Coöperatie Univé Dichtbij U.A. Financieel verslag 2013
FINANCIEEL JAARVERSLAG 2013
Coöperatie Univé Dichtbij U.A.
Statutaire vestigingsplaats: Adres:
Heerenveen Abe Lenstra boulevard 2
E-mail:
[email protected]
1
Coöperatie Univé Dichtbij U.A. Financieel verslag 2013
INHOUDSOPGAVE
I
Jaarverslag
1 2 3
Verslag van de Raad van Bestuur Verslag van de Auditcommissie Personalia
II
Algemeen
1 2 3
Goedkeuring jaarrekening 2012 Kerncijfers Fiscale positie
III
Jaarrekening
1 2 3 3.1 4.1 4.2 5 6 7 7.1 7.2 7.3
Geconsolideerde balans per 31 december 2013 Geconsolideerde winst-en verliesrekening over 2013 Geconsolideerde kasstroomoverzicht per 31 december 2013 Toelichting grondslagen Toelichting op de geconsolideerde balans Toelichting op de geconsolideerde winst-en verliesrekening Vennootschappelijke balans per 31 december 2013 Vennootschappelijke winst-en-verliesrekening over 2013 Toelichting Algemeen Toelichting op de vennootschappelijke balans Toelichting op de vennootschappelijke winst-en verliesrekening
IV
Overige gegevens
1 2 3 4 5
Resultaatbestemming e.d. Gebeurtenissen na balansdatum Niet in de balans opgenomen regelingen Controleverklaring van de onafhankelijke accountant Organigram
V
Bijlage Rapport Toepassing Code Verzekeraars
3 4 7 8
9 10 10 11
12 13 15 17 18 21 27 31 33 34 34 35 39
41 42 42 42 43 44
45
2
Coöperatie Univé Dichtbij U.A. Financieel verslag 2013
I Jaarverslag
3
Coöperatie Univé Dichtbij U.A. Financieel verslag 2013
1 JAARVERSLAG Verslag Raad van Bestuur betreffende Univé Dichtbij groep Inleiding Een nieuwe organisatie, een nieuw jaar. Op de fusie die per 1 januari 2013 juridisch van kracht werd, volgde de daadwerkelijke samenvoeging van twee bedrijven. Terwijl twee culturen moesten samensmelten, draaide de wereld door. Een verbod op provisie op impactvolle en complexe producten deed zijn intrede en twee grote stormen troffen ons land. In het jaar na de fusie moest Univé Dichtbij alle zeilen bijzetten om het tegenvallende resultaat binnen de perken te houden. Het directieverslag is opgesteld op basis van de geconsolideerde resultaten en de activiteiten van de groep en is derhalve ook opgenomen in de jaarrekening van Univé Dichtbij Brandverzekeraar N.V. en Univé Dichtbij Advies B.V.
Financieël resultaat Het geconsolideerd resultaat van Univé Dichtbij over 2013 is met een verlies van 2,2 miljoen euro fors lager dan vooraf verwacht. Voor het tegenvallende resultaat zijn diverse oorzaken aan te wijzen: Schade Leden van Univé Dichtbij kregen in 2013 meer dan gemiddeld schade voor hun kiezen. De storm die eind oktober over ons land raasde was er één in een categorie die volgens meteorologen gemiddeld eens in de tien jaar voorkomt. Met name Friesland en Ameland werden zwaar getroffen. De totale schade door die storm bedroeg meer dan 9 miljoen euro voor Univé Dichtbij, met een eigen behoud van 4 mijloen euro. Na de oktoberstorm berekende de herverzekeraar een re-instatementpremie van 1,4 miljoen euro. Op Sinterklaasavond volgde een nieuwe, relatief kleine storm, die met 900.000 euro schade (volledig eigen behoud) eveneens zijn sporen naliet. Ook het totaal aan brandschaden over 2013 was fors, ondanks de tijd en energie die Univé Dichtbij steekt in preventie en in de acceptatie van risico's. Het ongeluk trof met name verzekerde objecten die met het huidige acceptatiebeleid stuk voor stuk opnieuw zouden worden geaccepteerd. De hoge frequentie van schaden en de hoge afzonderlijke schadebedragen maken 2013 tot een onevenredig slecht schadejaar voor (leden van) Univé Dichtbij. Het totale schadebedrag bedroeg 32 miljoen euro, op een geïncasseerde brandpremie van 38 miljoen euro. Inkomsten uit bemiddeling De inkomsten uit bemiddelingsactiviteiten liepen drastisch terug voor Univé Dichtbij. Het provisieverbod op impactvolle en complexe producten dat per 1 januari 2013 van kracht is, bereikte niet het door de wetgever beoogde effect. Veel mensen verkiezen execution only (online) boven een kostentransparant advies. Met name bij de bemiddeling in arbeidsongeschiktheidsen uitvaartverzekeringen heeft het resultaat van Univé Dichtbij onder deze ontwikkeling te lijden. Ook het economisch klimaat is van invloed op de portefeuille van Univé Dichtbij. Dat geldt voor complexe producten (ondernemers kiezen er vaker voor hun inkomensrisico zelf te dragen, in plaats van een noodzakelijke maar dure verzekering af te sluiten), maar ook voor de reguliere schadeportefeuille van Univé Dichtbij (wie zijn baan kwijtraakt, houdt zijn verzekeringspakket kritisch tegen het licht en vraagt zich bijvoorbeeld af of arbeidsrechtsbijstand nog wel nodig is). Door deze optelsom aan ontwikkelingen zijn de opbrengsten uit bemiddelingsactiviteiten van Univé Dichtbij in 2013 met 1,1 miljoen euro gedaald ten opzichte van 2012. Het brandpremievolume groeide wel, maar minder hard dan begroot. Beleggingen Op haar beleggingen heeft Univé Dichtbij een positieve opbrengst behaald. Door gemaakte keuzes en door de rentestand die van grote invloed was, is het resultaat fors lager dan voorheen. Op onroerend goed heeft Univé Dichtbij opnieuw 5 ton euro moeten afschrijven. Bedrijfskosten De bedrijfskosten waren 1,5 miljoen euro euro lager dan begroot. Ondanks een aantal hoge eenmalige kosten in verband met de fusie waaronder € 172.000 advieskosten, heeft Univé Dichtbij haar kosten goed in de hand. Deelnemingen De deelneming van Univé Dichtbij in de Ostfriesische Versicherungsbörse leverde een positief resultaat op van 160.000 euro. Woonvast Makelaars moest een verlies nemen, onder meer door de kosten van een vertrekregeling van één van de directeuren. Het resultaat van Midden Nederland Makelaars pakte negatief uit, maar is in het licht van de ontwikkelingen op de onroerendgoedmarkt goed te noemen. De makelaardijen waar Univé Dichtbij franchisegever voor is (Mijn Makelaar) presteerden naar behoren.
4
Coöperatie Univé Dichtbij U.A. Financieel verslag 2013
Risicomanagement Een beheerste en integere bedrijfsvoering, waarin verantwoord met risico’s wordt omgegaan, is een belangrijke voorwaarde voor het bieden van zekerheid aan verzekerden. Univé Dichtbij hecht daarom veel waarde aan een optimale inrichting van risicomanagement. Het risicobeheersingssysteem is opgezet volgens het model ‘three lines of defence’: - De eerste lijn wordt gevormd door het lijnmanagement (regio- en vestigingsmanagers) dat in de eerste plaats verantwoordelijk is voor het beheersen van risico's - De tweede lijn, de afdeling Risk & Compliance, ondersteund en houdt toezicht op de eerste lijn, door kaderstelling voor risicobeheersing, advisering, monitoring en rapportages - De derde lijn wordt gevormd door de Interne Auditfunctie. Deze functie, waarvan de uitbesteding aan Univé Services ultimo 2013 geformaliseerd is, heeft een controlerende taak en geeft inzicht in de effectiviteit van de beheersing van belangrijke risico's Financiële risico’s die voortvloeien uit de verzekeraarsactiviteiten van Univé Dichtbij hebben betrekking op: de toereikendheid van verzekeringspremies en voorzieningen met betrekking tot de verzekeringsverplichtingen en op de onzekerheid met betrekking tot het toekomstig rendement op de investeringen van de verzekeringspremies. Deze risico’s worden als volgt onderverdeeld: marktrisico, tegenpartijrisico en verzekeringstechnisch risico. Marktrisico Het marktrisico is het risico op verliezen of op een ongunstige veranderingen in de financiële situatie als direct of indirect gevolg van schommelingen in de marktprijzen van activa en verplichtingen. De beleggingsstrategie van Univé Dichtbij is als defensief aan te merken. De vermogensbeheerder van Univé Dichtbij belegt binnen de kaders van deze strategie. Tegenpartijrisico Belangrijke tegenpartijen voor Univé Dichtbij zijn de herverzekeraar, financiële instellingen en partijen in de beleggingsportefeuille. Risicobeperkende maatregelen richten zich enerzijds op de kwaliteit van de tegenpartij en anderzijds op de omvang van de vorderingen per debiteur. De criteria en grenzen zijn vastgelegd in het beleggings- en herverzekeringsbeleid. Verzekeringstechnisch risico De portefeuille van Univé Dichtbij kent een relatief laag risicoprofiel. De portefeuille is redelijk goed gespreid, de focus ligt op de particuliere markt in Nederland. Voor de acceptatie gelden criteria; zwaardere risico’s vereisen instemming van de Raad van Bestuur. Het gevoerde beleid gericht op het in stand houden van een gezonde portefeuille maakt, in combinatie met het beperken van risico’s door herverzekeringscontracten, dat het verzekeringstechnisch risico aanvaardbaar is.
Solvency II In het kader van Solvency II heeft Univé Dichtbij in 2013, net als in 2012, een Own Risk and Solvency Assessment (ORSA) uitgevoerd. De ORSA geeft inzicht in de mogelijke effecten van de geïdentificeerde risico’s op de solvabiliteitspositie en het resultaat van Univé Dichtbij. Het ORSA-verslag is ingediend bij De Nederlandsche Bank (DNB), die in 2013 een vrijwillige oefening initieerde.
Governance Principes Univé Dichtbij onderschrijft de Governance Principes; een gedragscode opgesteld door het Verbond van Verzekeraars om het imago van verzekeraars te verbeteren door zelfregulering. De inhoud van de principes, met per onderdeel de stand van zaken binnen Univé Dichtbij, is vastgelegd in het rapport ‘Toepassing Code Verzekeraars door Univé Dichtbij’, welke als bijlage is toegevoegd aan deze jaarrekening.
Raad van Commissarissen In 2013 heeft Univé Dichtbij veel tijd, geld en energie gestoken in het vormen van een nieuwe Raad van Commissarissen (RvC). Na de fusie zijn alle commissarissen, net als de leden van de Raad van Bestuur (RvB), door DNB opgeroepen voor een toetsingsgesprek. Van de RvC-leden werd alleen voorzitter Kees Knook door DNB geschikt verklaard. Omdat de wetgever eist dat een RvC uit tenminste drie personen bestaat, is hij tijdelijk bijgestaan door twee externe adviseurs. Intussen maakte Univé Dichtbij voortgang met een lijst kandidaat-commissarissen, bijgestaan door het bureau TEN. Twee kandidaat-commissarissen voldeden aan het opgestelde profiel, te weten: Vincent Hartman (voormalig accountant, nu werkzaam bij Ageas) en Lidy Hartemink (voormalig directielid van Univé Zorg, nu bestuurder bij een grote zorginstelling). Beide zijn goedgekeurd door DNB en inmiddels is ook de geschiktheid van RvC-lid Tom Roos (oud-bestuurder bij OHRA en oud-directielid bij DNB), die naar voren kwam in een nieuwe selectieprocedure, bevestigd. De RvC bestaat inmiddels weer uit vier personen. 5
Coöperatie Univé Dichtbij U.A. Financieel verslag 2013
Ondernemingsraad Univé Dichtbij heeft in 2013 steeds constructief overleg gevoerd met de Ondernemingsraad (OR). Tussen RvB en OR vonden indringende dialogen plaats, over zaken die er toe doen waaronder strategie en pensioenvraagstukken.
Cultuur Op 1 januari 2013 was het nieuwe Univé Dichtbij juridisch gezien een feit, maar de fusie op organisatorisch en technisch vlak moest nog plaatsvinden. Het daadwerkelijk bijeenvoegen van twee bedrijven betekent ook het samenvoegen van twee culturen. Dat vraagt om aandacht. Om dit voortvarend op te pakken heeft Univé Dichtbij zich laten bijstaan door dr. Rob van Es, universitair docent ‘Organisatiefilosofie’ aan de Universiteit van Amsterdam. Onder zijn leiding kwamen de managers van Univé Dichtbij tot verrassende inzichten.
Strategie De centrale Univé-organisatie zet een nieuwe koers uit. Univé Verzekeringen zet in op het werven van nieuwe klanten via nieuwe media in met name de doelgroepen particulier-retail en (klein)zakelijk-retail. De regionale Univé’s werken, geworteld in de regio, aan de uitbouw van die klanten naar volle relaties; relaties die bij Univé als geheel terecht kunnen voor een totaaloplossing met het label ‘Zekerheid’. In dit kader staat ook Univé Dichtbij voor belangrijke strategische keuzes. Een voorbeeld: in hoeverre 'eet' Univé Dichtbij voortaan nog ‘buiten de deur’? In een winkel van Riverwoods vind je geen kleding van Esprit. Moet het dan bij Univé wel mogelijk zijn om een verzekering van een andere verzekeraar te kopen, als het risico ook binnen de totaaloplossing van Univé past? In 2014 maakt Univé Dichtbij deze en andere belangrijke strategische keuzes.
Heerenveen, 16 april 2014 Raad van Commissarissen & Raad van Bestuur
6
Coöperatie Univé Dichtbij U.A. Financieel verslag 2013
2 VERSLAG VAN DE AUDITCOMMISSIE Jaarverslag Auditcommissie Univé Dichtbij 2013 De Auditcommissie bestond in 2013 uit drie leden: Kees Knook (voorzitter Raad van Commissarissen (RvC)), Peter de Groot (voorzitter Auditcommissie en adviseur RvC) en Rob Schotsman (adviseur RvC). De vergaderingen werden bijgewoond door de voltallige Raad van Bestuur (RvB) en op afroep gaven diverse functionarissen toelichtingen. De Auditcommissie bestaat vanaf 1 januari 2014 voor een periode van twee jaar uit de voltallige nieuwe RvC met Vincent Hartman als voorzitter. De functies en verantwoordelijkheden van de Auditcommissie gelden voor de totale organisatie van de Coöperatie Univé Dichtbij alsmede haar dochterondernemingen en zijn vastgelegd in het Reglement Auditcommissie. De Auditcommissie assisteert de RvC in het monitoren van de activiteiten van de RvB ten aanzien van specifieke aangelegenheden zoals omschreven in het Reglement Auditcommissie. De Auditcommissie houdt onder andere toezicht op het ontwerp van de risicoanalyse, het functioneren van de interne risicobeheersing en het controlesysteem en het proces financiële verslaglegging. De auditcommissie doet aanbevelingen aan de RvC betreffende de benoeming van de externe accountant en bespreekt hun onafhankelijkheid. De Auditcommissie is het eerste aanspreekpunt voor de externe accountant in geval van onregelmatigheden. Tevens beoordeelt de commissie de naleving van aanbevelingen van de externe accountant. In 2013 kwam de Auditcommissie vier keer bijeen. De commissie sprak twee keer met de accountant. De Auditcommissie richtte haar toezicht in 2013 onder meer op de door Univé Dichtbij uitgevoerde Own Risk and Solvency Assessment (ORSA) en het opgestelde kapitaalbeleid. De ORSA geeft inzicht in de mogelijke effecten van de geïdentificeerde risico’s op de solvabiliteitspositie en het resultaat van Univé Dichtbij. Het kapitaalbeleid omschrijft hoe Univé Dichtbij met haar eigen vermogen omgaat. Daarnaast hield de Auditcommissie zich bezig met de uitbesteding van de interne auditfunctie aan Univé Services. Het risicobeheersingssysteem van Univé Dichtbij is opgezet volgens het model ‘three lines of defence’. De interne auditfunctie vormt de derde lijn in dit model – na regio- en vestigingsmanagers (eerste lijn) en de afdeling Risk & Compliance (tweede lijn). Deze uitbesteding is ultimo 2013 geformaliseerd. De Auditcommissie is opdrachtgever voor de interne auditfunctie. De goedgekeurde verslagen van de vergaderingen van de Auditcommissie worden ter informatie aan de RvC verstrekt. De Auditcommissie heeft in 2013 naar aanleiding van haar toezicht en controle geen aanleiding gevonden een opmerking richting de RvB te maken.
Heerenveen, 16 april 2014
7
Coöperatie Univé Dichtbij U.A. Financieel verslag 2013
3 PERSONALIA Ledenraad Dhr. D.T. Biewenga Dhr. G. Ziengs Dhr. J.W. Idema Dhr. Hrs. Nijhof Dhr. E. Lanting Dhr. H. Meijerink Dhr. A.J. Nijeboer Dhr. R. Beenen Dhr. M.J.M. Huijbrechts Dhr. M. van Kooten Dhr. J. Metselaar Dhr. E.J. Rouwenhorst Mw. J.J.M. Bosma Dhr. O. van der Galien Dhr. O. Tijseling Dhr. J. Ysbrandy Dhr. J. Idsardi Dhr. G.J. de Vries Mw. D. van Wijngaarden Dhr. Ph. Van Beek Dhr. I. van den berg Mw. G. Lenters Dhr. J. de Ruiter Dhr. I.J. van der Veere
Regio Drenthe-Overijssel Drenthe-Overijssel Drenthe-Overijssel Drenthe-Overijssel Drenthe-Overijssel Drenthe-Overijssel Drenthe-Overijssel Flevoland en Gooi &-Eemland Flevoland en Gooi &-Eemland Flevoland en Gooi &-Eemland Flevoland en Gooi &-Eemland Flevoland en Gooi &-Eemland Friesland Friesland Friesland Friesland Friesland Friesland Friesland Midden-Nederland Midden-Nederland Midden-Nederland Midden-Nederland Midden-Nederland
Raad van Commissarissen Dhr. C.G. Knook Mw. A.G. Hartemink Dhr. V.C. Hartman Dhr. T.J.M. Roos
Voorzitter Lid, benoemd op 17 december 2013 Lid, benoemd op 17 december 2013 Lid, benoemd op 17 december 2013
Woonplaats Dedemsvaart Nieuw-Amsterdam Hardenberg Schoonebeek Oosterhesselen Wezuperbrug Lutten Zeewolde Almere Nagele Dronten Amersfoort Drachten Drachten Leeuwarden Drachten Holwerd Cornjum Rinsumageest Nijkerk Voorthuizen Kootwijkerbroek Nijkerkerveen Harderwijk
Adviseurs Dhr. P. de Groot Dhr. R. Schotsman Auditcommissie Dhr P. de Groot
Voorzitter
Raad van Bestuur Dhr. Drs. H. Bonestroo Dhr. E. Knorren Dhr. A.F. Echten
8
Coöperatie Univé Dichtbij U.A. Financieel verslag 2013
II Algemeen
9
Coöperatie Univé Dichtbij U.A. Financieel verslag 2013
1 GOEDKEURING JAARREKENINGEN 2012 De Ledenraad heeft in de Algemene Vergadering van 21 mei 2013 de jaarrekeningen 2012 van Univé Midden en Univé Dichtbij goedgekeurd en het voorstel van het bestuur tot winstverdeling ongewijzigd aangenomen.
2 KERNCIJFERS 2013
2012
Rentabiliteit totaal vermogen Bedrijfsresultaat/totaal vermogen
-2,76
3,42
Rentabiliteit eigen vermogen Resultaat na belastingen/eigen vermogen
-3,27
5,16
338,0
336,1
Current ratio Vlottende activa/kortlopende schulden
1,59
1,56
Solvabiliteit Eigen vermogen/balanstotaal
58,73
61,86
Rentabiliteit
Personeel Gemiddeld aantal werknemers Uitgedrukt in FTE
Liquiditeit
10
Coöperatie Univé Dichtbij U.A. Financieel verslag 2013
3 FISCALE POSITIE Fiscale positie van de fiscale eenheid Coöperatie Univé Dichtbij UA Het belastbaar bedrag over de periode 1 januari 2013 tot en met 31 december 2013 is als volgt berekend: € Resultaat fiscale eenheid uit gewone bedrijfsuitoefening vóór belasting volgens de geconsolideerde jaarrekening Af: aandeel derden
Correcties commercieel/fiscaal vermogen Af: Afschrijving/herwaardering onroerende zaken Bij: afschrijvingen goodwill Bij: afschrijvingen inventaris Bij: Resultaat op effecten Af: Stelselwijziging onverdiende provisie Bij: Vrijval reorganisatievoorziening Bij: beperkt aftrekbare kosten 0,4% van brutolonen Bij: Vrijval egalisatiereserve
Bij: Af: Af: Af:
Deelnemingsvrijstelling Woonvast Holding BV Makelaarscombinatie Eemland BV Konfiansa Re AG UD Participatie BV
Af:
Milieu investeringsaftrek
Belastbaar bedrag
€ 3.142.60140.362-
109.793209.275 169.997 1.092.874 419.870239.752 76.900 2.292.018
40.536 469286.308158.95080.689117.690-
20% over eerste € 200.000 25% over het resterende deel
-
Verschuldigde vennootschapsbelasting (acuut)
-
11
Coöperatie Univé Dichtbij U.A. Financieel verslag 2013
III Jaarrekening
12
Coöperatie Univé Dichtbij U.A. Financieel verslag 2013 1 GECONSOLIDEERDE BALANS PER 31 DECEMBER 2013 (voor bestemming resultaat) (in €)
ACTIVA
31-12-2013
31-12-2012
Immateriële vaste activa Goodwill (1)
57.500
380.126
Materiële vaste activa (2)
2.734.966
3.061.200
18.942.246
19.203.062
Beleggingen Terreinen en gebouwen (3) Deelnemingen (4) - Woonvast Holding B.V. - MM Twenterand - Mijn Makelaar - Aandeel Combinatie Eemland B.V.
