FEATURE: OUD-HOLLAND
| Pagina 2 van 7
PRESS FEATURE
Oud-Holland Niet ver van Amsterdam kun je genieten van verrassend OudHolland: schilderachtige dorpjes en prachtig waterland, maar ook industrieel erfgoed. Waterland, een Hollandse idylle vlak boven Amsterdam Vlak boven Amsterdam vind je een idyllisch Hollands landschap, met als kenmerk dat het landschap door de mens werd gemaakt. Nergens is Holland zo ‘Hollands’: met kaarsrechte kanalen, bochtige slootjes, ophaalbruggetjes, eeuwenoude houten huizen, molens en piramidevormige stolpboerderijen. Sappige weilanden met grazende koeien, schapen en paarden, en aan de horizon altijd wel een kerktoren. Het is het land van Hans Brinker, de held uit het 19de-eeuwse jongensboek die het land behoedde voor een overstromingsramp door met zijn vinger een gat in de dijk te dichten. Waterland kent twee landschappelijke pareltjes: Broek in Waterland met de dorpjes en stadjes daaromheen, en de 17de-eeuwse polder De Beemster, die een plaats kreeg op de Werelderfgoedlijst. Beide landschappen bieden een verrassende wereld van rust en natuur, in mooi contrast met de nabije hectiek van Amsterdam. Wandelen, fietsen en fluistervaren Zowel het Waterland ten noorden van Amsterdam als de Beemster zijn zeer in trek bij fietsers en wandelaars. Ook kun je op diverse plaatsen roeiboten, kano’s en elektrische fluisterboten huren. Een geschikt startpunt voor een fiets- of boottocht is het pittoreske dorpje Broek in Waterland. De naam zegt het al: hier zijn meer watergangen dan wegen. Vlakbij liggen prachtige andere dorpjes zoals Holysloot, Ransdorp en Durgerdam. Honderd procent platteland, en toch slechts een half uur fietsen van het centrum van Amsterdam. In het Beemster Infocenter kunnen bezoekers terecht voor plattegronden en routebeschrijvingen. Hier zijn ook fietsen en bootjes te huur, voor een ontdekkingstocht door het vlakke polderlandschap met oude boerderijen en uitgestrekte velden, met kronkelende dijkjes, prachtige vergezichten en stolpboerderijen. Eeuwenlang vochten de bewoners in dit gebied tegen het water. Tegenwoordig kunnen we er vooral van genieten.
| Pagina 3 van 7
Proef de oer-Hollandse sfeer van de traditionele IJsselmeerstadjes Ten noorden van Amsterdam liggen aan het Markermeer vier historische havenstadjes en dorpjes: Volendam, Edam, Monnickendam en Marken. Alle vier zijn een bezoek waardig, vooral vanwege de oer-Hollandse huizen, karakteristieke kledingdracht en gezelligheid. Kom je per boot aan, dan zie je de houten vissershuisjes al van ver langs de dijk staan. In deze oud-Hollandse dorpen en stadjes lijkt het alsof de tijd is blijven stilstaan. De grachten, de havens, de kaasmarkt, de huisjes met trapgeveltjes; het is nog precies zoals het honderd jaar geleden was. Zelfs klompen en klederdracht worden hier door enkele bewoners nog steeds gedragen. De gezellige terrassen en restaurants zijn wel met hun tijd meegegaan. Kom langs, drink een kop koffie of eet een verse haring. De specialiteit in deze plaatsen is natuurlijk vis. Jarenlang leefden de bewoners van de visvangst. Tegenwoordig vormt het toerisme een andere belangrijke inkomstenbron. Volendam Misschien wel het bekendste vissersdorpje aan het Markermeer is Volendam. Het zijn niet alleen de gezellige restaurantjes, terrassen en snuffelwinkels waarmee deze plaats internationale belangstelling kreeg. Door de authentieke huisjes waan je jezelf honderd jaar terug in de tijd. In de haven zijn talloze restaurants te vinden waar de specialiteit uiteraard bestaat uit verse visgerechten. Edam Zeg je Edam, dan zeg je kaasmarkt. Tot 1922 kwamen de boeren per boot naar een speciale loswal waarvandaan de kaas door kaasdragers naar de markt werd gebracht. Als de kaas was goedgekeurd, werd door middel van loven en bieden, het ‘handjeklap’, de kiloprijs van de kaas vastgesteld. Sinds 1989 is er in de maanden juli en augustus op iedere woensdag tussen 10.30 en 12.30 uur een toeristische versie van de kaasmarkt te zien. Naast de kaasmarkt kent Edam ook veel historische gebouwen. In 1357 verwierf Edam al stadsrechten en sindsdien floreerde vooral de scheepsbouw en handel. Edam dankt een aantal bijzondere bouwwerken aan deze periode, zoals het voormalig Raadhuis, Edams Museum en Fort bij Edam. Dat laatste gebouw staat op de Werelderfgoedlijst.
