Fijne Feestdagen en Smakelijk Eten

Fijne Feestdagen en Smakelijk Eten Jaargang 20

Winter 2015

BRASSERIE “LE MIRAGE” Rompertpassage 19 5233AN ‘s-Hertogenbosch Tel. 073 6429698 Voor lunch, diner of gewoon iets tussendoor Tevens voor al uw feesten en partijen Dagelijks geopend

Inleverdata voor kopij komende uitgaven: 6 maart–15 juni–15 september—6 december 2

VTV Pastoor Barten O p g e r i c h t

5

P a s t o o o r

J u n i

1 9 3 9

d o o r

R . M . B a r t e n

Informatie en contact

Pastoor Barten “Volgens Bartjes” is het clubblad van Volkstuinvereniging “Pastoor Barten” ‘s-Hertogenbosch. Het blad wordt vier keer per jaar uitgebracht. Het uitbrengen alsook de inhoud vallen onder verantwoordelijkheid van het bestuur van de vereniging. Reacties voor het bestuur kunt u sturen naar: [email protected] Reacties en copy voor de redactie kunt u sturen naar: [email protected]

3

Van de redactie Door Joost Damen

Het kerstmenu van de redactie Ons voorafje bestaat uit de mededelingen van het bestuur, gevolgd door een zelf geschreven kerstverhaal. Als tussengerechtje serveren we het verslag van de jaarlijkse mosselavond. Het uitgebreide hoofdgerecht bestaat deze keer uit een herinnering van Luc waarin hij ons van de ouderwetse wintersfeer laat proeven, gevolgd door de beleving van Mathieu die ons trakteert met zijn ongewone antwoord op een gewone vraag. Maurits completeert het hoofdgerecht met het wel en wee van onze bijtjes, terwijl Walter en Diny het gerecht afmaken met het doorgeven van de pen. Barbara serveert het nagerecht door ons te laten smullen van een gezonde maaltijdsalade. Geniet ervan! Namens de Redactie Gelukkig Nieuwjaar

Fijne kerstdagen

4

Mededelingen van het bestuur Oproep kandidaten bestuursfuncties Tijdens de komende jaarvergadering zullen enkele nieuwe bestuursleden, waaronder een nieuwe voorzitter, gekozen worden. Mocht u interesse hebben in een bestuursfunctie dan kunt u zich tot 14 dagen voor de jaarvergadering aanmelden bij het huidige bestuur. U dient dan een lijst met minimaal 10 handtekeningen van andere leden te overleggen. Voor enkele functies hebben zich reeds kandidaten aangemeld. Jaarvergadering De jaarlijkse algemene ledenvergadering staat dit jaar gepland op zaterdag 27 februari 2016 om 10.00u in ons verenigingsgebouw. De agenda en uw uitnodiging tot het bijwonen van deze vergadering vindt u in een aparte brief die bij dit boekje is gevoegd. Nieuwjaarsreceptie Zaterdag 9 januari houden wij weer onze jaarlijkse nieuwjaarsreceptie. Vanaf 14.00 uur bent u van harte welkom in de kantine om met elkaar de jaarlijkse wensen uit te wisselen. Tevens biedt het u de gelegenheid om kennis te maken met kandidaten voor de verschillende bestuursfuncties. Pacht en contributie 2016 De pacht en contributie worden dit jaar niet verhoogd. De huur van de huisjes wordt met het prijsindexcijfer gezinsconsumptie 2014 verhoogd. De facturen kunt u in de 2e helft van januari tegemoet zien. Het vervolg van de mededelingen van het bestuur staat op pagina 5