642.098 55 5.800 -
682.634 55 5.800 35.635 647.953
Overige financiële beleggingen (5) - Effecten - Vorderingen uit hypothecaire leningen - Vorderingen uit overbruggingen - Vorderingen uit andere leningen
43.443.194 18.751.874 26.599 1.279.625
724.124
38.154.482 21.726.649 57.956 953.989 63.501.292
Vorderingen Vorderingen uit directe verzekering op verzekeringsnemers (6) Claim uit herverzekering Rc pensioenverzekeraars Rc verzekeraars Vorderingen op groepsmaatschappijen Belastingen en premies sociale verzekeringen (7) Latente belastingen Overige vorderingen (8)
60.893.076
1.207.065 1.708.949 81.359 21.690 20.918
1.096.929 1.090.492 129.370 33.687 -
1.296.139 364.106 191.264
301.555 205.867 4.891.490
Overige activa Liquide middelen (9)
Overlopende activa (10)
TOTAAL ACTIVA
35.358.925
2.857.900
37.532.737 35.358.925
37.532.737
1.170.995
1.216.955
127.305.367
125.869.180
13
Coöperatie Univé Dichtbij U.A. Financieel verslag 2013
PASSIVA
31-12-2013
31-12-2012
Eigen vermogen (11) Herwaarderingsreserve panden Algemene reserve Onverdeeld resultaat
635.855 76.351.838 2.448.427-
Aandeel derden Achtergestelde schulden (12) Ledenkapitaal
Technische voorzieningen (13) Voorziening niet-verdiende premies Voorziening te betalen schaden - Bruto Af: Herverzekeringsdeel Voorziening schadebehandelingskosten
542.855 73.721.022 3.414.227 74.539.266
77.678.104
227.088
183.025
2.196.385
2.610.163
7.621.674
7.697.184
18.553.819 6.230.756200.000
5.820.429 250.458162.013 20.144.737
Voorzieningen Pensioenverplichtingen Voorziening latente belastingverplichtingen (14) Voorziening jubilea-uitkeringen Overige voorzieningen
317.921 620.291 327.358
13.429.168
513.697 539.503 606.626 146.000 1.265.570
Langlopende schulden (15) Hypotheken
2.865.393
1.805.826
3.423.054 2.865.393
Kortlopende schulden Aflossingsverplichtingen Schulden uit herverzekering Uit te keren premierestitutie (16) Rc Maatschappijen (17) Belastingen en premies sociale verzekeringen (18) Schulden aan groepsmaatschappijen Kredietinstellingen Handelscrediteuren Overige schulden (19)
180.000 1.262.573 782.477 6.830.089 711.568 30.849 67.268 338.401 1.842.023
3.423.054
180.000 1.708.199 6.034.080 1.579.461 84.350 431.230 2.175.871 12.045.248
Overlopende passiva Vooruitontvangen premies Onverdiende provisie (20) Overige overlopende passiva (21)
TOTAAL PASSIVA
8.397.878 5.019.972 603.830
12.193.191
8.603.295 5.118.652 824.703 14.021.680
14.546.650
127.305.367
125.869.180
14
Coöperatie Univé Dichtbij U.A. Financieel verslag 2013 2 GECONSOLIDEERDE WINST- EN VERLIESREKENING PER 31-12-2013 (in €)
Technische rekening schadeverzekering
Verdiende premies eigen tekening (22) Geboekte brutopremies Pakketkorting,incassopremie, aanbrengprovisie,termijntoeslag Uitgaande herverzekeringspremies Wijziging technische voorzieningen niet-verdiende premies Verdiende premie co-assurantie
2013
2012
37.985.166
37.045.936
931.1546.136.94030.917.072 271.80230.645.270
927.2264.336.52431.782.186 291.31731.490.869
151.586
117.992 30.796.856
Restitutie premie
-
Toegerekende opbrengst uit beleggingen
Schaden eigen rekening (23) Betaalde brutoschaden Aandeel herverzekeraar Wijz. voorziening voor te betalen schaden Bruto Schadebehandelingskosten Aandeel herverzekeraars
Vrijval voorgaande jaren Verhaalde schade
Kosten technische rekening (24)
Resultaat technische rekening schadeverzekering
31.608.861 950.000-
436.848
402.495
19.252.5211.000.343 18.252.178-
18.641.548104.50818.746.056-
12.733.39037.9885.980.298 6.791.080-
155.152 223.307500.000 431.845
346.217 604.941 951.158
189.975 245.730 435.705 24.092.100-
17.878.506-
12.395.911-
12.364.372-
5.254.307-
818.478
15
Coöperatie Univé Dichtbij U.A. Financieel verslag 2013 Niet-technische rekening
Opbrengsten uit beleggingen Opbrengsten terreinen en gebouwen Opbrengsten uit overige beleggingen (25)
2013
2012
447.105 3.057.238
456.490 4.396.298 3.504.343
4.852.788
Beleggingslasten (26)
937.782-
3.396.747-
Toegerekende opbrengst uit beleggingen
436.848-
402.495-
Opbrengsten assurantiebemiddeling (27)
Bedrijfskosten (28) Personeelskosten Afschrijvingen Overige beheerskosten Aquisitiekosten Toegerekend aan verzekeringsactiviteiten
21.079.762
22.745.8731.426.8015.780.2811.931.4807.512.982
22.334.651
21.000.9481.127.3386.335.4011.923.2217.347.591 24.371.453-
Andere baten Opbrengst deelnemingen (29) Opbrengsten makelaardij courtage Opbrengsten makelaardij overige Overige rentebaten Overige andere baten (30)
40.0692.950.650 11.904 376.003 735.087
23.039.317-
23.050 3.208.423 2.307790.409 947.077 4.033.575
Andere lasten (31) Overige rentelasten Overige andere lasten
10.776749.115-
4.966.652
241.8501.039.979759.891-
Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening voor belastingen Vennootschapsbelasting Verschuldigd huidig jaar Voorgaande boekjaren
3.142.601-
734.536 -
Resultaat na belastingen
4.852.181
775.007734.536
Aandeel derden in het resultaat
1.281.829-
40.3622.448.427-
775.00759.0714.018.103
16
Coöperatie Univé Dichtbij U.A. Financieel verslag 2013
3 KASSTROOMOVERZICHT PER 31 DECEMBER 2013
Kasstroom uit operationele activiteiten
2013
Netto resultaat
2.448.427-
Aanpassingen voor: Stelselwijziging provisie Aflossing achtergestelde schulden aandeel derden in resultaat Mutatie technische voorzieningen Mutatie overige voorzieningen Afschrijvingen Immateriële vaste activa Afschrijvingen materiële vaste activa Mutatie overlopende activa Mutatie kortlopende schulden Mutatie overlopende passiva Mutatie vorderingen
690.408413.77844.063 6.715.569 540.256322.626 1.224.051 45.960 147.943524.9702.033.590-
*
Totaal kasstroom uit operationele activiteiten
1.552.898
Kasstroom uit investerings- en beleggingsactiviteiten Investeringen en beleggingen - resultaat deelnemingen (niet meegeconsolideerd) - Overige financiële beleggingen - Materiële vaste activa - deelnemingen
40.067 43.935.0271.175.54336.104
Desinvesteringen, aflossingen en verkopen - Overige financiële beleggingen - Materiële vaste activa Waardeveranderingen van beleggingen - Terreinen en gebouwen - Overige financiële beleggingen - Aflossing langlopende schulden
41.156.575 277.725
260.816 170.235 557.661-
Totaal kasstroom uit investerings- en beleggingsactiviteiten
3.726.709-
Mutaties in liquide middelen
2.173.811-
Het kasstroomoverzicht is opgesteld op basis van de indirecte methode.
17
Coöperatie Univé Dichtbij U.A. Financieel verslag 2013
3.1 TOELICHTING GRONDSLAGEN GRONDSLAGEN VOOR CONSOLIDATIE In de geconsolideerde jaarrekeningen worden de financiële gegevens van Coöperatie Univé Dichtbij U.A. en haar groepsmaatschappijen opgenomen. Als groepsmaatschappijen worden die ondernemingen aangemerkt die behoren tot de economische eenheid van Univé Dichtbij U.A. Integraal in de consolidatie worden opgenomen deelnemingen waarin beslissende zeggenschap op het beleid kan worden uitgeoefend. Deelnemingen waarin geen overwegende zeggenschap kan worden uitgeoefend worden gewaardeerd tegen nettovermogenswaarde. In de geconsolideerde jaarrekening zijn de onderlinge schulden, vorderingen en transacties geëlimineerd, evenals de binnen de Groep gemaakte winsten. Nieuw verworven deelnemingen worden in de consolidatie opgenomen vanaf het moment dat Univé Dichtbij U.A. beslissende invloed uitoefent op het beleid. Een volledig overzicht van de geconsolideerde vennootschappen is hieronder opgenomen. * Univé Dichtbij Brandverzekeraar N.V. * Univé Dichtbij Advies B.V. * Midden Nederland Makelaars B.V. * Univé Dichtbij Organisatie B.V. * U.D. Participatie Maatschappij * Konfiansa AG (zal in 2014 worden geliquideerd)
FUSIE Per 1 januari 2013 was de juridische fusie tussen de Univé Midden-groep en Univé Dichtbij een feit, hierbij was Univé Midden juridisch de blijvende partij en oud-Univé Dichtbij juridisch de verdwijnende partij. De fusie is verwerkt in de jaarrekening conform RJ 216.112 volgens de 'pooling of interest' methode. Hierbij zijn alle activa en verplichtingen (tegen boekwaarde) toegevoegd naar hun aard naar groepsmaatschappijen Univé Dichtbij Advies B.V., Univé Dichtbij Brandverzekeraar N.V., Univé Dichtbij Organisatie B.V. en Coöperatie Univé Dichtbij waarbij het eigen vermogen van Univé Dichtbij Brandverzekeraar N.V. naar rato van het Eigen Vermogen ten opzichte van de Technische Voorzieningen van oud-Univé Midden Brandverzekeraar N.V. per 1 januari is aangevuld met beleggingen van oud Univé Dichtbij. De vergelijkende cijfers zijn conform RJ 216.112 aangepast alsof de fusie-organisatie reeds heeft bestaan. Met ingang van de fusie per 1 januari 2013 is de naam Coöperatie Univé Midden U.A. gewijzigd in Coöperatie Univé Dichtbij U.A.
STELSELWIJZIGING PROVISIERESERVE Naar aanleiding van de fusie tussen Univé Midden en Univé Dichtbij zijn activa en passiva van oud-Univé Dichtbij toegerekend aan de beginbalans per 1 januari 2013 van Univé Dichtbij Advies. Hierbij geldt dat voor de fusie een afwijkende grondslag werd gebruikt voor de waarderingsgrondslag voor de provisiereserve van oud-Univé Midden en oud-Univé Dichtbij. Voorheen werd een deel van de geboekte provisie bij voormalig Univé Dichtbij ineens verantwoord als verdiend. De provisie was bij oud-Univé Dichtbij gesplitst in een afsluit- en beheerprovisie, waarbij de afsluitprovisie direct en de beheerprovisie maandelijks voor 1/12 deel ten gunste van het resultaat werd gebracht. De provisiereserve bevatte (een deel van) de beheerprovisie. In de jaarrekening 2013 is de provisiereserve gebaseerd op de methodiek van oud-Univé Midden, waarbij voorzichtigheidshalve rekening wordt gehouden met het risico dat de provisie terug betaald moet worden als de polis wordt opgezegd. Hierbij wordt geen onderscheid gemaakt tussen afsluit- en beheerprovisie, de volledige provisie wordt opgenomen in de provisiereserve en vervolgens maandelijks voor 1/12 deel te gunste van het resultaat gebracht. De waarderingsgrondslagen zijn aangepast op de methodiek van voormalig Univé Midden. Het negatieve effect hiervan op het eigen vermogenper 1 januari 2013 bedraagt € 783.411. De prospectieve methode is toegepast omdat aanpassing van vergelijkende cijfers praktisch niet mogelijk is. Indie de retrospectieve methode was aangehouden had dit gevolgen kunnen hebben voor de vergelijkende cijfers inzake provisiebaten.
PRESENTATIEWIJZIGING SCHADECREDITEUREN De presentatie van de schadecrediteuren en -reserve bij oud-Univé Dichtbij en oud-Univé Midden waren niet gelijk aan elkaar. De schadecrediteuren bij oud-Univé Midden waren bepaald op basis van de aangemaakte betaalopdrachten. De schadecrediteuren bij oud-Univé Dichtbij werden bepaald op basis van de verwachte resterende afwikkeltijd van de schadeclaims, waarbij schadeclaims waarvoor nog geen betaalopdracht was gegeven, maar waar de afwikkeltijd kort was, als schadecrediteur werden gepresenteerd. Ter harmonisering van de presentatie van de schadecrediteuren is in de jaarrekening 2013 gekozen voor de grondslag van oud-Univé Midden en is de presentatie van oud-Univé Dichtbij hierop aangepast. De vergelijkende cijfers over 2012 zijn hiervoor aangepast. Ultimo 2012 is derhalve € 2.454.000 geherrubriceerd van de schadecrediteuren naar de schadereserve.
18
Coöperatie Univé Dichtbij U.A. Financieel verslag 2013
SCHATTINGSWIJZIGING VOORZIENING SCHADEBEHANDELINGSKOSTEN De voorziening voor schadebehandelingskosten was vorig jaar gebasseerd op 3% van de schadelast. Met ingang van 2013 is de voorziening gewaardeerd op een inschatting van de werkelijke kosten voor het afwikkelen van de schadevoorziening ultimo boekjaar. Deze inschatting is gebasseerd op een gemiddeld aantal schadedossiers en een gemiddelde kostprijs per schadebehandelaar. Het effect van deze schattingswijziging bedraagt € 350.000 positief op het resultaat. Expertisekosten welke worden gemaakt voor het bepalen van de schade maken deel uit van de schadevoorziening.
FINANCIËLE INSTRUMENTEN Financiële instrumenten omvatten investeringen in aandelen, handels- en overige vorderingen, geldmiddelen, leningen en overige financieringsverplichtigen, handelsschulden en overige te betalen posten. Verstrekte leningen, overige vorderingen en financiële verplichtingen worden gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs rekening houdend met de effectieve rentevoet en onder aftrek van noodzakelijk geachte voorzieningen.
GRONDSLAGEN VOOR DE WAARDERING VAN DE BALANS Immateriële Vaste Activa Goodwil, zijnde het verschil tussen de verkrijgingsprijs en de nettovermogenswaarde van verworven deelnemingen, wordt geactiveerd en op basis van de geschatte levensduur ten laste van het resultaat afgeschreven. De levensduur is geschat op 5 jaar. Daarnaast is onder goodwill de verkrijgingsprijs van assurantieportefeuilles begrepen. Hierover vindt lineaire afschrijving in 5 jaar plaats. Materiële Vaste Activa Hieronder zijn opgenomen de inventarissen en vervoermiddelen. De andere vaste bedrijfsmiddelen zijn opgenomen tegen historische kostprijs, verminderd met lineair toegepaste afschrijving. Financiële Vaste Activa Bedrijfsgebouwen en terreinen De bedrijfsgebouwen en terrenen zijn gewaardeerd op de actuele waarde (marktwaarde), rekening houdend met de geschatte economische levensduur. Eens in de drie jaar vindt een taxatie plaats door een onafhankelijke taxateur. Het verschil tussen de berekende boekwaarden voor en na de herwaardering wordt, onder aftrek van de latente belastingclaim, verantwoord in een herwaarderingsreserve. Negatieve herwaarderingsresultaten worden bij een ontoereikend saldo in de herwaarderingsreserve ten laste van het resultaat gebracht. Deelnemingen De deelnemingen worden gewaardeerd op basis van nettovermogenswaarde. Bij de bepaling van de nettovermogenswaarde worden de waarderingsgrondslagen van Univé Dichtbij U.A. gehanteerd. Overige financiële beleggingen De beleggingen (obligaties en aandelen) worden tegen actuele waarde (beurswaarde) gewaardeerd. Ongerealiseerde en gerealiseerde waardemutaties worden in de Winst- en Verliesrekening verantwoord. Alle beleggingen worden aan de beurs verhandeld. De hypothecaire leningen zijn gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs. Overige Activa Vorderingen De vorderingen zijn gewaardeerd op geamortiseerde kostprijs, rekening houdend met de effectieve rentevoet en onder aftrek van noodzakelijk geachte voorzieningen wegens vermoedelijke oninbaarheid. Voorzieningen Pensioenen Overeenkomstig RJ 271 worden pensioenpremies in de winst- en verliesrekening verantwoord. Additionele afspraken met personeelsleden, buiten de reguliere pensioenregeling om, worden voorzien. De hoogte van de voorziening is actuarieel berekend. Latente belastingen De voorziening voor latente belastingverplichtingen vloeit voort uit verschillen tussen de bedrijfseconomische en fiscale waardering van bepaalde activa en passiva voor zover deze verschillen in de toekomst in de belastingheffing zullen worden betrokken. De berekening van de latente belasting vindt plaats tegen het geldende tarief van de vennootschapsbelasting. 19
Coöperatie Univé Dichtbij U.A. Financieel verslag 2013 Technische voorzieningen Niet verdiende premies: betreft het onverdiende deel van de in het boekjaar in rekening gebrachte premies eigen rekening. Te betalen schade / uitkeringen; de voorziening heeft betrekking op de per balansdatum nog niet afgewikkelde schaden van het boekjaar en voorgaande boekjaren. Voor onbekende evenementen wordt geen voorziening gevormd. Het aandeel van de herverzekeraar in de overlopende schaden is op de voorziening in mindering gebracht. Bij het bepalen van de post is rekening gehouden met schadebehandelingskosten. Schadebehandelingskosten; voor de kosten welke gemoeid zijn met het afwikkelen van de schadereserve is een bedrag gereserveerd rekening houdend met de personeelskosten voor afwikkeling van het aantal openstaande dossiers. Jubilea Deze voorziening is gevormd op grond van secundaire arbeidsvoorwaarden. Bij de bepaling van de jubileumvoorziening wordt rekening gehouden met een verdisconteringsfactot, salarisstijging, blijfkans en overlevingskans. Overige passiva De overige passiva worden gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs, rekening houdend met de effectieve rentevoet.
GRONDSLAGEN VOOR HET BEPALEN VAN DE RESULTATEN Algemeen Het resultaat wordt bepaald op basis van historische kosten. De mutaties in de actuele waarde van de beleggingen worden verantwoord in de winst- en verliesrekening. Baten worden verantwoord in het jaar waarin de diensten zijn verricht, verliezen in aanmerking genomen in het jaar waarin deze voorzienbaar zijn. Premie en provisie bemiddelingsactiviteiten Van de in het verslagjaar in rekening gebrachte premie eigen tekening wordt het deel dat betrekking heeft op het komend jaar als onverdiend aangemerkt. Opbrengsten uit DVO De opbrengsten uit Dienstverleningsovereenkomsten worden in het resultaat verantwoord zodra de facturatie is verricht. Schaden De op het jaar betrekking hebbende schaden worden ten laste van het resultaat van het boekjaar gebracht, waar nodig voor geschatte bedragen. Hierbij wordt het aandeel van de herverzekeraar in aanmerking genomen. Overige kosten Kosten worden door Univé Dichtbij Organisatie B.V. doorberekend aan Univé Dichtbij Brandverzekeraar N.V., Coöperatie Univé Dichtbij U.A. en Univé Dichtbij Advies B.V. De kosten worden met inachtneming van de hiervoor reeds vermelde grondslagen van waardering en worden toegerekend aan het jaar waar ze betrekking op hebben. Afschrijvingen geschieden tijdsevenredig op basis van de verwachte economische levensduur. Op in de loop van het jaar verkregen activa wordt naar tijdsgelang afgeschreven. Rente Over rekening-courant verhoudingen met gelieerde entiteiten vindt renteverrekening plaats. Opbrengst uit beleggingen Onder de aan de niet-technische rekening toegerekende opbrengst uit beleggingen is verantwoord het interest-bestanddeel dat toegerekend is aan het eigen vermogen. De overige opbrengsten zijn verantwoord in de technische rekening schadeverzekering onder toegerekende opbrengst uit beleggingen. Belastingen Coöperatie Unive Dichtbij U.A. vormt een fiscale eenheid met Univé Dichtbij Brandverzekeraar N.V., Univé Dichtbij Advies B.V., Univé Dichtbij Organisatie B.V. en Midden Nederland Makelaars B.V. De belastingdruk wordt berekend over de in Univé Dichtbij Brandverzekeraar N.V., Univé Dichtbij Advies B.V., Univé Dichtbij Organisatie B.V., Midden Nederland Makelaars B.V. en Midden Nederland Hypotheken B.V. behaalde resultaten, met inachtneming van fiscale faciliteiten en niet aftrekbare bedtragen. Met in de toekomst verschuldigde belastingen wordt rekening gehouden. Kasstroomoverzicht Het kasstroomoverzicht wordt opgesteld volgens de indirecte methode.
20
Coöperatie Univé Dichtbij U.A. Financieel verslag 2013 4.1 TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE BALANS
Immateriële vaste activa
31-12-2013
1 Goodwill Stand 1 januari Afschrijving boekjaar Balanswaarde 31 december
380.126 322.62657.500
31-12-2012
643.675 263.549380.126
De afschrijving bedraagt jaarlijks 20% van de verkrijgingswaarde De goodwill heeft betrekking op de verkrijging van een belang in dochtermaatschappijen.
2 Materiële vaste activa Balanswaarde 1 januari Verbouwingen en installaties Inventaris Computerapparatuur Vervoermiddelen
180.135 1.238.478 329.909 1.312.678 3.061.200
Investeringen
Desinvesteringen
520.388 128.078 145.902 381.175 1.175.543
286277.439277.725-
Afschrijvingen 2013 71.772651.498130.478370.3031.224.051-
Balanswaarde 31 december 628.751 714.772 345.333 1.046.111 2.734.967
Van de verbouwingen en installaties wordt jaarlijks 10% van de aanschafwaarde afgeschreven, van de inventaris 20%, van de computerapparatuur 33,33% en van de vervoermiddelen 25% rekening houdend met een restwaarde.
Beleggingen 3 Terreinen en gebouwen Terreinen en gebouwen in eigen gebruik Boekwaarde per 1 januari Desinvesteringen Herwaardering
18.292.062
Boekwaarde per 31 december
17.907.246
384.816-
Overige terreinen en gebouwen 911.000 124.000 1.035.000
Totaal 2013
Totaal 2012
19.203.062
21.356.068
260.81618.942.246
2.153.00619.203.062
De terreinen en gebouwen zijn gewaardeerd op actuele waarde en zullen 3-jaarlijks worden getaxeerd. In 2013 heeft de beoordeling van de actuele waarde geleid tot een afwaardering van per saldo € 260.816 waarvan € 124.000 is toegevoegd aan de herwaarderingsreserve en € 384.816 via het resultaat 2013 is verwerkt. De overige terreinen en gebouwen bestaan uit de landerijen Sybrandyhuis en het onroerend goed te Amersfoort. Vanwege titel 9 BW 2 worden de panden aangemerkt als beleggingspanden.
4 Deelnemingen Mijn Makelaar
Stand 1 januari Verkopen Dividend uitkering Resultaat huidig jaar Balanswaarde 31 december
MM Twenterand
5.800 5.800
De deelnemingen worden gewaardeerd tegen de netto vermogenswaarde. Makelaarscombinatie Eemland B.V. is per 1 december 2013 geliquideerd.
55 55
Woonvast Holding
682.634 40.536642.098
Makelaarscombinatie Eemland B.V. 35.635 11.10425.000469 -
Totaal
724.124 11.10425.00040.067647.953
21
Coöperatie Univé Dichtbij U.A. Financieel verslag 2013 5 Overige financiële beleggingen Balanswaarde aankopen/ 1 januari verstrekkingen Effecten Vorderingen uit hypothecaire leningen Vorderingen uit overbruggingen Vorderingen uit andere leningen
38.154.482 21.726.649 57.955 1.053.989 60.993.075
43.383.613 551.414 43.935.027
Verkopen/ aflossingen
Koersverschillen/ vrijval
37.924.6662.974.77531.356225.77841.156.575-
170.235170.235-
Balanswaarde 31 december 43.443.194 18.751.874 26.599 1.379.625 63.601.292
De effecten bestaan ultimo 2013 uit beursgenoteerde aandelen,aandelenfondsen,obligaties en obligatiefondsen. De rentevoet van de hypotheken is gekoppeld aan de hypotheekrente van de banken en bedroeg in 2013 gemiddeld 4%. Als onderliggende zekerheid is er een recht van hypotheek gevestigd op het onroerend goed van de schuldenaars (personeelsleden). Univé Dichtbij heeft met Broekhuis Lease te Harderwijk een auto lease contract gesloten. Het betreft een zogenaamde operationele lease-overeenkomst. Hierbij is overeengekomen dat Univé Dichtbij zorg draagt voor funding van de te leasen auto's. Hiertoe verstrekt zij leningen ter grootte van de aanschafwaarde van de te leasen auto's aan Broekhuis Lease. De jaarlijkse aflossingen op de leningen zijn ter grootte van de jaarlijkse afschrijving op de desbetreffende auto's. De stand van de lening op Broekhuis Lease bedraagt ultimo 2013 € 1.021.335 Tevens bestaan er uitgegeven leningen aan Makelaars met een totaalbedrag van € 358.289 In verband met tegenvallende resultaten is er een reservering getroffen voor oninbaarheid van € 327.359 (dotatie 2013; € 181.359) De rente bedraagt 3%-4,5%.