| Pagina 4 van 7
Monnickendam Het karakteristieke Monnickendam ligt in de gemeente Waterland en is een monumentaal stadje met een rijke historie. In 1355 kreeg het al stadsrechten. De Sint Nicolaaskerk (ook wel ‘De Grote Kerk’ genoemd) van rond 1400 vormt een herkenningspunt voor de wijde omtrek. In Monnickendam staat ook de Speeltoren, met het op een na oudste carillon van Nederland, een weeshuis uit 1638, een speeldozenmuseum, pottenbakkerij ‘de Oude Visafslag’ en palingrokerijen. Marken Tegenover Monnickendam ligt het unieke Marken. Dit plaatsje ligt op een voormalig eiland, dat in een ver verleden werd bewoond door Friese monniken. Zij leefden in eerste instantie van landbouw en veeteelt, maar door overstromingen werden ze gedwongen over te gaan op visserij. In 1957 werd het eiland met een autoweg (N518) verbonden aan het vasteland. Marken is een zeer populaire toeristenbestemming, vooral vanwege de prachtige vergezichten over het Markermeer, de unieke klederdracht en oer-Hollandse huizen. Dit prachtige karakteristieke dorp is ook per boot vanuit Volendam bereikbaar. Hoe kom je er? Vanaf Amsterdam Centraal Station vertrekken de Arriva buslijnen 110,112, 114, 116, 117, 118 richting Edam en Volendam. Lijn 111 van Arriva gaat onder andere langs Marken en Monnickendam. Helaas is er geen treinverbinding met deze regio en daarom is de bus de enige mogelijkheid per openbaar vervoer. Per auto kun je vanuit de richting Amsterdam - Noord (A10) de afslag Volendam (S116) nemen en de borden volgen op de N247. Vanuit de richting Hoorn neem je de afslag Avenhorn en volg je ook de borden op de N247 richting Small Town Harbours. Industrial Heritage in de Zaanstreek Oudste industriegebied ter wereld De Zaanstreek is het eerste industriegebied ter wereld en heeft ons in vier eeuwen tijd een prachtig stuk industrieel erfgoed achtergelaten met oude pakhuizen, fabrieken en windmolens. In de 19de eeuw klopte hier het industriële hart van Nederland. Rivier de Zaan verbindt de vele industriële monumenten die hier te vinden zijn. De molens De Zaanstreek kreeg in de 16de en 17de eeuw een flinke boost door de uitvinding van de houtzaagmolen. Voor de scheepsbouw was veel hout nodig, en hout zagen met een molen ging veel sneller en goedkoper dan met de hand. Het houtzagersgilde in Amsterdam zag deze ontwikkeling
| Pagina 5 van 7
als een bedreiging en zorgde voor een verbod op houtzaagmolens in Amsterdam. Hiervan profiteerden de kleine, slimme boerenscheepswerven in de Zaanstreek die onder meer schepen voor de Verenigde Oost Indische Compagnie (VOC) produceerden. De Zaanse scheepsbouw werd wereldberoemd. De schepen die in de Zaanstreek gebouwd werden, moesten ook bevoorraad worden. Al snel ontstonden er meel-, pel- en oliemolens, gevolgd voor papier-, verf- en andere molens; bij elkaar wel meer dan duizend! In de 19de eeuw werden de windmolens geleidelijk aan vervangen door fabrieken, pakhuizen en pellerijen. Zo ontstond een van de belangrijkste industriële monumenten van Nederland: de Zaanwand van Wormer, een rij oude fabrieken en pakhuizen. Czaar Peterhuisje De innovatieve scheepsbouw in de Zaanstreek was voor de Russische tsaar Peter de Grote reden om er in 1697 voor drie dagen heen te komen, als studiereis. Hij logeerde in de krappe bedstee van zijn vriend Gerrit Kist, wiens huis uit 1632 nog steeds bestaat. Dit ‘Czaar Peterhuisje’ is een voorbeeld van vroege houtbouw in Zaandam en groeide uit tot een bedevaartsoord voor aanhangers van de tsaren en een van de vroegste musea in Nederland. Zaanse Schans en Zaans Museum Een must see is de Zaanse Schans met zijn Zaanse houten huisjes