FILMMUZIEKMAGAZINE. NANDO EWEG Debuterend filmcomponist. MARK ISHAM - Interview met een tevreden filmcomponist

FILMMUZIEKMAGAZINE

NANDO EWEG Debuterend filmcomponist MARK ISHAM - Interview met een tevreden filmcomponist NUMMER 165 – 41ste JAARGANG – JANUARI 2012

Score 165 Januari 2012 41ste jaargang ISSN-nummer: 09212612 Het e-zine Score is een uitgave van de stichting Cinemusica, het Nederlands Centrum voor Filmmuziek Informatienummer: +31 050-5251991 E-mail: [email protected]

Hoofdredactie: Paul Stevelmans

FILMMUZIEKMAGAZINE REDACTIONEEL Traditiegetrouw verschijnt een nieuwe uitgave van Score vlak na de jaarwisseling. Dit jaar hebben we twee weken gewacht. Reden hiervoor is dat een bijzondere Nederlandse film in première gaat met een net zo opmerkelijke score. Rudolf van den Bergs grote productie Süskind draait vanaf komende donderdag in de vaderlandse bioscopen. We beginnen deze Score dan ook met een interview met de twee componisten van deze langverwachte film.

Eindredactie: Paul Stevelmans

Ook kan binnenkort weer worden genoten van een concert met muziek uit obscure B-films uit de jaren '60 en '70. Verantwoordelijk voor deze reeks concerten is The B-Movie OrRedactie: Henk chestra. U leest meer over dit opzienbarende gezelschap in Maassen, Albert Pouw, deze editie. Filmmuziek live in concert plus hilarische filmPaul Stevelmans, Sijbold Tonkens, Robert scènes op de achtergrond is net zo'n belevenis als een grootse Valkenburg, Julius J.C. score op cd of natuurlijk tijdens het kijken naar een film. Wolthuis Vormgeving: Paul Stevelmans

Met dank aan: Nando Eweg, Bob Zimmerman, Independent Films, Mark Isham, Costa Communications, Baz Mattie, Sanne Couprie

2011 was het jaar van Bernard Herrmann. Een prachtige cdbox met zijn muziek voor films van 20th Century Fox sluit dit herdenkingsjaar af. Kijk op pagina 21 voor de recensie.

INHOUDSOPGAVE

3 Interview met Nando Eweg en Bob Zimmerman 7 Interview met Mark Isham 10 Interview met Baz Mattie 13 Boekbespreking 14 Cd-recensies

2

‘EEN VIOOL HEEFT DE MEESTE EMOTIONELE LADING’ Nando Eweg en Bob Zimmerman over hun score voor Süskind Nog geen anderhalf jaar na Tirza verschijnt binnenkort de nieuwste film van Rudolf van den Berg. Süskind is een grote, ambitieuze productie die speelt in Nederland gedurende de Tweede Wereldoorlog. Voor dit op ware gebeurtenissen gebaseerde drama werd een net zo ambitieuze score geschreven door liefst twee componisten: Van den Bergs vaste componist Bob Zimmerman en debutant Nando Eweg. Ze kregen hierbij de bijzondere medewerking van een virtuoze violiste. Met Score spraken beide heren uitgebreid over de achtergrond van deze boeiende muzikale onderneming.

Nando Eweg en Bob Zimmerman Süskind is een project waaraan Rudolf van den Berg tien jaar heeft gewerkt. De film over Walter Süskind, een medewerker van de Joodsche Raad te Amsterdam, die tijdens de Tweede Wereldoorlog een groep Joodse kinderen uit handen van de bezetter denkt te kunnen redden met uiteindelijk fatale gevolgen is een twee uur durend epos dat bij uitstek een brede, gevoelige, maar ook ingetogen muzikale omlijsting behoefde. Deze uitdaging werd aangegaan door Bob Zimmerman, die vanaf De avonden (1989) voor de meeste films van Van

den Berg de muziek heeft geschreven, en Nando Eweg. De laatste is vooral bekend van zijn muziek voor commercials en het produceren van popartiesten. Samples Waarom twee componisten? Eweg (1973) vertelt dat San Fu Maltha, de producent van Süskind, van mening was dat de muziek iets moderner moest klinken. Eweg en Zimmerman (1948) kenden elkaar van de opnames van Tirza. Zimmerman: ‘Voor 3

Tirza had Nando de eindsong geproduceerd van Chagall van den Berg en die samenwerking klikte.’ Toen Maltha en Van den Berg voorstelden om de score door Eweg en Zimmerman te laten schrijven stemden beide componisten meteen hiermee in. Eweg en Zimmerman hebben elk een andere wijze van componeren. Eweg hierover: ‘Ikzelf werk veel achter de computer met samples, dus als ik ga schrijven, dan schrijf ik ook met geluiden. Ik houd me dan niet aan de orkestgeluiden. Bob heeft een absoluut gehoor, die schrijft de noten en hoort meteen wat hij hoort. Dat heb ik dan weer niet.’

vragen: hoe zou jij dat nou arrangeren of zou jij dat met altviolen doen?’ Voortschrijdend inzicht Welke opdracht gaf regisseur Van den Berg beide componisten mee op weg? Zimmerman: ‘Rudolf zei: Ik maak geen documentaire, ik maak geen historiserende film, het gaat er helemaal niet om dat de muziek klinkt zoals dat gebruikelijk was in 1942. Er komen ook dingen in voor die van nu zijn, want anders krijg je toch een soort reconstructieachtige film. Kortom, het hoefde niet allemaal historisch te kloppen.’ De ontwikkeling van de score ging vervolgens door heel wat stadia, waarbij allengs ontdekt diende te worden wat de film met de muziek wilde, nog voordat de regisseur, de editor en de producer dat kenbaar maakten. Zimmerman spreekt van een proces van voortschrijdend inzicht. Wat in het beginstadium enthousiast geschreven werd, moest op een later ogenblik weer worden aangepast, anders zou het achter blijven bij wat later al componerend werd ontdekt. Eweg benadrukt dat de muziek vooral ondersteunend diende te werken en niet teveel op de voorgrond moest staan. Over de samenwerking merkt hij op: ‘Het idee was om eerst enkele thema's te bedenken. Bob kwam met het voorstel om ieder vijf thema's te bedenken en dan bij elkaar te komen en te kijken wat het mooist is. Dat hebben we gedaan.’ Eweg woont en werkt in Hilversum en Zimmerman in Amsterdam. Hoe communiceerden beiden met elkaar? Eweg: ‘We hadden een dropbox gemaakt en daar konden we compositievoorstellen in gooien, soms mailden we en daarnaast kwamen we twee keer per week bij elkaar in Amsterdam.’

