Februari 2014
ZZP Barometer © 2010-2014
Pagina 2 van 33
Februari 2014
Inhoudsopgave Voorwoord ……………………………………………………………………………………………………………….... 4
Managementsamenvatting…………………………………………………………………………………………. 5 Themarapport “Feiten, cijfers & trends 2013/2014” Budget en financiële planning ……………….….................................................................... 6 Kans of noodzaak? ……………………………………………………………………………………………………… 14 Vertrouwen: bedrijf en economie ………….…..................................................................... 16 Kerngetallen: omzet, winst en tarief ………….................................................................... 19
Marktleiders en experts aan het woord… Expertinterview met Yuki Mitsunaga (Exact) ……………………………………………………………. 22 Expertinterview met Niels Huismans (FastFlex) …………......................................……...… 23 Expertinterview met Martijn Pennekamp (ikwordzzper.nl) ………………………………………. 45 Expertinterview met Wessel jr. van Alphen (IT-‐Staffing) …………….............................…. 26 Expertinterview met Lorenz van Gool (NUzakelijk) …………………………………………………… 28 Expertinterview met Jan Kraaijeveld (Opdrachten.nl) …………….................................…. 29 Expertinterview met Marita de Bondt (Uniforce) ………………………………………………………. 30 Expertinterview met Nicole Snijder (YACHT) …………….......................................……...…. 31 Expertinterview met Hugo-‐Jan Ruts (Zipconomy) ……………………………………………………… 32 Expertinterview met Leo Kits (ZZP Nederland) …………….......................................…...…. 33
ZZP Barometer © 2010-2014
Pagina 3 van 33
Februari 2014
Voorwoord Beste lezer, Met gepaste trots presenteren wij jou hierbij het maandelijkse rapport van de ZZP Barometer – het structureel zzp-‐onderzoek – met als thema “Feiten, cijfers & trends 2013/2014”. Deze maand is het onderzoek afgenomen onder 331 zelfstandig professionals, freelancers en eenmanszaken in Nederland. ZZP Barometer is een initiatief van Victor Mundi en heeft met zijn mede-‐initiatiefnemers BNR Nieuwsradio, Exact, Freelance.nl, ikwordzzper.nl, IT-‐Staffing, MarktEffect, NUzakelijk, YACHT, Vliegtickets.nl, Volkswagen, ZiPconomy en ZZP Nederland als doel het onafhankelijk en structureel onderzoeken van de zzp’er en het inzichtelijk maken van markt-‐ en benchmarkinformatie over en voor de zzp’er, freelancer en interim profesisonal. Dit themarapport is een co-‐productie met onafhankelijk kennisplatform ZiPconomy. Feiten, cijfers & trends 2013/2014 Dit keer staat de ZZP Barometer in het teken van een terugblik op 2013 en een vooruitblik op 2014. Trends, de stemming onder zelfstandigen, politiek, budget en diverse andere zaken komen ter sprake. Uit de antwoorden blijkt dat jij als zzp’er, freelancer en interim professional zeer positief bent over het komend jaar – en dan met name over jouw eigen kansen en mogelijkheden. Lees verder voor enkele opzienbarende resultaten die jou meer inzicht verschaffen in de wijze waarop (mede)zzp’ers en ondernemers in Nederland omgaan met hun budget, denk over politieke zaken en vooruitblikken naar het jaar 2014. Ben jij zzp’er en heb je (nog) niet deelgenomen aan het onderzoek? Ga dan naar www.zzpbarometer.nl en voeg je bij het zzp-‐panel. Ben je wel aangesloten bij de ZZP Barometer en heb je deelgenomen aan ons onderzoek: hartelijk dank daarvoor! Suggesties voor nieuwe, actuele thema’s zijn ook welkom en door te geven via
[email protected]. Nieuwe partners zijn tevens welkom en kunnen op eenzelfde wijze contact opnemen. Veel plezier bij het lezen van het ZZP Barometer-‐rapport! Ondernemende groet, ZZP Barometer Jeroen Sakkers Initiatiefnemer Jeroen Sakkers (1987) is samen met Robbie Sakkers (1989) oprichter van Victor Mundi: het digitale kantoor bestaande uit marketing-‐, sales-‐, administratie-‐ en officetools waarmee ondernemers 100% in de cloud kunnen werken. Daarnaast is hij initiatiefnemer van de ZZP Barometer en de Freelancer of the Year Awards (FOTY Awards).