5

Onverwacht bezoek Door Joost Damen

Als de telefoon bij Gerard gaat, vertelt de stem van voorzitter Jan dat de boekjes klaar liggen en opgehaald kunnen worden om rond te brengen. Omdat Gerard met griep en half slaperig in bed ligt, overvalt hem dit bericht en stamelt ja, ja, ja, Als hij de telefoon neerlegt, realiseert hij zich dat hij nu niet in staat is om de boekjes op te halen en rond te brengen. Lichte paniek Een gevoel van lichte paniek bekruipt hem, want de kerstuitgave moet toch vóór de kerst rondgebracht zijn? Met schorre stem belt hij zijn tuinmaatje Fred en vraagt of hij de boekjes even voor hem wil ophalen. Gerard denkt “Als ik ze maar vast in huis heb liggen, dan kan ik ze misschien nog bijtijds rondbrengen”…. Fijn dat je komt Het heeft ‘s nachts flink gesneeuwd, als de volgende dag zijn tuinmaatje Fred op ziekenbezoek komt en het stapeltje boekjes naast het glaasje water en de Paracetamol op zijn nachtkastje legt. “Fijn dat je even komt,” zegt Gerard met een bezweet voorhoofd. Als Fred even later vertrekt, duikt Gerard vermoeid weer onder de wol.... Het is ondertussen kerstavond geworden en in plaats van beter gaat het slechter met Gerard. De griep zorgt voor hoge koorts en hij begint te ijlen en te dromen. Tijdens het dromen ziet hij de voordeur langzaam open gaan en een man met een witte baard en kerstmuts komt binnen. Is dit maatje Fred die zich als kerstman heeft verkleed of is dit de echte Kerstman? De man beweegt zich naar zijn bed. Hij buigt zich voorover 6

en legt zijn hand op Gerards voorhoofd. Een onuitsprekelijk vredig gevoel daalt op hem neer, terwijl een engelenkoor zachtjes Stille Nacht voor hem zingt. Alle ongemak en zorgen zijn ineens verdwenen. Nooit eerder beleefd Enkele minuten later loopt de man de kamer uit naar de voordeur en verlaat het huis.... Het is bijna middernacht als Gerard slaperig naar zijn nachtkastje kijkt en ziet dat de stapel boekjes verdwenen is. Gerard droomt opnieuw weg, wetend dat het goed zit met die boekjes.... Was het nu Fred of de Kerstman die er aan zijn bed heeft gestaan? Hij weet het niet, maar een mooiere kerstnacht heeft hij nooit eerder beleefd….

Mededelingen van het bestuur Tuinwinkel Bij deze editie van “Volgens Bartjes” is de zaadcatalogus van Garantzaden bijgevoegd. Indien u gebruik maakt van de bijgevoegde bestellijst en deze inlevert voor 24 januari 2016 krijgt u de gebruikelijke korting van 10% op de catalogusprijzen. Uw bestelling wordt half februari uitgeleverd. Tevens treft u bij deze uitgave de bestellijst voor de zomerplanten aan. Hierop kunt u uw tomaten, paprika’s en andere zomerplanten bestellen. Ook deze lijst dient op 24 januari 2016 in ons bezit te zijn. Kantine In tegenstelling tot voorgaande jaren blijft de kantine op woensdagmiddag gedurende het winterseizoen gewoon geopend. Wensen Namens het bestuur wens ik u een fijne Kerst en een gelukkig 2016 toe, Jan Verschuuren. 7

Een vrijwilliger aan het woord Door Maurits Tax

Vanaf januari 2016 kan onze winkel zich verheugen op een nieuwe beheerder: Gerard de Bodt. Hij volgt Kees Timmermans op, die per 31 december het stokje doorgeeft.

