PERSONEELSBLAD VAN STICHTING DE LA SALLE
JUNI 2015
NUMMER 26
Fijne zomervakantie !
Teach like a champion
De leerkracht maakt het verschil! Hoe luchtig mag een leerkracht zich kleden? 5 collega’s geven hun mening
SlimFit en Stichting leerKRACHT Het onderwijs anders organiseren
A
Achter je ligt een bewogen schooljaar. Een jaar waarin
Voorwoord dering en ervaringen van onze collega’s. En voor je ligt
veel gesproken en geschreven is over de aanstaande be-
natuurlijk de zomervakantie waarin heerlijk weggedroomd
stuurlijke fusie. Een schooljaar waarin (te) veel gesproken
kan worden.
en gediscussieerd is over de afspraken en de interpretatie
Of je nu op het strand ligt, wandelt in de bergen, zeilt op
van de nieuwe CAO PO 2014 rond Bapo, duurzame inzet-
het water, fietst over smalle weggetjes in Nederland, Frank-
baarheid en de 40-urige werkweek… Maar achter je ligt ook
rijk of waar ook ter wereld; wij bedanken jullie voor de inzet
een mooi schooljaar waarin de kinderen genoten hebben
ten behoeve van onze leerlingen en wensen jullie allemaal
van ons onderwijs met mooie resultaten en opbrengsten in
een heerlijke en zonnige zomervakantie!
de breedste zin. Voor je ligt een mooi uitgevoerde, maar ook inhoudelijk inspirerende Credo over onderwijsinnovatie, cultuurveran-
Paul Bronstring en John van Veen College van Bestuur
Inhoud 4
Ook dit jaar kregen twee duo’s de kans op Onderwijssafari te gaan naar Zuid-Afrika. Anouk van Leeuwen en Celine Rusman en Marjolein Lambert en Marjolijn Dalm doen op pagina 4 en 5 kort verslag van hun indrukwekkende studiereis.
6 10 12
Hoe kan het toch dat de ene leraar betere resultaten boekt dan de andere met dezelfde groep leerlingen? Waar zit het verschil in? Wat is het geheim? Daarover lees je meer op pagina 6 en 7 van deze Credo.
14
In groep 3 werken met hoeken? Dat doet Rian van der Meije van de Nicolaasschool. “’s morgens ben ik leerkracht, ’s middags vooral begeleider.” Meer weten? Lees verder op pagina 14 - 15.
4
Carola Tefeij van De Tweemaster vertelt op pagina 10 over de keuze van het team om te werken volgens de methode van Stichting leerKRACHT. “Het is een cultuuromslag, we gaan ervoor!” Het team van De Ark in Heemstede houdt wel van een uitdaging. Het onderwijs innoveren is tenslotte hun speerpunt. In de Noordwijkse methode vonden zij hun ‘ding’. Directeur Suzanne Confurius legt op pagina 12 uit wat dat inhoudt.
12
14 Colofon Credo is een uitgave van Stichting de la Salle. Concept en realisatie: TextArt, Heerhugowaard. Tekstbijdragen: Paul Bronstring, Nadine de Keijzer, Tineke Puts, Annette Schaak, Arthur Snaauw, Ria van der Scheer en John van Veen. Fotografie: Esther van Dokkum e.a. Vormgeving: Studio Martin Rasch, Opmeer.
2
Korte berichten Razend Enthousiaste Rekenaars op Antoniusschool “De Antoniusschool (locatie Kalslagerring) is winnaar van het project Razend Enthousiaste Rekenaars”, vertelt directeur Patricia Dresens trots. “De prijs is een dag meedraaien in het Okura hotel in Amsterdam, omdat de leerlingen voor het project zelf een hotel moesten opzetten. De organiserende partijen hiervan zijn Meijburg & Co, APG en CED-Groep.”
Even bellen met...
Maar liefst 22 scholen namen deel aan de wedstrijd met 11 groepen met leerlingen uit groep 7 en 11 groepen met leerlingen uit groep 8.
Sytske Feenstra, directeur/ bestuurder VPCO De Basis
90-jarig jubileum St. Theresia Onlangs heeft de reünie plaatsgevonden van de St.Theresiaschool in Bloemendaal die dit jaar 90 jaar bestaat. De week erna was het feest. De hele school is naar Duinrell geweest, er werd een speurtocht door het bos georganiseerd en een ochtend vol workshops. De week werd afgesloten met de Theresia Talenten Show, een picknick en een speelgoedochtend en sportmiddag op vrijdag.
LISETTES WEBTIP Lisette Neijzen is ICT-medewerker bij stichting de la Salle. Op deze plek in Credo geeft zij iedere keer een interessante of leerzame web- of apptip.
www.entoen.nu “Als je deze site nog niet kent, is het zeker de moeite waard om te bekijken. Maak een reis door de Nederlandse cultuur en geschiedenis en ontdek de enorme hoeveelheid lesmateriaal die hierbij beschikbaar wordt gesteld.”