ZZP Barometer © 2010-2014
Pagina 4 van 33
Februari 2014
Managementsamenvatting
Zzp’er bespaart op arbeidsongeschiktheid (AOV) en pensioen Steeds meer zzp’ers besparen op hun arbeidsongeschiktheidsverzekering (AOV). Eind 2012 beschikte 50,8% over een AOV. Eind 2013 was dat aantal met 9,1% gedaald tot 46,2% en nu beschikt nog maar 39,4% een verzekering voor arbeidsongeschiktheid – een zorgelijke ontwikkeling: 17,3% heeft zijn AOV stopgezet in de afgelopen maanden. De zzp’er investeert ook steeds minder in zijn pensioen: in 2013 gaf 52,0% aan zijn pensioen (financieel) goed geregeld te hebben, terwijl dat aantal nu met 8,6% gedaald is tot 47,9%. De meerderheid van de zzp’ers heeft zijn pensioen dus niet (goed) geregeld. 18,4% van zzp’ers start uit noodzaak Uit de ZZP Barometer, gehouden onder 631 zelfstandigen blijkt dat de gemiddelde (z)zp’er, freelancer en interim professional is gestart om positieve redenen: slechts 18,4% van hen had geen andere optie, bijvoorbeeld vanwege een ontslag. De belangrijkste motieven om te starten als zelfstandige zijn achtereenvolgens zelfstandigheid ofwel onafhankelijkheid (41,8%), meer vrijheid (60,9%), meer flexibiliteit (56,6%) hiërarchie of eigen baas zijn (41,8%) en meer verdienen ofwel loon naar werken (24,6%). Een deel van de zelfstandigen geeft aan het ondernemerschap als enige mogelijke bron van inkomsten te zien – een reden waar geen algemene conclusie uit te trekken valt. Vertrouwen in eigen bedrijf stijgt Het vertrouwen in het eigen bedrijf stijgt het komend jaar flink: de meerderheid van de zzp’ers (49,6%) denkt dat zijn bedrijf het in 2014 beter zal doen dan het afgelopen jaar. Hetzelfde geldt – in mindere mate – voor (het herstel van) de Nederlandse economie. Het vertrouwen in het huidige kabinet Rutte-‐II neemt in 2014 echter alleen maar af. De financiële buffer van de zzp’er is het afgelopen jaar flink gedaald, al hebben wel steeds meer zelfstandigen een buffer opgebouwd. De gemiddelde zzp’er geeft aan dat de financiële buffer in 2014 weer zal stijgen, en dat er een kleine kans is dat er (daarnaast) meer gespaard zal worden. Stijgende omzet en winst, ondanks tarief De zzp’er ziet zijn jaaromzet en winst in 2014 over het algemeen stijgen, ook al blijft het tarief nagenoeg gelijk. Deze stijging is te verklaren aan de hand van het toenemende aantal facturabele uren, gecombineerd met het toenemende aantal opdrachtgevers en opdrachten of projecten.
ZZP Barometer © 2010-2014
Pagina 5 van 33
Februari 2014
Themarapport “Feiten, cijfers & trends 2013/2014”
Budget en financiële planning Steeds meer zzp’ers besparen op hun arbeidsongeschiktheidsverzekering (AOV). Eind 2012 beschikte 50,8% over een AOV. Eind 2013 was dat aantal met 9,1% gedaald tot 46,2% en nu beschikt nog maar 39,4% een verzekering voor arbeidsongeschiktheid – een zorgelijke ontwikkeling: 17,3% heeft zijn AOV stopgezet in de afgelopen maanden. De zzp’er investeert ook steeds minder in zijn pensioen: in 2013 gaf 52,0% aan zijn pensioen (financieel) goed geregeld te hebben, terwijl dat aantal nu met 8,6% gedaald is tot 47,9%. De meerderheid van de zzp’ers heeft zijn pensioen dus niet (goed) geregeld. Naast AOV en pensioen valt op dat de zzp’er jaarlijks achtereenvolgend het meest besteed aan hypotheek of huur (€8.659), pensioen (€4.711), kinderopvang (€4.367), vervoer en mobiliteit (€4.065), arbeidsongeschiktheid (€3.839) en vakantie (€3.446). De zzp’er besteedt jaarlijks het minst aan software (€1.141), juridische dienstverlening (€1.048), gezondheid (€926) en rechtsbijstand (€689).
ZZP Barometer © 2010-2014
Pagina 6 van 33
Februari 2014
ZZP Barometer © 2010-2014
Pagina 7 van 33
Februari 2014
ZZP Barometer © 2010-2014
Pagina 8 van 33
Februari 2014
ZZP Barometer © 2010-2014
Pagina 9 van 33
Februari 2014
ZZP Barometer © 2010-2014
Pagina 10 van 33
Februari 2014
ZZP Barometer © 2010-2014
Pagina 11 van 33
Februari 2014
ZZP Barometer © 2010-2014
Pagina 12 van 33
Februari 2014
ZZP Barometer © 2010-2014
Pagina 13 van 33
Februari 2014
Kans of noodzaak? Uit de ZZP Barometer blijkt dat de gemiddelde (z)zp’er, freelancer en interim professional is gestart om positieve redenen: slechts 18,4% van hen had geen andere optie, bijvoorbeeld vanwege een ontslag. De belangrijkste motieven om te starten als zelfstandige zijn achtereenvolgens zelfstandigheid ofwel onafhankelijkheid (41,8%), meer vrijheid (60,9%), meer flexibiliteit (56,6%) hiërarchie of eigen baas zijn (41,8%) en meer verdienen ofwel loon naar werken (24,6%). Een deel van de zelfstandigen geeft aan het ondernemerschap als enige mogelijke bron van inkomsten te zien – een reden waar geen algemene conclusie uit te trekken valt. De gemiddelde zelfstandige is dus een kansondernemer – hij is niet gestart uit noodzaak, zoals media, vakbonden, belangenbehartigers en politieke partijen veelal doen geloven. Dit overgrote deel van de zelfstandigen wil graag als ondernemer behandeld worden, en zelf – wel of niet – kiezen voor zaken als arbeidsongeschiktheidsverzekering (AOV) en pensioen of het bepalen van tarieven. Het deel waarover de belangenbehartigers en politieke partijen zich zorgen maken – de zelfstandige die gedwongen is te ondernemen, ook wel de schijnzelfstandige – behelst 18,4% van de groep.
