FAQ
Bijgewerkt 28 mei 2010
Wat u moet weten Hier is een aantal essentiële punten dat u moet weten. We hebben veelgestelde vragen onderverdeeld in overzichtelijke hoofdstukken. Elk onderdeel neemt maar een moment in beslag om door te lezen. U kunt natuurlijk ook onze video bekijken, 'Beeldrechten beeldend uitgelegd' , voor een overzicht van de belangrijkste onderwerpen.
Inhoud Verschillende soorten beelden................1 Auteursrecht..............................................2 Juridische bescherming........................3-4 Gratis beelden en Creative Commons....5 Afwijkend en persoonlijk gebruik...........6 Vragen aan uw leverancier......................6
Verschillende soorten beelden V: Gaat deze website hoofdzakelijk
licentieovereenkomst. Het beeld is
betaald, de beelden vele malen
over beelden die voor zakelijke
direct gereed voor gebruik vanaf het
gebruikt mogen worden. Maar de
doeleinden worden gebruikt?
moment van aankoop van de licentie.
oorspronkelijke licentie is wel nodig
A: Ja, stockphotorights.nl is vooral
Na betaling van de licentie zijn geen
om uzelf en uw klanten te
gericht op stockbeelden met licenties
aanvullende royalties verschuldigd.
beschermen. Als u een licentie koopt
voor zakelijk gebruik..
Met rights managed-beelden is uw
voor een royalty free-beeld, kunt u het
recht het beeld te gebruiken aan
vrijwel overal voor gebruiken, zolang
V: Wat zijn de verschillende
strikte voorwaarden gebonden, met
als u wilt, volgens de
soorten stockbeelden?
beperkingen voor zaken als
licentieovereenkomst (alhoewel voor
A: Stockbeelden zijn onder te
gebruiksduur, geografisch gebied,
gebruik in sommige gevallen een
verdelen in twee groepen: royalty free
bedrijfstak, etc., zoals vastgelegd in
uitbreiding van de licentie nodig is).
en rights managed.
de licentieovereenkomst.
De kosten zijn dikwijls gebaseerd op
Voor royalty free-beelden geldt een
de grootte van het bestand, het aantal
vrijwel onbeperkt gebruik. U kunt het
V: Mag ik royalty free-beelden
toegestane gebruikers, of andere
beeld vrijwel overal voor toepassen,
gratis gebruiken?
factoren.
zo lang u maar wilt, als u maar blijft
A: Nee. Royalty free betekent dat als
voldoen aan de voorwaarden van de
eenmaal een prijs voor de licentie is
STOCKFOTORECHTEN.NL 1 Nuttige informatie over auteursrecht en licenties van stockfoto's
Auteursrecht V: Wat is auteursrecht?
V: Waarom zou ik me zorgen maken om
V: Als iemand anders mijn website heeft
A: Auteursrecht (of copyright) is een vorm
schending van auteursrecht?
gebouwd, hoe kan ik dan weten dat de
van bescherming die de wet biedt aan de
A: Schending van auteursrecht kan leiden
licenties verlopen?
rechten van auteurs op hun originele
tot financiële schade, rechtszaken, hoge
A: Ga er niet van uit dat uw ontwerper of
werken. Volgens de Conventie van Bern
juridische kosten en in een aantal zeldzame beeldleverancier contact met u opneemt
voor de bescherming van letterkundige en
gevallen tot strafrechtelijke vervolging.
over een verlopende licentie. Indien de licentie voor het beeld verloopt (wat in het
kunstwerken zijn werken beschermd in alle 160 bij de conventie aangesloten landen,
V: Er kan toch zeker niemand dat ene
algemeen niet het geval is met royalty free-
en ook door verschillende andere wetten,
plaatje vinden op het grote internet?
beelden), kan de beeldleverancier een
zoals de US Copyright Act.
