Benchmarken
Fietsklimaattest
supported by
www.trendy-travel.eu
De verantwoordelijkheid voor de inhoud van deze publicatie ligt volledig bij de auteurs. Het vertegenwoordigt niet noodzakelijk de mening van de Europese Unie. Noch EACI noch de Europese Commissie is verantwoordelijk voor het gebruik van de informatie opgenomen in de publicatie.
Hoe voelen fietsers zich in hun stad? Net als de meeste besluiten is de keuze voor een vervoermiddel vooral gebaseerd op gevoelens en percepties en niet op de reeele situatie. De Fietsklimaattest is een barometer voor deze percepties van fietsers in Europese steden.. Binnen het Trendy Travel project voeren 9 steden uit 8 verschillende EU landen enquetes uit. Dit vond plaats aan de start van het project in 2008 en aan het einde in 2010, om zo de resultaten goed te kunnen vergelijken.
Highlights van de evaluatie De evaluatie van alle resultaten laat zien dat er zowel positieve als negatieve gevoelens aan fietsen gekoppeld zijn. De vraag of fietsen symbol voor “plezier” of voor “stress” staat genereeerde de meeste positieve antwoorden. Europese fietsers associeren fietsen absoluut met plzier en dat is een erg goede voorwaarde voor verdergaande promotie van fietsen in Europese steden. Fietsers vinden de fiets confortabeler dan het OV en bovendien voelen ze zich veilig. Dit ervaren gevoel van veiligheid is een erg belangrijk criterium bij de keuze van het vervoermiddel. Gemeenten zouden dit feit nog kunnen versterken door ook de objectieve veilgheid voor fietsers te versterken. Fietsers vinden bijvoorbeeld dat de snelheid van gemotoriseerd verkeers te hoog is. Dit kan aangegrepen worden om de omstandigheden voor fietsers sterk te verbeteren door middel van snelheidsbeperkingen en de handhaving daarvan. Een limiet van 30 km/u (met uitzondering van de grootste wegen) zoals in de Oostenrijkse stad Graz kan bijvoorbeeld zeer effectief zijn voor zowel de objectieve als de subjectieve veiligheid. De discussie over de introductie van een helmplicht heft daarentegen en tegengestgeld effect. Het kan tot een situatie leiden waar mensen fietsen als iets angstigs of gevaarlijks zien, waardoor zij minder vaak op de fiets zullen stappen. De meest negatieve emotie met beterkking tot fietsen wordt gevoeld op het gebied van fietsendiefstal. Diefstal van een fiets heeft niet alleen financiele gevolgen voor een fietser maar beinvloedt ook zijn of haar keus om dit verveormiddel te nemen.
-2-
Franse studies tonen aan dat veel mensen stoppen met fietsen na de derde keer dat hun fiets gestolen is. Vaak wordt fietsendiefstal in de hand gewerkt door een gebrek aan goede stallingen, te weinig stallingen of stallingen op ongeschikte locaties. Maar het is ook van belang om het gebruik van goede fietssloten te stimuleren. Het tweede meest genoemde negatieve probleem verwijst naar de mogelijkheid om fietsen te vervoeren met het OV. Een ander punt dat werd beschouwd als negatief, is het feit dat de politie en het openbaar bestuur zelden zelf de fiets gebruiken. Dit betekent dat ze geen goed voorbeeld geven. De al genoemde hoge snelheid van automobilisten vormt de vierde negatieve uitkomst van dit deel van de enquête. Een bevordering van het fietsverkeer moet dus hand in hand gaan met het afremmen van het gemotoriseerd verkeer
Veranderingen sinds 2008 De evaluatie toont aan dat er veel positieve ontwikkelingen zijn. De beoordelingen zijn aanzienlijk verbeterd in acht gebieden en verergerd in slechts een. Het laat een trend zien dat gebruikers tevredener zijn, onafhankelijk van de zeer verschillende omstandigheden in de onderzochte steden. De grafieken tonen de verandering in het percentage positieve of negatieve antwoorden op elke vraag. Fig. 1 Veranderingen in de beleving tussen 2008 en 2010 Fietsers worden serieus genomen Politie en politici fietsen regelmatig Fietsen worden gestimuleerd in het dagelijks leven Conflicten tussen fietsers en voetgangers zijn zeldzaam Politici maken het makkelijker om per fiets te reizen dan per auto Het is makkelijk en goedkoop om fietsen te huren bij OV locaties Er zijn voldoende en geschikte verkeersborden voor fietsers Er zijn voldoende fietspaden Fietsen is makkelijker dan reizen met het OV n positieve verandering
n negatieve verandering
-4
0
5
10
Natuurlijk varieerde het startpunt van deze verbeteringen sterk. Dit kan aangetoond worden door onderstaande vraag.
