FEATURE: INDUSTRIELE ARCHITECTUU R
| Pagina 2 van 15
PRESS FEATURE
Amsterdam: nieuwe toekomst voor industriële architectuur Amsterdam behoort tot de grootste historische binnensteden van Europa, met meer dan 7.000 beschermde monumenten. Vele hiervan hebben hun oorspronkelijke functie verloren, zoals industriële monumenten, pakhuizen en militaire complexen. Met de nodige inventiviteit werd hiervoor een soms verrassende functie gevonden. Daardoor was het mogelijk deze industriële bouwwerken met een paar ingrepen voor de toekomst te behouden. INDUSTRIËLE MONUMENTEN Tramremise wordt hotspot De Hallen De Hallen in Oud-West is gevestigd in de oude Remise Tollensstraat. Deze was bij de ingebruikname in 1902 de grootste tramremise van Amsterdam. Van 1996 tot 2005 vonden de museumtrams van het Amsterdams Openbaar Vervoer Museum hier onderdak, net als een aantal kleine creatieve bedrijven. In 2005 werd het complex ontruimd in opdracht van het toenmalig stadsdeel Oud-West, dat haast wilde maken met de verwezenlijking van plannen om het te verbouwen tot een cultureel centrum De Hallen voor Amsterdam-West. Sindsdien stond het complex zeven jaar leeg, totdat begin 2013 de verbouwing begon tot De Hallen, die in 2014 werd voltooid. Je vindt in de prachtig verbouwde Hallen nu het hotel De Hallen met restaurant Remise47, arthousebioscoop De Filmhallen, de hippe overdekte markt De Foodhallen, de openbare bibliotheek en de restaurants Meat West en Halte 3. dehallen-amsterdam.nl Gassan Diamonds in industrieel monument uit 1878 In Amsterdam behield één industrieel gebouw z’n oorspronkelijke functie: Gassan Diamonds. Deze diamantslijperij uit 1878 – destijds van de gebroeders Boas – was de grootste van Europa en werkte met stoommachines. De gebroeders Boas gaven opdracht tot het bouwen van deze fabriek, ontworpen door architect J.W. Meijer. De diamantslijperij was indertijd de grootste van Europa. De gebroeders slepen nog voor eigen rekening en werkten met stoommachines. In de jaren dertig bood het pand onderdak aan onder meer een textielhandel, een pantoffel- en een verffabriek. Daarna stond het gebouw vele jaren leeg. Na een ingrijpende verbouwing naar een ontwerp van architect E. Veenendaal,
| Pagina 3 van 15
vestigde zich in 1990 in dit monumentale pand opnieuw een diamantslijperij: Gassan Diamonds. Gassan Diamonds geeft bezoekers het gehele jaar gratis rondleidingen door de slijperij met uitleg over het bewerkingsproces van diamant. Ook worden er losse geslepen diamanten getoond en een uitgebreide collectie juwelen. - Nieuwe Uilenburgerstraat 173-175 Machinepompgebouw als restaurant Het Machinepompgebouw van de Amsterdamse waterleiding dateert uit 1897. De enorme fabriekshal omvat nu een café-restaurant en kantoren. De pompinstallatie diende om water vanuit de duinen bij de Noordzee naar Amsterdam te pompen. Op het terrein bevonden zich vier ondergrondse waterreservoirs met een totale inhoud van 10.000 m3. In de voormalige machinekamer is café-restaurant Amsterdam gevestigd, dat plaats biedt aan 300 gasten. De ruimte is zoveel mogelijk intact gelaten. Zo staat in het restaurant nog een dieselmotor en een pomp. De lampen zijn afkomstig uit de lichtinstallaties van het oude Ajax-stadion en het Olympisch Stadion. Op het vroegere waterleidingterrein staat ook de witte, stalen watertoren uit 1966. De toren, naar ontwerp van H. ’t Hoen, is circa 35 meter hoog en diende als expansievat. - Restaurant Amsterdam, Watertorenplein 6 Wonen in een graansilo Op de Silodam staan twee graansilo’s naast elkaar. De oudste – de Korthals Altes uit 1898 – rijst op als een burcht uit het water van het IJ. De gevels zijn bekleed met rode baksteen die de betonnen constructie verbergen, een voor die tijd geavanceerde bouwmethode. Het ontwerp is van de architecten Jacob F. Klinkhamer en A. van Gendt. Naast de Korthals Altes verrees in 1952 de betonnen graansilo Amandla. Beide silo’s waren tot 1982 in gebruik. Aanvankelijk zouden ze gesloopt worden, maar er kwam een reddingsplan van de architecten A.J. en J. van Stigt. Vanaf 1997 werden beide silo’s verbouwd tot appartementen: 78 sociale huurwoningen en 114 koopwoningen. Op de begane grond zijn diverse bedrijfsunits; in de tussenlaag atelierruimten. Sommige studio’s in de betonnen silo zijn meer dan vijf meter hoog.