Vorderingen
31-12-2013
31-12-2012
6 Vorderingen uit directe verzekering op verzekeringsnemers Totaalbedrag der vorderingen Af: voorziening voor oninbaarheid
1.525.815 318.7501.207.065
1.343.363 246.4341.096.929
1.296.139 1.296.139
301.555 301.555
7 Belastingen en premies sociale verzekeringen Diverse belastingen
8 Latente belastingen Stand per 1 januari Dotatie 2013 Stand per 31 december
31-12-2013 364.106 364.106
31-12-2012 -
22
Coöperatie Univé Dichtbij U.A. Financieel verslag 2013 8 Overige vorderingen
31-12-2013
191.264
Diverse vorderingen
31-12-2012
205.867
Overige activa
31-12-2013
9 Liquide middelen ABN Amro bank Binck Bank BHW Bausparkasse AG Credit Suisse Degussa bank GmbH Deutsche Bank ING Bank Rabobank Raiffeissen-Volksbank SNS Bank ZKB Zürich Postbank Kas (inclusief gelden onderweg)
31-12-2012
4.973.127 7.198.760 1.995 2.539.008 300.262 2.100.615 7.607.906 7.491.382 1.194.246 1.000.000 885.143 66.481
4.879.258 1.708.749 2.502.885 3.571 4.735.623 10.283.064 10.702.926 558.858 69.639 969.968 1.100.195 18.001
35.358.925
37.532.737
43.853 94.455 389.214 261.455 190.899 191.118 1.170.994
33.978 120.752 136.961 290.271 549.292 85.701 1.216.955
De liquide middelen zijn vrij besteedbaar en direct opeisbaar.
10 Overlopende activa
Hypothecaire leningen u/g lopende rente Deposito lopende rente Rente obligaties Te ontvangen termijnprovisie Lopende rente banken Diversen overlopende activa
11 Eigen vermogen Herwaarderings reserve panden Balans 1 januari voor stelselwijziging Stelselwijziging methodiek verdiende provisieberekening Balans 1 januari na stelselwijziging Herwaardering 2013 Bestemming resultaat Onverdeeld resultaat Stand per 31 december
542.855 542.855 93.000 635.855
Algemene Reserve 73.721.022 783.41172.937.611 3.414.227 76.351.838
Onverdeeld resultaat 3.414.227 3.414.227 3.414.2272.448.4272.448.427-
Totaal 77.678.104 783.41176.894.693 93.000 2.448.42774.539.266
De dotatie aan de herwaarderingsreserve is na aftrek van het effect vanuit belastinglatenties.
23
Coöperatie Univé Dichtbij U.A. Financieel verslag 2013 12 Achtergestelde schulden Ledenkapitaal Stand per 1 januari Af: uittredingen & uitkeringen Stand per 31 december
31-12-2013
31-12-2012
2.610.163 413.778 2.196.385
3.364.525 754.362 2.610.163
12.093.572 184.415 717.216 16.667 33.105
11.843.262 173.946 696.457 33.333 26.175
13.044.975
12.773.173
13 Technische voorzieningen Voor niet verdiende premies Premiereserve Termijntoeslagreserve Pakketkortingsreserve Vooruitontvangen premie overgenomen portefeuille Premiereserve Co-assurantie
Af: Termijndebiteuren
5.423.301-
5.075.989-
7.621.674
7.697.184
De niet verdiende premies betreft het onverdiende gedeelte van de in het verslagjaar in rekening gebrachte premies; de voorziening is berekend op basis van tijdsevenredige verdeling van de ontvangen premies. Hierop is in mindering gebracht het saldo van de termijndebiteuren.
Voor te betalen schade/uitkeringen Brand Storm Uitgebreide gevaren Glas/electra/vee
Af: Herverzekeringsdeel
5.350.848 9.699.875 2.401.783 1.101.313 18.553.819
3.294.182 315.308 1.844.069 366.870 5.820.429
6.230.756-
250.458-
De te betalen schaden betreffen de nog niet afgewikkelde schaden van het boekjaar en de voorafgaande boekjaren; de voorziening is per schadegeval bepaald. Het aandeel van de herverzekeraar is op deze voorziening in mindering gebracht.
Voor schadebehandelingskosten
200.000
162.013
In 2013 heeft er een schattingswijziging plaatsgevonden, een beschrijving hiervan is opgenomen in het hoofdstuk ''Toelichting grondslagen". Voorzieningen
14 Voorziening latente belastingverplichtingen Stand per 1 januari Mutatie boekjaar Stand per 31 december
31-12-2013
31-12-2012
539.503 539.503-
539.503 539.503
Deze voorziening heeft betrekking op verschillen tussen commerciele en fiscale waardering berekend op basis van nominaal tarief. De mutatie in 2013 komt grotendeels tot stand door de vrijval van de egalisatiereserve a.g.v. een negatief technisch resultaat en een negatief fiscaal resultaat.
24
Coöperatie Univé Dichtbij U.A. Financieel verslag 2013 15 Langlopende schulden
31-12-2013
31-12-2012
Saldo per 1 januari Afgelost in boekjaar Saldo per 31 december
3.095.000 180.000 2.915.000
3.275.000 180.000 3.095.000
Aflossingsverplichting Langlopend deel per 31 december
180.000 2.735.000
180.000 2.915.000
Hypotheek
Dit betreft een in 2004 aangegane hypothecaire lening met als onderpand het in eigen beheer gehouden onroerend goed. Looptijd van de lening is 25 jaar en het rentepercentage bedraagt met ingang van 1 februari 2009 3,09% voor 5 jaar vast, als zekerheid is gesteld alle aanwezige onroerende goederen. De aflossingsverplichting voor 2014 is opgenomen onder de overige kortlopende schulden. Deze lening is in februari 2014 volledig afgelost.
Lening Centrale Univé organisatie Saldo per 1 januari Afgelost in boekjaar Saldo per 31 december
349.411 349.411 -
349.411 349.411
106.500 13.750 92.750
106.500 106.500
52.143 14.500 37.643
66.643 14.500 52.143
2.865.393
3.423.054
782.477 782.477
739.180 969.019 1.708.199
6.830.089
6.034.080
Dit betreft een lening van de centrale organisatie ter financiering van uitgegeven personeelshypotheken. Deze lening is in 2013 volledig afgelost. Lening Rabobank Saldo per 1 januari Afgelost in boekjaar Saldo per 31 december Dit betreffen leningen bij de Rabobank van mijn Makelaar Rijssen en Mijn Hypotheek Jan Kamp. Lening Het oude Veer B.V. Saldo per 1 januari Afgelost in boekjaar Saldo per 31 december Dit betreft een lening Mijn Hypotheek Jan Kamp. Totaal langlopende schulden
Kortlopende schulden
16 Uit te keren premierestitutie a Premierestitutie 2011 b Premierestitutie 2012 c Premierestitutie 2013
De bedragen zijn inclusief nog uit te keren interest ledenrekening 17 Rekening-courantverhouding maatschappijen
Dit betreft de rekening courant verhoudingen met Coöperatie Univé U.A. en Derdenmaatschappijen uit hoofde van bemiddelingsovereenkomsten. Over de rekening couranten lopen de provisie en premie-afrekeningen (in geval van tussenpersoonincasso). De rekening courant verhoudingen worden op maandbasis verrekend. Derhalve wordt er geen rente berekend.
25
Coöperatie Univé Dichtbij U.A. Financieel verslag 2013 18 Belastingen en premies sociale verzekeringen Loonheffing Assurantiebelasting Omzetbelasting
31-12-2013 131.298 422.560 157.710 711.568
31-12-2012 1.280.407 176.876 122.178 1.579.461
In 2013 is een overeenkomst gesloten met ADP inzake een betaalservice. De verschuldigde loonheffing en premies worden in de maand van verlonen afgedragen aan ADP. Om die reden staat alleen nog de verschuldigde loonheffing van Midden Nederland Makelaars op de balans.
19 Overige schulden Reservering vakantiedagen Reservering gratificatie / winstuitk. Medewerkers Ledenkapitaal uitgetreden leden Verkoopkosten Personeelsvereniging Overige schulden
31-12-2013 597.419 486.373 74.299 2.920 19.034 661.978 1.842.023
Overlopende passiva
31-12-2012 406.071 658.473 21.445 4.684 29.870 1.055.328 2.175.871
31-12-2013
20 Onverdiende provisie 5.118.652 783.411 5.902.063 882.0915.019.972
Saldo 1 januari 2013 Effect stelselwijziging provisiereserve Saldo 1 januari 2013 na stelselwijziging Mutatie voorziening 2013 Saldo 31 januari 2013
Door de stelselwijziging (zie hoofdstuk algemeen) neemt de onverdiende provisiereserve toe. Een omzetdaling in verband met het provisieverbod op complexe produkten geeft een tegenwaarts effect. Van de geboekte provisie wordt 1/12 deel maandelijks als verdiend verantwoord. 21 Overige overlopende passiva Pensioenpremie Personeelskosten Accountantskosten Diversen Vooruitbetaalde huur
31-12-2013 67.726 329.133 31.460 175.511 0 603.830
31-12-2012 317.830 118.000 74.672 289.201 25.000 824.703
Niet in de balans opgenomen regelingen Geoormerkt vermogen Coöperatie Univé Een deel van het vermogen van de Coöperatie Univé U.A. (per 31 december 2013 € 73,3 miljoen) is aangemerkt als 'geoormerkt vermogen'. Dit vermogen is afkomstig uit de voormalige Onderlinge Verzekeringsmaatschappijen Univé Her U.A. en Univé Stormher U.A. Het aandeel van de voormalige leden van Her/Stormher is bepaald op basis van de verhouding van de door het desbetreffende lid in het boekjaar 2011 betaalde herverzekeringspremie. Het bestuur van Coöperatie Univé kan op voorstel van de Univé formule adviesraad besluiten tot aanwending van (een deel van) het geoormerkt vermogen voor investeringen ten behoeve van de Regionale Univé's dan wel tot overboeking van (een deel van) het geoormerkt vermogen op de gezamenlijke ledenrekening respectievelijk de individuele ledenrekeningen van de Her-leden. Het saldo wordt jaarlijks verhoogd of verlaagd overeenkomstig de stijging of daling welke de Consumentenprijsindex "Alle huishoudens" van het Centraal Bureau voor de Statistiek vertoont. Per 31 december 2013 bedraagt het aandeel van Univé Dichtbij in het geoormerkt vermogen € 12.631.266 (31 december 2012 was dit € 12.540.457).
26
Coöperatie Univé Dichtbij U.A. Financieel verslag 2013 4.2 TOELICHTING OP DE WINST- EN VERLIESREKENING 22 Verdiende premies eigen rekening Brand Storm U/g Glas Electronica/vee/gur
2013 19.786.423 4.995.414 9.678.013 2.892.352 361.162
2012 19.291.337 4.866.214 9.427.702 2.817.545 351.821
37.713.364 Af : verleende pakketkorting Bij: verdiende termijntoeslag
1.480.818549.664
36.754.619 1.452.238525.012
931.154Uitgaande herverzekeringspremies Brand Reïnstatement Storm Reïnstatement Electronica/vee/gur
1.645.646589.9873.058.489833.0219.797-
Verdiende premie co-assurantie Premie eigen rekening
3.084.642681.246.3895.4256.136.940-
4.336.524-
151.586
117.992
30.796.856
31.608.861
23 Schaden eigen rekening
2013 Aandeel herverzekering
Bruto Brand betaalde schade Brand schadereserve Storm betaalde schade Storm schadereserve U/g betaalde schade U/g schadereserve Glas, electronica en vee/gur betaald Glas, electronica en vee/gur reserve
Aandeel herverzekering Totaal schadelast huidig schadejaar
927.226-
2012 Aandeel herverzekering
Bruto
6.368.017 4.581.963 1.357.508 9.678.616 4.264.544 2.226.814 2.425.481 1.035.103
1.030.576 5.864.212 -
7.853.617 199.622 1.097.913 140.194 6.548.741 1.123.212 1.653.666 92.738
395.492 -
31.938.046
6.894.788
18.709.703
395.492
6.894.788
395.492
25.043.258
18.314.211
Voorgaande jaren Aandeel Her
85.853 432.070346.217-
446.612256.637 189.975-
Verhaalde schade huidig jaar/voorgaande jaren
604.941-
245.730-
604.941-
245.730-
951.158-
435.705-
Totaal schadelast voorgaande schadejaren
Totaal schaden eigen rekening
24.092.100
17.878.506
De vrijval en verhaal schaden hebben betrekking op de jaren 2001 t/m 2012 27
Coöperatie Univé Dichtbij U.A. Financieel verslag 2013 24 Kosten technische rekening
2013
2012
Personeelskosten Afschrijvingen Overige beheerskosten Aquisitiekosten Doorbelast vanuit niet-technische rekening
3.127.656118.2831.338.219298.7717.512.982-
3.177.626123.0711.286.363429.6457.347.667-
12.395.911-
12.364.372-
183.305 4.169 423.434 11.202 -243.511 140.063 0 0 654.039 798.972 15.435 1.066.028 4.102
152.642 4.219 337.515 1.155.734 170.939 213.793 113.057 29.408 908.266 98.060 86.758 1.118.126 7.781
Opbrengsten uit beleggingen
25 Opbrengsten uit overige beleggingen Dividend uit obligatiefondsen Overig Rente obligaties Ongerealiseerd resultaat obligaties Gerealiseerd resultaat obligaties Ontvangen dividend Deposito's Ledenkapitaal Unive-Her Koerswinst/verlies aandelen ongerealiseerd Koerswinst/verlies aandelen gerealiseerd Onderhandse leningen U.G. Hypotheken U.G. Overbruggingen en leningen
3.057.238
4.396.298
26 Beleggingslasten Kosten beleggingspanden Afwaardering beleggingspanden Overige beleggingslasten Kosten vermogensbeheer
129.190 384.816 202.568 221.208 937.782
30.147 3.164.769 47.231 154.600 3.396.747
27 Opbrengsten bemiddelingsactiviteiten Provisie assurantiebemiddeling Univé Centrale organisatie Derden maatschappijen doorlopende provisie Derden maatschappijen afsluitprovisie Participatieprovisie Bonusprovisie/extraprovisie Diverse overige maatschappijen
15.688.306 2.772.000 10.7841.524.883 19.974.405
16.156.641 3.251.740 385.756 564.004 10.000 1.446.928 21.815.069
Mutatie provisiereserve
882.091 20.856.496
519.582 22.334.651
Opbrengsten uit dienstverleningsovereenkomsten DVO Advies en bemiddeling
Totaal opbrengsten
223.266 223.266 21.079.762
22.334.651
In 2013 is er op basis van wettelijke bepalingen geen participatie en extra provisie meer uitgekeerd door Coöperatie Univé Schade. Vanaf 2013 is het verzekeraars wettelijk niet toegestaan provisie te verstrekken voor bemiddeling bij complexe verzekeringsproducten aan adviseurs/bemiddelaars. De opbrengsten uit deze advieswerkzaamheden worden door de adviseur bij de klant in rekening middels diensverleningsovereenkomsten. 28
Coöperatie Univé Dichtbij U.A. Financieel verslag 2013 28 Bedrijfskosten Personeelskosten Afschrijvingen Overige beheerskosten Aquisitiekosten Doorbelast aan technische rekening
2013
2012
22.745.8731.426.8015.780.2811.931.4807.512.982 24.371.453-
21.000.9481.127.3386.335.4011.923.2217.347.591 23.039.317-
469 40.53640.067-
5.83274329.625 23.050
0 0 0 75.567 41.300 0 80.527 253.328 284.366
85.074 165.974 127.882 86.036 52.374 13.320 66.620 0 349.797
Gemiddeld waren er bij de organisatie 400 personen in dienst (2012: 396 personen). Andere baten
29 Opbrengst deelnemingen Midden Nederland Makelaars Harderwijk B.V. Makelaarscombinatie Eemland B.V. Woonvast Holding B.V.
30 Overige andere baten Afwikkeling personele zaken Univé Ontvlechtingskosten Afwikkeling pensioen / vrijval verplichting Opbrengst blusapparatuur Vervallen ledenkapitaal/rente Verhaalde buitengerechtelijke kosten Winst verkoop bedrijfsauto's Buitengewone baten Konfiansa Overig
735.088
947.077
Andere lasten 31 Overige andere lasten Interest leningen O.G. Overige interest last Overig
118.083 69.895 561.137 749.115
153.730 213.061 673.188 1.039.979
De overige rentelasten bestaan voor een aanzienlijk deel uit betaalde rente aan de belastingdienst.
Verbonden partijen Volgens regelgeving worden als verbonden partijen aangemerkt; Univé Dichtbij Advies B.V., Univé Dichtbij Brandverzekeraar N.V., Univé Dichtbij Organisatie B.V., Midden Nederland Makelaars B.V., Midden Nederland Makelaars Harderwijk B.V., Midden Nederland Hypotheken B.V., Midden Nederland Bedrijfsonroerend Goed B.V., Konfiansa Re AG, UD Participatie Maatschappij B.V., Mijn Makelaar Rijssen B.V., Mijn Hypotheek Jan Kamp B.V., Ostfriesische Versicherungsbörse GmbH, LändlicheVersicherungsdienst GmbH, de Raad van Bestuur en de Raad van Commissarissen. Transacties tussen de verbonden partijen vinden plaats op basis van reële waarde.
29
Coöperatie Univé Dichtbij U.A. Financieel verslag 2013
Bezoldigingen van en leningen aan Bestuurders & Commissarissen De bezoldigingen met inbegrip van de pensioenlasten en andere uitkeringen van de huidige en gewezen bestuurders en commissarissen die in het boekjaar ten laste van de vennootschap zijn gekomen bedragen € 1.458.000 (2012: € 948.000) waarvan € 508.000 een incidenteel karakter kent. De omvang van de crisisheffing uit hoofde van artikel 32bd van de 'Wet op de loonbelasting 1964' bedraagt voor 2013 € 49.475. De leningen en voorschotten die door Coöperatie Univé Dichtbij U.A. zijn verstrekt, zijn als volgt te specificeren; Boekwaarde 31-12-2013 Raad van Bestuur Totaal
425.000 425.000
Boekwaarde 31-12-2012 Raad van Bestuur Totaal
Verstrekt
906.681 906.681
Rentevoet 0
Aflossing 2013 4%
-
Verstrekt 30.000 30.000
Rentevoet
481.681 481.681
Aflossing 2012 4%
35.000 35.000
Er zijn geen belangrijke overige bepalingen betreffende de vorderingen op de bestuurders en commissarissen. De Raad van Bestuur bestaat per 31 december 2013 uit 3 leden, De Raad van Commissarissen uit 4 leden.
30
Coöperatie Univé Dichtbij U.A. Financieel verslag 2013 5 VENNOOTSCHAPPELIJKE BALANS PER 31 DECEMBER 2013 (voor bestemming resultaat) (in €)
ACTIVA
31-12-2013
31-12-2012
Immateriële vaste activa Goodwill (1)
-
106.605
Beleggingen Terreinen en gebouwen (2)
17.314.999
17.730.999
Deelnemingen (3)
60.437.639
63.533.393
Overige financiële beleggingen (4) - Effecten - Vorderingen uit hypotheken - Vorderingen uit overbruggingen - Vorderingen uit andere leningen
3.105.960 18.751.874 26.599 1.379.625
3.098.884 21.726.649 57.956 1.053.989 23.264.058
25.937.478
Vorderingen Belastingen en premies sociale verzekeringen Latente belasting (5)
1.275.737 364.106
287.543 1.639.843
287.543
Overige activa Liquide middelen (6)
Overlopende activa (7)
TOTAAL ACTIVA
1.626.085
617.476 1.626.085
617.476
79.906
112.180
104.362.530
108.325.674
31
Coöperatie Univé Dichtbij U.A. Financieel verslag 2013
PASSIVA
31-12-2013
31-12-2012
635.855 76.351.838 2.448.427-
542.855 73.721.022 3.414.227
Eigen vermogen (8) Herwaarderingsreserve panden Algemene reserve Onverdeeld resultaat
74.539.266
77.678.104
Voorzieningen (9) Voorziening pensioenen Voorziening latente belastingverplichtingen Overige voorzieningen
327.358
48.406 539.503 146.000 327.358
733.909
Langlopende schulden (10) Hypotheken
2.735.000
3.264.411 2.735.000
3.264.411
Kortlopende schulden (11) Aflossingsverplichting hypotheken Rc Konfiansa A.G. Rc Univé Dichtbij Brandverzekeraar N.V. Rc Univé Dichtbij Advies B.V. Rc Univé Dichtbij Organisatie B.V.
180.000 2.558.927 16.493.811 7.390.457 121.861
180.000 2.553.714 11.721.421 11.280.858 790.872 26.745.056
26.526.865
15.850
122.384
104.362.530
108.325.673
overlopende passiva
Overige overlopende passiva (12)
TOTAAL PASSIVA
32
Coöperatie Univé Dichtbij U.A. Financieel verslag 2013 6 VENNOOTSCHAPPELIJKE WINST- EN VERLIESREKENING PER 31-12-2013 (in €)
2013
2012
Bedrijfskosten (13) Personeelskosten (korting hypotheekrente) Toerekening afschrijving Toerekening personeelskosten Toerekening aquisitiekosten Toerekening overige beheerskosten
240.0007.842472.52310.477447.589-
200.0005.074505102.1521.178.431-
307.731-
Opbrengsten uit beleggingen (14) Opbrengsten terreinen en gebouwen Opbrengsten uit overige beleggingen
1.489.847 1.274.136
1.492.033 1.332.235 2.763.983
Beleggingslasten (15)
2.824.268
795.990-
Resultaat deelnemingen (16)
3.184.350-
2.312.343-
4.257.794
Andere baten (17) Interest bate banken Overige andere baten
22.021 55.599
48.290 541.458 77.620
589.748
Andere lasten (18) Rentelasten RC groepsmaatschappijen Overige andere lasten
149.934584.864-
454.832350.557805.389-
Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening voor belastingen
Vennootschapsbelasting Verschuldigd huidig jaar Voorgaande boekjaren
Resultaat na belastingen
734.798-
2.250.550-
197.877-
3.444.931
738.550 165.376197.877-
573.174
2.448.427-
4.018.105
33
Coöperatie Univé Dichtbij U.A. Financieel verslag 2013
3 TOELICHTING ALGEMEEN Coöperatie Univé Dichtbij heeft ten doel het beheer, het bestuur en de financiering van de met haar verbonden ondernemingen. De coöperatie neemt bij het bestuur van de met haar verbonden ondernemingen mede het belang van deze ondernemingen in acht. De coöperatie heeft voorts ten doel; a. Te voorzien in bepaalde stoffelijke behoeften van haar leden door het behartingen van de belangen van haar leden inzake diverse soorten verzekeringen en inzake het velenen van financiële diensten, krachtens overeenkomsten, anders dan van verzekering, met haar leden gesloten in de bedrijven die zij te dien einde te hunnen behoeve doet uitoefenen; b. het bevorderen van de eenheid en samenwerking van en tussen de bedrijven; c. het bevorderen van een uniforme werkwijze binnen de bedrijven.
De vennootschap heeft zowel de enkelvoudige als de geconsolideerde jaarrekening opgesteld volgens de wettelijke bepalingen van Titel 9, boek 2, Burgerlijk Wetboek.
Alle bedragen in dit rapport zijn vermeld in euro's.
WAARDERINGSGRONDSLAGEN De waarderingsgrondslagen voor de vennootschappelijke balans en de bepaling van het vennootschappelijk resultaat wijken niet af van de waarderingsgrondslagen welke voor de consolidatie zijn gebruikt.
