FAQ 12: Zoogdieren in de tuin

FAQ 12: Zoogdieren in de tuin

13-05-09 14:14

Laatst bijgewerkt: Maandag 11 Juni, 2007 Deze FAQ bevindt zich op http://www.in-de-tuin.dds.nl/nl-tuinen/FAQ/faq12.htm

EGELS E gels in de herfst/winter In de herfst vind je vaak jonge egels die wees zijn geworden of gewoon nog te weinig vet hebben om een winterslaap in te gaan. Zet voor hen wat voedsel buiten zodat ze voldoende gewicht krijgen om de winter door te komen. Een jonge egel in de herfst kan in een nacht wel een half blik kattevoer op eten. Je kunt een plastic doos gebruiken om het kattevoer in te doen, zodat het niet verregent en andere dieren er minder makkelijk bij komen, met een gat in de zijkant van 10 x 10 cm en een zware steen er op zodat hij niet omver gegooid kan worden. Probeer ze niet in huis in een doos te houden want daardoor lopen ze aardig wat stress op. Wanneer je een stapel bladeren onder wat struiken hebt liggen heb je kans dat een egel deze plek zal gebruiken om een nest in te maken. Wanneer je die bladeren gaat wegharken en opruimen in het najaar of de winter moet je er goed opletten dat er al niet een egel inzit. Wanneer je een egel verstoort die in winterslaap is, geef hem dan voor een paar dagen voedsel zodat hij de reserves die hij aan moest spreken om te ontwaken weer bij kan vullen en een nieuw nest kan maken. In Nederland mogen we ons afval niet meer zo maar verbranden. Steek je toch een takkenbos in brand, zorg dan eerst dat een mogelijke overwinterende egel er uit gehaald is. (Vaak zitten in zo'n takkenbos ook padden, hagedissen, salamanders, vlinders e.d.)

Z elf een egelhuis bouwen Op http://www.egelopvang.nl/egelleven.htm vind je een schema voor een egelbehuizing.

M eer info over egels Egelopvang Nederland http://www.egelopvang.nl/ Egelopvang Oss en omgeving http://home.planet.nl/~rwilbers/ Ook British Hedgehog Preservation Society http://www.software-technics.co.uk/bhps/ geeft een heleboel (engelstalige) info over egels en hoe ze in je tuin op te vangen. Durf je dat niet aan en/of weet je niet wat je moet doen als je een jonge egels vindt of een gewonde egel tegen komt, neem dan kontakt op met een egelopvangcentrum in Nederland Telnrs in Nederland: (van de PPT CDFOON september 1998) Stichting vogel- en egelopvang Lelystad: tel 0320-242163 Egelopvangcentrum Amstelveen tel: 020-6413421, website http://www.egelopvangamstelveen.nl/ Vogel en egelopvang de Mikke in Middelburg: 0118 - 628288 Vogel en egel asiel in Kampen tel: 038-331 52 39 Stichting Vogel en Egelopvang Delft website http://www.vogelopvangdelft.nl/ tel: 0152142852

http://www.in-de-tuin.dds.nl/nl-tuinen/FAQ/faq12.htm

Pagina 1 van 16


13-05-09 14:14

HONDEN W at te doen tegen schade aan gazon a.g.v. plassende hond? A : Hondenplas-plekken ontstaan door teveel stikstof. Het beste wat je kunt doen is de plek flink gieten, dwz de stikstofconcentratie verdunnen. Wanneer je niet verdunt, ontstaat een typerend beeld: In het midden is het gras verbrand, door de hoge concentratie, naar de rand toe wordt dat minder en om de plek heen groeit het gras juist harder en is donkerder groen. Een plasplek die niet is 'verdund' wordt wel weer opgevuld met uitdeiend gras van de rand, maar dat duurt een tijd. Wanneer je niet de hele tijd op je hond kunt letten wanneer zij buiten is, zet dan de sproeier een tijdje aan wanneer ze weer in het zicht is.

W at kan ik doen tegen een gravende hond in de tuin? A : Zet een flinke stem op wanneer hij/zij dat doet. Na een aantal keren heeft de hond door dat het niet mag. Als dat niet helpt, gebruik dan de bekende slip-ketting en gooi die tegen de hond aan wanneer zij/hij graaft, zonder er een woord bij te zeggen. De hond schrikt en associeert schrikken met graven.

KATTEN R echter verbiedt katten te poepen in de tuin van de buren. L oslopende katten die in andermans tuinen poepen zijn verboden. Hun eigenaren lopen de kans een dwangsom opgelegd te krijgen wanneer zij hun troeteldieren, voor tuinliefhebbers vaak een doorn in het oog, laten kuieren over de grond van de buren. Het poepen, vernielen van planten of opeten van jonge vogeltjes hoeft niet eens te worden bewezen. Dit blijkt uit een vonnis in 1997 van de rechtbank van Maastricht in de eerste zaak die rond deze veel voorkomende vorm van kattenoverlast werd aangespannen. Aan het vonnis van de rechtbank hebben kattenhaters niet veel steun. In die zaak ging het om iemand met vier katten, die regelmatig buurmans tuin bezochten om daar in keurig gegraven kuiltjes hun stinkende uitwerpselen te deponeren. Gevoelig onderwerp, katten in de tuin. Lees hier de vele alternatieve oplossingen uit de nieuwsgroep.