Süskind (foto: Jaap Vrenegoor) Voor Eweg was Süskind de eerste opdracht om een filmscore te schrijven. De samenwerking tussen een door de wol geverfde componist en een jonge componist zou kunnen duiden op een meester-leerlingrelatie. Die gedachte wuiven beide componisten echter meteen weg. Zimmerman: ‘Ik kan leunen op dertig jaar schrijven voor echte instrumenten. Nando's op samples gemaakte orkestraties heb ik voor 95 % genoteerd zoals hij het voor het orkest had ontworpen. En ik heb daar absoluut niets hoeven te redden. We werkten op een basis van fiftyfifty.’ Zimmerman benadrukt in dit verband veel liever de meerwaarde van een jonge collega-componist: ‘Kijk, ik hoop nooit uitgeleerd te raken. Er komt ook heel veel inspiratie van iemand vandaan die weer anders te werk gaat.’ Eweg over de samenwerking: ‘Ik vond het wel prettig dat ik af en toe aan Bob kon

Tijdens deze bijeenkomsten werden composities die nog in de grondverf stonden gepresenteerd aan het muziekteam dat verder bestond uit de regisseur, editor Job ter Burg en medeproducent Jeroen Koolbergen die dan een eerste selectie maakten en daarbij de componisten op koers pro4

beerden te houden bij het zoeken naar nieuwe ideeën. Zo kon het voorkomen dat een thema in eerste instantie werd afgewezen, maar in een later stadium werden de van nature neutrale noten van het bewuste thema voorzien van een andere feeling waardoor regisseur en editor alsnog overtuigd raakten. Zimmerman: ‘Het is maar welke context van de film je ervoor kiest. Bij het tweede voorstel waren ze van mening dat het een heel mooi, bruikbaar thema was geworden.’ Het thema komt regelmatig voor en dat werd uiteindelijk weer gecomplementeerd door een thema waar Eweg op gegeven moment mee op de proppen kwam. Zimmerman: ‘Dat thema bleek opeens een soort missing link te zijn in het hele muzikale aanbod.’ Dit laatste voorbeeld illustreert de goede samenwerking, iets wat Eweg wel kent uit de praktijk van de popmuziek: ‘Popmuziek doe ik vaker met meerdere mensen, met een goede vriend schrijf ik veel. Dus voor mij was het niet nieuw om samen te werken aan composities.’ Ook Zimmerman weet wat samenwerken is getuige zijn coördinerende rol bij het zwijgende filmproject De buitengewone avonturen van Mr. West in het land der Bolsjewieken, dat eerder deze maand live werd uitgevoerd in Amsterdam en dat werd geschreven door liefst zeventien componisten.

voortreffelijk uitvoerden. Over de opnames: ‘De muziek is in lagen opgenomen. Dus het orkest heeft nooit tegelijkertijd in de studio gezeten. Er was sprake van zeven verschillende opnamelagen: er zijn strijkers, houtblazers, koperblazers, percussie, harp, piano en als laatste de synthlagen, maar die komen van Nando's studio in Hilversum. Die zijn dus niet in België opgenomen.’

Süskind (foto: Jaap Vrenegoor) Om score en film een extra dimensie te geven componeerden Eweg en Zimmerman een muziekstuk voor orkest en viool dat tegen het einde van de film is te horen, getiteld Summer 1945. Waarom de viool en niet een ander instrument zoals de piano? Eweg: ‘We hebben het er lang over gehad of we het stuk ook door een ander instrument zouden kunnen laten spelen omdat we niet die platgetreden paden wilden bewandelen, maar we kwamen erachter dat een viool toch de meeste emotionele lading heeft.’ De vioolpartij wordt gespeeld door Janine Jansen die door Zimmerman werd benaderd: ‘Ze is een van de beste violisten ter wereld en was op voorhand geïnteresseerd, maar zeker nadat ze de film had gezien vond ze het een eer om er een bijdrage aan te leveren.’ Zowel Eweg als Zimmerman erkent dat Janine Jansens bijdrage aan de score voor veel publiciteit zorgt. Dat geldt ook voor zowel de download op iTunes als de cd die van de score zal verschijnen. Dat laatste mag een unicum worden genoemd, want de laatste originele score voor een

Zeven lagen In totaal drie maanden werkten Eweg en Zimmerman aan de score. Behalve de originele muziek die ruim een uur duurt schreven ze nog enkele nummers die als source in de film werden gebruikt zoals een cancannummer. Ook zaten er bestaande composities in de film zoals een lied uit Mahlers liederencyclus Das Lied von der Erde die voor het filmgebruik bewerkt moesten worden. De muziek werd opgenomen in de Galaxy Studios in Mol, België. Zimmerman roemt de studio evenals de aldaar werkzame engineer Patrick Lemmens en met name ook de spelers van het Brussels Philharmonic die de stukken 5

Nederlandse film die op deze geluidsdrager is verschenen is Oorlogswinter van Pino Donaggio uit 2008.

Gevraagd of deze eerste score naar meer smaakt, antwoordt Eweg ten slotte: ‘Oef, dat vind ik een lastige vraag. Ik kijk wat er op mijn pad komt. Ik ga niet zelf bellen: jongens, mag ik jullie film scoren?’ De behoefte is misschien nog niet erg groot, het verlangen om opnieuw aan een score te werken is dankzij Süskind in ieder geval gewekt: ‘Ik heb mijn carrière wat dat betreft niet helemaal uitgestippeld. Ik dacht altijd dat ik filmmuziek nog kan doen als ik wat ouder ben. Nu doe ik een film terwijl ik nog niet zo heel oud ben. En je kunt ook niet zo heel veel in een jaar doen. Dus je moet wel zeker weten dat het leuk is waar je aan gaat werken.’

Terugkijkend op zijn eerste score en alle activiteiten die daaruit voortvloeien merkt Eweg op dat een score componeren heel veel tijd kost, maar ook heel erg leuk is. ‘Je krijgt heel veel vrijheid om te doen wat je zelf wil. En vaak krijg ik dat niet. Dan is het zo bepaald wat je moet maken, ook in de popmuziek. Je moet dan heel erg opletten: wat zijn de trends en mag dit en werkt dat? En nu bij een filmscore mag je doen wat je echt graag wil.’ Ook het werken met een symfonieorkest was nieuw en uitdagend, zeker voor iemand die werkt in de wereld van commercials: ‘Bij commercials wordt vaak gezegd dat het toch vooral een sound-alike van iets anders moet zijn. Je schrijft dan ook niet met een symfonieorkest in gedachten. Dat maakt het schrijven voor film extra leuk. Wanneer krijg je nou de kans om met een symfonieorkest op te kunnen nemen?’