34
Coöperatie Univé Dichtbij U.A. Financieel verslag 2013 7.2 TOELICHTING OP DE VENNOOTSCHAPPELIJKE BALANS
Immateriële vaste activa
31-12-2013
1 Goodwill Stand 01 januari Afschrijving boekjaar Balanswaarde 31 december
106.605 106.605 -
31-12-2012
213.212 106.607 106.605
De afschrijving bedraagt jaarlijks 20% van de verkrijgingswaarde De goodwill heeft betrekking op de verkrijging van een belang in Midden Nederland Makelaars B.V. Beleggingen
2 Terreinen en gebouwen
Terreinen en gebouwen in eigen gebruik Boekwaarde per 1 januari Desinvesteringen Herwaardering
16.819.999 540.000-
Boekwaarde per 31 december
16.279.999
Overige terreinen en gebouwen 911.000 124.000 1.035.000
Totaal 2013
Totaal 2012
17.730.999 416.000-
19.884.005 2.153.006-
17.314.999
17.730.999
De terreinen en gebouwen zijn gewaardeerd op actuele waarde en zullen 3-jaarlijks worden getaxeerd. In 2013 heeft de beoordeling van de actuele waarde geleid tot een afwaardering van per saldo € 416.000 waarvan € 124.000 is toegevoegd aan de herwaarderingsreserve en € 540.000 via het resultaat 2013 is verwerkt. Vanwege titel 9 BW 2 worden de panden aangemerkt als beleggingspanden.
3 Deelnemingen % deelneming Balanswaarde provisie 1 januari stelselwijziging
Univé Dichtbij Brandverzekeraar N.V. Univé Dichtbij Advies B.V. Univé Dichtbij Organisatie B.V. Midden Nederland Makelaars B.V. Woonvast Holding B.V. UD Participatiemaatschappij B.V. Konfiansa Mijn Makelaar Beheer BV
100,00% 100,00% 100,00% 100,00% 45,05% 100,00% 100,00% 16,70%
47.689.225 4.591.468 331.7443.071.761 682.634 761.398 7.062.851 5.800 63.533.393
783.411-
783.411-
Resultaat huidig jaar
3.635.845899.493 19.288 40.536158.949 286.308 2.312.343-
Balanswaarde 31 december
44.053.380 4.707.550 331.7443.091.049 642.098 920.347 7.349.159 5.800 60.437.639
De deelnemingen worden gewaardeerd tegen netto-vermogenswaarde.
35
Coöperatie Univé Dichtbij U.A. Financieel verslag 2013 4 Overige financiële beleggingen Balanswaarde aankopen/ 1 januari verstrekkingen Aandelen Vorderingen uit hypothecaire leningen Vorderingen uit overbruggingen Vorderingen uit andere leningen
3.098.883 21.726.649 57.955 1.053.989 25.937.476
2.202.539 551.414 2.753.953
Verkopen/ aflossingen
Koersverschillen
2.283.954 2.974.775 31.356 225.778 5.515.863
88.492 88.492
Balanswaarde 31 december 3.105.960 18.751.874 26.599 1.379.625 23.264.058
De effecten bestaan ultimo 2013 uit beursgenoteerde aandelen. De rentevoet van de hypotheken is gekoppeld aan de hypotheekrente van de banken en bedroeg in 2013 gemiddeld 4%. Als onderliggende zekerheid is er een recht van hypotheek gevestigd op het onroerend goed van de schuldenaars (personeelsleden). Univé Dichtbij heeft met Broekhuis Lease te Harderwijk een auto lease contract gesloten. Het betreft een zogenaamde operationele lease-overeenkomst. Hierbij is overeengekomen dat Univé Dichtbij zorg draagt voor funding van de te leasen auto's. Hiertoe verstrekt zij leningen ter grootte van de aanschafwaarde van de te leasen auto's aan Broekhuis Lease. De jaarlijkse aflossingen op de leningen zijn ter grootte van de jaarlijkse afschrijving op de desbetreffende auto's. De stand van de lening op Broekhuis Lease bedraagt ultimo 2013 € 1.021.335 Tevens bestaan er uitgegeven leningen aan Makelaars met een totaalbedrag van € 358.289 In verband met tegenvallende resultaten is er een reservering getroffen voor oninbaarheid van € 327.359 (dotatie 2013; € 181.359) De rente bedraagt 3%-4,5%.
5 Latente belasting
31-12-2013
Stand per 1 januari Dotatie 2013 Stand per 31 december
31-12-2012
364.106 364.106
6 Liquide middelen
31-12-2013
Rabobank 1552.45.392 Rabobank 3461.46.860 Rabobank 3631.456.115 SNS 9024.69.991 Binck bank 235217
17.913 526.469 1.000.000 81.703 1.626.085
31-12-2012 448 2.121 517.992 69.639 27.276 617.476
De liquide middelen zijn vrij besteedbaar en direct opeisbaar. 7 Overlopende activa Lopende rente overbruggingen en overige leningen Lopende interest banken Nog te ontvangen huur
43.853 22.070 13.982 79.905
33.978 78.202 0 112.180
8 Eigen vermogen Herwaarderings reserve panden Balans 1 januari voor stelselwijziging Stelselwijziging methodiek verdiende provisieberekening Balans 1 januari na stelselwijziging Verdeling resultaat vorig boekjaar Herwaardering 2013 Resultaat boekjaar Stand per 31 december
542.855 542.855 93.000 635.855
Algemene Reserve 73.721.022 783.41172.937.611 3.414.227 76.351.838
Onverdeeld resultaat 3.414.227 3.414.227 3.414.2272.448.4272.448.427-
Totaal 77.678.104 783.41176.894.693 93.000 2.448.42774.539.266
Het resultaat 2012 van Univé Midden is opgenomen in de Algemene Reserve. Er heeft geen dotatie aan de Algemene Reserve plaatsgevonden vanuit de inbreng van voormalig Univé Dichtbij. Er heeft een toewijzing plaatsgevonden wat betreft de activa en passiva van oud-Univé Dichtbij naar Univé Dichtbij Advies en de andere groepsmaatschappijen. De vergelijkende cijfers zijn voor vergelijkingsdoeleinden conform RJ 216.112 aangepast alsof de fusie-organisatie reeds per 1 januari 2012 heeft bestaan. Hierdoor ontstaat er een afwijking tussen het onverdeeld resultaat 2012 in deze tabel met de vergelijkende cijfers in de winsten verliesrekening 2012. 36 De dotatie aan de herwaarderingsreserve is na aftrek van het effect vanuit belastinglatenties.
Coöperatie Univé Dichtbij U.A. Financieel verslag 2013
9 Voorzieningen
Voorziening pensioenen
31-12-2013
31-12-2012
-
48.406
De voorziening is primo 2013 overgedragen aan Univé Dichtbij Organisatie B.V. De reden hiervoor is dat de medewerkers op de payroll staan van Univé Dichtbij Organisatie B.V.
Voorziening latente belastingverplichtingen Stand per 1 januari Herwaardering OG 2013 Vrijval 2013 Stand per 31 december
31-12-2013
31-12-2012
539.503 31.000 570.503-
539.503 539.503
Deze voorziening heeft betrekking op verschillen tussen commerciele en fiscale waardering berekend op basis van nominaal tarief. De mutatie in 2013 komt grotendeels tot stand door de vrijval van de egalisatiereserve a.g.v. een negatief technisch resultaat en een negatief fiscaal resultaat. Overige voorzieningen Stand per 1 januari Dotatie 2013 Stand per 31 december
31-12-2013 146.000 181.359 327.359
31-12-2012 146.000 146.000
Dit betreft een getroffen voorziening voor oninbaarheid van onderhandse leningen.
10 Langlopende schulden
31-12-2013
31-12-2012
Saldo per 1 januari Afgelost in boekjaar Saldo per 31 december
3.095.000 180.000 2.915.000
3.275.000 180.000 3.095.000
Aflossingsverplichting Langlopend deel per 31 december
180.000 2.735.000
180.000 2.915.000
Hypotheek
Dit betreft een in 2004 aangegane hypothecaire lening met als onderpand het in eigen beheer gehouden onroerend goed. Looptijd van de lening is 25 jaar en het rentepercentage bedraagt met ingang van 1 februari 2009 3,09% voor 5 jaar vast, als zekerheid is gesteld alle aanwezige onroerende goederen. De aflossingsverplichting voor 2014 is opgenomen onder de overige kortlopende schulden. Deze lening is in februari 2014 volledig afgelost.
Lening Centrale Univé organisatie Saldo per 1 januari Afgelost in boekjaar Saldo per 31 december
349.411 349.411 -
349.411 349.411
Dit betreft een lening van de centrale organisatie ter fundering van uitgegeven personeelshypotheken. Deze lening is in 2013 volledig afgelost.
11 Kortlopende schulden Er heeft in 2013 een verschuiving plaatsgevonden in de saldi van de rekening courantverhoudingen met Univé Dichtbij Advies B.V. en Univé Dichtbij Brandverzekeraar N.V. Dit is met name veroorzaakt door het opnieuw beleggen van vrijgekomen liquiditeiten vanuit verkoop van beleggingen binnen Univé Dichtbij Brandverzekeraar N.V. Deze liquiditeiten zijn opnieuw belegd binnen de beleggingsportefeuille van Univé Dichtbij Advies B.V. 37 Over de saldi met de rekening couranten met de groepsmaatschappijen wordt rente verrekend.
Coöperatie Univé Dichtbij U.A. Financieel verslag 2013
Overlopende passiva 12 Overige overlopende passiva Rente leningen OG Diverse nog te betalen kosten Vooruitontvangen huur
7.385 8.465 15.850
27.264 70.120 25.000 122.384
38
Coöperatie Univé Dichtbij U.A. Financieel verslag 2013 7.3 TOELICHTING OP DE VENNOOTSCHAPPELIJKE WINST- EN VERLIESREKENING
13 Bedrijfskosten Personeelskosten (korting hypotheekrente) Toerekening afschrijving Toerekening personeelskosten Toerekening aquisitiekosten Toerekening overige beheerskosten
2013
2012
240.000 7.842 472.523 10.477 447.589 1.178.431
200.000 5.074 505 102.152 307.731
Betreft kosten doorbelast door Univé Dichtbij Organisatie B.V. Door aanpassing van arbeidsvoorwaarden zijn er incidentele personeelskosten gemaakt welke ten laste zijn gebracht van Coöperatie Univé Dichtbij U.A. De extra overige beheerskosten bestaan voor een groot deel uit externe advieskosten welke de fusie met zich meebracht.
14 Opbrengsten uit beleggingen Opbrengst terreinen en gebouwen Opbrengst landerijen
1.468.638 21.210 1.489.848
1.470.456 21.577 1.492.033
33.999 66.573 49388.492 15.435 1.066.028 4.102 1.274.136
25.992 61.704 15.10746.981 86.758 1.118.126 7.781 1.332.235
106.605 129.190 540.000 20.195 795.990
106.607 30.147 3.025.353 22.243 3.184.350
19.288 3.635.845899.493 286.308 158.949 40.5362.312.343-
22.9692.050.271 2.016.012 181.661 3.194 29.625 4.257.794
Hieronder is opgenomen de huuropbrengsten van de terreinen en gebouwen.
Opbrengsten uit overige beleggingen Dividend aandelen Koerswinst/verlies aandelen ongerealiseerd Koerswinst/verlies aandelen gerealiseerd Verkoop resultaat aandelen Onderhandse leningen U.G. Hypotheken U.G. Overbruggingen en leningen
15 Beleggingslasten Afschr.immateriele vaste activa Kosten beleggingspanden Afwaardering beleggingspanden Kosten transacties effecten
16 Resultaat deelnemingen Midden Nederland Makelaars B.V. Univé Dichtbij Brandverzekeraar N.V. Univé Dichtbij Advies B.V. Konfiansa UDO Participatie Woonvast Holding B.V.
39
Coöperatie Univé Dichtbij U.A. Financieel verslag 2013 17 Andere baten Interest bate banken
22.021
48.290
250 55.349 55.599
85.074 84.379 127.882 52.327 191.796 541.458
2013
2012
118.083 41.952 179.896 10.626 350.557
153.730 49.415 303.635 78.084 584.864
Overige andere baten Afsluitprovisie overbruggingsfinancieringen Afwikkeling personele zaken Univé Ontvlechtingskosten Afwikkeling pensioen / vrijval verplichting Boekresultaat materiële vaste activa Overige baten
18 Andere lasten Interest leningen O.G. Overige interest last Overige lasten Diversen
40
Coöperatie Univé Dichtbij U.A. Financieel verslag 2013
IV Overige gegevens
41
Coöperatie Univé Dichtbij U.A. Financieel verslag 2013
1 Resultaatbestemming De statuten van de maatschappij bevatten met betrekking tot de resultaatbestemming de volgende bepalingen; Artikel 29: Omtrent bestemming van een eventueel positief resultaat, besluit de Ledenraad op voorstel van het Bestuur, gehoord de Raad van Commissarissen. Winstbestemming 2013 (voorstel) Het resultaat na belastingen bedraagt over 2013 € -2.448.427 Door het bestuur zal aan de ledenraad worden voorgesteld dit resultaat ten laste te brengen van de reserves.
2 Gebeurtenissen na balansdatum Er zijn geen noemenswaardige gebeurtenissen na balansdatum.
3 Niet in de balans opgenomen regelingen NHT In verband met onverzekerbaarheid van terrorisme is Univé Her in 2003 toegetreden tot de Nederlandse Herverzekeringsmaatschappij voor Terrorismeschaden N.V. (NHT). De NHT biedt herverzekeringsdekking voor terrorismeschaden tot maximaal € 1 miljard per kalenderjaar. De eerste layer hiervan - tot € 400 miljoen - betreft een gepoolde capaciteit, opgebouwd door de aangesloten verzekeraars. Het aandeel van Univé Dichtbij in deze layer bedraagt € 414.000. Dit is tevens het maximumbedrag dat Univé Dichtbij in enig jaar als gevolg van terrorisme aan eigen risico draagt, ongeacht of de schade haar eigen polishouders of die van andere bij de NHT aangesloten verzekeraars treft.
Lease Univé Dichtbij heeft met Broekhuis Lease te Harderwijk een auto lease contract gesloten. Het betreft een zogenaamde operationele lease-overeenkomst. Hierbij is overeengekomen dat Univé Dichtbij zorg draagt voor funding van de te leasen auto's. Hiertoe verstrekt zij leningen ter grootte van de aanschafwaarde van de te leasen auto's aan Broekhuis Lease. De jaarlijkse aflossingen op de lening zijn ter grootte van de jaarlijkse afschrijving op de betreffende auto's.
Rente swaps Univé Dichtbij heeft ter afdekking van het renterisico voor een bij de Rabobank Noord Oost Friesland opgenomen lening een renteswap afgesloten. Het betreft een overeenkomst waarbij Univé Dichtbij een rentepercentage van 3,09% betaald en het percentage van de 1-maands euribor ontvangt over een bedrag met hoofdsom € 3,8 miljoen. Deze overeenkomst is afgesloten op 30 januari 2009 en loopt tot 3 februari 2014. De actuele waarde van deze swap bedraagt ultimo 2013 -/- € 14.817.
42
Coöperatie Univé Dichtbij U.A. Financieel verslag 2013
5 Organigram
Coöperatie Univé Dichtbij U.A.
45% Woonvast Holding B.V
100%
Univé Dichtbij
Midden Nederland
Advies B.V.
Makelaars B.V.
Univé Dichtbij Brandverzekeraar N.V.
Univé Dichtbij Organisatie B.V.
UD Participatiemaatschappij B.V.
16,67 %
100%
Mijn Makelaar Beheer B.V.
Konfiansa -re
40% 100% Woonvast Makelaars B.V
100%
Mijn Makelaar Rijssen B.V.
Midden Nederland Hypotheken B.V. 40% Jan Kamp Hypotheken 100% MNM BOG B.V. 64% Ostfriesische Versicherungsbőrse GmbH MNM Harderwijk B.V. 85% MNM 15% Joris de Vries
100% Lȁndliche Versichungsdienst GmbH
44
Toepassing Code Verzekeraars door Univé Dichtbij
27-1-2014
De principes uit de Code Verzekeraars getoetst In dit rapport worden de principes uit de Code Verzekeraars stap voor stap doorgenomen en wordt toegelicht in hoeverre binnen Univé Dichtbij aan deze principes wordt voldaan. Naast de beleidsmatige verankering wordt er ook naar de praktische invulling gekeken.
Univé Dichtbij Raad van Commissarissen Raad van Bestuur Concept 2.0
INHOUDSOPGAVE INHOUDSOPGAVE
2
1. INLEIDING
3
2. RAAD VAN COMMISSARISSEN
4
2.1 Samenstelling en deskundigheid ................................................................................................................ 4 2.2 Taak en werkwijze ...................................................................................................................................... 9
3. RAAD VAN BESTUUR
10
3.1 Samenstelling en deskundigheid .............................................................................................................. 10 3.2 Taak en werkwijze .................................................................................................................................... 13
4. RISICOMANAGEMENT
15
5. AUDIT
17
6. BELONINGSBELEID
19
6.1 Uitgangspunt ............................................................................................................................................ 19 6.2 Governance .............................................................................................................................................. 19 6.3 Bestuurdersbeloning ................................................................................................................................ 20 6.4 Variabele beloning ................................................................................................................................... 21
7. NALEVING WET- EN REGELGEVING
23
BIJLAGE 1
24
Moreel-ethische verklaring ............................................................................................................................ 24
1. INLEIDING De Governance principes, hierna de Code, is opgesteld door het Verbond van Verzekeraars naast de in 2002 opgestelde Gedragscode Verzekeraars.1 De Code sluit aan bij de uitgangspunten van de door de Nederlandse Vereniging van Banken opgestelde Code Banken. De Code is in werking getreden op 1 januari 2011. De Code is van toepassing op alle verzekeraars die beschikken over een vergunning verleend op grond van de Wet op het financieel toezicht (Wft) en zo ook op Univé Dichtbij. De Code is bij besluit van 23 augustus 2011 wettelijk verankerd.2 Dit besluit is met ingang van 1 september 2011 in werking getreden. Op grond van dit besluit is iedere verzekeraar verplicht om in (een bijlage bij) het jaarverslag mee te delen in hoeverre zij de Code toepast.3 Dit rapport heeft als zodanige bijlage te gelden. Bepalend voor de werking van de Code is niet de mate Het belang van de waarin deze naar de letter wordt nageleefd (geen klant, welke klant aan ‘afvinkgedrag’), maar de wijze waarop met de intenties Univé Dichtbij van de Code wordt omgegaan. De Raad van Bestuur van bestaansrecht geeft, Univé Dichtbij is verantwoordelijk voor een evenwichtige centraal stellen. afweging van al de belangen van bij de verzekeraar betrokken partijen, waaronder diens klanten en medewerkers. Hierbij moet rekening worden gehouden met de continuïteit van Univé Dichtbij als verzekeraar, de maatschappelijke omgeving waarin Univé Dichtbij functioneert, de toepasselijkheid van wet- en regelgeving, alsook de diverse codes die op Univé Dichtbij van toepassing zijn. Daarenboven geldt voor Univé Dichtbij zij binnen het raamwerk van belangen, het belang van haar klant, welke klant aan Univé Dichtbij haar bestaansrecht geeft, centraal wil stellen. Om dit te waarborgen is er door Univé Dichtbij onder andere Univé Dichtbij hecht een effectieve klachtenprocedure ingericht. grote waarde aan de naleving van de Univé Dichtbij hecht grote waarde aan de naleving van de Code. Code en geeft in dit rapport openhartig aan in hoeverre er aan de Code wordt voldaan. In dit rapport wordt per principe uitgelegd hoe Univé Dichtbij in 2013 met de Governance principes is omgegaan en (voor zover er sprake is van een wijziging) op dit moment met deze principes omgaat. Uitgebreid wordt uiteengezet hoe binnen Univé Dichtbij het één en ander is vormgegeven. 1 februari 2014 Raad van Bestuur Egbert Knorren / Henne Bonestroo / Alfred Echten Univé Dichtbij 1
Voor de meest actuele tekst van de Code zij verwezen naar de website van het Verbond van Verzekeraars. Besluit van 23 augustus 2011 (Stb. 2011, 396). Zie ook art. 2:391 lid 5 BW, waarin is bepaald dat een bij besluit aangewezen gedragscode in het jaarverslag moet worden opgenomen. 3 Waar voorheen alleen die principes die niet werden nageleefd moesten worden toegelicht, dienen vanaf het verslagjaar 2013 ook de principes die wel worden nageleefd moeten worden toegelicht (principe 1.2). Uitgangspunt is dat in het jaarverslag én op de website per bepaling wordt aangegeven op welke wijze Univé Dichtbij invulling heeft aan de Code. 2
2. RAAD VAN COMMISSARISSEN 2.1 Samenstelling en deskundigheid Tekst Code Banken Toepassing door ING 2.1.1 De Raad van Commissarissen is zodanig samengesteld, dat hij zijn taak naar behoren kan vervullen. Complementariteit, collegiaal bestuur, onafhankelijkheid en diversiteit zijn een voorwaarde voor een goede taakvervulling door de Raad van Commissarissen. Door Univé Dichtbij wordt dit principe toegepast. In 2013 heeft zich een bijzondere situatie voorgedaan. Ten behoeve van de fusie per 1-1-2013 zijn de leden van de Raad van Commissarissen (hierna ‘de Raad’) van beide partijen getoetst en is slechts één lid door de DNB geschikt bevonden. Aansluitend is aan de DNB een verzoek om ontheffing van de verplichting tot het hebben van drie commissarissen ingediend (art. 3:19 lid 1 Wft). Tegelijkertijd is daarbij door Univé Dichtbij een tijdelijke oplossing voorgesteld, zijnde bijstand door een tweetal externe adviseurs. Dit voorstel werd uiteindelijk door de DNB akkoord bevonden. Na de verlening van de ontheffing is Univé Dichtbij op zoek gegaan naar nieuwe leden voor de Raad en heeft deze Leden inmiddels ook gevonden. In de beantwoording van de navolgende vragen, zal dan ook uitgegaan worden van de huidige samenstelling van de Raad. De huidige Raad bestaat uit een viertal leden: één vrouw en drie mannen. Eind 2013 heeft de DNB de individuele geschiktheid van deze personen getoetst en inmiddels ook akkoord bevonden. Ook de geschiktheid van de Raad als collectief werd akkoord bevonden. De geschiktheid van de voorzitter van de Raad werd – zoals hiervoor aangegeven – reeds medio 2013 akkoord bevonden. De samenstelling van de Raad is divers naar onder andere de professionele achtergrond. Binnen de Raad wordt beschikt over een ruime mate van bestuurlijke ervaring, specialistische kennis op het gebied van jaarverslaglegging, alsook deskundigheid op het gebied van toezicht op financiële- en riskstructuren binnen de bestuurlijke praktijk. De brede diversiteit naar professionele achtergrond van de leden van de Raad waarborgt het complementaire profiel van de Raad. De Raad treedt op als een collegiaal lichaam en streeft naar besluitvorming op basis van consensus. De leden van de Raad voldoen aan de onafhankelijkheidscriteria zoals geformuleerd in de Nederlandse Corporate Governance Code. Jaarlijks vindt er door de Raad een zelfevaluatie plaats, waarbij onder andere de samenstelling aan de orde komt. Hierover is een hoofdstuk geformuleerd in het Geschiktheidsbeleid RvB en RvC (hierna ‘het Geschiktheidsbeleid’). De diverse voorwaarden die verbonden zijn aan een goede taakvervulling van de Raad zijn uitgewerkt in het Geschiktheidsbeleid en het Reglement RvB en RvC (hierna ‘het Reglement’). De Raad conformeert zich in zijn handelen aan deze beleidsstukken, alsook aan de voorwaarden die – ten aanzien van dit handelen – volgen uit de statuten van de Coöperatie. De binnen de Raad aanwezige geschiktheid op de relevante onderdelen volgt uit de geschiktheidsmatrix als onderdeel van het Geschiktheidsbeleid. Uit de geschiktheidsmatrix volgt dat binnen de Raad dat er voldoende kennis, kunde en ervaring beschikbaar is om de aan de Raad toegewezen taken naar behoren te kunnen vervullen. Daarenboven kan de Raad ten behoeve van de juiste invulling van deze taken ook een beroep doen op externe deskundigheid.