W at doe ik tegen katten in mijn tuin? A : Een hek eromheen. Hoog genoeg en met verticale latten, zodat ze er niet overheen kunnen klimmen. Indien er al een hek/schutting omheen staat: ervoor http://www.in-de-tuin.dds.nl/nl-tuinen/FAQ/faq12.htm

Pagina 2 van 16


13-05-09 14:14

zorgen dat ze er niet onderdoor kunnen. Of houd een met water gevulde emmer of de tuinslang paraat. Prima manier om katten diervriendelijk te verjagen. Even vervelend voor ze, maar leerzaam. (Marjolein)

A : Ik heb Nepeta en tarwe (zgn kattengras) staan in de hoek van de tuin die het verst van mijn moestuin ligt. Mijn katten hangen meestal daar rond en schijnen de rest van de tuin vergeten te zijn. (Demmery)

A : Ik heb mottenballen langs de omheining gestrooid en behalve een reukgestoorde buurkat blijven ze allemaal weg. Maar zeker niet in de moestuin toepassen. Er zit een bestrijdingsmiddel in, dat dan weer in je eten terecht komt.

A : Poezen hebben doorgaans een grote hekel aan citroenlucht. Een paar citroenplanten op de door je buurpoezen bezochte plaats wil wel helpen. Als wij binnen jonge poesjes hebben die we trainen in huiselijk gedrag, leggen we op de "verboden" plaatsen een stuk keukenrol doordrenkt met citroensap. Als je dat een paar dagen volhoudt, hebben ze geleerd dat ze daar niet mogen komen. (Jaap)

A : Het strooien van koffiedik schijnt te werken. Deze bruine stinkende drap gaat in de vacht van de kat zitten en deze vindt dat beslist niet fijn! Als ze een vaste hoek hebben om je tuin als toilet te gebruiken of ze op een vaste plek je tuin binnenkomen kun je proberen om hier een klein bergje koffiedik neer te leggen.

A : Om te voorkomen dat de katten je borders als kattenbak gaan gebruiken, leg je stekelig snoeisel tussen de planten. Daar gaan katten niet graag tussen zitten. In het vroege voorjaar snoei je bv. je rozen, de stekelige takken knip je in handzame stukken en daar bedek je dan de op dat moment nog kale grond mee. Ziet er mischien niet zo fraai uit, maar de (/mijn) ervaring leert dat je de ongewenste (poep)kat(ten) zo wegkrijgt. Naarmate het seizoen vordert wordt de bodem vanzelf weer bedekt door levend groen. Je zal dan even moeten uitproberen of je het snoeisel dan weer (plaatselijk) kan verwijderen. (Marjolein)

A : Kattenschrik van ecostyle. Het is een milieuvriendelijk middel tegen katten. Stinkt nogal.

A : Ook is er een 4 x zo duur korrel-verdampsysteem van Beaphar. Ook tegen honden. A : Sate prikkers, als een fakir bed, is tot nu toe voor mij de beste oplossing. Pas wel op dat spelende kinderen er niet in kunnen vallen, ze zijn echt gemeen scherp. (Marion)

A : Ik heb vroeger eens, op aanraden van mijn oma, een busje peper leeg gestrooid op de plaats waar ik de katten zag poepen. Heb daarna nooit meer last van ze gehad! (Willem)

A : Niet 100%, maar het aantal katten in de tuin werd aanzienlijk minder met het inzaaien van wijnruit. (Caroline)

A : Wij gebruiken hiervoor Hertshoornolie, gekocht bij een drogisterij. (Als die het niet heeft kan die het bestellen) Een aantal takjes dopen in deze olie, hier en daar in de grond steken en de katten blijven weg. Pas wel op met dit goedje want het stinkt enorm en als je er wat van op je handen krijgt, komt er de eerste weken geen mens meer bij je in de buurt. :-) (Janna) http://www.in-de-tuin.dds.nl/nl-tuinen/FAQ/faq12.htm

Pagina 3 van 16


13-05-09 14:14

meer bij je in de buurt. :-) (Janna)

A : Cacao-dopjes werken wel goed als bescherming tegen het gebruik van je tuin als kattenbak. De cacao dopjes werken echter niet afdoende als middel tegen de aanwezigheid van katten. Ze vinden het wel minder prettig om op te lopen (vooral als de laag is ingedroogd tot een vrij vaste korst), maar ze zullen er niet door wegblijven. Je kunt zakken cacao-doppen kopen bij tuincentra. Na een week of zo, is dit door inwerking van water een soort van korst op de bodem geworden. Op dat moment heeft het de volgende eigenschappen: - graaft niet meer lekker voor katten - houdt vocht vast - onkruid komt er nog maar moeilijk doorheen - het geeft voedingsstoffen af aan de bodem / planten - het ziet er best wel aardig uit. (Ronald)

A : Afrikaantjes planten.... maar ja dan zit je met afrikaantjes. (Albert) A : Boerenwormkruid planten (langs wegen te vinden). Dit in het wild groeiend onkruid stinkt en katten houden er ook niet van. Een ander alternatief is het deponeren van je koffieprut in de tuin. (Jeroen en Michiel)

A : Leg hier en daar heldere plastic Pet flessen op het grasveld, half gevuld met water. en zonder etiket. Volgens mijn buren houdt dat de katten uit hun tuin.

A : Katten haten natte voeten. Dus bid voor voortdurende regens boven je woonplaats. A : In rec.gardens had iemand DE oplossing (vond ik): hij had wat sensors in de tuin geplaatst en dat dan weer verbonden aan een sproeisysteem. Wanneer de kat de tuin betrad sprong het systeem aan. (Wolf)

A : Ik heb een high-velocity-waterpistool gekocht. (Menno) A : Een keer zat onze kat op een heg waar veel vogels in het voorjaar broeden. We hebben toen een emmer water op de kat gegooid, geheel onverwachts, en de kat is nooit meer op de heg gaan zitten. Het gaat dus puur om de tactiek.