De cd met de score van Süskind verschijnt op 20 januari op het label Cloud9 Music. De track Summer 1945 is sinds vrijdag 13 januari verkrijgbaar via iTunes. PS Nando Eweg

6

TOPJAAR Interview met Mark Isham

Voor Mark Isham kon 2011 niet meer stuk toen hij in november een prestigieuze filmprijs won. Dat hem deze onderscheiding te beurt viel voor Warrior, een dierbare compositie, maakte de blijdschap alleen maar groter. Ishams output van verleden jaar omvat ook muziek voor een succesvolle tv-serie, een lieflijke dolfijnenfilm, een opwindende actiefilm en veel meer. Als klap op de vuurpijl behaalde de Amerikaanse componist ook nog eens de gezegende leeftijd van 60 jaar. Met Score sprak hij onlangs over een bijzonder vruchtbaar jaar. ʽHelaas hebben niet zoveel mensen de film gezien. Het is een briljante film, een van de beste films waaraan ik ooit heb mogen meewerken. Ik hoop dat mijn prijs de film meer aandacht zal geven omdat hij het verdient om door zoveel mogelijk mensen te worden gezien.ʼ En over de prijs: ʽDat is niet het belangrijkste wat er is, maar het is natuurlijk wel leuk als zoiets je overkomt (lacht). Het is prachtig dat je werk wordt gewaardeerd want films scoren is geen eenvoudige opgave.ʼ Over een mogelijke Oscarnominatie voor Warrior volgende maand laat hij zich liever niet uit. Schaamteloos melodisch Mark Isham heeft naam gemaakt met een honderdtal filmscores. Ook werkte hij veelvuldig samen met artiesten als Bruce Springsteen, The Rolling Stones en Van Morrison. Vooral met zijn jazzy scores voor films als The Cooler (2003) maakte hij indruk, niet in de laatste plaats door zijn fraaie trompetspel op de soundtrack. Voor A River Runs Through It (1992) ontving hij een Oscarnominatie en met regissur Paul Haggis werkte hij aan Oscarwinnaar Crash (2004) en In the Vally of Elah (2007). Zijn rijke carrière als filmcomponist gaat terug naar 1983 toen hij zijn eerste score schreef voor de natuurfilm Never Cry Wolf van Carroll Ballard. Hoofdrolspeler van deze film was Charles Martin Smith die Isham

Mark Isham The Hollywood Music and Media Awards werden op 1 november jongstleden uitgereikt. In de categorie score moest Isham het met zijn muziek voor Warrior opnemen tegen gevestigde namen als Thomas Newman, Alexandre Desplat en John Williams. De film van Gavin O´Connor draaide afgelopen herfst kortstondig in de Nederlandse bioscopen en kreeg in de pers goede kritieken. Isham over de film: 7

leerde kennen in de studio waar beiden aan de postproductie van de film werkten. Isham: ʽIndertijd heb ik Charlie als bijzonder prettig ervaren, waarna ik zijn carrière als acteur en later ook als regisseur gevolgd heb en hoopte ooit met hem te kunnen samenwerken.ʼ Die kans bood zich vorig jaar aan in de vorm van Dolphin Tale met Smith als regisseur achter de camera. De twee konden het prima met elkaar vinden. Wat wilde Smith voor muziek voor de film over de bijzondere dolfijn Winter die bevriend raakt met een jongen in Florida? ʽEen traditionele score die zowel orkestraal als melodisch moest klinken. Het lijkt vandaag de dag een trend in filmmuziek te zijn om scores in plaats van melodisch meer ambient te laten klinken. Charlie is het tegenovergestelde hiervan. Hij zei: Ik wil dat je schaamteloos melodisch te werk gaat. Dat laatste werd een soort van stopwoord van ons en soms zei hij dat ik niet schaamteloos genoeg bezig was. Hij wilde die melodie er absoluut in houden.ʼ

en melodisch en wanneer je in dit opzicht op de juiste weg zit, dan kun je net als de film zelf een zekere mate van artistieke verfijning in de composities leggen.ʼ

Dolphin Tale

Televisie

Op het eerste gezicht mag Dolphin Tale een film voor jonge kinderen lijken, maar volgens Isham kunnen volwassenen net zo goed van de film genieten. ʽVeel films zijn gericht op een specifieke doelgroep. Heel jammer, want het is juist leuk als de gehele familie plezier heeft aan een film. Dat laatste trok me bij dit project juist aan. Niet dat er enige uitdaging was behalve dan dat ik de score kinderlijk eenvoudig moest laten klinken. De muziek is erg emotioneel

Op dit moment is Isham volop bezig voor een medium waarvoor hij een tijdje niet heeft gewerkt: televisie. Once Upon a Time, zoals de serie heet, komt uit de koker van J.J. Abrams, de man achter onder meer Lost. ʽIk was een grote fan van Lost. Ik las het script van Once Upon a Time en raakte er helemaal door gegrepen. Het is een goed geschreven, fantasierijk verhaal en dus besloot ik de opdracht aan te nemen.ʼ Ook op filmgebied zit Isham momenteel niet

Een van de meer traditionele kenmerken van de score is het gebruik maken van thema´s. Isham: ʽIk deelde het verhaal op en bedacht vervolgens welk thema geschikt was voor elk deel. Ik schrijf zelden thema´s voor personages. De dolfijn heeft echter een thema waarmee ze kan worden geassocieerd. Voor de rest zijn er thema´s voor de relatie tussen de dolfijn en de jongen, de familie en de jongen, het aquarium en de mysterieuze dieren die er leven etc. Ten slotte legde ik alle stukjes als een puzzle bij elkaar.ʼ Binnen die verzameling thema´s valt vooral de muziek op die een welhaast oceanische klankkleur heeft. Hoe heeft Isham dat klaargespeeld? ʽDat heeft allemaal te maken met de wijze waarop Charlie de oceaan heeft uitgebeeld. Het water ziet er glinsterend uit. Om dit fonkelende beeld muzikaal weer te geven heb ik harpen, dulcimers en andere, ook niet-traditionele snaarinstrumenten verzameld, die tesamen het zogenoemde Shimmer Ensemble vormden.ʼ De muziek werd in de Air Lyndhurst studio in Londen opgenomen. ʽEen prachtige studio die George Martin in een oude kerk heeft gebouwd, een van de beste opnameruimtes ter wereld. Ik ben ook heel tevreden over het uitstekende orkest dat de opnames deedʼ.

8

verlegen om werk. ʽIk ben met enkele projecten bezig zoals een grootschalige thriller met Nicolas Cage, een achtervolgingsthriller. Die is inmiddels opgenomen in New Orleans en daar heb ik nu mijn handen vol aan.ʼ Thrillers deed Isham vaker, maar het is niet zijn favoriete genre: Ik zoek altijd een film met een verhaal uit die het verdient om er tijd in te steken. Dat vind ik persoonlijk boeiender dan vasthouden aan een bepaald genre.’

trots!ʼ En als dat allemaal nog niet genoeg was, bereikte hij ook nog een andere mijlpaal: afgelopen september werd hij 60. Een reden te meer om door te gaan met kwalitatief hoogstaande composities voor film en televisie, want uitgeschreven is Isham allerminst. Over scoren in het algemeen: ‛Voor mij is het boeiendste aspect van elke opdracht om het juiste vocabulaire te vinden aan het begin van het proces teneinde het verhaal zo goed mogelijk te kunnen vertellen.’