Sytske is 48 jaar en woont in Leiden. Ze is getrouwd met Jan Kroes en zij hebben drie grote kinderen. Amarins (19, studeert civiele techniek in Enschede), Femke (16, zit in 5 VWO) en Jornt (13, 2 VWO). De voertaal thuis is Fries, want daar liggen hun roots. Sytske houdt van werken en lezen. In haar vrije tijd schildert en tennist zij. Kun je iets vertellen over je voorgeschiedenis qua opleiding en werk? “Tot en met de pabo woonde ik in Friesland. Daarna ging ik orthopedagogiek studeren in Groningen. Mijn eerste baan was bij het CED in Rotterdam. Als onderwijsadviseur heb ik veel scholen en klassen van binnen gezien, cursussen klassenmanagement verzorgd en schoolleiders en interne begeleiders getraind. Vanaf 1997 bekleedde ik directiefuncties bij Onderwijs Advies en bij het centrum voor jeugdpsychiatrie De Jutters in Den Haag. In 2010 werd ik directeur/ bestuurder van PCS Leiden.” Wat zijn je toekomstdromen? “Mijn passie ligt bij leren en ontwikkelen. Dat maakt het werken in het onderwijs ook zo boeiend. Ik wil ook mezelf blijven ontwikkelen, vandaar de overstap naar een ander schoolbestuur: De Basis. Niet alleen omdat de organisatie groter is, maar ook de fusie met de la Salle sprak me aan. Ik wil graag samen goed onderwijs voor elk kind realiseren. Want dat is onze kerntaak. Alle andere ambities moeten daartoe bijdragen!”
3
Op onderwijssafari in Zuid-Afrika
Hier doen we de dans-zangactitviteit op ‘De grote banaan uit Afrika’. Celine geeft een tel-les‘Rupsje aan kleuters a.d.h.v. Nooitgenoeg’.
5 maken Leerlingen uit Graav.d ee n les in een fruitsalade n.a. or Anouk begrijpend lezen do
Anouk van Leeuwen en Celine Rusman: “Op Onderwijssafari in Montagu, Zuid-Afrika! Daar waren we te gast op de Rietvleischool, een boerderijschool
De kleine momenten zijn ons het meest bijgebleven. De
midden in de bergen, tussen de plantages. De ouders van
kinderen letten erg goed op elkaar en de grote kinderen
de 46 leerlingen werken op deze plantages en wonen in
zorgen voor de kleinere kinderen. Daarnaast hebben wij
kleine huisjes op de boerderijen.
nog nooit zoveel muzikaliteit en ritmegevoel gezien als bij
De kinderen hebben ons vanaf het eerste moment diep
deze kinderen. En alles gaat altijd vol overgave! We hebben
geraakt met hun enthousiasme, onbevangenheid en
‘De grote banaan uit Afrika’ ingestudeerd met zang, dans
puurheid. Dat gevoel is met geen pen te beschrijven. Wij
en instrumenten en opgevoerd voor de leerkrachten en
hebben lesgegeven in Graad R (kleuters) en Graad 4-5-6
Hans van AfricEN. Een fantastische afsluiting van ons korte,
(groep 6,7,8) en mochten direct ook écht aan de slag met
maar zeer intensieve bezoek. Het afscheid viel ons, de
de kinderen, in ons beste Afrikaans!
leerkrachten en de kinderen zwaar. Gelukkig hebben we
We waren positief verrast door de kwaliteit van het onder wijs, dat in veel opzichten overeenkomt met het onderwijs in Nederland. Zo zagen wij een instructietafel, effectieve
iets leuks in het vooruitzicht: twee leerkrachten van de Rietvlei komen ons waarschijnlijk bezoeken in Nederland! We hebben genoten van ieder moment, ook als was dit
software en verschillende onderwijsverrijkende materialen.
soms erg aangrijpend. De omstandigheden waarin deze
Ook was er een aantal verschillen. De instructie op de Rietvlei
kinderen leven zijn soms schrijnend en uitzichtloos. Toch
was voornamelijk klassikaal. Daarna gingen de kinderen
hebben wij alleen maar gelukkige kinderen gezien! Het is
individueel aan het werk. Erg opvallend was de discipline
hartverwarmend te ervaren dat kinderen op de Rietvlei nog
die binnen de school heerst; de kinderen spreken met twee
kind mogen en kunnen zijn.
woorden, zijn desgevraagd direct stil en doen wat van hen verwacht wordt met veel enthousiasme en inzet. Hier kunnen
4
Nederlandse kinderen nog wat van leren!
De Onderwijssafari was een bijzondere ervaring die ons als leerkracht en persoon heeft verrijkt.”