A : Er bestaat een apparaat dat heet "reigerschrik" oid. Het is bedoeld om reigers en katten weg te houden van een vijver. Je sluit het aan op de kraan en alles wat op de vijverrand gaat zitten (katten, reigers, buurkinderen, etc.) worden door een gerichte waterstraal natgespoten. Het ding heeft een bereik van 10m en werkt met een sensor. Te koop bij vijverzaken. (Berbera)

A : Er zijn allerlei middeltjes op de markt om katten te weren maar die werken niet zo goed en na een regenbui al helemaal niet meer. Het enige wat ik je kan aanraden is: WATER. Als je ze kan betrappen een flinke beker water erover of de tuinslang erop/tuinsproeier aanzetten. Dier- en milieuvriendelijk en zeer doeltreffend, maar je moet wel even geduld hebben. (Sheila)

A : Zag in ik een doe-het-zelf-blad: Je tuinsproeier aansluiten op zo'n electrisch waterslot. Dat waterslot laat je weer schakelen door een bewegingsmelder. Op het moment dat er een kat door de tuin komt gaat de sproeier aan. (Paul)

A : Er zijn apparaatjes in de handel met een bewegingsmelder die een erg hoge toon afgeven (ca. 20KHz) waar huisdieren niet erg blij mee zijn. Ik weet dat ze in England http://www.in-de-tuin.dds.nl/nl-tuinen/FAQ/faq12.htm

Pagina 4 van 16


13-05-09 14:14

afgeven (ca. 20KHz) waar huisdieren niet erg blij mee zijn. Ik weet dat ze in England gewoon te koop zijn. Helaas heb ik ze in Nederland nog niet gezien. (Bert-Jan)

A : Vergeet het maar, ik heb zelf zo'n ding in Engeland gekocht en het helpt niet echt. Bovendien vreet het batterijen en kan je er niet zomaar een adaptor op aansluiten.

A : Het schijnt zo te zijn dat je bij diergaarde Blijdorp in Rotterdam tijgermest en olifantenmest kan kopen. De tijgermest schijnt bij uitstek er om bekend te staan dat het katten uit je tuin houdt. Of het echt zo is? Geen idee. Wie weet helpt het!

A : Mijn broer had daar ook zo’n last van tot hij een soort van schrikdraad in zijn tuin spande.

A : Wij hebben jaren schrikdraad gebruikt om onze katten IN de tuin te houden. Er zijn speciale kastjes voor huisdieren, met name katten. Wij betaalden circa 5 jaar geleden ongeveer 350 gulden. De kosten die erbij kwamen voor het draad zelf en de ophangbeugels vallen daarbij in het niet (totaal ca. 25 gulden). Je kunt het gemakkelijk zelf aanleggen, zorg wel voor een goede aarde. Bedenk dat het schrikdraad vrij moet liggen, dus zorg dat er geen takken e.d. tegenaan komen. Het best gaat het bij een ommuurde tuin, zoals wij die in ons vorige huis hadden. De apparaten kun je kopen bij de zgn. landbouwzaken. Bij ons in Brabant is dat de Boerenbont. (Loes)

A : Meer planten in je tuin zetten. De bodem bedekken, zogezegd. A : Open grond, waar nog niks groeit, bedekken met donkergroen gaas. A : Je minder ergeren. Goed voor je hart. (Annet) A : Praten met de eigenaar, als je daarmee kunt praten. A : De kat is op muizenjacht. Geef hem wat lekkers dan gaat hij jouw tuin zien als zijn gebied. Er komen dan geen vreemden katten. Muizen, ratten, mollen hermelijnen ook niet.Wat heb je liever! (Angie)

A : uit rec.gardens nog een aantal antwoorden: Neem zelf een kat die de andere katten zal verjagen #) Neem een hond (terriërsoort of zo) die de katten uit je tuin jaagt. Menselijke urine hier en daar deponeren . Antwoord op #) Over het algemeen juist niet. Als de kater niet is gecastreerd, zal hij andere niet gecastreerde katers wel wegjagen. Maar een kater ziet heel snel andere katten als potentiële speelmaatjes. Een niet gesteriliseerde poes is echter een heel ander verhaal. Voor zo'n poes is elke kat een indringer die uit het territorium verjaagd dient te worden.

M ijn poes poept in de tuin. is dit goed voor de planten? A : Kan geen kwaad. Let er alleen op dat ze niet in je moestuin poept, want via kattenontlasting kan wel een aantal ziektes overgebracht worden op mensen. http://www.in-de-tuin.dds.nl/nl-tuinen/FAQ/faq12.htm

Pagina 5 van 16


13-05-09 14:14

W at doe ik tegen katten die gewoon gaan liggen, OP mijn mooiste planten? A : Afleidingsmanoeuvre gebruiken. Zet in een zonnig hoekje van je tuin 'lekkere' planten bij elkaar, bv Nepeta, wat (sier)haver of een ander laag zacht gras, pollen Alyssum, steenanjer, Sagina. Daar zijn je katten te vinden wanneer je ze kwijt bent!

KONIJNEN G raag wil ik weten wat je tegen konijnen kunt doen in een bostuin (geen wreedheden natuurlijk!) en welke planten, bloemen enz. geschikt zijn voor zo'n bostuin.