2.1.2 De Raad beschikt over een voldoende aantal leden om zijn functie, ook in de commissies van de Raad, goed te kunnen uitoefenen. Het geschikte aantal leden is mede afhankelijk van de aard, omvang en complexiteit van de verzekeraar. Univé Dichtbij past dit principe toe. De Raad van Univé Dichtbij beschikt over een voldoende aantal leden om de aan de Raad toebedeelde taak, ook in de commissies van de Raad, goed te kunnen uitoefenen. Jaarlijks oordeelt de Raad of het aantal leden – rekening houdend met de verschillende commissies binnen de Raad – nog voldoende is om zijn functie naar behoren te kunnen uitoefenen. Statutair is bepaald dat de Raad moet bestaan uit minimaal drie en maximaal zeven leden. Momenteel bestaat de Raad uit vier leden. 2.1.3 De leden van de Raad beschikken over gedegen kennis van de maatschappelijke functies van de verzekeraar en van de belangen van alle bij de verzekeraar betrokken partijen. De Raad van Commissarissen maakt een evenwichtige afweging van de belangen van de bij de verzekeraar betrokkenen zoals haar leden en medewerkers. Univé Dichtbij past dit principe toe. Binnen de Raad neemt een aantal personen zitting die werkzaam is (geweest) in de verzekeringsbranche. Twee commissarissen vanuit een bestuurlijke rol, waarvan één – als voormalig divisiedirecteur Toezicht bij DNB – ook de toezichthoudende rol. Eén commissaris is werkzaam als IFRS-specialist bij internationaal opererende verzekeraar en is als extern accountant op partnerniveau verantwoordelijk geweest voor de accountantscontrole bij diverse verzekeraars. Tot slot bekleedt één van de commissarissen een bestuurlijke functie bij een arbeidsbemiddelingsbedrijf gericht op de agrarische sector, alsook is deze commissaris als lid van het management verantwoordelijk voor ontwikkeling en innovatie bij een grote onderwijsinstelling en heeft deze commissaris al enkele jaren ervaring als commissaris bij de (rechtsvoorgangers van) Univé Dichtbij. Mede vanuit deze hoedanigheden weet ook deze commissaris de maatschappelijke functie van verzekeringen op waarde te schatten. Vanuit de zakelijke expertise die aanwezig is binnen de Raad is men voldoende in staat om de belangen van de verzekeraar te waarborgen. Daartegenover staat echter dat de commissarissen al dan niet uit hoofde van nevenfuncties zich ook afdoende bewust zijn van wat er in de maatschappij, bij de leden van de Coöperatie, alsook bij de overige stakeholders van Univé Dichtbij, leeft. Verder kan van elk lid van de Raad worden gesteld dat hij/zij – vanuit verschillende beweegredenen – affiniteit heeft met de missie en de strategie van Univé Dichtbij. Binnen het verplichte Introductieprogramma dat door de individuele leden van de Raad moet worden doorlopen, werd – gezamenlijk met de Raad van Bestuur (hierna ‘het Bestuur’) – uitgebreid over deze missie en strategie gesproken. Ook werd in dit Introductieprogramma stil gestaan bij de maatschappelijke functie van Univé Dichtbij als lokaal betrokken verzekeraar. De Raad is zich er verder van bewust dat een evenwichtige belangenafweging fundamenteel is in het licht van het coöperatieve gedachtegoed van Univé Dichtbij. De Raad waakt er dan ook voor dat het organisatiebelang dienend blijft aan het klantbelang en dat de belofte die volgt uit de door Univé Dichtbij gehanteerd slogan ‘Persoonlijk, Betrokken en Dichtbij’ ook bewaarheid wordt door de wijze waarop Univé Dichtbij door het Bestuur wordt geleid.
2.1.4 Ieder lid van de Raad van Commissarissen is in staat om de hoofdlijnen van het totale beleid van de verzekeraar te beoordelen en zich een afgewogen en zelfstandig oordeel te vormen over de basisrisico’s die daarbij worden gelopen. Voorts beschikt ieder lid van de Raad van Commissarissen over specifieke deskundigheid die noodzakelijk is voor de vervulling van zijn rol binnen de Raad van Commissarissen. Daartoe wordt, zodra een vacature in de Raad van Commissarissen ontstaat, een individuele profielschets voor het nieuwe lid van de Raad van Commissarissen opgesteld die past binnen de profielschets die voor de gehele Raad is opgesteld. Univé Dichtbij heeft de geschiktheid van de diverse leden in kaart gebracht. Uit de in dit verband opgestelde geschiktheidsmatrix volgt dat bij elk lid voldoende kennis, kunde en ervaring beschikbaar is, om zich zelfstandig oordeel te vormen over de risico’s. Binnen de Raad van Commissarissen is verder een Audit- en Riskcommissie (hierna ‘de Commissie’) ingesteld. Deze commissie beoordeelt hoe er door het Bestuur met de lange en korte termijn risico’s wordt omgegaan, beoordeelt procedures en beheersingsmaatregelen, beoordeelt de implementatie van wet- en regelgeving alsook gedragscode en houdt verder ook toezicht op het financiële verslagleggingsproces, waaronder toezicht op de naleving van de aanbevelingen van de accountant, alsook wordt toezicht gehouden op de relatie met de accountant. De Raad (alsook de Commissie) neemt ter invulling van haar taak onder meer kennis van de Risk & Compliance-rapportage, in welke rapportage de financiële, organisatorische en compliance risico’s worden geduid, alsook de daarmee corresponderende beheersmaatregelen. De Raad, alsook haar leden, is in staat om zowel het Bestuur als de Manager Risk & Compliance kritisch te bevragen over de inhoud van deze rapportage. Uit de statuten van Univé Dichtbij volgt dat het Bestuur voor diverse met name genoemde besluiten goedkeuring behoeft van de Raad. Ook deze wijze is de Raad derhalve in staat om zich tijdig uit te kunnen spreken over (de risico’s verbonden aan) besluiten, welke van materiele invloed kunnen zijn op Univé Dichtbij. Indien er op enig moment een nieuw lid wordt aangetrokken dan wordt, ingevolge de statuten van Univé Dichtbij, alsook het Geschiktheidsbeleid, op dat moment een profielschets door de Raad opgesteld, welke profielschets dient te passen binnen het profiel van de Raad als geheel. Hiermee wordt bewerkstelligd dat een ontstane leemte in kennis en kunde op een adequate wijze worden opgevuld en dat de Raad als geheel voldoende competent blijft. 2.1.5 Bij de vervulling van de vacature van voorzitter van de Raad van Commissarissen wordt in de op te stellen individuele profielschets aandacht besteed aan de door de verzekeraar gewenste deskundigheid en ervaring met de financiële sector en bekendheid met de sociaaleconomische en politieke cultuur en de maatschappelijke omgeving van de belangrijkste markten waarin de verzekeraar opereert. Univé Dichtbij past dit principe toe. De aandacht hiervoor blijkt uit de standaardprofielschets, opgenomen in het Geschiktheidsbeleid en blijkt verder ook uit de bijbehorende geschiktheidsmatrix. Bij het aftreden van een voorzitter van de Raad zal de Raad een individuele profielschets opstellen met daarin ook aandacht voor de door de verzekeraar gewenste deskundigheid en ervaring met de financiële sector en bekendheid met de sociaal-economische en politieke
cultuur en de maatschappelijke omgeving van de belangrijkste markten waarin de verzekeraar opereert. Deze profielschets behoeft goedkeuring van de Ledenraad. 4 2.1.6 Ieder lid van de Raad van Commissarissen, de voorzitter in het bijzonder, is voldoende beschikbaar en bereikbaar om zijn taak binnen de Raad van Commissarissen en de commissies van de raad waarin hij zitting heeft naar behoren te vervullen. Univé Dichtbij past dit principe toe. De commissarissen zijn voldoende beschikbaar en bereikbaar om hun taak te vervullen. Bij het Directiesecretariaat wordt beschikt over een actueel Curriculum Vitae, waaruit uit voor elke commissaris de (neven)functies volgen. Overeenkomstig het Reglement dienen (neven)functies van de individuele leden te allen tijde bij de Raad bekend te zijn. Een (neven)functie mag niet conflicteren met (de beschikbaarheid van de commissaris voor) het commissariaat dat binnen Univé Dichtbij wordt vervuld. Verder volgt uit het Reglement voor de Raad een verplichting van zes vergaderingen op jaarbasis. Uit de profielschets voor een lid van de Raad (zie het Geschiktheidsbeleid) dat voor een juiste taakvervulling een tijdsbeslag van gemiddeld twee dagen per maand vereist is. In dit tijdsbeslag zijn ook de Permanente Educatie-verplichtingen begrepen. De daadwerkelijke beschikbaarheid van de commissarissen is onder andere te herleiden uit de presentielijsten/notulen van de vergaderingen van de Raad, welke presentielijsten/notulen ten alle tijden kunnen worden geraadpleegd bij het Directiesecretariaat. Buiten de diverse vergaderingen houden de leden van de Raad elkaar ook op afstand (per email en telefonisch) op de hoogte over onderhanden zaken. Tot slot heeft het Bestuur van Univé Dichtbij gemiddeld één keer per week contact met (de voorzitter van) de Raad. 2.1.7 Ieder lid van de Raad van Commissarissen ontvangt een passende vergoeding in relatie tot het tijdsbeslag van de werkzaamheden. Deze vergoeding is niet afhankelijk van de resultaten van de verzekeraar. In de statuten is aan de Ledenraad de bevoegdheid toegekend om elk jaar (op voorstel van de Raad zelf) een vergoeding aan de Raad toe te kennen. Deze bevoegdheid is uitgewerkt in het Reglement. Hieruit volgt dat de vergoeding passend dient te zijn, hetgeen impliceert dat deze beloning gerelateerd dient te zijn aan het tijdsbeslag en de verantwoordelijkheid van de werkzaamheden van de Raad. Medio maart 2013 is door een extern bureau onderzocht hoe de toegekende vergoedingen zich verhouden tot de marktmediaan. Op basis van deze rapportage, waaruit volgt dat vergoedingen liggen onder de marktmediaan, alsook de vaststelling dat de Univé Dichtbij organisatie na de fusie per 1-1-2013 als complex kan worden beschouwd, heeft de Ledenraad – op voorstel van het Bestuur – ermee ingestemd de aan de Raad toe te kennen vergoedingen te stellen op de marktmediaan. De beloning die aan de Raad wordt toegekend is niet afhankelijk van het resultaat dat door Univé Dichtbij is gegenereerd. Dit is verankerd in het binnen Univé Dichtbij geldende Beheerst Beloningsbeleid RvB en RvC. Van de beloning van de Raad wordt melding gemaakt in het jaarverslag.
4
Art. 32 van de Statuten Coöperatie Univé Midden.
2.1.8 De voorzitter van de Raad van Commissarissen ziet toe op de aanwezigheid van een programma van permanente educatie voor de leden van de Raad van Commissarissen, dat tot doel heeft de deskundigheid van de commissarissen op peil te houden en waar nodig te verbreden. De educatie heeft in ieder geval betrekking op relevante ontwikkelingen binnen de verzekeraar en de verzekeringsmarkt, op corporate governance in het algemeen en die van de verzekeringsmarkt in het bijzonder, op de zorgplicht jegens de leden, integriteit, het risicomanagement, financiële verslaggeving en audit. Ieder lid van de Raad van Commissarissen neemt deel aan het programma en voldoet aan de eisen van permanente educatie. Univé Dichtbij past dit principe toe. Om de deskundigheid van de commissarissen op peil te houden en waar nodig te verbreden is een programma van permanente educatie (PE) voor commissarissen geïntroduceerd. Dit principe is gewaarborgd in het Geschiktheidsbeleid. Uit het Reglement volgt dat de voorzitter verantwoordelijk is voor de aanwezigheid van een PE-programma, alsook dat de permanente educatie in ieder geval betrekking dient te hebben op de relevante ontwikkelingen binnen Univé Dichtbij en de financiële sector, op corporate governance in het algemeen en die van de financiële sector in het bijzonder, op de zorgplicht jegens de klant, integriteit, risicomanagement, financiële verslaggeving en audit. De invulling van het PE-programma is in 2013 gerealiseerd. Door de vaste leden van de Raad is in 2013 het PE-programma van het Verbond van Verzekeraars gevolgd, alsook is deelgenomen aan de door de FOV aangeboden cursus ‘Wft Strategie en goed bestuur’. 2.1.9 De beoordeling van de effectiviteit van de in principe 2.1.8 bedoelde permanente educatie maakt deel uit van de jaarlijkse evaluatie van de Raad van Commissarissen. Univé Dichtbij past dit principe toe. Dit principe is verankerd in het Geschiktheidsbeleid. De evaluatie is een jaarlijks terugkerend vast agendapunt van de vergadering van de Raad. Gegeven de bijzondere situatie zoals bedoeld in onder 2.1.1 heeft er in 2013 geen zelfevaluatie plaatsgehad. De zelfevaluatie van de huidige Raad zal in 2014 conform het Reglement plaatshebben. 2.1.10 Naast de jaarlijkse evaluatie van het eigen functioneren van de Raad van Commissarissen wordt dit functioneren eens in de drie jaar onder onafhankelijke begeleiding geëvalueerd. De betrokkenheid van ieder lid van de Raad van Commissarissen, de cultuur binnen de Raad van Commissarissen en de Raad van Bestuur maken deel uit van deze evaluatie. Univé Dichtbij heeft dit principe vastgelegd het Reglement. Per 1-1-2013 heeft Univé Midden (oud) zich gefuseerd met Univé Dichtbij (oud), waaruit het huidige Univé Dichtbij is ontstaan. In het kader van deze fusie zijn de toenmalige leden van de Raad individueel, alsook de Raad als collectief op geschiktheid getoetst. Na aftoetsen van enkele leden heeft Univé Dichtbij in 2013 nieuwe leden geworven, welke leden uiteindelijk door de DNB positief werden getoetst. Gegeven deze relatief recente toetsing is besloten de onafhankelijke evaluatie van de Raad voor eind 2016 te laten plaatsvinden.
2.2 Taak en werkwijze Tekst Code Banken Toepassing door ING 2.2.1 Bij zijn toezicht besteedt de Raad van Commissarissen bijzondere aandacht aan het risicobeheer van de verzekeraar. Iedere bespreking van het risicobeheer wordt voorbereid door een risico- of vergelijkbare commissie, die daartoe door de Raad van Commissarissen uit zijn midden is benoemd. Univé Dichtbij past dit principe toe. Dit principe is verankerd in het Reglement. Ingevolge dit reglement is er een Audit- en Riskcommissie ingesteld uit de leden van de Raad. De bespreking van het risicobeheer is een vast agendapunt van deze commissie. De taken en bevoegdheden van de Audit- en riskcommissie zijn vastgelegd in het Reglement Audit- en riskcommissie (hierna ‘het Reglement ARC’). De uitkomsten van de bespreking in de Audit- en Riskcommissie worden gedeeld met de Raad. 2.2.2 Voor de Risicocommissie gelden, evenals voor de Auditcommissie, specifieke competentie- en ervaringseisen. Zo moet een aantal leden van de Risicocommissie beschikken over grondige kennis van de financieel-technische aspecten van het risicobeheer of over de nodige ervaring die een gedegen beoordeling van risico’s mogelijk maakt en moet een aantal leden van de Auditcommissie beschikken over grondige kennis van financiële verslaglegging, interne beheersing en audit of over de nodige ervaring die een gedegen toezicht op deze onderwerpen mogelijk maakt. Univé Dichtbij past dit principe toe. In het Reglement ARC is verankerd dat één lid van deze commissie een financieel expert moet zijn. Op grond van dit reglement houdt de commissie toezicht op o.a. het financiële verslagleggingproces. Voor de juiste uitvoering van deze taak is voldoende kennis en ervaring vereist. Deze kennis en ervaring is – zo volgt uit de geschiktheidsmatrix – voldoende aanwezig. Daarbij geldt dan één van de huidige commissarissen gedurende 20 jaar ervaring heeft opgedaan als registeraccount. Deze commissaris is inmiddels als voorzitter van de Audit- en riskcommissie benoemd.
3. RAAD VAN BESTUUR 3.1 Samenstelling en deskundigheid 3.1.1 De Raad van Bestuur is zodanig samengesteld, dat hij zijn taak naar behoren kan vervullen. Complementariteit, collegiaal bestuur en diversiteit zijn een voorwaarde voor een goede taakvervulling door de Raad van Bestuur. Univé Dichtbij past dit principe toe en dit is vastgelegd in het Geschiktheidsbeleid. Het Bestuur bestaat uit drie leden en is zodanig samengesteld, dat hij zijn taak naar behoren kan vervullen. De leden van het Bestuur hebben uiteenlopende achtergronden en deskundigheden binnen het verzekeringswezen, de financiële sector of het risicobeheer. De eisen ten aanzien van de samenstelling van het Bestuur zijn vastgelegd in de profielschets voor de Raad van Bestuur, welke onderdeel is van het Geschiktheidsbeleid. In het kader van een fusie per 1-1-2013 is zowel het Bestuur als collectief, alsook de individuele leden van het Bestuur, door de DNB op geschiktheid getoetst en akkoord bevonden. 3.1.2 Ieder lid van de Raad van Bestuur beschikt over gedegen kennis van de financiële sector in het algemeen en het verzekeringswezen in het bijzonder. Ieder lid beschikt over gedegen kennis van de maatschappelijke functies van de verzekeraar en van de belangen van alle betrokken partijen. Voorts beschikt ieder lid van de Raad van Bestuur over grondige kennis om de hoofdlijnen van het totale beleid van de verzekeraar te kunnen beoordelen en bepalen en zich een afgewogen en zelfstandig oordeel te kunnen vormen over risico’s die daarbij worden gelopen. Univé Dichtbij past dit principe toe. De leden van het Bestuur hebben uiteenlopende achtergronden en deskundigheden binnen het verzekeringswezen, de financiële sector en het risicobeheer. Bovendien beschikken zij over jarenlange ervaring binnen de verzekeringsbranche. Univé Dichtbij heeft een relatief platte organisatiestructuur en het Bestuur weet zodoende wat er binnen de organisatie leeft. De belangen van ledenverzekerden, maar ook die van het personeel, zijn bij het Bestuur bekend. Het Bestuur is zich bewust van zijn maatschappelijk functie als verzekeraar en als werkgever. Het Bestuur beschikt over voldoende kennis en kunde om het beleid van de verzekeraar te beoordelen, te bepalen en te evalueren. De risico’s die Univé Dichtbij als verzekeraar loopt zijn het Bestuur bekend en op basis van deze risico’s worden door het Bestuur beheersmaatregelen getroffen. De eisen ten aanzien van de samenstelling en competenties van het Bestuur zijn opgenomen in het profiel van de Raad van Bestuur, welke als bijlage aan het Geschiktheidsbeleid is toegevoegd. De bestuurders zijn voorts – zoals aangegeven onder 3.1 – door de DNB onderworpen aan een integriteits- en geschiktheidstoets om erop toe te zien dat het Bestuur zodanig is samengesteld dat het de opgedragen taak naar behoren kan vervullen. Er is door het Bestuur
ook een moreel ethische verklaring opgesteld en ondertekend (zie 3.2.3).5 Het functioneren van het Bestuur als collectief, alsook het functioneren van de leden afzonderlijk, wordt verder eens per jaar beoordeeld door de Raad. De beoordeling van het functioneren van het Bestuur in het jaar 2013 zal in Q1 2014 plaatshebben. 3.1.3 De voorzitter van de Raad van Bestuur ziet toe op de aanwezigheid van een programma van permanente educatie voor de leden van de Raad van Bestuur, dat tot doel heeft de deskundigheid van de leden van de Raad van Bestuur op peil te houden en waar nodig te verbreden. De educatie heeft in ieder geval betrekking op relevante ontwikkelingen binnen de verzekeraar en de financiële sector, op corporate governance in het algemeen en die van de financiële sector in het bijzonder, op de zorgplicht jegens de klant, integriteit, het risicomanagement, financiële verslaggeving en audit. Univé Dichtbij past dit principe toe. Om de deskundigheid van de leden van het Bestuur op peil te houden en waar nodig te verbreden wonen de leden van het Bestuur o.a. bijeenkomsten over actuele thema´s bij. Het Bestuur als geheel ziet er op toe dat er een programma van permanente educatie (PE) wordt gevolgd. Het Bestuur kent immers geen voorzitter. Het betreft een collegiaal bestuur, waarbij een ieder een ieder aanspreekt. Ingevolge het Reglement dient de Raad zich ervan te vergewissen of de leden van het Bestuur voldoen aan de eisen van permanente educatie en of ze voldoende deskundig zijn. In 2013 hebben leden van het Bestuur onder meer deelgenomen aan de FOV cursus ‘Wft Strategie en goed bestuur’. Tekst Code Banken Toepassing door ING 3.1.4 Ieder lid van de Raad van Bestuur neemt deel aan het programma als bedoeld in 3.1.3 en voldoet aan de eisen van permanente educatie. Eén en ander is voorwaarde voor het kunnen functioneren als lid van de Raad van Bestuur. De Raad van Commissarissen vergewist zich ervan of de leden van de Raad van Bestuur kunnen blijven voldoen aan de deskundigheidseisen van de Nederlandsche Bank. Univé Dichtbij past dit principe toe en dit wordt beschreven in het Geschiktheidsbeleid. Hieruit volgt dat de leden van het Bestuur verplicht zijn een PE programma te volgen. In het beleid is opgenomen dat de Raad van Commissarissen zich ervan vergewist dat het Bestuur voldoende deskundig is. Dit volgt ook uit het Reglement. 3.1.5 De verzekeraar vermeldt jaarlijks in haar jaarverslag hoe invulling is gegeven aan de principes 3.1.3 en 3.1.4. De toepassing van principes 3.1.3. en 3.1.4. wordt in deze publicatie – welke als bijlage aan het jaarverslag zal worden toegevoegd – nader omschreven. 3.1.6 De Raad van Bestuur draagt, met inachtneming van de door de Raad van Commissarissen goedgekeurde risicobereidheid, zorg voor een evenwichtige afweging tussen commerciële belangen van de verzekeraar en te nemen risico’s.
5
Deze moreel-ethische verklaring is als bijlage 1 aan dit document gehecht.