ZZP Barometer © 2010-2014
Pagina 14 van 33
Februari 2014
Desalniettemin is een deel van de ondervraagde zzp’ers (45,5%) het afgelopen jaar onzeker geweest: zij gaven aan dat de kans dat ze (weer) in loondienst gaan, zien dalen in 2014. Een klein deel van de ondervraagde zzp’ers (9,0%) geeft zelfs aan dat de kans dat hij personeel in dienst zal nemen in 2014 stijgt – waarmee hij per definitie geen zzp’er meer is, maar een groeiondernemer.
ZZP Barometer © 2010-2014
Pagina 15 van 33
Februari 2014
Vertrouwen: bedrijf en economie Het vertrouwen in het eigen bedrijf stijgt het komend jaar flink: de meerderheid van de zzp’ers (49,6%) denkt dat zijn bedrijf het in 2014 beter zal doen dan het afgelopen jaar. Hetzelfde geldt – in mindere mate – voor (het herstel van) de Nederlandse economie. Het vertrouwen in het huidige kabinet Rutte-‐II neemt in 2014 echter alleen maar af.
ZZP Barometer © 2010-2014
Pagina 16 van 33
Februari 2014
Uit de bovenstaande grafiek blijkt echter dat een deel van de zzp’ers (14,6%) denkt dat het zich zal moeten omscholen in 2014. De flexibiliteit van de zzp’er zorgt ervoor dat hij zich relatief makkelijk aanpast aan veranderende (markt)omstandigheden, waardoor omscholing geen (negatieve) invloed hoeft te hebben op het voorbestaand van zijn bedrijf.
ZZP Barometer © 2010-2014
Pagina 17 van 33
Februari 2014
De financiële buffer van de zzp’er is het afgelopen jaar flink gedaald, al hebben wel steeds meer zelfstandigen een buffer opgebouwd. De gemiddelde zzp’er geeft aan dat de financiële buffer in 2014 weer zal stijgen, en dat er een kleine kans is dat er (daarnaast) meer gespaard zal worden.
ZZP Barometer © 2010-2014
Pagina 18 van 33
Februari 2014
Kerngetallen: omzet, winst en tarief De zzp’er ziet zijn jaaromzet en winst in 2014 over het algemeen stijgen, ook al blijft het tarief nagenoeg gelijk. Deze stijging is te verklaren aan de hand van het toenemende aantal facturabele uren, gecombineerd met het toenemende aantal opdrachtgevers en opdrachten of projecten.
ZZP Barometer © 2010-2014
Pagina 19 van 33
Februari 2014
ZZP Barometer © 2010-2014
Pagina 20 van 33
Februari 2014
ZZP Barometer © 2010-2014
Pagina 21 van 33
Februari 2014
Marktleiders en experts aan het woord…
Expertinterview met Yuki Mitsunaga (Exact) Yuki Mitsunaga is Senior Campaign Manager Cloud Solutions bij Exact, het softwarebedrijf dat eind 2013 met een specifieke propositie voor zzp’ers kwam. Er is in 2013 weer veel gebeurd rondom de zzp’er, freelancer en interim professional. Wat vond jij het opvallendste nieuws? “We volgen de zzp’er natuurlijk vanuit als maker van boekhoudsoftware. Het opvallendste is dat de totale zzp-‐markt in opkomst is en dat andere bedrijven, zoals banken en verzekeringen, daar heel goed op in spelen.” Er zijn maar liefst 141.000 zzp’ers bijgekomen in 2013. Wat vind jij van deze ontwikkeling? “Wij hebben net vorig jaar een nieuwe propositie voor zzp'ers op de markt gezet. Vanuit Exact gezien vinden wij dit een heel positieve ontwikkeling, maar indirect denk ik dat meer zzp'ers "gedwongen" zzp'er zijn geworden en dus is er sprake van meer baanverlies.” Welke ontwikkelingen gaan we in 2014 zien rondom de zzp’er en freelancer? Welke topics zijn/worden belangrijk(er)? “Het feit dat er zoveel zzp'ers bijkomen: een deel van de zzp'ers zal het wel redden, maar een ander deel niet – en dat zijn vaak de mensen die hun baan hebben verloren en "gedwongen" zzp'er worden. Zij denken "wij doen dit wel even", maar er komt veel meer bij ondernemen kijken. Van hen zal dus een groot deel afvallen. Een belangrijk topic is: hoe groei te realiseren in economische zware tijden.” En welk nieuws kunnen we vanuit jouw organisatie verwachten in 2014? “Wij bieden met onze boekhoudsoftware sinds vorig jaar een specifieke propositie voor zzp'ers en nu kunnen zij dit via hun accountant of boekhouder afsluiten. Mijn voorspelling is dat de zzp'er dit in 2014 zelf gaat afsluiten en zelf de kosten op zich neemt.” Tenslotte… wat is jouw ultieme tip voor de zzp’er om (nog) succesvol(ler) te worden in 2014? “Helemaal vanuit Exact gedacht: de zzp'er moet vanaf het begin af aan zijn boekhouding op orde hebben, want op die manier hoeft hij er later niet meer naar om te kijken.”