A : Dan volgt hier de weergave: Half & half op zoek naar een nieuw volkstuintje belandde ik een paar dagen geleden op een ongeregelde plek waar een brommerige tuinder me een dik uur lang verhalen vertelde over vroeger. Vroeger had hij strikken gebruikt en nou had hij die dingen nog steeds. Bij een politieakkefietje hadden ze die zien hangen, achterop zijn schuurtje, maar hij gebruikte ze gewoon voor het binden van andijvie. Nee, hij nam weer een kat op de tuin. Een poes. Geen kater. Had hij vroeger ook gehad, die kreeg goed eten en was wel 16 geworden en die ving ZULKE konijnen, nooit meer last. Ook niet van kuiltjesgraven: hij hield z'n zaaibed nat, daar hield een kat niet van. Konijnen eten gras en kruiden en in noodgevallen berkenbast. In elk geval geen vingerhoedskruid, ridderspoor en vrouwenmantel, laat staan kogeldistel, rozen, vaste lathyrus en helenium-soorten. Verder gaan ze proefondervindelijk te werk. Is het bitter? Yek! Giftig? Doornig? Taai? Yek Yek! Heeft het haren en vier klauwen? Wegwezen! BOMEN: Haaglaurier, berk, gouden regen, sering, apenbroodboom, zwarte den, sleebes. STRUIKEN: Aucuba, buxus, buddleia, ceanothus, daphne(peperboompje), euonymus-soorten (kardinaalshoed), elaeagnus (olijfwilg), hydrangea (hortensia), kalmia, olearia (struikmargriet), alle soorten bessenstruik, philadelphus (jasmijn), skimmia, sneeuwbes, sleebes, boompioen, viburnum opulus (gelderse roos) en viburnum tinus VAST, BOL & KNOL: acanthus, agapanthus, alchemilla (vrouwenmantel), anemone, boshyacint, bergenia (schoenlappersplant), nepeta (kattenkruid), chionodoxa (bol), corydalis, cyclamen, dahlia, daglelie, delphinium (ridderspoor), doronicum (voorjaarszonnebloem), euphorbia (wolfsmelksoorten), vergeetmijniet (rare engelsen: eenjarig), digitalis (vingerhoedskruid), geranium, polemonium (jacobsladder), lamium ((gevlekte) dovenetel), liriope (lelie-achtige), lupine, malva m (kaasjeskruid), narcis, salvia superba, sneeuwklokje, zonnebloem, tabaksplant (eenj !), winterakoniet Deze lijst is tamelijk konijn-proof, maar ze moeten natuurlijk altijd even proberen . (Annet)


Pagina 6 van 16


13-05-09 14:14

KONIJNBESTENDIGE PLANTEN Planten die zelden of nooit last hebben van konijnenvraat Tweejarigen / vaste planten

Eenjarigen

Acanthus Aconitum napellus (Monnikskap) Ajuga repens (Zenegroen) *Agapanthus (Afrikaanse lelie) Alcea rosea (Stokroos) Alchemilla mollis (Vrouwenmantel) *Anemona x hybrida Aquilegia hybrida (Akelei) Artemesia Aruncus dioicus (Geitenbaard) Asarum europaeum (Mansoor) Astillbe x arendsii Bergenia cordifolia (Schoenlappersplant) Brunnera macrophylla (Kaukasische vergeetmijniet) Cimicifuga racemosa (Zilverkaars) Convallaria majalis (Lelietje-der-dalen) Coreopsis grandiflora (Meisjesogen) Dicentra species (Tranend hartje) Digitalis purpurea (Vingerhoedskruid) Doronicum orientale (Voorjaarszonnebloem) Echinops ritro (Kogeldistel) Epimedium x rubrum (Elfenplantje) Eupatorium coelestinum (Koninginnekruid) Euphorbia (Wolfsmelk) Filipendula ulmaria (Wilde Spiraea) Gaillardia x grandiflora (Kokardebloem) Geranium (Ooievaarsbek) *Helleborus (Kerstroos, Stinkend nieskruid) Hemerocallis (Daglelie) Iberis semipervirens (Scheefkelk) Iris siberica (Siberische lis) Kniphofia (Vuurpijl) Lavandula angustifolia (Lavendel) Liriope spicata Lobelia cardinalis (Kardinaalsbloem) Lysimachia clethroides (Knikkende Wederik) *Lysimachia punctata (Wederik) Malva alcea (Kaasjeskruid) Monarda (Bergamot)

Ageratum houstonianum (Mexicaantje) Begonia x semperflorens (Zaaibegonia) Calendula officinalis (Goudsbloem Cleome hasslerana (Kattensnor) Mirabilis jalapa (Nachtschone) Pelargonium x hortorum (Tuingeranium)


Bomen en struiken Acer palmatum (Japanse esdoorn) Aesculus hippocastanum (Paardenkastanje) Azalea Buddleia davidii (Vlinderstruik) Buxus Cornus alba (rode Kornoelje) Cotoneaster Hydrangea (Hortensia) Ilex (Hulst) Juglans nigra (Walnoot) Kalmia latifolia (Lepelboom) Liriodendron tulipifera (Tulpenboom) Picea pungens (Blauwspar) Pinus strobus (Den) Potentilla fruticosa Rhododendron Rhus (Azijnboom) *Spiraea (Spierstruik) Taxus