| Pagina 4 van 15
Westergasfabriek als hotspot De bouw van de Westergasfabriek startte in 1883. Architect Isaac Gosschalk liet zich bij de vormgeving inspireren door de Hollandse renaissance en maakte gebruik van warmrode baksteen. Het was de grootste steenkolengasfabriek van Amsterdam. Het meest in het oog springt het tweehonderd meter lange zuiveringsgebouw. Wanneer de zon schijnt, heeft dit een kasteelachtige allure. Met een diameter van zestig meter en 2700 vierkante meter oppervlak was de gashouder bij de ingebruikneming in 1903 de grootste van Europa. Na de restauratie is de gashouder honderd jaar later in gebruik genomen als locatie voor toneelen muziekvoorstellingen, met plaats voor drieduizend bezoekers. Het complex van de Westergasfabriek met in totaal vijftien industriële monumenten, biedt nu ruimte aan bioscoop Het Ketelhuis, tv-studio’s, winkeltjes en verschillende cafés, restaurants en clubs Het park rond de industriële gebouwen is ontwerpen door de Amerikaanse landschapsarchitecte Kathryn Gustafson, en werd in 2003 geopend. Het biedt o.a. een manifestatieveld voor grote evenementen. Watertoren van de Zuidergasfabriek Deze toren is in gebouwd in 1911 naar ontwerp van architect J.L. Seelen. De voet van de toren bestaat uit Oostenrijks natuursteen; de toren zelf uit rode baksteen. De watertoren is circa 45 meter hoog, en ligt fraai in een bocht van de Amstel. In het nog steeds bestaande haventje kwam de steenkool – nodig voor de gaswinning – per schip binnen. Andere gebouwen van de Zuidergasfabriek die bewaard zijn gebleven – inmiddels op de monumentenlijst – zijn het Regulateursgebouw en het Meterhuis. De fabriek was tot 1975 in gebruik; toen ging Amsterdam over op aardgas. In de oude ingenieurswinkel vind je nu tHUIS aan de Amstel, een café-restaurant waar soms ook exposities en optredens. thuisaandeamstel.nl Oostenburgereiland Ten noordwesten van de Czaar Peterbuurt ligt Oostenburg. Het heeft eeuwenlang in het teken van industrie gestaan: in de 17de en 18de eeuw werden hier de VOC-schepen gebouwd, in de 19de en 20de eeuw stoommachines en dieselmotoren door o.a. Werkspoor en Stork. De oudste nog bestaande bebouwing zijn de Van Gendthallen, gebouwd tussen 1898 en 1910, in de tijd dat het terrein werd gebruikt voor machinebouw. Dit complex, bestaande uit 5 hallen, is ontworpen door Van Gendt, dezelfde architect die ook het Concertgebouw heeft ontworpen. De vijf hallen staan op de Rijksmonumentenlijst Na het vertrek van de laatste industrieel, motorenfabriek Stork Wärtsila Diesel, is er aan de noordkant in 2003 een spectaculair nieuw gebouw
| Pagina 5 van 15
verrezen, het INIT, ontworpen door architectenbureau Groosman Partners uit Rotterdam. Het biedt op de begane grond plaats aan de Werf Binnenstad (voor de Reiniging, Bestrating en Groenvoorziening) en daarboven ruim 30.000 m² bedrijfsruimte. De opvallende constructie bestaat uit een staalskelet bekleed met een dubbele glazen vliesgevel. Tussen de beide glaslagen liggen roosters voor de glazenwassers (geen overbodige luxe) en de aluminium zonwering. INIT binnenlopen via de hoofdingang is een ervaring op zichzelf. De ruimtelijke werking van de glasvliesgevel is indrukwekkend. Naast dit gebouw staat een ouder complex; hier is onder meer de Convention Factory en de Theaterfabriek gevestigd, waar regelmatig bijzondere evenementen