Terugkijkend op het voorbije jaar heeft Mark Isham alle reden tot tevredenheid. ʽIk doe op dit moment een populaire televisieserie, verder was er Dolphin Tale die op nummer 1 stond en voor mij is Warrior een van die films waar ik altijd heel erg trots op zal blijven. We zullen zien hoe hij het gaat doen tijdens het prijzenseizoen. Hij verdient in ieder geval wat mij betreft een prijs. Ja, het is inderdaad een vruchtbaar jaar voor mij geweest met enkele van mijn beste werken, en dat zeg ik met enige

Mark Isham Dolphin Tale zou begin januari in de Nederlandse bioscopen gaan draaien. De film komt echter volgende maand meteen uit op dvd. Once Upon a Time wordt vanaf 22 januari uitgezonden op Film 1. PS

9

B-MOVIE ORCHESTRA START TOURNEE MET NIEUWE SHOW Nederland telt enkele orkesten die muziek en liedjes uit films spelen. Sinds enkele jaren is daar een gezelschap bijgekomen dat zich uitsluitend richt op muziek uit zogenoemde B-films. The B-Movie Orchestra begint binnenkort aan een nieuwe tournee door Nederland, te beginnen op het International Film Festival van Rotterdam. Onlangs verscheen een nieuwe cd met muziek die thrilling, erotic and raunchy klinkt.

Oprichter van dit twaalfkoppige muziekgezelschap (foto: Sanne Couprie) is Baz Mattie (1972) uit Amsterdam. Voorheen speelde hij slagwerk in de bands van Junkie XL en Ellen ten Damme. In The BMovie Orchestra zit hij uiteraard ook achter de drums. Verder bestaat de band onder meer uit een toetsenist (met hammondorgel en Rhodes piano), gitaristen en twee zangeressen. Tijdens de optredens wordt de bezoeker meegevoerd in een show van muziek en beelden. Wat wil Mattie hiermee precies teweegbrengen? ‘Het gaat erom die typische B-filmsfeer zo goed mogelijk over te brengen waarbij muziek op de eerste plaats staat. Uitgaande van dit startpunt ben ik gaan zoeken naar bijpassende beelden, vaak uit de film zelf

maar dat is niet noodzakelijk. Het is geen geschiedenisles van de B-film waarbij alles moet kloppen. Het gaat meer om een gevoel en die beelden vormen een heel belangrijk onderdeel om dat gevoel te versterken en compleet te maken.’ Over wat nu precies een B-film is, zijn de meningen verdeeld. Wat is voor Mattie een B-film? ‘Volgens mij is de essentie dat er budgettair weinig geld beschikbaar is. Het B-filmgevoel komt voor mij meer voort uit de vormgeving, stereotiepe archetypen, xrated zaken en de muziek. Ik vind bijvoorbeeld La decima vittima met Marcello Mastroianni en Ursula Andress een B-film terwijl ik betwijfel of dat nou ook werkelijk zo is. Het heeft misschien ook te ma10

ken met bepaalde genres, zoals films met gemaskerde mannen met capejes en autoachtervolgingen, terwijl het misschien niet eens een B-film is op budgettaire gronden, maar wel qua sfeer, qua gevoel. Het heeft ook te maken met de tijdgeest en ik denk dan vooral aan de jaren '60 en '70. Dat is ook muzikaal de interessantste periode wat mij betreft.’

dat oh en ah, dat vind ik heel romantisch en dat wordt vaak gebruikt in de eroticafilms of de giallo-films, de combinatie tussen erotische spanning en horror en al die rare combinaties die ze destijds in Bfilms gebruikten.’ Hoe heeft Baz Mattie de filmmuziek uit die hippe jaren '60 en '70 leren kennen, een tijdperk dat hijzelf nauwelijks bewust heeft meegemaakt? ‘Als muzikant ben ik altijd heel erg bewust geweest van wat er allemaal muzikaal aanwezig is. Ik ben me ook altijd bewust geweest van filmmuziek en ook filmmuziek die al geweest is. Toen ik een jaar of vijftien was en ik in de platenbakken een filmmuziekvinylplaat zag die een beetje te betalen was en waarvan de hoes me aansprak, dan kocht ik die en zo wandel je vanzelf ook de filmwereld van die plaat een beetje binnen. Daar start het dan mee.’ Maar niet alles wat op een plaat of cd staat, is boeiend. ‘Het zijn vaak inci-

Tarantino Voor een muzikant als Mattie heeft natuurlijk ook de muziek van B-films een sterke aantrekkingskracht net zozeer als filmmuziek in het algemeen evenals popmuziek. Enorme bewondering koestert hij voor de scores van Ennio Morricone wiens muziek overigens niet wordt gebruikt voor de optredens omdat die te dramatisch is voor hetgeen Mattie en de band voor ogen staat. Waar daarentegen wel gretig gebruik van wordt gemaakt is de manier waarop Quentin Tarantino filmmuziek gebruikt. ‘Tarantino is erg beïnvloed door muziek uit Bfilms en cultfilms. Dat vind ik heel interessant ook vanwege de raakvlakken met popmuziek en omdat het sexy is. Het is iets van de grote stad en het is vaak ook heel goed gearrangeerd, met blazers en mooi gebruik van percussie. En je merkt dat er heel veel op geluid wordt gecomponeerd.’ Muziek voert in de shows letterlijk de boventoon. Welke rol is weggelegd voor The Cinematic Fever Girls? ‘Het is een instrumentale show met twee zangeressen die in principe geen tekst zingen, want dan krijg je meer James Bond-liedjes, zeg maar gewone liedjes. En dat gaat voor mij weer te ver weg van het gevoel van filmmuziek. Ik wil vooral wat je veel hoort in de jaren '60 en begin jaren '70, dat fonetische geneurie,

Baz Mattie

11

tival? ‘Ik merk dat de filmwereld heel goed aansluit bij de idee van wat ik wil brengen. We hebben inmiddels op het Transsylvanian International Film Festival in Cluj, Roemenië, gestaan en op het Noordelijk Filmfestival in Leeuwarden. Mensen hebben daar een sterke affiniteit met film. Het is vaak een prettige manier om een soort zijprogramma in het leven te roepen tussen alle serieuze films en zware kost. En dan is zo'n band als The B-Movie Orchestra natuurlijk ontzettend leuk om je programma mee op te fleuren.’

dentele nummers, want ik moet zeggen dat ik vaak 70 procent niet zo interessant vind. Er zitten altijd twee of drie van die juweeltjes tussen.’ Tot zijn favoriete filmcomponisten rekent Mattie naast Morricone onder meer Bruno Nicolai, Franco Micalizzi, Gert Wilden en Lalo Schifrin. Bewegende beelden Naast de twee zangeressen wordt het orkest aangevuld met twee VJ's. Aanvankelijk zorgden enkele andere VJ's en Mattie zelf voor de weergave van filmbeelden op de achtergrond. Maar de ultieme synergie van beeld en geluid die nodig is voor de show stelt hoge eisen aan de beeldartiesten. ‘Het is een hele zoektocht geweest. Uiteindelijk heb ik er nu twee mensen bij, allebei muzikanten die dat werk doen. Want je moet een muzikant hebben, iemand die gevoel heeft voor arrangement en voor timing, en dan kom je vanzelf bij mensen die snappen hoe de aansluiting tussen beeld en muziek werkt. Die twee zijn Jochem van Tol en Tom Nestelaar. Ik ben heel blij dat zij er nu bij betrokken zijn, want het geeft me ook veel meer rust en het gevoel dat de oorspronkelijke idee muziek plus bewegende beelden - overeind blijft.’ Een concert van The B-Movie Orchestra is een ware belevenis. Wat vroeger hoogst zelden voorkwam, bewegende beelden op de achtergrond, is tegenwoordig veel eenvoudiger geworden, hoewel er volgens Mattie nog wel zalen zijn waar het qua doek en projectie vaak tekortschiet. Op het komende International Film Festival van Rotterdam start het gezelschap met een nieuwe reeks concerten waarin een nieuwe verzameling composities wordt gespeeld. Waarom beginnen jullie op een filmfes-