Klimplanten Campsis radicans (Trompetbloem) Clematis

Fruit Ribes ss (Aalbes & Kruisbes) Vitis ss (Druif) Pagina 7 van 16


13-05-09 14:14

Monarda (Bergamot) Myosotis sylvatica (Vergeetmijniet) *Nepeta (Kattenkruid) Pachysandra terminalis Paeonia (Pioenroos) Perovskia atriplicifolia Phlox sublata (Kruipende Phlox) Potentilla aurea Primula (Sleutelbloem) Pulsatilla vulgaris (Wildemanskruid) *Pulmonaria (Longkruid) Salvia x superba (Salie) Sedum Siergrassen Stachys byzantina (Ezelsoor) Stokesia laevis Teucrium chamaedrys (Gamander) Thalictrum (Ruit) Tiarella cordifolia *Tradescantia (Eendagsbloem) *Trolius (Kogelbloem) Varens Veronica (Ereprijs) *Vinca major (Maagdenpalm) Yucca filamentosa (Palmlelie)

Vitis ss (Druif)

Kruiden Artemisia dracunculus (Dragon) Marjorana hortensis (Marjolein) Mentha ss (Munt) Ocimum basilicum (Basilicum) Origanum vulgare (Oregano) Petroselinum crispum (Peterselie) Satureia hortensis (Bonenkruid)

Bollen Allium giganteum (Sierui) *Crocosmia "Lucifer" (Montbretia) Hyacinth Narcissus ss (Narcis)

Groente Allium cepa (Ui) Allium porrum (Prei) Asparagus officinalis (Asperge) Cucurbita pepo melopepo (Pompoen) Lycopersicum esculentum (Tomaat) Rheum rhaponticum (Rabarber) Solanum tuberosum (Aardappel)

Bronnen: Ohio State University Extension Factsheet; Horticulture and Crop Science - 2001 Fyffe Court, Columbus, OH Controlling Rabbits in the Landscape HYG-1031-96, Susan R. Metzger and Judy Weisberg Planten met een * aanvullingen uit "Welke plant waar?" van Roy Lancaster.

MUIZEN/RATTEN/MOLLEN

In en rondom de tuin kunnen we te maken hebben met: bruine rat of rioolrat (Rattus norvegicus) zwarte rat (Rattus rattus) muskusrat of bisamrat (Ondatra zibethica) woelrat of noordelijke woelrat (Arvicola terrestris) http://www.in-de-tuin.dds.nl/nl-tuinen/FAQ/faq12.htm

Pagina 8 van 16


13-05-09 14:14

huismuis of gewone muis (Mus musculus) veldmuis (Microtus arvalis) bosmuis (Apodemus sylvaticus) woelmuis (Pitymys subterrneus) aardmuis (vorm van woelmuis) (Microtus agrestis) spitsmuizen (Soricidae, vnl.Sorex en Crocidura-soorten) mol (Talpa europeaea)

MOLLEN L eefwijze Een mol leeft alleen, buiten de periode dat er jongen zijn. De mannetjes verlaten vroeg in het voorjaar hun territorium op zoek naar een vrouwtje. De paring vindt plaats in maart-april. Na een dracht van 4 -5 weken worden 4 - 5 jongen geboren . In 3 weken zijn ze tot bijna volwassen lengte gegroeid en is de vacht ontwikkeld. De jongen worden 4 -5 weken gezoogd en blijven daarna nog 2 -3 weken bij elkaar in het gangenstelsel van de moeder. Eind juni gaan de jongen op zoek naar een eigen territorium.

T erritorium De oppervlakte van een territorium is ca. 400 m². en heeft oppervlakkige en diepe gangen. Bij de oppervlakkige gangen wordt de grond meestal wat omhoog gedrukt, bij de diepere gangen wordt de grond naar boven gewerkt en ontstaan hopen. Per uur kan een mol een gang graven van 15 meter lengte. Het eigen territorium wordt fel verdedigd tegen andere voedselzoekende mollen. Als er een territorium vrijkomt wordt het snel ingepikt door een nieuwe mol.

V oedsel in volgorde van voorkeur: (Fieldbook of Natural History by Palmer (Cornell U.) and Fowler (Penn. State U.) 1. 2. 3. 4.

Wormen (ongeveer 49%) Larven van insecten en volwassen insecten Mollusken Plantaardig materiaal, ongeveer 13% van het totale volume. Eet wel mais, rogge en haver maar eet geen bonen of erwten.

MOLLEN BESTRIJDEN H oe bestrijd ik de mollen in mijn tuin? http://www.in-de-tuin.dds.nl/nl-tuinen/FAQ/faq12.htm

Pagina 9 van 16


13-05-09 14:14

A : Je kan mollenoverlast op 3 manieren aanpakken: 1) Vangen of doden 2) Verjagen 3) Voorkomen

V angen of doden A : Het bestrijden van mollen kan chemisch gebeuren d.m.v. fosforwaterstofpillen (PH3). De pillen worden door een speciaal leggeweer in de rit gelegd waar ze door invloed van vocht beginnen te gassen, dit gas heeft de reuk van knoflook en is dodelijk voor de mol. Voor deze methode worden bepaalde eisen gesteld aan de deskundigheid van de gebruiker en moet je een cursus gevolgd hebben. A : Vangen met een vangkooi, de kooi wordt in de rit geplaatst en de mol wordt gevangen als hij tegen een klepje aanloopt zodat er een deurtje dichtklapt. De mol kan dan ergens anders worden vrijgelaten.

A : Men kan ook de mol uit de gang scheppen als men de mol ziet wroeten, de meeste kans heb je om 8, 12 en 18 uur, en als je tegen de wind in gaat wachten, je moet wel geduld hebben. Het principe is dat je met de spade in de hand op wacht gaat staan en wacht tot je een mol ziet wroeten. Je benadert dan voorzichtig en TEGEN de wind in, steekt de spade op de juiste plaats in de gang en wipt de mol eruit. Dit lijkt eenvoudig maar is het niet. Als je de loopgang (verbindingsgang van en naar z'n woning) ontdekt, weet je dat hij daar 6 maal per dag (3 x heen en weer terug) passeert en van die kennis kan je gebruik maken om de mol te vangen.