Hij staat als een huis. Je loopt hem dus ook niet zomaar voorbij: Gerard de Bodt, 52 jaar. Hij beheert vanaf januari a.s. onze Bartjeswinkel. Vanaf 2003 ‘zit’ hij op de tuin en heeft hij diverse vrijwillige diensten verleend aan de vereniging. Eerst in de terreincommissie, waarbij hij met andere leden op gezette tijden toezag op het grondgebruik van de tuinen, om te kijken of men zich aan de spelregels van de vereniging hield. Later was hij - in 2012 en 2013- bestuurslid Terreinzaken. En hij staat inmiddels al weer een jaar of vijf twee avonden in de week in de kantine als barkeeper. Nu gaat hij dus ook de vereniGerard de Bodt gingswinkel runnen. Buiten de winkel zal hij worden bijgestaan door Gerard de Laat, die zich met hem gaat bezighouden met de inkoop van goed plantmateriaal. Vooral in het vroege voorjaar is dat nog een hele onderneming, want er moet worden gekeken naar kwaliteit en naar een leuke prijs. De vereniging moet er immers wat aan kunnen overhouden. Diverse dorpen in de omgeving worden dan afgestruind, van Haarsteeg tot Den Dungen. Overigens wil de vereniging liever nog een derde vrijwilliger in de winkel. Je moet namelijk wel op de afgesproken 8

openingstijden aanwezig zijn. Zo kunnen ze elkaar een beetje afwisselen. Vooral in het voorjaar is het best druk, wanneer de leden hun bestelde plantjes komen ophalen. De winkel wil hij meer onder de aandacht van de leden brengen. Misschien iets voor een vaste rubriek in dit blaadje? Hij wil de leden wijzen op de leuke voordeeltjes, zoals plantjes, potaarde, allerlei meststoffen en kleine tuinartikelen. Je hoeft er niet meer voor naar de dure groencentra. Als Gerard buiten de opeGerard de Laat ningstijden van de winkel zelf op de tuin is, kun je hem rustig bellen. Hij wil tussendoor best wel even het een of ander uit de winkel verkopen, als je niet op de volgende openingstijd kunt wachten. Zijn telefoonnummer is: 06 49305093.

Mededeling van het bestuur Kees bedankt Per 31 december aanstaande stopt Kees Timmermans met het beheren van onze tuinwinkel. Kees heeft deze functie ruim 5,5 jaar vervuld. Namens alle leden bedanken wij Kees voor zijn inzet gedurende deze periode. Vanaf 1 januari gaat het duo Gerard de Bodt en Gerard de Laat deze taak overnemen. Wij wensen hun veel succes. Kees Timmermans 9

Mathieu geeft antwoord Mathieu de Bruijn geeft in deze rubriek een ongewoon antwoord op een gewone vraag. Hebt u zo’n vraag? Stel hem via de redactie of rechtstreeks aan Mathieu. Hier leest u het resultaat. Vraag: Hoe beleef jij Kerstmis?

Hoor je dat? Hoor je dat? Kerstmis komt eraan. Het staat nou eenmaal op de kalender. Alleen mijn hoofd is er nog niet aan toe. Ik ben een paar maanden kwijt, ik leef nog ergens in augustus. Maar toch, de pepernoten en letters van chocola en banket vliegen je weer om de oren, dus het kan niet missen. Rollades komen altijd wat later aanrollen, maar komen doen ze. Ooit gaan die letters en banketstaven niet meer weg uit de winkel, en kun je ze het hele jaar door kopen. We hebben al een pepernotenwinkel. Nog zo iets Nog zo iets, de eerste dagen van het nieuwe jaar, die noem ik al de donkere dagen vóór kerst.... Ik kan mij vaag nog iets van een kribbeke en een vallende ster in een ouwe koeienstal herinneren, en véél gevloek van vader. Die mocht als enige in een gezin van 10 personen de boom opzetten. En na twee dagen zwoegen en schelden stond ie daar dan toch maar. Onze boom met een houten kruis eronder van 1 meter in het vierkant. Meestal zo een waarvan je denkt dat ie in een kist is gegroeid. Een beetje haaks van boven. Onze piek wees altijd naar de uitgang. Wat wel weer makkelijk was met afbreken, je kon er goed bij. Deze speciale bomen vielen tijdens het opzetten al uit. Dat was 10