-3-
Ondanks de inspanningen gedaan binnen het Trendy Travel project in Plovdiv en in Gyor rapporteerden de kranten niet positiever over fietsers in 2010 dan in 2008. Tegelijkertijd is er wel een meer positieve perceptie in Martin, Bolzano en Graz in vergelijking met voor de Trendy Travel toepassingen (andere steden gaven geen antwoord op deze vraag). Fig. 2 Wijzigingen in de perceptie van krantenberichten tussen 2008 en 2010 Postieve berichtgeving in de kranten over fietsers/fietsen
Martin
1
Graz
0,5
Bolzano
0
Györ
-0,5 -1
Plovdiv
Uiteraard was het doel van dit EU-project om ervaringen uit te wisselen en van goede voorbeelden te leren. Op het gebied van media bijvoorbeeld was het duidelijk dat de aansluiting van kinderen & fietsen en in het bijzonder van fietsen en kleuters zeer positieve reacties in de media genereert.
Geleerde lessen: Fig. 3 Geleerde lessen – gemiddelde antwoorden in de enquetes van 2008 en van 2010 Cycles are hardly ever stolen It is easy and inexpensive to transport cycles on public transport Police officers and civil servants use bikes frequently Cars are traveling at a speed that is appropriate for cyclists Cycling feels safe Cycling is more convenient than using public transport Cycling is fun n rather agree
n rather do not agree
-1
-4-
-0,5
0
0,5
1,0
1,5
De gemiddelde antwoorden in de enquetes van 2008 en 2010 laten zien date r een positieve perceptive op bepaalde punten en een negatief gevoel bij sommige andere punten. De drie meest positieve punten waren: 1) Fietsen is leuk 2) Fietsen is gemakkelijker dan openbaar vervoer 3) Fietsen voelt veilig De meest negatieve punten waren: 1) Fietsen worden vaak gestolen 2) Slechte omstandigheden om fiets mee te nemen met OV 3) Niet genoeg politie en ambtenaren op de fiets 4) Autoverkeer rijdt te snel
De methode: De Fietsklimaattest is een instrument om gemakkelijk de tevredenheid van fietsers in een bepaalde stad of regio te meten met betrekking tot bestaande maatregelen om fietsen te promoten. Als deze test regelmatig uitgevoegd wordt, geeft het een goed inzicht in de tevredenhied van de fietsers over de verschillende jaren en kan het vergeleken worden met de implementatie van fietsstimulatiemaatregelen. Er moeten zo’n 200 a 300 fietsers geinterviewd worden per enqueteronde. Dit aantal kan makkelijk gehaald worden met een straatenquete. De richtlijnen om de vragenlijst af te nemen en de vragne zelf zijn te vinden in 8 talen op de Trendy Travel website (www.trendy-travel.eu) en kunnen kostenloos gedownload worden. Het wordt aanbevolen om de enquete elk jaar uit te voeren om veranderingen in het fietsklimaat tijdig te signaleren daarop te reageren.
-5-