plaats vinden. In 2011 verscheen Amsterdam Roest op het Oostenburgereiland, een groot en levendig café en club met stadsstrandje, gevestigd in het oude Koud Gas Gebouw. Bij Roest vind je naast feesten en lekker eten ook regelmatig hippe markten en festivals. amsterdamroest.nl PAKHUIZEN EN VEMEN Amsterdam telt honderden pakhuizen en vemen. De 17de-eeuwse pakhuizen zijn vooral te vinden langs de grachten, de 19de- en 20ste-eeuwse vemen vooral in het oudste deel van de haven. Formeel behoren deze bouwwerken niet tot de industriële architectuur, maar ze zijn wel een voorbeeld van functionele bedrijfsgebouwen. Prinseneiland (17de-eeuw), met tientallen pakhuizen, die nu een woonbestemming hebben. Dit kunstmatig eiland in het IJ is in de Gouden Eeuw aangelegd om extra ruimte te creëren voor pakhuizen. Amsterdam was destijds ‘de graanschuur van Europa’. Zo ontstond een gebied van kleine en grote werven, industrieën en opslagplaatsen. Prinseneiland is het kleinste van de drie Westelijke Eilanden. De andere twee heten Bickers- en Realeneiland. Vanaf eind 19de eeuw is het gebied ook geliefd bij kunstenaars. Breitner bijvoorbeeld heeft er zijn atelier gehad. Een groot aantal van de pakhuizen is na 1974 verbouwd tot luxe appartementen. De pakhuisnamen zijn nog altijd op de luiken geschilderd.
| Pagina 6 van 15
Entrepotdok: langste rij pakhuizen van Europa Het Entrepotdok, aan de rand van de oude haven, werd gebouwd tussen 1708 en1839. Na de voltooiing van de laatste opslagplaatsen in1839 omvatte het complex in totaal 98 pakhuizen, de langste rij van Europa. In 1827 was hier het Algemeen Rijksentrepot gevestigd. Schepen die Amsterdam binnenvoeren met goederen aan boord, dienden hier aan te leggen en invoerrechten te betalen vóór zij elders in de Amsterdamse haven konden lossen. De panden kregen onder meer namen van Nederlandse en Belgische steden, in alfabetische volgorde, van Amsterdam tot Zutphen. Dat de pakhuizen ook Belgische namen dragen is niet zo merkwaardig, als je bedenkt dat beide landen destijds verenigd waren in één koninkrijk, met de hoofdstad afwisselend in Brussel en Amsterdam. Eind vorige eeuw verhuisde het Rijksentrepot naar een nieuwe locatie. Ondanks het verval en een uitslaande brand in 1970, zijn 84 monumentale pakhuizen op een rij overgebleven. Bij een grootscheepse renovatie in de jaren 1980-1986, naar een ontwerp van architect A.J. van Stigt, zijn de pakhuizen gerestaureerd en verbouwd tot 538 appartementen. Ook herbergt het complex ateliers, en op de begane grond zijn diverse winkeltjes, restaurants en andere bedrijven gevestigd. Een hijskraan op de kade herinnert aan de oude functie van het Entrepotdok. Vemen en loodsen tussen Veemkade en Piet Heinkade De Veemkade is het hart van het vroegere Oostelijk Havengebied. Vanaf het einde van de 19de eeuw vind je hier een aaneenschakeling van vemen en pakhuizen, waar schepen uit de hele wereld hun goederen losten. De grote pakhuizen werden geëxploiteerd door vemen. Een veem was een handelsorganisatie die was belast met het laden, lossen en opslaan van goederen. De leden van zo’n veem werden veembroeders genoemd. Tussen en over de gerestaureerde historische pakhuizen zijn eigentijdse wooncomplexen verrezen. Voor de pakhuizen zelf is een nieuwe functie gevonden, variërend van kantoren en appartementen tot winkelcentrum . Van Oost naar West zijn hier te vinden: Koffie- en cacaoloods Brazilië De koffie- en cacaoloods Brazilië uit 1915 van de Koninklijke Hollandsche Lloyd werd in 1998 herbouwd tot het winkelcentrum van het Oostelijk Havengebied. De oorspronkelijke constructie van de loods bleef bewaard. - Oostelijke Handelskade/Veemkade
