te danken aan een voorzichtiger beleggingsbeleid met een nadruk op ondergewaardeerde aandelen uit gezonde landen. De landen die liever gemeden worden in het fonds zijn Brazilië, Turkije, Zuid-Afrika, Rusland en in mindere mate India. Dit komt doordat deze landen erg afhankelijk zijn van grondstoffenexport, een tekort hebben op de betalingsbalans en tegelijkertijd een overheidstekort hebben. Hierdoor zijn ze bijzonder afhankelijk van buitenlands kapitaal, vaak de Amerikaanse dollar. Wanneer de dollar duurder wordt en de Amerikaanse rente gaat stijgen is de kans op kapitaaluitstroom groter, waardoor de economie onder druk begint te staan. Het fonds is hierop voorbereid en mijdt dit soort economieën zoveel mogelijk. Gedurende het kwartaal is er van de koersdalingen gebruik gemaakt om bepaalde aantrekkelijke posities op te hogen. Met name posities in Maleisië, Thailand en China zijn in weging verzwaard. Wij zien verschillende aantrekkelijk gewaardeerde mogelijkheden in China na de koersdaling van de afgelopen maanden. In onze ogen zijn de waarderingen daar nu bijna net zo laag als in 2009, zeker wanneer er gekeken wordt naar fundamenten. Om deze aankopen te kunnen financieren zijn er ook posities verkocht: met name in Brazilië, Indonesië, India en Mexico. Zo is het fonds goed gepositioneerd.
e
Nieuwsbrief Hof Hoorneman Beleggingsfondsen 3 kwartaal 2015
6
Emerging Markets Fund (3-jaars) 140 130 120 110 100
90 80
Hof Hoorneman Real Estate Value Fund Het Hof Hoorneman Real Estate Value Fund heeft in het derde kwartaal van 2015 een rendement behaald van 2,5%. Hiermee komt het rendement over de eerste negen maanden van 2015 op een mooie 10,8%. Gedurende het kwartaal hebben verschillende ontwikkelingen in het fonds plaatsgevonden. Zo werd duidelijk dat de consolidatie in de Duitse residentiële vastgoedmarkt onverminderd doorgaat. In september heeft Deutsche Wohnen een overnamebod op de kleinere concurrent LEG Immobilien uitgebracht. Het bod is redelijk fair value, maar is wel uitgebracht in ons inziens dure aandelen Deutsche Wohnen. Voor ons daarom een reden om de aandelen LEG Immobilien geheel te verkopen rond 75,50 euro. Verder zijn de bestaande posities in ANF, Citycon, Entra, Mercialys en Wereldhave uitgebreid. De koersen van deze vastgoedbedrijven zijn flink afgekomen, terwijl de waarderingen aantrekkelijk zijn en het dividendrendement hoog is. Nieuw in portefeuille is ook een kleine positie in de Belgische kantorenvastgoedspeler Befimmo. Hoewel Befimmo actief is in een markt die moeizaam draait, is het aandeel op de huidige koers niet duur en is er sprake van een mooi dividend dat op het huidige niveau houdbaar is en ruim gedekt wordt door de cashflow. Real Estate Value Fund (3-maands)
Real Estate Value Fund (3-jaars)
108 107 106 105 104 103 102 101 100 99
160 150 140
130 120
110 100
Hof Hoorneman China Value Fund Het Hof Hoorneman China Value Fund heeft in het derde kwartaal van 2015 een rendement behaald van -17,1%. Het rendement over 2015 is hiermee nog steeds positief: 6,9%. Het afgelopen kwartaal hadden Chinese aandelenmarkten te kampen met koersdalingen. Het HH China Value Fund is hier niet aan ontkomen. Hoewel het fonds (mede dankzij de kaspositie van 16%) minder daalde dan vergelijkbare fondsen, is er een negatief kwartaalrendement behaald. Door de marktbrede correctie zijn echter ook interessante mogelijkheden in de markt ontstaan. Verschillende bedrijven die voorheen te duur waren, konden nu tegen aantrekkelijke waarderingen aangekocht worden. De beheerder heeft derhalve de kaspositie aangewend en vrijwel geheel geïnvesteerd. e
Nieuwsbrief Hof Hoorneman Beleggingsfondsen 3 kwartaal 2015
7
De belangrijkste ontwikkeling is dat er verschillende hoogwaardige large caps aan het fonds zijn toegevoegd. De focus bij de selectie lag op marktleiders in relatief defensieve sectoren. De afgelopen jaren waren deze large caps in China bijzonder gewild. De toenmalige waarderingen maakten het voor ons onaantrekkelijk om deze posities in het fonds op te nemen, omdat ze niet binnen onze value-strategie pasten. De koersdaling van de afgelopen maand heeft hier echter verandering in gebracht; er zijn selectief ondernemingen in dit segment aangekocht. Ook met de toevoeging van deze large caps blijven we inspelen op de groeiende middenklasse en toenemende consumptie in de Chinese economie. Wanneer wij kijken naar de waarderingen in China zijn deze bijzonder laag te noemen. Wij blijven dan ook erg enthousiast over de mogelijkheden hier. China Value Fund (3-maands)
China Value Fund (sinds oprichting)
110
160
105
150 140
100
130
95
120
90
110
85
100
80
90
e
Nieuwsbrief Hof Hoorneman Beleggingsfondsen 3 kwartaal 2015
8