Column Credo het fotoboek Twee groepsfoto’s uit ar ein van Marjolijn en M jol
Marjolein Lambert en Marjolijn Dalm: “Wat een geluk dat wij dit jaar zijn uitgekozen om naar ZuidAfrika te gaan. Reken maar dat dit een onvergetelijke ervaring is geworden. Zuid-Afrika is een land met een zeer interessante cultuur en wij hebben geprobeerd ons er zoveel mogelijk in te verdiepen. De apartheid is afgeschaft, maar in de West-Kaap zijn nog steeds aparte scholen voor witte kinderen en kleurlingen. Wij hebben tijdens de studiereis meegedraaid op een kleurlingenschool. De eerste dag op school was even wennen. Er wordt veel discipline afgedwongen en er is veel respect naar de leerkracht toe. In graad R (groep 1/2) wordt volop klassikaal lesgegeven en is er maar zeer weinig tijd voor spel. Ook geeft men les op een niveau. Dat zagen we ook terug in de andere onderbouwgroepen. In graad 1 (groep 3) is geen aandacht voor de zwakke leerlingen, laat staan verrijking voor sterke leerlingen. Wij hebben in een week tijd zoveel mogelijk geprobeerd te laten zien hoe je met niveaugroepen kunt werken. In alle onderbouwgroepen hebben we het stoplicht geïntroduceerd en uitgelegd hoe je om kunt gaan met uitgestelde aandacht. Natuurlijk zagen we ook overeenkomsten. Ook in Zuid-Afrika zijn kinderen met gedragsproblemen en word je als ‘blanke juf’ uitgetest als de eigen leerkracht er niet is. Kinderen zijn duidelijk overal op de wereld hetzelfde, al zijn de leefomstandigheden totaal anders. In Zuid-Afrika lopen de kinderen bijvoorbeeld alleen naar school en krijgen ze pas op school ontbijt en lunch. Ondanks deze omstandigheden hebben wij veel vrolijke en gelukkige kinderen gezien. Dat vertellen we onze kinderen in Nederland, zodat ze beter inzien dat we eigenlijk niks te klagen hebben. Kortom, een reis vol indrukken om nooit te vergeten. Wie weet kunnen we tijdens onze drukke onderwijsmomenten in Nederland nog eens terugdenken aan de rust in Zuid-Afrika en relativeren wat daadwerkelijk
Kees Kloost:
Loodjes Aan het einde van het schooljaar zie je op veel scholen collega’s met hun handen, hoofd enzoverder vol laatste loodjes. Nog even dit, nog een gesprekje daar, groepsplan evalueren en klaarzetten voor de collega van de volgende groep, gesprek over taakbeleid volgens de nieuwe cao, enzovoort, enzoverder! Ik kan er niks aan doen, maar vraag me altijd af waarom we het ‘de laatste loodjes’ noemen en niet ‘de laatste veertjes’ of ‘de laatste leukjes’! Onze beleving is er blijkbaar een van zwaar, moeilijk, vervelend. En ja, daar kan ik me wel in vinden, ik heb ook veel laatste loodjes waar ik niet blij van word. Sterker nog, waar ik als een berg tegenop zie. Toch vind ik het vreemd dat we het aan het eind van de vakantie niet hebben over de laatste loodjes. Ik heb nog maar weinig collega’s gesproken die in de laatste vakantieweek tegen mij zeggen, nou Kees nog even de laatste loodjes en dan weer aan de slag! Die laatste loodjes krijgen voor mij ook een extra lading als ze uitgesproken worden door een moeder die ’s ochtends in tennistenue, al licht gebruind door een zacht vroeg zomerzonnetje mij succes wenst met de laatste loodjes…, waarna ze haar zoon een dikke pakkerd geeft en tussen neus en lippen door roept: “Hij is misschien wat moe, maar het was ook zuuuuuulk lekker weer, dan mag hij iets later naar bed, werk ze!!!” Nou, dan voel ik ze hoor, die laatste loodjes. Dan heb ik een klas vól laatste loodjes. Hunkerend naar de zon, kijken we met 31 paar ogen naar buiten. Die laatste loodjes voelen we allemaal. Ik die van alles wat nog moet, zij die van het uurtje later naar bed: want het is zuuuulk lekker weer! Fijne loodvrije zomer! Kees Kloost
belangrijk is voor kinderen.”
5
H
Hoe kan het toch dat de ene leraar betere resultaten boekt
dan de andere met dezelfde groep leerlingen? Waar zit het ver-
Teach like a Champion
De leraar maakt het verschil!
schil in? Wat is het geheim? Om daarachter te komen, deed Doug Lemov onderzoek in meer dan 100 klaslokalen in de Verenigde Staten. Dat resulteerde in het boek ‘Teach like a Champion’ waarin 49 technieken genoemd worden die leiden tot hogere onderwijsopbrengsten.
In de VS werd dit boek enorm populair. Ook op veel de la Salle-scholen is dit boek inmiddels heel bekend. Nadat eerst de directeuren kennismaakten met dit boek werd het onder de leraren verspreid. Intussen hebben meerdere schoolteams een training gevolgd om zich deze technieken eigen te maken.
Heldere taal Het boek ‘Teach like a Champion’ bevat bijna vijftig technieken die bijdragen aan een hogere onderwijsopbrengst. In negen hoofdstukken wordt dat in zeer leesbare taal uitgelegd. De eerste suggestie is de lat altijd hoog te leggen en veel van de leerlingen te verlangen. Vervolgens wordt aandacht besteed aan een goede planning en presentatie, waarbij alle leerlingen betrokken moeten zijn. Het hoofdstuk ‘Hoe houd ik ze bij de les’ geeft daarvoor een aantal heel praktische tips. Geef bliksembeurten is daar een van en maak daarbij duidelijk dat het antwoord ‘weet ik niet’ onacceptabel is. Daarnaast wordt aandacht besteed aan de klassencultuur. Het is verstandig gedragsregels vast te stellen en daarbij wordt uitgelegd hoe deze regels op een positieve en constructieve manier gehandhaafd kunnen worden. Tot slot komen technieken aan bod voor het stellen van vragen en om vaart te houden in de lessen.