ZZP Barometer © 2010-2014
Pagina 22 van 33
Februari 2014
Expertinterview met Niels Huismans (FastFlex) Niels Huismans is business developer bij FastFlex Quality Sourcing, een partij die freelancers, (z)zp’ers en opdrachtgevers bij elkaar brengt met als kernwoorden transparantie, persoonlijk contact en snelheid. Er is in 2013 weer veel gebeurd rondom de zzp’er, freelancer en interim professional. Wat vond jij het opvallendste nieuws? “Lastig om een specifiek nieuwsitem er uit te lichten. Als ik dan toch moet kiezen zou ik gaan voor de onduidelijkheid rondom de gehele var verklaring. Een slechte zaak dat hier nog steeds zo veel onduidelijkheid over bestaat. Uit onderzoek is ook gebleken dat heel veel professionals gewoon niet weten wat er gaat spelen en wat de consequenties hiervan zijn. Opvallend dat de overheid en de betrokkenen hier geen juist en eensgezind antwoord op hebben.” Uiteraard waren er hoogte-‐ en dieptepunten in 2013, ook in de zzp-‐markt. Noem een hoogtepunt en een dieptepunt dat jou is bijgebleven. “Een hoogtepunt is lastig te noemen maar wat ik een zeer mooie trend vindt is dat in 2013 echt gebleken is dat zzp'ers de echte vernieuwers zijn binnen veel organisaties en dat deze professionals ook echt investeren in zichzelf door middel van opleiding en trainingen. Veel meer dan werknemers in loondienst dit doen. Dat is dit jaar uit meerdere onderzoeken gebleken. Bedrijven zien steeds vaker de meerwaarde van echte zelfstandige professionals voor hun organisaties. Deze professionals brengen extertise en vernieuwing met zich mee die intern niet beschikbaar is. Dit is een ontwikkeling die al langer speelt maar in 2013 steeds duidelijker is geworden. Een dieptepunt is natuurlijk de ondergang van Corso. Hiermee is duidelijk geworden dat transparantie in de inhuurketen van groot belang is. Nu was het namelijk voor veel professionals niet eens duidelijk dat Corso zijn of haar contractafhandeling verzorgde. Transparantie, marktconforme tarieven en duurzame partnerships zijn daarom uitgangspunten waar ik grootte waarde aan hecht.” Er zijn maar liefst 141.000 zzp’ers bijgekomen in 2013. Wat vind jij van deze ontwikkeling? “De trend van individualisering van de maatschappij is natuurlijk niet iets van het laatste jaar maar meer dan 140.000 zzp’ers is natuurlijk wel erg veel. Wat me wel zorgen baart is dat een groot gedeelte hiervan “gedwongen” zzp’ers is geworden. De vraag blijft dan of deze gedwongen zzp’ers wel echte ondernemers zijn en de juiste drijfveren en motivatie hebben om hun meerwaarde als zzp’er te laten zien. We zien toch dat veel zzp’er tegen een aantal drempels lopen die het ondernemerschap met zich meebrengt. Onder andere administratieve lasten en acquisitie zijn hier voorbeelden van. Gelukkig zijn er veel partijen op de markt die hierin kunnen ondersteunen.”
ZZP Barometer © 2010-2014
Pagina 23 van 33
Februari 2014
Welke ontwikkelingen gaan we in 2014 zien rondom de zzp’er en freelancer? Welke topics zijn/worden belangrijk(er)? “Transparantie en 100% compliant in de gehele keten wordt zeer belangrijk in 2014. Vooral het 100% compliant zijn zal een grote uitdaging worden voor zowel organisaties en professionals. Daarnaast denk ik dat in 2014 de focus meer en meer op de zelfstandige komt te liggen. Tot dusver lag de focus nog op de bedrijven en de organisaties die deze professionals inhuurde. Ik verwacht dat de focus, mede dankzij de aantrekkende economie, meer zal gaan richting de professionals. Zij krijgen de sleutel van de flexibele arbeidsmarkt in handen.” En welk nieuws kunnen we vanuit jouw organisatie verwachten in 2014? “Met FastFlex zijn wij al een tijdje ons meer en meer op de professionals aan het focussen. Hierbij zijn wij ons meer en meer aan het verdiepen en specialiseren op creatie en beheren van communities omtrent deze professionals. Communities is niet iets nieuws maar de manier waarop wij hier in 2014 mee aan de slag gaan is wel zeer vernieuwend. Terwijl in het oude community die we momenteel kennen vooral bloggen en kennisdeling centraal stond komt in deze community veel meer samen. Binnen deze community staat de professional echt centraal. Ik verwacht dat dit een echte ‘game changer’ zal worden.” Tenslotte… wat is jouw ultieme tip voor de zzp’er om (nog) succesvol(ler) te worden in 2014? “Hoe helderder jij je drijfveren voor ogen hebt, hoe beter! Daarnaast raadt ik professionals aan om hun goede punten juist te versterken in plaats van heel veel focus te leggen om hun zwakkere punten. Blijf niet stilstaan bij fouten en problemen. Wat je niet kan, en niet perse hoeft te kunnen, moet je ook niet doen. Maak niet van een 4 een 6, maar van een 8 een 10.”
ZZP Barometer © 2010-2014
Pagina 24 van 33
Februari 2014
Expertinterview met Martijn Pennekamp (ikwordzzper.nl) Martijn Pennekamp is oprichter en initiatiefnemer van startersplatform ikwordzzper.nl. Daarmee begeleidt hij zzp’ers naar een succesvolle start van hun onderneming. Zijn website is elke maand goed voor 45.000+ bezoekers. Er is in 2013 weer veel gebeurd rondom de zzp’er, freelancer en interim professional. Wat vond jij het opvallendste nieuws?
“Dat de overheid eindelijk door heeft dat de zzp'er een belangrijke doelgroep is die je niet moet onderschatten. Op politiek niveau en in de bezuinigingsplannen is er veel te doen geweest om deze doelgroep.” Uiteraard waren er hoogte-‐ en dieptepunten in 2013, ook in de zzp-‐markt. Noem een hoogtepunt en een dieptepunt dat jou is bijgebleven.