A: Nieuw technologie maakt het mogelijk
voorstel tot verlenging sturen aan de koper
voor bezitters van auteursrechten om
van de licentie. Het kan zijn dat uw
V: Geldt dit voor alle beelden?
beelden zonder licentie op te sporen en
webdesigner die namens u de beeldlicentie
A: Ja, dit geldt voor alle beelden. Een foto
daartegen op te treden. Beelden zijn
regelde dit bericht heeft ontvangen. Het
of ander beeld is automatisch
gemerkt, hebben een 'fingerprint', zodat het
beste is om de rekeningnummers of
auteursrechtelijk beschermd vanaf het
mogelijk is ze te traceren en het gebruik
verkoopordernummers voor de beelden op
moment dat het wordt gemaakt.
vast te stellen, zelfs als het beeld is
de website zelf in bezit te hebben en uw
veranderd, opnieuw gecreëerd of er slechts
beeldleverancier te vragen of de licentie is
V: Wat is inbreuk op het auteursrecht?
een deel van is gebruikt. Het beeld wordt
gekoppeld aan uw website. Het is ook
A: Inbreuk kan een schending zijn van de
onder de aandacht van de houder van het
verstandig al uw licenties bij elkaar te
rechten van de maker of degene die de
auteursrecht gebracht, zodat die kan
bewaren, zodat u de strekking weet en de
rechten bezit. Voorbeelden van schending
nagaan of de juiste licentie is verstrekt.
expiratiedatum van elke licentie.
• Het gebruik van een geheel of deel van
V: Ik gebruik een beeld dat ik heb
V: Ik ben maar een blogger en mijn
een beeld zonder toestemming
gevonden via een Google Image search.
website is niet commercieel. Kan ik
• Het gebruik buiten de grenzen die in de
Als het op het internet staat, betekent
beelden dan gratis gebruiken?
licentie of toestemming worden gesteld
dat het dan vrij te gebruiken is?
A: In de meeste gevallen niet. Tenzij het
• Toepassen van een beeld zonder
A: Nee. Alleen omdat een beeld op het
gebruik nadrukkelijk is toegestaan door
toestemming (kunstzinnige interpretatie)
internet staat, wil nog niet zeggen dat het
auteursrechtelijke wetgeving, moet u voor
• Een andere fotograaf vragen een
zomaar te gebruiken is. Het kan best zijn
alle beelden op uw website een geldige
identieke foto te maken als een bestaande
dat u de juiste licentie nodig heeft om het te
licentie hebben, ongeacht de aard van uw
mogen gebruiken. Er is een verschil tussen
website. U kunt natuurlijk gebruik maken
V: Wie is er verantwoordelijk als er
een beeld dat online is en een beeld dat
van heel goedkope beelden van vele
sprake is van inbreuk?
zich in het 'publieke domein' bevindt (de
beeldleveranciers die uitstekend geschikt
A: Verantwoordelijke partijen kunnen zijn:
term die wordt gegeven aan content die
zijn voor webgebruik en waarvoor de juiste
• De schendende partij (allereerst de
niemands eigendom is of waarop niemand
licentie verkregen kan worden.
fotograaf of de persoon die zich het beeld
rechten kan laten gelden).
bij beelden zijn:
V: Hoe kan ik er zeker van zijn dat ik de
heeft toegeëigend), zelfs zonder dat het diens bedoeling was
V: Iemand anders bouwde mijn website.
juiste stappen heb gezet om een licentie
• Werknemers of anderen die hebben
Ben ik dan verantwoordelijk voor de
voor een beeld te verkrijgen?
deelgenomen aan het inbreuk plegen
beelden zonder de juiste licentie?
A: Er bestaan verschillende plaatsen waar
• Iedereen die een beeld publiceert
A: Als een derde partij, ontwerper,
u daarover informatie kunt vinden. Hopelijk
waarvan de auteursrechten zijn
werknemer, contractant of stagiair de
geeft deze website u inzicht in de risico's
geschonden, of ze daar kennis van
website van uw bedrijf heeft ontwikkeld,
waar u rekening mee moet houden. U moet
droegen of niet
dan bent u er verantwoordelijk voor dat ze
contact opnemen met uw advocaat of
• Iedereen die toestemming gaf of
de licenties hebben verkregen, waardoor u
juridisch adviseur bij specifieke vragen. Kijk
aanspoorde tot het schenden van
de beelden mag gebruiken. Als er geen
ook op onze sectie met bronnen voor meer
auteursrechten
geldige licenties zijn, dan ligt de
informatie en bezoek onze sectie 'Wat u moet doen?'
verantwoordelijkheid bij het bedrijf (de eindgebruiker) die het beeld gebruikt.