altijd tot diep in augustus naalden opzuigen geblazen. Als kind, vol verwachting, wilde ik maar één ding, blazen op het rode glazen trompetje in de boom en er was maar één ding wat je zeker niet mocht, blazen op het rode glazen trompetje. Bij mijn vriendjes hing er altijd wat te eten in de boom. Bij ons niet. Ook niet in de koeienstal. Een ezel met één oor, een koe met aangeplakte staart, een olifant van plastic, een kindeke Jezus dat véél te groot was voor zijn houten bedje. Meer een peutertje Jezus. En een ster met lampje erin. Maar die deed het nooit. En ook nog drie zogenaamde wijzen. Het zal wel. Maar gezellig dat het was...... De ervaring heeft mij geleerd dat ik niet kan wachten tot het 1 januari is. Duizenden met mij. Maar niets belet u en uw medetuinders om er iets moois van te maken deze kerst. Met worteltjestaart, andijviestamp, boerenkool met kerstworst, uiensoep, bietenpulppudding, een spannende peultjesbavarois of gewoon watergruwel, de keuze is reuze. Als ik dan toch een geloof zou moeten aanhangen, vind ik het humanisme wel wat. Als belijdend humanist vier je altijd kerst. Doe elkaar en jezelf geen kwaad, probeer te genieten van je tijd op deze aardkloot, en ben mens, Tuinmens. Op naar 1 januari. Op naar de koude oliebollen. Een zalig tuinjaar gewenst. Mathieu

11

De bijen van Bartjes 7 Door Maurits Tax Vanaf begin mei 2014 is onze vereniging de trotse bezitter van twee (en nu vier) bijenvolken. Via ons verenigingsblad houden we u op de hoogte van alles wat er rond de bijen op ons tuincomplex te beleven valt.

Het is december en de bijen zijn nu eindelijk ‘op stok’. Ze zijn ingewinterd, zoals de imkerij dat noemt. De voedselvoorraad, die bestaat uit honing en pollen, is al een paar maanden binnen en ligt klaar voor de rest van de koude wintermaanden. De bijen zitten dicht tegen elkaar aan in de vorm van een kleine voetbal, de wintertros genoemd. Ze storen zich niet aan de raten die hen scheidt, want via de was geven ze hun warmte aan elkaar door. De warmtehuishouding in de bijenkast is in deze koude periode natuurlijk van levensbelang. De energie die bijen nodig hebben voor hun warmteproductie halen ze uit honing. In de zomer gebruiken ze honing vooral voor de verwarming van het broednest en voor allerlei andere activiteiten. Maar in de winter is honing vooral belangrijk als energiebron voor een goede warmtehuishouding van het hele volk en nog steeds voor de broedcellen. Er worden immers nog steeds eitjes gelegd, al neemt dat in herfst en winter flink af. De koningin stopt er zelfs een paar weken mee in december. De honingvoorraden liggen aan de randen van de raat, ver van het verwarmde broednest. Speciale ‘brandstofbijen’ maken rondjes met honing ‘op zak’ op zoek naar bijen die juist voor de verwarming van het nest worden ingezet. Dat kost deze kacheltjes erg veel energie. Die moeten dus re12

gelmatig worden bijgetankt. Knap hoe deze bevoorraders de verwarmers vinden. Daarvoor gebruiken ze gevoelige warmtesensoren in hun antennen. We hebben nog een probleem moeten aanpakken: die van de altijd aanwezige varroamijt. Sommige volken hadden daar meer last van dan andere. Voorlopig bestrijden we die volgens een door de landbouwuniversiteit Wageningen (WUR) geadviseerd behandelingstraject. Daar komt mierenzuur en oxaalzuur bij aan te pas. Dat is niet fijn, maar de bijen hebben er minimaal last van. De mijten gaan kopje onder en dat is de bedoeling, want zij zijn dragers van diverse virussen die de bijenstand aanzienlijk kunnen aantasten. We hopen dat onze bijenvolken de winter zullen overleven en dat we ze in het voorjaar weer mogen verwelkomen, zodat we er allemaal weer van kunnen genieten. Tot slot hebben we om praktische redenen besloten de bijenkasten bij elkaar te plaatsen.