en indrukwekkende molenpanorama. Hier ontdek je hoe de mensen in de 17de en 18de eeuw woonden en werkten. In het naastgelegen Zaans Museum krijg je een goed beeld van de industriële ontwikkeling van de streek. Een speciaal paviljoen is ingericht voor misschien wel hét symbool van het Nederlands industrie: de koekjes- en chocoladefabriek Verkade. Hier draaien nog authentieke machines en komt de historie tot leven. Toerisme in de Zaanstreek Langs de oevers van de Zaan wisselen karakteristieke groene houten huizen, molens, industriële monumenten en moderne architectuur elkaar af. Per boot vaar je langs de Wormerwand en de Zaanse Schans naar de voormalige chocoladefabriek van Verkade in Zaandam en het Hembrugterrein, een prachtig gebied dat voorheen dienst deed als militair complex. Je kunt de route natuurlijk ook omgekeerd maken. Op diverse plekken liggen afmeersteigers. In Zaandam ligt het spectaculaire Inntel Hotel met zijn gevel van ‘gestapelde’ groene huisjes en het bijzondere nieuwe stadhuis van Zaanstad.
| Pagina 6 van 7
Hoe kom je er? De website van de European Route of Industrial Heritage (ERIH) biedt mooie routes langs de industriële geschiedenis in de Zaanstreek. Meer informatie: erih.net/nl. Maar de Zaanstreek heeft nog meer te bieden. Liefhebbers van natuur kunnen lopend, fietsend of per boot het omringende groene veenweidegebied verkennen. Meer informatie over de toeristische mogelijkheden is te vinden op vvvzaanstreek.nl. Bezoekers kunnen gebruik maken van de Zaanhopper, die van half mei tot half september op vrijdag, zaterdag en zondag heen en weer vaart tussen Zaandam en Wormerveer. Ook kun je een elektrische sloep huren en zelf door het gebied navigeren. De Zaanstreek is zowel met de trein als met de bus en auto goed te bereiken. De treinreis tussen Amsterdam Centraal Station en Zaandam duurt nog geen 15 minuten. Voor de Zaanse Schans pak je vanuit Amsterdam de trein naar Alkmaar, halte Koog-Zaandijk. Er rijden diverse bussen vanuit Amsterdam naar de Zaanstreek (informatie: 9292ov.nl). Lijn 91 van Connexxion heeft de Zaanse Schans als eindpunt. Je kunt ook gebruikmaken van georganiseerde bustrips vanuit Amsterdam. Zaanse evenementen De Zaan en haar oevers zijn regelmatig het decor van evenementen en festivals. Jaarlijkse hoogtepunten zijn de sloepenrace, de Zaanregatta en het populaire festival Zingen op de Zaan, dat begin juli met zijn grote vloot aan bontgekleurde boten vol zangkoren en feestende mensen veel bezoekers trekt. Begin juni kun je naar MidzomerZaan, een muziekfestival op verschillende industriële locaties.
Amsterdam, januari 2015
| Pagina 7 van 7
Noot voor de redactie: De informatie is vrij beschikbaar voor gebruik en referentie met bronvermelding: www.iamsterdam.com. Bovenstaande informatie is onder voorbehoud en Amsterdam Marketing accepteert geen verantwoordelijkheid voor onjuistheden in de gepubliceerde informatie. Publieksinformatie: www.iamsterdam.com T. +31 (0)20 – 702 60 00 Amsterdam Marketing Press Office E-mail:
[email protected] Foto’s en teksten: http://mediabank.iamsterdam.com/ Telefoon: +31(0)20 702 6260
Over Amsterdam Marketing Amsterdam Marketing is de citymarketingorganisatie van Metropool Amsterdam, actief op het gebied van promotie, informatie, onderzoek en dienstverlening. De ambitie is om deze regio op de kaart te zetten als één van de vijf meest aantrekkelijke metropolen van Europa voor bewoners, bezoekers en bedrijven. Onder het motto ‘I amsterdam’ profileert Amsterdam Marketing de Metropool Amsterdam als internationale woon- en werkmetropool, aantrekkelijke reisbestemming en proeftuin voor innovaties.