De nieuwe cd van The B-Movie Orchestra heet The Ultimate in Thrilling, Erotic and Raunchy Filmmusic!! Volume 1 en verschijnt op 25 januari op het eigen BMovie Orchestra label via Suburbandistributie. Voor toerdata en andere informatie, ga naar: www.b-movieorchestra.nl. PS

12

BOEKBESPREKING: Wie ben ik? Wanneer telt een filmdiscipline echt mee? Als er een quiz over wordt gehouden zoals dat ook het geval was met popmuziek, geschiedenis en wetenschap in het algemeen. Filmquizzen zijn er te kust en te keur, maar een boek met een filmmuziekquiz was er nog niet. Het boekje van de Fransman Christian Jacq voorziet nu in die lacune. in iets mindere mate popmuziek. In dit opzicht maakt het boek dan ook zijn titel waar: het gaat steeds om films en hun muziek, en dat houdt derhalve in dat niet altijd van originele scores en hun componisten sprake hoeft te zijn. Komt Nederland op de een of andere manier voor in het boek? Bij een vraag zien we de naam van Jeroen Krabbé staan (in verband met de film Farinelli) en bij een andere vraag betreft het juiste antwoord een Nederlandse klassieke muzikant. Quizz musique et cinéma is sober opgemaakt zonder afbeeldingen. Dat betekent dat alle aandacht uitgaat naar de tekst, de vragen dus. Het is daarom jammer dat het boek iets teveel fouten bevat. Niet alleen is het kennelijk moeilijk om namen als Miklós Rózsa en Costa-Gavras telkens correct te spellen, ook bevatten enkele vragen foute elementen en is één antwoord zelfs onjuist. Daar staat tegenover dat er veel vragen zijn die een beroep doen op de vindingrijkheid van de kandidaat. Ook zijn er enkele hilarische vragen en is het boekje vrij actueel getuige een vraag over Océans, de documentaire uit 2010. Maar het allerleukst zijn de wie-ben-ik-vragen, zoals deze: ‘Ik ben een film uit 2009. Mijn regisseur heet Radu Mihaileanu. Mijn originele muziek werd geschreven door Armand Amar. Een gedeelte van mijn scenario speelt zich af in het Théatre des ChampsÉlysées. Ik ontving vier Césarnominaties waarvan twee werden verzilverd. Ik geef u twee aanwijzingen: Tsjaikovski en Bolsjoi. Wie ben ik?’

Onder de titel Quizz musique et cinéma publiceerde Jacq verleden jaar een boekje dat de geïnteresseerde lezer 220 vragen voorschotelt, voor het merendeel multiplechoice-vragen, juist/onjuist-vragen, een enkele open vraag en zogeheten wie-benik-vragen. In de korte inleiding lezen we dat de vragen van verschillend niveau zijn en dat de quiz net zo goed individueel als met een groep kan worden gespeeld, zowel onder vrienden als onder professionals. De 220 vragen hebben voor grofweg de helft betrekking op Franse films en Franse filmcomponisten. Hollywood is verantwoordelijk voor praktisch de andere helft. Kenners van zowel de Franse als Hollywood filmmuziek scoren dan ook het hoogst. Opvallend is verder dat bij veel vragen klassieke muziek een rol speelt en

Quizz musique et cinéma. Christian Jacq. Publibook, Parijs, 2011. ISBN: 9782748362824, 109 blz. Prijs: € 13. PS 13

CD-RECENSIES THE ARTIST 24 tracks, 77:57 Sony Music 88697978952 Een van de grote verrassingen van 2011 was The Artist van Michel Hazanavicius. De zwijgende zwart-wit film over de dreigende ondergang van de gevierde zwijgende filmster George Valentin vereiste zoals dat met zwijgende films nu eenmaal het geval is een omvangrijke score. Aan Ludovic Bource de uitdagende taak deze klus te klaren. De Franse filmcomponist die ook de voorgaande drie films van Hazanavicius had gedaan, slaagt met vlag en wimpel. Meteen na de ouverture steekt Bource vol vaart van wal met prachtige muziek voor de zwijgende heldenfilm A Russian Affair, een film in de film. Waarna er werkelijk geen houden meer aan is: actie, romantiek, tragiek, alle emoties komen in vliegende vaart voorbij. Bource brengt ze in afwisselende, uiterst melodieuze composities die uiteindelijk vrij zorgeloos klinken en niet gespeend zijn van menig kwinkslag. De authentieke klankkleur van The Artist komt treffend naar voren in het George-Valentin-thema dat net zo'n charme kent als de titelfiguur in deze tragikomische film. Een ander hoogtepunt is My Suicide, een lang stuk met solo piano dat in hoge mate weet te ontroeren. Binnen en buiten de film is deze score een ware belevenis die met enkele bestaande nummers uit de periode toen de sprekende film zijn intrede deed compleet wordt. In een interview met de componist in het cd-boekje benadrukt deze het belang van de muziek die door The Brussels Philharmonic meesterlijk werd opgenomen. Bource ontving voor deze score vorige maand de Europese Filmprijs. PS NOVA ZEMBLA Download op iTunes 16 tracks, 44:21 De film is gebaseerd op een wereldberoemde episode uit de Nederlandse geschiedenis: de legendarische zeereis uit 1596 die onder leiding stond van Willem Barentsz. De spektakelfilm laat in 3D het verhaal zien over overleven onder erbarmelijke omstandigheden en het uithoudingsvermogen van de bemanning. De regie is van Reinout Oerlemans. De muziek is een symfonische score met een vocale bijdrage van Claron McFadden. Het is een goed in het gehoor liggende score die de grootsheid van de film mooi weergeeft. En voor nog geen negen euro is de score te downloaden via iTunes. Het nadeel van iTunes is dat alleen de voorkant van de hoes wordt afgebeeld. Als je een cd wilt branden, moet je zelf een achterkant ontwerpen met tracklist. ST 14