Schoolbreed trainen De teams van de Paradijsvogel en van Bommelstein hebben het afgelopen jaar uitgebreid kennisgemaakt met de technieken van ‘Teach like a Champion’. Leerkracht en IB’er Melanie Frencken is daarover heel enthousiast. Gedurende vier middagen volgde zij met het team een training van de CED-groep, waarvan de trainers geschoold zijn door de auteur van het boek. “Allereerst hebben de directeur en een leraar een 0-meting gedaan om de betrokkenheid van de leerlingen in kaart te brengen. Na een viertal trainingen werd dit herhaald en konden we vaststellen dat er sprake was van een enorme groei. Bovendien had het ook nog een positieve invloed op de resultaten van de leerlingen”, vertelt Melanie.
Toepasbaar in elk vakgebied Wat Melanie enorm aanspreekt is dat de technieken toepasbaar zijn in alle vakgebieden. “Een enthousiaste opening, met iets pakkends de les beginnen, is de eerste stap. In het boek heet dat ‘de haak’: door een inspirerende en prikkelende opening weet een leraar de leerlingen aan de haak te slaan. Een optimale betrokkenheid bereik je eveneens door het
6
Doug Lemov foto The Guardian geven van bliksembeurten. Iedere
ze naar buiten gaan. Wie de som fout
ning in een enorme behoefte voor-
leerling kan een beurt krijgen, onge-
heeft, krijgt een herkansing en wan-
ziet, bewijst wel het feit dat deze
acht of hij of zij een vinger opsteekt.
neer die succesvol is, begint de pauze.
cursus binnen een dag volgeboekt
Het antwoord ‘weet niet’ is geen optie.
Zo zie je als leerkracht meteen het
was. Eén van de leerkrachten die net
In zo’n geval krijgt eerst een andere
effect van je instructie.”
te laat reageerde, was Margo Kempe van de St. Theresiaschool. “Ik had
leerling de beurt, waarna degene die de vraag onbeantwoord liet, het antwoord nog eens in zijn eigen woor-
Leerkrachtmiddagen Het samenwerkingsverband
graag de training willen volgen, want ik vind het een heerlijk boek om in te
Passend Onderwijs Zuid-Kennemerland
bladeren en ik ben er nog lang niet
organiseert het komend schooljaar een
mee klaar. De technieken werken, de
cursus van vier middagen rond de
betrokkenheid van de leerlingen bij de
technieken van ‘Teach like a Champion’.
instructie wordt echt groter. Kinderen
binnenkomen en bij het wisselen van
Van de deelnemers wordt verwacht
voelen dat zij erbij horen, ook al weten
lessen. Daarom moet bij deze werk-
dat zij delen van het boek bestuderen
zij in eerste instantie het antwoord op
wijze iedere dag op dezelfde plaats
en tweemaal een video-opname maken
een vraag niet.” Margo en enkele van
een begintaak voor de leerlingen
van lessen waarin zij de aangeleerde
haar collega’s hopen daarom nu de
klaarliggen. Zij weten zo direct wat er
technieken toepassen. Dat deze trai-
training op schoolniveau te volgen.
den moet herhalen”, legt Melanie uit.
Snelle wisselingen Veel tijd kan verloren gaan bij het
van hen wordt verwacht. Deze opdracht voeren ze zonder hulp en
VERSIE HET JONGE KIND
zonder overleg uit. Voor een soepele
Het boek ‘Teach like a Champion’ kwam in 2012 op de Nederlandse markt. Populair werd het doordat iedere leraar er naar eigen behoefte technieken uit kon halen. Inmiddels is er een uitgave verschenen speciaal gericht op het onderwijs aan jonge kinderen. Niet alle technieken bleken namelijk even bruikbaar voor het lesgeven in de onderbouw. In ‘Teach voor het jonge kind’ krijgen de leraren tien technieken aangereikt die speciaal gericht zijn op het onderwijs aan het jonge kind.
overgang tussen de lessen, krijgt de leraar een stappenplan. Ook de afsluiting van de les, de exit, krijgt aandacht. Dat vindt Melanie een ijzersterk punt: “Schrijf bijvoorbeeld aan het eind van een les een som op het bord, laat die maken en controleer het antwoord als
7
Jouw mening Jeanine Esteje, leerkracht groep 7, ’t Venne “Ik heb nog niet zo vaak in een korte broek voor de klas gestaan, maar vind dat het wel moet kunnen. Zeker in het noodgebouw, waar ik nu af en toe werk, is het al snel een paar graden warmer. Dan wil ik graag iets luchtigers aan. Natuurlijk moet je er wel netjes uit blijven zien. Dus als je bukt, moet alles bedekt blijven. Dat geldt ook voor je decolleté. Zeker als je een rokje of jurkje aantrekt. Je hebt toch een voorbeeldfunctie. Ook slippers vind ik geen probleem. Wat mij betreft mogen je voeten wel zichtbaar zijn. Ik heb daar geen moeite mee. We hebben hier overigens geen afspraken over met het team. We voeren nu wel de actuele discussie: de leerlingen wel of niet insmeren? De meningen zijn uiteraard verdeeld.”