| Pagina 7 van 15
Havencentrale uit 1899 nu Club Panama De voormalige Havencentrale uit 1899 (ontwerp: B. de Greef en W. Springer) werd in de loop van de twintigste eeuw omgebouwd tot elektrische centrale voor de levering van stroom aan hijskranen. Het industriële complex is verbouwd tot Club Panama, een combinatie van discotheek en theater. Er is ook restaurant Mercat in ondergebracht, dat ’s zomers een fijn terras heeft. - Oostelijke Handelskade 4 Pakhuis Wilhelmina Pakhuis Wilhelmina, genoemd naar de toenmalige koningin van Nederland, werd in 1892 gebouwd voor het Vrieseveem. De gevel is honderd meter lang. In 1967 werd het pakhuis verbouwd. Het gebouw zit nu vol ateliers en bedrijven. - Veemkade 576 Pakhuis Australië Pakhuis Australië werd in 1893 ontworpen voor het Blauwhoedenveem door de architecten Van Arkel & Moen. Het ging in 2002 tijdens de eerste verbouw- en restauratiewerkzaamheden in vlammen op, maar besloten werd het pakhuis nauwgezet te reconstrueren, met links en rechts echter een kleine aanbouw. Het bevat nu fraaie appartementen. - Veemkade Pakhuis De Zwijger Pakhuis De Zwijger werd in 1933 gebouwd voor het Blauwhoedenveem. Het opmerkelijke ontwerp in de stijl van het Nieuwe Bouwen is van J. de Bie, Leuveling Tjeenk en K. Bakker. Het gold als een van de modernste koelhuizen van zijn tijd. Het pand is uitgevoerd in gewapend beton. In 1999 werd het onderste deel van het pakhuis uitgehold om ruimte te kunnen bieden aan de verbindingsweg naar Java-eiland. In de oostgevel zijn de negen zandstenen platen bewaard gebleven met in blauw mozaïek de namen van steden waar de maatschappij kantoren had. Eind twintigste eeuw was het gebouw een kraakpand, maar sinds 2006 zijn er diverse mediabedrijven zijn gevestigd, en regelmatig bijeenkomsten en workshops plaats vinden. - Piet Heinkade 179 dezwijger.nl
| Pagina 8 van 15
Pakhuis Afrika Pakhuis Afrika maakte vroeger deel uit van een groter complex uit 1883/85: Europa, Azië en Afrika. In 1913 brandde het af, maar het werd herbouwd naar ontwerp van architect A.J. Joling. Het is bijzonder door het revolutionaire gebruik van paddenstoelvloeren, en staat sinds 2001 op de lijst van rijksmonumenten. Tegenwoordig bevat het appartementen en kantoren. Op de begane grond is restaurant Magazzino gevestigd. - Piet Heinkade/Jollemanhof 19 Pakhuis Amsterdam Aan de Piet Heinkade staat sinds 1885 het cacaopakhuis Azië. In 1998 werd pakhuis Azië omgedoopt tot Pakhuis Amsterdam. De oorspronkelijke houten balken en gietijzeren pilaren bleven bewaard. Tegenwoordig bevat het kantoren. Op de begane grond is het befaamde restaurant Fifteen van Jamie Oliver gevestigd. - Piet Heinkade/Jollemanhof 9 Nieuwe Entrepotdok In 1905 verrees aan de Cruquiusweg in het Oostelijk Havengebied een rij reusachtige pakhuizen die genoemd werden naar de dagen van de week: Maandag tot en met Zaterdag. Ze waren vorige eeuw onderdeel van het Gemeentelijke Handelsentrepot. Met de verplaatsing van de havenactiviteiten naar het Westelijk Havengebied raakten ze in 1978 buiten gebruik. Nu bieden ze