LES BIEN-AIMÉS 14 tracks, 42:55 Naïve France NV 824011 De Franse filmcomponist Alex Beaupain heeft zes films met regisseur Christophe Honoré gedaan. Voor de muziek van Honoré's Les chansons d'amour won Beaupain in 2008 een César. Voor Les bien-aimés, hun zevende film samen, schreef Beaupain een verzameling pakkende liedjes die qua stijl variëren van pop en rock tot chanson. Steeds weer valt op hoe moeiteloos hij de liedjes schijnbaar uit zijn mouw wist te schudden, zo gemakkelijk liggen ze al bij de eerste beluistering in het gehoor. De film over de ongelukkige liefdes van een moeder en haar dochter mag dan ook gerust een eigentijdse musical worden genoemd. Leuk is dat de actrices en de acteurs de liedjes zelf zingen, met name de drie vrouwelijke hoofdrolspelers Catherine Deneuve, Chiara Mastroianni en Ludivine Sagnier. Dat zij en enkele zingende acteurs geen perfecte zangresultaten weten te behalen zij hen vergeven, het naadloos overgaan van dialogen in gezang is daarentegen meestentijds zowel een feest als volstrekt natuurlijk. De liedjes maken een integraal deel van het filmverhaal uit en zij vertolken uiteenlopende emoties als vreugde, verdriet, verlangen en bovenal hoop. Jammer is dat de niet al te lang durende cd enkele aantrekkelijke stukjes filmscore moet ontberen. Overigens roept een zingende Catherine Deneuve ongewild herinneringen op aan haar rol in Les parapluies de Cherbourg. En dat is bepaald geen straf. PS THE RUM DIARY 24 tracks, 71:18 Lakeshore Records LKS 342432 The Rum Diary is een soms hilarische tragikomedie van Bruce Robinson die zich afspeelt op Puerto Rico, eind jaren '50. Johnny Depp speelt de hoofdrol van een wat zonderlinge journalist in deze verfilming van een roman van Hunter S. Thompson. Op de cd met muziek van deze film staan twee nummers waarin Depp te horen is op gitaar. Naast vocale bijdragen van Dean Martin (Volare) en Patti Smith bevat de cd de originele score van Christopher Young. We horen ditmaal geen angstaanjagende muziek voor een horrorfilm die we van Young gewend zijn, maar jazzmuziek, een genre waarin de Amerikaanse componist ook graag speelt. Eigenlijk is The Rum Diary een jazzalbum dat prima te genieten valt zonder film. Veel nummers kennen een hoog improvisatiegehalte en lijken live te zijn opgenomen. Een paar nummers zijn meer orkestraal en zorgen dankzij hun rustgevende karakter voor momenten van bezinning tussen de vele kolderieke scènes (waarvan My Car the Cockroach een mooi voorbeeld is). Uitschieters zijn verder Mother and Balls en Sweat Bee. Christopher Young lijkt zich prima thuis te voelen in deze wereld van latin jazz die af en toe neigt naar pure lounge. The Rum Diary is verfrissend, energiek en bovenal een streling voor het oor, van begin tot eind. PS 15

MUSIC BY PIERO PICCIONI FROM 3 MOVIES OF FRANCESCO ROSI GDM-Legend 4209 19 tracks, 74:53 Piero Piccioni heeft jarenlang samengewerkt met regisseur Francesco Rosi. Elf films hebben ze samen gemaakt. Op deze cd staat nooit eerder verschenen muziek uit drie van hun films. Le mani sulla città (1963) is de eerste score. Zeventien tracks met jazz getinte muziek die een sfeer oproept van een politieke thriller op een regenachtige dag. Ook een fanfare zit in de film waarvoor Piccioni een thema heeft geschreven. Als componist moet je alles maar kunnen. Gelukkig heeft Piccioni een grote staat van dienst en heeft hij voor elke stijl passende muziek. De muziek geeft een mooi tijdsbeeld van de begin jaren '60. Het is niet een gezellig achtergrondmuziekje op deze cd, hoewel er enkele jazzthema´s in zitten die het weer wel goed doen. Salvatore Giuliano (1962) is een suite van één track met een speelduur van 13:54. Over de altijd wat mysterieuze volksheld die in 1950 werd doodgeschoten maakte Rosi op de plaatsen waar alles gebeurde in Sicilië een film als een soort documentaire. Een donkere score van Piccioni geeft de film een extra dimensie. Il caso Mattei (1972) is de laatste suite op de cd (duur: 19:20). Het gaat hier over Enrico Mattei die als hoofd van het olieconcern ENI de tragische dood vond in een vliegtuigcrash. Ook hier heeft Piccioni muziek geschreven die op de achtergrond blijft met een ritmische, atonale score die de absolute voorloper was van de housemuziek zoals die twintig jaar geleden op houseparty´s gespeeld werd. Al met al is deze cd een mooie aanvulling op de Piccioni-discografie. ST DOLPHIN TALE 21 tracks, 52:18 Varèse Sarabande 3020671202 Dolphin Tale verhaalt over een eenzame jongen die zich ontfermt over een gewonde dolfijn. Mark Isham schreef voor deze feelgoodfilm weelderige klanken die grotendeels langs vloeiende lijnen de sfeer van het leven onder water welhaast tastbaar maken. De geheel orkestrale score wordt ondersteund door een elektronische ondertoon die de wereld van de dolfijn nog eens extra benadrukt. Al bij de eerste noten horen we een uiterst hoopgevend thema dat wordt gevolgd door een handvol even weldadige thema's die steeds vervat zijn in uitwaaierende melodielijnen. De golvende muziekstromen zijn angstaanjagend noch somber zoals het een ware familiefilm betaamt, maar telkens stimulerend tot aan de finale wanneer het orkest bevrijdende klanken ten beste geeft. Het klinkt allemaal 'schaamteloos' melodieus, zoals Mark Isham elders in deze Score vertelt. PS 16