STOCKFOTORECHTEN.NL Nuttige informatie over auteursrecht en licenties van stockfoto'
2
Juridische bescherming V: Ik heb voor mijn beeld betaald, hoef ik V: Zijn er andere woorden of zinnen die
rechtsbescherming aan in verschillende
daarom nooit bang te zijn voor een
hetzelfde betekenen als
mate. Het is het beste om de
claim?
rechtsbescherming?
licentieovereenkomst grondig te controleren
A: Niet noodzakelijkerwijs. Zelfs als u een
A: Ja, 'schadeloosstelling' wordt algemeen
voordat u instemt met de koop en ga in zee
beeldlicentie hebt verkregen van een
gezien als een wettelijk begrip, dat in
met een leverancier die rechtsbescherming
betrouwbare leverancier, kunnen nog
essentie hetzelfde betekent als
biedt in situaties waar u meer gemoedsrust
steeds geschillen over auteursrecht
'rechtsbescherming'. Het kan op die manier
wenst.
ontstaan ( evenals diverse andere
zijn omschreven in uw
geschillen).
licentieovereenkomst. Bepaalde beeldleveranciers kunnen ook andere
V: Hoe kan ik er zeker van zijn dat ik
namen hebben voor de juridische
dekking heb tegen deze potentiële
bescherming die ze bieden, er zijn
juridische geschillen?
bijvoorbeeld bureaus die het een juridische
A: Voor de grootste zekerheid moet u altijd
garantie noemen.
uw advocaat consulteren. De beste manier is om een leverancier te vinden die een
V: Wat betekent schadeloosstelling in
rechtsbescherming aanbiedt bij zijn
juridische zin?
beelden. De eerste bescherming vindt u in
A: Het wettelijke concept van
de vorm van model en property releases
schadeloosstelling (meer algemeen
als er mensen op de foto staan, of zaken
aangeduid als rechtsbescherming) wordt
die geen publiek eigendom zijn. Sommige
doorgaans geacht te betekenen dat een
beeldleveranciers bieden gratis een
partij instemt met het dragen van de
aanvullende juridische bescherming, of
verantwoordelijkheid en de kosten die
bieden voor een extra bedrag een
ontstaan door bepaalde juridische claims.
uitbreiding van de garantie. Dat geeft
In licentieovereenkomsten waarin
gemoedsrust op het moment dat er een
rechtsbescherming is inbegrepen,
geschil ontstaat, bijvoorbeeld over
accepteert de leverancier aansprakelijkheid
auteursrecht, u heeft dan in de meeste
voor bepaalde claims en kosten, afhankelijk
gevallen dekking.
van het soort beeld.
Als u een licentie voor een beeld koopt met rechtsbescherming, dan biedt dat u een
V: Hoe gaat schadeloosstelling nu
bepaalde zekerheid. Als bijvoorbeeld
eigenlijk in zijn werk?
iemand claimt het auteursrecht te hebben
A: Als een klant een claim ontvangt, stelt hij
en beweert dat u dat geschonden heeft,
zijn leverancier daarvan in kennis. Die
kan degene die u de licentie heeft verkocht
neemt de behandeling van de claim daarna
in actie komen, de juridische strijd aangaan
over (ervan uitgaand dat het een claim is
en de juridische kosten dekken (ervan
die valt onder de dekking van de
uitgaande dat de u als gebruiker handelt
overeenkomst voor rechtsbescherming).
naar de van kracht zijnde
Het hoe en wat hangt af van de leverancier,
licentieovereenkomst).
maar is dikwijls gedetailleerd vastgelegd in
Leveranciers die juridische bescherming
de overeenkomst voor rechtsbescherming.
bieden in de vorm van model en property releases, plus uitgebreide bescherming, kunnen ook controles uitoefenen op de beelden die ze aanbieden.