Hoe luchtig gekleed mag een leerkracht voor de klas staan? Caroline Kerdijk, leerkracht groep 4, Antoniusschool (Kalslagerring) “Als leerkracht heb je een voorbeeldfunctie. Ik vind dan ook dat je netjes en degelijk gekleed voor de klas moet staan. Als het mooi weer, is een korte broek prima, maar zijn hotpants natuurlijk uit den boze. Ook een laag uitgesneden decolleté is niet oké. Zelf kies ik eerder voor een T-shirt dan voor een hemdje en mijn favoriete korte strakke spijkerrokje trek ik niet aan naar school. Ik sta al ruim 13 jaar voor de klas en heb gelukkig nog geen rare dingen op dit gebied meegemaakt. Wat mij betreft mag iedereen zijn eigen kledingstijl hanteren, mits het niet te bloot is. En met het oog op schoenen vind ik rubberen teenslippers niet kunnen, maar mooie sandalen of knappe birkenstocks geen probleem. In de hitte voor de klas met zwetende voeten in gympen is tenslotte ook geen pretje.”
8
Mascha Bouma, leerkracht groep 5, De Ark "Ik vind dat, als het weer ernaar is, je best luchtig gekleed mag gaan. Maar het moet wel netjes zijn. Dus geen laag decolleté of een heel kort rokje, zodat je je onderbroek ziet. Maar we leven ook niet meer in het jaar nul. De grens ligt wat mij betreft bij borsten die te zien zijn. Je mag best een hemdje of rokje aan en op slippers lopen. Spaghettibandjes zijn ook nog oké. Zolang het maar niet aanstootgevend is.
Anoushka van Lingen, leerkracht groep 6b, De Tweemaster "Ik vind dat je je wel luchtig mag kleden, maar dat het te allen tijde wel een beetje bedekt moet zijn. Dus geen decolleté laten zien, geen naveltruitje of kort rokje en netjes je buik en borsten bedekken. Als je toch een kort rokje aandoet, doe er dan een legging onder. Zeker in
Ik kleed mij zoals ik ook privé zou doen. Maar ik kleed mij niet zoals ik naar het strand zou gaan. Dat gaat mij wel te ver. Ik vind dat je op school afspraken mag maken over hoe je je kleedt. Er zijn scholen waar dit wel een issue is, maar bij ons op school niet. Mijn collega's zien er altijd netjes uit.”
de bovenbouw zijn kinderen toch wat meer bezig met seks en borsten en dat soort dingen. Dan vind ik dat je als juf netjes en niet te bloot gekleed moet zijn. Kinderen hebben heel goed door dat je iets nieuws aanhebt. Omdat ze zo letten op mijn kleding, vind ik dat ik ook netjes gekleed moet zijn. We hebben op school heel soms badjesdag, met watergevechten en zo. Dan vind ik het niet prettig om in mijn bikini over het schoolplein te rennen. Ik blijf dan in mijn gewone kleren lopen en trek na afloop lekker iets droogs aan."
Melanie Frencken, IB'er en leerkracht groep 2/3, De Paradijsvogel "Met 's zomers weer mogen leerkrachten best iets luchtiger gekleed gaan. Maar, rokjes tot net boven de knie en niet korter. Leerkrachten hebben tenslotte een voorbeeldfunctie voor ouders en leerlingen. Hemdjes met spaghettibandjes zijn prima, met een vestje erover. Maar geen doorschijnende kleding. Ik stoor mij aan collega’s die naar zweet stinken en die natte plekken onder de oksels hebben. Daar mag je elkaar best op wijzen. Zeker in een kleuterklas kniel en buk je vaak, dus moet kleding lekker zitten. Je kunt casual gekleed gaan en toch professioneel overkomen. Mannen in korte broek rond de knie en een net shirt vind ik prima. Maar geen blote hemdjes waar borsthaar uitpuilt. Ik hoor ouders nooit iets negatiefs zeggen over kleding van mij of een collega. Het is eerder positief, dat ze vinden dat je een leuke trui aanhebt of er hip uitziet."
9
In gesprek met… Carola Tefeij over Stichting leerKRACHT Toen twee van de drie bouwcoördinatoren van De Tweemaster aangaven te willen stoppen met die functie, haalde Karin Koets haar team bijeen. De grote vraag was: wie gaan de school trekken? Deze situatie bood nieuwe mogelijkheden. Werken volgens de wijze van Stichting leerKRACHT (hierna SLK) bijvoorbeeld. We vroegen groep 4-leerkracht Carola Tefeij waarom dat de beste keuze bleek.
