FEATURE: ITALIË IN AMSTERDAM
| Pagina 2 van 6
PRESS FEATURE
Italië in Amsterdam Amsterdam heeft eeuwenoude banden met Italië. Al in 1477 kwam een groepje Lombarden naar Amsterdam. Amsterdam wordt niet alleen sinds de 17de eeuw het Venetië van het Noorden genoemd, ook bestonden er intensieve handelscontacten tussen beide steden. Amsterdam ontwikkelde zich in de 17de eeuw tot het belangrijkste handelscentrum van Europa. Dankzij de ongekende rijkdom verrezen langs de beroemde grachten woonhuizen die de vorm kregen van kleine paleizen. De interieurs van deze grachtenhuizen werden verfraaid met marmer uit Italië. Geliefd reisdoel Amsterdam werd sinds 1600 een geliefd reisdoel voor bezoekers uit Italië, wat blijkt uit allerhande reisbeschrijvingen. Ook nu trekt Amsterdam nog veel Italiaanse toeristen. Op de Toeristische Barometer staan de Italianen op de zesde plaats. 'De Lommerd': geldschieters uit Lombardije In 1477 kwam een groepje Italiaanse geldschieters naar Amsterdam. Deze werden Lombarden genoemd, naar hun land van herkomst: Lombardije. De Bank van Lening heet in de volksmond daarom nog steeds de lommerd. De huidige Stadsbank van Lening in de Nes, uit 1614, is een fraai voorbeeld van architectuur uit die tijd, en grenst aan de Lombardsteeg. Courante uyt Italien, 1618 Amsterdam is sinds de 17de eeuw beroemd om haar tolerantie ten aanzien van andersdenkenden. Vele buitenlandse kranten en boeken werden daarom in Amsterdam gedrukt. De oudste Nederlandse krant is de Courante uyt Italien ende Duitschlandt, die in 1618 werd gedrukt in Amsterdam. Het enig bewaard gebleven exemplaar van deze krant bevindt zich in de Koninklijke Bibliotheek van Stockholm. Een replica is te zien in het Persmuseum in Amsterdam-Oost. persmuseum.nl
| Pagina 3 van 6
Amsterdam, het Venetië van het Noorden Er bestaat al eeuwen een levendige handel tussen Amsterdam en Venetië. Deze steden hebben veel gemeen: grachten, een haven, handelsgeest en een goed bewaarde historische binnenstad. Al in de 17de eeuw werd Amsterdam door reizigers het Venetië van het Noorden genoemd. Italiaans marmer in het Paleis op de Dam Rond 1650 was Amsterdam een van de rijkste steden ter wereld. Om dit te onderstrepen werden bij de bouw van het nieuwe stadhuis op de Dam – tegenwoordig het Koninklijk Paleis – grote hoeveelheden marmer gebruikt uit het Italiaanse Carrara. Het vervoer van deze zware marmerblokken was een gigantisch karwei: zij werden vanuit de bergen per ossenkar naar Carrara vervoerd en daarna via Livorno of Genua per schip naar Amsterdam. Toen het bouwwerk voltooid was, maakte het dan ook grote indruk en men sprak zelfs van ‘het achtste wereldwonder’. De meest indrukwekkende toepassing van het marmer is te vinden in het interieur: alle zalen en galerijen zijn voorzien van marmeren beeldhouwwerk, zoals de prachtige beelden in de Vierschaar waar vroeger de doodvonnissen werden uitgesproken. 't Wapen van Venetië Op de Stromarkt 11 staat een eenvoudig woonhuis met een rijkversierde puilijst. De naam van dit huis dateert uit de Gouden Eeuw toen er nauwe handelsbetrekkingen bestonden tussen Amsterdam en Venetië. In de gevel bevindt zich een steen met de tekst 't Wape van Venetien, de Sint Marcus-leeuw uit het Venetiaanse Stadswapen en de letters HB, die verwijzen naar de vroegere eigenaar van het huis Hendrik Beerenburg. Het familiewapen – een beer in een burcht – staat bovenop de gevel. Italiaanse architectuur De Italiaanse architectuur heeft veel invloed gehad op het stadsbeeld van Amsterdam. Mooie classicistische voorbeelden uit de 17de eeuw zijn het Paleis op de Dam van architect Jacob van Campen en de grachtengevels van bijvoorbeeld Philips Vingboons. Aan het eind van de 19de eeuw liet architect H.P. Berlage zich bij zijn befaamde Koopmansbeurs inspireren door het Palazzo Pubblico in Sienna. Woonhuis van musicus Locatelli De Italiaan Pietro Antonio Locatelli, violist en componist (1695-1764), kwam in 1720 naar Amsterdam. Hier componeerde hij en gaf hij les, maar ook dirigeerde hij concerten. Hij woonde aan de Prinsengracht 506.