V: Wat voor conflicten kunnen ontstaan nadat ik op legale wijze een beeldlicentie heb gekocht? A: Conflicten kunnen zelfs ontstaan nadat u een legale beeldlicenties heeft aangeschaft bij een betrouwbare leverancier. Een potentiële bron van conflicten zijn personen die zijn afgebeeld op de foto. Alle modellen hebben publiciteitsrechten en privacy. De publiciteitsrechten beschermen hen tegen het commercieel gebruik van hun naam, stem, gelijkenis, of persoon zonder hun toestemming. Het recht op privacy biedt bescherming tegen de openbaarmaking van privégegevens en het scheppen van een vals beeld van iemand op een onaangename wijze. Modellen die worden afgebeeld op stockfoto's moet gevraagd worden een verklaring te ondertekenen waarin ze toestemming geven dat hun beeltenis commercieel wordt gebruikt. Gerenommeerde beeldleveranciers moet model releases hebben voor toepasselijke stockbeelden die de leverancier en zijn klanten bescherming bieden tegen claims voor het schenden van privacy of openbaarmaking. Er zijn echter omstandigheden dat iemand claimt te zijn afgebeeld op een foto en zegt daarvoor geen model release te hebben ondertekend. Dat betekent dat wie de foto's gebruikt aansprakelijk gesteld kan worden voor de juridische kosten ter verdediging
V: Welke beeldleveranciers bieden
tegen deze claim, tenzij voor het beeld
rechtsbescherming aan?
rechtsbescherming van toepassing is.
A: Verscheidene bedrijven bieden
STOCKFOTORECHTEN.NL Nuttige informatie over auteursrecht en licenties van stockfoto's
3
Juridische bescherming (vervolg) V: Worden alle soorten beelden met een
release nodig voor het gebruik van een
toepassing op het afbeelden van unieke
model release geleverd?
beeldmerk op een foto.
architecturale werken of gebouwen.
A: Nee. Het is altijd het beste dit na te
Een beeldmerk kan een woord zijn, een
Aanvullend hierop: sommige gebouwen,
gaan. De leverancier moet aangeven op
vorm, dat wordt gebruikt bij het
zoals het Sydney Opera House, zijn zelfs
zijn website , of in de licentieovereenkomst
onderscheid van een product of dienst van
een geregistreerd beeldmerk. Een property
of er een model release voor elke foto
anderen.
release geeft goedkeuring voor het gebruik
beschikbaar is.
Er kan bijvoorbeeld op een foto van een
van een afbeelding van een
model met een fiets waarop een
auteursrechtelijk beschermd kunstwerk en
V: Wat moet ik doen als ik een beeld
beeldmerk staat, een property release
biedt bescherming tegen claims over
zonder release voor een commercieel
nodig zijn voor het afbeelden daarvan. Net
schending van het auteursrecht op het
doel wil gebruiken?
als voor model releases voor personen
beeldmerk van gebouwen die worden
A: Sommige stockbureaus hebben
geldt dat gerenommeerde leveranciers
afgebeeld op een foto.
dienstverlening op het gebied van rechten
property relases moeten hebben als het
Het beste is om te controleren of er een
en het regelen daarvan. Zij kunnen soms
beeld dat nodig maakt. Maar er zijn ook
property release is. Zo niet, dan kan dat
speciale toestemming verkrijgen voor een
gevallen dat geen property release nodig
betekenen dat er geen rechtsbescherming
bepaald gebruik, maar dat is iets dat van
is. Voor authentieke beelden van een
is bij het bewuste beeld.
geval tot geval bekeken moet worden.
straatscène is het niet praktisch en kan niet verlangd worden dat voor elke
V: Zijn er redenen waarom geen
Q: Zijn model en property releases
afgebeelde gevel van een winkel of
rechtsbescherming wordt geboden als
vereist bij redactioneel gebruik van
billboard een property release is
er een claim wordt neergelegd?
beelden?