“Het is een cultuuromslag, géén tijdelijk project” Even voor de goede orde, wat is SLK ook alweer? “SLK helpt scholen een cultuur te creëren van ‘elke dag samen een
sessie. Ik was ook mee. Wij hebben
Dus van dat ‘gemopper’ raken we ook
daarna de rest van het team uitgelegd
af. We kunnen onze persoonlijke talen-
wat het inhoudt. Het enthousiasme
ten echt laten gelden. Daarnaast
was gewekt.”
spreken de lesbezoeken mij ontzettend
beetje beter’. Hierin werken leraren en schoolleiding intensief samen om het onderwijs op school naar eigen inzicht te verbeteren. Drie processen (‘kerninterventies’) staan hierin centraal:
aan. Je kunt zoveel van elkáár leren,
Jullie staan nu in de startblokken, wat komt er op je af? “We beseffen dat het gaat om een
vind ik. Volgens deze methode ga je samen lessen voorbereiden en werk je ook aan een doorgaande lijn, dat is
lesbezoek en feedbackgesprekken,
cultuuromslag, het is geen tijdelijk
prettig voor kinderen. Bovendien
gezamenlijk lesontwerp en gestructu-
project. Ik werk al 22 jaar in het onder-
moeten we ook leren feedback te
reerd, kort overleg in kleine teams bij
wijs en weet dat veranderingen niet
geven. Dat is soms lastig en de een is
een doelstellingenbord. Zo worden
altijd makkelijk zijn voor iedereen. Je
daar sterker in dan de ander, maar het
leerlingdoelen en verbeteracties be-
moet nu veel tijd en moeite investeren
is goed voor ons allemaal. Dat is ook
sproken. Leraren leren zo van elkaar
om straks optimaal te profiteren.We
een kwestie van doen, weet ik uit erva-
en innoveren samen het onderwijs.
hebben een vrij jong team. Het is goed
ring.”
Na 2 jaar doen al 200 scholen mee.”
om veel meer samen te doen, verantwoordelijkheden te delen. Wat dat
Hoe zijn jullie met SLK in aanraking gekomen? “We hebben eerst met het team overlegd hoe we het wegvallen van de
betreft is dit echt het juiste moment voor deze stap. Ik houd wel van een
adjunct of mede-directeur aanstellen is een kostbare ingreep. Karin, onze directeur vertelde heel enthousiast dat
Hoe ziet jullie planning eruit? “We gaan in het nieuwe schooljaar
uitdaging. Helemaal als de kwaliteit
starten, dus er komt veel op ons af. Er
van het onderwijs erbij gebaat is.”
is ook contact met Femme Verberk van
MT-leden zouden opvangen. Een
10
dat gebeurt nu echt nog te weinig,
de Mariaschool, die al op deze manier
Wat zijn voor jou de voordelen van SLK? “We gaan in teams werken, waarbij
werkt. Wij hebben binnenkort een intakegesprek en we gaan kijken hoe je teams kunt vormen. Ik ben heel
ze een bijeenkomst van SLK had bijge-
iedereen actief betrokken is en een rol
benieuwd hoe het gaat uitpakken.
woond en dat ze een aantal van ons
krijgt. Dus niet: het MT heeft iets
Ik doe zelf graag alles altijd voor 200%,
wilde meenemen naar een vervolg-
bedacht en wij moeten het uitvoeren.
dus we gaan ervoor!”
Dit was mijn (werk)week! Ivanka van Dijk, stafmedewerker Onderwijs
Wat doet een stafmedewerker Onderwijs nu eigenlijk? Ivanka van Dijk vult haar werkdagen onder meer met schoolbezoeken en onderwijskundige vraagstukken en verbeterplannen. Aan de hand van foto’s gunt ze haar collega’s een kijkje achter de schermen.
MAANDAG
oeken in de agenda. Er staan drie schoolbezpass eren de revue: Allerlei onderwerpen eden over? - Waar is de school tevrmet de tussenopbrengsten? - Hoe staat het ervoor pland aan school- Wat heeft de school geverloopt dat? ontwikkeling en hoe
In Hoofddorp sluit ik vervolgens aan bij het Duplo-overleg. Twee directeuren van de la Salle, twee directeuren van De Basis en het CvB brainstormen over de aanloop naar de nieuwe strategische beleidsagenda. DINSDAG
WOENSDAG
DONDERDAG
Op verzoek van de trotse directeur doe ik met een groepje een korte audit op De Paradijsvogel. De school heeft de afgelopen tijd hard gewerkt aan het verhogen van actieve leerlingbetrokkenheid (Teach like a champion) en afstemming van hun onderwijs op de onderwijsbehoeften. Op woensdag werk ik voor het Menne Instituut, bekend van de rekencursussen Met Sprongen Vooruit. Vanmiddag en vanavond staat een tweede bijeenkomst voor groep 1&2 op het programma, eerst in Purmerend en daarna rijd ik door naar Hoorn. wij, in navolging van de Op het stafkantoor willen m et bordsessies. Met deze Mariaschool, gaan werkensen op het stafkantoor op de werkwijze zijn alle men eelt op het stafkantoor. Het hoogte van wat er sp je, maar is nog mooi whiteboard hangt er al eennktijd en John en ik een eerste wit en leeg. Vandaag bede het werken. opzet om met bord te gaan
WEEKEND Ik breng met mijn kinderen een bezoek aan de herten van de Waterleidingduinen.
11
Het onderwijs innoveren is een speerpunt van De Ark in Heemstede. Onder meer om steeds beter passend onderwijs te bieden. Maar ook om het team te ondersteunen. “Sommige kinderen vertonen regelmatig ‘moeilijk gedrag’. Ik kreeg steeds vaker de vraag: wat kan ik als leerkracht nog meer doen?” Met dat vraagstuk ging directeur Suzanne Confurius aan de slag.