Univé Dichtbij past dit principe toe. Bij de uitvoering van zijn taken maakt het Bestuur een zorgvuldige afweging van zowel de commerciële belangen van de verzekeraar als de financiële risico’s, daarbij rekening houdend met alle belanghebbenden en de van toepassing zijnde wetten, gedragscodes en het door het Bestuur opgestelde risicoprofiel. Eind 2012 zijn door het Bestuur – in overleg met de Manager Risk & Compliance – de risico’s geïdentificeerd die de realisatie van de strategische doelstellingen bedreigen. Op basis van deze risicoanalyse zijn managementacties/beheersmaatregelen gedefinieerd om het risico te beheersen. Per kwartaal wordt het Bestuur en de Raad door de afdeling Risk & Compliance geïnformeerd over de status van deze maatregelen. Het risicoprofiel wordt per kwartaal ook geüpdatet. In 2013 heeft het Bestuur de eerste belangrijke stappen gezet tot het definiëren van haar risicobereidheid. Zo is in het Kapitaalbeleid haar risicobereidheid met betrekking tot de kapitaalspositie toegelicht en volgen met betrekking tot de ‘financiële risico’s’ diverse criteria uit het Beleggingsbeleid en het Acceptatiebeleid. Deze beleidsdocumenten zijn door de Raad goedgekeurd. In het eerste half jaar van 2014 wordt het risicobereidheidsframework nader uitgewerkt. De ontwikkeling van het risicoprofiel ten opzichte van de door het Bestuur gedefinieerde risicobereidheid is onderdeel van de monitoringsactiviteiten van de afdeling Risk & Compliance. 3.1.7 Binnen de Raad van Bestuur wordt aan een van de leden van de Raad van Bestuur de taak opgedragen besluitvorming binnen de Raad van Bestuur op het punt van risicobeheer voor te bereiden. Het betrokken lid van de Raad van Bestuur is tijdig betrokken bij de voorbereiding van beslissingen die voor de verzekeraar van materiële betekenis voor het risicoprofiel zijn, in het bijzonder waar deze beslissingen een afwijking van de door de Raad van Commissarissen goedgekeurde risicobereidheid tot gevolg kunnen hebben. Bij het uitoefenen van de risicobeheerfunctie wordt tevens aandacht besteed aan het belang van financiële stabiliteit en de impact die systeemrisico´s mogelijk hebben op het risicoprofiel van de eigen instelling. Univé Dichtbij past dit principe toe. Eén bestuurder heeft Risk & Compliance in zijn portefeuille en in overleg met de Manager Risk & Compliance worden de beslissingen op het gebied van risicobereidheid voorbereid. Door de Manager Risk & Compliance wordt de bestuurder maandelijks op de hoogte gebracht van gesignaleerde wijzigingen die van materiële invloed kunnen zijn op het risicoprofiel. Door de Manager Risk & Compliance worden ook die wijzigingen geduid die (mogelijk) strijdig zijn met de door de Raad goedgekeurde risicobereidheid. Tekst Code Banken Toepassing door ING 3.1.8 Het lid van de Raad van Bestuur bij wie de taak is belegd de besluitvorming binnen de Raad van Bestuur op het punt van risicobeheer voor te bereiden kan zijn functie combineren met andere aandachtsgebieden, op voorwaarde dat hij geen individuele commerciële verantwoordelijkheid draagt voor en onafhankelijk functioneert van commerciële taakgebieden.
Univé Dichtbij past dit principe toe. De bestuurder die Risk & Compliance in diens portefeuille heeft, is niet ook individueel verantwoordelijk voor commercie. Het aandachtsgebied commercie behoort tot de portefeuille van een andere bestuurder. 3.2 Taak en werkwijze 3.2.1 De Raad van Bestuur van de verzekeraar draagt bij zijn handelen zorg voor een evenwichtige afweging van alle belangen van de bij de verzekeraar betrokken partijen zoals haar klanten, leden en medewerkers. Hierbij wordt rekening gehouden met de continuïteit van de verzekeraar, de maatschappelijke omgeving waarin de verzekeraar functioneert en wet- en regelgeving en codes die op de verzekeraar van toepassing zijn. Univé Dichtbij past dit principe toe. Univé Dichtbij als bedrijf is zich er terdege van bewust dat er rekening gehouden moet worden met de diverse stakeholders. Het Bestuur staat dichtbij de ‘werkvloer’ en is bekend met de belangen van de leden en de medewerkers. De ledenverzekerden hebben bovendien de mogelijkheid om rechtstreeks te reclameren bij het Bestuur. Na een dergelijke reclamatie zal het Bestuur in overleg met alle betrokkenen naar een evenwichtige en redelijke oplossing zoeken. Het is voor het Bestuur vanzelfsprekend dat wet- en regelgeving en de onderschreven codes ook daadwerkelijk worden nageleefd. Hier kunnen zij dan ook op aangesproken worden. 3.2.2 Het centraal stellen van de klant is een noodzakelijke voorwaarde voor de continuïteit van de verzekeraar. Onverlet principe 3.2.1 draagt de Raad van Bestuur er zorg voor dat de verzekeraar haar klanten te allen tijde zorgvuldig behandelt. De Raad van Bestuur draagt er zorg voor dat de zorgplicht jegens de klant wordt verankerd in de cultuur van de verzekeraar. Univé Dichtbij past dit principe toe. Om dit principe in de praktijk te brengen wordt de zorgplicht aan klanten ingebed in de cultuur, het beleid (gedragscode en zorgplichtbeleid), de procedures (handboek processen), de communicatie en de marketinguitingen van Univé Dichtbij. Medewerkers worden actief gestuurd om conform de geldende zorgverplichting te handelen. Univé Dichtbij erkent dat het centraal stellen van het belang van de klant een continue proces is dat voortdurend aandacht vereist. Univé Dichtbij zet zich maximaal in om de zorgplicht voor de klant in de bedrijfscultuur in te bedden en ingebed te houden. Zo is de zorg voor klanten verankerd in strategie en beleid. Univé Dichtbij waarborgt de klanttevredenheid door het uitvoeren van een klanttevredenheidsonderzoek, een goede klachtenprocedure en goed overleg met de Ledenraad. 3.2.3 De leden van de Raad van Bestuur oefenen hun functie op een zorgvuldige, deskundige en integere manier uit met inachtneming van de van toepassing zijnde wet- en regelgeving, codes en reglementen. Ieder lid van de Raad van Bestuur tekent een moreel-ethische verklaring. In de toelichting op deze Code is een modelverklaring opgenomen. Dit model kan iedere verzekeraar naar eigen inzicht aanvullen.
Univé Dichtbij past dit principe toe. Alle bestuursleden hebben een moreel-ethische verklaring getekend. Deze verklaring is als bijlage aan dit document gehecht. 3.2.4 De Raad van Bestuur draagt er zorg voor dat de in principe 3.2.3 bedoelde verklaring wordt vertaald in principes die gelden als leidraad voor het handelen van alle medewerkers van de verzekeraar. Iedere nieuwe medewerker van de verzekeraar wordt bij indiensttreding uitdrukkelijk gewezen op de inhoud van deze principes door middel van een verwijzing naar deze principes in het arbeidscontract en wordt geacht deze principes na te leven Univé Dichtbij past dit principe toe. Er zijn diverse initiatieven genomen om te zorgen dat werknemers begrijpen hoe hun eigen daden en houding kunnen bijdragen aan het verdienen en behouden van het vertrouwen van klanten. De gedragscode Univé Dichtbij is een vertaling van de moreel-ethische verklaring. Elke nieuwe medewerker voor het aangaan van de arbeidsovereenkomst gewezen op de gedragscode en het belang van de naleving daarvan.
4. RISICOMANAGEMENT 4.1 De Raad van Bestuur, en binnen de Raad van Bestuur primair de voorzitter van de Raad van Bestuur, is verantwoordelijk voor het vaststellen, uitvoeren, monitoren en waar nodig bijstellen van het algehele risicobeleid van de verzekeraar. De risicobereidheid wordt op voorstel van de Raad van Bestuur tenminste jaarlijks ter goedkeuring aan de Raad van Commissarissen voorgelegd. Tussentijdse materiële wijzigingen van de risicobereidheid worden eveneens ter goedkeuring aan de Raad van Commissarissen voorgelegd. Dit principe past Univé Dichtbij toe. Eén lid van de RvB is verantwoordelijk voor het vaststellen, uitvoeren en monitoren van het algehele risicobeleid. De RvB van Univé Dichtbij heeft haar risicobereidheid met betrekking tot de kapitaalspositie vastgelegd in het kapitaalbeleid. Deze is in december 2013 door de Raad van Commissarissen goedgekeurd. Tevens heeft Univé Dichtbij de risicobereidheid met betrekking tot de Solvency II categorieën besproken met de Raad van Commissarissen en vastgelegd in de ORSA rapportage die in december 2013 door de Raad van Commissarissen is goedgekeurd. 4.2 De Raad van Commissarissen houdt toezicht op het door de Raad van Bestuur gevoerde risicobeleid. Daartoe bespreekt de Raad van Commissarissen het risicoprofiel van de verzekeraar en beoordeelt hij op strategisch niveau of kapitaalallocatie en liquiditeitsbeslag in algemene zin in overeenstemming zijn met de goedgekeurde risicobereidheid. Bij de uitoefening van deze toezichtrol wordt de Raad van Commissarissen geadviseerd door de Risicocommissie die hiertoe uit de raad van commissarissen is gevormd. Univé Dichtbij past dit principe toe. Binnen de Raad van Commissarissen is een Audit- en Riskcommissie ingesteld. Deze commissie houdt toezicht op de ontwikkeling van de het risicoprofiel van Univé Dichtbij. De Own Risk and Solvency Assessment (ORSA) die in 2013 door Univé Dichtbij is uitgevoerd, heeft de Raad van Commissarissen inzicht verschaft in de ontwikkeling van het risicoprofiel en de kapitaalspositie. Daarnaast wordt de voortgang van de risicobeheersing gedurende het jaar gemonitord aan de hand van de rapportage die per kwartaal door de manager Risk & Compliance wordt opgesteld. Deze wordt besproken in de Audit-en Riskcommissie. 4.3 De Raad van Commissarissen beoordeelt periodiek op strategisch niveau of de bedrijfsactiviteiten in algemene zin passen binnen de risicobereidheid van de verzekeraar. De voor deze beoordeling relevante informatie wordt op zodanige wijze door de Raad van Bestuur aan de Raad van Commissarissen verstrekt dat deze laatste in staat is zich daar een gedegen oordeel over te vormen. Univé Dichtbij past dit principe toe. Risicomanagement is een vast agendapunt op de vergadering van de Audit- en Riskcommissie die zes keer per jaar plaatsvindt met Raad van Bestuur en manager Risk & Compliance. Een belangrijke informatiebron om toezicht te houden op de ontwikkelingen van de bedrijfsactiviteiten in relatie tot de risicobereidheid is de kwartaalrapportage die door de manager Risk & Compliance wordt opgesteld. Hierin worden de uitkomsten van de monitoring activiteiten met betrekking tot de voortgang van de inrichting van de risicobeheersing in overeenstemming met de risicobereidheid alsmede de werking van getroffen beheersmaatregelen gerapporteerd. Met ingang van 2014 zal hieraan toegevoegd worden de ontwikkeling van de financiële (SolvencyII) risicocategorieën.
4.4 De Raad van Bestuur draagt er zorg voor dat het risicobeheer zodanig adequaat is ingericht dat hij tijdig op de hoogte is van materiële risico’s die de verzekeraar loopt opdat deze risico’s beheerst kunnen worden. Beslissingen die van materiële betekenis zijn voor het risicoprofiel, de kapitaalallocatie of het liquiditeitsbeslag, worden genomen door de Raad van Bestuur Univé Dichtbij past dit principe toe. De wijze waarop Univé Dichtbij invulling geeft aan risicomanagement is vastgelegd in het Risicomanagement beleid. In overeenstemming met het beleid wordt één keer per kwartaal een risico analyse uitgevoerd/geupdatet waarin zowel financiële risico’s als niet financiële risico’s die de realisatie van de strategische doelstellingen van Univé Dichtbij kunnen bedreigen, worden geïdentificeerd. Per risico wordt de kans en impact ingeschat. De Raad van Bestuur bepaalt vervolgens of en op welke wijze de onderkende risico’s worden gemitigeerd. De voortgang van de implementatie van deze beheersmaatregelen wordt gemonitord door de afdeling Risk & Compliance en periodiek besproken tijdens de vergaderingen van de Raad van Bestuur. Eén keer per kwartaal vindt formele rapportage hierover plaats in de rapportage Risk & Compliance die tevens tijdens de vergadering van de Audit- en Riskcommissie wordt besproken. 4.5 a. Iedere verzekeraar heeft een Product Goedkeuringsproces. b. De Raad van Bestuur draagt zorg voor de inrichting van het Product Goedkeuringsproces en is verantwoordelijk voor het adequaat functioneren daarvan. c. Producten die het Product Goedkeuringsproces binnen de verzekeraar doorlopen worden niet op de markt gebracht of gedistribueerd zonder een zorgvuldige afweging van de risico’s door de risicomanagementfunctie binnen de verzekeraar en zorgvuldige toetsing van andere relevante aspecten, waaronder de zorgplicht jegens de klant. d. De interne auditfunctie controleert op basis van een jaarlijkse risicoanalyse of opzet, bestaan en werking van het proces effectief zijn en informeert de Raad van Bestuur en de desbetreffende (risico) commissie van de Raad van Commissarissen omtrent de uitkomsten hiervan. Univé Dichtbij past dit principe nog niet volledig toe. Binnen Univé Dichtbij is een standaard productgoedkeuringsproces beschikbaar, welk proces in Q1 2014 Univé Dichtbij-specifiek zal worden gemaakt. In Q1 van 2014 zal er verder ook – onder begeleiding van een externe deskundige – het productgoedkeuringsproces worden doorlopen voor de binnen Univé Dichtbij bestaande producten. De uit deze review voortkomende verbeteracties zullen aansluitend worden opgepakt.
5. AUDIT 5.1 De Raad van Bestuur draagt zorg voor systematische controle op de beheersing van de risico’s die met de (bedrijfs)activiteiten van de verzekeraar samenhangen. Univé Dichtbij past dit principe toe. Univé Dichtbij voert tweedelijnscontrole uit, waarbij de werking van de beheersmaatregelen getoetst wordt. Deze controle wordt vormgegeven vanuit de afdeling Risk & Compliance. Elk jaar wordt een tweedelijnscontroleplan ontwikkeld en afgestemd met het Bestuur. Middels de Rapportage Risk & Compliance wordt zowel het Bestuur als de Raad op de hoogte gebracht van de uitkomsten van deze controles. Daarnaast heeft Univé Dichtbij ultimo 2013 de interne auditfunctie (derde lijn) ingericht, welke per 2014 op een aantal onderwerpen een audit zal uitvoeren naar de beheersing van risico’s. 5.2 Binnen de verzekeraar is een interne auditfunctie werkzaam die onafhankelijk is gepositioneerd. Het hoofd interne audit rapporteert aan de voorzitter van de Raad van Bestuur en heeft een rapportagelijn naar de voorzitter van de Auditcommissie. De interne auditfunctie is door Univé Dichtbij uitbesteed aan Univé Services. Deze uitbesteding is ultimo 2013 geformaliseerd. Er ligt door het Bestuur en de Raad geaccordeerde overeenkomst en een auditcharter. Uit de Auditcharter volgt dat de Manager Internal Audit een rechtstreekse rapportagelijn heeft met het Bestuur, alsook met de voorzitter van de Audit- en Riskcommissie. 5.3 De interne auditfunctie heeft tot taak te beoordelen of de interne beheersmaatregelen in opzet, bestaan en in werking effectief zijn. Daarbij ziet zij onder meer toe op de kwaliteit en effectiviteit van het functioneren van de governance, het risicobeheer en de beheersprocessen binnen de verzekeraar. De interne auditfunctie rapporteert over de bevindingen aan de Raad van Bestuur en de Auditcommissie. Univé Dichtbij past dit principe toe. Univé Dichtbij beschikt over een interne auditfunctie, welke functie – op grond van de voorliggende auditcharter – Univé Dichtbij dient te helpen bij het realiseren van haar doelstelling door met een systematische, gedisciplineerde aanpak de effectiviteit van de processen van risicomanagement, beheersing en governance te evalueren en te verbeteren. Er bestaat een rapportagelijn met het Bestuur, alsook met de Audit- en Riskcommissie. 5.4 Tussen de interne auditfunctie, de externe accountant en de risico- of Auditcommissie van de Raad van Commissarissen vindt periodiek informatie-uitwisseling plaats. In het kader van deze informatie-uitwisseling is ook de risicoanalyse en het auditplan van de interne auditfunctie en van de externe accountant onderwerp van overleg. Univé Dichtbij past dit principe toe. Univé Dichtbij kent een interne auditfunctie. Uit de Auditcharter volgt dat dat het auditjaarplan jaarlijks wordt afgestemd met de externe accountant. Hierbij is de Internal Audit functie aanwezig. 5.5 In het kader van de algemene controleopdracht voor de jaarrekening rapporteert de externe accountant in zijn verslag aan de Raad van Bestuur en de Raad van Commissarissen
zijn bevindingen over de kwaliteit en effectiviteit van het functioneren van de governance, het risicobeheer en de beheersprocessen binnen de verzekeraar. Univé Dichtbij past dit principe toe. De externe accountant van Univé Dichtbij levert eens per jaar een brief met bevindingen en aanbevelingen aan het Bestuur en een accountantsverklaring. Er vindt jaarlijks een gesprek plaats met de accountant, de Raad en het Bestuur, waarin dit aan de orde komt. De accountant licht zijn bevindingen ook toe in een vergadering van de Ledenraad van Univé Dichtbij en de auditcommissie. 5.6 De interne auditfunctie neemt het initiatief om met de Nederlandsche Bank en de externe accountant tenminste jaarlijks in een vroegtijdige fase elkaars risicoanalyse en bevindingen en auditplan te bespreken. Univé Dichtbij kent een interne auditfunctie. Uit de auditcharter volgt dat de Internal Audit functie de mogelijkheid heeft om zowel gevraagd als ongevraagd DNB te informeren over de risicoanalyse, bevindingen en het auditplan.
6. BELONINGSBELEID 6.1 Uitgangspunt 6.1.1 De verzekeraar voert een zorgvuldig, beheerst en duurzaam beloningsbeleid dat in lijn is met haar strategie en risicobereidheid, doelstellingen en waarden en waarbij rekening wordt gehouden met de lange-termijn belangen van de verzekeraar, de relevante internationale context en het maatschappelijk draagvlak. De Raad van Commissarissen en de Raad van Bestuur nemen dit uitgangspunt in acht bij het vervullen van hun taken met betrekking tot het beloningsbeleid. Univé Dichtbij past dit principe toe. Het beloningsbeleid van Univé Dichtbij is gebaseerd op een zorgvuldige afweging van de belangen van leden, werknemers en de maatschappij als geheel, alsook de langetermijnbelangen van de verzekeraar. De beloning van de Raad worden (op voorstel van de Raad zelf) vastgesteld door de Ledenraad. De Raad van Commissarissen oordeelt op zijn beurt of de beloning van het Bestuur redelijk is in verhouding tot het vastgestelde beloningsbeleid. Eén en ander is verankerd in de statuten. Hieromtrent is ook een paragraaf opgenomen in het Beheerst Beloningsbeleid van Univé Dichtbij. e 6.2 Governance Code Banken Toepassing door ING 6.2.1 De Raad van Commissarissen is verantwoordelijk voor het uitvoeren en evalueren van het vastgestelde beloningsbeleid ten aanzien van de leden van de Raad van Bestuur. Daarnaast geeft de Raad van Commissarissen goedkeuring aan het beloningsbeleid voor het senior management (MT) en ziet hij toe op de uitvoering daarvan door de Raad van Bestuur. Tevens keurt de Raad van Commissarissen de beginselen van het beloningsbeleid voor overige medewerkers van de verzekeraar goed. Het beloningsbeleid van de verzekeraar omvat mede het beleid met betrekking tot het toekennen van retentie-, exit- en welkomstpakketten. Univé Dichtbij past dit principe toe. Dit principe is verankerd in het Reglement, alsook in het Beheerst Beloningsbeleid van Univé Dichtbij. 6.2.2 De Raad van Commissarissen bespreekt jaarlijks de hoogste variabele inkomens. De Raad van Commissarissen ziet erop toe dat de Raad van Bestuur ervoor zorg draagt dat de variabele beloningen binnen de verzekeraar passen binnen het vastgestelde beloningsbeleid van de verzekeraar en in het bijzonder of deze voldoen aan de in deze paragraaf genoemde principes. Tevens bespreekt de Raad van Commissarissen materiële retentie-, exit en welkomstpakketten en ziet erop toe dat deze passen binnen het vastgestelde beloningsbeleid van de verzekeraar en niet excessief zijn. Univé Dichtbij past dit principe toe. Dit principe is verankerd in het Reglement, alsook in het Beheerst Beloningsbeleid van Univé Dichtbij.
6.3 Bestuurdersbeloning 6.3.1 Het totale inkomen van een lid van de Raad van Bestuur staat in een redelijke verhouding tot het vastgestelde beloningsbeleid binnen de verzekeraar waarbij het totale inkomen ten tijde van de vaststelling iets beneden de mediaan van vergelijkbare functies binnen en buiten de financiële sector ligt, waarbij de relevante internationale context wordt meegewogen. Univé Dichtbij past dit principe toe. De bestuurdersbeloning is een taak van de Raad. De Raad bepaalt of de beloning redelijk is in het verhouding tot het vastgestelde beloningsbeleid. De Raad laat periodiek de beloning toetsen aan de marktmediaan. 6.3.2 De vergoeding bij ontslag van een lid van de Raad van Bestuur bedraagt maximaal eenmaal het jaarsalaris (het “vaste” deel van de bezoldiging). Indien het maximum van eenmaal het jaarsalaris voor een lid van het Bestuur die in zijn eerste benoemingstermijn wordt ontslagen kennelijk onredelijk is, komt dit lid van de Raad van Bestuur in dat geval in aanmerking voor een ontslagvergoeding van maximaal tweemaal het jaarsalaris. Voor Univé Dichtbij is dit principe niet van toepassing. Univé Dichtbij kent geen vooraf bepaalde ontslagvergoeding voor bestuurders. Univé Dichtbij zal in een voorkomend geval een vergoeding toekennen, welke maximaal gelijk is aan de het bedrag dat door een rechter op basis van de kantonrechtersformule aan deze bestuurder zou zijn toegekend. Hiermee wordt in de geest van dit principe gehandeld en tevens wordt er recht gedaan aan het gegeven dat de bestuurders van een coöperatie als Univé Dichtbij, in het kader van de continuïteit van de bedrijfsvoering, zich vaak voor een langere periode (tientallen jaren) aan deze coöperatie binden. Indien er in de toekomst wel wordt gekozen voor een vaste vooraf bepaalde ontslagvergoeding, dan dient de Raad zich (bij toekenning van deze vergoeding) te conformeren aan het hierboven geformuleerde principe. 6.3.3 Bij de toekenning van de variabele beloning aan een lid van de Raad van Bestuur wordt rekening gehouden met de lange termijn component. De toekenning is mede afhankelijk van winstgevendheid en/of continuïteit. De variabele beloning wordt voor een materieel deel voorwaardelijk toegekend en op zijn vroegst drie jaar later uitgekeerd. Voor Univé Dichtbij is dit niet van toepassing. Er is aan het Bestuur geen variabele beloning toegekend. 6.3.4 Aandelen die zonder financiële tegenprestaties aan een lid van de Raad van Bestuur worden toegekend, worden aangehouden voor telkens een periode van ten minste vijf jaar of tot ten minste het einde van het dienstverband indien deze periode korter is. Indien opties worden toegekend worden deze in ieder geval de eerste drie jaar na toekenning niet uitgeoefend. Voor Univé Dichtbij is dit niet van toepassing. Aan het Bestuur worden geen aandelen toegekend.