verkregen. Het is altijd het beste om te
A: Gewoonlijk moet aan bepaalde
A: Over het algemeen zijn model en
controleren of er voor een beeld een
voorwaarden worden voldaan door de
property releases vereist bij commercieel
property release is en of dit van invloed is
leverancier om rechtsbescherming te
gebruik van beelden (bijvoorbeeld voor
op de rechtsbescherming die bij het beeld
bieden aan een klant voor het geval een
advertenties, promotie of marketing) maar
wordt geleverd.
claim wordt ingediend. Deze worden omschreven in de voorwaarden en
niet voor redactioneel gebruik (zoals V: Dus, afgezien van zaken met een
condities van de licentieovereenkomst van
beeldmerk, hoef ik me geen zorgen te
de leverancier. Het kan zijn dat de klant de
V: Hoe zit het met items waarop een
maken over andere dingen die op het
leverancier binnen een bepaalde tijdslimiet
beeldmerk staat? Kan ik door de
beeld staan?
in kennis moet stellen van een claim.
eigenaar van dat beeldmerk worden
A: Ja, kunstwerken, zoals schilderijen en
Klanten moeten handelen in
geclaimd?
beeldhouwwerken die in beeld worden
overeenstemming met de voorwaarden in
A: Ja, het is hetzelfde als met een model
gebracht, zijn beschermd door
de licentieovereenkomst om in aanmerking
release die nodig is als er mensen zijn
auteursrechtelijke wetgeving. In sommige
te komen voor de geboden
afgebeeld op een foto, is er een property
landen zijn deze wetten ook van
rechtsbescherming.
gebruik in nieuwsverhalen)
STOCKFOTORECHTEN.NL Nuttige informatie over auteursrecht en licenties van stockfoto's
4
Gratis beelden en Creative Commons V: Is het mogelijk om legaal gratis
V: Zijn er nadelen verbonden aan gratis
een beeld mag worden gebruikt voor
beelden te krijgen?
beelden?
persoonlijke of commerciële doeleinden,
A: Ja. Er zijn bronnen met gratis, legale
A: De kwaliteit van deze beelden kan
en of de fotograaf verlangt dat zijn naam
beelden.
lager zijn dan voor beelden waarvoor
erbij wordt vermeld.
betaald moet worden. De gratis foto's van V: Betekent dat er voor die gratis
betere kwaliteit worden dikwijls
V: Bieden Creative Commons licenties
beelden geen auteursrecht bestaat?
bovenmatig veel gebruikt, de effectiviteit
bescherming tegen alle juridische
A: Nee. Auteursrecht wordt automatisch
zwakt ook af doordat het beeld op zoveel
risico's?
toegekend aan de maker van het beeld.
verschillende plaatsen te zien is.
A: Nee. Een Creative Commons licentie
De auteursrechthebbende moet
Leveranciers van gratis beelden hebben
kent nog steeds bepaalde beperkingen
nadrukkelijk verklaren dat het beeld gratis
waarschijnlijk ook geen inspectieproces
voor het gebruik van een foto en bevestigt
gebruikt mag worden.
om te zien of model of property releases
niet automatisch of de benodigde model of
nodig zijn, wat op zijn beurt weer kan
property releases zijn verkregen, wardoor
V: Is het mogelijk om
leiden tot een grotere kans op het
u nog steeds aansprakelijk gesteld kunt
rechtsbescherming te krijgen voor
ontstaan van geschillen.
worden ingeval van een geschil.
gratis, legale beelden?
Rechtsbescherming is niet inbegrepen bij
A: Gewoonlijk niet. Bij gratis beelden
V: Wat is een Creative Commons
een Creative Commons licentie, zodat bij
wordt doorgaans geen enkele vorm van
licentie?
een geschil over de afbeelding van een
rechtsbescherming geboden. De meeste
A: Creative Commons is een organisatie
bepaald gebouw, beeldmerk of kunstwerk,
gratis beelden worden geleverd zonder
zonder winstoogmerk die onder die naam
de klant aansprakelijk kan worden gesteld.
model of property releases en als er wordt
verscheidene licenties verspreidt. Deze
geclaimd, dan zal de klant
licenties maken het makers van content
verantwoordelijk worden gehouden voor
(inclusief beelden) mogelijk te
de claim.