De Ark ‘SlimFit’
met de Noordwijkse methode
“Voor de zomervakantie van vorig jaar startte de leer-
lezen, taal en rekenen, want we weten: dat werkt. In de
gang innovatief leiderschap, via Innovatieimpuls Onder-
middag willen we werken in ateliers. De kinderen van
wijs. Tijdens een studiedag in november heb ik mijn team
groep 1 tot en met 8 werken aan hetzelfde thema en leer-
op de hoogte gebracht van mijn ervaringen met deze
krachten specialiseren zich en geven 's middags slechts één
organisatie en zijn we met de bus naar Hoorn gegaan.
vak aan alle groepen. Er wordt gewerkt zonder methodes,
We hebben de school Wereldwijzer bezocht, voorheen
de kerndoelen/leerlijnen volgend. Verschillende werk-
een TOM-school. Nu werken ze volgens het principe van
vormen houden het onderwijs dynamisch en uitdagend
SlimFit. De maanden daarna bezochten alle teamleden ten
voor iedereen.”
minste nog één school die het onderwijs anders organiseert.
Het thema van de kinderboekenweek kan zo’n thema zijn. “Dat kun je van vakantie tot vakantie helemaal uitdiepen, waardoor kinderen beter verbanden leren leggen.
Rust, orde en duidelijkheid
We willen hen in de middag meer vrijheid geven te
Het viel het team op dat de kinderen op Wereldwijzer
ontdekken wat ze willen leren. Leerlingen die nu te veel in-
heel zelfstandig werken. “Het onderwijs is anders georgani-
geperkt worden, kunnen we meer zelf laten doen. Natuur-
seerd, maar er heerste rust, orde en duidelijkheid in de school en dat spreekt ons allemaal aan. Bovendien wordt ook rekening gehouden met kinderen die meer zorg en structuur nodig hebben, kinderen met autisme bijvoorbeeld. Omdat
lijk houden wij de regie.We
WAT IS SLIMFIT? SlimFit is een innovatief onderwijsexperiment voor het primair onderwijs, waarbij leerlingen passend onderwijs krijgen aangeboden. Scholen kunnen het concept een eigen invulling geven, zoals werken met ‘units’ van 70-90 kinderen die les krijgen van mensen van binnen en buiten de school. Een andere invulling is de Noordwijkse methode.
ons team zó enthousiast
gaan uit van de gedachte: wat weet je al, wat moet je weten en wat wil je nog meer leren?”
Uitgebreid begeleidingstraject Op 21 mei had het team opnieuw een studiedag,
was, is besloten dit jaar al een deel van het teamplan niet
waarin de schoolspecifieke aanpak verder is besproken.
uit te voeren en in plaats daarvan onderzoek te doen naar
Heel spannend, vindt ook leerkracht Esther Deerenberg:
‘Kernconcepten’ en 'IPC'-methodes om meer vraag- en
“We hebben meerdere werkvormen overwogen, maar de
doelgericht onderwijs te bieden. Toch bleef de vraag han-
Noordwijkse methode is het meest behapbaar. Het is gericht
gen: welke werkwijze past bij onze school en ons team?”
op het talent van leerkrachten. Zo zou ik zelf graag een creatief vak geven en dan echt iets op- en uitbouwen.
Beter verbanden leggen Via haar netwerk hoorde Suzanne over de Noordwijkse
12
Maar voordat we aan die puzzel beginnen, buigen we ons vooral over praktische zaken, zoals de indeling van de loka-
methode. “Daar hebben we echt ons ding in gevonden.
len. Ik ben heel blij met het uitgebreide begeleidingstraject.
De ochtenden blijven namelijk hetzelfde met de kernvakken
We gaan er samen iets heel goeds van maken.”
De fotoreportage
Zomerse zonnebrillen De zon liet zich tijdens de productie van deze Credo nog maar weinig zien. Misschien is dat de reden dat er niet massaal zonnebrilfoto’s werden
De Tweemaster
aangeleverd bij de redactie? Gelukkig scheen de zon op de scholen hiernaast wel voldoende om deze vrolijke fotoreportage te publiceren. Fijne zomer!
Antoniusschaool ing locatie K lslagerr
De Reiger
Bommelsteinjuf Joyce Liefs van en juf Jolanda! uit Drievliet
Valkenburgschool
’t Venne
13
De klas van... Rian van der Mije, leerkracht
13 vragen aan... Marijke Veenman-van Lierop, 1. Wie ben je? Marijke Veenman-van Lierop. 2. Waar kom je vandaan? Ik kom oorspronkelijk uit Hillegom, maar ik woon met veel plezier alweer 25 jaar in NieuwVennep. 3. Wat wilde je vroeger worden? Prima ballerina, actrice, zangeres... 4. Wat is je levensmotto? Geniet in het leven, zet door en haal eruit wat erin zit!