onderdak aan 390 woningen. Aan de kade zijn de gietijzeren luifels, begin 20ste eeuw gemaakt door een Utrechtse stoomgrofsmederij, gedeeltelijk bewaard gebleven. Rond 1990 werden deze pakhuizen op een spectaculaire wijze verbouwd tot koopwoningen. Rechts van de pakhuizen staat het uit 1961 stammende Pakhuis Willem II (Cruquiusweg 31). Hier is het Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis gevestigd, het grootste en belangrijkste archief ter wereld op het gebied van de sociale geschiedenis, met o.a. de nalatenschappen van Karl Marx en Friedrich Engels en de papieren van Trotski. Het gebouw biedt ook onderdak aan het Nederlands Persmuseum, met zowel tijdelijke exposities als een permanente expositie over 400 jaar nieuws in Nederland. - Cruquiusweg
| Pagina 9 van 15
KAZERNES Amsterdam is al eeuwenlang een militaire garnizoensstad. De bijbehorende kazernes zijn een voorbeeld van bijzondere bedrijfsgebouwen. Zij hebben sinds lang hun functie verloren, maar zijn als monument bewaard gebleven. Oranje Nassau Kazerne De Oranje Nassau Kazerne werd gebouwd in 1810 in sobere classicistische stijl, naar ontwerp van architect Abraham van der Hart. Met een lengte van 280 meter was de gevel, zo beweerde men destijds, de langste van Europa. Aanvankelijk bood de kazerne onderdak aan niet minder dan 2.400 soldaten uit het Franse garnizoen. Nadat de Fransen in 1813 waren verslagen is de kazerne omgedoopt tot OranjeNassaukazerne. Het rijk gebruikte het pand tot 1984 onder meer als arsenaal, onderkomen voor manschappen en voor uitvoering van dienstkeuringen. In 1992 is de kazerne verbouwd tot 186 appartementen naar een ontwerp van architectenbureau A.J. van Stigt. - Sarphatistraat 600-660 Rijksacademie in Cavalerie Kazerne De Cavalerie Kazerne uit 1863 omvatte diverse cavaleriebarakken en stallen. In 1992 werd het complex naar ontwerp van architect Koen van Velsen verbouwd tot Rijksacademie voor Beeldende Kunsten. Het complex bestaat uit vier vleugels rondom een rechthoekige binnenplaats. Twee nieuwe gebouwen op de binnenplaats zijn met de oude verbonden door vier verhoogde, transparante wandelgangen. - Sarphatistraat 470 Wonen in een brandweerkazerne Aan de Nieuwe Achtergracht staat sinds 1907 een brandweerkazerne. Dit Centraal Gebouw voor de Brandweer verloor in 1984 z’n functie. Kenmerkend zijn de grote verdiepingshoogten en overspanningen. In de kazerne ligt de nadruk op de remise, waarheen trappenhuizen, glijpalen en een wirwar van gangen leiden. Nu zijn hier 56 woningen en een aantal ateliers gevestigd. Rudy Uytenhaak tekende voor de architectuur. De oorspronkelijk ruimte is nog steeds herkenbaar. - Nieuwe Achtergracht 40-72
| Pagina 10 van 15
OVERIGE UTILITAIRE MONUMENTEN De Schreierstoren De Schreierstoren werd gebouwd tussen 1480-1488 en is nu in gebruik als café. De toren is een overblijfsel van de middeleeuwse muren rond de stad. Op een gevelsteen staat een schreiende vrouw afgebeeld, een wegvarend schip en het jaartal 1569. De legende zegt dat op deze plek de vrouwen huilend afscheid namen van hun mannen die aan boord waren gegaan om naar de Oost te varen, een reis die vaak meer dan een jaar duurde. Maar in werkelijkheid verwijst de naam van de toren naar de scherpe hoek die de stad op dat punt maakte. Halverwege de jaren negentig heeft zich op de begane grond het VOCcafé gevestigd. Beneden