A : Een mollenvanger inhuren. Dat kost je wel wat maar werkt wel goed. A : Vangen met een mollenklem. Die worden ofwel in de loopgang,ofwel in een jachtgang gezet. Er bestaan verschillende soorten klemmen, die elk op de juiste manier geplaatst moeten worden. Bij alle soorten is het principe dat de klem dichtklapt wanneer ze de mol aanraakt. Meest gebruikt is de 'BEUGELKLEM', die in de loopgang geplaatst wordt. Daarnaast is er ook de 'PODAL-MOLLENKLEM'. Het probleem is altijd : waar zal ik de klemmen zetten? Maak daarom eerst alle molshopen weer gelijk en let dan op waar de volgende dagen nieuwe molshopen gevormd worden.

V erjagen A : Door de lucht in de gangen te verpesten kan je mollen wegjagen. Mollenpatronen die op de markt zijn, werken op deze wijze. De werking van deze middelen is slechts tijdelijk. De mollen komen weer als de giftige dampen zijn verdwenen. (Rudi)

A : Met geluid kun je heel goed een mol blijvend verjagen, klemmen werkt niet, want dan komt er gewoon een andere mol in dat territorium. Zie onder woelratten voor de flessenmethode. A : In de Atrium encyclopedie Tuinieren staat dat je een in terpentijn of petroleum gedrenkte doek in de mollengang moet stoppen. (R.J.)

A : Klopt: Doe een lapje met petroleum in een gang. Pas wel op, erboven zullen http://www.in-de-tuin.dds.nl/nl-tuinen/FAQ/faq12.htm

Pagina 10 van 16


13-05-09 14:14

A : Klopt: Doe een lapje met petroleum in een gang. Pas wel op, erboven zullen enige tijd geen planten/gras groeien. Het lapje hoeft niet echt doordrenkt te zijn, een beetje vochtig is meestal al voldoende. Op die manier kan ik de mollen in elk geval weghouden van mijn tuinterrasje. (Ina) A : In muziek(ansicht)kaarten zit een electronische module die een liedje afspeelt. Als je de kaart openhoudt speelt hij wel twee maanden. Neem die module er uit en stop hem in een plastic buisje en stop dat dan in een mollengang. Het werkt echt, want ik heb op die manier mijn mollen verjaagd. (Phil)

A : Of een ijzeren paal, waarop je regelmatig moet kloppen. Aan zo'n paal kan je bovenaan ook een metalen plaatje bevestigen, dat door de wind tegen de paal wordt geslagen. Dan hoef je zelf niet meer te kloppen.

A : Op hetzelfde principe berusten de electrische trilapparaten die op de markt zijn voor het verdrijven van mollen en woelmuizen.

A : Wat in mijn tuin goed werkte tegen de mollen, na al van alles te hebben geprobeerd, is het zetten van een speelgoedwindmolentje. Zet dit bij je molshoop en een aantal molshopen verder verdwijnen ze naar elders of naar je buren ! (Lia)

A : Speciale planten die de mollen op de vlucht zouden jagen. We schrijven 'ZOUDEN' ,want de resultaten met deze planten zijn vaak teleurstellend: Keizerskroon (Fritillaria imperialis) krijgt de meeste punten. Hij is 80 tot 100 cm hoog, overblijvend en van de leliefamilie. De grote, vlezige bollen moeten vroeg in de herfst geplant worden. 1 Bol om de 8 meter rondom je tuin zou volstaan. Het is de geur van de bollen die de mollen op afstand houdt. Kruisbladwolfsmelk (Euphorbia lathyris) is de meest bekende mollenplant.Het is een kruidachtige tweejarige plant, die 80 tot 150 cm hoog opschiet. Het zou de geur van de wortels zijn die ook woelratten en veldmuizen op afstand houdt. Aangeraden wordt 6 tot 10 planten per are (per 100 m2) te gebruiken.Het melksap (latex) bevat petroleumachtige verbindingen. Als mollen wolfsmelkplanten loswroeten,betekent dat dat het niet de juiste soort is . Opgelet ,alle wolfsmelksoorten zijn giftige planten. Ook als mollenverdrijvende planten wordt het geslacht nieskruid (Helleborus) genoemd. Dit geslacht omvat verscheidene giftige planten zoals kerstroos (H.niger), Oosters Nieskruid, stinkend nieskruid en wrangwortel. In tegenstelling met de vorige vragen deze planten heel wat verzorging.

V oorkomen A : Wil je ALLE mollen tegenhouden, dan is er slechts 1 middel : rondom je grond een 60 cm diepe sleuf graven en daar een massa afgehouwen DOORNSTRUIKEN of VOGELGAAS (geen kippengaas, de gaten zijn te groot) plaatsen. Zoiets voor je hele tuin toepassen is uiteraard gekkenwerk, maar wie in een mollenrijk gebied zit, kan op die manier z'n serretje of z'n koude zaaibak beveiligen.


Pagina 11 van 16


13-05-09 14:14

WOELMUIZEN W ij hebben nogal last van woelmuizen in de tuin, deze beesten maken ontzettend lange gangenstelsel en zorgen voor behoorlijke verzakkingen onder gras en borders. Wat is nu een goede manier om deze beesten uit de tuin te verdrijven ? We hebben de tuinslang al eens in een tunnel gestopt maar dat had geen effect, en we gebruiken liever geen gif.