14
5. Wat is de beste uitvinding? Het wiel is een goede uitvinding, want daardoor zijn er heel veel meer mogelijkheden gekomen. Verder vind ik de uitvinding van het schrift belangrijk. Hierdoor is immers het geschreven woord mogelijk geworden. 6. Wat is het beste advies dat je ooit hebt gekregen? ‘Nee’ zeggen, is ook een antwoord. 7. Wat is je oudste herinnering? Ik was nog heel klein en zat achterop de fiets
groep 3, Nicolaasschool
Juf Rian staat voor groep 3 op de Nicolaasschool in Zandvoort. Haar lokaal is ingericht vanuit het principe ‘werken in hoeken’. Het thema van de hoeken wordt bepaald aan de hand van het thema uit de methode Veilig Leren Lezen. Rian raakte geïnspireerd om de opzet in haar klas te veranderen door de opleiding ‘Specialist het jonge kind’, die zij 1,5 jaar heeft gevolgd.
Eigenlijk zet zij de werkwijze van de
middags vooral begeleider.
kleuters voort in groep 3. Dat houdt
En de kinderen? Zij spelen met
in dat de klas ’s morgens aan de slag
veel enthousiasme in de
gaat met de basisvakken door het
museumhoek, waar je aan de
trainen van de vaardigheden rekenen,
kassa een kaartje kunt kopen
lezen en taal. En ’s middags staat het
voor een ware kunstexpositie.
werken in hoeken centraal ter
Die expositie is het
bevordering van de uitbreiding van
schilderatelier, waar de Mona
de woordenschat, de creativiteit en de
Lisa en de Corneilles van de
wereldoriëntatie.
kinderen aan de wand hangen, naast de bouwhoek
Rijke leeromgeving
voor pyramides uit Egypte.
Rian: “Elke drie weken wordt de
Rian en de kinderen
inhoud van het thema samen met de
verzamelen op deze manier
kinderen bepaald aan de hand van
allerlei materialen om het
het hoekenplan, een woordweb en
thema ‘voelbaar’ te maken. werken we samen. De voorbereiding
de opdrachten uit VLL. Langzaam ontstaat er een rijke leeromgeving,
Spelenderwijs leren
vraagt tijd, maar het geeft zoveel
waarin de kinderen samenwerken in
In de voorbereiding op de uitwerking
energie als je ziet hoe betrokken de
de hoeken.” Rian houdt toezicht,
van een thema, denkt ook de
kinderen zijn. Ze leren spelenderwijs
observeert, begeleidt, stelt vragen en
leerkracht van groep 1 en 2 mee.
met veel plezier en durven zichzelf te
stimuleert. Morgens is zij leerkracht, ’s
“Daar waar thema’s elkaar raken
zijn. Dat smaakt toch naar meer?!”
leerkracht groep 3 en ICC'er, Antoniusschool Ridderspoorstraat bij mijn moeder in de stromende regen. We waren op vakantie in een zomerhuisje in Oldebroek. 8. Wat is je favoriete cd? Ik heb niet echt een favoriete cd. Ik houd van ‘De vier jaargetijden’ van Vivaldi, Charles Aznavour en ook van Coldplay. 9. Wat weten een heleboel mensen niet van jou? Veel mensen weten niet dat ik al heel wat jaren in mijn vrije tijd aan kunstschilderen doe en dat
ik eind mei 2015 afstudeer aan de kunstopleiding ‘De Portretschool Amsterdam’. Ik maak vrij werk en schilder portretten in opdracht. 10. Voor wie heb je bewondering? Voor mijn moeder. Ondanks een druk en zwaar leven, stond zij erg positief in het leven. Zij was een doorzetter. 11. Waar erger je je aan bij andere mensen? Mensen die om niets lopen te zeuren, de kantjes ervan aflopen en vinden dat zij overal recht op hebben.
12. Wat is de mooiste plek waar je ooit geweest bent? Qua natuur is British Colombia in Canada met name rond Vancouver erg mooi. Qua kunst en cultuur vind ik Rome een prachtige stad. Toch is thuis de fijnste plek! 13. Als wie of wat wil je in een volgend leven terugkeren? Het liefst als mijzelf, maar wel graag met de kunstkwaliteiten van Rembrandt en/of Vermeer.
15
Gespot 4 stoere motorjuffen van De Tweemaster in Vijfhuizen
H
Het zou zomaar kunnen dat je op een willekeurige schooldag vier motoren voor de school in Vijfhuizen ziet staan. Helen Gemin, Lisa ten Broeke, Inge Drost en Sanne Veltkamp komen als het even kan en het weer het toelaat met de motor naar school. Sanne heeft ruim een halfjaar geleden haar rijbewijs gehaald, haar drie collega’s rijden al langer. Voor Inge betekent het vooral een kortere reistijd vanuit Uitgeest. “Ik kan zo heerlijk tussen de file door rijden.” Lisa heeft haar motor onlangs verkocht en wil graag een andere, lichtere cc-motor kopen. De enthousiaste collega’s gaan ook graag met de motor op vakantie. Sanne naar Italië en Helen naar de Belgische Ardennen. Inge: “Ik vind het leuk om samen met mijn man over kleine kronkelweggetjes te rijden.” Motorrijden vraagt om veilige kleding, maar de motorjuffen proberen hieraan wel een vrouwelijke touch te geven. Op de foto zie je Helen dan ook met een roze sjaal omwikkeld. Voor hen alle vier geldt het credo: motorrijden is vrijheid!
16