| Pagina 4 van 6
Ter ere van hem werd in 1964 op de gevel van zijn woonhuis door de stad Bergamo een gedenkplaat aangebracht. Italiaanse schoorsteenvegers in Amsterdam Tussen Spuistraat en Singel, vlak tegenover de Romeinsarmsteeg, loopt een smal steegje, waar nu niemand meer woont. Sinds de 17de eeuw heet dit straatje de Schoorsteenvegerssteeg. Er stonden acht panden waarvan een groot deel was bewoond door Italiaanse schoorsteenvegers en een Hollandse huishoudster. Op dit moment is er van de Italiaanse schoorsteenvegershistorie weinig meer over. Met de komst van centrale verwarming nam het aantal schoorsteenvegers sterk af. 't Hofje van Venetië In de Elandstraat 104-142 bevindt zich het Venetiæhofje, ook wel het Maarloops Hofje geheten – naar een toenmalige regent die de oostelijke vleugel liet bouwen. Het hofje werd in 1650 gesticht door Jacob Stoffels, een koopman die van de handel met Venetië rijk was geworden. Uit dankbaarheid liet hij de dertien huisjes neerzetten voor ‘behoeftige weduwen’ en gaf het complex de naam Venetiæ. Theater Frascati Omstreeks 1810 opende een Italiaan in de Nes een koffiehuis dat hij Frascati noemde. Geleidelijk aan werden er feestzalen bijgebouwd, zodat Frascati uitgroeide tot een belangrijk amusementscentrum in Amsterdam. Vanaf 1840 werden er regelmatig concerten gegeven, waarbij de grote zaal plaats bood aan zo’n 1500 bezoekers. Nog steeds is het complex als theater in gebruik. Je vindt Frascati op Nes 63. Een Italiaans palazzo aan de Roemer Visscherstraat In de Amsterdamse Roemer Visscherstraat, vlakbij het Vondelpark, is op nummer 26 het huis 'Italië' te vinden; een woonhuis in palazzo-stijl. In 1894 is hier een rij huizen gebouwd in de stijlen van zeven landen: Duitsland, Frankrijk, Spanje, Italië, Rusland, Nederland en Engeland. Dit 'Verenigd Europa', ook wel bekend als Zevenlandenhuizen, werd gebouwd door architect Tjeerd Kuipers (1858-1942) met de bedoeling de geschiedenis van de Europese bouwkunst in beeld te brengen. IJsverkopers in Amsterdam De Italiaan Michele Tofani kwam in 1928 naar Amsterdam, om ijs te verkopen aan de bezoekers van de Olympische Spelen die dat jaar in Amsterdam plaatsvonden. Hij besloot te blijven en stond met zijn ijskarretje op het Amstelveld of het Waterloopplein.
| Pagina 5 van 6
De familie Tofani heeft nog steeds heerlijke ijssalons aan de Kloveniersburgwal en in de Pijp. - Tofani, Kloveniersburgwal 16 - Peppino, Eerste Sweelinckstraat 16 Italiaanse concept store Natuurlijk kent Amsterdam ook veel heerlijke Italiaanse restaurants en delicatessenwinkels. Niet te missen is Il Sogno in de Nieuwmarktbuurt: een winkel met allerlei verschillende Italiaanse producten. Ze verkopen hier niet alleen zeer smakelijk en vers Italiaans eten, maar ook Italiaanse mode, boeken, cadeau-artikelen en cursussen Italiaans. Je vindt Il Sogno op de Koningsstraat 19. ilsogno.eu Wapen van Rome in gevel Centraal Station Aan de gevel van het Amsterdamse Centraal Station prijken de wapens van vijftien Europese steden op kleurrijk geëmailleerde tegels van ieder ongeveer een vierkante meter. Tussen Madrid en Marseille staat het wapen van Rome. De stadswapens maken deel uit van de overvloedige decoratie van het in 1889 geopende station, dat destijds werd beschouwd als een 'triomfboog voor het vervoer'. Amsterdam, januari 2015
| Pagina 6 van 6
Noot voor de redactie: De informatie is vrij beschikbaar voor gebruik en referentie met bronvermelding: www.iamsterdam.com. Bovenstaande informatie is onder voorbehoud en Amsterdam Marketing accepteert geen verantwoordelijkheid voor onjuistheden in de gepubliceerde informatie. Publieksinformatie: www.iamsterdam.com T. +31 (0)20 – 702 60 00 Amsterdam Marketing Press Office E-mail:
[email protected] Foto’s en teksten: http://mediabank.iamsterdam.com/ Telefoon: +31(0)20 702 6260
Over Amsterdam Marketing Amsterdam Marketing is de citymarketingorganisatie van Metropool Amsterdam, actief op het gebied van promotie, informatie, onderzoek en dienstverlening. De ambitie is om deze regio op de kaart te zetten als één van de vijf meest aantrekkelijke metropolen van Europa voor bewoners, bezoekers en bedrijven. Onder het motto ‘I amsterdam’ profileert Amsterdam Marketing de Metropool Amsterdam als internationale woon- en werkmetropool, aantrekkelijke reisbestemming en proeftuin voor innovaties.