THE IDES OF MARCH 15 tracks, 38:48 Varèse Sarabande 3020671232 Geen nieuwe Score zonder een cd van Alexandre Desplat. Voor liefst acht films die in 2011 in roulatie gingen schreef de Fransman de muziek. The Ides of March behoort tot de meer prestigieuze films van de acht. Voor dit politieke drama van George Clooney schreef Desplat een pakkende mars die als hoofdthema de film moeiteloos weet te ondersteunen, zowel in een strak ritme met hoofdrollen voor dwarsfluit en trommel als in een langzame versie uitgevoerd door groot orkest. De relatief korte score kent daarnaast een handvol thema's die vooral de sluimerende spanning en het mysterie dienen te accentueren dan wel te verhevigen. Tijdens het kijken functioneren deze onheilspellende thema's uitstekend, niet in de laatste plaats door de immer welluidende klanken. Regelmatig horen we de voor Desplat zo kenmerkende piano-aanslag die lieflijk klinkt, maar tegelijkertijd grootse dreiging voorspelt. De beknopte score voor The Ides of March is ook buiten de film boeiend, vooral door het prachtige marsthema. PS 20,000 LEAGUES UNDER THE SEA 26 tracks, 78:38 Disney / Intrada D001415702 Het befaamde label Intrada heeft in samenwerking met Walt Disney Records deze bijzondere cd onlangs uitgebracht. 20,000 Leagues Under the Sea was voor Disney een ongekend succes in 1954. Vaste Disney-componist Paul J. Smith schreef een wervelende actiescore die heerlijk ouderwets klinkt. Martiaal is een adjectief dat van toepassing is op de muziek die na het heroïsche hoofdthema ruim een uur voortraast en pas tot stilstand komt bij de finale. Houtblazers, priemende strijkers en af een toe een fanfare zet Smith even graag in als de harp voor de vele fascinerende onderwaterscènes die de film destijds zo onderscheidde van andere aquafilms (de lange track Deserted Sub/Burial/Captured is een fraai voorbeeld van dat laatste). Maar Smith wist ook goed hoe hij monsters muzikaal moest aankondigen en vervolgens hun dreiging moest verklanken, getuige nummers als The Monster Attacks en The Giant Squid. Dat Smith het af en toe niet kon laten een beetje te Mickeymousen zal niemand verbazen; het werkt prima bij de vele onderwaterscènes waar dialogen en geluiden nagenoeg ontbreken. Smith laat horen hoe actiemuziek vroeger klonk: melodieus, effectief en in ieder geval niet als het hedendaagse getetter zonder kop of staart. Leuk is het liedje A Whale of a Tale dat wordt gezongen door een van de sterren van de film, de nu 95-jarige Kirk Douglas. John Debney schreef het voorwoord in het cd-boekje waarin hij zonder omhaal uitlegt waarom hij filmcomponist is geworden. Een prachtig eerbetoon aan een vergeten meester. PS 17

TINKER TAILOR SOLDIER SPY 19 tracks, 59:31 Silva Screen Records SILCD 1369 De score die Alberto Iglesias schreef voor het agentendrama Tinker Tailor Soldier Spy is geen gemakkelijke aangelegenheid. Tijdens het kijken naar de film vallen de verstilde klanken nauwelijks op en bij beluistering buiten de film is de grotendeels minimalistische score niet bepaald toegankelijk te noemen. Toch ontvouwt zich na enkele luistersessies een bij vlagen intrigerend muzikaal landschap met zowaar een prachtig thema, de begintrack George Smiley. Het nummer zorgt voor enig houvast door de kale score heen die als zo vaak bij de Spaanse componist wordt gekenmerkt door hoekig spelende blaasinstrumenten en enkele atonale passages. De eerste helft van de cd is de score praktisch geheel minimal te noemen met slechts een handvol instrumenten die excelleren zonder noemenswaardige orkestrale begeleiding. De claustrofobische, kale en achterdochtige wereld van de spionnen wordt door de basale, veelal verstilde klanken op wrange wijze begeleid. Halverwege de score komt het orkest wat meer in beweging en worden de composities jachtig en vlak voor de ontknoping iets voller uitgevoerd door het kleinschalige gezelschap dat voor de opnames verantwoordelijk is. Voor wie een iets toegankelijker score van Iglesias wenst, kan een poging wagen bij La piel que habito van zijn vaste regisseur Pedro Almodóvar, maar ook deze score is niet voor ieders oren geschikt. Iglesias blijft een van de meesters der hedendaagse filmmuziek, dankzij het feit dat een compositie van zijn hand een avontuurlijke ontdekking vormt. PS TOWER HEIST 22 tracks, 40:13 Varèse Sarabande 3020671212 Tower Heist is een hilarische caper comedy die zich grotendeels in en bij een imponerende wolkenkrabber in New York afspeelt. De hoofdrollen worden gespeeld door Ben Stiller, Eddie Murphy en Alan Alda. De muziek bij deze wat onevenwichtige film werd geschreven door de Canadees Christophe Beck, een veelgevraagd filmcomponist voor komedies en actiefilms. Beide genres komen in Tower Heist samen en aldus vervaardigde Beck een vrolijke popscore die meteen van wal steekt met het swingende hoofdthema. De stevige score is sterk ritmisch met de nodige percussie, elektrische gitaar en af en toe piano als solerende instrumenten. Dit alles tegen een achtergrond van koper en strijkers, veelal in jachtige nummers die de snelle, dreigende verhaallijnen kundig ondersteunen. Een handvol tracks schreef de Canadees samen met Jake Monaco die ook de productie deed. Het resultaat is geen opzienbarende score, maar tijdens het kijken werkt de muziek zeer aangenaam en ook op cd is het prettig om naar te luisteren. PS 18

POLISSE 21 tracks, 56:33 Sony 88697980642 Polisse is een Franse film over een team van de Parijse kinder- en zedenpolitie. We volgen het team gedurende hun vaak inspannende en slopende werkzaamheden in de grote stad. De razendsnel gemonteerde en dialoogrijke film kent weinig momenten met nadrukkelijke muziek op de achtergrond. Tijdens enkele aangrijpende gedeeltes, zoals de politie-inval op een Roemeens kamp en de speurtocht naar een verwarde ontvoerster, vervangt de door Stephen Warbeck geschreven score de anders zo onophoudelijke reeks dialogen. Warbeck wekt met zijn spaarzame muzikale klanken in deze scènes een sfeer van beklemming en soms onthutsing op. De meeste nummers hebben een elektronische achtergrond in de vorm van soundscapes waartegen een klein gezelschap, bestaande uit onder meer viool, gitaar en klarinet, als het ware beurtelings soleert. Enkele tracks kennen een allochtone klankkleur zoals Les Roumains dat in twee versies wordt gepresenteerd: een met en een zonder de oed. Deze dubbelpresentatie komt meerdere keren voor, waarbij de etnische versie wellicht de vele filmfragmenten met een allochtone achtergrond wil benadrukken. Op de cd staan enkele liedjes die niet van Warbeck afkomstig zijn, maar in de film net zo'n cruciale rol spelen als de originele score die heel anders klinkt dan Shakespeare in Love waarmee Warbeck eind vorige eeuw doorbrak. PS MY LITTLE PRINCESS 33 tracks, 50:39 Tricatel TRICDFR038 In Nederland wordt My Little Princess vertoond onder de titel I'm Not a F**cking Princess. De film verhaalt over het leven van het ooit omstreden fotomodel en actrice Eva Ionesco die de film zelf regisseerde. Verantwoordelijk voor de score is de nog tamelijk onbekende Fransman Bertrand Burgalat die eerder voor een handvol films de muziek heeft geschreven. Zijn muziekstijl is een mix van klassiek en modern. De cd begint en eindigt met een lange compositie die hetzelfde melodieuze thema bevat. Daartussen staan allemaal vrij korte stukjes, soms niet meer dan een lang uitgesponnen akkoord. Het uit diverse strijkers bestaande orkest dat de originele score speelt wordt af en toe aangevuld met onder meer klarinet, gitaar of Engelse hoorn. Het resultaat is veelal zweverige, minimal muziek die soms de poëzie van Georges Delerue uit zijn vroege Franse jaren uitdrukt. De melodieuze score wordt door enkele aangename liedjes aangevuld en maakt nieuwsgierig naar toekomstige composities van Burgalat. PS 19