is een authentiek proeflokaal ingericht. - Prins Hendrikkade 94-95 De Waag: café-restaurant met kaarslicht De Waag uit 1488 is een van de oudste bouwwerken van Amsterdam, en nu in gebruik als café-restaurant en kantoor van de media-organisatie Waag Society. De Waag werd gebouwd als Sint Antoniespoort, de laatst overgebleven middeleeuwse stadspoort. De schietgaten in de zware ronde torens verraden nog de oorspronkelijke bestemming. In de 17de eeuw kwam de poort binnen de stadsmuren en verloor hij zijn oorspronkelijke functie. Tot 1819 was het gebouw onder meer in gebruik als waag. De bovenverdieping bood onderdak aan verschillende gilden, zoals dat van de schilders, metselaars en chirurgijns. De emblemen van deze gilden treft men nog steeds aan in het gebouw. Zo zijn op de houten koepel de kleurrijke familiewapens te vinden van de meesters van het Chirurgijnsgilde uit de 17de en 18de eeuw. Rembrandt schilderde er zijn beroemde anatomische lessen. In de 19de eeuw diende de Waag achtereenvolgens als stadsschermzaal, als kantoor van de choleracommissie en als werkplaats voor de stads-olieverlichting. Van 1926 tot 1975 was er het Amsterdams Historisch Museum gevestigd. Ook het Joods Historisch museum heeft hier nog enige tijd onderdak gevonden. Na een grondige renovatie in 1996 bevindt zich op de bovenverdieping nu het institute for art, science and technology Waag Society. Op de begane grond is een café-restaurant gevestigd, In de Waag. In de zomer heeft dit een groot terras op het plein. - Nieuwmarkt 4
| Pagina 11 van 15
Hoofdpostkantoor overdekt winkelcentrum Het Hoofdpostkantoor, gebouwd tussen 1895-1899, is nu een overdekt winkelcentrum: Magna Plaza. De architect van dit neogotische gebouw was C.H. Peters. Door de opvallende peervormige torens werd het gebouw destijds ook wel spottend ‘Perenburg’ genoemd. Het was tot eind jaren tachtig in gebruik als hoofdpostkantoor. Na een ingrijpende renovatie is het gebouw in 1992 heropend als het luxueuze winkelcentrum Magna Plaza, naar een ontwerp van de architecten H.J.M. Ruijssenaars en B. Loerakker. De totale vloeroppervlakte van Magna Plaza bedraagt ca. 5.500 vierkante meter, verdeeld over vier verdiepingen. De winkelruimtes zijn ingericht rondom het centrale atrium onder de 19de-eeuwse glazen dakkoepel. In het interieur zijn de Moorse motieven behouden. Gebeeldhouwde koppen van mensen uit de hele wereld verwijzen naar de verre bestemmingen van de post. - Nieuwezijds Voorburgwal 182 Beurs van Berlage als cultureel centrum De Amsterdamse Goederenbeurs werd tussen 1896-1903 gebouwd naar een ontwerp van de beroemde Nederlandse architect H.P. Berlage. Karakteristiek voor de architectuur in het gebouw zijn de warmrode bakstenen muren, beschilderde ijzeren balken en vele decoraties, waaronder kleurrijke tegeltableaus en een glas-in-loodraam ontworpen door tijdgenoten van Berlage. Het interieur is een 'gesamtkunstwerk', het resultaat van een samenwerking tussen kunstenaars van verschillende disciplines, onder wie naast Berlage zelf de beeldhouwers Zijl en Mendes da Costa, de dichter Verweij en de schilder Toorop. Rond 1990 werd de Beurs van Berlage verbouwd naar ontwerp van architect P. Zaanen. De Grote Zaal biedt plaats aan tentoonstellingen, congressen en andere evenementen. De twee kleinere zalen worden soms gebruikt als concertzaal . Vooral de kleinste