“Hoogtepunt is dat er maarliefst 150.000 startende ondernemingen zijn gestart in 2013 en dat het aantal uitvallers is gedaald van 70% binnen 5 jaar naar 30% binnen 5 jaar. Dieptepunt is dat de overheid de zzp'er als melkkoe wil gaan gebruiken door verplichte pensioen-‐ en arbeidsongeschiktheids voorzieningen voor zzp'ers te overwegen.” Er zijn maar liefst 141.000 zzp’ers bijgekomen in 2013. Wat vind jij van deze ontwikkeling?
“Dat is een mooie ontwikkeling, het laat zien dat Nederlanders een ondernemend volk zijn die graag aan de slag willen, in loondienst of als ondernemer.” Welke ontwikkelingen gaan we in 2014 zien rondom de zzp’er en freelancer? Welke topics zijn/worden belangrijk(er)?
“Er komt een nieuwe module welke de huidige VAR procedure gaat vervangen, ik ben erg benieuwd naar deze veranderingen. Wordt hiermee het aantal schijnzelfstandigen tegengegaan? Er onstaan steeds meer interessante samenwerkingsvormen tussen zzp'ers. Het aantal coöperaties zal spectaculair stijgen.” En welk nieuws kunnen we vanuit jouw organisatie verwachten in 2014?
“Wij ontwikkkelingen momenteel een nieuw startersplatform met een forum, kennisbank en starterspakket. We gaan daar nog meer de interactie aan met onze bezoekers. Verder zullen we meer workshops en online webinars gaan organiseren om starters beter op weg te helpen.” Tenslotte… wat is jouw ultieme tip voor de zzp’er om (nog) succesvol(ler) te worden in 2014?
“Delen is het nieuwe vermenigvuldigen. Delen kan ook door samen te werken. Maak jezelf groter door samen grotere klussen aan te nemen.”
ZZP Barometer © 2010-2014
Pagina 25 van 33
Februari 2014
Expertinterview met Wessel jr. van Alphen (IT-‐Staffing) Wessel jr. van Alphen is directeur van IT-‐Staffing, dat sinds haar oprichting in 1986 is uitgegroeid tot één van de grootste IT-‐detacheerders van Nederland. Er is in 2013 weer veel gebeurd rondom de zzp’er, freelancer en interim professional. Wat vond jij het opvallendste nieuws? “De discussie over verplichte pensioenen. We begrijpen de spagaat waarin de overheid enigszins verkeerd: er is een groeiende groep zelfstandigen en de verwachting is dat deze groei alleen maar exponentieel toeneemt. Indien deze geen voorzieningen voor haar oude dag treft, stroomt er straks een groep de maatschappij in die wellicht niet of onvoldoende in haar levensonderhoud kan voorzien. Maar om pensioen dan maar te gaan verplichten, vinden we een ouderwetse gedachte. We blijven strijden voor de rechten van de freelancers; die zijn meer gebaat bij modernisering van het sociale stelsel.” Uiteraard waren er hoogte-‐ en dieptepunten in 2013, ook in de zzp-‐markt. Noem een hoogtepunt en een dieptepunt dat jou is bijgebleven. “Er waren wat mij betreft twee dieptepunten: ten eerst de vele gedupeerden bij het faillissement van Corso. En ten tweede de juridische en fiscale status van de zzp’er. Nu zijn er maar twee smaken: je bent werknemer of je bent zelfstandig ondernemer. Daar kies je niet eens zelf voor, de wet-‐ en regelgeving bepaalt dat. De eisen die aan zelfstandig ondernemerschap worden gesteld, doen tekort aan de variëteit aan ondernemerschap die wij herkennen in de praktijk. Er wordt te veel geredeneerd vanuit het aansluiten bij bestaande wet-‐ en regelgeving en te weinig vanuit het aanpassen van wet-‐ en regelgeving aan de huidige behoefte van opdrachtgevers en opdrachtnemers. Hoogtepunt was in mijn ogen dat er meer transparantie was in de bemiddelingsmarkt, bij tariefopbouw en binnen de inhuurketen. Wij streven er al jaren naar dat er tussen ons en de klant maximaal een schakel zit (zoals bij detachering via onze strategische partners; de grote softwarehuizen) maar veel vaker maakt de klant rechtstreeks gebruik van onze diensten. Ook aan de inhuurkant doen wij rechtstreeks zaken met de freelancer, of met leveranciers die vaste medewerkers detacheren. Transparantie in tariefopbouw laat duidelijk zien dat de indianenverhalen over absurde marges in onze markt in de praktijk bij gerenommeerde detacheerders niet voorkomen.” Er zijn maar liefst 141.000 zzp’ers bijgekomen in 2013. Wat vind jij van deze ontwikkeling? “Wij hebben daar een dubbel gevoel bij: enerzijds negatief omdat er veel personen zijn die er noodgedwongen voor kiezen hun diensten als zzp’er aan te bieden. Anderzijds positief omdat de toenemende flexibilisering van arbeid voor zowel werkgever als
ZZP Barometer © 2010-2014
Pagina 26 van 33
Februari 2014
werknemer een goede ontwikkeling is en aansluit bij de huidige wensen en eisen van zowel opdrachtgevers als opdrachtnemers.” Welke ontwikkelingen gaan we in 2014 zien rondom de zzp’er en freelancer? Welke topics zijn/worden belangrijk(er)? “Ten eerste de toenemende specialisatie, waarbij bovendien de ‘softskills’ van freelancers voor opdrachtgevers net zo zwaar gaan wegen als de ‘harde’ skills. En daarnaast een toenemende vraag naar de voorspelbaarheid van het resultaat van de inzet van een zzp’er.” En welk nieuws kunnen we vanuit jouw organisatie verwachten in 2014? “We blijven in 2014 de dialoog met zowel de freelancer als klanten intensiveren om onze dienstverlening nog beter aan te kunnen laten sluiten bij de behoeften van zowel klant als freelancer. We gaan voort met het transparanter maken van onze dienstverlening, meer nog dan we dat nu al doen met de business-‐statistieken – uniek in de markt. We zullen daarnaast meer inhoudelijk nieuws gaan brengen met betrekking tot de flexibele arbeidsmarkt en ICT. Ook gaan we vanwege het belang van softskills onze klanten proactief voorzien van objectieve beoordelingen van de softskills van kandidaten, maar juist ook de kandidaten helpen met het verrijken van hun CV met deze softskills zodat zij hier ook bij andere opdrachtgever profijt van hebben.” Tenslotte… wat is jouw ultieme tip voor de zzp’er om (nog) succesvol(ler) te worden in 2014? “Het klinkt misschien als een cliché, maar blijf je specialiseren en je kennis op peil houden. Als freelancer word je toch vaak ingezet op basis van een stuk specifieke kennis en ervaring en daarom ben je als specialist aantrekkelijker voor een opdrachtgever dan als generalist.”