communiceren welke rechten ze zich voorbehouden en welke rechten ze vrijgeven ten behoeve van ontvangers of andere auteurs. Beperkingen bepalen of
STOCKFOTORECHTEN.NL Nuttige informatie over auteursrecht en licenties van stockfoto's
5
Afwijkend en persoonlijk gebruik V: Mijn werkgever heeft me gevraagd
V: Zijn er verschillende licenties nodig
beelden te zoeken voor een presentatie
voor commercieel en niet-commercieel
binnen het bedrijf. Moet ook voor deze
gebruik?
V: Ik heb voor mijn bedrijf op
beelden worden betaald?
A: Dat hangt af van de beeldleverancier.
Facebook een pagina gemaakt. Wordt
A: Ja, in de meeste gevallen wel. U moet
Er zijn verschillende soorten licenties
dat gezien als persoonlijk gebruik?
toch betalen voor het beeld en een
beschikbaar voor commercieel en niet-
A: Dit moet worden gezien als
licentie verkrijgen voor commercieel
commercieel gebruik.
commercieel gebruik, omdat Faceboek
steeds een passende licentie hebben.
Groepen is ontwikkeld om
gebruik. Er bestaan verschillende bronnen met gratis foto- en
V: Moet ik beelden bestemd voor
bedrijfsactiviteiten te promoten.
beeldmateriaal die te gebruiken zijn, maar
persoonlijk gebruik kopen of mag ik ze
Aanvullend: Facebook heeft een eigen
deze beelden moeten steeds voorzien zijn
gratis gebruiken?
sectie, alleen in het Engels, ‘Protecting
van een licentie of toestemming van de
A: U heeft een licentie nodig voor
Other People’s Rights’
auteursrechthebbende.
persoonlijk gebruik en voor commercieel
(www.facebook.com/terms.php?ref=pf)
gebruik. Er bestaan verscheidene
waarin een aantal nadere richtlijnen staan
V: Wat is het verschil tussen
bronnen met gratis stockbeelden en
voor gebruikers van zijn website.
'persoonlijk gebruik' en 'commercieel
clipart die u kunt gebruiken, maar deze
gebruik'?
gratis beelden moeten nog steeds
A: Persoonlijk gebruik kan over het
voorzien zijn van een licentie, tenzij het
algemeen omschreven worden als een
gebruik specifiek wordt toegestaan door
gebruik voor een niet-commercieel doel.
een auteurswet.
Vragen voor uw leverancier 1. Bent u gemachtigd om een licentie te
Voorbeelden van persoonlijk gebruik (en
verstrekken voor het auteursrecht?
niet-commercieel gebruik) zijn een
V: Ik heb een bedrijf, maar heb ook een
nieuwsbrief voor vrienden of de
persoonlijke blog waarmee ik een
aankondiging van een huwelijk.
aantal overlappingen heb met mijn
2. Beschikt u over model en property
Commercieel gebruik kan over het
klanten. Wordt deze blog nog steeds
releases voor al uw beelden?
algemeen omschreven worden als
gezien als persoonlijk?
gebruik voor commerciële doeleinden,
A: Zolang uw blog voor persoonlijk
3. Biedt u aanvullende rechtsbescherming
promoties, endorsments, advertenties of
gebruik is en geen commercieel doel
voor het geval een geschil ontstaat?
marketing. Voorbeelden zijn het
dient (zoals het vergaren van inkomsten
commercieel gebruik voor de website van
of de promotie van commerciële diensten)
4. Heeft u een inspectiesysteem om
een bedrijf, brochures, advertenties,
moet die worden gezien als persoonlijk
potentieel riskante eigendommen,
presentaties of producten.
gebruik, zolang de site niet is bedoeld
beeldmerken, etc. op beelden te
voor het behalen van financieel voordeel.
identificeren? Kunt u dat nader
Desondanks moeten de beelden nog
beschrijven?
STOCKFOTORECHTEN.NL Nuttige informatie over auteursrecht en licenties van stockfoto's
6