THE FALL OF THE ROMAN EMPIRE Cd 1: 18 tracks, 67:53 Cd 2: 19 tracks, 70:25 Prometheus XPCD 170 Een van de hoogtepunten van het afgelopen jaar was de release van een dubbel-cd met de complete score van The Fall of the Roman Empire van regisseur Anthony Mann uit 1964. Dimitri Tiomkin schreef indertijd een rijke, overweldigende score: rondom een handvol thema's creëerde hij een muzikaal tapijt dat schittert in zijn variatie, orkestratie en bovenal instrumentkeuze. Nadere beluistering leert dat Tiomkin weloverwogen te werk ging en een veelgelaagde score afleverde die het overgrote deel van dit Romeinse epos begeleidde. Experimenteel kan deze score niet echt worden genoemd, veeleer kweet de van oorsprong Oekraïense componist zich op meer dan ambachtelijke wijze van deze taak. Na een fanfare aan het begin van cd 1 vervolgt Tiomkin met de prelude waarin we meteen het bekende hoofdthema horen, uitgevoerd door kerkorgel en groot orkest. Dit hoofdthema duikt keer op keer op als leidmotief, daarbij steeds refererend aan diverse emotionele relaties tussen de hoofdrolspelers. Maar de rijke score kent meer thema's zoals Pax Romana en Profundo die even indrukwekkend zijn en net zozeer met enige regelmaat wederkeren, soms fragmentarisch in andere tracks. Naast de majestueuze stukken kent de ruim twee uur durende score ook enkele tracks die een meer contemplatieve klankkleur hebben. The Fall of the Roman Empire is dan ook niet zomaar een actiefilm met een enkel rustpunt, maar onderscheidt zich van andere Romeinse spektakelfilms door een filosofisch script en een authentieke, nauwkeurige aankleding. De muziek werd gespeeld door het City of Prague Philharmonic Orchestra and Chorus gedirigeerd door Nic Raine. Orkest en dirigent zorgen voor een terecht imposante, complete soundtrack, een prestatie waarover Dimitri Tiomkin beslist verheugd zou zijn geweest, aldus weduwe Olivia Tiomkin Douglas in het fraaie, informatieve cd-boekje. PS THE IRON LADY 22 tracks, 54:42 Sony Classical SK 91434 Van Thomas Newman hebben we enkele jaren niet of nauwelijks iets gehoord, mogelijk ook omdat zijn werk niet op cd verscheen en slechts als download verkrijgbaar was. Afgelopen jaar leek hij terug van weggeweest met vier scores, waarvan er drie een cd-uitgave kenden. De laatste van dit trio is The Iron Lady, een film over de stormachtige carrière van de voormalige Britse premier Margaret Thatcher. Newman pakt ditmaal uit met een aanzienlijke verzameling fraaie, meestal gevoelige composities. Zijn idiosyncratische instrumentkeuze blijft wat achterwege, wel horen we regelmatig zijn wat ijle klankkleur. Opvallend is een reeks nogal op de klassieke muziek gerichte composities waaronder Swing Parliament, The Great in Great Britain en Discord and Harmony (in een typisch Engels marstempo). Community Charge neigt anderzijds soms naar pure popmuziek. Het resultaat is een qua rijkheid aan melodie geslaagde score die meer de ambachtelijke dan de innovatieve Newman laat horen. PS 20

BERNARD HERRMANN AT 20TH CENTURY FOX Varèse Sarabande VCL 1211 1128

Ter gelegenheid van het honderdste geboortejaar van Bernard Herrmann heeft Varèse Sarabande een eerbetoon aan Herrmann uitgebracht in de vorm van een box die veertien cd’s omvat met muziek uit:

-

disc 1 Jane Eyre (32 tracks) disc 2 Anna and the King of Siam (51 tracks) disc 3 The Ghost and Mrs. Muir (47 tracks) disc 4 The Day the Earth Stood Still (22 tracks) disc 5 5 Fingers / Hangover Square (19 / 8 tracks) disc 6 The Snows of Kilimanjaro (30 tracks) disc 7 A Hatful of Rain / White Witch Doctor (18 / 31 tracks) disc 8 Beneath the 12-Mile Reef (30 tracks) disc 9 The Egyptian (28 tracks) disc 10 Garden of Evil (38 tracks) disc 11 King of the Khyber Rifles / Blue Denim (24 / 15 tracks) disc 12 Prince of Players / The Man in the Gray Flannel Suit (29 / 23 tracks) disc 13 Journey to the Center of the Earth (36 tracks) disc 14 Tender is the Night (28 tracks)

De box bevat een gebonden 108 pagina's tellend boekwerkje met bijzondere foto's in kleur en zwart-wit plus een uiteenzetting van het werk van Bernard Herrmann voor deze box. Alle films worden uitvoerig besproken evenals de muziek. De geluidskwaliteit is beter dan het ooit was. Dit met dank aan Nick Redman. Het voorwoord is geschreven door Robert Townson, producer van Varèse Sarabande. Steven C. Smith die Herrmanns biografie A Heart at Fire´s Center schreef, heeft de meeste pagina´s van het boekje geschreven. De rest deed Julie Kirgo. Het is een monumentale box geworden met een verzameling grote filmscores. Hoewel Herrmann vaak in één adem met Alfred Hitchcock genoemd wordt, bevat deze box geen Hitchcock-scores. Voor hen die de box nog niet hebben, het ziet er naar uit dat hij wereldwijd is uitverkocht. Dit gebeurde binnen een week. Hij zal door woekeraars wel binnenkort op eBay verschijnen voor absurde bedragen. Herrmann was een moeilijk mens maar een geniale componist, deze box is een mooie nalatenschap. ST

21

LOST IN KINO 24 tracks, 46:07 Kapustnik Records Lev Zhurbin, ook bekend als Ljova, is een Russisch violist en componist die in 1990 op 12-jarige leeftijd naar de VS emigreerde. Onlangs verscheen een cd met muziek die hij schreef voor verschillende korte en lange films en documentaires uit de periode 2005-2011. Het gaat om films van onder meer James Marsh, Robin Hessman en Francis Ford Coppola. De cd, Lost in Kino geheten, bestaat voor de ene helft uit luchtige composities die het midden houden tussen zigeunermuziek en klezmermuziek. De veelal korte nummers klinken vrolijk en door hun snelle ritme nodigen ze zowaar uit tot een dansje. Het tweede gedeelte is meer somber van aard. De nummers zijn vaak rustiger en duren gemiddeld iets langer. Ook is de uitvoering spaarzamer in tegenstelling tot de feestnummers die door twee muziekensembles worden gespeeld. Fraaie tracks uit het serieuze deel zijn The Coup, dat meeslepend wordt uitgevoerd, Russian Winterland met zang van Ljova's vrouw Inna Barmash en East Berlin PA. Ljova bespeelt de viool op alle nummers, behalve op The End dat als happy ending de cd afsluit. Ljova is een begenadigd violist die meeslepende muziek heeft geschreven voor films die in Nederland helaas niet te zien waren. Zijn muziek is ook zonder films zeer de moeite waard. PS

22