zaal is uit architectonisch oogpunt interessant. Om akoestische redenen is in de 19de-eeuwse zaal een tweede eigentijdse zaal gebouwd, geheel gemaakt van glas. Het Beurs van Berlage Café aan het Beursplein is ontworpen door de bekende beeldend kunstenaar Marc Ruigrok. De bar is in zijn visie zowel een sculptuur als een gebruiksvoorwerp. Het café annex lunchroom opende eind 2002 z’n deuren, en is gevestigd in de voormalige entreehal van de Beurs. ’s Avonds is deze bijzondere ruimte bestemd voor ontvangsten en andere speciale gelegenheden. - Damrak/Beursplein
| Pagina 12 van 15
Algemene Nederlandse Diamantbewerkers Bond: eerste vakbond Het gebouw van de Algemene Nederlandse Diamantbewerkers Bond (ANDB) uit 1900 geldt als een van de belangrijkste werken van architect H.P. Berlage. Hij gaf dit gebouw voor de eerste vakbond in Nederland de vorm van een Italiaans volkspaleis, compleet met kantelen. Al spoedig heette het in de volksmond dan ook de 'Burcht van den Arbeid'. In het gebouw zijn prachtige muurschilderingen te vinden, met als thema de emancipatie van de arbeiders. Sinds 1992 is hier het Vakbondsmuseum gevestigd, Museum De Burcht. - Henri Polaklaan 9 Noord-Zuidhollands Koffiehuis nu informatiekantoor voor bezoekers Het Noord-Zuidhollands Koffiehuis (1911) is nu in gebruik als caférestaurant en als VVV-vestiging van Amsterdam Marketing. Het pand van architect J.H.W. Leliman, is gebouwd in de oud-Hollandse stijl van het gebied ten noorden van Amsterdam. Oorspronkelijk had het de functie van koffiehuis en wachtruimte voor passagiers van de NoordZuidhollandse Tramweg Maatschappij. Voor de aanleg van de metro is het houten bouwwerk plank voor plank afgebroken. In 1981 is het herbouwd en ingericht als informatiekantoor. Een etage lager, op het waterniveau, kwam Smits Koffiehuis. - Stationsplein 10 HOTELS Langs de Amsterdamse grachten staan vele hotels die zijn ondergebracht in panden die oorspronkelijk een bedrijfsfunctie hadden. Dit overzicht geeft alleen een aantal bijzondere voorbeelden. Hotel The Grand Hotel The Grand staat op een historische plek. Oorspronkelijk was dit een logement voor 'Prinsen en Groote Heeren', in 1661 verbouwd tot hoofdkwartier van de Admiraliteit van Amsterdam (1661; architect W. van der Gaffel). Vanaf 1808 is het meer dan anderhalve eeuw in gebruik geweest als het stadhuis van Amsterdam. Na verhuizing van de ambtenaren naar het Waterlooplein is het 'Prinsenhof' opnieuw in gebruik als ‘logement'. Na een kostbare restauratie opende hier in 1992 The Grand als luxueus vijfsterrenhotel. - Oudezijds Voorburgwal 197
| Pagina 13 van 15
The Dylan The Dylan werd geopend in 1999 en is gevestigd in een sfeervol pand uit 1773: het Rooms Catholieke Oud Armen Kantoor. In de 20ste eeuw was het o.a. in gebruik als advocatenkantoor. Waar vroeger liefdadigheid werd bedreven, en Amsterdammers in de rij stonden voor wat brood of een pannetje soep, is nu een uiterst luxueus hotel-restaurant gevestigd. Het hotel bestaat uit vier gebouwen die in elkaar overlopen, met in het midden de stijlvolle binnenplaats waar de tijd al eeuwen lijkt te hebben stilgestaan. Hier kunnen gasten in de zomermaanden heerlijk buiten zitten. In het hotel vind je ook het sterrenrestaurant Vinkeles. Op deze plek stond vanaf 1617 de oudste schouwburg van Amsterdam, een houten theater gebouwd volgens Italiaans model. In 