ZZP Barometer © 2010-2014
Pagina 27 van 33
Februari 2014
Expertinterview met Lorenz van Gool (NUzakelijk) Lorenz van Gool is freelance journalist bij NU.nl op de afdeling Economie en bij NUzakelijk.nl. Hij schrijft veel over zzp’ers en freelancers en is ook actief met zijn Engelstalige blog StartupJuncture.com. Er is in 2013 weer veel gebeurd rondom de zzp’er, freelancer en interim professional. Wat vond jij het opvallendste nieuws?
“Er viel een groot licht op de schijnzelfstandigheid van werknemers. Opvallend, aangezien het kabinet dit wilde aanpakken. Gelukkig wordt dit probleem ook andersom aangepakt: er komt meer aandacht voor werknemers die hiertoe gedwongen worden door hun werkgever.” Uiteraard waren er hoogte-‐ en dieptepunten in 2013, ook in de zzp-‐markt. Noem een hoogtepunt en een dieptepunt dat jou is bijgebleven.
“Hoogtepunt: de eerste geluiden over een collectief pensioenfonds. Dieptepunt: de beperking van de zelfstandigenaftrek.” Er zijn maar liefst 141.000 zzp’ers bijgekomen in 2013. Wat vind jij van deze ontwikkeling?
“Deze ontwikkeling is kenmerkend voor de malaise op de banenmarkt. Logisch dat mensen dan maar voor zichzelf beginnen. Aan de ene kant een mooie ontwikkeling, want het biedt een vangnet. Aan de andere kant een donker vooruitzicht, want niet iedereen is geschikt als zzp'er. Zo'n persoon kan zich dan van de regen in de drup werken. In tegenstelling tot wat veel mensen denken, gaat ondenemen niet vanzelf.” Welke ontwikkelingen gaan we in 2014 zien rondom de zzp’er en freelancer? Welke topics zijn/worden belangrijk(er)?
“Ten eerste: het worden er steeds meer. 2014 wordt een wake-‐upcall voor zzp'ers die het ondernemers-‐gen niet in zich hebben. Met zóveel nieuwe zzp'ers op de arbeidsmarkt verschaalt het aanbod. Voor velen is het dan lastig om zich bijvoorbeeld van die andere lifecoach te onderscheiden.” En welk nieuws kunnen we vanuit jouw organisatie verwachten in 2014?
“Meer berichtgeving over zzp'ers, freelancers en interimmers.” Tenslotte… wat is jouw ultieme tip voor de zzp’er om (nog) succesvol(ler) te worden in 2014?
“Leer zo snel als je kan jouw unique selling point (USP) kennen, anders modder je maar wat aan. En werk zoveel mogelijk samen met andere zzp'ers en freelancers. Alleen is het lastig je hoofd boven het water te houden.”
ZZP Barometer © 2010-2014
Pagina 28 van 33
Februari 2014
Expertinterview met Jan Kraaijeveld (Opdrachten.nl) Jan Kraaijeveld is directeur van Cijfertalenten B.V.: bemiddelaar in financieel personeel. Daarnaast is hij oprichter van Opdrachten.nl en Opdrachten.be. Uiteraard waren er hoogte-‐ en dieptepunten in 2013, ook in de zzp-‐markt. Noem een hoogtepunt en een dieptepunt dat jou is bijgebleven. ““Mijn hoogtepunt is – ook in 2013 – de zzp’er tegenwoordig steeds serieuzer wordt genomen. Zowel binnen de overheid als in het bedrijfsleven. Grote bedrijven gaan zich ook steeds meer op de zzp’er richten. Mijn dieptepunt is dat een behoorlijk aantal zzp’ers het moeilijk heeft om rond te komen.” Er zijn maar liefst 141.000 zzp’ers bijgekomen in 2013. Wat vind jij van deze ontwikkeling? “Een zeer goede ontwikkeling. Zzp’ers hebben de toekomst!” Welke ontwikkelingen gaan we in 2014 zien rondom de zzp’er en freelancer? Welke topics zijn/worden belangrijk(er)? “We zullen steeds meer horen en zien rondom het vraagstuk van de pensioenopbouw voor zzp’ers en rond een sociaal vangnet voor zzp’ers die niet makkelijk zelfstandig rond kunnen komen.” En welk nieuws kunnen we vanuit jouw organisatie verwachten in 2014? “Ik verwacht een verdere (sterke) stijging van aantal aangesloten zzp’ers bij onze initiatieven.” Tenslotte… wat is jouw ultieme tip voor de zzp’er om (nog) succesvol(ler) te worden in 2014? “Focus je op waar je goed in bent, leg contacten en werk hard.”