6.4 Variabele beloning 6.4.1 Het toekennen van een variabele beloning is mede gerelateerd aan de lange termijn doelstellingen van de verzekeraar. Voor Univé Dichtbij is dit niet van toepassing. Er is aan het Bestuur geen variabele beloning toegekend. Ook het personeel kent geen persoonlijke variabele beloning meer. Per 1-1-2013 is de resultaatgerichte wijze van belonen, op basis waarvan jaarlijks aan elke medewerker een aanvullende uitkering kon worden gedaan, omgezet in een regeling voor winstuitkering. Op het verkrijgen van een aan het resultaat gerelateerde beloning zijn zodoende geen persoonlijke doelstellingen meer van belang. De beloning is enkel afhankelijk van het bedrijfsresultaat. 6.4.2 Iedere verzekeraar stelt een bij de verzekeraar passend maximum vast voor de verhouding tussen de variabele beloning en het vaste salaris. Voor een lid van de Raad van Bestuur bedraagt de variabele beloning per jaar maximaal 100% van het vaste inkomen. Univé Dichtbij past dit principe toe. Er is aan het Bestuur geen variabele beloning toegekend. Ook het personeel kent geen persoonlijke variabele beloning meer. Zie ook de toelichting bij principe 6.4.1. 6.4.3 Een variabele beloning wordt gebaseerd op de prestaties van het individu, zijn bedrijfsonderdeel en die van de verzekeraar als geheel op basis van vooraf vastgestelde en beoordeelbare prestatiecriteria. Naast financiële prestatiecriteria vormen ook niet-financiële prestatiecriteria een belangrijk onderdeel van de individuele beoordeling. In het beloningsbeleid van de verzekeraar worden de prestatiecriteria zoveel mogelijk geobjectiveerd. Voor Univé Dichtbij is dit niet van toepassing. Er is aan het Bestuur geen variabele beloning toegekend. 6.4.4 Bij het beoordelen van prestaties op basis van de vastgestelde prestatiecriteria worden financiële prestaties gecorrigeerd voor (geschatte) risico’s en kosten van kapitaal. Voor Univé Dichtbij is dit niet van toepassing. Er is aan het Bestuur geen variabele beloning toegekend. 6.4.5 In buitengewone omstandigheden, bijvoorbeeld indien toepassing van de vastgestelde prestatiecriteria tot een verkrijging van ongewenste variabele beloning van een lid van de Raad van Bestuur zou leiden, heeft de Raad van Commissarissen de discretionaire bevoegdheid de variabele beloning aan te passen wanneer deze naar zijn oordeel leidt tot onbillijke of onbedoelde uitkomsten. Voor Univé Dichtbij is dit niet van toepassing. Er is aan het Bestuur geen variabele beloning toegekend.
6.4.6 De Raad van Commissarissen heeft de bevoegdheid de variabele beloning die is toegekend aan het lid van de Raad van Bestuur op basis van onjuiste (financiële) gegevens terug te vorderen van het desbetreffende lid van de Raad van Bestuur. Voor Univé Dichtbij is dit niet van toepassing. Er is aan het Bestuur geen variabele beloning toegekend.
7. NALEVING WET- EN REGELGEVING De verzekeraar beschikt over een proces dat borgt dat nieuwe wet- en regelgeving tijdig wordt gesignaleerd en geïmplementeerd. Dit proces evalueert de verzekeraar jaarlijks. Betrokken bij dit proces zijn in ieder geval de volgende functies: het bestuur, de interne toezichthouder, risicomanagement, compliance, internal audit en de actuariële functie. Aan dit principe is binnen Univé Dichtbij invulling gegeven. Volgens dit proces (dat medio 2013 geïmplementeerd is) wordt door de Compliance Officer dagelijks de relevante nieuwsberichten gevolgd en geregistreerd. Aan de hand van de gesignaleerde wijzigingen in wet- en regelgeving wordt door de Compliance Officer in kaart gebracht welke gevolgen en welke impact de wijzigingen hebben op de processen van Univé Dichtbij. Van de te verwachte wijzigingen wordt een overzicht opgesteld aan de hand waarvan voor zowel het Bestuur als de Raad, inzichtelijk wordt gemaakt welke acties moeten worden ondernomen. Door de procesmanager wordt een Plan van Aanpak opgesteld en ter goedkeuring aan het Bestuur voorgelegd. De Compliance Officer speelt bij het opstellen van dit Plan van Aanpak een faciliterende rol. Ten tijde van de uitvoering van dit Plan van Aanpak speelt de Compliance Officer een signalerende rol. Ten aanzien van die onderwerpen die door de afdeling Risk & Compliance als risicovol worden beschouwd, wordt het Bestuur periodiek middels een korte rapportage op de hoogte gebracht. Over de voortgang van de implementatie van wet- en regelgeving wordt zowel het Bestuur als de Raad op de hoogte gebracht middels de Rapportage Risk & Compliance. De voortgang wordt tevens besproken tijdens de diverse interne overleggen met het Management, alsook in één op één overleg tussen de procesmanager en de Compliance Officer. Via de hiervoor genoemde rapportage kan ook de interne auditfunctie en de actuariële functie kennisnemen van de relevante wijzigingen en het naar aanleiding daarvan ontwikkelde implementatieplan. Als onderdeel van de Auditcharter zal de interne auditfunctie toezien op de juiste werking van het hierboven bedoelde proces. Voor zover naar aanleiding van een gesignaleerde wijziging één van deze functies actief bij de implementatie van de wijziging betrokken dient te zijn, dan zal over de wijze waarop aan deze betrokkenheid vorm moet worden gegeven aandacht besteed worden in het Plan van Aanpak.
BIJLAGE 1 Moreel-ethische verklaring
Moree l-ethische verklaring 'Ik verklaar dat ik mijn functie als bestuurder van de Cooperatie Univé Dichtbij u.a. integer en zorgvuldigzal uitoefenen. Ik zal een zorgvuldige afiveging maken tussen alle belangen die bij deze onderneming en de daaraan gelieerde ondernemingen betrokken zljn,te weten die van de klanten, de aandeelhouders, de werknemers en de samenleving waarin de verzekeraar opereert. Ik stel in die afiveging het belang van de klant centraal en zal de klant zo goed mogelijk inlichten. Ikzal mij gedragen naar de wetten, de reglementen en de gedragscodes die op mij als verzekeraar van toepassing zijn. Ik zal geheim houden wat mij is toevertrouwd. Ik maak geen misbruik van mijn verzekeringskennis .Ik zal mij open en toetsbaar opstellen en ik ken mijn verantwoordelijkheid voor de samenleving. Ikzal mij inspannen om het vertrouwen in het verzekeringswezenle behouden en te bevorderen. Ik zal zo het beroep van verzekeraar in ere houden.'
Aldus opgemaakt
Datum
te
llprt
^r,ru^;
en ondertekend.
van B
:
ôt
Moreel-ethische verklaring 'Ik verklaar dat ik mijn functie als bestuurder van de Cooperatie Univé Dichtbij u.a. integer en zorgvuldigzal uitoefenen. Ik zal een zorgvuldige afiveging maken tussen alle belangen die bij deze onderneming en de daaraart gelieerde ondernemingen betrokken zijn,te weten die van de klanten, de aandeelhouders, de werknemers en de samenleving waarin de verzekeraar opereert. Ik stel in die afiveging het belang van de klant centraal en zal de klant zo goed mogelijk inlichten. Ikzal mij gedragen naar de wetten, de reglementen en de gedragscodes die op mij als verzekeraar van toepassing zijn. Ik zal geheim houden wat mij is toevertrouwd. Ik maak geen misbruik van mijn verzekeringskennis.lkzal mij open en toetsbaar opstellen en ik ken mijn verantwoordelijkheid voor de samenleving. Ik zal mij inspannen om het vertrouwen in het verzekeringswezente behouden en te bevorderen. Ik zaI zo het beroep van verzekeraar in ere houden.'
Aldus opgemaakt te
Datum
:
/3^ o3- zoty
Høe."rruq n
en ondertekend.
Bijlage 2 Gedragscode Univé Dichtbij
Univé Dichtbij
Gedragscode
Voorwoord
Gedrag heeft te maken met wat er van je wordt verwacht, hoe je wilt overkomen. De één vindt bepaald gedrag normaal, de ander vindt dit niet passen. Mensen moeten daarom weten wat er van ze verwacht wordt en tot hoever ze kunnen gaan: Ze hebben een kader nodig. Dit begint al met de opvoeding: gedrag wordt je aangeleerd. De conclusie lijkt dan ook gerechtvaardigd dat als gedrag is aangeleerd, ongewenst gedrag ook kan worden afgeleerd. Om te kunnen bepalen wat gewenst en ongewenst gedrag is, bestaan er gedragsregels. De gedragsregels die voor Univé Dichtbij van belang zijn hebben we samengebundeld tot de gedragscode Univé Dichtbij.
Door het naleven van de gedragscode zijn we in staat te laten zien dat Univé Dichtbij staat voor een integere organisatie. In feite vormt de gedragscode de grondbeginselen van onze manier van werken. Of het nu gaat over seksuele intimidatie, belangenverstrengeling of eerlijk zaken doen, dit soort zaken vraagt om een evenwichtig oordeel en het juiste gedrag. Excuses of uitzonderingen kunnen of mogen we niet accepteren. Immers, bij alles wat we doen staat de integriteit voorop. De Gedragscode is een onmisbaar document voor iedereen die bij of voor Univé Dichtbij werkzaam is. Het is geen samenvatting van alle beleidsregels en procedures binnen onze organisatie, maar biedt een leidraad voor de manier waarop we met onze dagelijkse praktijk horen om te gaan. Van de leidinggevenden wordt verwacht dat medewerkers op de hoogte zijn van de principes zoals die zijn neergelegd in de gedragscode en dat ze ernaar handelen. Heb je vragen over de gedragscode of de toepassing ervan in een specifieke situatie, dan kun je terecht bij je leidinggevende of de Compliance Officer. De Raad van Bestuur (RvB) is blij met de inspanningen die zijn verricht om tot onze gedragscode te komen. Wij zien ook het belang van de principes zoals die zijn neergelegd in de gedragscode. Wij vertrouwen erop dat je samen met ons deze principes zult naleven.
Raad van Bestuur Univé Dichtbij Juli 2013
1
Inhoudsopgave Inleiding Arbeidsovereenkomst Verantwoordelijkheid Aanvullende verantwoordelijkheden voor managers Bescherming tegen represailles Maatschappelijk verantwoord ondernemen
3 3 3 3 4 4
Functies in deze gedragscode Medewerker Leidinggevende Vertrouwenspersoon Compliance Officer
5 5 5 5
Jouw plichten bij contacten met klanten en buiten de organisatie Eerlijk zakendoen Omgang met klanten Vertrouwelijkheid Omkoping Geschenken en attenties
6 6 6 6 7
Jouw plichten ten aanzien van collega’s Verscheidenheid en gelijke kansen voor iedereen Intern incident Definitie interne fraude Definitie corruptie Definitie laakbaar gedrag Pesten, seksuele intimidatie, agressie en geweld Geweld op de werkvloer Wees behoedzaam in je contacten met anderen Veiligheid, hygiëne en milieu
8 8 8 9 9 9 10 10 10
Jouw plichten ten aanzien van het bedrijf Belangenverstrengeling Nevenfuncties Gebruik van bedrijfseigendommen Het gebruik van internet Clean Office Bevoegdheden Handel met voorkennis Juiste vastlegging van transacties Communicatie met de overheid en het publiek Politieke activiteiten Vertrouwelijkheid van bedrijfsgegevens Camera Zorg voor zekerheid Sanctiebeleid Conclusie Nuttige adressen 2
11 12 12 12 12 13 13 13 13 13 14 14 14 15 17 18
Inleiding In deze Gedragscode zijn de richtlijnen beschreven voor integer gedrag die alle medewerkers en vertegenwoordigers van Univé Dichtbij behoren na te leven wanneer zij uit naam van de organisatie handelen. De Gedragscode is een brede en heldere beschrijving van de fundamentele gedragsregels die van iedere medewerker van Univé Dichtbij wordt verwacht. De Gedragscode is geen samenvatting van alle bij Univé Dichtbij gehanteerde procedures en evenmin een lijst met regels die vertellen wat je in iedere mogelijke situatie wel of juist niet moet doen. Er gaat immers niets boven een goede dosis gezond verstand en een juist inschattingsvermogen. Een afdeling of leidinggevende mag echter nooit praktijken tolereren die ingaan tegen de Gedragscode. Arbeidsovereenkomst De arbeidsovereenkomst vormt een onlosmakelijk geheel met deze gedragscode. De medewerker heeft bij het aangaan van de arbeidsovereenkomsten kennis genomen van deze gedragscode en de inhoud hiervan begrepen. Verantwoordelijkheid Elke medewerker is verantwoordelijk voor zijn/haar daden. Voor Univé Dichtbij is elke medewerker, ongeacht functie of rol, verantwoordelijk voor het naleven van de Gedragscode, het opvolgen van het beleid van Univé Dichtbij en het nakomen van de wet. Als voor jou niet goed duidelijk is wat de geldende wetten of de verwachtingen van Univé Dichtbij ten aanzien van je gedrag zijn, dan is het jouw verantwoordelijkheid om een leidinggevende of één van de aan het eind van deze Gedragscode genoemde aanspreekpunten om uitleg te vragen. Veel bepalingen in deze Gedragscode, evenals onze procedures, zijn gebaseerd op wettelijke eisen. Daardoor kunnen individuele medewerkers en Univé Dichtbij bij overtredingen geconfronteerd worden met gerechtelijke vervolging in de vorm van boetes, gevangenisstraf en/of taakstraffen. Het niet naleven van de in de Gedragscode genoemde verantwoordelijkheden kan leiden tot disciplinaire maatregelen en zelfs tot beëindiging van het dienstverband. Het bewust achterwege laten van een melding waarvan er sprake is van interne fraude, corruptie of laakbaar gedrag wordt gezien als intern incident en zal ook als zodanig gemeld en afgehandeld worden. Aanvullende verantwoordelijkheden voor leidinggevenden Leidinggevenden zijn daarnaast verantwoordelijk voor het creëren en in stand houden van een veilige, prettige en professionele werkomgeving. Een leidinggevende bij Univé Dichtbij is iedereen met een leidinggevende verantwoordelijkheid over een andere medewerker. Van leidinggevenden verwachten wij dat zij het goede voorbeeld geven. Zij vertellen al hun directe medewerkers wat er in de Gedragscode staat en wat de relevante procedures van Univé Dichtbij zijn. Verder moeten ze ervoor zorgen dat de daarin gestelde eisen worden begrepen door hun medewerkers. Leidinggevenden stellen zich respectvol op naar hun medewerkers en zij dragen op een open, eerlijke, en constructieve wijze bij aan de wederzijdse verstandhouding. Dit betekent niet alleen dat zij medewerkers de gelegenheid geven om vragen te stellen, suggesties te doen en wangedrag te melden, maar dat ze hun medewerkers daartoe ook aanmoedigen. Leidinggevenden letten erop dat de
3
Gedragscode, de beleidsregels en de wet niet worden overtreden. Leidinggevenden die worden gewezen op wangedrag nemen alle noodzakelijke maatregelen. Bescherming tegen represailles Het is bij Univé Dichtbij ten strengste verboden om represailles te nemen tegen iemand die in goed vertrouwen melding maakt van een verkeerde handelswijze of een overtreding van de regels. In veel gevallen zijn deze represailles onwettig. Als uit de afsluiting en het advies van een onderzoekscommissie blijkt dat er kwade bedoelingen in het spel zijn, dan kan degene die de melding doet te maken krijgen met disciplinaire maatregelen. Hiervan is bijvoorbeeld sprake als er een valse of misleidende verklaring wordt afgelegd om iemand doelbewust moeilijkheden te berokkenen. Maatschappelijk verantwoord ondernemen Onze waarden en normen zijn het fundament waarop het succes van de maatschappij is gebouwd. Ze hebben onze ambities ondersteund en hebben er mede voor gezorgd dat wij onze huidige positie in de markt en in de samenleving hebben bereikt. Wij hebben de reputatie hoog te houden van een betrouwbare en solide verzekeringsmaatschappij, die maatschappelijk betrokken is en medeverantwoordelijkheid neemt voor de integriteit van de branche. De maatschappelijke betrokkenheid komt onder andere tot uitdrukking in de actieve ondersteuning van de overheid op het gebied van bevordering van de verkeersveiligheid, de ondersteuning van goede doelen en sponsoractiviteiten in de sportwereld en het beschikbaar stellen van stageplaatsen aan onderwijsinstellingen. Het vertrouwen van onze leden en potentiële leden en van de samenleving waarin wij werkzaam zijn, is essentieel voor het voortbestaan en de ontwikkeling van onze onderneming. Om dit vertrouwen nu en in de toekomst te waarborgen gelden voor alle medewerkers de in deze algemene gedragscode vastgelegde normen en waarden naar geest en letter.
4
Hoofdstuk 1 Functies in de gedragscode 1.1.
Medewerker
In de Gedragscode gebruiken we de term 'medewerker' voor werknemers en bestuurders van Univé Dichtbij. Deze Gedragscode is geen arbeidsovereenkomst en voorziet dus niet in enige contractuele rechten tussen Univé Dichtbij en haar medewerkers. Zonder toestemming vooraf van een bestuurder van Univé Dichtbij verlenen we geen vrijstellingen voor de in de Gedragscode gestelde eisen. 1.2.
Leidinggevende
Een leidinggevende bij Univé Dichtbij is iedereen met een leidinggevende verantwoordelijkheid over een andere medewerker. 1.3.
Vertrouwenspersoon
Binnen Univé Dichtbij vinden wij het belangrijk dat iedereen op adequate en veilige wijze melding kan doen (van vermoedens) van incidenten en/of misstanden binnen Univé Dichtbij. Daarom heeft Univé Dichtbij een externe vertrouwenspersoon aangesteld. 1.4.
Compliance Officer
De Compliance Officer is op beleidsniveau belast met borging van integriteit-/ en risicoaspecten binnen Univé Dichtbij. Hij zorgt voor eenduidigheid en consistentie in de uitvoering van het Integriteitbeleid en de daarmee verband houdende wet en in- en externe regelgeving. Hij kan op eigen initiatief controles op gedragingen in de ruimste zin van het woord laten uitvoeren. Het is voor alle medewerkers verplicht om aan de door of namens de Compliance Officer opgestarte integriteitonderzoeken zijn of haar medewerking te verlenen en alle gewenste informatie te verstrekken, voor zover verband houdend met de deze gedragscode en voor zover niet bij wet verboden.
5
Hoofdstuk 2 Jouw zakelijke plichten tijdens contacten met klanten van Univé Dichtbij en anderen buiten de organisatie 2.1.
Eerlijk zaken doen
Doe op een eerlijke manier zaken met klanten, leveranciers en concurrenten. Bij Univé Dichtbij proberen wij niet ons voordeel te halen met manipulatie, verzwijging, voorkennis, een verkeerde voorstelling van zaken of andere oneerlijke praktijken. 2.2.
Omgang met klanten
Wees eerlijk tegen klanten, behandel hen met respect en waardigheid en beloof alleen datgene wat je kunt waarmaken. Tevreden klanten zijn de sleutel tot het succes van ons bedrijf. Door een eerlijke behandeling, het leveren van passende producten en diensten en het tegemoetkomen aan verwachtingen win je hun loyaliteit. Geef een juist en nauwgezet beeld van de producten en diensten van Univé Dichtbij. Misleid klanten nooit door onjuiste handelingen of praktijken, misleidende reclame, een valse voorstelling van zaken met betrekking tot de producten en diensten die Univé Dichtbij of onze concurrenten leveren of andere oneerlijke concurrentiemethoden. Ga de concurrentie op een eerlijke manier aan! Bespreek met onze concurrenten geen gevoelige marktinformatie, zoals strategie. Stem nooit in met prijsafspraken of verdeling van de markt en houd je verre van alle andere concurrentiebeperkende praktijken. In dat geval overtreed je de mededingingswetgeving. De gegevens in voorstellen, offertes en overeenkomsten horen te allen tijde betrouwbaar te zijn. Bewaar altijd een bepaalde afstand in je contact met klanten en andere relaties en zorg ervoor dat dit contact gebaseerd is op objectieve criteria, eerlijkheid en het hoogste belang van zowel Univé Dichtbij als onze klanten. 2.3.
Vertrouwelijkheid van informatie over klanten en relaties
Houd de vertrouwelijkheid van gevoelige informatie van klanten en relaties in het oog. Vanwege je kennis van vertrouwelijke informatie over klanten en relaties van de organisatie neem je een bijzondere vertrouwenspositie in. Koester deze positie en bescherm zulke vertrouwelijke informatie alsof het jezelf betreft. Documenten, aantekeningen waar persoonlijke gegevens (NAW) van klanten of collega’s staan, dienen (wanneer je ze wilt vernietigen) te worden gedeponeerd in de daarvoor bedoelde containers. Denk in dit kader ook aan het afgeven van je wachtwoord. Jouw wachtwoord is uniek en mag alleen gebruikt worden door jou zelf. Wachtwoorden afgeven aan collega’s, leidinggevenden, zakenrelaties kunnen zorgen voor vervelende taferelen. Houdt het wachtwoord voor jezelf en ververs het wachtwoord ook regelmatig. 2.4.
Omkoping
Geef of bied in geen enkel geval steekpenningen aan.
6
Univé Dichtbij wil opdrachten binnenhalen op basis van de kwaliteit van onze producten en diensten. Geef of bied daarom ambtenaren of klanten uit de private sector nooit steekpenningen of smeergeld aan. Bij omkoping gaat het niet alleen om contante betalingen. Tot omkoping behoort alles wat enige waarde heeft en die de ontvanger gunstig kan stemmen om een besluit in het voordeel van de organisatie te laten uitvallen. Omkoping is in strijd met ons beleid en vaak illegaal, zeker als er overheidsfunctionarissen bij betrokken zijn. Zowel het bedrijf als de betreffende medewerker riskeert hiermee een civiel- of strafrechtelijke vervolging. Medewerkers die zich afvragen of een voorgenomen betaling of een bepaald geschenk als omkoping moet worden beschouwd, behoren de Compliance Officer te raadplegen. 2.5.
Geschenken en attenties
Geef en accepteer alleen op kleine schaal eenvoudige zakelijke attenties. Om goodwill te kweken en het vertrouwen van een relatie te winnen, worden er af en toe relatiegeschenken, maaltijden en uitjes (de zogeheten 'zakelijke attenties') uitgewisseld. Nemen deze attenties echter buitensporige proporties aan, dan kunnen ze bij de ontvanger een gevoel van verplichting oproepen. Zo'n gevoel kan voor de medewerker een belemmering zijn om uitsluitend in het belang van het bedrijf te handelen. Op een bepaald moment verdwijnt het onderscheid tussen buitengewoon genereuze zakelijke attenties en omkoping (zie voorgaande paragraaf). Medewerkers mogen zakelijke attenties geven en accepteren, maar moeten daarbij voldoende bescheidenheid betrachten, zodat de attenties in geen enkel geval het zakelijk oordeel van de ontvangende partij beïnvloeden. Wie wil bepalen wat wel of niet kan, gaat af op zijn of haar gezond verstand en inschattingsvermogen. Geef of accepteer geen attenties als een artikel daarover in de krant de betrokkenen in opspraak zou brengen. Neem in geval van twijfel contact op met je leidinggevende. T.o.v. leven- en schadeverzekeraars geldt een maximum bedrag aan te ontvangen geschenken van € 100,00 per jaar, voor geheel Univé Dichtbij. Vraag om goedkeuring voor geschenken Wij dienen betrouwbaarheid van onze administratieve organisatie te waarborgen. Zakelijke attenties mogen aangenomen worden, mits hiervoor toestemming is. De werkwijze voor aannemen van geschenken en giften is opgenomen in het Handboek Processen 19.5.
7
Hoofdstuk 3 Je plichten ten aanzien van collega's 3.1.
Verscheidenheid en gelijke kansen voor iedereen
Wij van Univé Dichtbij staan voor verscheidenheid en gelijke kansen voor iedereen. Zorg ervoor dat iedereen zich welkom voelt bij Univé Dichtbij. Univé Dichtbij respecteert de unieke eigenschappen en ideeën van iedere individuele medewerker. We vertrouwen erop dat alle medewerkers met hun verschillende opvattingen hun steentje bijdragen aan het bedrijf en voortdurend werken aan nog betere relaties met klanten en zakenpartners. Univé Dichtbij biedt iedereen een gelijke behandeling en gelijke kansen ongeacht ras, huidskleur, geloof, levensovertuiging, geslacht, seksuele geaardheid, nationale afkomst, leeftijd, handicap, burgerlijke staat, nationaliteit of enig ander kenmerk. Dit geldt voor alle aspecten van het personeelsbeleid van Univé Dichtbij, zoals werving, aanstelling, arbeidsbemiddeling, ontwikkeling, promotie, training, planning, uitkeringen, beloningen en beëindiging van het dienstverband. 3.2.