1772 brandde dit bouwwerk tot de grond af. Het enige dat nog aan dit theater herinnert is het poortje uit 1632 langs de Keizersgracht met in gouden letters het opschrift: “De weereld is een speeltoneel; Elck speelt zijn rol en krijght zijn deel”. - Keizersgracht 384 Scheepvaarthuis nu vijfsterren hotel Het Scheepvaarthuis werd tussen 1913 en16 gebouwd naar ontwerp van architect J.M. van der Mey, en is het eerste en meest monumentale voorbeeld van Amsterdamse School-architectuur. Kenmerkend voor deze stijl is onder meer het 'beeldhouwen' met baksteen. Deze stroming vatte het gebouw op als een gesamtkunstwerk. Zo waren bijvoorbeeld ook beeldhouwers betrokken bij de vormgeving. Oorspronkelijk was het pand de zetel van de grote scheepvaartmaatschappijen. Toen in 1960 dichter bij de nieuwe havens het Havengebouw werd geopend, verloor het Scheepvaarthuis zijn functie. Sinds 1983 was het in gebruik als hoofdkantoor van het Gemeentelijk Vervoer Bedrijf (GVB). In 2006 heeft het z’n deuren geopend als het vijfsterren Grand Hotel Amrath met 180 kamers. Het monumentale trappenhuis in Art Deco-stijl is in ere hersteld. - Prins Hendrikkade 108 NH City Centre NH City Centre is gevestigd in het vroegere kantoorgebouw annex confectieatelier uit 1923 van de Gebroeders Gerzon, een destijds gerenommeerd modehuis dat vanaf 1892 winkels had aan de Kalverstraat en Nieuwendijk. Het pand is gebouwd in de stijl van de Amsterdamse School naar ontwerp van Adriaan Moen, een leerling van de beroemde K.D.C. de Bazel. Op de 3de tot en met de 5de verdieping was het confectie-atelier ondergebracht; daar werkten toen bijna duizend meisjes. De productie van driehonderd exclusieve blouses op één middag
| Pagina 14 van 15
was geen uitzondering. Het hoofdkantoor van Gerzon bleef hier tot 1970 gevestigd. Na een verbouwing opende hier in 1994 Tulip Inn een 3sterren hotel met 208 kamers. Sinds 2002 draagt het de naam NH City Centre. In het hotel is nog veel van de historie terug te vinden, zoals in het restaurant foto’s van de meisjes die destijds de kleding vervaardigen. De Amsterdamse School-stijl is onmiskenbaar aanwezig in het trappenhuis, de lobby, de wintertuin en de ontbijtzaal. Aan de Spuistraat zijn boven de glas-in-loodramen zijn nog de letters GG (Gebroeders Gerzon) te zien. - Spuistraat 288-292
Amsterdam, februari 2015
| Pagina 15 van 15
Noot voor de redactie: De informatie is vrij beschikbaar voor gebruik en referentie met bronvermelding: www.iamsterdam.com. Bovenstaande informatie is onder voorbehoud en Amsterdam Marketing accepteert geen verantwoordelijkheid voor onjuistheden in de gepubliceerde informatie. Publieksinformatie: www.iamsterdam.com T. +31 (0)20 – 702 60 00 Amsterdam Marketing Press Office E-mail:
[email protected] Foto’s en teksten: http://mediabank.iamsterdam.com/ Telefoon: +31(0)20 702 6260
Over Amsterdam Marketing Amsterdam Marketing is de citymarketingorganisatie van Metropool Amsterdam, actief op het gebied van promotie, informatie, onderzoek en dienstverlening. De ambitie is om deze regio op de kaart te zetten als één van de vijf meest aantrekkelijke metropolen van Europa voor bewoners, bezoekers en bedrijven. Onder het motto ‘I amsterdam’ profileert Amsterdam Marketing de Metropool Amsterdam als internationale woon- en werkmetropool, aantrekkelijke reisbestemming en proeftuin voor innovaties.