ZZP Barometer © 2010-2014
Pagina 29 van 33
Februari 2014
Expertinterview met Marita de Bondt (Uniforce) Marita de Bondt is verantwoordelijk voor alle digitale uitingen bij Uniforce Group, bekend van het Uniforce Concept waarbij de (z)zp’er niet met een VAR werkt, maar vanuit zijn eigen Declarabele Uren BV (DUBV). Er is in 2013 weer veel gebeurd rondom de zzp’er, freelancer en interim professional. Wat vond jij het opvallendste nieuws?
“Voor ons is het meest interessante nieuws dat de inmiddels afgetreden Weekers heeft aangekondigd de VAR-‐wetgeving aan te gaan passen en meer te gaan handhaven.” Uiteraard waren er hoogte-‐ en dieptepunten in 2013, ook in de zzp-‐markt. Noem een hoogtepunt en een dieptepunt dat jou is bijgebleven.
“Hoogtepunt was dat er eindelijk een bewustwording lijkt te komen onder de zzp’ers dat er regels zijn verbonden aan het gebruik van de VAR, dat het niet een vaag papiertje is waarmee je overal weg kunt komen. En dat ook opdrachtgevers en tussenbureaus zich gaan verdiepen in de wetgeving rond zelfstandigen. Dieptepunten zijn de zelfstandigen die bij ons aankloppen voor advies wanneer zij door de Belastingdienst zijn gecontroleerd en erachter kwamen dat ze helemaal niet zelfstandig waren. Terwijl hun adviseur had gezegd dat ze het aanvraagformulier van de VAR zodanig moesten invullen zodat ze een VAR-‐wuo kregen. Ze gaan nu failliet door het hoge bedrag dat ze moeten terugbetalen.” Er zijn maar liefst 141.000 zzp’ers bijgekomen in 2013. Wat vind jij van deze ontwikkeling?
“Prima! Flexibiliteit is de toekomst. Maar wel volgens de wet natuurlijk.” Welke ontwikkelingen gaan we in 2014 zien rondom de zzp’er en freelancer? Welke topics zijn/worden belangrijk(er)?
“Het wordt heel spannend wat de nieuwe regels rondom de VAR uiteindelijk gaan zijn. En welk effect dat heeft op de zzp’ers, de tussenbureaus en de eindklanten.” En welk nieuws kunnen we vanuit jouw organisatie verwachten in 2014?
“Ik hoop dat we een heleboel te melden gaan hebben, maar ik kan er nu nog niks over zeggen… dus volg het nieuws!” Tenslotte… wat is jouw ultieme tip voor de zzp’er om (nog) succesvol(ler) te worden in 2014?
“Zorg dat je betrouwbare adviseurs hebt wanneer het een onderwerp betreft waar je geen verstand van hebt. Desnoods vraag je er meerdere om een mening of advies.”
ZZP Barometer © 2010-2014
Pagina 30 van 33
Februari 2014
Expertinterview met Nicole Snijder (YACHT) Nicole Snijder is Manager Market Intelligence bij YACHT, het detacherings-‐ en wervingselectiebureau dat jaarlijks meer dan 2.000 hoogopgeleide professionals aan de slag heeft of helpt om de bedrijfsvoering van organisaties wendbaarder te maken. Er is in 2013 weer veel gebeurd rondom de zzp’er, freelancer en interim professional. Wat vond jij het opvallendste nieuws? “Dat er plannen zijn voor een pensioen voor zzp'ers. Niet iedere zzp'er zit hierop te wachten en wil dit zelf regelen.” Uiteraard waren er hoogte-‐ en dieptepunten in 2013, ook in de zzp-‐markt. Noem een hoogtepunt en een dieptepunt dat jou is bijgebleven. “Het dieptepunt was wat mij betreft de verhoogde lasten voor de zzp'er. Een hoogtepunt kan ik zo snel even niet bedenken.” Er zijn maar liefst 141.000 zzp’ers bijgekomen in 2013. Wat vind jij van deze ontwikkeling? “Met name het aantal hoogopgeleide zzp' ers is het snelst toegenomen. Een verdubbeling in 10 jaar tijd. Nu is 12% van de hoogopgeleiden een zzp'er. Organisaties hebben steeds meer behoefte aan gespecialiseerde kennis en werknemers zullen steeds wendbaarder worden. Ik vind het dus een logische en goede ontwikkeling. Niet iedereen zal zzp'er willen worden. Ik verwacht op termijn een stabilisatie in de toename van het aantal zzp'ers.” Welke ontwikkelingen gaan we in 2014 zien rondom de zzp’er en freelancer? Welke topics zijn/worden belangrijk(er)? “Sociale voorzieningen voor de zzp’er en een toename van het aantal opdrachten en het aantal uren per opdracht voor de zzp'er vanwege groei economie. Maar nog altijd tariefdruk.” Tenslotte… wat is jouw ultieme tip voor de zzp’er om (nog) succesvol(ler) te worden in 2014? “Blijf aan je toegevoegde waarde werken, zodat je niet stil blijft staan en jezelf uiteindelijk uit de markt prijst.”