Groeten van

Maurits 06 23 06 98 30

en

Ellen 06 22 11 21 27

Let op! De inzenddatum voor kopij van het voorjaars Bartje sluit deze keer op zondag 6 maart 2016 13

Ik geef de pen door aan… Walter en Diny van Laarhoven, Tuin 67-68

Sinds een jaar of 10 zitten wij, Walter en Diny, op de volkstuin en zullen de meesten ons wel kennen. Naast onze tuin ligt de groenstrook waarin wij 6 kippen hebben, waardoor Walter verplicht is iedere dag naar de tuin te gaan. Die kippen moeten immers voorzien worden van water, voer en wat groen. In de zomermaanden is het fijn om in de tuin bezig te zijn of om lui te zijn met een boek, vooral Diny geniet van de rust en de stilte. Dan hoor je alleen de vogels fluiten en dat geeft zo veel rust dat je er makkelijk bij in slaap valt. De laatste jaren zijn we vooral bezig geweest om mooie dahlia’s te kweken, met veel verschil in hoogte, grootte en kleur. Die werden door veel voorbijgangers bewonderd, waardoor er gesprekken volgden en na afloop daarvan kreeg de belangstellende een mooie bos bloemen mee naar huis. Dat zijn de leuke kanten van het tuinieren. Ook de visite gaat nooit met lege handen naar huis. Er is altijd wel wat te vinden voor de liefhebber . We kweken zóveel groenten waar we zelf niet van houden, daar kunnen we altijd wel weer iemand blij mee maken. Denk bijvoorbeeld aan courgettes, brrrr, niks aan. Maar er zijn steeds meer mensen die er blij mee zijn. Het is wel een grappige plant die behoorlijk kan uitwaaieren. Van onze 6 kippen hebben we iedere dag 6 eieren. Dat is te veel voor ons, maar die vinden gretig aftrek in de kantine. Weer wat mensen geholpen en blij gemaakt. Overigens is het niet zo dat we niets van de tuin eten hoor. In deze tijd van het jaar is het fijn om knolselderij en prei te 14

halen voor de erwtensoep. Die soep word zeer gewaardeerd door de overburen (thuis) en door familieleden. De winterwortelen en de uien zijn ook het lekkerst als ze meteen van het land komen. Het idee dat het onbespoten groenten zijn, is erg aantrekkelijk. We hebben nieuwe, aardige en gezellige buren waaraan ik graag de pen doorgeef, zodat iedereen ze wat beter kan leren kennen. Zij heten Annet en Peter Hombergen. Succes. Jaarvergadering zaterdag 27 februari 2016 om 10.00u in ons verenigingsgebouw

Gezellige drukte tijdens de mosselavond Door Joost Damen

De jaarlijkse mosselavond op zaterdagavond 3 oktober is dit jaar weer druk bezocht. De kantine zat helemaal vol met meer dan dertig smullers. De mosselen waren dit jaar groot en smakelijk. Voor een enkele meegekomen bezoeker die geen mosselen lustte, werden wat alternatieve snacks geserveerd. Er werd gezellig gekletst in een ontspannen sfeer. Kijk jij wel eens op de website van onze vereniging? www.vtvpastoorbarten.nl 15

Winter Door Luuk Verhoef

Het is de tijd van binnen zitten, en van de kachel aan. En als het je lukt om dan niet te denken aan de leveranciers, rekeningen en CO2, dan kan het wel eens een leuke kant hebben. De kolenkachel van mijn vader En ik denk aan het kolenhok, en de kolenkachel van mijn vader. Dat hoorde ook bij de winter. Winterprei, en winterandijvie zijn veel lekkerder dan zomerandijvie. Winterwortels gaan bij mij nooit echt goed. Wie het weet, mag het zeggen. Maar ik blijf naar mijn tuin gaan, de veranderingen van de lucht, het land en de bomen zien. Of nog leuker, een lotgenoot die ook even 'het binnen' is ontvlucht. En.. om de lente weer te zien. Want als het blad van de bomen en de struiken is gevallen, dan zie je de nieuwe knoppen. De voorbode van de nieuwe lente!