Intern incident
Het bewust achterwege laten van een melding van een intern incident, corruptie, fraude of laakbaar gedrag wordt behandeld als intern incident conform de procedure in het Handboek Processen 19.3 en Regeling melding misstanden Univé Dichtbij. Definitie incident Het Besluit prudentiële regels Wft geeft de volgende definitie van een incident: Gedraging of gebeurtenis die een ernstig gevaar vormt voor de integere uitoefening van het bedrijf van de desbetreffende financiële onderneming. Deze definitie is echter zodanig ruim dat wij in dit beleid ervoor hebben gekozen om deze af te bakenen. In dit beleid spreken we van een incident, als er minstens een redelijk vermoeden is van bijvoorbeeld één van de hieronder genoemde gedragingen. •
(Poging) tot interne fraude
•
Geconstateerd corrupt gedrag
•
Geconstateerd laakbaar gedrag
•
Opzettelijke benadeling van de eigen organisatie of delen daarvan
•
Opzettelijke benadeling van de financiële markt met gebruikmaking van diensten of eigendommen van de eigen organisatie of delen daarvan dan wel in de tijd dat men geacht werd voor de eigen organisatie te werken.
3.3.
Definitie interne fraude
Medeplichtigheid aan, (mede)plegen of poging tot valsheid in geschrifte, verduistering, oplichting, diefstal en/of enig ander vermogensdelict door een persoon die werkt ten behoeve van Univé Dichtbij en gepleegd ten nadele van Univé Dichtbij en/of de centrale Univé organisatie en/of de financiële markt. Voorbeelden zijn o.a. knoeien met onkostendeclaraties, aanmaken van valse facturen, structureel minder uren werken dan waarvoor salaris wordt betaald en het meenemen van materieel van Univé Dichtbij (bijvoorbeeld voor pennen, papier etc.). 8
3.4.
Definitie Corruptie
Een door de medewerker van een derde ontvangen (weder)dienst, betaling, of enig ander voordeel, teneinde de medewerker te bewegen handelingen te doen of na te laten welke leiden, of zouden kunnen leiden, tot enig nadeel in welke zin dan ook (financieel, imago etc.) voor Univé Dichtbij, de centrale Univé organisatie of de financiële markt. 3.5.
Definitie laakbaar gedrag
Op zodanige wijze handelen of nalaten dat daardoor voor anderen mogelijkheden ontstaan, of blijven bestaan te handelen (of na te laten) op de wijze zoals hierboven genoemd. Voorbeelden van laakbaar gedrag kunnen zijn: •
Het niet melden aan de externe vertrouwenspersoon van interne fraude, diefstal en / of corruptie.
•
Herhaald vloeken of ander ongepast herhaald grof taalgebruik.
•
Het niet melden aan de interne vertrouwenspersoon van de wetenschap van seksuele intimidatie.
•
Het niet aan de Compliance Officer melden van ter beschikking gestelde cadeaus, diensten, reizen, etc.
•
Het niet melden van opzettelijke handelingen ter ondermijning van het integriteitimago van de Univé Dichtbij en/of de centrale Univé organisatie en/of de financiële markt.
•
Het doen of laten “lekken” van informatie waardoor er (imago)schade en / of financieel nadeel kan ontstaan.
•
Bij het aangaan van de arbeidsovereenkomst opzettelijk onjuiste of onvolledige informatie verstrekken of verzwijgen.
•
Het niet c.q. niet volledig en op korte termijn mee werken aan een interne audit.
•
Het buitensporig veel privé gebruik van internet maken en voor eigen gebruik.
3.6
Pesten, seksuele intimidatie, agressie en geweld.
Bij Univé Dichtbij tolereren we geen enkele vorm van pesterij. Wij accepteren evenmin seksuele intimidatie, racistische uitlatingen en elke andere soort vijandig, oneerbiedig, grof en/of vernederend gedrag. Er is sprake van seksuele intimidatie wanneer iemand een ander met het oog op bepaalde arbeidsgerelateerde besluiten dwingt tot ongewenste seksuele handelingen, hem of haar benadert voor seksuele diensten of zich anderszins schuldig maakt aan ongewenst seksueel getint gedrag. Seksuele intimidatie vindt ook plaats wanneer zulk gedrag de arbeidsprestaties van een medewerker grondig verstoort of leidt tot een bedreigende, vijandige of agressieve werksfeer. Denk daarbij bijvoorbeeld aan seksueel georiënteerde e-mails op het werk. Wij hebben allen de taak om, mochten we daarvan getuige of slachtoffer zijn, dergelijke incidenten te melden. Andere onaanvaardbare vormen van intimidatie zijn het kleineren of vernederen van ondergeschikten of collega's, het maken van minachtende opmerkingen, het uiten van beledigingen en het vertellen van grappen over bepaalde bevolkingsgroepen (ras, geslacht, religie, en dergelijke).
9
Wij zijn er allen persoonlijk verantwoordelijk voor de verwezenlijking van het streven van Univé Dichtbij naar verscheidenheid en gelijke kansen voor iedereen. Behandel andere medewerkers met waardigheid en respect en draag bij aan een werkomgeving waar alle medewerkers zich thuis voelen en de kans krijgen om hun beste kunnen te tonen. Geweld op de werkvloer Bij Univé Dichtbij tolereren we geen enkele vorm van geweld op de werkvloer. Handelingen die intimiderend of bedreigend overkomen, zijn evenmin toegestaan. In het belang van een veilige werkomgeving voor iedereen is het gebruik of bezit van (vuur)wapens op het terrein van Univé Dichtbij en bij het uitvoeren van taken uit naam van Univé Dichtbij voor alle medewerkers en te allen tijde verboden. Neem, wanneer je getuige of slachtoffer bent van een bedreigende of gewelddadige gebeurtenis op de werkvloer, contact op met je leidinggevende of de interne vertrouwenspersoon. Wanneer er sprake is van geweld en/of agressie door een klant volg dan het proces 3.4 in het Handboek Processen. Wees behoedzaam in je contact met anderen Wat voor de één grappig en onschuldig kan lijken, is voor de ander misschien kwetsend of vernederend. Let erop hoe anderen je woorden of gedrag zouden kunnen ervaren. Spreek en behandel anderen altijd op een beschaafde en professionele wijze. Ga na of een grap, opmerking of handeling wellicht als bedreigend, kwetsend of beledigend kan worden opgevat. Mocht dat het geval zijn, laat zoiets dan achterwege. Zie voor meer informatie het Beleidsplan Psycho Sociale Arbeidsbelasting. 3.7.
Veiligheid, hygiëne en milieu
Bij Univé Dichtbij doen we er alles aan om te zorgen voor een gezonde en veilige werkomgeving voor alle medewerkers. Volg alle voor je afdeling geldende veiligheidsregels en -instructies op. Univé Dichtbij houdt zich aan de Arbowetgeving. Meld alle ongelukken, milieukwesties en gevaarlijke situaties direct aan je leidinggevende of de daartoe aangewezen persoon. Zorg voor een schone en opgeruimde werkplek maar ook de vloer daaromheen. Documenten en tassen rond je werkplek kunnen zorgen voor vervelende ongelukken. Daarnaast is de omgang met het milieu een belangrijk aspect voor Univé Dichtbij. Denk hier ook eens aan wanneer je bijvoorbeeld documenten print. Het gebruik, bezit of onder invloed staan van alcohol en/of verdovende middelen op het terrein van de organisatie en tijdens werkuren is ten strengste verboden.
10
Hoofdstuk 4 Je plichten ten aanzien van het bedrijf 4.1.
Belangenverstrengeling
Vermijd belangenverstrengeling. Belangenverstrengeling doet zich voor wanneer jij of een familielid een persoonlijk belang heeft of betrokken is bij een activiteit die je vermogen om je werk op een objectieve, onpartijdige en doeltreffende wijze uit te voeren zou kunnen ondermijnen. Eén en ander kan ertoe leiden dat anderen (medewerkers of derden) aan je objectiviteit of onpartijdigheid beginnen te twijfelen of dat je objectiviteit of onpartijdigheid bewust dan wel onbewust daadwerkelijk in het geding is. Meld alle feitelijke en mogelijke gevallen van belangenverstrengeling bij je leidinggevende. Belangenverstrengelingen dienen ten allen tijden vermeden te worden, tenzij de bestuurder hiervoor schriftelijk toestemming heeft verleend. Weet je niet zeker of er in een bepaald geval sprake is van belangenverstrengeling, praat er dan over met je leidinggevende, de afdeling P&O of de Compliance Officer. Het is natuurlijk onmogelijk om alle situaties op te noemen waarbij er sprake zou kunnen zijn van belangenverstrengeling. Daarom volstaan we met enkele voorbeelden: •
Je gebruikt informatie of eigendommen van Univé Dichtbij of je eigen positie voor persoonlijk gewin. Hierbij gaat het onder meer om financieel profijt dat je zou kunnen halen uit zaken waarmee je tijdens je werk in aanraking komt en waarbij het bedrijf een belang zou kunnen hebben.
•
Je sluit je eigen verzekeringen af, royeert ze of verhoogt/verlaagt de dekking.
•
Je bent eigenaar van of je hebt een economisch belang bij een bedrijf dat zaken doet met Univé Dichtbij en je bekleedt tegelijkertijd een positie waarin je de relatie met Univé Dichtbij met dat bedrijf kunt beïnvloeden.
•
Je bent direct betrokken bij de besluitvorming over of je hebt invloed op de verkoopactiviteiten van Univé Dichtbij terwijl je vertegenwoordiger van de andere partij een vriend, familielid of een voormalig collega van Univé Dichtbij is.
•
De overeenkomsten die je buiten het werk om bent aangegaan of de afspraken die je hebt gemaakt over honoraria staan een goede arbeidsprestatie in de weg.
•
Je concurreert met Univé Dichtbij of je bent in het bezit van een (AFM) vergunning om concurrerende diensten te verlenen.
•
Je brengt offertes uit of sluit een overeenkomst waarbij je zowel Univé Dichtbij vertegenwoordigt als privé betrokken bent.
11
4.2.
Nevenfuncties
Een nevenfunctie is een activiteit die iemand naast zijn of haar hoofdberoep uitoefent. Beleid Het is in principe niet toegestaan om zonder goedkeuring (vooraf) van P&O een nevenfunctie naast je hoofdfunctie bij Univé Dichtbij aan te gaan, te hebben of in stand te houden. Zakelijke activiteiten van een medewerker naast zijn/haar werkzaamheden mogen nimmer strijdig zijn met de belangen van Univé Dichtbij. Medewerkers dienen zakelijke en privé-belangen te scheiden en dienen te voorkomen, dat belangenverstrengeling kan ontstaan. Zie voor meer informatie: reglement nevenfuncties 4.3
Gebruik van bedrijfseigendommen
Bescherm bedrijfseigendommen. Tot bedrijfseigendommen rekenen we onder meer contanten en andere financiële middelen alsook zaken als de naam Univé Dichtbij en alle merknamen van Univé Dichtbij, informatie, gegevens die op de computers van het bedrijf staan opgeslagen of daarmee zijn verstuurd, de voorraden, uitrusting, telefoons, computersystemen en auto’s van het bedrijf. Medewerkers dienen zich te houden aan het uitgavenbeleid van het bedrijf en alle bedrijfseigendommen te behoeden voor diefstal, verwaarlozing, misbruik of verspilling. De eigendommen van het bedrijf zijn alleen bedoeld voor officieel zakelijk gebruik en mogen niet worden aangewend voor persoonlijke doeleinden of voor zaken of activiteiten die buiten het kader van Univé Dichtbij vallen. Sommige in bruikleen gegeven eigendommen, zoals mobiele telefoons, laptops en auto’s mogen worden ingezet voor bepaalde persoonlijke doeleinden, mits dit op beperkte schaal is en op de juiste wijze gebeurt en het de werkprestaties niet negatief beïnvloedt. De organisatie is bevoegd, bij vermoeden van misbruik, om zich ervan te overtuigen dat de wet en het beleid van de organisatie hierbij worden nageleefd. 4.4.
Het gebruik van internet
Univé Dichtbij hecht grote waarde aan de privacy van haar medewerkers. Als uitgangspunt geldt dat Univé Dichtbij medewerkers niet controleert op hun gebruik van Internet, Intranet (en) e-mail en cameratoezicht op de werkplek. Omdat Univé Dichtbij hecht aan een verantwoord gebruik wordt Protocol Gebruik Internet, Intranet en e-mail een aantal afspraken vastgelegd. Zie voor meer informatie: protocol gebruik internet, intranet en e-mail. 4.5.
Clean Office
Gebruik van je werkomgeving Zorg voor goede en opgeruimde werkplek. Binnen Univé Dichtbij geldt het Clean Office beleid. Dit betekent dat aan het einde van jouw werkdag de werkplek schoon en netjes opgeruimd achtergelaten moet worden. Alle dossiers en paperassen dienen te worden opgeborgen in het ladeblok en/of archiefkast die aan jou (en wellicht andere collega’s) ter beschikking wordt gesteld. Clean Office geldt niet alleen voor je eigen werkplek maar ook de werkomgeving, op de printer mogen geen stukken blijven liggen en ook is het van belang dat documenten die worden weggegooid worden gedeponeerd in de daarvoor bedoelde containers. Dozen, ordners en andere paperassen dienen weggeborgen te zijn. 12
4.6.
Bevoegdheden
Ga alleen verplichtingen aan en/of verleen alleen diensten waartoe je bevoegd bent. De verschillende afdelingen hebben richtlijnen voor de bevoegdheden van medewerkers om uit naam van het bedrijf verplichtingen aan te gaan of diensten te verlenen. Raadpleeg deze richtlijnen of neem contact op met je leidinggevende voordat je daartoe overgaat. 4.7
Handelen met voorkennis
Handel niet in aandelen op basis van interne informatie. Niet-openbare gegevens over andere bedrijven die een medewerker tijdens zijn of haar aanstelling bij Univé Dichtbij verneemt, worden tot de interne informatie gerekend. Medewerkers die toegang hebben tot interne informatie bekleden een speciale vertrouwenspositie, waarvan zij geen misbruik mogen maken. Handel nooit in aandelen of andere vermogenswaarden op basis van interne informatie. Geef anderen nooit tips op basis van interne informatie waarmee ze zouden kunnen besluiten tot een bepaalde beleggingsaankoop. Beide praktijken zijn namelijk illegaal. Voor (mede-)beleidsbepalers gelden nog strengere regels. Neem contact op met de Compliance Officer als je wilt weten of je bepaalde informatie voor beleggingsdoeleinden mag gebruiken. 4.8.
Juiste vastlegging van transacties en adviezen
Zorg voor een nauwgezette verslaglegging. Het creëren, bewaren, veranderen en verwijderen van zakelijke documenten dient geheel volgens de bij Univé Dichtbij geldende procedures te gebeuren. Je bent verantwoordelijk voor de integriteit van alle zakelijke documenten van Univé Dichtbij, zoals inventarisatieformulieren, klantprofielen, beleggerprofielen, gespreksverslagen, offertes, aanvraagformulieren en polissen, die met jouw hulp tot stand komen of worden opgeslagen. Neem nooit valse of misleidende informatie op in zakelijke documenten. Houd geen schaduwboekhouding bij die niet in de boeken, dossiers en overige bescheiden van de organisatie zijn vastgelegd. 4.9.
Communicatie met de overheid en het publiek
Bij Univé Dichtbij doen we er alles aan om overheidsorganisaties en het publiek tijdig en op een volledige, eerlijke, nauwgezette en begrijpelijke wijze van informatie te voorzien. Univé Dichtbij is een coöperatie. Als zodanig hebben we een grote verantwoordelijkheid naar onze leden. Om er zeker van te zijn dat de informatieverstrekking naar buiten toe op de juiste wijze verloopt, wordt dit gehele proces gecoördineerd door de Raad van Bestuur. Verzoeken afkomstig van de media dienen in alle gevallen te worden voorgelegd aan de Raad van Bestuur of de verantwoordelijke manager. De raad van Bestuur of de verantwoordelijke manager zal de media te woord staan of schriftelijk reageren. 4.10.
Politieke activiteiten
Als medewerkers deelnemen aan politieke activiteiten gebeurt dat altijd op een persoonlijke basis, in je eigen tijd en op eigen kosten. Maak bij dergelijke activiteiten duidelijk dat het om je persoonlijke ideeën en handelswijzen draait en niet om die van Univé Dichtbij. Gebruik geen eigendommen of middelen van Univé Dichtbij voor politieke activiteiten.
13
4.11
Vertrouwelijkheid van bedrijfsgegevens
Breng geen vertrouwelijke informatie over Univé Dichtbij naar buiten. Univé Dichtbij opereert in een buitengewoon concurrerende markt en heeft daarom groot belang bij de bescherming van vertrouwelijke informatie. Met vertrouwelijke informatie worden bijvoorbeeld gegevens bedoeld over Univé Dichtbij, onze klanten, leveranciers of medewerkers die vanwege mogelijke nadelige gevolgen beter niet openbaar kunnen worden gemaakt of die nuttig zouden kunnen zijn voor onze concurrenten, concurrenten van onze klanten of leveranciers of anderen. Hierbij kun je onder meer denken aan omzet- en winstcijfers, financiële verslagen, beleidsstukken, nieuwe producten, marketingstrategieën en informatie over interne operaties, ondernemingsplannen, mogelijke overnames of afsplitsingen en investeringen. 4.12
Camera
Bij de in- en uitgangen van diverse vestigingen hangen camera’s waarvan de beelden worden opgenomen. Deze camera’s zijn opgehangen op last van de verzekeraar als preventie-eis. De beelden zullen niet gebruikt worden als personeel volgsysteem of controlemiddel. De beelden kunnen wel gebruikt worden voor het opsporen of vervolgen van strafbare feiten. De beelden worden opgenomen, vier weken bewaard en indien niet langer relevant, automatisch vernietigd. 4.13
Zorg voor zekerheid
Bescherm vertrouwelijke informatie, of het nu het bedrijf betreft, onze klanten of onze collega’s. •
Deel zulke informatie met collega’s alleen wanneer dat echt noodzakelijk is.
•
Deel het alleen met mensen die niet bij Univé Dichtbij werkzaam zijn als dat wettelijk gezien verplicht is of als je daarvoor toestemming hebt gekregen van de afdeling Marketing en de Compliance Officer.
•
Bescherm je computer en alle vertrouwelijke documenten met een wachtwoord.
•
Berg vertrouwelijke papieren altijd op in je bureau of kast en sluit deze af voordat je jouw werkplek verlaat.
•
Pas ervoor op dat je geen vertrouwelijke informatie bespreekt op plekken waar anderen je kunnen horen. En hoewel het vaak verleidelijk is om tijdens gezellige ontmoetingen met vrienden en familie over je werk bij Univé Dichtbij te praten, moet je niet vergeten dat deze regels altijd en overal gelden.
14
Hoofdstuk 5 Sanctiebeleid De volgende maatregelen / sancties in geval van interne fraude of andere ontoelaatbare handelingen of ontoelaatbaar gedrag in de vorm van het niet nakomen van deze Gedragscode of het risico daarop kunnen in relatie tot het arbeidscontract worden opgelegd: 1
Waarschuwing met aantekening in personeelsdossier.
2
Overplaatsing, ontheffing uit functie of enig andere disciplinaire straf.
3
Ontslag op staande voet, wegens dringende redenen.
4
Ontslag al dan niet een aanzegging daartoe met daaraan gekoppeld een proeftijd van maximaal 2 jaar en al dan niet voorafgegaan door een schorsing of een op non-actief stelling.
5
Royement van tussen Univé en de medewerker lopende verzekeringen.
6
Opname in het Incidentenregister (intern systeem van Veiligheidszaken en Compliance).
7
Melding aan het Fraudeloket van het Verbond van Verzekeraars.
8
Plaatsing in IVI / IVR (intern waarschuwingssysteem van de gehele Univé organisatie).
9
Plaatsing in EVI / EVR (extern waarschuwingssysteem voor alle verzekeraars).
10
Aangifte bij justitie of politie.
11
Verhalen van kosten en vorderingen middels verrekening ex artikel 7:632 BW.
12
Geldboete door de werkgever op te leggen (art. 7:650 en 7:651 BW).
Het staat Univé Dichtbij vrij om in plaats van deze boete de daadwerkelijke schade te verhalen op de werknemer en deze schade te verrekenen met het de werknemer toekomende salaris en/of eindafrekening. De Compliance Officer legt geen sancties op. Een en ander is voorbehouden aan de afdelingsmanager / Raad van Bestuur. In die gevallen dat Veiligheidszaken betrokken is bij een incident, geeft de Manager Veiligheidszaken van de centrale organisatie, in overleg met het management en P&O een zwaarwegend sanctieadvies dat wordt opgenomen in het Incidentenregister. Dit om eenduidigheid en consistentie in maatregelen en sanctie-uitvoering te bevorderen.
15
Conclusie De Gedragscode beschrijft de minimumnormen voor aanvaardbaar gedrag en kan dus niet ingaan op elke kwestie die zich zou kunnen voordoen. Laat je altijd leiden door je inschattingsvermogen. Hoe weet ik of ik het goed doe? Het is niet altijd gemakkelijk om deze vraag te beantwoorden en in sommige gevallen kan dat zelfs buitengewoon lastig zijn. Is er sprake van een grijs gebied, vraag jezelf dan het volgende af: •
Of er wetten, beleidsregels of procedures bestaan die van toepassing kunnen zijn op de betreffende situatie.
•
Of je objectief naar deze situatie kunt kijken of dat je er emotioneel zo betrokken bent dat je hulp moet inschakelen.
•
Wat de beweegredenen van andere betrokkenen zijn.
•
Wat je ervan zou vinden als je besluit breed zou worden uitgemeten op de voorpagina van de krant.
Vraag in geval van twijfel je leidinggevende of één van de aan het eind van deze Gedragscode genoemde aanspreekpunten om advies. De Gedragscode behandelt niet alleen wat de medewerkers van Univé Dichtbij wel of niet mogen doen, maar geeft ook een overzicht van de aanspreekpunten die je kunnen helpen om je taken goed uit te voeren. Als je niet precies weet hoe je in een bepaalde arbeidssituatie moet handelen, als je een voorval wilt melden of als je steun nodig hebt om niet de verkeerde dingen te doen, richt je dan altijd eerst tot je leidinggevende. Vind je dat vervelend, dan kunt je ook contact opnemen met een van de andere aanspreekpunten die aan het eind van deze Gedragscode staan vermeld. Tip: een goede richtlijn is altijd zo te handelen dat je jouw familie en vrienden er vol trots over zou kunnen vertellen.
16
Nuttige adressen
Medewerkers met vragen over de Gedragscode moeten altijd kunnen aankloppen om geholpen te worden. Er staan – behalve je leidinggevende – binnen Univé Dichtbij in elk geval ook de volgende aanspreekpunten klaar om je te helpen:
Vertrouwenspersoon Integriteit (externe vertrouwenspersoon) Mr. Henk-Jan Hofland, P-services Legal, tel. 0342-401209, e-mail:
[email protected]
Vertrouwenspersoon SIAG (interne vertrouwenspersoon) Anja van Eersel, Perspectief, tel. 0341 43 87 00, e-mail:
[email protected]
Compliance Officer Mr. Peter van Zwieten, tel. 033 247 50 51, e-mail:
[email protected]
17