ZZP Barometer © 2010-2014
Pagina 31 van 33
Februari 2014
Expertinterview met Hugo-‐Jan Ruts (ZiPconomy) Hugo-‐Jan Ruts is mede-‐oprichter/eigenaar van ZiPconomy, een onafhankelijk kennisplatform voor iedereen die betrokken is bij de ontwikkeling van de economie van tijdelijkheid en (individueel) ondernemerschap. Er is in 2013 weer veel gebeurd rondom de zzp’er, freelancer en interim professional. Wat vond jij het opvallendste nieuws?
“Het opvallendste nieuws van 2013 vond ik wel de 'staking' van zzp'ers bij PostNL. Dat hadden we nog niet eerder gezien. Het geeft m.i. wel aan dat blijkbaar daar de bodem wel bereikt was in te veel afknijpen van deze groep bestellers. Plus het inzicht bij die zzp'ers dat ook zij een strategische rol hebben in de waardeketen van PostNL. Het feit dat het conflict snel wat opgelost, toonde ook wel aan hoe groot het gemeenschappelijk belang was bij zowel PostNL en de zzp'ers aldaar om tot goede verhoudingen te komen.” Er zijn maar liefst 141.000 zzp’ers bijgekomen in 2013. Wat vind jij van deze ontwikkeling?
“141.000 zzp'ers er bij is voor mij niet per se goed nieuws. Ik gun eenieder de vrijheid en lol van het zelfstandig ondernemerschap. Feit is dat dat niet voor iedereen is weggelegd. Een te grote groep wordt – al dan niet met zekere dwang – de markt van zelfstandigen opgeduwd. Bijkomend effect is dat de discussie over zzp'ers daarmee te vaak gaan over de problemen (die er zeker zijn) in plaats van over de mogelijkheden.” Welke ontwikkelingen gaan we in 2014 zien rondom de zzp’er en freelancer? Welke topics zijn/worden belangrijk(er)?
“Zijn zzp'ers vooral flexibele werknemers of de nieuwe generatie ondernemers? Ik denk dat die vraag nog centraler komt te staan in 2014. Het is overigens een vraag die niet eenduidig te beantwoorden is. De groep zzp'ers is simpelweg te divers om onder een noemer en een beleid te vangen. Een groep is vooral flexibele werknemers, waarbij sociale zekerheidsconstructies dan wel een zeker ontmoedigingsbeleid richting werkgevers op zijn plaats kan zijn. Een andere groep zijn de nieuwe ondernemers, die bewust kiezen voor zelfstandigheid, met alle lusten en lasten, en daar verantwoordelijkheid voor willen dragen.” En welk nieuws kunnen we vanuit jouw organisatie verwachten in 2014?
“In de context van deze discussie zal ZiPconomy in 2014 veel aandacht gaan besteden aan de term Goed Opdrachtgeverschap. We initiëren samen met een aantal organisaties die veel en vaak interim professionals inhuren een onderzoek en discussie over Goed Opdrachtgeverschap. Samen met de Universiteit Tilburg. Gezamenlijk gaan we die term definiëren en duiden, vanzelfsprekend ook in dialoog met de interim professionals. Met als doel een stap vooruit in een professionele en duurzame werkrelatie tussen organisaties en interim professionals.”
ZZP Barometer © 2010-2014
Pagina 32 van 33
Februari 2014
Expertinterview met Leo Kits (ZZP Nederland) Leo Kits is bestuurslid van Stichting ZZP Nederland en daarnaast als webredacteur verantwoordelijk voor alle teksten van WebsportAlmanak.nl, ZZP Nederland en StartBedrijf.nl. Er is in 2013 weer veel gebeurd rondom de zzp’er, freelancer en interim professional. Wat vond jij het opvallendste nieuws? “Dat de overheid de ondernemersaftrek geheel wilde stopzetten.” Uiteraard waren er hoogte-‐ en dieptepunten in 2013, ook in de zzp-‐markt. Noem een hoogtepunt en een dieptepunt dat jou is bijgebleven. “Hoogtepunt was het behoud van de zelfstandigensaftrek. Dieptepunt was de ontwikkeling van de nieuwe VAR, waarbij er weinig tot geen verbeterpunten zijn en waarbij belangenorganisaties voor zzp’ers wel mee mogen praten, maar waarbij er niet naar ze geluisterd wordt.” Er zijn maar liefst 141.000 zzp’ers bijgekomen in 2013. Wat vind jij van deze ontwikkeling? “Hoeveel erbij komen interesseert mij niet. Het gaat erom hoeveel er over blijven. Het zal een natuurlijke selectie worden. Er is nog voldoende ruimte voor zzp'ers, maar wellicht niet in iedere beroepsgroep.” Welke ontwikkelingen gaan we in 2014 zien rondom de zzp’er en freelancer? Welke topics zijn/worden belangrijk(er)? “De Belastingdienst heeft al aangekondigd dat ze gaan controleren op schijnzelfstandigheid. Dit gaat inhouden dat veel bemiddelingsbureaus op hun tellen moeten passen en zzp'ers meer vrijheden zullen moeten geven.” En welk nieuws kunnen we vanuit jouw organisatie verwachten in 2014? “De aankondiging van ons 30.000ste lid van ZZP Nederland, waarmee wij onderhand twee keer zo groot zijn als de eennagrootste belangenbehartiger voor zzp'ers.” Tenslotte… wat is jouw ultieme tip voor de zzp’er om (nog) succesvol(ler) te worden in 2014? “Lever elke keer het beste werk af dat je kunt.”
ZZP Barometer © 2010-2014
Pagina 33 van 33