Nieuwjaarsreceptie Op zaterdag 9 januari vanaf 14.00 uur in de kantine

16

De Verenigingstuin Door Geert van den Dunge, B-lid

Brem – Cytisus Bij de ingang staan er een aantal aan de linkerzijde. De Brem is een echte zonaanbidder. Hij behoort tot de vlinderbloemigen. De plant heeft weinig voeding en water nodig. Ze groeit en bloeit zelfs nog op de schraalste zandgronden. De plant maakt lange verticale wortels aan, waardoor de plant stevig in de grond staat en nog bij de laatste restjes vocht kan komen. Er is een inheemse Brem met grote gele bloemen en kleine blaadjes. Tegenwoordig zijn er diverse cultivars te koop met uiteenlopende bloemkleuren. De vlinderbloemigen omvatten zowel kruidachtige als houtachtige soorten. Bekende kruidachtige planten zijn peulvruchten, Lupine en klaversoorten. Luzerne is een klaversoort, die net als Lupine een groenbemester is. Aan de wortels bevinden zich knolletjes, waarin bacteriёn stikstof uit de lucht omzetten in voor planten bruikbare stikstof (N). Bekende houtachtigen zijn o.a. de Gouden Regen en de Robinia Pseudoacacia, alsook de Gleditsia, de 3 bomen die op de parkeerplaats voor de kantine staan.

Kantine In tegenstelling tot voorgaande jaren blijft de kantine op woensdagmiddag gedurende het winterseizoen gewoon geopend 17

Lauwwarme maaltijdsalade met tonijn Balansrecept aanbevolen door Barbara van Aarle

Na al dat eten nu even een lichte maaltijd. Bereidingstijd 20 minuten Ingrediënten voor 2 personen 100 gram pasta 1 klein handje sperziebonen 100 gram sla naar keuze 2 eieren I blikje tonijn op water 300 gram diverse groenten (bijvoorbeeld courgette, paprika en champignons) 1 halve komkommer 2 tomaten slasaus Bereiding Kook de pasta, sperziebonen en eieren. Roerbak de groentemix. Snijd de komkommer en tomaten in blokjes. Verdeel de sla over twee grote borden en verdeel de komkommer en de tomaat hierover. Verdeel de warme pasta, sperziebonen en de groentemix over de salade. Verdeel de inhoud van het blikje tonijn over de salade en leg bovenop een heel ei. Maak het geheel af met 1 eetlepel slasaus per bord. Smakelijk eten!

18

U zaait het beste, U oogst het beste Voor al uw groente-, kruiden-, bloemzaden, pootaardappelen en andere tuinartikelen, kunt u de catalogus weer gratis aanvragen! Voor inlichtingen: Uw tuincommissie of www.garantzaden.nl Garant Zaden, Postbus 8, 8560 AA Balk telefoon: 0514-571515 fax: 0514-571479

19

Na het tuinieren gezellig ontspannen Bij eetcafé Easydays In een ontspannen sfeer Voor een betaalbare prijs Aartshertogenlaan 2

PLANTEN!

HART VOOR GROEN Vakbekwaam Hovenier Voor uw Tuin Onderhoud Renovatie Ontwerp Advies Ecostyle

Dymph van de Loo St. Odradastraat 43 5335LK ALEM [email protected] T 0418-661614 M 06-30770773

20