A : Zet een dikke paal (doorsnede 10 - 15 cm) een flink eind de grond in. Geef daar elke dag een dreun op met een zware houten hamer. Vanwege de trillingen zouden de woelmuizen binnen een paar dagen verdwenen moeten zijn (gehoord van een boomgaardeigenaar in de Achterhoek). (Arne)

A : Het schijnt dat ze er van door gaan als je hier en daar wat mest van een fret in een gang stopt. Kun je wel krijgen bij iemand die fretten kweekt. (Yolanda)

A : Kamferballen (zgn motteballen) helpen ook hebben wij gemerkt, maar wat tegenwoordig kamferballen heet is meestal iets anders en giftig. Wat je ook doet -al of niet giftig- meestal moet je het regelmatig herhalen want ze komen steeds weer terug, nou ja, niet zijzelf, maar hun soortgenoten ;-) . (Yolanda)

A : Plaats flessen in de grond met de opening naar boven. De wind zorgt er voor dat er een fluitend geluid onstaat. Daar houden ze niet van. (Jo)

A : Bollen van keizerskroon (voorjaarsbloeier) planten: Fritillaria imperialis. Deze geven een erg afstotende geur af. Normaal moet je deze in het najaar planten. Misschien kan de mollenplant (Euphorbia ..) hier ook tegen helpen. (Guy)

A : Er bestaan ook verschillende ELEKTRISCHE TRILAPPARATEN die ook mollen weg zouden jagen. Of ze echt langdurig helpen is niet bekend. (Rudi)

A : Visafval, gier van allerlei plantaardig materiaal, als het maar hard genoeg stinkt.

WOELRATTEN W oelrat - Arvicola terrestris wordt vaak ook wel woelmuis genoemd, maar dat is het dus niet.. In het engels is dit de VOLE. (YvN)

G aten in de tuin, bij de slootwal. Mollen of ratten? Woelratten? http://www.in-de-tuin.dds.nl/nl-tuinen/FAQ/faq12.htm

Pagina 12 van 16


13-05-09 14:14

A : In grootte en levenswijze zijn ze gelijk aan de mol. Van neus tot staartwortel zijn ze ongeveer 18 cm lang en ze wegen ongeveer net zoveel als een vrouwtjes (bruine)-rat. Hun vacht is dicht en glanzend. De woelrat is geen echte rat en jouw vermoeden betreffende het water aan de tuin: dit diertje is niet aan het waterleven aangepast. Hij woont nl. even ver van natuurlijke wateren in bossen, op grasvlakten en akkers en (jawel) in tuinen. Het nest van de woelrat bestaat meestal uit gras van zowel in ondergrondse gangen, maar als de grond erg nattig is boven de grond. Ze maken uitgestrekte gangenstelsels aan die vlak onder het grondoppervlak liggen, in de regel zo hoog dat je ze door de lichte welving van de grond gemakkelijk kan volgen. Evenals mollen, werken de diertjes de aarde naar buiten, maar de hopen die daardoor ontstaan, zijn altijd platter dan molshopen en meestal vermengd met de eveneens omhooggeworpen plantendelen. De ratten maken meestal gebruik van het gangenstelsel van mollen, waardoor ze zonder veel moeite de plantenwortels kunnen bereiken die ver van het water gelegen zijn. Dit is niet erg prettig voor tuinliefhebbers, vooral in geval van boomkwekerijen en fruitboomgaarden. Het komt niet zelden voor dat bomen sterven vanwege het hevig aanvreten van de wortels. Rozenwortels schijnen ze ook gek op te zijn.Verder graan, groente en afgevallen vruchten. ’s Winters eet hij meestal bij voorkeur tulpenbollen. Als je vallen wilt zetten, zorg er dan voor dat je niet gebeten wordt, want ze dragen op mensen vatbare ziekte Tularemie, een knaagdierpest met zich mee. Daarom is het zaak ivm besmetting om dode dieren dieper als een halve meter te begraven en daarna jezelf goed te ontsmetten. Gezien deze soort op mollen gelijkt kun je hetzelfde middel toepassen als bij mollen. Je ontdoet flessen van hun bodem, door een veter in de peut te dopen, deze om de fles te knopen, zo laag mogelijk. vervolgens de veter aan steken en even laten branden om vervolgens de bodem in een laag koud water te dopen, waardoor de bodem van de fles klapt. Vervolgens graaf je de fles in een hoek van 35 graden met de tuit omhoog, vanzelfspreken zonder (kroon)-kurk of dop. Wanneer de wind er over blaast, worden er trillingen in de grond gestuurd die ondragelijk zijn voor ondergrondlevers.... en deze zo snel mogelijk de biezen pakken. (Hans)

A : Arvicola terrestris - laten zich helemaal niet van mensengeur verschrikken... wel van geur van motorenolie of vet. Daarom nooit een val smeren. Maar toch doe je liefst handchoenen aan om die vallen te zetten en de muizen in de hand te nemen. Ze zijn namelyk vektor voor allerhande heel vieze ziekten zoals echinicocose en Hatavirussen.... (Jean Malevez, woelrattenvanger uit Zwitserland) A : Kistje maken +/- 20x15x10 cm. met een valluikje aan de bovenkant. Pindakaas op het luikje smeren. (bron: tijdschrift Moestuin )

A : Vlierbessengier: Afschrikkingmiddel is de vliebesr. Laat een kilogram vlierbladeren trekken in tien liter water gedurende tien dagen. Giet dat aftreksel vervolgens onverdund in de gangen van de woelrat. Een vlierhaag van dicht bij elkaar geplante struiken met een wortelgestel dat in elkaar groeit is eveneens efficiënt om woelratten op afstand te houden. Bovengenoemd zijn alternatieve methoden en kunnen baten als: a) de vlieren bladeren hebben om gier van te trekken en http://www.in-de-tuin.dds.nl/nl-tuinen/FAQ/faq12.htm

Pagina 13 van 16


13-05-09 14:14

a) de vlieren bladeren hebben om gier van te trekken en b) de ratten nog geen nestje hebben gebouwd... moeders laten hun kinderen niet graag alleen. En als ze het nest al zouden verlaten beginnen ze op een andere plek weer overnieuw. (Henk)

BESTRIJDEN VAN WOELMUIZEN EN WOELRATTEN

B iologische bestrijding van woelmuizen en woelratten Preventie: In de eerste plaats kan je de leefomgeving van de woelrat zo ongunstig mogelijk maken door: - grachten en sloten schoon houden - gras kort houden - drainagepijpen en aflopen afstoppen met kippengaas - afval van hout en steenpuin opruimen in omgeving - bodembedekking achterwege laten en zo min mogelijk mulchen. Klemmen: Voor elke diersoort bestaan aparte klemmen. Ze worden uitgezet in de bewoonde gangen. Het plaatsen vraagt altijd ervaring en veel geduld. Zo mag je o.a. de klem niet met 'MENSENGEUR' bevuilen, je moet dus eerst je handen met AARDE INWRIJVEN, ofwel handschoenen dragen. Let er steeds op de klem niet met je handen aan te raken - de 'mensengeur' - is voldoende om geen resultaten te behalen. Honden: Veel honden en katten maken jacht op muizen en ratten. FoxTerriers bijvoorbeeld er op africhten. Nestkasten bouwen voor (afgerichte) torenvalken. Vallen: Met water gevulde emmers (halfgevulde) bij een gebruikte ingang ingraven, met de bovenkant van de emmer gelijk met de bodem van de gang. De woeldiertjes kunnen erin sukkelen en verdrinken. Maar in dit soort vallen kunnen ook andere dieren verdrinken dus moet je je afvragen of dit zinvol is. Giftige zaden als lokaas gebruiken: kruisbladwolfsmelk (Euphorbia lathyrus) en de bolrokken van de giftige Scilla maritima. (Bronnen: o.a. VELT - handboek ecologisch tuinieren - ISBN 90-800626-4-2)


(Rudi)

Pagina 14 van 16


13-05-09 14:14

C hemische bestrijding van woelmuizen en woelratten Met Rodenticiden: De werking is gebaseerd op de antibloedstremmende werking, waardoor verschillende uitwendige en inwendige bloedingen plaats hebben, die uiteindelijk de dood tot gevolg hebben. Het willekeurig uitleggen van giflokaas in gangen is niet voldoende, de gangen moeten bewoond en VERS belopen zijn. Het beste verdelgingstijdstip is de herfst en de vroege winter (voedseltekort). Giftige lokazen: Als lokaas gebruik je een wortel, een zoete appel, een stuk van de knolselder of een cichoriewortel (witloof). Het lokaas wordt opengesneden en bestreken met chloorfacinon in OLIEoplossing of met bromadiolon en nadien dichtgeprikt met een lucifer. Doe dit alles met de handschoenen aan (veiligheid -reukherkenning). Dit geprepareerde lokaas uitleggen in de bewoonde pijpen. Na het uitleggen de gangen afdichten met aarde. Hou het lokaas uit de buurt en het zicht van andere dieren en kinderen. Een alternatief lokaas kan je eventueel zelf maken: met een mengsel van geplette haver, witte bloem en plaaster. In dit mengsel kan je bijv. giftige zaden mengen (zie verder onder 'biologische bestrijding'). Leg dit mengsel op de bodem van de gangen en kontroleer wekelijks. Het gangbare gamma bestaat uit giftige stoffen gemengd met graan (muizetarwe). Deze voeg je dan zelf nog toe aan groenten en fruit. Er bestaan zowel natuurlijke als syntetische lokazen, maar beiden zijn giftig. Gaspatronen: Zij vormen bij ontbranding stikkende zwaveldampen. Heeft alleen succes als de woeldiertjes dichtbij wonen. (Rudi)

LINKS Nederlandstalige informatie Egelopvang Nederland: http://www.egelopvang.nl/ Stichting egelopvang Oss: http://home.planet.nl/%7Erwilbers/ Egelopvang Amstelveen: http://www.egelopvangamstelveen.nl Mollen Alles over mollen: http://home.quicknet.nl/qn/prive/pcg.visser/mol/Mollen.htm Meer info op: http://www.tuininformatie.net/tk/info/mollen43.htm http://www.neerlandstuin.nl/ziekplagen/mol.html http://www.bedrijfshygiene.nl/13mollen.html http://www.ongedierte.nl/oplossing/mollen.htm En hier kan je je afreageren: http://home.quicknet.nl/qn/prive/pcg.visser/mol/gophers.htm http://www.in-de-tuin.dds.nl/nl-tuinen/FAQ/faq12.htm

Pagina 15 van 16


13-05-09 14:14

Engelstalige informatie Egel opvangcentrum: http://www.hedgehg.dircon.co.uk/hedgehogs British Hedgehog Preservation Society : http://www.software-technics.co.uk/bhps/ Mole Traps by Jane Ransom: http://www.tmac.clara.co.uk/urgring/faqmole1.htm


Pagina 16 van 16

FAQ 12: Zoogdieren in de tuin

Recommend Documents